Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "XVIII w." wg kryterium: Temat


Tytuł:
RATUSZ – WAGA MIEJSKA – GIEŁDA PAŃSKA W KÓRNIKU
Town hall – weigh house – Lady’s inn at Kórnik
Autorzy:
Kąsinowska, Róża
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510214.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
Kórnik, historia XVIII w., architektura XVIII w.
Opis:
This article presents the history and the former function of the house located at the corner of Zamkowa Street and the southern frontage of the market (currently 50 Wolności Square). The assumption that the facility functioned as a weigh house has not been confirmed by archival research. Built before 1773 by Teofila Potulicka, née Działyńska – the then-owner of Kórnik, the building, referred to in literature as the Lady’s inn, was one of the town public houses, in which alcoholic beverages manufactured in the owner’s brewery and distillery were served. When the new town hall, with its central part designated for an inn, was erected in 1775, the Lady’s inn situated at some distance to the trading place gave way to the much larger town hall inn. After all, it was the town hall which was the centre of the social and trade life of the town – its left wing housed the public weighing facilities, and there were traders’ stalls nearby. The town owner’s alcohol beverages were also served in the Na Piaskach inn the owner erected in the 1770s and in the Tumidaj inn built at the turn of the 19th century. At that time, two flats were made in the Lady’s inn and the building managed to survive to our own times in this form. Despite many refurbishments, its interior still features its 18th-century wooden ceiling, fireplaces and the chimney base of the former kitchen.
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2017, 34; 215-234
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maria Zwycięska na śląskich kolumnach maryjnych – geneza przedstawienia.
Our Lady Victorious on Silesian Marian columns – origins of the presentation.
Autorzy:
Nowak, Romuald
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560133.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
XVIII w. na Śląsku
Opis:
Among Silesian Baroque free-standing Marian monuments the presentations with Mary trampling a serpent which is entwining the globe, and the carried by her Infant Jesus piercing the serpent’s head with a cross arm long as a spear, draw a special attention. It is a motif of so called Victorious God’s Mother. It appears in Silesia very rarely and relatively late: in Duszniki (1725), Otmuchów (1734), Jawiszów (1741) and in the Wrocław district of Leśnica (1743). This type of presentation started to function in art most certainly following Pope Alexander VII’s bull of 1661, which legitimised the cult of the Immaculate Conception. A particular and exceptional kind of an image of Mary Immaculate, which referred evidently to Counter-Reformation presentations of Archangel Michael defeating the dragon, was created by a painter Carlo Maratta. In 1663 the artist painted an altar picture for the Our Lady Immaculate Conception chapel in St. Isidore Church of Irish Franciscan Friars in Rome. The small chapel was designed by Gianlorenzo Bernini and erected in the years 1661–1663 from the initiative of Alfonso Manzanedo de Quinõnes as a grave chapel of Portuguese noblemen Roderigo Lopez da Sylva and his wife Beatriz and Francesco Nicolò da Sylva, and his wife Juana. Taking the outstanding authors of the chapel decoration into consideration and thanks to Maratta’s own copperplate version of the painting of Our Lady Victorious, executed in 1665, this image was often copied throughout the whole period of Baroque.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2012, 4(26); 59-69
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityczne aspekty sejmowej kontroli Rady Nieustającej – wybrane zagadnienia
Political aspects of the parliamentary control over the Permanent Council – select problems
Politische Aspekte der Kontrolle des Reichstags über den Ständigen Rat in Polen – ausgewählte Probleme
Aspects politiques de contrôle parlementaire du Conseil Permanent – questions choisies
Политические аспекты сеймового контроля Постоянного Совета – избранные проблемы
Autorzy:
Bucholc-Srogosz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22892016.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rada Nieustająca
Rzeczypospolita XVIII w.
Opis:
The paper presents study on the control functions of the Seym, but they were confined to meetings organized when the Permanent Council was working. The object of study is the control of the Permanent Council and its departments. In most cases reports of people which was delegated to evaluate the Council and its departments contained positive attitude towards the Council. However there were also negative elements, but they were given very carefully and intricately. The overt criticism was visible in speeches of opposition delegates. According to Z. Szcząski responsibility of the Council before the Parliament was illusory, even though the delegates spent most of the time on consideration of Council’s activities and on discharge. The opposition attacked during assemblies the Council’s decisions, but only a small part of them were repealed. None of commissioner was brought to Seym’s trial. The paper raised the problem of constitutional and political (parliamentary) responsibility of the government. During the assemblies of 1778–1786 there were known both types of responsibility, but only in theory. The constitutional (legal) responsibility was only regulated in law in second half of eighteenth century. It seems, however, that the Parliament of Republic was not yet fully prepared to fulfill the political responsibility.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 2; 81-100
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O autorskim stosunku do wstępu literackiego w XVIII-wiecznej Rosji
Об авторском отношении к предисловию в России XVIII века
Autorzy:
Warda, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22630388.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
XVIII w.
przedmowa
Opis:
Большинство изданных в XVIII веке в России книг предваряли всякого рода предисловия, вступления, введения, берущие свое начало во временах античности и сопутствовавшие древнерусским рукописным книгам уже с XI века. В настоящей статье рассматривается отношение русских авторов XVIII столетия (писателей, переводчиков, издателей) к вводным частям литературных произведений на основе их высказываний в тексте самих вступлений. Разнообразные мнения авторов свидетельствуют об их сознательном подходе к традиции и тогдашней литературной действительности.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2000, 2; 47-56
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z obserwacji nad rosyjską literaturą popularną XVIII wieku
Из наблюдений над русской демократической литературой XVIII века
Autorzy:
Warda, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22644752.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rosyjska literatura popularna
XVIII w.
Opis:
Настоящая статья посвящена русской демократической прозе XVIII века, ее отношению к „высокой” литературе того столетия, формам ее функционирования в обществе, а также определению отличительных черт ее поэтики, ее постоянных мотивов и стереотипов. Среди авторов демократической литературы XVIII века автор статьи называет м. пр. М. Чулкова, М. Комарова, Н. Курганова, И. Новикова. Кроме того к русской демократической литературе XVIII века следует отнести также множество анонимных сборников смешанного состава, которые пользовались большой популярностью среди демократического круга читателей того столетия.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 1999, 1; 5-14
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów Jamajki w XV–XVIII w.
Problems in the history of Jamaica in the XV-XVIII centuries
Aus der Geschichte Jamaikas im 15. – 18. Jahrhundert
Histoire de la Jamaïque aux XV–XVIII siècles
Из истории Ямайки в XV–XVIII в
Autorzy:
Reichert, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22894941.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jamajka
historia
XVI-XVIII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 2; 181-192
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Об отношении писателя к власти (на материале предисловий к книгам второй половины XVIII века)
О stosunku pisarza do władzy (na materiale wstępów do książek drugiej połowy XVIII wieku)
Autorzy:
Warda, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22649338.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
XVIII w.
dedykacje
antydedykacje
Opis:
Artykuł poświęcono mało zbadanemu problemowi stosunku pisarzy do władzy w jednym aspekcie: dedykacji zawartych w ich książkach dla przedstawicieli władzy świeckiej czy kościelnej. Dedykacje te były bardzo rozpowszechnione w drugiej połowie XVIII w. i odznaczały się zróżnicowanym charakterem. Przeważały jednak panegiryczne teksty, co wiązało się z niskim w sensie materialnym statusem pisarza oraz z chęcią znalezienia mecenasa-„sponsora”. Ale były także polemiczne dedykacje (antydedykacje) świadczące o wzroście samoświadomości autorów i chęci uniezależnienia się od kaprysów możnych tego świata.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 1999, 1; 15-23
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miasta prywatne na Śląsku – zarys problemu
Autorzy:
Goliński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949914.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Śląsk
miasta
miasteczka
XIII–XVIII w.
szlachta
Opis:
Przedstawienie procesu przejmowania i zakładania miast na Śląsku przez szlachtę, prowadzącego wraz ze zmianami prawnymi do wzrostu znaczenia prywatnych ośrodków miejskich, od poziomu marginalnego w XIII w. do niemal równoważącego się z własnością monarszą w XVIII stuleciu.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 77
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Debata parlamentarna nad wyłonieniem składu Komisji Wojskowej w grudniu 1788 r.
Autorzy:
Szczygielski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689808.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Komisja Wojskowa
Sejm Wielki
Rzeczpospolita w XVIII w.
Opis:
Thanks to electing its members (on 22nd December 1788) the Military Commission took over the real power over the army. Overthrown during the parliamentary session of 3rd November 1788, the Military Department of the Permanent Council finally stopped functioning. During the December debate the deputies, who slightly outnumbered the senators, tried to increase their majority in the Seym. In the confederated Seym the votes of deputies and the votes of senators carried the same weight and consequently the result of parliamentary voting depended on the overall counting of all the votes. That is why the problem of deputies’ representation in the Seym was a matter of great significance. In order not to decrease the number of deputies it was decided that the current deputies would not become the members of the Commission (there was a fear that the deputies involved in the work of the Commission might neglect their duties as members of Parliament). At the same time the gentry aimed at increasing their majority in the Seym by excluding from the parliamentary debates those senators who would be elected for the Commission. However, this initiative failed due to the strong opposition of the senators. Instead, the senators suggested that the deputies’ majority in the Seym should be increased directly by increasing the number of deputy seats. The deputies accepted this proposal. For the time being it was not put into practice yet. However, the December debate lay foundations for the compromise between the gentry and the senators concerning preserving the senators’ legislative rights within the framework of the “two-chamber” Seym.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2011, 10, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na europejskich frontach wojen Imperium Rosyjskiego w XIX wieku – aspekt militarny w twórczości wybranych rosyjskich malarzy epoki
Autorzy:
Krokosz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436764.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Imperium Rosyjskie, wojny Rosji w XVIII–XIX w., rosyjskie malarstwo batalistyczne, malarze rosyjscy XVIII – pocz. XX w., armia i flota rosyjska w XVIII–XIX w.
Opis:
The article analyses the military themes present in Russian paintings of the 19th century. The battle paintings under discussion underlined the heroism of the tsarist soldiers who participated in the multiple campaigns that Russia fought on land and at sea. They also glorified the governing elites for expanding the territory of the state. At the same time, the most important message conveyed through the canvases, which were commissioned most often by Russia’s rulers, was the might of the Russian Empire.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2019, 9; 28-76
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz klucza miechowskiego z 1731 r.
Autorzy:
Makowski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436477.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Miechów w XVIII w.
klucz miechowski – inwentarz
gospodarka klasztorna
Opis:
In the first half of the 18th century the property belonging to the Order of the Holy Sepulchre in Miechów was divided into two parts. One part was still owned by the monastery in Miechów. The other part became a benefice, which was given by the king to his officials. The inventory written in 1731 describes this benefice. It consisted of Miechów and some nearby villages. The inventory contains interesting information about monastic economy. It depicts the  countryside of Miechów and the nearby area. It also includes the names of inhabitants with the amount of tax paid to the owner of the benefice.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2016, 3; 19-68
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachty słonimskiej projekty reform prawa litewskiego z połowy XVIII wieku (wstęp do zagadnienia)
Projects by the Słonim nobility for the reform of Lithuanian law from the middle of the 18th century (introduction to the topic)
Autorzy:
Godek, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394468.pdf
Data publikacji:
2021-07-10
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
18th century Lithuanian law
prawo litewskie XVIII w.
Opis:
W 1760 r. szlachta powiatu słonimskiego wystąpiła z inicjatywą reformy prawa. Jerzy Michalski podejrzewał niegdyś, że zmierzała ona do opracowania IV Statutu litewskiego. Szlachecki projekt załączony do instrukcji dla posłów na sejm nie jest jednak znany. W Wilnie zachował się o dwa lata wcześniejszy projekt zmian w zakresie ustroju sądów i prawa procesowego sporządzony przez szlachtę tego samego powiatu. Artykuł prezentuje w zarysie treść tego ostatniego.    
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 127-137
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The transformation of the Grand Tour of Czech and Austrian Nobility in the First Half of the 18th Century: A New Recipe for Staying Powerful
Autorzy:
Kubeš, Jiří
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436519.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Wielki Objazd
XVIII w.
monarchia Habsburgów
szlachta czeska
uniwersytet
Opis:
The article deals with the fundamental transformation of the Grand Tour of the nobility from the Czech and Austrian Lands during the first half of the 18th century. The author shows they moved from the thorough mastering of the aristocratic habits to the extensive education mainly in the field of public law in order to be able to participate in the activities of central and provincial bureaucratic institutions of the Austrian Habsburg Monarchy. The Catholic nobles started to study law at the universities in Protestant countries (mainly in Leiden and Leipzig), the attractiveness of the United Provinces, the Duchy of Lorraine and Imperial area (instead ofItaly and France) increased significantly and the young nobles shortened the time dedicated to the noble exercises. At the end, the author tries to compare this situation with the Grand Toursof the Polish nobility.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2018, 6; 186-196
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CNOTA DZIWACKA – WŁAŚCICIELE KÓRNIKA W KRĘGU POZNAŃSKICH WOLNOMULARZY
Eerie virtue – Lords of Kórnik within the circle of Poznań freemasons
Autorzy:
Prinke, Rafał T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510239.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
Masoneria XVIII-XIX w.
Polska - historia XVIII-XIX w.
PAN Biblioteka Kórnicka - rękopisy
Opis:
Eerie virtue – Lords of Kórnik within the circle of Poznań freemasons The collection of the Kórnik Library of the Polish Academy of Sciences holds a number of rare and interesting books on freemasonry, including the first edition of Anderson’s Constitutions. Most of them were, however, purchased during the second half of the twentieth century. The only two items which are known to have belonged to Count Tytus Działyński (1796–1861) are a French manual of the Rite of Adoption of 1787 and a Polish anti-masonic pamphlet entitled Eerie virtue, undated but probably published in 1786 or the following year. It is the only known copy of it, which is one of the reasons for preparing a new edition of its text. The Castle Museum holdings also have rare objects of freemasonic interest, namely four loge badges of early nineteenth century. The present paper is the first attempt at identifying those lodges and ascribe the badges to members of the Działyński family, the heirs of Kórnik. The masonic activities of Ignacy Działyński (1754–1797), the uncle of Tytus, are well known, but his brother Ksawery’s (1756–1819) membership in the fraternity has only now been confirmed. It is argued that three of the badges belonged to him, because their respective lodges did not exist during Ignacy’s lifetime. The fourth badge most probably belonged to Tytus Działyński, who may have been introduced to freemasonry in his youth by his father. The research on these items evolved into a broader re-examination of the early history of freemasonry in Poland, which disproved a number of statements made in the monumental work of Ludwik Hass. Most importantly, it is showed that the Red Fraternity (Confrérie Rouge) of 1721 was not a freemasonic body (as claimed by Hass and now widespread in historical literature), and that the earliest documented Polish lodge was established in Poznań around 1735 (there may have been one operated by foreigners in Warsaw in 1729, but the information comes from much later and questionable tradition). Two appendices contain an edition of Eerie virtue and genealogical tables showing close family relationships of the Działyńskis of Kórnik with eminent Polish freemasons, including all except one Grand Masters of the Grand Orient of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2017, 34; 149-213
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi w sprawie funkcjonowania Rady Nieustającej w latach 1778–1780
Autorzy:
Milik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689818.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rada Nieustająca, 1778-1780
historia polityczna Polski XVIII w.
Opis:
The Permanent Council was the first central executive authority in the his-tory of the Republic of Poland. It was really significant for the development of Polish administration because, in that way, a new form of authority was estab-lished. What is important, the Permanent Council was claimed to be able to help the Republic of Poland to deal with the anarchy. However, the term of office 1778–1780 clearly indicated that the Council was not able to rule the country independently and effectively. First of all, it was caused by the law and the activity of Commissions (called: The Great Commis-sions) which significantly restricted the Council. The activity of the Great Com-missions often collided with competencies of particular departments of the Coun-cil, for example, the Revenue Commission with the Revenue Department. In addition, there were not adequate regulations enabling effective activity of the central authority. In fact, a great number of the Council’s initiatives remained only on a paper. Moreover, as a „tool of Petersburg”, the Permanent Council was attacked by patriotic circles since the very beginning. It was mainly criticized for the range of its entitlements. The opposition was afraid of the strong Council’s rule that could threaten freedom of the Nobility. It was even postulated to abolish the Council. In spite of all, it is admitted that activity of the Permanent Council was beneficial for the country and it allowed to develop modern forms of administration.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Théâtres de société we Francji: salonowy eksperyment i laboratorium nowych reguł
Théâtres de Société in France: A Salon Experiment and Laboratory of New Rules
Autorzy:
Olkusz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30102159.pdf
Data publikacji:
2018-12-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr w XVIII w.
osiemnastowieczny salon
francuski teatr w XVIII w.
teatr francuski
społeczeństwo w XVIII w.
18th century theatre
18th century salon
French 18th century theatre
French theatre
18th century society
Opis:
W osiemnastowiecznej Francji théâtres de société stały się jedną z ulubionych rozrywek arystokracji, szlachty i zamożnych mieszczan. Niekiedy wymagały olbrzymich nakładów finansowych (jak u Księżny du Maine czy Markizy de Pompadour), często obywały się bez skomplikowanej dekoracji i wyszukanych kostiumów; niemal zawsze były organizowane przez kobiety, niemal zawsze łączyły się z aktywnością prowadzonych przez nie salonów. Ta moda na prywatne teatry tworzone z myślą o zaprzyjaźnionych widzach przyczyniła się do osłabienia hierarchiczności francuskiego społeczeństwa: gośćmi wykwintnych salonów stawali się aktorzy, nierzadko udzielający lekcji gry teatralnej (a nawet współwystępujący z możnymi amatorami na scenie), częstsze też stały się dyskusje między arystokracją a dramatopisarzami tworzącymi niektóre ze swoich utworów właśnie z myślą o théâtres de société, bądź jedynie współpracującymi przy prywatnych pokazach ich sztuk. Théâtres de société, wbrew wielu wyobrażeniom, nie były zatem pustą rozrywką – miały duży wpływ na zmiany hierarchii osiemnastowiecznego społeczeństwa.
Théâtres de societé became one of the favourite amusements of aristocracy, noblemen, and wealthy bourgeoisie of the 18th-century France. Some required substantial funding (as in the case of Duchess du Maine or Madame de Pompadour), though they often did without elaborate decorations and sophisticated costumes; nearly always they were organised by women, nearly always in connection with activities of their salons. The newfound passion for private theatres, organised with the audience of friends in mind, contributed to the weakening of the hierarchical structure of French society. Actors, often giving lessons in acting (and even acting with the powerful and privileged amateurs on stage) became guests of refined and sophisticated salons; discussions between aristocrats and playwrights, who composed some of their plays specifically with the théâtres de société in mind or simply assisted in staging their plays privately, became more common as well. Contrary to popular belief, théâtres de société were not just empty entertainment; they had an influence on the hierarchical changes within the 18th century society.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 34-54
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poszukiwania we francuskich archiwach śladów pobytu w Polsce Pierre Berniarda i jego korespondencja z Jeanem Hermannem
Looking through the French archives for traces of Pierre Berniard’s stay in Poland and his correspondence with Jean Hermann.
Autorzy:
Daszkiewicz, P.
Tarkowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074956.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
history of geology
Pierre Berniard
Hermann Jean
XVIII century
historia geologii
XVIII w.
Opis:
The paper presents research findings on the stay and scientific work of Pierre Berniard in Poland. This French chemist lived in Poland for about twenty years in the late eighteenth century. He was hired as a scientist by the rich aristocratic Wielopolski family from Pińczów. The authors analysed his publications and unpublished correspondence with Jean Hermann, a scholar and the founder of Cabinet of Natural History in Strasbourg. They have identified a large network of Berniard’s scientific correspondents and his contribution to geology. The existence of a written account of his stay in Poland, now lost, was raised by his letters to Hermann.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 8; 422--425
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mozart i śpiewacy: ograniczenie czy inspiracja?
Mozart and singers: limitation or inspiration?
Autorzy:
Brandenburg, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920344.pdf
Data publikacji:
2009-06-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Mozart
opera
Italian singing conventions
composing for singers
XVIII century music
muzyka XVIII w.
Opis:
Mozart and singers: limitation or inspiration?Stefan Kunze called the time before Mozart settled in Vienna the years of migration and study. Daniel Brandenburg in his article shows that in reference to the operas composed by young Mozart for Milan (Mitridate re di Ponto, 1770, Lucio Silla, 1772) and Munich (Idomeneo re di Creta, 1781), the process of education meant also mastering the Italian singing conventions. Composing for singers appears to be an inspirational task, although it was limited in various ways. That double effect is recorded in Mozart’s scores.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2009, 7, 13-14; 87-96
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosyjski Werter Michała Suszkowa (u źródeł werteryzmu w literaturze rosyjskiej)
Российский Вертер Михаила Сушкова (у истоков вертеризма в русской литературе)
Autorzy:
Mucha, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22632231.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
XVIII w.
sentymentalizm
werteryzm
Michał Suszkow
Rosyjski Werter
Opis:
Эпистолярный роман Гете Страдания молодого Вертера приобрел значительную популярность в русской литературе последнего десятилетия восемнадцатого века. Многочисленные подражания этому шедевру открывает Российский Вертер Михаила Сушкова, автобиографическая повесть, написанная в 1792 году и опубликованная в 1801 году, через несколько лет после самоубийства семнадцатилетнего автора. В настоящей статье дается сравнительный анализ романа Гете и повести Сушкова. Она не является рабским подражанием немецкому подлиннику. При некотором их сходстве они имеют свои отличительные черты. Русский Вертер живет не только чувствами, но и разумом. Он сочетает поверхностный сентиментализм с вольтерьянизмом, что представляется общей характерной особенностью русской дворянской культуры конца восемнадцатого столетия. Поэтому Российский Вертер является ее своеобразным литературным памятником.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2000, 2; 57-70
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem nędzy i miłosierdzia w aktach prawnych i utworach literatury rosyjskiej XVII i XVIII wieku
Проблема нищенства и милосердия в юридических актах и русской литературе XVII–XVIII вв.
Autorzy:
Ptasińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22631379.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
XVII-XVIII w.
motyw żebraka
literatura plebejska
piśmiennictwo jarmarczne
Opis:
Celem niniejszego szkicu jest przedstawienie postaci nędzarza-żebraka w XVII- i XVIII-wiecznej literaturze rosyjskiej, a dokładniej: w literaturze plebejskiej i piśmiennictwie jarmarcznym tego okresu. Przedmiotem rozważań nie będzie więc „jurodiwyj”, lecz żyjący z jałmużny nędzarz (нищий) - bohater „świata śmiechu”, ale jednocześnie postać pozostająca w kręgu pojęć, programów i sporów religijnych epoki. Interesować nas będzie wizerunek żebraka jako jednego z przedstawicieli kategorii ludzi społecznego marginesu, pojęcie jałmużny jako sposobu jego życia oraz stosunek do nich ówczesnego społeczeństwa.
Цель настоящей статьи – показать отношение к нищему в юридических актах, а также в плебейской и ярмарочной литературе XVII–XVIII вв. В центре нашего внимания находится также отношение общества той поры к явлению нищенства. Образ нищего редко появляется в так называемой высокой литературе, зато именно вокруг него концентрируется сюжет многих произведений плебейской, массовой литературы, в меньшей степени несущей на себе черты индивидуального творчества, более выразительно отвечающей массовым представлениям, и следовательно, более достоверной, и как свидетельство общественного сознания, и как отображение реальной действительности. В небольших стихотворных жартах, анекдотах, фацециях или притчах встречается два подхода к проблеме нищих. С одной стороны, это указание на необходимость выполнения хростианских заветов милосердия, а с другой – все возрастающее отрицательное отношение к лени, бродяжничеству, мнимому нищенству, а также страх перед преступным миром, вызывающим возрастающее ощущение угрозы.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2000, 2; 3-21
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby unowoczesnienia administracji lokalnej, przemysłu i rewitilizacji miast w województwie krakowskim w dobie stanisławowskiej (1764-1795).
Autorzy:
Jędrzejewski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435913.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
historia Polski XVIII w.
komisje Boni Ordinis
historia społeczna i gospodarcza
Opis:
The last thirty years of the existence of the Republic of Nobles, also called to the Stanislaus' epoch or times, was a period of cultural and economic growth that resulted from introducting a new economic policy similar to the models of modern western countries. After the economic crisis in the mid-seventeenth century, attemps were made to develop the manufacturing industry, rebuild the Olkusz mining industry, and introduce reforms of city and lokal administration in the whole Krakow voivodeship by deepening the rule of the House of Wettin in Poland. In accordance with the enlightenment reforms, new factories were oponed and attempts were made to deal with the problem of the most mobile group of "the loose people" for whom vacancies were created, among ithers, in the cloth factory. Revitalization of cites was taken up by the Krakow governors and newly established institutions, so-called Boni Ordinis Commissions which focused on creating city plans, inventories of goods of old privileges and city regulations as well as on ordering issues related to the city borders. Intermediate administration was handled by the Civil-Military Commissions of Good Order whose activity considerably resembled the administration in the western enlightenment countries.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 15; 66-88
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktury demograficzne i etniczne miast prywatnych w Koronie w XVI–XVIII wieku. Uwagi wstępne
Autorzy:
Kuklo, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949931.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
demografia
skład etniczny
miasta prywatne
urbanizacja
Korona Polska
XVI–XVIII w.
Opis:
Artykuł podsumowuje dotychczasowe badania poświęcone poznaniu struktur demograficznych i etnicznych miast prywatnych w poszczególnych dzielnicach Korony Polskiej funkcjonujących w XVI–XVIII w. Jego treść ukazuje zarówno tempo samego procesu zakładania nowych miast przez zamożną szlachtę i duchowieństwo na przestrzeni omawianych trzech stuleci, jak i ich wkład w powiększanie sieci miejskiej kraju. Istotną część rozważań stanowią fragmenty dotyczące struktury etnicznej mieszkańców miast prywatnych. Obok wspomnianych obserwacji istotne wydaje się zaakcentowanie przez autora roli samych właścicieli szlacheckich i duchownych miast prywatnych w działaniach na rzecz rozwoju ich potencjału ludnościowego, a także w kreowaniu w nich opieki medycznej i społecznej.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 77
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krucyfiks Cristo vivo w kościele św. Michała Archanioła w Urazie. Wirtuozerskie przedstawienie Chrystusa Ukrzyżowanego Lwowskiej Szkoły Rzeźbiarskiej Doby Rokoka
The Cristo Vivo Crucifix in the Church of St. Michael the Archangel in Uraz. A Virtuoso Representation of the Crucified Christ of the Lvivian Sculpture School
Autorzy:
Feliks, Maria Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083154.pdf
Data publikacji:
2021-12-09
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
sztuka sakralna
Ukrzyżowanie
XVIII w.
Lwowska Szkoła Rzeźbiarska Doby Rokoka
Cristo vivo
Opis:
Artykuł dotyczy wyjątkowego na tle sztuki polskiej XVIII w. przedstawienia Chrystusa Ukrzyżowanego pochodzącego z kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w Nawarii k/Lwowa, a znajdującego się obecnie w kościele pw. św. Michała Archanioła w Urazie k/ Brzegu Dolnego. Krucyfiks ten, wraz z częścią wyposażenia nawaryjskiej świątyni, został w 1945 r. przewieziony przez opuszczających Kresy Wschodnie Polaków na Dolny Śląsk. Dzięki temu, nie podzielił losu pozostałych elementów znakomitej dekoracji rzeźbiarskiej zdobiącej kościół w Nawarii, które po II wojnie światowej uległo całkowitej niemal dewastacji. Tytułowy krucyfiks jest przypisywany Maciejowi Polejowskiemu, jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli Lwowskiej Szkoły Rzeźbiarskiej Doby Rokoka. W artykule została poruszona problematyka wyobrażenia Chrystusa Ukrzyżowanego w stosunkowo rzadkim ujęciu Cristo vivo. Omówiona zostały także prawdopodobne źródła inspiracji dla wyobrażenia Chrystusa przybitego do krzyża za pomocą czterech gwoździ w równoległym ułożeniu stóp.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2021, 58, 2; 201-220
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieszkańcy Sieradza w XVII i XVIII wieku – studium demograficzne
The residents of Sieradz in the seventeenth and eighteenth century – the demographic study
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/966940.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sieradz
mieszkańcy
Polska XVII-XVIII w.
spis mieszkańców Sieradza
wykazy pogłówne
demografia
Opis:
In the days of the First Polish Republic Sieradz was the capital of the voivodeship and the county, the seat of the district and magistrate courts as well as the offices of the district authorities. In the sixteenth century it was the most significant city of the voivodeship of Sieradz. However, over the years its role has decreased considerably. In the first half of the seventeenth century Sieradz belonged to a group of medium-sized cities. In the early thirties of the seventeenth century about 2200–2300 people lived in Sieradz. But after the wars of the mid-seventeenth century the number of its inhabitants fell to 1100–1200 people. In the mid-seventies of the seventeenth century Sieradz was inhabited by about 550–800 people. In the middle of the next decade, the number of the residents of the city was only about 450. At the beginning of the eighteenth century town slowly began to overcome the demographic crisis and in 1703 its population was estimated at 900–925 people. During the Great Northern War Sieradz had been affected by all possible misfortunes of war. This led to a further decrease in the number of its inhabitants. In 1716 there were only 630 residents of the city. In the end of 1723 and the beginning of 1724 Sieradz was inhabited by only a little over 400 people. Only at the end of the existence of the First Polish Republic the number of its inhabitants has increased significantly. Censuses from the years 1789–1793 show that about 1250 people lived in Sieradz at this time. This means that compared to the turn of the years 1723 and 1724 its population had almost tripled.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2016, 22; 391-399
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność komisji boni ordinis dla miast wielkorządów krakowskich w Olkuszu w latach osiemdziesiątych XVIII stulecia
Autorzy:
Jędrzejewski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601875.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
komisje dobrego porządku
województwo krakowskie
historia administracji
Olkusz w XVIII w.
historia miast
Opis:
Epoka oświecenia w Polsce była okresem nie tylko ożywienia handlu, wprowadzenia zalążków nowej ekonomii państwa oraz reform administracji, gospodarki, ustroju i wojska, ale także próbą rewitalizacji miast, mającą na celu uporządkowanie ich praw, poprawę zarządzania, stanu, wyglądu i zagospodarowania przestrzeni miejskiej. W tym celu powoływano od 1765 r. komisje boni ordinis – dobrego porządku. In the second half of the eighteenth century in Poland an attempt at revitalization of towns and cities was made ‒ i.e. to improve their government, general state, and landscape, and better organise urban space. To this end, from 1765 on, Boni Ordinis commissions were established. The article deals with the circumstances and results of the operations of Boni Ordinis Commission at Olkusz, the town in the Palatinate of Kraków.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność dekanatu uniejowskiego według wizytacji generalnej z 1791 r
The people of the Uniejów deanery according to the general pastoral visit from 1791
Die Bevölkerung in Der Dekanat von Uniejów Angesuchts der Generalkirchenvisitationen in 1791 Jahr
Autorzy:
Różański, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/503424.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
demografia historyczna
ludność w XVIII wieku
Opis:
Das Visitieren des Dekanats in Uniejów im Jahre 1791 ergibt viele wichtige Informationen u.a. wie diese Pfarrgemeinde funktionert hat und wie viele Bevohner sie gezählt hat. Sie ließ auch feststeller, welche Glaubensverhältnisse auf dem Gelände des Dekanats geherrscht haben. In der obengenannte zeitperiode ubten auf diesem Gebiet ungefähr 8971 Einwoher, darunter 8868 Katholiker, 167 Juden und 115 Ewangeliker.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2006, 15; 191-197
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepcja barokowych dzieł sztuki w Hiszpanii w świetle Travels through Spain in the Years 1775 and 1776 Henry’ego Swinburne’a.
Perception of works of Baroque art in Spain in view of Henry Swinburne’s Travels through Spain in the Years 1775 and 1776.
Autorzy:
Wyrzykowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560137.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Henry Swinburne
Hiszpania w XVIII wieku
Opis:
Henry Swinburne’s Travels through Spain in the Years 1775 and 1776, in which Several Monuments of Roman and Moorish Architecture are illustrated by Accurate Drawings Taken on the Spot, published in print in London in 1787, is one of many examples of interest in Spain in English travel literature evinced mostly by English travellers in the second half of 18th century. Swinburne was a thoroughly educated traveller, exquisite writer and art connoisseur, and his writing focused mainly on descriptions and analysis of ancient architecture and Moorish architectural monuments. Works of Baroque art were left on the margins of his interest. As a representative of the Enlightenment thought he considered these monuments as synonyms of a bad taste. In the article an analysis of the works of Spanish Baroque art – city planning, architecture, sculpture and painting – which were mentioned by Swinburne in his text, has been introduced. Next to the edifices in Seville, Granada, Málaga, Barcelona, royal residences – Palacio Real in Aranjuez and Palacio Real de la Granja de San Ildefonso near Segovia, the most extended is an analysis of architecture in Madrid. Madrid, which reached the rank of a capital city in 1561, was actually a Baroque city, which Swinburne was not enthusiastic about, so he reported that there were not many places worth visiting there. Swinburne was interested also, except for architecture, in collections of sculpture and painting. He named every painter whose works he had seen and noted down the titles worth seeing with his comment. He expressed his admiration not only for the best known Italian, Flemish and French painters, but also for the newly discovered ones, the representatives of a mystic trend in Seville school, among others.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2012, 4(26); 70-90
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza osiemnastowieczna propozycja nauczania nauk geologicznych w Polsce - zapomniany epizod próby reformy szkolnictwa w latach 1766-1768
The earliest proposal to introduce teaching of geology in Poland – a forgotten element of education system reform attempted in in the years 1766–1768
Autorzy:
Daszkiewicz, P.
Tarkowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074955.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
historia geologii
Herrenschwand Jean-Frédéric von
Reinbold Spielmann Jacob
XVIII w.
history of geology
Spielmann Jacob Reinbold
XVIII century
Opis:
In the eighteenth century the King of Poland, Stanisław August Poniatowski wanted to reform the medical education system and organizing public health service. The project of this reform was entrusted to a Swiss scientist Jean-Frédéric von Herrenschwand. He addressed the project to many scientists in Europe by asking their opinion in the matter. Jacob Reinbold Spielmann, a naturalist from Strasbourg sent to Herrenschwand his remarks. He proposed requiring teachers to do field trips and reap the natural history specimen and create a position of professor of mineralogy. It was the oldest proposition of Earth science teaching in Poland.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 7; 372-374
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan religijno-moralny parafii rzymskokatolickiej w Szadku w drugiej połowie XVIII wieku – życie sakramentalne, kult Boży, zwyczaje nieakceptowane przez Kościół
Religious and moral state of the roman-catholic parish in Szadek in the second half of the 18th century
Autorzy:
Rulka, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19064524.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
parafia szadkowska
życie religijne
XVIII w.
Szadek parish
religious life
18th century
Opis:
Stan religijno-moralny osób należących do parafii rzymskokatolickiej w Szadku w drugiej połowie XVIII w. uzależniony był w dużej mierze od przyjmowania przez nich sakramentów. Regularnie parafianie przyjmowali: chrzest, pokutę i Komunię świętą (przede wszystkim wielkanocną), małżeństwo oraz sakrament chorych; tylko niektórzy parafianie otrzymali sakrament bierzmowania; jedynie trzech mężczyzn z parafii Szadek przyjęło w XVIII w. sakrament kapłaństwa. Kult Boży w parafii Szadkowskiej sprawowany był z udziałem parafian przede wszystkim w niedziele i święta kościelne, których do 1775 r. w kalendarzu liturgicznym archidiecezji gnieźnieńskiej, do której należała parafia Szadek, było czterdzieści, a aktualnie ich liczba została zredukowana do szesnastu. Szczególna cześć oddawana była Trójcy Przenajświętszej, Synowi Bożemu Jezusowi Chrystusowi i Duchowi Świętemu. Żywy był także kult maryjny, który wyrażał się w obchodzeniu świąt maryjnych, otaczaniu czcią istniejących w kościele parafialnym ołtarzy oraz obrazów poświęconych Najświętszej Maryi Pannie. Spośród świętych w świadomości wiernych najtrwalej zapisywali się ci, którzy mieli w kalendarzu liturgicznym Kościoła wyznaczone uroczyście obchodzone święta, a także swoje ołtarze czy obrazy w kościele parafialnym. Kult Boży wyrażał się także w sprawowanych w tym czasie nabożeństwach specjalnych. W Szadku odprawiane było czterdziestogodzinne nabożeństwo; tzw. suche dni (dni kwartalne), zwyczajowo dni zebrań bractw i cechów; a także tzw. dni krzyżowe, obchodzone wiosną jako dni modlitwy błagalnej o urodzaj i zachowanie od klęsk żywiołowych. Do zwyczajów i obrzędów zwalczanych przez Kościół należały: publiczne biczowania się, stypy pogrzebowe (tzw. Boże obiady), rzucanie owsem w uroczystość św. Szczepana, dyngusy w drugi dzień Wielkanocy, sobótka, obiaty (wystawianie pożywania dla zmarłych).
The religious and moral state of persons belonging to the Roman-catholic parish in Szadek in the second half of the 18th century was largely defined by their sacramental life. The sacraments that the parishioners received regularly were Baptism, Penance, Eucharist (mainly at Easter), Matrimony and Anointing of the Sick; only some of them received Confirmation, and only three Szadek parishioners received Holy Orders in the 18th century. The worship of God with the participation of the parishioners was mainly practiced on Sundays and Church holidays. Before 1775, the liturgical calendar of Gniezno Archdiocese, to which Szadek parish belonged, contained 40 holidays. The parishioners worshipped The Holy Trinity, the God’s Son Jesus Christ and the Holy Spirit. The cult of the Blessed Virgin Mary was also very popular, which was demonstrated by celebration of holidays and worship of altars and paintings dedicated to the Mother of God. The Saints who enjoyed special veneration were those who had special celebration days in the liturgical calendar, and altars or paintings in the parish church. Also, numerous special services were held, such as a 40-hour service or prayers for good harvest and delivering from natural disasters. There were some popular practices that were not accepted and fought by the Church, such as public flagellations or leaving food for the dead.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2016, 16; 7-29
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pióra w służbie buławy. O kancelariach i archiwaliach hetmańskich w XVIII w.
Autorzy:
Ciesielski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916739.pdf
Data publikacji:
2019-07-17
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Rzeczpospolita Obojga Narodów w XVIII w.
hetmani
kancelaria wojskowa
kancelaria hetmańska
archiwalia hetmańskie
archiwa prywatne
Opis:
W artykule przedstawiona została na tle kompetencji urzędy hetmańskiego dokumentacja wytwarzana przez kancelarie wojskowe działające przy hetmanach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII w. Na początku tego stulecia w do największego rozrostu władzy buławy w całej historii istnienia urzędu. Nastąpiło to w sposób nieformalny, a na dodatek towarzyszyły liczne nadużycia ze strony osób dowodzących armiami koronną i litewską, co sprawiło, że w zatwierdzonych na sejmie 1717 r. konstytucjach, a przede wszystkim traktacie warszawskim pojawiły się zapisy ograniczające władzę hetmanów. Jednak tylko w niewielkim stopniu i dalej hetmani posiadali rozległe kompetencje, które zapewniały im pełnię władzy administracyjnej i sądowniczej nad wojskiem. Utrzymali ją do połowy lat 60. XVIII w. a dowodzi tego dokumentacja wojskowa wytworzona przez kancelarię działające przy hetmanach. W artykule omówiono tę dokumentacją, co do której nie można mieć wątpliwości, że miała charakter publiczny. Do pierwszej grupy zaliczoną dokumenty i akta związane z władzą administracyjną hetmanów: wydawane przez nich lub zatwierdzane regulaminy, przede wszystkim organizacyjne, rozkazy hetmańskie, przesyłane z oddziałów raporty o stanach osobowych, wyposażenia, czy ruchach kadrowych itp. Kolejna grupa, to dokumentacja finansowa związana z utrzymaniem obu armii (w tym także oddziałów noszących nazwę hetmańskich) i urzędu hetmańskiego. Do trzeciej zaliczono akta i korespondencję powstałą z związku z prowadzoną przez hetmanów działalnością dyplomatyczną. Do czwartej - wszelką dokumentację związaną z władzą dyscyplinarną i sądowniczą hetmanów, a do piątej - korespondencję służbową prowadzoną przez hetmanów z podkomendnymi, jak też z królem, ministrami i ważniejszymi urzędnikami państwowymi. Bogate w materiał źródłowy zachowane spuścizny archiwalne po hetmanach: Adamie Mikołaju Sieniawskim, Janie Klemensie Branickim, Michale Kazimierzu Radziwille oraz trzech przedstawicielach rodu Rzewuskich sprawujących w XVIII w. ten urząd, pozwalają stwierdzić, że dokumentacja wojskowa powstawała jako publiczna i w takim charakterze podlegała procesom archiwotwórczym w kancelariach hetmańskich. Zapewne za życia hetmanów dokumentacja wojskowa przechowywana była oddzielnie od pozostałych dokumentów i akt o charakterze publicznym, a tym bardziej prawno-majątkowych i rachunkowo-gospodarczych. Po śmierci hetmana zazwyczaj jednak ich spadkobiercy przestawali otaczać dokumentację wojskową specjalną troską, a traktując ją jako prywatną część masy spadkowej, dołączali do reszty pozostałej po zmarłym spuścizny aktowej, poddając ją wstępnym procesom archiwizacji. W konsekwencji tzw. archiwa hetmańskie zaczęły być traktowane jako prywatne, choć powstały jako publiczne. Dowodzi tego zmiana procesu archiwotwórczego zachodzącego w przypadku dokumentacji wojskowej po połowie lat 60. XVIII., gdy hetmani utracili realną władzę nad armiami Rzeczypospolitej na rzecz Komisji Wojskowej Koronnej i Komisji Wojskowej Litewskiej. Cała dokumentacja wojskowa zaczęła być wytwarzana i gromadzona w kancelariach najpierw komisji wojskowej, następnie Departamentu Wojskowego Rady Nieustającej i w końcu Komisji Wojskowej przy Straży Praw - instytucji, co do których nie ma wątpliwości, że były publiczne.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2018, 70, 2; 213-247
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konserwacja i rekonstrukcja ubrań marynarskich z XVIII-wiecznego wraka statku „General Carleton”
Autorzy:
Rodzik, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217610.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
wrak
konserwacja
strój marynarski
XVIII w.
rekonstrukcja
wreck
conservation
sailor outfit
Eighteenth century
reconstruction
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2003, 14; 82
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
XVI-, XVII- i XVIII-wieczne pamiętniki i diariusze polskiej szlachty jako świadectwo mentalności i stanu świadomości artystycznej.
Autorzy:
Wyrzykowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560090.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
XVI, XVII, XVIII wiek w Polsce
polska szlachta
peregrynacja
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2007, 2(4); 40-55
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„A Słowo było u Boga” O nowotestamentowych cytatach na ikonach Chrystusa w wiekach XV–XVIII z terenów Polski, Ukrainy i Białorusi
„И Слово было у Бога”. О новозаветных цитатах на иконах Христа в XV–XVIII веках на землях Польши, Украины и Белоруссии
Autorzy:
Gronek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170014.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
ikony Chrystusa
tekst Ewangelii
XV–XVIII w.
Polska
Ukraina
Białoruś
иконы Христа
текст Евангелия
XV–XVIII вв.
Польша
Украина
Беларусь
Opis:
Предметом исследования являются тексты на страницах открытой книги в рукe Христа, изображенные на иконах наместного и апостольского ряда (Деисуса) алтарной перегороди. Здесь были исследованы 241 иконы из Польши, Украины и Белоруссии с XV–XVIII веков. Иконы были разделены в соответствии со стихами, размещенными на страницах книги. В каждой из этих групп был отмечен иконографический тип изображения, датировка, происхождение, иногда мастерская или создатель. Среди иконографических типов выделялись: Спас в Силах, Деисис, Спас Вседержитель, Христос Великий Архиерей. Результаты исследования были помещены в три таблицы и проанализированы. Благодаря этому удалось указать, какие библейские цитаты были наиболее популярны, в какое время, местности и в каких иконографических типах. Среди надписей, наиболее часто размещаемых на книге в рукe Христа, есть слова Евангелия от Матфея 25, 34. Из изученных икон 142 обозначены надписями, относящимися к этому отрывку, что составляет 59%. Другие частые цитаты: от Матфея 11, 28 (9,5%); Иоанна 8, 12 (7%), Матфея 7, 1–2 (7%); Матфея 25, 31 (6%).
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2021, Obraz - Słowo - Litera, 12; 61-70
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność Pleszewa w latach 1751–1793 w świetle ksiąg metrykalnych
The population of the city of Pleszew in the years 1751–1793 in the light of birth certificate registers
Autorzy:
Makowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164836.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Pleszew
demografia
XVIII w.
księga metrykalna
miasto
demography
18th century
birth certificate register
city
Opis:
The text is an attempt at analysing the natural movement of Pleszew’s population in 1751–1793. The research has been based on birth certificate registers as well as city records from the time in question which provide collective information on the demographic phenomena at work. The article presents the vital statistics of the population of the town of Pleszew in 1751– –1793. The source materials were birth certificate registers from Pleszew parish and city records. In order to analyze the collected material it was imperative to assess the value of the research sources. The results indicate that the birth certificate registers were carefully maintained and in accordance with the prevailing rules but with short breaks in the registration. An analysis of marriages has shown that the most popular months for concluding this sacrament were January and February. The article also discusses the influx of German population in the vicinity of Pleszew and its consequences. The author draws attention to the accumulation of marriage vows in January and February, the consequence of which was the highest number of births between January and March. Comments are provided on the issue of naming. The mortality rate in the population has been analyzed. This article attempts to present the fate of selected Pleszew families in order to prove that vital records also allow to reconstruct family trees. To further study this issue, however, the scope of the source needs to be broadened.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2018, 1 (16); 30-55
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy istnieli Kurpie-Gocie?
Autorzy:
Dobroński, Adam Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097362.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Puszcza Biała
Kurpie
Gocie
osadnictwo puszczańskie
XVIII– XX w.
Opis:
W dotychczasowej literaturze określenia „Kurpie” używano zazwyczaj w od- niesieniu do mieszkańców Puszczy Zielonej (Zagajnicy), zaś „Gociami” część piszących zwykła – i to jeszcze całkiem niedawno – nazywać mieszkańców Pusz- czy Białej. Zwłaszcza jednak ten drugi termin bywał kontestowany i nie zyskał powszechnej akceptacji miejscowej ludności. Dziwić może, że nie podejmowano prób bardziej precyzyjnego zdefiniowania nazw obu społeczności puszczańskich i często ułatwiano sobie zadanie, używając określeń: Kurpie Zielone i Kurpie Bia- łe. Tymczasem wydaje się, że pierwotnie w miastach badanego regionu i regionów sąsiednich za Kurpiów uważano ogólnie mieszkańców puszcz trudniących się głównie pozyskiwaniem drewna, potem coraz częściej również rolnictwem. Gocie natomiast to chłopi pańszczyźniani osadzeni przez biskupów płockich w Puszczy Białej. Sytuację skomplikowało sprowadzanie od końca XVIII w. do Puszczy Bia- łej autentycznych Kurpiów z Zagajnicy (Puszczy Zielonej). Jakie były relacje mię- dzy tymi społecznościami? Jak się one zmieniały w XIX i XX w.? Odpowiedzi na te – i inne – pytania proponuję w swoim artykule, zapraszając do dyskusji, bo mam świadomość, że niektóre moje ustalenia mogą budzić wątpliwości.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2021, Zeszyt, XXXV; 11-23
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literackie obrazy epidemii o proweniencji szkolnej z XVII i XVIII wieku (wybrane zagadnienia)
Autorzy:
Mieszek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029785.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
epidemic
occasional works
academic environment
Polish literature XVII, XVIII c.
epidemia
literatura polska XVII i XVIII w.
literatura okolicznościowa
szkoła
Opis:
Przedmiotem artykułu są literackie obrazy epidemii, zawarte w utworach związanych ze środowiskiem szkolnym. Wśród analizowanych tekstów znalazły się dzieła okolicznościowe, poświęcone zmarłym z powodu zarazy uczniom (kazanie dominikanina, Michała Wojniłowicza; wierszowany poemat profesora Akademii Krakowskiej – Pawła Zapartowica). Wpisywały się one w konwencję panegiryczną, ale równocześnie ujawniały ówczesną świadomość medyczną (objawy zakażenia, zabiegi higieniczne i lekarskie przy chorym) oraz osobiste zaangażowanie preceptorów. Drugą grupa analizowanych tekstów są dramaty wystawiane na scenach kolegiów pijarskich i jezuickich. Związane są one z kultem świętych „od moru”. Podejmują także temat zarazy jako rodzaju kary za grzechy, która dotyka negatywnych bohaterów. W niektórych sztukach występują zaś uosobienia klęsk żywiołowych i epidemii. Artykuł ujawnił, że literackich obrazów zarazy, które związane były ze środowiskiem szkolnym, było stosunkowo niewiele. O przyczynach epidemii, sposobach ich zapobieganiu znacznie częściej pisano w poradnikach i kalendarzach, dostępnych dla szerokiego grona odbiorców. Społeczność uczniów i nauczycieli podejmowała raczej aktywność na polu religijnym działając w stowarzyszeniach i kongregacjach, a także uczestnicząc w przebłagalnych nabożeństwach i procesjach.
The subject of the article are literary images of the epidemic containedin works originating from the academic environment. Among the analysed textsare occasional works devoted to students who died due to the plague (a sermon bya Dominican, Michał Wojniłowicz; a poem in poem by a professor of the KrakowAcademy – Paweł Zapartowic). They fit into the panegyric convention, but at the sametime revealed the medical awareness of the time (symptoms of infection, hygienicand medical procedures conducted on the patient) and the personal involvementof the teachers. The second group of analysed texts consists of plays staged on thePiarist and Jesuit colleges’ stages. They are related to the cult of „the plague saints”.They also deal with the theme of plague as a form of punishment for sins that affectssome antagonists. In some plays, personifications of natural disasters and epidemics are used. The article revealed that there were relatively few literary images ofthe plague related to the academic environment. The causes of epidemics and themethods of their prevention were much more often mentioned in handbooks andcalendars, available to the general public. The community of students and teacherswas rather active in the religious field, acting in associations and congregations, aswell as participating in propitiatory services and processions.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 153-168
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The power of the Russian Empire – the military aspect in the work of selected Russian painters from the 18th until the early 20th century
Autorzy:
Krokosz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/654109.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Imperium Rosyjskie
wojny Rosji w XVIII–XIX w.
rosyjskie malarstwo batalistyczne
malarze rosyjscy XVIII – pocz. XX w.
armia i flota rosyjska w XVIII–XIX w.
The Russian Empire
Russia’s wars in the 18th and 19th centuries
Russian battle paintings
Opis:
Artykuł poświęcony jest tematyce militarnej przedstawionej na obrazach malarzy rosyjskich żyjących w XVIII – na początku XX w. Batalistyczne dzieła artystów podkreślały bohaterstwo carskich żołnierzy biorących udział w licznych zmaganiach wojennych prowadzonych w owym czasie przez Rosję na lądzie i morzach, a także sławiły samych panujących rozszerzających granice państwa. Jednakże zasadnicze przesłanie płócien, zamawianych najczęściej przez władców rosyjskich, posiadało wymiar na wskroś propagandowy, gdyż miało w pełni ukazać potęgę Imperium Rosyjskiego. The article focuses on the military themes presented in the paintings of Russian artists living in the period from the 18th until the early 20th century. Battle scenes painted by the artists highlighted the heroism of the Tsar’s soldiers participating in numerous wars and conflicts pursued by Russia at that time both on land and at sea; these paintings also celebrated the rulers, who expanded the borders of their country. However, the key message of these paintings, which were ordered most frequently by Russian rulers, focused on the aspect of propaganda, because these works were supposed to demonstrate in full the power of the Russian Empire.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 3
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pregnancy, childbirth and postpartum in wealthy noble families in the first half of the 18th century in the Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Penkała-Jastrzębska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11541822.pdf
Data publikacji:
2022-01-07
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
motherhood
birth
postpartum period
childhood
18 th century
macierzyństwo
narodziny
okres poporodowy
dzieciństwo
XVIII w.
Opis:
The article deals with the experience of pregnancy and early motherhood in relation to the milieu of the magnates and nobility of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the first half of the 18th century. The analysis covers extensive source material which includes the preserved collections of private correspondence of  representatives of wealthy nobility and magnates, with particular emphasis on the female half of this population. In turn, this material has been split by selected key issues, such as: trying to have children, pregnancy, birth, postpartum period, and early motherhood. Problems resulting from these stages of motherhood have been analysed in a broad context, considering both mental issues - fulfilling the socially expected role of wife and mother, dealing with new situations and diffi culties, building relationships with new-born children - and physical elements, such as health, sickness, dealing with weakness and new responsibilities.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2021, 13; 22-41
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopiśmienny kancjonał z XVIII wieku ks. Walentego Józefa Wcisłowskiego. Charakterystyka zbioru
A manuscript cantional of 18th century by fr Walenty Józef Wcisłowski. A Description of the collection
Autorzy:
Janus, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/503207.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
poezja XVIII w.
pieśń religijna
apokryf
rękopis
18th entury poetry
religious hymn
apocrypha
manuscript
Opis:
This study is an attempt to describe a manuscript cantional written at the end of the first half of the 18th century by an unknown author – Walenty Józef Wcisłowski. The manuscript had been in the Załuski Brothers’ book collection till June 1795, when pursuant to Catherine the Great’s decision the Załuski Library was sent from Warsaw to Saint Petersburg. Presently the cantional is in the National Library of Poland. We know about the author only that he wrote rhymed theology which was published in the 18th century. This article contains the analysis of some hymns from the cantional. Special attention is paid to the explanation of theological contexts of presented verses and to the presentation of Walenty Wcisłowski’s literary skills and biblical erudition. The purpose of my text was to indicate an influence of medieval apocrypha on religious consciousness of the poet and the way he explains the mystery of faith.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 3; 43-59
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleks dzieł Dientzenhoferów na pograniczu Wielkopolski. Architektura kościoła pw. św. Marii Magdaleny w Zamysłowie
Reflection of the Dientzenhofers’ Works in Greater Poland’s Borderland. Architecture of the Church of St Mary Magdalene at Zamysłów
Autorzy:
Stankiewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23944966.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zamysłów (Hinzendorf)
Kilian Ignaz Dientzenhofer
sztuka XVIII w.
późny barok
18th century art
late Baroque
Opis:
Pomimo wysokiej klasy artystycznej, architektura kościoła parafialnego pw. św. Marii Magdaleny w Zamysłowie (Hinzendorf) nie doczekała się jak dotąd opracowania naukowego. Fundację budowli zainicjował ksiądz Philip Walentin Hoffman, a sfinansowały klaryski z klasztoru w Głogowie. Prace budowlane zakończono przed rokiem 1752. Przeprowadzona analiza formalna pozwala na ustalenie, że świątynia swoim układem przestrzennym nawiązuje do kościoła benedyktynów w Legnickim Polu (1727–1731), projektu Kiliana Ignaza Dientzenhofera.
Despite its high artistic quality, the architecture of the Parish Church of St Mary Magdalene at Zamysłów (Hinzendorf) has not as yet been separately studied. The foundation of the building was initiated by Fr Philip Walentin Hoffman, and it was financed by the Poor Clares of the Głogów Convent with construction works having been completed by 1752. The conducted formal analysis allows to identify the resemblance of the church’s layout to that of the Benedictine Church at Legnickie Pole (1727–1731) designed by Kilian Ignaz Dientzenhofer.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 1; 5-29
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia polskiej artylerii według Konstantego Górskiego
History of Polish field artillery according to Konstanty Górski
Autorzy:
Świętochowski, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347248.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
artyleria
historia
Polska
XVI-XVIII w.
Górski Konstanty
artillery
history
Polska
16th-18th century
Opis:
Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest naświetlenie najważniejszych faktów dotyczących rozwoju i wykorzystania artylerii polskiej w okresie pierwszej Rzeczypospolitej na podstawie pracy XIX wiecznego badacza i historyka amatora, Konstantego Górskiego, pod tytułem "Historia artylerii polskiej". Intencją autora jest przybliżenie sylwetki oraz dorobku naukowego Konstantego Górskiego, twórcy dzieł historycznych, traktujących o piechocie, jeździe i artylerii polskiej w okresie pierwszej Rzeczypospolitej. Pomimo, iż jego prace przyczyniły się do wzbogacenia wiedzy we wspomnianej tematyce oraz stały się podstawą rozwoju współczesnej historii wojskowości polskiej, pozostaje on nadal postacią nieznaną, nawet wśród oficerów i podchorążych Wojska Polskiego.
The author presents the history of the Polish field artillery on the basis of the work of Konstanty Górski. Górski was a historian living in the 19th century. He served in the Russian army as an infantry officer and having retired he commenced to work on the Polish military history. Owing to his writings, many important historical sources connected with infantry, cavalry and artillery were preserved. His last work, "The History of Polish Artillery", tells us about the introduction, development and employment of field artillery in Poland. The history starts in the 14th century and ends in 1792. Since there were no sources, Górski did not write about artillery in the last Polish war of 1794. Konstanty Górski is almost unknown and the author’s intention is to introduce him and his work to the military community, especially to field rtillery military students. The article can be used to support lessons on military history.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2010, 1; 38-46
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karpiowie z Karpowicz na Podlasiu w ostatniej ćwierci XVIII w. Zmierzch trzystuletniej historii
The Karp family from Karpowicze in Podlasie in the last quarter of the 18th century. The twilight of three hundred years of history
Autorzy:
Karp, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108388.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Karpiowie
Karpowicze
województwo podlaskie w XVIII w.
Karp family
Karpowicze estate
Podlaskie Voivodeship in the 18th century
Opis:
W artykule przedstawiono postać Antoniego Karpia (ok. 1747 – przed 12 III 1791) posesjonata dóbr Karpowicze na Podlasiu. Zarysowano także sylwetki kolejnych właścicieli tego majątku.
The article presents the figure of Antoni Karp (ca. 1747 – ante 12.03.1791) the owner of the Karpowicze estate in the Podlasie Province in the 18th century. The profiles of successive owners of this property were also outlined.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2021, 29; 67-84
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The city of Nola in Campania (Italy) in Stanisław Kostka Potocki’s manuscripts
Autorzy:
Cesarano, Mario
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057819.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
Nola
Stanisław Kostka Potocki
wazy attyckie
Neapol
Johann Joachim Winckelmann
odkrycia archeologiczne w XVIII w.
Anna Potocka
Opis:
In 1786, Stanisław Kostka Potocki and Izabela [Elżbieta] Lubomirska stayed in the Kingdom of Naples, where Potocki conducted archaeological excavations in the town of Nola. This city, which in the past lied under the jurisdiction of Władysław IV Vasa, in the 18th century was well known to the inhabitants of the Polish-Lithuanian Commonwealth not only from historical sources, but also as the destination of increasing number of expeditions in search of valuable Attic vases. Stanisław Kostka Potocki travelled to Nola from Naples. The short journey and first impressions of both the landscape and the ruins noticed on the site were described in accordance with the contemporary travel literature convention in his - unfinished - handwritten travel journal Voyage de Nola. Potocki's disappointment with the view of the modern city of Nola, which has only retained some of its former glory, is comparable to the experience of other European aristocrats visiting Italian cities at the time, including Anna Potocka, Stanisław Kostka's daughter-in-law. The article presents the importance of Nola as an archaeological site in the period in question, and, above all, outlines the background of Potocki's visit and the factors that made up his complex assessment of the city.
W 1786 roku Stanisław Kostka Potocki wraz z Izabelą [Elżbietą] Lubomirską przebywali w Królestwie Neapolu, gdzie Potocki prowadził wykopaliska archeologiczne w miejscowości Nola. Miasto to, w przeszłości podlegające jurysdykcji Władysława IV Wazy, w XVIII wieku było dobrze znane mieszkańcom Rzeczpospolitej nie tylko z historycznych przekazów, lecz także jako cel coraz liczniejszych wypraw, w ramach których poszukiwano cennych attyckich waz. Stanisław Kostka Potocki do Noli wyruszył z Neapolu. Niedługą podróż oraz pierwsze wrażenia dotyczące zarówno krajobrazu, jak i dostrzeżonych na miejscu ruin, opisywał zgodnie z ówczesną konwencją literatury podróżniczej w swoim – niedokończonym – rękopiśmiennym dzienniku podróży Voyage de Nola. Rozczarowanie Potockiego widokiem współczesnego miasta Nola, które zachowało jedynie część dawnej świetności, porównywalne jest z doświadczeniem innych europejskich arystokratów odwiedzających wówczas włoskie miasta, w tym Anny Potockiej, synowej Stanisława Kostki. Artykuł przedstawia znaczenie Noli jako stanowiska archeologicznego w omawianym okresie, a przede wszystkim rysuje tło wizyty Potockiego oraz czynniki, które składały się na jego złożoną ocenę tego miasta.
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2021, XXVIII; 73-97
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Greek Revival» в европейской архитектурной теории второй половины XVIII веka
Autorzy:
Kozar, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068448.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Częstochowska
Tematy:
teoria architektury
architektura europejska
architektura XVIII w.
architectural theory
European architecture
architecture of 18th c.
Opis:
Przedstawiono historię odnowy zasad sztuki antycznej Grecji w europejskiej teorii architektonicznej drugiej połowy XVIII wieku. Zasygnalizowano, w jaki sposób porządek architektoniczny starożytnej Grecji (porządek świątyni w Pestum) znalazł odbicie w architekturze Anglii, Włoch, Francji i Niemiec. Podkreślono rolę wykorzystania form "greckiego doryckiego porządku" w rozwoju "klasycyzmu doby Oświecenia".
The article considers the history of investigations of Greek antic architecture in the European architectural theory of the second part of the XVIII century.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2010, 16 (166); 7-14
0860-7214
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fasada wklęsło-wypukła (parete ondulata) w architekturze europejskiej
The technic convex-concave façade (parete ondulata) in European architecture
Autorzy:
Ludwig, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366532.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
urbanistyka barokowa
architektura barokowa
XVII–XVIII w.
perspektywa
Baroque urbanistic
Baroque architecture
17-18th
perspective
Opis:
Artykuł jest próbą analizy architektonicznej i urbanistycznej szczególnej barokowej techniki projektowej stosowanej na fasadach budynków monumentalnych. Po raz pierwszy metodę tę wykorzystał w swych rzymskich aranżacjach Francesco Borromini. Stąd najczęściej w literaturze pojawia się pod włoskim określeniem parete ondulata. Była koncepcją trudną zarówno pod względem architektonicznym, jak i estetycznym. Wymagała dużych umiejętności projektowych oraz doświadczenia konstruktorskiego. Przewidywanie ostatecznego efektu oddziaływania we wnętrzu urbanistycznym musiało się opierać o rozległą wiedzę z zakresu perspektywy bądź duże doświadczenie budowlane. Odbiorcy prawdopodobnie często nie rozumieli istoty rozwiązania. Tłumaczy to stosunkowo niewielkie rozpowszechnienie metody w pełnym jej zakresie. Odwzorowanie najczęściej ograniczało się do stosowania falistej linii gzymsów czy całych elewacji, co obecnie w obiegowej świadomości łączy się z architekturą barokową. Taki odbiór niejednokrotnie przesłania cały ogromny intelektualny wkład tej epoki w dziedzinę projektowania. Stosunkowo szybko zredukowana wersja techniki elewacji falistej rozpowszechniła się w większości krajów europejskich, w których przyjmowały się formy aklasycznego baroku. Metoda elewacji wklęsło-wypukłej dawała duże możliwości w kreowaniu nie tylko przyciągającej uwagę architektury budowli, ale przede wszystkim umożliwiała aranżacje wnętrz urbanistycznych o bardzo wyszukanych środkach oddziaływania na odbiorcę.
The article is an attempt to form the architectural and urbanistic analyze of the specific Baroque design technique, used for the façades of monumental buildings. For the first time this method was used in its Roman creations by Francesco Borromini. Hence, most often in the literature appears under the Italian designation parete ondulata. It was a difficult concept in both terms – architectural and aesthetic values. It required design skills and construction experience. Prediction of the ultimate effect of the impact inside the urban interior had to be based on an extensive knowledge of perspective or design experience. The spectators probably often did not understood the essence of the solution. This explains relatively small spread of the method in full its extent. Imitation was mostly limited to application of wavy line of cornices or whole façade, which currently in circulation awareness connects with the architecture of the Baroque. Such reception sometimes overrides all huge intellectual contribution of this era in the field of design. Relatively quickly this technique became widespread in other European countries, in which aclasical forms were adopted. The method of concave-convex elevation gave great opportunities not only in creating attractive architecture, but mainly to design urban interiors with a very sophisticated measures impact on the recipient.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2016, 61, 1; 31-53
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Гистории о разных куриозных и амурных случаях. Неизвестная стихотворная дилогия второй четверти XVIII в.
Historie о różnych dziwnych i miłosnych przypadkach. Nieznana dylogia wierszowana z drugiej połowy XVIII w.
Autorzy:
Małek, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22631826.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
XVIII w.
Historie o różnych osobliwych i miłosnych przypadkach
rękopisy Rosyjskiej Biblioteki Narodowej
literatura popularna
Opis:
W artykule po raz pierwszy zaprezentowano dwa dotychczas nie znane utwory literatury popularnej XVIII w. z rękopisu Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt-Petersburgu: historię O dwóch towarzyszach i opowieść O szlacheckim synu. Napisane rajosznikiem utwory otrzymały tytuł: Historie o różnych osobliwych i miłosnych przypadkach, akcentujący tematyczne i ideowe pokrewieństwo tekstów. Na tym etapie badań nie sposób jeszcze odpowiedzieć na pytanie, czy obie „historie” wyszły spod pióra jednego autora (na co wskazywałby sposób „tworzenia” tekstu, wyzyskujący popularne wątki i motywy, a nawet mniej czy bardziej spetryfikowane formuły słowne wierszowanych żartów, intermedii itp.), czy też owa wierszowana dylogia została skomponowana przez któregoś z kopistów-redaktorów. Już dzisiaj jednak można wskazać źródła pomysłów fabularnych twórcy (czy twórców) obu historii (facecje, żarty, intermedia i romanse miłosne) i określić osobliwości warsztatu artystycznego autora (autorów), który wykazuje jaskrawe podobieństwa do maniery twórczej anonimowych autorów „zabawnych” żartów i intermediów sceny popularnej. Integralną część artykułu stanowi publikacja tekstów obu omawianych utworów.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2000, 2; 23-46
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tematyka religijna w dramacie jezuickim z połowy XVIII wieku (na przykładzie twórczości Jana Bielskiego)
The Religious Subject Matter of Jesuit Dramas from the mid-18th Century (On the Example of Jan Bielski’s Works)
Autorzy:
Mieszek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451129.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Polish drama of the 18th c.
Jesuit education
Jan Bielski
dramat polski XVIII w.
edukacja jezuicka
Opis:
The article focuses upon the religious subject matter of Jesuit dramas from the 18th century, discussed on the example of works of Jan Bielski. Bielski was a representative of the generation of dramatists who initiated transformation of Jesuit theatre. Religious issues were still a predominant feature in Jesuit tragedies from the 18th century. Bielski subordinated them to Jesuits’ new educational trends. The author incorporated religious themes into dramatic conflicts. However, he closely connected religious issues with secular ones. In some tragedies, religious issues were predominant, in others they coexisted with the historical subject matter and completed it significantly. Bielski also used the earlier tradition of a morality play, but he supplemented the scheme with emotions and tenderness. It corresponded to the new classical aesthetics. Religious issues became part of theatre’s moralizing purpose. At the same time, Bielski’s dramas reflected the changes which occurred in Jesuit theatre’s perception of religiousnesses.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 225-237
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Carl Ferdinand von Wolfsburg i Hans Gottlieb von Bressler – wrocławscy malarze na porcelanie doby baroku
Carl Ferdinand von Wolfsburg and Hans Gottlieb von Bressler – Baroque Hausmalers from Wrocław
Autorzy:
Żernik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/168170.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Tematy:
porcelana
barok
hausmaler
malarz domowy
Wrocław
Śląsk
XVIII w.
porcelain
Baroque
home painter
Silesia
18th century
Opis:
Carl Ferdinand von Wolfsburg i Hans Gottlieb von Bressler byli dekoratorami porcelany, którzy tworzyli we Wrocławiu w 1 poł. XVIII wieku. Obaj byli uczniami Ignaza Bottengrubera i obaj byli hausmalerami-amatorami. Karl Ferdinand von Wolfsburg (1696–1764) był wrocławskim szlachcicem, prawnikiem, piastował różne funkcje we władzach miejskich. Poza działalnością publiczną jego największą pasją było dekorowanie porcelany. Jego dzieła przechowywane są obecnie w muzeach w Nowym Jorku, Seattle, Toronto, Wiedniu, Dreźnie oraz w kolekcjach prywatnych. Był utalentowanym artystą, ale jego styl pozostał pod dużym wpływem Bottengrubera. Hans Gottlieb von Bressler (1705–1777) także należał do znanego wrocławskiego rodu szlacheckiego, mocno związanego z działalnością publiczną i polityczną. Mimo sporego talentu, artysta porzucił swoją pasję właśnie na rzecz rodziny i pracy we władzach miasta – przez ponad dekadę był nadburmistrzem Wrocławia. Jego dzieła podziwiać można w muzeach w Nowym Jorku, Jacksonville, Toronto, Hamburgu, Lipsku, Londynie, Stuttgarcie oraz prywatnych kolekcjach.
Both Karl Ferdinand von Wolfsburg and Hans Gottlieb von Bressler were porcelain decorators who worked in Wroclaw in the first half of the 18th century. Both were Ignaz Bottengruber’s students, and both were hausmaler-amateurs. Karl Ferdinand von Wolfsburg (1696–1764) was a nobleman, lawyer, who held various positions in city magistrate. Apart from his public activities, his greatest passion was decorating porcelain. His works are now kept in museums in New York, Seattle, Toronto, Vienna, Dresden, and in private collections. He was a very talented artist, but his style seems to be strongly influenced by Bottengruber works. Hans Gottlieb von Bressler (1705–1777) also belonged to the well-known in Wrocław noble family, strongly associated with the public and political city life. In spite of his big talent he abandoned his passion for the family life and work in the local government – for more than a decade he was the Supreme Burgomaster of Wroclaw. His works can be admired in museums in New York, Jacksonville, Toronto, Hamburg, Leipzig, London, Stuttgart and in private collections.
Źródło:
Szkło i Ceramika; 2016, R. 67, nr 2, 2; 20-23
0039-8144
Pojawia się w:
Szkło i Ceramika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SEJMIKI POLSKIE WEDŁUG JANA PIOTRA NORBLINA. PRÓBA ROZPOZNANIA
POLISH DIETINES ACCORDING TO JEAN PIERRE NORBLIN. AN ATTEMPT AT AN ANALYSIS
Autorzy:
Kowalski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510196.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
Jan Piotr Norblin (1745-1830)
Ikonografia XVIII-XIX w.
sejmiki polskie
Opis:
Jean Pierre Norblin de la Gourdaine (1745–1830), a French artist working in Poland for the princely family of Czartoryski between 1774 and 1804, made a number of drawings picturing Polish dietines. We currently know his seventeen works devoted to this topic (some of them are his own replicas) as well as three copies of his drawings (one of them is a copy of an original which remains unknown). As many as six of the above works are kept in the collections of the PAN Kórnik Library. Dietines were regional assemblies of noblemen, which, consisting of elected members of the Sejm and some other officials, decided about taxation, approved decisions of the Parliament, and existed from the 15th until the 18th centuries. They were most often held in churches. As much as their source documentation is rich, their iconography is very scant. This mainly consists of Norblin’s drawings, which for this reason are often reproduced as illustrations of historical or popular science works. They have very rarely been subject to a scientific analysis. The author shows that Norblin’s Dietines, commonly considered to be drawn on the spot, are not documentaries depicting the reality, but works which manipulate its elements. On the one hand, Norblin was an excellent observer, who could minutely reproduce the realities of the material culture of the 18th century Poland (e.g. the cut of the uniforms of the Polish army, and the kontusz robes, żupan garments, hats, and sabres used by the Polish nobility, which changed between 1774 and 1794) even in quick sketches. At the same time, however, he did not shy away from inaccuracies, which sometimes possibly originated from his fantasy, and sometimes from his biased attitude to the scenes he was drawing. For example, some of the churches shown in his drawings are combinations of various Polish structures. Later, Norblin pictured Polish dietines in Gothic churches of French origins or even utterly fantastic shapes. Additionally, the author’s analysis proves that not a single composition refers to a concrete dietine (such identifications were offered earlier), or shows a concrete moment of the proceedings. Some elements were presented in an exaggerating caricature, or even in contrast to the reality – such as the participants sitting on altars and pulpits, or debating during a Holy Mass – which has never been the case. Norblin’s attitude to the presented topic changed over time. Initially, he strove to highlight the crisis suffered by the dietine as an institution in the 18th century. It was common for the poorer nobility who had voting rights to “sell” their votes and sabres to the rich candidates for the position of a member of the Sejm, and for sessions to change into disputes and brawls. Norblin’s first drawings show mainly the latter, whereas images depicting proper sessions and the most important personalities, i.e. magnates sitting in the centre of the temples and buying votes from the noblemen, are missing. But no wonder, since the artist’s patron, Prince Czartoryski, was such a magnate. The situation changed during the reforms adopted by the Sejm between 1788 and 1792, which aimed at the strengthening of the state and the improvement of the political system, including the dietines. Both Prince Czartoryski and Norblin himself were supporters of changes. From then on, the artist focused on a more positive, republican dimension of the dietine as an institution, although he did not entirely resign from grotesque motifs. However, Russia, Prussia, and Austria soon ended the existence of the Polish-Lithuanian Commonwealth, dividing its land between themselves (1795). Dietines became a part of past history. Eleven years later (1806), on a part of the area of the ommonwealth, Napoleon Bonaparte recreated the Polish state in a rump form and provided it with a constitution, which brought dietines back, although in a very limited dimension. Norblin’s last drawings date back to this period. They were made after the artist returned to France. These last compositions contain allusions concerning Napoleon’s impact on the Polish dietine as an institution. On the other hand, they were also reminiscent of an exotic past. It was for this reason that children and grandchildren of the artist’s former patrons purchased them. In this way, the majority of Norblin’s works found their way to the Kórnik collection created by Tytus Działyński and his son Jan. Worthy of note, during the Polish uprising against Prussia between 1848 and 1849, one of the artists covered by Tytus Działyński’s patronage created a lithograph showing the meeting of the socalled Polish League, which took place at the church in Kórnik in January 1849. His composition was clearly influenced by one of Norblin’s Dietines kept at the Kórnik Library.
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2017, 34; 84-148
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U źródeł zjawiska odwoływania się do potencji ościennych w polskich sporach wewnętrznych – casus roku 1730
At the Origins of the Appealing to Neighbouring Powers in Internal Polish Disputes – the Case of the Year 1730
Autorzy:
Kosińska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/654063.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Rzeczpospolita Polska XVIII w.
Rosja XVIII w.
dyplomacja polska w XVIII w.
prymas Teodor Potocki
Anna Iwanowna
August II
misja Antoniego Potockiego do Moskwy
sejm 1730
Polish-Lithuanian Commonwealth in the 18th century
Russia of the 18th century
Polish diplomacy in the 18th century
Primate Teodor Potocki
Anna Ivanovna
Antoni Potocki’s mission to Moscow
1730 Sejm
Opis:
Tekst, poświęcony misji Antoniego Potockiego do carycy Anny Iwanowny w imieniu prymasa Teodora Potockiego z VII–VIII 1730 r., ukazuje proces utrwalania praktyki odwoływania się w polskich sporach wewnętrznych do pośrednictwa Rosji, a tym samym stopniowej utraty suwerenności przez Rzeczpospolitą. 
In 1730, on behalf of Primate Teodor Potocki, his nephew Antoni, Pantler of Lithuania, went to Moscow. Under the guise of congratulating his cousin Anna Ivanovna on her accession to the throne, the primate gave her a memorial in which he denounced the alleged plans for the partition, absolutism and succession of King Augustus II, hostile to the Commonwealth. In fact, the mission’s goal was to obtain Russia’s support in the fight against the king for the distribution of the offices of hetman, and especially the office of Grand Hetman of the Crown, which the king intended for Stanisław Poniatowski. Antoni Potocki also presented the empress his own secret “Points”. Under the guise of efforts to fulfil Russian obligations in the case of Livonia and Courland, he held talks in Moscow about the takeover by the Potockis of the estates Hory Horki in Lithuania bought by A. Menshikov some time ago. In public matters, he received empty promises, only in favour of his private demands. He also received help from Russia in the process of destroying the Grodno Sejm of 1730. Under the guise of supporting his “relatives”, the empress achieved her overarching goal, which was to maintain the anarchic status quo in the Commonwealth. The curse of Potocki’s mission shows the mechanisms contributing to the consolidation in public life of the Saxon times of the practice of appealing by the Polish elite to Russia’s mediation in internal disputes, and thus to the gradual loss of sovereignty. The annexes present the texts of both secret memorials forwarded to empress by A. Potocki.
В 1730 г. в Москву направился от имени примаса Теодора Потоцкого его племянник Антоний, литовский стольник. Под предлогом поздравить свою кузину Анну Ивановну по случаю вступления на российский престол, примас передал ей письмо, в котором разоблачал, вражеские Речи Посполитой, мнимые планы короля Августа II касательно раздела страны, абсолютистской власти и престолонаследия. В действительности, целью посольства было получение поддержки России в борьбе против короля за распределение гетманских чинов, особенно Великой коронной булавы, которую король предназначил, минуя Пилявитов, для Станислава Понятовского. А. Потоцкий представил императрице также собственные тайные «Пункты». Под предлогом хлопотания за выполнение российских обязательств по Ливонии и Курляндии, Потоцкий вел в Москве переговоры о завладении Потоцкими, купленным когда-то А. Меншиковым имением Горы-Горки в Литве. Ответом на публичные дела были пустые обещания, зато российская сторона положительно отнеслась к его личным требованиям. Потоцкий получил также помощь России в процессе уничтожения Гродненского сейма 1730 г. Под предлогом поддержки «родственников» императрица осуществила свою высшую цель, которой, уже давно, была поддержка в Речи Посполитой анархического статус-кво. История миссии Потоцкого показывает механизмы, способствовавшие укреплению в общественной жизни саксонских времен практики обращения польских элит к посредничеству России во внутренних спорах, тем самым постепенной потери суверенитета. В приложениях публикуются тексты обоих тайных посланий, переданных императрице А. Потоцким.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 1; 5-26
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies