Działalność opozycyjna i koncepcje społeczno-polityczne Jana Lityńskiego

The purpose of this article is to introduce Jan Lityński, Polish oppositionist active from late ‘60s to 1989 and to describe his beliefs and opinions about politics, society and his environment. Lityński became an oppositionist against communist government as a student at University of Warsaw and was involved in events known as “March 1968” which led to his imprisonment and made continuing his education impossible. But despite this, Lityński remained in the opposition until the collapse of the communist regime in Poland. He collaborated with the most prominent members of the opposition and wrote texts on political and social issues for various periodicals published in the illegal circulation. As a member of KOR and “Solidarność”, he lost his freedom many times but never let himself be broken or to betray his beliefs. In 1989 he took part in Polish Round Table Agreements that led to the change of the political system. This article was written based on Lityński’s publications from the 1980s and things he wrote and said years after those events. Other sources of information were interviews conducted with Lityński and statements made about him by associates from the opposition period.

Celem artykułu jest przybliżenie postaci Jana Lityńskiego, polskiego opozycjonisty aktywnego od końca lat 60. XX w. do 1989 r. oraz opisanie jego poglądów i opinii na temat polityki, społeczeństwa i jego otoczenia. Lityński stał się częścią opozycji jako student Uniwersytetu Warszawskiego i był zamieszany w wydarzenia znane jako „Marzec 1968”. Ich konsekwencją było więzienie i brak możliwości kontynuowania nauki. Ale mimo tego Lityński pozostał w opozycji aż do zmiany systemu politycznego, która nastąpiła 20 lat później. Współpracował z najbardziej znanymi członkami opozycji i był autorem tekstów poświęconych kwestiom polityki i społeczeństwa w różnych pismach ukazujących się w nielegalnym obiegu. Jako członek KOR-u i „Solidarności”, wielokrotnie tracił wolność, ale nigdy nie dał się złamać. W 1989 r. brał udział w obradach Okrągłego Stołu, które prowadziły do zmiany systemu politycznego w kraju. Artykuł napisano w oparciu o publikacje Lityńskiego z lat 80. XX w. i jego wypowiedzi oraz publikacje rozpowszechnione lata po tamtych wydarzeniach. Innym źródłem informacji były wywiady przeprowadzane z Lityńskim i wypowiedzi współpracowników z okresu opozycji na jego temat.