Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "The Middle Ages" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Stone Houses, Glazed Jugs and Pilgrim Badges. An Archeological Contribution to the Problem of the Cultural Unity of the Hanseatic Towns in the Baltic Region
Autorzy:
Rębkowski, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627348.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Hanseatic towns
archaeology
the Middle Ages
Opis:
Badania archeologiczne nadbałtyckich miast należących w średniowieczu do Hanzy rozpoczęto na większą skalę dopiero w latach 80. XX wieku. Odkrywane w ich trakcie źródła pozwalają postawić tezę o istnieniu wspólnoty kulturowej mieszczan południowego wybrzeża Bałtyku w XIII–XV wieku. W artykule, na wybranych przykładach różnych elementów kultury materialnej dobrze czytelnych w źródłach archeologicznych, podjęto próbę wykazania podobieństw istniejących w odległych od siebie miastach nadbałtyckich w różnych sferach życia mieszczan. Analizę przeprowadzono w odniesieniu do: budownictwa – na przykładzie tzw. kamienic sieniowych, które w XIV wieku stały się wspólnym dla wielu miast nadbałtyckich elementem krajobrazu kulturowego; zestawów naczyń stołowych – na przykładzie popularnych w tej części Europy dzbanów kamionkowych oraz czerwonych naczyń szkliwionych, jak również dewocjonaliów religijnych – na przykładzie znaków pielgrzymich, wskazujących na istnienie wyraźnych preferencji w wyborze celów pielgrzymek, koncentrujących się na ponadregionalnych sanktuariach pielgrzymkowych położonych w niemieckim kręgu kulturowym, zwłaszcza w rejonie nadreńsko-nadmozańskim. Przyczyny wytworzenia wspólnoty kulturowej miast upatrywane są w podobnych uwarunkowaniach prawnych i gospodarczych ich rozwoju, podobnym pochodzeniu kulturowo-etnicznym dominującej części mieszczan, wywodzących się z terenów niemieckich, jak też w intensywnych kontaktach handlowych, których skutkiem była przecież nie tylko wymiana towarów, ale również idei.
Archaeological research on the Hanseatic towns established in the Middle Ages in the Baltic region has been conducted on a large scale since the 1980’s. Discoveries made since then allow to formulate a thesis about the cultural unity among the inhabitants of towns situated on the South Baltic coast between the 13th and 15th centuries. Based on selected instances of the urban culture, widely discussed in archaeological sources, the paper is an attempt to prove that a number of similarities can be revealed in various spheres of life led by the inhabitants of towns located in the Baltic region, often situated far away from one another. The analysis covered the following aspects: architecture – quoting the example of tenements with entrance halls which in the 14th century became a common element of the cultural landscape in towns located in the Baltic region; pottery – quoting the example of popular in this part of Europe stoneware and red glazed jugs; and, last but not least, devotional objects – quoting the example of pilgrim badges that revealed evident preferences demonstrated by the pilgrims as to their pilgrimage destinations, paying special attention to supra-regional sanctuaries located in German-speaking area, particularly on the Rhine and the Moza rivers. As for reasons underlying the development of the cultural unity of the Hanseatic towns, archaeologists mention similar legal and economic factors contributing to their development, much the same cultural and ethnical origin of the townspeople the majority of whom came from German territory, and, last but not least, business contacts (particularly distant ones) which, after all, embodied the essence of the Hanseatic League since they were aimed at exchanging not only goods, but also ideas.
Źródło:
Studia Maritima; 2014, 27, 1; 5-23
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i rozwój szkolnego ustawodawstwa Kościoła w epoce średniowiecza (rekonesans)
The genesis and development of Church legislation on education in the Middle Ages
Autorzy:
Ratajczak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957057.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Church law
Education in the Middle Ages
Opis:
The aim of the article is to present the beginnings and the subsequent development and evolution of church law in the sphere of education from the 4th to the beginning of the 16th century. The roots of the acts of law presented by the Popes, synods and councils were based on the traditions of Roman law, but a variety of reasons from the field of policy, economy and society led to the need to establish a church school system. The aim of the Church was to create an independent school system with its own purposes, different from civil schools. The article shows the main factors in the development of the legislation in the sphere of education and the functioning of the schools, and the relationship between civil and Church leaders. Another field of analysis is to search for the inspirations, aims and reception of the law in cathedral, collegiate, parish and monastic schools.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2014, 31; 29-49
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il nero di Cluny contro il bianco di Cîteaux: aspetti simbolici e cromatici degli abiti monastici medievali
The back of Cluny vs. The white of Citeaux: chromatic and symbolic aspects of medieval monastic garb
Autorzy:
Del Mastro, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139053.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the Middle Ages
Cistercian
monastic dress
symbolism
Opis:
At the beginning of the 11th Century, in the variegated universe that characterized the monastic religious orders with hermit tendencies, or monastic brotherhoods, and religious organizations, the choice of the habit began to take on profound implications, because it allowed people to recognize between the different communities of the sole Ecclesial body. Because of its clearly and doctrinal purpose, the problem of the garb could not be left to chance; in fact, it ended up giving rise to acrimonious quarrels between the monks, such as the chromatic controversy (black vs. white) which opposed, during the 12th Century, two French abbeys, Cluny and Citeaux, on topics not only theological, but also aesthetic. Soon it became essential to establish clear rules and policy on the choice of colour and appropriate tone to the religious lifestyle. Obviously, countless were considerations about the cut, the length of the habit, the style of the hood and, of course, the colour
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2013, 1; 91-106
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Genesis and Development of Church Legislation on Education in the Middle Ages
Autorzy:
Ratajczak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955377.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
church law
education in the Middle Ages
Opis:
This paper is to present the beginnings and the subsequent development and evolution of church law in the sphere of education from the 4th to the beginning of the 16th century. The roots of the acts of law presented by the Popes, synods and councils were based on the traditions of Roman law, but a variety of reasons from the field of policy, economy and society led to the need to establish a church school system. The aim of the Church was to create an independent school system with its own purposes, different from secular schools.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2018, 38; 15-35
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Długie trwanie średniowiecza. „Descriptio Poloniae” z biblioteki w Tuchowie jako przykład trwałości form narracji kronikarskiej
The Long-Lasting Middle Ages. “Descriptio Poloniae” as an Example of a Persistence of Chronicle Narrative Techniques
Autorzy:
Bering, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045881.pdf
Data publikacji:
2019-03-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
chronicle
narration
source
the Baroque
the Middle Ages
historiography
Opis:
The aim of the present article is to examine an 18th-century manuscript completed in the Benedictine Abbey in Tuchów. The basic problem is related to a narrative technique, which resembles a medieval one. Some modifications of the narration are also noticeable, but the work is mostly similar to medieval chronicles.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2018, 28, 2; 77-88
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag na temat średniowiecznego Osieka w Gdańsku
A few remarks about medieval Osiek (Hakelwerk) in Gdańsk
Autorzy:
Maciakowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193672.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Gdansk
Osiek
the Middle Ages
settlement
Radunia Channel
Opis:
What remains of Osiek [Hakelwerk], which in the past was an independent borough of the city of Gdansk, is only the name of the street. Relatively little is known about its history and the territory which it occupied, for there are few preserved documents mentioning it. In 1402 the Teutonic Knights exchanged land with the inhabitants of Osiek. In exchange for the territory situated along “nue gasse”, which is now Stolarska street, the inhabitants of Osiek received a square located near the Teutonic tannery and a place to keep boats and dry nets (“Schild”). Additional information about the territory granted to them may be found in a document from 1425. Details included in both documents hardly correspond to the completely altered topography of this part of the city. The area north of Osiek street (Hakelwerk) and east of Panienska street (Jungfergasse) was considered to be designed for settlement. The island of Brabank was to become the now lost “Schild”. The location was first indicated by Gustav Köhler. The results of archeological research conducted in the years 2007 and 2011 between Panieńska street and Osiek allow us to question the hitherto established findings. Near the crossroads of both streets a tannery built at the turn of the 14th and 15th centuries was discovered. It was situated at a channel which does not exist any more. Its location indicates that the area designed for settlement is most likely to have been between Panienska street and Browarna street in the vicinity of the now non-existent Podzamcze street (Burggrafen) and Osiek street. The second element of the layout – “schild” – could have been located at the mouth of the Wiadrowniki Channel up to “Stara Radunia” on the western side of the channel.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 2; 55-76
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ dwujęzyczności na kształtowanie się urzędowej odmiany języka – na przykładzie średniowiecznych wielkopolskich rot sądowych
The Impact of Bilingualism on Shaping the Official Language Variant – on the Example of Medieval Greater Poland Court Oaths
Autorzy:
Słoboda, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787886.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal language
the Middle Ages
court oaths
bilingualism
Opis:
The article discusses Polish-Latin bilingualism of Polish medieval legal texts and its impact on the shaping of the official language variant. The article presents constructions that, in their own structure of court oath, include a form of set and often repeated formulas. These are: the formula of initial oath (Tako mi pomoży Bog i święty krzyż [so help me God and the holy cross]) and the comparative construction indicating the membership of a social class of the participants of the events (tako dobry jako sam [as good as himself]) or the material value (tako dobry jako [as good as]). These constructions would appear in the Polish text in Latin, both in full or shortened form, or they would be part in Polish, part in Latin. The stable form of constructions that appeared in Latin as calques due to the influence of Polish indicates that they became, as a result of the domination of the Latin template, vivid markers of the official style in medieval Polish.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 1; 143-152
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziesięcina w ustawodawstwie polskich synodów diecezjalnych w XIII – XV wieku
The thithe in legislation of polish diocesan synods in XIIIth and XVth
Autorzy:
Zarosa, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449947.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Tithe
Synod
Diocese
Clergy
Canon Law
the Middle Ages
Opis:
The issue of tithes was a very important aspect of the diocesan synods' legislative activity. It is also argued that tithes had a great importance for ecclesiastical institutions' functioning. The author makes an attempt of interpretation and analysis of the most important tithe statutes which were issued between XIIth and XVth century. The author focuses on the archdiocese of Gniezno, diocese of Cracovia, diocese of Breslau, diocese of Plock and diocese of Poznan. These dioceses were responsible for customizing the canon law's norms to regional principle. Those were issued by legate and provincial synods. It is worth noting that diocesan synods reacted for new occurrences and processes having political, economic or social character. The regulation of the internal church's web of tithes was one of the most important is-sues with which the diocesan synods' legislation had to deal with. Creation of new structures resulted in the progressive erosion of parish structures. By that time it was hard to decide who should to receive the tithes. Diocesan synods, basing on the common norms, decided to give the tithe only to those clergyman, who provided priestly activity (cura animarum). It was also banned to receive decima vagas – unspecified tithes. XVth century brought new trends of tithe payment. The nobility's movement started to struggle with the priesthood with power and position in the Poland, which the best example and symbol was cracovian bishop – Zbigniew Oleśnicki (1423-1455). This movement stood against tithes as well and mading attempts of restraining the tithe obligations. The issue of tithes was a very important aspect of the diocesan synods' legislative ac-tivity. It is also argument that tithes had a great importance for ecclesiastical institutions' func-tioning.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2015, 22; 55-66
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki Skrzyszowa. Przyczynek do badań nad rozwojem terytorialnym wsi lokowanej na prawie niemieckim
The Beginnings of Skrzyszów. A Contribution to the Research on the Territorial Development of a Village Established under German Law
Autorzy:
Poniewozik, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022828.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
lokacja
Skrzyszów
Tarnów
średniowiecze
Spycimir
incorporation
the Middle Ages
Opis:
Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej miejscowości. Skrzyszów w początkach XIV w. należał do Leonarda s. Dzierżysława, h. Rawa. Przed 17 lipca 1331 r. przeszedł na własność Spycimira h. Leliwa, ówczesnego kasztelana wiślickiego. Niedługo później nowy właściciel postanowił powiększyć wieś. W tym celu 4 maja 1333 r. wystawił dokument, mocą którego Konrad, wójt Lipnika miał osadzić kmieci na gruntach leśnych przylegających do Skrzyszowa. Była to zatem lokacja na tzw. surowym korzeniu. W odnośnym dokumencie znalazło się także nadanie na rzecz kościoła. Świątynia skrzyszowska powstała już przed 1331 r., a w 1333 r. posłużyła Spycimirowi jako punkt orientacyjny dla planowania dalszej rozbudowy wsi. Świątynia ta została wzniesiona na skraju starszej części wsi, za którą w 1333 r. osiedlono nowych osadników. Analiza wiadomości płynących głównie ze źródeł kościelnych pozwala formułować teorie na temat etapów rozwoju Skrzyszowa w średniowieczu. W świetle zgromadzonego materiału wydaje się, że w najwcześniejszym okresie wieś rozlokowana była wzdłuż koryta rzeki Wątok, zwanej wówczas Trusiną i obejmowała tereny sąsiadujące z od północnego-zachodu z przedmieściami lokowanego w 1330 r. miasta Tarnów. Po 1333 r. do istniejącej części Skrzyszowa dołączono tereny rozciągające się w górę biegu Wątoka. W ten sposób wieś uzyskała kształt, jaki w ogólnym zarysie zachowała do dzisiaj. Ambitny plan Spycimira lokowania wsi na 100 łanach został zrealizowany jedynie w części. W XVI w. starsza i nowsza część Skrzyszowa obejmowała jedynie około ⅓ tego areału.
The article addresses the connections between the incorporation of the village of Skrzyszów and the foundation of the village parish. At the beginning of the 14th century, Skrzyszów belonged to Leonard, son of Dzierżysław, Rawa coat of arms. Before 17 July 1331, it had become the property of Spycimir, Leliwa coat of arms, the then Castellan of Wiślica. Soon afterwards, the new owner decided to expand the village. To this end, on 4 May 1333, he issued a document by virtue of which Konrad, the mayor of Lipnik, was to settle peasants on the forest land adjacent to Skrzyszów. Consequently, it constituted the establishment on the so-called ‘raw-root’. The relevant document also includes the foundation of a church. The Skrzyszów Temple was established before 1331 and in 1333 it served as a landmark for Spycimir to plan further expansion of the village. The temple was erected on the edge of the older part of the village, behind which new settlers were located in 1333. The analysis of messages coming mainly from church sources allows us to formulate theories about the stages of the development of Skrzyszów in the Middle Ages. In the light of the collected material, it seems that in the earliest period the village was located along the riverbed of the Wątok River, then known as Trusina, and included areas adjacent to the suburbs of the town of Tarnów, incorporated in 1330, from the north-west. After 1333, the existing part of Skrzyszów was joined to the existing part of the Wątok. In this way, the village obtained the form that it has generally preserved until today. The ambitious plan of Spycimir to incorporate the village on 100 lans [Polish unit of field measurement] was only partially implemented. In the 16th century the older and newer part of Skrzyszów covered only about 1/3 of this area.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 285-306
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć o zmarłych w obrzędowości dorocznej polskiego średniowiecza
The remembrance of the Deceased in the Annual Rites of the Polish Middle Ages
Autorzy:
Wojciechowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395185.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
the remembrance of the dead,
annual rites,
the Middle Ages
Opis:
In the medieval Poland, elements of the remembrance of the deceased were present in most Christian holidays and related folk customs. The whole year was imbued with ritual contacts with the dead, awaiting their arrival, presence and supporting them in various established ways. Such practices are recorded in the fourteenth and fifteenth century synodal statutes, parts of sermons and reflections of theologians, scholars and chroniclers who studied the attitudes and behaviour of the faithful which grew out of the native traditions and contained reflections of the archaic notions of the fate of the dead. The souls of the dead which were properly taken care of after death were leaving the mundane world with the prospect of subsequent numerous visits. The establishment of contact with the dead in their own world, outside the human settlements, at the crossroads, on graves or in other places was to make the souls share their knowledge of the future with the living. As beings which belonged to another world, they were believed to possess the knowledge of its secrets and the ability to reveal signs of divinatory nature concerning the future of the living. These traditional beliefs and practices intertwined with the dominant Christian behaviour and attitudes associated with the death and the funeral, as well as the methods of supporting the soul of the deceased recommended by the Church.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2014, 21; 42-50
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teren rynku miasta Lublina w okresie średniowiecza i w czasach wczesnonowożytnych. Archeologiczny szkic do portretu stratygraficznego
Town square in Lublin during the Middle Ages and the Renaissance. Archaeological sketch for a stratigraphic image
Autorzy:
Rozwałka, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896849.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
the Middle Ages
the Renaissance
Lublin
stratigraphy of the market square
Opis:
The main purpose of the presentation is the reconstruction of the town square levels during the Middle Ages and the Renaissance based on archaeological excavations. The oldest settlement level found on the loess substratum (Level I) is represented by early medieval (8-11th century) stratigraphic layers. The thickness of functional level from the Middle Ages (Level II), since the second half of the 12th until 13/14th century, and the presence of a large number of sunken features shows that the town square was a commonly used area. An unusual level was the result of the process of levelling it with daub (Level III) in the first half of the 14th century. The late medieval level (Level IV) is connected with the construction of the town hall and the process of hardening the ground around it. Three levels of stone pavements covering the entire area of the town square can be found on the 16th century level (Level V).
Źródło:
Raport; 2017, 12; 147-167
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się sieci parafialnej w prepozyturze kieleckiej w czasach średniowiecza
Autorzy:
Grabkowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435805.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
History of Church
The Middle Ages
The Kielce provostry
parochial organization
Opis:
The article Formation of the parish network in the Kielce provostry in the Middle Ages is dividedinto two parts. The first part focuses mainly on examining the development of the churchnetwork and defining the age of the sacred institutions that functioned in the area of theKielce prepostry in the Middle Ages. The second part of the article attempts to recreate theextent of the particular parish districts on the basis of selected sources. In order to do that,tables that list villages which comprised particular pastoral centres were created. It allowedfor observing differences in the historical records about the formation of the parishes. Otherwritten certificates that confirm the earliest existence of a particular village were compiled inan additional column. It allowed for verifying the diligence of the medieval authors who wrotedown the composition of the parishes as the research confirmed the existence of villagesthat they did not mention. The article contains information not only about the formation ofecclesiastical administration in the northern part of the Krakow archdiocese in the MiddleAges; the conclusions also pertain to the progressive process of settling down that took placein the area of Kielce prepostry.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2012, 12; 77-109
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Quidam de gregariis militibus…” Pospolici ludzie jako bohaterowie piastowskich wojen do połowy XIII wieku
„Quidam de gregariis militibus…” Ordinary people as heroes of the Piast wars until the mid-13th century
Autorzy:
Ptak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688107.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska średniowieczna
wojskowość polska XI–XIII w.
społeczeństwo średniowieczne
ludność pospolita w średniowieczu
Poland in the Middle Ages
Polish military between the 11th and 13th century
society in the Middle Ages
ordinary people in the Middle Ages
Opis:
In the period of rule of the Piast dynasty, the ordinary people constituted a large part of the army, however the authors of the chronicles describing the war events did not pay any special attention to them. Therefore, any mentions of the people from lower social strata, who stood out due to their extraordinary bravery and courage during the military actions, are to be considered even more precious. Among their achievements such incidents like: saving the monarchs’ life during the battles, a spontaneous initiation of a battle, which ended with a total victory, regaining of a lost castle or a heroic defense of an own castle against attacking enemy, were recorded. People performing these feats were simple warriors with low position in a social hierarchy or even placed in the army as servants without any intention of their direct participation in battles. Chroniclers described with appreciation the achievements of those who were obliged to fight holding arms, highlighting their bravery and sacrifice for the rulers, who rewarded it very generously. On the other hand, the military achievements of people belonging to the class of servants, who were not obliged to participate in the military actions were considered by these authors in a different way: as a result of headiness or bravura.
W epoce piastowskiej dużą część wojska stanowiła pospolita ludność, zazwyczaj jednak autorzy kronik opisujących wydarzenia wojenne nie poświęcali jej większej uwagi. Tym cenniejsze wydają się obecne w ich przekazach wzmianki o ludziach z niższych warstw społecznych, którzy wyróżnili się niezwykłym męstwem i walecznością podczas działań militarnych. Wśród ich dokonań odnotowane zostały przypadki uratowania życia władcom podczas bitew, spontaniczne podjęcie walki zakończonej całkowitym zwycięstwem, odzyskanie utraconego grodu czy heroiczna obrona własnej warowni przed atakującym wrogiem. Ludzie dokonujący tych wyczynów byli prostymi wojownikami, nisko sytuowanymi w społecznej hierarchii albo nawet znajdowali się w wojsku jako służba nieprzeznaczona do bezpośredniego udziału w walkach. Kronikarze z podziwem pisali głównie o dokonaniach ludzi należących do pierwszej z tych kategorii, czyli zobowiązanych do walki z bronią w ręku, podkreślając ich męstwo i poświęcenie dla władców, którzy za te zasługi ich hojnie nagradzali. Natomiast militarne wyczyny osób czy grup wchodzących w skład czeladzi, od której nie wymagano udziału w walce zbrojnej, były oceniane przez tych autorów zupełnie inaczej, jako efekt porywczości czy brawury.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 103; 27-42
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Where Was the Home of the Livonian Merchant? Early Urban Mobility in the Baltics
Autorzy:
Selart, Anti
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1160802.pdf
Data publikacji:
2019-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Hanseatic League
Livonia
social relations
migrations in the Middle Ages
Opis:
Medieval Livonia and its town life were created in the 12th and 13th centuries as a result of crusading conquests. Livonian urban elites immigrated mostly from German lands. A small number of people of indigenous origin were also integrated into the emerging merchant class. Besides merchants who settled down in Riga, Tallinn, Tartu, or in other towns in the region, travelling merchants from the western part of the forming Hanseatic area played an important role in the urban life and even in the urban administration. On the basis of anthroponyms and geographical identifications of medieval townspeople, the author of the article argues that the migration patterns were not limited to immigration from Germany to Livonia. The social and spatial integration of this region resulted from multiple ways of travelling and relocation: people also returned to Germany or remained simultaneously connected to several places and sometimes remained permanently mobile. Early Livonian merchants could also be mobile within the area including minor towns and even rural places. Not only the “Germans”, but also people of native origin were involved in these movements. The family networks in particular supported multiple spatial identifications. An economically active person could have many places of identification; moving from one town to another during a lifetime was the rule, not an exception. However, the existing network of family and kinship relations, which provided trustworthy partners in the vast area from Westphalia to Livonia, was probably one of the main factors which made German merchants enjoy an advantage over their Scandinavian and Livonian native counterparts.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2019, 84, 1; 43-66
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarz w chrześcijańskiej przestrzeni średniowiecza
Cemetery in the christian space of the Middle Ages
Autorzy:
Rębkowski, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584789.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
chrześcijaństwo
obrządek pogrzebowy
średniowiecze
Christianity
funeral rite
the Middle Ages
Opis:
One of the main features of the Christian funeral rite in the Middle Ages is supposed to have been a specific location of the graveyards. The paper aims to analyse how the problem of a choice and a location of burial space was presented in Rationale divinorum officiorum written by bishop Wiliam Durand of Mende in the end of the 13th century. The work was the most famous and most complete medieval handbook of Christian liturgy, containing the explanation of all the rites related to the Christian worship. According to Rationale the space was not homogenous. By means of rite of consecration a Bishop was able to delimit holy places („loca sacra”) where the God’s activity could be manifested in a special way. One of such places was also “locus religiosus” which was the space assigned for burying dead body of Christians and usually named cemetery. What is of special importance, there was expected a spatial unity of the cemetery with a church. As we know, the above norm has originated already in the 4th century. However, it can be supposed that the handbook allowed in the extraordinary situation a church and a cemetery were distant each other. To bury a body of dead Christian beyond the consecrated cemetery was allowed only in exceptional cases. The author defined in some way also the space of the Christian grave itself. Dead body was to be laid with a head turned towards West and feet towards East which means the position following the orientation of a church. It is well known, that this habit has also originated in the 4th century. Interesting conclusions may be drawn by a comparison of the contents of Rationale t o t he r esults of a rchaeological research on different peoples of the former Barbaricum Christianized in the early Middle Ages. Almost everywhere in the beginning there was visible two-way development in the location of inhumation cemeteries. Apart from the cemeteries situated just nearby churches there were also graveyards located without any spatial relation to a church. However, the latter have also some features typical for the Christian funeral requirements like for example the westeast orientation of bodies which resulted in row layout of the whole cemetery. The functioning of only one designated space for burying the dead, which means the final unification of burial customs, was taken over by churchyards c. 100-150 years after the Christianization.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2014, 60; 191-196
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dienerzy w służbie zakonu krzyżackiego w Prusach w drugiej połowie XIV – pierwszej połowie XV wieku. Liczebność, utrzymanie, zakwaterowanie
Dieners in the Monastic State of the Teutonic Order in Prussia in the Second Half of the 14th Century – the First Half of the 15th Century: the Group Size, Maintenance, Accommodation
Autorzy:
Jóźwiak, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1075898.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Middle Ages
topography
Teutonic castles
Prussia
servants
the Teutonic Order
Opis:
In the late medieval Monastic State of the Teutonic Order in Prussia dieners were people who came from knightly families (not infrequently from beyond the territory of Prussia) and were maintained by Teutonic dignitaries and officials (they were provided with accommodation, food, clothes and pay) in exchange for the diplomatic, military-knightly and courtly service (the participation in military actions, the manning of castles, transporting information, the defence of envoys and guests, the examination of the territory occupied by the enemy, the participation in corteges, etc.). In the first half of the 15th century (the available data refers only to this period of time), every high Teutonic official, commander and Vogt had even a few dozens of dieners at their disposal, except extraordinary situations such as the manning of frontier castles in Klaipėda and Dybów. In the whole territory of the Teutonic State in Prussia there might have been about 450–500 dieners at that time. The source analysis conducted here which concerned the castles in Malbork, Świecie, Elbląg and Brandenburg allow us to state that dieners were provided with the accommodation in the buildings situated in the outer wards of the castles. They were given rooms (chambers) exclusively for their use or individual rooms in infirmaries of dieners/servants. As may be inferred from the relatively numerous sources in the Malbork castle they were accommodated on the ground floor in the southern part of the eastern wing of the first internal ward, in the infirmaries next to the Church of St. Lawrence (the southern wing of the first internal ward). In Konigsberg the solution was quite exceptional. Dieners residing there were allowed to have their residential space within the outer wards of the castle (which cannot be proved), but the infirmary where they resided was situated in the territory of the so called wolnizna [Burgfreihei], in the north of the north-east part of the outer ward.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2018, 83, 1; 7-37
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cło w czasach panowania Piastów
Duty during the reign of the Piast
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621847.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
cło, danina publiczna, średniowiecze.
duty, public tribute, the Middle Ages.
Opis:
Duty on goods is one of the oldest public taxes to be levied on Polish soil by ”state au- thorities”. The duty during the reign of the Piast served a purely fiscal purpose and provided reigning monarchs with a primary source of revenue. In the early Middle Ages it possessed the character of the duty charge we are all familiar with. Absorbed in the chambers of Customs (toll – may have been the name used) collection points were not only located at the country’s external borders, but also internally.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 1; 33-47
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Getting Married in Late Medieval England and Poland
Autorzy:
Ruszkiewicz, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1196701.pdf
Data publikacji:
2020-01-14
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
love and marriage
the Middle Ages
family
dowry
marriage vows
Opis:
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of article is to examine the principles of and conditions for contracting a valid and successful marriage among members of the landed classes in fifteenth century England and Poland. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: An analysis of marriages contracted in medieval England and Poland was carried out using a comparative approach. Authentic fifteenth-century sources were consulted, such as the Paston letters in the case of England, and – for lack of a similar collection in the Polish archives – documents such as court records, episcopal statutes, annals or chronicles, and others, in the case of Poland.THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article first presents factors determining the choice of spouses, including socio-economic, political and emotional. Secondly, the ways of conducting prenuptial negotiations are presented. The final section is focused on the exchange of the marriage vows.RESEARCH RESULTS: The comparison of practices related to marriage contracts in medieval England and Poland shows that even though love matches are less well documented than marriages of convenience, love did take precedence over custom in a number of cases in both countries, with the only absolutely necessary condition for contracting a valid marriage being verba de praesenti (the words of present consent) exchanged by the partners.CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The added value of the analysis was to reveal certain differences between English and Polish literary cultures. While in fifteenth century England personal letters were written in the vernacular, in Poland the letters, as well as other historical sources, were still largely composed in Latin by professional writers. These still need to be translated into modern Polish and English if they are to be accessible to a wider audience.
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2019, 18, 46; 41-51
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki: Słownik wsi śląskich w średniowieczu, tom 1, Powiat lubiński
Publication revue: Dictionary of Silesian Villages in the Middle Ages, Volume 1, Lubin County
Autorzy:
Nocuń, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076764.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
Silesia
the Middle Ages
village
review
Śląsk
średniowiecze
wieś
recenzja
Opis:
Review concerns the joint publication of authors led by Dr. Dominik Nowakowski from the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences in Wroclaw. It should be seen as the final result of queries and research as well as field verification, devoted to the medieval rural settlements within the limits of today’s Lubin County (northern part of Lower Silesia). The project involved historians, archaeologists, geographers (specializing themselves in anthropogenic changes of landscape and in historical cartography). The reviewed book, published as the interdisciplinary compendium, delivers all the most important data for further studies. Due to the fact that it is the first volume of the Dictionary of Silesian villages in the Middle Ages, the authors had also to challenge to establish the adequate methodology, that could be followed in subsequent parts of the Dictionary. In my opinion they succeeded in this field as well.
Recenzja dotyczy publikacji kilku autorów przygotowanej pod kierownictwem dr Dominika Nowakowskiego z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. Należy ją traktować jako efekt końcowy kwerend i badań oraz weryfikacji terenowej, poświęconych średniowiecznemu osadnictwu wiejskiemu w granicach dzisiejszego powiatu lubińskiego (północna część Dolnego Śląska). W projekcie uczestniczyli historycy, archeolodzy i geografowie (specjalizujący się w antropogenicznych zmianach krajobrazu oraz w kartografii historycznej). Recenzowana książka, wydana jako interdyscyplinarne opracowanie, dostarcza wszystkich najważniejszych danych do dalszych badań. Ze względu na fakt, że jest ona jednocześnie pierwszym tomem "Słownika wsi śląskiej w średniowieczu", autorzy stanęli przed wyzwaniem ustalenia odpowiedniej metodologii, którą można by się kierować w kolejnych częściach "Słownika". Moim zdaniem autorzy odnieśli sukces na obu płaszczyznach.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2015, 3, 3; 232-238
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy drogi do świętości (na podstawie dramatów Hroswity z Gandersheim)
Three roads to holiness (based on dramas of Hrosvit of Gandersheim
Autorzy:
Araszkiewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046597.pdf
Data publikacji:
2016-10-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
personal patterns of the Middle Ages
heroism
martyrdom
penance
meditatio mortis
Opis:
The article contains presentation of personal patterns, which might be identified in six Hrosvit of Gandersheim’sdramas (10th century). Based on plots, works were split into three groups: heroic, martyrological and penitential(secluded). Main idea which exists in all Hrosvit’s dramas is meditatio mortis (death rehearsal), which isa tendency characteristic for the Middle Ages.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2016, 26, 1; 171-184
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne „małe ojczyzny” czy centra świata?
Autorzy:
Bering, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630900.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
little homeland
tradition of antiquity
historiography
poetry
the Middle Ages
Renaissance
Opis:
Medieval Europe also had its “little homelands”. Not infrequently, they rose as far as to achieve the rank of symbolical centres. Traces of such approach may be found in literary work.
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2010, 1-2; 287-295
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys dziejów komandorii joannitów w Łagowie do czasów reformacji
Autorzy:
Wasilkiewicz, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630869.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Knights Hospitaller
military order
the Middle Ages
commandery
bailiwick of Brandenburg
Opis:
The article is devoted to the commandery of the Knights Hospitaller in Łagów, from its establishment in the 1350s to the end of the 1530s. By means of detailed analysis of sources, utilisation of a wide range of research methods and drawing on the achievement of Polish and German researchers, enabled the author to reveal the circumstances surrounding creation of the commandery, present its furnishings and equipment as well as introduce individual commanders and their seat. 
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2014, 10; 255-280
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne skórnictwo z pogranicza Wielkopolski i Pomorza w świetle znalezisk z Ujścia
Medieval leatherworking in the borderland between Greater Poland and Pomerania in the light of the finds from Ujście
Autorzy:
Kowalska, Anna B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440565.pdf
Data publikacji:
2017-12-21
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
skórnictwo
obuwie
galanteria
średniowiecze
Ujście
leatherworking
footwear
accessories
the Middle Ages
Opis:
In 2008, rescue excavations were conducted at Ujście during which about 7.500 leather objects from the Middle Ages were recorded. This study is focused on leather products such as shoes and accessories as well as medieval manufacturing techniques.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2017, 13; 145-174
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit Schweigen singen (Angelus Silesius). Das Versagen der Sprache und die Macht der Apophatik am Beispiel ausgewählter Texte deutscher Mystiker
Autorzy:
Lipiński, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083622.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mysticism
silence
the Middle Ages
the Baroque
Silesia
mistyka
milczenie
średniowiecze
barok
Śląsk
Opis:
The stance of mysticism on language is located in the field of tensions between the fundamental inability to express the essence of God through the medium of language and the imperative, or the need, to talk about it. In the space betwixt and between, there extends mystic silence as a paradoxical, but effective way of communication and insight. Depending on individual mystics, whose selection from the Middle Ages to the Baroque is presented in the text, silence receives also various additional aspects.
Stanowisko mistyki w kwestii języka tkwi w polu napięć między fundamentalną niemożnością wyrażenia istoty Boga w medium języka a nakazem, względnie potrzebą, mówienia o niej. W przestrzeni pomiędzy rozciąga się mistyczne milczenie jako paradoksalny, ale efektywny sposób komunikowania i poznania. W zależności od poszczególnych mistyków, których wybór od średniowiecza do baroku został w tekście przedstawiony, otrzymuje ono ponadto różne dodatkowe aspekty.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 4; 585-596
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy obuwia odnalezione na ulicy Kościuszki w Rzeszowie
Elements of footwear found at Kościuszko Street in Rzeszów
Autorzy:
Gorazd-Dziuban, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053544.pdf
Data publikacji:
2022-06-03
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
elements of footwear
shoe taps
rivets
awls
the Middle Ages
Modern Period
Opis:
Kościuszko Street in Rzeszów, leading from the market square to the main promenade, is considered to be one of the oldest streets in the city. In the late Middle Ages and the early Modern Period, it connected the city centre with the parish church, where the first owners of Rzeszów rest. In the course of the archaeological watching brief conducted during the reconstruction of the street, it was possible to collect a significant number of artefacts related to the everyday life of the city (e.g. tiles, glass objects, coins, horseshoes). The subject matter of this article is a selection of footwear pieces and the items directly related to them. The research gives an opportunity to get to know better the material culture and tastes of the inhabitants of Rzeszów.
Źródło:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego; 2021, 42; 163-175
0137-5725
Pojawia się w:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Location (And Founding) of a Town of Poznań in Light of the Earliest Documents and Narrative Sources
Autorzy:
Dobosz, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1683934.pdf
Data publikacji:
2013-01-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Poznań in the Middle Ages
town charter
13th century
medieval town
Opis:
The paper addresses the issue of the origins of the town of Poznań founded in mid-13th century under German law. The birth of the charter town on the left bank of the Warta river is illustrated first and foremost by sources: documents from the mid-13th century, particularly a location charter of 1253, and narrative sources, e.g. The Wielkopolska Chronicle and yearly records written in Wielkopolska. The town was the work of Przemysł I, the duke of Wielkopolska, who sorted out property issues on the left bank of the Warta, made grants and granted privileges, erected his new castle next to the new town, and together with his brother Bolesław issued a location charter in 1253. The duke’s action resulted in the rise of one of the most important urban centers in medieval Poland.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2013, 31; 3-18
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotografik w kostnicy – o ukazaniu osoby zmarłej w sztuce współczesnej
Photographer in the morgue – about the image of the deceased in contemporary photography
Autorzy:
Milczanowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520846.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
contemporary photography
death
morgue
iconography
graves
the Middle Ages
Vanitas
macabre
abjection
Opis:
What is death in contemporary world? “Faked”, multiplied by movies and games, it becomes standard, it doesn’t frighten. In contemporary world the second type of death is taboo. It is pushed out of consciousness. Man striving for immortality, striving for eternal youth doesn’t want to remember it. Death was always connected to art. Artists tried to depict the deceased. The idealistic paintings of the dead or preserving their bodies in best possible condition was a gateway to the afterlife. Masks and coffin portraits were heirlooms, they replaced the body of the deceased family member. The mediaeval tombstones called transi played a different role – they depicted rotting corpse eaten by vermin. They reminded of inherent death and of death’s mundane meaning. Contemporary photographers’ work (e.g. Jeffrey Silverthorne’s or Andreas Serrano’s) appeal to these mediaval examples. They show massacred human bodies photographed in a specific, almost excluded from our consciousness setting – the morgue. One should contemplate whether the art depicts a man or a corpse identified with litter. What is the purpose of depicting dead bodies that were secretly photographed in a morgue or were prepared, immersed in formalin and exhibited at an art gallery? The fascination of body and its secrets influenced the way of showing the dead. Bodies of anonymous people seen in the photos are treated by contemporary people as waste. By the means of camera the photographed deceased are depersonalized twice. Once by the camera that is killing them, the second time by abjecting them
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2011, 2; 96-102
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowo – obraz paradygmatyczny – ikona. O intersemiotyczności w słowiańskiej kulturze prawosławnego średniowiecza
Word – paradigmatical image – icon. About intersemiotics in Orthodox Slavonic culture of the Middle Ages
Autorzy:
Dziadul, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635891.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
intersemiotics
Slavonic Orthodox literature
iconography
theology
East Christian aesthetics
the Middle Ages
Opis:
This  work  deals  with  the  problem  of  intersemiotics  in  Orthodox  Slavonic  culture  in  the Middle Ages. Attention here is focused on the source, essence and ontology of correspondence of the arts. Despite the fact that in the Middle Ages word and image (icons, frescos, miniatures of manuscripts) had completely different specificity of signs, they were connected with each other on a different level of perception. According to the Church Fathers (John of Damascus, Maximus the Confessor, Basil the Great) and East Christian mysticism (Pseudo Dionysius the Areopagite), the art of the written word and visual art had the same aim and function,  because  they  referred  to  eternal  and  spiritual reality  and  to  the  divine  archetype. The ontology of the word and icon was linked to the specific version of Pseudo-Dionysius’ symbolism. Moreover, this symbolism is connected with the term – “paradigmatical image”, functioning beyond text and iconography, in the iconosphere of the Orthodox Middle Ages. Paradigmatical image becomes a specific link between a word and an icon. Of course, paradigmatical images  were  created  on  the  basis  of  Biblical  (and/or  apocryphal)  and  Patristic Byzantine texts, although they started to function  regardless of their original context. This work presents the way paradigmatical images function in Orthodox iconography and literature (the Raising of Lazarus, the Last Judgement, the Trinity).
This  work  deals  with  the  problem  of  intersemiotics  in  Orthodox  Slavonic  culture  in  the Middle Ages. Attention here is focused on the source, essence and ontology of correspondence of the arts. Despite the fact that in the Middle Ages word and image (icons, frescos, miniatures of manuscripts) had completely different specificity of signs, they were connected with each other on a different level of perception. According to the Church Fathers (John of Damascus, Maximus the Confessor, Basil the Great) and East Christian mysticism (Pseudo Dionysius the Areopagite), the art of the written word and visual art had the same aim and function,  because  they  referred  to  eternal  and  spiritual reality  and  to  the  divine  archetype. The ontology of the word and icon was linked to the specific version of Pseudo-Dionysius’ symbolism. Moreover, this symbolism is connected with the term – “paradigmatical image”, functioning beyond text and iconography, in the iconosphere of the Orthodox Middle Ages. Paradigmatical image becomes a specific link between a word and an icon. Of course, paradigmatical images  were  created  on  the  basis  of  Biblical  (and/or  apocryphal)  and  Patristic Byzantine texts, although they started to function  regardless of their original context. This work presents the way paradigmatical images function in Orthodox iconography and literature (the Raising of Lazarus, the Last Judgement, the Trinity). 
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 2
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczna architektura kościoła parafialnego w Głubczycach od II połowy XIII do początków XVI wieku
The medieval architecture of the parish church in Głubczyce from the second half of the 13th century to the beginning of the 16th century
Autorzy:
Legendziewicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195676.pdf
Data publikacji:
2021-01-20
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Architektura
Śląsk
kościół
średniowiecze
joannici
architecture
Silesia
church
the Middle Ages
Hospitallers
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań kościoła parafialnego p.w Narodzenia NMP w Głubczycach. We wstępie przedstawiono analizę źródeł pisanych i ikonograficznych oraz omówiono aktualną literaturę. Na podstawie badań architektonicznych i analizy porównawczej uznano, że pierwszy kościół został prawdopodobnie zbudowany w trzeciej ćwierci XIII wieku i złożony był z prostokątnego dwuprzęsłowego prezbiterium, zakrystii i trójnawowego korpusu bazylikowego z niedokończonym masywem wieżowym. Patronat nad świątynią przekazano Zakonowi Rycerskiego Szpitala Św. Jana w Jerozolimie w 1279 roku.  Prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV wieku powiększono prezbiterium, a korpus przekształcono nadając mu układ halowy z portalami zachodnimi i południowymi. Po opuszczeniu świątyni przez joannitów w 1526 roku w 1579 r. wzniesiono wieżę południową, zwieńczoną renesansowym hełmem.
The article presents the results of research on the parish church of Nativity of the Blessed  Virgin Mary in Głubczyce. In the introduction presents a analysis of written and iconographic sources and discusses the current literature on the subject. Based on architectural research and comparative analysis, it was considered that the first church was probably built in the third quarter of the 13th century and consisted of a rectangular two-span presbytery, sacristy and a three-nave basilica body with an unfinished tower massif. It was passed to the patronage ofThe Knights Order of the Hospital of St John of Jerusalem in the 1279. Probably in the first half of the 14th century, the presbytery was enlarged and the body was transformed into a hall layout with western and southern portals. After leaving the temple by the Knights of St. John in 1526, in 1579 the south tower was raised, crowning it with a Renaissance helmet.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 2; 46-59
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bogactwo i ubóstwo w średniowiecznej myśli chrześcijańskiej
Autorzy:
Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913393.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
bogactwo
ubóstwo
myśl chrześcijańska
średniowiecze
wealth
poverty
Christian thought
the Middle Ages
Opis:
Przedmiotem rozważań jest bogactwo i ubóstwo w poglądach przedstawicieli myśli chrześcijańskiej, średniowiecznej. Stosunek do bogactwa i nierówności społecznych ewoluował wraz z rozwojem religii chrześcijańskiej i przenikaniem jej do wyższych sfer społeczeństwa. Zarówno Nowy Testament, jak i pierwsi ojcowie Kościoła w większości negatywnie wypowiadają się na temat bogactwa i bogacenia się. W późniejszych wiekach własność prywatna nie budziła już takich emocji, wręcz uważano, że ubóstwo nie jest miłe Bogu. Zaakceptowano nierówności majątkowe i podział społeczeństwa na stany twierdząc, że ludzie nie mogą być równi wobec siebie, ale równi wobec Boga. Najwyższy poziom myśl kanonistyczna osiągnęła w pracach Tomasza z Akwinu.
The subject of consideration is wealth and poverty in the views of representatives of Christian and medieval thought. The attitude to wealth and social inequalities has evolved along with the development of the Christian religion and its penetration into the higher spheres of society. Both the New Testament and the early church fathers are mostly negative about wealth and getting rich. In later centuries, private property no longer aroused such emotions – it was even thought that poverty is not pleasing to God. Property inequalities and the division of society into states were accepted, claiming that people cannot be equal to each other but equal to God. Canonist thought reached the highest level in the works of Thomas Aquinas.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2021, 66; 5-15
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysława Łuszczkiewicza studia nad architekturą i sztuką cystersów polskich
Władysław Łuszczkiewiczs research into architecture and art of Polish Cistercians
Autorzy:
Młodawska, Magdalena
Starzyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545096.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
architektura
Władysław Łuszczkiewicz
sztuka
cystersi
średniowiecze
history
Cistersians
the Middle Ages
Architecture
Opis:
Asumptem do napisania niniejszego artykułu była przypadająca w 2017 r. sto pięćdziesiąta rocznica zainicjowania badań naukowych nad przeszłością Zakonu Cyster-skiego na ziemiach polskich, związana z publikacją pomnikowej monografii klasztoru w Mogile (Monografia opactwa Cystersów we wsi Mogile opracowana i pamięci ubiegłych w r. 1864 pięciuset lat istnienia Akademii Krakowskiej, Kraków 1867). W publikacji tej, wyznaczającej nowe standardy w rodzimej historiografii, obok partii stricte historycznych znalazły się również pionierskie opracowania z zakresu historii architektury i sztuki. „Początki” zainteresowań materialnym dziedzictwem Zakonu Cysterskiego na ziemiach polskich przypadły na czas niewątpliwie szczególny, po pierwsze z uwagi na fakt nieistnienia wówczas niezależnego państwa polskiego, po drugie zaś w momencie postępującego kryzysu instytucji życia zakonnego, kiedy poszczególne domy zakonu stały już wówczas puste, bądź też zamieszkiwali je ostatni bracia. Inicjatorem tych badań był zaś Władysław Łuszczkiewicz (1828-1900), malarz i historyk sztuki. Jego osiągnięcia naukowe są powszechnie rozpoznawalne i doceniane przez polskich badaczy, a sam Łuszczkiewicz wymieniany bodajże w każdym opracowaniu poświęconym polskiej historii sztuki. W prezentowanym studium autorzy omówili jego dorobek w tym zakresie, odkryli tajniki jego warsztatu (metodologię badań), poddali nadto ocenie poczynione przezeń ustalenia oraz określi wpływ, jaki wywarł na późniejszych badaczy architektury i historii Zakonu Cysterskiego.
What occasioned the writing of this article was the 150th anniversary (in 2017) of initiating the research on Cistersian Order on Polish territory. The research was first launched by publishing a monumental monograph about the cloister in Mogiła (“Monograph of Cistersians’ abbey in Mogiła dedicated to the memory of Cracow Academy in its 500th anniversary in 1864”, Cracow 1867). In this book which set new standards in Polish history writing, apart from strictly historical passages also some ground-breaking papers about history of architecture and art were included. “Beginnings” of vivid interest in material heritage of Cistersian Order on Polish grounds date back to an exceptional period, since no independent state of Poland existed at the time. It was also a moment of acute crisis of the order when many of its houses were either empty or inhabited by the last friars. Władysław Łuszczkiewicz (1828-1900), a painter and art historian initiated this research. His academic achievements are widely recognized by Polish scholars. His is mentioned in virtually every publication on the Polish history of art. In this paper his heritage was presented, his techniques (methodology of research) reconstructed, his discoveries evaluated and his influence on later scholars of architecture and history of Cistersian Order determined.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 225-248
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologia polityczna i średniowieczna figura króla
The Political Theology and the Mediaeval Figure of a King
Autorzy:
Sawicka, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423393.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
power
theology
society
politics
the Middle Ages
władza
teologia
społeczeństwo
polityka
średniowiecze
Opis:
The aim of this paper is to present the mediaeval figure of a king and his power as a subject blessed with two kinds of body: a natural and a community body (political and, in a sense, a mystical one). The author of the text describes numerous changes in the understanding of a king’s power in the mediaeval centuries. The considerations of the essence of the figure of a mediaeval king are placed in the context of the ideas of contemporary political thinkers in order to show that politics needs symbols in all times. The symbolic character of a king is understood as an immortal and divine horizon; even if a king’s power was understood at that time in secular terms, it did not follow the desacralization of the person of a king. A mysticism of a king’s dignity was becoming less and less traditionally religious, but it was still a mysticism.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 253-269
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania o sudeckiej Troi. Na kanwie badań archeologicznych na średniowiecznym grodzisku w Kamiennej Górze, woj. dolnośląskie, w 2018 roku
Autorzy:
Maciejczuk, Dawid
Jaworski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185009.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Middle Ages
early modern period
military architecture
Silesian–Czech relations in the Middle Ages
castle–city relations
Opis:
Medieval Silesian written sources mention several times a castle under the name of Landeshut, located within the present-day town of Kamienna Góra. It bears the same name in documents from the 13th century and later. In fact, the stronghold was located not within the walls of the medieval town, but on Zamkowa Góra [Castle Mountain] adjacent to it from the east. It was not until 2018 that the first archaeological study was undertaken there, which yielded up results indicating that the first fortifications on the hill can be traced back to the Early Middle Ages. The excavations have also provided a new insight into the mutual relations between the town of Landeshut and the Landeshut Castle in the Late Middle Ages, mainly in the late 13th and 1st half of the 14th century.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2022, 77, 2; 5-42
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Topografia i układ przestrzenny krzyżackiego zamku komturskiego w Toruniu w świetle średniowiecznych źródeł pisanych
Topography and spatial layout of the castle of the Teutonic commander in Toruń in the light of the medieval written sources
Autorzy:
Jóźwiak, Sławomir
Trupinda, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193981.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Middle Ages
medieval architecture in Prussia
the Teutonic Order
Prussia
Teutonic castles
castle
Opis:
The information included in the medieval written sources enrich our knowledge about the Toruń castle destroyed in 1454. The construction of the part of the defensive walls (made from stone?) lasted at least from 1255. In 1262 the stronghold in its original form had been already erected. In the subsequent years (1263) works took place to construct its interiors (at least a chapel located on the first floor in the eastern part of the southern wing). The main octagonal tower situated in the northern part of the courtyard of the High Castle was frequently mentioned in the medieval written sources (starting from 1381). However, it must have been erected earlier. The information about buildings located beyond the space of the High Castle is particularly interesting. The buildings included the „gemach” of the commander (with a chapel, refectory and a kitchen) in the northern part of the western outer bailey, the „gemach” of the castle’s commander – probably in the vicinity (it was created later – after 1409) and the „summer house” („somerhaws”) with the „summer hall” („aula estivalis”) existing since at least the 1380s and situated in the southern part of the western Low Castle. Among other buildings recorded in the medieval written sources there were also the „gemach” of the Teutonic head of the mint („Münzmeister”) located next to the western defensive wall of the Low Castle; the „gemach” of the steward of Königsberg (Kaliningrad, Russia) mentioned from the end of the 14th century and situated probably in the western part of the Low Castle; the building of the infirmary which might have been located in the north-east part of the Low Castle. In the topography of the castle there were also outbuildings. For example, at least two mills were situated within the defensive walls probably in the eastern part of the Low Castle. To sum up, the medieval written sources present a picture of a complex construction of the Toruń castle.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 7-35
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Of Maps and Monsters: A Discussion of Being (Non)Human, or on the Topography of “Monsters” Medieval and Modern by Liliana Sikorska
Autorzy:
Buchholtz, Miroslawa Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632508.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Projekt Avant
Tematy:
the East-West divide, human vs. nonhuman, Orientalism, travel writing, maps, the Middle Ages, the Victorian Era
Opis:
The concept of humanity has taken on new meanings in the era of posthumanist debate. Engaging both prehumanist and posthumanist perspectives, Liliana Sikorska strips away layers of cognitive mappings performed over hundreds of years in Western culture to expose in her recent essay the mechanisms that have exacerbated the East-West divide. While the majority of discussed texts come from medieval and Victorian literature and culture, it becomes obvious to the reader of her book that the issues she explores are still haunting the lives of people and nations worldwide today.
Źródło:
Avant; 2017, 8, 2
2082-6710
Pojawia się w:
Avant
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piersi w świętości…
Autorzy:
Regiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030904.pdf
Data publikacji:
2017-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
hagiography
the Middle Ages
body
woman
Eros
martyrdom
hagiografia
Średniowiecze
ciało
kobieta
męczeństwo
Opis:
The analysis of medieval hagiographic stories bring an interesting reflection on the role and significance of female breasts in faith transmission. Their presence in cultural transmission, despite common conviction about absence of erotic motives in the culture of the Middle Ages is quite widespread. It is strongly connected with biblical tradition in which the breasts become a symbol of mother-hood and at the same time of youth and joy expressed by wine. Simultaneously in early Christian tradition female breasts become the mark of martyrdom. Mythical narration emerging in this way combines milk and blood as life-giving juices which may be sucked by a “child of God”.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 426-437
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura, elementy i krajobraz historyczny Biskupic, Mikulczyc i Rokitnicy (dzisiejszych dzielnic Zabrza) w średniowieczu. Przyczynek archeologiczno-historyczno-geograficzny
The Structure, Components and Historical Landscape of Biskupice, Mikulczyce and Rokitnica (the current districts of Zabrze) in the Middle Ages. The Archaeological, Historical and Geographical Contribution to the Studies
Autorzy:
Walkowski, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057012.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
archaeological surveys
history of the Middle Ages
Biskupice
Mikulczyce
Rokitnica
historia średniowiecza
badania archeologiczne
Opis:
The article presents a somewhat different view on three districts of modern city of Zabrze(former medieval villages) – Rokitnica, Biskupice and Mikulczyce. It attempts to identify the still visible remains of the original structure of these villages and their components originating from the late medieval period from the archeological point of view. After the presentation of the most important historical sources concerning the origins and history of these villages in the Middle Ages, the author focuses on the location of the original village greens and settlement areas and discusses in detail the formerly existing within these settlements latemedieval knights seats. Comparison of the results of the archaeological research with the conducted site scans (LIDAR) updates the view on the form and size of these assumptions. Thus the following study can be a starting point for more detailed interdisciplinary research on villages of Upper Silesia in the late Middle Ages.
Artykuł przedstawia nieco inne spojrzenie na trzy dzisiejsze dzielnice Zabrza (a dawniej średniowieczne wsie) – Rokitnicę, Biskupice oraz Mikulczyce. Podejmuje się próby wskazania, z punktu widzenia archeologa, na jeszcze dziś czytelne pozostałości pierwotnej struktury tych wsi oraz ich elementy składowe o późnośredniowiecznej metryce. Po przedstawieniu najważniejszych źródeł historycznych, dotyczących początków i historii tych miejscowości w okresie średniowiecza, autor skupia się na lokalizacji pierwotnego nawsia i niwy siedliskowej oraz szczegółowo omawia istniejące dawniej w granicach tych osad późnośredniowieczne siedziby rycerskie – tzw. gródki stożkowate. Zestawienie wyników badań archeologicznych ze skanami terenu (LIDAR) uaktualnia spojrzenie na formę i rozmiary tych założeń. Opracowanie może stanowić punkt wyjścia do bardziej szczegółowych i interdyscyplinarnych badań nad wsią górnośląską w późnym średniowieczu.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2015, 3, 3; 29-51
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prosochê and the Transformation of the Self in Geoffrey Chaucer’s Poetry
Prosochê i przeobrażenie siebie w poezji Geoffreya Chaucera
Autorzy:
Ruszkiewicz, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37554778.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
prosochê
wiedza o sobie
średniowiecze
Geoffrey Chaucer
transformacje
self-knowledge
the Middle Ages
transformation
Opis:
The article deals with the concept of prosochê, defined as concentration on the present moment, in Geoffrey Chaucer’s poetry. Even though the Greek term never appears in Chaucer’s poetry, the idea of attentive reflection on the self, others, and the cosmos is often articulated by the poet, especially in his courtly poetry, which construes individuals as steeped in apathy and in need of inner transformation. The poet underlines the transformative power of attention through a call to wake up, examples of which will be examined in this article, based on two poems: The Book of the Duchess and Troilus and Criseyde. It will be shown that Chaucer’s engagement with the concept of prosochê is testament to the poet’s creativity while handling his sources as well as to his moral sensitivity and philosophical reflection.
Tematem niniejszego artykułu jest pojęcie prosochê, definiowane jako skupienie się na chwili obecnej, w poezji Geoffreya Chaucera. Mimo iż sam termin grecki nie pojawia się w utworach Chaucera, to idea uważnej refleksji nad samym sobą, innymi oraz kosmosem jest mocno zaakcentowana przez angielskiego poetę, szczególnie w jego poezji dworskiej, która przedstawia postaci pogrążone w apatii oraz potrzebujące wewnętrznej przemiany. Poeta podkreśla transformacyjną moc uwagi poprzez wezwanie do przebudzenia, którego przykłady zostaną omówione w niniejszym artykule na podstawie dwóch utworów: Księga księżnej oraz Troilus i Criseyda. To, w jaki sposób poeta traktuje temat prosochê, świadczy o jego twórczym podejściu do źródeł, jak również o wrażliwości moralnej i filozoficznej refleksji.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 169-180
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Once Again about the Multifold Slavonic Translations and their Context: “On Prayer” by Evagrius of Pontus (CPG 2452)
Autorzy:
Miltenova, Anissava
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027682.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Slavis literature of the Middle Ages
multifold translations
paraenetic style
Hesychasm
the composition of anthologies
Opis:
The article examines the history of the Slavic translations of the work On Prayer by Evagrios (Evagrius) of Pontus (CPG 2452). The witnesses are more than 35 – in manuscripts of Russian, Serbian, Bulgarian and Moldavian-Wallachian provenance, from the 12th to the 17th century. Two translations are analysed, which are distributed in monastic collections compiled in different ways. The first of these can be situated in the context of the early parenetic literature of the First Bulgarian Kingdom (10th c.), and the other is related to the literary tradition and ascetical practices of Hesychasm in the 14th century. A version of the first translation, which appeared in the 14th century in the Bulgarian milieu is also considered. The comparison of the language of the translations with their Greek original allows for extremely interesting observations on the translators’ approaches. The reception of the text On Prayer is a key to understanding the processes that take place in the Slavic literature over a long period, characterized on the one hand by the continuity, and on the other by the introduction of new phenomena, both in the selection of vocabulary and in the compositions of the manuscripts as a whole. The history of the work On Prayer sheds light on the connections of the monastic centres on the Balkans, Russia, and Mount Athos.
Źródło:
Studia Ceranea; 2021, 11; 321-346
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań nad biografiami członków warmińskiej kapituły katedralnej w pierwszym okresie jej funkcjonowania(do połowy XIV wieku)
From the research on biographies of members of the cathedral chapter of Warmia (Ermland) in the first stage of its functioning (until the mid-14th century)
Autorzy:
Krajniak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193594.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
history of the Church
the Middle Ages
Prussian dioceses
Warmia (Ermland)
the cathedral chapter
prelates and canons
Opis:
The article presents the results of the research on the careers of twelve clergymen who became members of the Warmia cathedral chapter in the first century of its existence. The author discusses the careers of two bishops from Warmia [Ermland] – Eberhard von Neisse and Johann von Meissen along with the careers of other clergymen who also held important positions in the Church beyond the Warmia canonry (parish priests, canons of other chapters, workers in the chancery of grand masters). Thanks to a wide range of sources and studies along with the reanalysis and reinterpretation of the sources already known, we have managed to establish new facts and eliminate old inaccuracies which had for decades been present in historiography.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 1; 65-83
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KOŚCIOŁY ROMAŃSKIE I ICH ROLA W TURYSTYCE PIELGRZYMKOWEJ I RELIGIJNEJ NA ZIEMIACH POLSKICH, CZ. I.
ROMAN CHURCHES AND THEIR ROLE IN PILGRIMAGE AND RELIGIOUS TOURISM ON POLISH LANDS, PART I
Autorzy:
Obodyński, Marcin
Dzióba, Marek
Żegleń, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/550785.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
Tematy:
Polska
średniowiecze
architektura romańska
kościoły
turystyka
Polska
the Middle Ages
Roman architecture
churches
tourism
Opis:
Celem artykułu jest przygotowanie informacji dla turystów udających się z pielgrzymką do sanktuariów zlokalizowanych w kościołach, które powstały w stylu romańskim. Opracowanie poszerza wiedzę dotycząca głównych cech wspomnianej architektury. Narracja powstała w wyniku analizy dostępnych źródeł i opracowań. Opis problemu wzmacniają dobrane tematycznie fotografie z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
The main aim of the paper is to present information for tourists going on pilgrimage to sanctuaries located in churches, that were built in Roman style. The elaboration broadens knowledge concerning main features of the architecture mentioned above. The narration is based on an analysis of accessible sources and elaborations. The description of the problem is weighted by thematically attuned photographs from the National Digital Archive.
Źródło:
Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne; 2018, 11(1)/2018; 346-355
2300-1739
Pojawia się w:
Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kręgu hanzeatyckich migracji, czyli pochodzenie Mikołaja Kopernika
In the circle of hanseatic migrations. The ancestry of Nicolaus Copernicus
Im Kreis der hanseatischen Migrationen – über die Herkunft von Nicolaus Copernicus
Autorzy:
Mikulski, Krzysztof
Sulikowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622353.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Toruń in the Middle Ages
genealogy for Nicolaus Copernicus
nationality and ethnicity of Copernicus
Opis:
The eminent French historian Fernand Barudel pointed out in his works about the Med that one would need for understanding of activites of an individual a wide context created by the social space and environment in which the main hero tends to live in. For Braudel became Philippe 2nd only a pretence to analyse the whole civilisation of the Med in his times. This context can be employed on the man of letters, a loner, spending the most of his life in his astronomical observatory – Nicolaus Copernicus. Unquestionably, the social environment of Thorn exerted the biggest influence on the formation of the young Copernicus. The city was located on the lower Vistula, on the boarder of the state of Teutonic Knights and Poland, with strong relationships with Silesia, Cracow and Hansa and over Hansa with Northern Europe. This location created extraordinary circumstances for the formation of the one of the biggest intellects of his times. This cultural mosaic was the native environment of Nicolaus Copernicus, a German-speaking Pole, on the maternal side a descendant of immigrants from Westphalia, on the paternal side of Silesian Copernicus-family with Slavic roots, from his birth to his death the faithful subject of the Polish kings.
Źródło:
Studia Maritima; 2014, 27, 2; 29-55
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Rebellion and Statesmanship: Attempting a Biography of Ivanko, 1196/1200 (?)
Autorzy:
Dall’Aglio, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027792.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Byzantine history
medieval Bulgaria
ethnicity
royal power in the Middle Ages
subversion and separatism
Opis:
The paper analyses the actions of Ivanko, a Bulgarian nobleman, possibly a member of the ruling family of the Asenides, who in 1196 killed the ruling tsar, Asen, and escaped to Constantinople once his plan to take control of the country failed. Owing to the benevolence of Alexios III Angelos, he joined the Byzantine military and very quickly rose through its ranks until he became the military commander of the region of Philippopolis. In 1198 or 1999 he defected and created an independent dominion on the slopes of the Stara Planina massif, precariously balanced between Bulgaria and the empire, exploiting to his own advantage the constant state of warfare between the two polities. His adventure was short-lived: in 1200 he was captured through deception by the Byzantines, taken prisoner, and presumably executed. While his political career was very short, his importance for the history of medieval Bulgaria is not to be underestimated. It is a testimony of the fluidity of the political situation at the Bulgaro-Byzantine border, whose instability often allowed ambitious and cunning local commanders to carve up autonomous dominions, and of the difficulties experienced by the central power in keeping control of the peripheral areas of the state. It is also proof of the constantly shifting ethnic and cultural allegiances of the citizens of those polities, entangled between different and often conflicting identities, usually regarded as irreconcilable but that were actually the object of a continuous negotiation and adjusting. Ivanko is an interesting case study in regard to all of those factors, especially when considered within the larger phenomenon of provincial separatism in the imperial (and Bulgarian) lands between the end of the 12th and the beginning of the 13th century.
Źródło:
Studia Ceranea; 2021, 11; 91-106
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi do dziejów osadnictwa na obszarze dawnego powiatu orłowskiego w średniowieczu
Comments on the history of settlement in the area of former Orłów district in the Middle Ages
Autorzy:
Ćwikła, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129994.pdf
Data publikacji:
2022-06-28
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
powiat orłowski
średniowieczne osadnictwo
Polska
średniowiecze
Orłów district
medieval settlement
Polska
The Middle Ages
Opis:
W artykule sformułowano kilka uwag i spostrzeżeń o charakterze teoretyczno-metodologicznym na temat dziejów osadnictwa na obszarze dawnego powiatu orłowskiego, a także zasygnalizowano pojawienie się nowych punktów osadniczych na wspomnianym terytorium. W tekście wykazano krytycyzm względem formułowania wniosków na temat chronologii poszczególnych osiedli, wyciąganych na podstawie błędnie określonego kształtu wsi, zwłaszcza zaś przesuwania metryki osad do okresu wczesnego średniowiecza. Ponadto udało się wskazać na nową datę pierwszego zapisu źródłowego odnośnie do kilku miejscowości znajdujących się na terenie powiatu.
In this article, several theoretical and methodological remarks and observations have been formulated regarding the history of settlement in the former Orłów district, and also the emergence of new settlement points in this area. This text demonstrates criticism towards formulating conclusions about the chronology of individual settlement points, drawn on the basis of an incorrectly defined shape of the village, and especially the shifting of the settlement metrics to the early Middle Ages. Moreover, it was possible to indicate the new date for the first source entry for several localities in the district.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 1; 285-300
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W bólach będziesz rodziła” – Taddeo Alderotti, Aldobrandino ze Sieny, Michał Savonarola i inni o bezpłodności, ciąży i porodzie w średniowieczu
“With painful labor you will give birth to children” – Taddeo Alderotti, Aldobrandino of Siena, Michael Savonarola and Others on Infertility, Pregnancy, and Childbirth in the Middle Ages
„Unter Schmerzen sollst du gebären“ – Taddeo Alderotti, Aldobrandino von Siena, Michael Savonarola und andere über Unfruchtbarkeit, Schwangerschaft und Geburt im Mittelalter
Autorzy:
Głusiuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27265672.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Unfruchtbarkeit
Schwangerschaft
Geburt
Mittelalter
bezpłodność
ciąża
poród
średniowiecze
nfertility
pregnancy
childbirth
the Middle Ages
Opis:
Zachowane do czasów współczesnych średniowieczne traktaty medyczne z reguły zawierają nieliczne informacje na tematy stricte ginekologiczno-położnicze, co pozwala sądzić, że ta tematyka nie do końca interesowała ówczesnych autorów. Rzadko powstawały wówczas oddzielne dzieła, które w jednym miejscu szczegółowo omawiały problematykę bezpłodności, ciąży czy porodu. W niniejszym artykule poddano analizie wybrane traktaty medyczne, których autorzy w więcej niż tylko w kilku zwięzłych zdaniach opisują wymienioną tematykę. Prace Rhazesa, Trotuli z Salerno, Konstantyna Afrykańczyka, Aldobrandina ze Sieny, Taddea Alderottiego, Gentile da Foligno czy Michała Savonaroli są cennym źródłem informacji, ponieważ ukazują stan ówczesnej wiedzy medycznej również m.in. w zakresie bezpłodności, ciąży i porodu. Jak wynika z analizy omawianych dzieł, niektóre z nich stanowią kompilację wcześniej powstałych prac, podczas gdy inne, mimo że zawierają liczne odniesienia do istniejących już traktatów, wnoszą wiele nowych spostrzeżeń, obserwacji i przemyśleń ich autorów.
Mittelalterliche medizinische Abhandlungen, die bis heute erhalten geblieben sind, bieten im Allgemeinen nur wenige Informationen zu rein gynäkologischen und geburtshilflichen Themen, was darauf schließen lässt, dass die Problematik für die damaligen Autoren von geringem Interesse war. Selten wurden damals separate Werke verfasst, die sich ausführlich mit Unfruchtbarkeit, Schwangerschaft oder Geburt befassten. Im Artikel werden ausgewählte medizinische Abhandlungen einer Analyse unterzogen, deren Autoren der oben angesprochenen Thematik mehr als nur ein paar knappe Sätze widmeten. Die Werke von Rhazes, Trotula von Salerno, Constantinus Africanus, Aldobrandino von Siena, Taddeo Alderotti, Gentile da Foligno bzw. Michael Savonarola sind wertvolle Informationsquellen, denn sie geben Aufschluss über den damaligen Stand des medizinischen Wissens, darunter über Unfruchtbarkeit, Schwangerschaft und Geburt. Wie aus der Analyse der betreffenden Werke hervorgeht, handelt es sich bei einigen von ihnen um Kompilationen früher entstandener Arbeiten, während andere, obwohl sie zahlreiche Verweise auf bereits existierende Abhandlungen enthalten, eine Menge an neuen Erkenntnissen, Beobachtungen und Überlegungen ihrer Autoren beisteuern.
The medieval medical treatises that have survived to the present day generally contain little information about topics that can be called strictly gynecological-obstetric, which causes us to believe that such topics were of no great interest to medieval authors. Rare are medieval works that exclusively and in detail treat of infertility, pregnancy, and childbirth. In her article, Anna Głusiuk examines selected medical treatises whose authors’ treatment of these subjects exceeds several brief sentences. The works of Rhazes, Trota of Salerno, Constantine the African, Aldebrandin of Siena, Taddeo Alderotti, Gentile da Foligno, and Michael Savonarola are invaluable sources of information in that they reveal the state of medical knowledge in the Middle Ages related to, among other topics, infertility, pregnancy, and childbirth. In her analysis, Głusiuk emphasizes that some of them are compilations of earlier works, while others, despite containing numerous references to existing treatises, bring in many new contributions of their authors in the forms of insights, observations, and reflections.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 77-97
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bolesław Chrobry i Karol Wielki - legitymizacja między kultem a imitacją
Bolesław the Brave and Charlemagne - legitimacy between the cult and the imitation
Autorzy:
Sosnowski, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054605.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Boleslaw the Brave
Charlemagne
the ideology of power in the Middle Ages
the legend of Charlemagne
the apostolate in the Middle Ages
Bolesław Chrobry
Karol Wielki
ideologia władzy w średniowieczu
legenda Karola Wielkiego
apostolstwo w średniowieczu
Opis:
The paper discusses the issue of worship and imitation of Charlemagne during the reign of Bolesław the Brave in the context of the ruler’s responsibilities and the legitimacy of royal power. The analysis includes primarily the Christianization activity led by Bolesław and a later legend of the ruler.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2016, 2(11); 120-146
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt karczmarza z Myszewa z radą Starego Miasta Elbląga. Przyczynek do autonomii prawno-ustrojowej miast w Prusach na początku XV wieku
The Conflict of the Owner of an Inn in Myszewo [Mausdorf] with the Council of the Old City of Elbląg [Elbing]
Autorzy:
Czaja, Roman
Tandecki, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194224.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the history of Elbląg
the Teutonic Order
the political system of Prussian towns
the Middle Ages
governing groups
Opis:
The article is devoted to the conflict between Peter Steynort, a miller from the Dzierzgoń [Christburg] commandry and the inhabitants of the Old City of Elbląg in the years 1411–1412. The details of the conflict are known from the claim put forward by Steynort to the Grand Master. In the first part of the article the conflict is described against the legal and political conditions in Elbląg at the beginning of the 15th century, while the second part includes the edition of the source. In June 1410 Peter Steynort purchased on credit an inn in the village of Myszewo [Mausdorf] situated in the patrimony of the Old City of Elblag. A month later the inn was burnt down by the Lithuanian-Ruthenian troops taking part in the siege of Marlbork [Marienburg]. In March 1411 Peter Steynort returned to Myszewo, but refused to pay off 140 marks for the inn and two hides of land saying that the commander had not agreed to the transaction.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 2; 201-226
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne pracownie szklarskie w Międzyrzeczu
Autorzy:
Sawicka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038285.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The early Middle Ages
Międzyrzecz
gord
glass workshops
glass
Opis:
Many years of excavation works in the gord in Międzyrzecz have resulted in discovering the remains of three small glass workshops from the second half of the 10th century, the second half of the 11th century and the 13th century. The scarce and typically scattered sources have made it possible to identify the workshops’ nature and, to a very limited extent, the products manufactured there. The discovery included pieces of large and small crucibles, waste from the preliminary stage of glass melting. Most probably, low-alkaline potassium glass was produced there
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2015, 56; 129-170
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symboliczne znaczenie ornamentów źródeł ruchomych z wybranych zamków zakonnych. Przyczynek do dalszych badań nad religijnością krzyżacką w średniowiecznych Prusach
Symbolic Significance of Portable Ornaments from Selected Teutonic Castles. Contribution to Further Research on Teutonic Religiosity in Medieval Prussia
Autorzy:
Szczupak, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197791.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Teutonic Order
Teutonic castle
the Middle Ages
religiosity
Malbork
Toruń
Elbląg
refectory
architectural detail
sculpture
Opis:
Medieval religiosity was manifested primarily through the worship of relics and individual saints, organisation of prayers, funding the purchase of candles, reading pious literature, and belief in miracles and epiphany. The knowledge on the subject has been provided through the studies of various medieval written sources and decorative elements in the representation rooms of Teutonic castles, which have survived to this day. Historical materials discovered during archaeological research, and renovation and maintenance works constitute equally important sources for exploring the issue of religiosity among the members of the Teutonic Order. Previously, they had not been analysed in this regard, which prompted the author of the article to put this topic under consideration, based on the example of selected discoveries made in several castles in the area of the former State of Teutonic Order in Prussia. Both the form and ornamentation of the archaeological materials may have referred to the piousness of Teutonic Knights, as indicated by the symbolic significance of the images in question, which are accepted by Christianity. Most depictions were found on the surface of architectural details from church interiors or refectories in high castles. The ornaments on their surfaces made references primarily to the figures of Mary and Christ, as well as to the apostles and parables from the Gospel of St. Matthew. At times, they may also have acted as reminders against the evil that threatened the souls of the brethren.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2022, 87, 4; 69-96
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obiekty obronne na obszarze ziemi łęczyckiej w świetle źródeł pisanych do schyłku epoki jagiellońskiej
Defensive Structures Built in the Region of Łęczyca as Described in the Sources Written until the End of the Jagiellonian Period
Autorzy:
Nowak, Tadeusz
Ćwikła, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46185767.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska
średniowiecze
okres jagielloński
budownictwo obronne
zamki
Polska
the Middle Ages
the Jagiellonian period
defense construction
castles
Opis:
Celem artykułu jest zweryfikowanie i uzupełnienie informacji na temat obiektów obronnych występujących na obszarze dawnej ziemi łęczyckiej od średniowiecza do końca epoki jagiellońskiej (1572). Zaproponowana w tekście tematyka (szeroko rozumiane budownictwo obronne) doczekała się już kilku opracowań (dysponujemy publikacjami z zakresu archeologii pióra prof. Leszka Kajzera oraz przyczynkiem na temat fortalicji i dworów obronnych w dawnym powiecie brzezińskim autorstwa prof. Anny Marciniak-Kajzer). Zamysłem autorów jest skonfrontowanie dotychczasowego stanu wiedzy, opierającego się przede wszystkim na wynikach badań archeologicznych, z niewykorzystanymi dotąd przekazami źródeł pisanych. Głównym przedmiotem podjętych rozważań są fortalicje, zamki, fragmenty obwarowań miejskich itp. W tekście sięgnięto przede wszystkim do niewykorzystywanych dotąd, w kontekście proponowanej tematyki, średniowiecznych i nowożytnych zasobów źródeł rękopiśmiennych, tj. ksiąg grodzkich i ziemskich z terenu dawnego województwa łęczyckiego, w których zachowały się wzmianki na ich temat, a także zwrócono uwagę na niejednoznaczność łacińskich terminów (np. castrum), odnoszących się do budowli o charakterze obronnym. Rezultaty podjętych badań mogą okazać się przydatne do bardziej precyzyjnego określenia datacji tego typu budowli i pozwolą w wielu miejscach uzupełnić wyniki badań archeologów, a także ukazać potencjał obronny interesującego nas terytorium. Niniejszy tekst stanowi przyczynek do ewentualnych badań porównawczych nad sformułowanym problemem w odniesieniu do innych historycznych regionów Polski.
The aim of the article is to verify and complete the information on the defensive structures found in the area of the former Łęczyca region from the Middle Ages until the end of the Jagiellonian era (1572). The subject matter proposed in the text (understood as defensive construction) has already benefited fro, several studies (such as the publications in the field of archeology by Prof. Leszek Kajzer and a contribution on fortress and defensive manors in the former Brzeziny poviat by Prof. Anna Marciniak-Kajzer). The intention of the authors is to confront the current state of knowledge, based primarily on the results of archaeological research, with the previously unused information from the written sources. The main object of these considerations is such objects as: fortifications, castles, fragments of city walls, etc. The text is mainly based on the previously unused in this context medieval and modern manuscript sources from the area of the former Łęczyca voivodeship, in which information about these architectural structures has been preserved, and attention was drawn to the ambiguity of Latin terms (e.g. castrum), relating to defensive structures. The results of the undertaken research could be useful for a more precise determination of the dating of this type of buildings, and shall will allow in many instances to supplement the results of archaeological research. Finally, these results will demonstrate the defense potential of this territory. This text is a contribution to possible comparative research on the formulated problem in relation to other historical regions of Poland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 113; 47-70
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translatio studii i kontakty międzykulturowe w średniowieczu. Słowo o V Kongresie Mediewistów Polskich w Rzeszowie
Translatio studii and Intercultural Contacts in the Middle Ages. A Word about the Fifth Congress of Polish Medievalists
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451178.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
The Fifth Congress of Polish Medievalists
the Middle Ages
Rzeszów
University of Rzeszów
translatio studii
intellectual and literary culture of the Middle Ages
medieval philosophy
medieval literature
the Polish Middle Ages
V Kongres Mediewistów Polskich
średniowiecze
Uniwersytet Rzeszowski
kultura intelektualna i literacka średniowiecza
filozofia średniowieczna
literatura średniowieczna
polskie średniowiecze
Opis:
Between September 20th and 24th, 2015 Rzeszów hosted the Fifth Congress of Polish Medievalists, which was attended by about 250 scholars of the Middle Ages from all academic centres in Poland and from abroad. The congress theme was “Reception and Rejection. Intercultural Contacts in the Middle Ages”. A large number of papers were presented in 20 thematic sections. One section, no. 17, entitled “Translatio studii in the intellectual and literary culture of the Middle Ages”, was organized by Professor Andrzej Dąbrówka from the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences and Grzegorz Trościński, Ph.D. from the Old Polish and Enlightenment Literature Department of the University of Rzeszów. The speakers included philosophers, historians of Polish literature and linguists from several academic centres in Poland. The papers focused on the main intellectual current of the Middle Ages, depicted from various perspectives and shown at different angles. Translatio studii turned out to be multifaceted and long-lasting.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 503-509
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa teksty staropolskie z przełomu XV i XVI wieku. Dekalog i Oracio contra Febrem
Two Old-Polish Texts from the Turn of the 15th Century. Dekalog and Oracio contra Febrem
Autorzy:
Wydra, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045194.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
spirituality of the late Middle Ages
Decalogue
prayer
text edition
Opis:
The article publishes two hitherto unpublished texts which were written at the turn of the 15th century in two incunabula. One is the Polish Decalogue in verse recorded in the incunabulum of the Library of the Canons Regular of the Lateran in Cracow, whereas the second text is the Latin Oracio contra febram with an insertion in the Polish language from the incunabulum of the National Library in Warsaw.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 1; 281-290
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie koronacji królewskiej w późnośredniowiecznej Francji
The Significance of the Royal Coronation in the Late Medieval France
Autorzy:
Michałek-Simińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591206.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
coronation
France
the late Middle Ages
koronacja
późne średniowiecze
Francja
Opis:
In the late-Medieval French Monarchy the royal coronation played a significant role inthe process of appointing a new king. In its visual sphere a certain reinforcement of theceremonial character may be noted, which was result of a need for a strong manifestationof the continuity of the royal power, indispensable in the times of the dynastic crisiscaused by the death of the king. The symbols of the dynastic power became stronger.In the ideology of the royal power it was important where the coronation took place.In the case of France it was Reims. The coronation was organised according to a strictpattern. The coronation ceremony was a manifestation of the fact that the dynasty hadbeen put on a pedestal and had acquired some new rights. In the period in question therole of the blood right became more important, and the royal son was the rightful heirto the throne. But to legitimise the power to the fullest he needed the royal anointment,which in the symbolic sphere created a sense of continuity.
W późnośredniowiecznej monarchii francuskiej koronacja królewska miała fundamentalneznaczenie w procesie powołania nowego króla. W sferze wizualnej można obserwowaćwzmocnienie jej charakteru ceremonialnego, co wynikało z potrzeby jaskrawejmanifestacji ciągłości władzy królewskiej, potrzebnej w czasie kryzysu dynastycznegospowodowanego śmiercią króla. Wzrastało przywiązanie do symboli władzy dynastycznej.Ważne miejsce w ideologii władzy królewskiej miało miejsce, w którym dokonywanokoronacji nowego króla. W przypadku Francji było to Reims. Przebieg koronacjiodbywał się według ustalonego schematu. Ceremonia koronacyjna była manifestacjąwyniesienia dynastii i związanych z tym faktem praw rodowych. W badanym okresienastąpił wzrost znaczenia prawa krwi, które czyniło królewskiego syna prawowitym następcą.Do pełnej legitymizacji władzy potrzebował on jednak sakry królewskiej, któraw sferze symbolicznej stwarzała poczucie kontynuacji.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 169-198
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie koronacji królewskiej w późnośredniowiecznej Francji
Autorzy:
Michałek-Simińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137897.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
koronacja
Francja
późne średniowiecze
coronation
France
the late Middle Ages
Opis:
W późnośredniowiecznej monarchii francuskiej koronacja królewska miała fundamentalne znaczenie w procesie powołania nowego króla. W sferze wizualnej można obserwować wzmocnienie jej charakteru ceremonialnego, co wynikało z potrzeby jaskrawej manifestacji ciągłości władzy królewskiej, potrzebnej w czasie kryzysu dynastycznego spowodowanego śmiercią króla. Wzrastało przywiązanie do symboli władzy dynastycznej. Ważne miejsce w ideologii władzy królewskiej miało miejsce, w którym dokonywano koronacji nowego króla. W przypadku Francji było to Reims. Przebieg koronacji odbywał się według ustalonego schematu. Ceremonia koronacyjna była manifestacją wyniesienia dynastii i związanych z tym faktem praw rodowych. W badanym okresie nastąpił wzrost znaczenia prawa krwi, które czyniło królewskiego syna prawowitym następcą. Do pełnej legitymizacji władzy potrzebował on jednak sakry królewskiej, która w sferze symbolicznej stwarzała poczucie kontynuacji.
In the late-Medieval French Monarchy the royal coronation played a significant role in the process of appointing a new king. In its visual sphere a certain reinforcement of the ceremonial character may be noted, which was result of a need for a strong manifestation of the continuity of the royal power, indispensable in the times of the dynastic crisis caused by the death of the king. The symbols of the dynastic power became stronger. In the ideology of the royal power it was important where the coronation took place. In the case of France it was Reims. The coronation was organised according to a strict pattern. The coronation ceremony was a manifestation of the fact that the dynasty had been put on a pedestal and had acquired some new rights. In the period in question the role of the blood right became more important, and the royal son was the rightful heir to the throne. But to legitimise the power to the fullest he needed the royal anointment, which in the symbolic sphere created a sense of continuity.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 169-198
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dokument króla Władysława III dla kościoła w Giedlarowej z 1439 r. jako przykład średniowiecznego falsyfikatu
King Władysław III’s document for the church in Giedlarowa from 1439 as an example of a medieval forgery
Autorzy:
Zawitkowska, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340534.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Giedlarowa
Władysław Jagiełło
Władysław III
Miechowici
forgery of documents
the Middle Ages
fałszerstwo dokumentów średniowiecze
Opis:
Samuel Nakielski w dziele „Miechovia, sive promptuarium (…)” zamieścił odpis dokumentu wydanego przez Władysława III Jagiellończyka z daty 18 stycznia 1439 r., w którym król potwierdza fundację kościoła pw. św. Mikołaja w Giedlarowej w ziemi przemyskiej dokonaną przez Mikołaja Giedlara, mieszczanina leżajskiego i sołtysa Giedlarowej. Dokładna analiza dwóch innych dokumentów: Mikołaja syna Drogosza, tenutariusza krzeszowskiego, w którym powierza on osadzenie wsi Giedlarowa na prawie magdeburskim Mikołajowi Giedlarowi, mieszczaninowi z Leżajska, z daty: Leżajsk, 18 stycznia 1409 r., i Władysława III Jagiellończyka z 10 marca 1440 r. zatwierdzającego i transumującego ów dokument (który – być może – jest również falsyfikatem), pozwala potwierdzić (przypuszczenia m.in. W. Bukowskiego, G. Klebowicza, J. Kurtyki, W. Zawitkowskiej), że akt z 1439 r. jest falsyfikatem sporządzonym właśnie na podstawie owych dwóch dokumentów. Falsyfikat z 1439 r. miał potwierdzać prawa bożogrobców z Miechowa do parafii w Giedlarowej. Najpewniej jednak dokument ten Miechowici sporządzili dopiero po 1470 r., kiedy już nie żyła żadna z osób wymienionych w formułach kancelaryjnych. Mogło to być związane z konsekracją tamtejszego kościoła dokonaną w 1478 r. i/lub szerzej zakrojoną przez Miechowitów akcją w tamtym czasie na tamtym terenie. Wówczas to bowiem – jak wykazał J. Wolski – doszło do zmiany patronatu w Rudołowicach i Tuligłowach, a prawa bożogrobców potwierdzać miały inne falsyfikaty przez nich sporządzone.
Samuel Nakielski in his work “Miechovia, sive promptuarium (…)” included a copy of the document issued by Władysław III Jagiellończyk of January 18, 1439, in which the king confirms the foundation of the church of St. Nicholas in Giedlarowa in the Przemyśl region, made by Mikołaj Giedlar, a burgher from Leżajsk and mayor in Giedlarowa. A precise analysis of two other documents: Mikołaj, the son of Drogosz, a tenutary of Krzeszów, in which he entrusts the embed under Magdeburg Law of the village of Giedlarowa to Mikołaj Giedlar on the date: Leżajsk, January 18, 1409, and Władysław III Jagiellończyk of March 10, 1440. (which – perhaps likewise is a forgery) approving and transuming this document, allows the confirmation (the assumptions of, among others, W. Bukowski, G. Klebowicz, J. Kurtyka, W. Zawitkowska) that the act of 1439 is a forgery produced on the basis of these two documents. The forgery from 1439 was to confirm the rights of the Holy Sepulcher from Miechów to the parish in Giedlarowa. Most likely, however, the Miechowici drafted this document only after 1470, when none of the people mentioned in the account and the chancery formulas still lived. It may have been related to the consecration of the local church in 1478 and/or a wider action carried out by the Miechowites at that time in that area. It was then, as J. Wolski showed, that the patronage in Rudołowice and Tuligłów was changed, and the rights of the Holy Sepulchre were to be confirmed by other forgeries prepared by them.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 17, 4; 17-31
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza o prawie w ujęciu Izydora z Sewilli
Knowledge of the Law as Understood by Isidore of Seville
Autorzy:
Dębiński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049873.pdf
Data publikacji:
2022-03-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Izydor z Sewilli
Etymologiae
prawo w średniowieczu
Isidore of Seville
Etymology
law in the Middle Ages
Opis:
Przedmiotem artykułu są niektóre aspekty problematyki prawnej w ujęciu Izydora z Sewilli. Punktem wyjścia jest krótka charakterystyka jego Etymologii, dzieła uznawanego za pierwszą encyklopedię chrześcijaństwa. Zabieg ten pozwala lepiej rozeznać usytuowanie zagadnień prawnych w strukturze dzieła. Następnie przedstawiono organizację, podział i charakterystykę materiału prawnego w księdze V. De legibus, nazywanej Traktatem o prawie. W kolejnym paragrafie omówiono zagadnienia prawne, które zostały ulokowane przez Sewilczyka w innych księgach Etymologii.
The subject of this article presents selected aspects of the legal problems according to Isidore of Seville. The starting point of the analysis consists of a brief characterization of his Etymology, a work considered as the first encyclopedia of Christianity. This device allows to better examine the place of legal issues in the structure of the work. The author then presents the organization, division, and characteristics of the legal material in Book V. De legibus, also referred to as the Treatise on Law. The following paragraph discusses the legal issues included by Sevillian in other chapters of the Etymology.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2022, 1; 125-141
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Comata est signum naturale pestilentiae". O komecie w średniowiecznych łacińskich tekstach polskich autorów
"Comata est signum naturale pestilentiae". The comet in Latin texts by medieval Polish authors
Autorzy:
Maciąg-Fiedler, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167426.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
comet
astronomical and astrological terminology
synonymy
the Middle Ages
kometa
terminologia astronomiczna i astrologiczna
synonimia
średniowiecze
Opis:
Artykuł przedstawia i charakteryzuje łacińskie słownictwo odnoszące się do komety, użyte przez polskich autorów doby średniowiecza. Teksty, w których znajdujemy opisy lub wzmianki o kometach, możemy podzielić na dwie grupy. Do pierwszej zaliczymy dzieła astronomiczne i astrologiczne, do drugiej kroniki i roczniki. Terminologia, którą cechuje niejednoznaczność i synonimiczność, odzwierciedla poziom wiedzy pisarzy, jakość źródeł oraz osobiste zainteresowania. Trzeba podkreślić, że komety rzadko były opisywane obiektywnie, często przypisywano im nadnaturalne znaczenie, a ich nazwy były efektem określonej perspektywy i interpretacji.
The article presents and characterizes the Latin vocabulary relating to the comet, used by the Polish writers of the Middle Ages. Texts with descriptions or mentions of comets can be divided into two groups. The first includes astronomical and astrological works, the second chronicles and annals. Ambiguous and synonymous terminology reflects the writers’ level of knowledge, quality of sources, and personal interests. It should be emphasized that comets were rarely described objectively: they were often assigned supernatural meanings, and their names were the result of a specific perspective and interpretation.
Źródło:
Polonica; 2022, 42; 85-93
0137-9712
2545-045X
Pojawia się w:
Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opisy granicy państwa zakonu krzyżackiego w Prusach z Księstwem Słupskim z XIV i XV wieku
Descriptions of the Boundaries of the Monastic State of the Teutonic Order in Prussia with the Duchy of Słupsk of the 14th and 15th Centuries
Autorzy:
Długokęcki, Wiesław
Simiński, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1075526.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Prussia
the monastic state
the Pomeranian-Teutonic boundaries
the Late Middle Ages
Opis:
The edition presents the sources concerning the borders between the Duchy of Słupsk and the Monastic State of the Teutonic Order in Prussia of the 14th and 15th century. The basis for the edition are records included in the boundary book – the so called Grenzbuch B with the entry number OF 270a preserved in XX. Hauptabteilung in the Secret State Archive in Berlin-Dahlem. Among the published sources, texts no. 3, 6, 7 were edited by Reinhold Cramer, but they fail to include the dates (no. 6, 7) and the explanations of topographic names appearing in them. The remaining texts were not published (no. 1–2, 4–5, 8–12). The first group of sources (no. 1–4) was written in the period from the second half of the 14th century to the beginning of the 15th century. The second group of descriptions (no. 507) resulted from the circuit [Polish: ujazd] around the boundary by the Gdańsk commander Albrecht, earl von Schwarzburg of the end of 1405. They were included in the introductory Pomeranian-Teutonic border agreement of 14 October 1407, next in the sealed agreement of 23 September 1408. The creation of the third group of descriptions (8–9) should be associated with Teutonic preparations to the arbitration agreement in front of the Roman and Hungarian king Sigismund of Luxembourg, and with the activity of the sub-arbiter Benedict Makrai in the years 1412–1413. The last group of descriptions (no. 10–12) was created in the situation of the conflict concerning the establishment of the border between the Człuchów commandry and the Szczecinek land in the vicinity of Dołgie Lake in 1417. None of the published sources presents the whole Pomeranian-Teutonic border from the estuary of the river Łeba to the Baltic Sea in the north to Lędyczek in the south, but its individual fragments. Description no. 1 includes the description of the border between the Człuchów commandry / the Tuchola commandry and the Kingdom of Poland. In source no. 2 there is a list of arbitrators from the Pomeranian party and the Teutonic party negotiating the border between the villages of Oskowo and Siemirowice / Unieszyno. The information about informer and arbitrators may be found in source no. 3 (both the Pomeranian and Teutonic parties) and no. 4 (the Teutonic party). Each of the published descriptions is characterized by precision and plethora of topographic names. They should be used for the analysis of the problem of shaping and functioning of the border between the Duchy of Słupsk and the Monastic State of the Teutonic Order in Prussia in the context of the political and economic situation on the Pomeranian-Teutonic borderland in the Late Middle Ages.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2018, 83, 2; 169-206
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modlitewnik Nawojki. Studium źródłoznawcze
Autorzy:
Szatan, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669703.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
The Prayer Book of Nawojka, liber precum, religiosity of the Middle Ages
Modlitewnik Nawojki, liber precum, religijność średniowiecza
Opis:
The aim of this article is to perform a basic research of source, i.e. decision of time, circumstances and place of origin, authorship and milieu in which arose the Prayer Book of Nawojka – one of the oldest monuments of the Polish language. The Prayer Book include prayers addressed to Mary, with motifs of Eucharistic and to different occasions. Sources those prayers may sight in other widespread in the end of fifteenth century libri precum: Hortulus animae and Antidotarius animae. This observation is not permit to associate the Prayer Book with any milieu. Presumptions on this subject presented in historiography are unjustified. On the basis of performed study and Franciszek Krček’s and Aleksander Brückner’s research about textual criticism and analysis made by linguists who dated language of the Prayer Book at the end of fifteenth century, author claimed that the Prayer Book of Nawojka is copy of a older manuscript formed at the end of fifteenth century. The manuscript of the Prayer Book was prepared in the 1st half of the sixteenth century and presumably it was used by nobility. It was drawn by a professional scribe. Probably the Prayer Book of Nawojka or the primary manuscript arose in Lesser Poland. It is estimated as a sophisticated literary.
Celem artykułu jest przeprowadzenie podstawowego studium źródłoznawczego, tj. ustalenie czasu, okoliczności oraz miejsca powstania, autorstwa i środowiska, z którego wyrósł Modlitewnik Nawojki – jeden z najstarszych pomników języka polskiego. Modlitewnik zawiera modlitwy adresowane do Maryi, z motywami eucharystycznymi oraz na różne okazje. Źródła tych modlitw można szukać w innych rozpowszechnionych, późnośredniowiecznych libri precum: Hortulus animae oraz Antidotarius animae. To spostrzeżenie nie pozwala łączyć Modlitewnika z jakimś środowiskiem. Prezentowane w historiografii odnośnie do tego domniemania są nieuzasadnione. Na podstawie niniejszego studium oraz badań Franciszka Krčeka i Aleksandra Brücknera dotyczących krytyki tekstu, a także analiz przedstawionych przez językoznawców, którzy datowali język Modlitewnika na koniec XV wieku, autor twierdzi, że Modlitewnik Nawojki jest kopią starszego rękopisu powstałego w końcu XV wieku. Rękopis Modlitewnika Nawojki został sporządzony w pierwszej połowie XVI stulecia i przypuszczalnie był używany przez szlachtę. Został on przygotowany przez zawodowego pisarza. Prawdopodobnie Modlitewnik Nawojki lub pierwotny manuskrypt powstał w Małopolsce. Jest on oceniany jako wyrafinowany literacko.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2014, 46
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie fragmentów Modlitwy Pańskiej w tekstach poetyckich późnego średniowiecza
Autorzy:
Masłej, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/776834.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The Lord’s Prayer
Our Father
oral literature
formulas
Medieval religious song
quotation in the Middle Ages
paraphrase.
Opis:
The goal of the article is to provide a description of grammar and vocabulary-related differences in the fragments of Our Father in Polish medieval songs (until the 16th century). The fragments introduced into the texts are processed to varying degrees, from being quoted, to modified or involving a free reference to the Pater Noster. Modification was the most frequently employed form. There were four major types of modifications: lexical exchange, change in word order, adding an element and removing an element. This also indicated the reasons for introducing the changes: some of them stem from the way in which the excerpts were introduced into the text (formal changes), some are intentional (application of specific forms) and affected the form of the artistic song (rhyme, rhythm, phonaesthetics). The lack of stability of the adopted fragments is also related to the way song operated as an oral form, making it vulnerable to a variety of transpositions. At the same time, however, with all these modifications, one element remained unchanged: the expression from evil which became one of the “theological and poetic formulas” used in Polish religious poetry of the Middle Ages.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2017, 74/1; 87-101
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jest czas wojny i czas pokoju…” W jakich porach roku prowadzono najczęściej działania wojenne w Polsce średniowiecznej?
„There is a time of war and a time of peace…” In which times of the year, were the military activities carried out in the Middle Ages in Poland?
Autorzy:
Ptak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688722.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dzieje wojskowości polskiej
wojny w średniowieczu
wojna a warunki naturalne
wojna a pogoda
Polska średniowieczna
Poland in the Middle Ages
history of Polish army
wars in the Middle Ages
a war and the natural conditions
a war and weather
Opis:
The military actions in the Middle Ages usually did not take long. During these actions their participants undertook the military expeditions to the enemy territory trying to defeat the enemies’ army in battle or to conquer its fortresses. The possessions of the enemy were than regularly despoiled and devastated. To realize these goals, the most convenient times of the year were chosen, by taking into account the natural conditions and the possibilities of the military functioning. For the Polish people and some of their adversaries, the best time for conducting the war was late Summer and early Autumn. At these times the most battles took place, as the favorable weather conditions and the greater possibilities to fulfil the supply requirements were used. Big armies took part in them, being often led by monarchs and carrying out their actions numerous weeks. Their duration was however limited by the worsening of the weather conditions in the Autumn months and the physical and material exhaustion of the army. Another period of the year, which was also used to carry out the military actions was Winter. The severity of the weather conditions was compensated by the facilitating of moving through the territory, even in the areas which were difficult to access in the remaining periods of the year, such as the water reservoirs, in particular big rivers. The military actions in Winter had a different character then those in Summer or Autumn; they lasted usually short and the smaller armies participated in them. In the remaining times of the year the armed battles, in which the Polish people participated, took place more seldom and were conditioned by exceptional circumstances.
Działania wojenne w średniowieczu trwały zazwyczaj krótko, w ich trakcie podejmowano zbrojne wyprawy na teren przeciwnika, dążąc do pokonania jego wojsk w bitwach lub zdobycia posiadanych przez niego twierdz, najczęściej ograbiano i dewastowano jego posiadłości. Do realizacji tych celów wybierano najdogodniejsze pory roku, uwzględniając panujące wówczas warunki naturalne i wynikające z nich możliwości militarnego funkcjonowania. Dla Polaków i niektórych ich przeciwników najlepszym czasem na prowadzenie wojen było późne lato i wczesna jesień. Wówczas też toczono najwięcej walk, korzystając ze sprzyjających warunków pogodowych i z większych niż w innych okresach możliwości zaspokojenia potrzeb aprowizacyjnych. Brały w nich udział duże armie, często pod dowództwem monarchów, prowadząc działania przez wiele tygodni. Ich długotrwałość była jednak ograniczona pogarszaniem się pogody w miesiącach jesiennych i wyczerpywaniem się sił uczestników. Innym okresem roku, także wykorzystywanym do prowadzenia akcji militarnych, była zima. Surowość warunków pogodowych była wówczas rekompensowana ułatwieniami w poruszaniu się w terenie trudno dostępnym w innych porach roku. Ułatwienia wynikały z zamarznięcia zbiorników wodnych, w tym także dużych rzek. Działania zbrojne w czasie zimowym miały inny charakter niż w okresie lata i jesieni, były zazwyczaj krótkotrwałe i uczestniczyły w nich mniejsze armie. W pozostałych porach roku walki orężne z udziałem Polaków również miały miejsce, zdarzały się jednak rzadziej i bywały uwarunkowane wyjątkowymi okolicznościami.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 11-30
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Dom zmarłych” z Chodlika, gm. Karczmiska, woj. lubelskie. przyczynek do studiów nad grobami typu alt käbelich
The “house of the dead” from Chodlik, Karczmiska county, Lublin province. A contribution to studies of the Alt Käbelich type of graves
Autorzy:
Miechowicz, Łukasz
Piątkowska-Małecka, Joanna
Stanaszek, Łukasz Maurycy
Stępnik, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15811777.pdf
Data publikacji:
2022-10-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
archaeology
Slavs
the early Middle Ages
burial rites
Alt Käbelich
Opis:
The article presents the results of archaeological research into an Alt Käbelich-type grave discovered in Chodlik, Karczmiska county, Lublin province. The pit contained layer burials of five individuals. The bone material included also horse remains. Other archaeological material contained fragments of clay utensils as well as pieces of metal and bone artefacts destroyed in fire. On the basis of 3D documentation, at attempt has been made to reconstruct the object by means of digital technology. The Chodlik discovery is a ontribution to the research into the occurrence of the Alt Käbelich type of graves and the concept of the so-called “house of the dead” in the Western Slavic Dominion.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2022, 63; 153-178
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo w okresie rewolucji husyckiej
Law during the Hussite Revolution
Autorzy:
Korbel, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394400.pdf
Data publikacji:
2021-07-10
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Hussite movement
Hussite revolution
law in the Middle Ages
ruch husycki
rewolucja husycka
prawo w średniowieczu
Opis:
Na przełomie XIV i XV wieku w Królestwie Czeskim zaczął krystalizować się ruch wzywający do zreformowania Kościoła katolickiego. Opierając się na nauczaniu Johna Wiklifa , a następnie Jana Husa próbowano w sposób oddolny wpłynąć na hierarchię kościelną i przekonać ja do dokonania niezbędnych zmian i rzeczywistego wypełniania głoszonych nauk. Niestety, nauczanie Husa spotkało się z potępieniem, a on sam wezwany na sobór w Konstancji, mimo posiadania glejtu bezpieczeństwa od cesarza Zygmunta Luksemburczyka został jako heretyk w 1415 roku spalony na stosie. Doprowadziło to do radykalizacji dużej części mieszkańców Królestwa Czeskiego. Próby siłowego powstrzymania narastającego wrzenia religijnego, społecznego i narodowościowego doprowadziły do wybuchu w 1419 roku rewolucji trwającej do roku 1437.  Artykuł niniejszy jest próbą przybliżenia husyckiego programu i praktycznego jego wcielania w życie w zakresie rewolucyjnej zmiany systemu prawnego. Jakie normy prawne husyci odrzucili i dlaczego oraz czym chcieli je zastąpić?   
At the turn of the 14th and 15th centuries, a movement calling for the reform of the Catholic Church began to crystallize in the Kingdom of Bohemia. Based on the teachings of John Wiklif and later — John Hus, attempts were made to influence the church hierarchy at the grassroots level and convince them to make the necessary changes, and actually follow the doctrines they preached. Unfortunately, Hus' teaching was condemned, he was summoned to the Council of Constance, and despite having a safe-conduct voucher from the Emperor Sigismund of Luxemburg, he was burned at the stake as a heretic in 1415. This event led to the radicalisation of a large part of the population of the Bohemian Kingdom. The attempts to forcefully stop the growing religious, social and national turmoil led to the outbreak of a revolution in 1419, which lasted until 1437. This article is an attempt to present the Hussite programme and its practical implementation with regard to revolutionary change of the legal system. Which legal norms did the Hussites reject and why, and how did they want to replace them?
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 57-76
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tortury w świetle bulli Ad extirpanda (1252) papieża Innocentego IV
Torture in Light of the Bull Ad extirpanda (1252) of Pope Innocent IV
Autorzy:
Sadowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308720.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Innocenty IV
tortury w średniowieczu
prawo rzymskie
Innocent IV
torture in the Middle Ages
Roman law
Opis:
W niniejszym artykule autor omawia treść bulli Ad extirpanda z 1252 r. i szuka odpowiedzi na pytanie dlaczego papież Innocenty IV zezwolił w niej władzy świeckiej i kościelnej na stosowanie tortur w procesach przeciwko heretykom. Dotyczyło to tak oskarżonych jak i świadków. Ceniony romanista, jakim był Sinibaldo Fieschi działał w okresie średniowiecznej odnowy prawa rzymskiego. Niewątpliwie to, jak i wiele innych czynników, np. rozwój inkwizycji, rzutowało na decyzję papieża. Sama kwestia tortur w bulli potraktowana została dość marginalnie, a dokument bardziej dotyczył postępowania inkwizycyjnego. W artykule dominuje metoda historyczno-prawna, ale autor sięga także do tych dogmatyczno-prawnych czy porównawczych. Zanim szczegółowo omowi treść bulli i racje jej ogłoszenia pochyla się nad postacią i nauczaniem Innocentego IV, który między 1213, a 1225 r. studiował prawo w Bolonii. Bulla z 1252 r. była adresowana do przywódców wszystkich komun Italii, czyli do podestów, rektorów, rad Lombardii, Romanii, Marchii Trewizańskiej. Tortury były środkiem do uzyskania przyznania się do winy, które było bardzo ważne w katalogu rożnych środków dowodowych, jak przysięga stron, świadkowie, sądy boże czy dokumenty. Tortury w świetle konstytucji 25 omawianej bulli nie powinny prowadzić do utraty członków ciała czy samego życia. Ich celem było doprowadzenie heretyków do wypowiedzenia swoich błędów i oskarżenia innych heretyków im znanych. Sama zaś procedura inkwizycyjna wzmacniała władzę papieża czy biskupów. Była bardziej racjonalna od ordaliów.
In this paper, the author discusses the content of the bull Ad Extirpanda of 1252 and seeks an answer to the question why Pope Innocent IV allowed in it for secular and ecclesiastical authorities to use torture in trials against heretics. This applied to both the accused and the witnesses. Sinibaldo Fieschi, the valued Romanist, was active during the medieval renewal of Roman law. Undoubtedly, this and many other factors, such as the development of the Inquisition, influenced the Pope's decision. The very issue of torture in the bull was treated quite marginally, and the document was more concerned with inquisitorial proceedings. This paper is dominated by the historical and legal method, but the author also reaches for the dogmatic and legal or comparative methods. Before discussing in detail the content of the bull and the reasons for its announcement, the paper focuses on the figure and teaching of Innocent IV, who, between 1213 and 1225, studied law in Bologna. The bull of 1252 was addressed to the leaders of all Italian communes, i.e. to the podests, rectors, councils of Lombardy, Romagna, and the Marchia Tervisina. Torture was a means of obtaining a confession, which was very important in the catalogue of various sources of evidence, such as oaths sworn by the parties, witnesses, God's judgments, or documents. In light of Constitution 25 of the bull in question torture should not lead to the loss of body members or life itself. It purpose was to get heretics to recant their errors and accuse other heretics known to them. The inquisitorial procedure itself strengthened the power of the Pope and the bishops. It was more rational than trial by ordeal.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 435-454
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Rus’, Byzantium, and the Nomads Tmutarakan’ in the Narrative of the Rusian “Primary Chronicle”
Autorzy:
Siwko, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31319738.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
medieval Rus’
Tmutarakan’
Byzantine-Rusian relations
Rurikids
Primary Chronicle
Black Sea basin in the Middle Ages
Opis:
Статья является попыткой источниковедческого анализа упоминаний о Тмутаракани, содержащихся в Повести временных лет - древнейшем из сохранившихся памятников средневековой руской историографии. В тексте особое внимание уделяется нарративной стратегии источника и содержащемуся в нем образу пограничных земель Руси. Автор размышляет о месте сведений о событиях в отдаленном "эксклаве" домена Рюриковичей в рассказе о династии и территориальном расширении ее государства и формулирует гипотезы об их происхождении. Кроме того, взяв за основу Список русинских дальних и ближних гордов, он ставит вопрос о функционировании Тмутаракани в сознании авторов и адресатов поздних текстов.
The article is an attempt to provide a source analysis of the mentions of Tmutarakan’ contained in the Primary Chronicle – the oldest surviving monument of medieval Rusian historiography. In the text, particular emphasis is placed on the narrative strategy of the source and the image of the borderlands of Rus’ contained therein. The author reflects on the place of information about events in the remote “exclave” of the Rurikids domain in the story about the dynasty and the territorial expansion of its state and formulates hypotheses about their origin. In addition, using the List of Rusian further and closer gords as a basis, he raises the question of the functioning of Tmutarakan’ in minds of the authors and recipients of later texts.
Źródło:
Studia Ceranea; 2023, 13; 75-96
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MythBusters, or Why “the Only Difference Between Screwing Around and Science Is Writing It down"
Pogromcy mitów, czyli dlaczego „zapisywanie rezultatów [nie] jest jedyną różnicą pomiędzy zabawą a nauką”
Autorzy:
Bemben, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828291.pdf
Data publikacji:
2021-03-11
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
popculture
science
MythBusters
Umberto Eco
the Middle Ages
popularising science
popkultura
nauka
Pogromcy Mitów
średniowiecze
popularyzowanie nauki
Opis:
This article focuses on the popular-science programme MythBusters to illustrate the various ways in which it employs science. On the basis of my analysis of these, I, first, argue that the popculture of the early twenty-first century generates products in which multiple uses of scientific activity are a standard. Second, it is also substantiated that this multiplication of the uses of science translates into it being forfeited in favour of entertainment even in broadcasts that are, or at least seem, targeted at it.
Artykuł przedstawia analizę popularno-naukowego programu MythBusters wskazującą na różne sposoby wykorzystania w nim nauki. Na podstawie przeprowadzonej analizy, po pierwsze, twierdzę, że popkultura początku XXI wieku generuje produkty, w których wykorzystanie nauki na różnorakie sposoby urasta do roli standardu. Po drugie, sugeruję, że takie zastosowanie nauki przekłada się na jej upraszczanie na korzyść promocji rozrywki, nawet w programach, które są lub przynajmniej zdają się być wycelowane w przekazywanie wiedzy.
Źródło:
Świat i Słowo; 2021, 36, 1; 29-43
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
About Women who “Busied Themselves with Brigandage”: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska, Forgotten Lady Robbers from the 15th Century
O kobietach, które „rozbojem się bawiły”. Katarzyna Włodkowa Skrzyńska i Barbara Rusinowska – zapomniane zbójniczki z XV wieku
Autorzy:
Stuchlik-Surowiak, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038195.pdf
Data publikacji:
2020-03-01
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Barbara Rusinowska
Katarzyna Włodkowa Skrzyńska
zbójniczki
napady
średniowiecze
kroniki
legendy
robbers
heists
the Middle Ages
chronicles
legends
Opis:
Historiographic sources contain the memory of two 15th-century female robbers: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska. The former was the wife of Włodek from Skrzynów of the Swan coat of arms, who lived in Barwałd Castle in the area of Zator and reigned terror in the whole region. We are concerned here with a peculiar phenomenon, that is, a husband–wife duo of robbers, and the fact that they were both of noble birth only spices up this story. Barbara Rusinowska, who was active in the Świętokrzyskie Mountains, was also from a noble family. She attacked manor houses and merchant wagons, and her characteristic trait was her men’s attire. Both bandits were finally captured and executed. The article introduces the life story of these women and compares various (often contradictory) information about their brigandage that has survived in ancient chronicles. In the nineteenth century, Rusinowska became the heroine of a stage drama written by Aleksander Ładnowski.
O kobietach, które „rozbojem się bawiły”. Katarzyna Włodkowa Skrzyńska i Barbara Rusinowska – zapomniane zbójniczki z XV wieku W źródłach historiograficznych oraz legendach przechowywana jest pamięć o dwóch XV-wiecznych zbójniczkach – Katarzynie Włodkowej Skrzyńskiej i Barbarze Rusinowskiej. Pierwsza była żoną Włodka ze Skrzynna herbu Łabędź, który mieszkał na zamku Barwałd w ziemi zatorskiej i siał postrach w całej okolicy. Mamy więc do czynienia ze swoistym fenomenem, jakim było małżeństwo zbójników, a dodatkowego kolorytu nadaje tej historii fakt, że były to osoby wysoko urodzone. Ze stanu szlacheckiego pochodziła także Barbara Rusinowska, która działała w Górach Świętokrzyskich. Napadała na dwory i wozy kupieckie, a jej cechą charakterystyczną był męski strój. Obie zbójniczki zostały w końcu pojmane i stracone. Artykuł przybliża dzieje życia tych kobiet, a także zestawia różne (często sprzeczne) informacje na temat ich rozbójniczej działalności, które zachowały się w dawnych kronikach. W XIX w. Rusinowska stała się bohaterką dramatu scenicznego autorstwa Aleksandra Ładnowskiego.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 28, 1; 167-179
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęcie sufragana płockiego Michała z Raciąża (1496-1513). Zarys problematyki
The seals of the suffragan of Płock, Michał of Raciąż (1496–1513). An outline
Autorzy:
Włodarski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783945.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sfragistyka
Mazowsze
episkopat tytularny
sufragani płoccy
średniowiecze
sigillography
Mazovia
titular episcopate
suffragans of Płock
the Middle Ages
Opis:
The article describes the seals of the Suffragan of Płock, Michał of Raciąż (1496–1513), whose sigillographic system was based on at least two types of seals: a minor seal and a signet. The first one was used to seal the correspondence with a mayor and the city council of Gdańsk and is an example of bust and coat of arms types. Special attention should be paid to the coat of arms which was created by the owner of the seal to be used by him as a bishop. The coat of arms depicted a crosier and a mitre on a gothic shield (Spanish one). The signet is an example of a bust type and presents the crowned Virgin Mary with Baby Jesus.
Artykuł stanowi omówienie pieczęci będących własnością sufragana płockiego Michała z Raciąża (1496-1513), którego system sfragistyczny opierał się na co najmniej dwóch typach pieczęci: mniejszej oraz sygnecie. Pierwsza z nich została użyta do opieczętowania korespondencji z burmistrzem i radą miasta Gdańska i jest egzemplifikacją typu popiersiowo-herbowego. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj herb, który został skomponowany przez właściciela pieczęci na potrzeby pełnionego przez niego urzędu biskupiego i przedstawiał na tarczy gotyckiej (hiszpańskiej) pastorał oraz infułę. Jest to o tyle istotne, że Raciąski był z pochodzenia  plebejuszem. Z kolei sygnet stanowi przykład typu popiersiowego i prezentuje ukoronowaną Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem Jezus.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 415-421
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Откровение св. Иоанна Богослова среди православных славян и в южнославянской письменности
The Revelation of St. John the Theologian among Orthodox Slavs and in South-Slavonic Literature
Autorzy:
Трифонова, Ива
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682457.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Apocalypse St. John the Theologian
the history of the text in the Middle Ages
the version of the text
South Slavonic copies
Opis:
The article focuses on the history of the Book of Revelation of St. John the Theologian among Orthodox Slavs in the Middle Ages. The aim is to present its place among the other biblical books, related to Cyril and Methodius’ literary tradition and follow its origin, its way of life and spreading in the Slavia Orthodoxa. The two main versions of the distribution of the book are presented – without interpretations and with the interpretations of St. Andrew of Caesarea, while the specifics of the basic versions of the book are also presented (East Slavonic and South Slavic versions with commentaries, Bosnian Cyrillic version, the earliest Serbian transcript, Croatian Glagolitic fragments, Bulgarian calendar version). An opinion has been expressed that a common initial translation is at the root of all these versions of the book, which was accompanied by interpretations, and probably made in Bulgaria at the end of 9th–10th C. Subsequently, it has been edited at different Times and in different locations, placed in the composition of different collections, or as a separate book.
-
Źródło:
Studia Ceranea; 2016, 6; 177-204
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prepozytury szpitalne - podstawowy typ polskiego szpitala średniowiecznego
Provostrie hospitals - basic typs of polish medieval hospitals
Autorzy:
Suracki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1218074.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
szpital
prepozytura szpitalna
kościół szpitalny
przytułek
średniowiecze
hospital
hospital provost
hospital church
poor-house
the Middle Ages
Opis:
Wraz z przyjęciem chrześcijaństwa przez Mieszka I w państwie polskim pojawiły się, wypracowane już wcześniej przez Kościół na Zachodzie Europy instytucje i formy życia społecznego. Jedna z najważniejszych, obok różnego typu szkół, były szpitale. Aż do Oświecenia stanowiły one podstawowy i dominujący typ instytucji opiekuńczych. Pełniły przede wszystkim funkcje przytułku. Do końca XIII w. szpitale na ziemiach polskich prowadzone były przez zakony, najpierw mnisze (benedyktyni, cystersi), później kanonickie i rycersko-szpitalne (zakon Świętego Ducha, krzyżacy z czerwoną gwiazdą, kanonicy regularni św. Augustyna, bożobrobcy, joannici, krzyżacy niemieccy). Wraz z tworzeniem diecezji i katedr powstawały też nieliczne szpitale katedralne i biskupie, a także kolegiackie. Przełomem w rozwoju polskiego szpitalnictwa średniowiecznego było pojawienie się na przełomie XIII i XIV w. stulecia w miastach, szczególnie większych, szpitali prepozyturalnych. Były to instytucje złożone z dwu integralnie ze sobą związanych elementów (budynków): kościoła szpitalnego i przytułku. Duszpasterstwo dla pensjonariuszy w kościele sprawował ksiądz kapelan szpitalny, tzw. porepozyt, zaś szpitalem i jego beneficjum zarządzali delegowani przez miasto dwaj urzędnicy miejscy – prowizorzy. Szpitale te, w zdecydowanej większości noszące wezwanie Świętego Ducha, lokalizowane były na obrzeżach miast lub poza murami miejskimi. Z reguły mieszkało w nich kilkunastu pensjonariuszy: przeważnie byli starcy, ubodzy, kalecy, sieroty oraz chorzy. W wieku XIV-XV prepozytury szpitalne przeszły proces tzw. komunalizacji, czyli bardzo dużego uzależnienia od władz miejskich. Apogeum rozwoju tych szpitali przypadł na końcowe dwa wieki średniowiecza, niemniej absolutna większość działało nadal w wiekach nowożytnych.
Together with the adoption of Christianity by Mieszko I there appeared in Poland institutions and forms of social life previously introduced by the Church in Western Europe. Among the most important institutions, along with various types of schools, were hospitals. Until the times of Enlightenment they constituted the basic and most important type of care institutions and acted mostly as almshouses. Until the end of the 13th century hospitals in Poland were run by religious orders, primarily by monastic ones (Benedictines, Cistercians), later Canon orders and Mili-tary and Hospitals orders (the Order of the Holy Spirit, Knights of the Cross with the Red Star, Canons Regular of St. Augustine, Order of the Holy Sepulchre, Joannites, German Knights of the Cross). Along with the establishment of dioceses and cathedrals some cathedral, episcopal and collegiate hospitals were created. A turning point in the development of Polish Medieval hospital service was the emergence of provostrie hospitals in larger cities at the turn of the 13th and 14th centuries. These were institutions consisting of two integrally connected elements (buildings): a hospital church and an almshouse. Church service was performed by the Hospital Chaplain, the so called provost, and the hospital and its benefice were run by two officials delegated by the city – provisors. The hospitals – mostly dedicated to the Holy Spirit – were located on the outskirts of the city or outside the city walls. Usually they had several inmates: mostly the old, the poor, the crippled, orphans and the sick. In the 14th and 15th century provostrie hospitals underwent the process of the so called communalisation, that is becoming greatly dependent on the municipal authorities. The last two hundred years of the Middle Ages constituted the peak of development of provostrie hospitals, however most of them still existed in the Modern Period.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 125; 5-53
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Juste roy pensoit comment pourroit avoir aide, non mie asseant tailles grieves, ne dures toultes – approche sémantique du vocabulaire fiscal médiéval dans les textes de Christine de Pizan
Juste roy pensoit comment pourroit avoir aide, non mie asseant tailles grieves, ne dures toultes. A semantic analysis of the Mediaeval fiscal vocabulary in the works of Christine de Pizan
Autorzy:
Posturzyńska-Bosko, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109515.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
fiscalité médiévale
impôt
typologie des redevances
fiscal system in the Middle Ages
tax
types of fiscal obligations
Opis:
Cet article est une analyse des termes liés à la fiscalité médiévale dans les textes de Christine de Pizan Le Livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V, Le Livre de la Paix et Le Livre du corps de Policie. On aborde la problématique des redevances de toute nature et de la complexité du système fiscal féodal. La richesse des termes fiscaux et l’impr´ecision terminologique qu’elle implique montrent à quel point ce système était compliqué.
The purpose of this article is an analysis of the mediaeval fiscal vocabulary in the works of Christine de Pizan, including Le Livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V, Le Livre de la Paix, and Le Livre du corps de Policie. The topics discussed include the various types of tax and the complexity of the feudal fiscal system. The richness of the fiscal terms and the resulting lack of terminological precision illustrate the extent of the complexity of that system.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2019, 19; 307-317
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze statuty wikariuszy katedry gnieźnieńskiej (z roku 1500)
The oldest statutes of the vicars of the Gniezno cathedral (from the year 1500)
Autorzy:
Czyżak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039742.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gniezno Archdiocese
Cathedral chapter
Collegium vicariorum in the Middle Ages
Klemens from Piotrków
Fryderyk Jagiellończyk
Archbishop of Gniezno
Opis:
The statutes of the vicars of the Gniezno cathedral were composed at the turn of the 15th and 16th century and were in their entirety drawn up by the chapter on 22 June 1499. It was the initiative of Archbishop Fryderyk Jagiellończyk, who was concerned about an unsatisfactory functioning of the College. The initiative was carried out by Klemens from Piotrków, doctor decretalium, a Gniezno canon. On 9 December 1500 the statutem were authorized by Cardinal Fryderyk Jagiellończyk with the chapter and he commanded to have them entered in the matrica capitulari. The statutes survivedto our time in a copy made in the 1720s. Description of offenses and the system of punishments in the statues reveal the daily matters and some of the deficiencies of the College: absence from liturgical ministry, drunkenness, quarrels, irregularities of the officium Divinum, careless celebration of choral prayer, conversations and jokes during chants, drowsiness.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2015, 10; 7-22
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bohemian rulers of the Luxembourg dynasty and the Poděbrady family in the medieval Silesian and Kłodzko chronicles of canons regulars in Kłodzko, Wrocław and Żagań
Czescy władcy z dynastii Luksemburgów i Podiebradów w średniowiecznych śląskich i kłodzkich kronikach kanoników regularnych z Kłodzka, Wrocławia i Żagania
Autorzy:
Chmielewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340547.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kanonicy regularni
kroniki klasztorne
dziejopisarstwo
średniowiecze
czescy władcy
canons regulars
monastery chronicles
historiography
the Middle Ages
Bohemian rulers
Opis:
The author based on three monastery chronicles of the Late Middle Ages analyses the method of portraying the Bohemian kings from the Luxembourg and Poděbrady families and tries to point out factors which influenced this method of chronicle narration. The sources for this article are canons’ regulars chronicles in Żagań, Wrocław and Kłodzko: Catalogus abbatum Saganensium, Chronica abbatum Beatae Mariae Virginis in Arena i Cronica Monasterii Canonicorum Regularium in Glacz. The figures of rulers appear in the chronicles mainly in the context of their relationships with the particular monastery, especially when it comes to property matters: granting, rights and taxes. The other aspect in which the rulers are mentioned in the chronicles are the conflicts between secular and Church power. From the analysis of the texts a conclusion can be drawn that the picture of the rulers is diverse in different places where the chronicles were written and the attitude of the local society towards the particular ruler. It is best seen on the example of George of Poděbrady, a Hussite on the Bohemian throne. The chronicle of Żagań has a separate position – apart from the local issues, it presents the general information, unrelated to Church, including the ruling persons.
Autorka na podstawie trzech kronik klasztornych powstałych w późnym średniowieczu analizuje sposób przedstawienia czeskich królów z dynastii Luksemburgów i Podiebradów oraz stara się wskazać przyczyny, które wpłynęły na taki właśnie tok narracji kronikarskiej. Podstawę źródłową tych rozważań stanowią kroniki spisane w klasztorach kanoników regularnych reguły św. Augustyna w Żaganiu, Wrocławiu i Kłodzku: Catalogus abbatum Saganensium, Chronica abbatum Beatae Mariae Virginis in Arena i Cronica Monasterii Canonicorum Regularium in Glacz. Postacie władców pojawiają się w tych źródłach przede wszystkim w kontekście ich związków z konkretnym klasztorem, szczególnie w sprawach majątkowych dotyczących nadań, praw własności i podatków. Królowie czescy wspominani są też na kartach kronik przy okazji opisów konfliktów między władzą świecką a kościelną. Z analizy tekstu dzieł wynika, że obraz panujących jest zróżnicowany, zależny od miejsca powstania kroniki i stosunku lokalnej społeczności do konkretnego władcy. Najlepiej uwidacznia się to na przykładzie Jerzego z Podiebradu, husyty na tronie czeskim. Osobne miejsce w tym zestawieniu zajmuje kronika żagańska przedstawiająca oprócz zagadnień lokalnych także informacje o ogólnym ponadklasztornym charakterze, w tym informacje o osobach panujących.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 18, 1; 5-19
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój sieci parafialnej i początki organizacji dekanalnej w diecezji krakowskiej do końca XII wieku. Próba podsumowania
The Development of a Parochial Network and the Origins of Deanery Organisation in the Krakow Diocese until the End of the Twelfth Century. An Attempt at a Summary
Autorzy:
Chachaj, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945173.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
diecezja krakowska
sieć parafialna
dekanaty
biskup Gedko
średniowiecze
the Krakow diocese
parochial network
deaneries
Bishop Gedko
the Middle Ages
Opis:
The paper seeks to sum up the hitherto studies on the development of a parochial network and the deanery organisation in the Krakow diocese until the end of the twelfth century. The historians and the historians of the Church that deal with these problems at the 1990s formulated a hypothesis concerning the establishment of deaneries and the number of temples in the Krakow diocese before 1200. The paper combines the above hypothesis with the historians’ theses. They have recently either indirectly or directly spoken about the development of the territorial organisation of the Krakow diocese until the end of the twelfth century. The paper submits their conclusions to a critical analysis. Its conclusion is that indeed the hypothesis of the deanery network in the Krakow diocese was a one-time action. Its author was most obviously Bishop Gedko in the 1170s and the fact that there were over 1200 temples in the territory of the Krakow diocese.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 2; 31-53
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Late Medieval Krakow Astrological Prognostics Concerning Health, Disease and Treatment Methods
Późnośredniowieczne krakowskie prognostyki astrologiczne o zdrowiu, chorobach i sposobach leczenia
Autorzy:
Konarska-Zimnicka, Sylwia Kamilla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374184.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
astrology in the Middle Ages
prognostics
calendars
almanacs
the University of Krakow
astrologia w średniowieczu
prognostyki
kalendarze
almanachy
Uniwersytet Krakowski
Opis:
Late medieval astrological predictive texts (iudicia, calendars, almanacs etc.) are an interesting source of knowledge about the past. The practice of publishing such texts was a result of the development of the so-called Krakow school of astronomy and astrology. The Krakow masters, who held the position of professors at the chair of astronomy and astrology, were obliged to prepare the said predictive texts annually. The publications included astrological predictions based on forthcoming positions of heavenly bodies and concerned almost every sphere of life of the contemporary society. They referred to trade and agriculture, including prognoses of abundant or failed harvests. They covered political issues, but also problems pertaining to marriage, as well as to children and their upbringing. Vast passages were devoted to weather forecasting, that is, astrometeorology. However, special emphasis was put on the medical topics, as health and disease were an issue of key importance for the representatives of all social strata. Astrological predictive texts, indicating the best (from the viewpoint of astrology) time for attempts to maintain or regain health, were meant to interpret theoretical knowledge with recommendations concerning the practice, which was difficult to verify with regard to sources.
Późnośredniowieczne prognostyki astrologiczne (iudicia, kalendarze, almanachy, etc.) to ciekawe źródło do poznania przeszłości. Zwyczaj ich publikowania związany był z rozwojem tzw. krakowskiej szkoły astronomiczno-astrologicznej. Mistrzowie krakowscy piastujący funkcję profesorów katedry astronomii i astrologii zobligowani byli do układania rokrocznie prognostyków, w których zamieszczali bazujące na mającym nastąpić układzie ciał niebieskich prognozy astrologiczne dotyczące niemalże każdej płaszczyzny życia ówczesnego społeczeństwa – prognozy odnoszono do handlu, gospodarki rolnej, urodzaju lub nieurodzaju; obejmowano nimi zagadnienia natury politycznej, ale też kwestie małżeństwa, posiadanego potomstwa i jego wychowania; obszerne ustępy poświęcano prognozowaniu pogody, a więc astrometeorologii. Jednakże szczególny nacisk kładziono na zagadnienia medyczne, albowiem kwestia zdrowia i choroby stanowiła kluczowe zagadnienie, które było istotne dla przedstawicieli wszystkich, bez wyjątku, stanów społecznych. Prognostyki astrologiczne natomiast, wskazując odpowiednią, z punktu widzenia astrologii, porę na podejmowanie starań o utrzymanie dobrej kondycji lub powrót do zdrowia, miały stanowić wykładnię wiedzy teoretycznej z zaleceniami dotyczącymi trudnej do zweryfikowania źródłowo praktyki.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 79-97
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pokutna peregrinatio we wczesnym średniowieczu
Penitential peregrinatio in the early middle ages
Autorzy:
Chłopowiec, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612243.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
wczesne średniowiecze
duchowość
anachoretyzm
pokuta
the Early Middle Ages
Spirituality
Anachoritism
Atonement
Opis:
Pilgriming is generally understood as a kind of motivational, religious mowing to “saint places” revived by the atonement intention (to rarely thankful) for God given goodness, which is subjectively believed to be meaningful. In thereby interpretation, only visible aspect comes to the foreground, without getting into its theological proof. In hereby elaboration, however, the topic of theological issue is touched upon, not in a sense of a detailed meaning of the notion, but by showing the historical determinations conditioning the way of understanding the notion. In Christian bastion of the discussed phenomenon is the Middle East, from where the solutions have been transferred to the West, in somewhat different categories. The transfer, both in theory and in practice, could be possible only due to people’s engagement, who were fascinated with the eastern spirituality. Some of the famous names, who could be distinguished are Jerome, John Cassian or Melania the Elder, the most active figures. The idea of pilgrimage transferred to the west, hasn’t been, clearly, intact in its form, but exposed to, based on different local accents, evolutionary changes. It is shown in interpretation changes applied, in reference to the notion of peregrinatio, inland and in the British Isles.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 69; 83-103
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda projektowania zamków konwentualnych na ziemi chełmińskiej. Przyczynek do badań nad zastosowaniem kwadratury w krzyżackim budownictwie zamkowym
The design methods of the Chełmno Land’s conventual castles. A contribution to the study of the use of quadrangulation in the teutonic castle building
Autorzy:
Wasik, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366649.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
zamki
zamki krzyżackie
projektowanie w średniowieczu
kwadratura
castles
Teutonic Order castles
design methods in the Middle Ages
quadrangulation
Opis:
W okresie średniowiecza nie powstały żadne traktaty precyzujące i prezentujące ówczesną teorię architektury. Żywa była jeszcze pamięć o zasadach architektury antycznej, ale z biegiem czasu stawały się one odległym ideałem, z którego czerpano dość dowolnie. Mimo to posługiwano się geometrią w projektowaniu już w okresie romańskim. Co najmniej od XIII wieku stosowano także triangulację i kwadraturę. Metody te zaczerpnięto z pracy Witruwiusza, a ich prostota sprzyjała stosowaniu przez budowniczych, wymagały bowiem jedynie znajomości najprostszych zabiegów geometrycznych i podstawowych narzędzi. Z terenu krzyżackich Prus nie zachowały się żadne pisma ani rysunki projektowe, ale pośrednie przesłanki źródłowe świadczą o istnieniu tych drugich. Metodą najbardziej odpowiednią do projektowania regularnych zamków konwentualnych wydaje się być technika kwadratury – oparta na kwadratach. Metoda ta polegała na rysowaniu kolejnych rzeczonych figur. Rozpoczynając od największego, każdy kolejny kwadrat był wpisany w poprzedni i wyznaczany od środków jego boków. W ten sposób co druga figura była obrócona pod kątem 45 stopni w stosunku do poprzedniej. Kolejne miały też powierzchnię dwukrotnie mniejszą od poprzedniego. Kwadraty te można było w razie potrzeby obracać, a pozyskane z nich wymiary służyły w konstruowaniu rzutu poziomego i wysokości poszczególnych elementów budowli. Analizie pod względem wykorzystania powyższej metody przez średniowiecznych pruskich budowniczych poddano cztery zamki z terenu ziemi chełmińskiej: w Papowie Biskupim, Golubiu-Dobrzyniu, Radzyniu Chełmińskim, Brodnicy. W pierwszej kolejności ustalono, że w dwóch mniejszych stosowano starą stopę, a w dwóch pozostałych – nową stopę chełmińską, co odpowiada odrębnej ich chronologii. W przypadku zamków wzniesionych na planie kwadratu z narożnymi wieżyczkami ryzalitowymi ustalono, że pierwszy kwadrat opierał się na wierzchołkach tychże wież. Figury II i III służyły do wykreślenia ścian obiegających dziedziniec. Zasięg krużganka wyznaczał w Papowie kwadrat V, a Radzyniu i Brodnicy – IV. Mniejsze figury służyły także do wyznaczania wysokości i proporcji krużganka (Papowo – kwadrat V) i elewacji (Papowo – kwadrat V, Radzyń – kwadrat V, VII i IX). W domu konwentu w Golubiu, który ma prostokątny obrys, zastosowano najprawdopodobniej dwie przesunięte kwadratury. Jak wynika z powyższych analiz metoda kwadratury stosowana była do wyznaczania podstawowych proporcji budowli. Elementy mniejsze, takie jak wieże i okna były wyznaczane za pomocą miary stóp i prętów. Stwierdzono ponadto, że kwadraturę (przynajmniej w takiej postaci) stosowano przede wszystkim na ziemi chełmińskiej. Niewykluczone, że poza jej obszarem posłużono się nią w projektowaniu, starszych od chełmińskich, zamków znad Zalewu Wiślanego. W późniejszych zamkach, poza ziemią chełmińską, kwadratury raczej nie stosowano. Wyjątkiem jest zamek w Świeciu. Popularność tej metody na ziemi chełmińskiej w pierwszej połowie XIII wieku świadczy o funkcjonowaniu tu grupy budowniczych, miedzy którymi następowała wymiana myśli i tradycji architektonicznych.
In the Middle Ages there were no treaties detailing and presenting the contemporary theory of architecture. The principles of ancient architecture were still in use, but over time they became just a distant ideal and their rules were used quite randomly. Nonetheless, geometry was used in architecture already in the Romanesque period. Triangulation and quadrangulation were known at least from the start of the 13th century. These methods were taken from the work of Vitruvius, and their simplicity (requiring knowledge of simple geometric operations and basic tools) was good for use in building. No manuscripts or drawings of this kind have preserved in the former Teutonic Prussia to our times, yet indirect evidence proves that the latter must have been in use. Quadrangulation method – based on squares – seems to be most appropriate for the design of regular Conventual castles. This method is based on adding subsequent figures into the first one. Each next square’s corners are based in the middles of the sides of the earlier one, so that it is rotated by 45º and its surface is half of the previous square. These squares could be rotated as needed, and their dimensions were used in the construction of the horizontal plan of the building and its elevations. Four Chełmno Land castles were analysed for the use of this method by medieval builders in Prussia, these are: Papowo Biskupie, Golub-Dobrzyń, Radzyń Chełmiński and Brodnica. It was first established that in the two smaller castles the old foot measure was used while in the other two the new Chełmno foot, which corresponds to different chronology of the castles chronology. In case of castles erected on the plan of a square with risalit towers the outer corners of the towers marked the corners of the square. Squares II and III were used to mark the outline of the courtyard. The range of the courtyard galleries was marked: by square V in case of Papowo and square IV in case of Radzyń and Brodnica. Smaller squares were also used in the proportions of courtyard galleries (Papowo – square V) and elevations (Papowo – square V, Radzyń – square V, VII and IX). In case of rectangular conventual house in Golub two shifted quadrangulations were used. As was shown in the article shows, quadrangulation method was used to determine the basic proportions of the building. Smaller components, such as towers and windows, were determined with the measure of feet and rods. It was also found that the quadrangulation (at least in this form) was used mainly in Chełmno Land, possibly also in case of some of the older castles of the Vistula Lagoon. In younger castles outside Chełmno Land, with the exception Świecie castle, quadrangulation was not in use. The popularity of this method in Chełmno Land in the first half of the 13th century proves that these castles were erected by a group of builders who exchanged ideas and were of the same architectural traditions.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 4; 79-97
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne reminiscencje trzynastowiecznego sporu o rozumienie teologii jako nauki (scientia) oraz rozwiązania zaproponowanego przez św. Tomasza z Akwinu
Autorzy:
Pyda, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158266.pdf
Data publikacji:
2022-11-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
theology
metatheology
the Middle Ages
Thomas Aquinas
science
scientia
Aristotle
teologia
metateologia
średniowiecze
Tomasz z Akwinu
nauka
Arystoteles
Opis:
Artykuł stanowi próbę przedstawienia kontekstu i istoty sporu o rozumienie teologii jako nauki (scientia) w sensie arystotelesowskim, który toczył się na trzynastowiecznych uniwersytetach. Celem tekstu jest również wskazanie wybranych wątków omawianego sporu, które wydają się obecne również w dzisiejszej debacie metateologicznej i kulturowej. Ostatecznie artykuł prezentuje krótkie przedstawienie głównych wątków rozwiązania sporu o naukowość teologii zaproponowanego przez św. Tomasza z Akwinu. Propozycja metateologiczna Akwinaty prezentowane jest ze względu na swoją kompletność i spójność zarazem oraz inspirujący również dziś charakter.
The article is an attempt to present the context and the essence of the dispute about understanding theology as a science (scientia) in the Aristotelian sense, which took place at 13th-century universities. The aim of the text is also to indicate selected threads of the discussed dispute, which seem to be present also in today's metatheological and cultural debate. Finally, the article presents a brief presentation of the main threads of the solution to the dispute about the scientific character of theology proposed by St. Thomas Aquinas. Aquinas' metatheological proposal is presented because of its completeness and coherence at the same time as well as its inspiring character even today.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2022, 17; 9-35
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Płacz i łzy w księgach X—XII Roczników Jana Długosza
Weinen und Tränen in den Büchern X bis XII der Roczniki von Jan Długosz
Crying and Tears in Books X—XII the Annals Jan Długosz
Autorzy:
Słaboszowska, Kalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27270080.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Weinen
Tränen
Emotionen
Jan Długosz
Mittelalter
Roczniki [Annalen
płacz
łzy
emocje
średniowiecze
Roczniki
crying
tears
emotions
the Middle Ages
the Annals
Opis:
Celem niniejszego artytułu jest omówienie obrazu płaczu i łez w księgach X—XII Roczników Jana Długosza (1415—1480). Długosz przedstawia płacz jako ważny element życia politycznego i społecznego, podkreślając jego znaczenie w takich kwestiach, jak: żałoba, relacje międy monarchami a ich poddanymi oraz pobożność. Artykuł zawiera analizę Długoszowego języka emocjonalnego oraz tabelę łacińskich zwrotów określających płacz i łzy. Należy zwrócić uwagę, że publiczne okazywanie emocji przez płacz było najczęściej prezentowane pozytywnie lub neutralnie, a rzadko w negatywny sposób.
Der Artikel befasst sich mit der Darstellung von Weinen und Tränen in den Büchern X bis XII der Roczniki [Annalen] von Jan Długosz (1415—1480). Długosz schildert das Weinen als einen wichtigen Bestandteil des politischen und sozialen Lebens, insbesondere in Bezug auf Trauer, Beziehungen zwischen Herrschern und ihren Untertanen bzw. Religiosität. Darüber hinaus wird im Artikel die emotionale Sprache des Chronisten einer Analyse unterzogen sowie ein Verzeichnis der lateinischen Ausdrücke für Weinen und Tränen in tabellarischer Form präsentiert. Es sei angemerkt, dass das öffentliche Zeigen von Emotionen durch Weinen im Allgemeinen positiv oder zumindest neutral und nur selten negativ wahrgenommen wurde.
Kalina Słaboszowska discusses the image of cry and tears in books 10th to 12th of the Annales (Annals or Chronicles of the Famous Kingdom of Poland) of Jan Długosz (1415—1480). Długosz represented crying as an important element of political and social life, in such matters as mourning, relationships between kings and their subjects or other monarchs, and religion. This article also provides an analysis of Długosz’s emotional language and a table with Latin expressions for crying and tears. Słaboszowska argues that public display of emotions in the form of crying was generally represented in a positive light or at least as something neutral; rarely was the representation negative.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 160-184
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glenndalocha (Glendalough) - stolica tytularna biskupa Mariana Przykuckiego, sufragana poznańskiego
Glenndalocha (Glendalough) - the Titular See of Bishop Marian Przykucki, the Suffragan Bishop of Poznań
Autorzy:
Prokop, Krzysztof R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607312.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the Church in Ireland in the Middle Ages
Glendalough
titular bishops
Marian Przykucki
titular bishop of Glenalough
suffragan bishop of Poznań
Opis:
Glendalough („glen of two lakes”), an Irish bishopric since the beginning of the 7th century, united with the archdiocese of Dublin at the beginning of the 13th century, since 1969 included among titular sees. In the years 1973-1981 it was the titular see of bishop Marian Przykucki, the suffragan bishop of Poznań and later the bishop of the Chełmno (1981-1992) and the Szczecin- -Kamień (1992-1999) dioceses.
Glendalough („glen of two lakes”), an Irish bishopric since the beginning of the 7th century, united with the archdiocese of Dublin at the beginning of the 13th century, since 1969 included among titular sees. In the years 1973-1981 it was the titular see of bishop Marian Przykucki, the suffragan bishop of Pozna? and later the bishop of the Che?mno (1981-1992) and the Szczecin- -Kamie? (1992-1999) dioceses.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2012, 26; 337-358
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Wołochów w piśmiennictwie Jana Długosza
The image of Vlachs in the works by Jan Długosz
Autorzy:
Obara-Pawłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910022.pdf
Data publikacji:
2018-02-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Vlachs
Jan Długosz
Polish chronicles
ethnic “others”
the Middle Ages
15th century
Wołosi
kroniki polskie
obcy etnicznie
średniowiecze
Opis:
Starting from the 14th century the the common border between Poland and Wallachia had a twofold dimension. On the one hand, after the annexation of the Ruthenian lands by Casimir the Great, Poland was directly bordering on Moldova, inhabited by the Vlachs, which together with the nearby Wallachia was becoming the subject of increasingly active diplomatic interventions of the Kingdom of Poland. On the other hand, however, the mountainous regions of southern Poland were a place where the groups of Vlachs settled, intermingled and, and co-existed with the Polish and Ruthenian population. As can be guessed, these circumstances resulted in an increased interest in the Wallachian people and a search for the basic information about this ethnic group by the representatives of the Polish political and intellectual elites. The purpose of the paper is to describe the opinions on Vlachs which can be found in the works of Jan Długosz, one of the most prominent chroniclers of the 15th century. The paper presents the opinions of this historian on such issues as: the origin of the Wallachian population, the circumstances of their emergence in the Slavic lands, religious relations, activities and typical Wallachian professions, and finally, the qualities which distinguished this nation.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2017, 24, 1; 197-220
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienność najmłodszych dzieci w polskim malarstwie religijnym 1400-1550
Everyday life of children in Polish religious painting 1400-1550
Autorzy:
Gudowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784074.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
obrazy religijne
dzieci
średniowiecze
zabawki codzienne
życie codzienne
religious paintings
children
the Middle Ages
children’s toys
everyday life
Opis:
The article presents the environment in which children lived from their birth to about the age of four, illustrated with the selected examples of the native painting: panel painting, wall painting and illumination. The text is divided into three parts: Swaddling bands. Cradles. Accessories, Feeding infants and Toys. The first one discusses things necessary for looking after a newborn baby and an infant. This category includes, apart from swaddling bands and cradles mentioned above, tied-cloth ‘pacifiers’, sustentaculum and chamber pots. The second part analyses different methods of feeding such as breastfeeding and formula feeding. The last section, based on archeological discoveries, focuses on toys. Thanks to iconographic sources and findings presented by historians and archeologists, the author was able to present a coherent story about the life of the youngest in the late Middle Ages and at the dawn of the early modern period.
Artykuł prezentuje środowisko, w jakim funkcjonowały dzieci od narodzenia do ok. 4 roku życia na wybranych przykładach rodzimego malarstwa: tablicowego, ściennego i iluminatorstwa. Teskt został podzielony na trzy części: Powijaki. Kołyski. Akcesoria, Karmienie niemowlęcia oraz Zabawki. Pierwsza omawia najpotrzebniejsze rzeczy do opieki nad noworodkiem i niemowlęciem. W tej kategorii znalazły się oprócz wspominanych powijaków i kołysek również sysułka, sustentaculum oraz nocnik. Druga część analizuje sposoby żywienia: karmienie piersią oraz żywienie sztuczne. Ostatnia, poparta odkryciami archeologicznymi, skupia się na wyszczególnieniu zabawek. Dzięki źródłom ikonograficznym oraz ustaleniom historyków i archeologów tworzy spójną opowieść o funkcjonowaniu najmłodszych w późnym średniowieczu i u progu nowożytności.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 191-206
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza antropologiczna szkieletów ze Stręgoborzyc, woj. małopolskie
Anthropological analysis of skeletons from Stręgoborzyce, voi. Małopolska
Autorzy:
Mietlińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681681.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Stręgoborzyce
analiza antropologiczna
cmentarz wczesnośredniowieczny
anthropological analysis
the Early Middle Ages cemetery
Opis:
This thesis is an anthropological analysis of an early-medieval population, inhabiting the area of Stręgoborzyce village, Igołomia-Wawrzeńczye commune, Małopolska province. The subjects of research were skeletons of 67 individuals, which were dug during archaeological excavations on site number 38 in Stręgoborzyce, in years 2010 and 2011. Among the 67 skeletons of different state of preservation there were isolated 22 females, 17 males, 4 children and 24 individuals of unknown sex. Basic research included determining the age and sex of the individuals and the state of preservation of skeletal remains. Author did some cranial and postextracranial skeleton measurements, which allowed doing an anthropological characterization of the population and estimating a hypothetical intravital body length of each individual. The evaluation of health conditions was taken on the basis of pathological changes in bone material, which are an expression of previous diseases and degenerative processes. The thesis also focused on the examination of the presence of non-metric characteristics of the human skeleton. At the end author tried to do a comparison analysis of the population to other groups, similar in time and geography.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2015, 30; 277-296
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła i historiografia badań zdolności miasta Lwowa do obrony w XIV–XVIII wieku
Sources and research historiography of defense activity in Lviv in XIV–XVIII century
Источники и историография по организации обороны Львова XIV–XVIII вв.
Autorzy:
Biłuszczak, Tatiana M.
Terski-Szełomencew, Światosław W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2183743.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historiography
source
Lviv
the era of the Middle Ages
archival materials
Lviv Magistrate
историография
источниковедение
Львов
эпоха средневековья
архивные материалы
львовский магистрат
Opis:
The study analyzes the works of Ukrainian and foreign researchers who have studied the question ability to defend the city of Lviv in the fourteenth and eighteenth centuries. The authors characterize the main types of sources and the scientific contribution of researchers in the accumulation of knowledge in the historical study of the problem of defense of the city during medieval times.
В статье проанализированы труды украинских и польских учёных, относящиеся к организации обороны города Львова в XIV–XVIII вв. Первыми исследователями проблемы были львовские ученые XIX века Д. Зубрицкий, В. Лозинский и А. Чоловский. Среди работ современных исследователей непосредственно военное дело во Львове изучал сотрудник Львовского исторического музея Б. Мельник. Констатировано, что большинство существующих работ написаны на документах XIV–XVIII вв., хранящихся в Центральном государственном историческом архиве Украины во Львове. Исследователями уделено большое внимание вопросам государственной политики в сфере обороны, строительства укреплений, производства оружия и организации городского ополчения. Вместе с тем мало работ по источниковедению проблемы. Дается характеристика основных видов архивных источников, а также анализируется научный вклад разных исследователей в изучение проблем обороны города в эпоху средневековья и начала Нового времени.
Źródło:
Studia Orientalne; 2015, 1(7); 117-127
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konwent Dominikanów w Brzegu w XIV-XVI wieku
The Dominican monastery in the 14th-16th centuries
Autorzy:
Kaczmarek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784066.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
dominikanie
klasztor
Śląsk
Brzeg
średniowiecze
XIV-XVI w.
the Dominicans
a monastery
Silesia
the Middle Ages
14th-16th centuries
Opis:
Historians have not been much interested in the history of the Dominican monastery in Brzeg. The basic work by K. Eisert is several dozen years old and is based on a limited number of sources. The following study presents the members of the monastery in Brzeg and its internal structure. Founded in the middle of the 14th century, the monastery had – as it seems – two periods of magnificence - right after its foundation and at the turn of the 16th century. The 15th century, especially its second half, was the time of its lesser importance. The decline of the monastery was caused by the Hussite invasions of Silesia.
Historia klasztoru dominikanów w Brzegu nie cieszyła się dotąd wielkim zainteresowaniem historyków. Podstawowe do dziś opracowanie autorstwa K. Eiserta liczy kilkadziesiąt lat i jest oparte na ograniczonej podstawie źródłowej. W niniejszym opracowaniu odtworzono stan osobowy konwentu w Brzegu i jego wewnętrzną strukturę. Założony w połowie XIV w. konwent miał (jak się) wydaje dwa okresu świetności - zaraz po fundacji oraz na przełomie XV i XVI stulecia. Wiek XV natomiast, zwłaszcza jego druga połowa, to czasy mniejszego znaczenia domu w Brzegu w polskiej prowincji dominikanów. Powodem takiego stanu rzeczy był upadek klasztoru w dobie najazdów husyckich na Śląsk.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 243-267
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu utraconej melodii. Współczesne odrodzenie muzyki średniowiecza
In Search of Lost Melody. The Contemporary Revival of Medieval Music
Autorzy:
Stępień, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559411.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
chorał gregoriański
muzyka średniowieczna
odrodzenie średniowiecza
utracona melodia
Gregorian chant
lost melody
medieval music
rediscovery of the Middle-Ages
Opis:
Od lat 80-tych XX wieku w Europie obserwuje się coraz większe zainteresowanie muzyką średniowiecza, które dotyczy nie tylko muzykologów czy teoretyków muzyki, ale przede wszystkim wykonawców i samych słuchaczy. Rozprzestrzenieniu się tego zjawiska służą festiwale muzyki średniowiecznej oraz średniowieczne bractwa rycerskie. W ostatnich latach wzrosło społeczne zapotrzebowanie na średniowieczne targi organizowane w wielu miastach europejskich. Corocznie przybywa zespołów śpiewających chorał gregoriański i wykonujących średniowieczny repertuar na koncertach i podczas liturgii w kościołach. Autor stara się zdiagnozować przyczyny współczesnego zainteresowania muzyką średniowiecza, sformułować hipotezy jego odrodzenia, upatrując w nich przejaw współczesnej tęsknoty za śpiewem, rozdźwięk pomiędzy kulturą elitarną i popularną, próby swobodnej restauracji przeszłości, powrót do widzenie człowieka jako jedności psychofizycznej i kryzysu tożsamości europejskiej.
From the 20th century 80’s in Europe one could observe an increasing interest in medieval music. It concerns not only musicologists, music theoreticians but first of all musicians and listeners. Spreading this phenomenon is supported by festivals of medieval music and knighthoods. Last years one can also notice social demand for medieval fairs in many European towns. Year after year there are also much more Gregorian scholas and amateurish musicians who sing and play medieval repertoire at concerts and liturgy in Catholic churches. The author tries to make a diagnosis of this important phenomenon in the contemporary culture by formulating a few hypotheses. He notices tendencies of the revival of medieval music in the contemporary longing for singing, the gap between elite and pop cultures, free restauration of the past times, returning to the holistic concept of human beings and as a sign of the crisis of European identity.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2014, 34; 193-199
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksandra Gieysztora badania nad Mazowszem
Autorzy:
Samsonowicz, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900641.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Aleksander Gieysztor (1916–1999)
Mazowsze w średniowieczu
historia
historiografii polskiej
Mazovia in the Middle Ages
history of
Polish historiography
Opis:
The author attempts to evaluate the achievements of Aleksander Gieysztor (1916-1999) in the field of research on medieval Mazovia. He points to the comparative method as the basis for Gieysztor’s research and a presentation of local phenomena against a broad historical background as a characteristic feature of his research.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 263-277
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja tekstowa i rękopiśmienna legend św. Stefana
Textual and manuscript tradition of St Stephens legend
Autorzy:
Grzesik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1217972.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
legenda
manuskrypt
rękopis
św. Stefan
średniowiecze
dynastia Apardów
Győr Hartvich
Węgry
legend
manuscript
the Middle Ages
House of Arpad
Hungar
Opis:
Świętość władcy jest fenomenem średniowiecznego chrześcijaństwa. Szczególnie Węgry rozwinęły taki rodzaj patronów Królestwa, podczas gdy idea błogosławiona dynastia pojawiła się w XIII wieku. Trzech członków dynastii Arpadów zostało kanonizowanych w XI i XII wieku: Święty Szczepan, jego syn St Emmerich i św. Władysław. W mojej pracy analizuję hagiografię pierwszego króla węgierskiego, świętego Szczepana (Szt. István). Trzy jego opisy życia o nazwie Legendae zostały napisane na jego kanonizację w 1083 roku a ostatni powstał na początku 12 wieku. Legenda maior, Legenda minor i Legenda skomponował biskup Győr Hartvich, który na początku drugiej połowy XII wieku połączył teksty obu wcześniejszych Legend. Podczas gdy obie pierwsze legendy straciły popularność po około stu latach (3 rękopisy z przełomu XII i XIII wieku i tylko jedna z XV wieku pozostał do czasu dzisiejszego), Legenda Hartvicha była bardzo popularny w całym średniowieczu i czasach nowożytnych i została potwierdzona jako oficjalny tekst liturgiczny przez papieża Innocentego III w 1201 roku. Dlatego zgadzam się z tradycją manuskryptu. Istnieją dwa wczesne kodeksy, w których napisano tekst Legendy. Jednym z nich jest Kodeks Biblioteki Budapeszteńskiej nr 17, który jest w rzeczywistości kompilacją dwóch części. Jednym z nich jest legendarny związany z Kościołem augsburskim i napisany gdzieś w XIII wieku. Druga część to Legenda Hartvicha, napisana prawdopodobnie w XII wieku, tradycyjną minuskułą karolińską. Kodeks ten był podstawą większej liczby krytycznych wydań w nowoczesnej historiografii. Jednak bardziej szczegółowa analiza pokazuje, że ta transmisja tekstu nie jest doskonała, zwłaszcza, że zawiera ogromne interpolacje z Legenda maior. Takie fragmenty jak powielanie informacji o fundacji klasztornej na Górze Świętego Marcina (obecnie Pannonhalma) lub o decyzji Świętego Władysława o wyniesieniu relikwii świętego Króla dowodzi, że były to interpolacje, które nie znalazły swojego miejsca w oryginale Hartvicha. Również drugi wczesny Kodeks klasztoru cystersów w Reun (początek XIII wieku) jest daleki od doskonałości. Wynika z niego, że dwa z tych manuskryptów powinny być podstawą redakcyjną następnego wydania. Ten artykuł jest pierwszym sygnałem przygotowania takiej edycji przez polsko-węgierski zespół wspierany zarówno przez Akademie Nauk: Polską i Węgierską.
The ruler-holiness is a phenomenon of the medieval Christianity. Especially Hun-gary developed such kind of the Kingdom patrons, while the idea of the beata stirps (the blessed dynasty) occurred in the 13th century. Three members of the Arpadian dynasty were canonized in the 11th and 12th centuries: St Stephen, his son St Em-merich and St Ladislas. In my paper, I study the hagiography of the first Hungarian King, St Stephen (Szt. István). Three of his life descriptions called Legendae were written for his canonization in 1083 and close after, at the beginning of the 12th cen-tury. It was Legenda maior, Legenda minor and Legenda composed by the Bishop of Győr Hartvich, who at the beginning of the second decennial of the 12th century combined the texts of both earlier Legends. While both first Legends lost their popu-larity after about a century (3 manuscripts from the turn of the 12th and 13th century and only one from the 15th century remained until the present time), Legenda Hartvici was very popular during the whole Middle Ages and Modern Time and was pro-claimed as an official liturgical text by Pope Innocent III in 1201. Therefore I concentrate on its manuscript tradition. There are two early codices where the Legend text was written. One of them is the Code of the Budapest Széchényi Library, No. 17, which is in fact a compilation of two parts. One of them is a Legendary connected to the Augsburgian Church and written somewhere in the 13th century. The second part is the Hartvich Legend, written probably in the 12th century yet with a very conservative Carolingian minuscule. This Code was a basis for a greater number of the critical editions in the modern historiography. However, a more detailed analysis shows that this text transmission is not perfect, especially, as it contains huge interpolations from Legenda maior. Such fragments as duplication of information about the monastery foundation at the St Martin’s Mount (now Pannonhalma) or about St Ladislas’ deci-sion of St King’s relics’ elevation proves that it were interpolations, which did not find their place in the Hartvich’s original. Also the second early Code of the Cistercians monastery in Reun (beginning of the 13th century) is far from perfect. It shows that two of these manuscript should be the editorial basis for the next edition. This article is the first signal of preparation of such an edition by the Polish-Hungarian team supported by both Academies of Sciences: Polish and Hungarian.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 125; 127- 145
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys i upadek wczesnych państw słowiańskich oraz ich odbudowa (IX–XI wiek). Zarys problemu
Autorzy:
Pleszczyński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601947.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
państwa słowiańskie
średniowiecze
kryzys władzy
bunty pogańskie
ustrój państwa
Slavic states
the Middle Ages
crisis of power
pagan revolts
state organisation
Opis:
Artykuł jest analizą kryzysów, które miały miejsce w państwach środkowoeuropejskich w IX–XI w. Uzasadniano w nim tezę o strukturalnych,ekonomiczno-politycznych przyczynach załamywania się państw stworzonych przez Przemyślidów, Piastów, Arpadów i inne dynastie regionu. Kryzys wiązał się z wyczerpaniem możliwości istnienia państwa ekstensywnie, często rabunkowo eksploatującego poddanych, charakterystycznego dla wielu ówczesnych wczesnych organizacji politycznych. Te akurat funkcjonujące w Europie Środkowej w największym stopniu czerpały wzory z państwowości koczowniczych. Kryzys w tym regionie przetrwały jedynie te organizmy polityczne, które zdołały zmienić zasady sprawowania władzy i zmodernizować je, racjonalizując sposób eksploatacji poddanych, inspirując się rozwiązaniami stosowanymi na obszarach dawnego państwaFranków.The article is an analysis of the crises that occurred in Central European states in the ninth to eleventh centuries. A thesis is proved about structural, economic and political causes of the collapse of states formed by the Přemyslids, Piasts, Árpáds and other dynasties of the region. The crisis was related to the exhaustion of the possibility of existence of state which extensively, often wastefully, exploited its subjects, characteristic of many early political entities. Those functioning in Central Europe were mostly modelled on nomadic states. Only those political entities that were able to transform their principles of governance and to modernize them, improving their ways of exploitation of the subjects, drawing inspiration from practices known in the territories of the former Frankish kingdom, survived the crisis in theregion.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Wild)haus w Bezławkach (Bayselauken, Bäslack) – uwagi na temat budownictwa warownego zakonu niemieckiego w późnośredniowiecznych Prusach
(Wild)haus in Bezławki (Bayselauken, Bäslack) – remarks on the construction of fortifications of the Teutonic Order in late medieval Prussia
Autorzy:
Kwiatkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193954.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Late Middle Ages
late medieval Prussia
Warmia (Ermland)
castles
construction of fortifications
the military affairs in the Late Middle Ages
conflicts
Opis:
The article constitutes a collection of remarks concerning military aspects of the construction and functioning of the Teutonic Order’s castle in Bäslack (Bayselauken, Bezławki) in the last decades of the 14th century. Considerations included in the article refer to opinions expressed by the authors of the collective monograph about the late medieval settlement complex in Bezławki published in 2013. It presents the findings of archeological research in the castle and the village in the years 2008–2012. Remarks presented in the article concern three out of six problems which are considered the most essential. While it goes beyond doubt that the castle played an important defensive role and fulfiled function as a getaway spot, the hypothesis of it being a „fortified camp” for the army troops during military actions of the Teutonic Order against the Lithuanians and Ruthenians has been undermined. It is not possible to consider it to play a military role on a strategic level, as do the authors of the monograph of 2013. In the second part of the article the author undermines the hypothesis about the „system” character of the complexes of fortifications situated on the eastern outskirts of Prussia. If the castle in Bäslack was indeed part of some defensive system, this could operate only on the local level and consist of an insignificant number of elements including longitudinal fortifications constituting the so called „landwere”. The next issue addressed by the author was a problem of the typological character of the term „wildhaus”. As in the 14th century the term connoted the location of the fortification on the edges of the Wildniss-areas, the author shows a far-reaching morphological diversity of fortifications on the eastern outskirts of Prussia, which were or could be classified as „wildhaus”. Thus, a „wildhaus” cannot be classified as a morphological type of a fortification. The typology of fortifications based on the morphological criteria cannot be connected with the typology based on the administrative and terminological criteria. Archeological examination of the Bäslack fortification complex evinces its major cognitive potential and makes us aware of how little is known about the functioning of minor fortifications in late medieval Prussia. Further research in this research field belongs to one of the most important elements of historical science in the Prussian regional dimension and related humanities.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 2; 7-46
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ile zarabiał profesor Uniwersytetu Bolońskiego w późnym średniowieczu?
How much did a professor of the University of Bologna earn in late Middle Ages?
Autorzy:
Sroka, Stanisław A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763514.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Uniwersytet Boloński
zarobki profesorów w średniowieczu
wynagrodzenia w Bolonii w późnym średniowieczu
University of Bologna
salaries of professors in the Middle Ages
earnings in Bologna in late Middle Ages
Opis:
Artykuł jest poświęcony omówieniu wynagrodzeń profesorów Uniwersytetu Bolońskiego w późnym średniowieczu. Oparty jest na analizie zachowanych w Archiwum Państwowym w Bolonii wykazów wynagrodzeń wykładowców z XIV i XV w. Wynagrodzenia profesorów porównano z zarobkami przedstawicieli innych grup społecznych w Bolonii w tym czasie.
The paper is devoted to discussing the earnings of professors at the University of Bologne in late Middle Ages. It is based on the analysis of registers of lectures’ salaries from the 14th and 15th centuries, surviving in the State Archive in Bologna. The income of professors was compared to that of other social groups in Bologna at that time.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2023, 89; 51-60
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The image of illness in Veit Stoss’s works of art
Wizerunek choroby w sztuce Wita Stwosza
Autorzy:
Dębicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034905.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
rzeźba
styl gotycki
ołtarz gotycki
średniowiecze
fi zjognomia
choroba
sztuki piękne
sculpture
gothic style
gothic altar
the Middle Ages
physiognomy
illness
the fi ne arts
Opis:
The article takes up the issue of ideological connections between the philosophy of man developed in the 15th century by the Cracovian masters from the Universitatis Cracoviensis and Cracovian Gothic art, above all the sculptures created by Veit Stoss in his Cracovian period. The German master-carver showed in his Cracovian Altarpiece a vast range of individual portrait-studies, realistic and naturalistic in character. During the Cracovian period some essential transformations took place in Veit Stoss’s oeuvre. He created naturalistic portrait-studies unknown in the European art of the time, depicting even pathological changes, such as cancerous skin lesions, which Stoss perceived on the human body. We have known – on the basis of archival sources – that Veit Stoss maintained friendly contacts with Jan of Głogów, author of the treatise Physionomia hincinde ex illustribus scriptoribus per venerabilem virum magistrum Joannem Glogoviensem diligentissime recol lecta, printed in Kraków in 1518. I wish to prove that the content of this treatise – including the issue of skin diseases – found its refl ection in the art of one of the leading sculptors of the late medieval Europe.
Artykuł podejmuje kwestię ideologicznych powiązań między fi lozofi ą człowieka rozwiniętą w XV wieku przez krakowskich mistrzów z Universitatis Cracoviensis i krakowskiej sztuki gotyckiej, przede wszystkim rzeźby stworzonej przez Wita Stwosza w tzw. krakowskim okresie jego twórczości. Niemiecki rzeźbiarz ukazał w krakowskim retabulum szeroką gamę indywidualnych studiów portretowych o charakterze realistycznym i naturalistycznym. W okresie krakowskim w twórczości Wita Stwosza zaszły istotne przemiany, stworzył on bowiem naturalistyczne portrety nieznane w ówczesnej sztuce europejskiej, ukazujące nawet patologiczne zmiany skórne, takie jak różnego typu rakowe zmiany skórne, które artysta widział na ludzkim ciele. W krakowskich archiwach zachował się notarialny dokument, z którego wynika, że Wit Stwosz utrzymywał przyjazne kontakty z Janem z Głogowa, autorem traktatu Physionomia hincinde ex illustribus scriptoribus per venerabilem virum magistrum Joannem Glogoviensem diligentissime recollecta, wydrukowanego w Krakowie w 1518 r. W artykule pokazano, że treść tego traktatu – w tym problem chorób skóry – znalazła odzwierciedlenie w sztuce jednego z najsłynniejszych rzeźbiarzy późnośredniowiecznej Europy Środkowej.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2019, 18, 2; 49-58
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery naturalne i antropogeniczne w rozwoju przestrzennym miasta średniowiecznego i nowożytnego na Śląsku. Analiza kartograficzna
Natural and Anthropogenic Barriers in the Spatial Development of Medieval and Modern Cities in Silesia. A Cartographic Analysis
Natürliche und anthropogene Barrieren in der räumlichen Entwicklung einer mittelalterlichen und neuzeitlichen Stadt in Schlesien. Eine kartographische Analyse
Autorzy:
Eysymontt, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177736.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Stadtgeschichte
Stadtplanung in Schlesien im Mittelalter
historia miast
urbanistyka Śląska w średniowieczu
history of cities
urban planning of Silesia in the Middle Ages
Opis:
Oczywistą granicą miasta średniowiecznego były mury miejskie, miasta nowożytnego zaś – pas fortyfikacji bastionowych. Należy zastanowić się nad uwarunkowaniami przebiegu tej granicy. Chodzi tu zarówno o uwarunkowania naturalne (przebieg rzek, usytuowanie jez usytuowania w bezpośrednim sąsiedztwie średniowiecznego i nowożytnego ośrodka żyznych terenów rolnych i wsi lub ludnych przedmieść opasujących ciasną pętlą mury miejskie. Dobrą ilustracją tego zjawiska są czasem nowożytne opisy miast (Bartłomiej Stein dla Wrocławia, Friderico Lucae dla Wołowa), częściej jednak historyczne materiały kartograficzne i niekiedy wyniki badań archeologicznych. Przypuszczalny przebieg wód daje czasem, tak jak w Środzie Śląskiej, podstawę do rekonstrukcji oryginalnego układu funkcjonalnego miasta. Bardziej oczywiste, choć warte zauważenia, są warunkowane przebiegiem nurtu rzeki układy przestrzenne miast (Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie).Układ przestrzenny miast warunkowany był również przez ich usytuowanie na terenach podgórskich. Łatwo dostrzec, jak czynnik ten wpływał na zagospodarowanie przestrzeni takich miejscowości, jak Bolków lub położona w Ziemi Kłodzkiej Bystrzyca Kłodzka. Takie górskie położenie było z jednej strony dla założycieli miast komplikacją, a z drugiej – szansą na bardziej efektowne ukształtowanie ich sylwety.Pewnym ograniczeniem dla rozwoju przedmieść mogły być także, tak jak to miało miejsce we Wrocławiu, intensywnie użytkowane podmiejskie wioski, szczególnie te usytuowane na południe od miasta. To sprawiało, że obszar ten przez długi czas nie mógł przekształcić się w przedmieścia. Inaczej było na północ od centrum, gdzie siatkę uliczną zaczynano organizować już w początku XVIII wieku.Ostatnim w końcu fenomenem były niezwykle intensywnie zagospodarowane przedmieścia Kątów Wrocławskich i Jeleniej Góry. Osłabiały one funkcje obronne tych miast. W Brzegu kontynuacja tej funkcji możliwa była dopiero po kilkukrotnej rozbiórce podmiejskich wiosek.
Die offensichtliche Grenze einer mittelalterlichen Stadt war ihre Stadtmauer und bei einer neuzeitlichen Stadt – eine ringsherum verlaufende Bastionsbefestigung. Dabei wirft sich die Frage auf, wodurch der Verlauf dieser Grenze bedingt war. Hier handelt es sich sowohl um natürliche Gegebenheiten (Flusslauf, Lage von Seen und Teichen, Struktur des Geländes) als auch um anthropogene Faktoren, die sich beispielsweise aus dem Vorhandensein von fruchtbarem Ackerland oder Dörfern bzw. bevölkerungsreichen Vorstädten in unmittelbarer Nähe der mittelalterlichen und neuzeitlichen Stadt ergeben. Dieses Phänomen wird manchmal durch neuzeitliche Stadtbeschreibungen (z.B. von Bartłomiej Stein für Breslau, von Friderico Lucae für Wohlau), häufiger jedoch durch historisches Kartenmaterial und gelegentlich durch Ergebnisse archäologischer Forschungen veranschaulicht. Der vermutete Verlauf der Gewässer bietet manchmal, wie in Neumarkt in Schlesien, eine Grundlage für die Rekonstruktion des ursprünglichen funktionalen Aufbaus der Stadt. Nicht weniger erwähnenswert sind die räumlichen Strukturen der Städte, die sich am Verlauf eines Flusses orientieren (Beuthen an der Oder, Crossen an der Oder).Die Stadtstruktur wurde auch durch ihre Lage in den Vorgebirgsgebieten bestimmt. Es ist leicht zu erkennen, wie dieser Faktor die räumliche Entwicklung von Orten wie Bolkenhain oder Habelschwerdt in der Grafschaft Glatz beeinflusste. Die gebirgige Lage war für Stadtgründer einerseits eine Erschwernis, andererseits eine Möglichkeit, das Stadtbild eindrucksvoller zu gestalten.Ein gewisses Hemmnis für die Entwicklung der Vororte könnte auch, wie im Falle Breslaus, die intensive Nutzung von Vorstadtdörfern dargestellt haben, insbesondere südlich der Stadtgrenzen. Dies führte dazu, dass sich das Gebiet lange Zeit nicht zu einem Vorort entwickeln konnte. Anders verhielt es sich nördlich des Stadtzentrums, wo bereits zu Beginn des 18. Jahrhunderts ein Straßennetz angelegt wurde.Noch ein anderes Phänomen lässt sich in Bezug auf die intensiv bewirtschafteten Vororte von Kanth und Hirschberg beobachten. Sie schwächten die Verteidigungsfunktionen der genannten Städte. In Brieg war die Aufrechterhaltung dieser Funktion erst möglich, nachdem die Vorstadtdörfer mehrmals abgerissen worden waren.
City walls were the obvious border of the medieval city, a function that in the modern city is fulfilled by a belt of bastion fortifications. It is necessary to consider the conditions that determined the line of this border. These are both natural (the course of rivers, the location of lakes and ponds, the lay of the land) and anthropogenic, the latter resulting, for example, from the city’s location in the immediate vicinity of a medieval and early modern center of fertile agricultural areas and villages or populous suburbs surrounding the city walls with a tight loop. A good illustration of this phenomenon is given in some modern descriptions of cities (Bartłomiej Stein’s for Wrocław, Friderico Lucae’s for Wołów), but more common are historical cartographic materials and occasionally also the results of archaeological research. The conjectural course of the waters, as in Środa Śląska, sometimes provides the basis for a reconstruction of the original functional layout of the city. More obvious, although worth noting, are the spatial systems of cities conditioned by the course of the river (Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie).The spatial layout of cities was also conditioned by their location in foothill areas. It is easy to see how this factor influenced the development of Bolków and Bystrzyca Kłodzka, located in the Kłodzko region. The mountainous location was, on the one hand, a complication for the founders of cities, while on the other – a chance for a more effective sculpting of the city’s position.As the case in Wrocław shows, the development of suburbs could have been hampered by intensive use of suburban villages, especially those located south of the city. This for a long time prevented the area from being transformed into suburbs. It was different north of the center, where the street network began to be organized at the beginning of the eighteenth century.The last phenomenon discussed in the article is the extremely intensive development of the suburbs of Kąty Wrocławskie and Jelenia Góra, which weakened the defensive functions of these cities. In Brzeg, this function was sustained thanks to a series of demolitions of the suburban villages.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 185-218
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rywalizacja i współpraca. Polityka Barnima I (1233-1278) i Bogusława IV wobec Piastów (1278-1309) – zarys problemu
Rivalry and Cooperation. The Policies of Barnim I (1233–1278) and Bogusław IV (Bogislaw IV) (1278–1309) Regarding the House of Piast – an Outline of the Issue
Autorzy:
Guzikowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591170.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
West Pomerania in the Middle Ages
Piastów (Piast) dynasty
Gryfitów (Griffin) dynasty
political rivalry
średniowieczne Pomorze Zachodnie
dynastia Piastów
dynastia Gryfitów
rywalizacja polityczna
Opis:
Celem artykułu była analiza relacji Piastów z Pomorzem Zachodnim w czasach rządów Barnima I (1233–1278) i jego syna Bogusława IV (1278–1309). Z przeprowadzonej analizy wynika, że wrogie relacje, jakie powstały między Barnimem I a Piastami śląskimi i wielkopolskimi były następstwem militarnej rywalizacji o pograniczne ziemie nadnoteckie, szczególnie o gród w Santoku i kasztelanię santocką. Wyraźnie też daje się zauważyć brak gotowości po stronie Piastów do nawiązania bliższych relacji politycznych z Barnimem I, ale także książę Pomorza Zachodniego w swoich kalkulacjach politycznych nie wykazał się właściwą przenikliwością. Z kolei za panowania jego syna Bogusława IV teoretycznie istniały dogodniejsze uwarunkowania polityczne do nawiązania współpracy z Piastami wielkopolskimi, a konkretnie z Przemysłem II. Co więcej, do takiej próby nawet doszło w 1287 roku w koalicji z księciem wschodniego Pomorza, Mściwojem II, ale większych korzyści politycznych to Bogusławowi IV nie przyniosło. Wkrótce większe nadzieje zaczął on pokładać w sojuszu z potężną Lubeką, za którą stał wyrastający na potężną siłę nie tylko ekonomiczną, ale także polityczną, związek miast hanzeatyckich. Nowy rozdział w relacjach z Piastami otworzyły wydarzenia z połowy ostatniej dekady XIII wieku. Podział Pomorza Zachodniego w 1295 roku i zamordowanie Przemysła II w lutym 1296 roku zupełnie zmieniły sytuację polityczną Bogusława IV, który próbował nawiązać współpracę z nowym władcą w dzielnicy wielkopolskiej, Władysławem Łokietkiem, który jednak nie utrzymał się długo przy władzy na tym terytorium (do 1299 r.). Czescy Przemyślidzi, którzy objęli Wielkopolskę i rządzili nią do 1306 roku, byli zdecydowanie zorientowani na współpracę z wrogimi Bogusławowi IV margrabiami brandenburskimi. Z kolei śląski Piast Henryk Głogowczyk, który sprawował rządy w tej dzielnicy w latach 1306–1309, zupełnie nie wykazywał zainteresowania relacjami z Gryfitami, uwikłany w konflikt z Władysławem Łokietkiem.
The goal of this paper was to analyse the relations of the House of Piast with West Pomerania under the reign of Barnim I (1233–1278) and his son Bogusław IV (Bogislaw IV) (1278–1309). The results of the analysis suggest that the hostile relations which emerged between Barnim I and the Piasts of Silesia and Greater Poland were a consequence of the military rivalry over the borderlands on Noteć, especially Santok and its castellany. In addition, the Piasts were evidently not ready to pursue closer political relations with Barnim I, but the Duke of West Pomerania was not prudent in his political calculations either. As for the rule of Barnim’s son Bogusław IV (Bogislaw IV), the circumstances were theoretically more favourable for establishing cooperation with the Piasts of Greater Poland, namely Przemysł II. Moreover, there was even an attempt at doing so in 1287 in a coalition with the Duke of Pomerania, Mściwój II (Mestwin II), but it did not bring Bogusław IV (Bogislaw IV) any significant political gains. He began hoping for an alliance with the powerful Lübeck, which was backed by the increasingly influential – economically and politically – Hanseatic cities. A new chapter in the relations with the House of Piast began with the events of the second half of the last decade of the 13th century. The partition of West Pomerania in 1295 and the murder of Przemysł II in February 1296 have completely changed Bogusław IV’s (Bogislaw IV) political standing. He attempted to start a cooperation with the new rules of the Greater Poland province, Władysław Łokietek (the Short), but the latter did not stay in power in that area (until 1299). The Czech Přemyslids, who have taken control of Greater Poland and reigned over it until 1306, were determined to work with the Margraves of Brandenburg, who were hostile towards Bogusław IV (Bogislaw IV). In turn, the Silesian Piast Henryk III głogowski (Henry III of Głogów), who ruled his province in 1306–1309 was conflicted with Władysław Łokietek (the Short) and not interested in the relations with the House of Griffins.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 2; 181-198
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpisy nr 544 i 548 w części I tomu VIII Starodawnych Prawa Polskiego Pomników i ich znaczenie dla powstania rodu Konarskich herbu Gryf
Records Nos 544 and 548 in the first part of the 8th volume of The Primeval Monuments of Polish Law and their significance for the rise of the House of Konarski, coat of arms Gryf
Autorzy:
Kruszewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1896424.pdf
Data publikacji:
2020-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
średniowiecze
prawo polskie
prawo niemieckie
stany
księgi sądowe
postępowanie sądowe
the Middle Ages
Polish law
German law
social classes
judicial books
court proceedings
Opis:
Autor na podstawie dwóch wpisów z dawnych ksiąg sądowych pokazuje średniowieczny wymiar sprawiedliwości na tle ówczesnego ustroju, w którym niektóre grupy społeczne sądzone były wedle prawa polskiego, a inne z kolei – wedle praw zachodniej Europy. Pokazuje to, że Polska w średniowieczu leżała na pograniczu różnych kultur prawnych. Lakoniczność wpisów nie pozwala niestety ustalić rzeczywistych wartości przedmiotów sporu.
The author shows – on the basis of two records from old judicial books – the medieval jurisdiction against the background of the socioeconomic system of the day. As far as the regime of those times was concerned, some of the social groups came to be dependent on the Polish law and others were subjected to the laws of Western Europe. It demonstrates that in the medieval times Poland was situated between different legal cultures.Unfortunately, the laconic character of the studied records does not allow establishing the real value of the objects which the conflict concerned.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2020, 18, 3; 43-48
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miód w gospodarce komturstwa malborskiego
Honey in the Economy of the Malbork (Marienburg) Commandry (Komturei)
Autorzy:
Długokęcki, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591212.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
(forest) bee-keeping
the Middle Ages consumption
The Teutonic Order (The Order of Brothers of the German House of Saint Mary in Jerusalem)
bartnictwo
pasiecznictwo
średniowieczna konsumpcj
zakon krzyżacki
Opis:
The objective of the article is to provide information on the production of honey and itssignificance in the economy of the Malbork Commandry. Honey had been collected inPrussia before the Teutonic Order appeared there according to some sources, which arenot too numerous but quite reliable. In Prussia the Teutonic Order reserved itself the rightto give consent to bee collecting. At the Malbork Castle honey was mainly used to producemead and added to local wine to make it sweeter.
Celem artykułu jest przedstawienie informacji dotyczących produkcji miodu i jej znaczeniadla gospodarki komturstwa malborskiego. Miód był pozyskiwany już w okresie poprzedzającymprzybycie Zakonu Krzyżackiego do Prus, na co wskazują przekazy źródłowe,nieliczne wprawdzie, ale niebudzące wątpliwości co do wiarygodności. W okresiekrzyżackim Zakon zastrzegał sobie prawo do udzielania zgody na działalność bartnicząi pasieczniczą. Na zamku w Malborku miód był wykorzystywany przede wszystkim doprodukcji miodu pitnego, ale też dosładzania wina krajowego.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 41-52
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miód w gospodarce komturstwa malborskiego
Autorzy:
Długokęcki, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137852.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
bartnictwo
pasiecznictwo
średniowieczna konsumpcja
zakon krzyżacki
(forest) bee-keeping
the Middle Ages consumption
The Teutonic Order (The Order of Brothers of the German House of Saint Mary in Jerusalem)
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie informacji dotyczących produkcji miodu i jej znaczenia dla gospodarki komturstwa malborskiego. Miód był pozyskiwany już w okresie poprzedzającym przybycie Zakonu Krzyżackiego do Prus, na co wskazują przekazy źródłowe,nieliczne wprawdzie, ale niebudzące wątpliwości co do wiarygodności. W okresie krzyżackim Zakon zastrzegał sobie prawo do udzielania zgody na działalność bartniczą i pasieczniczą. Na zamku w Malborku miód był wykorzystywany przede wszystkim do produkcji miodu pitnego, ale też dosładzania wina krajowego.
The objective of the article is to provide information on the production of honey and its significance in the economy of the Malbork Commandry. Honey had been collected in Prussia before the Teutonic Order appeared there according to some sources, which are not too numerous but quite reliable. In Prussia the Teutonic Order reserved itself the right to give consent to bee collecting. At the Malbork Castle honey was mainly used to produce mead and added to local wine to make it sweeter.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 41-52
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedstawiciele rodu von Hattstein jako urzędnicy zakonu krzyżackiego w Prusach. Studium historycznoprawne i genealogiczne
Autorzy:
Kruszewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520578.pdf
Data publikacji:
2015-04-15
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Hesja
genealogia
Prusy
Zakon Krzyżacki
urzędy
średniowiecze
ród von Hattstein
Hesse
genealogy
Prussia
offices
the Middle Ages
family von Hattstein
the Order of Teutonic Knights
Opis:
The author is showing the history of the important gentry family from Hesse, of which numerous representatives came to the monastic state in Prussia. This paper has a double character, is linking deliberations of genealogical issues with the historical-legal presentation. The last is necessary at discussing offices and their competence, in relation to persons from the von Hattstein family who held them. The special place was devoted Kuno von Hattsteinowi, which in the end one of the highest monastic offices, that is the office of the Great Marshal performed the 14th century. Genealogical tables are complementing the work.
Der Autor stellt die Geschichte eines wichtigen hessischen Adelsgeschlechtes vor, dessen zahlreiche Vertreter in den Deutschordensstaat in Preußen gekommen waren. Die Arbeit hat einen doppelten Schwerpunkt, sie verbindet Überlegungen zu genealogischen Fragen mit rechtshistorischen Betrachtungen. Letzteres ist erforderlich bei der Besprechung der Ämter und ihrer Kompetenzen, in Bezug auf Personen aus dem Geschlecht der von Hattsteins, die diese ausübten. Besonders viel Raum ist Kuno von Hattstein gewidmet, der Ende des 14. Jahrhunderts eines der wichtigsten Ämter des Ordens innehatte, nämlich das des Ordensmarschalls. Ahnentafeln vervollständigen die Arbeit.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2015, 287, 1; 3-33
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz sztuki czeskiej według Wlastimila Hofmana
The picture of the Czech art according to Wlastimil Hofman
Autorzy:
Sienkiewicz, Jan Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954058.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sztuka czeska
historia malarstwa i rzeźby od wieków średnich do XX wieku
Czech art
history of painting and sculpture from the Middle Ages to the 20th century
Opis:
The text is a scholarly interpretation of the manuscript of Wlastimil Hofman's lecture on Czech art, delivered on 16 January 1934 in the Jagellonian University in Cracow. The manuscript comes from Jiài Karásek's collection that since 1960 has been kept in Prague, in the collection of Památník národního písmnictví. Seventy years ago in his lecture Wlastimil Hofman gave an outline of the history of Czech painting, starting from the period of the early Gothic, up to the artists and works from the break of the 19th century that were most important for Czech art. The choice of the Czech artists and their works presented to Polish students was influenced by both the Polish painter's personal views of social-historical nature and his artistic preferences – Hofman knew well Prague's artistic circles of those times and historical and political determinants, also of art, of the then young Czechoslovakia. In the text of his lecture Wlastimil Hofman did not conceal the fact that he did not know the old Czech art very well, so he fully based his opinions about artists and about their works, especially of the Gothic, Renaissance and baroque periods, on opinions expressed by the Czech historians of art who specialized in those periods, like Vincenc Kramaø or Vojtéch Volavka. Only the 19th century Czech painting that Hofman knew well was treated by the Polish painter more broadly and in greater detail. In this part of his lecture the artist expressed his personal tastes and likings, especially in reference to Czech artists of the period of the so-called “national awakening” that started at the break of the 18th century, when, first on the grounds of the Enlightenment ideology, and then of the 19th century nationalism the Czechs undertook actions aiming at revival of their nation. Along with building the foundations of a new economic structure and modern forms of political life they created the basic elements of the literary Czech language, of literature and of their own national art. Owing to the efforts they undertook, in all domains of life – starting from economy and ending with the problems connected with developing the nation's creative powers and national consciousness (with a special emphasis on the element of education, ethics and art), Czech entered the 20th century as the only nation in Central and Eastern Europe that did not have its own state, and after World War I, in 1918, they established Czechoslovakia, a country that was an element of Europe of that time within the so-called Versailles order, and one that was the crowning of the many centuries of Czechs' and Slovaks' national aspirations.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 4; 391-418
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Noże wolutowe – o funkcji I pochodzeniu zagadkowych przedmiotów w kulturze słowiańskiej
Spiral knives: about the function and the origin of mysterious objects in the slavic culture
Autorzy:
Pawlicki, Jakub Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886780.pdf
Data publikacji:
2021-11-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
knives with spiral handles
the early Middle Ages
cult objects
nomads
pre-state period
material culture
Opis:
The text presents spiral knives, objects of clearly exceptional nature. The data, the map and table included here are meant to update information on the subject after 32 years. Identification of the specific regional groups and a metric analysis of the historical objects highlight the differences between the groups. The text also touches upon objects which are morphologically close to the spiral knives used by nomadic communities. A critical look at the theories in literature on the subject allowed to limit the functions to two, possibly mutually complementary.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2021, 62; 71-106
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies