Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polska Rzeczpospolita Ludowa" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Ludność niemiecka w polityce etnicznej „Polski Ludowej”
German Population in the Ethnic Policy of “People’s Poland”
Autorzy:
Szczepański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081562.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
polityka etniczna
mniejszość niemiecka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
ethnic policy
German minority
Polish People's Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
Opis:
Po zakończeniu II wojny światowej w granicach Polski znajdowało się według różnych źródeł między 3,5 a 4,5 mln obywateli byłej III Rzeszy Niemieckiej. Zgodnie z ustaleniami tzw. Wielkiej Trójki, podjętymi w trakcie konferencji w Jałcie i Poczdamie, powyższa ludność miała zostać wysiedlona w granice powojennych Niemiec. Masowe akcje deportacyjne trwały w latach 1946 –1949 i objęły zdecydowaną większość populacji, ale w dotychczasowym miejscu zamieszkania pozostało wciąż ok. 200 tys. osób. W kolejnych latach istnienia „Polski Ludowej” również i one sukcesywnie opuszczały terytorium państwa, udając się na emigrację na Zachód. Nadrzędnym celem powstania niniejszego artykułu było podjęcie próby charakterystyki polityki etnicznej względem ludności niemieckiej w powojennej Polsce. Na przestrzeni lat stosunek państwa do powyższej grupy podlegał istotnym fluktuacjom, odznaczając się zarówno podejmowaniem wobec niej działań represyjnych, jak i umożliwieniem jej względnie niezakłóconej egzystencji
After the Second World War, according to various sources, there were between 3.5 and 4.5 million citizens of the former German Third Reich within the borders of Poland. According to the agreements of the so-called Big Three, made during the Yalta and Potsdam conferences, this population was to be resettled within the borders of post-war Germany. The mass deportation actions lasted from 1946 to 1949 and covered the vast majority of the population, but still about 200,000 people remained in their previous places of residence. In the following years of the existence of "People's Poland", they also gradually left the country, emigrating to the West. The primary objective of this paper was to attempt to characterize ethnic policy towards the German population in the post-war Poland. Over the years, the attitude of the state towards this group has fluctuated considerably, being characterized both by repressive measures and by the possibility of enjoying a relatively undisturbed existence.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2021, 3, 40; 9-24
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trauma czy raj utracony? Reminiscencje okresu PRL w powieści Ono Doroty Terakowskiej
Trauma or Paradise Lost? Reminiscing Polish People’s Republic in Dorota Terakowska’s Ono
Autorzy:
Pielorz, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203235.pdf
Data publikacji:
2020-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Dorota Terakowska
Ono
Guma do żucia
trauma
Polish People’s Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa – PRL)
rape
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
gwałt
Opis:
Artykuł stanowi próbę opisania sposobów funkcjonowania przeszłości w pamięci bohaterów powieści Ono Doroty Terakowskiej, zwłaszcza postrzegania przez nich czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Wydarzenia z tego okresu pozostały głęboko zakorzenione w ich świadomości, jednak Teresa, Jan oraz Irena diametralnie różnią się sposobem zarówno postrzegania ówczesnej rzeczywistości, jak i przekazywania swych wspomnień innym. Po scharakteryzowaniu właściwych tym postaciom typów pamięci PRL oraz omówieniu ich przy użyciu kategorii traumy uwaga zostaje przeniesiona na Ewę – główną bohaterkę książki, która musi mierzyć się ze swoją własną traumą, jaką stanowi gwałt. Interpretacja tego wątku pozwala m.in. pokazać, że fikcyjne wydarzenia pisarka wykorzystała, by wypowiedzieć ważne prawdy dotyczące przemocy o charakterze seksualnym, a szczególnie jej społecznego postrzegania. Rozważania dotyczące (traumatycznej) przeszłości zostają uzupełnione o wątek autobiograficzny, co umożliwia paralelna lektura Ono oraz quasi‑politycznego, autobiograficznego utworu Terakowskiej, zatytułowanego Guma do żucia.
This article is an attempt to describe the ways in which the past – the especially Polish People’s Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa – PRL) – performs in the memory of the protagonists of Dorota Terakowska’s novel Ono. Teresa, Jan and Irena vary in both perceiving those realities and passing these memories on to their descendants. After discussing different types of the memory of PRL and describing them using the concept of trauma the author focuses on Ewa – the main protagonist of the book in question. She has to deal with her own trauma, which is a consequence of rape. Shedding light on this motif enables one to see that Terakowska used fictional situations to voice some serious observations concerning the real problem of sexual assault and its social perception. Those remarks are supplemented with autobiographicalelement provided by parallel reading of Ono and Guma do żucia (Terakowska’s autobiographical quasi‑political text).
Źródło:
Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 1; 125-148
2719-5767
Pojawia się w:
Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy badawcze ochrony radiologicznej i radiobiologii w okresie XXX-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Autorzy:
Majle, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872415.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
ochrona radiologiczna
radiobiologia
Polska Rzeczpospolita Ludowa
historia
choroby czlowieka
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1974, 25, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realia, surrealia. L’universalità del grottesco in Mała apokalipsa di Tadeusz Konwicki
Realia, surrealia. The universality of the grotesque in Tadeusz Konwicki’s novel Mała apokalipsa
Autorzy:
Mafrica, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195797.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Grotesque
Realia
Mała Apokalipsa
Tadeusz Konwicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
In this paper, I will examine Mała apokalipsa (1979) by Tadeusz Konwicki with the aim of highlighting how, despite all the mentions of the reality of the then Polish People’s Republic, the novel can also be fully appreciated outside its cultural and historical context. Following an analysis of the ways the structural principle of the book, the grotesque, interweaves reality and surreality, I will explore the Italian edition of Konwicki’s novel through the lens of world literature’s postulate concerning the possibility of a work gaining new meanings outside its original framework.
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2020, 11; 119-134
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd zagadnień sportowych na łamach "Dziennika Polskiego" w latach 70. XX stulecia
A review of sports in "The Polish Daily" in the 70s of the twentieth century
Autorzy:
Knyspel-Kopec, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4976.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sport
Polska Rzeczpospolita Ludowa
historia
gazety
Dziennik Polski [czasop.]
polityka
propaganda
Opis:
Lata 70. XX stulecia upłynęły pod znakiem ważnych wydarzeń sportowych, swoim zasięgiem obejmujących wiele państw świata i liczne drużyny sportowe. Echa tych spotkań znajdujemy na łamach „Dziennika Polskiego”, który opisywał sukcesy i porażki rodzimych sportowców. Redakcja komentowała także trudną sytuację klubów sportowych, toczące się obrady na temat krzewienia i rozwoju sportu na szczeblu wojewódzkim. Organizowane w latach siedemdziesiątych wydarzenia sportowe, w których uczestniczyli Polacy, miały też znaczenie polityczne, pomocne w ukonstytuowaniu rządów komunistycznych w Polsce.
The 70s of the twentieth century were marked by major sporting events, its range including many countries in the world and numerous sports teams. Echoes of these meetings is found in “The Polish Daily”, which described the successes and failures of indigenous athletes. Editors also commented on the difficult situation of sports clubs, the ongoing deliberations on promoting and developing the sport at the provincial level. Organized in the seventies sporting events in which they participated Poles also had a political meaning as it was helpful in establishing communist rule in Poland.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2016, 15, 1
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osiągnięcia w dziedzinie badania i kontroli żywności oraz przedmiotów użytku w okresie 30-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Achievements in examination and control of food and everyday use objects during 30 years of Polish Peoples Republic
Autorzy:
Krauze, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872931.pdf
Data publikacji:
1975
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
jubileusz
zywnosc
badania naukowe
kontrola zywnosci
chromatografia cienkowarstwowa
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1975, 26, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rock i polityka w PRL-u. Historia trudnej znajomości
Rock and Politics in the People’s Republic of Poland
Autorzy:
Idzikowska-Czubaj, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488065.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
rock-music
People's Republic of Poland
muzyka rockowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The combination of rock music and the regime policy of the Polish People's Republic is certainly a high-risk relationship and it can lead us to many different conclusions. Not obviously positive and desirable, but not only negative. This is specific nature of life in the Polish People's Republic: multi-dimensional and, therefore, often paradoxical and incomprehensible. Relations between rock and politics can be presented in at least three dimensions. First - it is important to consider how state policy affects the rock music, secondly - whether the rock also affect state policy, and thirdly – whether politics is present in the rock art as a subject, theme, and an object of interest. Most thoroughly was analyzed the first dimension: how the policy of the regime affected the rock music. State policy developed youth culture. On the other hand, we can observe many signs of spontaneous culture created by the youth. History of bigbeat in Polish People's Republic is a story of a specific game between the creators and the official cultural policy of the state. The rock music in Polish People's Republic occasionally was political. The texts of rock songs were highly politicized in the eighties, when rock musicians announced that: "no one believes politicians". Rock music in the eighties, especially in the state of war, in 1981-82, was a symbolic political protest.
Źródło:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2012, 1; 5-18
2299-890X
Pojawia się w:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Principles of Functioning of Education in People’s Republic of Poland
Autorzy:
Pyter, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
education
law
Polska Rzeczpospolita Ludowa
oświata
prawo
Opis:
The aim of the article is to present the issues of the functioning of Polish education after World War II. That period, examined in the article, was marked by many problems, while interesting from the point of view of organizing the post-war state and the ubiquitous party agents in public life. The text shows the evolution of the legal education system since 1944, i.e. since the release of the Manifesto PKWN (Polish Committee for National Liberation) to 1961. The second part of the article focuses on 1961, when the first comprehensive law on education was released for native education, and the time of the Round Table and first democratic reforms. The issue of educational law – especially in terms of legal history – has been analyzed only marginally. Lack of studies of this subject, and the literature available on the market, comes from the years of communist propaganda and – in this sense – is not a scientific value. Even a partial attempt to fill this gap, thus seemed well founded.
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia funkcjonowania polskiej edukacji po II wojnie światowej. Badany czas był naznaczony wieloma problemami, a jednocześnie jest interesujący z punktu widzenia organizowania powojennego państwa i wszechobecnych czynników partyjnych w życiu publicznym. W tekście przedstawiono kształtowanie się prawnego systemu oświaty od roku 1944, tj. od momentu wydania Manifestu PKWN, do roku 1961. Druga część to lata od 1961 roku, co dla rodzimej edukacji oznaczało wydanie pierwszej kompleksowej ustawy oświatowej, do obrad Okrągłego Stołu i związanych z tym pierwszych demokratycznych reform. Problematyka prawa oświatowego, zwłaszcza w ujęciu historycznoprawnym, jedynie w marginalnym stopniu była poddawana analizie. Brakuje opracowań tej tematyki, zaś dostępna na rynku literatura pochodzi z lat komunistycznej propagandy i w tym sensie nie stanowi wartości naukowej. Próba choćby cząstkowego wypełnienia tej luki wydaje się zatem zasadna.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz wyższych warstw społecznych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041206.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People Republic
film
upper class
propaganda
Polska Rzeczpospolita Ludowa
klasa wyższa
Opis:
The article presents the Image of Upper Social Classes in the Polish Feature Film in the years 1947–1989. It analyzes several dozen films as a kind of historical sources and allows to show the influence of politics on mass culture. Upper social classes of the old Poland were sentenced to destruction in the Polish People's Republic. In the period of socialist realism they were presented as the main enemy of the people, a symbol of reaction and the source of evil. But since the mid-fifties they were looked at with a kind of sentiment, although emphasizing the fact that they belonged to a closed chapter of history. The approach to these privileged classes, and what follows, their image in art, including film, was changing together with the political changes in Poland. It can be clearly seen in the films produced before 1989. The way of presenting nobles or bourgeoisie coincided with the dynamics of transformations in Poland of that times.
Artykuł prezentuje sposób przedstawiania klas wyższych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989. Filmy zostały potraktowane tu jako rodzaj źródła historycznego, podległego wpływom politycznym. Klasy wyższe po II wojnie światowej zostały skazane w Polsce na zagładę. W okresie socrealizmu w sztuce pokazywano je zawsze negatywnie. Ale w połowie lat pięćdziesiątych obraz ten zaczął ulegać zmianie. Pojawił się pewien sentyment w przedstawianiu przeszłości, ale też i ograniczona nobilitacja. Szczególnie widoczne jest to w latach siedemdziesiątych. Z kolei w latach osiemdziesiątych pojawiają się tematy wcześniej nieobecne, jak np. obraz ziemiaństwa kresowego w czasach II RP.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 509-529
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadzór operacyjny Służby Bezpieczeństwa nad ruchem sportowym w Polsce Ludowej w latach osiemdziesiątych
Operational surveillance of Security Service over sports movement in People’s Republic of Poland in the 80’s
Autorzy:
Ordylowski, M.
Szymanski, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4788.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
sport
woj.walbrzyskie
nadzor
Sluzba Bezpieczenstwa
historia
wiek XX
Opis:
Nadzór operacyjny służb bezpieczeństwa nad sportem w Polsce Ludowej miał miejsce, podobnie jak nad innymi dziedzinami życia państwowego i społecznego, w całym okresie 1944–1989. Do lat 80. nie miał jednak charakteru stałego. Wprowadzono go dopiero w związku z opozycją większości społeczeństwa wobec rządzącej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Stałą ochroną operacyjną sportu i turystyki kierował w Polsce Wydział IX Departamentu III Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a w województwach, od 1983 r., Wydziały III Wojewódzkich Urzędów Spraw Wewnętrznych. W ramach działalności operacyjnej Służby Bezpieczeństwa (SB) prowadzono „Sprawy obiektowe” oraz „Sprawy operacyjnego sprawdzania”. Obejmowały one wszystkie aspekty działalności sportowej klubów, a w największym stopniu koncentrowały się na sprawach osobowych oraz na zabezpieczaniu ogólnopolskich i międzynarodowych imprez sportowych. Materiały źródłowe dotyczące sprawowanego w Polsce nadzoru SB nad ruchem sportowym są w dużym stopniu zniszczone. Egzemplifikacją skali, form i metod działania organów bezpieczeństwa są m.in. prowadzone w województwie wałbrzyskim SPRAWY OBIEKTOWE o kryptonimach „STADION” i „IKAR”. Pierwsza obejmowała 51 klubów sportowych, 14 okręgowych związków sportowych oraz ponad 6 tysięcy sportowców. Druga dotyczyła środowiska Aeroklubu Ziemi Wałbrzyskiej, liczącego 120 członków i 3 pracowników. W niej SB koncentrowała się przede wszystkim na nadzorze nad personelem latającym oraz stałej jego weryfikacji, gdyż bardzo częste dochodziło w tym czasie w Polsce do uprowadzania samolotów.
Operational surveillance by Security Service over sports in People’s Republic of Poland took place, as in other areas of political state and social life, throughout the years 1944– 1989. Until the 80’s, however, it had not been done non-stop. This was introduced in the 80’s – due to the fact that majority of the society was in opposition to the rule of the Polish United Workers’ Party. A constant operational surveillance of sport and tourism in Poland was supervised by Unit IX of Department III in the Ministry of Home Affairs, whereas locally, from 1983, it was done by Units III of the Provincial Offices of Home Affairs. Within the operational work of Security Service [SB] the so-called “Object cases”, as well as “Operational check-out cases” were conducted. Those embraced all aspects of sport’s activities carried out by sports clubs, being focused on personal cases and the surveillance of nationwide and international sports events. The majority of the source materials concerning the security surveillance over the sport’s movement in Poland have been destroyed. As an example of scale, form and methods used by security organs one should study e.g. the object cases of code names: STADION [Stadium] and IKAR [Icarus]. The first one spread over 51 sports clubs, 14 district sports unions and more than 6 thousand sportsmen. The latter referred to the circle of Aero-Club of the Walbrzych province with its 120 members and 3 employees. Here the Security Service focused on the supervision on the flying staff and regular verification of those people, since at that time hijacking was quite frequent in Poland.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2016, 15, 2
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kwestii wyższego stopnia naukowego doktora w Polsce Ludowej
Higher doctoral degrees in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Wojtczak, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927031.pdf
Data publikacji:
2019-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska Ludowa
stopień doktora odpowiednich nauk
Polska Rzeczpospolita Ludowa
stopień doktora nauk
warunki nadawania wyższego stopnia naukowego
Opis:
A higher academic degree that could be earned in the Polish People’s Republic was that of a doctor of a given branch of science (until 1951) or a doctor of science (1951–1958). These degrees were conferred pursuant to diff erent legislative acts of varying importance including an act of parliament, a decree, an order, a regulation or a statute, all of them governing the regime and the functioning of schools of higher education and other establishments of tertiary education. While the legal provisions applicable to the conferral of academic degrees were relatively stable in the intitial postwar years (and were subject to the same law binding in 1924–1952 with only minor amendments), the law adopted in 1951 introduced more revolutionary changes. Based on the Soviet model, they virtually broke with the Polish tradition of higher academic degrees.During the analysed period, alongside the reforms in the conferral of degrees, also the requirements and conditions for candidates for a higher academic degree were changing. Likewise, organs participating in the process, operating within the organisational structures of the establishments as well as those outside their structures, were a subject to change. Hence an attempt in this article to answer the following questions: (1) for whom was the right to register candidates for a doctor’s degree reserved, (2) what was the level of participation of the central organs in the process, and what was the level of involvement of the establishments of higher education and other scientifi c institutions (as of 1951), (3) who could apply for registration and what were the regulations governing the whole process, and whether (4) the communist regulations governing the process of the conferral of academic degrees actually added to their importance and the academic advancement or rather acted to the contrary.An important element in the analysis was identifi cation of the legally formulated and applied requirements which doctoral dissertations had to meet, as well as examination of the grades or evaluations given by reviewers of doctoral dissertations in years 1945–1951 and 1952- 1958.
Źródło:
Studia Prawa Publicznego; 2016, 4 (16); 33-58
2300-3936
Pojawia się w:
Studia Prawa Publicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfikację w Polsce Ludowej początku lat pięćdziesiątych
Views of Emil Stanisław Rappaport on criminal law and its codification in Polish Peoples Republic of the early fifties
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532906.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Polish Peoples Republic
criminal law
codification
Emil Stanisław Rappaport
Polska Rzeczpospolita Ludowa
prawo karne
kodyfikacja
Opis:
The work presents the views of Emil Stanisław Rappaport on criminal law and its codification in the beginning of Polish People’s Republic. The considerations are mainly based on preserved archival materials that show the attitude of Professor Rappaport to the problems of criminal law in post-war Poland. Of significance for the article are also published sources, especially conference materials related to preparations for the 1st Congress of Polish Science, which reveal a significant discrepancy in the perception of the criminal law by academics, including Rappaport, and politicians.
Praca prezentuje poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfikację w początkach Polski Ludowej. Rozważania prowadzone są przede wszystkim w oparciu o zachowane materiały archiwalne, które ukazują stosunek prof. Rappaporta do problematyki prawa karnego powojennej Polski. Istotne znaczenie dla artykułu mają również źródła publikowane, a zwłaszcza materiały konferencyjne związane z przygotowaniami do I Kongresu Nauki Polskiej, z których wynika istotna rozbieżność w zapatrywaniu na prawo karne przedstawicieli ówczesnej nauki, w tym Rappaporta, oraz polityki.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 317-331
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność opozycyjna i koncepcje społeczno-polityczne Jana Lityńskiego
Opposition activity and socio-political concepts of Jan Lityński
Autorzy:
Kaźmierski, Tomasz
Nita, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2187913.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Solidarność
Komitet Obrony Robotników
opposition
Polish People’s Republic
Jan Lityński
opozycja
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The purpose of this article is to introduce Jan Lityński, Polish oppositionist active from late ‘60s to 1989 and to describe his beliefs and opinions about politics, society and his environment. Lityński became an oppositionist against communist government as a student at University of Warsaw and was involved in events known as “March 1968” which led to his imprisonment and made continuing his education impossible. But despite this, Lityński remained in the opposition until the collapse of the communist regime in Poland. He collaborated with the most prominent members of the opposition and wrote texts on political and social issues for various periodicals published in the illegal circulation. As a member of KOR and “Solidarność”, he lost his freedom many times but never let himself be broken or to betray his beliefs. In 1989 he took part in Polish Round Table Agreements that led to the change of the political system. This article was written based on Lityński’s publications from the 1980s and things he wrote and said years after those events. Other sources of information were interviews conducted with Lityński and statements made about him by associates from the opposition period.
Celem artykułu jest przybliżenie postaci Jana Lityńskiego, polskiego opozycjonisty aktywnego od końca lat 60. XX w. do 1989 r. oraz opisanie jego poglądów i opinii na temat polityki, społeczeństwa i jego otoczenia. Lityński stał się częścią opozycji jako student Uniwersytetu Warszawskiego i był zamieszany w wydarzenia znane jako „Marzec 1968”. Ich konsekwencją było więzienie i brak możliwości kontynuowania nauki. Ale mimo tego Lityński pozostał w opozycji aż do zmiany systemu politycznego, która nastąpiła 20 lat później. Współpracował z najbardziej znanymi członkami opozycji i był autorem tekstów poświęconych kwestiom polityki i społeczeństwa w różnych pismach ukazujących się w nielegalnym obiegu. Jako członek KOR-u i „Solidarności”, wielokrotnie tracił wolność, ale nigdy nie dał się złamać. W 1989 r. brał udział w obradach Okrągłego Stołu, które prowadziły do zmiany systemu politycznego w kraju. Artykuł napisano w oparciu o publikacje Lityńskiego z lat 80. XX w. i jego wypowiedzi oraz publikacje rozpowszechnione lata po tamtych wydarzeniach. Innym źródłem informacji były wywiady przeprowadzane z Lityńskim i wypowiedzi współpracowników z okresu opozycji na jego temat.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2022, 1; 74-84
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naukowa przyzwoitość i tradycje polskiej lewicy. Kilka zasadniczych uwag na temat książki Michała Siermińskiego Dekada przełomu. Polska lewica opozycyjna 1968–1980. Od demokracji robotniczej do narodowego paternalizmu
Autorzy:
Ciążela, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462385.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
leninizm
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Jacek Kuroń
Karol Modzelewski
Leszek Kołakowski
Leninism
People’s Republic of Poland
Opis:
Celem artykułu jest dogłębna analiza książki Michała Siermińskiego o tzw. lewicy opozycyjnej epoki realnego socjalizmu lat 1968–1980, w tym jej „Posłowia” autorstwa Zbigniewa Marcina Kowalewskiego. Autor zwraca uwagę na nader wątpliwe pod względem naukowym i etycznym kwestie, które stawiają pod znakiem zapytania wartość książki. Wedle autora, książka ma rozliczne mankamenty, m.in. warsztatowe. Krytykuje on jej nacechowanie ideologiczne, pokrewne neotrockizmowi, abstrahującymi od realiów geopolitycznych zimnej wojny i międzynarodowych zmagań między komunizmem a kapitalizmem. Słabością opisywanej pracy jest niedostrzeganie historycznych uwarunkowań realnego socjalizmu w państw komunistycznych/socjalistycznych.
Aim of this article is close reading of the Michał Siermiński’s book on so-called left-wing opposition during real socialism period in the years 1968–1980, and its „Afterword” by Zbigniew Marcin Kowalewski). Author claims, that value of the book is very dubious – as in research aspect as in academic ethics aspect, and scientific technique. Author is focused on ideological dimension of Siermiński’s and Kowalewski’s work, their neo- Trotskyist skew, lack of understanding of the geopolitical reality of the Cold War and international competition between communism and capitalism. Other weakness of the book is not recognizing historical existentional circumstances of communist/socialist countries.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2016, 3; 169-195
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć o socjalizmie i zabytki socjalizmu. Ochrona zabytków PRL w Tychach
Memory about socialism and socialist monuments. Conservation of PRL’s monuments in Tychy
Autorzy:
Sugawara, Sho
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462258.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
socjalizm
Tychy
zabytki
pamięć
People’s Republic of Poland (PRL)
socialism
monuments
memory
Opis:
Celem artykułu jest zarysowanie zagadnienia pamięci o socjalizmie na przykładzie kwestii ochrony zabytków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Tychach. Rozpoczyna się on od analizy „pragnienia muzeologicznego”, pojęcia ukutego przez Masahiro Ogino. Następnie zarysowuje się fazy przekształcenia przestrzeni publicznej w krajach postsocjalistycznych po roku 1989. Kolejne części tekstu skupiają się na Tychach, które były typowym „miastem socjalistycznym” i ich zmiennym wizerunku po przejściu do kapitalizmu. W ostatnim rozdziale autor ukazuje sposób ochrony dziedzictwa PRL na przykładach dwóch tyskich pomników.
The aim of this article is to outline issue memory of socialism by a prism of the protection of the monuments from the age of People’s Republic Of Poland in the Tychy city. It starts with the analysis of the „museological desire”, a term coined by the Masahiro Ogino. Then it presents phases of the reshaping public space in post-socialist countries after 1989. Next parts of the article are focused on Tychy, which were typical „socialist city”, and its changing image after transition to capitalism. Last chapter is devoted to the protection of the PRL’s heritage – using examples of two monuments in Tychy.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2019, 8; 158-168
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bankowość spółdzielcza w gospodarce PRL jako przykład antynomii wolności gospodarowania
Co-operative banking in the economy of Polish People’s Republic as an example of antinomy of economic freedom
Autorzy:
Rolski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592060.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Bankowość spółdzielcza
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Wolność gospodarcza
Co-operative banking
Economic freedom
Polish People’s Republic
Opis:
Instytucja spółdzielni kredytowej powstała jako forma gospodarowania, której pierwotnym celem było podniesienie ekonomiczne i moralne uboższych warstw społecznych. Należy podkreślić, że bank spółdzielczy jest przedsiębiorstwem prywatnym, którego właścicielami są posiadacze udziałów – członkowie spółdzielni. W okresie Polski Ludowej bankowość spółdzielcza została podporządkowana regułom gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Socjalistyczne władze starały się zachować pozory samorządności pod postacią funkcjonowania poszczególnych organów zarządczych. Faktycznie jednak poprzez uchwalanie kolejnych aktów prawnych bankowość spółdzielcza utraciła swój spółdzielczy, prywatny charakter poprzez przekazanie kompetencji decyzyjnych władzy centralnej.
The Institution of the co-operative credit was formed as the form of the management and the original objective was economical and moral raising of poorer social layers. It should be emphasized that the co-operative bank is a private activity, where the owners are the holders of shares who are the members of the cooperative. In the period of Polish People’s Republic, the co-operative banking was subordinated to rules of the prescriptive-distribution economy. Socialist authorities tried to preserve appearances of the autonomy in the form of functioning of individual managerial organs. Indeed, however by passing next legal documents, the co-operative banking lost its co-operative, private character by handing over decision-making competence to the central authority.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2018, 349; 210-219
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ kolektywizacyjnej polityki państwa na marginalizację tradycyjnych wartości rodziny w chłopskiej w Polsce w połowie XX wieku
The influence of the State Policy of Collectivization on the Marginalization of the Traditional Peasant Family Values in Poland in the Mid-Twentieth Century
Autorzy:
SKONIECZNY, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435717.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
wieś
Polska Rzeczpospolita Ludowa
kolektywizacja
władza
village
the People’s Republic of Poland
the collectivization
authority
Opis:
Na podstawie wywiadów, materiałów autobiograficznych i dokumentów archiwalnych, pochodzących z połowy XX wieku, poszukiwano na ile kolektywizacja rolnictwa w Polsce zerwała rodzinne, emocjonalne i ekonomiczne więzi młodych z rodziną oraz gospodarstwem rolnym. Podjęcie przez rząd decyzji o konieczności jak najszybszego uspółdzielczenia rolnictwa wyzwalało młodych od dotychczasowego wręcz obowiązku dziedziczenia gospodarstwa i pozwalało, bez narażania się rodzicom, podjąć pracę poza rolnictwem. Powstanie spółdzielni produkcyjnej pozwalało kontynuować naukę w szkole ponadpodstawowej i zrealizować marzenie części ówczesnych młodych – zamieszkać w mieście, co było o tyle ułatwione, że rozbudowujący się przemysł potrzebował rąk do pracy. Nastąpiło w ten sposób obalenie wypracowanej przez dziesięciolecia wizji ojcowizny jako jedynej podstawy życia dziecka chłopskiego. Jednak wraz z przeprowadzką do miasta ulegały ponadto zatarciu tradycyjne wartości chłopskiego wychowania: autorytet ojca, pobożność, szacunek do chleba. Prowadziło to do licznych konfliktów z rodziną pozostającą na wsi.
Based on interviews, autobiographical materials, and archival documents from the mid-twentieth century, there is an attempt made to find answers to the question of how much the collectivization of agriculture in Poland broke young people’s emotional and economic ties with the family and their farms. The government’s decision on the necessity of making agriculture collective as soon as possible liberated the young from the previous obligation to inherit farms and allowed them to work outside agriculture without risking parental dissatisfaction. The establishment of production cooperatives enabled them to continue their studies in secondary school and made the dreams of those young people come true, namely to live in the city. It was much easier because the developing industries needed labour. This way the idea of patrimony, developed throughout decades as the sole basis of life of the peasant child was overthrown. Thus, with the move to the city such traditional peasant values as the authority of the father, piety, respect for bread faded away. The situation led to numerous conflicts with the family remaining in the countryside.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2014, X, (2/2014); 55-76
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wadowickie procesje w Polsce Ludowej (1945-1989)
The processions in Wadowice town in Polish People’s Republic (1945-1989)
Autorzy:
Nowakowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2215860.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
Tematy:
Wadowice town
parish
processions
Polish People’s Republic (1945-
1989)
Wadowice
parafia
procesje
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1945-1989)
Opis:
Immediately after the Second World War the religious services outside churches (perhaps the processions connected with Corpus Christi holidays) were not supressed by authorities. Their status was regulated on between war Act of 1932. The greatest of all processions in Corpus Christi holidays regularly rounded the town Square. But after 1960, the policy about catholic Church in Poland were more restricted. The parliament 29th of Mart 1962 edited the Assembles Law, which ordered that the religious assembles need had got especial permission from the local authority. At that time the processions were pushed to the side streets. Similar cases also took place in other localities of Wadowice county. This situation lasted until 1981, when the first “Solidarity” won a longer route of the Corpus Christi procession. Since 1990 after the basic political changes in Poland all religious assembles take place freely.
Źródło:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2022, 25; 84-112
1505-0181
Pojawia się w:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojciech Jaruzelski, Kim Il Sung i zbliżenie na linii PRL-KRLD w latach osiemdziesiątych XX wieku
Wojciech Jaruzelski, Kim Il Sung and the Rapprochement of Communist Poland and North Korea in the 1980s
Autorzy:
Hańderek, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230855.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Korea Północna
Wojciech Jaruzelski
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kim Il Sung
dyplomacja
North Korea
Polish People’s Republic
diplomacy
Opis:
Autor artykułu pokazuje, jak bezpośrednie kontakty Wojciecha Jaruzelskiego z Kim Il Sungiem przełożyły się na stan stosunków między komunistyczną Polską i Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną. Jaruzelski po raz pierwszy pojechał do Korei Północnej w 1977 r. i wydaje się, że po tej wizycie zaczął się kształtować jego pozytywny stosunek do tego kraju. W konkluzji swojego sprawozdania rekomendował bowiem pogłębianie wielopłaszczyznowej współpracy z Koreą Północną. W latach osiemdziesiątych, jako przywódca PRL, kształtował już politykę państwa wobec Pjongjangu. W 1984 r. przyjął w Polsce Kim Il Sunga, w roku 1986 zaś udał się do Korei Północnej jako jedyny w historii komunistycznej Polski I sekretarz KC PZPR. Był tam bardzo fetowany i podpisał układ o przyjaźni i współpracy, formalnie podnoszący stosunki z KRLD na najwyższy możliwy poziom. Polska pod jego kierownictwem odpowiadała pozytywnie na niemal wszystkie inicjatywy ze strony władz północnokoreańskich, co skutkowało bardzo intensywnymi kontaktami bilateralnymi w drugiej połowie lat osiemdziesiątych. Kontakty te zostały ograniczone dopiero wskutek przemian demokratycznych, zapoczątkowanych w Polsce w 1989 r.
The article’s author shows how Wojciech Jaruzelski’s direct contacts with Kim Il Sung affected the state of relations between communist Poland and the Democratic People’s Republic of Korea. Jaruzelski first travelled to North Korea in 1977 and it seems that his positive attitude towards the country began to take shape after this visit. Indeed, in the conclusion of his report, he recommended deepening multifaceted cooperation with North Korea. In the 1980s, as the PRL leader, he was already shaping national policy towards Pyongyang. In 1984, he received Kim Il Sung in Poland, and in 1986 he travelled to North Korea as the only First Secretary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party in the history of communist Poland to do so. He was highly feted there and signed a friendship and cooperation treaty, formally raising relations with the DPRK to the highest possible level. Under his leadership, Poland responded positively to almost all initiatives from the North Korean authorities, resulting in very intensive bilateral contacts in the second half of the 1980s. These contacts were only curtailed as a result of the democratic changes initiated in Poland in 1989.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 184-207
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Beginnings of the Process of Separating the Attorney-at-Law Profession in the First Decade of the Polish People’s Republic
Początki procesu wyodrębniania się zawodu radcy prawnego w pierwszej dekadzie Polski Ludowej
Autorzy:
Niewiński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344047.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
attorney-at-law
advocacy
Polish People’s Republic
socialized economy
radca prawny
adwokatura
Polska Rzeczpospolita Ludowa
gospodarka uspołeczniona
Opis:
The roots of the attorney-at-law profession are seen in the 16th-century professions of syndicates and instigators. The attorney-at-law posts appeared in Poland in the 19th century. These posts were occupied mainly by advocates. Attorney-at-law, as a new legal profession, began to separate from the advocacy after World War II, during the period of the Polish People’s Republic. It was facilitated by the introduced model of a centrally controlled socialized economy. The process of separating the attorney-at-law profession was long. The full legal separation took place in the 1980s. However, the phenomenon of the professional distinctiveness and identity of attorneys-at-law emerged in the 1950s. The article focuses on the beginnings of the process of separating the attorney-at-law profession and indicates the key factors that led to this.
Korzeni zawodu radcy prawnego upatruje się w szesnastowiecznych zawodach syndyków i instygatorów. Stanowiska radców prawnych pojawiły się w Polsce w XIX w. Zajmowali je głównie adwokaci. Radca prawny jako nowy zawód prawniczy zaczął się wyodrębniać od adwokatury po II wojnie światowej, w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Sprzyjał temu wprowadzony model centralnie sterowanej gospodarki uspołecznionej. Proces wyodrębniania się zawodu radcy prawnego był długi. Formalnoprawnie pełne wyodrębnienie nastąpiło dopiero w latach 80. XX w. Jednak faktycznie zjawisko odrębności i tożsamości zawodowej prawników pracujących na radcostwach prawnych narodziło się w latach 50. Artykuł traktuje o początkach procesu wyodrębniania się grupy zawodowej radców prawnych i wskazuje na kluczowe czynniki, które do tego doprowadziły.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 179-105
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne, polityczne i kulturowe warunki służby wojskowej w latach pięćdziesiątych XX w. na przykładzie wybranych instytucji oraz związków taktycznych Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
The Armed Forces of the Polish People’s Republic in the 1950 s of the 20th Century – Social, Political and Cultural Conditions of the Military Service
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919225.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
Polish People’s Army
military service
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Ludowe Wojsko Polskie
służba wojskowa
Opis:
Artykuł jest próbą uchwycenia procesu kształtowania Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, że szczególnym naciskiem na wybrane aspekty, głównie natury społecznej, które dało się zaobserwować w tamtym okresie. Celem niniejszego artykułu jest także pokazanie uwarunkowań politycznych oraz kulturowych, w jakich przyszło pełnić służbę kadrze oraz żołnierzom poborowym. Jednocześnie przedstawiam liczne nieprawidłowości oraz niedomagania, z jakimi borykało się kierownictwo wojskowe.
The article attempts to demonstrate the process of forming the Armed Forces of the Polish People’s Republic (PRL), with particular emphasis put on certain aspects, primarily the social ones, that could be observed at that time. The aim of the article is also to demonstrate the political and cultural conditions in which cadre and conscript soldiers conducted their military service. At the same time, the article shows numerous irregularities and shortcomings which the military leadership struggled with.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 871-894
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Cudowne dziecko”. Studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji schyłku PRL
“The Young Magician”: A Study of a Polish-Canadian Co-production in the Decline of the Polish Peoples Republic
Autorzy:
Piepiórka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24977637.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
koprodukcja
Waldemar Dziki
kino transnarodowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
co-production
transnational cinema
People’s Republic of Poland
Opis:
Artykuł stanowi studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji – Cudownego dziecka (1987) Waldemara Dzikiego. Autor koncentruje się na rekonstrukcji przyczyn wejścia polskiej ekipy we współpracę z zachodnim kontrahentem oraz przygląda się procesowi produkcji, tropiąc, jak wpłynął on na kształt filmowego dzieła. W ten sposób opisuje specyfikę polskiej kinematografii schyłku PRL – zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak i zmian w mentalności twórców oraz decydentów. Kulisy podpisania umowy ujawniają, jakie wartości okazały się niezbędne dla wejścia polskiej kinematografii na międzynarodowy rynek filmowy. Przypadek współpracy produkcyjnej między krajami z obu stron żelaznej kurtyny jest rozpatrywany w perspektywie krytycznej refleksji nad transnarodowością kina, przy wykorzystaniu koncepcji relacji władzy – zarówno soft, jak i hard – zaproponowanej przez Josepha Nye’a. Badany przykład wskazuje jednak przede wszystkim na rolę negocjacji w międzynarodowych koprodukcjach, która prowadzi do filmowych form hybrydycznych.
The article is a study of the Polish-Canadian co-production The Young Magician (Cudowne dziecko, 1987), directed by Waldemar Dziki. The author focuses on reconstructing the Polish filmmakers’ reasons for undertaking a collaboration with the Western contractor and reflects on the production process, tracing how it influenced the shape of the film work. In this way, he describes the specificity of Polish cinematography of the declining period of the Polish People’s Republic – both in economic terms and in terms of changes in the mentality of artists and decision-makers. The background circumstances in which the agreement was signed reveal the values that proved to be crucial for Polish cinematography to enter the international film market. The case of production cooperation between countries from both sides of the Iron Curtain is examined in the perspective of a critical reflection on transnational cinema, using the concept of power relations – both soft and hard – proposed by Joseph Nye. However, the example of The Young Magician above all points to the role of negotiation in international co-productions, which leads to hybrid film forms.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 121; 144-165
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From the apartment for the worker to the apartment for Kovalsky: concepts and realities of housing in Poland in years 1918-1939 and 1944-1989
Od mieszkania dla robotnika do mieszkania dla Kowalskiego: koncepcje i realia mieszkalnictwa w Polsce w latach 1918-1939 oraz 1944-1989
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546989.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Housing policy
the Second Polish Republic
Polish People’s Republic
workers’ housing condition
polityka mieszkaniowa
II Rzeczpospolita,
Polska Rzeczpospolita Ludowa warunki mieszkaniowe robotników
Opis:
In pre-war Poland housing for families of modest incomes in towns (chiefly workers) was not the object of particular interest of the state authorities. Direct state involvement in solving the deteriorating conditions of workers’ housing, cooperative building and employer initiatives in providing workers’ housing were of negligible significance. Two factors had a decisive influence on the transformations of this housing policy after World War II : varied war consequences (demographic and wide-scale destruction of the housing stock), and the political concepts of the new Polish authorities. The new housing policy was already formulated in 1944-45. In accordance with the new law, local authorities acquired the right to allocate housing to people whose work required living in towns. The ideological pressure to ensure better housing conditions, above all for industrial workers, caused restrictions on investment opportunities in the private housing sector initiative. It began to change after 1956. The Polish housing question was to be solved by state-subsidised cooperative building . Distinguishing workers as that social group which for ideological reasons deserved privileged access to new housing was ever more frequently replaced in the official language of the authorities with “non-class” distinctions (faceless Mr and Mrs Kovalski). In the end phase of the People’s Republic, workers’ housing conditions bore no comparison to those from before the war. But while the gaps separating them from those of other, higher social strata remained, the disproportions were reduced as compared to those of the prewar period.
W przedwojennej Polsce problem mieszkań dla rodzin miejskich o skromnych dochodach (głównie ro-botników) nie był przedmiotem szczególnego zainteresowania władz państwowych. Bezpośrednia interwencja państwa dla rozwiązania pogarszającej się sytuacji mieszkaniowej robotników, budownictwo spółdzielcze i inicjatywy przedsiębiorców miały niewielkie znaczenie. Na politykę mieszkaniową po II wojnie światowej miały decydujący wpływ dwa czynniki: różnorodne konsekwencje wojny (demograficzne, duża skala znisz-czeń substancji mieszkaniowej) i polityczne koncepcje władz nowej Polski. Nowa polityka mieszkaniowa zo-stała sformułowana już w latach 1944-1945. Zgodnie z nowym ustawodawstwem władze miały prawo przy-dzielania mieszkań osobom, których praca wymagała zamieszkania w mieście. Presja ideologiczna w celu za-pewnienia lepszych warunków mieszkaniowych przede wszystkim dla robotników przemysłowych spowodo-wała zastosowanie restrykcji wobec inicjatywy prywatnej w sektorze mieszkaniowym. Ta polityka zaczęła się zmieniać po 1956 r. Polska kwestia mieszkaniowa miała być rozwiązana przez subsydiowaną przez państwo spółdzielczość mieszkaniową. Wyróżnianie robotników jako tej grupy społecznej, która z przyczyn politycz-nych winna cieszyć się uprzywilejowanym dostępem do nowych mieszkań coraz częściej było zastępowane w oficjalnym języku władz przez dystynkcje „nieklasowe” (anonimowi Kowalscy). W końcowym okresie Polski Ludowej warunki mieszkaniowe robotników były nieporównywalnie lepsze od tych, jakimi cieszyli się przed wojną. Chociaż dystanse oddzielające ich od grup o wyższych statusie społecznym pozostały, to dysproporcje w porównaniu z okresem przedwojennym zostały zredukowane.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2016, 1, 1; 84-93
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs polityczny w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na łamach tygodnika „Zwierciadło”. Przypadek sporu o Tysiąclecie Państwa Polskiego
Political discourse in the Polish People’s Republic in the weekly Zwierciadło. A case of dispute over the millennium of the Polish State
Autorzy:
Jędrzejski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834127.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
„Zwierciadło”
Władysław Gomułka
Stefan Wyszyński
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Polish People’s Republic
Polish United Workers’ Party
Zwierciadło
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie formułowanego przez władze partyjne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dyskursu politycznego w okresie sporu o Tysiąclecie Państwa Polskiego na łamach ważnego ówcześnie tytułu prasowego, jakim było „Zwierciadło”. Pytania badawcze sformułowane w tekście odnosiły się do następujących kwestii: Jakie specyficzne cechy posiadał profil prasowy periodyku? Jakie specyficzne idiolekty językowe i słowa sztandarowe występowały w przekazie prasowym w trakcie uroczystości Tysiąclecia? Jakie formy gatunkowe dominowały w formułowanym przekazie prasowym?
The purpose of the article is to present the political discourse formulated by the party authorities of the Polish People’s Republic during the Dispute over the Millennium of the Polish State in the then-important press title which was Zwierciadło [The Mirror]. Research questions formulated in the text referred to the following issues: What specific features did the periodical have? What specific language idiolects and banner words were present in the press during the Millennium Celebration? What genres dominated the formulated press release?
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 70-93
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka stosowania kary konfiskaty mienia w PRL
Forfeiture of property. The policy of its imposition in Polish Peoples Republic
Autorzy:
Rzeplińska, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698520.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
kara konfiskaty mienia
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
statystyki sądowe
forfeiture of property
the Polish People's Republic 1944-1989
court statistics
Opis:
Fofeiture of property is the most severe of all penalties affecting property that have ever been  imposed in hisiory. It consists in the convicted offender’s property being taken over – wholly or in part – by the treasury. The paper deals with the history of this particular penalty in the criminal policy of Polish People’s Republic in the years 1944–1990. The penalty of forfeiture of property was not provided for in the 1932 penal code (which remained in force till December 31, 1969). It appeared in the legislation shortly before World War II, in the act of June 23, 1939 on special criminal responsibility for desertion to the enemy or abroad. Before the passing of the 1932 penal code, the codes of the partitioning powers had been in force in the Polish territories (as until the regaining of independence in 1918, Poland was partitioned by Russia, Austria and Germany). Also those codes did not provide for forfeiture of property. It was only the legislator of People’s Poland who introduced forfeiture of property as an additionar penalty and provided for its broad adjudication. The history of forfeiture of property in postwar Poland is analyzed divided into four stages which differ from one another due to significant changes in the  legislation. The changes reflected re-orientation of criminal policy in connection with a succession of political crises. The first such stage in the history of forfeiture of property were the years 1944–1958. The data discussed in the paper that concern this period are statistics of civilians convicted by military courts from the spring of l944 till April 30, 1955 (till which date in special cases provided for in statutes, civilians fell under the jurisdiction of military courts), and statistics of convictions by common courts till 1949. The second stage began with the passing of the act of June 18, 1959 on protection of social property. Stage three was initiated by the entering into force, on January 1, 1970, of the new penal code of April 19, 1969. The fourth and last stage began with the passing of the act of May 10, 1985 on special criminal  responsability and ended with the act of February 23, 1990 which derogated the penalty of forfeiture of property. The introduction of forfeiture of property as an additional penalty is characteristic of the earliest legislative acts of the new authorities of People’s Poland, imposed from without. Its broad application and obligatory character demonstrate the importance attached by those authorities to forfeiture as an element of political game against society. The first legal acts of the Polish Committee for National Liberaltion provided for that penalty: the decree of August 31, 1944 on statutory penalties for the Nazi was criminals, the decree of September 23, 1944 – Penal Code of the Polish Army, and the decree of October 30, 1944 on protection of State. One year later, the decree of November 11,1945 was passed on offences of particular danger in the period of reconstruction of State (which quashed the former wartime decree on protection of State). It was in turn replaced with a new one under the same title, passed on June 13, 1946. The Council of Ministers justified the new decree with the need for aggravation of penalties for all activities that disturbed internal peace, order, and safety, and impaired Poland’s international position. The decree piovided for particularly severe penalties for perpetration of, incitement to, and approval of fratricide; for membership of illegal organizations and terrorist groups; for distribution of illegal literature; for illegal possession of firearms; for helping the members of terrorist groups; and in some cases of failure to inform on an offence. (The decree was generally known as the small penal code – s.p.c.). As provided for in the decree, the additional penalty of forfeiture of property was obfigatory in two cases: sentence to death or to life imprisonment, and conviction for attempt with violence or membership of an armed union. It was optional in the case of sentence to a prison term (Art. 49 para 1 and 2 of the decree). The provisions of s.p.c. extended the application of forfeiture: the court could at ail times adjudicate forfeiture of the property not only of the convicted person himself but also of his spouse or familly members (this did not concern, though, the property such persons attained themselves, inherited, or acquired gift not donated by the convicted persons). Thus forfeiture could affect a very large group of actually innocent persons. Here the decree introduced group responsability for crime. In 1953, four decrees were passed; according to the people’s legislator, they aimed at protecting social property and the interests of buyers in commercial trade. Two of them, the decree of March 4, 1953 on protection of buyers in commercial trade and another one passed on that same date on increased protection of social property, provided for the possibility of forfeiture of the offender’s property wholly or in part. In that case, forfeiture was optional. Statistical data concerning the adjudication of forfeiture were gathered since 1949. Beginning from August 15, 1944, though, forfeiture of property was also adjudicated in cases of civilians convicted by military courts which had civilians in their jurisdiction by force of the decree of October 30, 1944 on protection of State. Military courts were competent to decide in cases of persons accused of offences specified in Art. Art. 85–88 and 101 – 103 of penal code of the Polish Army, in the decree on protection of State, and – the latter quashed – in s.p.c. The jurisdiction of military courts in cases of civilians was abolished in the act of April 5, 1955 on transfer to common courts of the former competence of military courts in cases of civilians, functionaries of public security agencies, the Civic Militaria and Prison Staff. Military courts retained their competence in cases of the specified categories of civilians accused of espionage (Art. 7 s.p.c.). The passing of that act was the first manifestation of a gradual abolition of the legal and judiciary terror. Convictions of civilians tried by military courts were two or three times more frequent than convictions of military service men. Starting from as early as the latter half of 1944, civilians were convicted for membership of illegal or delegalized organizations (mainly the former Home Army) and for illegal possession of firearms (70 per cent of all convictions). Aftcr 1952, the number of persons convicted for the latter went down; instead, more persons were convicted for banditry and failure to inform on an offence. Forfeiture of property was adjudicated in about 40 to 50 per cent of cases of civilians; it  accompanied sentences to long prison terms or to death, as well as another additional penalty: deprivation of public rights. It was imposed first of all on those who opposed the newly introduced political system, but also on chance perpetrators of what was called anti-State propagande. Common courts adjudicated forfeiture of property mainly for offences specified in two decrees: the one of August 31, 1944 on statutory penalties for Nazi war criminals, and the decree of June 28,1946 on criminal responsability for repudiation of Polish nationality during the 1939-1945 war. Over 90 per cent of all forfeiture were adjudicated in such cases. During the 1959–1969 decade, the additional penalty of forfeiture of property was imposed basing on special statutes. Two statutes were passed as a novelty which provided for forfeiture while aiming at special protection of the social property. They were: the act of January 21, 1958 on increased protection of social property, and the act of June 18, 1959 on criminal responsability for offences against social property. Nearly all forfeitures in that period were adjudicated for offences specified in the act of June 18, 1959, and the actual offence concerned was appropriation of social property in practically all cases. Convictions for the offences specified in the discussed statut constituted one-fifth of all convictions; most cases, however, concerned petty or not too serious offences where forfeiture was optional only. This is why that penalty was imposed rather seldom; there were realatively few acts for which it was obligatory. Forfeiture was also most seldom adjudicated by force of ther statutes. It amounted to 1,5–2,2 per cent of all additional penalties imposed. The new penal code passed on April 19, 1969 introduced forfeiture of property to its catalogue of additional penalties. Forfeiture of the whole or part of property was obligatory on the case of conviction for the following crimes: 1) against the basic political or economic interests of Polish People’s Republic: betrayal  of the fatherland, conspiracy against Polish People’s Republic, espionage, terrorism, sabotage, abuse of confidence in foreign relations, misinformation, participation in organized crime against the economy or foreign currency regulations; and 2) appropriation of social property of considerable value. Besides, the court could adjudicate forfeiture of property wholly or in part in the case of conviction of another crime committed for material profit. The code’s regulation of application of forfeiture was clearly copied from the earlier legislation: the s.p.c. and the acts that increased the protection of social property. During the fifteen years 1970–1984, forfeiture of property was among the least frequently imposed penalties and constituted from 1,2 to 3,3 per cent of all additional penalties. It accompagnied nearly exlusively the convictions for two types of offences: appropriation of social property of considerable value, and that same offence committed by a person who availed himself of the activity of a unit of socialized economy, and acted in conspiracy with others to the detriment of that unit, its customers or contractors. Convictions for these offences constituted about 1 per cent of all convictions for offences against property. The fourth and last period discussed are the years 1985–1990 when forfeiture was again adjudicated very often, as in the 1940’s – 1950’s, to be abolished completely in the end. The entire five-year period was characterized by changes in penal law, one completely opposing another: from extension of penalization and increase of repressiveness introduced by the acts of 1985 to liberalization in 1990. Two acts were passed bearing the same date – may 10, 1985: on changing some provisions of penal law and the law on transgressions, and on special criminal responsability (the so-called provisional act in force till June 30, 1988). They introduced significant changes in the range of application of forfeiture of property, making its adjudication possible, and for some time even obligatory, for common offences. In the discussed period, that penalty was imposed mainly for offences against property. Nearly a half of them were burglaries, and the victims were usually – in two-thirds of cases – natural persons. In the period of particular intensity of convictions – 1986–1987 – forfeiture accompanied 11–12 per cent of ail convictions, the proportion going down to a mere 0,1 per cent in 1989. The imposition of that penalty was extremely broad: consequently, forfeiture  was adjudicated in cases of quite petty offences where it was inappropriate and out of all proportion to the seriousness of the act and the guilt of the offender. This made the execution of forfeiture actually ineffective as it usually proved objectless in the case of petty common offenders. Forfeiture of property evolved in a way from was practically non-existence to emergence in special statutes and then in the penal code, to its special use in the criminal policy of the eighties when grounds well known from the past were given for its broader imposition: the need for severe penal repression towards offenders against property, to a complete abolition of that penalty in 1990. Forfeiture was extensively applied in the years 1949–1958 (when common courts adjudicated 1044, and military courts – 1538 forfeitures a year on the average). The next two periods were similar as to the number of forfeitures (503 and 513 respectively). The use of forfeiture was the broadest under the provisional statute (10,345 cases a year on the average). Forfeiture is no doubt one of the most severe penalties affecting property, or penalties in general, which is why it should have been adjudicated in exceptional cases only. Its use under the provisional statute in cases of ,,ordinary” offenders violated the principle of just punishment. On the other hand, forfeiture can hardly be called a just penalty anyway as it always affects not only the offender himself but also his family. The political changes in Poland made it possible to liberalize penal law and to remove the most unjust solutions it contained, the penalty of forfeiture of property included.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 1992, XVIII; 147-167
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształcenie kadr dla potrzeb służby sanitarno-epidemiologicznej
Autorzy:
Naruszewicz-Lesiuk, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874227.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
ksztalcenie
kadry
edukacja
sluzba sanitarna
aspekty epidemiologiczne
dzialalnosc dydaktyczna
Polska Rzeczpospolita Ludowa
lata 1946-1974
Panstwowa Szkola Higieny Warszawa
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1974, 25, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Home Education During the People’s Republic of Poland – a Retrieved Case
Edukacja domowa w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – przypadek odnaleziony
Autorzy:
Giercarz-Borkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31804130.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
homeschooling
home education
family
People’s Republic of Poland
freedom
edukacja domowa
nauczanie domowe
rodzina
Polska Rzeczpospolita Ludowa
wolność
Opis:
Introduction: The article concerns home education in the People’s Republic of Poland which was cultivated by Danuta and Bartłomiej Maria Boba. They did not send their five children to school in the years 1952–1981; despite the ban, they educated them on their own. Research Aim: The aim of the study was to fill an existing gap in the knowledge about the story of home education in Poland after the Second World War. So far, there have been no known examples of homeschooling in the socialist times. It was thought that it did not take place at all and only started to emerge after the political changes.Method: The study is of a qualitative nature; it was conducted using the narrative interview method. The resulting material was subjected to analysis and interpretation. Additionally, document examination was used. Results: Despite the government’s efforts to force all citizens into participation in the education system controlled by the state, there was a case of homeschooling in Poland. The reconstruction of the Boba family’s experience gives knowledge of the motivation to raise children away from the influence of school, as well as on the methods and effects of teaching off school. It brings knowledge of the values the family attached to home education and provides a proof of determination of the parents who stood firmly in their commitment despite repressions against them. Conclusions: The case retrieved is isolated. The hardships suffered by the Boba family did not contribute to any legal changes, nor did they affect other families’ fates. Their fight against the communist regime complements the image of home education known so far and enables a better understanding of it. It shows how important it can be for parents to raise children in line with their own conscience. Freedom, reconstructed in previous studies as a core value attributed to home education both nowadays and in the distant past, turned out to be the core value in this case as well. The Boba family education is a historical link between tradition and the present day of Polish homeschooling.
Wprowadzenie: Artykuł dotyczy edukacji domowej realizowanej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Państwo Danuta i Bartłomiej Maria Boba w latach 1952-1981 nie posyłali do szkoły pięciorga swoich dzieci – mimo zakazu kształcili je we własnym zakresie. Cel badań:  Celem badania było uzupełnienie wiedzy o losach edukacji domowej w Polsce po II wojnie światowej. Dotychczas nie znano przypadków nauczania domowego w okresie socjalizmu – sądzono, że w tym czasie nie było realizowane i zaczęło odradzać się dopiero po przełomie ustrojowym. Metoda badań: Badania przeprowadzono w tradycji jakościowej, metodą wywiadu narracyjnego. Uzyskany materiał badawczy poddano analizie i interpretacji. Dodatkowo wykorzystano badanie dokumentów. Wyniki: Pomimo wysiłków władz państwa, by zmusić wszystkich obywateli do udziału w edukacji państwowej istniał w Polsce przypadek nauczania domowego. Zrekonstruowanie doświadczeń rodziny Bobów dostarcza wiedzy o motywacjach do wychowywania dzieci z dala od wpływów szkoły, sposobach i efektach uczenia poza nią. Niesie wiedzę o wartościach, jakie rodzina przypisywała edukacji domowej i jest świadectwem determinacji rodziców, którzy wytrwali w postanowieniu pomimo stosowanych wobec nich represji. Wnioski:  Odnaleziony przypadek jest odosobniony. Trudne doświadczenie rodziny Bobów nie wpłynęło ani na zmianę prawa, ani na los innych rodzin. Ich walka z komunistycznym reżimem uzupełnia znany dotychczas opis edukacji domowej i pozwala lepiej ją rozumieć. Pokazuje, jak wielkie znaczenie może mieć dla rodziców wychowywanie dzieci w zgodzie z własnym sumieniem. Wolność – zrekonstruowana we wcześniejszych badaniach jako podstawowa wartość łączona z edukacją domową współcześnie i w odległej przeszłości – okazała się również w tym przypadku wartością nadrzędną. Rodzinna edukacja Bobów jest historycznym łącznikiem między tradycją a współczesnością polskiej edukacji domowej. 
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2023, 42, 4; 147-162
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unemployment in Poland in 1918–2018
Bezrobocie w Polsce w latach 1918–2018
Autorzy:
Jarosz-Nojszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630467.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
unemployment
work
employment
the Second Polish Republic
Polish People’s Republic
the Third Polish Republic
bezrobocie
praca
zatrudnienie
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
Artykuł stanowi syntetyczne omówienie i analizę zjawiska bezrobocia w trzech okresach – Drugiej Rzeczypospolitej, Polski Ludowej oraz Trzeciej Rzeczypospolitej. Bezrobocie w Polsce w całym badanym okresie było konsekwencją zarówno uwarunkowań historycznych, jak i zmian ekonomiczno-społecznych. W okresie międzywojennym bezrobocie było efektem powojennego wyżu demograficznego, zacofanej struktury gospodarczej państwa oraz wielkiego kryzysu gospodarczego. Po drugiej wojnie światowej Polska znalazła się w bloku państw komunistycznych, a ideologia komunistyczna zakładała likwidację bezrobocia i realizację polityki pełnego zatrudnienia. W PRL realizacja polityki pełnego zatrudnienia przyniosła w efekcie bezrobocie ukryte, będące dużym obciążeniem dla państwowej gospodarki. Sytuacja uległa zmianie po transformacji ustrojowej lat 90. Po 1989 r. ponownie pojawiło się prawnie usankcjonowane bezrobocie, które było wynikiem przemian gospodarczych i społecznych. We wszystkich badanych okresach bezrobocie najbardziej dotykało młodzież oraz kobiety. Problem bezrobocia (zmniejszającego się w ostatnich latach) nadal dotyczy polskiej gospodarki. Dzięki pomocy Unii Europejskiej oraz rządowym programom rynku pracy zjawisko to ma znacznie łagodniejszy charakter.
The article presents a synthetic analysis of unemployment in three periods of Polish history: the Second Polish Republic, the Polish People’s Republic (PRL) and the Third Polish Republic. In all these periods, unemployment was a consequence of historical conditions as well as economic and social changes. In the interwar period, the unemployment was a result of a traditional economic structure, the Great Depression and the post-war demographic boom. After the Second World War Poland became part of the Soviet bloc, and the official ideology declared full employment. In the Polish People’s Republic the consequence of this policy was hidden unemployment, which proved a heavy burden for the economy. Official unemployment returned after 1989, as a result of economic and social changes. In all the three abovesaid time spans, women and young people were most significantly affected by the unemployment. This issue is still regarded as crucial, though thanks to government programmes and aid provided by the European Union, its effects appear to be less severe.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 102-120
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRL, kraje socjalistyczne i Globalne Południe w latach 1955-1990. Stan badań i postulaty
Autorzy:
Gasztold, Przemysław
Këlliçi, Klejdi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230834.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Polish People’s Republic
Soviet bloc
Global South
Third World
decolonization
Polska Rzeczpospolita Ludowa
blok sowiecki
Globalne Południe
Trzeci Świat
dekolonizacja
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu badań poświęconych relacjom państw komunistycznych z Globalnym Południem oraz przedstawienie na tym tle doświadczeń PRL. W okresie zimnej wojny kraje bloku sowieckiego utrzymywały bardzo aktywne relacje z państwami i ruchami narodowowyzwoleńczymi Trzeciego Świata. Kontakty te, zapoczątkowane w połowie lat pięćdziesiątych, miały zróżnicowany charakter i dotyczyły współpracy politycznej, wojskowej, gospodarczej oraz społeczno-kulturalnej. Główną rolę odgrywał w nich Związek Sowiecki, jednak kraje pozostające pod kuratelą Moskwy – zwłaszcza NRD, Czechosłowacja, Jugosławia i Rumunia – również starały się być obecne w Trzecim Świecie. Aktywną politykę wobec państw i ruchów narodowowyzwoleńczych Globalnego Południa prowadziła również Warszawa, choć jej strategia w tym zakresie różniła się od postępowania innych krajów komunistycznych. Zaangażowanie PRL było bardziej ostrożne i bardziej, niż w przypadku innych państw, nakierowane na korzyści ekonomiczne. Jak wynika z przeglądu stanu badań, sporo wiemy już o polityce komunistycznej Polski wobec Trzeciego Świata, jednak wiele obszarów pozostaje wciąż słabo opracowanych. Istniejące wciąż luki w naszej wiedzy mogą stanowić inspirację dla przyszłych badań poświęconych relacjom bloku komunistycznego z Globalnym Południem.
The aim of this article is to present the current state of research dedicated to the relations of communist states with the Global South and to present the experience of PRL in this respect. During the Cold War, the countries of the Soviet bloc maintained very active relations with Third World states and national liberation movements. These contacts, initiated in the mid-1950s, were of varied nature and concerned political, military, economic and socio-cultural cooperation. The Soviet Union played the lead role in these relations, but countries under Moscow’s tutelage – notably the GDR, Czechoslovakia, Yugoslavia and Romania – also sought to be present in the Third World. Warsaw also pursued an active policy towards the states and national liberation movements of the Global South, although its strategy differed from the conduct of other communist countries. The involvement of PRL was more cautious and more, than in the case of other countries, focused on economic benefits. The review of the state of research shows that a lot is already known about communist Poland’s policy towards the Third World, but many areas remain poorly researched. The gaps in our knowledge that still remain may inspire future research dedicated to the relations between the Communist bloc and the Global South.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 51-92
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From economic nationalism to the open market. Polish trade policy in the 20th and 21st century
Od nacjonalizmu gospodarczego do otwartego rynku. Polska polityka
Autorzy:
Łazor, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630517.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
foreign trade
economic policy
the Second Polish Republic
the Polish People’s Republic
the Third Polish Republic
handel zagraniczny
polityka gospodarcza
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
W polskiej polityce handlowej na przestrzeni ostatnich stu lat można zaobserwować fluktuacje w stopniu wpływu państwa na wymianę. Zaczęto od niemal pełnej kontroli państwa nad handlem zagranicznym u progu niepodległości, następnie trend stopniowej liberalizacji został przerwany przez wojnę celną z Niemcami i wielki kryzys, zaś ostatnie lata przed wybuchem drugiej wojny światowej były świadkami ponownego przejęcia kontroli nad handlem zagranicznym przez rozbudowane instytucje państwowe. Wzrost zaangażowania państwa wystąpił w zupełnie innym kontekście po zakończeniu wojny wraz z wprowadzoną przez komunistów monopolizacją wymiany międzynarodowej. Po okresie stalinowskim doszło do odwrócenia kierunku zmian i stopniowej liberalizacji wymiany. Początkowo była ona bardzo ograniczona, przyspieszyła jednak w latach 80., zasadniczy przełom nastąpił zaś w trakcie transformacji gospodarczej po 1989 r. Charakterystyczną konsekwencją integracji gospodarczej następnych lat było scedowanie wielu instrumentów prowadzenia polityki handlowej na instytucje międzynarodowe – przede wszystkim zaś na Unię Europejską. Zarówno w czasie Drugiej, jak i Trzeciej Rzeczypospolitej, polityka handlowa prowadzona była zgodnie z trendami światowymi. Odstępstwem od nich była narzucona z zewnątrz polityka lat komunizmu.
For much of the 20th century Polish governments heavily regulated foreign trade, but the degree of this influence differed. When Poland became independent in 1918, the state took almost complete control over the sector. A tentative liberalization was stopped by the customs war with Germany in 1925, and later by the Great Depression. The final years before the Second World War saw an increase in the state’s influence through the exchange control. Regulations became stricter under different conditions in the post-war period, with the state monopolizing foreign trade entirely. After the end of Stalinism in 1956, Poland slowly opened up its economy, but until the 1980s changes were limited in scope. A true breakthrough came with the transition, which started in 1989. Not only did the country open up, but in the coming years, the government ceded some of its powers relating to foreign trade to the European Union. During the interwar period, as well as after 1989, Poland followed worldwide trends. The communist period was an aberration in the sense of producing an ineffective system. Both before the war and under the communist regime, foreign trade was expected to bring mostly static gains. This changed significantly only after 1989.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 81-100
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A century of Polish economic policy
Sto lat polskiej polityki gospodarczej
Autorzy:
Morawski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629967.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
economic policy
the Second Polish Republic
the Polish People’s Republic
economics
the Third Polish Republic
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
polityka gospodarcza
ekonomia
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
Polityka gospodarcza rządu polskiego przechodziła różne fazy, które jednak generalnie można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej należały te, kiedy polityka polska mieściła się w głównym nurcie przemian światowych. Do drugiej te, kiedy władze polskie stawiały na alternatywne wobec mainstreamu rozwiązania, ulegając pokusie „pójścia na skróty”. Generalnie można powiedzieć, że pierwsze przyczyniały się do rozwoju kraju, a drugie sprowadzały jego rozwój na manowce, izolując od gospodarki światowej. Do pierwszej grupy można zaliczyć cały okres międzywojenny, łącznie z latami 30., kiedy to tendencje autarkiczne były właśnie mainstreamowe, lata 1944–1947 i lata 1989–2015.
The economic policy of Polish governments changed but can be broadly divided into two groups. The first encompassed periods when Polish policy belonged to a widelydefined world mainstream. The second – those when Polish governments attempted alternatives to the mainstream, looking for various ways of “taking a shortcut”. In general, the first group helped economic development, the second hindered it, isolating the country from the world economy. The first group included the entire interwar period, when autarchic tendencies were mainstream, as well as the years 1944–1947 and 1989–2015.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 11-33
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy i korespondencja do władz jako źródło do badań dziejów PRL
Autorzy:
Adamus, Anna Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608258.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polish People’s Republic
personal documents
correspondence
letters
historical source materials
Polska Rzeczpospolita Ludowa
dokumenty osobiste
korespondencja
listy
źródła historyczne
Opis:
The article presents new possibilities of using the correspondence addressed to the central authorities in Warsaw as a source to explore the history of the Polish People’s Republic. In People’s Poland, the Poles wrote tens of millions of letters, complaints, and requests, but also incriminating letters addressed to the Party leadership, state and economic administration, as well as to cooperatives. The preserved original letters, together with their periodical, thematic, and problem analyses could serve as a valuable source of evidence for research into the social, economic, political and cultural history of the Polish People’s Republic.
Artykuł przedstawia nowe możliwości zastosowania korespondencji do władz centralnych w Warszawie. W PRL-u Polacy napisali dziesiątki milionów listów, skarg, próśb, a także donosów zaadresowanych do władz partyjnych i administracji państwowej, gospodarczej oraz spółdzielczości. Zachowane oryginalne listy, jak również powstałe na ich podstawie okresowe, tematyczne oraz problematyczne analizy mogą posłużyć jako cenne źródło do badań dziejów społecznych, gospodarczych, politycznych i kulturalnych PRL.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 2
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudności i zagrożenia polskiej rodziny lat sześćdziesiątych XX wieku w ankietach „Życia Warszawy”
The difficulties of, and the threats to, the Polish family in the 1960s in questionnaires published in „The Life of Warsaw”
Autorzy:
Krakowiak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097197.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
„Życie Warszawy”
rodzina
zagrożenia rodziny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
„The Life of Warsaw”
family
family problems
The Polish People’s Republic
Opis:
Artykuł prezentuje obraz rodziny, dzięki dokonanej przez autorkę analizie nadesłanych w latach 1962–1969 ankiet do redakcji „Życia Warszawy”. Ukazywały się one cyklicznie. Pierwsza z nich pod nazwą: Jaka jesteś rodzino? pragnęła uzyskać wiedzę na temat przeobrażeń ówczesnych rodzin oraz zmian społeczno-gospodarczych, które kształtowały jej model. Następne: Młodzi po ślubie oraz Mąż i żona zmierzały do odkrycia relacji i problemów małżeńskich, występujących w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. Kolejna ankieta: Rodzice, dzieci, rodzice miała dokonać diagnozy konfliktów światopoglądowych, kłopotów wychowawczych oraz ukazać kontakty między rodzicami a dziećmi i związane z nimi pojawiające się trudności. Ostatnia ankieta: Gdy oboje pracują miała pokazać obraz życia codziennego rodziny, w której mąż i żona pracują zawodowo. Należy podkreślić, że ankiety nie miały w większości charakteru szczegółowych kwestionariuszy, stąd odpowiedzi na nie, w wielu przypadkach, stanowiły kilkustronicowe opisy osobistych historii. Analiza zebranych przez „Życie Warszawy” materiałów pozwoliła na uzyskanie charakterystycznych i najczęściej występujących problemów rodzin lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Odpowiedzi udzielone w ankietach można uznać za historyczny głos ludzi żyjących w czasach PRL-u.
The article presents the picture of a family, based on the analysis of questionnaires devised by the Author. The surveys were sent between 1962–1969 to the editorial office of the „Life of Warsaw”. They appeared periodically. The first of them was entitled „What is you family like?”. The main purpose was to get the knowledge about transformations of contemporary families and social-economic changes which shaped the model of a family. The next two surveys „Young couples” and „Husband and Wife” aimed to discover relationships and marital problems which were appearing in the 1960s. Another questionnaire „Parents, children, parents” was expected to make the diagnosis of ideological conflicts, behavioral problems, as well as relations between parents and children and related problems. The last survey „When they both work” showed a picture of the ordinary family life in which the husband and wife worked professionally. It should be emphasized that the questionnaire did not have the form of detailed surveys. They had an opened-question form which resulted in the collection of multipage descriptions of personal histories. The analysis of materials published in „The Life of Warsaw” enabled the Author to obtain a common characteristic and certain problems of families in the 1960’s. The responses to questionnaires can be regarded as a historical voice of the people living in The Polish People’s Republic.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2016, XIV, (2/2016); 263-278
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Julian Wilf (1903–?), sędzia Wojskowego Sądu Rejonowego w Gdańsku i szef Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach/Stalinogrodzie
Julian Wilf (1903–?), judge at the Military District Court in Gdańsk and head of the Military District Court in Katowice/Stalinogród
Autorzy:
Paszek, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111957.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
judge
head of court
military district courts
Polish People’s Republic
sędzia
szef sądu
wojskowe sądy rejonowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
Tekst jest próbą przedstawienia sylwetki Juliana Wilfa i jego działalności jako sędziego WSR w Gdańsku oraz szefa WSR w Katowicach. Wilf współtworzył aparat represji w Polsce po II wojnie światowej jako szef jednego z wojskowych sądów rejonowych. Sądy te były narzędziem władzy komunistycznej, wykorzystywanym do likwidacji antykomunistycznego podziemia niepodległościowego oraz „wrogów ludu” w pierwszej dekadzie PRL. Rozpoznawały w zdecydowanej większości sprawy osób cywilnych w sprawach politycznych, toteż ich szefami nie zostawali przypadkowi prawnicy.
The text is an attempt to present the silhouette of Julian Wilf and his activities as a judge of the Military District Court (WSR) in Gdańsk and as head of the WSR in Katowice. Wilf, as head of one of the military district courts, co-created the repression apparatus in Poland after the Second World War. These courts were a tool of the communist authorities, used to liquidate the anti-communist independence underground and “enemies of the people” in the first decade of the Polish People’s Republic. They dealt mainly with cases of civilians charged in political matters, and, as such, they were not headed by random lawyers.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 691-710
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca kulturalna Polski z Węgrami w dziedzinie kinematografii w latach siedemdziesiątych XX wieku
Autorzy:
Szczutkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653752.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Węgierska Republika Ludowa
polityka kulturalna Polski i Węgier
polsko-węgierska współpraca kulturalna
kinematografia polska
kinematografia węgierska
Polish People’s Republic
Hungarian People’s Republic
Opis:
Artykuł poświęcony jest dobrze udokumentowanym, ale rzadko analizowanym przez badaczy kontaktom kulturalnym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Węgierskiej Republiki Ludowej w dziedzinie kinematografii w latach 1971–1980. W tzw. dekadzie gierkowskiej kino madziarskie cieszyło się w Polsce dużym zainteresowaniem (zwłaszcza w środowisku krytyków i dyskusyjnych klubów filmowych), z kolei na Węgrzech wciąż panowała „moda na Polskę” i polski film. W opracowaniu uwagę skupiono na przebiegu polsko-węgierskiej współpracy filmowej w sferze koprodukcji, wymiany usług, imprez i festiwali. Ważną rolę w popularyzacji wzajemnych osiągnięć filmowych odegrały Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej w Budapeszcie oraz Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, a także kontakty niezależne.The article is devoted to well-documented, but seldom analysed by researchers cultural contacts of the Polish People’s Republic and Hungarian People’s Republic in the field of filmmaking in 1971–1980. In the so-called Gierek’s era, Hungarian films enjoyed great popularity and interest (especially among film critics and film societies), while in Hungary Poland and Polish movies were still “in vogue”. The study focuses on the course of Polish-Hungarian film cooperation in the area of coproduction, exchange of services, events, and festivals. An important part in the popularising of film achievements was played by the Centre of Polish Information and Culture in Budapest and the Hungarian Institute of Culture in Warsaw, but also by independent contacts.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki polityki leśnej w Polsce w latach 1918-1988 (na podstawie najważniejszych aktów normatywnych)
Napravlenija lesnojj politiki w Polshe v 1918-1988 godakh na osnovanii samykh vazhnykh normativnykh aktov
Directions of forest policy in Poland in the years 1918-1988 on the basis of the main normative instruments
Autorzy:
Jastrzebski, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/819269.pdf
Data publikacji:
1991
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
Polska
polityka lesna
lasy panstwowe
gospodarka lesna
ochrona lasu
gospodarka finansowa
lasy niepanstwowe
okres miedzywojenny
okres powojenny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
regulacja prawna
Źródło:
Sylwan; 1991, 135, 01-03
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osiągnięcia nauki o żywieniu w okresie 30 lat istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Autorzy:
Szczygiel, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876908.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
zywienie czlowieka
osiagniecia naukowe
edukacja
nauka
osiagniecia dydaktyczne
prace naukowo-badawcze
stan odzywienia
ocena jakosci
wartosc odzywcza
zywienie zbiorowe
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1974, 25, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duży wysiłek – umiarkowany efekt
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601873.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Edward Gierek
przemiany społeczne
Polska Rzeczpospolita Ludowa
obyczajowość i życie codzienne w Polsce 1971–1980
przemiany rodziny w Polsce
Radosław Domke
turystyka
Opis:
Radosław Domke podjął się trudnego zadania przedstawienia przemian społeczeństwa polskiego w latach siedemdziesiątych XX w. Analizuje przekształcenia cywilizacyjne i strukturalne, społeczne skutki otwarcia na Zachód, zmiany modelu polskiej rodziny, kształcenia dzieci, wartości, obyczajowości i życia codziennego. Formułuje oceny dotyczące miejsca okresu 1971–1980 w dziejach społeczeństwa polskiego. Wiele postawionych tez skłania do polemiki. Niektóre istotne kwestie umknęły uwadze Autora, a inne wymagają uzupełnień. The author of the reviewed text Radosław Domke undertook the difficult task of presenting changes in the Polish society in the 1970s. He analyses civilizational and structural transformations, the social effects of the opening up to the West, changes in the model of the Polish family, the education of children, values, customs and morals, and everyday life. He formulates opinions on the place occupied by the period 1971–1980 in the history of the Polish people. Many of the formulated theses, however, encourage debates. Some of the important questions have escaped the author’s attention, while some others need to be supplemented.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Main political and legal problems of religious building construction in the Polish People’s Republic between 1945 and 1989
Zasadnicze problemy polityczne i prawne budownictwa sakralnego w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1945-1989
Autorzy:
Dyda, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026612.pdf
Data publikacji:
2020-10-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
budownictwo sakralne
Polska Rzeczpospolita Ludowa
prawo i polityka wyznaniowa
religious building construction
Polish People’s Republic
law on religion
religion policy
Opis:
The article deals with the most important issues of law and religious policy of the People’s Republic of Poland in the field of religious building construction. Licensing of permits for the implementation of construction projects by religious associations, especially the Catholic Church and the repression of people and communities undertaking illegal construction of religious and ecclesiastical buildings was one of the main forms of conducting religious policy by the authorities of the People’s Republic of Poland. At the same time, uniform provisions of the law in force in this matter were applied in an extremely diverse way (both within individual units of the Catholic Church and non-Roman Catholic religious associations), depending on extra-legal political and religious factors. Therefore, the issue of sacred buildings is one of the clearest examples of instrumentalisation of the law – both at the level of its establishment and application – in the activities of the authorities of the People’s Republic of Poland.
Artykuł traktuje o najważniejszych zagadnieniach prawa i polityki wyznaniowej PRL w zakresie budownictwa sakralnego. Koncesjonowanie zezwoleń na realizację inwestycji budowalnych przez związki wyznaniowe, zwłaszcza Kościół Katolicki, oraz represjonowanie osób i wspólnot podejmujących nielegalne budowy obiektów sakralnych i kościelnych było jedną z głównych form prowadzenia polityki wyznaniowej przez władze Polski Ludowej. Jednocześnie jednolite przepisy obowiązującego w tej materii prawa aplikowano w niezwykle zróżnicowany sposób (zarówno w ramach poszczególnych jednostek Kościoła Katolickiego, jak i nierzymskokatolickich związków wyznaniowych) w zależności od pozaprawnych czynników natury polityczno-wyznaniowej. Stąd też kwestia budownictwa sakralnego jest jednym z najczytelniejszych przykładów instrumentalizacji prawa – zarówno na poziomie jego stanowienia, jak i stosowania – w działalności władz PRL.
Źródło:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2020, 2; 7-21
1898-2166
Pojawia się w:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma modelu rad narodowych czy ustanowienie samorządu terytorialnego? Samorządowe dyskusje w schyłkowym okresie PRL (1980–1989)
Reform of the National Council Model or the Establishment of Local Self-Government?: Self-Government Debates in the Declining Period of the People’s Republic of Poland (1980–1989)
Autorzy:
Radomski, Grzegorz
Szczepański, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28411130.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
rady narodowe
samorząd terytorialny
opozycja demokratyczna
Polska Rzeczpospolita Ludowa
system wyborczy
national councils
local government
democratic opposition
Polish People’s Republic
electoral system
Opis:
Celem podjętych rozważań była analiza dyskusji dotyczących samorządu, a w szczególności samorządu terytorialnego, prowadzonych na łamach oficjalnych publikacji ukazujących się w okresie PRL. Zakres czasowy obejmował okres od powstania „Solidarności” w 1980 r. do rozmów okrągłego stołu, w których dyskusje toczyły się najpierw w zespole ds. reform politycznych, a następnie powołano podstolik do spraw samorządu terytorialnego, nie uwzględniając jednak tego ostatniego wydarzenia. Celem poznawczym było poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) dlaczego idea samorządu terytorialnego, zwłaszcza w drugiej połowie lat 80. XX w., a więc w okresie wyczerpywania się ówczesnego modelu państwa, nie zainteresowała w większym stopniu środowisk decyzyjnych i w konsekwencji nie doprowadziła do szerszej dyskusji? 2) jak środowiska opiniotwórcze rozumiały pojęcie samorządu terytorialnego? 3) jakie prezentowano wizje związane z odbudową samorządu terytorialnego? 4) jaki zakres, kompetencje i jaką rolę przewidywano dla tej instytucji? 5) czy wizje te określały sposób finansowania samorządu terytorialnego? oraz 6) czy w związku z zakładanymi dyskusjami podjęto również przekształcenie systemu wyborczego?
The aim of the considerations undertaken was to analyse the discussions concerning self-government, and in particular local self-government, conducted in the pages of official publications published during the communist period. The time frame covered the period from the emergence of „Solidarity” in 1980 to the Round Table Talks, in which discussions were held first in the Political Reform Team and then a sub-table for local government issues was established, but without taking the latter event into account. The cognitive aim was to seek answers to the following research questions: 1) why did the idea of local self-government, especially in the second half of the 1980s, i.e., in the period of exhaustion of the state model of the time, not interest decision-making circles to a greater extent and, consequently, did not lead to a broader discussion? 2) how did opinion-making circles understand the concept of local self-government? 3) what vision related to the reconstruction of local self-government was presented? 4) what scope, competences and what role was envisaged for this institution? 5) did these visions specify how local government would be financed? and 6) was the transformation of the electoral system also undertaken in connection with the assumed discussions?
Źródło:
Historia i Polityka; 2023, 45 (52); 39-55
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish socialist advertising in 1945–1989: Status and sources of and outlooks for the research
Polska reklama socjalistyczna w latach 1945–1989. Stan, źródła i perspektywy badań
Autorzy:
Perczak, Judyta Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364992.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
reklama
historia reklamy
źródła do reklamy
socjalizm
Polska Rzeczpospolita Ludowa
advertising
history of advertising
sources of advertising
socialism
People’s Republic of Poland
Opis:
The widespread conviction that commercial advertisements neither existed nor were actually needed in Poland under socialist rule is quite untrue. Admittedly, they were not identical to Western advertisements of the time or today’s advertising activities, but they fulfilled all advertising functions and were a tool regulating the market that was always poor, creating the socialist consumption model as well as educating people so as to make them implement the said model. The advertising activity in question followed capitalist models as far as possible, but it worked out its own forms, means of expression and theory included in many books and specialist magazines, too. The analysis of the advancement of research on advertising in the PRP, sources being the basis that research and its desired directions is the goal of this article. The study questions asked are: 1. What kind of source documents can studies of advertising in the PRP be based on? 2. What is the current advancement of research on the history of advertising in Poland before 1945? What is the current advancement of research on advertising in the PRP? Which areas of science could use the source documents underlying the research on advertising in the PRP? This article is based on the analysis of various groups of source documents, particularly specialist and scientific literature from the 1945–1989 period, scientific papers on socialist advertising published after 1989 and archival records. This article is an analysis of status of research on advertising dr Judyta Ewa Perczak 128 in the People’s Republic of Poland (PRP), sources used in the said research and directions that it should take. The abundance of sources is pointed out. The said sources are mainly archival ones available from the Archives of New Records in Warsaw (they include, among other things, ‘Rada Programowa Reklamy’ (Advertising Program Council), a file being a part of the ‘Ministerstwo Handlu Wewnętrznego’ (Ministry of Internal Trade) unit; the ‘Ministerstwo Handlu Zagranicznego’ (Ministry of Foreign Trade) unit including files with information about Agpol, a foreign trade business in charge of advertising on international markets; ‘Przedsiębiorstwo Usług Reklamowych „Reklama” w Warszawie, Państwowa Agencja Reklamowa „Reklama” 1971–2004’, records of the Political Bureau of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, those of the Supreme Chamber of Control and many other); the Documentation Department of TVP S.A. and the archives of Polskie Radio S.A. Films, printed matter and advertisements themselves being invaluable research material are also referred to.
Potoczny pogląd o braku reklamy w Polsce Ludowej i braku potrzeby jej stosowania jest całkowicie nieprawdziwy. Nie była wprawdzie tożsama z ówczesną reklamą zachodnią czy z działalnością znaną nam obecnie, ale spełniała wszystkie przypisywane reklamie funkcje, będąc równocześnie narzędziem regulacji zawsze ubogiego rynku, kreacji socjalistycznego modelu konsumpcji oraz edukacji i wychowania obywateli, by ten model realizowali. Czerpiąc w miarę możliwości z wzorców kapitalistycznych, wytworzyła jednocześnie własne formy, środki wyrazu, a także teorię zawartą w licznych publikacjach książkowych i prasie fachowej. Celem artykułu jest analiza stanu badań nad reklamą w PRL, źródeł do tych badań i kierunków, w których należy je prowadzić. Postawione pytania badawcze to: 1. Jakie źródła można wykorzystać w badaniu reklamy w PRL? 2. Jaki jest aktualny stan badań nad historią reklamy w Polsce sprzed 1945 roku? 3. Jaki jest stan badań nad reklamą w PRL? 4. W jakich dziedzinach wiedzy można wykorzystać źródła do badań nad reklamą w PRL? Artykuł opiera się na analizie różnych grup źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem literatury fachowej i naukowej z lat 1945–1989, prac naukowych poświęconych reklamie socjalistycznej, opublikowanych po 1989 roku oraz archiwaliów. Zwrócono uwagę na bogactwo źródeł, szczególnie archiwalnych, udostępnianych w Archiwum Akt Nowych w Warszawie (m.in. zbiór Rada Programowa Reklamy, stanowiący część zespołu Ministerstwo Handlu Wewnętrznego, zespół Ministerstwo Handlu Zagranicznego, gdzie znajdują się teczki z informacjami o Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego „Agpol”, zajmującym się reklamą na rynkach zagranicznych, Przedsiębiorstwo Usług reklamowych „Reklama” w Warszawie, Państwowa Agencja Reklamowa „Reklama” 1971–2004, akta Biura Politycznego KC PZPR, Najwyższej Izby Kontroli i in.), Oddziale Dokumentacji Aktowej TVP S.A. i archiwum Polskiego Radia S.A. Wymieniono też źródła filmowe, drukowane oraz same reklamy, które także są nieocenionym materiałem do badań. Na podstawie analizy źródeł dokonano omówienia pól badawczych, w których zagadnienia związane z reklamą mogą stać się nieocenionym uzupełnieniem stanu wiedzy.
Źródło:
Media Biznes Kultura; 2020, 2(9); 131-148
2451-1986
2544-2554
Pojawia się w:
Media Biznes Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje zatrzymane. Wstęp do analizy wizji historii Polski po 1944 roku w podręcznikach ekonomii politycznej socjalizmu od lat 50. do 80. XX wieku na przykładzie problematyki bodźców
Autorzy:
Ochinowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689972.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Michel Foucault
the Polish People’s Republic
stimuli
political economy
censorship
history of historiography
Polska Rzeczpospolita Ludowa
bodźce
ekonomia polityczna
cenzura
historia historiografii
Opis:
This article aims to reconstruct the vision of history to be found in textbooks of the political economy of socialism. The author treats the textbooks of political economy as a medium of Communist Poland’s official historical narrative. Truth ‘produced’ by means of the educational materials seems to be a perfect exemplification of Michel Foucault’s ideas regarding the knowledge/power relation. In his analysis of the textbooks under discussion, the author uses mainly the issues of stimuli. What emerges from the analysis is a picture of a devious reality in which students of the Polish Peoples republic period were forced to exist, also in the aspect of the propaganda’s vision of the current history of Poland.
Artykuł wstępnie opisuje wizję historii prezentowaną w podręcznikach ekonomii politycznej socjalizmu, które zostały potraktowane jako nośniki oficjalnej narracji czasów PRL w aspekcie koncepcji historiograficznych. Prawda „produkowana” za pośrednictwem materiałów dydaktycznych wydaje się być wyrazistym przykładem propozycji koncepcyjnej Michela Foucaulta dotyczącej związku wiedzy i władzy. W analizie podręczników autor skupia się przede wszystkim na problematyce bodźców. Wspomniana analiza ukazuje obraz pokrętnej rzeczywistości, w której studenci okresu PRL zmuszeni byli egzystować, także w aspekcie propagandowej wizji najnowszych dziejów Polski.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2017, 9
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika stosunków polsko-radzieckich w latach 1944-1991
Analysis of the Polish-Soviet relations between 1944-1991
Autorzy:
Weremiuk, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/501890.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
Penetracja
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Polska Rzeczpospolita Ludowa
dominacja
cybernetyka
Penetration
Union of Soviet Socialist Republics
People’s Republic of Poland
domination
cybernetics
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie cybernetycznego modelu procesu radzieckiej penetracji w Europie Środkowo-Wschodniej po II wojnie światowej, który pozwala również na wykrycie i dokonanie analizy procesów penetracyjnych łączących ZSRR z PRL. Przez niespełna pół wieku Europa Środkowo-Wschodnia znajdowała się pod dominacją radziecką. Na końcowym etapie II wojny światowej państwa leżące w tej części Europy stały się obiektem radzieckiej penetracji. Proces ten w poszczególnych państwach wyglądał inaczej – wynikało to z uwarunkowań historycznych (tradycji ulegania państw bloku wschodniego), stosowanych metod i ich skuteczności oraz z zachowania się systemu penetrowanego (podatność na bodźce sterujące, stopień autonomiczności). Penetracja ZSRR była okresowo zakłócana, przede wszystkim wskutek przesileń politycznych w tym państwie, do których dochodziło w momentach zmian na stanowisku sekretarza generalnego KPZR. W latach 80. XX w. radzieckie kierownictwo postawiło imperium przed wyzwaniami współczesności. Uruchomione mechanizmy spowodowały przerwanie procesów penetracyjnych. Nastąpiło przetransformowanie więzów zależności w kierunku wywierania wpływu. Cybernetyczny model penetracji z jednej strony pozwala na przeanalizowanie oraz wyjaśnienie charakteru i działania radzieckich struktur penetrujących, z drugiej zaś stwarza podstawę do rozważań na temat zakresu i skutków radzieckich działań penetracyjnych oraz stopnia zależności państw bloku wschodniego, w tym PRL, od ZSRR.
This article aims at presenting a cybernetic model of the process of Soviet penetration of Eastern and Central Europe after the second world war, which facilitates identification and analysis of the penetration process that linked the Soviet Union with the People’s Republic of Poland. For almost half a century, Central and Eastern Europe has remained under Soviet domination. During the final phase of WW II, the countries in this part of Europe have become a target of Soviet penetration. The process of penetration was country-specific, reflecting historical backgrounds (readiness to subdue showed by the Eastern Bloc countries), methods used and their efficiency as well as the properties of the penetrated systems (sensitivity to incentives imposing control, level of autonomy). The penetration processes had been periodically disturbed by political turning points in the Soviet Union that were inherent to the changes in the position of the Secretary General of the Communist Party of the Soviet Union. In the 1980s the Soviet leadership made an attempt to adapt the Soviet empire to contemporary challenges. The mechanisms have been activated that disrupted the Soviet penetration- the relationships have been shifted towards the influence. The cybernetic model of penetration allows, on the one hand, to analyze and explain the character and activity of the Soviet penetrating structures, while on the other hand it creates a foundation for reflections on the scope and effects of the Soviet penetration as well as on the level of dependence of the Eastern Bloc countries, including the People’s Republic of Poland on the Soviet Union.
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2014, 6, 11; 43-57
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacyjna rola „Przyjaciółki” w życiu kobiet wiejskich PRL-u w latach 1956–1975, ss. 269
The Educational Role of the Przyjaciółka Magazine in the Life of Rural Women of the Polish People’s Republic in the Years 1956–1975, pp. 269
Autorzy:
Zajko-Czochańska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/9234251.pdf
Data publikacji:
2022-12-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
„Przyjaciółka”
prasa kobieca
kobieta wiejska
rozprawa doktorska
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Przyjaciółka
rural women
women’s press
doctoral dissertation
Polish People’s Republic
Opis:
Autoreferat rozprawy doktorskiej pt. Edukacyjna rola „Przyjaciółki” w życiu kobiet wiejskich PRL-u w latach 1956‒1975 napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Małgorzaty Dajnowicz prezentuje działania najpopularniejszego czasopisma kobiecego wydawanego w okresie Polski Ludowej na rzecz upowszechniania wiedzy wśród kobiet wiejskich. Autorka przedstawia cel poznawczy pracy, pytania badawcze, wykorzystane w dysertacji doktorskiej źródła, a także metody badawcze. W autoreferacie zaprezentowano strukturę rozprawy wraz z syntetycznym omówieniem każdego z rozdziałów pracy, a także wnioski końcowe zawarte w dysertacji.
Self-report of the doctoral dissertation entitled The educational role of “Friend” in the life of rural women in the People’s Republic of Poland in the years 1956–1975 written under the supervision of prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz presents the activities of the most popular women’s magazine published during the People’s Republic of Poland for the dissemination of knowledge among rural women. The author presents the cognitive purpose of the work, research questions, sources used in the doctoral dissertation, as well as research methods. The self-report presents the structure of the dissertation along with a synthetic discussion of each of the chapters of the work, as well as the final conclusions contained in the dissertation.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2022, 2(13); 231-238
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Education of the German minority in Legnica in the period between 1951 and 1963 as an element of ethnic policy in “People’s Republic of Poland”
Szkolnictwo mniejszości niemieckiej w Legnicy w latach 1951–1963 jako element polityki etnicznej „Polski Ludowej”
Autorzy:
Szczepański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1403706.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
polityka etniczna
mniejszość niemiecka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
szkolnictwo mniejszości narodowych
Legnica
ethnic policy
German minority
Polish People’s Republic
national minority
education
Opis:
Polityka etniczna w okresie tzw. „Polski Ludowej”, tj. w latach 1944 –1989 charakteryzowała się brakiem jednolitej koncepcji postępowania wobec mniejszości narodowych. Pomimo, że jej głównym założeniem było urzeczywistnienie wizji państwa jednolitego narodowościowo, to jednak w wybranych momentach akceptowano fragmentaryzację etniczną społeczeństwa. W konsekwencji oświata mniejszości narodowych, będąca immanentną częścią wspomnianej polityki, także podlegała istotnym fluktuacjom, obejmując m.in. działania o charakterze ideologicznym, organizacyjnym i programowym. Nadrzędnym celem powstania niniejszego artykułu było podjęcie próby charakterystyki funkcjonowania szkolnictwa mniejszości niemieckiej w Legnicy, w kontekście obowiązującej wówczas polityki etnicznej państwa, w tym jego polityki oświatowej.
The ethnic policy in the period of the so-called “People’s Republic of Poland”, i.e. from 1944 to 1989, was characterised by the lack of a uniform policy of conduct towards ethnic minorities. Despite the fact that its main assumption was to implement the vision of a nationally homogeneous country, at particular moments, however, ethnic fragmentation of the society was accepted. As a consequence, education of ethnic minorities, being the imminent part of the aforementioned policy, was also undergoing crucial fluctuations, comprising, among others, actions of ideological, organisational and programmatic character. The primary aim of this paper is to characterise the education of the German minority in Legnica, in the context of the country’s policy of ethnicity in force at that time, including its educational policy.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2020, 2, 35; 21-35
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studium władzy i recepcji z perspektywy źródeł archiwalnych
Power and Public Reception: An Archival Investigation
Autorzy:
Biskupski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24910035.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
film studies
film distribution
film history
cultural policy
People's Republic of Poland
filmoznawstwo
dystrybucja filmowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
historia filmu
polityka kulturalna
Opis:
Recenzja dotyczy książki Krzysztofa Jajki, Konrada Klejsy, Jarosława Grzechowiaka i Ewy Gębickiej Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 (2022), będącej krytycznym wydaniem tekstów źródłowych poświęconych rodzimej dystrybucji filmowej w pierwszej dekadzie po II wojnie światowej. Recenzent zwraca uwagę na wysoką wartość naukową publikacji, która stanowi cenne źródło informacji oraz analiz dotyczących kinematografii w Polsce Ludowej. Podkreśla, że książka ta ma istotny wkład w rosnący zasób literatury na ten temat i przyczynia się do wzbogacenia wiedzy, stanowiąc również podstawę dla przyszłych dociekań, a także dając szansę na silniejsze powiązanie analiz z obszaru historii kina z badaniami historii politycznej, społecznej i gospodarczej.
The review discusses the book Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 [Film Distribution in the Polish People’s Republic in 1944-1956] (2022), which provides critical editions of source texts related to film distribution in the early years of the Polish People’s Republic after World War II. The reviewer notes the high scientific value of the publication, which constitutes a valuable source of information and analysis on cinema in the Polish socialist state. He emphasizes that the book makes a significant contribution to the growing body of literature on the subject and results in expanding our knowledge, while also serving as a basis for future research and providing an opportunity for stronger connections between film history research and research on political, social, and economic history.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 122; 203-210
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskupi czasów przedrozbiorowych w świetle propagandy antykościelnej prowadzonej przez władze polityczne Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1944–1989
Autorzy:
Jaworski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669451.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
People’s Republic of Poland (PRP)
propaganda
bishops
Roman-Catholic Church
fight against religion
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
biskupi
Kościół rzymskokatolicki
walka z religią
Opis:
One of the fundamental ideological goals of communists coming into power in Poland after the end of the World War II was the fight against religion. The goal resulted in the marxist-leninist ideology (based on dialectical and historical materialism) which rejected the existence of God. No wonder that the contemporaneous political authorities supported by the ideology mentioned above towards wide spread devotion of the society treated the Church as the opponent which can make them less powerful. Hence, the People’s Republic of Poland (PRP) authorities used in a different intensity the policy of repression and condemnation against the Church in years 1944–1989. Anti-church propaganda became the crucial element of the government’s policy. The propaganda covered various aspects of life and functioning of the Church.The present article highlights the political propaganda of the PRP and what was carefully underlined was the fact how the propaganda presented particular bishops from old Polish times showing at the same time, based on certain examples, manipulation, lies, and lack of reliability and objectivity of the contemporaneous propaganda.
Jednym z podstawowych ideologicznych celów przejmujących władzę komunistów w Polsce po zakończeniu II była walka z religią. Cel ten wynikał z przyjętej ideologii marksistowsko-leninowskiej (opartej na materializmie dialektycznym i historycznym) odrzucającej istnienie Boga. Nic więc dziwnego, że ówczesne władze polityczne na powyższej podbudowie ideologicznej wobec powszechnie występującej religijności społeczeństwa traktowały Kościół jako konkurenta, który mógłby osłabić jej autorytet. Z tego powodu władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w latach 1944–1989 z różnym nasileniem stosowały wobec Kościoła politykę represji i deprecjonowania. Istotnym elementem prowadzonej polityki stała się antykościelna propaganda obejmująca różnorodne aspekty życia i funkcjonowania Kościoła.W niniejszym artykule zwrócono uwagę na propagandę polityczną PRL, a konkretnie próbowano ukazać, w jakim świetle ta propaganda przedstawiała poszczególnych biskupów z czasów staropolskich, ukazując przy tym, w oparciu o poszczególne przykłady, manipulację, kłamstwa, brak rzetelności i obiektywizmu ówczesnej propagandy.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Senior Citizens’ Clothing in A “youthing” Polish Society. The Perspective of Elderly Women and Men
Ubiór seniorów funkcjonujących w „młodniejącym” społeczeństwie polskim. Perspektywa kobiet i mężczyzn w starszym wieku
Autorzy:
Kramkowska, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041006.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ubiór
senior
porządek ubioru
Polska Rzeczpospolita Ludowa
„młodniejące” społeczeństwo
clothing
seniors
senior citizens
the age-ordering of clothes
Polish People’s Republic
“youthing” society
Opis:
The way the modern-day senior citizens dress may be determined by their functioning in a “youthing” society, together with the legacy of the Polish People’s Republic and the dress codes prevailing at that time. This article provides an analysis of the abovementioned issue in a gender context, as the described age-ordering of clothes in this text concerns women and men differently. The analysis was based on a diagnostic survey, conducted among people over sixty years old, who gave their opinions on their own and their peers’ dress sense. The responses given suggest that the trends characteristic for a “youthing” society contribute to rejuvenating the way Polish senior citizens dress. According to them, the elderly dress fashionably, tastefully and colorfully – which was stated more often by the women than the men. The survey results also confirm that the dress codes relevant to PPR times are deeply rooted in the seniors’ minds. This was reflected more often in men’s opinions than in women’s. The preliminary results presented in this article indicate that the way elderly people in Poland dress is beginning to be reshaped. The results require greater depth, and this could be facilitated through the use of qualitative techniques that might complement the collected material.
Funkcjonowanie w warunkach „młodniejącego” społeczeństwa, jak też spuścizna czasów PRL i panujących wówczas zasad ubioru, mogą warunkować sposób ubierania się współczesnych seniorów. Niniejszy artykuł stanowi analizę tego zagadnienia, osadzonego w kontekście genderowym, gdyż opisywany w tekście porządek ubioru (the age ordering of clothes) w odmienny sposób dotyczy kobiet i mężczyzn. Podstawą prowadzonej analizy są wyniki sondażu diagnostycznego przeprowadzonego wśród osób w wieku 60 lat i więcej, opiniujących sposób ubierania się ich samych oraz ich rówieśnic i rówieśników. Odpowiedzi badanych sugerują, że trendy charakterystyczne dla społeczeństwa „młodniejącego” przyczyniają się do odmładzania sposobu ubierania się polskich seniorów. Ich zdaniem osoby starsze ubierają się dziś modnie, gustownie i kolorowo – częściej był to głos kobiet niż mężczyzn. Wyniki sondażu potwierdzają też obecność zakorzenionych w świadomości seniorów zasad dotyczących sposobu ubierania się właściwych czasom PRL – bardziej odzwierciedlały to opinie mężczyzn niż kobiet. Opisane w tekście wstępne wyniki badań sygnalizują dokonującą się zmianę sposobu ubierania się osób starszych w Polsce. Wymagają one pogłębienia poprzez zastosowanie technik jakościowych, mogących uzupełnić zgromadzony materiał.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2020, 72; 45-65
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorobek naukowy w dziedzinie higieny komunalnej w okresie XXX-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Autorzy:
Maziarka, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876958.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
higiena komunalna
dorobek naukowy
Polska Rzeczpospolita Ludowa
nauka
sluzba zdrowia
zdrowie czlowieka
zaopatrzenie w wode
zawartosc mikroelementow
ochrona wod
ochrona gleb
powietrze atmosferyczne
radioaktywnosc
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1974, 25, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacyjna rola „Filipinki” w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
The educational role of Filipinka in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Sokołowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835509.pdf
Data publikacji:
2021-09-20
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
prasa kobieca
prasa młodzieżowa
„Filipinka”
Polska Rzeczpospolita Ludowa
edukacja
rola edukacyjna
women’s press
youth press
Filipinka
Polish People’s Republic
education
educational role
Opis:
„Filipinka” była najpopularniejszym czasopismem adresowanym do dziewcząt i młodych kobiet w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Czasopismo uznawane było za „młodsze dziecko” redakcji „Kobiety i Życia”, a jego pierwsze wydanie ukazało się w 1957 r. W „Filipince” bardzo ważna pozostawała więź zespołu redakcyjnego z czytelniczkami. Redakcja otrzymywała codziennie setki listów, na wszystkie skrupulatnie odpisywała i nie stroniła od wyrażania opinii i udzielania rad w sprawach najbardziej intymnych, związanych z okresem dojrzewania. „Filipinka” prowadziła także szeroko rozumiane poradnictwo. Każde wydanie wypełnione było zagadnieniami związanymi z modą, urodą, wyglądem zewnętrznym czy zdrowiem. Redakcja „Filipinki” edukowała młode kobiety na wielu płaszczyznach życia osobistego i społecznego. W niniejszym artykule omówiono problematykę związaną z edukacją, nauką i kształceniem dziewcząt. Zatem starano się ukazać rolę edukacyjną pełnioną przez „Filipinkę” w sposób dosłowny. W czasopiśmie wiele miejsca poświęcono na publikowanie materiałów prasowych, dostarczających aktualnych informacji o wymogach rekrutacyjnych do szkół i na uczelnie wyższe. Z drugiej strony natomiast, poprzez zamieszczanie konkretnych tekstów prasowych, na łamach „Filipinki” upowszechniano określony wzór osobowy młodej kobiety – ambitnej, sumiennej uczennicy i studentki, a w dalszej perspektywie – zaangażowanej i oddanej pracownicy zawodowej.
Filipinka was the most popular magazine addressed to girls and young women during the Polish People’s Republic. The journal was recognized as the “younger child” of the editorial office of Kobieta i Życie [Women and Life], and its first edition was published in 1957. In Filipinka, the bond between the editorial team and the readers was very important. The editorial office received hundreds of letters a day, and meticulously replied to all of them and did not shy away from expressing opinions and giving advice on the most intimate matters related to adolescence. Filipinka also provided widely understood counseling. Each issue was filled with issues related to fashion, beauty, external appearance and health. The editorial board of Filipinka educated young women on many levels of personal and social life. This article discusses issues related to education and science. Therefore, attempts were made to present the educational role played by the Filipinka in a literal way. In the journal, a lot of space was devoted to publishing press materials, providing actual information on recruitment requirements for schools and universities. On the other hand, by publishing specific press texts, a specific model of a young woman was disseminated in the pages of Filipinka – an ambitious, conscientious schoolgirl and student, and in the longer term – a committed and dedicated professional worker.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 2(11); 143-157
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka operacyjna jezuitów Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej na podstawie materiałów aparatu bezpieczeństwa w Polsce Ludowej z lat 1945-1989
Operational Characteristics of the Jesuit Province of Greater Poland and Mazovia on the Basis of Materials of the Security Apparatus in People’s Poland in the Years 1945-1989
Autorzy:
Ihnatowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558978.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
bezpieka
zakon jezuitów
rozpracowanie
inwigilacja
Kościół rzymskokatolicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
security force
Jesuits
working out
surveillance
Roman Catholic Church
People’s Republic of Poland
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań nad jezuitami w okresie Polski Ludowej. Bezpieka przez cały okres Polski Ludowej starała się ujarzmić jezuitów z północy. Jednak nie odniosła na tym polu wielu sukcesów. W jednej z prac dyplomowych funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa przyznawał się do poniesionej porażki. Zakon jezuitów dzięki swojej specyficznej formacji, duchowości, strukturze i stylowi działania zdołał się obronić zmasowanemu atakowi aparatu bezpieczeństwa.
The article presents the results of research on the Jesuits during the Polish People’s Republic. The security police throughout this period tried to subdue the Jesuits from the North. However the security police did not have much success in this field. In one dissertation, an officer of the Security Service admitted it had suffered defeat. The Jesuits, thanks to their specific formation, spirituality, structure and style of operation, managed to see off the massive attack of the security apparatus.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2016, 39; 139-150
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukradzione święto. Dożynki w PRL
Autorzy:
Milewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042615.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Święto Plonów
dożynki
komunistyczna propaganda
Polska Rzeczpospolita Ludowa
polska wieś
Kościół katolicki
harvest festival
communist propaganda
Polish People’s Republic
Polish village
Catholic Church
Opis:
Artykuł przedstawia historię dożynek w Polsce od czasów stalinowskich do lat 80. XX wieku. Pokazuje ich organizację i przebieg w poszczególnych okresach, jednak największy nacisk kładzie na ideologiczne znaczenie tego święta polskiej wsi „skradzionego” przez komunistów. Świadczy też o oporze Kościoła katolickiego i społeczności wiejskiej wobec zawłaszczenia przez władze wielowiekowej tradycji. Tekst powstał na podstawie badań archiwalnych przeprowadzonych w Warszawie, Krakowie i Gdańsku.
The article presents the history of the harvest festival (called “dożynki”) in Poland from the Stalinist times until the 1980s. It shows its organization and course in particular periods, however, it puts the greatest emphasis on the ideological significance of this holiday of the Polish village “stolen” by the communists. It also shows resistance on the part of the Catholic Church and the rural community towards the appropriation of centuries-old tradition by the authorities. The text is based on archival research conducted in Warsaw, Kraków and Gdańsk.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2020, 26; 179-201
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Phantasm and an Attack on the Epoch. An Overview of Józef Piłsudski’s Image in Polish Feature Films in the People’s Republic of Poland
Fantazmat i atak na epokę. Przegląd wizerunku Józefa Piłsudskiego w polskich filmach fabularnych w PRL-u
Autorzy:
Sikorski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154473.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Józef Piłsudski
niepodległość
film fabularny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
fałszowanie historii
komunizm
independence
feature film
People’s Republic of Poland
falsification of history
communism
Opis:
To the present day researchers in cinematography have not expressed any deeper interest in Józef Piłsudski. There are only texts devoted to newly released history films (such as reviews and minutes of editorial discussions in film magazines) and a few popular overview pieces. In national community’s collective experience, Marshal Józef Piłsudski invariably remains a national phantasm – an imaginary myth, a specific charism identified with the regaining of independence (“the great builder”, “the father of the independence”, “the leader of the nation”, “the great Marshall”, “the commanding officer” etc.) and the victory over the Bolsheviks in 1920 (exemplum of anti-communism). This article consists of two internally complementary parts. In the introduction the author presents the figure of Piłsudski in the interwar cinematography (1918–1939). The main part is then devoted to the analysis of three major feature films from the People’s Republic of Poland period (Death of a President, 1977, Coup d’État 1981, Polonia Restituta, 1980), in which Marshal Piłsudski is a key figure involved in the narrative about history. This part of the article focuses on the falsification of the historical picture (historical figures, events, processes), the image that in effect was far from the historical truth and in line with the guidelines of the ruling communist party. Attention is also paid to the film makers’ and scientific consultants’ entanglement in the communist system. The analysis is based on source materials (scenarios, press publications) and subject literature.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 347-374
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Greek and Macedonian Political Refugees in the Polish People’s Republic and the Current Migration Crisis on the Polish-Belarusian Border
Greccy i macedońscy uchodźcy polityczni w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a obecny kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej
Autorzy:
Citkowska-Kimla, Anna
Kimla, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344066.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
civil war
political refugees
migrants
Polish People’s Republic
Polish-Belarus border
wojna domowa
uchodźcy polityczni
migranci
Polska Rzeczpospolita Ludowa
granica polsko-białoruska
Opis:
The aim of the article is to conduct a comparative analysis of two different approaches to the migration problem. The first one refers to the government of the Polish People’s Republic, which agreed to accept several thousand Greek and Macedonian political refugees fleeing from Greece after the communist side lost the civil war. The policy of the Polish communist authorities brought success in the form of successful coexistence between Greeks and Macedonians with Poles. The second approach is presented by the current Polish government. This is a policy of not admitting any migrants brought to the Polish-Belarusian border by the Belarusian and Russian regimes that are hostile to Poland. The presented comparison is an original attempt to draw conclusions regarding the sources of these different approaches and their political and social consequences. The topic discussed in the article is important not only for Poland and the eastern countries of the European Union, but for the entire EU, because the destination of migrants is not countries such as Poland, Lithuania or Latvia, but wealthier Western countries.
Celem artykułu jest analiza porównawcza dwóch odmiennych podejść do problemu migracji. Pierwsze z nich odnosi się do rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, który wyraził zgodę na przyjęcie kilkunastu tysięcy greckich i macedońskich uchodźców politycznych uciekających z Grecji po przegranej przez stronę komunistyczną wojny domowej. Polityka polskich władz komunistycznych przyniosła sukces w postaci udanego współżycia Greków i Macedończyków z Polakami. Drugie podejście prezentuje obecny polski rząd. Jest to polityka niewpuszczania żadnych migrantów sprowadzonych na granicę polsko-białoruską przez nieprzyjazne Polsce reżimy białoruski i rosyjski. Prezentowane porównanie jest oryginalną próbą wyprowadzenia wniosków dotyczących źródeł tych odmiennych podejść oraz ich politycznych i społecznych konsekwencji. Tematyka podjęta w artykule ma znaczenie nie tylko dla Polski i wschodnich krajów Unii Europejskiej, lecz także dla całej Unii, ponieważ punktem docelowym migrantów nie są takie kraje jak Polska, Litwa czy Łotwa, tylko bogatsze kraje Zachodu.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 93-106
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys wewnętrzny w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym w latach sześćdziesiątych i upadek polityczny Jana Frankowskiego
Internal Crisis in the Christian Social Association in the 1960s and the Political Fall of Jan Frankowski
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917412.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Christian Social Association
Jan Frankowski
March 1968
Polish People’s Republic
political opportunism
Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne
Marzec 1968
oportunizm polityczny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
Artykuł prezentuje dzieje kryzysu wewnętrznego w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym (ChSS) w latach sześćdziesiątych, który doprowadził w 1968 r. do politycznego upadku jego twórcy i pierwszego przywódcy, Jana Frankowskiego. Zaprezentowana została geneza wydarzeń, związana z niezadowoleniem z działań prezesa, wyrażanym zarówno przez członków ChSS, jak i jego politycznych nadzorców, a także wpływ rozgałęzionej w Stowarzyszeniu agentury i uwarunkowań politycznych związanych z kryzysem 1968 r. w PRL. Uwagę zwrócono również na charakterologiczne predyspozycje Frankowskiego i jego oponentów, mające zasadniczy wpływ na ich polityczne wybory i postępowanie. W tym kontekście rozważona została przede wszystkim kwestia oportunizmu politycznego prezesa. Wszystkie te czynniki przyczyniły się do jego politycznej klęski. Jego losy po marginalizacji i dzieje Stowarzyszenia po 1968 r. dowiodły, że ChSS, pomimo zmian personalnych, ciągle było sterowane przez MSW oraz UdsW i skłócone na skutek ambicji swych przywódców.
This article presents the history of an internal crisis in the Christian Social Association (ChSA) in the 1960s, which led to the political downfall of its founder and first leader, Jan Frankowski, in 1968. The genesis of the events is presented, connected with the group’s dissatisfaction with the activities of the president, expressed both by the members of the CHSA and its political supervisors, as well as with the influence of the agents branched in the Association and the political conditions related to the crisis of 1968 in the People's Republic of Poland. Attention was also paid to the characterological predispositions of Frankowski and his opponents, which had a fundamental impact on their political choices and conduct. In this context, the question of the President's political opportunism was considered above all. All these factors contributed to his political defeat. His fate after his marginalization and the history of the Association after 1968 proved that the ChSA, despite changes in personnel, was still controlled by the Ministry of the Interior, and the Office for Religious Affairs and was divided by the ambitions of its leaders.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 969-994
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie praw kobiet na łamach „Kobiety i Życia” (1970–1989)
THE ISSUE OF WOMENS RIGHTS IN “KOBIETA I ŻYCIE” (1970–1989)
Autorzy:
Ćwik, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561520.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
women’s rights
women’s press
Communist era
propaganda
“Kobieta i Życie”
equality
prawa kobiet
prasa kobieca
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Propaganda
„Kobieta i Życie”
równouprawnienie
Opis:
The term “women's rights” should be understood as the power and freedom enjoyed by women in society. In some countries, women's rights are supported by law and local custom, whilein others they are ignored and violated. This is due to several factors: religious, social, cultural, economic or legal. The aim of this article is to present the issues of women's rights published in “Kobieta i Życie” magazine in the years 1970–1989. “Kobieta i Życie” was one of the most popular women's magazines in the Polish People's Republic. The magazine was addressed to the female intelligentsia living in cities. In 1970 Barbara Sidorczuk became the managing editor and the magazine’s thematic focus shifted to the themes of social status of women, improving qualifications and their rights in various fields of social life. By applying the method of analysis of the work the author of this article attempted to answer the following questions: How often did press materials address issues of women’s rights? What privileges were mentioned mostoften?
Prawa kobiet, rozumiane jako uprawnienia i wolności należące do kobiet i dziewcząt w danych społeczeństwach, w niektórych regionach są zinstytucjonalizowane i wspierane przez prawo, miejscowe zwyczaje oraz zachowanie, podczas gdy w innych są ignorowane i łamane. Wynika to z kilku czynników, m.in. religijnych, społecznych, ekonomicznych, kulturowych czy prawnych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki związanej z prawami kobiet, publikowanej na łamach „Kobiety i Życia” – jednego z najpopularniejszych czasopism kobiecych okresu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Po 1970 r. i objęciu stanowiska redaktor naczelnej przez Barbarę Sidorczuk na łamach „Kobiety i Życia” coraz częściej poruszana była problematyka statusu społecznego kobiet oraz ich uprawnień w różnych dziedzinach życia publicznego. Poprzez metodę analizy zawartości prasy autorka stara się przede wszystkim, odpowiedzieć na pytanie: Jak często w publikowanych materiałach prasowych pojawiały się zagadnienia związane z prawami kobiet?
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2016, 1(1); 66-83
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksander Bocheński wobec działalności i koncepcji Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609021.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Aleksander Bocheński
geopolityka
Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego
Polska Rzeczpospolita Ludowa
publicystyka
realizm polityczny
stan wojenny
geopolitics
Patriotic Movement for National Rebirth
Polish People’s Republic
Opis:
Działalność Aleksandra Bocheńskiego w Patriotycznym Ruchu Odrodzenia Narodowego była wyrazem jego politycznych koncepcji w latach osiemdziesiątych. Wiązały się one z apologią polityki ekipy gen. Jaruzelskiego oraz podkreślaniem skutków geopolitycznego położenia Polski. Ewolucja stosunku Bocheńskiego do PRON-u była wyrazem jego wzrastającego rozczarowania działaniami władzy w tym czasie. Aleksander Bocheński’s activity in the Patriotic Movement for National Rebirth was an expression of his political concepts in the eighties. They were meant as the apology of policy conducted by Gen. Jaruzelski’s team and emphasised the consequences of geo-political situation of Poland. An evolution of Bocheński’s attitude towards the Movement was provoked by his disappointment with the government’s actions at that time.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 1
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska Kronika Filmowa (1944–1994). Obrazy komunikowania politycznego, ss. 385
Polish Film Chronicle 1944–1994. Images of political communication, pp. 385
Autorzy:
Jędrzejski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561600.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Polska Kronika Filmowa
komunikowanie polityczne
ustrój państwa
polityka kulturalna
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Polish Film Chronicle
political communication
state system
cultural policy
Polish People’s Republic
Opis:
Autoreferat rozprawy doktorskiej
Doctoral dissertation abstracts
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2019, 2(7); 219-236
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Contribution to the Research on Anti-Transformational Leadership as a Form of Governance in Non-Democratic Regimes
Przyczynek do badań wodzostwa antytransformacyjnego jako sposobu sprawowania władzy w reżimach niedemokratycznych
Autorzy:
Bielanowska, Judyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1935866.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
anti-transformational leadership
ruling elite
ruling class
social masses
Polish People’s Republic
wodzostwo antytransformacyjne
elita rządząca
klasa rządząca
masy społeczne
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The aim of this article is to illustrate the specificity of the functioning of power mechanisms in non-democratic systems, with particular emphasis on the relations between entities of a cratic structure, i.e., the person exercising the highest power in the hierarchy of a socio-political system vs the ruling elite, the ruling elite vs the ruling class, and the ruling class vs social masses. Moreover, based on current research in the area of governance in authoritarian and totalitarian systems, conceptualisation was performed on anti-transformational leadership, which is a theoretical category reflecting in the fullest possible way the essence of relations of domination and subordination between the ruling and the ruled in regimes with a permanent deficit of legitimation, whose constitutive feature consists in the desire to ensure absolute obedience of particular subjects of the socio-political hierarchy. Furthermore, an exemplification of the indicated relationship was provided by reference to the erosion of totalitarian leadership in the political system of the Polish People’s Republic.
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie specyfiki funkcjonowania mechanizmów władzy w systemach niedemokratycznych, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między podmiotami struktury kratycznej, tj. osobą sprawującą najwyższą władzę w hierarchii systemu społeczno-politycznego a elitą rządzącą, elitą rządzącą a klasą rządzącą oraz klasą rządzącą a masami społecznymi. Ponadto w oparciu o dotychczasowe badania z zakresu sprawowania władzy w systemach autorytarnych i totalitarnych, konceptualizacji poddano wodzostwo antytransformacyjne, stanowiące kategorię teoretyczną oddającą w sposób możliwie najpełniejszy istotę stosunków dominacji i podporządkowania między rządzącymi a rządzonymi w reżimach o trwałym deficycie legitymacji, których cechą konstytutywną jest dążność do utrzymania w pełnym posłuszeństwie poszczególnych podmiotów hierarchii społeczno- -politycznej. Dokonano również egzemplifikacji wskazanej zależności przez odwołanie do erozji wodzostwa w systemie politycznym Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 60; 243-259
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy byli ich „wielką szansą”? Obraz Związku Młodzieży Polskiej w Dziennikach Agnieszki Osieckiej z lat 1949–1955
The image of Union of Polish Youth in Agnieszka Osiecka’s Diaries
Autorzy:
Borowska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28693818.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Union of Polish Youth
diary
Agnieszka Osiecka
Polish People’s Republic
political youth movement
Związek Młodzieży Polskiej
dziennik
Polska Rzeczpospolita Ludowa
polityczny ruch młodzieżowy
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia działalności Związku Młodzieży Polskiej w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie oraz na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Przedmiotem analizy są zapiski osobiste Agnieszki Osieckiej z przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. Z tekstu wyłania się obraz organizacji, która charakteryzowała się stagnacją członków i członkiń, brakiem pomysłów na zainteresowanie działalnością młodzieży licealnej i studenckiej. Jakiekolwiek próby usprawnienia działań ZMP przez autorkę Dzienników kończyły się fiaskiem. Duży wpływ na tę sytuację miała postawa władz Związku, a także okręgowych komitetów KC PZPR.
The article presents the activities of the Union of Polish Youth (ZMP) at the Maria CurieSkłodowska High School and the Faculty of Journalism at the University of Warsaw. The subject of analysis are Agnieszka Osiecka’s personal notes from the late 1940s and early 1950s. What emerges from the text is a picture of an organisation characterised by its male and female members’ stagnation and a lack of ideas of interest to high school and university students. Any attempts undertaken by Osiecka to improve the activities of ZMP failed. The attitude of the Union’s authorities, as well as the district committees of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR), greatly impacted this situation.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 81-112
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku ustawie z 17 maja 1989 r. Ewolucja postaw władzy wobec Kościoła i idei wolności sumienia i wyznania w Polsce
To the Act of the 17 of May 1989. Evolution of the Authority’s Attitude Towards the Church and the Idea of Conscience and Belief Freedom in Poland
Autorzy:
Bugajska-Więcławska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33916163.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
conscience and belief freedom
human rights
the Polish People’s Republic
act
socialism
wolność sumienia i wyznania
prawa człowieka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
ustawa
socjalizm
Opis:
Wolności sumienia i wyznania należą do osobistych praw podstawowych człowieka. Pozostają przy tym pod wpływem poszczególnych generacji praw człowieka, prawa europejskiego i międzynarodowego, oraz wyroków sądów i trybunałów konstytucyjnych. Wolność sumienia jest tożsama z wolnością myśli i przekonań. Prawa te są gwarantowane przez państwa i są wyznacznikiem ich praworządności. 17 maja 1989 r. sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej uchwalił ustawę o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Celem pracy było przedstawienie procesu ewolucji stosunku władzy państwa socjalistycznego wobec Kościoła i idei wolności sumienia. Wytypowano również przesłanki, które przyczyniły się do opracowania owej ustawy: dokumenty prawa międzynarodowego i procesy polityczne, które wpływały na postawę władz. Zwrócono uwagę na trudne relacje państwo–Kościół w latach czterdziestych i pięćdziesiątych oraz wpływ rozwoju praw człowieka (podjętego przez organizacje międzynarodowe, zwłaszcza ONZ, UNESCO i format KBWE) na politykę gwarancji dla wolności sumienia i wyznania w Polsce. Ukazano relacje państwo–Kościół w schyłkowym okresie PRL. Zbadano proces prac nad ustawą z 17 maja 1989 r.
Freedom of conscience and belief belongs to basic human rights. Furthermore, they stay under the influence of individual generations of human rights, European and international law, judgments of courts and constitutional tribunals. Freedom of conscience is identical to liberty of thoughts and beliefs. These rights are guaranteed by countries and are determinant of their rule of law. On the 17th of May 1989, the Sejm of the Polish People’s Republic adopted a law on guaranteeing conscience and belief freedom. The purpose of this elaboration was to present the evolution of the attitude of the socialist country authority towards the Church and the idea of the freedom of conscience. There were also selected premises that contributed to the elaboration of this act: documents of international law and political trials that had an impact on the authority’s attitude. Attention was paid to the difficult relationship between the Church and the country in the 40s and 50s and the effect of human rights development, that was implemented by international organizations, particularly by ONZ, UNESCO, and CSCE on warranty policy for conscience and belief freedom in Poland. The country-Church relationship was shown in the declining period of PPR. The process of preparing the law from 17 May 1989 was examined.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1073-1100
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierownictwo Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1956–1970. Portret zbiorowy
Autorzy:
Szumiło, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602590.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
leadership of the PUWP
Władysław Gomułka
Political Bureau
Secretariat of the Central Committee
Polish People’s Republic
kierownictwo PZPR
Biuro Polityczne
Sekretariat KC
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The article presents the composition of the leadership of the Polish United Workers’ Party, that is the Political Bureau and Secretariat of the Central Committee, in 1956–1970. Next, the twenty-nine persons making up the leadership are portrayed, with an analysis of their social and demographic data: age, place of birth, social background, ethnic origins, and education, as well as their motivations for joining the communist movement and the course of their political career up to their entering the party leadership.
W artykule scharakteryzowano skład osobowy kierownictwa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, tj. Biura Politycznego i Sekretariatu Komitetu Centralnego, w latach 1956–1970. Następnie nakreślono portret zbiorowy 29 osób tworzących kierownictwo w tym okresie, poddając analizie ich cechy społeczno-demograficzne: wiek, miejsce urodzenia, pochodzenie społeczne i etniczne, wykształcenie oraz motywy akcesu do ruchu komunistycznego i przebieg kariery politycznej do momentu wejścia do kierownictwa partii.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2020, 127, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizerunek I sekretarza Edwarda Gierka kreowany przez propagandę reżimu komunistycznego na łamach dziennika „Trybuna Ludu”
Edward Gierek as the Subject of Propaganda in Trybuna Ludu
Autorzy:
Konefał, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2190961.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Edward Gierek
polityka gospodarcza
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Trybuna Ludu
propaganda
Polish People’s Republic
Polish United Workers’ Party
“Trybuna Ludu”
economic policy
Opis:
W pracy podjęto się zagadnienia analizy propagandowego ujęcia postaci Edwarda Gierka na łamach dziennika „Trybuna Ludu”. Na podstawie analizy przekazów prasowych „Trybuny Ludu” z okresu rządów I Sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1970–1980 r. dokonano analizy treści dotyczącej kształtowania propagandowego wizerunku E. Gierka na płaszczyźnie działań na rzecz m.in. polityki gospodarczej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz ewolucji na polu polityki wizerunkowej na tle innych I Sekretarzy KC PZPR. Problemem badawczym przyjętym na potrzeby niniejszego artykułu były pytania: jakimi metodami propagowano postać Edwarda Gierka na łamach „Trybuny Ludu”? W jaki sposób kreowano postać Edwarda Gierka jako I sekretarza KC PZPR? Ponadto autor zaprezentował krótką charakterystykę Edwarda Gierka oraz jego działalność polityczną w PRL w latach 70. XX w. W niniejszym artykule zastosowano metodę analizy treści, którą autor uznał za najefektywniejszą metodę badawczą do podjętej tematyki, w tym zwłaszcza przedstawienia mechanizmów propagandy oraz działalności politycznej Edwarda Gierka jako I Sekretarza KC PZPR w latach 70. XX w.
The work deals with the issue of analyzing the propaganda approach of the figure of Edward Gierek in the newspaper Trybuna Ludu. Based on the analysis of press releases of the Trybuna Ludu from the period of the rule of the First Secretary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party in 1970–1980, an analysis of the content of shaping the propaganda image of E. Gierek was carried out in the area of economic policy of the Polish People’s Republic and evolution in the field of image policy against the background of other First Secretaries of the Central Committee of the PZPR. The research problem adopted for the purposes of this article were the questions: What methods did Edward Gierek promote in the People’s Tribune? How was Edward Gierek created as the first secretary of the PUWP Central Committee? In addition, the author presented a brief description of Edward Gierek and his political activity in the Polish People’s Republic in the 1970s. This article uses the method of content analysis, which the author considered the most effective research method to address the subject, including in particular the presentation of propaganda mechanisms and political activity of Edward Gierek as the First Secretary of the Central Committee of the PZPR in the 1970s.
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2020, 19; 299-318
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrazy kobiet na łamach prasy dla kobiet w latach 1944–1975
The Images of Women in the Press for Women in 1944–1975
Autorzy:
Jędrzejski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200589.pdf
Data publikacji:
2022-12-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Prasa dla kobiet
wizerunek
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
kobiety
propaganda
socjalizm
Women’s press
image
Polish People’s Republic
Polish United Workers’ Party
women
socialism
Opis:
Celem artykułu było ukazanie wybranych składnikowych społecznych obrazów i ich odzwierciedlenia w prasie dla kobiet w Polsce w latach 1944–1975. Prasa dla kobiet stanowiła istotny segment produkcji wydawniczej, w której uwzględniono periodyki adresowane do kobiet. Prezentowała wartości państwowe. W przekazie prasowym kobiety w PRL były prężne, zintegrowane, silnie oddziałujące na otoczenie i rodzinę. Na ich całościowy obraz składały się obrazy cząstkowe: personalne. Z nich wynikało wyobrażenie Matki-Polki, przodownicy pracy, feministki realizujących zadania państwowe.
The aim of the article was to present selected components of social images and their reflection in the women’s press in Poland in the years 1944–1975. Press for women constituted an important segment of publishing production, which included periodicals addressed to women. It presented state values. In the press release, women in the People’s Republic of Poland were resilient, integrated, strongly influencing the environment and the family. Their overall picture was made up of partial images: personal. They gave the idea of a Polish Mother, shock worker, and feminist performing state tasks.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2022, 2(13); 165-183
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jezuici warszawscy wobec Marca 1968 w wybranej dokumentacji Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
The Warsaw Jesuits’ Attitude to March 1968 in Selected Documentation of the Security Service of the Ministry of the Interior of the Polish Peoples Republic
Autorzy:
Ihnatowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559020.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
bezpieka
zakon jezuitów
Kościół rzymskokatolicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
komunizm
najnowsza historia Polski
security
Jesuit Order
Roman Catholic Church
Polish People's Republic
Communism
Poland’s most recent history
Opis:
Artykuł przedstawia stosunek jezuitów warszawskich, zamieszkałych przede wszystkim przy ulicy Rakowieckiej, do Marca 1968 r. w Warszawie. Został on ukazany na podstawie różnych materiałów operacyjnych Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Jezuici warszawscy zaprezentowani zostali jako zdystansowani, sceptyczni i krytyczni do dziejących się wydarzeń, co wynikało z ich negatywnych doświadczeń z przeszłości.
The article presents the attitude of the Warsaw Jesuits, who lived mainly on Rakowiecka Street, to March 1968 in Warsaw. The conclusions are based on various operational materials of the Security Service of the Ministry of the Interior of the Polish People's Republic. The Jesuits of Warsaw are shown to have been distanced, sceptical and critical in their attitude to the events happening. This resulted from their negative experiences from the past.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2019, 44; 123-130
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Source study of the Polish Film Chronicle (1944–1994). Biography of editor-in-chief Helena Lemańska
Źródłowe badania dziejów Polskiej Kroniki Filmowej (1944–1994). Przypadek biografii redaktor naczelnej Heleny Lemńskiej
Autorzy:
Jędrzejski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834411.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Helena Lemańska
Polish Film Chronicle
political communication
state system
cultural policy
Polish People’s Republic
Polska Kronika Filmowa
komunikowanie polityczne
system państwa
polityka kulturalna
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The aim of the scientific article was to present the biography of Helena Lemańska, for many years the editor of Polish Film Chronicle PFC). The article used two science technique: 1) Exegesis sources, 2) Interview. An interesting theme in the biography of Lemańska was her annual activity of the organization Hashomer Hatzair. Experience in journalism helped her in managing a team of PFC and contributed to the introduction of innovative techniques in the work of the PFC.
Celem niniejszego artykułu naukowego jest prezentacja źródłowego badania dziejów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przez pryzmat biografii redaktor naczelnej Polskiej Kroniki Filmowej Heleny Lemańskiej. W artykule wykorzystano dwie techniki badawcze: 1. egzegezę, 2. technikę wywiadu.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 163-182
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radykalizm czasu przełomu czyli spór o Okrągły Stół w latach 1988–1989
Autorzy:
Kaliski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689912.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Okrągły Stół
radykalizm polityczny
opozycja demokratyczna
upadek komunizmu
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Solidarność
Round Table
political radicalism
democratic opposition
collapse of communism
Polish People’s Republic
Solidarity
Opis:
Przygotowania do Okrągłego Stołu i negocjacje między stroną społeczną (Solidarnością) a rządową (PZPR) w 1989 r. wywoływały różne krytyczne oceny w kręgach opozycji demokratycznej. Okrągły Stół przez wiele lat był punktem spornym debat historycznych i politycznych. Artykuł prezentuje sposoby argumentacji politycznych przeciwników Okrągłego Stołu – radykałów, którzy w latach 1988–1989 kontestowali linię działania Lecha Wałęsy i jego otoczenia.
The Round Table (February – April 1989) has been a thorny issue for many years, igniting debates among historians and politicians of the Third Polish Republic, and opinions about it – favourable or unfavourable – corresponded with the opinions of general achievements of the transformation of the Polish political system. Already during the negotiations, the Round Table talks caused controversies and deepened personal and ideological divisions within Solidarność and the opposition. The end of 1988 brought about the emergence of a tendency to contest the line of action of Wałęsa and his circle, and especially rejected the need of Round Table talks with the communist government. The tendency was shared by political groups originating from Solidarność and newly formed political parties, numerous but weak, existing on the margin. The article presents the most important arguments of political opponents of the Round Table talks – the radicals of the crucial time of changes in 1988 and 1989. The author answers the question whether it is right to use the term “radicalism” and attempts to determine the scope of a social base of radicals; he points out that many arguments put forward by the opponents of the negotiations were also presented by journalists and oppositionists supporting Lech Wałęsa. He thus advances a thesis that it was not political concepts that distinguished radicals from the rest of the opposition, but their specific psychological attitude; this, however, requires further study.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2016, 14
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prowincja Wielkopolsko-Mazowiecka jezuitów za kadencji prowincjała o. Władysława Janczaka SI w dokumentacji resortu bezpieczeństwa (1968-1973)
The Jesuit Province of Greater Poland and Mazovia During the Term of Office of Provincial Father Władysław Janczak SJ in the Documents of the Ministry of Security (1968-1973)
Autorzy:
Ihnatowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558681.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
bezpieka
zakon jezuitów
Kościół rzymskokatolicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
komunizm
najnowsza historia Polski
security
Jesuit Order
Roman Catholic Church
Polish People’s Republic
Communism
the recent history of Poland
Opis:
Artykuł przedstawia zarządzanie Prowincją Wielkopolsko-Mazowiecką jezuitów za kadencji prowincjała o. Władysława Janczaka SI w świetle materiałów komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Jest to czas: nawiązywania przez jezuitów dialogu z władzą komunistyczną, ujawnienia się konfliktu międzypokoleniowego oraz ostrego sporu z prymasem kardynałem Stefanem Wyszyńskim. W zakonie zostały powołane dwie niejawne grupy, których zadaniem było nawiązanie dialogu z otaczającą rzeczywistością.
The article presents the preparations and the course of the visit of the Jesuit general Father Pedro Arrupe SJ to the Polish People’s Republic in the light of documentation by the officers of the communist Ministry of the Interior. The author quotes the opinions expressed by the Polish clergy regarding the presence of Father Pedro Arrupe SJ in Poland and notes the information provided by informers and officers of the Ministry of the Interior. This visit by a Jesuit general was not well received by the Polish Roman Catholic clergy.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2018, 43; 97-113
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja socjalizmu wieloświatopoglądowego Stowarzyszenia „PAX” w ocenie centralnych organów bezpieczeństwa Polski Ludowej w okresie rządów Władysława Gomułki i Edwarda Gierka (1956–1980)
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608626.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Bolesław Piasecki
Ministry of Internal Affairs
pluralism
Polish People’s Republic
PAX Association
socialism
multi-outlook socialism
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
pluralizm
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Stowarzyszenie „PAX”
socjalizm
wieloświatopoglądowość
Opis:
The PAX Association under the leadership of Bolesław Piasecki sought to create a party of Catholics on their political bases. These aspirations were based on the concept of “multi-outlook socialism”. These activities, especially in times of Władysław Gomułka and Edward Gierek, met with firm counteractions of the state security organs.
Stowarzyszenie „PAX” pod kierownictwem Bolesława Piaseckiego dążyło do utworzenia na swojej bazie politycznej partii katolików. Głębszą filozoficzną podbudową tych dążeń była koncepcja „socjalizmu wieloświatopoglądowego”. Działania te, zwłaszcza w dobie rządów Władysława Gomułki i Edwarda Gierka, spotykały się ze zdecydowanym przeciwdziałaniem organów bezpieczeństwa państwa.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 4
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władze komunistyczne wobec zakonów męskich na Środkowym Nadodrzu w latach 1970-1980
The communist authorities’ policy with regard to male religious orders in Środkowe Nadodrze in the years 1970-1980
Autorzy:
Zamiatała, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023021.pdf
Data publikacji:
2015-06-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
the Office of Religious Affairs
Środkowe Nadodrze
religious orders
Gorzów Wielkopolski
the Security Service
the Polish People’s Republic
zakony
Służba Bezpieczeństwa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Urząd do Spraw Wyznań
Opis:
In the 1970s in the Polish People's Republic, despite declaration of co-existence of the state and the Church, the Communists continued to fight with the Church on the ideological plane and strived to weaken it and reduce its pastoral activity, and it especially referred to religious orders in Polish society. Those principles were implemented by the organs of administration and security in Środkowe Nadodrze. During that period, they tried to lead a flexible policy with regard to religious orders. According to the top-down decisions, religious authorities tried to neutralize monks from the political influence of bishops. First, they sought, and with success, to make religious orders and congregations in that area loyal to them. They did that mainly through frequent individual conversations with monks and visits to religious houses. Then they continued to implement the task of forcing the orders to respect socio-political principles and binding state laws. They systematically analysed and then provided the Office of Religious Affairs in Warsaw with the information on the overall assessment of the current attitudes and activities of religious orders  in their provinces. They monitored, on a regular basis, the relationships inside religious orders and their pastoral activities. They sought to set monks at variance with the local bishop and diocesan clergy. The actions taken by local governments towards religious orders brought the desired effect. Monks complied with the state regulations concerning the Church and they were not engaged in anti-socialist activities.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 103; 285-306
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urząd i jego funkcjonowanie: Biuro Listów w Polskim Radiu i Telewizji (1951–1989)
Office and its functioning: Office of Letters in Polish Radio and Television (1951–1989)
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1288224.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Polskie Radio i Telewizja
Polska Rzeczpospolita Ludowa
skargi
komunizm
społeczeństwo polskie
historia społeczna
Polish Radio and Television
Polish People’s Republic
letters of complaints
communism
Polish society
social history
Opis:
Tematem artykułu jest analiza funkcjonowania Biura Listów w strukturach Polskiego Radia i Telewizji w latach 1951–1989. Biuro należało do kilku najważniejszych centralnych instytucji w ówczesnej Polsce, do których obywatele PRL pisali najczęściej. Jego funkcjonowanie napotykało na wiele trudności o charakterze organizacyjnym. Listy były podstawą wielu audycji radiowych o charakterze interwencyjnym i biuletynów przeznaczonych dla osób piastujących najważniejsze stanowiska w strukturach władzy
The article aims at analysing the Office of Letters in the structures of the Polish Radio and Television in the period of 1951–1989. The office belonged to several central institutions in Poland, to which the citizens wrote most often. The functioning of the Office faced many difficulties of an organizational nature. Letters were seen to have an impact on radio programs of intervention nature and bulletins for persons holding the most important offices in the country.
Źródło:
Studia Medioznawcze; 2018, 4 (75); 105-116
2451-1617
Pojawia się w:
Studia Medioznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy indemnizacyjne w stosunkach polsko-belgijskich po II wojnie światowej
Problems of Indemnity in Polish-Belgian Relations after the Second World War
Проблемы индемнизации в польско-бельгийских отношениях после Второй мировой войны
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235064.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polish-Belgian economic relations 1945–72
nationalisation
indemnity
foreign trade
People’s Republic of Poland
polsko-belgijskie stosunki gospodarcze 1945–1972
nacjonalizacja
odszkodowania
handel zagraniczny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
Artykuł dotyczy problemu odszkodowań za mienie, prawa i interesy belgijskie, dotknięte polskimi przepisami nacjonalizacyjnymi. Został oparty na wcześniej niewykorzystywanych przez badaczy materiałach źródłowych przechowywanych w archiwach polskich i belgijskich. Artykuł koncentruje się przede wszystkim na wyjaśnieniu, jaką rolę spełnił spór o indemnizację w stosunkach polsko-belgijskich po II wojnie światowej, w tym zwłaszcza w relacjach finansowych.
The article deals with the question of compensation for Belgian properties, rights, and interests affected by Polish nationalisation regulations. It is based on source materials previously unused by researchers and stored in Polish and Belgian archives. The article focuses primarily on explaining the role of the indemnification dispute in the Polish-Belgian relations after World War II, especially in financial ties.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 123-146
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepcja Organizacji Jedności Afrykańskiej w świetle zachowanych dokumentów Departamentu V i Departamentu II MSZ PRL z lat 1963-1989
Autorzy:
Urbański, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230832.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Organizacja Jedności Afrykańskiej
polityka zagraniczna Polski
stosunki polsko-afrykańskie
Polska Rzeczpospolita Ludowa
panafrykanizm
Organization of African Unity
Polish foreign policy
Polish-African relations
Polish People’s Republic
Pan-Africanism
Opis:
Celem artykułu jest analiza dokumentów dotyczących Organizacji Jedności Afrykańskiej powstałych w Departamencie V i Departamencie II MSZ PRL w latach 1963–1989. Polscy dyplomaci od utworzenia OJA monitorowali działalność tej organizacji w kontekście przemian zachodzących na kontynencie afrykańskim. Lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte były okresem nadziei na intensywny rozwój integracji afrykańskiej i relacji nowo powstałych państw z krajami socjalistycznymi. Polska, podobnie jak inne kraje socjalistyczne, z ZSRS na czele, postrzegała Afrykę jako obszar rywalizacji z blokiem zachodnim. Zainteresowanie polskich dyplomatów OJA i Afryką znacząco spadło w latach osiemdziesiątych w związku z kryzysem polityczno-gospodarczym w Polsce oraz problemami społeczno-gospodarczymi na Czarnym Lądzie.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 113-127
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maoizm nad Wisłą? Działalność Komunistycznej Partii Polski Kazimierza Mijala
Maoism on the Vistula? Activity of Kazimierz Mijal’s Communist Party of Poland
Autorzy:
Gasztold, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478382.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
maoizm
komunizm
Kazimierz Mijal
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
dogmatyzm
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
Albania
Maoism
Communism
Polish United Worker’s Pasty (PUWP)
dogmatism
Polish People’s Republic (PPR)
Opis:
Komuniści, którzy krytykowali politykę kierownictwa PZPR z pozycji pryncypialnych, w grudniu 1965 r. założyli nielegalną organizację pod nazwą Komunistyczna Partia Polski. Niekwestionowanym liderem tej grupy został Kazimierz Mijal, który w 1966 r. uciekł do Albanii i stamtąd nadzorował działalność KPP. Organizacja ta nielegalnie drukowała i kolportowała tysiące ulotek oraz broszur, w których potępiano „rewizjonistyczną” politykę Gomułki oraz Gierka, za wzór stawiając albańskie oraz chińskie rozwiązania doktrynalne. Infiltracja środowiska polskich maoistów przez aparat bezpieczeństwa PRL w latach siedemdziesiątych doprowadziła do marginalizacji tej struktury. Artykuł na podstawie dokumentów zgromadzonych m.in. w Archiwum IPN i Archiwum Akt Nowych przybliża kulisy powstania KKP, jej naj ważniejszych liderów, program polityczny i tajną współpracę z albańskimi dyplomatami, podsumowuje także działalność Kazimierza Mijala na tle rozdźwięku w obozie komunistycznym w latach sześćdziesiątych, wśród wielu przyczyn porażek polskich „maoistów” wskazuje na dogmatyczny program polityczny, który nie zyskał szerszej akceptacji w społeczeństwie.
The communists who criticized the policy of the PUWP’s leadership from the principled positions in December 1965 established an illegal organisation called the Communist Party of Poland (CCP). The unquestionable leader of this group was Kazimierz Mijal who in 1966 fled to Albania and supervised the activity of the CPP from there. This organisation illegally printed and distributed thousands of leaflets and brochures in which the “revisionist” policies of Gomułka and Gierek were condemned, holding the Albanian and Chinese doctrinal solutions as a model. The infiltration of the Polish Maoist circles by the security apparatus of the PPR in the seventies led to the marginalisation of this structure. The article, based on documents collected, among others, in the Archives of the Institute of National Remembrance and the Central Archives of Modern Records, presents the inside story of the founding of the CPP, its major leaders, political programme and secret cooperation with Albanian diplomats, and summarises the activity of Kazimierz Mijal in the background of the discord in the communist camp in the 60s, indicating among many reasons for the failures of Polish “Maoists” a dogmatic political programme which did not gained wider acceptance in society.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 290-318
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowiska polskiej emigracji na Zachodzie wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach zimnej wojny
Milieus of Polish Exile in the West and Catholic University of Lublin during the Cold War
Autorzy:
Łukasiewicz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807059.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Katolicki Uniwersytet Lubelski; szkolnictwo katolickie; polska emigracja polityczna; Polonia; zimna wojna; Polska Rzeczpospolita Ludowa
Catholic University of Lublin; Catholic education; Polish political exile; Polonia; Cold War; Polish People’s Republic
Opis:
Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach zimnej wojny należał do grona nielicznych uczelni z Europy zdominowanej przez komunizm, które utrzymywały intensywne i ważne kontakty ze światem zachodnim. Ułatwieniem bez wątpienia był profil uczelni i jej związki z Kościołem katolickim. To jednak nie tłumaczy całości fenomenu tych kontaktów ani ich siły. Po 1945 r. istotną bowiem część społeczności katolickiej na Zachodzie stanowili polscy emigranci. Kościół w Polsce był postrzegany praktycznie przez wszystkich emigrantów jako ostoja tradycyjnych wartości, poddawana silnej presji politycznej przez władze PRL. KUL symbolizował specyficzny wymiar tego ucisku – wobec katolickiego szkolnictwa wyższego i niezależnej od władzy nauki. Utrzymywanie tych kontaktów było niezwykle trudne, ale pozwoliło przetrwać uniwersytetowi materialnie, rozbudować zbiory biblioteczne, a nawet zaistnieć w nauce światowej. Było to zasługą pojedynczych oddanych sprawie osób (np. księdza Antoniego Banaszaka), powoływanych w tym celu Towarzystw Przyjaciół KUL na całym świecie, jak również środowisk i instytucji, które – jak np. Instytut Literacki w Paryżu – widziały w niezależności KUL-u ważną i godną wsparcia wartość. Tekst niniejszy stanowi próbę zaprezentowania panoramy geografii miejsc, z których płynęła ta pomoc, jak i różnorodności jej form – stypendiów, przekazów pieniężnych, wsparcia materialnego, ułatwiania kontaktów ze światem zachodnim. To również dzięki temu KUL był w okresie zimnej wojny uczelnią tak wyjątkową.
During the Cold War Catholic University of Lublin (KUL) belonged to a group of few universities in Europe subjugated by communism, which had intensive and important contacts with the Western world. The catholic character and strong ties with Catholic Church helped in this. But it doesn’t explain nor the whole phenomenon of those contacts either their strength. Since 1945 the important part of Catholic community in the West were Polish émigré. Almost all of them perceived Catholic in Poland as an anchor of traditional values which was under strong political pressure of the communist authorities. KUL symbolised specificity of this oppression – directed against catholic higher education as well as against independent research. Preservation of mentioned contacts was a hard task, but helped university to survive financially, to extend the library collections and even to become known in world science. All credit goes to individuals ready for sacrifice (like priest Antoni Banaszak), special societies of Friends of KUL all over the world as well as other milieus (among the Literary Institute in Paris), which saw in KUL’s independence a value worth support. This text is only an attempt to reconstruct the geography of places from which that support was received as well as diversity of types of that support: grants, money transfers, direct financial help, facilitation in contacts with Western researchers. This is also the reason why KUL was so extraordinary university of Cold War times.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 265-305
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawy operacyjne aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej wymierzone w jezuitów Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej (1953-1989)
Operational matters of the security apparatus of the Polish Peoples Republic against Jesuits in the Greater Poland-Masovia Province (1953-1989)
Autorzy:
Ihnatowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1532279.pdf
Data publikacji:
2021-03-06
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
security
Jesuit Order
Roman Catholic Church
Polish People's Republic
Communism
the recent history of Poland
bezpieka
zakon jezuitów
Kościół rzymskokatolicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
komunizm
najnowsza historia Polski
Opis:
W artykule przedstawiono różnorodne sprawy operacyjne jakie aparat bezpieczeństwa w okresie Polski Ludowej wytoczył przeciwko jezuitom z poszczególnych placówek Prownicji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego. Wiedzę w tym zakresie uzyskano na podstawie wieloletnich badań i analizy dokumentów pozostawionych przez Służbę Bezpieczeństwa w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej. W artykule wymieniono obszary zainteresowania aparatu bezpieczeństwa zakonem jezuitów, jak również poszczególnymi zakonnikami. Z analizy dokumentacji wynikało, że resort bezpieczeństwa chciał poznać całokształt życia zakonnika. W przeważającej aparat bezpieczeństwa mierze interesowała bieżąca praca duszpasterska i kontakty z różnymi grupami społecznymi na wielu płaszczyznach.
The article presents various operational cases that the security apparatus brought against the Jesuits from particular outposts of the Greater Poland-Masovia Province of the Jesus Society during the People's Poland. Knowledge in this area was obtained on the basis of many years of research and analysis of documents left by the Security Service in the archives of the Institute of National Remembrance. The article lists areas of interest of the security apparatus of the Jesuit order, as well as individual monks. The analysis of the documentation showed that the Ministry of Security wanted to know the whole life of the religious. The majority of the security apparatus was interested in current pastoral work and contacts with various social groups on many levels.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2020, 47; 147-162
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizyta generała zakonu jezuitów o. Pedro Arrupe SI w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w 1969 r. w dokumentach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Visit of the General of the Jesuit Order Father Pedro Arrupe SJ to the Polish People’s Republic in 1969 in the Documents of the Ministry of the Interior
Autorzy:
Ihnatowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559514.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
bezpieka
zakon jezuitów
Kościół rzymskokatolicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
komunizm
najnowsza historia Polski
security
Jesuit Order
Roman Catholic Church
Polish People’s Republic
Communism
the recent history of Poland
Opis:
Artykuł przedstawia przygotowania oraz przebieg wizyty generała jezuitów o. Pedra Arrupe SI w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w świetle dokumentacji funkcjonariuszy komunistycznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Przytacza opinie, jakie były wygłaszane przez duchowieństwo polskie w związku z pobytem o. Pedra Arrupe SI w Polsce oraz odnotowuje informacje przekazywane przez donosicieli oraz funkcjonariuszy MSW. Pobyt generała jezuitów nie spotkał się z dobrym przyjęciem wśród polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego.
The article presents the preparations and the course of the visit of the Jesuit general Father Pedro Arrupe SJ to the Polish People’s Republic in the light of documentation by the officers of the communist Ministry of the Interior. The author quotes the opinions expressed by the Polish clergy regarding the presence of Father Pedro Arrupe SJ in Poland and notes the information provided by informers and officers of the Ministry of the Interior. This visit by a Jesuit general was not well received by the Polish Roman Catholic clergy.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2018, 42; 99-104
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys historii stosunków między Polską a Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną (1948–1974)
Autorzy:
Levi, Nicolas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602573.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna
relacje ekonomiczne
wymiana handlowa
komunizm
the Polish People’s Republic
Democratic People’s Republic of Korea
economic relations
Trade exchange
communism
Opis:
W Polsce, jak i w innych zachodnich krajach, przedstawia się Koreańską Republikę Demokratyczno-Ludową jako kraj egzotyczny, rządzony przez reżim komunistyczny, gdzie życie codzienne naznaczone jest głodem, chorobami, gdzie ciągle istnieją obozy koncentracyjne. Sama Korea prezentuje się jako kraj kwitnący, wzór do naśladowania dla innych państw. Celem artykułu jest pokazanie, jak ważne były relacje handlowe między Polską i KRLD w okresie 1948–1974 dla obu stron. Poland, along with many Western media, have portrayed the Democratic People’s Republic of Korea as an exotic country ruled by an absurd communist regime, where everyday life is plagued with hunger, disease and concentration camps. In turn, North Korea poses as blissful country, a paradise on Earth, and serving as an example to others. The aim of the article is to show to which extent trade relations between Poland and North Korea were important for both countries for the period 1948 till 1974.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2017, 124, 4
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem finansowania budownictwa sakralnego i kościelnego w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na przykładzie diecezji łódzkiej
The problem of financing sacral and ecclesiastical building industry in the period of Polish People’s Republic on an example of the Lodz Diocese
Autorzy:
Opaliński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028264.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Fundusz Kościelny
Kościół rzymskokatolicki
budownictwo sakralne i kościelne
diecezja łódzka
Polish People’s Republic
Church Fund
Roman Catholic Church
sacral and ecclesiastical building industry
Lodz Diocese
Opis:
Artykuł opisuje nieznany dotąd aspekt finansowania budownictwa sakralnego w okresie PRL. Prezentowane zagadnienie ma na celu wypełnienie luki w dotychczasowej historiografii. Żadna z powstałych dotąd publikacji nie odnosi się do badanego problemu widzianego z perspektywy stosunków państwo–Kościół po 1945 r. Niniejsza praca ukazuje zatem trudności związane z pozyskiwaniem funduszy na budowę nowych świątyń w okresie hamowania lub zwalczania przez władze tzw. Polski Ludowej wszelkich inwestycji sakralnych. Represyjne i dyskryminujące stronę kościelną przepisy prawne miały na celu utrudnianie wznoszenia miejsc kultu religijnego, co pośrednio miało także przyczynić się do zniechęcenia duchownych do podejmowania tego rodzaju działalności. Z kolei „usłużnych” księży nagradzano za ich lojalną postawę wobec rządzących przydzielaniem na drobne prace budowlane subwencji z powołanego m.in. na ten cel Funduszu Kościelnego, będącego pod kontrolą Rady Ministrów. Wszystkie te czynniki powodowały, że największy koszt budowy kościołów ponosili świeccy katolicy, organizujący na własną rękę zbiórki publiczne, narażając się tym samym na karę grzywny. Trud ponieśli także księża parafialni, którzy wykorzystując zagraniczne znajomości zdobywali pieniądze na kontynuowanie prac budowlanych.
The article describes unknown aspect of financing sacral building industry in the period of PRL (Polish People’s Republic). Presented issue is aimed at filling the gap in the existing historiography. None of the publications that have been published does not addresses the problem, seen from the perspective of the relations state–Church after the year 1945. This work therefore shows the difficulties associated with raising funds for the construction of new temples in the period of inhibition or fighting with any sacred investments by the authorities of Polish People’s Republic. The repressive and discriminatory for the Church legal provisions aimed at obstructing the construction of places of worship, which was also supposed to discourage clergymen from undertaking this type of activity. In turn, the „service-minded” priests were rewarded for their loyal attitude towards those in charge of allocating subsidies for minor construction works from the Church Fund, which was under the control of the Council of Ministers. All these factors meant that the greatest cost of building churches was borne by lay Catholics who organized public collections on their own, thus risking a fine. Also the parish priests also faced difficulties, while gaining money to continue construction works by using foreign contacts.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2020, 23; 151-168
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestępstwa dezercji i samowolnego oddalenia się żołnierza w Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Crimes of desertion and self moving away in Union of Soviet Socialist Republics and Polish Peoples Republic
Autorzy:
Pietrzak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945324.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dezercja
samowolne oddalenie się
ucieczka
żołnierz
Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich
Polska Rzeczpospolita Ludowa
desertion
self moving away
escape
soldier
Union of Soviet Socialist Republics
Polish People’s Republic
Opis:
Przestępstwa dezercji oraz samowolnego oddalenia się stanowiły problem odkąd tylko istnieją siły zbrojne. W dawnych czasach przestępstwo dezercji z reguły karane było śmiercią a w sytuacji bojowej dowódcy zazwyczaj byli uprawnieni do pozbawienia życia dezertera bez jakiegokolwiek postępowania karnego czy choćby dyscyplinarnego. W późniejszych czasach, wraz z postępującą humanitaryzacją przepisy dotyczące omawianych czynów zabronionych stopniowo ulegały liberalizacji na całym świecie. Omawiane czyny oprócz tego, że źle wpływają na morale armii a w konsekwencji na jej wartość bojową, mogą również wywrzeć negatywny wpływ na społeczeństwo. Z drugiej strony istotna jest również kwestia dostosowania dotkliwości sankcji za popełnienie wyżej wspomnianych czynów przestępnych zarówno w czasie trwania pokoju jak i w trakcie wojny oraz sytuacji bojowej. Ważną kwestią są także zmiany w sankcjach karnych jakie następowały na przestrzeni lat w ustawodawstwach obydwu państw socjalistycznych za te przestępstwa. W niniejszej pracy wskazano również fakt, iż czyny przestępne samowolnego oddalenia się oraz dezercji należą do przestępstw tego samego rodzaju, przytoczono na czym polega różnica między nimi a także wykazano, iż czyn dezercji był bardziej szkodliwy i surowiej karany niż samowolne oddalenie się. Celem artykułu jest wykazanie materialnoprawnych podstaw odpowiedzialności karnej za czyny zabronione dezercji oraz samowolnego oddalenia się w Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Crimes of desertion and self moving away has been a problem since armed forces have been existing. In the past, crime of desertion mostly had been punishable by the death penalty and in combat situations, combat officers could even kill a deserter without any criminal trial or disciplinary proceedings. When progressive humanitarianization was in progress, penalties for discussed crimes were gradually liberalized in the entire world. Those acts have negative influence not only on the morale of the army and its strength as a consequence, but it can also be bad for society. On the other hand, the very important thing is the severity of the sanction for those prohibited acts in time of peace, in warpath and in combat situations. The next important thing is changes of criminal sanction in legislations of those two socialist countries for previously mentioned acts. In this article it was indicated, that both crimes of desertion and self moving away were similar, the difference between them was indicated and there is notice that act of desertion is more harmful and punished more severely than self moving away. The goal of this article is to show material and legal basis of penal responsibility for crimes of desertion and self moving away in USSR and Polish Peoples Republic.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 297-318
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizyta generała Wojciecha Jaruzelskiego w Watykanie w 1987 roku
Autorzy:
Owczarek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373767.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
stosunki dyplomatyczne
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Stolica Apostolska
Watykan
Jan Paweł II
Wojciech Jaruzelski
Agostino Casaroli
Achille Silvestrini
diplomatic relations
Polish People’s Republic
Holy See
Vatican City
John Paul II
Opis:
Artykuł podejmuje kwestię wizyty gen. Wojciecha Jaruzelskiego w Watykanie, która odbyła się na początku 1987 r. Jest to fragment wyniku badań prowadzonych przez autora na temat ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Stolicą Apostolską w 1989 r. Problematyka normalizacji stosunków zachodzących na linii Warszawa–Watykan w latach osiemdziesiątych XX w. nie była dotąd podejmowana w dyskursie naukowym. Podstawę źródłową stanowią materiały znalezione w wyniku kwerendy w Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie oraz Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Uzupełnieniem są notatki z rozmów i spotkań opublikowane przez ks. Alojzego Orszulika. Ponadto wykorzystano materiały audiowizualne w postaci Polskiej Kroniki Filmowej. Celem artykułu jest ukazanie przygotowań do wizyty gen. Jaruzelskiego w Watykanie, odtworzenie panującej ówcześnie atmosfery i relacji między państwem a Kościołem oraz Polską a Stolicą Apostolską, wreszcie zaprezentowanie przebiegu i skutków wizyty, które za sobą pociągnęła. W artykule ukazano różne spojrzenia i podsumowania zarówno ze strony PRL, jak i Kurii Rzymskiej. Na końcu znajduje się odpowiedź na pytanie, dlaczego wizyta przewodniczącego Rady Państwa u Ojca Świętego stała się przełomowa.
This article takes with the issue of General Wojciech Jaruzelski’s visit to the Vatican, which took place at the beginning of 1987. It is a part of the results of the author’s research on the re-establishment of diplomatic relations between Poland and the Holy See in 1989. The issue of normalization of relations between Warsaw and the Holy See in the 1980s, had not yet been taken up in the scientific discourse. The source basis are materials found by the author as a result of a query in the Archive of the Ministry of Foreign Affairs in Warsaw and the Archive of New Files in Warsaw. Additionally, notes from interviews and meetings published by priest Alojzy Orszulik used. Moreover, audiovisual materials in the form of the Polish Film Chronicle (PKF) were used. The aim of the article is to present the preparations for the visit of General Jaruzelski to the Vatican, to reconstruct the atmosphere and relations between the state and the Catholic Church as well as Poland and the Holy See at that time and, finally, to present the course and the result of this visit. The article presents various views and summaries from both sides: Polish People’s Republic and the Holy See. At the end, the answer to the question is why General Wojciech Jaruzelski’s visit to the Vatican has become a breakthrough.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 106; 191-212
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sama, ale czy samotna? – obraz niezamężnych kobiet u schyłku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w świetle „Kobiety i Życia”
Alone, does it mean lonely? – the image of unmarried women at the end of the Polish People’s Republic in the light of “Kobieta i Życie”
Autorzy:
Dajnowicz, Małgorzata
Sokołowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834614.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
prasa kobieca
„Kobieta i Życie”
Polska Rzeczpospolita Ludowa
kobieta niezamężna
kobieta rozwiedziona
życie w pojedynkę
women’s press
Kobieta i Życie
Polish People’s Republic
unmarried woman
divorced woman
single life
Opis:
Na łamach prasy kobiecej wydawanej u schyłku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej coraz częściej pojawiały się wizerunki kobiet niezamężnych. Pomimo że materiały prasowe nadal w znacznym stopniu przedstawiały stereotypowe postrzeganie kobiet żyjących w pojedynkę, zauważalne były istotne zmiany w kwestii prezentowania wizerunku oraz pozycji kobiet niezamężnych. Szczególnie dostrzegalne było to na łamach „Kobiety i Życia”, gdzie coraz więcej tekstów ukazywało samotność jako świadomy wybór Polek, które decydowały się na samodzielność nie z przymusu czy konieczności. W artykule zaprezentowano opinie kobiet na temat życia w pojedynkę, przyczyny, dla których podjęły decyzję o wyborze właśnie takiej drogi życiowej, oraz sposób postrzegania kobiet niezamężnych przez społeczeństwo polskie u schyłku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Analiza została oparta na publikacjach ukazujących się w „Kobiecie i Życiu”2 . Autorki artykułu wyniki swoich badań odniosły także do materiałów prasowych publikowanych w innych czasopismach kobiecych okresu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – „Przyjaciółki” oraz „Zwierciadła”.
In the women’s press, published at the end of the Polish People’s Republic, images of unmarried women were increasingly appearing. Despite the fact that press releases still largely portrayed the stereotypical perception of single women, significant changes were seen in the presentation of the image and position of unmarried women. It was particularly noticeable in the pages of Kobieta i Życie where more and more texts showed loneliness as a conscious choice of Polish women who decided to become independent, not from coercion or necessity. The article presents women’s opinions on the subject of single life, the reasons for which the decision was made to choose such a way of life and the way Polish society perceive unmarried women at the end of the Polish People’s Republic. The analysis was based on publications appearing in Kobieta i Życie. The authors of the article, results of their research also referred to press materials published in other women’s magazines of the Polish People’s Republic – Przyjaciółka and Zwierciadło.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 195-212
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O. Andrzej Koprowski SI jako duszpasterz akademicki w Lublinie w latach 70. XX w. w zainteresowaniu Służby Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Fr. Andrzej Koprowski SJ as a Chaplain to Students in Lublin in the 1970’s and an Object of Interest to the Security Services of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Ihnatowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559629.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
służba bezpieczeństwa
duszpasterstwo akademickie
Lublin
Katolicki Uniwersytet Lubelski
zakon jezuitów
Kościół rzymskokatolicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
security
academic ministry
Catholic University of Lublin
Jesuit Order
Roman Catholic Church
Polish People’s Republic
Opis:
Artykuł przedstawia działalność duszpasterską o. Andrzeja Koprowskiego SI w jezuickim duszpasterstwie akademickim istniejącym przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 70. XX w. Przytoczono w nim informacje zaczerpnięte z akt komunistycznej Służby Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z przywołanych dokumentów wynika, że zaproponowany przez jezuitę nowy styl duszpasterstwa nie przyjmował się. Władze zakonne powierzyły mu funkcję kierowniczą w Warszawie, która poprzedziła realizację zadań w Domu Generalnym jezuitów w Rzymie.
The article presents the pastoral activity of Father Andrzej Koprowski SJ as part of the Jesuit academic pastoral presence at the Catholic University of Lublin in the 1970s. It contains information taken from the files of the Communist Security Services of the Polish People’s Republic. These documents show that the new style of pastoral care proposed by the Jesuit was not accepted. The religious authorities therefore directed Koprowski to a leadership position in Warsaw, which turned out to be a springboard to the central authorities of the Jesuits in Rome.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2017, 41; 43-51
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne władze partyjno-państwowe wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1956-1989. Zarys problematyki
Local Authorities Party-State to the Catholic University of Lublin in the Years 1956-1989. Outline of the Problem
Autorzy:
Słowiński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807012.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa; Katolicki Uniwersytet Lubelski; lubelskie władze partyjno-państwowe; szkolnictwo wyższe; Kościół katolicki
Polish People’s Republic; Catholic University of Lublin; Lublin authorities of the partystate; higher education; Catholic Church
Opis:
Głównym celem niniejszego artykułu jest omówienie polityki lokalnych władz partyjno-państwowych wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1956-1989. KUL, jako uczelnia prywatna, niezależna od wpływów komunistów, stojąca po drugiej stronie barykady, jako instytucja wroga ideologicznie, po reaktywowaniu działalności w 1944 r. z góry skazana była na różnego rodzaju represje ze strony nowych władz, a w jakimś momencie nawet i na próbę likwidacji. Po krótkim okresie odwilży, jaka nastała po 1956 r., lokalne władze zaczęły osłabiać, a nawet paraliżować funkcjonowanie uczelni. Zamykano świeckie kierunki studiów, nakładano finansowe obciążenia, blokowano nominacje kadry naukowej. Jednak zamierzenia lokalnych władz partyjnych nie zawsze szły w parze z decyzjami zapadającymi w Warszawie. Władze centralne bowiem nie były do końca przekonane do ostatecznych środków względem KUL-u. Mimo wrogiej polityki lokalnych władz partyjnych uniwersytetowi udało się nie tylko przetrwać w tym trudnym okresie, ale także podejmować działania umożliwiające jego rozwój.
The main purpose of this article is to discuss the policy of the local authorities party-state failure to Catholic University of Lublin in the years 1956-1989. Catholic University of Lublin as a university private, independent from the influence of the communists, standing on the other side of the barricades as the institution of the enemy ideologically the reactivation of operations in 1944 It was doomed from the new authorities for various types of repression and at some point even the test liquidation. After a short period of peace which started after 1956., the local authorities have begun to take decisive steps aimed at weakening in the longer term even paralyze the functioning of the university. It was planned to achieve this among others, by closing the secular fields of study, getting rid of financial resources or blocking the appointment of academic staff. However, the intentions of the local party authorities do not always go hand in hand with the decisions by the falling in Warsaw. The central authorities because they were not convinced until the end to make its policy in relation to the Catholic University of Lublin reach for definitive measures, ignoring the suggestions from relevant in this regard with the lower levels of the party apparatus. In spite of the hostile policy of the local party authorities university has managed to not only survive in this difficult period but also over time to take action to enable its progressive development.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 99-114
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Propaganda content in the “Poznaj Swój Kraj” monthly (1958–1989)
Treści propagandowe w miesięczniku „Poznaj Swój Kraj” w latach 1958–1989
Autorzy:
Rogoż, Michał
Strzałka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058153.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the latter half of 20th century
tourist and educational magazines
communist party propaganda
„Poznaj Swój Kraj”
ideologia
propaganda
Polska Rzeczpospolita Ludowa
prasa młodzieżowa
krajoz-nawstwo
turystyka
Opis:
Czasopismo „Poznaj Swój Kraj” od początku powstania do końca 1989 roku zamieszczało treści propagandowe. Często wiązały się one z kolejnymi zjazdami PZPR oraz świętami państwowymi. Najsilniejsze natężenie propagandy sukcesu przypadło na dekadę lat 70. Po 1981 roku treści promujące ustrój socjalistyczny były nieco mniej widoczne, za to coraz wyraźniej wskazywano na konflikt pomiędzy rozwojem przemysłu a ochroną środowiska.
From its inception in 1958, the tourist and educational magazine “Poznaj Swój Kraj” [Discover Your Country] was never free from propaganda. Materials of this kind were usually included to mark congresses of the ruling Polish United Workers’ Party or national and state holidays. The official propaganda of success reached its climax in the 1970s. After 1981 eulogies of the socialism system receded and the focus of attention turned to tensions between industrial development and conservation.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 4; 51-68
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne aspekty struktury ustrojowej i działań operacyjnych prowadzonych wobec Kościoła Katolickiego przez Urząd do Spraw Wyznań w latach 1950–1975. Recenzja monografii Michała Krawczyka Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem, Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego 2022, ss. 248
Legal aspects of the structure and operating activities of the Office for Denominational Affairs related to the Catholic Church in the Years 1950–1975. Review of Michał Krawczyk’s monograph Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem, Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, pp. 248
Autorzy:
Nowakowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050766.pdf
Data publikacji:
2023-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
komunizm
Urząd do Spraw Wyznań
Kościół Katolicki
polityka wyznaniowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
administracja wyznaniowa
PRL
communism
Catholic Church
Office for Denominational Affairs
religious politics
Polish People’s Republic
denominational administration
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi krytyczne omówienie monografii Michała Krawczyka pt. Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem (Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego 2022) z uwzględnieniem innych badań dotyczących tytułowej problematyki. Recenzowana monografia prezentuje wybrane archiwalia z bogatych zasobów Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Odnoszą się one do struktury organizacyjnej urzędu i jej kolejnych przeobrażeń, nadzoru urzędu nad terenową administracją wyznaniową, formalnego zakresu uprawnień poszczególnych komórek organizacyjnych urzędu oraz treści aktów prawnych wydawanych przez ten organ. Pozwalają też na poznanie rzeczywistych celów realizowanych przez tę jednostkę i metod stosowanych dla ich osiągnięcia. Prezentacja powyższych materiałów źródłowych stanowi istotny wkład we współczesne badania dotyczące Urzędu do Spraw Wyznań, które – pomimo wydania na ten temat kilku ważnych opracowań – znajdują się wciąż na początkowym etapie.
The aim of this paper is to critically discuss Michał Krawczyk’s monograph titled Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem (Organizational structure and activities of the Office for Denominational Affairs in the years 1950–1975), published in 2022, taking into account other relevant research. Krawczyk’s monograph presents selected sources from the rich archival material stored in the Archives of Modern Records in Warsaw. The material pertains to the organizational structure of the Office and its subsequent transformations, its supervision of domestic denominational administration, the formal scope of powers of its individual units and the content of legal acts issued by this body. The sources also provide insight into the Office’s actual goals and the methods used to achieve them. The presentation of these source materials makes a significant contribution to the research on the Office for Denominational Affairs, which – despite the publication of some important works – is still at an early stage.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 461-475
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marginalizacja instytucji ławnika we współczesnym procesie karnym na tle ustawodawstwa PRL
Marginalization of the Lay Judge Institution in Modern Criminal Procedure in the Context of the Legislation of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Dziadkiewicz, Marcin
Fiłoc, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27310050.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
ławnik
Polska Rzeczpospolita Ludowa
procedura karna
udział czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości
marginalizacja
lay judge
Polish People’s Republic
criminal procedure
participation of a social factor in exercising justice
marginalization
Opis:
Obecność ławników w składach orzekających sądów karnych jest najistotniejszą w praktyce formą udziału czynnika społecznego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. W Polsce to rozwiązanie ustrojowe utrzymuje się już od przeszło 70 lat. W tym okresie kształt omawianej instytucji uległ wielu zmianom, zarówno w zakresie regulacji prawnych, jak i funkcjonowania w praktyce. Autorzy postanowili ją zbadać ze względu na rolę, jaką odgrywa w dyskursie politycznym ostatnich lat, a także ze względu na wprowadzane oraz postulowane zmiany w tym zakresie. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie przekształceń roli ławnika w procedurze karnej po II wojnie światowej, skutkujących zmniejszeniem jego znaczenia w polskim systemie normatywnym, szczególnie po przemianach ustrojowych 1989 r. i poddanie ich ocenie. Dodatkowo porównanie przepisów pochodzących z dwóch różnych okresów historycznych oraz zestawienie poglądów przedstawicieli różnych grup społecznych na sposób funkcjonowania ławników w sądach karnych pozwoli ukazać omawiane zagadnienie w sposób kompleksowy i zrealizować założony cel badawczy. W tekście autorzy przywołują liczne monografie naukowe, a także badania statystyczne przeprowadzone wśród różnych grup społecznych na temat ławników oraz analizują czynniki pozanormatywne. Ponadto przedstawione są opinie wybitnych przedstawicieli doktryny prawa karnego oraz głosy osób publicznych. Spośród źródeł pochodzących z okresu PRL, szczególną inspirację stanowiły prace prof. A. Turskiej oraz prof. M. Rybickiego, a także badania przeprowadzone przez Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Natomiast przy opisywaniu obecnego kształtu instytucji ławnika autorzy powołali się na współczesne opracowania, badania, ankiety i wypowiedzi, przede wszystkim dzieła dr. J. Kila i prof. J. Zagrodnika. Wiodącymi metodami zastosowanymi przy tworzeniu artykułu są metody: prawno-porównawcza oraz socjologiczna.
The presence of lay judges in the composition of criminal courts is the most significant form of social participation in the administration of justice in practice. In Poland, this structural solution has been maintained for over 70 years. During this period, the discussed institution has undergone many changes, both in terms of legal regulations and functioning in practice. The Authors decided to investigate it due to the role it fulfills in the political discourse of recent years, as well as due to the changes introduced and proposed in this area. The aim of this article is to show the transformations of the role of the lay judge in the criminal proceedings after World War II, resulting in a reduction of its importance in the Polish normative system, especially after the political changes in 1989, and to assess them. Additionally, a comparison of provisions from two different historical periods and a comparison of views of representatives of different social groups on the functioning of lay judges in criminal courts will allow to comprehensively present the discussed issue and to achieve the research goal. In the text, the Authors refer to numerous scientific monographs and statistical studies conducted among different social groups on the topic of lay judges, and also analyze non-normative factors. In addition, the article adduces opinions of prominent representatives of criminal law doctrine and public figures. Among the sources from the period of the Polish People’s Republic, the works of Prof. A. Turska and Prof. M. Rybicki, as well as the research conducted by the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences, were particularly inspiring. While describing the current shape of the lay judge institution, the Authors referred to contemporary studies, surveys, and statements, mainly the works of Dr. J. Kil and Prof. J. Zagrodnik. The leading methods used in creating the article are the comparative and sociological methods.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 2; 503-526
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Realism of Survival: Stefan Wyszyński and the Post-War Political Transformation of Poland (1945–1956)
Realizm przetrwania: Stefan Wyszyński wobec powojennej transformacji politycznej Polski (1945–1956)
Autorzy:
Ficek, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340549.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kardynał Stefan Wyszyński
Polska Rzeczpospolita Ludowa Kościół Katolicki
transformacja polityczna
ideologia komunistyczna
personalizm
Cardinal Stefan Wyszyński
the People’s Republic of Poland
the Catholic Church
political transformation
communist ideology
personalism.
Opis:
The above article analyzes the socio-political thought and pastoral ministry of Stefan Wyszyński in the context of the Polish state’s post-war political transformation. The author’s interpretation of the source materials is intended to present the endeavor of Wyszyński in the complicated process of post-war political changes taking place in Poland at that time. The exploration of the above research will be based on analyzing source texts by the historical method consisting of historical facts and their reinterpretation by the inductive-deductive approach. Therefore, the above article’s fundamental goal is to present the country’s post-war socio-political situation and the Catholic Church’s strategy in Poland, undertaken by Wyszyński. Presenting the significant influence of Stefan Wyszyński, who, on behalf of the Church in Poland, commenced to call on clergy to recognize and respect state authority, to cooperate in the reconstruction of the country, and to support all efforts to strengthen peace and mutual cooperation, will allow for a more comprehensive understanding of the complex relations between the Church and the communist state in the period of the post-war political transformation of Poland.
W artykule poddano analizie działalność dydaktyczno-duszpasterską kardynała Stefana Wyszyńskiego w kontekście powojennych przemian ustrojowych państwa polskiego. Dokonana przez autora interpretacja materiałów źródłowych ma na celu ukazanie roli i znaczenia posługi kardynała dla Kościoła i całego narodu. Eksploracja badań będzie polegała na analizie tekstów źródłowych metodą historyczną, tj. rekonstrukcji faktów historycznych i ich reinterpretacji metodą indukcyjno-dedukcyjną. Podstawowym celem badawczym artykułu jest przedstawienie powojennej sytuacji społeczno-politycznej kraju oraz strategii Kościoła katolickiego w Polsce, której głównym inspiratorem był prymas Wyszyński. Ukazanie istotnego wpływu prymasa Wyszyńskiego, który w imieniu Kościoła w Polsce zobowiązał się wezwać duchownych do uznania i poszanowania władzy państwowej, współpracy przy odbudowie kraju i wspierania wszelkich wysiłków na rzecz umocnienia pokoju i wzajemnej współpracy, pozwoli na pełniejsze zrozumienie skomplikowanych relacji pomiędzy Kościołem a państwem komunistycznym w okresie powojennej transformacji ustrojowej Polski.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 18, 1; 94-113
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie społeczno-religijne Olsztynka w latach 1945–1950
Social and religious life in Olsztynek in the years 1945–1950
Autorzy:
Makowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147305.pdf
Data publikacji:
2020-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Olsztynek (Hohenstein)
Armia Czerwona
Prusy Wschodnie
Polska Rzeczpospolita Ludowa
przesiedlenia ludności
repatrianci
Mazurzy
Kościół katolicki
Kościół ewangelicki
Olsztynek
Hohenstein
Red Army
East Prussia
Polish Peoples Republic
resettlement
repatriation
Masurians
Catholic Church
Evangelical Church
Opis:
Artykuł opowiada o wydarzeniach, do których doszło po włączeniu Olsztynka do Polski Ludowej po zakończeniu II wojny światowej. Tekst skupia się przede wszystkim na opisie przemian społeczno-religijnych, które były efektem całkowitej zmiany struktury ludności oraz wprowadzenia władz komunistycznych na poniemieckich terenach. Podstawę źródłową stanowią materiały znajdujące się w Archiwum Państwowym w Olsztynie oraz Archiwum Archidiecezji Warmińskiej, kroniki, relacje świadków oraz opracowania polsko- i niemieckojęzyczne. Tekst dowodzi, jak powojenne realia nieodwracalnie zmieniły charakter miasta. Stanowi wnikliwe usystematyzowanie informacji o tym krótkim, lecz przełomowym okresie w dziejach Olsztynka.
In the article, the author explains the course of events after incorporating Olsztynek into the Polish People’s Republic after the Second World War. Makowski’s main areas of focus are the changes observed in religious and social spheres as well as the implementation of a new, communist government in lands previously inhabited by Germans. The author’s sources are the National Archive in Olsztyn, the Warmia Archdiocese Archive along with chronicles, witness accounts, and studies in both Polish and German. Makowski points out the changes that took place in Olsztynek after the Second World War. The article providesa clear and deep analysis of this short yet critical event in the history of Olsztynek.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2020, 21; 179-195
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Ligi Kobiet na Białostocczyźnie w latach 1945–1989, ss. 456
The Activity of the Women’s League in the Białystok Region in the Years 1945–1989, pp. 456
Autorzy:
Zaniewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2902426.pdf
Data publikacji:
2023-06-27
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
rozprawa doktorska
historia kobiet
organizacja kobieca
Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet
Liga Kobiet Polskich
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Białostocczyzna
The Activity of the Women’s League in the Białystok Region in the Years 1945–1989
pp. 456
Opis:
Rozprawa doktorska „Działalność Ligi Kobiet na Białostocczyźnie w latach 1945‒1989”, napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Małgorzaty Dajnowicz, podejmuje tematykę aktywności masowej organizacji kobiecej w okresie Polski Ludowej. Celem pracy było ukazanie ewolucji działalności podejmowanej przez Ligę Kobiet w północno-wschodniej części Polski Ludowej w świetle uwarunkowań społeczno-politycznych i gospodarczych w kraju. Autoreferat rozprawy doktorskiej obejmuje swym zakresem główne założenia rozprawy doktorskiej, wykorzystane materiały źródłowe i metody badawcze, strukturę pracy oraz wnioski końcowe.
Doctoral dissertation „The activity of the Women’s League in the Białystok region in the years 1945–1989”, written under the supervision of prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, deals with the activity of a mass women’s organization operating in the period of People’s Poland. The aim of the work was to show the evolution of the activities undertaken by the Women’s League in the north-eastern part of People’s Poland in the light of socio-political and economic conditions in the country. The self-report of the doctoral dissertation covers the main assumptions of the doctoral dissertation, the source materials and research methods used, the structure of the work and final conclusions.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2023, 1(14); 273-282
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studenci w dobie „Solidarności” (1980–1981). Wizja reformy uniwersytetów w Polsce w świetle materiałów łódzkiego strajku studenckiego
Students in the Time of “Solidarity” (1980–1981): Vision of University Reform in Poland in the Light of the Materials of the Lodz Students Strike
Autorzy:
Lesiakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056223.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”
Polish People’s Republic
higher education
Lodz students strike
university reform
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”
Polska Rzeczpospolita Ludowa
szkolnictwo wyższe
łódzki strajk studencki
reforma uniwersytetów
Opis:
Podjęty temat chronologicznie i problemowo nawiązuje do dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W latach 1980–1981 ruch społeczny „Solidarność” spowodował w Polsce fundamentalne zmiany. Te niezwykle dynamiczne przemiany dotyczyły także środowiska studenckiego. Studenci zaczęli wypowiadać się na temat kondycji państwa polskiego i kierunków jej naprawy. Szczególnie szeroka koncepcja reform powstała podczas strajku studenckiego w Łodzi. Protest rozpoczął się 21 stycznia i trwał do 18 lutego 1981 roku. Ten długotrwały strajk o charakterze okupacyjnym był okresem wyjątkowo dużej aktywności młodzieży akademickiej w sferze programowej (postulaty, hasła na plakatach, opinie wymieniane w dyskusjach). Z czasem starannie wyselekcjonowane postulaty stały się przedmiotem negocjacji z komisją reprezentującą rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z przedstawionych żądań i dyskusji na ich temat wyłania się studencka wizja uczelni (szkolnictwa wyższego) jako instytucji autonomicznej, której kierunki funkcjonowania miały być ustalane wspólnie przez poszczególne elementy środowiska akademickiego (profesorów, młodszych naukowców, studentów). Uniwersytety uzyskały autonomię organizacyjną, dydaktyczną i finansową. Natomiast studenci zyskali znaczną swobodę w kształtowaniu własnej ścieżki dydaktycznej (duża elastyczność w doborze zajęć, dostosowanie seminariów i kursów specjalistycznych do zainteresowań, usunięcie tzw. zajęć ideologicznych). Oprócz tego młodzież akademicka wykazała chęć korzystania ze swobody działania w niezależnej organizacji. Ponadto zakładano, że zreformowany uniwersytet będzie funkcjonował w sposób wolny i nieskrępowany – bez presji ze strony milicji i tajnych służb oraz bez ograniczeń spowodowanych przez cenzurę. Na tej podstawie można powiedzieć, że studenci polscy w latach 1980–1981 stworzyli poważny program reformy uniwersytetów i naprawy Polski.
The discussed topic refers in a chronological and problematic way the history of the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”. In in the years 1980–1981, the social movement “Solidarity” caused fundamental changes in Poland. These highly dynamic transformations involved the Polish student community too. Students began to express their reflections on the condition of Poland and directions for repair. Especially wide conception for the reform was created during student strike in Lodz. The protest began on 21 January and lasted until 18 February 1981. This long-lasting sit-in protest was a period of especially high activity of academic youth in the program sphere (postulates, slogans on posters, opinions shared in discussions). Over time, selected postulates became the subject of negotiations with the commission representing the government of Polish People’s Republic. From the presented demands and the discussions about them emerges the students’ vision of the university (higher education) as an autonomous institution, whose directions of functioning were to be decided collectively by individual elements of the academic community (professors, younger researchers, students). Universities attained organizational, didactical and financial autonomy, whereas the students were given a lot of freedom in shaping their own educational path (plenty of flexibility in choosing courses, adjusting the seminars and specialized classes to their interests, removal of so-called ideological classes). Moreover, it was clear that academic youth wanted to use the freedom to involve themselves with an independent organization. It was also assumed that the restructured university would function in a free and unhampered manner – without pressure from police and secret services officers, without limits imposed by censorship. On this basis, it can be said that the Polish students in 1980–1981 created a serious program for the reform of universities and the restoration of Poland.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 367-386
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La comunidad ecuménica de Taizé y los cambios políticos en Polonia a fines del siglo XX
The Ecumenical Community of Taizé and political changes in Poland at the end of the 20th century
Ekumeniczna Wspólnota z Taizé a zmiany polityczne w Polsce końca XX wieku
Autorzy:
Zatyka, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2149283.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Taizé
ecumenism
Polish People’s Republic
communism
European integration
lay people
political transformation in Poland
John Paul II
ekumenizm
Polska Rzeczpospolita Ludowa
komunizm
integracja europejska
laikat
transformacja ustrojowa w Polsce
Jan Paweł II
Opis:
The principal aim of this article is to show the relationship between the Ecumenical Community of Taizé and Poles in the time of political changes in Poland at the end of the 20th century. The Youth Council initiated in the 1970s by the community, which was later transformed into the Young Adults European Meetings, created an opportunity to intensify the ecumenical process, but also to enable meetings of thousands of young Europeans from two antagonistic blocs, eastern and western, separated by the Iron Curtain between 1945 and 1989. Recently published documents of the authorities of the Polish People’s Republic (PRL), used by the author in the article, prove hostility of the communist regime towards the Catholic Church in Poland, but also reveal some methods used in this struggle. They also show that shortly before the Youth Council organized in France by the Taizé Community, the communist authorities appointed necessity to conduct actions aimed at weakening the Church in the area of ecumenism and the movements and organizations of lay people, which were slowly developing themselves that time. The Poles living in the communist state were accompanied by the Taizé brothers. Their dedication have been continued also after the collapse of the regime. The intensity of the events organized by the community has changed, as well as a number of participants of meetings in this French village and the Youth Adults European Meetings organized by Taizé. While during the time of communism there were only several dozen or hundred young participants from Poland, after the end of the regime, Poles in the number of tens of thousands dominated these events. During the political transformation Taizé has become one of the main foreign destinations for young Polish Christians, as well as a place of their natural integration with other young adults from the European Union countries. The person who contributed significantly to the inclusion of Poles in the activities of this community, both during the communist period and during the political transformation, was Pope John Paul II form Poland.
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie relacji między ekumeniczną Wspólnotą z Taizé a Polakami na tle zmieniającej się sytuacji politycznej w Polsce końca XX w. Zainicjowany w latach 70. przez tę wspólnotę Sobór Młodych, który następnie przekształcił się w Europejskie Spotkania Młodych, stworzył okazję nie tylko do intensyfikacji procesu ekumenicznego, ale też do regularnych spotkań tysięcy młodych Europejczyków z antagonistycznych bloków, wschodniego i zachodniego, rozdzielonych Żelazną Kurtyną między 1945 a 1989 r. Upublicznione w ostatnim czasie dokumenty władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL), z których korzystał autor, dowodzą nie tylko wrogości komunistycznego reżimu wobec struktur Kościoła katolickiego w Polsce, ale też ujawniają stosowane w tej walce metody. Ukazują również, iż na krótko przed organizowanym we Francji przez Wspólnotę z Taizé Soborem Młodych władze komunistyczne uznały za niezbędne akcje w obszarze ekumenizmu oraz rozwijających się dopiero w PRL ruchów i organizacji katolików świeckich, służące osłabieniu Kościoła. Solidarni z żyjącymi w komunistycznym państwie Polakami bracia z Taizé nie ustali w animowaniu młodzieżowych spotkań także po upadku reżimu. Zmieniła się intensywność tych wydarzeń, a także liczba osób wyjeżdżających do tej francuskiej miejscowości i na organizowane przez Taizé Europejskie Spotkania Młodych. O ile w okresie PRL udawało się tam od kilkudziesięciu do kilkuset młodych katolików, o tyle po zakończeniu komunistycznego reżimu Polacy w liczbie kilkudziesięciu tysięcy osób rocznie zdominowali te wydarzenia. W okresie transformacji ustrojowej Taizé stało się jednym z głównych miejsc zagranicznych wyjazdów grup młodych chrześcijan z Polski, a także ich naturalnego integrowania się z rówieśnikami z państw Unii Europejskiej. Osobą, która w znaczący sposób przyczyniła się do włączenia Polaków w działalność tej wspólnoty, zarówno w okresie komunizmu, jak i podczas transformacji ustrojowej, był pochodzący z Polski papież Jan Paweł II.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2018, 17, 3; 93-106
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pobór alumnów Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie do wojska w świetle korespondencji seminarzystów z Władysławem Miziołkiem z lat 1965–1972
Conscription of alumni of the Metropolitan Higher Theological Seminary in Warsaw for military service in the light of seminarians’ correspondence with Władysław Miziołek from 1965 to 1972
Autorzy:
Świtalska-Starzeńska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076862.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
alumni-żołnierze
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie
Władysław Miziołek
specjalne jednostki wojskowe
zasadnicza służba wojskowa
alumni soldiers
Polish People’s Republic
Metropolitan Higher Theological Seminary in Warsaw
special miliary units
compulsory military service
Opis:
The article aims to show the changing methods of discouraging seminarians, who became soldiers in military units, from continuing their priestly education. Unpublished letters Warsaw seminarians sent Władysław Miziołek from military barracks serve as a source of analysis. At the time, Miziołek was the rector of the Metropolitan Higher Theological Seminary in Warsaw; in 1969, he became an auxiliary bishop of Warsaw.
Źródło:
Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2019, 56; 103-120
0080-4754
Pojawia się w:
Rozprawy z Dziejów Oświaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska wobec Jednolitego Aktu Europejskiego Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (1981–1987)
Attitude of Poland towards the Single European Act of the European Economic Community (1981–1987)
Autorzy:
Barabasz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619947.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European integration
European Economic Community
Polish People’s Republic
European Single Act
European Communities
Ministry of Foreign Affairs
integracja europejska
Europejska Wspólnota Gospodarcza
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Jednolity Akt Europejski
Wspólnoty Europejskie
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Opis:
The fundamental objective of this paper is to present the response of the Polish People’s Government to the political and institutional changes the European Community implemented from 1981–1987. The paper analyzes secret coded messages and confidential notes sent by Polish diplomats in outposts in Brussels, Rome, Cologne and London, among others, to the 4th Department of the Polish Ministry of Foreign Affairs which was in charge of relations with West European countries. The paper also stresses the opinions of Polish journalists published in Trybuna Ludu, Życie Warszawy and Rzeczpospolita on the topic of transformations of the uniting West Europe.
Zasadniczym celem artykułu było przedstawienie reakcji władzy ludowej w Polsce na zmiany polityczne i instytucjonalne wprowadzone we Wspólnotach Europejskich w latach 1981–1987. W artykule analizie poddano tajne szyfrogramy i poufne notatki wysyłane przez polskich dyplomatów na placówkach m.in. w Brukseli, Rzymie, Kolonii, Londynie do Departamentu IV Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej odpowiedzialnego za kontakty z państwami zachodnioeuropejskmi. W publikacji uwypuklono również opinie publicystów prasy polskiej zamieszczone m.in. na łamach „Trybuny Ludu”, „Życia Warszawy”, „Rzeczpospolitej” o zmianach w jednoczącej się Europie Zachodniej.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2017, 1; 171-196
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najszybsze wybory w najnowszej historii Polski. Zmiana ordynacji pomiędzy dwiema turami głosowania w czerwcu 1989 roku
The quickest elections in the contemporary history of Poland: Change of the electoral law between two rounds of the elections in June 1989
Autorzy:
Rakowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533092.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
electoral law
constitutional changes in 1989
June elections
change of electoral law during elections
Polish People’s Republic
ordynacja wyborcza
przemiany ustrojowe 1989 r.
wybory czerwcowe
zmiana ordynacji w trakcie wyborów
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
Half-democratic parliamentary elections held in Poland in June 1989 revealed a gap in the election act of April 7, 1989. Only two candidates who ran on the national list were elected deputies, and 33 seats became vacant. In the electoral law there was no answer what to do in such situation. The representatives of the communist authorities and the democratic opposition found the compromise and the electoral law was changed between the first and the second round of elections. The author describes, how the decree and the resolution issued by the Council of the State on June 12, were prepared, presents their regulations and the serious doubts about their legality. The amendments to the election act created 33 new seats which were reserved for the government candidates, and there were only five days between promulgation of the new law and the day of the second round of the elections, so that situation was indeed extraordinary.
Podczas półdemokratycznych wyborów parlamentarnych przeprowadzonych w czerwcu 1989 r. ujawniła się oczywista wada ordynacji wyborczej z 7 kwietnia 1989 r. Spośród 35 kandydatów z krajowej listy wyborczej tylko dwóch zostało wybranych na posłów na Sejm. Ordynacja nie określała natomiast sposobu obsadzenia pozostałych mandatów. Doszło wówczas do porozumienia pomiędzy przedstawicielami władzy i opozycji, w wyniku którego znowelizowano prawo wyborcze pomiędzy pierwszą a drugą turą głosowania. Autor przedstawia okoliczności wydania dekretu oraz uchwały Rady Państwa z 12 czerwca 1989 r., treść ich przepisów oraz wątpliwości co do ich legalności. Wyjątkowość przeprowadzonej zmiany prawa wyborczego polegała na tym, że pomiędzy pierwszą a drugą turą głosowania utworzono 33 nowe mandaty, zaś między ogłoszeniem zmian w ordynacji wyborczej a dniem głosowania minęło zaledwie pięć dni.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 333-349
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cykl życiowy dokumentu w strukturach Służby Bezpieczeństwa PRL na podstawie instrukcji kancelaryjnych
Жизненный цикл документа в структурах Службы безопасности Польской Народной Республики на основании инструкций делопроизводства
Autorzy:
Cisłowska, Sławomira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969449.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
służba bezpieczeństwa
zarządzanie dokumentami
cykl życiowy dokumentu
przepisy kancelaryjne
Polish People's Republic
security service
document management
document life cycle
chancellery regulations
Польская Народная Республика
служба безопасности
документооборот
жизненный цикл документов
инструкции канцелярии
Opis:
В статье подробно представлены инструкции делопроизводства и списки дел службы безопасности Польской Народной Республики, как положения, регулирующие основные механизмы службы. Автор также анализирует документацию спецслужб в фондах, собранных Институтом национальной памяти. Благодаря архивному поиску удалось найти ряд внутренних правовых актов, регулирующих эти вопросы. Таким образом, цель работы - изучить механизмы делопроизводства в структурах спецслужб коммунистической Польши через призму теории жизненного цикла документов.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 4; 199-226
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł
The Episcopate in the face of Polish land integration after World War II. Selected issues from the latest literature and sources
Autorzy:
Gryz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340508.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Polish Episcopate
Western and Northern Lands
church administration
state-Church relations
Polish People's Republic
Holy See
Episkopat Polski
Ziemie Zachodnie i Północne
Kresy Wschodnie
administracja kościelna
relacje państwo–Kościół
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Stolica Apostolska
Opis:
W artykule przedstawiono wyselekcjonowane kwestie dotyczące zaangażowania prymasów Polski kardynała Augusta Hlonda i kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz innych biskupów w sprawę powstania i stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. Uwzględniono najważniejsze etapy w chronologii wydarzeń związanych z tą problematyką (1945 – 1951 – 1956 – 1972). Najistotniejsze okazały się decyzje podjęte w sierpniu 1945 r., kiedy utworzono pięć administratur apostolskich dla diecezji warmińskiej z siedzibą w Olsztynie, gdańskiej oraz w Gorzowie Wielkopolskim, Opolu dla Śląska Opolskiego i Wrocławiu dla Dolnego Śląska. W czerwcu 1972 r., po ratyfikacji przez Bundestag układu granicznego zawartego między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec, zakończył się okres tymczasowości polskich struktur kościelnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Papież Paweł VI w bulli Episcoporum Poloniae coetus zlikwidował administratury apostolskie i utworzył cztery nowe diecezje (gorzowską, koszalińsko-kołobrzeską, szczecińsko-kamieńską i opolską). W procesie stabilizacji polskich struktur kościelnych, który trwał dwadzieścia siedem lat, decydujące było stanowisko kolejnych papieży i Stolicy Apostolskiej. Uwzględniali oni poglądy niemieckiego i polskiego episkopatu oraz stan relacji polsko-niemieckich w kwestii aprobaty linii granicznej. Wśród polskich hierarchów najaktywniejszy okazał się biskup Bolesław Kominek (administrator apostolski w Opolu, arcybiskup wrocławski i kardynał). W artykule podstawę syntetycznej narracji stanowi wybór polskojęzycznych, najnowszych publikacji na temat relacji państwowokościelnych w Polsce po II wojnie światowej oraz edycje źródłowe. Wykorzystano między innymi osobiste notatki prymasa Wyszyńskiego Pro memoria, listy pasterskie Episkopatu Polski, komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz oficjalne wypowiedzi biskupów.
The article presents selected issues concerning Polish Primates cardinal August Hlond and cardinal Stefan Wyszyński and other bishops’ engagement in the case of emergence and stabilisation of the Polish church administration on the Western and Northern Lands after World War II. It covers the most important stages in the chronology of events related to this topic (1945 – 1951 – 1956 – 1972). The most significant decisions were made in August 1945, when five apostolic administrations were created for the dioceses of Warmia and Gdańsk, Gorzów, Opole Silesia and Lower Silesia. In June 1972, after the Bundestag’s ratification of the border agreement between the Polish People's Republic and the Federal Republic of Germany, the temporary nature of the Polish ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories came to an end. In his bull Episcoporum Poloniae coetus, Pope Paul VI liquidated apostolic administrations and created four new dioceses (Gorzów, Koszalin-Kołobrzeg, Szczecin-Kamieńsk and Opole). In the twenty-seven-year long process of stabilisation of the Polish ecclesiastical structures, the position of successive Popes and the Holy See was decisive. They were taking into account the views of the German and Polish episcopates and the state of Polish-German relations in the matter of the boundary line approval. The most active among the Polish hierarchy was Bishop Bolesław Kominek (apostolic administrator in Opole, archbishop of Wrocław, and cardinal). The basis of the article’s synthetic narrative is the selection of the latest Polish publications on state-church relations in Poland after the Second World War, and source editions. The personal notes of Primate Wyszyński – Pro memoria, pastoral letters of the Polish Episcopate, announcements of the Episcopal Conference of Poland, and official statements of bishops, among others, were used.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 16, 3; 100-122
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzynarodowy Rok Kobiet 1975 na łamach „Kobiety i Życia”
The 1975 International Year of Women in the light of “Kobieta i Życie”
Autorzy:
SOKOŁOWSKA, URSZULA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561618.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
prasa kobieca
„Kobieta i Życie”
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Międzynarodowy Rok Kobiet
kobiety w przestrzeni publicznej
kobiety w polityce
women’s press
Kobieta i Życie
Polish People’s Republic
International Year of Women
women in public sphere
women in politics
Opis:
Do lat 70. XX w. większość publikacji w „Kobiecie i Życiu” oscylowała wokół problematyki typowej dla prasy kobiecej, m.in. macierzyństwa, gospodarstwa domowego oraz poradnictwa. Wraz z początkiem lat 70. na łamach periodyku coraz częściej pisano o pozycji społecznej kobiet. Nastąpiła intensyfikacja tematyki dotyczącej działalności kobiet w sferze publicznej, w tym aktywności politycznej. Uzależnione było to od ówczesnych przemian na scenie politycznej kraju oraz zmian personalnych w redakcji „Kobiety i Życia”. Problematykę niskiego udziału kobiet w polityce podejmowano szczególnie często w wydaniach z 1975 r. Przy okazji obchodów Międzynarodowego Roku Kobiet redakcja zachęcała czytelniczki do zaangażowania w sferę polityczną. Wielokrotnie przedstawiano sylwetki polskich działaczek politycznych, jak również kobiet aktywnych publicznie poza granicami Polski.
Until the 1970s, most publications in Kobieta i Życie [Women and Life] revolved around issues typical of women’s press, including maternity, household and counseling. At the beginning of the 1970s, the journal published more and more often about the social position of women. The subject of women’s activities in the public sphere, including political activity, intensified. It depended on the changes in the country’s political scene and personnel changes at the Kobieta i Życie editorial office. The issue of women’s low participation in politics was particularly often addressed in the 1975 editions. On the occasion of the International Year of Women, the Kobieta i Życie editors encouraged readers to become involved in the political sphere. The silhouettes of Polish political activists as well as women publicly active outside Poland were presented many times.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2019, 2(7); 94-108
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poczuciu niezasłużonej infamii – wstępne wyniki projektu dotyczącego żołnierzy ludowego Wojska Polskiego
Subjected to undeserved infamy – preliminary findings on the People’s Troops of Poland
Autorzy:
Pałka, Jarosław
Żłobecka, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634817.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
historia mówiona
historia wojskowości
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Ludowe Wojsko Polskie
upamiętnianie
oral history; military history; People's Republic of Poland; People's Troops of Poland remembrance
oral history
military history
People's Republic of Poland
People's Troops of Poland remembrance
Opis:
This article presents preliminary findings of the oral history project on the subject of the soldiers of the People’s Troops of Poland. Testimonies of ca. 40 “People’s Poland” veterans were recorded (giving more than 2000 hours of audio recordings). These soldiers fought on the Eastern Front, participating in, among others, the battles of Lenino, Budziszyn, and Berlin. The article describes the interviewed group and defines the method applied when conducting the interviews. It also gives a short account of how the interviewed were conscripted into the People’s army. The main part of the article is devoted to pointing to the similarities in the veterans’ accounts. These common elements include interspersing a personal narrative with a broad historical context, underlining that in their individual actions during the war and after it they encountered situations from which there was no escape, using the propaganda expressions dating back to the times of the Polish People’s Republic, and the feeling of being omitted (as a whole group of veterans of the People’s Troops) from the sphere of historical memory after 1989. In the last part of the article, plans for a monograph based on the project are presented.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2015, 5; 77-90
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biała Podlaska w drodze życiowej Józefa Oleksego. Przyczynek do biografii
Бяла Подляска на жизненном пути Юзефа Олексы. Вклад в биографию
Autorzy:
Nikoniuk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969470.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Biała Podlaska
Józef Oleksy
rodzina Oleksych
polityk
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Polska Rzeczpospolita Ludowa
III Rzeczpospolita Polska
Oleksy family
politician
Poland United Workers' Party
People's Republic of Poland
Third Republic of Poland
Бяла Подляска
Юзеф Олексы
семья Олексы
политик
Польская объединенная рабочая партия
Польская Народная Республика
Третья Речь Посполитая Польская
Opis:
Юзеф Олексы был выдающейся фигурой: студент престижного университе-та, сформированный в консервативной католической атмосфере его семей-ного дома и школы, коммунистический аппаратчик и, наконец, видный со-циал-демократический политик, занимавший высшие государственные должности после 1989 года. Мы можем узнать интересную информацию о его жизни и жизни его семьи из многих источников. В юности Олексы про-вел всего несколько лет в своем любимом городе Новы-Сонч, а затем пошел в Малую Духовную Семинарию в Тарнове. Его ожидало будущее священника, хотя судьба распорядилась иначе. Он окончил Варшавский университет и в 1977 году защитил докторскую диссертацию. После завершения учебы он вступил в Польскую объединенную рабочую партию и таким образом начал свой путь в партийных рядах. В 1987-1989 гг. был первым секретарем в г. Бяла-Подляска. Статья представляет собой попытку представить малоиз-вестный двухлетний эпизод из жизни Юзефа Олексы в г. Бяла-Подляска и ответить на вопрос, что он значил для него самого и для Белостокского рай-она.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 4; 265-281
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies