Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska Ludowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 459
Tytuł:
Mirosław Szumiło: „Roman Zambrowski 1909—1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce”. Warszawa: IPN, 2014, 527 s. + ilustracje
Autorzy:
Lityński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782479.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Roman Zambrowski
Polska Ludowa
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2016, 9; 183-190
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan kultury na wsi dolnośląskiej w latach 1945–1974
Autorzy:
Merta-Staszczak, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034246.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wieś
Dolny Śląska
Polska Ludowa
kultura
Opis:
Tzw. „rewolucja kulturalna” lub też „walka o kulturę” była jednym z najważniejszych haseł Polski Ludowej dotyczących zrównywania poziomu wsi i miasta. Oznaczało to wspieranie i propagowanie artystycznych zespołów ludowych, powszechne powstawanie bibliotek i punktów czytelniczych, domów kultury i kin. Oficjalnymi założeniami prowadzonych działań była m.in. walka z analfabetyzmem czy zachęcanie do czytelnictwa. Jednakże, tworzone jednostki kultury oraz związane z nimi wydarzenia kulturalne miały przede wszystkim cele propagandowe, a treść występów, filmów czy zbiory bibliotek poddawane były cenzurze.
The so-called “the Cultural Revolution” or “fight for culture” was one of the most important slogans of the People’s Republic of Poland equally concerning between the cities and countryside. This meant supporting and promoting the artistic groups, the widespread built libraries and reading points, community centres and cinemas. The official goals of such activities were to encourage readership, fighting with illiteracy and others. However, cultural centres and related cultural events have been primarily created with propaganda purposes. Therefore, the content of performances, films or library collections were censored.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 209-229
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kwestii wyższego stopnia naukowego doktora w Polsce Ludowej
Higher doctoral degrees in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Wojtczak, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927031.pdf
Data publikacji:
2019-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska Ludowa
stopień doktora odpowiednich nauk
Polska Rzeczpospolita Ludowa
stopień doktora nauk
warunki nadawania wyższego stopnia naukowego
Opis:
A higher academic degree that could be earned in the Polish People’s Republic was that of a doctor of a given branch of science (until 1951) or a doctor of science (1951–1958). These degrees were conferred pursuant to diff erent legislative acts of varying importance including an act of parliament, a decree, an order, a regulation or a statute, all of them governing the regime and the functioning of schools of higher education and other establishments of tertiary education. While the legal provisions applicable to the conferral of academic degrees were relatively stable in the intitial postwar years (and were subject to the same law binding in 1924–1952 with only minor amendments), the law adopted in 1951 introduced more revolutionary changes. Based on the Soviet model, they virtually broke with the Polish tradition of higher academic degrees.During the analysed period, alongside the reforms in the conferral of degrees, also the requirements and conditions for candidates for a higher academic degree were changing. Likewise, organs participating in the process, operating within the organisational structures of the establishments as well as those outside their structures, were a subject to change. Hence an attempt in this article to answer the following questions: (1) for whom was the right to register candidates for a doctor’s degree reserved, (2) what was the level of participation of the central organs in the process, and what was the level of involvement of the establishments of higher education and other scientifi c institutions (as of 1951), (3) who could apply for registration and what were the regulations governing the whole process, and whether (4) the communist regulations governing the process of the conferral of academic degrees actually added to their importance and the academic advancement or rather acted to the contrary.An important element in the analysis was identifi cation of the legally formulated and applied requirements which doctoral dissertations had to meet, as well as examination of the grades or evaluations given by reviewers of doctoral dissertations in years 1945–1951 and 1952- 1958.
Źródło:
Studia Prawa Publicznego; 2016, 4 (16); 33-58
2300-3936
Pojawia się w:
Studia Prawa Publicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadzór Departamentu Służby Sprawiedliwości MON i Zarządu Sądownictwa Wojskowego nad wojskowymi sądami rejonowymi (1946—1955)
Oversight of the Justice Service Department of the Ministry of National Defence and the Directorate of Military Courts over District Military Courts (1946—1955)
Autorzy:
Paszek, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782612.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Polska Ludowa
wojskowe sądy rejonowe
Ministerstwo Obrony Narodowej
Opis:
The scope of court administration’s influence on the courts as well as the judges remains an issue due to the necessity to, on the one hand, supervise the judiciary and, on the other hand, uphold the independence of courts and judges.In the period of activity of district military courts, the Justice Service Department of the Ministry of National Defence constituted the administrative body overseeing their functioning, and since 1950, its function was taken over by the Directorate of Military Courts.These institutions exceeded the scope of their administrative oversight, influencing the case law of military courts through, among others, exerting pressure on the judges and interfering with their independence, thus completely eradicating the independence of military courts by extension.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2016, 9; 83-97
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kropiana, kropiana, leć do Pana… Folklor dziecięcy w ujęciu genologicznym. Barbara Żebrowska-Mazur, Słowny ludowy folklor dziecięcy, cz. 1. Istota folkloru dziecięcego, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2020, 360 s.
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34609362.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
folklor dziecięcy
polska kultura ludowa
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 348-353
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Orzecznictwo Sądu Okręgowego w Głogowie z siedzibą w Nowej Soli w wybranych sprawach o przestępstwa szczególnie niebezpieczne w okresie odbudowy państwa w latach 1946-1950"
Autorzy:
Siemaszko, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914937.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska Ludowa
wymiar sprawiedliwości
Mały Kodeks Karny
Ziemie Odzyskane
Opis:
Orzecznictwo sądów powszechnych dotyczące przestępstw przewidywanych przez tzw. mały kodeks karny zachowywało daleko idącą jednolitość na obszarze całego kraju 104 . Wymiar kar orzekanych przez sądy okręgowe w tego rodzaju sprawach był stosunkowo łagodny. Miało to miejsce również w wypadku orzeczeń Sądu Okręgowego w Głogowie z siedzibą w Nowej Soli. Można zatem przyjąć, że budowa od podstaw nowych struktur społecznych, a także polskiego wymiaru sprawiedliwości na tzw. ziemiach odzyskanych nie wywierała znaczącego wpływu na wymiar kary wymierzanych sprawcom omawianych typów czynów zabronionych
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 211-232
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Polskie miesiące” na scenie. Teatralny wymiar kryzysów społeczno-politycznych w PRL
Autorzy:
Przastek, Daniel
Mrowiński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230871.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
kryzysy
Polska „ludowa”
„polskie miesiące”
PRL
stan wojenny
teatr
Opis:
Teatr jako „najbardziej społeczna ze sztuk” wchodzi w interakcje z publicznością, otaczającą rzeczywistością oraz najszybciej i najtrafniej reaguje na zmiany społeczne. Nierzadko scena te przemiany sama prokuruje lub katalizuje. Artykuł jest poświęcony społeczno-politycznemu wymiarowi teatru w Polsce „ludowej” w momentach kryzysow. Oprocz wpływu „polskich miesięcy” i stanu wojennego na kształt i treść polskiej sceny w artykule ukazano wybrane reminiscencje tych wydarzeń w teatrze oraz katalizującą funkcję sztuki teatralnej, objawiającą się w okresach przełomowych.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 68-88
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie legislacji w Polsce w latach 1944–1955
The Issue of Legislation in Poland in 1944–1955
Autorzy:
Paszek, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231734.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
stanowienie prawa
Polska Ludowa
lawmaking
People’s Republic of Poland
Opis:
CEL NAUKOWY: Ustalenie, w jaki sposób podchodzono do zastanego prawa międzywojennego i jak stanowiono nowe przepisy prawne w początkach Polsce Ludowej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Nowa sytuacja polityczna, która miała miejsce w Polsce po II wojnie światowej w związku z przejęciem władzy przez komunistów, przyniosła zasadniczą zmianę w kwestiach ustrojowych i prawnych. Zmianie uległo rozumienie funkcji prawa, co najprawdopodobniej wpłynęło również na proces legislacyjny. Cel naukowy został realizowany na podstawie aktów normatywnych, literatury teoretycznoprawnej i historycznoprawnej. PROCES WYWODU: W kolejnych fragmentach artykułu podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania: W jaki sposób stanowiono nowe przepisy prawne? Jak dokonywano instrumentalizacji prawa w sądownictwie powszechnym i wojskowym? W jakim zakresie wykorzystywano tajne rozkazy organizacyjne jako sposób na tworzenie nowych sądów i organów pozasądowych? WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Działalność legislacyjna w początkach funkcjonowania Polski Ludowej nie miała na celu stanowienie prawa zgodnie z zasadami stanowienia przepisów prawa i zasadami techniki legislacyjnej. Lekceważono wszystkie zasady znane państwu demokratycznemu. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Omawiana problematyka jest istotna nie tylko z punktu widzenia historyków prawa, ale również historyków, prawników i politologów.
RESEARCH OBJECTIVE: Determining how the existing inter-war law was approached and how new legal regulations were introduced in the early Polish People’s Republic. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The new political situation that took place in Poland after World War II, due to the seizure of power by the communists, brought about a fundamental change in systemic and legal matters. The understanding of the function of law has changed, which seems to have affected the legislative process as well. The scientific goal was realized on the basis of normative acts, theoretical and legal literature as well as historical and legal literature. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The following parts of the article attempt to answer the following questions: How was the new legal regulation created? How was the law instrumentalised in common and military courts? To what extent have secret organizational orders been used as a way to create new courts and extrajudicial bodies? RESEARCH RESULTS: At the beginning of the functioning of the People’s Republic of Poland, the legislative activity was not aimed at enacting the law in accordance with the principles of establishing legal provisions and the principles of legislative technique. All the rules known to a democratic state were disregarded. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The discussed issue is important not only from the point of view of historians of law, but also historians, lawyers and political scientists.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2022, 13, 43; 11-25
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzeum kultury łemkowskiej w Zyndranowej
Autorzy:
Drozd, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27679770.pdf
Data publikacji:
2023-03-02
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Muzeum Kultury Łemkowskiej
Łemkowie
Ukraińcy
Polska Ludowa
Zyndranowa
Teodor Gocz
Opis:
W 1947 r. w wyniku akcji „Wisła” Łemków wysiedlono na Ziemie Zachodnie i Północne Polski. Tym samym ich materialny dorobek życia pozostał w dawnym miejscu zamieszkania i był narażony na dewastację. Z takim stanem rzeczy nie godziła się część Łemków, która po 1956 r. powróciła w swe rodzinne strony i postanowiła uratować kulturę materialną i duchową. Zaczęto odradzać amatorski ruch artystyczny oraz postanowiono zaopiekować się materialnymi śladami kultury łemkowskiej. Tym samym zrodził się pomysł utworzenia etnograficznego muzeum łemkowskiego. W 1968 r. na bazie zagrody Teodora Gocza w Zyndranowej stworzono izbę muzealną, która z czasem przyjęła nazwę Muzeum Kultury Łemkowskiej. Placówka ciągle borykała się z wieloma trudnościami. Brakowało środków finansowych oraz merytorycznego zabezpieczenia jej funkcjonowania. Niemniej cały czas powiększano zbiory muzealne oraz pozyskiwano nowe budynki. Twórcom muzeum przyświecał cel nie tylko zabezpieczenia i eksponowania materialnych śladów kultury łemkowskiej, lecz również utrzymania więzi wysiedlonych Łemków z ich dawną ojczyzną. Muzeum zaczęło także pełnić bardzo ważną rolę w zachowaniu tożsamości etnicznej Łemków.
Źródło:
Muzealnictwo; 2023, 64; 14-21
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wystawy dotyczące czasów Polski Ludowej w polskich muzeach w latach 1989–2017 w ujęciu ilościowym (statystycznym)
Autorzy:
Wąchała-Skindzier, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27761260.pdf
Data publikacji:
2022-10-14
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
narracja muzealna
wystawiennictwo
najnowsza historia Polski
Polska Ludowa
analiza ilościowa
Opis:
Cel badań stanowiło sondażowe sprawdzenie obecności historii PRL-u w narracji muzealnej w latach 1989–2017. Należy zaznaczyć, iż jest to ponowione, uzupełnione oraz pogłębione badanie względem badania przedstawionego w artykule PRL w narracji muzealnej ostatniego 25-lecia, który ukazał się w 2014 r. w czasopiśmie „Światowid. Rocznik Muzeum PRL-u (w organizacji)”. Prezentowane w niniejszym tekście badania są częścią dysertacji doktorskiej i stanowią ich drugi etap. W wyniku prowadzonych badań w oparciu o materiał dostarczony w formie ankiet z muzeów i na podstawie indywidualnych kwerend powstała baza danych obejmująca 642 wystawy. Przy opracowaniu danych jako metodę zastosowano analizę ilościową (quantitative analysis). W badaniu, po dokonaniu oczyszczenia danych, poddano analizie następujące trendy statystyczne: długość trwania wystaw w całym badanym okresie, procentowy udział długości trwania wystaw w badanym okresie, procentowy udział tematów wiodących, procentowy udział tematów w poszczególnych miastach. Przeprowadzona analiza umożliwiła zaobserwowanie trendów w narracji muzealnej dotyczącej Polski Ludowej. Prowadzone prace pozwoliły określić, jaka długość wystaw jest najbardziej powszechna w narracji muzealnej w wybranym okresie (do dwóch lat oraz wystawy stałe). Wskazano najpopularniejsze kategorie: historia sztuki, historia polityczna, historia życia codziennego. Wyszczególniono trzy grupy ośrodków miejskich, w których narracja muzealna dotycząca Polski Ludowej jest obecna z różnym natężeniem. Czwarta grupa obejmuje miasta, w których w muzeach tematu Polski Ludowej nie podjęto w ciągu 28 lat lub nie można tego wiarygodnie stwierdzić.
Źródło:
Muzealnictwo; 2022, 63; 185-193
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marnotrawstwo w PRL: studia nad gospodarką państwową
Prodigality in the period of PRL: studies in state economy
Őkonomische Verschwendung in der Volksrepublik 
 Polen: Studien über die Staatswirtschaft
Les déchets dans la République populaire de Pologne: 
 l’étude de l’économie de l’État
Расточительность в ПНР: исследования по народ-
 ному хозяйству
Autorzy:
Romański, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22894345.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska Republika Ludowa
polityka gospodarcza
marnotrawstwo
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 2; 193-206
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budownictwo sakralne w archidiecezji poznańskiej w latach 1945-1977
Sacred architecture in the Archdiocese of Poznań in the years 1945-1977
Autorzy:
Wilczyński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043575.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Kościół katolicki
archidiecezja poznańska
Polska Ludowa
budownictwo sakralne
arcybiskup Antoni Baraniak
Opis:
Powojenny rozwój urbanistyczny Wielkopolski spowodował luki w systemie sieci parafialnej Kościoła poznańskiego. Nie bez znaczenia dla poprawnego funkcjonowania archidiecezji były też zniszczenia świątyń, powstałe w czasie II wojny światowej. Niestety, polityka władz komunistycznych obliczona była na laicyzację społeczeństwa i spowodowanie możliwie największych utrudnień w rozwoju życia religijnego w Polsce. Archidiecezja poznańska – podobnie jak inne diecezje – w całym okresie Polski Ludowej musiała zmagać się z przeciwdziałaniem władz w zakresie budownictwa sakralnego.
The post-war urban development of Greater Poland aff ected gaps in the network of parishes within the Church of the Archdiocese of Poznań. The proper functioning of the Archdiocese was also impaired by the destruction of churches during World War II. Regrettably, the policy of the communist authorities was aimed at laicization of the society and causing the greatest possible obstacles to the development of religiouslife in Poland. The Archdiocese of Poznań – similarly to other dioceses – had to struggle against the counteraction of the authorities in the fi eld of sacred architecture.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2018, 13; 107-160
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka gotowości szkolnej w poradnikach dla rodziców z lat 1918-1989
School readiness in guidebooks for parents from the years 1918-1989
Autorzy:
Małek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544538.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
dojrzałość szkolna
gotowość szkolna
historia wychowania
Druga Rzeczypospolita
Polska Ludowa
poradniki
Opis:
Dziecko rozpoczynające naukę w szkole wkracza w zupełnie nowy etap swojego życia. Aby mogło sprostać stawianym przed nim wymaganiom, niezbędne jest osiągnięcie przez nie gotowości szkolnej. Celem niniejszej analizy jest ukazanie ewolucji zaleceń kierowanych do rodziców w zakresie przygotowania dziecka do rozpoczęcia edukacji szkolnej. Przedmiotem badania są cechy oraz umiejętności, jakie twórcy poradników uznawali za niezbędne dziecku w chwili podjęcia przez nie nauki w szkole. Materiał źródłowy podjętych analiz stanowią poradniki dla rodziców wydane w latach 1918-1989.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2018, 1; 147-157
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kartografia prasowa w Polsce Ludowej (1945-1989)
Press cartography in the Polish Peoples Republic (1945-1989)
Autorzy:
Kowalski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204441.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
kartografia
kartografia prasowa
Polska
Polska Ludowa
cartography
press cartography
Polish press cartography
Opis:
W artykule omówiono tematykę i grafikę map w większych gazetach centralnych na tle warunków funkcjonowania polskiej prasy w czterdziestopięcioletnim okresie od zakończenia drugiej wojny światowej do 1989 roku.
After WW II Polish press cartography could develop spontaneously and multidirectionally only for a short period of time. During that time it followed the example of pre-war press. Communist authorities intended to subordinate the press completely - they finally achieved that goal after falsified elections of 1947. For the next decades the press was controlled practically by a one party - Polish United Workers' Party (PZPR). Press illustrations (photographs, maps, diagrams, also for propaganda use) were initially (in the forties) provided by two agencies. From 1951, after a further reorganization there remained only one - Central Agency of Photography (CAF). Newspaper publishers, especially of national papers, often had their own artists, who drew maps and other illustrations. Party and state authorities not only restricted the flow of information, but also affected its character. As early as in the late firties information was being controlled and selected; international news (in the wake of Cold War) as well as domestic - e.g. concerning industry. Maps published in central dailies to a large extent reflected the topics of publications as well as features of infornational policy and propaganda of the time. They were mainly reference maps presenting international affairs. Their number grew during the times of political changes (e.g. decolonization of Africa) military conflicts (e.g. in Korea, China, Indochina, Middle East, Latin America) and during the periods when the attention of society was to be diverted from domestic and local affairs (e.g. in the seventies and eighties). Percentage of maps dealing with domestic and local (the place of publication) issues was significantly lower than those on international affairs; it also varied in different periods. It was relatively high in the first post-war decade, because of the publication of many plans and town-planer concepts of reconstruction of ruined cities, especially the capital. Plans of new investments in industry and agriculture were also common at that time. The number of maps and plans of new instruments rose again in the seventies, during the time of economic prosperity and the later "propaganda of success". The number of communication maps also went up, mainly in connection with new investments and changes in the organization of traffic. In order to "strengthen people's faith in the Party and Authorities" newspapers organized picnics, which were preceded by the publication of plans and traffic schemes. The decline of economy in the late seventies brought on the general strike of 1980, the rise of Solidarity and the end of Party's monopole in information policy. After the Martial Law has been introduced on 13th December 1981, all dailies except Trybuna Ludu and Żołnierz Wolności were closed. After the suspension of the Matial Law the press continued to write more about foreign than domestic affairs, with the percentage of reference and locator maps reaching 80% in some years. The political changes after 1989, which resulted in the abolishing of censorship and the end of Party's and State informational monopole also transformed press. Thw range of maps became significantly wider, their number grew and their graphic design improved. Introduction of computer technology into editing was also significant for press cartography.
Źródło:
Polski Przegląd Kartograficzny; 2003, T. 35, nr 2, 2; 114-125
0324-8321
Pojawia się w:
Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność niemiecka w polityce etnicznej „Polski Ludowej”
German Population in the Ethnic Policy of “People’s Poland”
Autorzy:
Szczepański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081562.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
polityka etniczna
mniejszość niemiecka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
ethnic policy
German minority
Polish People's Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
Opis:
Po zakończeniu II wojny światowej w granicach Polski znajdowało się według różnych źródeł między 3,5 a 4,5 mln obywateli byłej III Rzeszy Niemieckiej. Zgodnie z ustaleniami tzw. Wielkiej Trójki, podjętymi w trakcie konferencji w Jałcie i Poczdamie, powyższa ludność miała zostać wysiedlona w granice powojennych Niemiec. Masowe akcje deportacyjne trwały w latach 1946 –1949 i objęły zdecydowaną większość populacji, ale w dotychczasowym miejscu zamieszkania pozostało wciąż ok. 200 tys. osób. W kolejnych latach istnienia „Polski Ludowej” również i one sukcesywnie opuszczały terytorium państwa, udając się na emigrację na Zachód. Nadrzędnym celem powstania niniejszego artykułu było podjęcie próby charakterystyki polityki etnicznej względem ludności niemieckiej w powojennej Polsce. Na przestrzeni lat stosunek państwa do powyższej grupy podlegał istotnym fluktuacjom, odznaczając się zarówno podejmowaniem wobec niej działań represyjnych, jak i umożliwieniem jej względnie niezakłóconej egzystencji
After the Second World War, according to various sources, there were between 3.5 and 4.5 million citizens of the former German Third Reich within the borders of Poland. According to the agreements of the so-called Big Three, made during the Yalta and Potsdam conferences, this population was to be resettled within the borders of post-war Germany. The mass deportation actions lasted from 1946 to 1949 and covered the vast majority of the population, but still about 200,000 people remained in their previous places of residence. In the following years of the existence of "People's Poland", they also gradually left the country, emigrating to the West. The primary objective of this paper was to attempt to characterize ethnic policy towards the German population in the post-war Poland. Over the years, the attitude of the state towards this group has fluctuated considerably, being characterized both by repressive measures and by the possibility of enjoying a relatively undisturbed existence.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2021, 3, 40; 9-24
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Did Totalitarian Experience Shape Democratic Norms? Struggle for the Independence of the Polish Judiciary and its Results: Conclusions from Talks with Professor Adam Strzembosz
Autorzy:
Stanisław, Zakroczymski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902875.pdf
Data publikacji:
2019-09-23
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Communist Poland
judicial independence
“Solidarity”
Adam Strzembosz
Polska Ludowa
niezawisłość sędziowska
“Solidarność”
Opis:
This paper is a confrontation of the statements made by eminent Polish Professor of Law, Adam Strzembosz, in the interview published in the form of a book Między prawem i sprawiedliwością, with the views presented in the legal, historical, and sociological literature. I describe the ways judicial independence was limited in Communist Poland, and the strategies judges undertook to counteract that phenomenon. Special emphasis is put on the attitude of the “Solidarity” movement towards this problem and the judge’s behavior under Martial Law. In conclusion, I try to prove that the post-totalitarian trauma in Polish judiciary provoked an “over-sensitivity” in regard to the judicial independence.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 80; 421-438
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyższe szkolnictwo rolnicze jako narzędzie przekształcania i rozwoju wsi polskiej w latach 1945–1989
Autorzy:
Popiński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533360.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
Polska Rzeczypospolita Ludowa
wyższe szkolnictwo rolnicze
wieś
Opis:
Mimo wielu niewątpliwych osiągnięć dydaktycznych i naukowych wyższego szkolnictwa rolniczego, jego rzeczywisty wpływ na oblicze rolnictwa i wsi polskiej pozostawał wysoce nieadekwatny do oczekiwań i nakładów. Uczelnie te pozostały, podobnie jak reszta polskiego szkolnictwa wyższego, zakładami słabo powiązanymi z praktyką gospodarczą. Fetyszyzowano w nich znaczenie zmian organizacyjnych, tworzenie dużych struktur. Dominowała uwarunkowana ideologicznie i politycznie wiara, iż ilość przerodzi się w jakość. Nie na wiele zdał się również wysiłek dydaktyczny, gdyż znaczna część absolwentów uczelni rolniczych po ukończeniu studiów nie podejmowała ciężkiej, stosunkowo słabo nagradzanej pracy w rolnictwie. Polska wieś pozostała bardzo słabo wykształcona, konserwatywna i oporna na zmiany. W takiej sytuacji wpływ wyższego szkolnictwa rolniczego na polską wieś był mocno ograniczony.
Źródło:
Społeczeństwo i Ekonomia; 2017, 1(7); 102-117
2353-8937
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Ekonomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pługiem i purpurą albo Polska Ludowa jako monarchia
With plow and purple – Poland of the People as monarchy
Autorzy:
Kuligowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459616.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
chłopi
demokracja
monarchia
Polska Ludowa
program
democracy
monarchy
peasants
People’s Poland
Opis:
Artykuł dotyczy monarchistycznych koncepcji Polski Ludowej. O Polsce Ludowej na polskiej lewicy i centrolewicy pisano i dyskutowano przynajmniej od 1905 r., a koncepcje monarchistyczne były niszowe wśród jej wyobrażeń. Pojawiły się one jedynie w programie Związku Młodej Polski Ludowej w 1907 r. oraz w analogicznym dokumencie Zjednoczenia Ludowego z 1917 r. Pierwszy z tych tekstów jest bardziej socjalny w sferze społecznej, drugi – nieco bardziej zachowawczy. Oba są jednak świadectwem chłopskiego przywiązania do instytucji monarchii, które zniknęło ostatecznie w okresie międzywojennym.
The article is about monarchist conceptions of People’s Poland. Polish left-wing and center-left were writing and were discussing a People’s Poland since at least 1905, but conceptions of monarchy were niche ideas. They ocurred only in the program of the Association of Young People’s Poland in 1907 and in an analogical document of the Union of People from 1917. The First text is more welfare in social things, the second – little more conservative. However both are the proof, that peasants were attached to monarchy. This attachment disappeared in the interwar period.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 141-145
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy stalinowskiego prawa karnego na podstawie podręcznika I. Andrejewa, L. Lernella i J. Sawickiego Prawo karne Polski Ludowej z 1950 r.
Traits of Stalinist Penal Law Based on a 1950 Handbook by Igor Andrejew, Leszek Lernell and Jerzy Sawicki Prawo karne Polski Ludowej [Criminal Law of the People’s Republic of Poland]
Autorzy:
Osak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954637.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
penal law
Peoples’ Poland
stalinism
totalitarianism
prawo karne
Polska Ludowa
stalinizm
totalitaryzm
Opis:
Celem niniejszej publikacji jest zaprezentowanie cech prawa karnego epoki stalinizmu w Polsce w oparciu o treść wydanego po raz pierwszy w 1950 r. podręcznika Prawo karne Polski Ludowej, autorstwa I. Andrejewa, J. Sawickiego i L. Lernella. W tym celu omówione zostały zagadnienia pojawiające się w treści publikacji, takie jak: materialne pojęcie przestępstwa, retroaktywność, karalność przygotowania, kreowanie poprzez stosowanie wykładni relacji z ustawodawstwem przedwojennym, krytyka szkoły socjologicznej w prawie karnym, miejsce kary śmierci w systemie kar. Na podstawie ich charakterystyki zidentyfikowane zostały cechy stalinowskiego prawa karnego, do których zaliczyć można nadmierną represyjność, podporządkowanie prawa aparatowi władzy, czy jego instrumentalizację. Identyfikację tych cech umożliwiło wykorzystanie współczesnej literatury przedmiotu, przedstawienie przepisów obowiązujących wówczas ustaw czy porównanie treści podręcznika z obecnym stanem wiedzy historycznej. Charakterystyka cech stalinowskiego prawa karnego została poprzedzona zarysowaniem okoliczności towarzyszących powstaniu podręcznika. Złożyły się na nie: przedstawienie pozycji podręcznika wśród dotychczas istniejących pomocy naukowych do nauki prawa karnego; powstałych recenzji, ze szczególnym uwzględnieniem tej autorstwa W. Woltera, a także rozważania związane z wpływem biografii autorów na treść ich dzieła. Ponadto, zwięźle została scharakteryzowana nauka prawa karnego w pierwszych latach istnienia Polski Ludowej, wraz ze wskazaniem, dlaczego podręcznik I. Andrejewa, L. Lernella i J. Sawickiego był szczególnie potrzebny do nauki w szkołach prawniczych, tworzonych przez władzę ludową.
Purpose of this paper is to present traits of penal law during Stalinist period in Poland based on a handbook by I. Andrejew, L. Lernell and J. Sawicki Prawo karne Polski Ludowej, which was first published in 1950. For this purpose, a number of issues appearing in the publication were described, such as: materialist definition of crime, ex post facto law, penality of preparation, attitude towards pre-war legislation instituted by interpretation, criticism of sociological school in penal law, position of death penalty in punishment system. Based on characteristics of them, traits of Stalinist penal law were identified, some of which are: excessive repressiveness, subordination of law to the power, or its instrumentalization. Identification of these traits was made possible by utilization of modern literature concerning the subject, presentation of regulations from laws having effect at the time, as well as comparison of handbook’s contents with current historical knowledge. Characteristics of traits of Stalinist penal law was preceded by a description of circumstances of origins of the handbook – its position among existing course books, reviews and consideration of impact of authors’ personal background on character of their work. What is more, teaching of penal law in the early days of Peoples’ Poland was briefly described, with an indication, why work of I. Andrejew, L. Lernell and J. Sawicki was particularly needed in law schools created by communist government.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 1; 219-238
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy roślin mówią o człowieku. Ilona Kulak, Ludowy obraz człowieka utrwalony w nazwach roślin (na przykładzie leksyki górali rabczańskich), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2022, 460 s.
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670881.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polska kultura ludowa
nazwy roślin
ludowy obraz świata
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 333-338
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sobie samym
About myself (with a list of publications)
Autorzy:
Szawłowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032626.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Ryszard Szawłowski - autobiografia
Wileńszczyzna
Polska Ludowa
emigracja
Uniwersytet w Calgary
sowietologia
Rafał Lemkin
Opis:
Te krótką autobiografię przygotował śp. prof. Ryszard Szawłowski ok. 2006 r. Odnaleziona została w komputerze osoby, która przepisywała opracowania prof. Szawłowskiego. Nosiła tytuł Curriculum vitae, co wskazywałoby, że powstała dla konkretnych potrzeb. Po naradzie z Panią Hanną, żoną śp. Profesora, postanowiliśmy opublikować tekst w całości, uzupełniając notatką z 2008 r. z listu do ministra spraw zagranicznych oraz notatką z 2009 r., celu powstania której nie ustalono. Taka swoista autobiografia ma szczególne znaczenie, gdyż życie i dzieło śp. Profesora Szawłowskiego nie jest szerzej znane. Redakcja dziękuje Pani Hannie Szawłowskiej oraz Pani Ewie Siemaszko za przekazanie materiału.
A curriculum vitae written in 2006 by late Professor Ryszard Szawłwoski, a tireless researcher of the life and achievements of Rafał Lemkin. The curriculum vitae was supplemented in 2008. An appendix features the list of the author’s publications updated by the Editors.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 504-519
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety jako „szare eminencje” w komunistycznej elicie władzy w Polsce
Autorzy:
Szumiło, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632141.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
power elite, communism, women, People’s Poland
elita władzy, komunizm, kobiety, Polska Ludowa
Opis:
The problem of the very low participation of women in the power elite in Poland in 1944–1989, and in particular the reasons for this situation, has not been thoroughly researched. The least studied is the issue of the role of women as “gray eminence”, exerting informal influence on decision-making processes. This text presents the profiles of six communist women, whose activity as “gray eminence” finds the greatest confirmation in available sources. Three of them worked in various segments of state power (Julia Bristiger, Maria Wierna, Julia Minc), two in the central party apparatus (Zofia Gomułkowa, Teodora Feder), and one is an example of an influential woman seated in the regional party apparatus of the provincial level (Sara Nomberg-Przytyk). The analysis of these six cases leads to the conclusion that the informal strength of these women in the communist power elite was influenced by the following factors: gained experience, length of party membership, education and skills, and the position of a husband as a party activist or acquaintance among other members of the power elite.
Problem bardzo niskiego udziału kobiet w elicie władzy w Polsce w latach 1944–1989, a zwłaszcza przyczyn takiej sytuacji, nie doczekał się jeszcze pogłębionej analizy. Najmniej rozpoznana jest kwestia roli kobiet jako „szarych eminencji”, wywierających nieformalny wpływ na procesy decyzyjne. W niniejszym artykule przedstawiono sylwetki sześciu komunistek, których działalność w roli „szarych eminencji” znajduje największe potwierdzenie w dostępnych źródłach. Trzy z nich pracowały w różnych segmentach władzy państwowej (Julia Bristiger, Maria Wierna, Julia Minc), dwie w centralnym aparacie partyjnym (Zofia Gomułkowa, Tedora Feder), zaś jedna stanowi przykład wpływowej kobiety usadowionej w terenowym aparacie partyjnym szczebla wojewódzkiego (Sara Nomberg-Przytyk). Analiza tych sześciu przypadków prowadzi do wniosku, że o nieformalnej silnej pozycji zajmowanej przez te kobiety w komunistycznej elicie władzy decydowały następujące czynniki: posiadane doświadczenie, staż partyjny, wykształcenie i umiejętności, a także pozycja męża jako działacza partyjnego lub znajomości wśród innych członków elity władzy.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety jako „szare eminencje” w komunistycznej elicie władzy w Polsce
Autorzy:
Szumiło, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632161.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
power elite, communism, women, People’s Poland
elita władzy, komunizm, kobiety, Polska Ludowa
Opis:
Problem bardzo niskiego udziału kobiet w elicie władzy w Polsce w latach 1944–1989, a zwłaszcza przyczyn takiej sytuacji, nie doczekał się jeszcze pogłębionej analizy. Najmniej rozpoznana jest kwestia roli kobiet jako „szarych eminencji”, wywierających nieformalny wpływ na procesy decyzyjne. W niniejszym artykule przedstawiono sylwetki sześciu komunistek, których działalność w roli „szarych eminencji” znajduje największe potwierdzenie w dostępnych źródłach. Trzy z nich pracowały w różnych segmentach władzy państwowej (Julia Bristiger, Maria Wierna, Julia Minc), dwie w centralnym aparacie partyjnym (Zofia Gomułkowa, Tedora Feder), zaś jedna stanowi przykład wpływowej kobiety usadowionej w terenowym aparacie partyjnym szczebla wojewódzkiego (Sara Nomberg-Przytyk). Analiza tych sześciu przypadków prowadzi do wniosku, że o nieformalnej silnej pozycji zajmowanej przez te kobiety w komunistycznej elicie władzy decydowały następujące czynniki: posiadane doświadczenie, staż partyjny, wykształcenie i umiejętności, a także pozycja męża jako działacza partyjnego lub znajomości wśród innych członków elity władzy.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ideał wychowania w Polsce w latach 1945-1949 w publicystyce "Nowej Szkoły"
The ideal of education in Poland in the years 1945-1949 in journalism of New School
Autorzy:
Klaus, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544160.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
historia wychowania
człowiek uspołeczniony
ideał wychowania
komunizm
Nowa Szkoła
Polska Ludowa
PRL
wychowanie
wychowawca
Opis:
Niniejsza publikacja przygląda się z bliska kwestiom związanym z kształtowaniem się ideału wychowania w polskiej, zmierzającej ku komunizmowi powojennej rzeczywistości; ideału opartego na wytycznych w znacznej mierze zaimportowanych zza wschodniej granicy, z ZSRR. Analizie poddane zostają wybrane artykuły (w całości lub częściowo traktujące o wychowaniu), które w latach 1945-1949 ukazały się na łamach periodyku Nowa Szkoła, stanowiącego w ówczesnych czasach jedną z kluczowych lektur dla pedagogów, a zatem wykorzystywanego wielokrotnie w celach propagandowych.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2013, 1; 77-86
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Main Problems of the Codification Works on Substantive Misdemeanor Law in People’s Poland
Autorzy:
Marcin, Łysko,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903128.pdf
Data publikacji:
2019-09-21
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
People’s Poland
Code on Misdemeanours
codification works
Polska Ludowa
kodeks wykroczeń
prace kodyfikacyjne
Opis:
The result of the codification works that were carried out in the years 1960-1971 on substantive misdemeanour law in Poland was a Code on Misdemeanours of 1971. The measures created in this Code were strongly influenced by the idea of misdemeanours polarization and stratification of responsibilities. According to this idea, severe repression was supposed to be limited to the most serious misdemeanours. Towards other offenders progressive leniency was provided, with non-criminal means replacing them. Under influence of political factors the character of general part of Code on Misdemeanours was determined by provisions which were introduced aimed at severe treatment of serious offenders. Also the specific part was shaped in the repressive spirit. The conditions to realise the assumptions accepted by codifiers of the substantive misdemeanour law were created only after the fall of communist system in Poland, when in 1990 the adjudicating boards were cut off from the influence of Ministry of Internal Affairs and placed in the structures of the Ministry of Justice.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 80; 223-233
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia Polski Ludowej 1945–1989. Uwagi na marginesie książki Rafała Stobieckiego
Historiography of People’s Poland 1945–1989. Comments on the margin of Rafał Stobiecki’s book
Autorzy:
Puś, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142360.pdf
Data publikacji:
2022-10-14
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rafał Stobiecki
historiografia polska
Polska Ludowa 1945–1989
Polish historiography
People’s Poland 1945–1989
Opis:
Artykuł omawia książkę historyka historiografii, profesora nauk humanistycznych Rafała Stobieckiego pt. Historiografia PRL. Zamiast podręcznika (Łódź 2020) oraz ustosunkowuje się do przedstawionych w niej tez.
The article discusses a book by the historian of historiography, professor of humanities, Rafał Stobiecki, entitled Historiography of Polish People’s Republic. Instead of a textbook [Historiografia PRL. Zamiast podręcznika] (Łódź 2020) and responds to the theses presented in it.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2022, 28; 263-280
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja prawna Kościoła katolickiego w Polsce Ludowej
Legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic
La situation juridique de lÉglise catholique en Pologne Populaire
Autorzy:
Wierzbicki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791279.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Catholic Church
Polish People’s Republic
communist regime
Kościół Katolicki
Polska Ludowa
reżym komunistyczny
Opis:
Poland, after the Second World War, was in communist bloc. Due to immense political changes which took place against religion and Church. Legal situation of the Church in the Communist Period was extremely difficult because legal status of the Church had not been regulated. The article includes a legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic. At the beginning it was defined the term of “communist regime” regarding churches and other religious unions. The grounds for communist regime is ideological and political monism . It is characterized by negative opinion of religion’s role in social life. Society was manipulated by big discrepancy between statutory law and its application. The following article shows the application of communist regime in Poland. Polish society resisted against the application of that system. Political system against the Church were changing within the years. Finally, the Author showed that dialogue between the Church and communist authorities had a material impact on the legal regulation.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2013, 2(15); 115-127
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trauma czy raj utracony? Reminiscencje okresu PRL w powieści Ono Doroty Terakowskiej
Trauma or Paradise Lost? Reminiscing Polish People’s Republic in Dorota Terakowska’s Ono
Autorzy:
Pielorz, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203235.pdf
Data publikacji:
2020-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Dorota Terakowska
Ono
Guma do żucia
trauma
Polish People’s Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa – PRL)
rape
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
gwałt
Opis:
Artykuł stanowi próbę opisania sposobów funkcjonowania przeszłości w pamięci bohaterów powieści Ono Doroty Terakowskiej, zwłaszcza postrzegania przez nich czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Wydarzenia z tego okresu pozostały głęboko zakorzenione w ich świadomości, jednak Teresa, Jan oraz Irena diametralnie różnią się sposobem zarówno postrzegania ówczesnej rzeczywistości, jak i przekazywania swych wspomnień innym. Po scharakteryzowaniu właściwych tym postaciom typów pamięci PRL oraz omówieniu ich przy użyciu kategorii traumy uwaga zostaje przeniesiona na Ewę – główną bohaterkę książki, która musi mierzyć się ze swoją własną traumą, jaką stanowi gwałt. Interpretacja tego wątku pozwala m.in. pokazać, że fikcyjne wydarzenia pisarka wykorzystała, by wypowiedzieć ważne prawdy dotyczące przemocy o charakterze seksualnym, a szczególnie jej społecznego postrzegania. Rozważania dotyczące (traumatycznej) przeszłości zostają uzupełnione o wątek autobiograficzny, co umożliwia paralelna lektura Ono oraz quasi‑politycznego, autobiograficznego utworu Terakowskiej, zatytułowanego Guma do żucia.
This article is an attempt to describe the ways in which the past – the especially Polish People’s Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa – PRL) – performs in the memory of the protagonists of Dorota Terakowska’s novel Ono. Teresa, Jan and Irena vary in both perceiving those realities and passing these memories on to their descendants. After discussing different types of the memory of PRL and describing them using the concept of trauma the author focuses on Ewa – the main protagonist of the book in question. She has to deal with her own trauma, which is a consequence of rape. Shedding light on this motif enables one to see that Terakowska used fictional situations to voice some serious observations concerning the real problem of sexual assault and its social perception. Those remarks are supplemented with autobiographicalelement provided by parallel reading of Ono and Guma do żucia (Terakowska’s autobiographical quasi‑political text).
Źródło:
Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 1; 125-148
2719-5767
Pojawia się w:
Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żydzi w Białymstoku po II wojnie światowej jako przykład społeczności zanikającej
Jews in Bialystok after World War II as an Example of a Vanishing Community
Autorzy:
Sadowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Jews
Bialystok
Holocaust
People’s Poland
repatriation
emigration
Żydzi
Białystok
Holokaust
Polska Ludowa
repatriacja
emigracja
Opis:
Tekst dotyczy zamieszkałej w Białymstoku, mieście wojewódzkim w północno-wschodniej Polsce, społeczności żydowskiej, w której w okresie powojennym zachodziły procesy prowadzące do jej zupełnego zaniku. Liczebność tej populacji w konsekwencji wydarzeń II światowej zmniejszyła się z ponad 40 tys. do maksymalnie 1,5 tys. W artykule przedstawiono dalsze jej zmiany, zachodzące głównie na skutek ruchów wędrówkowych i procesów akulturacji. Przenalizowano również strukturę płci oraz wieku tej populacji, bardzo mocno zaburzonej na skutek Holokaustu. Analizie poddano także strukturę zawodową, będąca efektem prób powrotu do zajęć przedwojennych, ale ulegającą przemianom pod wpływem reform ustrojowych w Polsce. Kondycja białostockich Żydów jest wyrazistym przykładem sytuacji, w jakiej mniejszość ta znalazła się w powojennej Polsce. Z tego względu problem ten może być interesujący nie tylko dla badaczy historii lokalnej i regionalnej, ale także wszystkich zainteresowanych losami Żydów w Europie Środkowo-Wschodniej, skutkami demograficznymi II wojny światowej, jak i polityką narodowościową rządów komunistycznych i konsekwencjami wymuszonych przez nie przemian społeczno-gospodarczych.
The article concerns the Jewish community living in Bialystok, northeastern Poland’s largest city, who, in the post-war period, lived through processes which led to its complete disappearance. As a consequence of World War II, the population of the community decreased from over 40,000 to a maximum of 1,500. The research revealed further changes, mainly caused by migratory movements and the process of acculturation. Further subjects of study were the structure of the sex and age of this population, very much altered due to the Holocaust, and the professional structure, shaped by attempts to return to pre-war occupations, but undergoing changes due to political reforms in Poland. The condition of the Białystok Jews is a clear example of the situation in which this minority found itself in post-war Poland. For this reason, this issue may be interesting not only for local and regional researchers, but also for those interested in the fate of Jews in Central and Eastern Europe, the demographic consequences of World War II as well the nationalist policy of communist governments and the effects of the forced socio-economic changes resulting from them.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 273-300
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa źródła do poglądów i mentalności katolickiej inteligencji u progu Polski Ludowej
Two Sources for the Views and Mentality of the Catholic Intelligentsia at the Threshold of People’s Poland
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919540.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
communism
„Dziś i Jutro”
Lay Catholics
People's Poland
„Tygodnik Powszechny”
katolicy świeccy
komunizm
Polska Ludowa
Opis:
W tekście zostały zaprezentowane dwa źródła dotyczące politycznych poglądów i mentalności polskiej inteligencji katolickiej w pierwszych latach Polski Ludowej. Pierwszym z nich jest memoriał grupy „Dziś i Jutro” do Władysława Gomułki, prezentujący jej polityczne aspiracje i koncepcje, zmierzające do utworzenia współrządzącej Polską partii katolickiej. Drugi jest opracowaniem sytuacji w kraju, adresowanym do polskich władz emigracyjnych, z akcentem na poglądy katolików świeckich, rozczarowanych koncepcjami insurekcyjnymi i antyrosyjskimi. Dokumenty te pozwalają zrozumieć nie tylko ówczesne dylematy i wybory ideowe katolików, ale stanowią również istotny przyczynek do genezy późniejszych sporów środowisk katolickich w komunistycznej Polsce.
The text presents two sources concerning the political views and mentality of the Polish Catholic intelligentsia in the first years of the People's Republic of Poland. The first is a memorandum from the „Dziś i Jutro” group to Władysław Gomułka, presenting its political aspirations and concepts, aiming to create a co-governing Catholic party in Poland. The second is a study of the situation in the country, addressed to the Polish authorities in exile, with an emphasis on the views of lay Catholics disillusioned with insurrectionist and anti-Russian concepts. These documents allow one to understand not only the dilemmas and ideological choices of Catholics at the time but also provide an important contribution to the genesis of later disputes among Catholic circles in communist Poland.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1395-1433
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy badawcze ochrony radiologicznej i radiobiologii w okresie XXX-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Autorzy:
Majle, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872415.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
ochrona radiologiczna
radiobiologia
Polska Rzeczpospolita Ludowa
historia
choroby czlowieka
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1974, 25, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realia, surrealia. L’universalità del grottesco in Mała apokalipsa di Tadeusz Konwicki
Realia, surrealia. The universality of the grotesque in Tadeusz Konwicki’s novel Mała apokalipsa
Autorzy:
Mafrica, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195797.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Grotesque
Realia
Mała Apokalipsa
Tadeusz Konwicki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
In this paper, I will examine Mała apokalipsa (1979) by Tadeusz Konwicki with the aim of highlighting how, despite all the mentions of the reality of the then Polish People’s Republic, the novel can also be fully appreciated outside its cultural and historical context. Following an analysis of the ways the structural principle of the book, the grotesque, interweaves reality and surreality, I will explore the Italian edition of Konwicki’s novel through the lens of world literature’s postulate concerning the possibility of a work gaining new meanings outside its original framework.
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2020, 11; 119-134
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu modelu ochrony zdrowia w powojennej Polsce – od państwowej służby zdrowia do publicznej opieki zdrowotnej (1945 – 2009)
In Search for a Model of Health in Poland after WW2 – from the State’s Health Service to the Public Health Care (1945–2009)
Autorzy:
Kozłowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591086.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
health care
People’s Poland
III Republic of Poland
ochrona zdrowia
Polska Ludowa
III Rzeczpospolita Polska
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie modelu ochrony zdrowia, sposobu jego kształtowania w okresie Polski Ludowej oraz w III Rzeczypospolitej Polskiej. W latach 1945–2009 w Polsce system ochrony zdrowia uległ różnorodnym przeobrażeniom. Jego charakter był uzależniony od aktualnie panujących warunków społecznych, gospodarczych, politycznych. W Polsce poszukiwanie modelu ochrony zdrowia przebiegało od powszechnej służby zdrowia obejmującej lata 1948–1991 do publicznej ochrony zdrowia, której podstawę do funkcjonowania dała ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 roku.
The aim of this article is to present a model of health care, its configuration during People’s Poland and the III Republic of Poland. In the years 1945–2009 Polish health care system underwent profound changes and was affected by country’s social, economic and political situation. In Poland the model of health care proceeded from universal health care in the years of 1948–1991 to public health care which was based on the act on health care public services of 1991.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 3; 137-154
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieoczywiste ośrodki wojewódzkie z lat 1975–1998. Awans mniejszych miast w świetle sytuacji większych sąsiadów
The Non-Obvious Provincial Centres of 1975–1998. The Advancement of Smaller Cities in the Light of the Situation of Their Larger Neighbours
Autorzy:
Fonżychowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28692889.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polska Ludowa
podział administracyjny
miasta
rozwój regionalny
Polish People’s Republic
administrative division
cities
regional development
Opis:
Artykuł jest próbą ukazania awansu administracyjnego wybranych miast z lat 1975–1998. Cztery z nich otrzymały status ośrodków wojewódzkich mimo faktu, że w momencie desygnacji nie były największe na terenach nowo tworzonych jednostek administracyjnych. W artykule starano się zobrazować skalę rozwoju miast wybranych do roli centrów wojewódzkich i zestawić z sytuacją okolicznych ośrodków, które, oceniając sytuację wedle kryterium demograficznego, można uznać za zaskakująco pominięte.
This article presents the development of selected capitals of provinces between 1975 and 1998. The four described cities were given provincial status, even though, at the time of designation, they were smaller than other cities in the newly created administrative units. The article attempts to illustrate the range of development of cities selected as the voivodeship’s capital and to compare them with the neighbouring cities, which could be considered surprisingly omitted according to the demographic criteria.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 201-218
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
Idea of „People’s Poland” and its Adherents. People’s and Socialist vision of the Independent Polish State – Some Critical Remarks
Autorzy:
Piskała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33766959.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Socialism
peasant movement
„People’s Poland”
propaganda
social movements
socjalizm
ruch ludowy
„Polska Ludowa”
ruchy społeczne
Opis:
Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walczyć z wrogiem – o przemocy fizycznej jako sposobie realizacji komunistycznej myśli politycznej w Polsce Ludowej
Autorzy:
Trembicka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647629.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
enemy, the People’s Poland, the Polish United Workers’ Party, physical violence
wróg, Polska Ludowa, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, przemoc fizyczna
Opis:
The subject of the article is the physical violence as a way to implement the communist political thought in the People’s Poland in the years 1944–1989. The study involved the category of the enemy. In a totalitarian political system, there was a feedback loop between the revolutionary reality and the enemy. On the one hand, the revolutionary reality could not do without the enemy who was constant, only its image was changing. On the other hand, the existence of the enemy sanctioned the use of extraordinary measures. An inevitable part of the revolution was violence. It was the way to achieve the goal at the stage of the strugglefor power and its maintenance. In the People’s Poland, ways to combat with the enemy were flexible, depending on the purpose and needs: from direct physical repression to the relatively mild harassment. The scale of repression was a derivative of the natural evolution of the political system of the People’s Poland.
Przedmiotem artykułu jest przemoc fizyczna jako sposób realizacji komunistycznej myśli politycznej w Polsce Ludowej w latach 1944–1989. Badaniu poddano kategorię wroga. W totalitarnym systemie politycznym istniało sprzężenie zwrotne między rzeczywistością rewolucyjną a wrogiem: z jednej strony, rzeczywistość rewolucyjna nie mogła się obejść bez wroga, który był stały, zmieniał się tylko jego obraz, z drugiej natomiast, istnienie wroga sankcjonowało stosowanie nadzwyczajnych środków. Droga realizacji komunistycznej myśli politycznej uwzględniała pozaprawne sposoby działania. Nieuniknionym elementem rewolucji była przemoc. Przemoc była sposobem realizacji celu tak na etapie walki o władzę, jak i o jej utrzymanie. W Polsce Ludowej sposoby walki z wrogiem były elastyczne, uzależnione od celów i potrzeb: od bezpośrednich represji fizycznych aż po stosunkowo łagodne szykany. Skala represji fizycznych była pochodną ewolucji systemu politycznego Polski Ludowej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2015, 22, 2
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cenzura filmów zagranicznych w Polsce Ludowej lat 1945-1956. Rekonesans
The Censorship of Foreign Films in People’s Poland, 1945-1956: An Overview
Autorzy:
Klejsa, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520365.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
cenzura
import filmów
rozpowszechnianie filmów
Polska Ludowa
stalinizm
censorship
film import
film distribution
People’s Poland
Stalinism
Opis:
Autor podejmuje kwestię cenzury filmów zagranicznych w pierwszej dekadzie Polski Ludowej. Dokonuje przeglądu piśmiennictwa na wskazany temat, odnosząc się do cenzury filmów polskich. Podkreśla konieczność komplementarnej analizy informacji z CWF i GUKPPiW. Bazując na aktach wojewódzkich urzędów cenzury, pokazuje skalę zjawiska i skupia się na tzw. akcji weryfikacyjnej z 1953 r. oraz działaniach cenzorskich związanych z sytuacją polityczną w ZSRR. Akcentuje rolę cenzury w monitorowaniu reakcji widowni i porusza problem pokazów bezdebitowych.
The article deals with the hitherto poorly researched issue of foreign film censorship in the first decade of People’s Poland. In the introduction, the author draws attention to its specificity in relation to the censorship of Polish films. He emphasises the need for a complementary analysis of information from the Film Rental Office and the Main Office for the Control of Press, Publications, and Public Performances. The conflict between these institutions – as evident from files in the Archive of Modern Records – focused on the committee which qualified foreign films. Then, based on files from regional censorship offices in Poznań and Rzeszów, the author demonstrates the scale of the phenomenon, focusing on the “verification action” of 1953 and censorship activities connected with the political situation in the USSR. The conclusion underlines the role of censorship in monitoring the audience’s reactions and addresses the problem of illegal screenings.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2022, 118; 152-171
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between negation and engagement. European integration in Mieczysław F. Rakowski’s journalism and political activity in 1958–1990
Między negacją a zaangażowaniem. Integracja europejska w publicystyce oraz działaniach politycznych Mieczysława F. Rakowskiego 1958–1990
Autorzy:
Barabasz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043204.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European integration
People’s Poland
Comecon
German problem
EEC
integracja europejska
Polska Ludowa
RWPG
problem niemiecki
EWG
Opis:
The main aim of the article was to present the views of Mieczysław F. Rakowski on the multifaceted process of European integration in the years 1958–1990. Attention was focused on the “German problem”, the ideological war: capitalism – communism, the enlargement of the European Communities to new countries in the 1970s and 1980s.
Zasadniczym celem artykułu było przedstawienie poglądów Mieczysława F. Rakowskiego na wieloaspektowy proces integracji europejskiej w latach 1958–1990. Uwagę skoncentrowano na „problemie niemieckim”, wojnie ideologicznej: kapitalizm – komunizm, rozszerzeniu Wspólnot Europejskich o kolejne kraje w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.
Źródło:
Rocznik Integracji Europejskiej; 2021, 15; 319-336
1899-6256
Pojawia się w:
Rocznik Integracji Europejskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Poena sine lege” - czyny chuligańskie w orzecznictwie Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym (1951–1954)
Autorzy:
Zaćmiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608652.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym
chuligaństwo
wymiar sprawiedliwości
prawo
Polska Ludowa 1944–1956
Opis:
„Poena sine lege” - Hooligan Misdemeanours in the Adjudication of the Special Commission to Combat Embezzlement and Economic Sabotage (1951–1954)At the turn of the 1940s daily life in Stalinist Poland disclosed a growing phenomenon known as hooliganism, reflected in the press propaganda and statements made by politicians and lawyers. In November 1951 this topic became omnipresent in public discourse and the activity of the administration of justice. The article intends to present the adjudication of the Special Commission to Combat Embezzlement and Economic Sabotage, pertaining to misdeeds regarded as hooliganism. In view of the fact that in the 1949–1955 period both propaganda and the adjudication of the administration of justice applied the term: ”hooliganism” in a wholly arbitrary manner by using general criteria, it became necessary to depict its interdisciplinary systemic dimension as well as the propaganda, political, and legal struggle waged against it. The above–mentioned methodological and factual operation was indispensable since without its analysis it would be difficult to describe the mechanisms of the penalisation of hooliganism by the Special Commission, which in 1951–1954 sentenced for this “crime” 10 684 persons to labour camps, and fined 1 580 perpetrators. The Special Commission adjudication concerning hooliganism encompassed an extensive gamut of conduct (misdemeanours) treated not only in legal categories but also in social and political ones. Their classification was determined by the context of the committed ”crime” or misdemeanour. The adjudication praxis of the Special Commission demonstrates that incriminated hooliganism could be divided according to an adjective criterion into: “political”, “social” and “class”, i.e. crimes against life, health and property.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2016, 48, 1
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd zagadnień sportowych na łamach "Dziennika Polskiego" w latach 70. XX stulecia
A review of sports in "The Polish Daily" in the 70s of the twentieth century
Autorzy:
Knyspel-Kopec, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4976.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sport
Polska Rzeczpospolita Ludowa
historia
gazety
Dziennik Polski [czasop.]
polityka
propaganda
Opis:
Lata 70. XX stulecia upłynęły pod znakiem ważnych wydarzeń sportowych, swoim zasięgiem obejmujących wiele państw świata i liczne drużyny sportowe. Echa tych spotkań znajdujemy na łamach „Dziennika Polskiego”, który opisywał sukcesy i porażki rodzimych sportowców. Redakcja komentowała także trudną sytuację klubów sportowych, toczące się obrady na temat krzewienia i rozwoju sportu na szczeblu wojewódzkim. Organizowane w latach siedemdziesiątych wydarzenia sportowe, w których uczestniczyli Polacy, miały też znaczenie polityczne, pomocne w ukonstytuowaniu rządów komunistycznych w Polsce.
The 70s of the twentieth century were marked by major sporting events, its range including many countries in the world and numerous sports teams. Echoes of these meetings is found in “The Polish Daily”, which described the successes and failures of indigenous athletes. Editors also commented on the difficult situation of sports clubs, the ongoing deliberations on promoting and developing the sport at the provincial level. Organized in the seventies sporting events in which they participated Poles also had a political meaning as it was helpful in establishing communist rule in Poland.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2016, 15, 1
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osiągnięcia w dziedzinie badania i kontroli żywności oraz przedmiotów użytku w okresie 30-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Achievements in examination and control of food and everyday use objects during 30 years of Polish Peoples Republic
Autorzy:
Krauze, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872931.pdf
Data publikacji:
1975
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
jubileusz
zywnosc
badania naukowe
kontrola zywnosci
chromatografia cienkowarstwowa
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1975, 26, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rock i polityka w PRL-u. Historia trudnej znajomości
Rock and Politics in the People’s Republic of Poland
Autorzy:
Idzikowska-Czubaj, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488065.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
rock-music
People's Republic of Poland
muzyka rockowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The combination of rock music and the regime policy of the Polish People's Republic is certainly a high-risk relationship and it can lead us to many different conclusions. Not obviously positive and desirable, but not only negative. This is specific nature of life in the Polish People's Republic: multi-dimensional and, therefore, often paradoxical and incomprehensible. Relations between rock and politics can be presented in at least three dimensions. First - it is important to consider how state policy affects the rock music, secondly - whether the rock also affect state policy, and thirdly – whether politics is present in the rock art as a subject, theme, and an object of interest. Most thoroughly was analyzed the first dimension: how the policy of the regime affected the rock music. State policy developed youth culture. On the other hand, we can observe many signs of spontaneous culture created by the youth. History of bigbeat in Polish People's Republic is a story of a specific game between the creators and the official cultural policy of the state. The rock music in Polish People's Republic occasionally was political. The texts of rock songs were highly politicized in the eighties, when rock musicians announced that: "no one believes politicians". Rock music in the eighties, especially in the state of war, in 1981-82, was a symbolic political protest.
Źródło:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2012, 1; 5-18
2299-890X
Pojawia się w:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Principles of Functioning of Education in People’s Republic of Poland
Autorzy:
Pyter, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
education
law
Polska Rzeczpospolita Ludowa
oświata
prawo
Opis:
The aim of the article is to present the issues of the functioning of Polish education after World War II. That period, examined in the article, was marked by many problems, while interesting from the point of view of organizing the post-war state and the ubiquitous party agents in public life. The text shows the evolution of the legal education system since 1944, i.e. since the release of the Manifesto PKWN (Polish Committee for National Liberation) to 1961. The second part of the article focuses on 1961, when the first comprehensive law on education was released for native education, and the time of the Round Table and first democratic reforms. The issue of educational law – especially in terms of legal history – has been analyzed only marginally. Lack of studies of this subject, and the literature available on the market, comes from the years of communist propaganda and – in this sense – is not a scientific value. Even a partial attempt to fill this gap, thus seemed well founded.
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia funkcjonowania polskiej edukacji po II wojnie światowej. Badany czas był naznaczony wieloma problemami, a jednocześnie jest interesujący z punktu widzenia organizowania powojennego państwa i wszechobecnych czynników partyjnych w życiu publicznym. W tekście przedstawiono kształtowanie się prawnego systemu oświaty od roku 1944, tj. od momentu wydania Manifestu PKWN, do roku 1961. Druga część to lata od 1961 roku, co dla rodzimej edukacji oznaczało wydanie pierwszej kompleksowej ustawy oświatowej, do obrad Okrągłego Stołu i związanych z tym pierwszych demokratycznych reform. Problematyka prawa oświatowego, zwłaszcza w ujęciu historycznoprawnym, jedynie w marginalnym stopniu była poddawana analizie. Brakuje opracowań tej tematyki, zaś dostępna na rynku literatura pochodzi z lat komunistycznej propagandy i w tym sensie nie stanowi wartości naukowej. Próba choćby cząstkowego wypełnienia tej luki wydaje się zatem zasadna.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawnicy „starej nadbudowy” w „nowej bazie”, czyli o problemie kodyfikacji prawa karnego materialnego Polski Ludowej początku lat pięćdziesiątych
“Old substructure” lawyers in a “new base” – the problem of codification of Polish criminal law in the Polish Peoples Republic at the beginning of the fifties
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621457.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prawo karne, kodyfikacja, Polska Rzeczypospolita Ludowa
criminal law, codification, Polish Peoples Republic
Opis:
The article focuses on the problem of criminal law codification at the beginning of the Polish Peoples Republic. It shows that there were not many lawyers at that time who had given thought to criminal law in the context of communist law theory. It also describes, that the communist theory of criminal law was not an instrument that would allow to prepare a new “communist criminal code”, because it did not possess correct solutions for the new project. Despite this fact, for political and ideological reasons, the process of codification started in Poland at the end of 1950. The first part of the code was ready by the end of 1951, but the entire code was not completed until 1956.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2017, 16, 2; 113-134
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dolus eventualis jako remedium na braki legislacyjne ustawodawstwa karnego Polski Ludowej 1944–1969 – analiza prawna
Dolus eventualis as a remedy for the legislative shortcomings of the criminal legislation of the Peoples Republic of Poland between 1944 and 1969 – a legal analysis
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2046208.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
criminal law
Polish People's Republic
dolus eventualis
prawo karne
Polska Rzeczypospolita Ludowa
Opis:
Artykuł prezentuje wykorzystywanie w doktrynie i praktyce orzeczniczej Polski Ludowej 1944–1969 konstrukcji zamiaru ewentualnego (dolus eventualis) do kształtowania – a de facto zaostrzania – polityki karnej w sprawach o czyny objęte nieumyślnością. Autor koncentruje swoje rozważania w szczególności na sprawach przeciwko interesom politycznym i gospodarczym państwa, przestępczości komunikacyjnej oraz dotyczących przeciwdziałania negatywnym skutkom alkoholizmu. Przeprowadzone analizy wskazują, że we wszystkich tych obszarach braki systemu prawa karnego oraz subtelna (dowodowa) różnica między świadomą nieumyślnością (lekkomyślnością) a zamiarem ewentualnym były wykorzystywane na niekorzyść potencjalnych sprawców. Fakty te dobitnie potwierdzają znaną powszechnie właściwość ówczesnego systemu, a więc jego instrumentalizm w wykorzystywaniu prawa karnego, do kształtowania – zwalczania – negatywnych aspektów rzeczywistości społeczno-gospodarczo-politycznej.
The article presents the use of the construct of recklessness (dolus eventualis) in the doctrine and judicial practice of the People's Republic of Poland between 1944 and 1969 in order to shape – and de facto tighten – the penal policy in cases which involved acts which were classified as unintentional. The paper focuses its ruminations in particular on cases against the political and economic interests of the state, traffic offences and counteracting the negative effects of alcoholism. The conducted analyses indicate that in all these areas the shortcomings of the criminal law system and the subtle (evidence) difference between the deliberate inadvertence (recklessness) and possible intention were used to the detriment of potential perpetrators. These facts clearly confirm the well-known feature of the contemporary system, namely its instrumentalism in the use of criminal law to shape – fight – the negative aspects of the social, economic, and political reality.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2021, 73, 2; 141-157
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika kalwaryjskich listów modlitewnych jako świadectw historycznych ukazujących realia lat 60. i 70. XX wieku
The specificity of Calvary prayer letters as historical testimonies depicting the realities of the 1960s and 1970s
Autorzy:
Gapiński, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30149773.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Kalwaria Zebrzydowska Sanctuary
prayer requests
religiosity
People’s Poland
Polska Ludowa
prośby modlitewne
religijność
sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej
Opis:
Artykuł jest prezentacją źródła historycznego, jakim są listy modlitewne kierowane do sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej. Autor koncentruje się na religijności piszących. W swoim wywodzie najpierw przedstawia historię bernardyńskiego sanktuarium. W drugiej kolejności podejmuje temat terytorialnego pochodzenia nadawców korespondencji. W trzeciej ukazuje specyfikę samych próśb w okresie Gomułkowskim, by w czwartej podjąć takie samo zamierzenie co do okresu Gierkowskiego. Listy – supliki modlitewne dokumentują głównie życie codzienne, są wyrazem żarliwości religijnej. Wielka historia polityczna wzmiankowana jest śladowo, np. w odniesieniu do prymasa Stefana Wyszyńskiego i Millennium Chrztu Polski, a później wyboru papieża – Polaka. Artykuł jest oparty na źródłach, które dokumentują kulturę religijną przed zaistnieniem fenomenu określanego jako „Kalwaria Papieska”.
This article presents a historical source in the form of prayer letters addressed to the Kalwaria Zebrzydowska Sanctuary. The author focuses on the religiosity of the writers. Firstly, the article provides an overview of the history of the Bernardine sanctuary. Secondly, it examines the territorial origin of the correspondents. Thirdly, it highlights the specific nature of the prayer requests during the Gomułka era, followed by a similar analysis of the Gierek era. The supplicatory letters mainly document daily life and express religious fervor. The larger political history is mentioned briefly, such as references to Cardinal Stefan Wyszyński and the Millennium of Christianity, as well as the subsequent election of a Polish pope. The article relies on sources that document religious culture prior to the emergence of the phenomenon known as the “Papal Calvary”.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2023, 55; 87-109
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne instrumenty polityki mieszkaniowej w Polsce w latach 1944–1956
Legal instruments of housing policy in Poland 1944–1956
Autorzy:
Fermus-Bobowiec, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621775.pdf
Data publikacji:
2020-04-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Polska Ludowa
polityka mieszkaniowa
najem mieszkań
budownictwo mieszkaniowe
Polish People’s Republic
housing policy
lease of apartments
housing construction
Opis:
The difficult housing situation in Poland needed the state’s intervention after World War II. The housing matter became a social problem due to the large deficit of dwellings. The solution to that problem was an important factor in the solidification of the People’s Republic of Poland Government. New legal regulations from the years 1944–1956 remained closely linked to the socialist transformations in Poland and created a housing economy system which was completely controlled by the state. The presented matter fits into the wider issue of the instrumentalization of thr law of the People’s Republic of Poland and the publicization of the private law by the administrative-legal interference in its content. Also, it remains strongly connected with the issue of private ownership in the communist system.
Trudna sytuacja mieszkaniowa w Polsce po II wojnie światowej wymagała interwencji państwa. Kwestia mieszkaniowa w warunkach dużego deficytu mieszkań stała się bowiem problemem ogólnospołecznym, którego rozwiązanie stanowiło istotny czynnik utrwalenia władzy ludowej. Nowe regulacje prawne, pochodzące z lat 1944––1956, pozostające w ścisłym związku z socjalistycznymi przeobrażeniami w Polsce,  stworzyły system gospodarki mieszkaniowej poddany całkowicie kontroli państwa. Prezentowana problematyka wpisuje się w szersze zagadnienie instrumentalizacji prawa Polski Ludowej oraz publicyzacji prawa prywatnego przez administracyjnoprawną ingerencję w jego treści. Pozostaje także silnie powiązana z problematyką własności prywatnej w ustroju komunistycznym.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 2; 241-266
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz wyższych warstw społecznych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041206.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People Republic
film
upper class
propaganda
Polska Rzeczpospolita Ludowa
klasa wyższa
Opis:
The article presents the Image of Upper Social Classes in the Polish Feature Film in the years 1947–1989. It analyzes several dozen films as a kind of historical sources and allows to show the influence of politics on mass culture. Upper social classes of the old Poland were sentenced to destruction in the Polish People's Republic. In the period of socialist realism they were presented as the main enemy of the people, a symbol of reaction and the source of evil. But since the mid-fifties they were looked at with a kind of sentiment, although emphasizing the fact that they belonged to a closed chapter of history. The approach to these privileged classes, and what follows, their image in art, including film, was changing together with the political changes in Poland. It can be clearly seen in the films produced before 1989. The way of presenting nobles or bourgeoisie coincided with the dynamics of transformations in Poland of that times.
Artykuł prezentuje sposób przedstawiania klas wyższych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989. Filmy zostały potraktowane tu jako rodzaj źródła historycznego, podległego wpływom politycznym. Klasy wyższe po II wojnie światowej zostały skazane w Polsce na zagładę. W okresie socrealizmu w sztuce pokazywano je zawsze negatywnie. Ale w połowie lat pięćdziesiątych obraz ten zaczął ulegać zmianie. Pojawił się pewien sentyment w przedstawianiu przeszłości, ale też i ograniczona nobilitacja. Szczególnie widoczne jest to w latach siedemdziesiątych. Z kolei w latach osiemdziesiątych pojawiają się tematy wcześniej nieobecne, jak np. obraz ziemiaństwa kresowego w czasach II RP.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 509-529
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadzór operacyjny Służby Bezpieczeństwa nad ruchem sportowym w Polsce Ludowej w latach osiemdziesiątych
Operational surveillance of Security Service over sports movement in People’s Republic of Poland in the 80’s
Autorzy:
Ordylowski, M.
Szymanski, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4788.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa
sport
woj.walbrzyskie
nadzor
Sluzba Bezpieczenstwa
historia
wiek XX
Opis:
Nadzór operacyjny służb bezpieczeństwa nad sportem w Polsce Ludowej miał miejsce, podobnie jak nad innymi dziedzinami życia państwowego i społecznego, w całym okresie 1944–1989. Do lat 80. nie miał jednak charakteru stałego. Wprowadzono go dopiero w związku z opozycją większości społeczeństwa wobec rządzącej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Stałą ochroną operacyjną sportu i turystyki kierował w Polsce Wydział IX Departamentu III Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a w województwach, od 1983 r., Wydziały III Wojewódzkich Urzędów Spraw Wewnętrznych. W ramach działalności operacyjnej Służby Bezpieczeństwa (SB) prowadzono „Sprawy obiektowe” oraz „Sprawy operacyjnego sprawdzania”. Obejmowały one wszystkie aspekty działalności sportowej klubów, a w największym stopniu koncentrowały się na sprawach osobowych oraz na zabezpieczaniu ogólnopolskich i międzynarodowych imprez sportowych. Materiały źródłowe dotyczące sprawowanego w Polsce nadzoru SB nad ruchem sportowym są w dużym stopniu zniszczone. Egzemplifikacją skali, form i metod działania organów bezpieczeństwa są m.in. prowadzone w województwie wałbrzyskim SPRAWY OBIEKTOWE o kryptonimach „STADION” i „IKAR”. Pierwsza obejmowała 51 klubów sportowych, 14 okręgowych związków sportowych oraz ponad 6 tysięcy sportowców. Druga dotyczyła środowiska Aeroklubu Ziemi Wałbrzyskiej, liczącego 120 członków i 3 pracowników. W niej SB koncentrowała się przede wszystkim na nadzorze nad personelem latającym oraz stałej jego weryfikacji, gdyż bardzo częste dochodziło w tym czasie w Polsce do uprowadzania samolotów.
Operational surveillance by Security Service over sports in People’s Republic of Poland took place, as in other areas of political state and social life, throughout the years 1944– 1989. Until the 80’s, however, it had not been done non-stop. This was introduced in the 80’s – due to the fact that majority of the society was in opposition to the rule of the Polish United Workers’ Party. A constant operational surveillance of sport and tourism in Poland was supervised by Unit IX of Department III in the Ministry of Home Affairs, whereas locally, from 1983, it was done by Units III of the Provincial Offices of Home Affairs. Within the operational work of Security Service [SB] the so-called “Object cases”, as well as “Operational check-out cases” were conducted. Those embraced all aspects of sport’s activities carried out by sports clubs, being focused on personal cases and the surveillance of nationwide and international sports events. The majority of the source materials concerning the security surveillance over the sport’s movement in Poland have been destroyed. As an example of scale, form and methods used by security organs one should study e.g. the object cases of code names: STADION [Stadium] and IKAR [Icarus]. The first one spread over 51 sports clubs, 14 district sports unions and more than 6 thousand sportsmen. The latter referred to the circle of Aero-Club of the Walbrzych province with its 120 members and 3 employees. Here the Security Service focused on the supervision on the flying staff and regular verification of those people, since at that time hijacking was quite frequent in Poland.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2016, 15, 2
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja wyznaniowa województwa gdańskiego wobec alokacji dzwonów z poewangelickich świątyń na Powiślu po 1945 roku. Studium przypadku
Religious administration of the Gdańsk Voivodeship towards the allocation of bells from post-Evangelical temples in Powiśle after 1945. Case study
Autorzy:
Krupa, Andrzej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28825316.pdf
Data publikacji:
2023-10-20
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Polska Ludowa
Powiśle
polityka wyznaniowa
dzwony
świątynie poewangelickie
Polish People’s Republic
Vistula Region
religious politics
bells
post-evangelical temples
Opis:
Ludność, osiedlająca się na Powiślu po 1945 roku przejmowała na potrzeby kultu świątynie poewangelickie. Obiekty te były w różnym stopniu uszkodzone lub zdewastowane. Brakujące wyposażenie, w tym dzwony uzupełniano między innymi z nieczynnych kościołów protestanckich. W 1948 roku przeniesiono dzwony z Mikołajek Pomorskich do Sztumskiej Wsi. Wobec konfliktu, który w związku z tym powstał gdańska administracja wyznaniowa oficjalnie zachowywała neutralność. Dzwony z kościoła poewangelickiego w Łozie zostały natomiast zakwalifikowane w 1953 roku jako źródło surowców wtórnych. Instrumenty jednak najprawdopodobniej przetrwały tylko dzięki nieudolności władz powiatowych w Sztumie. Najpewniej są wykorzystywane w którejś z parafii katolickiej północnej Polski.
The people settling in Powiśle after 1945 took over post-Evangelical temples for worship purposes. These facilities were damaged or devastated, each to a different degree. The missing equipment, including bells, was supplemented from the assets of closed Protestant churches, among others. In 1948, the bells were moved from Mikołajki Pomorskie to Sztumska Wieś. In the face of the resulting conflict, the Gdańsk religious administration officially remained neutral. The bells from the former Evangelical church in Łoza were classified in 1953 as a source of secondary raw materials. However, the instruments most likely survived only thanks to the incompetence of the district authorities in Sztum. They are probably being used in one of the Catholic parishes in northern Poland.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 322, 3; 399-409
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie i początki działalności Milicji Obywatelskiej na Dolnym Śląsku w 1945 roku (w świetle dokumentacji Komendy Wojewódzkiej MO we Wrocławiu)
Inception and the beginning of Citizens’ Militia in Lower Silesia in 1945 (in the light of Wrocław Citizens’ Militia Provincial Headquarters documentation)
Autorzy:
Żak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472720.pdf
Data publikacji:
2016-06-01
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
Milicja Obywatelska,
Dolny Śląsk 1945,
Polska Ludowa (PRL),
przestępczość,
bezpieczeństwo
Citizens’ Militia, Lower Silesia 1945, Polish People’s Republic, crime
Opis:
Powstanie i pierwsze miesiące funkcjonowania Milicji Obywatelskiej na terenie Dolnego Śląska nie należały do najłatwiejszych. Powoli formująca się struktura organizacyjna jednostek MO w województwie na przestrzeni całego 1945 roku była poddawana nieustannym poprawkom i korektom. Permanentny brak ludzi do służby sprawił, że do pracy w milicji dostawały się jednostki całkowicie się do tej roli nie nadające. Spora ich część była ludźmi zdemoralizowanymi oraz nie posiadającymi jakiegokolwiek wykształcenia, a tym bardziej przygotowania do służby. Pierwsze próby indoktrynacji politycznej z powodu braku możliwości jej rzetelnego przeprowadzenia spełzły na niczym. Należy do tego dodać również dramatyczne warunki aprowizacyjne oraz stojące na podobnym poziomie wyposażenie pierwszych milicjantów (odzież, broń). Wszystko to sprawiało, iż w starciu z szalejącym wówczas w regionie żywiołem przestępczym, dolnośląska Milicja Obywatelska, była skazana na porażkę. Jednakże ciężka praca milicjantów na rzecz podniesienia poziomu bezpieczeństwa zaczęła przynosić pierwsze efekty. Chociaż wyniki w dalszym ciągu były mierne, to jednak dawały dobre perspektywy na przyszłość.
The inception and first working months of Citizens’ Militia on the territory of Lower Silesia were a complicated process. Citizens’ Militia’s organizational structures in the voivodeship, developing in great effort, were under constant amendments and adjustments throughout the year 1945. Permanent shortage of people for service led to a situation where people working in Citizens’ Militia were highly unqualified. A fair amount of them consisted of depraved and uneducated men without any preparation for public service. Because of the impossibility of righteous execution of political indoctrination, first attempts at it were utterly in vain. Tragic conditions of victualling and equipment of the first police officers (clothing, weapon) constituted another problem. All these circumstances resulted in Citizens’ Militia of Lower Silesia being condemned to failure when confronted with raging crime in the region. However, the hard work of police officers to raise safety on the territory of the voivodeship started to bring positive results. Although the latter were rather mediocre, the prospects for the future were relatively good.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2016, 2, 19
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i przebieg zjazdu Kaszubów w Bytowie 18 maja 1958 r.
The origins and proceedings of the Kashubian convention in Bytów on May 18, 1958
Autorzy:
Romanow, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51117423.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Kaszubi
Bytów
Związek Polaków w Niemczech
Polska Ludowa
Kashubians
Bytow
Union of Poles in Germany
the Polish People’s Republic
Opis:
W artykule omówiono genezę, przebieg i znaczenie zjazdu Kaszubów bytowskich, który odbył się 18 maja 1958 roku. Wydarzenie to zapoczątkowało kultywowanie pamięci o zmaganiach autochtonicznych Kaszubów z germanizacją w Republice Weimarskiej i Trzeciej Rzeszy. W późniejszych latach w propagandzie władz Pomorza Zachodniego tradycje Związku Polaków w Niemczech były stale obecne, ponieważ uzasadniały one głoszony powszechnie pogląd o odwiecznej polskości Pomorza Zachodniego. Były one również ważnym argumentem w walce z rewizjonizmem terytorialnym Republiki Federalnej Niemiec.
The article discusses the origins and proceedings of the Kashubian convention which took place in Bytów on May 18, 1958, marking the beginning of a commemoration of the struggle by indigenous Kashubians against Germanization in the Weimar Republic and the Third Reich. In later years, the traditions of the Union of Poles in Germany were a constant presence in West Pomeranian government propaganda, as they justified the widely proclaimed view of the eternal Polishness of West Pomerania. They were also an important argument in the fight against the territorial revisionism of the Federal Republic of Germany.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 259-286
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przepisów oświatowych na pozycję społeczno-zawodową nauczycieli w okresie Polski Ludowej
The Influence of Educational Regulations on Social and Professional Position of Teachers in the Polish People’s Republic Period
Autorzy:
Szkoda, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956147.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
educational regulations
socio-professional position teachers
Polish People’s Republic Period
przepisy oświatowe
pozycja społeczno-zawodowa nauczycieli
Polska Ludowa
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 1999, 9/10; 29-32
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od dożywocia do emerytury. Ewolucja systemu zabezpieczenia starości na wsi polskiej w latach 1945–1989 i jej echa w korespondencji chłopskiej
From a Life Annuity to Retirement. The Evolution of the Old-Age Protection System in the Polish Countryside in 1945–89 and its Echoes in Peasant Correspondence
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2019332.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polish peasants
pensions
People’s Poland
old age
life annuity contract
polscy chłopi
emerytury
Polska Ludowa
starość
umowy dożywocia
Opis:
Artykuł jest próbą analizy ewolucji systemu zabezpieczenia starości osób zamieszkujących na wsi w latach 1945–1989. Podstawę źródłową badań stanowiły, obok literatury przedmiotu, materiały archiwalne pochodzące głównie z zespołu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przechowywane w Archiwum Akt Nowych, akta Biura Listów Polskiego Radia i Telewizji (znajdują się w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Aktowej i Zbiorów Programowych TVP S.A.) oraz w mniejszym zakresie dokumenty sądowe odnalezione w Archiwum Państwowym w Siedlcach. Przedmiotem badań była instytucja dożywocia oraz ewolucja systemu ubezpieczenia społecznego rolników, a szczególnie zmiany regulacji prawnych dokonywane od lat sześćdziesiątych do osiemdziesiątych XX w.
The article is an attempt at the analysis of the evolution of the insurance scheme to provide old-age protection for peasants in 1945–89. In addition to the literature on the subject, the research was based on archival materials mainly from the fonds of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party kept in the Central Archives of Modern Records, the files of the Office of Letters of the Polish Radio and Television (preserved in the Documentation and Programme Collections Centre of the Polish Television SA) and, to a lesser extent, court documents found in the State Archives in Siedlce. The subject of the research was the institution of life annuity and the evolution of the social insurance system for farmers, especially the changes in legal regulations made from the 1960s to the 1980s.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2020, 18; 21-43
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, czyli o przemilczeniach w narracji biograficznej
Polish People’s Army Colonel. On concealments in the biographical narrative.
Autorzy:
Rawski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623230.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
socjologia biograficzna
PRL
Polska Ludowa
przemilczenie
przesłonięcie
wywiad narracyjny
biographical sociology
People’s Republic of Poland concealment
narrative interview
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę przemilczeń w narracjach biograficznych funkcjonariuszy aparatu władzy PRL. Stanowi studium strategii unikania opowieści o okresie Polski Ludowej, a jego podstawą jest czternastogodzinny wywiad narracyjny z emerytowanym pułkownikiem Ludowego Wojska Polskiego. Autor proponuje kontinuum strategii unikania, które rozciąga się od prób odpolitycznienia własnego uczestnictwa w systemie, poprzez strategię minimalnych ustępstw, do prób zdjęcia z siebie odpowiedzialności za uczestnictwo w strukturach władzy. Zdaniem autora, może ono stanowić przyczynek do stworzenia modelu – przydatnego narzędzia zwiększającego efektywność badań nad funkcjonariuszami poprzedniego systemu. Kontinuum jest jednocześnie propozycją rozpoczęcia namysłu nad problemem przemilczeń biograficznych, pojawiającym się w badaniach biograficznych nad wspomnianą grupą. Problem ten wydaje się szczególnie istotny ze względu na konsekwentne negowanie okresu PRL w polskim dyskursie publicznym.
The paper undertakes the issue of concealments in the biographical narrative of Polish communist government’s functionaries. It is a study of various strategies of avoiding telling the stories about the period of PRL, based on a fourteen-hour narrative interview with a retired colonel of Polish People’s Army. The author proposes a continuum of these strategies, which extends from the de-politicization of narrator’s participation in the previous system, through the strategy of minimal concessions to taking off responsibility for the participation in the system. Acording to the author, the continuum can be a first step to creating a more complex model that would be a useful tool forto improvinge the efficiency of research on the functionaries of the previous system. The continuum is also aimed at proposinges to start athe reflection on the issue of concealment in such research, which seems to be particularly important in the current situation of the consistent denial of the communist period within the Polish public discourse.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 1; 146-157
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości rozwoju katolickiej infrastruktury kościelnej w Elblągu w latach 1945–1974 w świetle dokumentacji administracji wyznaniowej
Opportunities for the development of catholic Church infrastructure in Elbląg in 1945–1974 in the light of documentation from the denominational administration
Autorzy:
Krupa, Andrzej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22882229.pdf
Data publikacji:
2023-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
polityka wyznaniowa
Polska Ludowa
Elbląg
województwo gdańskie
diecezja warmińska
denominational policy
People’s Poland
Gdańsk province
Diocese of Warmia
Opis:
Nieruchomości w Elblągu, które Hilary Pracz-Praczyński w 1945 r. przejął na potrzeby duszpasterstwa, zostały w 1962 r. zawłaszczone przez państwo. Administracja wyznaniowa nie wyrażała zgody na rozbudowę na terenie tego miasta istniejących świątyń, a także na budowę nowych. Władze przychylały się do wniosków tylko wtedy, gdy służyło to interesom państwa. Diecezji warmińskiej nie pozwalano także na utworzenie w Elblągu nowych parafii. Trzecią parafię katolicką w Elblągu erygowano dopiero w 1974 roku.
The properties in Elbląg, which Hilary Pracz-Praczynski had taken over for pastoral use in 1945, were appropriated by the state in 1962. The denominational administration did not give permission for the expansion of existing churches or the construction of new ones in the city. The authorities granted requests only when it served the interests of the state. The Diocese of Warmia was also not allowed to establish new parishes in Elbląg. The third Catholic parish in Elbląg was not erected until 1974.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2023, 24; 63-71
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042499.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
journalism
People’s Poland
political realism
political thought
romanticism
secular Catholics
katolicy świeccy
myśl polityczna
Polska Ludowa
publicystyka
realizm polityczny
romantyzm
Opis:
Polscy katolicy świeccy w swej prasie w pierwszych latach powojennych częstokroć zajmowali się oceną polskich zrywów narodowych i wnioskami, jakie z nich można było wyciągnąć dla teraźniejszości i przyszłości. Narracje te nie były jednak tylko deprecjonujące antyrosyjskie powstania, ale starały się zrozumieć motywacje ich uczestników. Podnoszono często konieczność uwzględnienia przez politycznych realistów „realizmu względem uczuć narodu”, ale i kształtowania postaw w kierunku racjonalnej oceny zjawisk politycznych. Zdarzały się teksty pozostające w nurcie skrajnie romantycznym, ale i skrajnie realistycznym oraz pacyfistycznym. Prezentowane dyskusje i polemiki wynikały zarówno z rozczarowania wynikami wojny, jak i niepowodzenia własnych koncepcji. Duży wpływ na ich formułowanie miała też świadomość strat, jakie naród polski poniósł w ostatnim czasie na skutek realizowania powstańczej polityki oraz przekonania o tym, że kolejny zryw może przynieść katastrofalne już dla zbiorowości skutki. Najbardziej charakterystyczna dla prowadzonego między realistami a romantykami sporu o samą definicję tych pojęć, dyskusja „o Monte Cassino” na łamach „Tygodnika Powszechnego”, dowiodła pewnego ideowego zagubienia publicystów, rozpaczliwie niejako chcących odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Polish secular Catholics in their press in the first post-war years often dealt with the assessment of Polish national uprisings and the conclusions that could be drawn from them for the present and future. However, these narratives were not only depreciating for anti-Russian uprisings, but tried to understand the motivations of their participants. It has often been written about the need for political realists to consider “realism in relation to the feelings of the nation” but also to shape attitudes towards the rational assessment of political phenomena. Texts that were extremely romantic but also extremely realistic and pacifist were published. The discussions and polemics presented resulted from both disappointment with the results of the war and the failure of their own ideas. Awareness of losses recently suffered by the Polish nation as a result of the implementation of insurgent policy and the conviction that the next uprising could bring disastrous effects for the community had a great impact on their formulation. The most characteristic of the dispute between realists and romantics about the very definition of these concepts, the discussion of “Monte Cassino” in the pages of “Tygodnik Powszechny” proved a certain ideological confusion of journalists, desperate to find themselves in a new reality.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 203-231
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunek władzy państwowej do Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce Ludowej 1944-1956
Autorzy:
Gajowniczek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480136.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
relacje państwo-Kościół
polityka wyznaniowa
Kościoły mniejszościowe
Polska Ludowa
Church and state relationship
religious policy
religious minorities
Polish People’s Republic
Opis:
State, Churches and religious associations in the Polish People’s Republic 1944-1956
Źródło:
Nurt SVD; 2017, 2; 322-335
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń z 1970 r. w ocenie uczestników dyskusji społecznej
The draft law on magistrate courts for petty offences of 1970 in the opinion of the participants of public discussion
Autorzy:
Łysko, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621882.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
kolegia do spraw wykroczeń, dyskusja społeczna, Polska Ludowa.
magistrate courts for petty offences, public discussion, the Polish People’s Republic.
Opis:
The draft law on magistrate courts for petty offences of 1970 was created within the framework of codification works on petty offence law in the Polish People’s Republic The fact of sustaining the dependence of magistrate courts of local structures of Home Affairs administration was criticised during public discussion over the draft. Representatives of academics, who participated in the discussion, called for placing magistrate courts by local bodies of state administration or even transforming them into special courts. They postulated depriving the Minister for Home Affairs of the right to establish general prin- ciples for criminal policy and granting the Supreme Court with the judicial supervision over case-law magistrate courts. Those postulates served as the basis for the political system reform of 1990, which placed magistrate courts for petty offences in the structures of the Ministry of Justice.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 1; 181-203
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrazy okrucieństwa: wstęp do badań nad traktowaniem bydła i trzody chlewnej w Polsce Ludowej na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w.
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603239.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
animal studies
okrucieństwo wobec zwierząt
zwierzęta rzeźne
rzeźnie
Polska Ludowa
animal abuse
animals for slaughter
slaughterhouses
Polish People’s Republic
Opis:
Artykuł jest próbą naszkicowania obrazów okrucieństwa wobec zwierząt rzeźnych w Polsce na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Podstawą źródłową poczynionych ustaleń były przede wszystkim nieliczne dokumenty archiwalne, jakie udało się odnaleźć w Archiwum Akt Nowych i Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Autor starał się ustalić, na jakich etapach życia zwierząt okrucieństwo ludzi przejawiało się najsilniej, na czym ono polegało i jakie przybierało formy.
The article seeks to outline the images of cruelty towards animals for slaughter in Poland at the turn of the 1950s and the 1960s. The source materials constituting the basis for the research are primarily the scarce archival documents found at the Archives of Modern Records and the Archive of the Institute of National Remembrance. The author seeks to determine at which stage of the animals’ life the level of cruelty was the highest, how the abuse was manifested, and what forms it took.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2019, 80
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielka masakra psów w Polsce gomułkowskiej
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689906.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
masakra psów
myślistwo
rakarze
Polska Ludowa
studia nad zwierzętami
kłusownictwo
dog slaughter
hunting
knackers
People’s Poland
animal studies
poaching
Opis:
Artykuł zwiera próbę analizy kontekstu i przebiegu tzw. psiej kampanii, jaka miała miejsce w Polsce na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Przedmiotem analizy były dokumenty instytucji i urzędów, które zajmowały się wypracowaniem reguł postępowania z bezpańskimi zwierzętami (przede wszystkim psami, rzadziej kotami). Scharakteryzowana została też akcja protestów przeciwko odtwarzaniu rakarni, w których dokonywano brutalnych mordów na zwierzętach oraz przeciwko masowemu odstrzałowi bezdomnych zwierząt przez myśliwych i inne upoważnione do tego służby.
The article attempts to analyse the context and course of the so-called “canine campaign” that took place in Poland at the turn of the 1960s. The subject of the analysis are documents of institutions and offices that worked out the rules and regulations for dealing with stray animals (primarily dogs, less often cats). The study also presents the action of protests against re-establishment of dog knackeries in which brutal animal murders were carried out and against the mass shooting of homeless animals by hunters and other authorized services.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wojskowy Przegląd Prawniczy” i jego rola w wojskowym wymiarze sprawiedliwości w latach 1945—1956
Die Zeitschrift „Wojskowy Przegląd Prawniczy“ und seine Rolle in der Militärjustiz zwischen 1945 und 1956
The Military Legal Review and its Role in the Military Justice System in the Years 1945—1956
Autorzy:
Paszek, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129228.pdf
Data publikacji:
2021-12-07
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Volkspolen
juristische Zeitschrift
„Wojskowy Przegląd Prawniczy“
Polish People’s Republic
legal journal
The Military Legal Review
Polska Ludowa
czasopismo prawnicze
Opis:
Po II wojnie światowej, wznowiono „Wojskowy Przegląd Prawniczy” – czasopismo prawnicze znane i cenione przed 1939 r. Reaktywowany kwartalnik od 1945 r. był jednym z wielu narzędzi władzy komunistycznej do ideologicznej walki. Czasopismo propagowało nowe rewolucyjne podejście do teorii prawa i praktyki orzeczniczej. Treści prezentowane na łamach „WPP” były skierowane nie tylko dla prawników wojskowych, ale również dla dowódców wojska i przedstawicieli komunistycznego aparatu politycznego, wpływając na właściwy światopogląd czytelników zgodny z linią partii.
After World War II, in 1945, the Military Legal Review — a law journal known and valued before 1939 — was reactivated.The reactivated quarterly was one of the many tools which the communist regime used for ideological struggle. The journal promoted a new, revolutionary approach to the theory of law and the practice of jurisprudence.The content of the publications in the Military Legal Review was addressed not only to military lawyers, but also to military commanders and representatives of the communist political apparatus. The journal propagated the “proper” worldview in the readers, one that was consistent with the party line.
Nach dem Zweiten Weltkrieg wurde die Herausgabe der Zeitschrift „Wojskowy Przegląd Prawniczy“ — einer vor 1939 bekannten und geschätzten juristischen Fachzeitschrift — wiederaufgenommen.Ab 1945 war die reaktivierte Vierteljahresschrift eines der vielen Instrumente der kommunistischen Behörden für den ideologischen Kampf. Die Zeitschrift propagierte einen neuen, revolutionären Ansatz für die Theorie des Rechts und die Praxis der Rechtsprechung.Die in der Zeitschrift „Wojskowy Przegląd Prawniczy“ dargestellten Inhalte richteten sich nicht nur an Militärjuristen, sondern auch an Armeekommandeure und Vertreter des kommunistischen Politapparats, wodurch sie die korrekte Weltanschauung der Leser im Einklang mit der Parteilinie beeinflussten.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2021, 14; 29-42
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modyfikowanie symboliki w przestrzeni publicznej na przykładzie działań wobec pomników komunistycznych w Polsce po 1989 r.
Modifying political symbols in the public sphere as exemplified by the attitude towards Communist monuments in Poland since the democratic transition of 1989
Autorzy:
Różycki, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540748.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
symbole
pomniki
komunizm
Armia Czerwona
Polska Ludowa
Polska po 1989
transformacja ustrojowa
symbols
monuments
communism
Red Army
Communist Poland
Poland since 1989
democratic transition
Opis:
Artykuł jest rezultatem szerszych badań nad stosunkiem do symboli upadłej dyktatury, pozostających w przestrzeni publicznej po wprowadzeniu demokracji. Na podstawie szerokiej kwerendy przypadków rozmaitego traktowania takich pamiątek przeszłości w postkomunistycznej Polsce, wyselekcjonowane zostały te najlepiej oddające rozmaite aspekty tego zjawiska. Posłużyły one wskazaniu typów działań zachodzących wokół pomników oraz rodzajów aktorów politycznych angażujących się w ten proces. Tekst stanowi element badań empirycznych prowadzonych w ujęciu międzynarodowym, których ostatecznym celem jest usystematyzowanie tego tematu i jego syntetyczne, komparatystyczne opracowanie
The following paper is the result of broader investigation regarding the attitude towards past dictatorship symbols which remain in the public sphere even after the democratic transition. Based on a wide query of a variety of case studies regarding different postures towards particular relics of the past in post-communist Poland, I selected those best reflecting various aspects of the subject. They have been used to indicate the types of actions that refer to the topic, as well as political actors involved in the process. The article constitutes a part of empirical research conducted in an international context whose eventual goal is to systematize the subject and to elaborate on its comparative synthesis
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 4; 29 - 44
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba likwidacji samodzielnej placówki duszpasterskiej w Janowie na Powiślu przez administrację państwową po drugiej wojnie światowej
Attempt by the state administration after the second world war to liquidate the independent pastoral centre in Janowo in the Powisle region
Autorzy:
Krupa, Andrzej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31043242.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
confessional policies
Polish People’s Republic
Janowo
Powisle
Gdansk Voivodship
Diocese of Chelmno
polityka wyznaniowa
Polska Ludowa
Powiśle
województwo gdańskie
diecezja chełmińska
Opis:
Parafia katolicka w Janowie na Powiślu w diecezji chełmińskiej była od końca 1945 r. obsługiwana przez duchowieństwo, pracujące w diecezji warmińskiej. Administracja wyznaniowa co najmniej od 1954 r. nie wyrażała zgody na mianowanie stałego duszpasterza, rezydującego przy kościele parafialnym. W czerwcu 1955 r. w plebanii uruchomiono ośrodek zdrowia. Nastąpiło faktyczne obniżenie statusu parafii, czyniąc ją placówką dojazdową. Opór mieszkańców przywiązanych do Kościoła, błędy kwidzyńskich urzędników oraz zdecydowane kroki Kurii Biskupiej Diecezji Chełmińskiej przyczyniły się do fi aska poczynań władz.
The Catholic parish in Janowo in Powisle region (in the former Diocese of Chelmno/Culm) was served by clergy working in the Diocese of Warmia/Ermland since the final days of 1945. From at least 1954, the state administration did not agree to the appointment of a permanent pastor residing at the parish. In June 1955, a health centre was opened in the parochial house. There was an actual downgrading of the status of the parish, making it a chapel-of-ease. The resistance of the inhabitants attached to the Church, the mistakes of the local Kwidzyn officials and the firm action undertaken by the Curia of the Diocese of Chelmno contributed to the failure of these efforts.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2023, 57; 153-163
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emigracja Kaszubów bytowskich do Niemiec w latach 1945-1979
The emigration of the Kashubians of Bytów to Germany in 1945–1979
Autorzy:
Romanow, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591140.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Kashubians
West Pomerania
Bytów county
People’s Poland
emigration to Germany
Kaszubi
Pomorze Zachodnie
powiat bytowski
Polska Ludowa
emigracja do Niemiec
Opis:
W 1950 roku w powiecie bytowskim mieszkało około 12 tys. Kaszubów, w tym około 4 tys. z weryfikowanych Kaszubów autochtonicznych i około 8 tys. Kaszubów napływowych, którzy w Drugiej Rzeczypospolitej mieszkali w województwie pomorskim. Kaszubi stanowili 60% mieszkańców powiatu. Emigracja części Kaszubów do Niemiec rozpoczęła się wraz z akcją łączenia rodzin w latach 1956–1959. Wyjechało wówczas około 210–220 osób. W następnych latach wyjazdy zostały zahamowane i dopiero po 1963 roku zezwalano nielicznym osobom na opuszczenie Polski. Do końca lat sześćdziesiątych XX wieku wyjechało z powiatu około 200 Kaszubów. Normalizacja stosunków Polski z RFN po 1970 roku doprowadziła do zwiększenia liczby emigrujących Kaszubów, głównie z powodów ekonomicznych. W latach 1971–1979 wyjechało do Niemiec z powiatu bytowskiego 2685 Kaszubów, a ogółem w latach 1956–1979 około 3100.
In 1950, ca. 12,000 Kashubians lived in the Bytów county, including ca. 4,000 verified native Kashubians and ca. 8,000 extraneous Kashubians who used to live in Pomeranian voivodeship during the days of the Second Republic. The Kashubians constituted for 60% of the county’s population. The emigration of part of the Kashubians to Germany began with the action of family joining in 1956–1959. Approximately 210–220 persons left at that time. In the following years, the departures have been put to a halt and until 1963 only few were allowed to leave Poland. By the end of the 1960s, approximately 600 Kashubians have left the county. The normalisation of the relationship between Poland and the German Federal Republic after 1970 caused an increase in the number of emigrating Kashubians, who would leave mostly for economic reasons. In 1971–1979, 2,685 Kashubians left the Bytów county for Germany, and in general, in the years 1956–1979 – approximately 3,100.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 3; 191-217
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczny nihilizm prawny w Polsce Ludowej i drogi przezwyciężania tej koncepcji
The Socialist Legal Nihilism in the Polish People’s Republic and Paths Overcoming This Concept
Autorzy:
Kania, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097143.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
legal nihilism
Marxism-Leninism
theory of law
jurisprudence
Polska Ludowa
nihilizm prawny
marksizm-leninizm
teoria prawa
prawoznawstwo
Opis:
After World War 2 in Poland, the process of building a new order began. Marxism, as interpreted by Lenin and Stalin, was adopted as the foundation. The creation of a system consistent with the official ideology required the implementation of abstract ideas in practice. One of the main tools used by the communists was law. It was an example of the practical implementation of legal nihilism, accompanying the construction of a totalitarian state. After 1956, a process began in Poland, aimed at overcoming the forcefully imposed order covering many areas of culture and science. The article provides the presentation of selected ideas from the field of law theory in communist Poland, the development of which reduced the influence of Marxism-Leninism in law. The main thesis of the article assumes that the process of de-Stalinization of Polish legal sciences had progressed gradually since 1956. The research objective of the article is to verify the hypothesis that the changes in Polish legal sciences related to overcoming the tenets of the Marxist-Leninist ideology took place in a manner similar to other areas of cultural and academic life. The issue has not yet been addressed in the way presented in the article, so the study can provide a useful material for research on the period of the Polish People’s Republic.
Po II wojnie światowej rozpoczął się w Polsce proces budowy nowego porządku. Za fundament przyjęto marksizm zgodnie z interpretacją Lenina i Stalina. Tworzenie ustroju zgodnego z oficjalną ideologią wymagało zrealizowania abstrakcyjnych idei na gruncie praktycznym. Jednym z głównych narzędzi wykorzystanych przez komunistów było prawo. Był to przykład praktycznej realizacji nihilizmu prawnego, towarzyszącego budowaniu państwa totalitarnego. Po 1956 r. rozpoczął się w Polsce proces przezwyciężania narzuconego siłą porządku, który objął wiele obszarów kultury i nauki. Przedmiotem artykułu jest prezentacja wybranych koncepcji z obszaru teorii prawa w Polsce Ludowej, których rozwój prowadził do ograniczenia wpływu marksizmu-leninizmu w prawoznawstwie. Główna teza artykułu zakłada, że proces destalinizacji polskiej nauki prawa przebiegał stopniowo, począwszy od 1956 r. Celem badawczym jest weryfikacja hipotezy zakładającej, że zmiany w polskiej nauce prawa związane z przezwyciężeniem dogmatów ideologii marksistowsko-leninowskiej zachodziły w sposób analogiczny do innych obszarów życia kulturalnego i naukowego. Przedmiotowa problematyka nie była dotychczas podejmowana w sposób zaprezentowany w artykule, dlatego może stanowić przydatny materiał do badań nad okresem Polski Ludowej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 2; 205-231
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska ludowa – chłopska wizja systemu społeczno-politycznego w myśli politycznej Aleksandra Bogusławskiego – działacza i polityka ruchu ludowego
People's Poland – the peasant vision of the socio-political system in the political thought of Aleksander Bogusławski – an activist and politician of the people's movement
Autorzy:
Wichmanowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22444362.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
people's Poland
political thought
people's (peasants) movement
Aleksander Bogusławski
socio-political system
Polska ludowa
myśl polityczna
ruch ludowy
system społeczno-polityczny
Opis:
Koncepcja Polski ludowej powstała w okresie zaborów. Była jednym z instrumentów „walki o duszę” chłopa pańszczyźnianego. Hasło „Polska ludowa” spełniało funkcję propagandową formułowaną jako antyteza Polski szlacheckiej i zawierało w sobie wiele nadziei. Chłopi uwierzyli, że niepodległa Polska będzie dla nich sprawiedliwą ojczyzną. Idea Polski ludowej miała istotny wpływ na myśl polityczną ludowców. Jednym z nich był Aleksander Bogusławski, znany działacz i polityk ludowy, który w idei Polski ludowej widział ucieleśnienie strategicznego celu politycznego i społecznego.
Abstract The concept of people's Poland was created during the partitions. It was one of the instruments of the "struggle for the soul" of the serfdom peasant. The slogan "People's Poland" met the criteria of propaganda function, being formulated as the antithesis of gentry-ruled Poland and conveyed many hopes. The peasants believed that independent Poland would be a just homeland for them. The idea of people's Poland had a significant impact on the political thought of members of the people’s movement. One of them was Aleksander Bogusławski, a well-known activist and people's movement politician, who saw the embodiment of a strategic political and social goal in the idea of People's Poland.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 3; 206-220
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praca socjalna w realiach Polski Ludowej – Aleksandra Kamińskiego wkład w rozwój polskiej pracy socjalnej
Social Work in The Reality of The People’s Republic of Poland – Aleksander Kamiński’s Contribution to The Development of Polish Social Work
Autorzy:
Kamiński, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409930.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
praca socjalna
opieka i pomoc społeczna
Polska Ludowa
Aleksander Kamiński
social work
social assistance
social welfare
People’s Republic of Poland
Opis:
W znanym podręczniku Aleksandra Kamińskiego Funkcje pedagogiki społecznej. Praca socjalna i kulturalna można znaleźć zdania wprost wyrażające pochwałę warunków, jakie dla rozwoju pracy socjalnej zapewniać miał porządek ustrojowy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. To sam socjalizm miał zaspokajać potrzeby obywateli, a pracy socjalnej gwarantować „trwały fundament materialny, umożliwiający rozwinięcie szerokiego frontu aktywności społeczno-wychowawczej”. Jednocześnie dzięki tej właśnie książce – czterokrotnie wznawianej – studenci i badacze otrzymali pakiet rzetelnej wiedzy o rozwoju pracy socjalnej na Zachodzie, o jej metodach i kluczowych ujęciach teoretycznych. Znalazły się w niej także konkretne propozycje dotyczące praktyki i kształcenia zawodowego pracowników socjalnych w istniejących wówczas realiach społecznych i politycznych. W prezentowanym artykule podjęto próbę wykroczenia poza pytanie, czy wyraźne ideologiczne deklaracje należy traktować tylko jako uczynienie zadość wymogom ówczesnej cenzury, aby w ten sposób ocalić i udostępnić czytelnikom inne, naprawdę wartościowe treści. W pierwszej części tekstu zostały omówione ideologiczne uwarunkowania funkcjonowania pracy socjalnej w okresie Polski Ludowej. Druga część została poświęcona sylwetce i twórczości profesora Aleksandra Kamińskiego na tle ustroju, w którym przyszło mu propagować pracę socjalną. W ostatniej części poddano analizie wybrane wątki z kluczowego dzieła Kamińskiego, pozwalające zarysować jego wkład w rozwój polskiej pracy socjalnej. Biorąc pod uwagę całą treść podręcznika nasuwa się wniosek, że Aleksander Kamiński przedstawił koncepcję pracy socjalnej możliwej do realizacji w ramach ówczesnego ustroju, zachowując jej istotę i twórczo adaptując do okoliczności zewnętrznych.
In the well-known textbook by Aleksander Kamiński “Functions of Social Pedagogy. Social and cultural work” we find sentences that expressly praise the conditions that the political order of the People's Republic of Poland allegedly guaranteed for the best development of social work. Socialism itself should satisfy the needs of the citizens and guarantee social work “a solid material basis enabling the development of a broad front of social and educational activity”. But thanks to this book, which has been reprinted four times, students and researchers have received a package of reliable knowledge about the development of social work in the West, its methods, and main theoretical approaches. The book also contained concrete suggestions for the practice and professional training of social workers in the social and political realities of the time. This article attempts to go beyond the question of whether explicit ideological expressions should be treated only as meeting the requirements of the censorship to save other, truly valuable content and make it accessible to readers. The first part of the text deals with the ideological conditions of functioning of social work in the People's Republic of Poland. The second part is dedicated to the profile and work of Professor Aleksander Kamiński against the background of the system in which he promoted social work. In the last part, selected threads from Kamiński's key work were analysed in order to outline his contribution to the development of Polish social work. Considering the entire content of the textbook, the conclusion is that Aleksander Kamiński presented the concept of social work that could be implemented under the system of real socialism. The concept preserved the essence of social work and creatively adapted it to external political circumstances.
Źródło:
Praca Socjalna; 2022, 37(2); 97-113
0860-3480
Pojawia się w:
Praca Socjalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowe sposoby wzmagania plenności roślin (na przykładzie grochu i kapusty)
Autorzy:
Prorok, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611464.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish folk culture
fecundity of plants
magic
polska kultura ludowa
plenność roślin
praktyki magiczne
Opis:
With the examples of green peas and cabbage, two vegetables commonly grown and consumed in the Polish village in former times, the article discusses folk means of augmenting the fecundity of plants. The analysis is based on the rich 19th- and 20th-c. material (diverse text of folklore, as well as accounts of beliefs and practices) from the database of Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols, the volume devoted to plants being now in preparation. The actions designed to render cabbage heads big and hard, and pea pods full, were above all religious and/or magical in nature and were predominantly based on the creative power of language. The “vegetative force” derived from several spheres, among others the sphere of the sacred (God, Jesus, the Holy Mother, the saints cultivating the farmer’s land and thus ensuring good harvest), the “cosmos” (e.g. stars and phases of the Moon, marking the (un)favourable sewing time), wildlife (e.g. other plants grown to turn away spells), humans and the human body (e.g. fertility dances that triggered and transmitted vital forces).
Autorka na przykładzie grochu i kapusty – dwóch warzyw powszechnie uprawianych i spożywanych dawniej na wsi polskiej – omawia ludowe sposoby wpływania na plenność roślin. Za podstawę analizy przyjmuje bogaty materiał XIX- i XX-wieczny (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk), pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.Zabiegi mające sprawić, że głowy kapusty będą duże i twarde, a strączki grochu pełne, miały przede wszystkim charakter religijny i/lub magiczny i w dużej mierze oparte były na wierze w sprawczą moc słowa. Źródłem „mocy wegetacyjnej” mogło być kilka sfer, m.in.: sacrum (np. Bóg, Pan Jezus, Matka Boska i święci uprawiający w kolędach ziemię gospodarza i tym samym zapewniający obfitość plonów), „kosmos” (np. gwiazdy i fazy księżyca wyznaczające korzystny/niekorzystny czas siewu), przyroda (np. inne rośliny sadzone na zagonach dla odwrócenia uroków) oraz człowiek i jego ciało (np. tańce na urodzaj wyzwalające i przekazujące siły witalne).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfikację w Polsce Ludowej początku lat pięćdziesiątych
Views of Emil Stanisław Rappaport on criminal law and its codification in Polish Peoples Republic of the early fifties
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532906.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Polish Peoples Republic
criminal law
codification
Emil Stanisław Rappaport
Polska Rzeczpospolita Ludowa
prawo karne
kodyfikacja
Opis:
The work presents the views of Emil Stanisław Rappaport on criminal law and its codification in the beginning of Polish People’s Republic. The considerations are mainly based on preserved archival materials that show the attitude of Professor Rappaport to the problems of criminal law in post-war Poland. Of significance for the article are also published sources, especially conference materials related to preparations for the 1st Congress of Polish Science, which reveal a significant discrepancy in the perception of the criminal law by academics, including Rappaport, and politicians.
Praca prezentuje poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfikację w początkach Polski Ludowej. Rozważania prowadzone są przede wszystkim w oparciu o zachowane materiały archiwalne, które ukazują stosunek prof. Rappaporta do problematyki prawa karnego powojennej Polski. Istotne znaczenie dla artykułu mają również źródła publikowane, a zwłaszcza materiały konferencyjne związane z przygotowaniami do I Kongresu Nauki Polskiej, z których wynika istotna rozbieżność w zapatrywaniu na prawo karne przedstawicieli ówczesnej nauki, w tym Rappaporta, oraz polityki.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 317-331
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność opozycyjna i koncepcje społeczno-polityczne Jana Lityńskiego
Opposition activity and socio-political concepts of Jan Lityński
Autorzy:
Kaźmierski, Tomasz
Nita, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2187913.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Solidarność
Komitet Obrony Robotników
opposition
Polish People’s Republic
Jan Lityński
opozycja
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
The purpose of this article is to introduce Jan Lityński, Polish oppositionist active from late ‘60s to 1989 and to describe his beliefs and opinions about politics, society and his environment. Lityński became an oppositionist against communist government as a student at University of Warsaw and was involved in events known as “March 1968” which led to his imprisonment and made continuing his education impossible. But despite this, Lityński remained in the opposition until the collapse of the communist regime in Poland. He collaborated with the most prominent members of the opposition and wrote texts on political and social issues for various periodicals published in the illegal circulation. As a member of KOR and “Solidarność”, he lost his freedom many times but never let himself be broken or to betray his beliefs. In 1989 he took part in Polish Round Table Agreements that led to the change of the political system. This article was written based on Lityński’s publications from the 1980s and things he wrote and said years after those events. Other sources of information were interviews conducted with Lityński and statements made about him by associates from the opposition period.
Celem artykułu jest przybliżenie postaci Jana Lityńskiego, polskiego opozycjonisty aktywnego od końca lat 60. XX w. do 1989 r. oraz opisanie jego poglądów i opinii na temat polityki, społeczeństwa i jego otoczenia. Lityński stał się częścią opozycji jako student Uniwersytetu Warszawskiego i był zamieszany w wydarzenia znane jako „Marzec 1968”. Ich konsekwencją było więzienie i brak możliwości kontynuowania nauki. Ale mimo tego Lityński pozostał w opozycji aż do zmiany systemu politycznego, która nastąpiła 20 lat później. Współpracował z najbardziej znanymi członkami opozycji i był autorem tekstów poświęconych kwestiom polityki i społeczeństwa w różnych pismach ukazujących się w nielegalnym obiegu. Jako członek KOR-u i „Solidarności”, wielokrotnie tracił wolność, ale nigdy nie dał się złamać. W 1989 r. brał udział w obradach Okrągłego Stołu, które prowadziły do zmiany systemu politycznego w kraju. Artykuł napisano w oparciu o publikacje Lityńskiego z lat 80. XX w. i jego wypowiedzi oraz publikacje rozpowszechnione lata po tamtych wydarzeniach. Innym źródłem informacji były wywiady przeprowadzane z Lityńskim i wypowiedzi współpracowników z okresu opozycji na jego temat.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2022, 1; 74-84
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marzec Bogumił (1905-1940), członek konspiracji politycznej, więzień gestapo
Autorzy:
Jaworski, Janusz.
Redzik, Adam (1977- ).
Powiązania:
W: Słownik biograficzny adwokatów polskich. T. 2, z. 3/4, M-Ż /red. zeszytu Leszek Kania; współpr. Adam Redzik Warszawa, 2007 S. 364
Współwytwórcy:
Kania, Leszek Redakcja
Data publikacji:
2007
Tematy:
Marzec, Bogumił (1905-1940)
Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa (organizacja) 1939-1940 r.
Kampania wrześniowa (1939)
Trzecia Rzesza (1933-1945)
Więziennictwo
Słownik biograficzny
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Kwestia „ochrony” wolności sumienia i wyznania w toku prac nad kodyfikacją prawa karnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1949–1969
The issue of "protection" of freedom of conscience and religion in the course of work on codification of criminal law of the Polish Peoples Republic 1949–1969
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945318.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Polska Ludowa
prawo karne
Kościół katolicki
wolność wyznania
wolność sumienia
Polish People's Republic
criminal law
Catholic Church
freedom of religion
freedom of conscience
Opis:
W pracy przedstawiono rozwój regulacji karno–prawnych dotyczących ochrony wolności sumienia i wyznania w PRL w latach 1949–1969. Przedstawiona analiza ukazuje rzeczywistą intencje tych przepisów, a sprowadzającą się do spacyfikowania związków wyznaniowych pod względem ich potencjalnego oddziaływania na opinię publiczną. Nie bowiem ulega wątpliwości, że poddane analizie przepisy prawne stanowiły wyraz walki władzy komunistycznej z jedyną po 1944 roku niezależną instytucją, jaką był Kościół katolicki. W pracy uwypuklono również problem ostracyzmu osób związanych z ruchem komunistycznym, który niewątpliwie występował, zwłaszcza po groźbie ekskomuniki wystosowanej przez Watykan w lipcu 1949 roku. Tym samym wolność sumienia i wyznania stała się niejako „zakładnikiem” rozwijającej się walki o nowy ustrój państwowy i miejsce w nim związków wyznaniowych.
The paper presents the development of criminal law regulations regarding the protection of freedom of conscience and religion in the Polish People's Republic in 1949–1969. The presented analysis shows the real intentions of these regulations. The communist party wanted to control religious associations in terms of their potential impact on public opinion. There is no doubt that the analyzed regulations were an expression of the struggle of the communist authorities with the only independent institution after 1944, which was the Catholic Church. The work also highlights the problem of the ostracism of people associated with the communist movement, which was undoubtedly present, especially after the threat of excommunication issued by the Vatican in July 1949. As a result of this, freedom of conscience and religion became a kind of "hostage" of the growing struggle for a new state system and the place of religious associations.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 423-445
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Social insurance courts in the Polish People’s Republic
Sądy ubezpieczeń społecznych w Polsce Ludowej
Autorzy:
Nowakowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541624.pdf
Data publikacji:
2020-09-07
Wydawca:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Tematy:
administrative control
administrative judiciary
Polish People's Republic
social insurance
social insurance courts
sądy ubezpieczeń społecznych
sądownictwo administracyjne
kontrola administracji
ubezpieczenia społeczne
Polska Ludowa
Opis:
The article introduces basic issues relating to the genesis, circumstances surrounding the creation, activity and finally the liquidation of the social insurance judiciary as it existed in Poland in the years 1945–1975. This institution was comprised of regional social insurance courts operating in selected voivodeship cities – as the court of first instance with the Social Insurance Tribunal in Warsaw [Trybunał Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie] – as the court of second instance. The text discusses key issues related to the system, organization, and scope of material property as well as the judicial competence of the social security judiciary determining its character. Author also demonstrates that social insurance courts were the only administrative courts in existence in the Polish People's Republic before the creation of the Supreme Administrative Court [Naczelny Sąd Administracyjny].
Źródło:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka; 2020, 2; 85-114
1731-0725
Pojawia się w:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Censorship in the PSL Press within the Period of the 1946 Referendum and the Legislative Sejm Election
Autorzy:
Swacha, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648923.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
“Polska Ludowa”
Polish People’s Party
PSL periodicals
Main Office of Control of Press
Publications and Shows in Warsaw
censorship after 1945
Opis:
The main goal of the article is to analyse censorship interventions made in articles raising the topics of the referendum and the election to the Legislative Sejm which were prepared for print in the periodicals of the Polish People’s Party. The material developed by the Main Office of Control of Press, Publications and Shows in Warsaw and by its regional divisions constituted its basic source of information. I conducted a quantitative analysis of the interventions using a sample of the reports of the censorship institution regarding the “Polska Ludowa” periodical. I have also discussed the content removed from print. Within the studied area, censorship most often prevented the PSL periodicals from publishing information regarding the repressions of the PSL’s activists, informing about the organisation of both events and suggesting the fact of forging votes.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 37, 7
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Legnicy w czasach PRL
The Activities Conducted by the Society of the Friends of Children in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Jaworska, Kazimiera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473161.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
The Society of the Friends of Children, Legnica, The Polish People’s
Republic, education, upbringing.
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Legnica, Polska Ludowa, oświata,
Opis:
światowej, wywarły wpływ na działalność wszystkich instytucji i organizacji związanych z szeroko rozumianą problematyką oświatowo-wychowawczą. Jedną z nich było Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, utworzone w 1949 roku. Chociaż działalność TPD w praktyce wpisywała się w kanony polityki komunistycznego państwa, w 1952 roku zapadła decyzja o jego likwidacji. Nowy rozdział w dziejach TPD zainicjował „Polski Październik”. Aktywność działaczy doprowadziła do jego formalnego reaktywowania w 1957 roku. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci do końca istnienia PRL było finansowane z budżetu państwa, ściśle realizując jego politykę na niwie oświatowo-wychowawczej. Powstanie i początki działalności TPD w Legnicy były konsekwencją spontanicznego działania grona pedagogów związanych z przedwojennym Robotniczym Towarzystwem Przyjaciół Dzieci na rzecz przybyłych do miasta dzieci skrzywdzonych przez II wojnę światową. Mając na uwadze uwarunkowania polityczne oraz reformę administracji państwowej, w dziejach legnickiego TPD można wyróżnić następujące etapy: 1949 –1956, 1957–1975, 1975 –1980, 1981–1989. Zachowane materiały źródłowe wskazują, iż TPD w Legnicy w latach 1949 –1989 prowadziło ożywioną działalność na rzecz dzieci i młodzieży.
The social and political transformation which took place in Poland after World War II influenced the character of activities conducted by all kinds of institutions and organizations dealing with broadly understood educational and tutorial problems. The Society of the Friends of Children, established in 1949, constituted one of them. Although the activities conducted by the Society were convergent with the communist policy implemented by the state, the decision to abolish it was made in 1952. The Polish October marked a new chapter in the history of the Society. An active involvement of its members led to its formal reactivation in 1957. The Society of the Friends of Children was subsidised by the State until the end of the communist era and it implemented the policy of the government in the field of education and tutoring. The establishment and origin of The Society in Legnica were direct consequences of a spontaneous action for the benefit of children affected by WW II, who arrived in the city, taken by a group of teachers involved in the activities conducted by The Labour Society of the Friends of Children before WW II. Taking into account the political conditions and the reform of state administration, the following stages in the history of the Society in Legnica can be distinguished: 1949 –1956, 1957–1975, 1975 –1980 and 1981–1989. The available source materials reveal that between 1949 and 1989 The Society of the Friends of Children in Legnica conducted intensive activities for the benefit of children and the youth.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2015, 4, 17
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utworzenie Wydziału do Spraw Wyznań w Elblągu w 1975 roku
Establishment of the Department for Religious Affairs in Elbląg in 1975
Autorzy:
Krupa, Andrzej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51454501.pdf
Data publikacji:
2024-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
Tematy:
denominational policy
Peopleʼs Poland
Elbląg province
Diocese of Warmia
Diocese of Gdańsk
polityka wyznaniowa
Polska Ludowa
województwo elbląskie
diecezja gdańska
diecezja warmińska
Opis:
In 1975, a new administrative division of Poland was introduced. The Elbląg Voivodeship created at that time was covered by three dioceses: Chełmno, Gdańsk and Warmia. The most important decisions concerning the organisation of the newly created voivodeship were made in Gdańsk. An employee of the Gdańsk religious administration became the director of the Religious Affairs Department in Elbląg. He did not see any need for church building in the area under his authority. His thesis that there was no problem in this area was to be confirmed by the lack of involvement of the faithful in obtaining permits for investments. In the early months of 1976, however, the authorities succeeded in setting up a provincial branch of the Catholic Caritas Association and allocating premises for an office. The organisation was trusted to further loyalise the clergy.
W 1975 r. wprowadzono nowy podział administracyjny Polski. Utworzone wówczas województwo elbląskie było objęte zasięgiem działania trzech diecezji: chełmińskiej, gdańskiej i warmińskiej. Najistotniejsze decyzje, dotyczące organizacji nowotworzonego województwa zapadły w Gdańsku. Dyrektorem Wydziału do Spraw Wyznań w Elblągu został pracownik gdańskiej administracji wyznaniowej. Nie dostrzegał on na podległym sobie terenie potrzeb w zakresie budownictwa kościelnego. Potwierdzeniem jego tezy o braku problemu w tym zakresie miało być nieangażowanie się wiernych w uzyskanie zgód na inwestycje. Już w pierwszych miesiącach 1976 r. władzom udało się utworzyć wojewódzki oddział Zrzeszenia Katolików Caritas oraz przydzielić pomieszczenia na biuro. W organizacji pokładano nadzieję na dalszą lojalizację duchowieństwa.
Źródło:
Studia Ełckie; 2024, 26, 3; 377-389
1896-6896
2353-1274
Pojawia się w:
Studia Ełckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Disco polo kontynuacją folkloru? Rozwój muzyki chodnikowej i jej charakterystyka w kontekście rodzimej twórczości ludowej
Is Disco Polo the Successor of Folk Music? On the Development of Sidewalk Music and its Characterization in the Context of Traditional Indigenous Folk Art.
Autorzy:
Wachcińska, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567230.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Olsztyńska Szkoła Wyższa
Tematy:
Disco polo
Muzyka chodnikowa
Folklor
Polska pieśń ludowa
Sidewalk music
Folklore
Traditional Polish folk song
Opis:
Muzyka disco polo, stanowiąca niekwestionowany fenomen kulturowy lat 90. XX wieku, zrodziła się w efekcie splotu wielu czynników, wśród których wymienić można: wielowiekowe funkcjonowanie i popularność określonego repertuaru folklorystycznego (ludowe pieśni powszechne, zwłaszcza miłosne i zalotne; pieśni z zakresu obrzędowości weselnej; pieśni obsceniczne; piosenka brukowa), odpowiadającego powszechnemu zapotrzebowaniu na tego rodzaju twórczość; podejmowane przez władzę ludową próby sterowania ludową schedą artystyczną, skutkujące stłumieniem jej oryginalności i spontaniczności; radykalny spadek zainteresowania chłopskich synów przejęciem muzycznych umiejętności wypracowanych przez poprzednie pokolenia wiejskich muzykantów; wzrost popularności utworów biesiadnych w środowiskach polonijnych, który zaowocował powstawaniem zespołów tę twórczość popularyzujących; pojawienie się nowoczesnych rozwiązań technicznych, umożliwiających wykonawcom aranżowanie dawnych piosenek w uwspółcześnionej formie; wreszcie masowe powstawanie grup muzycznych, dostrzegających możliwość zrobienia kariery w stylizowanym na italo disco nowym, szybko się rozwijającym nurcie muzycznym. Discopolowe teksty wykazują szereg podobieństw do tradycyjnej pieśni ludowej, zauważalnych na poziomie prymitywizmu treściowo-tematycznego, operowania czasem i przestrzenią, ograniczeń w zakresie prezentacji postaci działających, ubóstwa opisu, ponadto – w typizacji bohaterów, operowaniu prostą symboliką i ubogim zasobem leksykalnym. Formalne podobieństwo jednak pozwala tylko pozornie widzieć w muzyce disco polo kontynuację twórczości chłopskiej. Chodnikowy repertuar, powstały po śmierci kultury tradycyjnej, prezentuje całkowicie odmienną, związaną ze specyficznym typem obyczajowości, wizję rzeczywistości oraz wpisaną w nią hierarchię wartości, co każe upatrywać w nim ostatecznego kresu kultury ludowej.
The musical genre of discopolo, being unquestionably a cultural phenomenon of the 90ies of the 20th century, originated from a concurrance of various factors, among others: – the centuryold tradition and popularity of a well known and specific repertoire of folkmusic ( folk songs on general topics, foremost love and flirtatious tunes and lyrics; wedding songs; juicy songs; ditties of all sorts) satisfying the public needs for this kind of „artistic“ articulation. - the attempt of the PRL authorities to control the Polish original indigenous artistic heritage, which resulted in the suppression of its spontaneity and originality; – A successor generation’s drastically waning interest to continue the musical traditions that had been cultivated and held up for generations by village musicians; – The growing popularity of drinking- and feastsongs among the Polish diaspora, which resulted in the formation of numerous bands that popularized this very kind of music; – The appearance of modern technical solutions, that gave artists means at hand to present traditional tunes in modern musical arrangements; – The formation of numerous bands that realized the possibilities of launching a musical and financial career adapting the racingly fast developing musical trend that was mainly oriented on „Italo Disco“. At first sight the lyrics of disco polo display a number of similarities with the traditional Polish folk song, which is apparent in the similarity of the rather crude scale of themes and topics, the (neglected) observance of space and time, the scant variety of characters, a rudimentary description of the settings… The same applies for the shallow charcterization of the „heroes“, a „down to earth“ imagery and a restricted vocabulary. These formal similarities, however, shoul not lead us to the misconception and appraise discopolo as the natural successor of genuine peasant musical artistry. The „sidewalk“ repertoire, having evolved but after the passing on of the traditional folk culture, presents and renders a basically different worldview – including a mutated hierarchy of values as well – so that we can acknowledge it only as the ultimate death knell of traditional folk culture.
Źródło:
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2012, 3; 87-102
2084-1140
Pojawia się w:
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie ludowe obrzędy świąteczne z perspektywy teatrologicznej
The Theatre Studies Perspective on Polish Folk Festival Rituals
Autorzy:
Kencki, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519883.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
polska kultura ludowa
teatrologia
obrzędy ludowe
perfomatywność
Polish folk culture
theatre studies
folk rituals
peformativity
Opis:
Artykuł jest próbą analizy i klasyfikacji polskiej obrzędowości ludowej związanej z dorocznymi świętami z perspektywy teatrologicznej. Punktem wyjścia jest autorska koncepcja teatrologii, której przedmiotem jest nie tylko teatr, ale także inne widowiska. W tym ujęciu omawiane obrzędy ludowe traktowane są jako zjawiska noszące cechy widowisk, performansów i symulacji. W rezultacie wyłania się zarys klasyfikacji omawianych zjawisk w odniesieniu do różnego stopnia, w jakim wykazują one elementy widowiskowości, przyczynowości i symulacji. Pokazano również, że w zakres badań teatrologicznych mogą wchodzić nie tylko zjawiska postrzegane jako spektakle i performanse, ale także te, w których dominuje wymiar performatywny. Wreszcie, refleksja ukazuje ewolucję polskiej obrzędowości ludowej od jej prymitywnej sprawczości, przez widowiskowość, aż po symulacje, będące jedynie reprezentacjami dawnych rytuałów.
The article brings an attempt at taking stock of and classifying Polish folk rituals related to yearly festivities as they may be accounted for from the point of view of theatre studies. Its starting point is the author’s conception of theatre studies that has not only the theatre but also other spectacles as its object, the conception that has been presented before. In accordance with this outlook, the folk rituals at issue are regarded as phenomena bearing characteristics of spectacles, performances and simulations. In effect, what emerges is an outline of a classification of the phenomena under discussion in relation to the varying degrees to which they display the elements of spectacularity, causality and simulation. It is also demonstrated that within the purview of theatre studies may fall not only the phenomena perceived as spectacles and performances but also those in which the performative dimension is predominant. Finally, the reflection reveals an evolution of Polish folk rituals from their primitive causative character through spectacularity to simulations, which are only representations of old rituals. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 240-247
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naukowa przyzwoitość i tradycje polskiej lewicy. Kilka zasadniczych uwag na temat książki Michała Siermińskiego Dekada przełomu. Polska lewica opozycyjna 1968–1980. Od demokracji robotniczej do narodowego paternalizmu
Autorzy:
Ciążela, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462385.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
leninizm
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Jacek Kuroń
Karol Modzelewski
Leszek Kołakowski
Leninism
People’s Republic of Poland
Opis:
Celem artykułu jest dogłębna analiza książki Michała Siermińskiego o tzw. lewicy opozycyjnej epoki realnego socjalizmu lat 1968–1980, w tym jej „Posłowia” autorstwa Zbigniewa Marcina Kowalewskiego. Autor zwraca uwagę na nader wątpliwe pod względem naukowym i etycznym kwestie, które stawiają pod znakiem zapytania wartość książki. Wedle autora, książka ma rozliczne mankamenty, m.in. warsztatowe. Krytykuje on jej nacechowanie ideologiczne, pokrewne neotrockizmowi, abstrahującymi od realiów geopolitycznych zimnej wojny i międzynarodowych zmagań między komunizmem a kapitalizmem. Słabością opisywanej pracy jest niedostrzeganie historycznych uwarunkowań realnego socjalizmu w państw komunistycznych/socjalistycznych.
Aim of this article is close reading of the Michał Siermiński’s book on so-called left-wing opposition during real socialism period in the years 1968–1980, and its „Afterword” by Zbigniew Marcin Kowalewski). Author claims, that value of the book is very dubious – as in research aspect as in academic ethics aspect, and scientific technique. Author is focused on ideological dimension of Siermiński’s and Kowalewski’s work, their neo- Trotskyist skew, lack of understanding of the geopolitical reality of the Cold War and international competition between communism and capitalism. Other weakness of the book is not recognizing historical existentional circumstances of communist/socialist countries.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2016, 3; 169-195
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Operation of Retraining Minor Offences into Misdemeanours in the People’s Poland
Autorzy:
Łysko, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912919.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cases of minor offences
misdemeanours law
the Transfer Act
the People’s Poland
drobne czyny karalne
prawo wykroczeń
ustawa o przekazaniu
Polska Ludowa
Opis:
In the period of the People’s Poland (1944–1989), ruled by the communists, Poland was in the sphere of influence of the Soviet Union. The Act on the Transfer of Certain Minor Offences as Offences to Criminal-Administrative Jurisdiction, passed in 1966, gave the status of a misdemeanour to a large group of existing offences against property and acts detrimental to consumer interests. The purpose of transferring these offences as misdemeanours to the jurisdiction of penal-administrative colleges was to relieve the courts of the burden of dealing with cases of minor offences. The transfer operation was accompanied by the introduction of a number of solutions in the field of criminal law, which created conditions for a more flexible criminal policy in cases of misdemeanours. The Transfer Act was fully incorporated into the Code of Misdemeanours adopted in 1971, the specific part of which includes another group of misdemeanours resulting from the transformation of existing offences. The Transfer Act finally placed the law on misdemeanours in the area of criminal law in its broadest sense, which resulted in a departure from the concept of the misdemeanours law, developed during the Stalinist period, as one of the branches of administrative law.
W okresie Polski Ludowej (1944–1989) rządzona przez komunistów Polska znajdowała się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Uchwalona w 1966 r. ustawa o przekazaniu niektórych drobnych występków jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego nadawała rangę wykroczeń licznej grupie dotychczasowych występków przeciwko mieniu i czynów godzących w interesy konsumentów. Przekazanie tych występków jako wykroczeń do właściwości kolegiów karno-administracyjnych miało na celu odciążenie sądów od rozpatrywania spraw o drobne czyny karalne. Operacji przekazania towarzyszyło wprowadzenie do prawa wykroczeń szeregu rozwiązań z dziedziny prawa karnego, co stworzyło warunki dla prowadzenia bardziej elastycznej polityki karnej w sprawach o wykroczenia. Ustawa o przekazaniu została w całości uwzględniona w uchwalonym w 1971 r. Kodeksie wykroczeń, którego część szczególna zawiera kolejną grupę wykroczeń powstałych z przekształcenia dotychczasowych występków. Ustawa o przekazaniu ostatecznie uplasowała prawo wykroczeń w obszarze szeroko pojmowanego prawa karnego, co skutkowało odejściem od stworzonej w okresie stalinowskim koncepcji prawa wykroczeń jako jednej z gałęzi prawa administracyjnego.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 5; 197-214
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Rady Państwa oraz jej zadania z zakresu bezpieczeństwa w okresie Polski Ludowej
Autorzy:
Żurek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054184.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Council of State of the Republic of Poland
security
Polish People’s Republic
states of emergency
Rada Państwa
bezpieczeństwo
Polska Ludowa
stany nadzwyczajne
Opis:
Rada Państwa była kolegialnym organem nadzorczym władzy państwowej w latach 1947–1989 i odgrywała ważną rolę w dobie Polski Ludowej. Funkcjonowała w ramach systemu jednolitości władzy państwowej. Pod koniec lat 80. rola Rady Państwa wyraźnie słabła, czego efektem było zniesienie tego organu w 1989 r., a następnie zastąpienie go jednoosobową głową państwa. W artykule opisano m.in. usytuowanie ustrojowe Rady Państwa oraz jej zadania szczególnie z zakresu bezpieczeństwa w okresie, w którym pełniła swoje funkcje, a także wskazano jej znaczenie w 1981 r. związane z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Uwagę zwrócono również na zagadnienie stanów nadzwyczajnych, ponieważ zgodnie z Konstytucją PRL Rada Państwa była upoważniona do podejmowania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego.
The Council of State of the Republic of Poland was a collegial supervisory organ of state authority in 1947–1989 and played an important role at the times of the Polish People’s Republic. It functioned within the framework of the system of unity of state power. At the end of the 1980s, the role of the Council of State of the Republic of Poland clearly weakened, which resulted in the abolition of this organ in 1989, and subsequently its replacement by a one-man head of state. The article describes, among others, institutional position of the Council of State of the Republic of Poland and its tasks, especially in the field of security, in the period when it performed its functions, as well as its importance in 1981 related to the introduction of the martial law in Poland. Attention was also paid to the issue of states of emergency, because according to the Constitution of the Polish People’s Republic, the Council of State of the Republic of Poland was authorized to make decisions on the introduction of martial law.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2021, 68, 1; 159-172
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Książki dla młodzieży […] powinny przedstawiać […] czuły mechanizm walki klasowej” Szczecińskie Plenum Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich, sierpień 1951 r.
“Books for youth […] should depict […] the sensitive mechanism of class struggle”. Szczecin Plenum of the Principal Board of Polish Writers, August 1951
Autorzy:
Nadolna-Tłuczykont, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474363.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Czystki
Dwudziestolecie międzywojenne
Literatura dla dzieci
i młodzieży
Polska Ludowa
Socrealizm
Stalinizm
Związek Literatów Polskich
Cleansings
Interwar period
Literature for children and youth
Opis:
Artykuł jest próbą ukazania sytuacji literatury dla dzieci i młodzieży w pierwszym okresie po zakończeniu II wojny światowej. Na podstawie materiałów Szczecińskiego Plenum Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich, które odbyło się w sierpniu 1951 r., zarysowano poglądy władzy politycznej wobec książek adresowanych do młodzieży. Tendencje te, pomimo pewnych zmian i z różnym nasileniem, kontynuowane były przez cały okres Polski Ludowej.
The article is an attempt at showing the situation of literature for children and youth during the first years after the conclusion of World War II. Based on the materials from the Szczecin Plenum of the Principal Board of Polish Writers, which was held in August 1951, the views of the political leadership on the literature for youth were outlined. These tendencies, with certain changes and varying intensity, continued throughout the Polish People’s Republic period.
Źródło:
Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media; 2016, 4(23); 123-133
1505-4195
2451-2575
Pojawia się w:
Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Żydokomuna” w aparacie władzy „Polski Ludowej”. Mit czy rzeczywistość?
“Judeo-Communism” in the Power Apparatus of “People’s Poland”. Myth or Reality?
Autorzy:
Szumiło, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477815.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
mit „żydokomuny”
aparat władzy komunistycznej
„Polska Ludowa”
mniejszość żydowska
myth of a “Jewish Communism”
apparatus of communist power
“People’s Poland“
Jewish minority
Opis:
Udział ilościowy i jakościowy komunistów Żydów w aparacie władzy „Polski Ludowej” był wyjątkowo duży, a w niektórych segmentach (centralny aparat partyjny, bezpieka, propaganda) wręcz dominujący. Mniejszość żydowska cieszyła się w Polsce autonomią i względnymi przywilejami. Było to w istocie odwzorowanie sytuacji ze Związku Sowieckiego lat dwudziestych. Celem niniejszego artykułu jest podsumowanie dotychczasowych wyników badań nad zaangażowaniem Żydów w aparat władzy komunistycznej w Polsce w oparciu o publikacje naukowe i źródłowe oraz częściowo własne badania autora w tym zakresie. W artykule przypomniano, na czym polegał mit „żydokomuny” w aparacie władzy „Polski Ludowej”, skąd się wziął i jaki miał wpływ na postawy antysemickie w polskim społeczeństwie. Następnie scharakteryzowano liczebność i wpływ Żydów w strukturach władzy komunistycznej w okresie stalinowskim i gomułkowskim, ze szczególnym uwzględnieniem aparatu bezpieczeństwa. Przyjrzano się także przyczynom takiego zaangażowania Żydów po stronie komunistów i ich awansu w aparaciewładzy oraz problemowi ich tożsamości narodowej. Artykuł stanowi próbę weryfikacji mitu, tj. ustalenia, jak dalece pokrywał się on z rzeczywistością.
The quantitative and qualitative participation of communist Jews in the power apparatus of “People’s Poland” was exceptionally large, and in some segments (the central party apparatus, secret police, propaganda) even dominating. Jewish minority enjoyed autonomy and relative privileges in Poland. It was in fact a mapping of the situation from the Soviet Union of the twenties. The purpose of this article is to summarise the results of research on the involvement of Jews in the apparatus of communist authorities in Poland so far, based on scientific and source publications, and partly the author’s own research in this area. The article reminds us of the myth of “Judeo-Communism” (żydokomuna) in the power apparatus of “People’s Poland”, where it came from and what was its influence on anti-Semitic attitudes in Polish society. Next, the number and influence of Jews in the structures of the communist authorities in the Stalinist period and in the times of Gomułka is characterised with particular emphasis on the security apparatus. It also looks into the reasons for such involvement of Jewish on the communist side and their promotion in the power apparatus, and the problem of their national identity. The article is an attempt to verify the myth, i.e. to determine how much it coincided with reality.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 27-60
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fałszywa ustawa, fałszywe dekrety, fałszywy Sejm. Rzecz o posiedzeniu Krajowej Rady Narodowej w 15 sierpnia 1944 r.
The First Actual Meeting of the State National Council on August 15, 1944, and the Minutes from that Meeting
Autorzy:
Zaborski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232226.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Krajowa Rada Narodowa
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowej
sejm
parlament
praworządność
dekret
ustawa
komunizm
władza ludowa
ustawa o pełnomocnictwach
Polska Ludowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Polska Lubelska
the State National Council
the Polish Committee of National Liberation
Sejm
parliament
the rule of law
decree
statute
communism
the communist authority
the People’s Poland
the Polish People’s Republic
Opis:
Poniżej publikowany materiał dotyczy posiedzenia Krajowej Rady Narodowej odbytego w dniu 15 sierpnia 1944 r. w Lublinie. Składa się ono z dwóch części: artykułu monograficznego oraz opracowanego dokumentu źródłowego (protokołu tego posiedzenia). Zagadnienie to nie było badane historyczno-prawnie po 1990 r., mimo że dotyczy zagadnień kluczowych dla ustroju Polski w latach 1944-1989. Analiza ww. protokołu unaocznia ogrom naruszeń praworządności, które legły u podstaw tzw. Polski Ludowej (lata 1944-1952) i PRL (1952). Niby-sejm (KRN) zatwierdził 15 sierpnia 1944 r. dekrety, które wydał organ nie tylko nie posiadający uprawnień do ich wydawania, ale nadto nieistniejący prawnie (PKWN). W niniejszym numerze „Głosu Prawa” zamieszczamy pierwszą część: opracowanie monograficzne.
This material is about the meeting of the State National Council on August 15, 1944, in Lublin. It consists of two parts: the monographic paper and the source document (minutes from the meeting). The issue was not examined from a historical and legal perspectives after 1990, even though it refers to crucial problems of the Polish legal system between 1944 and 1989. An analysis of the above-mentioned protocol demonstrates the scale of rule of law violations, which were at the roots of the People’s Poland (1944-1952) and the Polish People’s Republic (1952). A quasi-parliament (the State National Council) confirmed on August 15, 1944, the decrees which were enacted by an organ not only without powers to do so, but also non-existing in legal terms (the Polish Committee of National Liberation). In this issue of “The Voice of Law”, the first part – the monographic paper – is published.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 1 (9); 188-213
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityczne uwarunkowania orzecznictwa karno-administracyjnego Polski Ludowej
Political circumstances of criminal and administrative judicature in the People’s Republic of Poland
Autorzy:
Łysko, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533115.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
administrative/criminal colleges of court
People’s Republic of Poland
obligatory supplies
events of March 1968
kolegia karno-administracyjne
Polska Ludowa
dostawy obowiązkowe
wydarzenia marcowe
Opis:
In December 1951, the reform of the system of criminal and administrative judicature introduced the magistrate model of resolving cases of misconduct involving the social factor. Magistrate courts penalised transgressions of order, yet were also used for the repression of political opponents of Communist authorities. The practice of adjudicating prison sentences and high pecuniary penalties exchanged for detention was characteristic of the operation of the magistrate courts in the capacity of an instrument for combating political opposition until the end of the People’s Republic of Poland.
Reforma systemu orzecznictwa karno-administracyjnego z grudnia 1951 r. wprowadziła kolegialny model rozstrzygania spraw o wykroczenia z udziałem czynnika społecznego. Kolegia karały wykroczenia porządkowe, lecz były wykorzystywane do represjonowania przeciwników politycznych władzy komunistycznej. Praktyka orzekania kar aresztu i wysokich grzywien zamienianych na areszt zastępczy będzie cechować pracę kolegiów jako instrumentu zwalczania opozycji politycznej do końca istnienia Polski Ludowej.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2014, 17; 211-232
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bankowość spółdzielcza w gospodarce PRL jako przykład antynomii wolności gospodarowania
Co-operative banking in the economy of Polish People’s Republic as an example of antinomy of economic freedom
Autorzy:
Rolski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592060.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Bankowość spółdzielcza
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Wolność gospodarcza
Co-operative banking
Economic freedom
Polish People’s Republic
Opis:
Instytucja spółdzielni kredytowej powstała jako forma gospodarowania, której pierwotnym celem było podniesienie ekonomiczne i moralne uboższych warstw społecznych. Należy podkreślić, że bank spółdzielczy jest przedsiębiorstwem prywatnym, którego właścicielami są posiadacze udziałów – członkowie spółdzielni. W okresie Polski Ludowej bankowość spółdzielcza została podporządkowana regułom gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Socjalistyczne władze starały się zachować pozory samorządności pod postacią funkcjonowania poszczególnych organów zarządczych. Faktycznie jednak poprzez uchwalanie kolejnych aktów prawnych bankowość spółdzielcza utraciła swój spółdzielczy, prywatny charakter poprzez przekazanie kompetencji decyzyjnych władzy centralnej.
The Institution of the co-operative credit was formed as the form of the management and the original objective was economical and moral raising of poorer social layers. It should be emphasized that the co-operative bank is a private activity, where the owners are the holders of shares who are the members of the cooperative. In the period of Polish People’s Republic, the co-operative banking was subordinated to rules of the prescriptive-distribution economy. Socialist authorities tried to preserve appearances of the autonomy in the form of functioning of individual managerial organs. Indeed, however by passing next legal documents, the co-operative banking lost its co-operative, private character by handing over decision-making competence to the central authority.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2018, 349; 210-219
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ kolektywizacyjnej polityki państwa na marginalizację tradycyjnych wartości rodziny w chłopskiej w Polsce w połowie XX wieku
The influence of the State Policy of Collectivization on the Marginalization of the Traditional Peasant Family Values in Poland in the Mid-Twentieth Century
Autorzy:
SKONIECZNY, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435717.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
wieś
Polska Rzeczpospolita Ludowa
kolektywizacja
władza
village
the People’s Republic of Poland
the collectivization
authority
Opis:
Na podstawie wywiadów, materiałów autobiograficznych i dokumentów archiwalnych, pochodzących z połowy XX wieku, poszukiwano na ile kolektywizacja rolnictwa w Polsce zerwała rodzinne, emocjonalne i ekonomiczne więzi młodych z rodziną oraz gospodarstwem rolnym. Podjęcie przez rząd decyzji o konieczności jak najszybszego uspółdzielczenia rolnictwa wyzwalało młodych od dotychczasowego wręcz obowiązku dziedziczenia gospodarstwa i pozwalało, bez narażania się rodzicom, podjąć pracę poza rolnictwem. Powstanie spółdzielni produkcyjnej pozwalało kontynuować naukę w szkole ponadpodstawowej i zrealizować marzenie części ówczesnych młodych – zamieszkać w mieście, co było o tyle ułatwione, że rozbudowujący się przemysł potrzebował rąk do pracy. Nastąpiło w ten sposób obalenie wypracowanej przez dziesięciolecia wizji ojcowizny jako jedynej podstawy życia dziecka chłopskiego. Jednak wraz z przeprowadzką do miasta ulegały ponadto zatarciu tradycyjne wartości chłopskiego wychowania: autorytet ojca, pobożność, szacunek do chleba. Prowadziło to do licznych konfliktów z rodziną pozostającą na wsi.
Based on interviews, autobiographical materials, and archival documents from the mid-twentieth century, there is an attempt made to find answers to the question of how much the collectivization of agriculture in Poland broke young people’s emotional and economic ties with the family and their farms. The government’s decision on the necessity of making agriculture collective as soon as possible liberated the young from the previous obligation to inherit farms and allowed them to work outside agriculture without risking parental dissatisfaction. The establishment of production cooperatives enabled them to continue their studies in secondary school and made the dreams of those young people come true, namely to live in the city. It was much easier because the developing industries needed labour. This way the idea of patrimony, developed throughout decades as the sole basis of life of the peasant child was overthrown. Thus, with the move to the city such traditional peasant values as the authority of the father, piety, respect for bread faded away. The situation led to numerous conflicts with the family remaining in the countryside.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2014, X, (2/2014); 55-76
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety-ryby: ludowe wyobrażenia syren
Folk imagination of mermaids
Autorzy:
Walęciuk-Dejneka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564201.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
polska kultura ludowa
Słowiańszczyzna
kultura tradycyjna
literatura
syreny
Polish folk culture
Slav
traditional culture
literature
the mermaids
Opis:
Artykuł przedstawia i omawia ludowy wzorzec żeńskiego demona - syrenę, stanowiący z jednej strony ucieleśnienie wizji i marzeń kultury tradycyjnej, z drugiej – epatujący władczością uosabiającą niezależną, dziką kobiecość, chcącą przejąć całkowitą kontrolę nad uwiedzionym mężczyzną. Podania i wierzenia o syrenach były bardzo dobrze znane na płaszczyźnie tradycyjnej kultury ludowej. Znała je również literatura. Wystarczy wspomnieć legendę o warszawskiej syrenie, która stała się symbolem stolicy Polski i została wpisana w jej herb. W prowadzonych rozważaniach postaram się pokazać owe ludowe wizerunki syren oraz wierzenia z nimi związane. W analizach i interpretacjach zastosuję perspektywę antropologiczną, wykorzystywaną w badaniach folklorystycznych (kulturowych) i literackich, przenosząc w ten sposób wysiłki dociekań naukowych na obszar symbolu, mitu czy rytuału. Nie są mi obce także procedury strukturalno-semiotyczno-funkcjonalne.
This article is showing the folk images of the mermaids. It is estblishing to both to beliefs, and to myths or literature which these images functioned in. In conducted analyses and interpretations I use the methodology of the foreign-language description. I am using the anthropological method in folk and anthropological researches, also. I am appealing to the symbol, the myth and the ritual. The mermaids are nymphs, who lives in water, have a fishtail bit and a beautiful voice. They seduce men, above all of fishermen and sailors. Their features considerably influenced the image which it survived in literature, in legends of the Warsaw’s mermaid. These images got through underwent their transformations.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 2; 585-592
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć o socjalizmie i zabytki socjalizmu. Ochrona zabytków PRL w Tychach
Memory about socialism and socialist monuments. Conservation of PRL’s monuments in Tychy
Autorzy:
Sugawara, Sho
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462258.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
socjalizm
Tychy
zabytki
pamięć
People’s Republic of Poland (PRL)
socialism
monuments
memory
Opis:
Celem artykułu jest zarysowanie zagadnienia pamięci o socjalizmie na przykładzie kwestii ochrony zabytków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Tychach. Rozpoczyna się on od analizy „pragnienia muzeologicznego”, pojęcia ukutego przez Masahiro Ogino. Następnie zarysowuje się fazy przekształcenia przestrzeni publicznej w krajach postsocjalistycznych po roku 1989. Kolejne części tekstu skupiają się na Tychach, które były typowym „miastem socjalistycznym” i ich zmiennym wizerunku po przejściu do kapitalizmu. W ostatnim rozdziale autor ukazuje sposób ochrony dziedzictwa PRL na przykładach dwóch tyskich pomników.
The aim of this article is to outline issue memory of socialism by a prism of the protection of the monuments from the age of People’s Republic Of Poland in the Tychy city. It starts with the analysis of the „museological desire”, a term coined by the Masahiro Ogino. Then it presents phases of the reshaping public space in post-socialist countries after 1989. Next parts of the article are focused on Tychy, which were typical „socialist city”, and its changing image after transition to capitalism. Last chapter is devoted to the protection of the PRL’s heritage – using examples of two monuments in Tychy.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2019, 8; 158-168
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz pszenicy (triticum) w języku polskim
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Kaczan, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611756.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguo-cultural worldview
cognitive definition
Polish folk culture
językowo-kulturowy obraz świata
definicja kognitywna
polska kultura ludowa
Opis:
The reconstruction of the Polish linguo-cultural view of wheat proposed here rests on the principles of the cognitive definition, which goes beyond the tenets of structural linguistics, takes into account all the connotations evoked by a given expression, as well as the relationship between the object’s name and the object itself. It is non-encyclopedic in nature. The data analysed here are of the linguistic type (lexis, phraseology, and stereotypical texts of various genres, such as riddles, proverbs, auguries, songs, tales, legends, written poetry), as well as of the co-linguistic type (ethnographic records of beliefs and practices), and come from the archives of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols. The dictionary’s volume on plants is now under preparation.
Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowego obrazu pszenicy w języku polskim. Rekonstrukcja ta oparta jest na założeniach tzw. definicji kognitywnej, która wychodzi poza postulaty semantyki strukturalnej, uwzględnia wszystkie składniki konotowane przez wyrażenie językowe, uwzględnia relacje przedmiot – nazwa przedmiotu i nie ma charakteru encyklopedycznego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe (słownictwo i frazeologia oraz teksty kliszowane w szerokim wachlarzu gatunków (m.in. zagadki, przysłowia, przepowiednie, pieśni w różnych odmianach gatunkowych, bajki, legendy, pisana poezja chłopska) i „przyjęzykowe” (etnograficzne zapisy wierzeń i praktyk) pochodzące z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małe, czarne, okrągłe, a każdego wyszczypie. O pieprzu i pieprzeniu w polszczyźnie ludowej i potocznej
Autorzy:
Prorok, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611829.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
plant
Polish folk culture
cognitive definition
obscene expressions
swearwords
rośliny
polska kultura ludowa
definicja kognitywna
wulgaryzmy
przekleństwa
Opis:
The first part of the article is devoted to a reconstruction, by means of the cognitive definition, of the linguo-cultural view of pepper in Polish folk culture. The rich body of 19th- and 20th-c. data comes from the files of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols (text of folklore in a variety of genres, records of beliefs and cultural practices) as well as from dictionaries of Polish (general, dialectal, phraseological, and etymological). Pepper is imaged through language not only as a hot and bitter spice, formerly expensive and much desired, but also as a substance with several applications in medicine and magic. Because of its sharp taste, pepper also connotes such features as ‘malice’, ‘offense’, ‘indecency’, ‘vulgaritycoarseness’, ‘destruction’, or ‘stupidity’, which is especially conspicuous in the semantics of its many derivatives, mainly obscene expressions and swearwords such as pieprzyć ‘talk bullshit’ or ‘screw’, spieprzyć ‘screwfuck up’, zapieprzyć ‘steal’, wypieprzyć ‘dump’, etc. These are in focus in the second part of the article, where it is investigated how they are related to the linguo-cultural stereotype of pepper.
W pierwszej części artykułu autorka rekonstruuje metodą definicji kognitywnej językowo-kulturowy obraz pieprzu w polskiej tradycji ludowej. Podstawę analizy stanowi bogaty materiał XIX- i XX-wieczny pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk ludowych) oraz dane systemowe czerpane ze słowników języka polskiego (ogólnych, gwarowych, frazeologicznych, etymologicznych). Pieprz jest traktowany nie tylko jako ostro-gorzka przyprawa, dawniej droga i pożądana, ale też jako środek mający liczne zastosowania lecznicze i magiczne. Ze względu na palący smak konotuje też takie cechy, jak złośliwość, obraza, nieprzyzwoitość, wulgarność, zniszczenie, głupota, co jest szczególnie widoczne w znaczeniach licznych derywatów pochodzących od wyrazu pieprz, głównie czasowników, należących dziś do „kanonu” polskich przekleństw i wulgaryzmów, np. pieprzyć, spieprzyć, zapieprzyć, wypieprzyć i in. Ich analizą zajmuje się autorka w drugiej części artykułu, próbując określić, na ile bliski jest ich związek z językowo-kulturowym stereotypem pieprzu.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 459

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies