Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Odpady komunalne" wg kryterium: Temat


Tytuł:
A Life Cycle Assessment of the Municipal Waste Management System in Tarnów
Analiza cyklu życia systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Tarnowie
Autorzy:
Grzesik, K.
Usarz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385954.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
analiza cyklu życia
odpady komunalne
system gospodarki odpadami
oddziaływanie na środowisko
life cycle assessment (LCA)
municipal waste
waste management system
environmental impact
Opis:
Analiza cyklu życia uważana za jedną z najefektywniejszych metod zarządzania środowiskowego, jest użytecznym narzędziem do oceny aspektów środowiskowych systemów gospodarki odpadami. Przeprowadzanie LCA jest złożonym zadaniem i wymaga precyzyjnego określenia zakresu badań, pozyskania wielu dokładnych danych, jak również umiejętnego doboru metody oceny aspektów środowiskowych. Celem niniejszej pracy jest przeprowadzenie analizy cyklu życia sytemu gospodarki odpadami komunalnymi w Tarnowie (stan w roku 2012) za pomocą modelu IWM-PL, polskojęzycznej aplikacji wydanej w 2011 roku. Jednostką funkcjonalną jest ogólna ilość odpadów komunalnych wprowadzonych do systemu gospodarki odpadami, tj. ilość odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane i selektywne w roku 2012 w Tarnowie, przekazana do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania. Granice systemu obejmują procesy odzysku i unieszkodliwiania prowadzone w instalacjach oraz transport odpadów do tych instalacji. W modelu IWM-PL obliczane są emisje do powietrza i wody w przeliczeniu na jednostkę funkcjonalną. Są one następnie przekształcane w sześć kategorii wpływu: czynniki rakotwórcze, układ oddechowy – związki nieorganiczne, układ oddechowy – związki organiczne, zmiana klimatu, zakwaszenie/eutrofi zacja i ekotoksyczność. Kategorie wpływu przyporządkowane są dwóm kategoriom szkody: zdrowie ludzkie i jakość ekosystemu. Przeprowadzona analiza cyklu życia systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Tarnowie w roku 2012 wykazała negatywne oddziaływanie na środowisko. Wynik końcowy wyra- żony w ekopuntach (Pt) jest dużo wyższy w kategorii zdrowie ludzkie niż w kategorii jakość ekosystemu. Do wysokiej wartości uzyskanego wyniku przyczyniają się przede wszystkim emisje metanu i dwutlenku węgla w procesie składowania odpadów. W celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko gospodarki odpadami komunalnymi w Tarnowie należy dążyć do zmiany systemu gospodarki odpadami i odejścia od składowania zmieszanych odpadów komunalnych (w tym bioodpadów).
Life Cycle Assessment, which is considered to be one of the most eff ective methods of environmental management, is a useful tool to evaluate the environmental aspects of waste management systems. The LCA procedure is a complex task and requires a precise defi nition of the scope of a research, acquisition of a variety of accurate data, as well as a skillful selection of a method for assessing environmental aspects. This article aims to analyze the life cycle of the municipal waste management system in Tarnów in 2012, using the IWM-PL model, the application in the Polish language version, launched in 2011. The functional unit is the total amount of municipal waste in the waste management system, i.e. the amount of mixed solid and selectively collected municipal waste, collected in Tarnów in 2012, and transported to materials recovery facility or to disposal. The boundaries of the system include recovery and disposal processes carried out in these facilities, as well as transportation of waste there. The IWM-PL model calculates emissions to air and water for the functional unit, and then converts them into six impact categories: carcinogens, respiratory system – inorganic compounds, respiratory system – organic compounds, climate change, acidifi cation/eutrophication, ecotoxicity. Impact categories are assigned to two damage categories: human health and ecosystem quality. The performed assessment of the life cycle of the municipal waste management system in Tarnów in 2012 revealed a negative impact on the environment. The fi nal result, expressed in eco-points (Pt), is signifi cantly higher in the category of human health than in ecosystem quality. Emissions of methane and carbon dioxide from landfi lling process greatly contribute to the value of the obtained result. The waste management system should be altered and the landfi ll of mixed municipal solid waste (including bio-waste) should be abandoned in order to reduce the negative environmental impact of municipal waste management in Tarnów.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2016, 10, 2; 29-38
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywność biologiczna ustabilizowanej drobnej frakcji odpadów komunalnych podczas ich długotrwałej ekspozycji na warunki atmosferyczne
Biological activity of stabilized municipal waste fine fraction under long-lasting exposure to atmospheric conditions
Autorzy:
Stegenta, S.
Kałdun, B.
Sobieraj, K.
Białowiec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237151.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
solid waste
biostabilization
under-size fraction
kinetic parameters
oxygen demand
respiration activity
odpady komunalne
biostabilizacja
frakcja podsitowa
parametry kinetyczne
zużycie tlenu
aktywność oddechowa
Opis:
One of the accepted technological solutions used in mechanical-biological waste treatment is screening of stabilized undersize fraction (code 190599) through a sieve to separate two fractions with the grain size of 20–80 mm (code 190599) and < 20 mm (code 190503 – compost that fails to comply with requirements). Fraction < 20 mm may be used for landfill remediation as a landfill cover. However, its long-lasting exposure to atmospheric conditions may have an adverse effect on microbial respiration. This phenomenon was verified in the field study and lysimetric experiment aimed to simulate landfill conditions, which lasted 10 weeks (both in winter and summer season). The lysimeters contained stabilized fine fraction, while half of the containers were additionally filled with water to reflect adverse conditions at a landfill site resulting from stagnant pond formation. Both the direct measurements and model studies confirmed a significant increase of microbial activity in hydrated waste samples. During remediation works special care should be taken to avoid stagnant pond formation on the landfill top because of the unfavourable pond conditions that facilitate decomposition of organic matter in the stabilized fine fraction. Therefore, biological stabilization of municipal solid waste should be planned to effectively lower organic matter content and minimize moisture of the under-size fraction. It was demonstrated that activity at the level of AT4 < 2 mgO2/g allowed for safe use of the stabilized fine fraction in restoration process of closed landfills.
Jednym z akceptowanych rozwiązań technologicznych mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych jest wielkościowa waloryzacja ustabilizowanej frakcji podsitowej o kodzie 190599, przez jej przesianie na sicie w celu wydzielenia dwóch frakcji – o uziarnieniu 20÷80 mm (o kodzie 190599) oraz <20 mm (o kodzie 190503 – kompost nieodpowiadający wymaganiom). Frakcja <20 mm może być wykorzystana do rekultywacji składowisk odpadów, jednakże podczas jej długotrwałej ekspozycji na warunki atmosferyczne możliwe są niekorzystne zmiany aktywności oddechowej mikroorganizmów obecnych w tej frakcji. Zjawisko to zweryfikowano w doświadczeniu polowym oraz eksperymencie lizymetrycznym, trwającym 10 tygodni (w sezonie zimowym i letnim), mającym symulować warunki panujące na składowisku. Lizymetry zawierały frakcję podsitową odpadów z procesu stabilizacji, przy czym połowę z nich wypełniono wodą, aby odzwierciedlić niekorzystne warunki w postaci zastoisk wody na powierzchni składowiska. Zarówno bezpośrednie pomiary aktywności oddechowej drobnoustrojów, jak i badania modelowe potwierdziły znacznie większą aktywność mikroorganizmów w nawodnionych próbkach odpadów. Podczas rekultywacji składowiska odpadów należy więc unikać powstawania zastoisk wody na wierzchowinie, ponieważ powstające w nich warunki wpływają na przyspieszenie rozkładu związków organicznych pozostałych w stabilizacie. Biologiczna stabilizacja odpadów komunalnych powinna zatem dążyć do skutecznego zmniejszenia zawartości związków organicznych oraz do ograniczenia wilgotności uzyskanego stabilizatu. Potwierdzono, że stosowanie materiału o aktywności AT4<2 mgO2/g pozwala na bezpiecznie użycie frakcji podsitowej do rekultywacji zamkniętych składowisk.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 4; 31-40
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An analysis of the fertilizing potential of selected waste streams – municipal, industrial and agricultural
Analiza potencjału nawozowego różnych strumieni odpadów komunalnych, przemysłowych i rolniczych
Autorzy:
Smol, Marzena
Szołdrowska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1849551.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
municipal waste
industrial waste
agricultural waste
fertilizers
circular economy
CE
odpady komunalne
odpady przemysłowe
odpady rolnicze
nawozy
gospodarka o obiegu zamkniętym
GOZ
Opis:
The circular economy (CE) has been a European Union (EU) priority since 2014, when first official document on the CE was published. Currently, the EU is on the road to the transformation from a linear economy model to the CE model. In 2019, a new strategy was announced – the European Green Deal, the main goal of which is to mobilize the industrial sector for the CE implementation. The CE assumes that the generated waste should be treated as a secondary raw material. The paper presents an analysis of the possibility of using selected groups of waste for the production of fertilizers. Moreover, an identification of strengths and weaknesses, as well as market opportunities and threats related to the use of selected groups of waste as a valuable raw material for the production of fertilizers was conducted. The scope of the work includes characteristics of municipal waste (household waste, food waste, green waste, municipal sewage sludge, digestate), industrial waste (sewage sludge, ashes from biomass combustion, digestate) and agricultural waste (animal waste, plant waste), and a SWOT (strengths and weaknesses, opportunities and threats) analysis. The fertilizer use from waste is determined by the content of nutrients (phosphorus – P, nitrogen, potassium, magnesium, calcium ) and the presence of heavy metals unfavorable for plants (zinc, lead, mercury). Due to the possibility of contamination, including heavy metals, before introducing waste into the soil, it should be subjected to a detailed chemical analysis and treatment. The use of waste for the production of fertilizers allows for the reduction of the EU’s dependence on the import of nutrients from outside Europe, and is in line with the CE.
Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ ) jest priorytetem Unii Europejskiej (UE) od 2014 r., kiedy opublikowano pierwszy oficjalny dokument nt. GOZ. Obecnie UE jest w procesie transformacji z modelu gospodarki liniowej na GOZ. W 2019 r. ogłoszono nową strategię – Europejski Zielony Ład, której głównym celem jest mobilizacja sektora przemysłowego dla GOZ . Model GOZ zakłada, że wytworzone odpady należy traktować jako surowce wtórne. W pracy przedstawiono analizę możliwości wykorzystania wybranych grup odpadów (komunalnych, przemysłowych i rolniczych) na nawozy. Ponadto, dokonano identyfikacji mocnych i słabych stron, a także szans i zagrożeń rynkowych związanych z wykorzystaniem wybranych grup odpadów jako cenny surowiec do produkcji nawozów. Zakres pracy obejmował charakterystykę odpadów komunalnych (odpady z gospodarstw domowych, odpady spożywcze, odpady zielone, osady ściekowe z komunalnych oczyszczalni ścieków, poferment), przemysłowych (osady ściekowe, popioły ze spalania osadów ściekowych, popioły ze spalania biomasy, poferment) oraz odpadów rolniczych (odpady zwierzęce, odpady roślinne), a także analizę SWOT (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia). Kluczowymi czynnikami wpływającymi na możliwość wykorzystania odpadów na cele nawozowe są zawartość składników pokarmowych (fosfor, azot, potas, magnez, wapń) oraz obecność niekorzystnych dla roślin metali ciężkich (cynk, ołów, rtęć). Ze względu na możliwość występowania zanieczyszczeń, w tym metali ciężkich, przed wprowadzeniem odpadów do gleby należy je poddać szczegółowej analizie chemicznej oraz obróbce. Wykorzystanie odpadów do produkcji nawozów pozwala na zmniejszenie uzależnienia UE od importu substancji odżywczych spoza Europy, i jest zgodne z GOZ.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 3; 75-100
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anaerobowa degradacja organicznej frakcji stałych odpadów komunalnych
Anaerobic digestion of organic fraction of municipal solid waste
Autorzy:
Stelmach, E.
Krzystek, L.
Stelmach, J.
Ledakowicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2070389.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
czas retencji
fermentacja metanowa
odpady komunalne stałe
frakcja organiczna odpadów
biogaz
retention times
methane fermentation
municipal solid wastes
organic fraction
biogas
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań procesu degradacji organicznej frakcji stałych odpadów z gospodarstw domowych metodą fermentacji metanowej. Określono zmiany poziomu wskaźników obciążenia organicznego oraz szybkości wytwarzanego w procesie biogazu i zawartości w nim metanu dla różnych hydraulicznych czasów retencji.
In this paper the results concerning the degradation processes of organic fraction of municipal solid waste during methane fermentation are presented. The changes of basic organic load indicators, biogas production rate and methane content in biogas for various hydraulic retention times were determined.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2009, 3; 107-108
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza czynników determinujących właściwe gospodarowanie odpadami komunalnymi na przykładzie wybranych gmin w Polsce
The Analysis of Determining Factors of Appropriate Municipal Waste Management on the Example of Selected Communes in Poland
Autorzy:
Dygudaj, Kinga
Krasoń, Patrycja
Lipiński, Tomasz
Nowacki, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/27323756.pdf
Data publikacji:
2023-12-14
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
odpady komunalne
recykling
segregacja
świadomość ekologiczna
zarządzanie
environmental awareness
management
municipal solid waste (MSW)
recycling
segregation
Opis:
Polska, przystępując do Unii Europejskiej, przyjęła cele Dyrektywy Rady 1999/31/WE z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów, deklarując jednocześnie zmniejszenie ilości odpadów deponowanych na składowiskach m.in. na rzecz recyklingu. Jednak, mimo licznych inicjatyw podejmowanych zarówno na szczeblu regionalnym, jak i krajowym, świadomość ekologiczna Polaków jest nadal niska, a dodatkowo rosnące koszty utylizacji nie sprzyjają właściwemu zarządzaniu odpadami. W rozdziale przedstawiono analizę porównawczą wad i zalet systemu zarządzania odpadami komunalnymi w wybranych gminach województwa śląskiego i łódzkiego. Opierając się na danych statystycznych za rok 2020 dla gminy Częstochowa i Gorzkowice, przeanalizowano istniejące rozwiązania zmierzające do minimalizacji i właściwego postępowania z odpadami. Wykazano korzyści i wady płynące z systemu wprowadzonych zachęt i kar, w szczególności w odniesieniu do naliczanych przez gminy stawek za wywóz odpadów. Efektem przeprowadzonej analizy było zaproponowanie rozwiązań zmierzających do poprawy systemu zarządzania odpadami komunalnymi w analizowanych gminach, a w szczególności do podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców, co przełoży się na wzrost poziomu recyklingu i odzysku odpadów zebranych selektywnie.
By joining the European Union, Poland adopted the objectives of the Council Directive 1999/31/EC of 26 April 1999 on the landfill of waste, declaring at the same time a reduction in the amount of waste deposited in landfills, e.g. for recycling. However, despite numerous initiatives undertaken both at the regional and national level, the ecological awareness of Poles is still low, and, additionally, the growing costs of disposal are not conducive to proper waste management. The chapter presents a comparative analysis of the advantages and disadvantages of the municipal waste management system in selected communes of the Śląskie and Łódzkie voivodships. Based on statistical data for 2020 for the communes of Częstochowa and Gorzkowice, the existing solutions aimed at minimizing and proper handling of waste were analyzed. The advantages and disadvantages of the introduced system of incentives and penalties have been demonstrated, in particular with regard to the rates charged by the communes for waste disposal. As a result of the analysis, solutions were proposed to improve the municipal waste management system in the analyzed communes, and in particular to raise the ecological awareness of the inhabitants, which will translate into an increase in the level of recycling and recovery of selectively collected waste in the analyzed communes.
Źródło:
Potencjał innowacyjny w inżynierii materiałowej i zarządzaniu produkcją; 355-366
9788371939457
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza czynników wpływających na segregację odpadów przez gospodarstwa domowe z wykorzystaniem metody AHP
Analysis of the factors influencing the municipal waste segregation with using the AHP method
Autorzy:
Osuch, E.
Osuch, A.
Podsiadłowski, S.
Rybacki, P.
Adamski, M.
Mioduszewska, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400693.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
segregacja odpadów
odpady komunalne
czynniki determinujące proces decyzyjny
metoda AHP
waste segregation
municipal waste
determinants of decision-making process
AHP method
Opis:
Wzrost liczby ludności i nieustanny wzrost konsumpcjonizmu powodują powstawanie coraz większej ilości odpadów różnego pochodzenia. Segregacja odpadów stanowi nadal duży problem dla możliwości selektywnej zbiórki odpadów. Świadomość i wiedza ludzi w zakresie dbania o środowisko naturalne jest coraz większa. Coraz więcej ludzi przekonuje się do konieczności segregowania swoich odpadów, jednakże w podjęciu decyzji każdy z nich mógł kierować się innymi czynnikami. Celem pracy było zebranie czynników szczegółowych, jakie wpłynęły na decyzję o segregowaniu odpadów przez osoby regularnie je segregujące, pogrupowaniu je w czynniki główne i określenia ich wpływu na globalną decyzję. W pracy wykorzystano metodę Analitycznej Hierarchizacji Procesu, która pozwala na określenie wpływu poszczególnych czynników na decyzję. Badania przeprowadzone były wśród 30 losowo wybranych respondentów z województwa wielkopolskiego. Badania wykazują na wysoka świadomość ludzi o konieczności dbania o środowisko naturalne.
The population and the consumerism increase cause producing different kinds of waste. Segregation is still the biggest problem of the selective collection of waste. The awareness and the knowledge of people in caring about the natural environment is growing. More people are becoming convinced to sort their waste. However, in making a decision about segregation, each of them could be influenced by other factors. The aim of this study was to collect detailed factors which influence the decision about waste segregation. Research was conducted among people who regularly sort waste. Then the main factors were grouped and their influence on the global decision was shown. In this paper a method of the Analytical Hierarchization of the Process was used. Research was conducted amongst 30 randomly chosen respondents from the Wielkopolska Voivodeship. The results of the research showed high awareness of people about the need to care about the natural environment
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 47; 157-162
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi w województwie śląskim - teoria a praktyka
Analysis of municipal systems of waste management functioning in Silesia Voivodeship - theory and practice
Autorzy:
Owczarek-Nowak, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/341001.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
odpady komunalne
zagospodarowanie odpadów
gospodarka odpadami
województwo śląskie
municipal waste
wastes management
Silesia Province
Opis:
Przeprowadzono analizę funkcjonowania gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi na podstawie wyników ankietowania urzędów gmin województwa śląskiego, w których uchwalono gminne plany gospodarki odpadami (gpgo). Z ankietowanych gmin uzyskano informacje na temat sposobu wdrażania poszczególnych zadań, ujętych w gpgo, jak również napotykanych problemów. Stwierdzono, że sprawne działanie gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi nie było zależne od wielkości gminy. Gpgo były przygotowywane zasadniczo w sposób poprawny i przewidziano w nich realizację niezbędnych przedsięwzięć, jednak sama realizacja zaplanowanych zadań w wielu przypadkach okazała się problematyczna. Wnioski sformułowane na podstawie wyników ankiety zostaną wykorzystane do określenia założeń do budowy modelu gminnego systemu gospodarowania odpadami.
On the basis of poll results for those municipalities in Silesian Voivodeship who passed their resolutions on municipal plans of waste management (mpwm), an analysis was performed of municipal systems of municipal waste management functioning. From these municipalities for whom the poll was conducted, an information was acquired concerning the methods of included in mpwm particular tasks' implementation, as well as the problems met. It was observed that an efficient functioning of municipal waste management system did not depend on the size of municipality. Mpwm were prepared in essentially proper way and they foresaw realisation of necessary measures, but the realisation of planned tasks itself occurred to be problematical. The conclusions formulated on the basis of poll results will be used for defining guidelines for construction of municipal system of waste management model.
Źródło:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2006, 3; 67-78
1643-7608
Pojawia się w:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza kosztów transportu odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie
Analysis of transport costs for segregated municipal solid waste
Autorzy:
Malinowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101309.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
odpady komunalne
transport odpadów
koszty transportu
municipal solid waste
waste transport
transport costs
Opis:
W artykule przedstawiono analizę struktury kosztów transportu odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie, odbieranych z terenu miasta Krakowa oraz 13 gmin podmiejskich. Do analiz wybrano 4 pojazdy odbierające tzw. segregację z gospodarstw domowych (gromadzoną w różnokolorowych workach). Pojazdy te posiadają zbliżoną charakterystykę pracy. Wszystkie należą do prywatnego przedsiębiorstwa zajmują- cego się zbieraniem i transportem odpadów komunalnych, budowlanych i opakowaniowych. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż w strukturze kosztów transportu odpadów segregowanych dla wszystkich analizowanych pojazdów, dominują koszty zużycia paliwa, koszty wynagrodzenia oraz zakupu worków, stanowiące odpowiednio 29,5%, 26,7% i 18,0%. Pozostałe koszty oraz zysk przedsiębiorstwa stanowią 25,8% całkowitych kosztów zbierania i transportu odpadów segregowanych. Koszt transportu 1 Mg odpadów gromadzonych selektywnie wynosi średnio 243,3 zł. Mg-1. Koszt ten jest wyższy o około 60 zł. Mg-1 w stosunku do kosztów transportu zmieszanych odpadów komunalnych. Średnie zu- życie paliwa (ON) w przeliczeniu na 1 Mg segregowanych odpadów komunalnych wynosi około 13,2 dm3·Mg-1 i jest ono wyższe niż zużycie paliwa przez śmieciarki (transport zmieszanych odpadów komunalnych) o 1,1 dm3·Mg-1. W wyniku badań stwierdzono, iż istnieje statystycznie istotna zależność pomiędzy zużyciem paliwa (dm3·Mg-1), a udziałem kursów realizowanych na terenach wiejskich (R = - 0,83).
This paper reports the analysis of transport costs for segregated municipal solid waste (MSW) collected from the Krakow city and the 13 municipalities bordering the main town of Małopolska Region. There were 4 selected vehicles (garbage trucks) analyzed (collected segregated waste from households) These vehicles have a similar work characteristics. These vehicles belong to private enterprise dealing with the waste transport. The largest share in the structure of the waste transport and collection have fuel costs (29.5%), salaries (26.7%) and cost of bags purchase (18.0%). Other costs and enterprises profit represent 25.8% of the total transport costs. The average unit cost of segregated waste transport and collection is 243.3 zł. Mg-1 and is higher by 60 zł. Mg-1 in relation to the cost of mixed waste transport. Average fuel consumption (Diesel) per 1 Mg of segregated waste is about 13.2dm3·Mg-1 and it is higher than for mixed waste by an average of 1.1 dm3·Mg-1. Furthermore there is a statistically significant dependence between the unit costs of waste transport (dm3·Mg-1) and participation of courses realized at the rural areas (R = - 0.83).
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2016, III/2; 1039-1050
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza kosztów zbierania i transportu zmieszanych odpadów komunalnych
Transport and collection costs analysis of mixed municipal solid waste
Autorzy:
Malinowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60116.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
gospodarka odpadami
odpady komunalne
odpady mieszane
zbiorka odpadow
transport odpadow
koszty transportu
Opis:
Największy udział w strukturze kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi, obok ich zagospodarowania, mają gromadzenie i transport odpadów. W artykule przedstawiono wielkość i strukturę kosztów transportu zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych z terenu miasta Krakowa oraz 20 gmin sąsiadujących z głównym miastem Małopolski. Do analiz wybrano 6 pojazdów bezpylnych (tzw. śmieciarek) o zbliżonej charakterystyce pracy, należących do prywatnego przedsiębiorstwa zajmującego się zbieraniem i transportem odpadów. Dane pozyskane do analiz dotyczyły okresu od czerwca 2010 do czerwca 2013. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż w strukturze kosztów zbierania i transportu odpadów dla wszystkich analizowanych pojazdów, dominują koszty zużycia paliwa oraz koszty wynagrodzenia, stanowiące odpowiednio 37 % i 40 %. Pozostałe koszty oraz zysk przedsiębiorstwa stanowią 23 % całkowitych kosztów zbierania i transportu odpadów. Na terenach wiejskich największy udział w strukturze kosztów mają koszty wynagrodzenia (44%), zaś na terenach miejskich koszty zużycia paliwa (47 %). Jednostkowe koszty transportu odpadów z terenów wiejskich wynoszą średnio 187 zł.Mg-1 (44 €.Mg-1) i są wyższe o około 50 zł.Mg-1 (12 €.Mg-1) w stosunku do kosztów transportu odpadów z terenów miejskich. Wpływ na wyższe jednostkowe koszty transportu odpadów na terenach wiejskich ma przede wszystkim specyfika tych obszarów tj. urozmaicona rzeźba terenu, rozproszenie zabudowy i związana z tym konieczność dojeżdżania do posesji oddalonych od głównej drogi, stan nawierzchni drogowej, a także niskie wartości wskaźników masowego i objętościowego nagromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych. Na wysoki jednostkowy koszt zbierania transportu odpadów na terenach wiejskich wpływają także większe koszty wynagrodzenia, związane z dłuższym czasem pracy załóg operacyjnych. W wyniku badań stwierdzono, iż istnieje statystycznie istotna zależność pomiędzy kosztami jednostkowymi transportu odpadów a średnią masą odpadów przewożonych w jednym kursie (R = – 0,85) oraz średnim zużyciem paliwa (R = 0,78). Średnie zużycie paliwa (ON) w przeliczeniu na 1 Mg zmieszanych odpadów komunalnych na terenach wiejskich wynosi około 12,1 dm3.Mg-1 i jest ono wyższe niż na terenach miejskich średnio o 3 dm3.Mg-1. Różnice w zużyciu paliwa, jak i kosztach jednostkowych zbiórki i transportu odpadów z terenów wiejskich i miejskich są statystycznie istotne.
Transport and collection costs of mixed municipal solid waste (MSW), have the largest share in the costs structure of municipal waste management. This paper reports the transport costs analysis of MSW collected from the Krakow city and the 20 municipalities bordering the main town of Małopolska Region. There were 6 selected vehicles (garbage trucks) analyzed with similar work characteristics. These vehicles belong to private enterprises dealing with the waste transport. Analyzed data are from the period from June 2010 to June 2013. The largest share in the structure of the waste transport and collection have fuel costs (37 %) and salaries (40 %). Other costs and enterprises profit represent 23 % of the total transport costs. At the rural areas, the largest share in the costs structure have the salary (44 %), while at the urban area the cost of fuel (47 %). The average unit cost of waste transport and collection from rural areas amount is 187 zł.Mg-1 (44 €.Mg-1) and is higher by 50 zł.Mg-1 (12 €.Mg-1) in relation to the cost of waste transport from the urban areas. The impact on the higher unit costs of waste transport in the rural areas have varied topographic features, scattered housing (need to commute to the property remoted from the main road), road surface condition and the low values of mass and volume accumulation of MSW. High unit cost of waste transport and collection in the rural areas is also associated with the higher salaries (longer operating time of vehicles’ crews). Furthermore there is a statistically significant dependence between the unit costs of waste transport and the average weight of transported waste in one course (R = – 0.85) and average fuel consumption (R = 0.78). Average fuel consumption (Diesel) per 1 Mg of MSW in rural areas is about 12.1 dm3.Mg-1 and it is higher than in urban areas by an average of 3 dm3.Mg-1. Differences in fuel consumption and unit costs of waste transport and collection from urban and rural areas are statistically significant.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, IV/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza Life Cycle Assessment spalania biomasy i odpadów dla celów energetycznych
Life Cycle Assessment analysis combustion biomass and waste for energy use
Autorzy:
Bałazińska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283116.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
analiza LCA
spalanie
odpady komunalne
biomasa
life cycle assessment (LCA)
incineration
municipal waste
biomass
Opis:
W pracy przeprowadzono analizę oceny cyklu życia (Life Cycle Assessment - LCA) energetycznego wykorzystania odpadów komunalnych w spalarni. Analiza przeprowadzona została na okres jednego roku dla 250 tys. miasta. Badania obejmowały etap zbierania odpadów, transport, spalanie oraz zagospodarowanie pozostałości po spaleniu. W obrębie zbierania uwzględniono emisję wynikającą z produkcji pojemników niezbędnych do gromadzenia odpadów. Następnie w wyniku transportu do spalarni uwzględniono emitowane substancje szkodliwe do otoczenia. Po przyjeździe odpadów na teren spalarni segregowano odpady. Odpady niesegregowane kierowano następnie do spalenia. Założono, że spalanie przebiega w piecu rusztowym. Palne składniki procesu podlegały konwersji do spalin, natomiast składniki mineralne do żużla oraz popiołu. Spaliny oczyszczane były w instalacji zawierającej szereg urządzeń. W wyniku procesu produkowana była energia elektryczna oraz ciepło. Uwzględniono, że z powstałego w wyniku spalania żużla odzyskiwane były metale. Pozostała część tego materiału, która mogła być wykorzystana kierowana była do budowy dróg, natomiast reszta trafiała na składowisko. Popiół lotny oraz stałe pozostałości z oczyszczania spalin po procesie kierowane były na składowisko odpadów niebezpiecznych. Analiza przeprowadzona została z zastosowaniem metody CML2001. Rozpatrzono kategorie zubożenia zasobów abiotycznych, zmiany klimatu, toksyczności dla ludzi, tworzenia fotoutleniaczy, zakwaszania oraz eutrofizację. Uwzględniono wszystkie elementy obowiązkowe analizy oraz normalizację i ważenie z elementów opcjonalnych. Uzyskane rezultaty następnie omówiono oraz porównano do wskaźników literaturowych dla energetycznego wykorzystania biomasy.
This paper presents a Life Cycle Assessment analysis of combustion of municipal waste in an incinerator plant. The study was performed for a city with a population of 250 thousand over a one year period. Research included examinations of waste collection, transportation, combustion, and utilization residues after combustion. The collection stage included emissions from the production of containers necessary for the waste collection. The stage of transportation included emissions from diesel combustion in the engines of vehicles carrying waste to the incineration plant. Afterwards, the waste was segregated at the incineration plant, and the non-recyleable remainder from sorted municipal waste were then directed for incineration. It is assumed that the combustion takes place in a grate furnace. Combustible components are transformed into flue gas, and minerals into slag and ash. Flue gas was cleaned in an installation with a variety of equipment including an electrostatic precipitator for dedusting of exhaust gases, a scrubber for acidic flue gas and heavy metals separation, a scrubber for neutralization of SO2, a filter with a coke absorber, and a Selective Catalytic Reduction (SCR) for denitrification. The incineration plant produced electricity and heating. The analysis included recovery of metals from the slag. The remaining material which can be used is consigned for road construction, while the rest goes to landfill. Fly ash and solid residues from the cleaning of flue gas are directed to a hazardous materials landfill. The analysis was conducted using the CML2001 method. The study considered categories of mineral resources depletion, global warming, toxicity to humans, photochemical oxidation, acidification, and eutrophication. All obligatory elements were taken into account in addition to normalization and weighting of optional elements. The results are discussed and compared to existing documentation of indicators for biomass.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 3; 221-231
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości ograniczenia zagrożeń środowiska wodno-gruntowego, wynikających z eksploatacji modernizowanego składowiska odpadów komunalnych
Analysis of possibilities to reduce the risks of groundwater pollution resulting from operating of the modernized sanitary landfill
Autorzy:
Gorecka, A.
Koda, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886904.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
skladowiska odpadow komunalnych
odpady komunalne
srodowisko wodno-gruntowe
zagrozenia srodowiska
eksploatacja
rekultywacja
monitoring wod
gospodarka odpadami
Opis:
Analysis of possibilities to reduce the risks of groundwater pollution resulting from operating of the modernized sanitary landfi ll. The paper presents the analysis of the remedial works which should be urgently taken to reduce the negative environmental impacts of the sanitary landfi ll and to allow to continue its further operation. The remedial works on the old landfi ll consist of technical and biological solutions aimed mainly at eliminating of groundwater degradation process and protection of surroundings against pollution. The proposed solutions, related to environment protection will enable to continue operation of the landfi ll for the next few years. The paper also presents the verifi - cation of the scope of the local monitoring to control of the water quality on surroundings as well as for effectiveness assessment of remedial works.
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2010, 19, 3[49]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości pozyskania energii z odpadów komunalnych
Analysis of energy production possibilities from municipal waste
Autorzy:
Piaskowska-Silarska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282296.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
odpady komunalne
gaz składowiskowy
termiczne przekształcanie odpadów
odgazowanie składowisk odpadów
municipal waste
landfill gas
thermal utilization of waste
degassing of landfill
Opis:
W pierwszej części artykułu przedstawiono właściwości odpadów komunalnych wytwarzanych w Polsce. Ze względu na skład morfologiczny możemy podzielić je na cztery podstawowe grupy: odpady podatne na procesy przekształcania biochemicznego, termicznego, surowce wtórne oraz odpady nieaktywne. Biorąc natomiast pod uwagę miejsce ich powstawania, wyróżniamy odpady wytworzone w gospodarstwach domowych (68,6%), odpady z handlu, małego biznesu, biur, instytucji (26%) oraz usług komunalnych (5,4%). Jak łatwo zauważyć największą grupę stanowią odpady powstające w gospodarstwach domowych, a wśród nich dominują odpady kuchenne i biologiczne oraz papier, tektura i karton. Są to odpady, które można wykorzystywać do produkcji energii - z biogazu i termicznego unieszkodliwiania. W dalszej części artykułu przestawiono uwarunkowania prawne pozyskiwania energii z procesu termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy (Dz.U. 2005 nr 186, poz. 1553), od 2013 r. będzie obowiązywać zakaz składowania odpadów komunalnych o wartości opałowej większej niż 6 MJ/kg. Zatem część odpadów trafiających obecnie na składowiska powinna być spalana w zakładach termicznego przekształcania odpadów. Aby jednak inwestycje takie miały sens, musi być zapewniona minimalna wydajność spalarni na 60 000 Mg odpadów rocznie, średnia produkcja odpadów przypadająca na jednego mieszkańca - około 300 kg rocznie i odzysk surowców wtórnych na poziomie 25%. Stosując powyższe założenia można określić wymaganą ilość mieszkańców, przy której budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów jest uzasadniona, na około 270 000. W punkcie trzecim artykułu omówiono uwarunkowania prawne wykorzystania gazu składowiskowego. Zgodnie z nimi, aktywne odgazowanie z odzyskiem energii zaleca się w przypadku składowiska dostarczającego ilość gazu dostateczną do zapewnienia minimum opłacalności inwestycji. Natomiast odgazowanie pasywne dopuszcza się na składowisku generującym resztkowe ilości gazu, nie zagrażającego środowisku, gdzie zastosowanie aktywnego systemu odgazowania nie jest uzasadnione technicznie i ekonomicznie. Według danych Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Ekologii Miast (OBREM), opłacalne jest wykorzystanie energii biogazu, gdy powierzchnia składowiska ma powyżej 3 ha i miąższość złoża wynosi co najmniej 5 m. Najkorzystniejszą metodą pozyskiwania energii, ze względu na dużą sprawność procesu, jest kogeneracja, czyli jednoczesna produkcja energii elektrycznej i cieplnej.
The characteristics of municipal waste generated in Poland are shown in the first part of this paper. Regarding the morphological composition, we can divide such waste into four basic groups: waste able to be biochemically processed, thermally processed, recyclable, and inert waste. The sources of waste generation are as follows: home waste (68%), trade, small business and office (26%), and waste from communal services (5.4%). We can easily see that the majority comes from households, mostly kitchen waste, bio waste, paper, and paperboard. This waste can be used to generate energy from biogas or by thermal processing. The next part of this paper reviews legal regulations concerning energy generation from he thermal utilization of municipal waste. From 2013, the Minister of Economy and Labour ordinance from 7.09.2005 prohibits waste storage of more than 6 MJ/kg of calorific value. Part of this waste should be already being burnt in thermal utilization plants. To achieve profitability, minimal incineration plant efficiency must be 60,000 metric tons of waste yearly, the average waste production per person 300 kg yearly, and recycling at 25%. The minimum surrounding population size per plant should be 270,000 for the thermal utilization plant investment to be profitable. The third part of this paper outlines legal restrictions on landfill gas use. Active landfill degassing with energy recovery is legitimate in cases where a landfill delivers enough gas for installation to become profitable. Passive degassing is allowed in a landfill generating small amounts of gas which doesn’t harm the environment and where applying an active landfill degassing system isn’t technically viable. According to figures from the Eco Town Research and Development Centre (OBREM), the use of biogas energy is profitable if the surface of a landfill is bigger than 3 ha and the deposit has a thickness of at least 5 m. The most effective means of energy generation, because of its processing characteristics, is cogeneration – the simultaneous production of electrical and thermal energy.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2012, 15, 4; 325-336
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości wykorzystania procesów mechanicznych w segregacji odpadów komunalnych
An assessment of potentials for using mechanical processes in municipal solid waste sorting
Autorzy:
Ligus, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1219438.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
procesy mechaniczne
segregacja
odpady komunalne
mechanical processes
segregation
municipal waste
Opis:
W artykule przybliżono podstawowe procesy mechaniczne mogące być wykorzystane w systemach gospodarowania zmieszanymi odpadami komunalnymi, ze szczególnym uwzględnieniem ich umiejscowienia w funkcjonowaniu zakładów zagospodarowania odpadów. Przedstawiono możliwości wydzielenia frakcji odpadów z przeznaczeniem do recyklingu lub odzysku ciepła, scharakteryzowano poszczególne urządzenia oraz procesy wykorzystywane w ciągu technologicznym mechanicznej sortowni odpadów. Przedstawiono również przykładowe zmaszynowanie zakładu zagospodarowania odpadów, zbudowanego w oparciu o techniki sortowania mechanicznego.
The paper brought closer to the basic mechanical processes that can be used in systems of mixed municipal waste management, with particular emphasis on their location in the functioning of waste management plants. The possibilities of separation of waste fractions for recycling or recovery of heat, characterized the various devices and processes used in the technology of mechanical sorting of waste. The article also presents examples of waste mechanization management plant, built on the basis of a mechanical sorting techniques.
Źródło:
Chemik; 2011, 65, 11; 1161-1168
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza odpadów z aglomeracji trójmiejskiej pod kątem termicznego wykorzystania frakcji energetycznej
Analysis of municipal waste regarding thermal treatment
Autorzy:
Łuczak, J.
Nischk, M.
Klein, M.
Hupka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2071516.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
odpady komunalne
termiczne przetwarzanie odpadów
parametry technologiczne odpadów
municipal waste
thermal waste treatment
technological parameters of waste
Opis:
Przedstawiono wyniki badań odpadów komunalnych pod kątem ich właściwości technologicznych mając na uwadze wyodrębnianie frakcji energetycznych dla zakładu termicznej utylizacji. Omówiono skład morfologiczny, właściwości paliwowe oraz zawartość metali ciężkich w poszczególnych frakcjach odpadów. Wykazano, że ponad 70% odpadów stanowi frakcja palna o średniej wartości opałowej 21 MJ/kg suchej masy. Zawartość wilgoci na poziomic 30% może jednak znacząco obniżać skuteczność odzysku energii.
The results of municipal waste examination with respect to technological properties having in mind energetic fraction separation for the thermal waste utilization plant were presented. The material composition, calorific value and heavy metals content was considered. Over 70% of municipal waste is composed of combustible materials with average calorific value amounts to 21 MJ/kg of dry mass. However, 30% of moisture content can significantly reduce energy recovery efficiency.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2011, 5; 66-67
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza przemian zachodzących w złożu czynnego składowiska odpadów
Analysis of transformations occurring in the active landfill area
Autorzy:
Przydatek, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59783.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
skladowiska odpadow komunalnych
odpady komunalne
biodegradacja
gaz wysypiskowy
sklad chemiczny
zawartosc tlenu
zawartosc dwutlenku wegla
zawartosc metanu
Opis:
W artykule omówiono podstawowe zagadnienia związane z procesami rozkładu bioodpadów deponowanych na gminnym składowisku. Uzyskane w reprezentatywnym punkcie wyniki badania składu gazu wysypiskowego w latach 2004 – 2008 podczas eksploatacji składowiska poddano analizie, z uwzględnieniem parametrów jakościowo – ilościowych składowanych odpadów, okresu ich deponowania oraz warunków eksploatacji składowiska. Szczególną uwagę zwrócono na 30 % udział odpadów ulegających biodegradacji przy jednoczesnym rozwoju procesów tlenowych zachodzących w złożu odpadów. Skład gazu wykazał przewagę procesów aerobowych przy zawartości tlenu w granicach 4,9 - 9,7 % nad procesami anaerobowymi przy spadającej zawartości metanu do 2,3 % i 0 % zawartości dwutlenku węgla. Artykuł zakończono wnioskami wskazującymi głównie na niedostateczne zagęszczenie deponowanych odpadów, co w rezultacie powodowało łatwy dostęp tlenu do złoża odpadów.
A summary of the work concerns the basic issues related to the composition process of bio-waste deposited on the municipal landfill. Study of the landfill gas composition obtained in the representative point was analyzed during the exploitation of the landfill in the years 2004 – 2008. During the study the quantity and the quality parameters of deposited waste, conditions of its exploitation and the time of deposition were under consideration. Particular attention was also paid to the 30 % share biodegradable waste and the development of aerobic processes during the operation of the landfill. The composition of the gas has demonstrated the domination of aerobic processes by an oxygen content within the limits of the 4,9 – 9,7 % over anaerobic processes in the downtrend content of methane to 2,3 % and 0 % carbon content. At the end of the article some conclusions concerning mainly an inadequate density of deposited waste which results in an easy oxygen access to the surface layers of the waste.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/IV
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies