Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Modele panelowe" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-26 z 26
    Tytuł:
    Wpływ determinant na credit rating ubezpieczycieli – zobowiązania wyrażone w walucie krajowej i zagranicznej
    Autorzy:
    Chodnicka-Jaworska, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/949818.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    credit rating
    instytucje ubezpieczeniowe
    modele panelowe
    Opis:
    Celem artykułu jest zbadanie wpływu wskaźników finansowych oraz uwarunkowań makroekonomicznych na credit rating ubezpieczycieli z uwzględnieniem waluty, w jakiej wyrażone zostały zobowiązania. Przeprowadzono badania literaturowe i na ich podstawie postawiono dwie hipotezy badawcze: 1) credit rating ubezpieczycieli uwarunkowany jest istotnym statystycznie wpływem wskaźników adekwatności kapitałowej, jakości aktywów, jakości zarządzania, zyskowności i płynności; 2) credit rating kraju i uwarunkowania makroekonomiczne wpływają istotnie na credit rating dotyczący zobowiązań wyrażonych w walucie zagranicznej, a są nieistotne w ocenie credit ratings dotyczących zobowiązań wyrażonych w walucie krajowej. Do badania wykorzystano uporządkowane logitowe modele panelowe. Dane zebrano z bazy Thomson Reuters dla lat 1995–2016. Jako zmienną zależną zastosowano długoterminowe ratingi emitenta dotyczące zobowiązań wyrażonych w walucie krajowej i zagranicznej
    Źródło:
    Financial Sciences. Nauki o Finansach; 2017, 3(32); 40-55
    2080-5993
    2449-9811
    Pojawia się w:
    Financial Sciences. Nauki o Finansach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Panelowe klasyfikacyjne modele upadłości ekonomicznej gospodarstw rolniczych
    Classification panel models of farm bankruptcy
    Autorzy:
    Kisielinska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/572499.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    gospodarstwa rolne
    upadlosc
    prognozowanie
    modele klasyfikacyjne
    modele panelowe
    Opis:
    Four classification models of economic bankruptcy of farms based on panel data are presented in the article. The modelling techniques are linear discrimination function, pooled probit model, random effects probit model and artificial neural network. They give very similar quality of classification, so we can assume that the problem is linear.
    W artykule przedstawiono cztery klasyfikacyjne modele prognozowania upadłości ekonomicznej gospodarstw rolniczych zbudowane na podstawie danych panelowych. Były to liniowa funkcja dyskryminacyjna, probitowy model dla danych połączonych, probitowy model z efektami losowymi oraz sieć neuronowa. Zbliżona ich jakość wskazuje na liniowość sformułowanego zadania.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego; 2008, 04(19)
    2081-6960
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy łatwiej związać koniec z końcem? Badanie sytuacji materialnej gospodarstw domowych w Polsce z wykorzystaniem modeli panelowych
    Autorzy:
    Genge, Ewa
    Trzęsiok, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/582739.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    sytuacja materialna gospodarstw domowych
    modele panelowe
    Diagnoza Społeczna
    Opis:
    Artykuł ma charakter aplikacyjny i porusza problem subiektywnej oceny sytuacji materialnej polskich gospodarstw domowych. Inspiracją do podjęcia tego tematu był raport z Diagnozy Społecznej 2015, w którym opublikowano wyniki badań sytuacji finansowej Polaków. W pracy wykorzystano zarówno analizę korespondencji, by zidentyfikować charakterystyki demograficzne towarzyszące różnym kategoriom subiektywnej oceny sytuacji finansowej polskich gospodarstw domowych, jak i wybrane modele panelowe, by określić dynamikę zmian tej sytuacji. Otrzymane wyniki pokazują, że stosunkowo najlepiej swoją sytuację materialną oceniają gospodarstwa pracowników i pracujących na własny rachunek, małżeństwa bez dzieci lub z jednym dzieckiem i mieszkańcy dużych miast. Wszystkie obliczenia i analizy wykonano za pomocą odpowiednich funkcji programu statystycznego R.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 468; 69-78
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determinanty regionalnych różnic w dynamice liczby pracujących w Polsce w latach 1999-2008
    Determinants of Regional Variations in Employment Growth in Poland from 1999 to 2008
    Autorzy:
    Ciżkowicz, Piotr
    Rzońca, Andrzej
    Wojciechowski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/575534.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-31
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    liczba pracujących
    eksport
    modele panelowe
    employment
    exports
    panel models
    Opis:
    The paper aims to empirically analyze the determinants of regional variations in employment growth in Poland during the period of 1999-2008. The authors expand the typical set of variables used to explain regional changes in employment – which include the wage and value added growth rates – to include export momentum as an indicator of a region’s competitiveness and as a variable that is likely to significantly influence the employment growth rate. As a research method, the authors estimate panel cross-section models of regional diversity in annual employment growth rates in Poland. The main results of the analysis are that regional employment growth is accompanied by (i) an increased volume of exports, (ii) a high level of education among workers, and (iii) entrepreneurship measured by the rate at which new businesses are established. The results indicate that a regional economic policy designed to promote the development of exports and entrepreneurship could significantly contribute to an increase in employment, the authors say.
    Celem artykułu jest empiryczna analiza determinant regionalnego zróżnicowania dynamiki liczby pracujących w Polsce w latach 1999-2008. Obok zmiennych, które najczęściej są wykorzystywane w badaniach objaśniających tempo zmian liczby pracujących, czyli dynamiki wynagrodzeń i wartości dodanej brutto, w niniejszym artykule rozszerzono ten „typowy” zestaw zmiennych o dynamikę eksportu, traktując ją jako wskaźnik odzwierciedlający konkurencyjność gospodarek poszczególnych województw i mającą potencjalnie pozytywny wpływ na dynamikę tworzenia nowych miejsc pracy. Jako metodę badawczą wykorzystano oszacowania szeregu modeli panelowych objaśniających regionalne zróżnicowanie rocznych dynamik liczby pracujących. Wyniki badania wskazują, że wzrostowi liczby pracujących w poszczególnych województwach towarzyszą: a) wzrost wolumenu eksportu, b) wysoki poziomu wykształcenia osób aktywnych zawodowo oraz c) przedsiębiorczość mierzona dynamiką tworzenia nowych firm. Otrzymane wyniki sugerują, że polityka gospodarcza na poziomie województw promująca rozwój powyższych cech strukturalnych może istotnie przyczynić się do wzrostu liczby pracujących.
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2012, 260, 11-12; 59-77
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Model bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w latach 2002–2011
    Traffic safety model for Poland 2002–2011
    Autorzy:
    Weszczak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953161.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
    Tematy:
    wypadki drogowe
    modele panelowe
    transport
    road accidents
    panel data models
    Opis:
    Rozwój infrastruktury transportowej determinuje rozwój regionu, jednak wzrastającej liczbie przewozów osób i towarów towarzyszą także negatywne konsekwencje w postaci zdarzeń drogowych. W ich wyniku każdego roku około miliona osób traci życie, co generuje olbrzymie straty finansowe i społeczne. Szacuje się, iż koszty wypadków drogowych w Polsce sięgają 2% PKB. Poznanie czynników przyczyniających się do powstawania wypadków ma zatem ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarki. Przedmiotem artykułu jest charakterystyka bezpieczeństwa w ruchu drogowym w Polsce przy zastosowaniu modelu ekonometrycznego. Opracowanie stanowi próbę wyjaśnienia zależności zachodzących pomiędzy wybranymi zmiennymi społeczno-ekonomicznymi i wypadkami drogowymi. Na podstawie literatury przedmiotu oraz uwzględniając dostępność danych liczbowych za zmienne takie uznano: wydatki jednostek samorządowych w dziale 600 – Transport i łączność, udział dróg ekspresowych i autostrad w całej sieci dróg w województwie, dobowe natężenie ruchu na drogach krajowych, jakość dróg mierzona stosunkiem dróg wymagających natychmiastowego remontu do wszystkich dróg oraz udział pojazdów ciężarowych w ogóle pojazdów. Badanie przeprowadzone zostało na podstawie danych z lat 2002–2011 na poziomie NUTS2. Do estymacji parametrów równania wykorzystano metody panelowe – modele z efektami stałymi (fixed effect model FEM) i modele z efektami losowymi (random effect models REM). Metody te umożliwiły ustalenie różnic w wypadkowości pomiędzy poszczególnymi województwami.
    Transport determine the level of regional development but on the other hand, it causes negative consequences. About one million people dies in road accidents every year. It leads to financial and social losses that in Poland reaches up to 2% of GDP. It is very important for economy to indicate factors that cause accidents. The paper is presentation of traffic safety in Poland by the construction of econometric model. The study was undertaken due to elucidate the relationship between number of road accidents and variables selected on the base of literature, such as: local self-government expenditure on section 600 – Transport and connection, the proportion of highways and expressways in total roads in provinces, daily traffic, roads quality measured as the share of roads requiring the immediate repair in total roads and the share of heavy vehicles in total amounts of vehicles. The research was conducted for 2002 – 2011 on NUTS2 level. To estimate the parameters of the equation panel methods, fixed effect method (FEM) and random effect models (REM) were used. Those methods allowed to measure the differences between provinces.
    Źródło:
    Transport Miejski i Regionalny; 2014, 1; 24-29
    1732-5153
    Pojawia się w:
    Transport Miejski i Regionalny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ procesu globalizacji na konkurencyjność krajów
    Impact of Globalisation on Competitiveness of Countries
    Autorzy:
    Adamkiewicz-Drwiłło, Hanna G
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/955307.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    globalisation
    international competitiveness
    panel models
    globalizacja
    konkurencyjność międzynarodowa
    modele panelowe
    Opis:
    Celem pracy jest rozstrzygnięcie problemu, w jaki sposób procesy globalizacji oddziałują na konkurencyjność krajów (konkurencyjność międzynarodową). Odpowiedzi na to pytanie udzielają cztery hipotezy. Pierwsza (H1) brzmi następująco: Globalizacja oddziałuje pozytywnie na konkurencyjność krajów z opóźnieniem trzech lat. Dla poszczególnych wymiarów konkurencyjności międzynarodowej sformułowano niniejsze hipotezy: H2: Globalizacja oddziałuje pozytywnie na warunki podstawowe (ang. Basic Requirements) z opóźnieniem trzech lat; H3: Globalizacja oddziałuje pozytywnie na czynniki zwiększające efektywność (ang. Efficiency Enhancers) z opóźnieniem jednego roku, ale negatywnie z opóźnieniem trzech lat; H4: Globalizacja oddziałuje negatywnie na innowacje (ang. Innovations) z opóźnieniem trzech lat. Sformułowane hipotezy weryfikowano na podstawie danych panelowych dla 137 krajów za okres 2006-2011. Oszacowano cztery modele panelowe typu fixed-effects ze zmiennymi zależnymi w postaci indeksów konkurencyjności Światowego Forum Ekonomicznego oraz ze zmiennymi niezależnymi w postaci ogólnego indeksu globalizacji KOF (Szwajcarski Instytut Ekonomiczny, niem. Konjunkturforschungsstelle) i jego wartościami opóźnionymi w czasie. jako podwymiary przyjęto indeksy KOF.
    The aim of this paper is to address the question of how globalisation processes affect the competitiveness of nations (international competitiveness). Four hypotheses are formed to provide answers to this question. H1: Globalisation positively affects international competitiveness with a three-year lag. For particular dimensions of international competitiveness, the following hypotheses are made: H2: Globalisation positively affects basic requirements with a three-year lag; H3: Globalisation positively affects efficiency enhancers with a one-year lag, but negatively with a threeyear lag; H4: Globalisation negatively affects innovation and sophistication factors with a three-year lag. Panel data from 137 countries for the years 2006-2011 are used for statistical verification of the said hypotheses. Fixed effects models are estimated, with World Economic Forum’s indices of competitiveness as dependent variables, and KOF overall globalisation index and its lagged values as independent variables.
    Źródło:
    Optimum. Economic Studies; 2014, 4(70); 111-120
    1506-7637
    Pojawia się w:
    Optimum. Economic Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sektorowe funkcje produkcji - wnioski z modeli panelowych dla Polski
    Sectoral Production Functions: Results from Panel Models for Poland
    Autorzy:
    Ulrichs, Magdalena
    Gosińska, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/574437.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    modele panelowe
    sektorowe funkcje produkcji
    FMOLS
    panel models
    sectoral production function
    Opis:
    The main aim of the study is to assess the impact of various forms of capital on the formation of gross value added in individual segments of the Polish economy. The parameters of production functions describing the impact of variables representing physical capital and labour on gross value added in Poland were estimated on the basis of the Cobb-Douglas function. Panel data for individual Polish provinces covering the 2003–2015 period were used for the estimation. Due to the possible correlation of explanatory variables with the random component, the parameters were estimated by a fully modified least squares method. The results of the study confirm the existence of differences between the impact of individual factors of production on gross value added in various segments of the Polish economy. In most segments, the elasticities of production with respect to labour are greater than the corresponding elasticities with respect to capital. Statistically significant technical and organisational progress was also confirmed. The statistical significance of unobservable fixed effects for individual provinces was also confirmed for all types of economic activity.
    Celem prezentowanego badania jest ocena wpływu poszczególnych form kapitału na kształtowanie się wartości dodanej brutto w poszczególnych sekcjach działalności gospodarczej w Polsce. W badaniu oszacowano parametry funkcji produkcji opisującej wpływ zmiennych reprezentujących kapitał rzeczowy oraz pracę na wartość dodaną brutto w Polsce. Jako narzędzie analizy przyjęto funkcję produkcji typu Cobba-Douglasa. Do estymacji wykorzystano dane panelowe dla poszczególnych województw obejmujące lata 2003–2015. Ze względu na skorelowanie zmiennych objaśniających ze składnikiem losowym zastosowano w pełni zmodyfikowaną metodę najmniejszych kwadratów. Wnioski z przeprowadzonego badania potwierdzają istnienie różnic pomiędzy wpływem poszczególnych czynników produkcji na wartość dodaną brutto w uwzględnionych sekcjach działalności gospodarczej. W większości sekcji elastyczności wartości dodanej brutto względem nakładów pracy są większe niż elastyczności względem środków trwałych oraz występuje istotny statystycznie postęp techniczno-organizacyjny. Dla wszystkich sekcji potwierdzono również statystyczną istotność występowania nieobserwowalnych, stałych efektów indywidualnych dla poszczególnych województw.
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2020, 302, 2; 71-94
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie modeli panelowych do badania bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce w latach 2001–2012
    Applying panel data models to estimate road safety in Poland 2001–2012
    Autorzy:
    Weszczak, Anna Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/658542.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    transport
    bezpieczeństwo ruchu drogowego
    modele panelowe
    road safety
    panel data models
    Opis:
    This paper presents econometric model for road safety in different regions of Poland in 2001–2012. The study is an attempt to indicate the socio-economic determinants of road safety. On the basic of literature and reports of institutions studied the issue and taking into account the data availability following variables were considered: the expenditure of local governments in Department 600 – Transportation and communication, roads quality, motorization rate, length of road network and share of heavy vehicles in all vehicles. The study was conducted for three different risk indictors: number of fatalities per 1 million inhabitants, number of fatalities per 1 million vehicles and number of fatalities per 100 road accidents. Panel data models – fixed effect model (FEM) and random effects model (REM) were used to estimate parameters of equation.
    Przedmiotem artykułu jest scharakteryzowanie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego w poszczególnych regionach Polski w latach 2001–2012 przy wykorzystaniu modeli ekonometrycznych. W opracowaniu zostanie podjęta próba wyznaczenia społeczno-ekonomicznych determinantów bezpieczeństwa ruchu drogowego. Na podstawie literatury przedmiotu oraz raportów instytucji zajmujących się badanym zagadnieniem, a także uwzględniając dostępność danych liczbowych, za zmienne takie uznano: wydatki jednostek samorządowych w Dziale 600 – Transport i łączność, jakość dróg, wskaźnik zmotoryzowania społeczeństwa, długość sieci drogowej oraz udział pojazdów ciężkich w ogóle pojazdów. Badaniu zostały poddane trzy wskaźniki zagrożenia: liczba ofiar śmiertelnych na 1 mln mieszkańców, liczba ofiar śmiertelnych na 1 mln pojazdów oraz liczba ofiar śmiertelnych na 100 wypadków drogowych. Do estymacji parametrów równania wykorzystano modele panelowe – modele z efektami stałymi (fixed effect model, FEM) oraz modele z efektami losowymi (random effect model, REM).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2016, 5, 325
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywacja do poszukiwania pracy w świetle pomiarów bezrobocia
    Motivation for seeking employment in the light of unemployment measures
    Autorzy:
    Zatoń, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/658568.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    bezrobocie rejestrowane
    BAEL
    motywacja
    modele panelowe
    registered unemployment
    motivation
    panel data models
    Opis:
    The aim of the paper is an empirical analysis of factors affecting the scale of the divergences between the levels of registered and LFS unemployment rates in Poland in the years 2005–2014. The set of variables used for explaining this phenomenon includes potential sources of motivation (of economic, social and psychological origin) of the unemployed persons actively seeking employment. The research method used was econometric analysis of panel data across voivodships. The results showed some significant factors having impact on the discrepancies in differently measured unemployment rates. They represent: the level of income and wages, numer of economic entities, degree of urbanization, as well as education and professional experience of the unemployed, access to benefits and the responsibilities associated with family caring. The study confirms that the difference in the levels of alternative measures of unemployment is largely due to a different definition of commitment of the unemployed persons in seeking employment.
    Celem artykułu jest analiza empiryczna czynników wpływających na skalę rozbieżności między wartościami stopy bezrobocia rejestrowanego oraz bezrobocia według BAEL w Polsce w latach 2005–2014. Zestaw zmiennych wykorzystanych w ramach objaśniania badanego zjawiska obejmuje potencjalne źródła motywacji (o charakterze ekonomicznym, społecznym i psychologicznym) osób bezrobotnych do aktywnego poszukiwania zatrudnienia. Jako metodę badawczą zastosowano estymację modeli ekonometrycznych opartych na danych panelowych opisujących polskie województwa. Wykazano istotny wpływ czynników reprezentujących: poziom dochodów i wynagrodzeń, liczbę podmiotów gospodarczych, stopień urbanizacji, a także wykształcenie i doświadczenie zawodowe osób bezrobotnych, dostęp do zasiłków oraz obowiązki związane z opieką nad rodziną, na kształtowanie się różnic w wysokościach stóp bezrobocia. Otrzymane wyniki stanowią potwierdzenie tezy, zgodnie z którą, różnica we wskazaniach alternatywnych mierników bezrobocia wynika głównie z odmiennego zdefiniowania zaangażowania osób bezrobotnych w zakresie poszukiwania pracy.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2016, 5, 325
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie dynamicznych modeli panelowych w badaniach z zakresu finansów przedsiębiorstw na przykładzie modelowania transakcyjnej rezerwy płynności
    Dynamic panel data models in corporate finance research on the example of cash holdings
    Autorzy:
    Mirota, Fryderyk
    Nehrebecka, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/424925.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    transakcyjna rezerwa płynności
    dynamiczne modele panelowe
    symulacje Monte Carlo
    dobór adekwatnej metody estymacji
    Opis:
    Celem artykułu jest porównanie jakości oszacowań otrzymywanych w wyniku zastosowania estymatorów dynamicznych modeli panelowych w odniesieniu do badań z zakresu finansów przedsiębiorstw na przykładzie transakcyjnej rezerwy płynności oraz przedstawienie praktycznych wskazówek dla autorów artykułów empirycznych, służących poprawie jakości estymacji rozważanych przez nich modeli. Porównanie oszacowań przeprowadzono na podstawie symulacji Monte Carlo, wykorzystujących dane o spółkach notowanych na GPW w latach 1999-2012. Wykazano, iż długość panelu oraz występowanie korelacji między efektem indywidualnym podmiotu a początkowymi wartościami zmiennej objaśnianej determinują wybór adekwatnej metody estymacji.
    Źródło:
    Econometrics. Ekonometria. Advances in Applied Data Analytics; 2017, 4 (58); 37-61
    1507-3866
    Pojawia się w:
    Econometrics. Ekonometria. Advances in Applied Data Analytics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efekt redystrybucji oszczędności za pośrednictwem kanału kredytu handlowego
    Autorzy:
    Nehrebecka, Natalia
    Białek-Jaworska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950277.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    oszczędności
    kredyt handlowy
    kredyt bankowy
    zatory płatnicze
    efekt redystrybucji
    dynamiczne modele panelowe
    panelowy pVAR
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza efektu redystrybucji oszczędności od sprzedawcy do nabywcy za pośrednictwem kanału kredytu handlowego z uwzględnieniem potencjalnych skutków w postaci zatorów płatniczych. Analizę przeprowadzono na podstawie jednostkowych danych panelowych niezbilansowanych przedsiębiorstw, zatrudniających co najmniej 10 pracowników, zawartych w rocznych sprawozdaniach GUS F-02 z lat 1995-2012 (528 780 obserwacji). W badaniu wykorzystano panelowy model wektorowej autoregresji (pVAR). Wykazano efekt redystrybucji oszczędności przedsiębiorstw poprzez kanał kredytu handlowego udzielanego przez dostawców małym przedsiębiorstwom z niską płynnością
    Źródło:
    Financial Sciences. Nauki o Finansach; 2016, 1(26); 81-109
    2080-5993
    2449-9811
    Pojawia się w:
    Financial Sciences. Nauki o Finansach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie dynamicznych modeli panelowych w analizie determinant przestępczości w Polsce w latach 2005–2016
    Autorzy:
    Gadomski, Łukasz
    Malaczewski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022719.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    determinanty przestępczości
    model przestępczości
    dynamiczne modele panelowe
    determinants of crime
    model of crime
    dynamic panel models
    Opis:
    Celem niniejszego badania jest weryfikacja wpływu czynników zarówno ekonomicznych, jak i społecznych, mających wpływ na kształtowanie się przestępczości w Polsce. Dane wykorzystane w badaniu charakteryzują się częstotliwością roczną i prezentowane są w ramach przekroju wojewódzkiego. Przedział czasowy analizy obejmuje lata 2005–2016 z uwagi na ograniczenie dostępności danych. W ramach przeprowadzonych analiz dokonano weryfikacji istotności zmiennych: współczynnik feminizacji, inflacja, współczynniki urbanizacji oraz gęstości zaludnienia. Dodatkowo zdecydowano o uwzględnieniu w badaniu wskaźnika syntetycznego reprezentującego poziom jakości życia w regionie. Weryfikacja istotności wybranych zmiennych została przeprowadzona poprzez budowę modelu ekonometrycznego. Z uwagi na wykorzystanie danych panelowych oraz przekonanie autorów o występowaniu związku pomiędzy przeszłymi wartościami przestępczości a ich obecnymi realizacjami, zdecydowano się na wykorzystanie dynamicznych modeli panelowych (metoda FDGMM).
    The purpose of this study is to verify an impact of both economic and social factors affecting crime in Poland. The data used in the study is characterized by an annual frequency and is presented as a breakdown by voivodships. The time interval of the analysis covers the years 2005–2016 due to limited data availability. As part of the analyzes, the significance of following variables is verified: feminization rate, inflation, urbanization rates and population density. In addition, in the study a synthetic indicator representing the quality of life in the region is included. The significance of selected variables is verified by econometric model. Due to the use of panel data and the authors' conviction that there is a relationship between past crime values and their current implementations, it is decided to use dynamic panel models (FDGMM method).
    Źródło:
    Finanse i Prawo Finansowe; 2020, 1, 25; 29-47
    2391-6478
    2353-5601
    Pojawia się w:
    Finanse i Prawo Finansowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiskowa krzywa Kuznetsa w dekarbonizacji europejskich gospodarek
    Environmental Kuznets curve in decarbonisation of the European economics
    Autorzy:
    Jankowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/587092.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Modele panelowe
    Odnawialne źródła energii
    Środowiskowa krzywa Kuznetsa
    Environmental Kuznets curve
    Panel models
    Renewable energy sources
    Opis:
    Regulacje unijne, które nakładają na państwa członkowskie obowiązek ograniczenia emisji szkodliwych gazów cieplarnianych oraz zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w całkowitym zużyciu energii, bezpośrednio wpływają na kształt polityki energetycznej państw europejskich. Celem badania jest określenie wpływu wzrostu gospodarczego na emisję zanieczyszczeń poprzez weryfikację środowiskowej krzywej Kuznetsa oraz ocena wpływu wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na jakość środowiska. W badaniu oszacowano parametry modelu ekonometrycznego dla 29 państw europejskich w oparciu o zestaw danych panelowych z lat 2000-2011.
    The EU regulations which require Member States to reduce the emission of harmful greenhouse gases and increase the share of renewable energy sources in the total energy consumption have a direct impact on the shape of the energy policy of the European countries. The aim of this study is to determine the impact of the economic growth on the emission of pollutants by means of verification of the environmental Kuznets curve and the assessment of the impact of energy generation from renewable sources on the quality of the environment. The study estimates the parameters of the econometric model for 29 European countries on the basis of panel data from the years 2000-2011.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2016, 289; 51-61
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ANALIZA LOKALNYCH ZALEŻNOŚCI PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ NA PRZYKŁADZIE POWIATÓW WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO
    ANALYSIS OF LOCAL DEPENDENCIES OF INDUSTRIAL PRODUCTION ON THE EXAMPLE OF POVIATS OF THE LUBUSKIE VOIVODESHIP
    Autorzy:
    Szczuciński, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/453389.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Katedra Ekonometrii i Statystyki
    Tematy:
    rozwój lokalny
    powiaty
    dane przekrojowo-czasowe
    modele panelowe
    local development
    poviats
    cross-sectional time data
    panel models
    Opis:
    Rozwój lokalny rozumieć można jako proces wpływający na relacje między produkcją i konsumpcją oraz lokalne warunki życia na danym terytorium. W artykule przybliżono temat w przekroju powiatów województwa lubuskiego. Dokonano analizy opisowej struktury pracujących oraz zbadano zmiany wielkości produkcji sprzedanej przemysłu według powiatów. W celu modelowania zależności dotyczących kształtowania się produkcji sprzedanej, ze względu na specyfikę danych, użyto modele panelowe. Estymacji i weryfikacji, na tle zwykłego modelu regresji, poddano modele z efektami ustalonymi i losowymi.
    Local development can be understood as a process affecting the relation between production and consumption, and local living conditions in a given territory. The topic of the cross-section of poviats of the Lubuskie Voivodeship was presented in this dissertation. A descriptive analysis of the structure of employed was carried out and the changes in the volume of sold production of industry by poviats were examined. In order to model dependencies regarding the development of sold production, due to the specificity of the data, panel models were used. The models with fixed and random effects were subjected to estimation and verification in the context of the pooled regression model.
    Źródło:
    Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych; 2018, 19, 3; 274-283
    2082-792X
    Pojawia się w:
    Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes in cash levels of public companies in Poland in the period 2001–2019
    Zmiany poziomu środków pieniężnych w spółkach giełdowych w Polsce w latach 2001–2019
    Autorzy:
    Gajdka, Jerzy
    Pietraszewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140581.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-16
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    cash management
    cash and short-term investments
    panel models
    zarządzanie gotówką
    gotówka i inwestycje krótkoterminowe
    modele panelowe
    Opis:
    Background: The subject of this paper is related to cash management and determinants of companies’ cash holdings within the framework of corporate finance theory. One phenomenon that has received considerable attention is the upward trend in cash holdings of US public firms, which has been explored in a number of US studies. There are no studies explaining whether cash management trends in Poland are similar to those observed in the biggest world economy. In empirical studies devoted to cash management in Poland, the analysis of aggregate data has been of little interest. Research purpose: The focus of this article is on presenting the course of changes in cash holdings maintained by public companies listed on the Warsaw Stock Exchange in the period from 2001 to 2019 and explaining them in the framework of corporate finance theory. Methods: Changes in the average and aggregate cash-to-assets ratio were analysed. In order to determine how these changes of cash-to-assets ratios are explained with changes of selected macro- and microeconomic variables, linear regression models for firm-averages and panel data models were estimated. Conclusions: The study shows that changes in cash holdings of listed companies in Poland differed from the trends observed among big US corporations. It also indicates that companies’ approaches to cash management were very much aligned with that explained by the finance theory.
    Przedmiot badań: Przedmiotem artykułu jest zarządzanie gotówką oraz determinanty poziomu gotówki utrzymywanego przez firmy identyfikowane w ramach teorii finansów korporacyjnych. Jednym ze zjawisk, które przyciągnęło znaczącą uwagę w ostatniej dekadzie, jest rosnący trend poziomu gotówki utrzymywanej przez amerykańskie korporacje, będący przedmiotem licznych studiów literaturowych. Brakuje natomiast badań wyjaśniających, czy w Polsce obserwuje się podobne zjawisko jak w największej światowej gospodarce. Analizy w kategoriach danych zagregowanych dla polskich film nie wzbudziły jak dotąd większego zainteresowania. Cel badawczy: Podstawowym celem artykułu jest opis kształtowania się zmian w poziome środków pieniężnych utrzymywanych przez spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w latach 2001–2019 i wyjaśnienie ich w kontekście osiągnięć teorii finansów przedsiębiorstw odnoszących się do tego problemu. Metoda badawcza: Analizowano zmiany uśrednionych oraz zagregowanych wskaźników gotówki do aktywów w badanej grupie spółek giełdowych. Przedstawiono wyniki szacunków modeli regresji liniowej dla uśrednionych danych dla wszystkich firm oraz modeli panelowych, w których zmiany analizowanych wskaźników gotówkowych objaśniane są zmianami wybranych zmiennych mikro- i makroekonomicznych. Wyniki: Uzyskane rezultaty wskazują, że zmiany w wielkości zasobów środków pieniężnych utrzymywanych przez spółki giełdowe w Polsce nie były zbieżne z trendami obserwowanymi w odniesieniu do wielkich korporacji amerykańskich. Wyniki badań wskazują jednocześnie, że spółki przy zarządzaniu środkami pieniężnymi zachowywały się w sposób w znacznym stopniu przewidywalny przez teorię finansów.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2022, 122; 105-122
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determinanty inwestycji finansowych przedsiębiorstw w Polsce
    Determinants of Corporate Financial Investment in Poland
    Autorzy:
    Nehrebecka, Natalia
    Białek-Jaworska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/576024.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    inwestycje finansowe
    cash flow
    dynamiczne modele panelowe
    systemowy GMM
    financial investment
    savings
    dynamic panel data
    system GMM estimator
    Opis:
    The article aims to identify the determinants of short- and long-term corporate financial investment in Poland, with a particular emphasis on the saving and interest rates. We conducted the analysis based on unbalanced panel data for companies with at least 10 employees from the Polish Central Statistical Office’s GUS F-02 annual reports for 1995–2012. We used the system GMM estimator (Generalized Method of Moments; Arellano, Bover 1995; Blundell, Bond 1998) to estimate the parameters, and we applied a robust variance-covariance matrix. The research findings show a significant negative correlation between financial investments and cash flow, which means that liquidity problems in the core business induce companies to increase long-term financial investments (securities) as a precautionary motive. By contrast, the accumulation of surplus cash from operating activities in the form of savings increases long-term financial investments. The research also points to a positive impact of the real interbank overnight interest rate. This means that higher interest rates increase the opportunity cost of investments in fixed capital and may encourage companies to spend their savings on buying financial assets (interest rate channel of monetary policy) instead of investing in fixed capital or research and development (R&D).
    W artykule zidentyfikowano determinanty wielkości inwestycji finansowych przedsiębiorstw w Polsce i ich zależności od oszczędności i stopy procentowej. Analizę przeprowadzono na podstawie jednostkowych danych panelowych niezbilansowanych przedsiębiorstw, zatrudniających co najmniej 10 pracowników, zawartych w rocznych sprawozdaniach GUS F-02 z lat 1995–2012. Do oszacowania parametrów wykorzystano systemowy estymator GMM (Generalised Methods of Moments; por. Arellano, Bover [1995]; Blundell, Bond [1998]) z odporną macierzą wariancji-kowariancji. Wykazano istotną ujemną zależność między inwestycjami finansowymi a nadwyżką pieniężną wygenerowaną z działalności operacyjnej, co oznacza, że problemy z utrzymaniem płynności w podstawowej działalności skłaniają przedsiębiorstwa do zwiększania długoterminowych inwestycji finansowych zgodnie z motywem przezornościowym. Natomiast akumulacja nadwyżki pieniężnej z działalności operacyjnej w postaci oszczędności powoduje wzrost długoterminowych inwestycji finansowych. Wykazano też dodatni wpływ realnej międzybankowej stopy procentowej overnight. Potwierdza to występowanie motywu przezornościowego. Łącznie uzyskane wyniki pozwalają wnioskować, iż wzrost stóp procentowych oznacza rosnący koszt alternatywny inwestycji w środki trwałe i może zachęcać firmy do przeznaczenia oszczędności na zakup aktywów finansowych (kanał stopy procentowej polityki pieniężnej) zamiast na inwestycje w środki trwałe lub prace rozwojowe (B+R).
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2016, 283, 3; 35-55
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foreign direct investment as a stimulant in productivity convergence process between Visegrad Countries and UE-15
    Bezpośrednie inwestycje zagraniczne jako stymulanta konwergencji produktywności pomiędzy krajami Grupy Wyszehrackiej a UE-15
    Autorzy:
    Wojciechowski, Liwiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654488.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    bezpośrednie inwestycje zagraniczne
    konwergencja produktywności
    modele panelowe
    Grupa Wyszehradzka
    foreign direct investment
    convergence of productivity
    panel model
    Visegrad Group
    Opis:
    Wyjaśnienie przyczyn i stopnia zróżnicowania zamożności krajów pozostaje wciąż ważnym tematem w ekonomii. Teorie wzrostu gospodarczego skupiają się zasadniczo na identyfikacji długookresowych determinant oraz źródeł zróżnicowania tempa wzrostu gospodarczego, co z kolei wiąże się z pojęciem konwergencji realnej. Biorąc pod uwagę zasilające oddziaływanie kapitału zagranicznego na gospodarkę, w obliczu dynamicznego napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do gospodarek krajów rozwijających się, zasadne wydaje się włączenie tej kategorii makroekonomicznej w modelowaniu procesów konwergencji, w szczególności konwergencji produktywności. Produktywność gospodarki zdeterminowana jest bowiem rozmiarami akumulacji kapitału (krajowego i zagranicznego), stopą oszczędności oraz szeregiem innych uwarunkowań. Autor stawia hipotezę, ze obecność BIZ przyczyniała się do przyspieszenia tempa konwergencji realnej pomiędzy krajami Grupy Wyszehradzkiej a krajami UE-15. W badaniu na poziomie krajowym zdezagregowanym zgodnie z klasyfikacją NACE za lata 2000–2014 wykorzystano dane panelowe określające m.in. produktywność oraz stopień penetracji BIZ w gospodarce (sekcji) w kraju goszczącym. Badanie wskazuje na występowanie warunkowej β-konwergencji o zróżnicowanym tempie w przekroju krajów, sektorów i czasu. Przeprowadzona analiza dostarcza informacji w zakresie zasadności prowadzenia sektorowej polityki sprzyjającej wzrostowi zaangażowania kapitału zagranicznego ukierunkowania na zmniejszenie luki produktywności pomiędzy krajami rozwijającymi się, a rozwiniętymi należącymi do wspólnego ugrupowania, jakim jest Unia Europejska.
    The explanation of reasons and degree of differentiation of wealth between countries remains an important issue in economics today. Theories of economic growth are focused principally on the identification of the long-term determinants of diversification of sources and economic growth, which in turn is associated with the notion of real convergence. Given the supply role of foreign capital that impacts on the economy, in the face of dynamic inflow of foreign direct investment (FDI) into developing countries’ economies, it seems reasonable to include it in convergence process modelling, especially in the modelling of the convergence of productivity. The productivity of the economy is in fact determined by the size of the capital accumulation (both domestic and foreign), savings rate and a number of other conditions. The author hypothesized that the presence of FDI contributes to the acceleration of pace of real convergence between Visegrad countries and EU-15. In this study we estimate interactions between FDI and productivity at both national and NACE level in the years 2000–2014. We concider, in panel data form, among others, productivity in terms of gross value added per employee, degree of penetration of FDI in the economy of the host country. Results suggest conditional β-convergence of productivity existence however they vary across countries, sectors and time. The analysis provides recommendations regarding the arguments for the sectoral policy aimed at encouraging foreign capital to increase its involvement, focusing on reducing productivity gap between the developing and developed countries belonging to European Union.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2016, 6, 326
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena wsparcia publicznego rolnictwa w Polsce – wybrane zagadnienia
    Selected aspects in evaluation of public funding in Polish agriculture
    Autorzy:
    Grzelak, M.M.
    Wiktorowicz, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/572863.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    Polska
    integracja europejska
    rolnictwo
    obszary wiejskie
    pomoc finansowa
    pomoc publiczna
    Plan Rozwoju Obszarow Wiejskich
    gospodarstwa rolne
    dochodowosc
    modele panelowe
    lata 2002-2007
    Opis:
    Integracja europejska stworzyła nowe warunki funkcjonowania polskiej gospodarki. Rozwój wsi i rolnictwa zależy w dużej mierze od wysokości transferów z budżetu krajowego jak i unijnego, co stwarza szansę na uruchamianie procesów modernizacyjnych w rolnictwie i pozwala na dokonanie szybkich zmian społeczno-ekonomicznych na wsi. Celem artykułu jest wstępna ocena efektywności wykorzystania wsparcia budżetowego (zarówno krajowego, jak i unijnego) rolnictwa w Polsce. Analiza przeprowadzona zostanie w oparciu o dane systemu FADN z wykorzystaniem modeli panelowych.
    European integration created new conditions for functioning of Polish economy. The development of rural areas and agriculture depends to a large extent on the financial support from the national budget and from the EU. This creates a chance to implement a modernisation process in agriculture and allows for effective social and economic changes in agriculture.The aim of this paper is to make a preliminary evaluation of effectiveness of public funding from the national and the EU budget in Polish agriculture. The analysis will be based on data from the FADN system with application of panel models.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego; 2009, 07(22)
    2081-6960
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konwergencja czy dywergencja regionów włoskich?
    Convergence or Divergence of Italian Regions?
    Autorzy:
    Pastuszka, Sławomir
    Skrzypek, Jurand
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/575960.pdf
    Data publikacji:
    2017-04-30
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    β i σ konwergencja/dywergencja
    regiony włoskie
    dynamiczne modele panelowe
    β and σ convergence/divergence
    Italian regions
    global financial crisis
    dynamic panel data models
    Opis:
    The paper seeks to determine the occurrence of either convergence or divergence processes between Italian regions and to establish whether these processes are permanent or periodical in character. To achieve this aim, the authors use the following methods: analysis of the literature, clustering analysis, estimation of dynamic panel data models, and other statistical methods. The research is based on data downloaded from the Italian National Institute of Statistics (Istat). Four variables were taken into consideration: GDP per capita, investments per capita, gross wages per worker, and the unemployment rate. The study covered the period from 2000 to 2013, including a breakdown into two sub-periods: 2000-2007 (before the global financial crisis) and 2008-2013 (after the start of the crisis). The authors have demonstrated that both convergence and divergence processes occur between Italian regions, but they take place mainly within macro-regions and refer to individual variables. Only in the case of the unemployment rate is it possible to speak of convergence as a general trend that occurs both nationwide and within macroregions. However, according to the authors, this trend may largely be due to factors such as labor migration from the south to the north of Italy, combined with hidden unemployment in agriculture and tourism. Moreover, official statistics omit unemployed persons seeking employment in the country’s southern regions. If the existing processes continue within Italy’s macroregions, they will likely increase the development gap between the Mezzogiorno area and the northern and central parts of the country.
    Głównym celem artykułu jest próba ustalenia, czy między regionami włoskimi występuje zjawisko konwergencji czy też dywergencji w poziomie rozwoju i czy te procesy miały trwały czy okresowy charakter. Do osiągnięcia tego celu wykorzystano metody: analizy literatury przedmiotu, analizy skupień, estymacji dynamicznych modeli panelowych oraz inne metody statystyczne. Badanie opiera się na danych zaczerpniętych z Urzędu Statystycznego Włoch ISTAT i obejmuje takie zmienne, jak PKB per capita, inwestycje per capita, wynagrodzenia brutto oraz stopy bezrobocia. Badaniem objęto lata 2000-2013, wyodrębniając jednocześnie podokres 2000-2007, przed globalnym kryzysem finansowym oraz 2008-2013, po rozpoczęciu kryzysu. Autorzy wykazali, że między regionami włoskimi występują zarówno procesy konwergencji, jak i procesy dywergencji, lecz zachodzą one głównie wewnątrz makroregionów i dotyczą jedynie pojedynczych zmiennych. Tylko w przypadku stopy bezrobocia można mówić o konwergencji jako o zjawisku ogólnym, które występuje zarówno w skali całego kraju, jak i wewnątrz makroregionów. Zdaniem autorów, to zjawisko może mieć charakter pozorny, związany z m.in. migracją zarobkową bezrobotnych z południa na północ Włoch, ukrytym bezrobociem w rolnictwie i turystyce, a także z pominięciem w ewidencji bezrobotnych osób zniechęconych do poszukiwania pracy w południowowłoskich regionach. Dalsze utrzymanie się bieżących trendów wewnątrz makroregionów prawdopodobnie spowoduje powiększenie się luki rozwojowej regionów Mezzogiorno, względem północnej i środkowej części Włoch.
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2017, 288, 2; 101-130
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola kredytu handlowego w finansowaniu przedsiębiorstw
    The Role of Trade Credit in Business Operations
    Autorzy:
    Białek-Jaworska, Anna
    Nehrebecka, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/574243.pdf
    Data publikacji:
    2015-10-31
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    kredyt handlowe
    należności
    finanse przedsiębiorstw
    dynamiczne modele panelowe
    systemowy estymator GMM
    trade credit
    receivables
    corporate finance
    dynamic panel data models
    Generalized Method of Moments (GMM)
    Days Payable Outstanding
    cash conversion cycle
    Opis:
    The paper analyzes the importance of trade credit in the financing of enterprises in Poland and identifies factors determining the use of trade credit by Polish companies. Companies receive trade credit from their suppliers, while also extending credit to their own customers, the authors say. They analyze trade credit in net terms, looking at the difference between trade credit obtained and extended by companies. Trade credit received was measured as trade liabilities not including current expenses. Net trade credit is determined by factors including the size of the company, the industry it represents, the proportion of exports in total sales, and the proportion of foreign ownership in share capital. The analysis is based on panel data collected by Poland’s Central Statistical Office (GUS), specifically its F-02 annual reports for the 1995–2011 period. The Generalized Method of Moments (GMM) was used to estimate the coefficients of the model. The research shows that low sales profitability, a long Days Payable Outstanding period, low debt capacity, and a long cash conversion cycle are good predictors of the use of trade credit, the authors say. Their paper validates the hypothesis that greater growth opportunities and a greater ability to generate cash surpluses lead to an increase in trade credit extended. The authors also conclude that trade credit increases with an increase in the size of companies and that large companies tend to offer more trade credit. This is accompanied by a decreased propensity to incur credit and a smaller volume of net trade credit received, the authors say.
    Celem artykułu jest przeanalizowanie znaczenia kredytu handlowego w finansowaniu przedsiębiorstw w Polsce oraz zidentyfikowanie determinant wykorzystania przez polskie przedsiębiorstwa kredytu handlowego. Przedsiębiorstwa zarówno zaciągają kredyt handlowy u dostawców, jak i udzielają go odbiorcom. Analizowano kształtowanie się kredytu handlowego netto, tj. znaku i wielkości różnicy między zaciąganym a udzielanym kredytem handlowym w Polsce. Zaciągany kredyt handlowy mierzono jako zobowiązania z tytułu dostaw i usług bez wydatków bieżących, tj. skorygowane o bieżące zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług w wysokości średnich miesięcznych wydatków związanych z prowadzeniem działalności podstawowej (1/12 zużycia materiałów i energii oraz kosztów usług obcych). Analizę empiryczną przeprowadzono na podstawie jednostkowych danych panelowych ze sprawozdań GUS: rocznych F-02 za lata 1995−2011 (około 50 tys. przedsiębiorstw rocznie). Do oszacowania parametrów wykorzystano odporny systemowy estymator GMM. Wykazano, iż niska rentowność sprzedaży, długi cykl zobowiązań, niska zdolność kredytowa i długi cykl środków pieniężnych są dobrymi predykatorami korzystania z kredytu handlowego. Zweryfikowano też hipotezy, że wyższe możliwości wzrostu i wyższa zdolność do generowania pieniężnej nadwyżki finansowej zwiększają wielkość udzielanego kredytu handlowego. Wraz ze wzrostem wielkości przedsiębiorstwa rośnie skłonność do udzielania kredytu handlowego i wolumen udzielanego kredytu handlowego, a maleje skłonność do zaciągania kredytu handlowego netto i wielkość zaciąganego kredytu handlowego netto.
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2015, 279, 5; 33-64
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Istotność wskaźników finansowych a credit rating banku w czasie kryzysu
    Significance of Financial Indicators and Banks’ Credit Ratings During Crisis
    Autorzy:
    Chodnicka-Jaworska, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/655465.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    credit rating banku
    cykl koniunkturalny
    panelowe modele probitowe
    bank’s credit
    business cycle
    probit panel data models
    Opis:
    The main aim of the paper is analysis of behaviour of banks’ credit ratings during the boom and economic downturns by taking account the financial indicators. It has been made a literaturę review, and there have been put the following hypotheses: During the financial crisis it has been observed the stronger impact of the financial indicators. Banks’ notes during the economic downturns are lower than during boom period. To the analysis there have been used quarterly data for 1998–2016 period of time for European banks. To the analysis there have been used quarterly data from 1998–2016. Hypotheses were verified by using the ordered panel probit models for long term issuer credit ratings. The studies show that, during the crisis, Fitch and Moody’s banks’ credit ratings are lower than during the boom. Furthermore, it was noted that S&P’s notes are insensitive to the analysed changes.
    Głównym celem artykułu jest analiza zachowania credit ratingu banku w czasie koniunktury i dekoniunktury gospodarczej, przy uwzględnieniu wskaźników finansowych. Na podstawie przeglądu literaturowego postawiono następujące hipotezy badawcze: „Podczas kryzysu w sektorze bankowym występuje silniejszy wpływ wskaźników adekwatności kapitałowej” oraz „Noty ratingowe banków podczas dekoniunktury są niższe niż w okresie prosperity”. Do badania wykorzystano dane kwartalne z lat 1998–2016 dla europejskich banków. Postawione hipotezy zostały zweryfikowane przy użyciu panelowych uporządkowanych modeli probitowych dla długoterminowych credit ratingów banków. Przeprowadzone badania dowodzą, że w momencie kryzysu rating nadawany przez Fitch i Moody bankom jest niższy niż w okresie koniunktury w sektorze bankowym. Ponadto zauważono, iż noty S&P są niewrażliwe na analizowane zmiany.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2018, 1, 333
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ credit ratingu inwestorów na rating banków europejskich
    Impact of investors credit ratings on credit ratings of European banks
    Autorzy:
    Chodnicka-Jaworska, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/485266.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Bankowy Fundusz Gwarancyjny
    Tematy:
    credit rating
    uporządkowane panelowe modele logitowe
    udziałowcy
    ryzyko upadłości
    ordered panel logit data models
    shareholders
    default risk
    Opis:
    Celem pracy stało się zbadanie wpływu determinant finansowych, w tym wpływu credit ratingu inwestorów, na credit ratingi banków. Dokonano przeglądu literaturowego i na jego podstawie postawiono następującą hipotezę: credit rating banków uzależniony jest od kondycji finansowej ocenianego podmiotu oraz credit ratingu głównych inwestorów. Do zweryfikowania postawionej hipotezy badawczej wykorzystano uporządkowane logitowe modele panelowe. Badanie przeprowadzono na bankach europejskich, które miały nadany rating długoterminowy przez trzy największe agencje, tj. Fitch, Moody i S&P. Do analizy wykorzystano dane kwartalne dla lat 1998–2016. Okazało się, że credit rating banku determinowany jest przede wszystkim wskaźnikami adekwatności kapitałowej i jakości aktywów. Istotny statystycznie wpływ wywiera credit rating kraju, w jakim dany bank funkcjonuje. Credit rating banku determinowany jest obecnością rządu jako jednego z inwestorów (rating Moody ulega obniżce, podczas gdy S&P się poprawia) oraz ratingiem akcjonariuszy.
    The aim of the study is to examine the impact of financial determinants, including the impact of the investors credit ratings, on banks credit ratings. Having made a literature review and the following hypothesis has been put: The bank’s credit rating depends on the financial condition of the rated entity and the credit ratings of the major investors. The logit panel data models were used to verify the hypothesis. The study was conducted at European banks, which have received the long-term ratings by the three largest agencies, Fitch, Moody, and S&P. The analysis used the quarterly data for the years 1998–2016. It turned out that the bank’s credit rating was determined by capital adequacy ratios and asset quality. The credit rating of the country, where the bank operates, is significant. The bank’s credit rating is determined by the presence of the government as one of investors (Moody’s rating downgrades while S&P is improving) and shareholder.
    Źródło:
    Bezpieczny Bank; 2017, 3 (68); 39-58
    1429-2939
    Pojawia się w:
    Bezpieczny Bank
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spatio‑Temporal Analysis of the Impact of Credit Rating Agency Announcements on the Government Bond Yield in the World in the Period of 2008–2017
    Przestrzenno‑czasowa analiza wpływu ogłoszeń agencji ratingowych na rentowność obligacji skarbowych na świecie w latach 2008–2017
    Autorzy:
    Szulc, Elżbieta
    Wleklińska, Dagna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/655017.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    obligacje skarbowe
    rating obligacji
    rentowność obligacji
    modele przestrzenne dla połączonych danych przekrojowo‑czasowych
    dynamiczne przestrzenne modele panelowe
    government bonds
    bond rating
    bond yield
    dynamic spatial models for pooled time series and cross‑sectional data
    dynamic spatial panel data models
    Opis:
    Artykuł dotyczy wpływu ogłoszeń publikowanych przez agencje ratingowe na rentowność obligacji skarbowych wybranych krajów świata. Oceny przyznawane dłużnym papierom wartościowym ze względu na standing finansowy emitenta stanowią ważną determinantę ich rentowności. Wśród czynników wpływających na stopę zwrotu danego instrumentu dłużnego, oprócz czynników idiosynkratycznych, czyli związanych z gospodarką emitenta, oraz globalnych, wymienia się także oceny ratingowe krajów powiązanych. Badania empiryczne przeprowadzone w tym zakresie dowodzą ponadto, że relacja ta ma charakter asymetryczny. Pozwala to przypuszczać, że korzystne informacje dotyczące poprawy ratingów obligacji skarbowych nie znajdują odzwierciedlenia w spadku ich rentowności. Celem artykułu jest analiza interakcji między rentownością dziesięcioletnich obligacji skarbowych emitowanych przez wybrane gospodarki. Przedmiotem szczególnego zainteresowania jest ocena wpływu pozytywnych i negatywnych zmian ratingów, dokonywanych przez międzynarodowe agencje, na rentowność obligacji emitowanych przez inne gospodarki niż kraj, do którego odnosi się ocena. Zakres analizy dotyczy dziesięcioletnich obligacji skarbowych emitowanych przez czterdzieści krajów w latach 2008-2017. W pracy wykorzystano przestrzenne modele dla połączonych danych przekrojowych i szeregów czasowych, w tym dynamiczne przestrzenne modele panelowe.
    The paper concerns the impact of announcements published by rating agencies on the government bond yield in selected countries of the world. Ratings assigned to debt securities on account of the issuer’s financial standing are an important determinant of their yield. Factors that affect the rate of return of a given traded debt, in addition to idiosyncratic factors, i.e. those related to the issuer’s economy, and global factors, also include the ratings of connected countries. Moreover, empirical studies carried out in this area prove that the relationship is asymmetrical. This allows us to suppose that favourable information concerning the improvement of government bond ratings is not reflected in the decrease in their yield. The aim of the paper is the analysis of interactions between the yields of 10‑year government bonds issued by selected economies. A subject that is of particular interest is the evaluation of the impact of positive and negative changes in credit rating assessments made by international agencies on the yield of bonds issued by other economies than the country concerned in the assessment. The spatial scope of the analysis concerns 10‑year government bonds issued by 40 countries in the period of 2008-2017. In the study, dynamic spatial models for pooled time series and cross‑sectional data and dynamic spatial panel data models were used.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2019, 3, 342; 133-150
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamiczno‑przestrzenna analiza zjawiska przenoszenia zmienności między rynkami reprezentującymi różne klasy aktywów z uwzględnieniem zmian cen ropy naftowej w latach 2000–2015
    Spatio‑Temporal Analysis of the Phenomenon of Volatility Transfer Between the Markets Representing Different Assets Classes with Regard to the Changes of the Crude Oil Prices in the Period of 2000–2015
    Autorzy:
    Wleklińska, Dagna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/659256.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    rynek akcji
    rynek obligacji
    zmienność
    przenoszenie zmienności
    fizyczna i ekonomiczna odległość
    przestrzenne modele panelowe
    macierz sąsiedztwa
    equity market
    bond market
    exchange rates
    volatility
    volatility transfer
    physical and economic distance
    spatial panel models
    connectivity matrix
    Opis:
    In the face of the numerous turbulence on the global financial markets the need for a more profound look at the phenomenon of volatility transfer between different markets increases because as a consequence of this phenomenon the increase in volatility in one market may lead to the appearance of an increased volatility on another. In the case of these relationships spatial displacement can also be observed, consisting in reactions of the market in one country on the changes taking place in other markets in other countries. In this approach, the analysis is carried out on the assumption that the markets are located in a metric space, where the relationship between the variables describing these markets are the functions of the physical or more likely economic distance between them. The aim of this article is to determine whether, in the context of the phenomenon of the price volatility transfer between different assets classes, a certain spatial relationships between them could be disclosured. Subsequently, in case of occurrence of supposed dependences, an attempt to identify the possible spatial relationships between the market in one country and markets located in the neighboring countries was made. To identify the spatial relationships dynamic spatial panel models were introduced. The research includes the markets of equities, bonds and foreign exchange markets representing selected countries in Europe and Asia in the period of 2000–2015.
    W obliczu licznych turbulencji na globalnym rynku finansowym wzrasta potrzeba głębszego przyjrzenia się zjawisku przenoszenia zmienności, gdyż w jego konsekwencji wzrost zmienności na jednym rynku może prowadzić do pojawienia się podwyższonej zmienności na innym. W przypadku tych zależności istotne wydają się zwłaszcza przesunięcia przestrzenne przejawiające się w reakcjach danego rynku w jednym kraju na zmiany dokonujące się na tym rynku w innych krajach. W podejściu tym analizy przeprowadza się przy założeniu, że rynki są zlokalizowane w przestrzeni metrycznej, gdzie zależności między zmiennymi opisującymi te rynki są funkcjami fizycznej lub częściej ekonomicznej odległości między nimi. Celem artykułu jest sprawdzenie, czy w kontekście zjawiska przenoszenia zmienności między rynkami poszczególnych klas aktywów dochodzi do ujawnienia się pewnych związków przestrzennych między nimi. Identyfikacji ewentualnych zależności przestrzennych dokonano z wykorzystaniem dynamicznych panelowych modeli przestrzennych. Analizie poddano rynki akcji oraz dziesięcioletnich obligacji skarbowych reprezentujące wybrane kraje europejskie. Zakres czasowy badania objął lata 2000–2015.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2017, 6, 332; 51-72
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efektywność techniczna polskiego sektora banków komercyjnych
    Technical Efficiency of the Polish Commercial Banking Sector
    Autorzy:
    Wawrzyniak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053586.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-18
    Wydawca:
    Bankowy Fundusz Gwarancyjny
    Tematy:
    Efektywność techniczna banków
    polski sektor bankowy
    stochastyczne modele graniczne
    dane panelowe.
    bank technical efficiency
    polish banking sector
    stochastic frontier analysis
    panel data.
    Opis:
    Celem artykułu jest zbadanie efektywności polskiego sektora banków komercyjnych. Autor oszacował parametry stochastycznego modelu granicznego używając danych o 24 polskich bankach komercyjnych pochodzących z lat 2011-2018. Na potrzeby konstrukcji modelu przyjęto jeden produkt (wartość udzielonych kredytów i inwestycji w papiery wartościowe) oraz trzy czynniki produkcji: nakład finansowy (środki z depozytów), pracę (mierzony liczbą pracowników) oraz nakład fizyczny. Uzyskane rezultaty sugerują relatywnie wysoki poziom efektywności technicznej (około 85%), która w badanym okresie wykazywała tendencje rosnącą. Malejący efekt skali (wynoszący przeciętnie poniżej 1) sugeruje, że polski sektor banków komercyjnych znajduje się w fazie dojrzałości. Zgodnie z oczekiwaniem głównym czynnikiem determinującym wielkość produkcji są depozyty (elastyczność powyżej 0.8) przy istotnie mniejszym poziomie elastyczności pozostałych dwóch czynników (poniżej 0.1). Dodatkowo poddano analizie wpływ wielkości banku oraz pochodzenia kapitału dominującego w banku na zmiany poziomu efektywności. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że nie ma różnicy w przeciętnym poziomie efektywności pomiędzy bankami dużymi i małymi. Ponadto wykazano, że banki z dominującym kapitałem zagranicznym mają przeciętnie wyższą efektywność niż banki krajowe.
    The main purpose of this article is to analyze the efficiency of the polish commercial banking sector. In order to do this, the author estimated a stochastic frontier function using the information about 24 Polish commercial banks during the period 2011-2018. For the purpose of the estimation, the author defined one product (the value of granted loans and investments in securities) and three inputs: financial (value of deposits), labour (number of employees) and fixed. The results suggest a relatively high level of technical efficiency (c.a. 85%), which increased throughout the years. The decreasing trend in return-to-scale factor (which is on average below 1) suggests that the polish commercial banking’s sector is mature. In line with the expectations, the most important input is the value of deposits (with a level of elasticity higher than 0.8). The remaining two inputs exhibit significantly lower level of elasticity (lower than 0.1). In addition, the author tested if a bank’s size or bank’s capital origin (domestic or foreign) have an influence on the efficiency. The conducted analysis led to the conclusion that there is no difference in average level of efficiency between big and small banks. On the other hand, banks with a majority of foreign capital have on average a higher level of efficiency compared to domestic banks. Key words: bank technical efficiency, polish banking sector, stochastic frontier analysis, panel data.
    Źródło:
    Bezpieczny Bank; 2021, 82, 1; 92-112
    1429-2939
    Pojawia się w:
    Bezpieczny Bank
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ niepewności makroekonomicznej na oszczędności przedsiębiorstw
    Impact of Macroeconomic Uncertainty on Corporate Savings
    Autorzy:
    Nehrebecka, Natalia
    Brzozowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/576047.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-31
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    niepewność makroekonomiczna
    szoki idiosynkratyczne
    oszczędności
    dane panelowe
    GMM
    system GMM
    szeregi czasowe
    modele klasy ARCH/GARCH
    macroeconomic uncertainty
    idiosyncratic shocks
    savings
    panel data
    system GMM estimator
    time series
    ARCH/GARCH models
    Opis:
    The article aims to verify the impact of macroeconomic uncertainty and idiosyncratic shocks on corporate savings and the cash holdings of companies in Poland. The analysis is based on an unbalanced panel data for companies with at least 10 workers for the 1995–2012 period, as provided by Poland’s Central Statistical Office (GUS) in its GUS F-02 reports. To verify the impact of macroeconomic uncertainty on savings, models were estimated using the GMM estimator with HAC, and the influence of idiosyncratic shocks on corporate savings was identified with use of a robust system GMM estimator. The study shows that Polish companies tend to adapt their savings and cash resources to the level of macroeconomic uncertainty. The findings also indicate that companies maintain a security buffer in the form of accumulated savings as a precaution for fear of idiosyncratic shocks.
    Celem artykułu jest weryfikacja wpływu niepewności makroekonomicznej i szoków idiosynkratycznych na oszczędności i zasoby środków pieniężnych przedsiębiorstw w Polsce. Analizę przeprowadzono na podstawie jednostkowych niezbilansowanych danych panelowych przedsiębiorstw, zatrudniających co najmniej 10 pracowników, zawartych w rocznych sprawozdaniach GUS F-02 z lat 1995–2012. W przypadku weryfikacji wpływu niepewności makroekonomicznej na oszczędności oszacowano modele za pomocą estymatora GMM z błędami HAC, natomiast identyfikacji wpływu szoków idiosynkratycznych na oszczędności dokonano za pomocą odpornego estymatora systemowego GMM. Polskie przedsiębiorstwa dostosowują posiadane oszczędności i zasoby środków pieniężnych do poziomu niepewności makroekonomicznej. Uzyskane wyniki wskazują też na motyw przezornościowy utrzymywania bufora bezpieczeństwa w postaci zgromadzonych oszczędności z obawy przed szokami idiosynkratycznymi.
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2016, 285, 5; 51-69
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-26 z 26

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies