Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Zapożyczenie rubel ‘drąg do przyciskania siana na drabiniastym wozie’ w gwarach wschodniej Polski
A loanword rubel “a pole to press hay in ladder wagon” in dialects of Eastern Poland

Autorzy:

Rembiszewska, Dorota Krystyna
Siatkowski, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2109511.pdf

Data publikacji:

2017-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Slavonic dialectology
regional vocabulary
language contacts
Polish-East Slavonic borderland

Opis:

The article describes a range of East Slavonic borrowing rubel in dialects of Eastern Poland as well as its derivatives, which not only serves as a good example of lexical peculiarity on the Polish-East Slavonic borderland but also bears witness to old rural reality. The material is an interesting illustration of language contacts beyond state borders and beyond affiliation with a particular literary language.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 281-286
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Славянский перевод апокрифа "Didascalia Domini / Откровение святым апостолaм" (BHG 812a-e)
The Slavonic Translation of the Apocryphal Didascalia "Domini/Revelation to the Holy Apostles" (BHG 812 A-E)

Autorzy:

Райнхарт, Йоханнес

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682144.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Old Church Slavonic texts
Old Church Slavonic translations from Greek
Byzantine and Slavonic apocrypha
text edition

Opis:

The New Testament apocryphon Didascalia Domini is one of the least known. Its original was written in Greek, according to François Nau, at the end of the 7th century. Relatively early it was translated into Old Church Slavonic. At present five copies of this translation are known, stretching from the 13th to the 15th century. Three of them belong to the Serbian redaction, one each to the Russian (East Slavic) and to the Middle Bulgarian redaction. According to Michail Nestorovič Speranskij the translation originated in Bulgaria. The Greek copies, the oldest of which stems from the 11th century, have divergent final chapters. Moreover, the Slavic translation has yet another ending not corresponding to any of the Greek texts. The textological analysis of the five Slavic copies makes it possible to get an idea of their mutual relationship. On the basis of the linguistic archaisms of the text one can surmise that the translation has been made in Eastern Bulgaria during the 11th century. At the end of the paper there is a critical edition of the Slavic text.

Źródło:

Studia Ceranea; 2014, 4; 141-160
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Jak szczekają nasze psy na wschodniej granicy Polski: po rusku czy po polsku?
What “language” do our dogs “bark in” on the eastern border of Poland: in Ruthenian or in Polish?

Autorzy:

Rembiszewska, Dorota Krystyna
Siatkowski, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2109400.pdf

Data publikacji:

2017-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Slavonic dialectology
regional vocabulary
language contacts
Polish-East Slavonic borderland

Opis:

The text is devoted to the verb brechać, brzechać “bark” which is one of many examples of an overlap between Polish and East Slavonic systemic features, difficult to classify as native or foreign. The analysis of numerous sources and research papers enables to conclude that both Ruthenian brechać (expansive form that influenced derivatives) and Polish brzechać occured on Polish-East Slavonic borderland. This small difference has been either ignored or interpreted incorrectly in previous research.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 271-280
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Роль морфонологического фактора в обогащении лексического запаса языка
The role of morphonological factor in vocabulary enrichment

Autorzy:

Pociechina, Helena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480891.pdf

Data publikacji:

2009-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Slavonic languages
morphophonology
linguistic

Opis:

This paper discusses a problem of functioning of grammatical variants of inflection forms and substantive word-formations on the surface of lexical semantics in the Slavonic languages. Author comes to conclusion that the role of morphonological factor in vocabulary enrichment consists in the liquidation of the segmental alternations on the morpheme borders in the process of diachronic development of grammatical variation of substantive forms. Depending on the presence or absence of alternations, the grammatical meaning of concrete variants of inflectional forms or substantive wordformations can be lexicalizated and build the different meanings and/or stylistic connotations in the lexical subsystem of language.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2009, 1, XIV; 475-486
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Sobre los orígenes y las confusiones terminológicoconceptuales de los términos de "aspecto"y de "Aktionsart"
The origins and confusions regarding terms and concepts of aspect and Aktionsart

Autorzy:

Pawlak, Aneta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1052663.pdf

Data publikacji:

2017-12-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

aspect
Aktionsart
Slavonic languages

Opis:

The paper presents, on the one hand, various terms that assign the categories of aspect and Aktionsart and, on the other hand, emphasizes that the concepts regarding them are not homogeneous. The confusions are supposed to have originated in the past. Therefore, we'll sketch briefly the history of aspect and Aktionsart in order to show that the term and the concept of aspect should be related exclusively to the Slavonic languages.

Źródło:

Studia Romanica Posnaniensia; 2008, 35; 257-266
0137-2475
2084-4158

Pojawia się w:

Studia Romanica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Germanische und slavische Bezeichnungen für ‘Milch’ und ‘melken’
The Germanic and Slavonic words for ‘milk’ and ‘to milk’

Autorzy:

Levickij, Viktor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699964.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Germanic
Slavonic words
linguistic history

Opis:

A hypothesis has been proposed stating that the Germanic words with the meaning ‘milk’ and ‘to milk’ go back to IE root *mel- ‘to crush, to squash’, ‘to spread, to smear’. This root could have generated two semantic derivatives, namely, ‘to spill; wet, moist’ and ‘to rub, to stroke’ to which the meanings ‘milk’ and ‘to milk’ go back. The Germanic *mel-uk- ‘milk’ might be a compound word, the second component o which *au eg-/ug- has the meaning ‘to increase, to add’.

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2012, 17, 2; 101-104
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

GRANICA MIĘDZY JĘZYKIEM MÓWIONYM A STANDARDOWYM
The boundary between spoken and standard language

Autorzy:

STĘPLEWSKI, ARTUR

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/776770.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

language
politics
standardization
Slavonic
ideology

Opis:

The paper focuses on the relationship between spoken language and standard language. It describes the process of choosing one of the spoken varieties as a basis for a general national language. However, this is a political decision. Linguistics is a secondary tool used in an ideological construct of a nation as an imaginary community. Therefore, any national language is culturally marked. The standard language is used to geographically connect members of a community; it also relates modern users to their ancestors. Politics and linguistics must also rely on the educational system to teach the users one language and to communicate that they are a single nation.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2018, 75/1; 237-244
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Theoria and Optasia in the Old Church Slavonic Translations of the “Life of St Anthony the Great”

Autorzy:

Petrov, Ivan P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2027732.pdf

Data publikacji:

2021-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Anthony the Great
hagiography
Old Church Slavonic translations
patristics
Greek-Slavonic lexical correspondences

Opis:

The focus of the present paper is the terms θεωρία and ὀπτασία presented in the Greek text of Life of St Anthony the Great by St Athanasius of Alexandria and their translation representation in the Old Church Slavonic versions of the text. The terms are approached diachronically, i.e. in through history of Classical and post-classical Greek literature, thus providing the necessary cultural background for their usage and context. Each term, then, is commented in its exact attestation in the Life, providing also the corresponding translations and their wider context. The translation renderings are further analyzed in perspective of the lexical material in the classical Old Church Slavonic corpus as well as with material from texts and sources, thus aiming at contextualizing them in wider lexicological perspective.

Źródło:

Studia Ceranea; 2021, 11; 679-696
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

O podstawach teoretycznych semantycznej kategorii ablatywności w językach słowiańskich
On theoretical rudiments of semantic category of ablativeness in Slavonic languages

Autorzy:

Lachur, Czesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481865.pdf

Data publikacji:

2008-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

semantic category
ablativeness
Slavonic languages

Opis:

The basis for designation of the category of ablativeness is apresence in a language of a physical idea of translocation of an object with respect to a localizer as well as specific linguistic means which reflect the said idea. Ablativeness is a specific type of movement indicating translocation from the localizer (or its part). Such understanding of ablativeness reflects a mode of perception of specific phenomenon in reality by language users. Therefore this article discusses the very essence of semantic category of ablativeness.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 437-446
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Z trzydziestoletniej historii Instytutu Filologii Słowiańskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II
From the Thirty Years History of the Institute of Slavonic Philology at the John Paul II Catholic University of Lublin

Autorzy:

Woźniak, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791143.pdf

Data publikacji:

2020-08-13

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

slawistyka
Instytut Filologii Słowiańskiej KUL
Ryszard Łużny
Slavonic studies
Institute of Slavonic Philology KUL

Opis:

Jest to okolicznościowy, z okazji jubileuszu 30-lecia, opis Instytutu Filologii Słowiańskiej KUL, dalece niepełny, uproszczony i nader subiektywny, dany jednak przez osobę, która miała zaszczyt uczestniczyć w dziele powstawania i w historii tegoż instytutu, organizowanego w całości według własnej koncepcji dydaktycznej i badawczej przez prof. Ryszarda Łużnego, i w pewien sposób miała szansę pomagać przy uruchamianiu placówki. Obecnie – po niegdysiejszej ewolucji tego ośrodka dydaktyczno-naukowego – nastąpiła inwolucja, a raczej zmiany w jego pierwotnej wersji organizacyjnej i programowej. Utworzona w roku akademickim 2017/ 2018 „Lingwistyka stosowana” to zupełnie inny, autonomiczny byt dydaktyczny, któremu należy życzyć pomyślnego rozwoju i otwarcia nowej pozytywnej karty w historii dydaktyki i badań naukowych. Autorka zwraca uwagę na kilka istotnych znakowych kwestii w opisie 30-letniej historii Instytutu Filologii Słowiańskiej oraz na główne kierunki uprawianych w nim badań.
This article is a commemorative description of the Institute of Slavonic Philology at the Catholic University of Lublin, on the occasion of its 30th anniversary, a description far from complete and one that is simplified and very subjective, but one given by a person who had the honour to participate in the creation and history of this institute which was organised entirely by Professor Ryszard Łużny according to his personal concepts of teaching and research, and who had the opportunity to help launch the faculty. Currently—after the previous evolution of this centre of didactics and academia—there has been somewhat of an involution, or rather changes to its organisation and programme of studies. The School of Applied Linguistics, created in the 2017/2018 academic year, is a completely different, autonomous didactic entity, which is to be wished every success with this opening up of a new chapter in the history of teaching and research.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 175-196
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Українська редакція церковнослов’янської мови в парадигмі сучасної лінгвістики
Ukrainian Redaction of the Church Slavonic Language from the Perspective of Modern Linguistics

Autorzy:

Наєнко, Галина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16530463.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN

Tematy:

Slavic
Church Slavonic
history of the Ukrainian language
Ukrainian redaction of Church Slavonic
Ukrainian linguistics

Opis:

Since modern Slavic studies lack a uniform concept of the Ukrainian redaction of the Church Slavonic language, this article analyzes the major achievements of Ukrainian linguistics in the study of this phenomenon. Applying the method of linguistic historiography, the author describes the emergence of a national concept, according to which written sources – reflecting the features of the Ukrainian language from different periods of its formation – attest to the existence of a single Ukrainian redaction. The development of views on the Church Slavonic language is evidenced by the works of M. Maksymovych, I. Ohienko, G.Y. Shevelov, V. Nimchuk. Today different schools are primarily concerned with the quantitative interpretation of particular features of the Ukrainian redaction. Such an interpretation is largely premised on the 19th‑century Russian philological tradition which does not take into consideration the historical differentiation of East Slavic. Burdened with problematic terms like Russian, such an approach remains in contrast with Ukrainian linguistics, which accepts the existence of the Ukrainian redaction of Church Slavonic since the times of Kyivan Rus’.

Źródło:

Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 4; 779-795
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Nazwy części twarzy w językach słowiańskich
The names of the parts of face in Slavonic languages

Autorzy:

Rytter, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/665352.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

części twarzy
języki słowiańskie
folklor słowiański
etymologia
parts of face
Slavonic languages
Slavonic folklore
etymology

Opis:

Etymological sketch presents 19 words, in the majority of all-Slavonic range. They are thematically connected with Slavic *tvarь. The article also contains comments about Slavs’ cultural tradition, which ascribes attribute “lucky” to the right eye and “ill-fated” to the left one. To the oldest and most popular beliefs preserved in the Slavonic folklore belongs conviction that human eye has a power of casting a spell or a curse on somebody.
Szkic etymologiczny prezentuje 19 wyrazów, w większości o zasięgu ogólnosłowiańskim. Są one tematycznie związane z psł. *tvarь. Artykuł zawiera również uwagi o tradycji kulturowej Słowian, która prawemu oku przypisuje atrybut „szczęśliwe”, lewemu – „nieszczęśliwe”. Do najstarszych i najpowszechniejszych wierzeń zachowanych w folklorze słowiańskim należy przekonanie, że ludzkie oko ma moc rzucania uroku czy klątwy.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 127-138
1731-8025
2353-9623

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Literatura polska w słowiańskiej bibliotece wydawnictwa „Wahazar”
Polish literature in the slavonic library of „Wahazar Publishers

Autorzy:

Bazylewski, Andriej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481216.pdf

Data publikacji:

2007-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Polish literature
Wahazar
Slavonic cultural space

Opis:

„Wahazar” Publishers from 1992 issues in Russian translation „Collection of the Polish Literature” and from 2003 - bilingual „Polish-Russian Poetic Library”. These series (as well as „Collection of the Serbian Literature” and „Serbian-Russian Poetic Library”) form integral part of the Slavonic library, which’s aim is to make united information-field and to resist primitivization of the whole-Slavonic cultural space. Research, artistic and enlightening activity of the Publishers is the element of constructive alternative in the epoch of aggressive chaotization of the world, serves for communication upon new-arisen prohibitions. Productive existence of this publishing utopia shows, on a level with large number of other facts, that in spite of onset of dehumanizing globalization, in spite of guided devaluation of culture texts - nowadays increases the tendency to form open community of Slavonic (and wider - East-European) cultures, which is not subjected to ethnic patterns, ideomyths, negative inertia. New times could become the stage of really friendly contacts between the peoples - without pauses, conceals and distortions, the stage of continually coming news about things which are important and lasting, not artificially played up, marginal and ephemeral, about those true things which can help to consolidation - not frittering away.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2007, 1, XII; 105-118
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Славянские возвышенные идеи свободы, общности и братства в письмах разных лиц к Л.Н. Толстому и его ответ Стефании Ляудын-Хшановской Польcкой женщине („Одной из многих”)
Slavonic glorious ideals of freedom, union and brotherhood in letters to Count Leo Tolstoy and the writer’s reply to Stefania Laudyn-Chrzanowska - „To a Polish Woman (One of Many)

Autorzy:

Białokozowicz, Bazyli

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481739.pdf

Data publikacji:

2008-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Leo Tolstoy
Russian literature
Slavonic ideals

Opis:

The author’s of Resurrection letters to different addressees, as well as about 60 thousand letters to the Russian writer from all over the world are kept in the Department of Manuscript Works of the National Museum of Count Leo Tolstoy in Moscow. Indeed, it is a real mine of knowledge of the writer’s contemporary Russia and the world of those days. The author of this publication pays particular attention to the letters of correspondents in Slavonic countries who subjected Slavonic glorious ideals of freedom, union and brotherhood to a penetrating analysis in view of a peaceful community of people of different nationalities, races and cultures. Such were the letters to Count Leo Tolstoy of 6th July 1909 by All-Slavonic Association „Slavia”, as well as the letters of 11th June 1910 by a revived Polish Fellowship Association — reverting to noble as well as tragic Arian history in the Poland of Reformation, signed by Marian Tadeusz Lubecki, Jozef Ostka, Stefan Baraniecki, Stanisław Parczyński, Kazimierz Piątka, Amelia Poznańska and many others. The Russian writer was applied to with many various requests (e.g. Osip Vysoky of Czech in the matter of rendering; Andża Mita Petrovic of Belgrade in the concern of Bosnia-Herzegovina annexation by Austria; Marian Zdziechowski of Cracow in the issue of tolstoizm as a religious-ethical doctrine; Jan Niecisław Ignacy Baudouin and Jan Styka in the question of death penalty). Tolstoy’s confidant in European and Slavonic matters was a Slovakian doctor and philosopher, Dusan Makovicky, living in Yasna Polyana, the author of a masterpiece — The Yasna Polyana Record (1904—1910). Count Leo Tolstoy would consequently answer the rankling the Slavonic society questions in harmony with his rationalistic doctrine, called tolstoizm. According to the writer’s sound belief God is love and through Jesus Christ shares with His love with people. A full union with God — it is the union in the truth, love and peace. A man who chooses love is soaked through with endless kind-heartedness. The main feature of Tolstoy was a grave concern for the world’s doom. A Christian should be totally deprived of hate and the feeling of revenge; love, forgiveness, compassion, fight against evil through spreading kindliness and noble feelings should be the trails of the religion based on the life and teachings of Christ, in agreement with the principle: who lives with God, chooses love. The love of fellow being was seen and felt by the writer as a significant value which ought to be learnt and contributed to incessantly. The writer as an architect and director of purified of Christianity alien layers and a moral philosopher constantly supported kindliness and condemned evil, spreading out the space of hope and love through his obedience to peace and evangelical source of Christianity, which was perspicaciously expressed in the letter to Stefania Laudyn-Chrzanowska, in a form of a voluminous article — A Reply to a Polish Woman (One of Many).

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 277-286
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Szlachetny rodowód polskiego pędraka
The Noble Ancestry of the Polish Word pędrak (Sprat)

Autorzy:

Popowska-Taborska, Hanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127795.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

pędrak
języki słowiańskie
sprat
Slavonic languages

Opis:

The paper (written in the form of a humour report) depicts the development of the word ponorь “pędrak” (sprat) in particular Slavonic languages.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 317-319
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Slavonic Culture in the Transylvanian Part of the Kingdom of Hungary, from the 15th to the Early 16th Century

Autorzy:

Tărîță, Marius

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/46142709.pdf

Data publikacji:

2023-12-10

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Transylvania
Church Slavonic
Romanians
manuscripts
Moldavia

Opis:

In Transylvania, part of the Hungarian Kingdom in the 15th century, a Slavonic cultural evolution existed despite the political domination of the Hungarian aristocracy and the towns of the Saxes. Even if the Romanians (Olachs, Vallachs) and other Eastern Christian groups had no political representation, several cultural centres existed. The main areas were north of Transylvania in Maramureș (where there was even a concurrence between the Romanians and Ruthenians supported by the hierarchy in Mukachevo), especially the monastery Peri, in Banat, it was at the Bodrog monastery, the Romanian districts in Southern Transylvania (e.g., Haczak/Hațeg), in Feleac since the second part of the 15th century and also in several villages. The last one is also illustrated by heritage as the manuscript from 1511 copied in Bîrgău by priest Mikhail. Several catalogues of Transylvanian Slavonic manuscripts were published during the second part of the 20th century. Among the editors were I. Iufu, Ch. Pistrui, T. Bojan. Valuable studies were written by M. Dan and O. Filipoiu (focusing on cultural relations between Moldavia and Transylvania) and R. Popa (dedicated to the history of Maramureș). An important hypothesis on Romanian culture in Transylvania belongs to A.A. Rusu (1999). The Slavonic cultural areas in Transylvania had cultural contacts with Moldavia and a less studied topic with Wallachia. As a result, the Slavonic manuscripts in Transylvania even have specific differences besides their Moldavian models (especially from Neamț monastery). The topic is still open for researchers, and among the important issues is establishing the affiliation to a Slavonic handwriting school or style (besides the possible local eclectics).

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 16; 209-225
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Written Languages in Moldavia during the Reign of Peter Rareş (1527–1538, 1541–1546)

Autorzy:

Knoll, Vladislav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26469786.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Peter Rareş
Macarie of Roman
Romanian Slavonic
Moldavia
Church Slavonic
Ruthenian
Old Romanian
Middle Bulgarian
Ukrainian

Opis:

The language of the Moldavian books and chancery documents written during the reign of Peter Rareş (1527–1538, 1541–1546) shows an unneglectable variability depending on the purpose, addressee and format of the texts. Using all kinds of preserved texts from this period, we have tried to describe this variability focusing on the texts written in the Cyrillic script. These texts are evaluated according to three criteria: spelling, morphosyntax and vocabulary. The most prestigious variety was the Trinovitan (Tărnovo) variety of Middle Church Slavonic. Its shape in the texts, belonging to the common Church Slavonic legacy, shows the lowest impact of the Moldavian linguistic environment. The original Church Slavonic bookish texts composed in Moldavia (Macarie’s Chronicle, Enkomion to St John the New, colophons and inscriptions) show a variable proportion of Moldavian spelling and morphosyntactic markers. The chancery documents can be characterised by blending of Church Slavonic and Ruthenian (Ukrainian-based) elements. Except the Ruthenian-based documents addressed to Poland, the chancery documents are basically Church Slavonic shaped with Ruthenian infiltrations on the level of some fixed formulas, function words and few lexical items. Moreover, Slavonic letters sent to Transylvania show tiny Wallachian Slavonic influence, manifested by forms of Serbian chancery origin. Monastery charters combine CS-shaped Ruthenian formulas with Trinovitan Church Slavonic formulas, partly shared with colophons and inscriptions. Thus, the Moldavian written legacy shares common elements both with the Wallachian milieu (e.g. Romanian Cyrillic spelling of proper names, Romanian impact on morphosyntax, specific terminology etc.) as well as with a broader Ruthenian area (mainly the eastern part of the Polish-Lithuanian Union).

Źródło:

Studia Ceranea; 2022, 12; 523-598
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

О некоторых новых особенностях взаимодействия в сфере славянского лингвистического сообщества в XXI веке
On some new peculiarities of interaction within the Slavonic linguistic community of the 21st century

Autorzy:

Yudina, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481897.pdf

Data publikacji:

2012-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Slavonic linguistic community
the “linguistic choice”

Opis:

The present article is devoted to the description of some peculiarities of the Slavonic languages existence within the process of the world homogenization and universalization, “smearing” of national boundaries under the influence of “mental”, territorial, economic, information-communicatory and ethnic globalization. The paper suggests the author’s approach to analyzing the ameliorative and deteriorative extra- and intra-lingual tendencies, as well as marks some ways of preserving the Slavonic languages uniqueness in the context of the “linguistic choice” and the newest innovative and globalization processes of the 21st century.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2012, 1, XVII; 179-190
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Od Redakcji

Autorzy:

Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Stoykova, Ana
Drzewiecka, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677410.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bible
South Slavonic literatures
history
languages

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Rec.: Maciej Rak, Kazimierz Sikora (red.), "Słowiańska frazeologia gwarowa", Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, 277 ss.

Autorzy:

Głuszkowski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678729.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

dialectal phraseology
Slavonic dialects
proverbs
review

Opis:

Review: Maciej Rak, Kazimierz Sikora (eds.), Słowiańska frazeologia gwarowa, Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, 277 pp.The article is a review of a collective volume devoted to various aspects of Slavic dialectal phraseology and paremiology. The work, edited by M. Rak and K. Sikora, contains both general theoretical studies and results of more detailed research. Rec.: Maciej Rak, Kazimierz Sikora (red.), Słowiańska frazeologia gwarowa, Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, 277 ss.Artykuł stanowi recenzję pracy zbiorowej poruszającej różnorodne aspekty słowiańskiej frazeologii i paremiologii gwarowej. Praca pod redakcją M. Raka i K. Sikory zawiera zarówno ogólne rozważania teoretyczne, jak i wyniki bardziej szczegółowych badań.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Trees in the folk tradition of Slavs
Stromy v lidové tradici Slovanů

Autorzy:

Janyšková, Ilona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084466.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Slavonic studies
folklore
ethnolinguistics
dialectology
trees

Opis:

This review deals with a comprehensive publication on the role of trees in the folk tradition of Slavs. The author of the review appreciates the interdisciplinary focus of the book, which is based on deep knowledge in the field of folklore, Slavonic dialectology and etymology. She also highly values the extremely rich material (folklore, ethnographic and linguistic).

Źródło:

Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 203-207
0080-3588

Pojawia się w:

Rocznik Slawistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

„W udręce wołałem do Pana, a On mnie wysłuchał […]. Pan moim wspomożycielem” (Ps 118[117]:5–6). O leksykalnej wariantywności psałterzowych redakcji cerkiewnosłowiańskich. Na przykładzie tłumaczeń gr. ὁ ἀντιλή(μ)πτωρ, ἡ ἀντίλη(μ)ψις, ἡ βοήθεια, ὁ βοηθός, ἡ λύτρωσις, ὁ λυτρωτής, ῥυόμενος, ὁ ῥυστής, ὁ ὑπερασπισμóς i ὁ ὑπερασπιστής. Ujęcie ilościowe
“I called upon the Lord in distress: the Lord answered me […]. The Lord is on my side” (Ps 118[117]:5–6). On the Lexical Variation of Church Slavonic Psalter Redactions: The Case of Translations of the Greek ὁ ἀντιλή(μ)πτωρ, ἡ ἀντίλη(μ)ψις, ἡ βοήθεια, ὁ βοηθός, ἡ λύτρωσις, ὁ λυτρωτής, ῥυόμενος, ὁ ῥυστής, ὁ ὑπερασπισμóς and ὁ ὑπερασπιστής. A Quantitative Approach

Autorzy:

Szulc, Arleta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38706119.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

lexical variation
(Old) Church Slavonic and Greek/Hebrew equivalents
Church Slavonic Psalter redactions
quantitative comparative analysis

Opis:

This article is another one in a series of studies dealing with the lexical variation of Church Slavonic Psalter redactions. The paper focuses on the vocabulary used by man to address God as his protector, helper, saviour etc., and analyses the (Old) Church Slavonic equivalents of such Greek lexemes as ἀντιλή(μ)πτωρ, ἀντίλη(μ)ψις, βοήθεια, βοηθός, λύτρωσις, λυτρωτής, ῥυόμενος, ῥυστής, ὑπερασπισμóς and ὑπερασπιστής. It also points out the Hebrew equivalents of the investigated Greek and (O)CS words. The study concentrates on the quantitative aspect of the use of the vocabulary under discussion, with qualitative issues (semantics / contextual conditions) remaining in the background.
To kolejny artykuł w cyklu opracowań traktujących o leksykalnej wariantywności psałterzowych redakcji cs. Tym razem uwagę skupia się na grupie słownictwa, którym człowiek zwraca się do Boga jako swego protektora, pomocnika, wybawiciela etc. Analizie poddaje się użycia (s)cs. ekwiwalentów takich gr. leksemów, jak: ἀντιλή(μ)πτωρ, ἀντίλη(μ)ψις, βοήθεια, βοηθός, λύτρωσις, λυτρωτής, ῥυόμενος, ῥυστής, ὑπερασπισμóς i ὑπερασπιστής. Dodatkowo wskazuje się na odpowiedniki hebrajskie badanych słów greckich i (s)cs. W rozważaniach nacisk kładzie się na aspekt ilościowy użyć badanego słownictwa, kwestie jakościowe (semantykę / uwarunkowania kontekstu) przesuwając na plan dalszy.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Формы и ветви семантики одного общеславянского корня: lich- и его производные
The Semantic Forms, Branches and Derivatives of the all‑Slavonic Root lich‑

Autorzy:

Czerwiński, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031098.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Slavonic languages
semantics
etymology
derivation
root meanings

Źródło:

Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 4; 865-885
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Неизвестен славянски текст на катена към Псалтира в два ръкописа от Хилендар

Autorzy:

Карачорова [Karachorova], Ивона [Ivona]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677390.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Slavonic Psalter
biblical commentary
catena
Hilandar monastery

Opis:

An unknown Slavic text of a catena to the Psalter, in two manuscripts from the Hilandar monasteryThis article presents a hitherto unknown catena to the Psalter. It is divided in two parts, placed in two manuscripts: in Manuscript No. 116 (psalms 1 through 76), and in Manuscript No. 117 (the remaining psalms). The catena contains commentaries of more than 15 Byzantine authors. The article then goes on to compare the Psalter text accompanying the catena with texts of other editions. It becomes clear that the text of the Hilandar manuscripts is very close to the texts of the Mount Athos edition and of Cyprian’s edition, although it has its own characteristics. The newly found catena is the most voluminous catena translated into a Slavic language. The discovery of the text will lead to new researches into the history of the Slavic Psalter and the Slavic translations of the Bible. Nieznany słowiański tekst kateny do Psałterza w dwóch rękopisach z klasztoru ChilandarArtykuł prezentuje nową i nieznaną dotąd katenę do Psałterza. Podzielona na dwie części znajduje się w dwóch rękopisach: N:116 (do Psalmu 76) i N:117 (od Psalmu 77 do końca). Katena zawiera komentarze pochodzące od ponad piętnastu bizantyńskich autorów. Tekst Psałterza, będący częścią kateny, został porównany z tekstami innych komentatorów. Dzięki temu widać wyraźnie, że tekst z manuskryptów chilandarskich jest bliski tekstom komentowanym na Górze Atos, a także na Cyprze, mimo że posiada swoją własną specyfikę. Nowoodkryta katena jest najbardziej obszernym dokumentem tego typu przełożonym na język słowiański. Jej odkrycie umożliwi nowe badania nad historią słowiańskiego Psałterza i słowiańskich przekładów Biblii.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Коментарите към библейските четива от Теофилакт Охридски в ръкописните сбирки в Полша

Autorzy:

Stradomski, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677384.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

biblical exegesis
Church Slavonic literature
Cyrillic manuscripts
Eastern Orthodox Church
Old Bulgarian literature
Old East Slavonic literature

Opis:

Bible Commentaries by Theophylact of Ohrid in the collection of manuscripts in PolandIn the Church Slavonic literary tradition, Theophylact of Ohrid is mostly associated with his exegeses to the Bible. The collections of Cyrillic manuscripts in Poland include only a single copy of his annotated Book of Gospels (BN 12431 III, beginning of the sixteenth century), which has not yet been the subject of a separate study. The book is particularly interesting and valuable, as it contains archaic linguistic features, proving that it is an extremely old copy of the first Slavonic translation of the work. This is an important example of the presence of manuscripts related to Old East Slavonic, and also indirectly – Old Church Slavonic literary tradition in the former Polish-Lithuanian state. The article gives a codicological and linguistic characteristic of this manuscript, and its primary aim is to draw attention to the manuscript from researchers of the works of Theophylact of Ohrid, the Church Slavonic literature, and the Bible. Komentarze do Ewangelii Teofilakta Ochrydzkiego w zbiorach rękopisów w PolsceW cerkiewnosłowiańskiej tradycji piśmienniczej postać Teofilakta Ochrydzkiego najczęściej kojarzona jest z jego egzegezami do ksiąg biblijnych. W zbiorach rękopisów cyrylickich w Polsce znajduje się tylko jeden egzemplarz Ewangeliarza komentowanego (BN 12431 III, początek XVI wieku), który dotychczas nie był przedmiotem osobnych badań. Kodeks należy do szczególnie ciekawych i cennych, bowiem zawiera archaiczne cechy językowe, świadczące o tym, że jest kopią bardzo starego tekstu pierwszego słowiańskiego przekładu dzieła. Jest to ważny przykład obecności na terenach dawnego państwa polsko-litewskiego rękopisów związanych ze staroruską, a pośrednio również starobułgarską tradycją piśmienniczą. Artykuł jest kodykologiczną i językową charakterystyką tego rękopisu i ma na celu zwrócenie na niego uwagi badaczy zajmujących się twórczością Teofilakta Ochrydzkiego oraz cerkiewnosłowiańską literaturą biblijną.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Polonistyka rosyjska w pierwszej dekadzie XXI wieku (uwagi polskiego rusycysty)
Polish studies in Russia in the first decade of 21st century (remarks of a Polish specialist in Russian Studies)

Autorzy:

Wołodźko-Butkiewicz, Alicja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481252.pdf

Data publikacji:

2008-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Polish studies in Russia
Slavonic Studies
literature

Opis:

Polish Studies in Russia have considerably increased their activity since the political transformations of the 1980s and 1990s, to the extent that can be compared to Russian Studies in Poland. The lack of censorship constraints, the use of new research methodologies as well as the benefits of cooperation with numerous centres of Slavonic Studies resulted in contributing a lot of novelty to the research upon Polish literature, history and culture. This article covers the most vital achievements of Polish studies in Russia, including Polish-Russian projects, in particular the so-called imagologic research, referring to cultural relations between Poland and Russia and mutual perception of the two nations. The article presents the centres of Polish studies in Russia - the Moscow State University, the Saint-Petersburg State University, the State University for the Humanities (RGGU), the Institute for Slavonic Studies at the Russian Academy of Sciences and the Kaliningrad State University. It also enumerates the most noted academic researchers and tutors for a few generations of specialists in Polish Studies, i.e. Professor Elena Cybenko, Professor Viktor Chorev, Professor Aleksy Dimitrovski and Professor Aleksander Lipatov. The coverage also includes erudite and innovative monographies published during the last decade, concerning the history of Poland and Polish literature of different periods, ranging from 17th century to the present, for instance a monography by Natalia Filatova about Kazimierz Brodzinski, a study by Maria Leskinen concerning the phenomenon of sarmatism, by Pawel Iwinski about Mickiewicz and Pushkin, by Andrej Baranov about the influence of Fyodor Dostoyevsky's literature on the Polish literature at the turn of 19th and 20th century, by Viktoria Tichomirova about the Polish prose devoted to the Second World War and a monography by Irina Adelgejm about the contemporary Polish literature after 1989. Analogies between the present situation of Russian Studies in Poland and Polish Studies in Russia were also taken into consideration.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 233-247
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Lat. servus ‘Diener, Sklave’, slav. *orbъ ‘Sklave, Waise, Kind’, slav. *sirota ‘Waise’
Latin servus ‘servant, slave’, Slav. *orbъ ‘slave, orphan, child’, Slav. *sirota ‘orphan’

Autorzy:

Levickij, Viktor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699986.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

etymology
Latin
Slavonic
typology
slave
servant
orphan

Opis:

The oldest names for ‘slave’ in Indo-European languages are connected with the notions ‘captive’, ‘prisoner’, ‘tied’. Taking into consideration this typology we can assume that Lat. servus ‘servant, slave’ might go back to PIE *ser- ‘to tie, to bind’. PIE *or-bho-s, to which Proto-Slav. *orbъ ‘slave, child, orphan’ goes back, may have been formed from *er-/or- ‘to cut, to separate’ > ‘orphan’. The Proto-Slav. word *sirota ‘orphan’ may also have been formed after this pattern.

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 2; 83-90
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

The Hungarian and Slavonic Background of Bashkir tyraž ‘wasp’

Autorzy:

Németh, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699990.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

etymology
Slavonic language
language contact
linguistic history

Opis:

This article offers a critique of Arpad Berta’s paper (2001) in which the author contends that the Bsk. tyraź word for ‘wasp’ originated (via the Volga Bolgharian) from the Hung. darazs id. The present author attempts to point out the weak points in this interpretation, and proposes, instead, the PSlav. *draźs as the source of the Hungarian and the Bashkir words for ‘wasp’. Thus, the article augments our knowledge of the possible Slavonic origin of the Hungarian and Bashkir words, and provides further details in support of the etymology presented by András Zoltán (2010; 2011).

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 93-101
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

The Place of the Mihanović Psalter in the Fourteenth-Century Revisions of the Church Slavonic Psalter

Autorzy:

MacRobert, Catherine Mary

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682417.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Church Slavonic Psalter
‘Athonite’ redaction
conflation
contamination

Opis:

Modern scholarship on the textual history of Church Slavonic biblical translation recognizes two distinct revisions of the Church Slavonic Psalter from the early fourteenth century, Redaction III (sometimes called the ‘Athonite’ redaction) and Redaction IV, known only in the Norov psalter manuscript. Although they are both attested from the same period and in manuscripts of similar Bulgarian provenance, these two redactions are in some respects systematically different in their linguistic character, their approach to translational issues and their Greek textual basis. In the light of A.A. Turilov’s observation that the Mihanović Psalter, possibly the earliest witness to Redaction III, is written in the same hand as the greater part of the Norov Psalter, this paper examines the textual antecedents of the two redactions and the importance of the Mihanović Psalter as a link between them.

Źródło:

Studia Ceranea; 2016, 6; 75-98
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Cykl apokaliptycznych egzegez wizji proroka Daniela w kontekście doktrynalnego sporu wschodniego chrześcijaństwa z judaizmem (na materiale kodeksu BN 12245)

Autorzy:

Stradomski, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677402.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bible
apocalyptic literature
Church Slavonic literature
Cyrillic manuscripts
Eastern Orthodox Church
Old Bulgarian literature
Old East Slavonic literature

Opis:

Series of eschatological exegeses in prophet Daniel’s visions in the context of the doctrinal dispute of Eastern Christianity and Judaism (about the manuscript BN 12245) The Bible’s Book of Daniel, along with commentaries of St. Hippolytus of Rome, belongs to the most important sources of Christian knowledge about the end of the world and the Final Judgment. In the medieval Old Church Slavonic literature, the Book of Daniel functions not only as a part of the Old Testament canon (separately or with comments), but it is also present in historiography, and in particular in apocryphal literature. Prophet Daniel and his vision of four beasts are also the basis for preparation of new eschatological texts where the threads of the doctrinal dispute with Judaism are noticeable. Such writings include a series of visions of Prophet Daniel with commentaries, rarely encountered in Cyrillic manuscripts, featured in Codex BN 12245. The article presents a textological, historical and literary analysis of the text. Cykl apokaliptycznych egzegez wizji proroka Daniela w kontekście doktrynalnego sporu wschodniego chrześcijaństwa z judaizmem (na materiale kodeksu BN 12245) Biblijna Księga Daniela, wraz z komentarzami św. Hipolita Rzymskiego, należy do ważniejszych źródeł wiedzy chrześcijan na temat końca świata i Sądu Ostatecznego. W średniowiecznej literaturze cerkiewnosłowiańskiej materiał Księgi Daniela funkcjonuje nie tylko jako część korpusu kanonicznych pism Starego Testamentu (osobno lub z komentarzami), ale obecny jest też w historiografii, a zwłaszcza w literaturze apokryficznej. Postać proroka Daniela i jego wizja czterech bestii są też bazą opracowywania nowych tekstów o tematyce eschatologicznej, w których widoczne są wątki doktrynalnego sporu z judaizmem. Do takich pism zalicza się rzadko spotykany w rękopisach cyrylickich cykl komentowanych wizji proroka Daniela, jaki znajduje się w kodeksie BN 12245. W artykule przedstawiono analizę tekstologiczną i historycznoliteracką zabytków.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Ksiądz / księża / książę
Ksiądz / księża / książę [priest / priests / duke

Autorzy:

Czarnecki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/504740.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu

Tematy:

Slavonic languages
Germanic languages
borrowing
language reconstruction
clergy.

Opis:

The article tries, once again, to explore the etymology of Polish words ksiądz / książę / księża. Since new linguistic and historical facts as well as reconstructions may be presented in this field, the author draws the following conclusions: 1) the Polish term ksiądz comes from the Germanic *kuning, which main meaning could be interpreted as “Franks’ ruler”. The word was borrowed by Slavic languages twice: a) in the first half of the 7th century as a West-Slavic word *kъnędzь; b) in the first half of the 8th century as a South-Slavic word *kъnęgъ. In the second half of the 9th century, the two borrowings meet, which is connected with the Cyril and Methodius’s Christianization in Great Moravia. The word was present in all Slavic languages and its meaning could be interpreted as “the uncrowned ruler of the country” = ‘principes’/Polish ‘książę’. 2) Polish księża (< Slav. *kъnęžьja) is a continuation of a plural form of the Germanic *kuning-, *kuninga. 3) The word książę (< West-Slavonic *kъnęžę) appeared as a derivative of Slavonic *kъnędzь and at first meant ‘a young man who was a member of a ruling family’ and most commonly was ‘the son of a ruler’. 4) At the turn of the 9th and the 10th century Western-Slavonic people changed the meaning of both terms *kъnędzь and *knęžę the first word, both among Czechs and Poles, referred only to the word ‘principes’, whereas the second term began to be understood as “a common prince” or “the uncrowned ruler”. From the 13th century until the 16th century, Polish ksiądz became – under the infl uence of the Czech language – the term for a clergyman (firstly used as the reference only to the bishop, and later as the reference to an ordinary priest).

Źródło:

Academic Journal of Modern Philology; 2013, 2; 7-18
2299-7164
2353-3218

Pojawia się w:

Academic Journal of Modern Philology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

ТРАДИЦИИ ОБУЧЕНИЯ ЦЕРКОВНОСЛАВЯНСКОМУ ЯЗЫКУ В СТАРООБРЯДЧЕСКИХ АЗБУКАХ ИЗ ВОЙНОВСКОГО МОНАСТЫРЯ
The Tradition of Learning Church Slavonic Language in the Old Believers’ Primers from the Collection of the Monastery in Wojnowo

Autorzy:

Orzechowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444482.pdf

Data publikacji:

2013-06-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Old Believers
monastery in Wojnowo
primers
Church Slavonic

Opis:

In the Old Believers’ monastery in Wojnowo a few primers survived – the remains of the school which was conducted by the nuns in the 19th and 20th century. A comparative analysis of the copies and some loose sheets which are left has shown that there are four different editions which were printed in at least two printing houses. The analysed copies are identical reprints of the earlier first edition and constitute part of an Old Russian tradition of learning to read and write which was started by Ivan Fiodorov in 1574 and continued by Jakov Zeleznikov and the Old-Ritualists printing house in Moscow.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2013, XV/1; 117-124
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Współdziałanie podsystemów języka w perspektywie badań etymologicznych, Znaczenie i rozwój słowiańskich zaimków *vьχakъ i *edьnakъ*
Language Systems Interactions in Etymological Perspective. The Meaning and Development of Slavic Determiners * vьχakъ and *edьnakъ

Autorzy:

Sobotka, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567964.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

determiner
function word
etymology
syntax
word-formation
Slavonic

Opis:

The subjects of the article are to discover the origin and meaning of PSl. suffix *-ak- and determiners *vьχakъ and *edinakъ/*edьnakъ formed with that suffix as well as to establish evolutionary paths and motivation senses as a result of which function meanings of derivatives of the determiners in question have been specified in Slavic languages. The description of their origin and development plays an important role both in determining the etymology of such words as Czech však and jednak, and in examining theoretical issues on depronominal function words. The article offers some methodological solutions for examining the history of contemporary metatextual and metapredicative expressions. The study of the origin of the linguistic phenomena connected with the semantic development of the object level of language into the metatextual level requires not only considering the characteristics of these expressions at the relevant lexical level, but also in interaction with morphological and syntactic levels, and perhaps the phonological level as well (cf. questions of apocope and phonological changes related to the transition of given expressions to the class of enclitics). Etymological research, in special cases, should be supported by both the analysis of language systems lower than the examined one (which is in fact the basis of the contemporary etymological observations) as well as an analysis of language systems higher than the examined one, which is a special procedure in etymological description of conjunctions, particles, metapredicative operators etc. Further syntactic and textual analysis in etymological research can shed different light on the etymology of metatextual phenomena.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2015, 12; 157-211
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Dots and Acute Accent Shapes in the Dobrejšo Gospel

Autorzy:

Vakareliyska, Cynthia M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682459.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Old Church Slavonic
Bulgarian Church Slavonic
Slavic linguistics
medieval Slavic manuscripts
liquid consonants
vocalic liquids
historical Slavic phonology
Gospels

Opis:

This paper examines the distribution of three types of sporadic and infrequent diacritics in the Dobrejšo Gospel and their functions: a dot or acute-accent shape over a liquid consonant letter in OCS trъt/trьt formations, and, more rarely, over other consonant letters in clusters; a single or multiple acute-accent shape over the letter л or н in certain words; and a titlo over unabbreviated words containing OCS trъt/trьt formations.

Źródło:

Studia Ceranea; 2016, 6; 205-224
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Сербско-русские мотивы в общеславянском контексте (Н. Иваштанин Влюблённое солнце)
Serbo-Russian motif in Slavonic context. (N. Ivanshtanin The Sun in Love”)

Autorzy:

Dmitrovskiy, Aleksei

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482404.pdf

Data publikacji:

2010-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

lyrical image of Russia
Serbo-Russian motif
Slavonic

Opis:

The article deals with a lyrical image of Russia and its structure in the Serbian historical consideration, expressive emotions and in the common origins of Slavonic self-consciousness namely: “cosmos - soul - word”.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2010, 1, XV; 67-76
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

The Story of Melchizedek in Certain Slavonic Texts (Palaea Historica and the Apocryphal Cycle of Abraham)

Autorzy:

Skowronek, Małgorzata
Gucio, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682158.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Old-Church-Slavonic literary texts
textology
Palaea Historica

Opis:

The article analyses the story of the prophet-king Melchizedek (mentioned in Gen 14,17– 20, Ps 110,4 and three passages in Heb: 5,6–10, 6,20, 7,1–17), recorded in Slavonic historical texts: the first and second translation of Palaea Historica, and the first and second edition of the so-called apocryphal cycle of Abraham (in which there are several references to Melchizedek). Compared to the scarce information about Melchizedek from the Old and New Testament, stories of extra-biblical origin communicate a significant amount of detail concerning the king-priest, comprising a description of nearly all of his life. Comparison of key episodes in the life of Melchizedek and Abraham (such as origin, revelation, conflict with their pagan parent, leaving home and journey, promise of greatness given by God, testimony or theophany or angelophany, experience of human sacrifice, a change of name) in the Palaea and the cycle confirms – based on the Slavonic material – analogies in the construction of the two protagonists. Both accounts – in the Palaea and the cycle – make the characters more “full-blooded” than in the Bible. The story of Melchizedek presented in the Palaea is characterised by fragmentation (being contained in four chapters), and disrupts chronological order to a small degree, emphasising cause-and-effect relationships, while at the same time it can be considered as a prototype or a singular variant of Vitae: the structure and selection of content of the bio- or hagiographic story meet the characteristics of the genre.

Źródło:

Studia Ceranea; 2014, 4; 171-191
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Paralele w semikomunikacji użytkowników języków północnogermańskich i zachodniosłowiańskich

Autorzy:

Lipowski, Jaroslav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/776782.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

semi-communication
West-Slavonic languages
Czech
Polish
Slovak

Opis:

Semi-communication as a limited form of verbal communication in the linguistic literature has been taken into consideration, especially in relation to the Danes, Swedes and Norwegians. The author compares some characteristic features of the communication between the Czechs, the Poles and the Slovaks. The author presents some common and a number of distinctive features. For example, there is a different inverse proportion between the comprehension of written and spoken language. A special attention is given to the similarity of the role (contributing element) of social, cultural and political phenomena, compensating differences in language systems communicating with groups of users in multiple languages. In this paper, the author also indicates a creation of a new language as one of the results of the Czech and Slovak communication. The author also incorporates in semi-communication the verbal contact of users of regional dialects and the standard language.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2012, 69; 147-156
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Wschodniosłowiańskie słownictwo gwarowe jako podstawa podlaskich nazwisk
East Slavonic Subdialect Vocabulary as the Basis of Podlasie Surnames

Autorzy:

Bogdanowicz, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031145.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Podlasie
subdialect vocabulary
surname
motivation
East Slavonic genesis

Źródło:

Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 607-615
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

„Obym się rozradował w rozradowaniu ludów Twoich”. Rzecz o konstrukcjach pleonastycznych w cerkiewnosłowiańskich redakcjach Księgi Psalmów
“That I may rejoice in the joy of Thy nation”: On Pleonastic Constructions in Church Slavonic Redactions of the Book of Psalms

Autorzy:

Szulc, Arleta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38638214.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Old Church Slavonic "Psalterium Sinaiticum"
Church Slavonic Psalter redaction
pleonasm
tautology
Greek (Hebrew) pattern
emphasis
cognate (internal
absolute) accusative
lexical choice

Opis:

This article focuses on pleonasms extracted from the OCS Psalterium Sinaiticum and investigates their preservation in later representatives of successive CS Psalter redactions. In order to examine the use of the constructions under scrutiny, the (O)CS Psalters have been compared with one another and with the Greek and the Hebrew patterns of translation. The study provides a detailed description of lexical choices with respect to pleonasms present in selected contexts of the Psalter. It also considers analogical structures discussed in the literature on the subject, stressing a specifically emphatic character of (O)CS Psalter pleonasms, similar to that of their Greek and Hebrew equivalents. As observed, the use of pleonasms in the compared (O)CS Psalters is distinctly consistent and generally based on the Greek/Hebrew sources. Cases that could testify to these Biblical stylistic structures having already become independent on the Slavic ground are noted as exceptions.
Artykuł koncentruje się na pleonazmach wyekscerpowanych ze staro-cerkiewno-słowiańskiego Psałterza synajskiego. Ma na celu zbadanie ich zachowawczości w młodszych reprezentantach kolejnych cerkiewnosłowiańskich redakcji psałterzowych. Teksty (s)cs. psałterzy porównano między sobą oraz z greckimi i hebrajskimi wzorcami przekładowymi pod kątem użycia rozpatrywanych konstrukcji pleonastycznych. Szerzej opisano leksykalny wybór w odniesieniu do pleonazmów obecnych w wybranych kontekstach Psałterza. Uwagę poświęcono także analogicznym strukturom omówionym w literaturze przedmiotu. Podkreślono specyficzny emfatyczny charakter (s)cs. pleonazmów psałterzowych, podobny do ich grecko-hebrajskich ekwiwalentów. Wskazano na wyraźną zgodność co do użyć konstrukcji pleonastycznych w porównywanych (s)cs. psałterzach, z reguły uzasadnioną greckim/hebrajskim wzorcem (wzorcami). Przypadki mogące świadczyć o usamodzielnieniu się na gruncie słowiańskim analizowanych biblijnych struktur stylistycznych odnotowuje się jako wyjątki.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

“Slovenian/Carinthian/Jaun Valley dialect” numerals found in a Latin manuscript dated to the third quarter of 12th century (Heiligenkreuz, Cod. 250)
„Słoweńskie/karynckie/podjuńskie” (?) liczebniki w łacińskim rękopisie z trzeciej ćwierci XII wieku (Heiligenkreuz, Cod. 250)

Autorzy:

Lewaszkiewicz, Tadeusz
Wydra, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084455.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Slovenian language
Slovenian numerals
Slavic and Slavonic nasal vowels

Opis:

The numerals in question are used to number the pages of a medieval Latin manuscript. These are cardinal numerals, transcribed as follows: edno, četiry, pęt, šest, sedem, osem, devęt, desęt. In addition, two ordinal numerals, drugi and tretiji, also appear there. The words analysed here are undoubtedly Slavic numerals, but it is not possible to assign them with certainty to a specific Slavic language. The most probable theory of their origin links them to the Slovenian dialectal area in Carinthia (mostly due to attested continuation of Proto‑Slavic *ę, the eno < edno numeral and the phonetic spelling of the ordinal numeral as tretji), although a Polish linguistic substrate cannot be definitely ruled out due to attested nasal vowels.

Źródło:

Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 69-86
0080-3588

Pojawia się w:

Rocznik Slawistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

The East-Slavonic sorok ‘40’ revisited

Autorzy:

Fałowski, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/700020.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

etymology
Ugro-Finnic languages
East-Slavonic linguistic
linguistic history

Opis:

None of the hitherto proposed attempts at explaining the origin of the East-Slavonic numeral sorok ‘40’, is satisfactory. This refers almost equally to those propositions that derive it from Greek (F. Miklosich, A. Brückner, V. Jagić), Turkish (O.N. Trubačëv) or from Old Norse (M. Vasmer). The author of the current article puts forward a yet another solution, this time pointing to the Ugro-Finnic languages. As the basis of the borrowing, the Udmurt proto-form *śor-ku/*sor-ku is advanced, which was adapted to *sork > sorok on the East-Slavonic ground. A possible semantic evolution leads from ‘marten pelt(s)’ > ‘a bundle of pelts’ > ‘a bundle of pelts of forty pieces (as many as was needed to sew one fur-lined overcoat’ > ‘a numerical unit (measure) used in trade’ to ‘a stand-alone number 40’. The proposed etymology corresponds well with the context of Ugro-Finnic – East-Slavonic linguistic and extralinguistic contacts.

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 7-15
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

The Homily on The [Cursed] Fig-Tree and the Parable of the Vineyard by John Damascene in Mediaeval Slavonic Literature [Preliminary Observations]
Словото за Изсъхналата смоковница и притчата за лозето от Йоан Дамаскин в средновековната славянска книжнина (предварителни наблюдения)

Autorzy:

Данова, Цветомира

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635525.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

John Damascene
Great Monday
Slavonic translations
manuscripts
redaction
contaminated

Opis:

The Slavonic version of the homily dedicated to The (Cursed) Fig-Tree and the Parable of the Vineyard by John Damascene has not been so far object of an archeographic-textological study. The present study gives the initial observations on the reception of that Byzantine work in Mediaeval Slavonic Literature. The work centred mainly on the South Slavonic manuscript tradition, while the East Slavonic manuscript tradition represented by the text from the well-known Uspensky Miscellany was used as a starting point and as a basis for comparison during the analysis. The study showed that in Mediaeval Slavonic Literature the homily dedicated to The (Cursed) Fig-Tree and the Parable of the Vineyard by John Damascene has been disseminated through three different Slavonic translations, one redaction, and one contaminated version.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Предмет настоящей статьи - ритмическая формула, свидетельствую
Logoaedic adonic verse: the Slavonic rhythmical and syntactic invariant

Autorzy:

Preobrazhenski, Siergiej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480887.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

slavonic verse
adonic verse
five-syllable
verseme
Polish origin

Opis:

The article examines well-known (G. Derzhavin - J. Brodsky) and less known (G. Derzha- vin? C.K. Norwid? A. Mickiewicz? - J. Malaniuk) samples of the establishment of “heroic” aureole of logaoedic (adonic) verse, the possible Polish source of this aureole, and its early Polish “de-heroization” which has revealed the initial connotations and the general Slavonic source of the “alien” verseme (logaoed, truncated dactyl).

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2014, 1, XIX; 251-259
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

„Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowych

Autorzy:

Juda, Celina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677570.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bulgarian literature
Slavonic literature
totalitarianism
communism
collective memory
ritual

Opis:

“Wiping clean the slate of the past”. Reflections on the fringes of selected literary texts from Slavic People´s RepublicsFormulas of “forgetting” in the totalitarian half-century as well as post-1989 have changed shape and intensity. Strategies of disavowal and rejection of the proximate and distant past differ depending on the intensity of the ideologising processes in the structure of the phenomenon. The systemic mechanism of ritual burial and announcement of the end of “bad past, bad times” includes a number of phases (from construction to reconstruction).This paper examines the strategies under the first of these phases (1944–1956), during which the process of incorporating an external matrix created in revolutionary conditions (Soviet culture) into local culture/literature was the strongest. The practice consists of an unconditional transfer from the model of a maximum number of factors which sanction acts of disavowing the proximate and distant past and legitimise subjection to the chosen / ideal system (denial/discreditation of the old world order, new genres, a new way to explain the past, clear vision of the future). „Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowychFormuły „zapominania” w półwieczu totalitaryzmów, ale także po 1989 roku, w dekadach post-, zmieniały kształt i natężenie. Strategie dezawuowania i odrzucania bliskiej czy odległej przeszłości różnią się w zależności od stopnia natężenia procesów ideologizacji. Systemowy mechanizm rytualnego grzebania i głoszenia końca „złej przeszłości, złego czasu” przechodził kilka faz (od konstrukcji do rekonstrukcji).W artykule została podjęta próba opisu najstarszej fazy zjawiska, gdy do kultur lokalnych zostaje inkorporowana matryca zewnętrzna, wypracowana w warunkach rewolucyjnych (wzorzec sowiecki). W praktyce oznaczało to bezwzględne przeniesienie z „wzorca” maksymalnej liczby czynników sankcjonujących akty dezawuowania przeszłości, a legitymizujących podległość wybranemu/idealnemu systemowi (wyparcie, dyskredytowanie starego porządku świata, nowe gatunki, formy, sposoby tłumaczenia przeszłości skutkujące zrealizowaniem idei „świetlanej przyszłości”).

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Koncepcja Rzeszy Słowiańskiej według Karela Kramara
The concept of the Slavonic Realm according to Karel Kramář

Autorzy:

Eberhardt, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/540377.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Geopolityczne

Tematy:

Słowiańszczyzna
Czechosłowacja
Rosja
panslawizm
Slavonic realm
Czechoslovakia
Russia
panslavism

Opis:

Przedstawiono w artykule propozycję geopolityczną opracowaną w 1914 r. przez wybitnego polityka czeskiego Karela Kramářa mającą na celu zjednoczenie wszystkich narodów słowiańskich w jednym wspólnym państwie, tzw. Rzeszy Słowiańskiej. Miało to się odbyć pod egidą imperatora rosyjskiego. Przed skomentowaniem tej koncepcji przedstawiono biografię, działalność polityczną i dokonania twórcze tego wybitnego męża stanu i pierwszego premiera Czechosłowacji. Reprezentował on poglądy panslawistyczne i filorosyjskie. Starano się również zrozumieć i wyjaśnić jego postawę wobec Polski i Polaków.
The paper presents the geopolitical proposal, elaborated by the outstanding Czech politician, Karel Kramář (1860-1937), and made public in 1914. The doctrinal intention of this proposal was the unification of all the Slavonic nations in one common statehood, the so-called “Slavonic Realm”. This would take place under the auspices of the Russian emperor, after he tsarist Russia would have defeated the German Empire and the Austrian-Hungarian Empire in the approaching war. In the introductory part of the article the political biography of the statesman and the advocate of the alliance of the Slavic countries is outlined. Kramář represented the pan-Slavic and the philo-Russian views. He visited many times Russia, where he got acquainted with the intellectual elite, including the personal encounter with Lev Tolstoy (1890). Before the outbreak of the World War I he demanded federalisation of Austria-Hungary, and granting of the civil, as well as national freedoms to the Czechs. During the period of war he was condemned to death for his patriotic activity, but after a year in prison he was acquitted. After Czechoslovakia gained sovereignty, to which he also contributed in a certain degree, he took the position of the Prime Minister. Then, he participated in the Paris Conference, in Versailles, as the leader of the Czech delegation. He was the author of numerous books and articles, in which he would touch upon the historical, political, geopolitical, social and legal issues. In the further course of the paper the design for the creation of the Slavonic Realm, mentioned before, and the principles of its functioning, are presented. This would consist in the incorporation into the Russian Empire of five autonomous provinces, namely: Poland, Czechia, Serbia, Bulgaria, and Montenegro. Each of the five countries would enjoy the autonomy in the domain of national language and culture. Each of these provinces would be headed by the viceroy, nominated by the Emperor of Russia. The geographical boundaries of these five provinces were delineated, and the design for the constitution was presented and commented upon, developed by Kramář, meant to become the foundation for the future basic law for the territory of the Slavonic community and its constituent parts. The subsequent portion of the article is devoted to the position of Kramář’s regarding Poles and to his attempts, aiming at normalising the Polish-Russian relations. The Czech politician was aware of the fact that without the participation of Poles the entire geopolitical design may end up as failure. Despite numerous efforts, the attempts of Kramář’s were not bringing the expected results in this domain. This was, additionally, due to the fact that the political events, associated with the defeat of tsarist Russia in World War I, made the federalist design obsolete. In the concluding section the author evaluates the concept, forwarded by Kramář, from the point of view of its pragmatism and the capacity of implementation. It is also noted that the communist block, which took shape after World War II, even though pronouncing different principles and ideological doctrine, reminded in territorial terms the area delineated by Kramář and communicated by him in May 1914 to the Russian authorities.

Źródło:

Przegląd Geopolityczny; 2016, 18; 19-37
2080-8836
2392-067X

Pojawia się w:

Przegląd Geopolityczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Sprawozdanie z XIII Międzynarodowej Slawistycznej Konferencji Literaturoznawczej „Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Pamięć”

Autorzy:

Chaszczewicz-Rydel, Marta
Siemońska, Olga
Świetlicki, Mateusz
Świetlik, Anna
Uczkiewicz, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/605021.pdf

Data publikacji:

2019-12-06

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

конференция
славистика
литературоведение
konferencja
literaturoznawstwo slawistyczne
conference
slavonic studies

Opis:

Report about  XIII International Slavonic Studies ConferenceWielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Pamięć (Wrocław, 16–17 maja 2019 roku)

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2019, 169, 1
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Religious vocabulary in Aromanian compared to Romanian

Autorzy:

Klimkowski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/909910.pdf

Data publikacji:

2015-11-19

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Aromanian
Romanian
religious vocabulary
Christian
Greek
Church Slavonic
Turkish

Opis:

The first layer of Aromanian Christian terminology is common for all the Balkan Romance languages. It contains a number of inherited Latin terms and some early assimilated Greek loanwords, due to the Oriental origin of Christianity. As for the later layer, the compound of terms related to ecclesiastical organisation and liturgy or to more sophisticated doctrinal concepts, the Balkan Romance languages substantially differ. In Romanian, it was formed on the basis of Slavonic (or Greek via Slavonic), which was used in the Romanian Orthodox Church by the 17th century. The liturgical language of the Aromanians was Greek (maybe except for Moscopole) and therefore, Aromanian mainly based its religious terminology on Greek, but also on Turkish and Albanian, which can be seen in the Aromanian Missal from the second half of the 18th century. In the next centuries, Aromanian religious vocabulary was strongly influenced by Romanian. The contemporary versions of religious texts, including the Bible (e.g. Caciuperi’s translations), introduce a series of Romanian terms instead of the old ones.

Źródło:

Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2015, 22, 1; 165-175
0239-4278
2450-3177

Pojawia się w:

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Funkcja stylistyczna wypowiedzi w perspektywie lingwistyki porównawczej
Stylistic Function of an Utterance from the Perspective of Contrastive Linguistics

Autorzy:

Kiklewicz, Aleksander

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1203420.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

style
stylistics
functional syntax
statement
comparative linguistics
Slavonic languages

Opis:

The tendency in researching language stylistics is that researchers rather start from a certain style and assign language properties to it, including syntactic ones. In the presented article, which is based on the model of functional syntax (Kiklewicz 1999; 2004), the author suggests an opposite research perspective, that is analysis of stylistic properties of specific kinds of syntactic structures. Being completion of the former description rule this research suggestion contributes to a comprehensive presentation of language competence where stylistic markedness of language units constitutes an important aspect. For this reason and due to isolation of categorical content of the function, scope of its meaning and reference the suggestion depicted is so helpful in comparing languages.

Źródło:

Stylistyka; 2011, 20; 19-39
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Research and education in Slavonic studies in Poland – past and present

Autorzy:

Makowski, Krzysztof A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2164787.pdf

Data publikacji:

2017-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

badania
edukacja
Polska
słowianoznawstwo
Research
Education
Polska
Slavonic Studies

Opis:

The article shows the three aspects of research on the history of Slavonic studies in Poland: the developmental trends in Polish historiography, the scale of interest in the Slavs living in Poland and the position of the other Slavic nations in the Polish historiography. Education and research into the history of Slavonic studies in Poland in the past and in the present have taken place on three levels: the general developmental trends in Polish historiography as the leading Slavic historiography, the scale of interest in the other Slavs living in the Polish Commonwealth and the positions of the other Slavic states and nations in Polish historiography and historical education. Research into the history of Slavonic studies in Poland enjoys a noble tradition. Its origin goes back to the late 18th and the early 19th centuries. The research gained institutional support in the second half of the 19th century. In the 20th century, Polish Slavonic studies were rejuvenated in the interwar period, after 1945 (to the largest degree) and after 1989. This was reflected primarily in the notably increasing number of publications. Sadly, the quality of the research remains inferior.

Źródło:

Historia Slavorum Occidentis; 2017, 4 (15); 88-98
2084-1213

Pojawia się w:

Historia Slavorum Occidentis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Цигулка, гъдулка… i inne nazwy ‘skrzypiec’ w języku bułgarskim (w porównaniu z pozostałymi językami słowiańskimi)

Autorzy:

Rusek, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678493.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

names for ‘violin’ in Bulgarian
fiddle
etymology
Slavonic languages

Opis:

Цигулка, гъдулка… and other names for ‘violin, fiddle’ in Bulgarian (in comparison to other Slavonic languages)This paper analyses names for ‘violin’ in Bulgarian, examined against a Slavonic background. A broader approach has been taken to these names, because the article concerns not only the “classic” violin, but also the folk instruments (fiddles), which have different names in Bulgarian (and other Slavonic languages): цигулка, гъдулка, гусла, кемане, лаута, виолина, гънилка, виулица. These names are described from the semantic, derivational and etymological point of view. The noun цигулка, the basic name of ‘violin’, occurs only in Bulgarian and it is unknown in other Slavonic languages, although there are documented derivatives in Serbo-Croatian. The noun кемане ‘violin’, from Turkish, also occurs in Macedonian and Serbo-Croatian and other languages belonging to the Balkan league. The second part of the papers is devoted to the names for ‘violin’ in other Slavonic languages. Some names, extant only in some of the Slavonic languages, are derived from an onomatopoeic stem (Bulg. цигулка, Pol. skrzypce, East-Slavonic скрипка). Most of the Slavonic languages have a noun derived from gǫsli, a Common Slavic ancestor, but in some Slavonic languages (Czech, Slovak, and Sorabic) this word now means the classic violin, while in others it means ‘fiddle’ (comp. Pol. gęśle, Bulg. гусла), and in the Eastern Slavonic languages and Old Church Slavonic it means a ‘plucked string instrument’ ‘a kind of lute’. In Serbo-Croatian it means both the classic violin and primitive fiddle. Polabian has its own name form ‘violin’ gigléikia, which comes from German.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce