Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ajdukiewicz k." wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Zagadnienie uzasadniania
Autorzy:
Nowaczyk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705804.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
kryterium prawdy
uzasadnienie bezpośrednie
wnioskowanie niezawodne i zawodne
dyrektywa redukcji
prawdopodobieństwo hipotez
dyrektywy znaczeniowe
konwencje terminologiczne
systemy aksjomatyczne z pragmatycznego punktu widzenia
metodologia rozumiejąca
Opis:
Artykuł przedstawia ewolucję pogłdów Ajdukiewicza na problem uzasadnia-nia. Wiodła ona od umiarkowanego fundamentalizmu do skrajnego hipotety-zmu. Fundamentalizm wiązał się z przekonaniem, że istnieją jakieś niezawod-ne sposoby uzasadniania bezpośredniego. Fundamentalizm Ajdukiewicza był umiarkowany, gdyż autor ten zakładał, że nie wszystkie wnioski z niezawod-nych przesłanek są równie wiarygodne, ponieważ oprócz niezawodnych reguł dedukcji posługujemy się również regułami zawodnymi. Reguły takie starał się racjonalizować posługując się pojęciem prawdopodobieństwa. Jednakże na koniec zakwestionował wszystkie sposoby uzasadniania bezpośredniego, co implikowało skrajny hipotetyzm. Również samo pojęcie uzasadniania uległo zmianie. Pierwotnie Ajdukiewicz mówił o zdaniach uzasadnionych dla danej osoby, później o zdaniach, którym zgodna opinia uczonych przyznaje status twierdzenia naukowego. Finałem dociekah Ajdukiewicza nad pojęciem uzasadniania był program badari empirycznych, które mają ujawnić, jakimi kryteriami posługują się uczeni przyznając pewnym hipotezom rangę twierdzenia naukowego. Z kolei analiza wyników tych badah miała dostarczyć normatywnego pojęcia uzasadniania, rozumianego jako procedura racjonalna ze wzgłdu na cel, do którego zmierza nauka.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 381-398
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół logicznej metodologii nauk humanistycznych
Autorzy:
Węsierski, Michał R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706181.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
metodologia logiczna
nauki humanistyczne
umiarkowany naturalizm metodologiczny
kultura logiczna
nauczanie logiki
K. Ajdukiewicz
Opis:
Artykuł stanowi próbę ukazania miejsca problematyki z zakresu metodologii nauk humanistycznych w twórczości Kazimierza Ajdukiewicza. Autor stara się przybliżyć promowany przez tego filozofa ogólny program metodyczny, majacy obejmować m.in. nauki humanistyczne, oraz, uwzgłdniając ewolucję jego pogłdów semiotycznych i metodologicznych, zarysować wpływ dzieł tego filozofa na kierunki i tresc prac metodologicznych powstałych jako bez-pośrednia bądź pośrednia inspiracja jego naukową aktywnością prowadzoną na gruncie metodologii logicznej.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 513-529
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uzasadnienie zdań spostrzeżeniowych: Ajdukiewicz, McDowell, Davidson
Autorzy:
Schetz, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706176.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
D. Davidson
J. McDowell
uzasadnienie bezpośrednie
uzasadnienie pośrednie
zdania spostrzeżeniowe
doświadczenie
komunikacja
nabywanie języka
Opis:
W artykule zostają porównane ze sobą trzy stanowiska w kwestii uzasadnie-nia zdah czy przekonah spostrzeżeniowych: Kazimierza Ajdukiewicza, Johna McDowella oraz Donalda Davidsona. Szczególną uwagę poświęcono David-sona kategorii triangulacji jako rzucającej światło na ideę rozwijaną przez Ajdukiewicza, w myśl której doświadczenie jednostkowe, choć nie uzasad-nia zdah spostrzeżeniowych, to uczestniczy w procedurze pośredniego uza-sadnienia, związanej m.in. z uznaniem społecznego charakteru komunikacji językowej.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 445-458
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renowacja radykalnego konwencjonalizmu
Autorzy:
Grobler, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705755.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
radykalny konwencjonalizm
uteoretyzowanie
obserwacji
empiryczne dyrektywy znaczeniowe
tendencje rozwojowe aparatur pojęciowych
zdania bazowe
znaczenie bodźcowe
niezdeterminowanie przekładu
gry językowe
niewspółmierność
pragmatyczna teoria obserwacji
Opis:
Artykuł identyfikuje motywy wspólczesnej filozofii antycypowane przez rady-kalny konwencjonalizm. Zarazem wskazuje na to, że z uwagi na odkrycie ute-oretyzowania obserwacji radykalny konwencjonalizm jest dziś stanowiskiem przestarzałym. Ta diagnoza służy poszukiwaniu takiej rewizji radykalnego konwencjonalizmu, która nadaje się do utrzymania i zachowuje jak najwiócej elementów oryginalnego stanowiska Ajdukiewicza. Analizując m.in. stosunek Quine'a doktryny niezdeterminowania przekładu i Wittgensteina koncepcji gier językowych do radykalnego konwencjonalizmu, autor dochodzi do wniosku, że radykalny konwencjonalizm należy uzupełnić o pragmatyczną teorię obserwacji Feyerabenda, zaś oryginalne stanowisko można potraktować jako idealiza-cyjną teorię języka. Innym wnioskiem jest, że opanowanie jakiejkolwiek apa-ratury pojęciowej wymaga znajomości alternatywnych aparatur pojeciowych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 183-196
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Płaszczyzny sporu o realizm: Kazimierz Ajdukiewicz i Michael Dummett
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706174.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
M. Dummett
realizm i idealizm epistemologiczny
realizm metafizyczny
idealizm subiektywny i obiektywny
idealizm transcendentalny
antyrealizm semantyczny
Opis:
W swoich pracach Kazimierz Ajdukiewicz niejednokrotnie podejmował zagad-nienia oplatające się wokól tego, co przyjęło się w literaturze określać mianem sporu o realizm. W standardowy sposób zwięźle opisywał uczestników tego sporu. Jego program epistemologii semantycznej sprawił, że stał się on prekur-sorem wyodrębnienia semantycznej płaszczyzny sporu o realizm i przypisania centralnej roli w tym sporze zasadzie dwuwartościowości, wyprzedzając pod tym wzgłdem brytyjskiego filozofa Michaela Dummetta o ponad dwadzieścia piex lat. Należy jednak pamiętać, że Ajdukiewicza i Dummetta wiele laczyło w metodologii prowadzenia sporu, natomiast wiele dzieliło, jeśli idzie o jego rozwiązanie. Pierwszy bronił realizmu, a drugi skłaniał się w strong antyreali-zmu semantycznego, który można interpretować jako formę idealizmu trans-cendentalnego.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 197-211
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O twórczości Kazimierza Ajdukiewicza
Autorzy:
Nowaczyk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705806.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
dydaktyka logiki
metalogika
składnia
semiotyka
epistemologia
radykalny konwencjonalizm
empiryzm
metodologia pragmatyczna
metoda parafraz
Opis:
W eseju tym autor przedstawia i analizuje twórczosc Ajdukiewicza w róznych dziedzinach. S4 to: składnia, semiotyka, epistemologia i metodologia nauk. Najwięcej miejsca poświęca autor pogłdom epistemologicznym Ajdukiewicza (które ewoluowały od radykalnego konwencjonalizmu do skrajnego empiry-zmu), jego koncepcji metodologii pragmatycznej (zarazem empirycznej i nor-matywnej) oraz oryginalnej metodzie parafrazowania tradycyjnych tez filozo-ficznych na język metalogiki lub semantyki.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 123-143
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O tak zwanych nieklasycznych koncepcjach prawdy według Ajdukiewicza
Autorzy:
Chlewicki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705750.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
teoria prawdy
nieklasyczne koncepcje prawdy
szkoła lwowsko-warszawska
epistemologia
Opis:
Artykuł prezentuje Ajdukiewiczowską krytykę nieklasycznych koncepcji praw-dy. Przez te koncepcje należy rozumieć koherencyjnę konsensualn% ewiden-cyjną oraz pragmatyczną teorię prawdy. Autor artykułu skupia się na analizie jednego tylko, ale jego zdaniem najważniejszego argumentu krytycznego pod adresem tych teorii, mianowicie polegającego na tym, że zgodnie z myślą Ajdukiewicza wspomnianych koncepcji nie należy w ogóle traktować jako teorii prawdy. S4 one wprawdzie, według Ajdukiewicza, ważnymi elementami procesu budowania i osiągania przez nas tego, co nazywamy wiedz% w tym wiedzą naukową - np. jako składniki teorii uzasadniania - ale traktowanie ich i nazywanie koncepcjami prawdy jest fałszowaniem tego pojęcia.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 413-424
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O racjonalizacji języka
On the Rationalisation of Language
Autorzy:
Jedynak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909557.pdf
Data publikacji:
2005-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
ajdukiewicz k.
language axioms
rationalisation of language
Opis:
The rationalisation of language is, according to K. Ajdukiewicz, a developmental tendency of the language, which inevitably accompanies the development of empirical knowledge. It is the transformation of well-established empirical generalisations into language axioms. It is accompanied by the reinforcement of contents of notions and by enriching the meaning-relations between expressions. Rationalisation results in sharpening as well as narrowing of the cognitive perspective. Inner inconsistency of linguistic rules may then occur, and it is apparent in the new type of experiences. It is hollowed by a radical change of scientific theory; this change relates not only to statements, but also to the content of notions. The development and the change of the paradigmas in Kuhn's philosophy has similar character.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2005, 13, 1; 41-54
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poglądach Carnapa, Ajdukiewicza i Quine’a na ontologię
Autorzy:
Kosecki, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2101466.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ontologia
metaontologia
deflacjonizm
R. Carnap
W.V. Quine
K. Ajdukiewicz
Opis:
Celem artykułu jest analiza porównawcza poglądów R. Carnapa i W.V. Quine’a z poglądami K. Ajdukiewicza. Wykazuję, że poglądy Ajdukiewicza na ontologię można uznać za zbieżne z poglądami Carnapa i Quine’a. Wobec tego nie tylko stanowisko obydwu filozofów anglosaskich, ale także stanowisko polskiego filozofa należałoby określić jako deflacyjne.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 1; 69-85
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Ajdukiewicz był realistą?
Autorzy:
Leszczyński, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705814.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
realizm
transcendentalizm
idealizm
Opis:
Według standardowej wykładni Ajdukiewicz był realistę a jedną z jego naj-ważniejszych zasług było sformułowanie celnych argumentów przeciwko ide-alizmowi. Taką interpretację znajdujemy zarówno w popularnych opracowa-niach, jak i specjalistycznych badaniach poświeconych jego filozofii. Jednak bliższe przyjrzenie się jego pogłdom, zarówno w wersji wczesnej (radykalny konwencjonalizm), jak i późnej (radykalny empiryzm), stawia pod znakiem zapytania to standardowe ujęcie. Jeśli bowiem mamy Ajdukiewicza nazywać realistę to o jaki właściwie typ realizmu może tu chodzić? Moja hipoteza głosi, że „realizm” Ajdukiewicza niewiele ma wspólnego z tym, co tradycyjnie rozumie się pod tym pojęciem. Świadczą o tym glówne założenia jego filozofii: (a) akceptacja stanowiska Kanta o decydującej roli podmiotowych struktur poznawczych w kształtowaniu obrazu świata, (b) semantyczna interpretacja tego stanowiska (w duchu pierwszej filozofii Wittgensteina, którą za Steniusem można określić jako lingwistyczny transcendentalizm), (c) przyjęcie konwen-cjonalistycznej tezy o pluralizmie struktur (schematów pojeciowych) i obrazów świata; w pózniejszym okresie doszło jeszcze założenie (d) uprzywilejowujące schemat pojeciowy języka potocznego oraz języka nauk empirycznych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 213-238
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ajdukiewicza eksternalistyczna odpowiedź na sceptycyzm
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706172.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
sceptycyzm
uzasadnienie
eksternalizm
samorefutacja
fallibilizm
Opis:
Kazimierz Ajdukiewicz definiuje sceptycyzm jako tezę że nie istnieje kryte-rium prawdy, a w konsekwencji nie jest możliwe uzasadnienie jakiejkolwiek tezy. Według Ajdukiewicza, sceptycy mieszają dwa poziomy uzasadnienia: uzasadnienie sądu s (pierwszego rzędu) oraz uzasadnienie sadu, że s jest uza-sadniony (drugiego rzędu). Tymczasem uzasadnienie pierwszego rzędu jest możliwe bez uzasadnienia drugiego rzędu. Ten argument Ajdukiewicza z roku 1923, powtórzony w podręczniku z 1949 roku, zapowiadał eksternalizm episte-miczny zapoczatkowany przez Alvina Goldmana w 1980 roku i zastosowany do kwestii sceptycyzmu przez F. Dretskego i M. Williamsa. Twierdzili oni, że uzasadnienie jest możliwe bez samouzasadnienia, i widzieli tutaj sposób na zablokowanie sceptycznego regresu. Taki argument antysceptyczny jest jednak zależny od eksternalistycznego pojęcia uzasadnienia. Ajdukiewicz miał okazję posłużyć się silniejszym argumentem z samorefutacji, ale nie docenił tej stra-tegii. Drugą strong relacji Ajdukiewicza do sceptycyzmu jest jego radykalny konwencjonalizm, który zakłada umiarkowaną formę sceptycyzmu w szerokim rozumieniu. Artykuł jest próbą ustalenia, w jakim sensie Ajdukiewicz akcep-tuje sceptycyzm, a w jakim go odrzuca. Końcowy wniosek jest taki, że Ajdukiewicz jest antysceptycznym fallibilistą.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 399-411
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ajdukiewicz przeciw reizmowi
Autorzy:
Grygianiec, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705742.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
reizm semantyczny
reizm ontologiczny
rzecz
język
idealizacja
K. Ajdukiewicz
T. Kotarbiński
Cz. Lejewski
Opis:
W niniejszym tekście zamierzałem, po pierwsze, przypomnieć zarzuty wobec reizmu skonstruowane przez Kazimierza Ajdukiewicza, po drugie przytoczyć niektóre odpowiedzi na owe zarzuty, sformułowane zarówno przez Tadeusza Kotarbińskiego, jak i przez Czesława Lejewskiego, po trzecie wskazać, które z odpowiedzi Lejewskiego usuwają czeic zarzutów Ajdukiewicza, po czwar-te - wykazać, dlaczego pozostałe odpowiedzi na niektóre zarzuty Ajdukiewicza nie są przekonujące. Ogólnym celem tej pracy jest uzasadnienie daleko posuniętego sceptycyzmu wobec reizmu semantycznego. Staram się uzasadnić przekonanie, iż jedynym rozsądnym rozwiązaniem dla reisty jest rezygnacja z semantycznej czeici jego doktryny. W pracy zachowuję neutralnosc wobec ontologii reizmu, choć moje predylekcje metafizyczne rozmijają się całkowicie z reistycznym obrazem świata.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 255-264
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ajdukiewicz: nauki humanistyczne, antynaturalizm, metodologia rozumiejąca
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705817.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
nauki humanistyczne
antynaturalizm
metodologia rozumiejąca
Opis:
Kazimierz Ajdukiewicz był jedną z czołowych postaci Szkofy Lwowsko-War-szawskiej i jednym z najbardziej szanowanych filozofów polskich XX wieku. Jego zainteresowania obejmowafy szeroką gamę tematów, choć logiczna ana-liza języka i relacja języka oraz poznania dominowafy w jego aktywności naukowej. W polu jego filozoficznych dociekah znajdowafy się także metodologia i teoria nauki. W artykule poddaję pod dyskusję metodologiczne proble-my nauk humanistycznych, obecne w dociekaniach badawczych Ajdukiewicza. Pracował on nad problemami metodologicznymi humanistyki glównie w dwu tekstach: Logicznych podstawach nauczania (1934) oraz Propedeutyce filozofii (1938). Ajdukiewicz, jak większość filozofów ze Szkofy Lwowsko-War-szawskiej, odrzucał metodologiczny naturalizm. Rozróznienie między naukami przyrodniczymi a humanistycznymi wiązało się dlah z metodologiczny róznicą między wyjaśnianiem a rozumieniem. Humanistyka nie zmierza do wyjaśnia-nia zdarzeh, lecz do rozumienia znaczeh i tekstów. Pojecie „rozumienia” pod-dawane jest w tekście szczególowej analizie, w kontekście badah prowadzo-nych przez Ajdukiewicza.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 489-512
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies