Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Stadt" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-10 z 10
Tytuł:
Miasta są dla ludzi – wstęp do Jana Gehla koncepcji miasta
Autorzy:
Karapuda, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643887.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Stadt
Anthropologie der Stadt
öffentlicher Raum
Städte für Menschen
Jan Gehl
city
anthropology of the city
public space
cities for people
miasto
antropologia miasta
przestrzeń publiczna
miasta dla ludzi
Opis:
Der Artikel stellt die Theorie der Stadt von Jan Gehl dar. Gehl weist auf die Notwendigkeit hin, bei der Planung unserer Städte die elementaren Grundsätze zu berücksichtigen, die sich aus dem humanistischen Denken über den öffentlichen Raum und die biologische Konstruktion des Menschen ergeben. In Gehls Entwurf lege ich einen besonderen Wert auf die Tatsache, dass er in den Mittelpunkt seiner Überlegungen die Proxemik stellte. Die Proxemik beschreibt sowohl gegenseitige räumliche Beziehungen zwischen Menschen, als auch die Beziehungen zwischen Menschen und sie umgebenden Dingen. Gehl betont solche Faktoren wie menschliche Mobilität oder Sinne, weil sie über die Gebrauchsweise der Stadt durch die Menschen entscheiden. Ich untersuche seinen Entwurf unter dem Gesichtspunkt des Einflusses, den die Qualität des öffentlichen Raums auf die darin stattfindenden Beziehungen ausübt.
The article presents the concept of the city by Jan Gehl, which initially indicates the necessity of taking into consideration the basic principles resulting from humanistic thinking about public space and human biological structure in the process of planning our cities. Furthermore, I pay special attention to the fact that the central point of Gehl’s investigations is proxemics, describing mutual spatial relations between people, as well as those between people and surrounding objects. In his theory, Gehl emphasizes such factors as human mobility or human senses because they determine the ways in which people „make use” of their cities. I also analyze his concept in terms of the impact of the quality of public spaces in cities on the relationships that occur within these spaces.
Artykuł przedstawia teorię miasta Jana Gehla, który wskazuje konieczność uwzględniania w planowaniu naszych miast podstawowych zasad wynikających z humanistycznego myślenia o przestrzeni publicznej i konstrukcji biologicznej człowieka. W koncepcji Gehla zwracam szczególną uwagę na fakt, że centralnym punktem swoich dociekań uczynił on proksemikę, opisującą wzajemne relacje przestrzenne pomiędzy ludźmi, jak również relacje między ludźmi a otaczającymi ich przedmiotami. Gehl akcentuje takie czynniki jak ludzka mobilność czy ludzkie zmysły bo to one decydują o sposobach użytkowania miast przez ludzi. Analizuję jego koncepcję pod kątem wpływu jakości przestrzeni publicznych w miastach na relacje, które w tych przestrzeniach zachodzą.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 26
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słynna gdańska polonuska: Siostra Lucjana Maria Wanda Makurath (1911-1999)
Eine berühmte Polin: Schwester Lucjana Maria Wanda Makurath (1911-1999)
Autorzy:
Stefaniak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559034.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Wanda Makurath
Wolne Miasto Gdańsk
dominikanki
dominikanie świeccy
Freie Stadt Danzig
Dominikanerinnen
Dominikanische Tertiaren
Opis:
Wanda Makurath pochodziła z dawna zasiedziałej w Gdańsku polskiej rodziny Kaszubów. Urodziła się w Stegnie (Steegen) 5 maja 1911 r. Uczęszczała do Polskiej Szkoły Senackiej. W 1928 r. wstąpiła do Zgromadzenia Dominikanek Kontemplacyjno-Czynnych III Zakonu Św. Dominika. Tam złożyła 19 listopada 1934 r. śluby wieczyste. W 1934 r. uzyskała w Tarnowie dyplom nauczycielki. Zaraz też podjęła pracę pedagogiczną, kolejno w Kielcach i Skarszewach koło Kościerzyny. W dniu 17 kwietnia 1937 r. została wysłana do Wolnego Miasta Gdańska, by objąć posadę nauczycielki w mieszczącej się w Domu Polskim szkole w miejscowości Piekło (Peickel). W dniu 1 września 1939 r. hitlerowcy aresztowali trzy dominikanki, po uwolnieniu siostra Lucjana przyjechała do Gdańska, skąd została wysiedlona do Generalnego Gubernatorstwa. Podjęła się tam prowadzenia tajnych kompletów w ramach działalności w Polskim Komitecie Rady Głównej Opiekuńczej. Po wyzwoleniu powróciła do pracy szkolnej: była zatrudniona (1945-1953) w Orzeszu koło Pszczyny na Górnym Śląsku. Od 1 września 1956 r. pracowała w szkole w Gdańsku. Do 1957 r. była związana ze Zgromadzeniem Dominikanek Życia Apostolskiego. Potem związała się ślubami z Fraternią Gdańską Trzeciego Zakonu Dominikańskiego. Jako przełożona tercjarzy dominikańskich w Gdańsku wiele wysiłku włożyła w rozwój fraterni. Zmarła 16 grudnia 1999 r. zamykając rozdział, jakim byli niegdyś niezłomni Polacy w Gdańsku.
Wanda Makurath stammte aus einer seit langer Zeit in Danzig wohnenden polnischen Kaschuben Familie. Sie wurde in Steegen am 5. Mai 1911 geboren. Sie besuchte die Polnische Schule des Senats. Im Jahre 1928 trat sie in die beschaulich-tätige Kongregation der Dominikanerinnen des Dritten Ordens des Hl. Dominikus. Dort legte sie am 19. November 1934 die ewige Profess. 1934 erlangte sie das Lehrerdiplom. Gleich begann sie die pädagogische Arbeit, zuerst in Kielce dann in Skaryszewa bei Kościerzyna. Am 17. April 1937 wurde sie in die Freie Stadt Danzig gesandt, um dort den Lehrerposten in einer polnischen Schule in Peickel anzutreten, die in der Gabel der Weichsel und des Nogat lag. Hier zeigte sich die heroische und heldenhafte Haltung der Sr. Lucjana als Polin und als Ordensfrau. In der Schule leitete sie den Gesangsunterricht, einen Chor, Pfadfinder für Mädchen und Buben, einen Kunstkreis. Sie begeisterte Mädchen für den Polnisch Unterricht, die Handarbeit und das Turnen. Sie setzte sich beträchtlich in der Pfarre Pieklo ein, und gründete den Eucharistischen Kreuzzug, den Katholischen Jugendverein, den Katholischen Mütterverein, den Katholischen Jugendverein für die Mädchen und den Lebendigen Rosenkranz. Am 1. September 1939 verhafteten die Nazis drei Dominikanerinnen, und fuhren sie in die Haft in Elbląg. Nach dem Freispruch kam Sr. Lucjana nach Danzig aber bald wurde sie nach Generalgouvernement vertrieben. Dort begann sie heimlich zu unterrichten, im Rahmen der Tätigkeit des Polnischen Komitees des Rats der Wohlfahrt. Sr. Lucjana hielt sich zuerst in Nozdrzec bei Przeworsk auf, wo sie einen Kindergarten für die Dorfkinder mitorganisierte. Dann vom 1. August 1942 bis 31. Januar 1943 lebte sie im Kloster in Bieliny und arbeitete im Polnischen Rat der Wohlfahrt. Von März 1943 bis Mai 1945 hielt sich Sr. Lucjana im Generalhaus der Kongregation im Biała Niżna auf. Dort arbeitete sie in einer halblegalen Volksschule. Gleichzeitig leitete sie den hiesigen Chor und lehrte dabei die Jugendlichen Polnisch, Geschichte und Gesang. Nach der Freisetzung nahm sie den Lehrposten wieder auf. Sie arbeitete: 1945-1953 in Orzesz bei Pszczyna in Oberschlesien, vom 1. September 1956 in einer Schule in Danzig. Bis 1957 war sie mit der Kongregation der Dominikanerinnen des Hl. Dominikus verbunden. Dann legte sie in Danzig die Gelübde in der Fraternität des dominikanischen Dritten Ordens ab. Als langjährige Oberin (1973-1993) diente sie ihr fruchtbar mit großem Engagement und Hingabe. Sie war ein Mitglied des Provinzrates (1972-1991). Treu ihrem dominikanischen Charisma wirkte sie im Geiste ihrer verborgenen Weihe an Gott, als Lehrerin in der Grundschule Nr. 27 in Danzig bis zur ihrer Pensionierung im Jahre 1968. Als Oberin der dortigen dominikanischen Terziaren gab sie sich viel Mühe um die Entwicklung der Fraternität zu fördern. Sie starb am 16. Dezember 1999 und schloss das Kapitel der unbeugsamen Polen in Danzig.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2015, 36; 231-248
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Willi Drost – ostatni dyrektor Stadtmuseum (muzeum miejskiego) w Gdańsku
Willi Drost: the last director of the Stadtmuseum (city museum) in Gdańsk
Autorzy:
Kramer-Galińska, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/432915.pdf
Data publikacji:
2019-07-11
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Wolne Miasto Gdańsk
Muzeum Miejskie w Gdańsku
Stadt - und Provinzialmuseum
Willi Drost (1892–1964)
narodowy socjalizm
straty wojenne
badania proweniencyjne
nazistowska grabież dzieł sztuki
Free City of Gdańsk
City Museum in Gdańsk
Stadt- und Provinzialmuseum
National Socialism
war losses
provenance studies
Nazi looting of artworks
Opis:
O ile historia Wolnego Miasta Gdańska (1920–1939) doczekała się w Polsce po 1989 r. wielu naukowych opracowań, o tyle działalność instytucji i osób – w szczególności gdańszczan narodowości niemieckiej, którzy odgrywali znaczącą rolę w życiu politycznym, kulturalnym, naukowym, oświatowym i duchowym Gdańska do 1945 r. – pozostaje w znacznej mierze ciągle nieopracowana. Taką postacią jest urodzony w tym mieście w 1892 r. Willi Drost. Po studiach oraz pracy naukowej w Lipsku, Marburgu, a także Kolonii i Królewcu powrócił w 1930 r. do Gdańska, gdzie powierzono mu posadę kustosza, następnie konserwatora zabytków Wolnego Miasta Gdańska, a od 1938 r. funkcję dyrektora Muzeum Miejskiego. Sprawował ją nieprzerwanie do 1945 roku. Od 1930 r. był także wykładowcą historii sztuki w Wyższej Szkole Technicznej (Technischer Hochschule), kustoszem Zbiorów Muzealnych całego obszaru Gdańsk – Prusy Zachodnie. Efektem pracy naukowej są jego liczne publikacje z zakresu teorii sztuki, malarstwa nowożytnego północnej Europy oraz sztuki Gdańska. Zasługą Drosta były prowadzone od 1934 r. prace inwentaryzacyjne zabytkowych kościołów gdańskich. Na podstawie zachowanych materiałów Drost opracował oraz opublikował w latach 1957–1964 5-tomową serię pt. Zabytki Sztuki Miasta Gdańska (Kunstdenkmäler der Stadt Danzig). W czasie II wojny światowej, wspólnie z prof. Erichem Volmarem, kierował akcją zabezpieczania i ewakuacji dzieł sztuki z Muzeum Miejskiego, Sali Czerwonej Ratusza, Dworu Artusa, Domu Uphagena, kościołów i innych obiektów zabytkowych. Bezpośrednio po jej zakończeniu Drost pozostał w Gdańsku i pomagał polskim historykom sztuki w odzyskaniu dzieł sztuki ukrytych w mieście i okolicach. Wiosną 1946 r. wyjechał do Niemiec i wykładał na uniwersytetach w Hamburgu oraz w Tybindze. Do końca życia pozostał propagatorem dziedzictwa kulturowego Gdańska. W uznaniu zasług uhonorowano Drosta licznymi nagrodami w Niemczech, a w 1992 r., w 100-lecie urodzin, odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową usytuowaną przed budynkiem dawnego Muzeum Miejskiego, a dziś Narodowego w Gdańsku. Artykuł ma przybliżyć działalność Drosta jako muzealnika oraz przypomnieć jego zasługi dla Gdańska.
As much as the history of the Free City of Danzig (1920–1939) has been dedicated numerous academic studies, the activity of its institutions and people, particularly Gdańsk residents of German nationality who played a significant role in the city’s political, cultural, scientific, educational, and spiritual life until 1945 has been hardly investigated. One of such individuals is Willi Drost born in Gdańsk in 1892. Following his studies and academic work in Leipzig, Marburg, Cologne, and Konigsberg, in 1930 he returned to Gdańsk, where he was offered the position of a custodian and later conservator of monuments of the Free City of Gdańsk; furthermore, as of 1938 he was appointed Director of the City Museum, which he remained uninterruptedly until 1945. Beginning from 1930, he was also professor of art history at the Technischer Hochschule, engineering university, as well as curator of Museum Collections for the whole region of Gdańsk – Western Prussia. His scholarly activity yielded numerous publications in art theory, North European modern painting, and Gdańsk art. Furthermore, Drost takes credit for the inventory of Gdańsk historic churches conducted from 1934 onwards. Resorting to the preserved materials, in 1957–1964, Drost published a 5-volume series titled Art Monuments of the City of Gdańsk (Kunstdenkmäler der Stadt Danzig). During WW II, together with Prof. Erich Volmar, he supervised the action of protecting and evacuating art works from the City Museum, Town Hall’s Red Room, Artus Manor, Uphagen’s House, as well as from churches and other historic facilities. Directly following the end of WW II, Drost stayed on in Gdańsk, helping Polish art historians to recover art works hidden in the city and its vicinity. Having left for Germany in the spring of 1946, he was professor at Hamburg and Tubingen universities. Until his last days he continued to promote the cultural heritage of Gdańsk. In recognition of his merits, Drost was honoured with numerous awards in Germany, while in 1992, on the 100th anniversary of his Birthday, a plaque commemorating him was unveiled in front of the building of the former City Museum (Stadtmuseum), today housing the National Museum in Gdańsk. The paper’s goal is to popularize Drost’s endeavours as a museologist, and to recall all he did for Gdańsk.
Źródło:
Muzealnictwo; 2019, 60; 108-120
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gminy miejskie w średniowiecznych Prusach i Inflantach – pomiędzy władzą rady a uczestnictwem mieszczan
Autorzy:
Czaja, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607636.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
die mittelalterliche Stadt
Preuβen
Livland
Stadtgemeinde
Stadtrepräsentation
medieval town
Prussia
Livonia
urban municipality
self-image
miasto średniowieczne
Prusy
Inflanty
gmina miejska
własny wizerunek
Opis:
Der Artikel präsentiert Forschungen zum Modell der Stadtgemeinde, wie es sich im Selbstbild der wichtigsten Städte in Preußen und Livland im Mittelalter herausbildete, und seinen Verbindungen mit der sozialen und politischen Wirklichkeit. Eine Analyse der in der Korrespondenz und in den Dokumenten angewandten gewohnheitsmäßigen Praktiken ergab, dass sich die preußischen und livländischen Städte im 13. Jahrhundert als Stadtgemeinden präsentierten, die mit Hilfe von Organe der Gemeindeherrschaft (Ortsverwalter, Stadtrat) funktionierten. Mit Beginn des 14. Jahrhunderts wurde in den wichtigsten preußischen Städten eine Tendenz zur Betonung der Oberrigket des Stadtrates gegenüber der Bürgergemeinschaft erkennbar. In Livland galt das Bild einer egalitären Gemeinschaft bis in die zweite Hälfte des 14. Jahrhunderts. Trotz der dominierenden politischen Rolle der oligarchischen Stadträte überwogen die Ideen des Gemeinwohls und der Beteiligung der Bürger an der Herrschaftsausübung. Der Autor zeigt, dass die Stadträte in Zeiten des Konflikts mit dem Territorialherrscher und jedesmal, wenn es zu inneren Kämpfen kam, unabhängig von der politischen Wirklichkeit versuchten, das Bild einer egalitären Gemeinschaft zu kreieren, die an den meisten politischen und administrativen Entscheidungen beteiligt war. In Livland sollen die Gilden im 15. Jahrhundert eingeladen worden sein, über Stadtgemeinden (Riga, Reval) betreffende Angelegenheiten mitzuentscheiden. Die als Teil des Selbstbildes der Städte geschaffenen Bilder sollten als Kommunikationsmittel betrachtet werden, die dem Erreichen bestimmter politischer und sozialer Ziele dienten. In beschränktem Maße würden sie die wirkliche politische Kondition der preußischen und livländischen Städte widerspiegeln.
The article presents the research on the model of an urban municipality as created in the self-image of major cities in Prussia and Livonia in the Middle Ages and its connection with the social and political reality. The analysis of the habitual practices used in correspondence and documents indicates that in the 13th century, Prussian and Livonian towns presented themselves as civil communities acting through the bodies of the communal authority (the head of the village, the city council). From the beginning of the 14th century in the major Prussian cities there arose a tendency to highlight the supreme authority of the city council over the community of citizens. In Livonia the image of the egalitarian community remained valid until the second half of the 14th century. Despite the dominant political role of the oligarchic city councils, the ideas of the common good and the citizens’ participation in governing the city prevailed. The author indicates that in periods of conflict with the territorial ruler and whenever internal infighting occurred, the city councils, irrespective of the political reality, tried to create a picture of an egalitarian community that took part in the most important political and administrative decisions. In Livonia in the 15th century, guilds would be invited to the process of making decisions concerning the urban municipalities (Riga, Tallin). The pictures created as part of the cities’ self-image should be treated as a means of communication serving to achieve certain political and social aims. They only reflected the actual political conditions of Prussian and Livonian towns to a limited extent.
Artykuł przedstawia badania nad modelem gminy miejskiej, jaki uformował się we własnym wizerunku głównych miast w Prusach i Inflantach w wiekach średnich, oraz jego powiązania z rzeczywistością społeczną i polityczną. Analiza zwyczajowych praktyk stosowanych w korespondencji i dokumentach wskazuje, że w XIII w. pruskie i inflanckie miasta przedstawiały się jako wspólnoty miejskie działające poprzez organy władzy gminnej (zarządca miejscowości, rada miejska). Wraz z początkiem XIV stulecia w głównych miastach pruskich pojawiła się tendencja do podkreślania zwierzchniej władzy rady miejskiej nad społecznością mieszczan. W Inflantach wizerunek egalitarnej wspólnoty obowiązywał do drugiej połowy XIV stulecia. Mimo dominującej roli politycznej oligarchicznych rad miejskich, przeważały idee dobra wspólnego i udziału mieszczan w sprawowaniu rządów. Autor wskazuje, że w okresach konfliktu z władcą terytorialnym i za każdym razem, kiedy pojawiały się walki wewnętrzne, rady miejskie, niezależnie od rzeczywistości politycznej, próbowały wykreować obraz społeczności egalitarnej, która uczestniczyła w podejmowaniu większości decyzji politycznych i administracyjnych. W Inflantach w XV w. gildie miały być zapraszane do podejmowania decyzji dotyczących gmin miejskich (Ryga, Tallin). Obrazy wytworzone jako część autowizerunku miast powinny być rozpatrywane jako środki komunikacji służące osiąganiu określonych celów politycznych i społecznych. W ograniczonym stopniu odzwierciedlały one rzeczywistą kondycję polityczną miast pruskich i inflanckich.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2017, 72
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamek a miasto. Analiza semantyczna terminu castrum w polskiej łacinie średniowiecznej
Castle and City. A Semantic Analysis of the Word castrum in Polish Medieval Latin
Burg und Stadt. Semantische Analyse des Begriffs castrum im mittelalterlichen polnischen Latein
Autorzy:
Rzepiela, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177732.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
castrum
kastellologische Terminologie
mittelalterliche Stadt
mittelalterliches Latein
Korpus des mittelalterlichen Lateins
terminologia kastelologiczna
średniowieczne miasto
łacina średniowieczna
korpusy łaciny średniowiecznej
castel terminology
medieval city
medieval Latin
medieval Latin corpora
Opis:
W artykule omówiono dystrybucję semantyczną rzeczownika castrum jako najpopularniejszego terminu używanego w polskiej łacinie średniowiecznej na oznaczenie zamków i zespołów zamkowo-miejskich. Jako podstawa materiałowa dla zaprezentowanych badań posłużyły dwa korpusy polskiej łaciny średniowiecznej, korpus języka ogólnego eFontes oraz korpus dzieł Jana Długosza, opracowane w Pracowni Łaciny Średniowiecznej Instytutu Języka Polskiego PAN. W pierwszej części artykułu, po uwagach wstępnych poświęconych specyfice korpusów języków dawnych, zostają przytoczone dane porównawcze dotyczące frekwencji w źródłach rzeczownika castrum i pozostałych rzeczowników – terminów kastelologicznych, jak również podniesiona zostaje kwestia precyzji semantycznej terminologii kastelologicznej. W dalszej części artykułu omówiono relacje zachodzące między zamkiem a miastem, gdy funkcjonują one w ramach jednego kompleksu architektonicznego. Dla badania tych relacji szczególnie istotne znaczenie ma obserwacja kolokacji współtworzonych przez rzeczownik castrum. Na podstawie listy dziesięciu najpopularniejszych wyrazów – „partnerów” kolokacyjnych castrum, wyodrębnionych z korpusów, podejmuje się próbę opisania najważniejszych funkcji zamku w przestrzeni miejskiej. Wskazuje się tutaj kolejno na: funkcję sądowniczą zamku, jego funkcję przy określaniu obiektów w topografii miejskiej, jego rolę jako pracodawcy dla mieszkańców miasta.
In dem vorliegenden Beitrag wird die semantische Distribution des Substantivs castrum einer Analyse unterzogen, das der am häufigsten verwendete Begriff zur Bezeichnung von Burganlagen und Burgstädten im mittelalterlichen polnischen Latein war. Als Datengrundlage für die Untersuchung dienten zwei Korpora des mittelalterlichen polnischen Lateins – das allgemeinsprachliche Korpus eFontes und das Korpus der Werke von Jan Długosz, die in der Abteilung für mittelalterliches Latein am Institut der Polnischen Sprache der Polnischen Akademie der Wissenschaften (PAN) entwickelt wurden. Im ersten Teil des Artikels werden nach einleitenden Bemerkungen zur Besonderheit von Korpora alter Sprachen vergleichende Daten zur Häufigkeit des Substantivs castrum und anderer Substantive (kastellologische Begriffe) in den Quellen angeführt sowie die Frage nach der semantischen Präzision der kastellologischen Terminologie behandelt. Im weiteren Teil werden die Verhältnisse zwischen Burg und Stadt im Rahmen einer gemeinsamen architektonischen Anlage erörtert. Für die untersuchten Verhältnisse ist die Analyse der durch das Substantiv castrum gebildeten Kollokationen von besonderer Bedeutung. Anhand einer Liste von zehn häufigsten „Kollokationspartnern“ von castrum aus dem Korpus wird versucht, die wichtigsten Funktionen einer Burg in der Stadtanlage darzustellen. Dabei wird auf die Gerichtsfunktion der Burg, ihre Rolle bei der Bestimmung von Objekten in der städtischen Topographie sowie als Arbeitgeber für die Bewohner der Stadt hingewiesen.
In his article, Michał Rzepiela discusses the semantic distribution of the noun castrum, the most common term in Polish medieval Latin to refer to castles and castle-town complexes. The material basis for the research presented here has consisted of two corpora of Polish medieval Latin, the corpus of the general language eFontes and the corpus of works by Jan Długosz, developed in the Laboratory of Medieval Latin of the Institute of Polish Language of the Polish Academy of Sciences. In the first part of the article, after introductory remarks devoted to the specificity of the corpora of ancient languages, Rzepiela quotes comparative data on the frequency in the sources of the noun castrum and other nouns related to the study of castles, and raises the issue of the semantic precision of this kind of vocabulary. Next, he discusses the relationships between the castle and the city when the two function within one architectural complex. Rzepiela argues that a study of these relationships must be alert to the collocations co-created by the noun castrum. Based on the list of ten most common words – “partners” in colocations with castrum, identified in the corpora – he describes the most important functions of the castle in the urban space. The analysis points to the following uses of the castle: its the judicial function, its function in determining objects in the urban topography, its role as an employer for the inhabitants of the city.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 111-133
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ zwierząt na formę współczesnych siedzib ludzkich. Zmiany społeczno - obyczajowe, a sposób postrzegania zwierząt we współczesnej przestrzeni miejskiej
Autorzy:
Kleszcz, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643924.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
artübergreifender Raum
Tier in der Architektur
Stadt
Wohnarchitektur
Gestaltung für Tiere
interspecific space
animal in architecture
cit
housing development
design for animals
przestrzeń międzygatunkowa
zwierzę w architekturze
miasto
architektura mieszkaniowa
projektowanie dla zwierząt
Opis:
Die Tiere begleiten den Menschen in den Städten seit Anbeginn seiner sesshaften Le-bensweise, und ihre Rolle im alltäglichen Leben der Menschen ist bekannt und fraglos. Erst seit kurzem bemerkte jedoch der Mensch, dass die Tiere die Stadtzentren auf der Suche nach einer sichereren Umwelt verlassen. Es ist Peter Singer, der eine ideologische Grundlage für die Entstehung einer Bewegung zugunsten der Rückkehr der Tiere zu ihrem städtischen Lebensraum geschaffen hat. Seine Ansichten liegen der Bewegung zugrunde, die sich zum Ziel setzt, die Bedeutung der anwesenden wilden Tiere in urba-nen Gebieten bewusst zu machen. Die vorliegende Untersuchung bildet einen Versuch, die Faktoren zu charakterisieren, die den Wandel in der Einstellung zum Stadtraum als menschliche Monokultur ermöglichen und ihre Verwandlung in den Integrationsraum fördern.
Animals have accompanied humans in urban space since the very beginnings of their sedentary life. Equally, the significance of the role that animals play in the everyday lives of humans is widely known and unquestionable. However, it was not that long time ago that humans came to terms with the fact that animals tend to abandon city centres with a view to finding a more peaceful and less dangerous habitat. It was Peter Singer who paved the way for the counter-movement, i.e., the return of animals to their former urban habitats. Singer’s thought has served as the foundation of the movement whose aim is to raise the awareness of the importance of the presence of wild animals in urban areas. The present article attempts to characterize the factors that contributed to the change of atti-tude to urban space as a human monoculture and resulted in changing the said space into a site of integration – an interspecific space.
Zwierzęta towarzyszą człowiekowi w miastach od początków jego osiadłego trybu życia, a ich rola w codziennym ludzkim życiu jest znana i bezsprzeczna. Jednak dopiero nie-dawno człowiek zauważył, że zwierzęta opuszczają centra miast, poszukując bezpieczniejszego środowiska. Ideologiczną podstawę dla powstania ruchu na rzecz powrotu zwierząt do ich miejskich siedlisk stworzył Peter Singer. Jego poglądy legły u podstaw ruchu, którego celem jest uświadomienie znaczenia obecności „dzikich” gatunków na terenach zurbanizowanych. Poniższe opracowanie stanowi próbę scharakteryzowania czynników, dzięki którym możliwa stała się zmiana podejścia do przestrzeni miejskiej jako monokul-tury ludzkiej i przekształcenia jej w przestrzeń integracyjną.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 9
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Migrationen zwischen Land und Stadt in der Nachkriegssowjetunion am Beispiel von Nordkaukasus und Ural (1947–1979)
Urban-rural migration in post-WWII Soviet Union: the example of the North Caucasus and Ural (1947–1979)
Autorzy:
Myeshkov, Dmytro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367737.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Land-Stadt Migrationen
Nordkaukasus
Ural
Urbanisierung
städtische Bevölkerungsentwicklung
1970 und 1979
sowjetische Bevölkerungszählungen von 1959
North Caucasus
urbanization
urban demography
Soviet general censuses
rural-urban migration
Północny Kaukaz
urbanizacja
radzieckie spisy powszechne
migracje wewnętrzne (wieś–miasto)
demografia obszarów miejskich
Opis:
Anhand von vielfältigen statistischen Erhebungen wird in dem Artikel die Zusammensetzung und Herkunft von Migranten in zwei sowjetischen Fallbeispielregionen der Nachkriegszeit untersucht. Die Hauptquelle für Berechnungen neben den Volkszählungen der Nachkriegszeit (1959, 1970, 1979) sind bisher wenig bekannte jährliche Berichte der lokalen Statistikbehörden über die Binnenmigrationen in jeweiligen Regionen für die Zeit nach 1947. Auch wenn die wichtigsten Trends in der Entwicklung von Migrationsströmen in beiden untersuchten Regionen im Wesentlichen den in der Forschungsliteratur für den Zeitraum beschriebenen Grundmustern entsprechen, lassen sich beim Vergleich beider Regionen auch zahlreiche grundlegende Unterschiede ausmachen. Diese sind durch die historische Entwicklung, durch Besonderheiten der Siedlungssysteme sowie durch den Entwicklungsgrad der städtischen Siedlungen und andere Ursachen bedingt. Die Tatsache, dass die Beispielregionen sich auf ganz unterschiedlichen Entwicklungsstufen befanden, wirft die grundlegende Frage auf, wie aufschlussreich und zielführend der Vergleich der für die städtischen Siedlungen errechneten Kennziffern sein kann. Die Antwort darauf sollen weitere Forschungen liefern.
Based on a variety of statistical sources the article explores demographic structure and origins of migrants in the post-WWII Soviet Union, using examples of the North Caucasus and the Urals. Next to post-war general population censuses of 1959, 1970, and 1979, the research utilizes unique yearly reports of the local administration concerned with internal migration in the two areas under study. While general characteristics of the migration streams in those areas largely corroborate observations of an earlier research on the subject, the Author also unravels substantial inter-regional differences which so far have gone largely unnoticed. These differences were to a large extent path-dependent and related to peculiarities of the settlement patterns, and overall developmental differences between the regions. Given these divergences, the Author argues, a methodological reflection on the accuracy of crude comparisons of the migration streams in the regions under study seems inevitable.
W artykule, na podstawie różnych danych statystycznych, przebadano strukturę i pochodzenie osób migrujących w Związku Radzieckim w okresie powojennym, czyniąc to na przykładzie dwóch specyficznych regionów. Obok powojennych spisów powszechnych (1959, 1970, 1979) główne źródło do badań stanowią mało dotąd znane roczne sprawozdania lokalnych władz administracyjnych na temat migracji wewnętrznych w tychże regionach, sporządzone dla czasu po 1947 roku. Nawet jeśli w obu badanych regionach tendencje rozwoju strumieni migracyjnych w istocie odpowiadają wzorcom opisanym dla tego okresu w literaturze przedmiotu, to jednak przy porównaniu obu regionów dają się również ustalić liczne zasadnicze różnice. Są one uwarunkowane historycznym rozwojem, specyfiką systemów osadniczych, stopniem rozwoju osadnictwa miejskiego i innymi przyczynami. Fakt, że służące za przykład regiony znalazły się na zupełnie różnych szczeblach rozwoju, nakazuje zadać pytanie, jak dalece może być odkrywcze i celowe porównanie uzyskanych wskaźników dla osadnictwa miejskiego.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2016, 38, 1; 113-136
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From the studies on ‘degenerate art’ twenty years after the Washington conference. Szczecin’s case (Museum Der Stadt Stettin)
Ze studiów nad „sztuką zwyrodniałą” dwadzieścia lat po konferencji waszyngtońskiej. Przypadek Szczecina (Museum Der Stadt Stettin)
Autorzy:
Kacprzak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/433340.pdf
Data publikacji:
2019-07-11
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
‘Entartete Kunst’
‘degenerate art’
Museum der Stadt Stettin
City Museum in Stettin
National Museum in Szczecin
provenance studies of museum exhibits
Washington Conference
„Entartete Kunst”
„sztuka zwyrodniała”
Muzeum Miejskie w Szczecinie
Muzeum Narodowe w Szczecinie
badania proweniencyjne muzealiów
Konferencja Waszyngtońska
Opis:
On 5 August 1937, fulfilling the orders of the Chairman of the Reich Chamber of Fine Arts (Reichskammer der bildenden Künste), a confiscation committee showed up at the City Museum in Stettin, and demanded to be presented by the Director of the institution the Museum’s collection in view of ‘degenerate art’. While ‘hunting’ for the Avant-garde and ‘purging museums’, the Nazis confiscated works that represented, e.g. Expressionism, Cubism, Bauhaus Constructivism, pieces manifesting the aesthetics of the New Objectivity, as well as other socially and politically ‘suspicious’ art works from the late Belle Époque, WWI, German Revolution of 1918–1919, or from Weimer Republic Modernism of the 1920s and 30s. The infamous Munich ‘Entartete Kunst’ Exhibition turned into a travelling propaganda display, presented in different variants at different venues. A three-week show (11 Jan.–5 Feb. 1939) was also held in Stettin, in the Landeshaus building (today housing the Municipality of Szczecin). Provenance studies: biographies of the existing works, often relocated, destroyed, or considered to have been lost, constitute an interesting input into the challenging chapter on German and European Avant-garde, Szczecin museology, and on Pomerania art collections. Side by side with the artists, it was museologists and art dealers who cocreated this Pomeranian history of art. The Szczecin State Archive contains a set of files related to ‘degenerate art’, revealing the mechanisms and the course of the ‘museum purge’ at the Stettin Stadtmuseum. The archival records of the National Museum in Szczecin feature fragments of inventory ledgers as well as books of acquisitions, which provide a particularly precious source of knowledge. The published catalogue of the works of ‘degenerate art’ from the Museum’s collections covering 1081 items has been created on the grounds of the above-mentioned archival records, for the first time juxtaposed, and cross-checked. The mutually matching traces of information from Polish and German archives constitute a good departure point for further more thorough studies.
Zgodnie z poleceniem prezesa Izby Sztuk Pięknych Rzeszy (Reichskammer der bildenden Künste), 5 sierpnia 1937 r. w Muzeum Miejskim w Szczecinie zjawiła się komisja konfiskacyjna, która poleciła dyrektorowi instytucji przedstawić sobie zbiory muzealne do sprawdzenia pod kątem dzieł „sztuki zwyrodniałej”. Podczas „polowania” na awangardę i akcji „oczyszczania muzeów” łupem nazistów padły dzieła obejmujące m.in. ekspresjonizm, kubizm, bauhausowski konstruktywizm, reprezentujące estetykę Nowej Rzeczowości oraz inne społecznie i politycznie „podejrzane” dzieła ze schyłku belle époque, okresu Wielkiej Wojny, rewolucji listopadowej czy moderny Republiki Weimarskiej lat 20. i 30. Słynna monachijska wystawa „Entartete Kunst” przekształciła się w propagandową, wędrowną ekspozycję, prezentowaną w rozmaitych wariantach w różnych miejscach. Trzytygodniowy pokaz (11.01–5.02.1939) odbył się także w Stettinie, w gmachu Landeshausu (obecnie Urzędu Miasta Szczecina). Studia proweniencyjne – biografie dzieł istniejących, często przemieszczonych, zniszczonych lub uznanych za zaginione – stanowią interesujący przyczynek do trudnego rozdziału historii niemieckiej i europejskiej awangardy, szczecińskiego muzealnictwa oraz pomorskich zbiorów sztuki. Obok artystów tę pomorską historię współtworzyli muzealnicy i marszandzi. W Archiwum Państwowym w Szczecinie zachował się zespół akt dotyczący „sztuki zwyrodniałej”, ujawniający mechanizmy działania oraz przebieg akcji „oczyszczania muzeów” w odniesieniu do dzieł ze zbiorów szczecińskiego Stadtmuseum. W zasobach archiwalnych Muzeum Narodowego w Szczecinie fragmentarycznie zachowały się dawne księgi inwentarzowe oraz księgi wpływów, które stanowią szczególnie cenne źródło wiedzy. Opublikowany katalog dzieł „sztuki zwyrodniałej” ze zbiorów tego muzeum, obejmujący 1081 pozycji katalogowych, powstał na podstawie – po raz pierwszy zestawionych ze sobą i „krzyżowo” zweryfikowanych – archiwaliów wspomnianych już polskich i niemieckich zasobów. Wzajemnie dopełniające się ślady informacji z polskich i niemieckich archiwów stanowią punkt wyjścia do dalszych szczegółowych studiów.
Źródło:
Muzealnictwo; 2019, 60; 126-142
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die verborgene Stadt. Die Wiederentdeckung der polyethnischen Vergangenheit der Stadt Łódź
Autorzy:
Schuster, Frank M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032841.pdf
Data publikacji:
2008-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wielokulturowe miasto przemysłowe
postrzeganie miasta
historia miasta
łódzka germanistyka
niemiecko-polsko-żydowska historia
multicultural industrial city
perception of the city
urban history
German studies at the University of Lodz
German-Polish-Jewish history
multikulturelle Industriestadt
Wahrnehmung der Stadt
Stadtgeschichte
Lodzer Germanistik
deutsch-polnisch-jüdische Geschichte
Opis:
Der Artikel geht der Frage nach, wie die ehemals multikulturelle Industriestadt Łódź in der Region (aber auch darüber hinaus) wahrgenommen und wie darüber (interdisziplinär) geforscht und geschrieben wird. Der Schwerpunkt liegt dabei vor allem auf der Rolle der Łódźer Germanistik bei der Wiederentdeckung der deutsch-polnisch-jüdischen Vergangenheit in den letzten zwanzig Jahren.
Niniejszy artykuł podejmuje kwestię, w jaki sposób Łódź, niegdyś wielokulturowe miasto przemysłowe, jest w regionie i po za nim postrzegana, interdyscyplinarnie badana i opisywana. W szczególności tekst koncentruje się na roli, jaką łódzka germanistyka odegrała na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat w procesie ponownego odkrywania wspólnej dla Niemców, Polaków i Żydów przeszłości.
The article deals with the perception of the former multicultural industrial city of Łódź in the region itself (and beyond), how research on this topic looks like, and how one writes about it. The text focuses especially on the role of the German Studies in Łódź in process of rediscovering, in the last twenty years, the city’s German-Polish-Jewish past.
Źródło:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2008; 143-170
2196-8403
Pojawia się w:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skład oraz przekrój społeczny oddziałów Frontu Pomorskiego wkraczających na Pomorze w styczniu i lutym 1920 r.
Autorzy:
Smoliński, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529390.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
Rzeczpospolita Polska
Wojsko Polskie
Armia Polska we Francji
Front Pomorski
Józef Haller
Józef Dowbor-Muśnicki
traktat wersalski
Pomorze
Wolne Miasto Gdańsk
rewindykacja Pomorza przez Polskę
Republik Polen
Polnische Armee
Polnische Armee in Frankreich
Pommersche Front
Józef Dowbór-Muśnicki
Versailler Vertrag
Pommern
Freie Stadt Danzig
Rückgewinnung Pommerns durch Polen
the Republic of Poland, the Polish Army
the Polish Army in France
the Pomeranian Front
the Treaty of Versailles
Pomerania
the Free City of Gdańsk
the revendication of Pomerania by Poland
Opis:
Pomimo upływu wielu lat od opisywanych poniżej wydarzeń oraz dość już dzisiaj bogatej literatury dotyczącej tego problemu, nadal brak jest w polskiej historiografii dostatecznie pełnego i wyczerpującego zagadnienie omówienia udziału polskich sił zbrojnych w mającej miejsce w styczniu i lutym 1920 r. operacji przejmowania ziem scedowanych Polsce przez Niemcy na mocy postanowień traktatu wersalskiego. Podobnie jest też z opisem ich przekroju społecznego. Znacznie lepiej przedstawiają się natomiast badania dotyczące przebiegu akcji rewindykacyjnej ze stycznia i lutego 1920 r. Dzieje się tak, choć tematyka ta – od czasu do czasu – głównie przy okazji kolejnych rocznic, zdaje się budzić pewne zainteresowanie historyków. Nie inaczej jest również obecnie, gdy trwają obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości państwowej.Stąd też autor postanowił pokazać możliwie pełny skład oraz przekrój społeczny wojsk Frontu Pomorskiego, które w styczniu i lutym 1920 r. wzięły udział w akcji przejmowania ziem pomorskich przyznanych Polsce na mocy traktatu w Wersalu. Poza tym omówił on też ich proweniencję, a także wpływ, jaki miała ona na ich stan oraz rzeczywistą wartość bojową w momencie rozpoczynania się akcji rewindykacyjnej. W efekcie tego widoczna jest skala tej wojskowej operacji, która wskazuje, że była to wówczas najważniejsza akcja militarna odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej.
Obwohl seit den unten beschriebenen Ereignissen viele Jahre vergangen sind und es heute eine recht reichhaltige Literatur zu diesem Problem gibt, fehlt es in der polnischen historischen Literatur bis heute an einer ausreichend vollständigen und das Phänomen erschöpfend behandelnden Abhandlung über die Beteiligung der polnischen Streitkräfte an der Operation, bei der im Januar und Februar 1920 die infolge des Versailler Vertrags von Deutschland an Polen abgetretenen Gebiete übernommen wurden. Ähnlich verhält es sich mit der Beschreibung ihres sozialen Querschnitts. Dagegen sieht es bei den Forschungen zum Verlauf der Wiedergewinnungsaktion vom Januar und Februar 1920 wesentlich besser aus. Dies ist so, obwohl diese Thematik von Zeit zu Zeit, hauptsächlich anlässlich von Jahrestagen, ein gewisses Interesse bei den Historikern zu erregen scheint. Nicht anders verhält es sich auch gegenwärtig, während der Feiern zum 100. Jubiläum der Wiedergewinnung der staatlichen Unabhängigkeit durch Polen.            Deshalb hat der Autor auch beschlossen, die möglichst vollständige Zusammensetzung und soziale Struktur der Armeen der Pommerschen Front zu präsentieren, die im Januar und Februar 1920 an der Aktion teilnahmen, bei der die Pommerschen Gebiete übernommen wurden, die Polen durch den Vertrag von Versailles zugesprochen worden waren. Außerdem bespricht er auch ihre Herkunft sowie den Zustand und den tatsächlichen Kampfwert zum Zeitpunkt des Beginns der Wiedergewinnungsaktion. Dadurch wird der Umfang der militärischen Operation sichtbar, der aufzeigt, dass es sich dabei um die damals wichtigste militärische Aktion der wiedergeborenen Polnischen Republik handelte.
Despite the fact that many years have passed  since the events described below occurred  and the literature  on this problem is quite rich, Polish historiography still lacks the complete and comprehensive discussion concerning the issue of  the participation of the Polish armed forces in the operations of taking over the territories  assigned to Poland by Germany under the provisions of the Versailles Treaty, which  took place in January and February 1920. A similar situation takes place with  the description of their profile.  On the other hand, the research on the process of the revendication actions of January and February 1920 looks much better. Yet,  this subject, from time to time - mainly on the occasion of subsequent anniversaries, seems to arouse some interest of  historians.  It also happens now  when the centenary celebrations of Poland regaining independence are taking place.Therefore, the author decided to show the possibly full composition and social profile of the Pomeranian Front troops, which in January and February 1920 took part in the takeover of Pomeranian lands granted to Poland under the provisions of the Treaty of Versailles. In addition, he also discussed their provenance and the impact they had on their condition and actual combat value at the time the revendication  action began. As a result, the magnitude of this military operation is visible, which indicates that it was then the most important military action of the reborn Polish Republic.
Źródło:
Rocznik Toruński; 2019, 46
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-10 z 10

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies