Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "SCEPTYCYZM" wg kryterium: Temat


Tytuł:
O „metafizycznym” sceptycyzmie Davida Chalmersa
Autorzy:
Kuder, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705583.pdf
Data publikacji:
2013-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
sceptycyzm
matrix
metafizyka
filozofia umysłu
D. Chalmers
Opis:
W moim eseju zajmuję się problemem sceptycyzmu, poruszonym w najnowszej książce Davida Chalmersa The Character of Consciousness (2010). Pierwsza część pracy to próba rekonstrukcji nowatorskich pomysłów filozofa. Należy do nich stwierdzenie, że hipoteza mózgów w naczyniu, którą do tej pory uważano za sceptyczną (podważającą naszą wiedzę o świecie), jest w istocie równoważna hipotezie, która nie ma w sobie nic sceptycznego, lecz mówi tylko o podstawowej naturze świata (hipoteza metafizyczna). W drugiej części poddaję to stanowisko krytycznej ocenie, opierając się na pięciu własnych argumentach.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 493-500
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Adaequatio intellectus et rei” w świetle dyskusji ze sceptycyzmem semantycznym
„Adaequatio intellectus et rei” in the Light of the Discussion with Semantic Skepticism
Autorzy:
Szymura, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013904.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sceptycyzm epistemologiczny
sceptycyzm semantyczny
nominalizm
antyrealizm
realizm
uniwersalia
prawda
epistemological skepticism
semantic skepticism
nominalism
antirealism
realism
universals
truth
Opis:
The article juxtaposes modern skepticism stating lack of the criterion of true beliefs about transcendent reality with respect to their contents, but accepting the assumption about existence and cognoscibility of those contents on the one hand, and — after M. F. Burnyeat — ancient skepticism understood as one that questions this assumption on the other. The doubt as to existence of beliefs — resp. propositions as contents of beliefs — is a link joining ancient skeptics with Wittgenstein. Their skepticism is not – as modern skepticism – an epistemological position, but an ontological one — nominalism — questioning existence of universals that are the conditions of meaning and hence the conditions of truth of propositions. This is why the ancient dispute concerning the truth was in fact a dispute over the problem of universals, i.e. over existence of constant rules deciding which ways of connecting the subject and the predicate in a proposition are right and which are not. Realists referred to such rules, sophists denied their existence, and skeptics stated that without having such a rule at their disposal they do not have a basis for deciding the dispute between realists and sophists. This does not have much to do either with so-called correspondence concept of the truth or with the modern understanding of conceptual realism talking about “ideal paradigms” or “common properties” of things. Today’s typologies of philosophical positions do not fit antiquity. Ch. S. Peirce’s and D. Armstrong’s arguments lead to the conclusion that Plato was a… nominalist in the modern meaning of the world. P. T. Geach’s and N. Wolterstorff’s analyses allow stating the same about St Thomas Aquinas. This places under the question mark the statement that the latter could be an advocate of the generally ascribed to him correspondence theory of truth, which also cannot be derived from Aristotle’s philosophy without any doubts.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 237-267
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O możliwości wiedzy emocjonalnej. Zarys stanowiska
Autorzy:
Mordka, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705270.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
emocja
wiedza
sceptycyzm
fenomenologia
relatywizm
pragmatyzm,sąd
Opis:
Wystąpienie składa się z dwóch części. W pierwszej dokonuję analizy pojęcia „wiedza” i omawiam związaną z wielością ujęć tego terminu groźbę sceptycyzmu (trylemat Agryppy). Następnie referuję odpowiedzi na sceptycyzm w postaci fundacjonizmu (fenomenologia, neotomizm, bergsonizm) oraz tzw. koncepcji klasycznej. Odnoszę się do rozstrzygnięcia koherencyjnego i reliabilistycznego, by krytycznie przedstawić odpowiedzi na sceptycyzm w relatywizmie oraz neopragmatyzmie (R. Rorty). Pierwszą część zamyka podsumowanie. W części drugiej przedstawiam emocjonalną koncepcję wiedzy, wychodząc od radykalizacji fenomenologicznej epoche w jej rozumieniu czysto metodycznym. W wyniku stosowania epoche uzyskuję dostęp do „ja pragnącego” czy „potrzebującego” oraz jego otoczenia jako źródła możliwych zaspokojeń. Pragnienie czy potrzeba ujęte jest przeze mnie jako doznanie z momentem wartościującym, co otwiera możliwość wprowadzenia kategorii emocji. Emocje w ich funkcjach egzystencjalnych oraz uwiarygodniających inne władze poznawcze są rodzajem (o)sądów, którym daje się przypisać wartości poznawcze, a więc można określić je jako wiedzę.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 117-134
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ajdukiewicza eksternalistyczna odpowiedź na sceptycyzm
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706172.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
K. Ajdukiewicz
sceptycyzm
uzasadnienie
eksternalizm
samorefutacja
fallibilizm
Opis:
Kazimierz Ajdukiewicz definiuje sceptycyzm jako tezę że nie istnieje kryte-rium prawdy, a w konsekwencji nie jest możliwe uzasadnienie jakiejkolwiek tezy. Według Ajdukiewicza, sceptycy mieszają dwa poziomy uzasadnienia: uzasadnienie sądu s (pierwszego rzędu) oraz uzasadnienie sadu, że s jest uza-sadniony (drugiego rzędu). Tymczasem uzasadnienie pierwszego rzędu jest możliwe bez uzasadnienia drugiego rzędu. Ten argument Ajdukiewicza z roku 1923, powtórzony w podręczniku z 1949 roku, zapowiadał eksternalizm episte-miczny zapoczatkowany przez Alvina Goldmana w 1980 roku i zastosowany do kwestii sceptycyzmu przez F. Dretskego i M. Williamsa. Twierdzili oni, że uzasadnienie jest możliwe bez samouzasadnienia, i widzieli tutaj sposób na zablokowanie sceptycznego regresu. Taki argument antysceptyczny jest jednak zależny od eksternalistycznego pojęcia uzasadnienia. Ajdukiewicz miał okazję posłużyć się silniejszym argumentem z samorefutacji, ale nie docenił tej stra-tegii. Drugą strong relacji Ajdukiewicza do sceptycyzmu jest jego radykalny konwencjonalizm, który zakłada umiarkowaną formę sceptycyzmu w szerokim rozumieniu. Artykuł jest próbą ustalenia, w jakim sensie Ajdukiewicz akcep-tuje sceptycyzm, a w jakim go odrzuca. Końcowy wniosek jest taki, że Ajdukiewicz jest antysceptycznym fallibilistą.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 399-411
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdrowy rozsądek i sceptycyzm
Common Sense and Skepticism
Autorzy:
Leszczyński, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012864.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sceptycyzm
filozofia
zdrowy rozsądek
skepticism
philosophy
common sense
Opis:
In Part One of the present text a philosophical characterization of common sense is presented, focusing first of all on its epistemological aspects. Part Two is devoted to these types of doubt or skepticism that may be defined as popular and do not require a philosophical background. Part Three is concerned with strictly philosophical skepticism, whose characterization and confrontation with common sense requires a general and introductory answer to the question about what in fact philosophy is. In Part Four examples are presented of difficulties and antinomies to which confusing the level of commonsensical thinking with the level of philosophical thinking leads. The difficulties result from, on the one hand, attempts at solving philosophical problems by referring to popular intuitions, and, on the other, the willingness to infer consequences related to everyday life from philosophical deliberations. The disquisition seeks to justify the thesis that skepticism and undermining common sense – alien to popular thinking – belong to the nature of philosophy, and hence postulates to decide philosophical problems by referring to common sense, as well as charges sometimes leveled against philosophy that it does not give any actual solutions to practical problems should be regarded as misunderstandings.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 1; 5-34
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy strategie dyskusji ze sceptycyzmem
Three strategies of debate with scepticism
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015956.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
sceptycyzm
filozofia współczesna
epistemology
scepticism
contemporary philosophy
Opis:
In debate with scepticism three general strategies may be differentiated: (1) pointing to self-refutation of scepticism; (2) looking for certainty; and (3) modification of the concept of knowledge. The latter strategy has at least three versions: (a) knowledge does not require certainty, (b) knowledge is not broadened by way of deduction, and (c) knowledge does not require the knowledge of knowledge. The first strategy refutes global scepticism, but does not give an example of knowledge and is not efficient in the case of scepticism based on the hypothesis of the malicious scientist. Also the second strategy is only able to refute the typical thesis of global scepticism (knowledge does not exist). Scepticism based on the hypothesis of the malicious scientist is more efficiently refuted in the third strategy. However, separation of knowledge and certainty is only avoiding the problem of scepticism. It is also doubtful if the principle of broadening knowledge by way of deduction may be refuted. Negation of the principle of transparency of knowledge is the most convincing one. After it is refuted, knowledge is possible in the situation when we do not know if we know and we cannot exclude sceptical hypotheses.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 575-595
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W obronie zasady domknięcia: polemika z argumentacją Freda Dretskego
Autorzy:
Rostworowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705222.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
F. Dretske
zasada domknięcia
sceptycyzm
świadectwo
wiedza
wynikanie
Opis:
Celem artykułu jest obrona epistemicznej zasady domknięcia wiedzy na wynikanie (K) przed zarzutami Freda Dretskego. Reguła ta mówi, że jeśli S wie, że P, oraz wie, że z P wynika Q, to S wie, że Q. Analizuję dwa argumenty Dretskego przeciw (K). Pierwszy z nich odwołuje się do tezy, zgodnie z którą świadectwo dla danego sądu P nie zawsze stanowi jednocześnie świadectwo dla wszystkich sądów, które z P wynikają („argument z nieprzechodniości świadectwa”). Z kolei drugi zarzut Dretskego mówi, że odrzucenie (K) pozwala nam obronić się przed sceptycyzmem („argument ze sceptycyzmu”). Wskazanym dwóm argumentom przeciwstawiam dwa własne kontrargumenty, mające wykazać słuszność (K). Po pierwsze, argumentuję wbrew Dretskemu, że świadectwo dla danego sądu P przechodzi pośrednio na wszelkie jego implikacje. Po drugie, wskazuję, że odrzucenie (K) również prowadzi do przyjęcia pewnego rodzaju sceptycyzmu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 1; 167-183
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tragedia i sceptycyzm
The Tragedy and the Skepticism
Autorzy:
Piłat, Robert
Filcek, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097338.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tragedia
sceptycyzm
hermeneutyka
niezakorzenienie
tragedy
skepticism
hermeneutics
groundlessness
Opis:
Najbardziej rozpowszechniona interpretacja sytuacji tragicznej odwołuje się do pozytywnego konfliktu sił lub wartości. W artykule badamy inną możliwość: skupienie się na uwikłanym w tragedię akcie negatywnym, czyli odżegnaniu się bohatera tragicznego od istotnych dóbr i więzi, sprawiającym, że od początku żyje on w zawężonym świecie, w którym nie da się ani wybrać dobra, ani ocalić samego siebie. Odróżnienie pozytywnego i negatywnego aspektu sytuacji tragicznej zestawiamy z odróżnieniem dwóch warstw tragedii. Pierwsza obejmuje obiektywne nieszczęście i strategie oporu ofiary, druga obejmuje nową interakcję między podmiotem i rzeczywistością zmienioną przez jego opór. Ta nowa interakcja powiększa nieszczęście i jest źródłem tragicznej winy. Pomiędzy obiema warstwami występuje dynamiczna wymiana treści, podobnie jak między negatywnym i pozytywnym aspektem tragedii. Akt negatywny (odrzucenie wartości i więzi) oraz pozytywny (konflikt wartości, racji, roszczeń) są wzajemnie uwikłane. Interpretacja tragedii wymaga śledzenia obu kierunków ich interakcji. Właściwe jest, by hermeneutyka filozoficzna zaczynała od aktu negatywnego, ponieważ pokazuje on zanurzenie tragedii w strukturze egzystencji. Nie usuwa to jednak potrzeby innej hermeneutyki, rozpoczynającej od doświadczenia tragicznego. Staraliśmy się pokazać tę możliwość, odwołując się do filozofii Lwa Szestowa.
The well-trotted path of interpretation of tragedy refers to a positive conflict of forces or values. In this article, we examine another possibility: to focus on a negative act involved in the tragedy, i.e., avoidance of essential goods and attachments. The avoidance makes the tragic hero live in a contracted world in which he cannot choose a good or save himself. The distinction between the positive and negative aspects of a tragic situation intersects with the distinction between the two layers of tragedy. The first layer involves unfortunate events and the subject’s strategies of resistance and self-preservation. The second layer involves new interactions between the subject, and the new reality changed by the effort of resistance. The new interaction leads to tragic guilt and turns the subject into a tragic hero. Between these layers, there is a dynamic exchange of content as it is between the negative and positive aspects of the tragedy. The negative act (rejection of values and attachments) and the affirmative act (the stand taken in an actual conflict of values, rations, claims) are mutually entangled. Any viable interpretation of tragedy should be able to follow both directions of their interaction. It is natural for philosophical hermeneutic to start with the negative act because it shows the immersion of tragedy in the structure of existence. This approach does not, however, remove the need for another hermeneutics, starting with the tragic experience. We tried to show this possibility by referring to the philosophy of Lev Shestov.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 25-42
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Meliorysta i soteryk. O autocentryzmie etycznym Henryka Elzenberga
Autorzy:
Środa, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098388.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
autocentryzm
agorofobia
sceptycyzm
deontologia
perfekcjonizm
irracjonalizm
meliorysta
soteryk
Opis:
Tematem artykułu jest stanowisko normatywne H. Elzenberga, które nazywam autocentryzmem etycznym. Jest to stanowisko, które przedkłada obowiązki wobec siebie nad obowiązki wobec innych. Nie jest to jednak klasyczny perfekcjonizm. Stanowisko Elzenberga opiera się na kilku założeniach: na agorofobii, na sceptycyzmie deontologicznym, perfekcjonizmie, irracjonalizmie (co radykalnie różni jego stanowisko od stanowiska stoików) oraz monizmie aksjologicznym. Wzorami osobowymi wpisanymi w to stanowisko są „meliorysta” i „soteryk”.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 203-215
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O typach kawy. Kontekstualizm DeRose’a jako strategia antysceptycka (On types of coffee. DeRoses contextualism as an anti-sceptical strategy)
On Types of Coffee. DeRoses contextualism as an anti-sceptical strategy
Autorzy:
Szubart, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
scepticism
invariantism
contextualism
knowledge
sceptycyzm
inwariantyzm
kontekstualizm
wiedza
Opis:
Teoria kontekstualizmu semantycznego, chociaż pierwotnie jest to teoria z dziedziny filozofii języka, bywa często wykorzystywana jako element strategii rozwiązywania problemów w pozostałych dziedzinach filozofii, w tym epistemologii. Wedle kontekstualizmu epistemologicznego, znaczenie słowa „wiem” zmienia się wraz z kontekstem jego wypowiedzenia. Celem tego artykułu jest krytyczna analiza kontekstualizmu Keitha DeRose’a w celu sprawdzenia do jakiego stopnia dostarcza on dobrej strategii antysceptyckiej. Argumentuję, że pomimo, iż teoria ta jest dobrym rywalem dla sceptycyzmu globalnego i Ungerowskiego, przyjęcie jej nie prowadzi jednak do odrzucenia innych wariantów klasycznego sceptycyzmu.
Semantic contextualism is often used in order to offer solutions for problems in other branches of philosophy, including epistemology. One of such attempts is epistemic contextualism, according to which the semantic value of the word “knows” changes with the context of its utterance. The aim of this paper is to critically investigate Keith DeRose’s contextualism to see up to what extent does it provide a valid anti-sceptical strategy. I argue that while it can be seen as a good rival for global and Ungerian scepticism, it does not lead to the refutation of other variants of classical scepticism.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2018, 44; 61-81
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Descartes (and Spinoza) on Intellectual Experience and Skepticism
Kartezjusz (i Spinoza) w kwestii intelektualnego doświadczenia i sceptycyzmu
Autorzy:
Carriero, John
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791056.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
niepowątpiewalność
świadomość
sceptycyzm
intuicja
epistemology
indubitability
consciousness
skepticism
intuition
Opis:
Epistemologia Kartezjusza jest zakorzeniona w jego głębokim zainteresowaniu i uznaniu dla tego, co można by nazwać intelektualnym doświadczeniem, lub dokładniej przejrzystym intelektualnym doświadczeniem (przejrzyste intelektualne doświadczenie jest moim terminem oznaczającym to, co Kartezjusz określał ujęciem jasnym i wyraźnym). To zainteresowanie intelektualnym doświadczeniem, jak mi się wydaje, podzielali inni racjonaliści, Spinoza i Leibniz. W części pierwszej artykułu staram się ulokować fenomen przejrzystego intelektualnego doświadczenia w ramach doktryny Kartezjusza i Spinozy. Usiłuję pokazać, że jeśli nie uwzględnimy w sposób właściwy charakteru tego doświadczenia, to ryzykujemy utratą wglądu w centralne motywy leżące u podstaw ich teorii poznania. W drugiej części artykułu rozważam intelektualne doświadczenia w kontekście sceptycznego wątpienia, w szczególności radyklanego wątpienia. Chociaż często przyjmuje się, że Kartezjusz i Spinoza zajmują opozycyjne stanowiska, gdy chodzi o kwestię radykalnego wątpienia, to ja sądzę, że ich stanowisko były bardziej do siebie podobne w tej sprawie niż się zwykle przyjmuje.
Descartes’s epistemology is rooted in his profound interest in and respect for what might be called intellectual experience, especially lucid intellectual experience. (Lucid intellectual experience is my term for what Descartes calls perceiving clearly and distinctly.) This interest, it seems to me, was shared by Descartes’s rationalist successors Spinoza and Leibniz. In the first part of this paper, I locate the phenomenon of lucid intellectual experience, focusing on Descartes and Spinoza. I try to show if we do not give enough attention to the character of such experience, we risk losing touch with a central motivation behind their respective epistemologies. In the second part of the paper, I consider intellectual experience in the context of skeptical doubt, particularly radical doubt. Although Descartes and Spinoza are often taken to be opposed here, I think they share more than is commonly appreciated.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 21-42
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy inżynier wie, co myśli jego robot?
Autorzy:
Jażyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705576.pdf
Data publikacji:
2013-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
filozofia umysłu
kognitywistyka
umysł
sceptycyzm
sztuczna inteligencja
czarna skrzynka
naturalizm
Opis:
W jednym z opowiadań Henry’ego Kuttnera występuje wybitny badacz i wynalazca, który wpada na pomysły tylko wtedy, gdy jest kompletnie pijany. Kiedy się budzi, spostrzega, że znowu coś wymyślił i skonstruował, ale nie ma pojęcia, czym to właściwie jest i co robi. Pod pewnym względem sytuacja kognitywisty jest podobna do zagubienia Kuttnerowskiego bohatera. Kognitywista ma nadzieję na wyjaśnienie, jakie myśli kryje czarna skrzynka lub o czym myśli jego robot. Ale zaglądanie do czarnej skrzynki nic nie da, a nawet nie jest potrzebne, bo inżynier-konstruktor nie jest w lepszym położeniu niż obserwator albo rozmówca robota. Nie podoba mi się ta konkluzja. Na pewno gdzieś się pomyliłem. Tylko gdzie?
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 197-206
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od nieomylności matematyki do niepewności praktyki. Sceptycyzm i jego przezwyciężenie w filozofii Blaise’a Pascala
From the infallibility of mathematics to uncertainty of practice: Skepticism and how it has been overcome in the philosophy of Blaise Pascal
Autorzy:
Detlaf, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15002521.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
certainty
intuition
B. Pascal
pragmatism
skepticism
intuicja
pewność
pragmatyzm
sceptycyzm
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie, że filozofię Blaise’a Pascala można odczytać w taki sposób, że sceptycyzm zostaje w niej przezwyciężony nie za pomocą nadprzyrodzonej intuicji, ale za pomocą rozumowania o charakterze pragmatycznym. W tym celu zostają kolejno przedstawione: (1) metoda geometryczna jako najlepsza dostępna metoda uzasadniania twierdzeń, (2) cechy, które sprawiają, że ludzki rozum jest zawodny, (3) obrona przed sceptycyzmem wskazująca, że poza rozumem mamy jeszcze intuicyjne poznanie pierwszych zasad, (4) uwagi wskazujące, że takie poznanie nie może być źródłem pewności, (5) argumentacja, że powstałe sprzeczności nie są dla Pascala problematyczne, bo służą apologetycznemu celowi jego dzieła, a przedstawione argumenty sceptyczne nie uniemożliwiają racjonalnego działania.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 27-47
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obiektywność, eksternalizm i sceptycyzm
Objectivity, externalism and skepticism
Autorzy:
Kubić, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577443.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
obiektywność
intersubiektywność
eksternalizm
internalizm
sceptycyzm
objectivity
intersubjectivity
externalism
internalism
skepticism
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie problematyki obiektywności w sporze między eksternalizmem a internalizmem oraz wykazanie oddziaływania zwrotnego antysceptycznych koncepcji eksternalistów na umocnienie ideału obiektywności. Przedstawione zostaną koncepcje esternalizmu epistemicznego Roberta Nozicka oraz semantycznego Hilarego Putnama i Donalda Davidsona, jak również zarys stanowisk internalistycznych.
The aim of the paper is to show the relevance of objectivity in the dispute between externalism and internalism and to demonstrate how anti-skeptical externalisms approach strengthens the ideal of objectivity. There are presented the positions of Robert Nozick’s epistemic externalism as well as both Hilary Putnam’s and Donald Davidson’s semantic externalism, and also the internalism issues.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 2(204); 175-182
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem antecedencji fallibilizmu w poglądach Karneadesa
The antecedents of fallibilism in the philosophy of Carneades
Autorzy:
Kubok, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621894.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
fallibilism
Carneades
skepticism
epistemology
criterion
fallibilizm
Karneades
sceptycyzm
epistemologia
kryterium
Opis:
In this article, I undertake an attempt at recognizing and critically analyzing antecedents of fallibilism in the philosophy of Carneades. Because descriptions of fallibilism are somewhat ambiguous, it is imperative that we first determine the semantic root of this doctrine (both in its negative and positive dimensions) before discussing it in historical and philosophical reflections. The main goal of this article is not to prove that Carneades was a fallibilist before Peirce and Popper, or that he was a precursor of this position; rather, the aim is to critically review arguments for and against fallibilistic interpretations of Carneades’ views. To this end, I introduce a distinction between global and local fallibilism, as well as discuss the position of eudaimonological fallibilism. The reflections contained in this article fit with the current lively debate on the historical roots of fallibilism.
Artykuł podejmuje problem rozpoznania i krytycznego rozważenia antecedencji fallibilizmu w filozofii Karneadesa. Warto zwrócić uwagę na fakt, że fallibilizm jest stanowiskiem, którego charakterystyka nie jest jednoznaczna. W pierwszej zatem kolejności należy wyodrębnić rdzeń znaczeniowy tej doktryny (przede wszystkim zarówno wymiar negatywny, jak i pozytywny), aby się nim posługiwać w rozważaniach historyczno-filozoficznych. Intencją artykułu nie jest próba dowodzenia, że Karneades był fallibilistą przed Peircem i Popperem, czy też że był on prekursorem tego stanowiska. Zasadniczy cel rozważań koncentruje się na krytycznym przeglądzie argumentów dotyczących fallibilistycznego odczytania jego poglądów. W tym celu odróżniony zostanie fallibilizm globalny i fallibilizm lokalny, a także omówione zostanie stanowisko eudajmonologicznego fallibilizmu. Tym samym rozważania podjęte w tym artykule mieścić się będą w obrębie ożywionej obecnie dyskusji nad historycznymi źródłami fallibilizmu.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2018, 41; 5-24
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies