Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Radbruch" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Czy grozi nam kryzys prawa? Rozważania na tle problemu tzw. roszczenia do słuszności
Are we facing a crisis of law? Reflections in reference to the so-called claim to correctness problem
Autorzy:
Skuczyński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531670.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Gustav Radbruch
formuła Radbrucha
niepozytywistyczna koncepcja prawa
roszczenie do słuszności
prawo haniebne
ustawowe bezprawie
etyka prawnicza
Radbruch’s formula
nonpositivist concept of law
claim to correctness
abominable law
statutory lawlessness
legal ethics
Opis:
Za przejaw aktualności filozofii prawa Gustava Radbrucha uznaje się̨ zazwyczaj teoretyczne zainteresowanie i praktyczne zastosowanie jego poglądów na zagadnienia prawa haniebnego, ustawowego bezprawia odmowy jego stosowania przez organy władzy publicznej, w szczególności przez sądy, znane pod określeniem „formuły Radbrucha”. Główną tezą artykułu jest to, że można wskazać inne oprócz formuły Radbrucha elementy jego filozofii prawa, które zachowują aktualność́ i obecne są̨ w dzisiejszych dyskusjach dotyczących samego pojęcia prawa, jego obowiązywania oraz stosowania. Chodzi przede wszystkim o stanowiące podstawę myśli Radbrucha rozróżnienie pojęcia prawa (Rechtsbegriff) i idei prawa (Rechtsidee) oraz ich wzajemny stosunek. Rozwiązanie przyjęte w tym zakresie przez samego Radbrucha jest szeroko wykorzystywane w kręgu reprezentantów tzw. niepozytywistycznej koncepcji prawa, ale można mu przypisać́ także znaczenie bardziej ogólne, które przejawia się w problemie tzw. roszczenia do słuszności (Anspruch auf Richtigkeit). Roszczenie takie ma być́ elementem nie tylko samego prawa, ale wszelkich wypowiedzi prawniczych, w tym aktów stosowania prawa. Teza, której będę starał się bronić głosi, że spośród trzech interpretacji problemu owego roszczenia najlepsze uzasadnienie posiada ta, która odwołuje się nie tylko do słuszności porządku prawnego i aktów stosowania prawa, ale także do odpowiedzialności prawników i ich obowiązków zawodowych. Takie ujęcie bowiem najpełniej odpowiada na wyzwania stojące przed współczesnym prawem, które ma coraz bardziej sprofesjonalizowany charakter, a jednocześnie coraz bardziej narażone jest na zjawiska właściwe wszelkim sprofesjonalizowanym dziedzinom życia, w tym przede wszystkim zjawiska o charakterze kryzysowym. Poza zakresem rozważań́ pozostawiona jest kwestia, do jakiego stopnia interpretacja ta zgodna jest z poglądami samego Radbrucha, choć́ zasygnalizowanych zostanie kilka argumentów za tym, że jest to być́ może stopień wyższy niż̇ w przypadku pozostałych interpretacji.
What is usually acknowledged as a topicality indication of Gustav Radbruch’s legal philosophy is the theoretical interest in and practical application of his ideas – known as the Radbruch’s formula – on abominable law, statutory non-law and the refusal to apply it by public authorities, the judiciary in particular. The article main argument is that we can point to other than Radbruch’s formula elements in his philosophy of law which are still applicable and present in the recent discussion on the concept of law itself, its validity and application. What this means is basic to Radbruch’s thought the distinction between the concept of law (Rechtsbegriff), the idea of law (Rechtsidee) and the relationship between the two. The solution accepted by Radbruch in this matter is very broadly applied by the representatives of the nonpositivist concept of law. However, the solution may be ascribed a more general meaning, which manifests itself in the ‘claim to correctness problem’ (Anspruch auf Richtigkeit). Such a claim has to be an element not only of law itself but also of all legal statements including acts of applying the law. The point I endeavour to defend is that out of the three interpretations of the claim to correctness problem, the one which refers not only to the correctness of legal order and law application acts, but also to lawyers’ professional obligations and responsibility is the best justified. This is because such a view most fully addresses the challenges of modern law, which has become increasingly professional in character, but on the other hand more prone to factors typical to fully professionalised walks of life – to critical factors especially. The question of how much the interpretation is compatible with Radbruch’s perspective, is beyond the scope of this analysis. However, some arguments suggesting higher degree of concordance will be presented.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 2(3); 61-75
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Are we Facing a Crisis of Law? Reflections in Reference to the So-called Claim to Correctness Problem
Autorzy:
Paweł, Skuczyński,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902743.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Gustav Radbruch
Robert Alexy
claim to corectness
legal crisis
moral responsiliblity of lawyers
Opis:
What is usually acknowledged as a topicality indication of Gustav Radbruch’s legal philosophy is the theoretical interest in and practical application of his ideas – known as the Radbruch’s formula – on abominable law, statutory non-law and the refusal to apply it by public authorities, the judiciary in particular. The article’s main argument is that we can point to other than Radbruch’s formula elements in his philosophy of law which are still applicable and present in the recent discussion on the concept of law itself, its validity and application. What this means is basic to Radbruch’s thought the distinction between the concept of law (Rechtsbegriff), the idea of law (Rechtsidee) and the relationship between the two. The solution accepted by Radbruch in this matter is very broadly applied by the representatives of the nonpositivist concept of law. However, the solution may be ascribed a more general meaning, which manifests itself in the “claim to correctness problem” (Anspruch auf Richtigkeit). Such a claim has to be an element not only of law itself but also of all legal statements including acts of applying the law. The point I endeavour to defend is that out of the three interpretations of the claim to correctness problem, the one which refers not only to the correctness of legal order and law application acts, but also to lawyers’ professional obligations and responsibility is the best justified. This is because such a view most fully addresses the challenges of modern law, which has become increasingly professional in character, but on the other hand more prone to factors typical to fully professionalised walks of life – to critical factors especially. The question of how much the interpretation is compatible with Radbruch’s perspective, is beyond the scope of this analysis. However, some arguments suggesting higher degree of concordance will be presented.
Źródło:
Studia Iuridica; 2016, 68; 333-352
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena moralna zachowania braci Kowalczyków na tle formuły Radbrucha i teorii partyzanta Carla Schmitta
The moral evaluation of brothers Kowalczyk’s behaviour on the background of the Radbruch’s formula and theory of Carl Schmitt
Autorzy:
Chybiński, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068604.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
moralność
formuła Radbrucha
Gustav Radbruch
Carl Schmitt
teoria partyzanta
filozofia prawa
teoria prawa
sprawiedliwość
bezpieczeństwo
morality
Radbruch's formula
theory of Carl Schmitt
theory of the partisan
philosophy of law
theory of law
justice
safety
Opis:
Celem artykułu jest ocena moralna zachowania braci Kowalczyków, którzy w październiku 1971 roku wysadzili aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Zamach ten był reakcją na zaplanowane odznaczenie milicjantów tłumiących strajk robotników na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku. Czyn ten będziemy rozpatrywać w oparciu o formułę Radbrucha i teorię partyzanta Carla Schmitta. Pierwsza z nich zakładała, że może istnieć system prawny, którego ustawy będą sprzeczne z zasadami moralnymi. Natomiast druga teoria opisywała zachowania partyzantów, którzy walczyli z reżimem komunistycznym w Hiszpanii. Pomoże nam to lepiej zrozumieć działanie Jerzego i Ryszarda Kowalczyków, spojrzeć na nich z innej perspektywy i być może znaleźć odpowiedź na pytanie: Czy byli to zwykli zbrodniarze, czy może bohaterowie, o których warto dziś pamiętać?
The point of this article is a moral evaluation of brothers Kowalczyk’s behaviour, who blew up the hall of Higher Pedagogical School in Opole in Ocotber 1971. The attack was a reaction to the planned honoring of policemen, who supressed a riot of workers in Gdansk in 1970. We will consider this accident basing on Radbruch’s formula and Carl Schmitt’s theory. The first of this suggests, that there might be a legal system, whose law will be contrary to the moral principles. The second theory describes behaviour of the partisan, who fought against communists in Spain. It should help us to better understand behaviour of George and Richard Kowalczyk - to look at them from a different perspective and perhaps find the answer of the question - were they regular criminals or maybe heros, that are worth remembering?
Źródło:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych; 2017, 1; 167--174
2544-7262
Pojawia się w:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Immigration Crisis: a Stress Test of the European legal Culture
Kryzys imigracyjny: stress test europejskiej kultury prawnej
Autorzy:
Hoff, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1986913.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
migration
legal culture
human rights
democracy
Radbruch
imigracja
kultura prawna
prawa człowieka
równość
demokracja
Opis:
Mass migrations entail cultural changes in host nations. This includes the legal culture. Ours is the culture founded on the idea of equality and respect for individual rights, most profoundly expressed during the Great French Revolution. This culture is currently under pressure from migrants bringing in their own vision of society and law. Some of it promotes the inequality of men and women, reluctance to recognize secular law as law and disregard for democracy as a man-made order of things. The changes are hard to resist as the newcomers enjoy the protection of formalistically understood human rights. The need to respect the culture of the new arrivals, entrenched in our legal culture, works as a centrifugal force. To respect everybody’s needs a cohabitation of conflicting values is being tolerated. For example, it is morally wrong that known terrorists and Somalian pirates receive compensation for minor procedural violations by order of European courts from the same taxpayers who were exposed to their vile efforts. What suffers is equality and democracy and trust in the rule of law. We stand and the crossroads and some measures have to be taken to protect European legal culture from feudalization where each ethnic group is governed by its own law. One of the measures is to start paying attention to collective human rights of the indigenous nations that built that culture. It is time to apply the Radbruch’s doctrine on morally unaccepted effects of both existing laws and certain court decisions. An old adage “no democracy for the enemies of democracy” fits the needs of today.
Masowe ruchy migracyjne pociągają za sobą zmiany w kulturze narodów przyjmujących imigrantów. Dotyczy to także kultury prawnej. Nasza kultura opiera się na idei równości i szacunku dla praw jednostki, najpełniej wyrażonych w ideach Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Ta kultura znalazła się obecnie pod presją migracji, niosącej ze sobą inną wizję społeczeństwa i prawa. Częścią tej wizji jest nierówność kobiet i mężczyzn, niechęć do świeckiego prawa oraz do demokracji jako dzieła człowieka. Zakorzeniona w naszej kulturze prawnej potrzeba uszanowania kultury przybyszów działa jak siła odśrodkowa. Aby zaspokoić potrzeby wszystkich grup ludności, toleruje się współistnienie sprzecznych systemów wartości. Jest coś złego w tym, że terroryści i piraci z Somalii otrzymują na mocy wyroków sądów europejskich odszkodowanie na koszt tego samego podatnika, przeciwko którym wystąpili. Dzieje się to ze szkodą dla równości i demokracji i zaufania do prawa. Stoimy na rozdrożu i trzeba podjąć działania, aby ochronić europejską kulturę prawną przed feudalizacją dopuszczającą istnienie osobnych systemów prawnych dla poszczególnych grup etnicznych. Jednym z rozwiązań jest uszanowanie dla kolektywnych praw człowieka – praw narodów goszczących, które zbudowały tę kulturę. Przyszedł czas, aby zastosować doktrynę Radbrucha przeciwko moralnie nieakceptowalnym prawom i wyrokom sądowym. Stare powiedzenie „nie ma demokracji dla wrogów demokracji” powinno być odpowiedzią na potrzebę chwili.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2018, 10, 1; 84-97
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja "natury rzeczy" w metodzie "konstrukcji prawniczej" Gustawa Radbrucha a założenia pozytywizmu prawniczego
The Account of the 'Nature of Things' in Gustav Radbruch’s Method of 'Legal Construction' in the Context of Assumptions of Legal Positivism
Autorzy:
Krzykalska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1844480.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Gustaw Radbruch
natura rzeczy
konstrukcja prawnicza
ontologia prawa
instytucja prawna
prawo jako artefakt
Gustav Radbruch
Nature of Things
Legal Construction
Legal ontology
Legal institution
Law as Artifact
Opis:
W pracy Natur der Sache als juristishe Denkform Gustaw Radbruch rozwija koncepcję natury rzeczy jako obiektywnej istoty tkwiącej w rzeczywistości społecznej, która stanowi podstawę prawniczego konstruowania instytucji prawnych. Przedmiotem pracy jest obrona koncepcji natury rzeczy w teorii prawniczej konstrukcji G. Radbrucha przed zarzutami o sprzeczność tej koncepcji z 1) założeniem o relatywizmie wartości oraz 2) założeniem o ontologicznej odrębności powinności i bytu. Dowód na zgodność koncepcji natury rzeczy z dwoma założeniami pozytywizmu prawnego opiera się po pierwsze na rozróżnieniu między pojęciami obiektywności ontologicznej oraz epistemicznej. Po drugie uściślone jest rozumienie terminu „natura” jako odnoszącego się do cech istotnych przedmiotu, a nie do jego naturalnego pochodzenia. Uwzględniwszy odpowiednie rozumienie tych pojęć można zrekonstruować teorię Radbrucha jako wersję esencjalizmu w kwestii doniosłych prawnie artefaktów społecznych, która nie implikuje żadnych prawnonaturalnych zobowiązań.
In his work titled Natur der Sache als juristishe Denkform, Gustav Radbruch develops his account of the nature of things as an objective essence of social reality, which serves as a foundation for the construction of legal institutions. The main objective of this paper is to refute two serious objections against the account, namely, the alleged contradiction between the account of the nature of things and the 1) assumption of relativism of values as well as the 2) assumption of the ontological is-ought dichotomy. To show that Radbruch’s account is consistent with those two assumptions of legal positivism, firstly, I invoke the conceptual distinction between ontological and epistemological objectivity. Secondly, I specify the understanding of the term ’nature‘ not as implying natural origin, but rather an object’s having an essence in ontological terms. With those conceptual distinctions, it is possible to understand Radbruch’s theory as a version of essentialism towards social artifacts (those important form the legal point of view), which does not imply any iusnaturalistic commitments.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 4(29); 45-57
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojęciu antynomii idei prawa Gustawa Radbrucha
On Gustav Radbruch’s Notion of Antinomies of the Idea of Law
Autorzy:
Szyler, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1844524.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Radbruch
Kant
filozofia prawa
antynomie
sprawiedliwość
philosophy of law
antinomies
justice
Opis:
Celem artykułu jest analiza pojęcia antynomii idei prawa, które stanowi element siatki pojęciowej filozofii Gustawa Radbrucha. W pierwszej części artykułu analizuję najbardziej szczegółową eksplikację tego pojęcia, którą G. Radbruch zawarł we fragmencie Filozofii Prawa. Wskazuję jakie elementy składają się zdaniem G. Radbrucha na ideę prawa oraz jakie są jego zdaniem źródła ich antynomiczności. Drugą część artykułu poświęcam na ogólną rekonstrukcję pojęcia antynomii poprzez odwołanie do wykorzystanie tego pojęcia w historii filozofii i logiki, a szczególności do jednego z najważniejszych filozoficznych zastosowań antynomii w Krytyce czystego rozumu Immanuela Kanta. Przeprowadzona analiza pozwala na dostrzeżenie specyfiki pojęcia antynomii, którym posługuje się G. Radbruch i dostrzeżenie jego odmienności w porównaniu do antynomii kantowskich. Spojrzenie na antynomie idei prawa z szerszej perspektywy filozoficznej pozwala na krytykę niedoskonałości siatki pojęciowej przyjmowanej przez G. Radbrucha i niezależne od dotychczas występujących w literaturze uzasadnienie ich reinterpretacji.
The main purpose of the paper is to analyse the notion of antinomies of the idea of law developed in Gustav Radbruch’s philosophy. In the first part of the paper, I analyse the most detailed explication of the notion of antinomy contained in part of Radbruch’s Philosophy of Law. I emphasize which elements, according to Radbruch, constitute the idea of law and what are the sources of their antinomianism. I indicate what elements constitute, in Radbruch's opinion, the idea of law and what, in his opinion, the sources of their antinomianism are. In the second part of the paper, I focus on a general reconstruction of the notion of antinomy. I refer to the use of this notion in the history of philosophy and logic, in particular to one of the most important philosophical uses of antinomy in Immanuel Kant's Critique of Pure Reason. The analysis carried out allows me to recognize the specificity of the notion of antinomy used by Radbruch and to see its distinctiveness in comparison with Kantian antinomies. Looking at the antinomies of the idea of law from a broader philosophical perspective allows me to criticize the inadequacy of the conceptual net adopted by Radbruch, and to justify their reinterpretation independently of what has been discussed in the literature so far.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 4(29); 82-90
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recepcja elementów idei prawa Gustawa Radbrucha na grunt prawa podatkowego
Autorzy:
Szecówka, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47378964.pdf
Data publikacji:
2021-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Gustaw Radbruch
Radbruch’s formula
tax law
justice
the purposefulness of law
legal security
formuła Radbrucha
prawo podatkowe
sprawiedliwość
celowość prawa
bezpieczeństwo prawne
Opis:
The analysis of the elements of Gustaw Radbruch’s idea of law and their transfer to the theory of taxation area unlocks the potential to formulate important postulates for the tax legislator and the tax administration. Particular attention should be paid to the purposefulness of law, which calls for an entirely new perspective on establishing tax law, which may revolutionize the state-taxpayer relationship. The other postulates can also inspire the development of better tax law. Tax law may be better for both sides of the public-law relationship, and not only for taxpayers who (as it seems), especially in the legislator’s opinion, have been a priority of the tax law doctrine in recent years.
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 88; 425-441
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola filozofii prawa w podejmowaniu decyzji sędziowskiej – rozważania w oparciu o filozofię Gustava Radbrucha
Autorzy:
Dąbrowska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034069.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
filozofia prawa
pozytywizm prawniczy
prawo natury
decyzja sędziowska
Gustav Radbruch
philosophy of law
legal positivism
doctrine of the law of nature
judicial decision
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu poruszenie problematyki filozofii prawa i jej wpływu na kształtowanie decyzji sędziowskiej na tle filozofii Gustava Radbrucha. Niejednokrotnie w sposób nieświadomy to przyjmowana przez sędziego postawa filozoficzna wobec prawa determinuje sposób wykładni norm, co wpływa na decyzję finalną. Poprzez analizę filozofii Gustava Radbrucha i zestawienie jej z poglądami Hansa Kelsena dowiedzione zostanie, że poglądy filozoficzne sędziów nie pozostają bez znaczenia dla decyzji sędziowskiej. Do uwidocznienia wspomnianego problemu zostanie wykorzystana analiza artykułu Lona Fullera „sprawa grotołazów”. Posłuży ona do przedstawienia zależności między przyjmowaniem pozytywistycznego paradygmatu a wykładnią formalistyczną, a także paradygmatów realistycznych lub prawonaturalnych a wykładnią antyformalistyczną.  Zatem aby wykazać, że filozofia prawa jest czynnikiem wpływającym na decyzję sędziowską podjęte zostaną dwa zasadnicze problemy – przemiany myśli filozoficzno-prawnej pod wpływem wydarzeń historycznych oraz korespondencja między filozofią prawa a sposobem prowadzenia wykładni przez sędziów.
This article aims to discuss the influence that personal views on philosophy of law held by individual judges exerts on their judicial decisions in a connection with philosophy of Gustav Radbruch. Commonly, the subconscious philosophical position held by the judge towards the law determines the statutory interpretation and, thus, the final decision. Through the juxtaposition of Gustav Radbruch’s and Hans Kelsen’s schools of thinking, it is proven that philosophical outlook of the judges is very much relevant for the process of making judicial decisions. Lon Fuller’s notorious article “The Case of Speluncean Explorers” is used to illustrate the problem and demonstrate the causality between accepting the positivistic paradigm and the preference for formalistic interpretation of the law and, conversely, between the adherence to legal realism or naturalism and the preference for antiformalistic interpretation.  Therefore, two key issues are introduced to prove the significance of philosophy of law for judicial decisions: the developments in philosophical and legal thought under the influence of law held by particular judges. historical events and the relationship between statutory interpretation and views on philosophy of law held by particular judges. historical events and the relationship between statutory interpretation and views on philosophy of
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 97; 183-198
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia prawa dla sędziów społecznych. Perspektywa Hegla i Fichtego
Philosophy of Right for Lay Judges. Hegel’s and Fichte’s Perspective
Autorzy:
Nowak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170520.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
participatory judiciary
lay judge
honorary judge
Hegel
Fichte
Radbruch
political transformation of society and public institutions
alienation of law and society
partycypacyjna władza sądownicza
sędzia społeczny
ławnik
sędzia honorowy
polityczna transformacja społeczeństwa i instytucji publicznych
alienacja prawa i społeczeństwa
Opis:
Po zarysowaniu kontekstu historycznego artykuł konstruuje normatywne uzasadnienie partycypacji obywateli w publicznym wymiarze sprawiedliwości na gruncie filozofii prawa Georga W.F. Hegla i Johanna G. Fichtego. Ich komplementarne filozofie prawa dają podstawy współczesnej filozofii prawa dla sędziów społecznych (in. ławników lub sędziów honorowych). Autorka dowodzi, że Heglowskie ujęcie ławnika jako podmiotu, który realizuje „prawo do samowiedzy” w sferze politycznej i prawnej i stanowi integralną część instytucji wymiaru sprawiedliwości ma większy i bardziej aktualny potencjał niż jego Fichteański odpowiednik. Sędziowie społeczni u Fichtego działają poza ramami prawa, na mocy obywatelskiej umowy o samopomocy prawnej na wypadek wyższej konieczności. Wszystkie dociekania i analizy, udokumentowane źródłami z uwagi na nowość problematyki, wiodą do następujących konkluzji: 1) działalność sędziów społecznych u Fichtego „unieważnia” prawo nieudolne, wadliwe lub niesprawiedliwe i w ten sposób antycypuje Formułę Radbrucha; 2) heglowscy ławnicy wpływają na realną transformację nowoczesnego, zatomizowanego społeczeństwa w społeczeństwo polites, transformują instytucje w ciała publiczne w mocnym sensie tego słowa; wreszcie przeciwdziałają alienacji społeczeństwa i prawa.
The article, following an outline of the historical context, designs a normative justification of citizens’ participation in the public administration of justice on the basis of the philosophy of right of Georg W.F. Hegel and Johann G. Fichte. Their complementary philosophies of right provide solid foundations for a modern philosophy of right for lay judges (also called honorary judges). It is further argued that Hegel’s concept of the honorary judge as a subject who realizes their right to political and legal self-awareness and is integral to the administration of justice has greater and more topical potential than its equivalent in Fichte’s writings. Fichtean honorary judges act outside the legal framework, by virtue of a civic contract on reciprocal judicial support in emergency. All inquiries, documented with sources, due to the novelty of the issue, lead to the following conclusions: 1) lay judges’ activism according to Fichte “invalidates” a wrongful, defective or unjust law. In this way Fichte anticipates Radbruch’s Formula; 2) Hegelian honorary judges have impact on the real transformation of modern, atomistic society of idiotes (individuals with private interests) into a society of polites (as in the ancient Greek politeia or Roman res publica), transform institutions into public bodies in the strong sense of this term; finally, they prevent the alienation of society and law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 4(33); 52-69
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Axiology of Law – from General to Specific Philosophy of Law
Aksjologia prawa – od ogólnej filozofii do konkretnej filozofii prawa
Autorzy:
Zajadło, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344093.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
axiology
philosophy of law
legal values
Gustav Radbruch
Neo-Kantianism
aksjologia
filozofia prawa
wartości prawne
neokantyzm
Opis:
An axiology as a theory of values takes an important place not only in general philosophy but in legal philosophy as well. Jurisprudence and law cannot ultimately be axiologically neutralised since the relationship between law and values is of a primary, eternal, necessary and immanent character. The author discusses this phenomenon on the example of Gustav Radbruch’s legal philosophy. In his opinion when one writes about Radbruch as a philosopher of law, one should make five very important reservations: firstly, Radbruch was a representative of Neo-Kantianism; secondly, it was not Neo-Kantianism ‘in general’, but a specific variant called Baden Neo-Kantianism (south-German, Heidelberg-based); thirdly, Radbruch was not a philosopher ‘in general’, as he was interested in Neo-Kantianism transplanted to the philosophy of law; fourthly, we may currently notice a great comeback of the philosophy of Kant (e.g. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), but this phenomenon should be precisely distinguished from Neo-Kantianism as the temporally and spatially determined philosophical direction of the fin de siècle period; fifthly, if one can even speak of some kind of axiological turning point in the evolution of Radbruch’s philosophical views, it is 1933 rather than 1945.
Aksjologia jako teoria wartości zajmuje ważne miejsce nie tylko w filozofii ogólnej, lecz także w filozofii prawa. Prawoznawstwo i prawo nie mogą być ostatecznie neutralne aksjologicznie, gdyż związek między prawem a wartościami ma charakter pierwotny, wieczny, konieczny i immanentny. Autor omawia to zjawisko na przykładzie filozofii prawa Gustawa Radbrucha. Jego zdaniem, pisząc o Radbruchu jako filozofie prawa, należy poczynić pięć bardzo ważnych zastrzeżeń. Po pierwsze, Radbruch był przedstawicielem neokantyzmu. Po drugie, nie był to neokantyzm „w ogóle”, tylko specyficzny wariant zwany neokantyzmem badeńskim (południowoniemiecki, oparty na Heidelbergu). Po trzecie, Radbruch nie był filozofem „w ogóle”, gdyż interesował go neokantyzm przeszczepiony do filozofii prawa. Po czwarte, można obecnie zauważyć wielki powrót filozofii Kanta (np. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), ale zjawisko to należy dokładnie odróżnić od neokantyzmu jako zdeterminowanego czasowo i przestrzennie kierunku filozoficznego okresu fin de siècle. Po piąte, jeśli w ogóle można mówić o jakimś przełomie aksjologicznym w ewolucji poglądów filozoficznych Radbrucha, to jest to raczej rok 1933 niż 1945.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 4; 191-217
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo instrumentalne czy zinstrumentalizowane – kilka uwag o prawie III Rzeszy
Law of Instrumental Character or Instrumentalized Law – a Few Remarks on the Law of the Third Reich
Autorzy:
Dąbrowska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30097974.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Instrumentalisation of law
instrumental character of law
Third Reich
Nazi law
Radbruch’s formula
instrumentalizacja prawa
instrumentalny charakter prawa
III Rzesza
prawo nazistowskie
formuła Radbrucha
Opis:
Prawo pełni funkcję regulacyjną w życiu społecznym. Jest to powiązane z jego instrumentalnym charakterem. Wykorzystywanie tego potencjału przyjmuje formę instrumentalizacji prawa. To zjawisko może mieć miejsce zarówno w procesie stanowienia prawa, jak i jego interpretacji i stosowania. Można dostrzec pozytywne i naganne formy instrumentalizacji prawa. Niniejsza praca ma na celu ukazanie różnicy między charakterem instrumentalnym prawa a jego instrumentalizacją na przykładzie prawa III Rzeszy. Z tego względu zostanie przeprowadzona analiza pojęć instrumentalizacji prawa, jego instrumentalnego charakteru oraz instrumentalnego użycia. Pozwoli to na oznaczenie ich granic i odniesienie do wybranych, konkretnych instytucji prawa III Rzeszy. Dodatkowo zostanie przedstawione tło historycznoprawne funkcjonowania wskazanych rozwiązań prawnych, co ukaże różnice między analizowanymi działaniami na przykładach z praktyki stanowienia, interpretacji i stosowania prawa w historii.
Law fulfils a regulatory function in social life. This is related to its instrumental nature. The exploitation of this potential assumes the form of instrumentalisation of the law. This phenomenon can take place both in the process of law-making, as well as its interpretation and application. Both positive and reprehensible forms of law instrumentalisation can be discerned. The purpose of this paper is to characterise the difference between the instrumental character of law and its instrumentalisation on the example of the law of the Third Reich. To this end, an analysis of the concepts of instrumentalisation of law, its instrumental character as well as its instrumental use will be carried out. This will allow for determining the boundaries between them and to relate them to the selected, specific law institutions of the Third Reich. In addition, the historical and legal background of the functioning of the indicated legal solutions will be presented. This will allow to determine the aforementioned differences between the analysed activities on the basis of examples from the practice of establishing, interpreting and applying law in history.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 43; 43-60
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby wyjaśnienia fenomenu prawa - część I
How to explain the phenomenon of law
Autorzy:
Wach, Bogna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/35563771.pdf
Data publikacji:
2023-03-03
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
prawo
prawo naturalne
pozytywizm prawniczy
formuła Radbrucha
realizm amerykański
psychologizm prawniczy
hermeneutyka
komunikacyjna teoria prawa
retoryka Perelmana
wielopłaszczyznowe ujęcie prawa
law
natural law
legal positivism
Radbruch’sfomula
legal realism
psychological theory of law
hermeneutics
comminication theory of law
rhetorics of Chaim Perelman
multifacted approach of law
Opis:
Poniższy artykuł składa się z dwóch części. Jego celem jest krótki przegląd konkurujących sposobów rozumienia prawa. Koncepcje te nabierają znaczenia w obliczu obecnego kryzysu militarnego, mogą bowiem stanowić podstawę do opracowania skutecznych sposobów stabilizacji porządku międzynarodowego, m.in. poprzez ukaranie sprawców zbrodni wojennych. W pierwszej zaprezentowane zostały koncepcje prawa naturalnego wraz z jej wariantem, tj. prawem natury o zmiennej treści i pozytywizmu prawniczego (klasycznego, teorii „czystego prawa” Hansa Kelsena, pozytywizmu wyrafinowanego), formuły Gustawa Radbrucha oraz relacje między nimi. W drugiej części omówione zostały realistyczna koncepcja prawa (realizm amerykański, psychologizm prawniczy Leona Petrażyckiego i skandynawski), koncepcje tzw. trzeciej drogi (hermeneutyka, komunikacyjna teoria prawa, retoryczna koncepcja prawa Chaima Perelmana) oraz wielopłaszczyznowe ujęcie prawa.
The following article is divided into two parts. Its purpose is to briefly review the competing ways of understanding the law. These concepts are gaining importance in the face of the current military crisis, as they can be the basis for developing effective ways to stabilize the international order, e.g.by punishing the perpetrators of war crimes. The first presents the concepts of natural law with its variant - the law of nature with variable content and legal positivism (classical, the theory of “pure law” by Hans Kelsen, refined positivism), Gustaw Radbruch’s formulas and the relations between them. The second part discusses the realistic concept of law (American realism, legal psychologism of Leon Petrażycki and Scandinavian ones), the concepts of the so-called the third way (hermeneutics, communication theory of law, the rhetorical concept of Chaim Perelman’s law) and a multifaceted approach to law.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2022, 13(13); 13-36
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radbruch’s formula and the conscience of a Saint: Cardinal Alojzije V. Stepinac
Formuła Radbrucha i sumienie Świętego. Kardynał Alojzy W. Stepinac
Autorzy:
Savić, Vanja-Ivan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050715.pdf
Data publikacji:
2023-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
kardynał Aloysius W. Stepinac
Gustav Radbruch
teoria prawa
prawo naturalne
Kościół Katolicki
wolność religijna
Cardinal Aloysius Stepinac
legal theory
natural law
Catholic Church
religious freedom
Opis:
This paper examines the life of Blessed Cardinal Alojzije V. Stepinac during three regimes that were very hostile towards the Catholic Church and its values. The paper discusses the values by which Blessed Stepinac lived and explains that his teachings correspond to the rules of conduct established by the German legal philosopher Gustav Radbruch. According to the latter, laws that contain no traces of humanity and are unbearably unjust should not be considered laws that must be followed. Cardinal Stepinac accepted the political realities of his times but denounced the evils present in each of the regimes under which he served as archbishop of Zagreb and shepherd of his flock. In doing so, he always underlined the values of equality, humanity and religious freedom.
W niniejszym artykule analizie poddano życie błogosławionego kardynała Alojzego W. Stepinaca w czasie panowania trzech reżimów, które były jawnie wrogie wobec Kościoła Katolickiego i promowanych przezeń wartości. Prowadzone analizy obejmują wartości, według których żył ten Błogosławiony i prowadzą do wniosku, że jego nauczanie koresponduje z zasadami postępowania ustanowionymi przez niemieckiego filozofa prawa, Gustava Radbrucha. Według tego myśliciela ustawy, które nie odzwierciedlają godności człowieka i są skrajnie niesprawiedliwe, nie powinny być uważane za prawo, którego należy przestrzegać. Kardynał A.W. Stepinac potrafił zaakceptować polityczną rzeczywistość. Demaskował jednak zło, które było obecne w każdym z reżimów, w czasie, gdy służył jako arcybiskup Zagrzebia i pasterz powierzonych mu wiernych. Czyniąc to, stale podkreślał wartość równości, człowieczeństwa i wolności religijnej.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 147-170
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radbruch czy Kelsen? Rozwiązanie dylematu ukarania zbrodniarzy nazistowskich w Norymberdze z perspektywy filozoficznoprawnej i historycznej
Radbruch vs. Kelsen? Solving the Dilemma of Punishing Nazi Criminals at Nuremberg from the Perspective of Legal Philosophy and History
Autorzy:
Dąbrowska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46446338.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
formuła Gustava Radbrucha
Hans Kelsen
lex retro non agit
filozofia prawa
procesy norymberskie
sprawiedliwość tranzycyjna
Radbruch’s formula
Lex retro non agit
legal philosophy
The Nuremberg trials
transitional justice
Opis:
Problematyka osądu zbrodniarzy wojennych znajduje się w obszarze zainteresowań prawników, ale także historyków. Zaproponowane interdyscyplinarne badania mają na celu porównanie tych perspektyw pod dwoma względami. Pierwszy aspekt dotyczy dylematów związanych z procesami norymberskimi i podstawami skazywania zbrodniarzy wojennych w ujęciu filozoficznoprawnym i historycznym. Drugi aspekt – stricte filozoficznoprawny – obejmuje analizę przyjęcia formuły Gustava Radbrucha przez doktrynę oraz zestawienie jej z mniej spopularyzowaną koncepcją Hansa Kelsena dotyczącą wykładni zasady lex retro non agit. Takie ujęcie problemu otwiera nowe pole do dyskursu między prawnikami, filozofami a historykami.
The problem of prosecuting war criminals falls within the sphere of interest of both lawyers and historians. Proposed interdisciplinary research aims to compare both points of view, presented in two aspects. The first aspect concerns dilemmas of the Nuremberg trials and the legal basis for the conviction of war criminals from legal-philosophical and historical perspectives. The second aspect refers to the analysis of the formula created by Gustav Radbruch adapted in the doctrine, along with juxtaposing it with its counterpart proposed by Hans Kelsen, which refers to the interpretation of the lex retro non agit principle. The crucial element of the article is the analysis of those aforementioned approaches in social and legal contexts. The comparison of the commonly known Radbruch’s formula with the less popular concept of Hans Kelsen paves the way for discussion between lawyers, philosophers, and historians.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2024, 115; 115-135
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies