Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sumienie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 126
Tytuł:
Katolickie sumienie a wyzwania postsekularyzmu
Catholic Conscience and the Challenges of Post Secularism
Autorzy:
Obirek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/549954.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
katolicyzm
sumienie
postsekularyzm
Opis:
Pojęcie postsekularyzmu jest używane w różnych kontekstach i wymaga dodatkowych dookreśleń. Zestawienie go z katolickim pojęciem sumienia wydaje się szczególnie owocne, zwłaszcza w okresie posoborowym. Rozwój doktryny katolickiej w minionym półwieczu nie pozwala na sformułowanie jednoznacznej odpowiedzi na temat wolności sumienia w poszukiwaniach teologicznych. Artykuł przedstawia refleksję na temat tego, jak w kontekście globalizacji, a zwłaszcza postsekularyzmu, może wyglądać kształtowanie katolickiego sumienia. Dotyczy to szczególnie dialogu z własną tradycją oraz z ludźmi niewierzącymi. Autor zwraca uwagę na niewystarczalność tradycyjnych propozycji teoretycznych. Postuluje, w nawiązaniu do filozofii Platona i jej współczesnej interpretacji, zastosować strategie dialogiczne. Ich przekonującą wersję znajduje u przedstawicieli postsekularyzmu, których spotkać można również w Kościele katolickim.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2019, 9, 2/1; 19-35
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie a doskonałość chrześcijańska. Wybrane elementy aspektu chrystologicznego
Autorzy:
Wróbel, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/554180.pdf
Data publikacji:
1998-06-30
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
sumienie
chrystologia
doskonałość chrześcijańska
Opis:
Sumienie a doskonałość chrześcijańska. Wybrane elementy aspektu chrystologicznego
Źródło:
Sympozjum; 1998, 1(2); 77-98
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrona życia ludzkiego jako kwestia prawego sumienia
Defense of human life as a matter of right conscience
Autorzy:
Wanat, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047544.pdf
Data publikacji:
2018-01-06
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
defense of human life
conscience
right conscience
obrona życia ludzkiego
sumienie
prawe sumienie
Opis:
One of the most important manifestations and signs of the new culture of life is unconditional defense of human life from conception to natural death which John Paul II spoke very often about.  Involvement and forms of activity in this field depend on the state of human consciences - from their righteousness. The author shows this fundamental issue in the light of the remains current and relevant today Encyclical Evangelium vitae. At the beginning it refers to the fact that the word conscience is today a commonly used as a moral category, but ambiguously understood. He draws attention that the root of this phenomenon is on the one hand, the practical abandonment of the objective truth known by reason, and, on the other hand, the departure from the faithful revelations of the truths revealed by God. Then he shows his commitment to defending human life as a testimony of right conscience. He stops by the legal protection of human life from conception, indicates to verbal manipulations blurring the truth about actions against human life, and stresses the importance of opposing conscience to unjust law. Finally, he draws the issue of shaping the right conscience in the defense of human life. He indicates to the proclamation of the Gospel of life, at the center of which is the person of Jesus Christ, emphasizes the intellectual aspect of formation of conscience, i.e. need for clear and convincing arguments about the value of human life and the proficiency of educating the young generation to live sexually in the service of love and life. It also draws attention to the many signs of the victory of the culture of life, but also to phenomena that point to the need for further actions to defend human life.
Źródło:
Teologia i moralność; 2017, 12, 2(22); 53-68
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksja nad drogą wyjścia z kryzysu zeświedczenia
Autorzy:
Ciurej, Henryk Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421015.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
sekularyzacja
zeświecczenie
sumienie
duchowość ignacjańska
Benedykt XVI
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest nakreślenie jednej z możliwych dróg wyjścia z kryzysu sekularyzacji. Tę drogę powinny podjąć środowiska osób wierzących i związanych z Kościołem. Proponowane rozwiązanie idzie w duchu ignacjańskim w kierunku „zacieśnienia szyków”. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podniesiony problem dotyczy sekularyzacji. Odniesiono go do aspektów indywidualnych. Metodą badawczą jest analiza i synteza wybranych tekstów w zakresie przedmiotowego problemu. PROCES WYWODU: Wywód oparto na analizie i syntezie wybranych tekstów z pozycji wierzącego katolika. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W wyniku analizy stwierdza się, że sekularyzacja na poziomie indywidualnym, wiążąc się z wrażliwością sumienia, nie jest zjawiskiem nowym. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Jako drogę wyjścia z kryzysu sekularyzacji zaproponowano podjęcie podstawowego obowiązku wierzących, tj. indywidualnego rozwoju duchowego, kształtowania własnego sumienia w zgodzie z Ewangelią i dawania świadectwa życia chrześcijańskiego.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 27; 79-90
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Truth and Error of Conscience According to the Magisterium of the Church
Prawda i błąd sumienia według Magisterium Kościoła
Autorzy:
Spindelböck, Josef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28904356.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
sumienie
Humanae vitae
Amoris laetitia
Veritatis splendor
conscience
Opis:
The relation of truth and error in conscience according to the newer actual Magisterium of the Church is the theme of this article, following a hermeneutic of reform in continuity (Benedict XVI). Emphasis is given first on Veritatis splendor by Pope John Paul II, then on Humanae vitae by Pope Paul VI and finally, in a special way, to Amoris laetitia by Pope Francis. A focus is laid on the dimension of virtue education since this helps the persons involved not only to grasp the truth of relevant moral values but also to realise morally good acts with the help of Divine grace. Even in situations of personal limitation, there is always a light of God telling the person how to know and do the good.
Tematem artykułu jest relacja prawdy i błędu w sumieniu według aktualnego Magisterium Kościoła, zgodnie z hermeneutyką reformy w ciągłości (Benedykt XVI). Analizie poddane zostały następujące dokumenty źródłowe: najpierw Veritatis splendor Jana Pawła II, następnie Humanae vitae Pawła VI i wreszcie, w sposób szczególny, Amoris laetitia papieża Franciszka. W centrum uwagi znajduje się wychowanie do cnoty, ponieważ pomaga ono osobom zaangażowanym nie tylko w zrozumieniu prawdy o istotnych wartościach moralnych, ale także w urzeczywistnianiu, z pomocą łaski Bożej, dobrych moralnie czynów. Nawet w sytuacji osobistego ograniczenia zawsze istnieje światło Boże, które podpowiada człowiekowi, jak poznawać i czynić dobro.
Źródło:
Polonia Sacra; 2021, 25, 3; 189-208
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herkules jest nieposłuszny! Istota sędziowskiego oporu oczami Ronalda Dworkina
Hercules is Disobedient! The Essence of Judicial Resistance through the Eyes of Ronald Dworkin
Autorzy:
Wyjadłowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762535.pdf
Data publikacji:
2024-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
opór
sumienie
moralność
nieposłuszeństwo
resistance
morality
conscience
disobedience
Opis:
In global jurisprudence and legal theory, we are currently observing a renaissance of interest in the thought of Ronald Dworkin, an outstanding legal philosopher, lawyer and humanist with an incredible sense of justice. There is still debate over the practical application of integral legal philosophy. Dworkin’s philosophy marks the “third way” in the dispute between legal positivism and the natural law approach. Using Dworkin’s concept of law, an attempt can be made to answer the question to what extent can the conscience of a person holding the office of a judge influence the process of making/applying law? The desire to look for positive patterns of creating and reforming law pushes us to analyze recent changes through the prism of Dworkin’s philosophy. The previous years have revealed to us a universal value and feature of our legal system a judge who interprets the law becomes the central figure of legal culture.
W światowym prawoznawstwie i teorii prawniczej obserwujemy dziś renesans zainteresowania myślą Ronalda Dworkina, wybitnego filozofa prawa, prawnika a także humanisty odznaczającego się niebywałym wyczuciem sprawiedliwości. Nadal toczy się debata nad praktycznym zastosowanie integralnej filozofii prawa. Filozofia Dworkina wytycza „trzecią drogę” w sporze między pozytywizmem prawniczym a ujęciem prawno-naturalnym. Korzystając z koncepcji prawa Dworkina, można podjąć próbę odpowiedzi na pytanie – w jakim stopniu sumienie osoby sprawującej urząd sędziego może mieć wpływ na proces stanowienia/stosowania prawa? Chęć poszukiwania pozytywnych wzorców tworzenia i reformowania prawa, popycha w kierunku poddania analizie ostatnich zmian przez pryzmat filozofii Dworkina. Poprzednie lata objawiły nam uniwersalną wartość i cechę naszego systemu prawnego – sędzia który interpretuje prawo staje się centralną postacią kultury prawnej. Polega on na swoich przekonaniach, ich sprawiedliwości i spójności.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 1(77); 123-136
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemoc wśród osób starszych a sumienie jej sprawców - aspekt etyczny i społeczno-prawny
The perpetrator’s conscience – ethical and socio-legal aspects of violence among elderly
Autorzy:
Szafranek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953798.pdf
Data publikacji:
2016-12-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sumienie
przemoc
człowiek stary
conscience
violence
the elderly
Opis:
Prezentowany artykuł podejmuje tematykę sumienia osoby starszej, sprawcy przemocy. Uwaga skupiona jest na aspektach etycznych i społeczno-prawnych. Podstawę źródłową stanowią poglądy etyków, socjologów prawa oraz filozofów. Teoretyczne ujęcie sumienia sprawcy przemocy podparte jest odwołaniami do badań dotyczących przemocy, zrealizowanych w trzech domach pomocy społecznej województwa podlaskiego oraz badań prowadzonych w ramach projektów międzynarodowych, których celem była diagnoza oraz poprawa działań interwencyjnych w przypadkach przemocy względem starszych kobiet ze strony męża. 
The presented paper will address the issue of the conscience of an elderly perpetrator of violence, focusing its ethical, social and legal aspects. It is based on the opinions of experts in ethics, legal sociology, and philosophy. The theoretical perspective is supported with references to research on violence, conducted in three social care homes in Podlasie, as well as research conducted as part of international projects, which had the aim of diagnosing and improving intervention measures used in cases of marital violence against elderly women.    
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2016, 4; 121-135
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profetyczny wymiar sprzeciwu sumienia
Prophetic Dimension of Conscientious Objection
Autorzy:
Wanat, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047906.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
conscientious objection
conscience
prophet
sprzeciw sumienia
sumienie
prorok
Opis:
Możliwość sprzeciwu sumienia przez ludzi różnych zawodów, w szczególności lekarzy i farmaceutów, jest zagadnieniem żywo dyskutowanym, zarówno w aspekcie prawnym, jak i etycznym. Autor artykułu proponuje dopełnić tę refleksję o perspektywę biblijną, która pozwala skojarzyć kategorię sumienia z nauczaniem i życiem proroków, i ukazać profetyczny wymiar sprzeciwu sumienia. W tym celu szkicuje biblijny aspekt sumienia i szerokiego zjawiska profetyzmu ukazując proroka jako sumienie narodu. Na tym tle przedstawia biblijne przykłady sprzeciwu sumienia w Starym Testamencie, sprzeciw sumienia w świetle słów i czynów Jezusa jako Proroka i wskazuje na cechy charakterystyczne owego sprzeciwu oraz na jego znaczenie dla współczesnego człowieka.
The possibility of conscientious objection for different professions, particularly doctors and pharmacists, is a very topical issue both with reference to law and ethics. The author of this  article suggests that the reflection should be enriched with a biblical perspective, which enables connecting the concept of conscience with the teaching of prophets and thus brings out the prophetic dimension of conscientious objection. Therefore he outlines the biblical aspect of conscience and the broad phenomenon of prophetism and depicts the prophet as the nation's conscience. The author presents biblical examples of conscientious objection in the Old Testament and in the light of the words and deeds of Jesus as a Prophet. He enumerates the characteristic features of the objection and its significance for contemporary people.
Źródło:
Teologia i moralność; 2013, 8, 2(14); 19-33
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem sumienia w świetle nauki apostoła Pawła
The problem of conscience in the light of Pauline teachings
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607108.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
conscience
Bible
apostle Paul
sumienie
Biblia
apostoł Paweł
Opis:
W artykule przedstawiono pogląd, że sumienie jest zasadniczym czynnikiem konstytuującym na- turę ludzką. Sumienie podzielone jest na wspólne wszystkim ludziom i niezmienne sumienie uni- wersalne oraz sumienie indywidualne, które jest kształtowane w każdym człowieku przez czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Pogląd ten porównany jest z nowotestamentowym poglądem na sumienie zaprezentowanym przede wszystkim przez apostoła Pawła.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2018, 33; 97-113
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das Gewissen in Veritatis splendor und Amoris Laetitia. Eine moraltheologische Analyse
Reflections on Conscience in Veritatis splendor and Amoris laetitia. A Moral Theological Analysis
Sumienie w Veritatis splendor i Amoris laetitia. Analiza teologiczno-moralna
Autorzy:
Klöcker, Katharina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408379.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Gewissen
Amoris laetiitia
Veritatis splendor
sumienie
Amoris laetitia
Conscience
Opis:
Der Text befasst sich mit den unterschiedlichen Gewissenskonzeptionen in Veritatis Splendor und Amoris laetitia und entkräftet das Argument der Diskontinuität.Vertreten wird dagegen eine Hermeneutik der Komplementarität. Diese vermag der Dialektik von Theorie und Praxis adäquate Denkräume zu eröffnen, in denen sich die oft übersehene und vergessene Mehrdimensionalität des christlichen Gewissensbegriffs entfalten lässt. Aus der gegenseitigen Spiegelung von Veritatis splendor und Amoris laetitia resultiert eine Gewissenskonzeption, die die Reichweite des Gewissensbegriffs und gleichzeitig den dynamischen Charakter und die Vitalität der kirchlichen Lehre zum Ausdruck bringen kann.
The text deals with the different conceptions of consciencein Veritatis Splendor and Amoris laetitia and undermines the argument of discontinuity. In contrast, a hermeneutic of complementarity is advocated. This can open up adequate spaces of thought for the dialectic of theory and practice, in which the often overlooked and forgotten multidimensionality of the Christian concept of conscience can unfold. The mutual reflection of Veritatis splendor and Amoris laetitia results in a conception of conscience that can express the scope of the concept of conscience and at the same time the dynamic character and vitality of the Church’s teaching.
Artykuł przedstawia różniące się koncepcje sumienia w encyklice Jana Pawła II Veritatis splendor i adhortacji apostolskiej Franciszka Amoris laetitia. Autorka podważa argument dyskontynuacji między tymi dokumentami i opowiada się za hermeneutyką komplementarności. Umożliwia to otwarcie dla dialektyki teorii i praktyki adekwatnych przestrzeni myślowych, w których można rozwinąć często pomijaną i zapomnianą wieloaspektowość chrześcijańskiego pojęcia sumienia. Ze wzajemnej refleksji Veritatis splendor i Amoris laetitia wyłania się koncepcja sumienia, która może wyrazić zakres pojęcia sumienia i jednocześnie charakter dynamiczny i witalny nauczania kościelnego.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2022, 42, 2; 35-50
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie i dyskurs. Analiza na marginesie Moralbewusstsein und Kommunikatives Handeln Jürgena Habermasa
Autorzy:
Wojewoda, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040955.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gewissen
Empathie
Diskurs
Kommunikationsgesellschaft
Habermas
sumienie
empatia
dyskurs
społeczeństwo komunikacyjne
Opis:
Artykuł poświęcony jest przede wszystkim analizie koncepcji sumienia w odniesieniu do przestrzeni życia publicznego (instytucjonalnego, zawodowego); szczególne miejsce poświęca koncepcji sumienia Jürgena Habermasa i jego etyce dyskursu. W pierwszej części artykułu autor wskazuje na zmianę, jaka dokonała w nowożytnym i we współczesnym rozumieniu sumienia w porównaniu z ujęciami klasycznymi. Wcześniej władzę sumienia wiązano z intelektem, natomiast współcześnie sumienie wiąże się raczej z emocjami, szczególnie ze zdolnością do empatii (współodczuwanie); niektóre emocje mają charakter poznawczy i powiązane są z wiedzą kontekstową. W drugiej części autor artykułu analizuje koncepcję rozwoju świadomości moralnej Jürgena Habermasa. Koncepcja ta jest oparta na filozoficznej interpretacji wniosków z eksperymentu psychologa Lawrenca Kohlberga. W konkluzji autor opowiada się za obecnością „głosu” sumienia w przestrzeni życia publicznego. Broniąc wartości dyskursu o zasadach życia społecznego, można go oprzeć na postulacie głoszonym przez Habermasa, czyli dialogu osób o wrażliwych sumieniach.
The article is devoted above all to the analysis of the concept of conscience in relation to the space of public life (institutional, professional). The author of the article devotes a special place to the concept of conscience in interpretation of Jürgen Habermas and his ethics of discourse. In the first part of the article, the author points to the change it has made in the modern and contemporary sense of conscience in comparison with classical interpretations. Earlier, the power of conscience was associated with the intellect, whereastoday’s conscience is associated with emotions, especially with the ability to empathize, especially the subject’s ability to empathize. Some emotions are cognitive and are related to contextual knowledge. In the second part, the author analyses the concept of the development of moral consciousness of Jürgen Habermas. This concept is based on a philosophical interpretation of the conclusions of the psychologist Lawrence Kohlberg’s experiment. In conclusion, the author writes about of the presence of the “voice” of conscience in the space of public life. Defending the value of discourse on the principles of social life, it can be based on the postulate of Habermas, or the dialogue of people with sensitive consciences.
Der Artikel widmet sich vor allem der Analyse des Gewissenskonzepte im Zusammenhang mit dem öffentlichen (institutionellen, beruflichen) Leben. Ganz besonders bleibt das Konzept des Gewissens bei Jürgen Habermas Jürgen Habermas und seiner Diskursethik im Fokus. Im ersten Teil des Artikels verweist der Autor auf die Änderung, die im neuzeitlichen und gegenwärtigen Gewissensverständnis im Vergleich zu klassischen Entwürfen stattfand. Früher wurde die Gewissensfähigkeit als mit Intellekt verbunden verstanden, heute hängt sie dagegen eher mit Emotionen zusammen, vor allem mit der Fähigkeit zurEmpathie (Mitgefühl). Manche Emotionen haben Erkenntnischarakter und werden mit dem Kontextwissen verbunden. Im zweiten Teil des Artikels analysiert der Autor das Konzept der Entwicklung des oralbewusstseins bei Jürgen Habermas. Dieses Konzept gründet auf einer philosophischen Interpretation eines Experiments des Psychologen Lawrence Kohlberg. In der Schlussfolgerung spricht sich der Autor für die Präsenz der „Stimme“ des Gewissens im Bereich des öffentlichen Lebens aus. Indem man den Wert des Diskurses bezüglich der Grundsätze des gesellschaftlichen Lebens verteidigt, kann man ihn nach dem Postulat von Habermas auf dem Dialog der Menschen mit einem wachen Gewissen begründen.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2019, 14; 103-120
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Oto Partia: siła ludów i sumienie” – komunistyczna wizja (de)formacji sumienia
„This is the Party: the power of people and the conscience” – the communist vision of conscience (de)formation
Autorzy:
Chojnacki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516483.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
komunizm
sumienie
ideologia
relatywizm klasowy
communism
conscience
ideology
class relativism
Opis:
Kształtowanie światopoglądu „nowego człowieka” w systemie komunistycznym było jednym z najważniejszych zadań dla ideologów i funkcjonariuszy nowego porządku ideowo-społecznego. Dzięki wdrożonej edukacji w procesach wychowawczych stosowano nową hierarchię wartości, na której czele został postawiony relatywizm klasowy oraz utylitaryzm, który pozwalał klasie rządzącej, uważającej się za emanację proletariatu, na podporządkowanie wszystkich środków, łącznie z metodami represji, jednemu celowi: zachowaniu absolutnej władzy. W klasie rządzącej wyrastała grupa osób, semiautonomicznej wobec całej komunistycznej partii, która w sposób typowy dla oligarchii sprawowała absolutne rządy dzięki całemu aparatowi cenzury, przymusu oraz walki z Kościołem. Stawała się ona coraz bardziej „zbiorowym” sumieniem, które rościło sobie prawo do podporządkowania sumienia jednostki.
Shaping of the “new human” philosophy of life in the communist system was one of the most significant tasks for ideologists and officials of the new ideological and social order. In transferring of the knowledge, thanks to the implemented education, and in the upbringing processes, new hierarchy of values was used, where class relativism and utilitarianism were put at the forefront, enabling the ruling class, which treated itself as the emanation of the proletariat, to subject all the resources, including the methods of repression, to one objective: maintaining of absolute power. In the ruling class, a group of people appeared, being semi-autonomous in relation to the whole communist party and governing the country in an absolute manner typical for an oligarchy, owing to the whole apparatus of censorship, compulsion and fight with the Church. Therefore, it gradually became the “colle
Źródło:
Studia Paradyskie; 2018, 28; 145-157
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi co do zgodności z Konstytucją obecnych rozwiązań ustawowych odnośnie do możliwości powołania się przez lekarza na klauzulę sumienia
The paper deals compliance with the Constitution of the present, whether statutory solution through the creation of a doctor, based on his referring to the conscience clause
Autorzy:
Marcinkowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806901.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sumienie
lekarz
klauzula
pacjent
godnosc
conscience
doctor
clause
patient
dignity
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza stanu prawnego związanego z uprawnieniem lekarza do od-mowy przeprowadzenia świadczenia medycznego i powołania się przez niego w tym celu na klauzulę sumienia. Omówiono różne stanowiska w tym zakresie. Opisano  warunki, jakie lekarz musi wypełnić, by powołać się na klauzulę sumienia. Szczegółowej analizie poddane zostały przepisy prawa, w tym przede wszystkim ustawa o zawodzie lekarza. Zajęto się również problematyką zgodności tych przepisów z Konstytucją. Na wstępie opracowania omówiono międzynarodowe akty prawne, które dotyczą wolności su-mienia i wyznania. Następnie przedstawiono dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w tego typu sprawach, stanowisko Komitetu Bioetyki Polskiej Akademii Nauk z dnia 12.11.2013 r. i odmienne poglądy Naczelnej Rady Lekarskiej. Zaprezentowano możliwości nowych rozwiązań prawnych w tej dziedzinie. Przedstawiono również postulaty i propozycje, które zmierzają do rozwiązania sytuacji konfliktowych, jak podpisywanie umów między Narodowym Funduszem Zdrowia a świadczeniobiorcami, które zawierałyby zapisy chroniące sumienie lekarza z jednej strony, a interes pacjenta polegający na uzyskaniu świadczenia z drugiej lub stworzenie listy lekarzy, którzy nie udzielają niektórych świadczeń, przy zachowaniu konstytucyjnych reguł gwarancji sumienia i wyznania.
The subject of the article is the analysis of the legal state connected with the right of the doctor to refuse to provide a medical service, based on his referring to the conscience clause. Many views were discussed in the range of this subject.  Described herein were the conditions, which must be fulfilled by the doctor to have the right to refer to the conscience clause. The regulations of the law were analysed in detail, particularly the law concerning the profession of  the doctor. The problematic aspects of the conformity of the acts with the Constitution were also brought up. At the beginning the international law regulations concerning the freedom of conscience and religion were introduced.  Moreover, the previous judicial decisions  of the Constitutional Tribunal in such cases , the opinion of the Committee of  Bioethics from the Polish Academy of Sciences from 12.11.2013 and different opinions of Supreme Medical Council were also discussed. Furthermore, the possibilities of new legal solutions in this field were also described. The article introduced the postulates and suggestions which aim to solve the  conflicts in the range of signing contracts between the National Health Service and the recipients. The contracts should on the one hand include the records protecting the doctor`s conscience  and on the other hand the patient’s right to obtain the service or the list of doctors who do not provide some services, maintaining the constitutional rules relating to the conscience and religion clause.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2014, 24, 3; 21-39
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie jako droga do Boga – krytyczna analiza stanowiskaJ.H. Newmana
Autorzy:
Ruczaj, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2099425.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
J.H. Newman
sumienie
etyka
Bóg
filozofia religii
źródła wiary
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna analiza koncepcji J.H. Newmana, zgodnie z którą doświadczenie sumienia prowadzi jednostkę do wiary w Boga. Fenomenologiczna analiza doświadczenia moralnego prowadzi Newmana do wniosku, że doświadczenie to jest zrozumiałe tylko wtedy, jeśli zinterpretujemy sumienie jako głos Boga. Pokazuję – wbrew Newmanowi – że doświadczenie sumienia nie jest jednoznaczne. Nie da się wyjaśnić, dlaczego jednostka interpretuje je w kategoriach teistycznych, a nie jakichś innych. Potrzebne jest przyjęcie dodatkowych mechanizmów, które tłumaczą, dlaczego jednostka zinterpretowała swoje sumienie w kategoriach teistycznych. Wskazuję, że w dziele Newmana można wyróżnić trzy takie mechanizmy.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 229-243
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyczne zastosowania wolności sumienia. Obywatelskie nieposłuszeństwo, sprzeciw sumienia, klauzula sumienia
Practical applications of the freedom of conscience. Civil disobedience, conscientious objection and clause of conscience
Autorzy:
Szabliński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499522.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
obywatelskie nieposłuszeństwo
sumienie
wolność
aksjologia
civil disobedience
conscience
freedom
axiology
Opis:
W artykule przedstawiono instytucje prawne służące ochronie sumienia osoby, które można wyróżnić ze względu na wspólną podstawę aksjologiczną, jaką jest godność osoby ludzkiej. Omówione zostały instytucje obywatelskiego nieposłuszeństwa, sprzeciwu sumienia (odmowy dyktowanej sumieniem) oraz jego szczególny przypadek – klauzuli sumienia w zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Obywatelskie nieposłuszeństwo charakteryzuje się jako akt o charakterze publicznym, bez użycia przemocy, dyktowany sumieniem, ale z uwzględnieniem politycznego charakteru, sprzeczny z prawem, mający na celu zmianę prawa. Sprzeciw sumienia rozumiany jest jako akt o charakterze subiektywnym. Osoba dokonująca sprzeciwu, tzw. objector, powołuje się na uznawane przez niego normy spoza systemu prawnego, najczęściej o charakterze moralnym lub religijnym. Instytucja sprzeciwu sumienia zostanie omówiona na przykładzie sprzeciwu sumienia względem obowiązkowej służby wojskowej oraz polskich uregulowań prawnych dotyczących tej sfery. Różnice między obywatelskim nieposłuszeństwem a odmową dyktowaną sumieniem wskazał w swojej pracy J. Rawls. Propozycje te zostały skomentowane i poszerzone przez polskich badaczy. Na gruncie tych ustaleń możliwe jest zakwalifikowanie klauzuli sumienia w zawodzie lekarza i lekarza dentysty jako instytucji odmowy dyktowanej sumieniem (sprzeciwu sumienia). W pracy wskazuje się, że aksjologiczną podstawą omawianych instytucji jest przyrodzona godność oraz wynikające bezpośrednio z niej sumienie, rozumiane jako indywidualna władza poznawcza osoby.
The text presents legal institutions aiming at the protection of conscience of a person, which can be distinguished due to common axiological basis - dignity of a human being. The institution of civil disobedience, conscientious objection (objection based on conscience) and its special kind - clause of conscience in the profession of a doctor and a dentist have been elaborated. Civil disobedience is characterized as a public act, nonviolent, dictated by conscience but with a political character, against the law, intended for the change of the law. Conscientious objection is understood as a subjective act. An objecting person i.e. objector refers to standards one recognizes outside the legal system, most often of moral or religious nature. The institution of conscientious objection is discussed on the example of conscientious objection to compulsory military service and Polish regulations concerning this area. The differences between civil disobedience and conscientious objection were pointed out by J. Rawls in his work. These proposals have been commented and extended by Polish researchers. On the basis of these findings it is possible to classify the conscience clause in the profession of a doctor and a dentist as a conscientious objection (refusal of conscience). The paper indicates that the axiological basis of the discussed institutions is the inherent dignity and the conscience resulting therefrom directly understood as an individual cognitive authority of an individual person.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2017, Numer Specjalny; 141-159
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje kształtowania się koncepcji sumienia
Autorzy:
Greniuk, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38718293.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sumienie
czyn ludzki
dobro moralne
conscience
human act
moral good
Opis:
Das Gewissen kann man vielseitig betrachten. Seine Interpretation kann auf verschiedene Ebene: biologische, soziologische, psychologische, ethnographische, ethische und theologische untersucht werden. Der Verfasser bedrängt sich an diese letzte Möglichkeit. Die Literatur auf Thema des Gewissens ungeheuer ist so auch über die Geschichte der Gestaltung der seine Konzeption. Es ist klar, dass sie das Wesen jedes ethischen- oder moralischen Systems bildet. Der Begriff des Gewissens von einem in der konkreten Lehrmeinung des Menschenverstehung abhängig ist. Die Heilige Schrift das Gewissen in der Kontext der biblischen Anthropologie behandelt. Sie beweist, dass das Gewissen begreift ist als etwas was mit Gott konfrontiert und dass in seinem Urteil nicht nur einige seine psychische Kräfte aber den ganzen Mensch engagiert. Die Lehre über das Gewissen des hl. Apostels Paulus kann man so abfassen: jeder soll gemäß seines Gewissens leben. Der Gewissensurteil man kann von objektiven Wahrheit zu unterscheiden und dass es in der Relation zu Prinzipien des Zusammenlebens in der Gemeinschaft verstehen soll. Philosophische und theologische Vertiefung Gewissenskenntnisse fand in der Epoche der Väter statt, besonders bei hl. Ambrosius und hl. Augustinus. Im Mittelalter entwickelte sich zwei Konzeptionen: die intellektuelle Konzeption der Dominikanerschule (hl. Thomas von Aquin) und voluntaristische Konzeption in der Franziskanerschule (Alexander von Hales, hl.Bonaventura). In der Zeit nach dem Konzil in Trident fand grundsätzliche Wendung der Gewissenskonzeption statt. Bisher verstanden man, dass man soll – in jedem Rechtszweifel – die sicherste Meinung immer folgen. Dagegen Bartholomäus von Medina seinem Standpunkt klargemacht hat, dass im diesem Fall wenige sichere Meinung genug ist, wenn aber sie ist genügend solide und begründet. Zeit XIX. Jahrhundert fand in der Verstehen des Gewissens besondere Abschätzung des emotionellen- und affektiven Aspektes statt. Das hat den ersten Anstoß gegeben zur Subiektiviesierung des Gewissens. Die modernen Moraltheologen überstimmend sind, dass das Gewissen nicht nur eine Funktion der Wissenschaft, des Willens oder der emotionellen und soziologischen Faktoren ist. Soll man das moralische Gewissen betrachten unter Beziehung an die Ganzheit der christlichen Person. Deshalb ist es nicht die Stimme der Natur aber gerade der ganzen Person. „Das Gewissen – das ist die Person in seinem wesentlichen Dynamismus, der zur seinem Höhepunkt eingerichtet ist” (M. Vidal).
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2005, 1, 1; 7-22
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie etyki, podwójna moralność
Two ethics, double morality
Autorzy:
Majcherek, Janusz A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470811.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
moralna ekstensja
biocentryzm
sumienie ekologiczne
environmental ethics
biocentrism
moral conscience
Opis:
According to the declaration made by many theoreticians of environmental ethics, their purpose is to do moral extension, i.e., to expand moral duties and standards to non-human living entities. If it means including the biosphere into the same moral normative system as is valid in anthroposphere, such a declaration is in fact not realized. Environmental ethics offers normative systems not only different, but often contradictory to human ethics. These differences and sometimes contradictions make a great challenge for a moral subject, always a human being. The question is if it is possible to be equally obedient to such different or even contradictory rules, and construct a double or even dual conscience, according to such double morality.
U podstaw dominujących w etyce środowiskowej, jej biocentrycznych odmian leży deklaracja dokonania moralnej ekstensji, czyli rozszerzenia zakresu obowiązywalności norm i nakazów etycznych na istoty żywe inne niż ludzkie. Jeśli miałoby to oznaczać objęcie biosfery identycznymi powinnościami etycznymi jak obowiązujące w antroposferze, to deklaracja ta nie przez wszystkie biocentryczne odmiany etyki środowiskowej jest realizowana konsekwentnie. W ich obrębie wytworzyły się bowiem odmienne, rozbieżne, a często przeciwstawne etyce humanistycznej systemy aksjonormatywne. Stawia to podmiot moralny, którym we wszystkich tych systemach jest istota ludzka, wobec sprzecznych wymagań i zobowiązań etycznych. Kwestią problematyczną pozostaje możliwość kształtowania dwoistego czy wręcz rozdwojonego sumienia moralnego, mogącego sprostać tak rozbieżnym postulatom i powinnościom.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2016, 14, 3; 69-87
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem winy i odpowiedzialności w powieści Pierre’a Assouline’a „Klientka”
The question of guilt and resonsibility in Pierre Assouline's 'The Client'
Autorzy:
Miksa, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666084.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wina
sumienie
odpowiedzialność
komunikacja
dialog
guilt
responsibility
conscience
communication
dialogue
Opis:
This paper is a reflection on the problem of communicating and judging individual guilt, based on Pierre Assouline’s novel The Client – a story of a woman who during the war denounced a Jewish family to the police. Assouline’s narrative, structured as a first-person inquiry about the past, brings about a series of questions concerning individual responsibility, the need to settle the past, and the rights to judge others’ decisions and actions from the past. Arguing for the importance of public dialogue in settling the past, the author of the article discusses Hannah Arendt’s concept of the responsibility of conscience.
Tematem artykułu jest problemem rozumienia i osądzania jednostkowej winy, rozwinięty w oparciu o analizę powieści Pierre’a Assouline’a Klientka. Bohaterką książki Assouline’a jest kobieta, która w czasie wojny wydała policji żydowską rodzinę. Powieściowa narracja, oparta na motywie prowadzonego przez narratora śledztwa, dotyczącego wydarzeń sprzed lat, skłania do postawienia szeregu pytań, związanych z kwestią jednostkowej odpowiedzialności, potrzeby rozliczeń historycznych, a także moralnego prawa do osądzania cudzych wyborów i działań z przeszłości. Zwracając uwagę na rolę społecznego dialogu w rozliczeniach z przeszłością, autorka nawiązuje do rozwiniętego przez Hannah Arendt pojęcia odpowiedzialności sumienia.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2015, 27; 105-117
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem sumienia w ujęciu ks. Józefa Tischnera
Autorzy:
Osnowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830344.pdf
Data publikacji:
2019-12-20
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
atheism
sin
love
penance
conscience
ateizm
grzech
miłość
pokuta
sumienie
Opis:
W niniejszym artykule autor skupił swą uwagę na zagadnieniu sumienia, które jest nieodzownym elementem w życiu człowieka. W formowaniu sumienia pomaga wychowanie moralne i religijne. Stąd też autor postanowił zbadać wypowiedzi polskiego filozofa i duszpasterza ks. Józefa Tischnera. W pierwszej części przedstawił korelację, jaka zachodzi pomiędzy sumieniem a grzechem. W drugiej części, ukazując genezę sumienia w myśleniu krakowskiego myśliciela, który bazując na mądrości filozofów i nauki Kościoła starał się podać zasady kierowania się w zgodzie z sumieniem. Zauważony został również problem kryzysu sumienia, który w obecnych czasach zdaje się pogłębiać. Kryzys ten bardzo często prowadzi także do ateizmu. Na koniec przedstawione zostały wypowiedzi dotyczące sakramentu pokuty, który jest narzędziem do walki z kryzysami oraz szansą powrotu na drogę życia zgodnie z sumieniem prawym, które zdaniem Tischnera, powinno kierować się miłością, jako najważniejszą zasadą, z której wszystkie inne szczegółowe powinny brać swój początek. Miłość jest tajemnicą, której zgłębianie jest zarazem kształtowaniem własnego sumienia. 
The article focuses on the question of conscience which is an indispensable element of the human life. What helps in the process of formation of one’s conscience is moral and religious education. Therefore, it seems relevant to examine the thought of a Polish philosopher and a Catholic priest, Professor Jozef Tischner. The first part of the article presents the correlation between conscience and sin. Then the origins of conscience in the writings of the Cracow thinker are analysed. Tischner based his ideas on the philosophical wisdom and the magisterium of the Church. He sought to outline the principles of guiding the human conduct in har- mony with one’s conscience. The problem of the crisis of conscience, which seems to be an important issue in the present day, was given some thought in the paper. This negative phenomenon often leads to atheism. Finally, Tischner’s statements concerning the Sacrament of Penance, an instrument to overcome the crises and an opportunity to return to the path of life according to the conscience, is presented. The author believed that conscience should be guided by love – the most superior principle in which all others should have their origin. Love is a mystery whose contemplation also forms our own conscience. 
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2019, 53; 357-370
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Być człowiekiem sumienia” – sumienie widziane od strony procesu rozwoju
Autorzy:
Filipczuk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/512127.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
sumienie
proces rozwoju duchowego
dojrzałość osobowości
moralność
dojrzałość chrześcijańska
łaska Boża
Opis:
Dojrzałość sumienia osiąga się przez wytrwałe kształtowanie w sobie umiłowania prawdy i dobra, przez urabianie woli, przez pilną dbałość o swój rozwój duchowy, o zdobywanie głębokiej mądrości w bliskiej więzi ze wszystkim, co może te wartości zagwarantować. Formować sumienie znaczy nie dopuszczać do jego niszczenia, a więc nie zagłuszać sumienia ani go nie zniekształcać; nazywać dobro i zło po imieniu. Proces ten może postępować dzięki zastosowaniu metody praktycznej, która polega na wychowaniu człowieka skłaniającym go do odpowiedniego zachowywania się i równoległej do niej metody teoretycznej, polegającej na oparciu całego życia religijno-moralnego na autorytecie Bożym, otwarciu się na Boże słowo i na działanie Ducha Świętego. Sumienie nie tworzy wrodzonej od początku gotowej struktury, lecz kształtuje się w normalnym rozwoju osobowości osoby ludzkiej w oparciu o genetycznie uwarunkowane zadatki (predyspozycje) do tegoż rozwoju, analogicznie jak do rozwoju intelektu, mowy, osobowości itp. Proces ten obejmuje głęboki obszar współczynników psychologicznych, warunkujących właściwą postawę moralną a także stosowanie środków pedagogicznych i sakramentalnych, mających na celu uwrażliwienie sumienia. Do tego dodać należy wpływy wychowawcze rodziny, organizacji społecznych, grup społecznych formalnych i nieformalnych.
Źródło:
Studia Theologica Varsaviensia; 2016, 54, 2; 173-194
0585-5594
Pojawia się w:
Studia Theologica Varsaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludobójstwo – czyli zbrodnia, której nie ma
Genocide, or the Crime that does not Exist
Autorzy:
Kłos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046403.pdf
Data publikacji:
2020-10-09
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
ludobójstwo
racjonalizacja
sumienie
Wołyń
wina
zbrodnia
conscience
crime
genocide
guilt
Volhynia
Opis:
Wprawdzie artykuł w swej głównej osnowie nawiązuje do ludobójstwa na Wołyniu, w istocie jest refleksją etyczno-filozoficzną nad zagadnieniem zbrodni jako takiej. Historyczne przykłady ludobójstw (nie tylko na Ukrainie, nawet nie tylko w Europie) mają za zadanie ukazanie szerszego kontekstu motywów prowadzących do działań zbrodniczych. Same działanie też nie są tu najważniejsze. Ciekawszym wydał się autorowi cały skomplikowany proces usprawiedliwiania winy: tak zewnętrzny (wskazujący na systemy polityczne), jak i wewnętrzny (pokazujący psychikę działającego). Proces racjonalizacji niweczy wysiłek uzdrowienia relacji pomiędzy sprawcą i ofiarą, bo tłamsi sumienie i zaciemnia drogę do poznania prawdy.
While this paper refers mainly to the genocide in Volhynia, it is in fact an ethical and philosophical reflection on the question of crime as such. The historical examples of genocide (not only in Ukraine, or not even in Europe) are designed to show a broader context of motives that lead to criminal behaviour. Some actions are not the most important either. The author deems it more interesting to depict the overall complicated process of justifying the guilt: external (the political systems) and internal (showing the agent’s psyche). The process of rationalization that is at work here destroys any efforts to heal the relationship between the agent and his victim, for it thwarts conscience and inhibits the path to know the truth.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 3; 127-152
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Blizna po solidarności. Polski ruch antyłowiecki w świetle tradycji XIX‑wiecznej ekologii i praktyki nieposłuszeństwa obywatelskiego
The Scar over Solidarity. Polish Anti‑hunting Movement as the Successor of the Nineteenth‑century Nature Conservation Movement and Civil Disobedience Practice
Autorzy:
Morska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203010.pdf
Data publikacji:
2021-05-11
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
hunting
tradition
ecology
conscience
civil disobedience
myślistwo
tradycja
ekologia
sumienie
nieposłuszeństwo obywatelskie
Opis:
Spór pomiędzy zwolennikami myślistwa oraz jego przeciwnikami z jesieni 2019 i zimy 2020 roku dotyczył zarządzania dobrami publicznymi. Jego rozwój przybrał kształt swego rodzaju manewrów wojennych, które wraz z kumulowaniem się kolejnych zakazów mogły przekształcić się w replikę wojny domowej. Przeszkodził temu rozwój pandemii. Tym samym ruch antyłowiecki, zdobywający sobie coraz większą popularność wśród ludzi, dla których leśne spacery stały się pierwszym w życiu doświadczeniem aktywizmu, praktycznie przestał istnieć. Czy był zatem obcym implantem, jak sugerowały głosy mu przeciwne? Autorka tego eseju zakłada, że ruch antymyśliwski był projektem zarówno altruistycznym, jak i edukacyjnym, który za podstawę postawił sobie solidarność i empatię oraz gotowość do poświęceń na rzecz innych, w tym wypadku – leśnych zwierząt, do których strzela się metonimicznie, w zastępstwie obywateli praktykujących nieposłuszeństwo obywatelskie, z którymi wciąż nie wypada prowadzić otwartej wojny.
The dispute between the supporters of hunting and its opponents in the fall 2019 and winter of 2020 concerned the management of public goods. Its development took the shape of a kind of war maneuvers which, along with the tightening of the screw, as subsequent bans followed, could turn into a replica of a civil war. This, however, was hindered by the pandemic. Thus, the anti‑hunting movement, which was gaining more and more popularity among regular citizens for whom strolls in the forest become the first exposure to public activism, practically ceased to exist. Was the movement a foreign implant, as its adversaries implied? This essay assumes that the anti‑hunting movement was both an altruistic and educational project, based on solidarity and empathy, as well as the willingness to sacrifice one’s comfort for the benefit of others, in this case – forest animals which are shot at metonymically, instead of the citizens practicing public disobedience against whom it is still inappropriate to lead an open war.
Źródło:
Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2021, 1 (3); 1-24
2719-5767
Pojawia się w:
Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeczywistość grzechu i jego przezwyciężenie
Reality of a Sin and How to Overcome it
Autorzy:
Popławski, Jarosław M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037633.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
grzech
przebaczenie
nawrócenie
sumienie
godność człowieka
sin
forgiveness
repentance
conscience
human dignity
Opis:
W teologii grzech jest określany jako mysterium iniquitatis, a jego odpuszczenie – mysterium salutis lub pietatis. W Nowym Testamencie bowiem grzech łączy się zawsze z jego odpuszczeniem, „przebaczeniem”, a grzesznicy są przedmiotem wielkiej troski Jezusa. Tymczasem współczesna kultura, odchodząc od chrześcijańskiej tradycji, odziera człowieka z duchowych wartości, co prowadzi do jego zubożenia. Artykuł omawia syntetycznie rzeczywistość grzechu – „tajemnicy nieprawości”, a także ukazuje refleksje odnoszące się do faktu nawrócenia i pojednania z Bogiem oraz z bliźnimi. Refleksje te oparte są na nauczaniu współczesnego Kościoła, zwłaszcza na nauczaniu papieskim.
In theology a sin is described as mysterium iniquitatis and absolution from it – mysterium salutis or pietatis. In the New Testament a sin is always connected with absolution, „forgiveness”, and sinners are of great concern for Jesus. Nevertheless, modern culture becomes more and more detached from Christian tradition and thus deprives a human being of the spiritual values and makes him become further impoverished. This article provides a synthetic discussion of the reality of a sin – “mystery of illicitness” and also reflects on repentance and reconciliation with God and with one's own neighbour. The reflections presented in this article are based on the teachings of the contemporary Church and on the Papal teachings especially.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 5; 147-157
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sociability as a virtue in multicultural public life. Personal arethology and axiology in practice
Autorzy:
Vadíková, Katarína
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431201.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
aretology
axiology
conscience
dialogical personalism
socialbility
aretologia
aksjologia
sumienie
personalizm dialogiczny
towarzyskość
Opis:
The main aim of this paper is to present sociability as a virtue, necessary for solving problems in contemporary multicultural public life. Sociability as a virtue means the quality or state of being sociable. It is the individual and unique habitus of a particular person, which should be constantly improved and perfected. Sociability is an important part of the aretological and axiological profile of every person. Sociability fosters not only mechanisms of searching for new skills to overcome problems in the multicultural situation, but also helps one find their personal module of virtues, so that they are able to realize all types of interpersonal relationships by knowing, understanding and practically implementing the social and societal order, and remain an integrated personality and a moral person in public life.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 3; 41-55
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Wojtyła’s Philosophy on the Issue of Modernity
Filozofia Karola Wojtyły wobec problemu moderny
Autorzy:
Wierzbicki, Alfred Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649444.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
personalizm
moderna
świadomość
podmiotowość
wolność
sumienie
personalism
modernism
awareness
subjectivity
freedom
conscience
Opis:
Specyfiką antropologii Karola Wojtyły jest synteza obiektywizmu i subiektywności, łączy on wątki aleteiczne i agapiczne. Akceptując nowożytny zwrot antropologiczny, z jednej strony, podejmuje w swych pracach próbę syntezy klasycznej filozofii bytu z filozofią świadomości, a z drugiej strony, dąży do korekty skrajnego antropocentryzmu myśli nowożytnej. Autor artykułu analizuje związek Wojtyły koncepcji świadomości i podmiotowości z personalistycznym stylem duszpasterstwa Jana Pawła II, głoszącego, że „człowiek jest podstawową drogą Kościoła”. Drugim filarem analizy jest pytanie o sens ludzkiej wolności. W myśli Wojtyły oraz w nauczaniu Jana Pawła II rozważania o wolności jako podstawowej właściwości bytu osoby łączą się z namysłem nad jej etycznym wymiarem.
Karol Wojtyła’s anthropology is characterised by a synthesis of objectivity and subjectivity, and his combination of aletheic and agapic notions. By accepting the modern anthropological turn, on the one hand, he attempted in his works a synthesis of the classic philosophy of being with the philosophy of awareness, and, on the other, he strived to correct the extreme anthropocentrism of modern thought. The author of the article analysed the relationship between Wojtyła’s concept of awareness and subjectivity with the personalistic style of John Paul II’s ministry of “man as the basic path of the Church.” The other pillar of the analysis is the question about the meaning of human freedom. In Wojtyła’s thought and in the teachings of John Paul II, any discussion of freedom as the basic property of a personal being was combined with a reflection on its ethical dimension.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 54, 3; 173-185
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie sędziego
Judicial conscience
Autorzy:
Zajadło, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693552.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judge
conscience
conflict
axiology
constitutional crisis
sędzia
sumienie
konflikt
aksjologia
kryzys konstytucyjny
Opis:
 The subject of this paper is a philosophical-legal analysis of the concept of ‘judicial conscience’, recently a popular topic in public discourse. The author proposes a broad understanding of the term, and distinguishes four different sources of this conscience: i) a judge’s worldview, which most often has a religious basis; ii) professionalism; iii) axiological conflicts internal to the legal system; and, iv) awareness of belonging to the judiciary as an independent power (the third estate). The author illustrates his analysis of judicial conscience through the example of US case-law from the turn of the eighteenth and nineteenth centuries, when courts adjudicated on cases involving fugitive slaves. According to the author, it is possible, on this basis, to determine some paradigmatic attitudes available to judges facing axiological conflict. In the conclusion, the author applies his reflections to the present Polish constitutional crisis.
Przedmiotem artykułu jest filozoficzno-prawna analiza pojęcia „sumienie sędziego”, które pojawia się ostatnio dosyć często w dyskursie publicznym. Autor proponuje jego szerokie rozumienie i wyróżnia cztery różne źródła sędziowskiego sumienia: 1) światopogląd, najczęściej o podłożu religijnym; 2) profesjonalizm; 3) konflikty aksjologiczne wewnątrz systemu prawa; 4) świadomość przynależności do odrębnej, trzeciej władzy. Autor pokazuje to na przykładzie orzecznictwa sądów amerykańskich w sprawach niewolniczych z przełomu 18. i 19. wieku. Jego zdaniem można na tej podstawie dokonać pewnych paradygmatycznych ustaleń w zakresie możliwych postaw sędziów stojących w obliczu konfliktu aksjologicznego. W zakończeniu autor przenosi swoje rozważania na grunt obecnego polskiego kryzysu konstytucyjnego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 4; 31-41
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POSZUKUJĄC PODSTAW PRAWNYCH ODMOWY WYDANIA LEKU PRZEZ APTEKARZA – CZYLI KILKA UWAG NA TLE WOLNOŚCI SUMIENIA POLSKIEGO FARMACEUTY
Looking for a legal refusal to sell a medicaments by pharmacist – a few comments about the conscience clause polish pharmacist
Autorzy:
Sobas, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/443847.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
farmaceuci
klauzula sumienia
sumienie
etyka
leki
pharmacies
conscience clause
conscience
ethics
medicaments
Opis:
Niniejsze opracowanie porusza tematykę prawa farmaceutów do zastosowania tzw. klauzuli sumienia. Problematyka ta stanowi kwestię, która jest szeroko komentowana zarówno w dyskursie społecznym, jak i prawnym. Tekst stanowi podsumowanie regulacji prawnych dotyczących umożliwienia aptekarzom skorzystania ze sprzeciwu sumienia, a także zawiera rozważania nad sposobem rozumienia tejże konstrukcji. Sygnalizuje również orzeczenia ETPCz w zakresie wskazanej problematyki.
This text is about a right Polish pharmeceris to apply conscience clause. This issue is very commented in social and legal discussion. This text is a summary about rule to give pharmaceris the opportunity to use in their work conscience clause. It is to be noted that that point was the subject of consideration about the human conscience too. This text contains example judgment European Court of Human Rights about conscience clause.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2019, specjalny, XIX; 67-83
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucjonalizacja konfliktu prawo – sumienie jako współczesne wyzwanie dla systemów prawnych continental law
INSTITUTIONALISATION OF THE RIGHT-CONSCIENCE CONFLICT AS A CONTEMPORARY CHALLENGE FOR THE CONTINENTAL LAW SYSTEMS
Autorzy:
Kubala, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591834.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
institutionalization
conscience
right
freedom
Continental law
instytucjonalizacja
sumienie
prawo
wolność
continental law
Opis:
Najmocniejszą odsłoną znanego ze starożytności konfliktu sumienie – prawo stanowione stały się, powodujące ogromne rozterki moralne, wydarzenia w XX wieku, będące efektami oburzających etycznie decyzji politycznych czy normatywnych, podejmowanych np. przez nazistów czy Sowietów. Rozliczenie tych decyzji i ich skutków po II wojnie światowej przez społeczność międzynarodową dało impuls do budowania w duchu iusnaturalizmu międzynarodowego – w założeniu efektywnego – systemu praw człowieka. System ten, respektując wolność sumienia, w znanej triadzie wolności myśli sumienia i wyznania (religii), sprzyjał również pozytywnemu uznaniu prawa do sprzeciwu sumienia jako prawa człowieka. Uznanie prawa do sprzeciwu sumienia przebiegało od pozytywno-prawnego uznania wolności sumienia, poprzez teoretycznoprawne wyodrębnienie prawa do sprzeciwu sumienia, aż do uznania tego prawa w instytucji prawnej, nazywanej klauzulą sumienia, która ma postać przepisu dopuszczającego możliwość niewykonania jakiegoś działania ze względu na tzw. motywy sumienia. Tak rozumiany proces stopniowego uznawania prawa do sprzeciwu sumienia w porządku prawnym określamy w niniejszym opracowaniu sformułowaniem „instytucjonalizacja konfliktu prawo – sumienie”. Instytucjonalizacja ta przyjmuje różne formy i nie zawsze prowadzi do zapewnienia wystarczającej ochrony prawnej osobom chcącym skorzystać ze swojego prawa do sprzeciwu sumienia. Zawsze jednak prawne uznanie możliwości niezastosowania obowiązującego prawa ze względu na sprzeciw sumienia generuje wiele wyzwań dla spójności systemu prawnego. W niniejszej pracy, w której zastosowano metodę dogmatyczno-prawną, wyznaczono zadanie badawcze polegające na odpowiedzi na pytanie: Jakie wyzwania dla systemów prawnych continental law wynikają z instytucjonalizacji konfliktu prawo – sumienie? Artykuł podzielony został na dwie części, podejmujące analizę odpowiednio teoretycznoprawnych i praktycznoprawnych konsekwencji instytucjonalizacji konfliktu prawo – sumienie oraz wynikających z nich współcześnie wyzwań dla systemów prawnych continental law.
The strongest version of the conscience-statutory law conflict, known from antiquity, is found in the events of the twentieth century. The effects of ethically outrageous political or normative decisions made, for example, by the Nazis or the Soviets, caused huge moral dilemmas. The international community’s account for these decisions and their consequences after World War II inspired the building of a system of human rights in the spirit of international iusnaturalism. This system, respecting the freedom of conscience in the well-known triad of freedom of thought, conscience, and religion, also favoured the positive recognition of the human right to conscientious objection. Recognition of the right to conscientious objection ran from the positive and legal recognition of the freedom of conscience, through the theoretical and legal separation of the right to conscientious objection, to the recognition of this right in a legal institution, known as the conscience clause, which takes the form of a provision allowing the possibility of failure to perform an action due to the so-called motives of conscience. The process of gradual recognition of the right to conscientious objection in the legal order, understood in this way, is defined in this study by the term “institutionalisation of the right-conscience conflict”. This institutionalisation takes various forms and does not always lead to the provision of sufficient legal protection to those wishing to exercise their right to conscientious objection. However, legal recognition of the possibility of non-application of the law in force due to conscientious objection always generates a number of challenges for the coherence of the legal system. In this work, a research task was undertaken using the dogmatic-legal method to answer the question which challenges for the legal systems of Continental law result from the institutionalisation of the law-conscience conflict? The article is divided into two parts, analysing the theoretical-legal and practical-legal consequences of the institutionalisation of the right-conscience conflict and the resulting challenges for the legal systems of Continental law.
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2020, 36; 181-195
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku rozumieniu komunii osób. O interpretacjach adhortacji Amoris laetitia papieża Franciszka
Towards Understanding the Communion of Persons: On the Interpretations of the Exhortation Amoris Laetitia by Pope Francis
Autorzy:
MERECKI SDS, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046785.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Eucharystia, małżeństwo, rozwód, sumienie, norma moralna
Eucharist, marriage, divorce, conscience, moral norm
Opis:
Po opublikowaniu posynodalnej adhortacji apostolskiej Amoris laetitia papieża Franciszka pojawiły się różne, czasami ze sobą sprzeczne, interpretacje wskazań duszpasterskich, które zawarte są w tym dokumencie. Problem dotyczy możliwości dopuszczenia do sakramentu Eucharystii osób rozwiedzionych, który zawarły powtórny związek małżeński. Według niektórych autorów wspominany dokument zmienia dotychczasową dyscyplinę sakramentalną, podczas gdy inni autorzy twierdzą, że w mocy pozostaje dotychczasowe nauczanie Kościoła w tej sprawie. Autor analizuje przede wszystkim argumenty wysuwane na rzecz twierdzenia o zmianie dotychczasowego nauczania, przedstawiając swoje uwagi krytyczne w odniesieniu do nich, i dochodzi do wniosku, że problem wymaga dalszego wyjaśnienia.
After the Post-Synodal Apostolic Exhortation Amoris Laetitia was promulgated by pope Francis there emerged many different, and sometimes conflicting, interpretations of the pastoral indications contained within the document. The question regards the admission to the sacrament of Eucharist of the divorced living in new unions. According to some authors, the document changes the sacramental discipline valid till now, while others see its continuity with the previous teaching of the Church on that matter. The essay analyses in particular the arguments in favor of the change, adding some critical notes, and comes to the conclusion that the problem calls for a further clarification.
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 2 (118); 239-254
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie lekarza weterynarii. Kilka uwag w kontekście uboju rytualnego
Conscience of a veterinarian. A few remarks in the context of ritual slaughter
Autorzy:
Helios, J.
Jedlecka, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763450.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
lekarze weterynarii
etyka zawodowa
sumienie
klauzula sumienia
uboj rytualny
Kodeks Etyki Weterynaryjnej
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2023, 98, 03; 149-155
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konrad Wallenrod – zanegowana wolność?
Konrad Wallenrod – Freedom Contested?
Autorzy:
Hoffmann-Piotrowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309972.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Adam Mickiewicz
Konrad Wallenrod
freedom
conscience of romantic hero
wolność
sumienie bohatera romantycznego
Opis:
Przedmiotem rozważań w artykule jest problem podmiotowej wolności tytułowego bohatera Konrada Wallenroda, która zostaje zanegowana przez jego udział w działaniach, których nie akceptuje i które budzą w nim żywy sprzeciw wewnętrzny. Źródłem zniewolenia staje się Halban, którego presji „mścicielem w masce” nie jest w stanie się przeciwstawić. Kontekstem rozważań są  prace E. Fromma i V. Frankla traktujące o relacji między wolnością i sumieniem.
The subject of consideration in the article is the problem of personal freedom of the title character Konrad Wallenrod, which is negated by his participation in activities that he does not accept. The source of enslavement becomes Halban, whose pressure the "avenger in a mask" is unable to oppose. The context of the considerations are the works of E. Fromm and V. Frankl dealing with the relationship between freedom and conscience.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2023, 18, 13; 41-53
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klauzula sumienia w szkole
The conscience clause at school
Autorzy:
Zadykowicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950596.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
sumienie
klauzula sumienia
szkoła
etyka zawodowa
conscience
the conscience clause
school
professional ethics
Opis:
Discussion of the conscience clause at schools concerns the possibility to refuse the teacher’s actions incompatible with his conscience. This possibility, though questioned by many as unlawful, results from Polish legislation and international law. It is a consequence of freedom of conscience guaranteed by the Constitution of the Republic of Poland and a number of international and national legal acts. There are many situations in which reveals the conflict between the duty of performing a given program or command of educational authorities and their own convictions. They concern mainly the same vision of the school and its functions, school programs and the underlying concept of the human being and interpersonal relationships at the level of professional work of the teacher. In all these situations, the teacher should be a person of conscience, i.e. to follow his voice, which sometimes means opposition to the content of curricula and textbooks, orders of superiors or the prevailing customs.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2015, 14, 2
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wierność sumieniu w świetle wybranych dzieł Johna Henry’ego Newmana oraz Konstytucji Gaudium et spes
Fidelity to conscience in light of the selected works of John Henry Newman and the Constitution Gaudium et spes
Autorzy:
Olszanowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047634.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Conscience
fidelity to conscience
John Henry Newman
Gaudium et spes
Sumienie
wierność sumieniu
Opis:
Spoglądając na panoramę współczesnego świata, można dojść do przekonania, że człowiek XXI wieku głęboko w swoim wnętrzu nosi poważny kryzys tożsamości. Wśród wielu przyczyn takiego stanu rzeczy, niewątpliwie jedną z nich jest to, że zapomniano o roli sumienia jako czynniku, który reguluje i wskazuje na rzeczywistość Prawdy, wobec której człowiek powinien kształtować swoje życie.Przywołanie refleksji nad którą pochylili się Ojcowie Soborowi zebrani na Vaticanum II wydaje się być cenny wkładem we współczesną debatę nad tożsamością człowieka, szczególnie jeśli chodzi o rolę sumienia i obowiązek wierności jego nakazom. Istotny wkład w kształtowanie soborowej koncepcji sumienia ma również ten, który w literaturze fachowej, nazywany jest Ojcem Soboru Watykańskiego II, a mianowicie John Henry Newman, invisibile peritus Soboru Watykańskiego II – określanego także mianem Soboru Newmana – wynoszony jest przez niektórych komentatorów do godności doktora sumienia. Niestety idee, zawarte w nauce kardynała i znajdujące swój dopełnienie w dokumencie soborowym Gaudium et spes, ciągle mają problem, by przebić się do świadomości człowieka XXI wieku.Niniejsze studium podejmuje kwestię obowiązku wierności sumieniu w perspektywie nauczania John’a Henry’ego Newman’a oraz Konstytucji Gaudium et spes. Jego celem jest ukazanie istotnej i tożsamej linii, jaką można zauważyć między myślą kardynała, a nauczaniem Soboru w odniesieniu do poruszanej kwestii. W dobie kryzysu tożsamości współczesnego człowieka przypomnienie fundamentalnej nauki o sumieniu, wydaje się być wartościowym głosem we współczesnej debacie moralnej i istotnym wskazaniem dla dzisiejszego człowieka.
Looking at the panorama of the modern world, one can come to the conclusion that the man of the twenty-first century carries deep in his interior a serious identity crisis. Among the many reasons for this state of affairs, undoubtedly one of them is that man has forgotten about the role of conscience as a factor that regulates and points to the reality of Truth, to which man should form his life.Recalling a reflection discussed among the Council Fathers gathered during Vaticanum II, it appears to be a valuable contribution to the contemporary debate over the identity of man, especially when it comes to the role of conscience and the duty of fidelity to its dictates. A significant contribution to the development of this conciliar concept of conscience is provided by a man, who specializes in literature, referred to as the Father of the Second Vatican Council, namely John Henry Newman. Newman, the invisibile peritus of the Second Vatican Council, which is also called Newman’s Council, is said by some commentators to have been raised to the dignity of Doctor of conscience. Unfortunately, the ideas contained in the teachings of the Cardinal, which found its fulfillment in the conciliar document Gaudium et spes, still have a problem breaking into the consciousness of the twenty-first century man.This study tackles the question of the duty of fidelity to conscience in view of the teaching of John Henry Newman and Gaudium et spes. Its aim is to show a significant and identical line, which can be seen between the thoughts of the Cardinal and the teachings of the Council with regard to the discussed issues. In the age of the identity crisis of modern man, recalling the fundamental teaching of conscience seems to be a valuable voice in contemporary moral debate and an important indication for today's man.
Źródło:
Teologia i moralność; 2015, 10, 1(17); 205-218
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontynuacja myśli Humanae vitae w posynodalnej adhortacji Amoris laetitia czy nowa interpretacja moralności?
Continuing the Thought Humanae vitae in the Post- -synodal Adhortation Amoris laetitia or a New Interpretation of Morality?
Autorzy:
Wojtkun, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035015.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
małżeństwo
norma
grzech
sumienie
prawo stopniowalności
marriage
norm
sin
conscience
law of gradation
Opis:
50 lat po ogłoszeniu encykliki Humanae vitae pojawił się postulat jej ponownej lektury w świetle metody zaproponowanej przez papieża Franciszka w adhortacji Amoris laetitia. Odczytanie na nowo nauczania papieża Pawła VI powinno uwzględnić nową perspektywę wychodzącą nie od norm moralnych, ale od opisu rzeczywistości, w jakiej znajdują się małżonkowie. Ta nowa optyka lektury Humanae vitae, zarysowana w Amoris laetitia, skłania do postawienia pytania: czy nauczanie papieża Franciszka jest kontynuacją czy nową interpretacją moralności? Wyraźne są różnice w podejmowaniu takich zagadnień, jak: istota grzechu, jego wymiar horyzontalny i wertykalny, istnienie aktów wewnętrznie złych. Inaczej niż Paweł VI podejmuje Franciszek zagadnienie sumienia i jego roli przy wyborach moralnych. Trudno oprzeć się wrażeniu, że zakwestionowana zdecydowanie przez Jana Pawła II koncepcja sumienia kreatywnego, pojawia się w uzasadnieniach moralnych papieża Franciszka. Natrafić też możemy na fragmenty adhortacji papieża Franciszka, które mogą świadczyć o opowiadaniu się po stronie koncepcji stopniowalności prawa, również zakwestionowanej w dotychczasowym nauczaniu Kościoła. Różne sposoby interpretowania pewnych aspektów nauczania moralnego prowadzą do wniosku, że adhortacja Franciszka w wielu punktach nie świadczy o kontynuacji doktryny moralnej, ale stanowi propozycję nowego paradygmatu moralności.
50 years after the publication of the encyclical Humanae vitae, there was a demand to read it again in the light of the method proposed by Pope Francis in the exhortation Amoris laetitia. The new reading of the teachings of Pope Paul VI should take into account a new perspective: not from moral norms, but from the description of the reality in which the spouses find themselves. This new reading optics of Humanae vitae outlined in Amoris laetitia raises the question: is the teaching of Pope Francis a continuation or a new interpretation of morality? There are clear differences in taking such issues as: the essence of sin, its horizontal and vertical dimension, the existence of internally evil acts. Contrary to Paul VI, Francis takes the question of conscience and its role in moral choices. It is hard to resist the impression that the concept of creative conscience, definitely rejected by John Paul II, appears in the moral justifications of Pope Francis. We can also come across fragments of Pope Francis' exhortation, which may prove that he was on the side of the concept of the gradation of law, also rejected in the teaching of the Church so far. Various ways of interpreting certain aspects of moral teaching lead to the conclusion that the exhortation of Francis in many points does not indicate the continuation of the moral doctrine, but is a proposal for a new paradigm of morality.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 3; 57-73
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Come to me, all you who are weary and burdened, and I will give you rest”. Mat 11, 28. Identity Narration of a Non-heteronormative Catholic. A Case Study.
„Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię.” Mt 11,28 Narracja tożsamościowa nieheteronormatywnej katoliczki. Studium przypadku.
Autorzy:
Grabowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494457.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
conscience
Church
homosexual
identity
lesbian
non-heteronormative
homoseksualny
Kościół
lesbijka
nieheteronormatywny
sumienie
tożsamość
Opis:
Conscience is the light of truth, says a Catholic lesbian, Polish human rights activist. To her, it should be the key signpost in life. Obvious, though it may seem, being a non-heteronormative person in a democratic country may prove challenging. In addition, to reconcile one’s psychosexual orientation with religion requires breaking the ground and pushing the boundaries. Eventually, only a handful of people manage to further their own agenda. Th e present paper focuses on a personal narrative of a Polish lesbian who has managed to find the way to God. It is a case study which offers insights into how one manages to reconcile seemingly opposing identities. It is meant to reveal the stages of the process of coming to terms with one’s complicated social situation.
Sumienie jest światłem prawdy, mówi wierząca lesbijka, Polka oraz aktywistka broniąca praw człowieka. Jej zdaniem sumienie powinno być jedynym drogowskazem w życiu. Choć wydaje się to niemożliwe, jednakże bycie osobą nieheteronormatywną w kraju demokratycznym może okazać się wyzwaniem. Ponadto, pogodzenie sfery seksualności z przekonaniami religijnymi oznacza przełamywanie granic oraz wychodzenie poza przyjęte normy. Jedynie niektórym udaje się zrealizować ten plan. Artykuł poświęcony jest analizie narracji tożsamościowej polskiej lesbijki, której udało się odnaleźć własną drogę do Boga. Jest to studium przypadku ukazujące proces godzenia nieheteronormatywnej tożsamości z wyznawanymi przekonaniami o podłożu religijnym.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2018, 02; 279-304
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda o człowieku jako fundament kultury politycznej. Główne idee Tadeusza Stycznia
The truth about man as the foundation of political culture. The main ideas of Tadeusz Styczeń
Autorzy:
Jasiński, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195329.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
personalism
conscience
truth
human dignity
political culture
personalizm
sumienie
prawda
godność ludzka
kultura polityczna
Opis:
Celem autora jest przedstawienie i krytyczna analiza głównych idei polskiego personalisty Tadeusza Stycznia na temat prawdy, która jest aksjologiczną podstawą kultury politycznej. Jest nią odkryta w sumieniu prawda o osobowej godności każdego człowieka. Artykuł składa się z trzech głównych części. W pierwszej autor przedstawił koncepcję sumienia Stycznia (sumienie jako sąd prawodawczy, normatywny i powinnościowy). W części drugiej poruszono kwestię prawdy odkrytej w sumieniu (prawdy o ludzkiej godności i wyjątkowości ludzkiej egzystencji). W trzeciej części skoncentrowano się na zagadnieniu kultury politycznej w myśli Stycznia i jej istotnych elementów (etos polegający na afirmacji osoby, czynne współuczestnictwo w trosce o dobro każdego człowieka, respekt dla podmiotowości ludzkiej wyrażającej się w autonomii sumienia, służba państwa na rzecz ochrony życia wszystkich obywateli i zabezpieczenie praw mniejszości).
The author’s purpose is to present and critical analyze of the main ideas of the Polish personalist Tadeusz Styczeń concerning the issues of truth, which is the axiological foundation of political culture. It is the truth about the personal dignity of every human being discovered in the conscience. The article consists of three main parts. In the first one, the author presented Styczeń’s concept of conscience (conscience as a legislative, normative and obligatory judgment). In the second, the issue of the truth discovered in the conscience was raised (truth about human dignity and the gratuitousness of human existence). The third part focuses on the issue of political culture and its essential elements in the thought of Styczeń (ethos consisting in the affirmation of a person, active participation in the concern for the good of every human being, respect for human subjectivity expressed in the autonomy of conscience, service of the state to protect the lives of all citizens and safeguard the rights of minorities).
Źródło:
Logos i Ethos; 2020, 53, 1; 231-251
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sumienie jako fundament godności i wolności człowieka w kontekście jego społecznej odpowiedzialności
Conscience as the Foundation of Human Dignity and Freedom in the Context of Mans Social Responsibility of Man
Autorzy:
Wróbel, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038430.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sumienie
godność człowieka
wolność sumienia
klauzula sumienia
human dignity
freedom of conscience
conscience clause
Opis:
Sumienie nie pełni tylko roli osobistego autorytetu moralnego, ale jest również filarem godności i wolności człowieka w przestrzeni życia społecznego. Umożliwia ono bowiem wspólne poszukiwanie prawdy i rozwiązywanie dylematów moralnych przez członków ludzkiej społeczności. Po przedstawieniu różnych interpretacji sumienia, autor omawia związek sumienia z godnością człowieka. Godność sumienia stoi u podstaw jego wolności. Jednocześnie godność człowieka jest afirmowana w poszanowaniu wolności jego sumienia. Praktycznym wyrazem tej wolności jest prawo do sprzeciwu sumienia. Problem ten występuje najczęściej w kontekście pełnienia obowiązków przez pracowników służby zdrowia. Poszanowanie ich osobowych praw domaga się uszanowania również ich prawa do klauzuli sumienia, kiedy właściwe im postępowanie implikuje ich odpowiedzialność moralną rodzącą konflikt sumienia.
Conscience acts not only as a personal moral authority, but it is also a pillar of dignity and human freedom in the social life. It allows the joint search for the truth and resolve moral dilemmas by members of the human community. After presenting different interpretations of conscience, the author discusses the relationship of conscience with human dignity. The dignity of conscience is the basis of human freedom. At the same time human dignity is affirmed by the respect for freedom of conscience. The practical expression of this freedom is the right to conscientious objection. This problem occurs most often in the context of the duties of health professionals. Respect for their personal rights also demands respect for their right to conscientious objection when the proper procedure implies their moral responsibility which creates a conflict of conscience.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 3; 89-106
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzeciw sumienia w życiu Kościoła
Conscientious Objection in the Life of the Church
Autorzy:
Derdziuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047900.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
conscience
conscientious objection
Church
moral theology
obedience
sumienie
sprzeciw sumienia
Kościół
teologia moralna
posłuszeństwo
Opis:
W niniejszym przedłożeniu wskazano na płaszczyzny sprzeciwu sumienia w Kościele, kryteria rozeznawania jego autentyczności oraz miejsce i formę jego wyrażania. Sprzeciw sumienia w Kościele polegający na profetycznej misji wzywania do nawrócenia, obok płaszczyzny indywidualnej w formie czytelnego świadectwa życia ma też swój wymiar społeczny w postaci działań na rzecz wyeliminowania niewłaściwych postaw w łonie Kościoła i na zewnątrz. W rozeznawaniu sytuacji skłaniającej chrześcijanina do okazania sprzeciwu sumienia istotne jest nastawienie na to, by słuchać bardziej Boga niż ludzi. Winno to dokonywać się klimacie wiary i miłości. Postawa sprzeciwu wymaga odwagi, ale też roztropności w dobieraniu narzędzi i form wyrażania niezgody na zło.
This presentation indicates the plane of conscientious objection in the Church, criteria for discernment of its authenticity and the place and form of its expression. Conscientious objection in the Church based on the prophetic mission of summoning to conversion, has an individual dimension - clear testimony of life, and a social dimension also - in the form of actions to eliminate wrong attitudes within and outside the Church. In order to discern the situation that induces Christians to show their conscientious objection it is very important to listen to God rather than people. The decision must be made in an atmosphere of faith and love. The attitude of objection requires courage, but also prudence in the choice of tools and forms of expression of disagreement to evil.
Źródło:
Teologia i moralność; 2013, 8, 2(14); 77-89
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzeciw sumienia a prawo naturalne
Conscientious Objection and the Natural Law
Autorzy:
Szostek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047907.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
law
natural law
moral conscience
dissent of conscience
prawo
prawo naturalne
sumienie
sprzeciw sumienia
Opis:
Po wstępnych ustaleniach, że przez sumienie rozumie się sąd praktyczny odnoszący się do własnych czynów, to sprzeciw podmiotu oraz że sprzeciw, o który chodzi, to sprzeciw wobec prawa stanowionego, a nie prawa naturalnego, które stanowi podstawę tego sprzeciwu, autor w pierwszej części artykułu przypomina św. Tomasza z Akwinu koncepcję prawa naturalnego. Podkreśla zwłaszcza to, iż jest to prawo Boże, ale wpisane w naturę ludzką tak, że rozumny ludzki podmiot - poznając to prawo oraz jego obowiązywalność i szukając właściwego jego zastosowania w praktyce - staje się niejako jego współautorem. W zorganizowanym społeczeństwie (państwie) przekład prawa naturalnego na praktykę życia codziennego dokonuje się poprzez sformułowanie i uchwalenie odpowiednich zapisów prawa stanowionego. Gdy ten przekład nie odpowiada przekonaniom obywatela, może on zdecydować się na sprzeciw sumienia, którego najbardziej znamiennym wyrazem jest obywatelskie nieposłuszeństwo, polegające na podjęciu działań sprzecznych z  obowiązującym prawom stanowionym, z gotowością  poniesienia prawno-karnych tego kroku konsekwencji. W części drugiej artykułu autor przywołuje niektóre przykłady możliwych konfliktów sumienia prowokujących do podjęcia sprzeciwu sumienia (luki w tzw. prawie antyaborcyjnym, ewentualna legalizacja zapłodnienia in vitro oraz związków homoseksualnych). Podkreśla złożoność tych problemów wynikającą z pluralistycznego charakteru społeczeństwa, zwraca uwagę na potrzebę społecznego dialogu oraz inicjatyw zmierzających do udoskonalenia obowiązującego prawa stanowionego i przestrzega przed pochopnym osądzaniem tych, którzy respektują to prawo pomimo jego ułomności.
First of all the author explains that moral conscience will be understood as the practical judgment concerning the deeds of the agent and that conscientious objection means dissent against the positive law. The ground of this dissent is the natural law. In the first part of his article the author recalls St. Thomas Aquinas' concept of the natural law, emphasizing the connection between its divine authority and the human (rational) participation. In the organized society (in the state) the interpretation of the natural law is made by means of the positive law. When this interpretation goes against the convictions of the citizen, he/she can decide to make a conscientious objection. A special form of this dissent is civil disobedience. In the second part of his article the author provides some examples of the possible conflicts of conscience leading to conscientious objection (inconsistencies in the so called anti-abortion precepts, legalization of in vitro conception and homosexual marriages). The author stresses that these cases are very complicated and a good solution is not easy to reach in the pluralistic societies. He indicates the important role of the public discussion on those difficult issues and warns against rashly blaming those citizens who respect the law in spite of its imperfection.
Źródło:
Teologia i moralność; 2013, 8, 2(14); 7-18
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy wystarczy być dobrym człowiekiem, żeby dostać się do nieba? Przyczynek do eschatologii praktycznej
Is it enough to be a good person to get to heaven? A contribution to practical eschatology
Autorzy:
Kulik, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019603.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jesus Christ
eschatology
Heaven
good man
conscience
Jezus Chrystus
eschatologia
niebo
dobry człowiek
sumienie
Opis:
Według diagnozy postawionej przez papieża Franciszka, zainteresowanie eschatologią na poziomie akademickim i duszpasterskim przeżywa kryzys. Ojciec Święty wyraził swoja opinię przy okazji XXIII wspólnego posiedzenia członków Akademii Papieskich zgromadzonych 4 grudnia 2018 roku w Watykanie, które odbyło się pod hasłem: „Wieczność, inne oblicze życia”. Jednakże można zauważyć, że pewne problemy dotyczące związku życia doczesnego i wiecznego wciąż nurtują współczesnego człowieka i skłaniają do stawiania pytań o jego los po śmierci. Artykuł jest próbą odpowiedzi na jedno z takich pytań: „Czy wystarczy być dobrym człowiekiem, żeby dostać się do nieba?”. Prezentowane rozważania mają na celu stać się przyczynkiem do eschatologii praktycznej. Oznacza to, że poprzez teologiczną refl eksję nad treścią pojęć: „dobry człowiek” i „dostać się do nieba” pragnie się doprowadzić do sformułowania odpowiedzi i wskazania praktycznych wniosków kształtujących właściwe postawy wobec życia i wieczności.
Accord ing to the diagnosis posed by Pope Francis, interest in eschatology, on both the academic and pastoral level, is going through a crisis. The Holy Father expressed his opinion on the occasion of the 23rd public session of the Pontifi cal Academies that took place on 4 December 2018 in the Vatican. The leading theme was: „Eternity, the other face of life”. However, it can be noted that there are some problems regarding the relationship of temporal and eternal life, which still bother modern man and incline him to pose questions about his fate after death. The article is an attempt to answer one of these questions: is it enough to be a good man to get to Heaven? Considerations in this article focus on the purposes of practical eschatology. This means that through the theological refl ection on the concepts of „a good man” and „to get to heaven” the article aims at off ering the right answers, as well as formulating practical conclusions to shape the proper attitude towards life and eternity.
Źródło:
Teologia Praktyczna; 2019, 20; 53-68
1642-6738
Pojawia się w:
Teologia Praktyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Позитивные ценности
Wartości pozytywne
Positive Values
Autorzy:
Чаплий, Наталья И.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497839.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
wartości słowiańskie
światopogląd
duchowość
sumienie
moralność
of Slavic belief
the Weltanschauung
spirituality
conscience
morality
Opis:
Autorka w tekście koncentruje się na tzw. wartościach pozytywnych. W swoich rozważaniach nawiązuje do tradycji kultur słowiańskich, odwołując się do takich wartościach jak: wolność, rozwój, kreacja, umiar, szacunek do przyrody. Wartości tych kultur przeciwstawia kultowi interesów, a zwłaszcza egoizmowi.
The author of the text focuses on so-called positive values. In her own reflections she refers to the tradition of Slavic cultures, invokes to such values as freedom, development, creation, moderation, respect for nature. The values of these cultures the author opposes to the cult of interests, especially to egoism.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2013, 13; 117-124
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dogmatyczno-personalistyczna wartość pracy w kontekście dominacji paradygmatu technologicznego w kulturze wspóczesnej
Dogmatic-Personalistic Value of Work in the Context of Technological Paradigms Domination in Contemporary Civilisation
Autorzy:
Czura, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1051070.pdf
Data publikacji:
2020-03-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
praca
Trójca
paradygmat
technologia
osoba
godność
sumienie
work
Trinity
paradigm
technology
person
dognity
conscience
Opis:
Obecnie niedoceniany jest ogromny wkład, jaki Kościół katolicki wniósł do rozumienia pracy ludzkiej. Trudno sobie wyobrazić głębokie przemiany polityczne w środkowo-wschodniej Europie bez Solidarności, a jej samej nie sposób zrozumieć bez wpływu Kościoła katolickiego w Polsce. Stąd można wskazać na ewangeliczną genezę zasadniczej tezy Solidarności – jedni drugich ciężary noście. Wpływ Kościoła katolickiego na rozumienie pracy sięga jednak daleko w przeszłość. Już papież Leon XIII w encyklice Rerum novarum wprowadził kilka nowatorskich rozwiązań, co też było kontynuowane przez jego następców, Piusa XI w encyklice Quadragesimo anno, Jana XXIII w encyklice Mater et Magistra, przez nauczanie Soboru Watykańskiego II, głównie w Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium oraz Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, aż po naukę Jana Pawła II w encyklice Laborem exercens. Oczywiście najważniejszą syntezę w temacie pracy przedstawił Sobór Watykański II. Obecnie istnieje pilna potrzeba uwspółcześnienia nauki ojców soboru, a w niektórych przypadkach należy przekroczyć ten nieoceniony skarb nauki soborowej. Pojawiają się nowe problemy, które należy podjąć.
The Author of the article invokes to the rich tradition of Catholic Church concerning the issue of work. Beginning with decisive Pope’s Leon XIII encyclical the Church pays attention to explain and present in the light of the Manifestation of God everything what links with a human work. The article analyzes the most vital conclusions which result from social engagement of Catholic Church. Presented article shows the matter of work in the light of current challenges such as: eradication, consumerism and mainly the appearance of technological paradigm’s primacy in contemporary culture. In this context the article is an attempt to answer the question, what is dogmatic value of human work in life which is overran by technology. In order to answer that question the Author of the article refers to axiological Trinitarian paradigm’s dimension, preached by Catholic Church. The innovativeness of presented article relies on showing axiological dogmatic Trinitarian’s dimension in perspective of human work in the age of technological paradigm’s primacy.
Źródło:
Teologia w Polsce; 2018, 12, 1; 95-108
1732-4572
Pojawia się w:
Teologia w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medical ethics in dimensions
Autorzy:
Harabišová, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/323765.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
medical ethics
ethical dilemma
moral burden
conscience
etyka medyczna
dylemat etyczny
ciężar moralny
sumienie
Opis:
There are topics that concern society on a narrow or wide scale, but ethics are permeated continuously throughout the society. Ethics is not only a discipline of practical philosophy examining the standards of human moral conduct, but in the professional level it is primarily a method of thinking and a sort of compass for the professional activity of an individual, in the dimensions of dignity, honour and conscience. It does not decide itself, but it provides opportunities for free choice of moral choice and voluntariness of action. Every field of human activity, and therefore also the field of health care, has its own moral imperatives, rules and norms, the observance of which is ensured primarily by conscience within the mechanism of self-reflection. We act in the background of conscience to preserve our moral integrity and honour, act so that we can respect ourselves and not lose the respect of others. It's not just expert knowledge, but above all an ethical human approach that makes a real and good health care professional. The reason for presenting our contribution is an outline of the current current discourse on medical ethics in the Czech Republic. Its source is the above-mentioned publication line, but above all the empirical practical experience of the author, reflected in the theoretical character of the article The open and still unresolved ethical dilemmas that doctors meet in their profession are many and for this reason the title of the article is conceived in the sense of an open name - medical ethics in dimensions, respectively. in the dimensions of perhaps never ending ethical issues concerning health.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 122; 51-58
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karola Wojtyły krytyka koncepcji osoby Maxa Schelera
Autorzy:
Biesaga, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426683.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
person
consciousness
human agency
ethical experience
conscience
osoba
świadomość
sprawczość osoby
, przeżycie etyczne
sumienie
Opis:
The paper reconstructs Karol Wojtyła’s criticism of Max Scheler’s concept of a person, consciousness, and ethical experience. As underlined by Wojtyła, in the ethics of Scheler the concepts of consciousness and existence of a person are treated separately and the ethical experience is reduced to emotional experience of values. In addition, in the proposals of Scheler the personal agency which allows one to act, the normative functioning of the conscience as well as the moral obligation and the ethical values, are all eradicated. In other words, the proper understanding of the moral good and its practical implementation are distorted.According to the Cracovian thinker, the person is not a sum of conscious experiences, but it rather is a truly existing entity that actualises itself in the acts of cognition and in the acts of action. Consciousness cannot be detached from the real existence of a person, because it is its act. Ethical experience is not only an experience of the content of values, but it is also an experience of the moral obligation and the conscience order, as well as the experience of being an agent and have the capacity to act.According to the Wojtyła’s criticism of the proposal of ethics of Scheler, the latter is neither suitable for an adequate explanation of moral behavior, nor to picture the true agency of a person and its improvement that takes place through its actions.
Artykuł rekonstruuje Karola Wojtyły krytykę koncepcji osoby, świadomości, przeżycia etycznego autorstwa Maxa Schelera. Scheler, zdaniem Wojtyły, oderwał w swej etyce świadomość od istnienia osoby, zacieśnił przeżycie etyczne do emocjonalnego przeżywania wartości, wyrugował osobowe sprawstwo czynu, normatywne funkcjonowanie sumienia, powinność moralną, wartości etyczne, czyli zniekształcił właściwe rozumienie dobra moralnego i jego praktyczną realizację.Osoba, według krakowskiego myśliciela, nie jest sumą świadomych przeżyć, ale realnie istniejącym bytem, aktualizującym się w aktach poznania i w aktach działania. Świadomość nie może być oderwana od realnego istnienia osoby, gdyż jest jej aktem. Przeżycie etyczne to nie tylko doznanie treści wartości, ale doświadczenie powinności moralnej, nakazu sumienia, doświadczenie tego, że jestem sprawcą czynu.W sumie propozycja etyki Schelera, zdaniem jej krytyka, nie nadaje się do adekwatnego wyjaśnienia postępowania moralnego, do ukazania realnej sprawczości osoby i jej doskonalenia się poprzez czyn.
Źródło:
Logos i Ethos; 2018, 47, 1
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologiczne podstawy etyki
Anthropological foundations of ethics
Autorzy:
Andrzejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078909.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
etyka
osoba ludzka
intelekt
wola
sumienie
ethics
human person
Thomas Aquinas
intellect
will
conscience
Opis:
The belief in the uniqueness of man was shared by many philosophers who have represented different ways of thinking. Plato recognized man as a soul imprisoned in the body. The world of gods and ideas was the homeland of the soul, whereas soul was only a pilgrim in earthly world. Using empirical cognition in accordance with a methodology Aristotle claimed that man is a rational animal. This rationality was so special to Aristotle that he regarded it as divine. Thomas Aquinas inherits the Aristotelian tradition, enriched by the views of Cicero, Augustine and Arab philosophers. Ethics is most often described as "moral philosophy", which seems to indicate that it is about the science of morality, which is an integral part of philosophy. As such, it deals with principles (principles). In the case of ethics these are the principles of choosing the moral good. In this way Aquinas defines the subject of ethics. It is different from the subjects of other philosophical disciplines. In Aquinas's approach, ethics is autonomous in terms of subject, but methodologically it depends on metaphysics and anthropology. Also, the starting points of ethical reflection lies in first philosophy (metaphysics) and human philosophy (philosophical anthropology). According to the anthropological foundations of ethics, these are, according to Thomas, some consequences of human nature as a personal being. At the same time, it is worth noting that the topic of a person and personal relationships goes beyond human philosophy, because God is also a person who establishes personal relationships with other persons. As part of human philosophy, we examine the consequences of being a person that relate to human existence. They have a significant impact on human morality. These are: individuality, rationality, freedom and the already mentioned personal relationships. The consequences of this personal structure in man is having intellect and will, which results in intellectual cognition and free decision making. The very "mechanism" of behavior, which is always individual, is explained by Aquinas by the means of his concept of conscience, which in his ethics is the subjective principle of morality.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 157-172
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posługa pokoju sumień zadaniem sędziego. Przemówienie Franciszka do Roty Rzymskiej z 29.01.2018 roku
Autorzy:
GÓRALSKI, WOJCIECH
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2086437.pdf
Data publikacji:
2018-11-03
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Franciszek
Rota Rzymska
sędzia
małżeństwo
sumienie
katechumenat
Francis
Roman Rota
judge
marriage
conscience
catechumenate
Opis:
In the papal annual speech addressed to the Tribunal of the Roman Rota on January 29, 2018, Francis raised the subject of an important aspect of a judges’ ministry, which is the central place of conscience of each judge and conscience of those whose cases he deals with. As emphasized by the speaker, the judges’ activity is also seen as a ministry of conscience and requires performing it with full conscientiousness. Presenting and commenting on the papal speech, the author focuses on the following issues present in the Francis’ allocation: a judge as an expert on conscience, the role of conscience in brides’ choices, the need for marital catechumenate (based on the sacrament of baptism), conscientious obedience of all the faithful, administration of justice in matrimonial matters a matter of conscience. Undoubtedly, the speech of Francis to the Roman Rota of 29 January 2018 is a significant part of the long course of papal teaching undertaken in this form.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2018, 61, 4; 93-106
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialna miłość samego siebie w nauczaniu Jana Pawła II
Responsible Love of Oneself in John Paul IIs Teaching
Autorzy:
Rzepa, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339135.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Duch Święty
nowy człowiek
odpowiedzialność
powołanie
sumienie
Holy Spirit
new man
responsibility
vocation
conscience
Opis:
The man is created by God in order to build perfection in himself with his own effort. An integral development comprises all the planes, in which a man’s life is manifested, that is developing the human body in the physical dimension, developing the mental abilities and possibilities as well as skills, and also the spiritual growth. This is possible only when a man discovers himself and his existence not only in the space of „the living project”, but first of all as „a living vocation”. This growing up in the personal meaning is done by a responsible use of freedom. In this way a man should allow the Holy Spirit to guide him and should be obedient to Him. Such an attitude leads consequently to a deeper recognition of oneself in the entirety of human existence. This discovering of the fullness of humanity and of living vocation is done in the way of the conscience. Hence John Paul II calls for watching over one’s state of conscience and points that the inner truth has a fundamental significance in human life. A man is himself by means of his inner truth, whose cognition and acceptance is made difficult by sin. „A new man” – redeemed by Christ – is called to be responsible not only according to his personal dignity, but first of all according to grace, to that supernatural gift. Responsibility of „the new man” in Christ is first of all a call to reflect in oneself this greatness, to which Christ calls and whose measure He becomes Himself. This can be done only by trusting in God. Responsibility for being a God's child will ultimately be revealed by subjection to the guidance of the Holy Spirit.
Źródło:
Roczniki Teologii Moralnej; 2009, 1; 55-65
2081-1810
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Moralnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O co chodzi w Etyce chrześcijańskiej dla postchrześcijańskiej epoki?
What Is “Christian Ethics for the Post-Christian Age” About?
Autorzy:
Gałecki, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232562.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etyka chrześcijańska
pochrześcijaństwo
cnoty
sumienie
prawo naturalne
Christian ethics
post-Christianity
virtues
conscience
natural law
Opis:
Tekst jest wstępem do dyskusji, prezentującym pokrótce będącą jej przedmiotem książkę Etyka chrześcijańskiej dla postchrześcijańskiej epoki Sebastiana Gałeckiego. Według autora książka usiłuje znaleźć odpowiedź na pytanie o to, czy wciąż możliwe jest ponowne połączenie trzech tradycji chrześcijańskiego myślenia o moralności: etyki prawa naturalnego, etyki sumienia i etyki cnót. Chodzi o takie połączenie, które nie będzie prostą rekonstrukcją średniowiecznych traktatów etycznych, lecz stworzeniem całkowicie współczesnego systemu, wyrażonego w języku zrozumiałym dla dzisiejszej kultury Zachodu — kultury deklaratywnie zrywającej ze swoim dziedzictwem chrześcijańskim, choć wciąż do niego nieświadomie powracającym i nawiązującym.
The text is an introduction to the discussion, presenting briefly the book that is its subject Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańkiej epoki [Christian Ethics for the Post-Christian Age] by Sebastian Gałecki. The book tries to find an answer to the question of whether it is possible to re-merge the three traditions of Christian ethics (natural law, virtues, conscience) to create an ethical system expressed in a language understandable to contemporary culture, which consciously breaks up with his Christian heritage, although in fact he is still thoroughly penetrated by it.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 403-411
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 126

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies