Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Poland 18th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
Rola kobiety w okresie prenatalnym i pierwszych dniach życia dziecka w świetle XVIII-wiecznego poradnika Józefa Legowicza
The Role of Women in the Prenatal Period and First Days of a Child’s Life in the Light of the Eighteenth-century Guidebook Written by Józef Legowicz
Autorzy:
Ziomek, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956835.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
guidebook
Poland 18th Century
Józef Legowicz
Opis:
The author of the article presents how eighteenth-century writer Józef Legowicz sees the issue of motherhood. Józef Legowicz was a priest and a doctor of theology. He was a parson in Korkożyszki, a small village in Lithuania. He published 18 works, one of which was the guidebook Wedlock. He tried to show his parishioners the best way to achieve a harmonious marriage and raise children as good Christians. This guidebook is a valuable source of information about mother- and fatherhood in 18th Century Poland. The main task of this article is to show the unique role of women in the early stages of a child’s life.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2016, 35; 89-100
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Synu mój najmilszy…”. Życie i edukacja Stanisława Mikołaja z Lubomirskich Tretera w latach 1776–1789, opisane przez ojca w trzynastu listach
“My Dearest Son…”. Life and Education of Stanisław Mikołaj Treter of the Lubomirskis in the Years 1776–1789 Described by his Father in Thirteen Letters
Autorzy:
Kowalczyk, Małgorzata Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955198.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Mikołaj Treter, Poland 18th Century
Opis:
The author of the article presents the contents of an interesting treaty written in November 1785 in a mansion house in Mikołajów—situated in the Sandomierz area – by Stanisław Treter of the Lubomirskis (1744–1833), the chamberlain of the King Stanisław August Poniatowski. The purpose of the treaty was the presentation of life and education of his son Stanisław Mikołaj (1776–1861). The work devoted and dedicated to his, then nine-year-old, son, was written in a form of letters, very popular in the period of the Enlightenment. The letters are an interesting contribution to the history of upbringing, education, fatherhood, motherhood, childhood, travel and even medicine. They are a specific “voice of the epoch” reflecting the lifestyle, values, concerns and joys of the people of the Polish Enlightenment.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2011, 27; 59-70
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce nauczania historii w pijarskich profesoriach Rzeczypospolitej w XVIII wieku
The Position of History Teaching in Piarist “Profesoria” of the Republic of Poland in the 18th Century
Autorzy:
Taraszkiewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955247.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The Piarist, Education in Poland, 18th Century
Opis:
Stanisław Konarski, while introducing the reform of the Piarist schools, began from changing the profile of the education of the monks, who, according to the rules and constitutions of the order were supposed to be teachers. The sources concerning the handbooks used in the education of the future history professors in Rzeszów are unknown The source data regarding the preparation of monks for their teaching profession may be obtained mostly on the basis of Ordinationes Visitationis Apostolicae... approved by the authorities of the monastic order and the Pope as late as in 1754. The Ordinationes Visitationis Apostolicae...., sometimes called “school regulations”, dedicated its third part to the problems connected with the education of the Piarist orders. The reformed system of the monks’ preparation for their future work assumed two years of noviciate, followed by three years of “profesorium”, where the monks should continue their education. The seminarists, in the period of their five year long education, learned, among others, history, which they were supposed to teach later as Piarist teachers. The historical material embraced both sacred and secular history. The readings for the future teachers in the field of history were the ancient classical works, the works of Polish historiographers and also modern works from the 16th, 17th and even 18th century. In the Piarist “profesoria” the ancient, national and general modern history was taught. However, history was still supposed to support rhetoric, providing speakers with examples confirming their erudition. The regulations concerning “profesoria” emphasised the fact that the greatest benefit of history consisted in showing the youth examples of civic virtues and vices contributing to the ruin of their Motherland.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2011, 27; 51-58
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieciństwo w mieście na ziemiach polskich w XVI–XVIII wieku – możliwości źródłowe i perspektywy badawcze
Childhood in a Town in the Polish Territories in the 16th–18th Centuries – Available Sources and Research Perspective
Autorzy:
Żołądź-Strzelczyk, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955182.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Childchood, Poland, 16th–18th Century
Opis:
The issues of a child and childhood in the Polish territories have been neglected by historians for a long time. One of the reasons for this situation was the lack of appropriate sources for such studies. On one hand, the sources for analysing the history of childhood are relatively scarce; on the other hand, the sources that exist do not often provide much information. Thus, in order to reconstruct the functioning of a child in those times a researcher must confront numerous sources concerning various aspects of town life. The sources include the legal sources (statutes, constitutions) as well as court, iconographic, school, personal/private, statistical, archeological and material sources. Their diversity and informative value depends on the size and wealth of a particular town. Bigger and more affluent cities produced more sources but they also did more for children, especially those who found themselves in a difficult situation – abandoned, orphaned or harmed.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2011, 27; 7-17
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epidemie i choroby w doniesieniach polskiej prasy rękopiśmiennej z drugiej połowy XVIII w.
Epidemics and diseases in reports of the manuscript press on the second half of the 18th century
Autorzy:
Kucharski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408507.pdf
Data publikacji:
2021-11-03
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
plague
epidemic
smallpox
handwritten newspapers
vaccination
Poland in 18th century
Opis:
The advancement of medical knowledge in Europe and Poland of the Enlightenment did not completely eliminate the recurring epidemics of infectious diseases. The plague, which gave way from Western Europe to reappear on Polish soil several times in the second half of the 18th century. The study is devoted to the problem of presenting epidemics and diseases to the public, or rather to the process of informing the public about them, also about other human diseases, such as typhus or smallpox, but also mental ailments in the so-called written newspapers, edited cyclically for specific recipients. It was a characteristic information medium that existed alongside the titles of the printed press. For this reason, apart from the analysis of the dominant narrative of the handwritten press, reference was also made to reports of its printed counterpart during the great plague epidemic of the early 1770s. The newspaper information concerned mainly the specter of the plague threat from the south-eastern borderlands of the country, mainly the areas of Podolia or Volyn, which, however, triggered preventive measures and quarantine even in Warsaw, but also descriptions of local outbreaks of this deadly disease. The first was also mentioned reports on vaccinations. Epizooties, mainly mass cattle sickness, are discussed separately.
Źródło:
Wiek Oświecenia; 2021, 37; 11-41
0137-6942
Pojawia się w:
Wiek Oświecenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność polityczna Antoniego Pułaskiego w czasach Rady Nieustającej (1776–1786)
The political activity of Antoni Pułaski during the Permanent Council (1776–1786)
Autorzy:
Filipczak, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46171006.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Antoni Pułaski
Polska w XVIII w.
Wołyń
województwo czernihowskie
sejmiki
Poland in 18th century
Volhynia
Chernihiv Voivodeship
sejmiks
Opis:
Antoni Pułaski, brat Kazimierza – bojownika o niepodległość Stanów Zjednoczonych, jest znany historykom przede wszystkim ze względu na działalność w konfederacjach barskiej i targowickiej. Artykuł ten dotyczy jego aktywności politycznej w czasach rządów Rady Nieustającej. A. Pułaski po powrocie do Polski, który nastąpił jesienią 1775 r., związał się początkowo ze stronnictwem regalistycznym. Jednocześnie Pułaski utrzymywał przyjazne stosunki z hetmanem wielkim koronnym Franciszkiem Ksawerym Branickim, czołową postacią opozycji magnackiej. A. Pułaski trzy razy (1778, 1784, 1786) pełnił funkcję posła na sejm, lecz jedynie w 1778 r. wykazał się aktywnością w czasie obrad. W kadencji 1780–1781 był deputatem, czyli sędzią zasiadającym w Trybunale Koronnym, ale jego ówczesna działalność była negatywnie oceniana przez króla Stanisława Augusta i jego współpracowników. Aktywność polityczna Pułaskiego dotyczyła przede wszystkim sejmików. W 1776 r. kierował on obradami sejmiku przedsejmowego w Czersku na Mazowszu. W następnych latach działał na Wołyniu – na sejmikach we Włodzimierzu Wołyńskim i Łucku. W latach osiemdziesiątych XVIII w. Pułaski stopniowo oddalał się od stronnictwa dworskiego i coraz wyraźniej współpracował z opozycją magnacką. Szczególnie istotną rolę odegrał w czasie burzliwych sejmików województwa wołyńskiego przed sejmem z 1786 r.
Antoni Pułaski, the brother of the American Revolutionary War hero Kazimierz, is known to historians mostly because of his activity in the Bar and Targowica Confederations. The article examines his political activity during the Permanent Council. After returning to Poland in the autumn of 1775, Pułaski, initially cooperated with the royalist party. At the same time, he was on friendly terms with the Grand Crown Hetman Franciszek Ksawery Branicki, the important figure among magnates who opposed the king. Pułaski was elected three times (1778, 1784, 1786) as a deputy to the Sejm, but left a record in the parliamentary debates only in the first of these sessions. In the 1780–1781 term, he was a judge at the Crown Tribunal, although his activities at that time were negatively viewed by king Stanisław August and his adherents. Pułaski’s political activity was primarily focused on sejmiks. In 1776, he headed the pre-Sejm sejmik held in Czersk (Mazovia). In subsequent years, he was active in Volhynia, during the sejmiks in Volodymyr-Volynskyi and Lutsk. In the 1780s, he gradually distanced himself from the court party and was increasingly cooperating with the magnate opponents. He played a particularly conspicuous role during the stormy Volhynia voivodeship sejmiks that preceded the 1786 Sejm.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 110; 113-142
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prywatne księgozbiory bazylianów prowincji koronnej zakonu na podstawie proweniencji wynotowanych z druków XVI-XVIII wieku w zbiorach Ossolineum. Zarys zagadnienia
Private book collections of Basilian monks of the order’s Crown province on the basis of the proveniences derived from 16th-18th century prints from Ossolineum library. The outline of the topic
Autorzy:
Pidłypczak-Majerowicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472439.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Polska XVIII w.
bazylianie
prowincja koronna
księgozbiory prywatne zakonników –
stare druki –
badania proweniencyjne
Poland 18th century
Basilian monks
Crown province
monks’ private book collections
old prints
provenance research
Opis:
Badania proweniencyjne prowadzone w zbiorach starych druków pozwalają wyłonić różne większe lub mniejsze kolekcje. Podwaliny wielu dużych prywatnych i państwowych kolekcji starych druków od końca XVIII w. stanowiły książki z dawnych bibliotek klasztornych. Zapisy własnościowe ujawniają, obok nazw klasztorów i miejscowości, w których się one znajdowały, także nazwiska zakonników gromadzących swoje prywatne księgozbiory – pozostawiane zwykle w klasztorach, w których umierali ich właściciele. Prywatne księgozbiory członków zakonu bazylianów prowincji koronnej wzbogaciły kilka klasztorów, głównie w Dobromilu, skąd bibliotekę przejęli bazylianie z Krechowa. Na kilkudziesięciu drukach z prywatnych zbiorów ich właściciele podpisali się swoim nazwiskiem, co pozwala śledzić przyrost bazyliańskich księgozbiorów i przeanalizować ich treść i funkcje oraz ocenić wartość gromadzonych przez zakonników książek.
Provenance research implemented to the collections of old prints allows to determine the other, different bigger and smaller collections. Books from former conventual libraries established foundation of many large private and state owned collections of old prints from the end of 18th century onward. Except the names of convents and places they were situated in proprietary records contains also the names of the monks building their own private book collections, which usually – after their deaths - were left at convents their owners lived in. Basilian monks of the order’s Crown province left their private book collections in several convents, mainly in Dobromil, from where library collections were overtaken by Basilian monks from Krechów. Several tens of prints from private collections were signed with names by their proprietors, what allows following the growth of Basilian monks’ book collections, analysing their content and functions as well as describing the value of the books collected by these monks.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 95-106
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpracownicy i stronnicy biskupa poznańskiego oraz kanclerza koronnego Andrzeja Młodziejowskiego (od roku 1777)
Associates and Supporters of Andrzej Młodziejowski, the Bishop of Poznań and the Chancellor of the Crown (from 1777)
Autorzy:
Filipczak, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46183559.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Andrzej Młodziejowski
Antoni Onufry Okęcki
stronnictwo regalistyczne
sejmiki
Polska w XVIII w.
Rada Nieustająca
royalist party
sejmiks
Poland in 18th century
Permanent Council
Opis:
Artykuł dotyczy kręgu współpracowników i stronników Andrzeja Młodziejowskiego, biskupa poznańskiego i kanclerza wielkiego koronnego, w końcowym okresie jego działalności. Uwzględnione zostały ostatnie lata działalności Młodziejowskiego, to znaczy okres 1777–1779. Kanclerz koronny zmarł wprawdzie w marcu 1780 r., ale w ostatnich miesiącach życia nie był aktywny w sprawach publicznych ze względu na bardzo zły stan zdrowia. W kręgu duchownych współpracowników biskupa poznańskiego (w odniesieniu do zagadnień politycznych) najważniejszą postacią był biskup chełmski i koadiutor poznański Antoni Onufry Okęcki. Na uwagę zasługuje też koadiutor opata hebdowskiego Antoni Felicjan Aleksandrowicz, który dzięki Młodziejowskiemu uzyskał w 1778 r. awans na urząd pisarza wielkiego koronnego. Znacznie szerszy był krąg świeckich stronników kanclerza wielkiego koronnego. Jest on analizowany z uwzględnieniem geograficznego zasięgu wpływów Młodziejowskiego. Wśród świeckich stronników kanclerza koronnego na uwagę zasługują: Franciszek Ksawery Kęszycki, Józef Brzeziński, Józef Mikorski, Franciszek Leszczyński i Fryderyk Jakub Psarski.
The article focuses on the circle of associates and supporters of Andrzej Młodziejowski, the Bishop of Poznań and the Great Chancellor of the Crown, in the final period of his activity. The article deals with last years of Młodziejowski’s activity, i.e. the period between 1777–1779. Although the Crown Chancellor died in March 1780, he was not active in public affairs in the last months of his life due to his very bad health. In the circle of clergy associated with the Bishop of Poznań (in relation to political issues), the most important figure was the Bishop of Chełm and coadjutor of Poznań, Antoni Onufry Okęcki. Antoni Felicjan Aleksandrowicz, coadjutor of the abbot of Hebdów, deserves particular attention as in 1778 he was promoted to the office of Great Scribe of the Crown thanks to Młodziejowski. The circle of secular supporters of the Grand Chancellor was much wider. The analysis is made by taking into account the geographical range of Młodziejowski’s influence. Among the secular supporters of the Crown Chancellor, the following key actors deserve attention: Franciszek Ksawery Kęszycki, Józef Brzeziński, Józef Mikorski, Franciszek Leszczyński and Fryderyk Jakub Psarski.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 179-207
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komisje skarbowe jako organy kontroli – Kiedy powstała kontrola państwowa w Polsce?
Tax Commissions as Audit Bodies – When Was State Auditing Established in Poland?
Autorzy:
Pilarczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/416823.pdf
Data publikacji:
2016-04
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
state audit
18th century Poland
decree of 1808
Chief Office of Accounts
tax commissions
Opis:
It is commonly acknowledged that in the period of the gentry Poland state audit bodies did not exist. In Poland, the origins of its organised form date back to the decree of 1808 by Frederick Augustus that established the Chief Office of Accounts in the Duchy of Warsaw. That is why we have recently celebrated the 200th anniversary of the existence of state auditing in our country. However, if we take a closer look at the history, doubts arise as for the correctness of this landmark. Did state auditing not really exist before that?
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2016, 61, 2 (367); 162-179
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sejmikach XVIII w. uwag kilka
Some Comments About the Noble Parliamentary Assemblies of the 18th Century
Autorzy:
Lityński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27298871.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Poland of the 18th century
the nobility
the liberalism and democracy
local noble parliamentary assemblies
Polska XVIII w.
szlachta
liberalizm i demokracja
sejmiki
Opis:
Autor wiele lat badał sejmiki ziemskie. Zna liczne dokumenty sejmików i napisał na temat sejmików sporo prac. Aktualnie ukazały się dwa duże tomy dotyczące sejmików. Jeden to wydane drukiem dokumenty sejmikowe z XVIII w. Drugi to obszerna monografia sejmiku poznańskiego dotycząca lat 1764–1793. W związku z tym autor przekazuje swoje przemyślenia na temat sejmików XVIII w. Stwierdza, że generalnie przeważają prace o sejmikach dotyczące XVII stulecia i ewentualnie początków wieku XVIII. Był to bowiem okres największego znaczenia zgromadzeń ziemskich (sejmików). Okresowi lat 1764–1793 poświęcono mniej uwagi. Tym cenniejsze są przeto dwa wydane ostatnio tomy. Celem artykułu jest konfrontacja dawnych ustaleń autora z treścią obecnie wydanych dwóch tomów dotyczących sejmików XVIII w. W szczególności odnosi się to do monografii sejmiku poznańskiego z lat 1764–1793. Autor podkreślił, że do 1764 r. niewiele było aktów prawnych regulujących ustrój (organizację i funkcjonowanie) sejmików. Zmieniło się to w okresie licznych reform w latach 1764–1793. Autor podkreśla, że liberalizm i demokracja szlacheckiej Rzeczypospolitej realizowały się w znacznym stopniu poprzez zgromadzenia szlacheckie. Toteż sejmiki stanowią kluczowy problem badawczy dawnej Rzeczypospolitej. Autor zwraca uwagę, że to była nie tylko instytucja państwowa, ale też pewna idea polityczna. Sejmiki były ważnym fragmentem polskiej kultury politycznej.
The author studied noble parliamentary assemblies for many years. He knows a lot of their documents and he wrote a lot of works on noble parliamentary assemblies. Currently, two large volumes on noble parliamentary assemblies have been published. One is printed noble parliamentary assemblies’ documents from 18th century. The other is a Poznan noble parliamentary assembly’s monograph concerning the years 1764–1793. In connection to this, the author shares his thoughts on 18th century noble parliamentary assemblies. The author states that in general there are more works on 17th and the beginning of 18th century noble parliamentary assemblies. This is because this was the period of the greatest importance of noble parliamentary assemblies. The years 1764–1793 received less attention. Therefore the two volumes published recently are even more valuable. The aim of the article is to confront the author’s former findings with the content of the two published volumes regarding the noble parliamentary assemblies of the 18th century; in particular, when it comes to the Poznan noble parliamentary assembly’s monograph concerning the years 1764–1793. The author emphasized that until year 1764 there existed not many legal acts regulating the organization and functioning of the assemblies. This changed in the period of numerous reforms between 1764 and 1793. The author points out that liberalism and noble democracy in the Republic (Rzeczpospolita) were mainly realized to a large extent through the noble assemblies. Therefore, the noble parliamentary assemblies are a key research problem of the old Republic. The author points out that it was not only a state institution, but also a political idea. The noble parliamentary assemblies were an important part of the Polish political culture.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 1; 405-416
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nierównej przyjaźni — relacje burgrabiego krakowskiego Stanisława Goczałkowskiego z Izabelą Branicką w latach 1771–1786
A case of unrequited friendship — relations of Burgrave of Cracow Stanisław Goczałkowski with Izabela Branicka in 1771–1786
Autorzy:
Syta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474824.pdf
Data publikacji:
2017-11-29
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Stanisław Goczałkowski,
klientelizm,
województwo krakowskie 18 w.;
Izabela z Poniatowskich Branicka,
Jan Klemens Branicki,
Wojciech Makomaski,
Polska 18 w.,
szlachta polska 18 w., korespondencja 18 w.,
Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Roskie
Stanisław Goczałkowski, clientelism,
Cracow Voivodship 18th century; Izabela Branicka nee Poniatowska,
Poland in 18th century,
Polish nobility in 18th century, correspondence in in 18th century, Central Archive of Historical Records,
Roskie Archive
Opis:
The article is a continuation of a paper text devoted to activity of Stanisław Goczałkowski, clerk of Grand Crown Hetman Jan Klemens Branicki (Miscellanea Historico-Archivistica, vol. 23). This paper presents Goczałkowski’s activity from the perspective of his relations with court of Izabela Branicka, Jan Klemens’s widow, in 1771–1786. Goczałkowski has remained in her service for a number of years, performing similar functions as he did during Branicki’s lifetime. He remained a client of Branicka, in a formal relationship, as until 1773 he administered and leased her land in Cracow voivodship. Possibly thanks to those relations with Branickis court, Goczałkowski was able to increase his social standing and wealth. He became a landowner in Cracow voivodship, achieving the post of Burgrave of Cracow in 1780. After that, he entered into a property dispute with Branicka, and in 1773 terminated a formal dependence on her. Despite that, until the end of his life he solicited her patronage. Goczałkowski’s frequent efforts to secure public offi ces and functions, mostly in Cracow voivodship, he supported by patronage of Branicka and her milieu, in particular the Voivode of Masovia Andrzej Mokronowski, and her personal secretary Wojciech Makomaski. However, Goczałkowski’s career, which ended in a not particularly prestigious position of Burgrave of Cracow, shows that his friendship with Branicka was “unwelcome” and her supposed patronage was more his wishful thinking than actual fact. Source basis of the publication are letters from Roskie Archive, correspondence series, preserved in Central Archive of Historical Records (AGAD) in Warsaw.
Artykuł jest kontynuacją tekstu poświęconego działalności Stanisława Goczałkowskiego, oficjalisty hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego (Miscellanea Historico-Archivistica, t. 23). Tym razem przedstawiono działalność Goczałkowskiego przez pryzmat jego relacji zachodzących w latach 1771–1786 z dworem Izabeli Branickiej, wdowy po Janie Klemensie. Goczałkowski przez kilka lat pozostawał na jej usługach, wykonując podobne funkcje, jak za życia Branickiego. Pozostawał z Branicką w stosunkach klientalnych, o charakterze formalnym, gdyż do 1773 r. administrował i dzierżawił jej dobra w województwie krakowskim. Zapewne dzięki tym relacjom z dworem Branickich udało się Goczałkowskiemu podnieść pozycję majątkową i status społeczny. Stał się posesjonatem w województwie krakowskim osiągając urząd burgrabiego krakowskiego w 1780 r. Później wszedł z Branicą w spór prawnomajątkowy, a w 1773 r. zerwał formalną zależność od niej. Mimo to do końca życia starał się o jej protekcję. Częste ubieganie się Goczałkowskiego o urzędy i funkcje publiczne, głównie w województwie krakowskim, starał się protekcją Branickiej i jej otoczenia, szczególnie wojewody mazowieckiego Andrzeja Mokronowskiego, a także jej osobistego sekretarza Wojciecha Makomaskiego. Kariera Goczałkowskiego, zakończona na niezbyt prestiżowym urzędzie burgrabiego krakowskiego, pokazuje jednak, że z Branicką łączyła go „niechciana” przyjaźń, a patronat Branickiej miał raczej charakter życzeniowy i to tylko ze strony Goczałkowskiego. Podstawą źródłową publikacji są listy z Archiwum Roskiego, serii korespondencja, przechowywanego w AGAD w Warszawie.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 183-206
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabiegi Marii Kazimiery o tron dla królewicza Jakuba w czasie wielkiej wojny północnej w świetle korespondencji z Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Mińsku (1701-1704)
Maria Casimire’s attempts to secure the throne for Prince James during the Great Northern War in the light of the correspondence in the National Historical Archive of Belarus in Minsk (1701–1704)
Autorzy:
Czarniecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965529.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
Queen Maria Casimire of Poland
King Augustus II of Poland
the Great Northern War
Prince James Sobieski
King Charles XII of Sweden
history of Poland in the 18th century
Opis:
The article presents the actions undertaken by Maria Casimire during the Great Northern War in the hope of securing the throne of Poland for her eldest son Prince James. It is based on the queen's private correspondence with her eldest son, held in the National Historical Archive of Belarus in Minsk and being prepared for publication by the Museum of King John III's Palace at Wilanów. Letters dating from the years 1701-1704 reveal the queen's futile diplomatic endeavours to sway the opinion of the Holy See, as well as her attempts to secure the support of various European courts and to influence the anti-royalist opposition in Greater Poland through the intercession of supportive politicians. In addition, her correspondence discloses arguments referring to moral and ideological categories which the Sobieski family used to justify its actions, which were detrimental to the lawful reign of King Augustus II. The contents of these letters demonstrates Maria Casimire's considerable political experience; the queen was well versed in the mechanisms that ruled the democracy of the nobility, and especially in the bad political practices typical to it. The queen was her son's best advisor, mobilising him to act in concert with King Charles XII of Sweden, even though she herself was for a long time distrustful of him. Her correspondence with the prince indicates that Maria Casimire was deeply involved in the matter of her son's repeated election, but also shows that she was losing her political influence, especially in comparison with the period of the interregnum after the death of her husband King John III
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2020, XXVII; 61-89
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reformacka pompa funebris Benedykta Roszkowskiego
Benedykt Roszkowski’s reformed pompa funebris
Autorzy:
Ługowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082102.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Order of Reformed Friars Minor
Franciscan Order in Poland
18th Century religious ceremonies
funeral ceremonies
18th Century occasional decorations
funeral iconography
pompa funebris iconography
18th Century Polish culture
Opis:
Benedykt Roszkowski, a reformed friar from the Order of Reformed Friars Minor (Reformati) in the Greater Poland province (Wielkopol- ska), became famous as a religious preacher (sermoniser). He held this position for twenty-one years, in various centres of the province, and held the ministry of guardian a number of times. He was also a member of provincial government in the form of secretary and definitor (1779–1782) as well as fulfilling the role of custodian or provincial deputy (1785–1788). The friar also helped create settings for church ceremonies. This article discusses Roszkowski’s hitherto unknown manuscript containing a description of the artistic settings of six funeral ceremo- nies that took place in the Reformati Churches during the years 1758–1762. The descriptions were illustrated with the friar’s own watercolours depicting the theatrum created during funeral ceremonies. The document, written in Latin, was made between 1762 and 1764 as Roszkowski’s gift to the Provincial Superior of Greater Poland, Father Dionizy Sydry. His descriptions include the funeral of the CrownOboźnina (wife of the Crown Great Camp Leader) Teresa Teofila Lipska née Dąbska, and the funeral rites in memory of theOboźny (Crown Great Camp Leader) Prokop Lipski in the Reformati Church in Poznań (1758); the funeral of the Master of the Hunt’s wife from Wschowa, Zofia Gorzyńska, in the Reformati Church in Miejska Górka (1761); the exequies of Zofia Puklatecka in the Reformati Church in Poznań (1762); the funeral of Brygida Czapska née Działyńska, the wife of the Malbork voivode, in the Reformed Church in Pakość, and the funeral rites in the parish church in Konarzewo (1762). For all these funerals, the friar designed both the interior of the church and the castrum doloris placed in the centre. The baldachin-type castrum doloris dominated: on a multi-step platform (sometimes taking the shape of a fortress with bastions) with a raised coffin were figures of Virtues or personifications, and on its sides were obelisks in the form of rocaille or decorative columns crowned with busts of Virtues. The whole structure was topped with a hanging fabric baldachin. In such artistic settings, the friar combined heraldic content with references to both the Bible and mythology. With the informal character of its descriptions, this manuscript differs from the occasional prints published by Roszkowski. Not only does the friar specify the material from which individual elements were made, but he also demonstrates the real context of their presentation. It is the first time we find in one document the descriptions of so many elements of thepompa funebris, along with their visual representations, made by a man who was artist, designer and preacher in one. These various aspects make Roszkowski’s work a special source for research on the funeral culture of the former Polish-Lithuanian Commonwealth, one which finds no equal.
Źródło:
Rocznik Historii Sztuki; 2020, 45; 91-108
0080-3472
Pojawia się w:
Rocznik Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Syruć czy Chróścikowski? Wokół kwestii pierwszego polskiego autora publikacji z rachunku różniczkowego i całkowego
Syruć or Chróścikowski? Around the issue of the first Polish author of the publication on differential and integral calculus
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399937.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
matematyka w Polsce w XVIII w.
rachunek różniczkowy
rachunek całkowy
zakon pijarów
Bernard Syruć
Samuel Chróścikowski
mathematics in Poland in the 18th century
differential calculus
integral calculus
Piarist order
Opis:
In the Polish historiography of mathematics, Piarist Bernard Syruć (Siruć) is unanimously considered as the first Polish author of work on differential and integral calculus (“Propositiones ex analysi infinitorum”, Romae 1755). However, in the same year, the works of two other authors, another Piarist Samuel Chróścikowski and one Pasquale de Petra, were published in Rome. These works had the same title and, what is particularly astonishing, their content was exactly identical with that of the previously mentioned work of Syruć. The article tries to clarify this puzzling issue. It is suggested that the works of Syruć, Chróścikowski and de Petra could have been a result of some public examination involving many graduates. In the 18th century, public examinations, carried out in religious colleges, were a common form of demonstrating acquired knowledge and skills.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2021, 30, 1; 29-40
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad historią kobiet w Polsce XVI–XVIII wieku w latach 2011–2020. Niezmienna atrakcyjność, ale czy nowe pytania?
Autorzy:
Kuklo, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912436.pdf
Data publikacji:
2020-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia kobiet
przegląd badań
wydawnictwa źródłowe
opracowania
Polska XVI–XVIII wieku
women’s history
research review
primary source publications
studies
Poland of the 16th–18th century
Opis:
Badania nad miejscem kobiet w historii, feminizmem i gender prowadzone są w wielu krajach świata, mają obecnie szeroki zasięg i charakteryzują się już wręcz lawinowym przyrostem literatury. Na tym tle artykuł charakteryzuje dorobek badań dotyczących historii kobiet na ziemiach polskich we wczesnej dobie nowożytnej, powstały w drugim dziesięcioleciu XXI w. Autor dokonuje w nim przeglądu różnych grup wydawnictw źródłowych zarówno poświęconych kobietom, jak i przez nie wytworzonych w XVI–XVIII w. (pamiętniki, diariusze i dzienniki podróży, korespondencja, testamenty), które zawsze wpływają na intensywność badań historycznych. Z kolei przegląd monograficznych osiągnięć historiografii kobiecej ostatniego dziesięciolecia został zaprezentowany w trzech umownych, rozbudowanych, blokach tematycznych: kobiety w rodzinie i poza nią (ciało, seksualność, miłość i emocje oraz relacje wewnątrzrodzinne); ich edukacja i wiedza, praca w miastach i na wsi oraz konflikty z prawem, i jako trzeci – udział kobiet w polityce, kulturze i religii. Praca wskazuje na dalszy rozwój studiów kobiecych w sensie przyrostu liczby prac i poruszanej problematyki. Zwraca także uwagę na potrzebę stosowania nowych metod badawczych w warsztacie historyka, jak np. metody analizy sieci społecznych (Social Network Analysis – SNA), zaproponowanej przez socjologów, i z powodzeniem stosowanej już w zachodniej nauce historycznej. Autor sygnalizując niektóre luki badawcze w historii kobiet w dobie staropolskiej, których nie brakuje także dla dwóch następnych stuleci, wskazuje na pilną potrzebę napisania naukowej syntezy dziejów kobiet na ziemiach polskich.
Research into the place of women in history, feminism and gender is conducted in many countries of the world, now has a wide reach and is already characterized by an avalanche of literature. The article discusses the achievements of research on the history of women on Polish lands in the early modern period, in the second decade of the 21st century. It reviews several groups of source publications devoted to women in the 16th–18th century (memoirs, diaries and travel journals, correspondence, wills), which always affect the intensity of historical research. The review of monographic achievements of women’s historiography of the last decade is presented in three conventional, extensive theme blocks: women in the family and beyond it (body, sexuality, love and emotions as well as intra-family relations); their education and knowledge, work in towns and in the country, as well as conflicts with law; and the third: women’s participation in politics, culture and religion. The work suggests the further development of women studies in terms of the number of studies and the research problems. It also draws attention to the need for new research methods in the historian’s workshop, such as social network analysis (SNA), proposed by sociologists, and successfully applied already in Western historical science. The author signalizes certain gaps in research in the history of women in the old-Polish period, which are also quite numerous for the next two centuries, and suggests an urgent need for writing a research-based synthesis of the history of women in Polish lands.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 13-57
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies