Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish text" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-66 z 66
    Tytuł:
    Прецедентные имена как часть польского текста в русской поэзии
    Precedent Names as a Part of the Polish Text in Russian Poetry
    Autorzy:
    Воронцова, Кристина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968717.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Polish text
    lyrical portrait
    cultural myths
    cultural figure
    contemporary Russian poetry
    Opis:
    The author analyses the structure and components of the ‘Polish text’ in the Russian literature after the Second World War. One of the main aspects of this phenomenon is the so-called precedent name. This can be observed when the image of a person (real or fictional) becomes a cultural text or myth. For the ‘Polish text’ in Russian literature such significant names have been Adam Mickiewicz, Julian Tuwim, Juliusz Słowacki, Czesław Miłosz and Konstanty Ildefons Gałczyński. In the Russian mentality Poland has always evoked poetry in general, which means that characteristics of ‘the Pol-ish text’ can be identified through an analysis of poems about these cultural figures.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 239-248
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ближайшая станция европейской культуры…”: полонофилия 60-х годов
    Autorzy:
    Vorontsova, Kristina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023462.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Soviet poetry
    Polska
    the Khrushchev Thaw
    the Sixties
    Polish text of Russian literature
    Andrzej Wajda
    Zbigniew Cybulski
    Opis:
    The article attempts to trace the sources of “polonophilia” in the Soviet culture of the sixties and to consider the strategies of the representation of the Polish text in Russian literature after the Khrushchev Thaw on the material of Stanislav Kunyaev, Boris Dubrovin and Emil Janvarev’s poetry. The special influence on the formation of the geo-cultural image of the Polish People’s Republic in this period is discussed in the context of Polish cinema (in particular Andrzej Wajda’s film Ashes and Diamonds).
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 5-14
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The dictionary structure for effective word search
    Autorzy:
    Karwowski, W.
    Wrzeciono, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94745.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    text indexing
    text searching
    Polish language
    Opis:
    In the paper some issues connected with indexing documents in the Polish language are discussed. Algorithms for stemming and part of speech tagging, important in the process of text analysis and indexing are shortly described. Next their suitability to the Polish language, which has a very extensive inflection, is discussed. The usefulness for stemming and part of speech tagging of large dictionaries with inflected forms, like WordNet and open-source dictionary of Polish language is also described. Two dictionary structures enabling effective word searching are presented. In the final part, some tests of implemented two dictionary structures are described. Tests were made on the six actual and three crafted artificial texts. At the end conclusions of performed tests are formulated.
    Źródło:
    Information Systems in Management; 2017, 6, 4; 284-293
    2084-5537
    2544-1728
    Pojawia się w:
    Information Systems in Management
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na styku języków i kultur. Recenzja książki Agnieszki Dudek-Szumigaj, Inskrypcje nagrobne pogranicza polsko-ukraińskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2018; 337 str.
    At the Meeting Point of Languages and Cultures
    Autorzy:
    Jarosz, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013233.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    text linguistics
    text analysis
    text type
    tombstone inscriptions
    Polish-Ukrainian borderland
    Opis:
    This article is a review of a monograph on genological research on speech species. The objects of this publication are tomb inscriptions from over 60 necropolises in the north-eastern Lublin Region, which is situated within the borders of the Orthodox Lublin-Chelm Diocese and in the western part of the Volyn oblast in Ukraine. These are ethnically, linguistically, culturally and religiously non-homogeneous areas. The analysis takes into consideration the structure, the type of the functions fulfilled by grave inscriptions, the pragmatic aspect and cultural specificity of the analyzed texts. The subject of the review is to discuss the content of the publication and to implement the research goals undertaken by the author. In assessing the scientific value of the monograph, the current methodological solutions and the role of the study in the context of the state of research in Polish text linguistics were taken into account. The reviewed monograph is a reliable empirical study, however, the adopted description model does not take into account semiotic features that would complete the information about the analyzed texts. The book may be a contribution to Slavonic dialectological studies, especially to the indication of mutual Polish-Ukrainian interferences. It constitutes a source for studying the vocabulary of the borderland. The work may be used for comparative studies of funeral texts.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 365-372
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O projekcie Korpusu Polszczyzny do 1500 roku
    Autorzy:
    Deptuchowa, Ewa
    Jasińska, Katarzyna
    Klapper, Magdalena
    Kołodziej, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1630446.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    electronic text corpus
    Old Polish
    Mediaeval Polish
    inflectional description
    Opis:
    This paper presents the assumptions of the Corpus of Polish until 1500, which is being developed as part of the project titled Baza leksykalna średniowiecznej polszczyzny (do 1500 roku). Fleksja (Lexical Database of Medieval Polish (until 1500). Infl ection). It introduces the fundamental objectives of the project, namely preparing an infl ectional description of all (infl ected) words from the time until 1500 and building a morphosyntactically annotated collection of texts from the same period. Afterwards, the authors discuss the present digital collections of Old Polish texts. In the main part of the paper, they present the criteria for selecting sources for the Corpus under creation and their elaboration methods, which refer to the solutions developed in the Electronic Corpus of Polish Texts from the 17th and 18th centuries (until 1772). Their major modifi cations aimed to adapt the structural and morphosyntactic annotations for the purpose of describing Mediaeval Polish are discussed on selected examples.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 777, 8; 7-16
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    КОМУНІКАТИВНІ ДЕВІАЦІЇ В ПРОЦЕСІ ПЕРЕКЛАДУ ПОЛЬСЬКОГО ПРАВОВОГО ТЕКСТУ
    Autorzy:
    Kowalewska, Olena
    ДУФЕНЮК, ОКСАНА
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041371.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish legal text
    communicative deviations
    translating of legal terms into Ukrainian
    bilingual terminological dictionaries
    polski tekst prawny
    błędy komunikacyjne
    tłumaczenie terminów prawnych na język ukraiński
    dwujęzyczne słowniki terminologiczne
    Opis:
    Artykuł został poświęcony kwestii błędów komunikacyjnych w procesie tłumaczenia polskiego tekstu prawnego na język ukraiński. Aktualność tematu badawczego wynika z konieczności zapewnienia ukraińskim prawnikom szerszego dostępu do polskojęzycznych aktów prawnych. Wzmożone zainteresowanie jest rezultatem sprawności wprowadzania przez Polskę europejskich praktyk w interpretacji prawa. W artykule został przedstawiony schemat komparatystycznej analizy polskich tekstów prawnych i prawniczych, scharakteryzowano grupy terminów prawnych pod względem trudności ich tłumaczenia na język ukraiński oraz określono najczęstsze przyczyny powstawania błędów komunikacyjnych. Tłumaczenie polskiego tekstu prawnego wymaga od tłumacza nie tylko doskonałej znajomości języka polskiego i ukraińskiego, ale także obowiązującego ustawodawstwa obu państw. Wspólna praca językoznawców, tłumaczy i prawników nad tworzeniem dwujęzycznych słowników terminologicznych pozwoli uniknąć błędów, które można zaobserwować w tłumaczeniach polskich tekstów prawnych na język ukraiński.
    The article elucidates problems of translating Polish legal texts into Ukrainian. The topicality of the study consists in the necessity to provide Ukrainian lawyers with an open access to Polish legal acts. The importance of such an enterprise is enhanced by the fact of introducing European criteria of interpreting laws into the Polish legal practice. The author elaborates a scheme of comparative analysis of Polish legal texts, subdivides Polish legal terms into groups depending on difficulties of their translating into Ukrainian, describes common translation deviations. Adequate translation of Polish legal texts requires not only fluency in Polish and Ukrainian, but also some specialized knowledge of laws of both countries. The joint work of linguists, lawyers and translators will help to avoid typical mistakes found in translations of legal acts from Polish into Ukrainian.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 95-102
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Zrobić” tekst. O kompetencji tekstotwórczej gimnazjalistów
    To make a text. About the textual competence of lower¬ secondary school students
    Autorzy:
    Wileczek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511676.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    text
    the textual competence
    Polish language education
    Opis:
    Is a text for the modern young man a communication anachronism? In this era of communication practices based on fast, informative or ludic transmission, competencies related to the necessity to create coherent, effective and correct texts are disappearing. This article presents a diagnosis of high school students’ communication skills in this area with reference to the educational documents (Core Curriculum) and selected writings – from student work and external examinations. After analyzing the results there are a number of conclusions that can be drawn about the school educational practices. Firstly, centrally proposed programs do indeed raise the awareness of the need for certain text exponents in different genres, but analytical operations associated with the analysis of fragments of texts do not contribute to student’s thinking about the text as a coherent whole. Secondly, the emphasis on recreating a particular structure of the text in the genre (which is most likely to appear during an exam), contributes to a certain mechanical behavior in that regard.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2015, 2(16); 167-184
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Текстообразующая роль модального микрополя необходимости в газетно-публицистическом дискурсе (на материале русских и польских газет)
    Text-forming role of modal micro field of necessity in newspaper and journalism discourse (based on the Russian and Polish newspapers)
    Autorzy:
    Tkaczenko, Arina
    Magdalinskaja, Ekaterina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482225.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Text-forming role
    the Russian and Polish newspapers
    Opis:
    Based on the material of contemporary newspapers that are published in Russian and Polishmicro field of necessity within the general functional-semantic categories of modality is considered;specificity of functioning of Russian modal explicators and their Polish equivalents is set out.Common and interlingua specifications of means of modal meaning expression are determined inthis article.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2011, 1, XVI; 447-453
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Olga Tokarczuk’s Flights as an example of genre transformation in the contemporary novel – a linguistic and literary view
    Autorzy:
    Hanus, Anna
    Austin, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2163205.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    genre
    novel
    text type
    text pattern
    Polish and German perspective in genre studies
    Opis:
    Drawing from both German and Polish linguistic and literary perspectives, the article attempts to examine genre changes within the genre pattern of the novel and decide whether Olga Tokarczuk’s Flights, described by the author herself as a novel, should be attributed to this genre. We assume that linguistic and literary tools will allow us to determine the most characteristic features of contemporary novel productions to decide on the nature of changes taking place within the studied genre. Looking at Tokarczuk’s work not through the prism of a single genre but, following Maria Wojtak, Kirsten Adamzik or Ulla Fix, from the perspective of inter-genre relations, allows not only to conclude that the analyzed material is located on the fringes of the genre pattern of the novel but also to see other inter-textual dependencies and consider the text under study as a genre in the form of a collection.
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2022, 16; 53-74
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The usage and meaning of "mentioned" ("wspomniany") and "described" ("opisany") metatext markers in Polish scientific texts
    Autorzy:
    Czoska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677036.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    metatext
    metatext markers
    scientific text
    cloze-test
    Polish
    Opis:
    The usage and meaning of mentioned (wspomniany) and described (opisany) metatext markers in Polish scientific textsMetatext markers (MMs) are defined as expressions used in a text to inform readers of its structure or relations between its elements (Fraser, 1999; Goldman & Rakestraw, 2000; Schiffrin, 1988). In this paper the usage of two MMs "mentioned" ("wspomniany") and "described" ("opisany") in scientific texts is described and the relation between their meaning and usage is analysed. In Study 1, the frequency, scope and direction of the MM is analysed in a corpus of peer-reviewed scientific texts in Polish. In Experiment 2, participants decided whether to use the aforementioned MMs to fill gaps in short scientific texts. The results of both experiments suggest that while the meaning of an MM may influence its usage, this relation may be affected by the size of the whole text. Użycie i znaczenie operatorów metatekstowych wspomniany i opisany w tekstach naukowych po polskuOperatory metatekstowe (OM) to wyrażenia informujące czytelnika o strukturze tekstu, w którym zostały umieszczone, oraz o relacjach pomiędzy jego elementami (Fraser, 1999; Goldman & Rakestraw, 2000; Schiffrin, 1988). W poniższej pracy zostało opisane użycie dwóch OM wspomniany i opisany w tekstach naukowych, przeanalizowano także relację pomiędzy ich znaczeniem i używaniem. W badaniu 1 zostały przeanalizowane częstość użycia, zakres i ukierunkowanie OM w tekstach naukowych pisanych po polsku. W badaniu 2 czytelnicy decydowali o tym, czy umieścić dodatkowy OM w krótkim tekście naukowym. Wyniku obydwu badań wskazują, że znaczenie OM może wpływać na sposób jego używania, ale wpływ ten zmienia się wraz z wielkością tekstu.
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2018, 18
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcje środków wartościujących w polskim dyskursie naukowym XVI wieku
    The functions of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century
    Autorzy:
    Rejter, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615530.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    academic discourse
    axiology
    text
    stylistics
    history of Polish language
    Opis:
    The paper concerns the problem of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century. The research proved that this kind of exponents refer to different discourse levels, from the topic of the discourse, through the field of science, to metatext. As for language determinants one can distinguish evaluating lexis, modal verbs and style exponents (e.g. comparisons, phraseological constructions, enumera- tions). The analysis shows that the subjective aspect of the texts confirms the initial stage of the Polish academic discourse forming process. Furthermore, the style diversity reflects the discourse state which was then rather practical than theoretical.
    Źródło:
    Stylistyka; 2018, 27; 33-46
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało mistyczne
    Mystical body
    Autorzy:
    Gromek, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039404.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-06
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish mysticism
    mystic text
    body
    experiential mysticism
    illness
    exhumation
    Opis:
    This article proposes to include in the literary studies the body of texts written by the Christian female mystics, whose accounts have so far been the domain of theological discourse. The perspective offered here focuses on the bodily categories contained in the works of women mystics from the 19th and 20th c. such as: Leonia Nastał, Faustyna Kowalska, Zofia Nosko, Roberta Babiak, Rozalia Celakówna, all of whom qualify under the category of experiential or affective mysticism. The present articles focuses on two notions, i.e. on the one hand, the typology of describing the bodily experience in the mystical text, and on the other, the biographical features. The latter opens up a path towards the anthropological and cultural dimension in the analysis of mystical writings with a particular focus on the issue of illness, self-mortification and exhumation.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2019, 31; 293-310
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Польский компонент в поэтике Иосифа Бродского
    Polish component in Joseph Brodsky’s poetics
    Autorzy:
    Barasz, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481070.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Joseph Brodsky
    Polish influence
    text levels
    Marek Hlasko
    Jaroslaw Iwaszkiewicz
    Opis:
    The article deals with the influence of Polish literature on the creative work of Joseph Brodsky. The relation of Brodsky’s poetry to Polish sources is shown on different text levels: phonetic, lexical, metrical and intertextual. It is maintained that some elements of Brodsky’s poetic technique are rooted in the works by M. Pawlikowska-Jasnorzewska, L. Pasternak, J. Iwaszkiewicz and M. Hlasko.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2015, 1, XX; 147-155
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Le lexique transdisciplinaire des écrits scientifiques dans les mémoires de diplôme des étudiants polonophones de français
    Transdisciplinary vocabulary of scientific writing in diploma theses of Polish university students of French
    Autorzy:
    Sowa, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143350.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    scientific text
    transdisciplinary vocabulary
    collocations
    Polish university students
    diploma theses
    Opis:
    The issue that we aim to investigate in this paper is related to the design of lexical resources which Polish university students use in the process of writing an academic text in French. In the course of the research, we concentrate on the transdisciplinary lexis composed of, on the one hand, cross-disciplinary terminology typical of scientific writings, and, on the other hand, of abstract, non-specialised vocabulary. In this regard, special focus is given to transdisciplinary collocations referring to scientific objects and procedures. The research is conducted on a corpus consisting of BA and MA theses written by Polish university students of French in Romance philology and applied linguistics faculties.The work progressed as follows. Firstly, the types of transdisciplinary collocations present in students’ theses were identified. They were then juxtaposed with the lexical resources gathered in the corpus of scientific texts in French (Corpus Écrits scientifiques en français). Finally, the manner in which students used the investigated collocations was analysed so as to identify the possible difficulties faced by non-native students of French. The objectives of this research are linguistic and didactic at the same time. Specifically, it aims to inventorystudents’ lexical resources, their scope and, as a result, to consider pedagogical solutions intended to enrich transdisciplinary vocabulary used in the process of writing scientific texts in university context. The analysis performed shows a weak presence of collocations containing scientific names. The students’ repertoire of lexical resources is relatively poor and not very varied. It is necessary to undertake more indepth work on the linguistic correction of the items mobilized.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2022, 49, 2; 57-71
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język pism Józefa Piłsudskiego – Rok 1920
    Autorzy:
    Dubisz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2019709.pdf
    Data publikacji:
    2020-06
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    Polish language of the interwar period
    general Polish language
    written text
    treaty
    idiolect
    Józef Piłsudski
    Opis:
    Rok 1920 (1920) is the most extensive text by Józef Piłsudski. The image of the author inferred from the linguistic features of the text is one of a typical user of general Polish in the interwar period, that is a representative of the Polish intelligentsia of those days. The idiolectal and regional characteristics are infrequent or occasional (in the phonetic, grammatical, and lexical layers). The stylistics of the treaty is primarily the stylistics of a realistic description and the author’s narrative, used effi ciently and displaying a great narrative talent and the knowledge of realities.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 775, 6; 79-96
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontrastywność rozumiana inaczej – germanistyczna lingwistyka tekstu z perspektywy badań polonistycznych
    Contrastive Studies Understood Differently: Text Linguistics within German Studies from the Perspective of Research in Polish Studies
    Autorzy:
    Bilut-Homplewicz, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886461.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    germanistyczna lingwistyka tekstu
    polonistyczna lingwistyka tekstu
    kontrastywność międzyjęzykowa
    kontrastywność międzytekstowa
    kontrastywność interlingwistyczna
    text linguistics within German studies
    text linguistics within Polish studies
    cross-linguistic contrastive studies
    intertext contrastive studies
    interlinguistic contrastive studies
    Opis:
    (Germanistyczne) badania kontrastywne rozumiane były wcześniej jako porównywanie systemów dwóch lub większej liczby języków, a następnie po zwrocie pragmatycznym zaczęto włączać do nich stopniowo również płaszczyznę tekstu oraz dyskursu. Niniejszy artykuł prezentuje jeszcze jeden rodzaj kontrastywności, tzw. kontrastywność interlingwistyczną – z perspektywy polonistycznej lingwistyki tekstu ukazano najistotniejsze problemy analogicznej dyscypliny w kręgu badań germanistycznych.
    Contrastive studies (within German studies) were earlier understood as the comparison of the systems of two or more languages and, after a pragmatic turn, gradually the areas of text and discourse were introduced. The present article presents yet another type of contrasytive studies, i.e. interlinguistic contrastive studies—from the perspective of Polish text linguistics the crucial problems within the equivalent dicipline in German studies are introduced and discussed.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 13-25
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Multi-Layer Transcription Model – concept outline
    Autorzy:
    Śledziński, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2183702.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    G2P
    grapheme-to-phoneme conversion
    Polish language
    text processing
    Opis:
    This paper discusses the assumptions of a Multi-Layer Transcription Model (hereinafter: MLTM). The solution presented is an advanced grapheme-to-phoneme (G2P) conversion method that can be implemented in technical applications, such as automatic speech recognition and synthesis systems. The features of MLTM also facilitate the application of text-to-transcription conversion in linguistic research. The model presented here is the basis for multi-step processing of the orthographic representation of words with those being transcribed gradually. The consecutive stages of the procedure include, among other things, identification of multi-character phonemes, voicing status change, and consonant clusters simplification. The multi-layer model described in this paper makes it possible to assign individual phonetic processes (for example assimilation), as well as other types of transformation, to particular layers. As a result, the set of rules becomes more transparent. Moreover, the rules related to any process can be modified independently of the rules connected with other forms of transformation, provided that the latter have been assigned to a different layer. These properties of the multi-layer transcription model in question provide crucial advantages for the solutions based on it, such as their flexibility and transparency. There are no assumptions in the model about the applicable number of layers, their functions, or the number of rules defined in each layer. A special mechanism used for the implementation of the MLTM concept enables projection of individual characters onto either a phonemic or a phonetic transcript (obtained after processing in the final layer of the MLTM-based system has been completed). The solution presented in this text has been implemented for the Polish language, however, it is not impossible to use the same model for other languages.
    Źródło:
    Lingua Posnanensis; 2022, 64, 1; 49-71
    0079-4740
    2083-6090
    Pojawia się w:
    Lingua Posnanensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Фрагментація постмодерного прозового тексту: засади і прийоми
    The fragmentation of postmodern prose: principles and techniques
    Autorzy:
    Kropyvko, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2157678.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    fragment
    fragmentarity
    modern/postmodern prose
    postmodernism
    fiction text
    Ukrainian literature
    Polish literature
    Opis:
    The article focuses on factors and manifestations of postmodern text fragmentation. A fragment is one of the central concepts of modern and postmodern literature. The modernist fragment was a means of cognitive activity and a form of its adequate representation. It was determined by the basic concept of the integrity of a literary phenomenon and recognition of its encoded meaning, as well as encouraged the reader to invent missing parts. It has been proven that for postmodernist prose, the fragment is the only possible mode of its existence, an artistic strategy and an artistic device. The postmodernist text is positioned by the game field, where equal participants play with multiple-order fragments. Such fragments include preceding artistic traditions and techniques. Text fragmentation is enhanced by equalizing the rights of the author, character and the reader. Each participant of the literary communication has their own (partial) view of the art world. Narrative strategies of prose fragmentation are determined by the ways of building rhizomatic narratives and the peculiarities of their perception by the receptionist. Ukrainian and Polish writers use various means of constructing a fragmented text at the levels of its conceptualization, narrative structure, interpretative and receptive strategy, image-based specificity (intermediateness etc.).
    Źródło:
    Studia Polsko-Ukraińskie; 2022, 9; 141-161
    2353-5644
    2451-2958
    Pojawia się w:
    Studia Polsko-Ukraińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza fleksyjna tekstów historycznych i zmienność fleksji polskiej z perspektywy danych korpusowych
    Autorzy:
    Woliński, Marcin
    Kieraś, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1630443.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    electronic text corpus
    natural language processing
    inflection of Polish
    history of language
    Opis:
    The subject matter of this paper is Chronofleks, a computer system (http://chronofleks.nlp.ipipan.waw.pl/) modelling Polish inflection based on a corpus material. The system visualises changes of inflectional paradigms of individual lexemes over time and enables examination of the variability of the frequency of inflected form groups distinguished based on various criteria. Feeding Chronofleks with corpus data required development of IT tools to ensure an inflectional processing sequence of texts analogous to the ones used for modern language; they comprise a transcriber, a morphological analyser, and a tagger. The work was performed on data from three historical periods (1601–1772, 1830–1918, and modern ones) elaborated in independent projects. Therefore, finding a common manner of describing data from the individual periods was a significant element of the work.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 777, 8; 66-80
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relikty leksykalne szesnastowiecznej czeskiej Biblii kralickiej w Nowym Testamencie Biblii warszawskiej (1975)
    Autorzy:
    Lisowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776785.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish and Czech translations of the Bible
    Polish biblical style
    translation technique
    lexical equivalence
    text filiation
    quantitative method
    Opis:
    The 1975 edition of the Warsaw Bible, a modern translation from th original languages and published by the British and Foreign Biblical Society, is a translation that has superseded the Danzig Bible (Biblia Gdańska) of 1632, translated by Daniel Mikołajewski, as the authorized version to Polish-speaking Protestants in its moral guidance, observance of religious ceremonial, ecclesiastical creed and religious practice. Despite the claims of the editorial board of the Warsaw Bible, however, its translation has not entirely discarded the vocabulary of the Danzig Bible, the last link in the chain of Polish Renaissance translations that referred to the foundational doctrinal principle of the Protestant Reformation sola Scriptura. This article aims at indicating lexical relics in the New Testament of the Warsaw Bible that have their roots in the sixteenth century Czech translation of the Bible - Kralice Bible, and which were absorbed via the Danzig Bible that superseded and was much influenced lexically by the earlier Czech translation published about 50 years earlier. A section of the lexis of the New Testament of the Danzig Bible is put to an analysis in the article, namely: 1. lexemes peculiar to this particular translation, i.e., the ones that do not occur in, firstly, the New Testament in the Brześć Bible (Biblia brzeska) (1563) and in the Danzig New Testament (1606), i.e., the two earlier Protestant translations affiliated with the Danzig Bible, and, secondly, in the Bible of Jakub Wujek (1599), a Catholic post-Tridentine translation made from the Vulgate; 2. lexemes characteristic for the lexis of the New Testament of the Danzig Bible and for either of the above mentioned Protestant translations. Thus defined lexical layer of the New Testament in the Danzig Bible provided a basis for a confrontation of parallel Biblical passages in the New Testament in the Kralice Bible, which resulted in a list of 108 lexemes indicating or manifesting a potential lexical dependence of the Danzig Bible from those of the Kralice Bible . Only 25 lexemes of the total set of 108 lexemes from the New Testament in the Danzig Bible are repeated in the parallel places of the New Testament in the Warsaw Bible, whereas only 12 lexemes of the former group (i.e., 25) (after a confrontation with the parallel Biblical passages of the New Testament in the Millennium Bible, the modern Polish Catholic translation for which the Protestant Danzig Bible was not a pattern for translation), unequivocally indicate their traditional provenance. Bearing in mind the fact that the lexemes under scrutiny in the New Testament of the Danzig Bible usually occur with the frequency of f=1, the scope of the possible dependence of the vocabulary of the New Testament in the Warsaw Bible from that of the Kralice Bible via Danzig Bible, has to be evaluated as weak and insignificant. Notwithstanding the fact, the Warsaw Bible does include some lexical relics that clearly testify to the older relationships of Polish Biblical translations on account of the doctrinal sola Scriptura principle, originated within Protestants circles, with the sixteenth century Kralice Bible.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2012, 69; 157-177
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komentarze datacyjne do Andrzeja Bańkowskiego Etymologicznego słownika języka polskiego
    Dating comments to Etymologiczny słownik języka polskiego by Andrzej Bańkowski
    Autorzy:
    Wawrzyńczyk, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568108.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Polish etymology
    word dating and redating
    selection of text sources attesting the oldest use
    Opis:
    The article contains a critical analysis of the material included in the well-known etymological dictionary of the Polish language by A. Bańkowski. It specifies the dates of appearance in the Polish language of more than 100 lexemes, and provides methodological comments on the process of word-dating.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 295-312
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elektroniczny Korpus Tekstów Polskich z XVII i XVIII w. – problemy teoretyczne i warsztatowe
    Autorzy:
    Gruszczyński, Włodzimierz
    Adamiec, Dorota
    Bronikowska, Renata
    Wieczorek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1630441.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    electronic text corpus
    historical corpus
    17th-18th-century Polish
    natural language processing
    Opis:
    This paper presents the Electronic Corpus of 17th- and 18th-century Polish Texts (KorBa) – a large (13.5-million), annotated historical corpus available online. Its creation was modelled on the assumptions of the National Corpus of Polish (NKJP), yet the specifi c nature of the historical material enforced certain modifi cations of the solutions applied in NKJP, e.g. two forms of text representation (transliteration and transcription) were introduced, the principle of designating foreign-language fragments was adopted, and the tagset was adapted to the description of the grammatical structure of the Middle Polish language. The texts collected in KorBa are diversified in chronological, geographical, stylistic, and thematic terms although, due to e.g. limited access to the material, the postulate of representativeness and sustainability of the corpus was not fully implemented. The work on the corpus was to a large extent automated as a result of using natural language processing tools.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 777, 8; 32-51
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznane kazanie(?) polskie z około połowy XV wieku. Ze zbiorów gnieźnieńskich
    An Unknown Polish sermon(?) from ca. 1450. From the Gniezno collection
    Autorzy:
    Łukaszewski, Jakub
    Wydra, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571053.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
    Tematy:
    średniowiecze
    średniowieczny
    literatura polska
    kazanie
    edycja tekstu
    Middle Ages
    Mediaeval
    Polish literature
    sermon
    text publication
    Opis:
    W artykule przedstawiono nieznany dotychczas tekst polski z około połowy XV wieku. Znajduje się on na jednej karcie znalezionej w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie (Ms. Fragm. 312). Tekst jest fragmentem jakiegoś większego rękopisu w języku polskim, bardzo starannie sporządzonego. Niewielkie rozmiary tekstu utrudniają jego gatunkową identyfikację, prawdopodobnie jest to urywek intelektualnego kazania lub jakiegoś dzieła penitencjalnego.
    The article presents a hitherto unknown Polish text which was written on one sheet of paper about the middle of the fifteenth century and which was recently discovered in the Archive of the Archdiocese of Gniezno (Ms. Fragm. 312). It is all that remains of some larger manuscript which was written very carefully in Polish. Given the small size of the text, it is very difficult to identify its literary genre. Most likely it is a passage from an erudite sermon or some other penitentiary work.
    Źródło:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2016, 66; 5-14
    0006-3940
    2450-0410
    Pojawia się w:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język pism Józefa Piłsudskiego – Walka rewolucyjna w zaborze rosyjskim. Fakty i wrażenia z ostatnich lat dziesięciu
    Language of Józef Piłsudski’s texts: Walka rewolucyjna w zaborze rosyjskim. Fakty i wrażenia z ostatnich lat dziesięciu (Revolutionary fight under the Russian rule. Facts and impressions over the last ten years)
    Autorzy:
    Dubisz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2156627.pdf
    Data publikacji:
    2022-09
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    Polish language of the turn of the 20th c.
    general Polish language
    written text
    memorial feature article
    idiolect
    Józef Piłsudski
    Opis:
    Walka rewolucyjna w zaborze rosyjskim. Fakty i wrażenia z ostatnich lat dziesięciu (Revolutionary fi ght under the Russian rule. Facts and impressions over the last ten years) is a memorial feature article by Józef Piłsudski presenting the preparation, print, and distribution of the Polish Socialist Party’s underground pamphlets that were illegal under the Russian rule. The text is written in standard general Polish of the turn of the 20th century with a minor share of north borderland regionalisms, idiolectisms, and historisms. The style of the work combines “facts and impressions”, that is a realistic narration with a fictionalised description of various events related to the distribution of underground publications. The author of the feature article presents himself to the reader as an educated person using a language characterised by familiarity with the journalistic style.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2022, 796, 7; 52-66
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    GŁÓWNE PROBLEMY NORMALIZACJI POLSZCZYZNY XVII WIEKU
    Major issues in normalization of the 17th century Polish language
    Autorzy:
    PIHAN-KIJASOWA, ALICJA
    MOTYL, AGNIESZKA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776766.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish language in the 17th century
    language variants, linguistic awareness
    text norm
    normalization process
    Opis:
    Research into the literary Polish language of the 17th century was undertaken relatively late. No significant relevant attempts had been made before the mid-20th century. The first detailed studies were made in the 1950s while the 1970s marked significantly advanced studies on the subject. The first monograph of the 17th century Polish language was published as late as in 2002. However, the monograph, presenting the entire grammar system together with the spelling rules and phonetics, does not conclude research into this period as it is rather general and fails to discuss many major issues related to the language’s evolution, for example the regional conditionings of the course of the normalization processes. This is a shortage plaguing many works on the 17th century Polish language. Therefore, it is very difficult to reconstruct the emergence and geographic distribution of linguistic innovations, over time transferring into a language norm. As for the 17th century, we can only refer to the text norm (or a practical norm/usus). In the century in question, a codified (theoretical) norm had not yet been developed although the grammar instructions from that time include some guidelines on linguistic correctness. As printing had already been well developed, we have enough sources to reconstruct text norms and to show its evolution. By referring to studies and text overviews one may conclude that the 17th century inherited from the 16th century a system largely normalized on various levels: the spelling, phonetics and morphology. On the other hand, it also either inherited or produced co-functional variants which only aspired to becoming a part of the norm. On the basis of selected issues from the realm of phonetics, declension and conjugation, the article shows examples of norms inherited from the previous century and, more importantly, processes of new linguistic norms emerging in the 17th century. These processes have been presented not only in reference to the averaged status in the general Polish language but also, whenever possible, their course is presented in the regional varieties of the language. By resorting to the methodology and terminology developed by Irena Bajerowa, the authors have touched upon the issue of the regionally diversified rate of the normalization processes. However, with reference to the 17th century, we are not able to present many linguistic facts in this specific way. What we need is detailed statistical research that shows the share of the specific variants in the regional variations of the Polish language, in several synchronic sectional views (vertical time segments). This research procedure will allow to show the source of new linguistic norms, the rate at which they disseminate and which regions are the most innovative ones.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2018, 75/1; 215-236
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna uczniów arabskiego pochodzenia – studium porównawcze
    The polish language of students of arabic origin – comparative study
    Autorzy:
    Gaze, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034566.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    język polski jako drugi
    polszczyzna edukacyjna
    egzamin maturalny
    tekst
    Polish as a second language
    Polish as a language of education
    matura exam
    text
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest studium porównawcze polszczyzny uczniów arabskiego pochodzenia, którzy uczęszczają do jednego z łódzkich liceów. Porównania dokonano z dwóch perspektyw – nauczyciela języka polskiego jako rodzimego oraz glottodydaktyka-językoznawcy. W tym celu wykorzystano wypracowania typu maturalnego pisane przez uczniów w trakcie lekcji języka polskiego, do których oceny wykorzystano kryteria maturalne (obowiązujące w formule od roku 2015). Wyniki te osadzono w szerszej perspektywie językoznawczej, uwzględniając znajomość poszczególnych podsystemów języka. Jednakże to właśnie ocena maturalna polszczyzny uczniów wydaje się kluczowa, ponieważ egzamin maturalny (a nie egzamin z języka polskiego jako obcego) stanowi cel dla uczniów.
    The aim of this article is a comparative study of the Polish language of two students of Arabic origin who attend one of the high schools in Lodz. The comparison was made from two perspectives – from the perspective of the teacher of Polish as a native language and the perspective of the teacher of Polish as a second language. For this purpose, the author used the examination essays written by students during Polish language lessons, for the assessment of which the criteria for the matura exam were used (criteria applicable from 2015). These results were embedded in a linguistic perspective, taking into account the knowledge of language subsystems. However, it is the assessment of the Polish language of students in accordance with the criteria of the matura exam that is important because this exam (not the exam in Polish as a foreign language) is the goal of the students.  
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 175-187
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Styl czy dyskurs naukowy? Perspektywa historyczna
    Academic Style or Discourse? A Historical Perspective
    Autorzy:
    Rejter, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468272.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    styl naukowy
    dyskurs naukowy
    tekst
    historia języka
    stylistyka
    academic style
    academic discourse
    text
    history of Polish
    stylistics
    Opis:
    The work concerns the usefulness of terms “style” and “discourse” in research of academic Polish evolution. One notices the significant advantages of complementary interpretation of research on the academic Polish evolution. The analysis of style level ensures description of basic and essential – both: stable and changeable – language features, systemic, but stylistically worked. On the other hand the reference to discourse level enables to describe and interpret the phenomena of academic communication in broader aspects, taking into consideration the socio-cultural contexts, which determine the forming of academic Polish in prototype shape, but also its contemporary dissolving in postmodern communication reality. Furthermore, the discourse context opens the research for extralinguistic conditions, previously neglected in analysis of language dynamics.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2018, 5; 17-25
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sport texts in teaching polish as a foreign language
    Teksty sportowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego
    Autorzy:
    Grochala, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034578.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    tekst
    tekst medialny
    medialne teksty sportowe
    kultura popularna w nauczaniu języka polskiego jako obcego
    text
    media text
    media sport texts
    popular culture in teaching Polish as a foreign language
    Opis:
    In this article I present the potential of media sport texts in terms of their utilisation in Polish as a foreign language classes. I discuss various definitions of text to indicate that it can constitute not only a linguistic concept but can also carry a communal element, a state of one’s spirit if you will. Next, I indicate the role of media texts in foreign language teaching. Further, I discuss the role of culture, popular culture in particular, in foreign language teaching. I also reference studies which have indicated the differences in how the same media genres are constructed in various linguistic contexts. My original proposal applies to sport texts, be they broadcast on the radio, television, or the internet. I indicate their potential in foreign language teaching and specific areas in which they may be applied. I conclude by discussing the advantages and disadvantages of utilising sport-themed media texts in Polish as a foreign language classes.
    W artykule zaprezentowano potencjał medialnych tekstów sportowych w zakresie ich wykorzystania na zajęciach z języka polskiego jako obcego. Autor zaprezentował różne definicje tekstu, aby wykazać, że może być to nie tylko pojęcie językoznawcze, ale również pewien element wspólnotowy, stan ducha. Następnie wskazano na rolę tekstów medialnych w glottodydaktyce. W kolejnej części autor odniósł się do roli kultury, zwłaszcza kultury popularnej w nauczaniu języków obcych. Odwołano się także do badań pokazujących różnice w sposobie konstruowania tych samych gatunków medialnych w zależności od obszaru językowego. Autorska propozycja dotyczy tekstów sportowych: radiowych, telewizyjnych i internetowych. Wskazano ich potencjał glottodydaktyczny, pokazano konkretne obszary, w jakich mogą mieć zastosowanie. W konkluzji autor zaprezentował wady i zalety wykorzystania medialnych tekstów o tematyce sportowej na zajęciach z języka polskiego jako obcego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 297-307
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narzędzia do automatycznego streszczania tekstów w języku polskim. Stan badań naukowych i prac wdrożeniowych
    Tools for automatic summarization of texts in Polish. State of the research and implementation workse
    Autorzy:
    Glenc, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1191628.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    text summarization
    Natural Language Processing
    text documents
    Polish language processing
    automation of knowledge acquisition
    streszczanie tekstów
    przetwarzanie języka naturalnego
    dokumenty tekstowe
    przetwarzanie języka polskiego
    automatyzacja pozyskiwania wiedzy
    Opis:
    The goal of the publication is to present the state of research and works carried out in Poland on the issue of automatic text summarization. The author describes principal theoretical and methodological issues related to automatic summary generation followed by the outline of the selected works on the automatic abstracting of Polish texts. The author also provides three examples of IT tools that generate summaries of texts in Polish (Summarize, Resoomer, and NICOLAS) and their characteristics derived from the conducted experiment, which included quality assessment of generated summaries using ROUGE-N metrics. The results of both actions showed a deficiency of tools allowing to automatically create summaries of Polish texts, especially in the abstractive approach. Most of the proposed solutions are based on the extractive method, which uses parts of the original text to create its abstract. There is also a shortage of tools generating one common summary of many text documents and specialized tools generating summaries of documents related to specific subject areas. Moreover, it is necessary to intensify works on creating the corpora of Polish-language text summaries, which the computer scientists could apply to evaluate their newly developed tools.
    Celem publikacji jest przedstawienie stanu badań i prac prowadzonych w Polsce nad zagadnieniem automatycznego streszczania tekstów. Przedstawiono podstawowe zagadnienia teoretyczne i metodologiczne związane z automatycznym generowaniem streszczeń dokumentów tekstowych. Na tle tych rozważań dokonano opisu wybranych prac dotyczących automatycznego generowania streszczeń tekstów polskojęzycznych. Zaprezentowano również przykłady narzędzi informatycznych generujących streszczenia tekstów w języku polskim (Summarize, Resoomer, NICOLAS) oraz dokonano oceny jakości generowanych streszczeń z wykorzystaniem miar ROUGE-N. Wyniki badań literaturowych i przeprowadzonego eksperymentu wskazały na niedobór narzędzi pozwalających na generowanie streszczeń tekstów polskojęzycznych, zwłaszcza w podejściu abstraktowym. Większość zaproponowanych rozwiązań pozwala na generowanie streszczeń w podejściu ekstrakcyjnym, polegającym na wykorzystywaniu w tworzonym streszczeniu fragmentów oryginalnego tekstu. Widoczny jest również niedobór narzędzi pozwalających na wygenerowanie jednego streszczenia wielu tekstów oraz narzędzi wyspecjalizowanych, pozwalających na generowanie streszczeń tekstów dotyczących konkretnych obszarów tematycznych. Ponadto konieczne jest zintensyfikowanie prac w obszarze tworzenia korpusów streszczeń polskojęzycznych tekstów, które będą mogły być wykorzystane do ewaluacji nowo tworzonych narzędzi.
    Źródło:
    e-mentor. Czasopismo naukowe Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie; 2021, 89, 2; 67-77
    1731-6758
    1731-7428
    Pojawia się w:
    e-mentor. Czasopismo naukowe Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między aluzyjnością a obrazowością. Wyznaczniki polskiego dyskursu erotycznego epok dawnych (XVI–XVII wiek)
    Between allusiveness ans picturesqueness. Determinants of Polish erotic discourse of old-time epochs (16th–17th centuries)
    Autorzy:
    Rejter, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116552.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dyskurs erotyczny
    historia języka polskiego
    stylistyka
    dyskurs
    tekst
    erotic discourse
    history of Polish language
    stylistics
    discourse
    text
    Opis:
    W artykule podjęto problem językowych eksponentów dawnego (XVI–XVII wiek) polskiego dyskursu erotycznego. Materiał badawczy stanowiły wybrane teksty reprezentujące styl niski jako bliski odmianie potocznej języka. Wskazano dwie główne tendencje dyskursotwórcze: obrazowość i aluzyjność. Analizy ilustrują uniwersalność zabiegów językowych, ich panchroniczny charakter, funkcje ludyczną i eufemizującą. Potwierdzony został także związek badanego dyskursu z potoczną odmianą polszczyzny, a także ze stereotypami językowo-kulturowymi.
    The work concerns the problem of language determinants of old-time epochs (16th–17th centuries) erotic discourse. The research material constitutes chosen texts representing rhetorical low style as close to colloquial variant of language. One pointed two main discourse tendencies: picturesqueness and allusiveness. Analysis illustrates the universality of language measures, their panchronic character, ludic and euphemistic functions. Furthermore the connections of examined discourse with colloquial variant of Polish and with the lingual and cultural stereotypes were confirmed.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 153-165
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Medium jako remedium. Retoryka początku w polskiej prasie XX i XXI wieku
    Autorzy:
    Kula, Agnieszka Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195859.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    retoryka początku
    tekst odredakcyjny
    polska prasa
    ramy medialne
    rhetoric of the beginning
    editorial text
    Polish press
    media frames
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest analizie tekstów odredakcyjnych, zamieszczonych w pierwszych numerach nowo powstałych gazet i czasopism. Koncentracja na retoryce początku w polskiej prasie XX i XXI wieku pozwala wyodrębnić kilka zasadniczych mechanizmów, które porządkują przeanalizowany materiał. Niezależnie od czasu, w którym pojawia się tytuł, proponowanej tematyki czy założonej periodyczności, retoryka prasowego rozpoczynania bazuje na obietnicy poprawy sytuacji. Istotą proponowanych narracji, zawartych w pierwszych tekstach odredakcyjnych, jest rama interpretacyjna: medium stanowi remedium na bolączki czasu, w którym powstaje.
    The article is devoted to the analysis of editorial texts included in the first, newly created issues of newspapers and magazines. The focus on the rhetoric of the beginning in the Polish press of the 20th and 21st centuries allows to distinguish several basic mechanisms which organize the analyzed material. Regardless of the time in which the title appears, the proposed topic or the assumed periodicity, the rhetoric of the press launch is based on the promise to improve the situation. The essence of the proposed narratives contained in the first editorial texts is the interpretive frame: the medium is a remedy for the ills of the time in which it is created.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2020, 7, 3; 143-157
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reversals and partings. Over the manuscripts for Włodzimierz Odojewski’s Nie można cię zostawić samego o zmierzchu and Jeżeli jeszcze kiedyś będę… (from the writer’s Poznań archive)
    Nawroty i rozsunięcia. Nad brulionami opowiadań Włodzimierza Odojewskiego Nie można cię zostawić samego o zmierzchu oraz Jeżeli jeszcze kiedyś będę… (na materiale z poznańskiego archiwum pisarza)
    Autorzy:
    Borowczyk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129643.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Włodzimierz Odojewski
    polska proza w XX wieku
    genetyka tekstów
    Polish prose in the 20th century
    text genetics
    fluid text
    draft
    manuscript
    literary archive
    płynny tekst
    brulion
    rękopis
    archiwum literackie
    Opis:
    The study retraces and investigates Włodzimierz Odojewski’s (1930–2016) process of writing two short stories between 1976 and 1993 by interrogating the manuscripts (handwritten and typed) from the writer’s personal archive, maintained by the Faculty of Polish and Classical Philology of the Adam Mickiewicz University in Poznań. To document the genesis of the stories, the author draws on analytical methods proposed by French text geneticists (Pierre-Marc De Biasi, Jean Bellemin-Noël) and American scholar John Bryant (author of the fluid text concept). The investigation is focused on selected clusters of revisions made in Odojewski’s manuscripts – edits made to the title and the opening paragraphs, alongside various deletions, corrections, and additions. The investigation is premised on the argument that in the course of a long creative act, writers typically strive for compositions that most precisely reflect the nuances of their characters’ mental states and the settings of their stories. As performed by Odojewski, the creative act serves as an example of the inherent volatility of writing, which ultimately produces highly fluid characters.
    W studium dokonano rekonstrukcji i analizy procesu pisania dwóch opowiadań Włodzimierza Odojewskiego (1930–2016) powstałych w latach 1976–1993. Autor bada bruliony (rękopisy i maszynopisy) przechowywane w archiwum pisarza na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. Praca nad dokumentacją genezy opowiadań odbywa się przy pomocy narzędzi zaproponowanych przez francuskich genetyków tekstu (P-M. de Biasi, J. Bellemin-Noël) i amerykańskiego badacza J. Bryanta (pojęcie płynnego tekstu /fluid text/). Analiza dotyczy wybranych skupisk zmian w brulionach utworów Odojewskiego – redakcje tytułu, początkowych akapitów, a także skreślenia, poprawki, uzupełnienia. Punktem dojścia studium jest stwierdzenie, że toku długotrwałego aktu twórczego pisarz dąży do konstrukcji, które w sposób maksymalnie precyzyjny oddają niuanse stanów psychicznych bohaterów oraz scenerii akcji opowiadań. Akt twórczy w wykonaniu Odojewskiego jest przykładem niestabilności pisania, którego efektem są kreacje płynnych postaci.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 64, 1; 519-559
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje między odmianami stylowymi języka doby średniopolskiej
    Relations between stylistic variety of language in Middle Polish period
    Autorzy:
    Cybulski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594157.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    text
    stylistic variation
    16th–18th century Polish language
    tekst
    odmiana stylistyczna
    język polski XVI–XVIII w.
    Opis:
    Autor analizuje przykłady obecności elementów jednej odmiany stylowej (np. potocznej) w gatunkowo określonych tekstach innej odmiany (np. urzędowej) w XVI–XVII w. i rozważa, czy to przykłady świadomej stylizacji, czy relikty hipotetycznego pierwotnego „amorficznego continuum stylowego”, w którym nie było jeszcze ukształtowanych odmian stylowych.
    The author analyses examples of occurrence of the elements of a particular stylistic variety (f.e. colloquial) in stylistically categorized 16th–18th century texts belonging to other variety (f.e. formal). The author examines whether these are the examples of a conscious stylization or the relics of primary hypothetical “amorphic stylistic continuum”, in which particular stylistic varieties had not yet been developed.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 21-32
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Зофьин текст» Иосифа Бродского: начало (1961–1962)
    The “Zofia’s Text” of Iosif Brodsky: The Start (1961–1962)
    Autorzy:
    Бараш, Ольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446716.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Х-текст
    лирический адресат
    Иосиф Бродский
    подтекст
    польская поэзия
    X-text
    lyrical addressee
    Iosif Brodsky
    subtext
    Polish poetry
    Opis:
    В статье рассматриваются два произведения Иосифа Бродского начала 1960-х гг. – поэма Зофья и стихотворение «Лети отсюда, белый мотылек…», посвященное тому же адресату. Делается предположение, что стихотворения Бродского, посвященные Зофье Капущиньской (Z. K.) или обращенные к ней, складываются в своего рода гипертекст с единым набором образов, мотивов и подтекстов – «Зофьин текст». В статье приводятся некоторые факты биографии поэта, послужившие толчком к возникновению «Зофьина текста» и проводится сопоставительный анализ указанных произведений, весьма несхожих по форме и содержанию. Руководствуясь методическими принципами, использованными Владимиром Топоровым в его исследовании «Лизина текста» русской литературы, автор выявляет концептуальные особенности стихотворения и показывает, как все они были воспроизведены и развиты в поэме. Не ставя задачи всестороннего анализа текста, автор ограничивается рассмотрением некоторых лексических и лексико-грамматических средств, интерпретацией некоторых образов и мотивов и выявлением смыслообразующих подтекстов, которые могут быть приняты как дифференциальные признаки, на основе которых возможно формирование гипертекста. Представляется, что статья может послужить основой для анализа других компонентов гипотетического «Зофьина текста», а также для его расширения путем выявления обнаруженных дифференциальных признаков в других произведениях Бродского.
    The paper discusses two pieces of poetry from the early period of Iosif Brodsky’s creative work (early 1960s): the long poem Zofia and the 16-line verse “Leti otsiuda, belyi motyljok…” [En. “Fly away from here, white moth…”], dedicated to the addressee referred to in “Zofia”. The presumption is that Brodskii’s verses dedicated or referring to his Polish friend Zofia Kapuścinska (Z. K.) form a kind of hypertext with a single set of images, motifs, and subtexts, which, according to Vladimir Toporov’s terminology, may be defined as the “Zofia’s Text”. The paper presents some facts from the poet’s biography that gave rise to the “Zofia’s Text” and provides a comparative analysis of the two mentioned works. Guided by Vladimir Toporov’s methodological principles used in his study of the “Liza’s Text” in Russian literature, the author points out the conceptual features of “Leti otsiuda, belyi motyljok…” and shows how all of them were later reproduced and elaborated in “Zofia”. Without making it her aim to undertake a comprehensive analysis of the texts, the author confines herself to considering some lexical and lexical-grammatical means, interpreting some images and motifs, and identifying some sense-forming subtexts that can be taken as differential features characteristic of the assumed hypertext.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2022, 15; 59-73
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    António Feijó i Leopold Staff – poetyckie wizje Orientu na tle polsko-portugalskich relacji literackich i kulturalnych (od parnasizmu do palimpsestu)
    António Feijó and Leopold Staff – poetic visions of the Orient against the background of Polish-Portuguese literary and cultural relations (from Parnassianism to palimpsest)
    Autorzy:
    Kalewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080531.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    studia portugalistyczne
    relacje polsko-portugalskie
    poezja modernistyczna
    tekst kultury
    palimpsest
    Portuguese studies
    Polish-Portuguese relations
    modernist poetry
    culture text
    Opis:
    The article aims to discuss the Chinese culture inspirations in Polish and Portuguese modernist poetry. In the context of Polish-Portuguese literary relationships, late Romantic, Symbolic, Parnassianism-related and Oriental tendencies are presented in the works of a Portuguese poet Antón Feijó (1859-1917), with references to a selected aspect of Leopold Staff’s works (1878-1957). A historical-literary analysis is accompanied by literary and cultural comparative studies. Within the comparative method of presenting the Parnassian palimpsests, as 'The Chinese Lyric Book' ('Cancioneiro Chinês', 1890) by António Feijó and 'Chinese Flute' ('Fletnia chińska', 1922) by Leopold Staff are categorised, the thesis about the independent status of the works in question was built. Modernist visions of the Orient, understood to date a paraphrase or an adaptation of Chinese poetry read in translations from French, gain the status of original works. In view of blurring the differences between the European adaptations - Portuguese poem and Polish poetic prose, based on Oriental motifs drawn from two different French sources (translations): Judith Gautier’s and Franz Touissant’s works - and the Chinese original, the methodological approach to the text as to a palimpsest is justified. Feijó’s “Chinese Poetry” and Oriental poetic landscapes in Staff’s prose are therefore independent literary works, analysed in parallel, as mirror reflections of the fascination with the Orient’s culture. The literary works in question fully deserve the title of cultural texts, the recipient of which will be a Polish reader, a lover of poetry inspired by French Parnassianism.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2021, 21; 167-200
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Польские фамилии в прозе Антона Чехова
    The polish surnames in prose of A. Chehov
    Autorzy:
    Szubin, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1045664.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    literary onomastics
    anthoponims
    dictionary of names
    Polish family
    semantics of names and surnames
    text
    subtext (undertones)
    nationality context
    anagram
    Opis:
    The author considers Polish surnames in Chehov‘s prose from two basic positions – formal and semantic. A Polish surname in Chehov always appears in an intense semantic context and involves ambivalent meanings. Nearly all Polish characters of his works are administrators, managers, or beautiful women. An important point is that a Polish surname in Chehov, regardless of the real national identity of its bearer, starts to function as a sign. Within this aspect, deep semantic structures of the text are involved. According to the author of the article, an adaptation of a foreign surname within the text to be received by the Russian linguistic consciousness is generally effected through an anagram and identification to sound structure of the text.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2012, 19, 1; 149-158
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowe właściwości autora czy zecera w XVII-wiecznym tekście drukowanym ?
    Autorzy:
    Pihan –Kijasowa, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776868.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language
    printed texts
    language of the author
    language of the proofreader/ typesetter
    language of text
    Opis:
    17th-century printed texts, represented in the article by stylistically uniform texts of church sermons, mainly funeral sermons, are characterised by significant differences in the frequencies of specific forms entering into the composition of variant pairs or sequences. The completed research experiment consisted in the comparison of the frequency of individual variants. Firstly, in texts by a single author published in different printing offices in different cities, secondly, in texts by a single author published in different printing shops, but in the same city, and finally, in texts by various authors published in the same printing shop. The experiment demonstrated that, generally, the author of a printed text was not the one who made the selection of a specific word form constituting a part of a variant pair. We must note the significant contribution to this process of workers in the book industry employed in publishing offices: editors, proofreaders and type-setters. Usually, it is difficult to say that 17th- century printed texts were characterised by the originality of the language of their authors or proofreaders/ typesetters. A different attitude towards the problem would be more appropriate, acknowledging that we are dealing with linguistic properties of text which include some components of language used by the author – editor/proofreader – typesetter.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2016, 73/1; 121-132
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przygotowanie legendy do pracy z dzieckiem polonijnym
    Autorzy:
    Gaze, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042424.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    legenda
    dziecko polonijne
    Polonia
    język polski jako odziedziczony
    adaptacja tekstu
    legend
    children from Polish diaspora
    heritage language
    text adaptation
    Opis:
    Artykuł podejmuje problem obecności legend w procesie nauczania dzieci polonijnych w tzw. szkołach sobotnich. Edukacja polonistyczna dzieci mieszkających poza Polską nie jest łatwa. Zwykle uczęszczają one na lekcje w szkołach sobotnich, które przez kilka godzin w tygodniu mają za zadanie podtrzymać „polskość” dziecka poprzez rozwój biegłości językowej i zapoznanie z polską kulturą. Nauczyciele szkół sobotnich często nie mają odpowiedniego przygotowania i wsparcia, a spoczywa na nich bardzo duża odpowiedzialność. Autor zwrócił uwagę na korzyści płynące z wykorzystania polskich legend, które stanowią (jako jedne z nielicznych tekstów literackich) wspólną przestrzeń kulturową dziecka polonijnego, rodzica, rodziny i kolegów w Polsce. Zaprezentowano zasady adaptacji tekstów legend polskich do poziomu biegłości językowej dziecka oraz przedstawiono najczęstsze błędy popełniane przy przygotowaniu tekstów adaptowanych.
    The article presents the problem of using legends in the process of teaching children form the Polish diaspora in Polish Staurday School. Polish education for children living outside Poland is not easy. Children usually go to Saturday Schools, which build a Polish identity for several hours a week by teaching Polish and Polish culture. Saturday school teachers often do not have the proper preparation and support, and they have a very high responsibility. The article presents the benefits of using Polish legends, which constitute (as one of the few literary texts) a common cultural space for the Polish diaspora child, parents, family and friends in Poland. Author presented how to adapt the texts of Polish legends to the language level of a child and the most common mistakes made during apatation.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 495-504
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie koncepcji "plain language" w upraszczaniu tekstów do testowania znajomości języka polskiego jako obcego
    Autorzy:
    Burzyńska-Kamieniecka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042426.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    prosty język
    upraszczanie tekstu
    testowanie rozumienia tekstu pisanego
    wskaźniki czytelności tekstu
    egzaminy certyfikatowe z JPJO
    plain language
    text simplification
    reading comprehension testing
    text readability indicators
    Polish as a foreign language certificate exams
    Opis:
    W artykule pokazano, że zasady tworzenia tekstów zgodnie ze standardem plain language i narzędzia pomiaru ich czytelności mogą znaleźć zastosowanie w procesie adaptowania tekstów służących do testowania znajomości JPJO. Dostosowywanie wykorzystywanych w zadaniach testowych tekstów oryginalnych (autentycznych) do wymogów standardów egzaminacyjnych wymaga ich modyfikacji. Już ze wstępnej analizy przykładowych zadań służących do testowania sprawności czytania na egzaminie certyfikatowym z JPJO wynika, że będące ich podstawą teksty oryginalne poddano transformacjom zgodnym z zasadami plain language. W przygotowaniu tekstów do testowania znajomości języka polskiego jako obcego można więc posługiwać się schematem upraszczania tekstów opisanym przez badaczy prostej polszczyzny, a w ustalaniu stopnia ich trudności pomocniczo wykorzystywać automatyczne narzędzia pomiaru.
    The article shows that the rules for creating texts in accordance with the plain language standard as well as the tools used for measuring their readability can also be used in the process of adapting texts for testing knowledge of Polish as a foreign language. It is required to modify original (authentic) texts used in exam tasks in order to adapt those texts in a way that they correspond with exam standards requirements. Yet, the initial analysis of sample tasks aimed at testing reading comprehension in Polish as a foreign language exams shows that the underlying original texts were transformed according to the plain language rules. Therefore, when preparing texts for testing knowledge of Polish as a foreign language it is possible to apply the text simplification patterns described by researchers of plain Polish. The level of difficulty of those texts can be determined using automatic measurement tools as an auxiliary method.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 527-542
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nie tylko po lekcjach…
    Not just after school…
    Autorzy:
    Latoch-Zielińska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2016164.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    edukacja polonistyczna
    interpretacja
    czytanie kontekstowe
    dialog z tekstem
    Polish education
    interpretation
    context-embedded approach to reading
    dialogue-based text comprehension
    Opis:
    W recenzowanej monografii Małgorzaty Wójcik-Dudek pt. Po lekcjach opublikowane zostały, poddane uprzednio aktualizacji i w wielu przypadkach poszerzone, rozproszone wcześniej teksty. Lektura kolejnych artykułów uświadamia czytelnikom, jak wiele istotnych wątków i problemów kryją w sobie znane wszystkim lektury, jak wiele może zyskać edukacja polonistyczna z nowego ich odczytania, które jest wynikiem twórczego dialogu, stawiania innych niż zwykle pytań, ciekawego kontekstu interpretacyjnego.
    The primary objective of the review is to present and discuss the monograph titled Po lekcjach [After school] by Małgorzata Wójcik-Dudek. In her work, the author collects and updates a set of previously published articles, in some of the cases broadening their scope. The examination of the texts in question reveals the multitude of topics and problems underlying their analysis. A context-embedded approach to reading and dialogue-based text comprehension prove crucial for providing a new perspective on the texts discussed by Wójcik-Dudek in Po lekcjach, which, in effect, develops the field of Polish education.
    Źródło:
    Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2021, 30; 251-262
    0208-5011
    2353-9577
    Pojawia się w:
    Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia o Magielonie, królewnie neapolitańskiej. Pytanie o podstawę polskiego przekładu
    “The Story of Magielona, Princess of Naples”: The Question of the Basis of the Polish Translation
    Autorzy:
    Wierzbicka-Trwoga, Krystyna
    Winiarska-Górska, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14769789.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Magielona/Maguelonne/Magelona
    Warbeck
    Polish translation
    Czech translation
    text segmentation
    early modern literature
    przekład polski
    przekład czeski
    segmentacja tekstu
    literatura wczesnonowożytna
    Opis:
    Artykuł dąży do ustalenia podstawy polskiego przekładu starofrancuskiego romansu o „pięknej Magielonie”. Polska wersja została przełożona w wieku XVI, lecz nie z francuskiego, tylko za pośrednictwem wersji niemieckiej lub czeskiej. Dotychczas brak było badań, które pozwoliłyby określić podstawę polskiego tłumaczenia, przekazanego w kilku wydaniach siedemnastowiecznych. Analiza przedstawiona w niniejszej rozprawie dotyczy delimitacji tekstu, czyli podziału treści na rozdziały w polskich drukach w porównaniu do niemieckich wydań z XVI wieku oraz do wersji czeskiej (poświadczonej dopiero z wieku XVIII), jak również porównania inicjalnych zdań rozdziałów. Pozwala sformułować wniosek, że polski przekład powstał najprawdopodobniej z wersji niemieckiej, z wydania zawierającego pierwotną segmentację tekstu niemieckiego, który w drugiej połowie XVI wieku wydawany był w redakcji wtórnej z drobniejszą segmentacją tekstu.
    The paper seeks to establish the basis of the Polish translation of the Old French romance about the “beautiful Magielona.” The Polish version was translated in the sixteeth century, though not from the French, but via a German or Czech version. Until now, there were no studies on the base text of the Polish translation, transmitted in several seventeenth-century editions. The analysis presented in our paper concerns the delimitation of the text, i.e. the division of content into chapters in the Polish prints in comparison to the German editions of the sixteenth century and to the Czech version (transmitted from the eighteenth century), as well as the comparison of the opening sentences of the chapters. It allows for the conclusion that the Polish translation arose most probably from the German version, from an edition containing the primary segmentation of the German text, which in the second half of the sixteenth century was published in a secondary edition with a finer segmentation of the text.
    Źródło:
    Porównania; 2023, 33, 1; 403-422
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mediacja tekstowa w rozwijaniu językowych kompetencji akademickich studentów z Ukrainy (na przykładzie abstraktu)
    Text mediation in developing Polish academic language competences of students from Ukraine (on the example of an abstract)
    Autorzy:
    Busiło, Samanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200670.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    język polski do celów akademickich
    mediacja tekstowa
    interferencje językowe
    abstrakt
    gatunki naukowo-dydaktyczne
    CALP
    Polish for Academic Purpose
    text mediation
    Polish-Ukrainian language inteference
    abstract
    academic genre in language didactics
    Opis:
    W artykule omówiono strategie rozwijania kompetencji mediacji tekstowej w zakresie dydaktyki języka polskiego do celów akademickich z uwzględnieniem potrzeb studentów z Ukrainy oraz zjawiska interferencji językowej. Autorka proponuje listę wskaźników biegłości językowej w ramach przetwarzania tekstów na podstawie deskryptorów Rady Europy (opublikowanych w dodatku CEFR-Companion Volume) na przykładzie abstraktu. Zgodnie z ideą uczenia w kontraście określa obszar transferu pozytywnego i negatywnego, porównując cechy gatunkowe oraz struktury leksykalne z rejestru naukowego w języku polskim i ukraińskim, by ostatecznie przedstawić strategie dydaktyczne pomocne w kształceniu umiejętności mediacyjnych związanych z redakcją abstraktu.
    This article discusses strategies of developing text mediation competences in the field of Polish Language for Academic Purposes taking into account the needs of students from Ukraine and the phenomenon of language interference. The author proposes a list of language proficiency indicators as part of the processing of texts based on the indicators of the Council of Europe published in the CEFR-Companion Volume on the example of an abstract. Based on the phenomenon of language interference, she defines the area of positive and negative transfer, comparing genre features and lexical structures from the CALP (Cognitive Academic Language Proficiency) in Polish and Ukrainian, to finally present teaching strategies helpful in developing mediation skills related to writing and editing the abstract.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2022, 799, 10; 215-236
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Valenzrealisierung in juristischen Texten des Deutschen und des Polnischen
    The implementation of valency in German and Polish legal texts
    Autorzy:
    Golonka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596733.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Valenzrealisierung
    Hauptverben
    Textsorten
    Deutsch
    Polnisch
    Polish
    German
    text sorts
    main verbs
    implementation of valency
    realizacja walencji
    czasowniki
    rodzaje tekstów
    porównanie niemiecko-polskie
    Opis:
    Der Artikel befasst sich mit einem relevanten Problem der pragmatischen Verbvalenz. Vor allem wird darin die tatsächliche Realisierung syntaktischer Verbforderungen in deutschen und polnischen juristischen Texten analysiert. Die Autorin untersucht zuerst die Syntagmentypen mit Hauptverben sowie deren Valenzmuster. Insbesondere erforscht sie aber die zahlreichen Fälle voller und reduzierter Valenzrealisierung wie auch die Beispiele der „Valenzerweiterung“. Die Ergebnisse werden mit den Ergebnissen aus früheren Beiträgen der Autorin verglichen, in denen Zeitschriftenartikel, Werbeanzeigen und Gedichte auf Valenzrealisierung geprüft wurden.
    The article touches upon a significant issue relating to the pragmatic valency of verbs. Its main purpose is to show the factual implementation of the syntactic requirements of verb valency in German and Polish legal texts. The author not only analyses the syntagmas involving the main verbs and their valency patterns, but also the numerous cases of filled and incomplete valency implementation, as well as the examples of “valency expansion”. The results of this analysis are compared with the results of the previous studies by the author on valency implementation in magazine articles, ads and poetry.
    Artykuł porusza istotny problem tzw. pragmatycznej walencji czasownika. Stanowi on analizę faktycznej realizacji syntaktycznych wymagań czasowników w niemieckich i polskich tekstach prawniczych. Autorka przedstawia typy syntagm zawierających czasowniki główne (pełnoznaczne) oraz ich wzorce walencyjne. Główny akcent położony jest na zbadanie licznych przypadków pełnej i niepełnej realizacji walencji, a także przykładów jej rozszerzenia. Osiągnięte wyniki Autorka porównuje z wynikami wcześniejszych analiz, którym poddano artykuły z czasopism, anonse reklamowe oraz wiersze.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2017, 26; 107-126
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „SPECYFICZNY POLAK W NORMALNEJ FRANCJI”. O POLSKIEJ IMIGRACJI W TEKSTACH FRANCUSKICH BADACZY
    ‘A STRANGE POLE IN PERFECTLY NORMAL FRANCE’. THE TOPIC OF POLISH IMMIGRATION IN THE TEXTS OF FRENCH RESEARCHERS
    Autorzy:
    Chwieduk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579509.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    FRANCJA
    POLSKA IMIGRACJA
    KONSTRUOWANIE OBCEGO/INNEGO
    TEKST
    DOMINACJA KULTUROWA I POLITYCZNA
    FRANCE
    POLISH IMMIGRATION
    CONSTRUCTING THE OTHER/ALIEN
    TEXT
    POLITICAL AND CULTURAL DOMINATION
    Opis:
    W obliczu coraz bardziej komplikującej się sytuacji imigracyjnej we Francji, zwłaszcza w odniesieniu do ludności wyznania islamskiego, warto postawić pytanie o Polaków przybywających w zauważalny sposób do tego kraju przynajmniej od XIX wieku. W powszechnym odczuciu stanowią tam mało wyróżniającą się grupę imigrantów, co więcej – od wielu lat wpisującą się w model francuskiej integracji. Jednakże tego typu wyobrażenie nie koresponduje z obrazem imigracji polskiej, który wyłania się z publikacji naukowych, stanowiących przedmiot dyskusji w artykule. Jak się okazuje, Polacy jawią się w nich jako grupa nadal „obca”. Dlaczego? W odpowiedzi zostaną rozwinięte trzy myśli. Po pierwsze teksty francuskich badaczy poświęcone polskiej migracji ujawniają żywotność francuskiej dominacji politycznej, która w postkolonialnym kontekście polega na stanowieniu standardów światopoglądowych wolnych „od hermetycznych ideologii i wszelkich fundamentalizmów”. Po drugie, Polacy od wieków wpisują się w stereotyp „ubogiego, ale obcego kulturowo sojusznika” politycznego Francji. Po trzecie, przybysze z Polski zawsze byli klasyfikowani jako wyrazisty przypadek biednej imigracji zarobkowej. Artykuł podejmuje zatem refleksję nad zjawiskiem imigracji w kontekście relacji dominacji polityczno-kulturowej Francji w Europie i na świecie, ale także w odniesieniu do materii tekstu pisanego naukowego, jako kulturowego i zarazem politycznego narzędzia konstruowania Innego/Obcego.
    In the face of the increasingly complex immigration situation in France, particularly with regard to the Muslim population, a question well worth asking is one about Poles, who have been arriving in noticeable numbers to settle down in France at least since the nineteenth century. In the general perception Polish immigrants are not a very conspicuous group; what is more, they have been fitting well into the model of French integration for many years. Still, this image fails to correspond with the picture of Polish immigration which emerges from scientific publications discussed in this article. As it turns out, Poles appear in those publications as a group that is still considered ‘alien.’ Why? The answer to this question will be given through the investigation of three lines of thought. Firstly, texts of French researchers devoted to the subject of Polish migration reveal the perseverance of French political domination, manifesting itself – in the post-colonial context – in formulating world outlook standards free from ‘hermetic ideologies and any form of fundamentalism.’ Secondly, for centuries the Polish people have been stereotypically perceived as France’s ‘poor, yet culturally alien’ political ally. Finally, immigrants from Poland have always been classified as evident representatives of impoverished labour migrants. Thus, the article offers a reflection on the phenomenon of immigration in the context of France’s political and cultural domination in Europe and the world, but also in relation to written scientific texts as cultural and political tools for constructing the figure of the Other/Alien.
    Źródło:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2016, 42, 2 (160); 23-50
    2081-4488
    2544-4972
    Pojawia się w:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In search of authenticity: The relationship between text and image in Wojciech Tochmanʼs reportage “Eli, Eli”
    W poszukiwaniu autentycznego – relacja pomiędzy tekstema obrazem w reportażu „Eli, Eli” Wojciecha Tochmana
    Autorzy:
    Kicińska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087731.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish travel literature
    documentaries
    extreme poverty
    Third World slums
    the Philippines
    text and photography
    ekphrasis
    Wojciech Tochman (b. 1969)
    reportaż
    obraz
    fotografia
    Tochman
    ekfraza
    Opis:
    This article deals with the ekphrastic text/image (photography) relationships in Eli, Eli, Wojciech Tochman and Grzegorz Wełnicki's 2013 reportage from the slums of the Philippine capital Manila. The photos and the ekphrastic texts form a compact whole intended to produce the effect of unvarnished truth. It is this quality, the insistence on bearing witness to the truth, no matter how shocking, that determines the genre of Eli, Eli. The counterpointal arrangement of the images and the accompanying texts open the possibility of aesthetic and ethical discord between the testimony of the photographer and that of the reporter. However, in the end such tensions reinforce and validate the truthfulness of their report. This article discusses the strategy and the techniques deployed by the authors of Eli, Eli to establish a foolproof authenticity of their work.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 5; 529-
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Remarks on the Methodological Compulsions in the Studies on Old-Polish Literature
    Autorzy:
    Czechowicz, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807090.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    methodology, Old-Polish literature, reconstruction of the specific character of the time past, elementary repertoire of the rules of text study, researcher’s creative freedom
    Opis:
    The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 56 (2008), issue 1. The paper is a hidden polemic with the texts that have recently been published (not quoted by their names or indicated in the footnotes). These texts have brought forth a diagnosis that there is a delay in terms of methodology with regard to the studies on Old-Polish literature and have postulated their application to the studies on ancient literature. The author formulates her belief that traditional philology is indispensable in the studies on Old-Polish literature with an awareness that there should be a free choice in selecting the method of its interpretation. The text emerges from a protest against the rhetoric of methodological directives formulated under the influence of fashion, ideology, or fatigue with the object of research and from radical distrust to methodological directives as such, and the majority of directives in general.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 1 Selected Papers in English; 93-103
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glottodydaktyczna wartość tekstu hybrydalnego w nauczaniu języka obcego (na materiale języka rosyjskiego i polskiego)
    Didactic value of a hybrid text in foreign language teaching: a survey based on Russian and Polish language material
    Autorzy:
    Kudlińska, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47213346.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    tekst hybrydalny
    demotywator
    reklama społeczna
    gra werbalno-wizualna
    język rosyjski i polski
    Hybrid text
    demotivator
    social advertising
    verbal-visual game
    the Russian and the Polish language
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie fenomenu tekstu hybrydalnego jako gatunku „nowej kultury pisma” oraz jego roli w dydaktyce języka obcego, zwłaszcza w kształtowaniu kompetencji komunikacyjnej. W tekście zostaną zaprezentowane takie odmiany gatunkowe rosyjskich i (w mniejszym zakresie) polskich tekstów hybrydalnych, jak demotywatory i reklama społeczna. Przeprowadzona analiza materiału egzemplifikacyjnego pozwoli na ukazanie znaczącego potencjału dydaktycznego interesującej nas praktyki tekstualnej w nauczaniu języków obcych.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 271-280
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmagania z początkiem. Przed-tekst wybranych opowiadań Włodzimierza Odojewskiego (na materiale z poznańskiego archiwum pisarza)
    Struggling with the opening. The avant-text of selected short stories by Włodzimierz Odojewski (based on materials from his Poznań archive)
    Autorzy:
    Borowczyk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1205719.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    archive of Włodzimierza Odojewskiego
    Włodzimierz Odojewski
    memory
    polish contemporary prose
    literary archive
    text genetics
    Archiwum Włodzimierza Odojewskiego
    genetyka tekstów
    archiwum literackie
    polska proza współczesna
    pamięć
    Opis:
    W artykule odtworzono i przeanalizowano przed-teksty trzech opowiadań Włodzimierza Odojewskiego, reprezentujących dojrzałą i późną fazę jego twórczości – Ku Dunzynańskiemu Wzgórzu idzie las, Co słychać w ojczyźnie, Sezon w Wenecji. Pracę oparto na spuściźnie literackiej znajdującej się w archiwum pisarza na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. Jako szczególny obiekt rekonstrukcji i analizy wybrano kolejne redakcje początkowych akapitów wspomnianych opowiadań. W procesie tekstotwórczym każdego z nich autor podejmował kilka- lub kilkunastokrotnie pisanie i redagowanie kolejnych ujęć inicjalnej partii utworów. W każdym z przypadków inna tendencja okazywała się nadrzędną cechą pisarskiego wysiłku – raz było to dążenie do zawieszenia stanu świadomości bohatera utworu, kiedy indziej do odwlekania spotkania narratora z dawnym znajomym, za jeszcze innym razem chodziło o skrócenie dystansu czasowego i osobowego. Genetyka wybranych tekstów Odojewskiego dostarcza istotnych wskazówek i impulsów do podejmowania nowych (lub pogłębiania i korygowania już istniejących) interpretacji badanych opowiadań.
    The paper reconstructs and analyzes the avant-texts of three short stories by Włodzimierz Odojewski, representing the mature, late phase of his work: Ku Dunzynańskiemu Wzgórzu idzie las, Co słychać w ojczyźnie, Sezon w Wenecji. The paper is based on Odojewski’s archive at the AMU Faculty of Polish and Classical Studies in Poznań. Subsequent editions of the opening paragraphs of the three stories mentioned above were selected as a special object of reconstruction and analysis. In the text-forming process of each one Odojewski edited the text several times. In each case a different tendency proved to be a superior characteristic of the writing effort – in one case the aim was to show a suspension of a protagonist’s consciousness, in one – to postpone a meeting between the narrator and his old friend, and in one – reducing the temporal and personal distance. The genetics of selected texts by Odojewski provides significant clues and impulses for making new (or deepening and correcting the already existing) interpretations of the studied short stories.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2020, 22; 26-51
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwujęzyczność w tekście pisanym: strategie komunikatywne przełączania kodów
    Bilingualism in the written text: communicative strategy of the code-switching
    Autorzy:
    Ostapczuk, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437014.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
    Tematy:
    wielojęzyczność
    dwujęzyczność literacka
    tekst dwujęzyczny
    przełączanie kodów
    strategia komunikatywna
    język ukraiński
    język polski
    język rosyjski
    mulitilingualism
    literary bilingualism
    bilingual text
    code-switching
    communicative strategy
    Ukrainian
    Polish
    Russian
    Opis:
    Autorka koncentruje się na zjawisku bilingwizmu w tekście pisanym, tj. celowego stosowania dwu języków w twórczości literackiej, wymagającego wysokiej kompetencji językowej (i ogólnokomunikatywnej) nie tylko od autora, lecz także czytelników. W trakcie analizy rozpatruje się różne typy bilingwizmu literackiego, uwzględniając ich zadania komunikatywne oraz związek ze strukturą systemu komunikacji. Np. wiersze makaroniczne, wywołujące efekt komiczny, powstają w takiej sytuacji socjokulturowej, gdzie stosunki języków ocenianych jako „wysoki” i „niski” układają się hierarchiczne. W strefach kontaktowych, gdzie masowa wielojęzyczność wyrasta z długotrwałych związków etnosów i kultur, powstają teksty dwujęzyczne, gdzie zmiana kodu następuje wraz ze zmianą mówiącego, gdyż z każdym z języków jest kojarzony pewien stereotyp społeczno-kulturowy. Idealna sytuacja zrównoważonego bilingwizmu – realna lub pożądana , np. konstruowana dla stworzenia solidarności politycznej – stwarza warunki do powstawania utworów dwujęzycznych, gdzie języki są niezależne od siebie, a zmiana kodu nie zależy od zmiany mówiącego, lecz celu komunikatywnego. Świadomy wybór modelu zachowania językowego w tym wypadku ma podłoże polityczno-ideowe, gdyż utrwala związek tożsamości politycznej i świadomości językowej. Jak wykazała analiza, sytuację przełączania kodu w ramach jednego tekstu cechuje ogólna niestabilność, nic dziwnego, że kończy się ona na „zwycięstwie” jednego z języków.
    The article is devoted to the phenomenon of the bilingualism in the written text, it means intentional usage of two languages in the literary work, requiring high language (and communicative) skills not just from the author, but also from the audience. Under the analysis are diff erent types of the literary bilingualism diff ering from their communicative strategy and structure of the communicative system as whole. Thus, macaronic poems producing comic eff ect are related with a such of sociocultural situation, when relations of languages evaluated as “high” and “low” are settled hierarchically. In the regions, where mass multilinguaism is based on the longterminated language and culture contacts, bilingual texts often are composed with code-switching registed every time when the “speaker” is changed, because the languages are associated with the certain societal and cultural stereotype. Under the ideal situation of the balanced bilingualism – real or desirable and constructed, for exapmple, in order to formate political solidarity – the bilingual texts are created, where languages are independent, code-switching depends not from the “speaker”, but from the communicative strategy. Deliberate model of language behaviour in such a case has a political or ideological ground and fi xes ties between political identity and language consciousness. The analysis has showed, that situation of code-switching in one text is unstable and as such tends to the “mono” linguality.
    Źródło:
    Przegląd Środkowo-Wschodni; 2018, 3; 155-176
    2545-1324
    Pojawia się w:
    Przegląd Środkowo-Wschodni
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chronologia medica Bartłomieja Dylągowskiego — pierwsza polska historia medycyny i bibliografia medyczna z XVII wieku wraz z tekstem łacińskiego oryginału i przekładem na język polski
    Chronologia medica by Bartłomiej Dylągowski — the First Polish History of Medicine and 17th-century Medical Bibliography Including the Original Latin Text and Polish Translation
    Autorzy:
    Wróblewski, Adam
    Bieganowski, Lech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/530725.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
    Tematy:
    Dylągowski
    wiek XVII
    Chronologia medica
    historia medycyny
    historia bibliografii medycznej
    oryginał łaciński
    polski przekład
    XVIIth century
    history of medicine
    history of medical bibliography
    latin text
    polish translation
    Opis:
    Zaprezentowana została sylwetka Bartłomieja Dylągowskiego działającego w Krakowie w XVII w. Był on absolwentem Akademii Krakowskiej, gdzie z tytułem magistra ukończył Fakultet Filozoficzny. Posiadał także tytuł bakałarza medycyny. Miał również niższe święcenia kapłańskie. Był autorem trzech prac wydanych drukiem: Questio physica. De natura motus (wyd. 1634), Chronologia medica (wyd. 1635) oraz Syncretismus peripateticus (wyd. 1648). Jego praca Chronologia medica uznana jest za pierwszą historię medycyny oraz bibliografię medyczną w Polsce. W opracowaniach poświęconych Dylągowskiemu, poza informacjami biograficznymi dotyczącymi jego osoby, znaleźć można opisy wyglądu drukowanego wydania Chronologia medica oraz przegląd treści tego opracowania. Postanowiono zatem uzupełnić te wiadomości, umieszczając w aneksie tekst oryginalny (łaciński) oraz jego przekład na język polski.
    The article presents Bartłomiej Dylągowski, who lived and worked in Kraków in the 17th century. He graduated from the Faculty of Philosophy of the University of Kraków with a master’s degree. He also obtained the title of bachelor of medicine and received minor holy orders. He was the author of three printed works, namely Questio physica. De natura motu (published in 1634), Chronologia medica (published in 1635) and Syncretismus peripateticus (published in 1648). His work Chronologia medica is considered the first history of medicine and medical bibliography in Poland. The literary sources devoted to Dylągowski include both information on his biography and descriptions of his printed work, Chronologia medica, with an outline of its content. Therefore, it was decided to supplement the above information with the original Latin text and a Polish translation of Chronologia medica in the annex to the article.
    Źródło:
    Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2014, 77; 80-100
    0860-1844
    Pojawia się w:
    Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz Wschodu i Zachodu we współczesnej polszczyźnie
    Autorzy:
    Mirocha, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34605792.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    Lublin Ethnolinguistic School
    Wschód
    Zachód
    East
    West
    language system
    questionnaires
    text
    Polish
    definicja kognitywna
    lubelska szkoła etnolingwistyczna
    dane systemowe
    dane ankietowe
    dane tekstowe
    język polski
    Opis:
    The cultural concepts of Wschód (East) and Zachód (West) are products of contemporary, modern Polish languaculture, one that significantly shapes contemporary social and political discourses. A reconstruction of the cognitive definitions of these concepts, along with their profiles, can thus lead to a better understanding of the two kinds of discourse.In accordance with the principles of the cognitive definition, couched within the framework of the Lublin Ethnolinguistic School, the analysis is based on data from dictionaries, texts, and questionnaires. Four major dictionaries of Polish have been surveyed, as well as questionnaires conducted for the 1990 and 2000 editions of the Axiological Lexicon, along with a random selection of texts from the National Corpus of Polish, from internet editions of the press, from belles-lettres, and essays.After a detailed analysis of the systemic data, facet-based cognitive definitions of the two cultural concepts are constructed. For the concept of Wschód (East), the facets include location, economy, reasons for going East and returning, the role of East for Poland, the characteristics of its inhabitants and of the East as space. In the case of Zachód (West), instead of inhabitants and space, the relevant facet is that of values. The last part of the article prosents the profiles of these concepts, which correlate with ideological orientations in the press and in politics: the liberal profile (the West is good, it is associated with personal freedom, human rights, democracy and the rule of law; the East is negative, it ignores the rule of law and standards of liberal democracy); the right-wing profile (the East is evaluated similarly to the liberal profile, whereas the West is portrayed as Poland’s “moral debtor”); the Catholic-national profile (the East is a threat, the West is characterised by materialism and a degradation of values); the everyday-living profile (the West is wealthy, the East is poor).
    Pojęcia Wschodu i Zachodu stanowią wytwór nowożytnej i nowoczesnej polskiej lingwokultury, który w istotny sposób kształtuje dyskursy o sprawach społecznych i politycznych. Rekonstrukcja definicji kognitywnych tytułowych pojęć wraz z uwzględnieniem profilowania może zatem przyczynić się do lepszego zrozumienia wymienionych dyskursów.Zgodnie z założeniami definicji kognitywnej w ujęciu tzw. lubelskiej szkoły etnolingwistycznej, przedmiotem analiz są dane słownikowe, ankietowe oraz tekstowe. Analizie zostały poddane definicje czerpane z czterech najistotniejszych współczesnych słowników polszczyzny, ankiety przeprowadzane na potrzeby Słownika aksjologicznego w 1990 i 2000 oraz losowa próba tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i konteksty z internetowych wydań prasy, z literatury pięknej i eseistyki.Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy danych systemowych z osobna rekonstruowane są fasetowe definicje kognitywne omawianych pojęć. Dla konceptu Wschód swoiste są takie fasety, jak jego położenie, charakterystyka ekonomiczna, przyczyny wyjazdu na Wschód oraz opuszczania tegoż, jego rola dla Polski, cechy jego mieszkańców i przestrzeni. W odniesieniu do Zachodu miejsce cech mieszkańców i przestrzeni zajęły wyznawane wartości. W ostatniej części tekstu odtworzone zostały profile badanych pojęć, korelujące z orientacjami ideologicznymi w prasie i polityce: profil liberalny (pozytywnie wartościujący Zachód, utożsamiany z wolnościami jednostki, prawami człowieka, demokracją i rządami prawa, negatywnie oceniający Wschód, któremu przypisuje ignorowanie praworządności i standardów demokracji liberalnej), prawicowy (podobnie oceniający Wschód, zaś Zachód przedstawiający jako „moralnego dłużnika” Polski), katolickonarodowy (negatywnie nastawiony do Wschodu, postrzeganego jako zagrożenie, oraz Zachodu, któremu przypisuje materializm i upadek wartości), a także profil bytowy (utożsamiający Zachód z zamożnością, a Wschód z ubóstwem).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 109-127
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie ekwiwalenty greckiego leksemu γάμος w Nowym Testamencie Biblii Leopolity (1561) – swadziebny, gody, wesele – a problem stratyfikacji chronologicznej leksyki tego przekładu
    Polish equivalents for the Greek lexeme γάμος in the New Testament of the Leopolita’s Bible (1561) – swadziebny, gody, wesele – and the problem of its lexis chronological stratification
    Autorzy:
    Lisowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171630.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    chronolexicology
    chronological text lexis layers
    the Leopolita’s Bible (1561)
    Renaisance Polish renderings of the New Testament
    lexical equivalence
    empirical system data
    empirical text data
    chronoleksykologia
    chronologiczne warstwy leksyki tekstu
    Biblia Leopolity
    polskie renesansowe przekłady nowotestamentowe
    ekwiwalencja leksykalna
    empiryczne dane systemowe
    empiryczne dane tekstowe
    Opis:
    There are same chronological diversified lexis layers In the Bible edited by Jan Leopolita and published in Cracow in 1561. The analysis of Polish equivalents for the Greek lexeme γάμος (or its Latin equivalents in the Vulgate – nuptiae, nuptialis) ‘a marriage, wedding, weddingceremony; plur: a wedding-feast’, i. e. swadziebny, gody, wesele, referring to empirical system and text data, acquired from lexica of the historic Polish and from texts of other Renaissance Polish renderings of the New Testament, proved chronological diversity of the equivalents. The lexeme swadziebny belongs to an older lexis layer, probably representing the lexicon of the former translation, perhaps medieval. The lexeme wesele represents a new lexis layer which may have been introduced into the text by Jan Leopolita, as the effect of his editorial efforts. Chronological status of the lexeme wesele in the analyzed Biblical rendering lexicon is ambiguous. It should be considered as an evidence of an traditional lexis layer. It may have been introduced into the text as a substitute of the lexeme swadziebny.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 105-116
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “I write, therefore I am”: Professor Stanisław Jaworski and genetic criticism
    „Piszę, więc jestem…”. Profesor Stanisław Jaworski i krytyka genetyczna
    Autorzy:
    Antoniuk, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089410.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literary criticism of the late 20th century
    theory of literature
    Frenchgenetic criticism
    writing as text creation
    Stanisław Jaworski (1934–2018)
    Stanisław Jaworski
    krytyka genetyczna
    proces twórczy
    Opis:
    This article looks at Professor Stanisław Jaworski’s contribution to the development of textual criticism in Poland. It was his book I write, therefore I am that offered Polish readers a comprehensive and erudite introduction to French genetic and textual criticism. Published in 1993, it set this enormously important critical movement in the broader perspective of cultural and literary anthropology. The second part of the article examines the impact of this book on Polish studies into the processes of text creation and the ‘avant-textes’. The third, fi nal part surveys the late Professor Jaworski’s role in organizing conferences and stimulating debate on all aspects of genetic criticism.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 5; 505-515
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum a profanum – tożsamość czy potrzeba granic? Sakralizacja w wybranych lekturach szkoły ponadgimnazjalnej
    The sacred and the profane – one identity or distinguished spheres ? Sacralization in the text of the secondary school syllabus
    Autorzy:
    Świąder, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627007.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    dydaktyka języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej
    sakralizacja w wybranych lekturach
    the process of teaching of Polish language in the secondary school
    sakralization in th text of the secondary school syllabus
    Opis:
    The paper discusses the sacred- profane dichotomy displayed in a few chosen texts belonging to the secondary school syllabus. An attempt will be made to decide if the sacred and the profane spheres should be differentiated or rather identified with each other. First of all, Pan Tadeusz, an epic poem by Adam Mickiewicz is worth noticing. The sacred is displayed owing to the presentation of the setting together with all the inevitable changes that motivate the feelings of nostalgia for the good old days. Thus, one can easily notice various dimensions of the sacred sphere. Yet, the traces of the sacred can be revealed in other texts, such as Sklepy cynamonowe by Brunon Schulz, Lalka by Bolesław Prus, Nieboska komedia by Zygmunt Krasiński and Chłopi by Władysław Stanisław Reymont. In addition, attention will be paid to vital religious notions and to the process of teaching as well.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 409-415
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Адлюстраванне беларуска-польскіх моўна-культурных сувязей у беларускіх антрапанімічных тэкстах ХІХ ст.
    Odbicie białorusko-polskich związków językowych i kulturowych w białoruskich tekstach antroponimicznych XIX wieku
    Reflection of Belarusian-Polish linguistic and cultural ties in anthroponymic texts of the XIX century
    Autorzy:
    Гапоненка, Ірына
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962122.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    антрапанімічны тэкст
    антрапанімічныя намінацыі
    прэды¬катыўная тэкставая частка
    нацыянальная і саслоўная форма антрапо¬німаў
    поль¬скі антрапанімічны ўплыў
    tekst antroponimiczny
    nominacje antroponimiczne
    predyka¬tywna część tekstu
    narodowa i społeczna forma antroponimów
    polskie wpływy antroponimiczne.
    anthroponymic text
    anthroponymic nominations
    predicative text part
    national and class form of anthroponyms
    polish anthroponymic influence
    Opis:
    У артыкуле акрэслены змест паняцця антрапанімічны тэкст, абазначана кампанентная і функцыянальная спецыфіка гэтай тэкставай раз-навіднасці, а таксама класіфікацыйныя тыпы пісьмовых спісаў з рэгулярным уключэннем уласных асабовых найменняў. Праведзены комплексны аналіз антрапанімічнай і апелятыўнай тэкставых частак прэзентатыўнага аўтэнтычнага дакументальнага спіса ХІХ ст. (Алфавитный список землевладѣльцамъ у выданні Опытъ описанія Могилевской губерніи, 1884). Выяўлены факты, якія даюць магчымасць прасачыць асаблівасці беларуска-польскага міжмоўнага ўзаемадзеяння ў сферы антрапаніміі. На падставе аналітычных даных сфармуляваны высновы адносна інфармацыйнай напоўненасці намінатыўнай і прэдыкатыўнай частак антрапанімічнага тэксту, вызначаны спосабы выкарыстання падобнай лінгвагістарычнай інфармацыі.
    W artykule scharakteryzowano pojęcie tekstu antroponimicznego, określono jego części składowe i specyfikę funkcjonalną, a także typologię tekstów pisanych charakteryzujących się regularną obecnością nazw osobowych. Przeprowadzono kompleksową analizę części antroponimicznej i apelatywnej reprezentatywnego autentycznego dokumentu z XIX wieku (Алфавитный список землевладѣльцамъ w publikacji Опытъ описанія Могилевской губерніи, 1884 r.). Ujawnione zostały fakty, które pozwalają prześledzić specyfikę polsko-białoruskiej międzyjęzykowej interakcji w dziedzinie antroponimii. Na podstawie danych analitycznych sformułowano wnioski dotyczące treści informacyjnej zawartej w nominatywnych i predykatywnych częściach tekstu antroponimicznego, określono sposoby wykorzystania tego typu informacji językowo-historycznej.
    In the article, the content of the concept of anthroponymic text is outlined, whereas the component and functional specifics of this textual variety and the classification types of written lists with the regular inclusion of proper personal names are indicated. A complex analysis of the anthroponymic and appellative text parts of the presentative authentic documentary list of the XIX century (Алфавитный список землевладѣльцамъ in the edition Опытъ описанія Могилевской губерніи, 1884) is conducted. The facts that make it possible to trace the peculiarities of Belarusian-Polish interlingual cooperation in the field of anthroponymy are revealed. Based on the analytical data, conclusions regarding the information content of the nominative and predicative parts of the anthroponymic text are formulated, the ways of using such linguistic and historical information are determined.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2020, 20; 145-157
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formuła lokalizacyjno-temporalna w tekstach epistolarnych XVIII wieku
    Локалізаційно-темпоральна формула в епістолярих текстах XVIII ст.
    Autorzy:
    Sicińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015574.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    епістолографія
    локалізаційно-темпоральна формула
    делімітація тексту
    польська мова XVIII століття
    epistolography
    locational and temporal formula
    delimitation of the text
    18th century Polish
    epistolografia
    formuła lokalizacyjno-temporalna
    delimitacja tekstu
    język polski XVIII wieku
    Opis:
    Przedmiotem opisu jest formuła lokalizacyjno-temporalna, informująca o miejscu i czasie napisania listu, występująca w korespondencji przedstawicieli stanu szlacheckiego w XVIII wieku. W artykule przedstawione zostały różne formy realizacyjne formuły, to znaczy jej pozycja w strukturze listu, zawartość treściowa, a przede wszystkim sposób zapisu głównych komponentów formuły, czyli toponimu wskazującego miejsce napisania listu (zazwyczaj występuje on w postaci wyrażenia przyimkowego w miejscowniku z przyimkiem w lub z), oraz daty (w tym zakresie zaznacza się silny wpływ języka łacińskiego). Omówione też zostały liczne funkcje formuły lokalizacyjno-temporalnej, takie jak określanie sytuacji komunikacyjnej, tworzenie wspólnoty czasowo-przestrzennej nadawcy i odbiorcy, wyznaczanie granic tekstu i inne.
    Предметом опису є локалізаційно-темпоральна формула, що інформує про місце й час написання листа i міститься в листуванні представників шляхетського стану XVIII століття. У статті розглядаються різні форми реалізації формули, а саме: її позиція у структурі листа, зміст і, насамперед, спосіб написання основних компонентів формули, тобто топоніма, який вказує на місце написання листа (це зазвичай прийменниково-іменникові конструкції з прийменником в або з і з іменником у місцевому відмінку) і дати (тут помітний сильний вплив латинської мови). Обговорено також численні функції локалізаційно-темпоральної формули, напр. визначення комунікативної ситуації, створення часово-просторової єдності відправника та одержувача, визначення меж тексту.
    The analysis deals with the locational and temporal formula present in the epistolary texts of the representatives of the nobility. That formula informs about the time and place in which the letter was written. Various forms of the formula are presented, varying according to its position in the structure of a letter and its content. The most important factor is the way in which the main components of the formula are written i.e. the toponym that indicates the place in which the letter was written (usually the toponym appears in the form of the prepositional expression in the locative with the preposition in or with) and the date (here one can observe a strong influence of Latin). Numerous functions of the locational and temporal formula were also discussed, such as defining the communicative situation, creating time and space community of the sender and the addressee, indicating text boundaries etc.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 183-196
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edukacja ekologiczna/klimatyczna w podstawie programowej i w seriach podręczników szkolnych do nauczania języka polskiego (jako ojczystego)
    Ecological/climate education in the core curriculum and in series of school textbooks for teaching Polish (as a native language)
    Autorzy:
    Niesporek-Szamburska, Bernadeta
    Przybyla, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041598.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    edukacja dla klimatu
    podstawa programowa
    podręcznik do języka polskiego
    edukacja ekologiczna
    zadania proklimatyczne
    profilowany odbiór tekstu
    education for the climate
    core curriculum
    Polish language textbook
    environmental education
    pro-climate tasks
    profiled perception of text
    Opis:
    Badacze kryzysu ekologicznego podkreślają konieczność pracy nad zmianą świadomości ekologicznej ludzi. Koniecznością staje się wychowanie proklimatyczne młodych pokoleń. Zamiarem autorek jest określenie poziomu zaangażowania kształcenia polonistycznego w edukację dla klimatu. Dla tego celu autorki dokonują analizy jakościowej planu ramowego z języka polskiego, a także dwóch serii podręczników do języka polskiego (jako ojczystego) dla uczniów szkoły podstawowej (Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych, a także Nowej Ery). Wnioski wskazują, że treści sprzyjających edukacji proklimatycznej wyrażonych eksplicytnie, a także działań proekologicznych w zadaniach i ćwiczeniach dla uczniów, jest w obu seriach podręczników niewiele. Analiza pokazała także, że dokument oświatowy i podręczniki niosą znacznie więcej potencjalnych możliwości w tym zakresie: podstawa zawiera treści zwracające uwagę na relacje pomiędzy słowem a światem, w książkach wiele utworów nie zostało obudowanych profilującymi zadaniami enwiromentalnymi. By zatem edukacja dla klimatu była obecna w treściach i działaniach uczniów, istotne jest zaangażowanie i przygotowanie nauczyciela do roli osoby wydobywającej z programu i tekstów potencjalne proekologiczne możliwości.
    Ecological crisis researchers emphasize the need to work on changing people’s environmental awareness. Pro-climate education of young generations becomes a necessity. The paper intends to define the level of involvement of Polish language education in education for the climate. For this purpose, a qualitative analysis was performed of the framework curriculum and of two series of textbooks for Polish as a native language for primary school students (published by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne and Nowa Era). The findings show that the amount of content conducive to pro-climate education expressed explicitly, including pro-ecological activities in tasks and exercises for students, is scarce in both series of textbooks. The analysis also shows that the educational document and the textbooks offer much more potential: the curriculum contains items that draw attention to the relationship between the word and the world. Profiling environmental tasks have not been provided in the case of many works present in the textbooks. Therefore, to make sure education for the climate is present in the content and in students’ activities, it is essential to involve and prepare the teacher for the role that involves extracting potential pro-ecological opportunities from the curriculum and from the texts.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2021, 28, 2
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyka (glotto)dydaktyczna z perspektywy naukowej: poszukiwanie nowych inspiracji, rozwiązań i metod w procesie kształcenia
    Teaching polish as a non-native language from a scientific perspective: searching for new inspirations, solutions and methods in the educational process
    Autorzy:
    Pałuszyńska, Edyta
    Gaze, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034538.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    glottodydaktyka
    metodyka nauczania
    poziomy biegłości językowej
    nauczanie specjalistyczne
    tekst w nauczaniu
    nauczanie zdalne
    teaching Polish as a non-native language
    language teaching methodology
    levels of language proficiency
    teaching specialist language variants
    text in language teaching
    remote teaching
    Opis:
    W artykule zostały przedstawione założenia, tezy, koncepcje i postulaty prac zamieszczonych w 28. tomie czasopisma „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” zatytułowanym Komunikacja – język – kultura. Nowe ścieżki w glottodydaktyce polonistycznej. Autorzy omawianych tekstów koncentrują się na takich kwestiach, jak: diagnozowanie poziomów biegłości językowej, komunikacja międzykulturowa, nauczanie grup pochodzących z określonych krajów i kręgów kulturowych, nauczanie grup o specjalnych potrzebach edukacyjnych, nowe rozwiązania w metodyce nauczania podsystemów i sprawności, gatunki, teksty i treści nauczania, nowe techniki w nauczaniu zdalnym.
    The article presents the assumptions, theses, concepts and postulates of the papers published in the 28th volume of the “Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” journal under the title “Komunikacja – język – kultura. Nowe ścieżki w glottodydaktyce polonistycznej”. The authors of the discussed texts focus on such issues as: diagnosing the levels of language proficiency, intercultural communication, teaching groups from specific countries and cultures, teaching groups with special educational needs, new solutions in the methodology of teaching subsystems and skills, genres, texts and content teaching, new techniques in remote teaching. 
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 9-19
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glottodydaktyczne spotkania z Olgą Tokarczuk i jej twórczością. Opis wybranych form włączania treści literackich do nauczania języka polskiego jako obcego studentów zagranicznych na kierunkach humanistycznych
    Meetings with Olga Tokarczuk and Her Works in Polish as a Foreign Language Clasroom. Description of Selected Forms of Including Literary Content in the Teaching of Polish as a Foreign Language to Humanities Students
    Autorzy:
    Zarzycka, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47021743.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    glottodydaktyka
    nauczanie języka polskiego jako obcego
    Olga Tokarczuk
    opowiadanie „Szafa”
    tekst literacki
    treści literackie
    studenci zagraniczni
    studia humanistyczne
    teaching Polish as a foreign language
    the story “The Wardrobe” (“Szafa”)
    literary text
    literary content
    foreign students
    humanities studies
    Opis:
    W artykule omówiono zajęcia języka polskiego jako obcego (JPJO), których uczestnikami byli humaniści: studenci zagraniczni Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. W opisie zdarzeń edukacyjnych zastosowano metodę introspekcji nauczycielskiej oraz studium dwóch przypadków zdarzeń glottodydaktycznych. Celem artykułu jest ukazanie warsztatu pracy glottodydaktyka praktyka wprowadzającego treści literackie do zajęć JPJO, jak też powiązanie zastosowanych form pracy z teoriami odnoszącymi się do kulturowego nauczania języków obcych. Bezpośrednią inspiracją omówionych zajęć były wykłady z poetyki, które wygłosiła pisarka Olga Tokarczuk wiosną 1918 r. na Wydziale Filologicznym UŁ. W części pierwszej artykułu opisane praktyki dydaktyczne odniesiono do literatury metodycznej. Zwrócono uwagę na konieczność podjęcia przez nauczyciela decyzji o wyborze podejścia implikującego pracę z tekstem (estetycznego, pragmatycznego lub strategicznego) oraz określonej postawy wobec tekstu (zgodnej z modelem obiektywnym, interaktywnym lub subiektywnym). W części drugiej omówiono przebieg dwóch zajęć dydaktycznych. Podczas zajęć nr 1 uczący się rozwijali kompetencje w zakresie rozumienia, analizy językowej i przetwarzania tekstu bazowego będącego połączeniem dwóch gatunków: sprawozdania i sylwetki. W czasie zajęć nr 2 podejmowali działania w zakresie interpretacji i analizy językowej opowiadania Olgi Tokarczuk Szafa. Omówiono zadania wykonywane przez uczących się oraz przestawiono i oceniono wybrane efekty pracy uczniów. W podsumowującej części trzeciej artykułu zaprezentowano procedurę wprowadzania treści literackich do nauczania JPJO, wyodrębniając w niej fazę wstępną, polegającą na wzbudzeniu zainteresowania twórcą, fazę drugą, skupiającą się na tworzeniu portretu twórcy i/lub sprawozdania z jego udziałem oraz fazę trzecią, docelową, w której proponuje się uczącym wgląd w tekst oryginalny twórcy. Zaakcentowano konieczność jednoczesnego rozwijania podczas tego rodzaju zajęć działań komunikacyjnych, mediacyjnych oraz kompetencji kulturowych i akademickich. Uznano, że w prowadzeniu zajęć wykorzystujących utwory literackie w grupach o profilu humanistycznym najlepiej sprawdza się podejście dyskursywne, umożliwiające wgląd w tekst z wielu perspektyw oraz przetwarzanie go.
    The article discusses Polish as a foreign language (PFL) classes using the method of teacher introspection and a study of two cases of didactic events. Their participants were humanists: foreign students of the Faculty of Philology at the University of Lodz The aim of the article is to present the work technique of a foreign language practitioner introducing literary content into PFL classes, as well as linking the applied forms of work with theories relating to the cultural teaching of foreign languages. The lectures on poetics delivered by the writer Olga Tokarczuk in the spring of 2018 at the Faculty of Philology of the University of Lodz were the direct inspiration for the discussed classes. In the first part of the article, the didactic practices described were referred to the methodological literature. Attention was drawn to the necessity for the teacher to make a decision about the choice of an approach that implies working with the text (aesthetic, pragmatic or strategic approaches) and a specific attitude towards the text (in line with the objective, interactive or subjective model). The second part discusses the course of two classes. During class 1, the learners developed their competences in the field of comprehension, linguistic analysis and base text processing, which was a combination of two genres: report and profile. During class 2, they undertook activities in the field of interpretation and linguistic analysis of Olga Tokarczuk’s short story. The tasks performed by learners were discussed and selected effects of students’ work were presented and assessed. The concluding third part of the article presents the procedure of introducing literary content into teaching PFL, distinguishing the introductory phase consisting of stimulating interest in the creator, the second phase focusing on creating a portrait of the author and / or a report including such a portrait, and the third, target phase, in which learners are offered access to the original text. The need for simultaneous development the communication and mediation activities as well as the cultural and academic competences during this type of classes was emphasized. It was found that the best strategy in conducting classes using literary works in groups with a humanistic profile, is a discursive approach , allowing for insight into the text from many perspectives and processing it.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2022, 29; 191-211
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fenomen kłamstwa jako inspiracja do stworzenia zadań na zajęcia jpjo
    The Phenomenon of Lying as an Inspiration to Create Tasks for Polish as a Foreign Language Classes
    Autorzy:
    Rabczuk, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47031505.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kłamstwo
    polski jako obcy
    różnice kulturowe
    ćwiczenia
    definicje kłamstwa
    oznaki kłamstwa
    analiza językowa komunikatu
    model komunikacji
    maszyna przeżyć
    lie
    Polish as a foreign language
    cultural differences
    tasks
    definitions of a lie
    signs of lies
    linguistic text analysis
    communication model
    experience machine
    Opis:
    Kłamstwo to zjawisko, które dotyczy każdego bez względu na płeć, pochodzenie, zawód, pozycję społeczną, zainteresowania czy status. Jest analizowane z różnych perspektyw badawczych i każda z nich zwraca uwagę na inne jego aspekty. Badania pokazują, że codziennie kłamiemy i jesteśmy okłamywani. Autorka niniejszego artykułu postawiła sobie za cel przyjrzenie się różnym teoriom dotyczącym kłamstwa tak, by stały się one inspiracją do stworzenia materiałów na zajęcia języka polskiego jako obcego. Analizuje więc wybrane definicje kłamstwa, omawia różnice w zakresach semantycznych wyrazów opisujących kłamstwo i kłamanie w językach polskim i angielskim. Wnioskuje, że znaczące rozbieżności w tej kwestii mogą wpływać na odmienne pojmowanie kłamstwa w różnych kulturach. Następnie, posługując się klasycznym, częściowo uproszczonym, modelem komunikacji interpersonalnej opisuje kłamstwo z perspektywy nadawcy, komunikatu i odbiorcy. Spostrzeżenia wpisane w te kategorie pozwalają na przyjrzenie się szerszemu kontekstowi, a mianowicie oznakom kłamstwa i sposobom jego wykrywania. Szczególnie interesujące ze względu na cel tego artykułu są tutaj symptomy wygłaszania fałszywych komunikatów uwidaczniające się na płaszczyźnie językowej. Autorka przedstawia także wybrane różnice kulturowe dotyczące kłamstwa. Dodatkowo proponuje zadania, które można wykorzystać podczas zajęć językowych z cudzoziemcami.
    Lying is a phenomenon that affects everyone, regardless of gender, origin, occupation, social status or interests. It has been investigated from a wide range of research perspectives, and each of them pays attention to different aspects of lying. Studies show that we lie and are lied to every day. The author of this article has set the goal of investigating various theories about lying in order to use them as an inspiration for creating materials for foreigners learning Polish. Therefore, she analyses selected definitions of lies and discusses the differences in the semantic ranges of the words that describe lies and lying in both Polish and English. She concludes that significant divergences on this issue may result in a plurality of opinions and perceptions regarding the significance of lying in different cultures. Then, using the classic, partially simplified model of interpersonal communication, she describes the lie from the perspective of the sender, message and receiver. The insights inscribed in these categories allow a broader view of the context, namely the signs of deception and how to detect lies. The linguistic symptoms of uttering false messages are of particular interest due to the purpose of this article. The author also presents selected cultural differences concerning lies. In addition, she suggests tasks that can be used during language classes with foreigners.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2022, 29; 79-104
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interkulturowe i lingwakulturowe warstwy opowiadania Olgi Tokarczuk Profesor Andrews w Warszawie. Wgląd w proces czytania tekstu przez uczących się języka polskiego jako obcego
    Intercultural and lingacultural layers of Olga Tokarczuk’s story Professor Andrews in Warsaw. An insight into the process of reading a text by learners of polish as a foreign language
    Autorzy:
    Zarzycka, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47054830.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    podejście interkulturowe
    nauczanie języka polskiego jako obcego
    lingwakultura
    tekst literacki
    Olga Tokarczuk
    opowiadanie Profesor Andrews w Warszawie
    czytanie
    mediacja
    intercultural approach
    teaching Polish as a foreign language (PFL)
    linguaculture
    literary text
    short story Professor Andrews in Warsaw
    reading
    strategies
    mediation
    Opis:
    W artykule opisano przebieg zdarzenia czytelniczego z udziałem studentów zagranicznych kierunków humanistycznych, uczących się języka polskiego (jpjo) na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego w roku akademickim 2019/2020. Niniejsze studium jest próbą wglądu w glottodydaktyczny proces czytania opowiadania Olgi Tokarczuk Profesor Andrews w Warszawie. Walory glottodydaktyczne opowiadania zostały omówione, z zastosowaniem perspektywy nauczycielskiej, w części drugiej pracy. Zwrócono uwagę na wielowymiarowość tekstu i związane z tym możliwości odkrywania przez uczących się jego warstw znaczeniowych i kulturowych (w tym: lingwakulturowych). Odniesiono się następnie do prac badawczych, w których omawiano stosowanie podejścia interkulturowego w nauczaniu języków obcych i jpjo oraz tych, w których przeprowadzano analizy języka/lingwakultury PRL-u. Tematyka ta jest silnie powiązana z sytuacją tytułowego bohatera opowiadania i czasoprzestrzenią utworu (bezradny cudzoziemiec w Warszawie, PRL, początkowe dni stanu wojennego). W trzeciej, kluczowej części artykułu, omówiono proces czytania tekstu przez grupę studencką. Był to proces częściowo sterowany – lektorka opracowała siedmiopunktowy szablon czytelniczy, ukierunkowujący lekturę tekstu. Zadaniem studentów było wypełnienie tego kwestionariusza po samodzielnym przeczytaniu opowiadania. W poszczególnych punktach szablonu wymagano od czytających zrelacjonowania najważniejszych treści opowiadania oraz sformułowania wypowiedzi o charakterze refleksyjnym i oceniającym. Wypowiedzi pisemne zawarte w szablonach czytelniczych studentów zostały szczegółowe omówione. Analiza koncentrowała się na: odkrywaniu przez czytających warstw znaczeniowych, interkulturowych i lingwakulturowych tekstu, sposobach relacjonowania trudności, jakie czytelnicy napotkali podczas lektury oraz na komentarzach, w których formułowali opinie na temat lektury oraz oceniali własny trud czytelniczy. W podsumowaniu wyciągnięto dodatkowo wnioski na temat zastosowanych przez studentów strategii czytania tekstu oraz typów mediacji. Wyodrębniono także, na podstawie doświadczeń bohatera utworu Olgi Tokarczuk, zestaw strategii przetrwania cudzoziemców w obcym środowisku.
    The article describes the course of a reading event with the participation of students of humanities studying Polish as a foreign language (PFL) at the Faculty of Philology of the University of Lodz in the academic year 2019/2020. This study is an attempt to gain insight into the glottodidactic process of reading Olga Tokarczuk’s story Professor Andrews in Warsaw. The glottodidactic values of the story were discussed, from a teacher’s perspective, in the second part of the work. Attention was paid to the multidimensionality of the text and the related opportunities for learners to discover layers of meaning and culture (including linguaculture layers). Reference was then made to research works that discussed the use of the intercultural approach in teaching foreign languages and PFL, as well as those that analyzed the language/linguaculture of the Polish People’s Republic. These topics are strongly related to the situation of the title character of the story and the space-time of the work (a helpless foreigner in Warsaw, the Polish People’s Republic, the initial days of martial law). The third, key part of the article, discusses the process of reading the text by a group of students. It was a partially guided process – the teacher developed a seven-point reading template that directed the reading of the text. The students’ task was to complete this questionnaire after reading the story on their own. At individual points in the template, readers were required to report the most important content of the story and to formulate reflective and evaluative statements. The written statements included in the students’ reading templates were discussed in detail. The analysis focused on: readers’ discovery of the text’s meaning, intercultural and linguistic layers, ways of reporting the difficulties readers encountered while reading, and comments in which they formulated opinions on the reading and assessed their own reading effort. The summary also draws conclusions about the text reading strategies used by students and the types of mediation. A set of survival strategies for foreigners in a foreign environment was also identified, based on the experiences of the hero of Olga Tokarczuk’s work.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2024, 31; 29-48
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o przymusach metodologicznych w badaniach nad literaturą staropolską
    Some Remarks on the Methodological Compulsions in the Studies on Old-Polish Literature
    Autorzy:
    Czechowicz, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945421.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metodologia
    literatura staropolska
    rekonstrukcja artystycznej specyfiki minionego czasu
    elementarny repertuar reguł badania tekstu
    twórcza wolność badacza
    methodology
    Old-Polish literature
    reconstruction of the specific character of the time past
    elementary repertoire of the rules of the text under study
    researcher’s creative
    Opis:
    The paper is a hidden polemic with the texts that have recently been published (not quoted by their names or indicated in the footnotes). These texts have brought forth a diagnosis that there is a delay in terms of methodology with regard to the studies on Old-Polish literature and have postulated their application to the studies on ancient literature. The author formulates her belief that traditional philology is indispensable in the studies on Old-Polish literature with an awareness that there should be a free choice in selecting the method of its interpretation. These text emerges from a protest against the rhetoric of methodological directives formulated under the influence of fashion, ideology, or fatigue with the object of research and from radical distrust to methodological directives as such, and the majority of directives in general.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 7-16
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Афарызм і малыя тэкставыя формы: суадноснае і агульнае (на матэрыяле беларускай, рускай, польскай, англійскай моў)
    Aforyzm i małe formy tekstowe: porównywalność i ogólność (w języku białoruskim, rosyjskim, polskim, angielskim)
    Aphorisms and small text forms: Comparability and generality (in Belarusian, Russian, Polish, English)
    Autorzy:
    Glukhanko, Liudmila
    Ivanov, Eugene
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127889.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-03
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    афарызм
    тэкст
    літаратура
    фальклор
    малыя жанры
    беларуская мова
    руская мова
    польская мова
    англійская мова
    aforyzm
    tekst
    literatura
    folklor
    małe gatunki
    język białoruski
    język rosyjski
    język polski
    język angielski
    aphorism
    text
    literature
    folklore
    small genres
    Belarusian language
    Russian language
    Polish language
    English language
    Opis:
    У артыкуле разглядаюцца суадносіны афарызма і іншых малых тэкставых форм на літаратурным і фальклорным матэрыяле ў беларускай, рускай, польскай і англійскай мовах. Вызначаецца месца афарызма ў агульных класіфікацыях малых тэкставых форм, узаемаадносіны афарызмаў і літаратурных выслоўяў, прыказак, аднафразавых тэкстаў, клішыраваных фраз, нацыянальных разнавіднасцей літаратурных і фальклорных твораў малых жанраў. Афарызмы супрацьпастаўляюцца ўсім іншым малым тэкставым формам як асобны тып фразавых адзінак на падставе дзвюх сваіх аблігаторных прымет – абагульненасці зместу і дыскурсіўнай самастойнасці.
    W artykule omówiono stosunek aforyzmów i innych małych form tekstowych na materiale literackim i folklorystycznym w języku białoruskim, rosyjskim, polskim i angielskim. Określono miejsce aforyzmów w ogólnych klasyfikacjach małych form tekstowych, wzajemnych relacji aforyzmów i powiedzeń literackich, przysłów, tekstów jednozdaniowych, fraz stereotypowych, narodowych odmian dzieł literackich i małych gatunków folklorystycznych. Aforyzmy są przeciwstawiane wszelkim innym małym formom tekstowym jako szczególny rodzaj jednostek frazowych w oparciu o ich dwie cechy obligatoryjne – uogólnienie treści i autonomię dyskursywną.
    The article discusses aphorisms and other small text forms in literary and folklore material in Belarusian, Russian, Polish and English. The place of aphorisms in the general classifications of small text forms, the relationship of aphorisms and literary sayings, proverbs, one-phrase texts, clichéd phrases, national varieties of literary and folklore works of small genres is determined. Aphorisms are contrasted with all other small text forms as a special type of phrasal unit on the basis of two of their obligatory features – the generalization of meaning and discursive autonomy.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2021, 15; 123-146
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o dwujęzyczności dziewiętnastowiecznych mieszkańców wsi nadbużańskich… w twórczości Leona Kunickiego (na przykładzie powieści Iwanko)
    Some Remarks on the Bilingualism of Nineteenth-Century Inhabitants of the Bug River Villages in the Works by Leon Kunicki (As Exemplified by the Novel Iwanko)
    Autorzy:
    Czyżewski, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459238.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    kontakty językowe w przestrzeni słowiańskiej
    język polski i ukraiński
    na południowym Podlasiu w XIX wieku
    tekst literacki w badaniach językoznawczych
    i dialektologicznych
    language contacts in the Slavic areas
    Polish and Ukrainian in southern Podlasie
    in the 19th c.
    literary text in historical linguistic and dialectological studies
    Opis:
    The article presents the phenomenon and mechanisms of the development of bilingualism among the nineteenth-century inhabitantsThe article presents the phenomenon and mechanisms of the development of bilingualism among the nineteenth-century inhabitants of villages situated on the Bug River. The issue is principally exemplified by the novel Iwanko [Ivanko] by Leon Kunicki (1828–1873), a writer associated with southern Podlasie (the Włodawa area). Referring to different situational contexts of the characters in the novel, the author of the study has shown the mechanisms of switching linguistic codes: Polish and Ukrainian. An illustration of these complex communication processes is the Greek Catholic (Uniate) community of Horodno village. The status and prestige in a bilingual community stem from non-linguistic causes, as shown by the cited examples from the novel. The acquisition of Polish by Podlasian Ruthenians is one of the basic conditions for job promotion and, sometimes, social advancement. According to the author of the study, the novel analysed is a good philological source for investigating language contacts on the Polish-Ukrainian borderland. of villages situated on the Bug River. The issue is principally exemplified by the novel Iwanko [Ivanko] by Leon Kunicki (1828–1873), a writer associated with southern Podlasie (the Włodawa area). Referring to different situational contexts of the characters in the novel, the author of the study has shown the mechanisms of switching linguistic codes: Polish and Ukrainian. An illustration of these complex communication processes is the Greek Catholic (Uniate) community of Horodno village. The status and prestige in a bilingual community stem from non-linguistic causes, as shown by the cited examples from the novel. The acquisition of Polish by Podlasian Ruthenians is one of the basic conditions for job promotion and, sometimes, social advancement. According to the author of the study, the novel analysed is a good philological source for investigating language contacts on the Polish-Ukrainian borderland.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 35-46
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teksty publicystyczne w programie kursu języka polskiego dla grupy ekonomicznej
    Journalistic texts in polish language course curriculumfor economy group
    Autorzy:
    Balkowska, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47220237.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    glottodydaktyka
    polski język ekonomiczny dla cudzoziemców
    podręczniki do ekonomii dla cudzoziemców
    teksty prasowe w glottodydaktyce
    kryteria doboru tekstów publicystycznych dla potrzeb glottodydaktyki
    scenariusze lekcji z publicystyką
    kształtowanie sprawności receptywnych i produktywnych
    stymulacja motywacji w glottodydaktyce
    glottodidactics
    Polish economic language for foreigners
    economy textbooks for foreigners
    journalistic texts in teaching foreign languages
    the criteria of text selection for journalistic texts in glottodidactics
    lesson plans with the use of journalistic texts
    developing receptive and productive skills
    motivation stimulation in teaching foreign languages
    Opis:
    Artykuł zawiera przegląd zawartości najnowszych podręczników do nauczania języka biznesu i do studiowania ekonomii. Uzasadnia się w nim potrzebę włączania tekstów prasowych do programu kursu językowego. Sformułowano kryteria doboru publikacji prasowych: aktualność tematu, powiązanie z dyscypliną przyszłych studiów, odniesienie do wiedzy studentów, do poziomu kompetencji językowych determinowanych przez: słownictwo (terminy), stopień skomplikowania składni, realioznawstwo, przejrzystość wywodu, sposób prowadzenia dyskursu. Określono pozytywne skutki wprowadzania tekstów publicystycznych na lektorat: wzbogacenie wiedzy, rozwijanie poszczególnych sprawności językowych, wzmocnienie relacji nauczyciel‒student, wzrost motywacji, kształtowanie niezależności intelektualnej studentów, wprowadzenie tekstów o zróżnicowanej stylistyce. Opisano realizacje scenariuszy lektoratów z wykorzystaniem tekstów publicystycznych, podkreślono możliwości zastosowania strategii uczenia się i technik nauczania.
    The article includes the review of the newest handbooks used in teaching economy and Polish in business. It justifies the need of including journalistic texts in the language course program. It also proposes a set the criteria of texts selection: currentness of the topics, connection with the area of future studies, making use of students' knowledge and language skills determined by vocabulary, syntax complexity, reality knowledge, clarity of reasoning, the manner of dispute. The article lists the positive effects of including journalistic texts. They include the broadening of students' knowledge, the development of particular language skills, the improvement in teacher-student relationship, the enhancement of motivation, and the development of students` intellectual independence. The author describes different lesson plans with the use of journalistic texts, at the same time stressing the possibility of introducing various learning strategies and techniques.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 281-292
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Glosy, hipotezy, interpretacje
    Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny [Officium parvum Conceptionis Immaculatae]. Statements, Hypotheses, Interpretations
    Autorzy:
    Sulikowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451095.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    The Little Office of the Immaculate Conception of the Holy Mary in the Polish tradition
    Blessed Virgin in the European culture
    language forms of sacrum presence
    genres within a poetic cycle Biblical languages in the Little Office (Latin, Greek, Hebrew) mosaistic and Christian motifs stylistic tropes in the prayer within the Little Office
    Biblical allusions and motifs prayer prosody and performing problems of the prayer
    problem of archaisms preserved within the text performed nowadays
    role of the Little Office in the spiritual life in Poland
    changes in space and time concerning performing the prayer
    Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w polskiej tradycji Najświętsza Maryja Panna w kulturze europejskiej
    językowe formy obecności sacrum
    gatunki w obrębie cyklu poetyckiego
    języki biblijne w godzinkach (łacina, greka, hebrajski)
    motywy mojżeszowe i chrześcijańskie
    stylistyczne tropy w modlitwie godzinek
    biblijne aluzje i motywy
    prozodia modlitwy i problemy z jej odmawianiem
    problem archaizmów zachowanych we współcześnie wykonywanym tekście
    rola godzinek w duchowym życiu Polski
    zmiany w czasie i przestrzeni dotyczące wykonywania modlitwy
    Opis:
    The article concerns an Old Polish matins to the Holy Mary from the 17th century, which were created as a sung prayer, especially for laics. Its composition is similar to the breviary office of the Catholic Church, whereas the versification is based on prominent poetry examples from the Polish Renaissance (Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp Szarzyński et al.). The author states that this form of prayer was attacked or even ridiculed in the times of reformation and counter-reformation by Protestant writers. Thanks to philological analysis of every distich – with consideration of the European background – the author shows intense and direct relations of the text to the Bible in Renaissance translations (priest Jakub Wujek, the Gdańsk Bible) and sometimes also to Marian apocryphic texts. A crucial role is played here by the symbolism of numbers (especially 7, 3, 1) and the semantic differences in many lexemes and language forms of the virtually 16th century Polish, if compared with contemporary Polish. A full concretization of this poetic cycle becomes visible when the text is sung first – hence the musical and prosodic aspects of the Little Office: its melodic line, physiological effects as the deepening and regularity of the breath have been considered. This is the way the prayer influences the human body, it opens and purifies the spiritual space for the influence of God’s grace. The author localized the prayer within the daily cycle of Old Polish and contemporary civilization, he pointed out the radical changes in life habits within the last century and an evolution of folk spirituality. The Little Office also has its place in the weekly cycle whereby every part is assigned to one specific day of the week. During the philological and prosodic analysis potential performers of the Little Office in Old Poland from the circles of peasants and craftsmen were named. The text has been well acquired in the community for twenty generations – the Little Office is often sung from memory exclusively. Because of the sociological changes it pervaded, thanks to the Roman-Catholic liturgy, into the contemporary urban ceremonial. 1
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 254-301
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-66 z 66

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies