Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Mit" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 344
Tytuł:
Jak zdefiniować mit literacki, czyli o (rozwiązanym) problemie francuskich literaturoznawców
Autorzy:
Marcin, Klik,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897286.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
mit literacki
nowa definicja
mit jako powtórzenie
archetyp
temat
motyw
Opis:
Due to extreme discrepancies in comprehension of the literary myth, many modern literary scholars consider it as a very broad concept which may be used for any occasion to define any research subject. The myth is often identified with an archetype, a theme or a motif, which leads to misunderstandings. The author of this study proposes to apply a term of the literary myth only to stories about certain events, retold in various works, whose heroes are particular people or beings with human features. This “minimum” definition of the literary myth, which does not take into account the characteristics and functions that are usually attributed to the myth, and which at the same time allows to distinguish it from other concepts used in literary studies, may be a starting point for studies of various kinds and is intended by the author to facilitate the theoretical discussion on the myths in literature.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(1 (452)); 147-157
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O micie uroczej Italii i przystojnego Włocha w najnowszych polskich powieściach romansowych
Autorzy:
Pytel, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646025.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Włochy
stereotyp
mit
przestrzeń
romans
Opis:
The myth of lovely Italy and handsome Italian men in the contemporary Polish romance novels Abstract The article aims at explaining the phenomenon of mass interest in Italy as a setting forcontemporary Polish romance novels. In order to understand said phenomenon, the authoranalyzes three romance novels published within the last decade. The article is divided intothree parts corresponding to aspects of the analyzed phenomenon: representation of thespace of Italy, representations of the Italian men and descriptions of changes occurring infemale characters due to their stay in Italy. The analysis, conducted with the use of Barthes’concept of myth, results in detailed description of elements of Italian myth and conceptsrelated to it. Keywords: Italy, stereotype, myth, space, romance
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2017, 17; 220-234
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit armii gen. Berlinga w kinie wojennym PRL w latach 1960–1989
Autorzy:
Polniak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608919.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
mit
pamięć
propaganda
wojsko
wojna
Opis:
Artykuł prezentuje mit armii gen. Zygmunta Berlinga rozwijany w propagandzie i filmie PRL w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. W tekście wskazano najważniejsze źródła omawianego mitu oraz formy jego artykulacji. Tekst prezentuje cztery główne elementy mitu: armię Berlinga jako armię narodową, obraz żołnierza, mit armii Berlinga jako mit zwycięstwa oraz mit armii Berlinga jako element mitu początku nowej państwowości. Artykuł prezentuje polityczno-historyczną oraz kulturową genezę mitu armii Berlinga. The myth of Gen. Berling in the war movies of the Polish People’s Republic after 1960The article discusses the myth of the army of General Zygmunt Berling developed in communist propaganda and in Polish movies of the 1960s and the 1970s. The text identifies the main source of this myth and the basic forms of its propagation. The four main elements of the myth are identified: Berling’s Army as a national army, the soldier’s image, the myth of Berling’s Army as a fictional victory and the myth of Berling’s Army as part of the fictional beginning of the new state.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2017, 49, 1
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit totalitaryzmu i Platońska filozofia demokracji
Autorzy:
PARADOWSKI, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615957.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
mit
totalitaryzm
Platońska filozofia demokracji
Opis:
A certain trend in political philosophy has associated Plato with a totalitarian tradition, which is disputed in this paper. The author argues that Plato could be included in the political philosophy of a democratic type, referring to the interpretation of the theory of ideas, presented in the text. This interpretation involves a certain understanding of the idea of the Good and the two principal methods of defining it, as well as ‘Plato’s dilemma’ (the Good above the Demiurge versus the Demiurge above the Good), and a peculiar Platonic way to resolve this dilemma. Additionally, the author confronts Plato’s dilemma with the axiological duality of the cultural message conveyed by the Old Testament. The author develops a hypothesis that especially (albeit not exclusively) as the author of The Republic, Plato laid the foundations for the political philosophy in general, but also, despite the disapproval of the Athenian democracy he manifested, for the philosophy of democracy, perceived as a kind of order, based on defining the Good by means of dialogue and the prevalence of so-defined Good over any kind of ‘Demiurge’, including a political Demiurge.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2010, 3; 125-139
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Moc bowiem w słabości się doskonali” – wizerunek matki w neosentymentalnym opowiadaniu Счастливые Ludmiły Ulickiej
“Strength is made perfect in weakness” – image of a mother in a neosentimental short story The Happy by Ludmila Ulitskaya
Autorzy:
Tarkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951254.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
neosentymentalizm
bajka
mit
archetyp
postmodernizm
Opis:
The aim of this article is to approach a way by which the author construes semantisation of the mother-woman in a mythological-biblical manner, taking into account a neosentimental context of poetics of the analysed text, including the basic motif of the text which is a child’s death. Apart from that, we are referring to an archetypical image of a woman present in Russian folkloristic tradition as well as in a classical 19th century one, especially the image of “a little man”. A basic idea of the short story is not only a description of a tragic calamity, but also, in connection with the text being situated in the aforementioned tradition and its traits of dialogue with it, adding new contents, a proposal of their new interpretation, mainly considering a mother’s image.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody Zofii Nałkowskiej
Waters of Zofia Nałkowska
Autorzy:
Marzec, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392344.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
wyobraźnia akwatyczna
kompleks Ofelii
mit Ofelii
Opis:
The article treats the aquatic imagination of Zofia Nałkowska in her early and late works. The matter of water is in Nałkowska’s writing strongly connected with an image of women, but, as the author claims, not in the way Gaston Bachelard pointed out in his works. Nałkowska throughout her writing attemped to re-think and re-write the Ophelia complex (or the Ophelia myth), indicating cultural and social aspects of women’s choices. The more adequate theory describing women’s relation with water is the one proposed in Luce Irigaray’s essays.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2011, 16; 81-95
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Du Prométhée enchaîné au Prométhée « délivré » — La Reprise du mythe dans Hécatombéon de Matéi Visniec
From the Prometheus Bound to the Prometheus “Liberated”: The Revival of the Myth in Hécatombéon by Matéi Visniec
Autorzy:
Kucharuk, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806718.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mit; Prometeusz; intertekstualność
myth; Prometheus; intertextuality
Opis:
Od Prometeusza w okowach do Prometeusza „wyzwolonego” — adaptacja mitu w Hécatombéon Matéi Visnieca Celem artykułu jest analiza sztuki Matéi Visnieca Hécatombéon, stanowiącej współczesną wersję mitu o Prometeuszu, w porównaniu do utworu Ajschylosa Prometeusz w okowach, co pozwala zaobserwować interesujący dialog, jaki nawiązuje się między hipotekstem a hipertekstem. Opierając się la terminologii zaproponowanej przez Gerarda Genetta, analiza ukazuje sposób, w jaki dokonują się rożnego rodzaju transformacje na poziomie hipertekstu, i proponuje nowe odczytanie sztuki Ajschylosa przez pryzmat hipertekstu. Du Prométhée enchaîné au Prométhée « délivré » — La Reprise du mythe dans Hécatombéon de Matéi Visniec Cet article se propose d’analyser la pièce de Matéi Visniec Hécatombéon, variation contemporaine sur le mythe de Prométhée, par rapport à l’œuvre d’Eschyle Prométhée enchaîné, ce qui permettra d’observer le dialogue intéressant qui s’instaure entre l’hypotexte et l’hypertexte. En appliquant la terminologie de G. Genette, l’analyse a pour objectif d’observer comment s’opèrent les différents types de transformations présentes dans l’hypertexte pour ensuite envisager une nouvelle lecture possible du texte ancien à travers le prisme de l’hypertexte.
The aim of this article is to analyze the play by Matéi Visniec Hécatombéon, a contemporary variation on the myth of Prometheus, in comparison with Aeschylus’ drama Prometheus Bound, allowing us to observe an interesting dialogue that is developed between the hypotext and the hypertext. Applying the terminology of G. Genette, the analysis seeks to observe how different kinds of transformations present in the hypertext are made, and then to consider a new possible reading of the old text.  
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5; 115-126
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Initiativen zur sozialen Eingliederung und Forschung zur Verbesserung der Lebensqualität der Menschen mit Behinderungen in Deutschland
Social integration initiatives and research to improve the quality of life of persons with disabilities in Germany
Autorzy:
Ploch, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818293.pdf
Data publikacji:
2019-12-09
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Mensch mit Behinderung
Sozialarbeit
Inklusion
Forschung
Opis:
Der vollen Ideen und Forschung Sozialen Arbeit im Kontext Mensch mit Behinderung in Deutschland orientiert sich nicht nur nach Inklusion aber auch nach einem ursprünglichen schulpädagogischen Diskurs, der jedoch spätestens mit der Ratifizierung der UN Behindertenrechtskonvention (UB-BRK) im Jahr 2009 in nahezu allen Bereichen der Pädagogik den Fachdiskurs maßgeblich prägt. Ein wichtiges außerschulisches pädagogisches Handlungsfeld, das sich die Verwirklichung einer „inklusiven Gesellschaft“ zur Aufgabe  gemacht hat, ist die sozial-kulturelle Inklusion und Bildung explizit erwähnt. Immer wieder Zukünftig gehe es darum, Menschen mit Behinderungen barrierefreie Zugänge zu den kulturellen Materialien und Orten des Sozial-kulturelles Leben zu ermöglichen.
Źródło:
Student Niepełnosprawny. Szkice i rozprawy; 2019, 19, 12; 13-23
1689-6416
Pojawia się w:
Student Niepełnosprawny. Szkice i rozprawy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Myth of the Creation of Woman in Genesis 2: 18–23 and its Possible Translations – the Consequences for Christian Anthropology
Autorzy:
Gomola, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640802.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
mit, stworzenie, kobieta. przekład, Biblia, feminizm
Opis:
This article discusses selected examples of English and Polish translations of the myth of the creation of man in Genesis 2, 18–23. Its purpose is to present various translations of the Hebrew text resulting from the polysemic character of the Hebrew terms adam and ezer kenegedo and how they may lead to different versions of the Christian anthropology and male-female relationships. The article presents the feminist interpretations of Genesis 2, 18–23 as well as its two different contemporary Polish Catholic translations resulting in two different versions of the Christian anthropology. In the conclusions, the author points to the role of translation as a factor inevitably modifying (warping) the original text.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 2
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najoryginalniejsza książka o Schulzu, jaką do tej pory napisano (Michała Pawła Markowskiego Powszechna rozwiązłość. Schulz, egzystencja, literatura)
Autorzy:
Lipszyc, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638936.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Schulz Bruno, życie, forma, mit, mesjanizm
Opis:
The most original book on Schulz written so far The paper is a review of Michał Paweł Markowski’s book Powszechna rozwiązłość (Universal promiscuity) devoted to the work of Bruno Schulz. The author acknowledges that certain elements of Markowski’s reading – such as pointing to the links between Schulz and German Romanticism – are of undeniable value. However, the main line of the reading which sets Schulz’s work against the background of Hegel’s and Nietzsche’s philosophy is criticized as shallow and inconsistent. Moreover, whereas the author agrees with Markowski’s criticism of Władysław Panas’s all too theological reading of Schulz, he also tries to show that a more subtle interpretation of Schulz’s work in messianic terms does more justice to it than the one offered by Markowski.
Źródło:
Wielogłos; 2013, 1 (15)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cierpienie na drodze do zjednoczenia z Bogiem Teresy z Los Andes w świetle jej Dziennika i Listów
Suffering on the Wav to Unity with God of Teresa de Los Andes in the Light of Her Diary and Letters
Autorzy:
Hadryś, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607395.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gott
Liebe
Vereinigung mit Gott
Leiden
Opis:
Juanita Fernandes Solar, im Kloster Teresa von Jesus genannt, erreichte schon ais Jungendliche die Hohe des mystischen Lebens. Das Leiden war eine grundlegende Dimension ihres geistigen, zur Vereinigung mit Gott fuhrenden Weges. In dem Artikel wird dieser Aspekt ihres geistigen Lebens, seine Rolle und sein Wert auf der Grundlage der Analyse des Tagebuches und der Schriften der Heiligen Teresa gezeigt. Die durchgefiihrten Untersuchungen zeigen, daB das von der Heiligen erlebte Leiden einen positiven, vieldimensionalen EinfluB auf ihr geistiges Leben und seine Entwicklung hatte. Teresa de Los Andes sah das Leiden ais eine groBe Gnade und ais ein Zeichen einer besonderen Gottesliebe, woraus folgte, daB sie sich in der Erfahrung des Kreuzes von Christus geliebt fühlte. Sie war sich dessen bewuflt, daB das Leiden eine besondere Gnade und gleichzeitig eine Chance fur die geistige Entwicklung darstellt. Dies zeigt sich im Leben der Heiligen, wo das Leiden zur Entwicklung der theologalen Tugenden beitrug. Das Leiden vereinigte Teresa mit dem leidenden Christus, sowohl wàhrend der mystischen Erfahrungen, ais auch im tàglichen Leben. Teresa de Los Andes verband mit ihrer grenzenlosen Hingabe an den Heiland auch die Nachstenliebe, die ihren Ausdruck insbesondere im Unterstiitzen der Sünder, Priester und derer, die ihr am nàchsten waren, mit ihren Opfem fand. Die besondere Verbindung der Liebe zu Gott und der Nachstenliebe fand ihren Ausdruck darin, daB sich Teresa fìir die Sünder ganzlich dem Christus selbst aufopferte. Die Heilige war ebenso tief davon überzeugt, daB sie, indem sie leidet, den Willen Gottes ihr gegeniiber erfiillt. Die besondere Gegenwartigkeit des Leidens in ihrem Leben half ihr nicht nur auf dem Weg zur Vereinigung mit Gott, sondem enthiillte auch ihren inneren Zustand. Diese Verifizierung ihres geistigen Lebens bewies, daB die heilige Teresa de Los Andes tatsàchlich auBerst tief in Christus verwurzelt war und die in ihrem Leben auftretenden mystischen Phanomene authentisch waren.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2008, 22; 133-150
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit o Prometeuszu w Protagorasie Platona
Myth of Prometheus in the Protagoras by Plato
Autorzy:
Kołakowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119679.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Platon
Protagoras
mit
Prometeusz
„Wielka Mowa”
Opis:
Protagoras is exceptional dialog of Plato because of using two modes of expression: mythos and logos. Both are used by Protagoras in Great Speech. But the fist one seems to be most important. Protagoras chose the mythical mode of expression when he described to Socrates how he make his pupils a good citizens and politicians. This famous sophist told the story about two brothers: Prometheus and Epimetheus. It’s easy to notice that Protagoras identifies with the clever Prometheus. But the attentive reader can notice that the Prometheus from the Protagoras’ myth made a decision with a fatal consequences. He entrust his brother – Epimetheus too responsible task. If the Prometheus would so clever he should predict this dramatic consequences of his decision (see the etymology of his name). It could be conscious and intentional effort of Plato who wanted to ridicule Protagoras, the main opponent of Socrates. This effect is so strong because Protagoras, who identifies with Prometheus, told the myth by himself in which Prometheus in fact is less clever one of two brothers.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 58-59, 3; 27-37
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Don Juan w przemianach kultury", praca zbiorowa pod red. Lidii Wiśniewskiej, Wyd. WSG, Bydgoszcz 2008, 144 s.
Autorzy:
Szymańska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/651180.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Don Juan
kultura
archetyp
mit
stereotyp
Opis:
recenzja książki
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2013, 06
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do kresu nocy. Tadeusza Różewicza podglądanie śmierci
Autorzy:
Szczukowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638924.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Różewicz Tadeusz, sen, śmierć, mit orficki
Opis:
To the end of the night. Tadeusz Różewicz’s peeping of the death In my article I analyse Tadeusz Różewicz’s poems, which reflect the author’s anxiety concerning the upcoming death. Writing about death, the poet reaches for the motif of night and dream. He writes about the dead visiting him and appeals to the Orphean motifs. I analyse two poetic descriptions in greater detail: *** Przedzierałem się przez ten sen oraz ***wicher dobijał się do okien. The former one is connected with the death of mother. In Różewicz’s poetry the death of mother becomes an obsessive image which foreshadows his own death, a place of experiencing the limit of poetry itself. The latter is an evidence of the old poet’s fear of death. Death in Różewicz’s works is refl ected both as a horizon of life, and of poetry. A poem understood as the “preview of death” is a neverending effort made in the name of life
Źródło:
Wielogłos; 2013, 1 (15)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Don Juan w przemianach kultury", praca zbiorowa pod red. Lidii Wiśniewskiej, Wyd. WSG, Bydgoszcz 2008, 144 s.
Autorzy:
Szymańska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446743.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Don Juan
kultura
archetyp
mit
stereotyp
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2013, 6; 113-117
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poezja formuliczna w przekładzie na język filmu. „Nibelungi. Zygfryd”
Translating Formulaic Poetry into Film: “The Nibelungen. Siegfried”
Autorzy:
Sołomonik-Pankraszowa, Tatiana
Lobinaitė, Viktorija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341431.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
mit
poezja
narracja
myth
poetry
narrative
Opis:
Intersemiotyczny model przekładu jawi się jako dialog między różnymi gatunkami i mediami, który charakteryzuje się wzajemnym efektem odbicia lustrzanego. Średniowieczna narracja zostaje przetłumaczona na narrację filmową dzięki galerii obrazów – znaków niewerbalnych. Ten rodzaj przekładu ujawnia semiotyczną złożoność podobną do tej właściwiej oryginałowi. Twórca filmu – fidus interpres – naśladuje sztukę średniowiecznego barda czy minstrela i pozostaje wierny duchowi mitu. Celem artykułu jest prześledzenie metamorfozy mitu od średniowiecznej poezji do filmowej narracji. Argumentacja autorek przebiega dwutorowo: 1) rozważania na temat heroicznego monomitu – jego fabuły, tematów, motywów umocowanych w horyzontalnym/narracyjnym następstwie ujęć; 2) ujawnienie interakcji między formuliczną strukturą planszy z napisami a tradycją poezji epickiej.
The intersemiotic model of translation exhibits itself as a dialogue between various genres and media, which is marked by the reciprocal looking glass effect. A medieval narrative is translated into a cinematic narrative by a gallery of images – non-verbal signs. This kind of translation reveals similar semiotic complexity as that of the original. The film producer – the fidus interpres – imitates the art of the oral epic singer and remains faithful to the spirit of myth. The aim of this paper is to contemplate the metamorphosis of myth from the medieval poetic to the cinematic narrative. The argument of the authors proceeds in the following way: (1) to consider the heroic monomyth – its plot, theme, and motifs – as embedded in the horizontal/narrative successions of shots; (2) to reveal the interaction between the formulaic structure of the intertitles and oral epic poetry.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 226-240
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotr Lewandowski: Potęga narracji. Narodowe mity (geo)polityczne Rosji w kontekście bezpieczeństwa informacyjnego, Universitas, Kraków 2022
Piotr Lewandowski: Potęga narracji. Narodowe mity (geo)polityczne Rosji w kontekście bezpieczeństwa informacyjnego, Universitas, Cracow 2022
Piotr Lewandowski: Potęga narracji. Narodowe mity (geo)polityczne Rosji w kontekście bezpieczeństwa informacyjnego, Universitas, Краков 2022
Autorzy:
Hrynkiewicz-Adamskich, Bożena Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53980245.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
narodowy mit polityczny
Rosja
interpretacjonizm
konstruktywizm
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2024, 3 (187); 182-194
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sovremennyj russkij istoričeskij mif i sposoby еgо vosproizvedenija
THE CONTEMPORARY RUSSIAN HISTORICAL MYTH AND ITS MANIFESTATIONS
Autorzy:
Levkievskaja, Elena E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611330.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Russian historical myth
Soviet myth
pro-Western myth
monarchic myth
‘naïve’ image of the world
national identity
zapadnichestvo [westernism]
rosyjski mit historyczny
mit sowiecki
mit prozachodni
mit monarchistyczny
„naiwny” obraz świata
tożsamość narodowa
zapadniczestwo
Opis:
Współczesny rosyjski mit historyczny i sposoby jego uobecniania – pod takim tytułem autorka rozprawy omawia modele ideologiczne, jakie funkcjonują w obiegu masowym we współczesnej Rosji współtworząc „naiwny” obraz świata, w którym odbija się społeczna samoświadomość. Obiegowe mity historyczne nie tylko porządkują i objaśniają świat i pomagają przeżyć w sytuacjach krytycznych, ale przede wszystkim budują narodową tożsamość, służą potwierdzaniu własnej wartości i odróżnianiu się od innych, obcych. Przyjmują często charakter agresywny, służą terrorowi, jak w okresie stalinowskim mity o zaostrzaniu się walki klasowej, obraz wroga-kułaka czy mit światowej rewolucji. Mity kreowane odgórnie i służące interesom władzy mają szansę zaistnieć w wymiarze społecznym tylko za zgodą samego społeczeństwa. Zaistniał np. obraz Gagarina jako narodowego bohatera, ale już próba wykreowania Walentyny Tierieszkowej, pierwszej kosmonautki, na podobną bohaterkę skończyła się fiaskiem, desakralizacją i wręcz ośmieszeniem. Mity historyczne operują pojęciem „złotego wieku”. Współcześnie w obiegu społecznym funkcjonują w Rosji trzy mity historyczne o różnym zasięgu: sowiecki, prozachodni i monarchistyczny. Dwa pierwsze stanowią parę powiązaną zasadą „lustrzanego odbicia”, opartą na pojęciu postępu i systemie binarnych opozycji. Wedle mitu sowieckiego, złoty wiek przypadał na czasy Związku Radzieckiego, potężnego supermocarstwa zdolnego obronić się przed wrogiem z zewnątrz i zabezpieczyć porządek od wewnątrz, zapewnić bezpieczeństwo socjalne prostym ludziom, tworzącego postępowy system przeciwstawiający się zgniłemu systemowi zachodniemu. Mit ten ma wciąż wielu zwolenników. Wyznawcy koncepcji prozachodniej (określonej tradycyjnie jako zapadniczestwo) rosyjski „złoty wiek” lokują w przyszłości, realną Rosję uważają za głuchą prowincję cywilizacji zachodniej lub amerykańskiej, postęp historyczny Rosji ma polegać na zbliżaniu się do zachodniego wzorca.
The article discusses commonly entertained ideological models in contemporary Russia, which constitute the “naive” worldview reflecting Russian social self-awareness. Generally known historical myths not only explain the world, organize our understanding of it and help survive in critical situations, but above all build national identity, confirm one’s self-esteem and differentiate “us” from ”them”. They frequently assume an aggressive character and reinforce planned terror, cf. the myths of class struggle or world revolution, or the image of a hostile kułak (a rich peasant) in the Stalinist period. Myths imposed from above and designed to serve the interests of the authorities can only spread on a socially significant scale through social consent. For example, the image of Gagarin as a national hero was a success but the attempt to create a similar image of a first woman astronaut Valentina Tereshkova ended in total failure or even ridicule. Historical myths are based on the idea of a “golden age”. In Russia, there currently exist three generally approved myths: Soviet, pro-Western and monarchic. The first two constitute a pair linked by a principle of a mirror image, based on the idea of progress and a system of binary oppositions. According to the Soviet myth, the “golden ago” were the times of the Soviet Union, a superpower able to defend itself, insure law and order within its boundaries, provide social stability for its citizens and create a dynamically developing system opposed to the “rotten” West. The myth is still quite popular. Supporters of the pro-Western idea (commonly called zapadnichestvo) expect the “golden age” to come in the future, Russia being a mere province of the Western or American civilization. The historical progress would consist in approaching the Western ideal. The third ideological model makes references to the so called “Russian idea” (russkaya idea), whose beginnings date back to the 16th c. teaching of the monk Filofey on Moscow as the “Third Rome”, to the idea of the uniqueness of the Russian culture and history (Dostoyevsky), to the programme of gaining “self-awareness” (initiated by Lamansky in 1892), and directly to the ideas of "Young Russians” (mladorossy) of the 1920’s, for whom the "golden age” were the times before the revolution. The central event of the 20th c. Russian history is in this model the assassination of the tsar, who represented the unity of political and religious power. A recent manifestation of the myth is the book Rossiya pered vtorym prishestviyem, published in 1998. It presents various arguments, from biblical to contemporary, in offering a revived variety of the idea of Moscow as the Third Rome, with all significant elements of the myth: ethnocentricity, sacralization of the national history, dualism of good and evil (where Orthodox Russia is good and non-Orthodox West is evil), or religious justification of the monarchic idea. Important elements of the myth are the concept of guilt and penance, understood collectively rather than individually. Although the monarchic myth aspires to being Orthodox, it is very far from the real spirit of the Orthodox Church and its principles. It presents the faith in the tsar and monarchy instead of the faith in Christ, the idea of collective action in place of individual action and responsibility, it identifies the Orthodox Church with the monarchy and excludes from it those who do not share monarchic views. Currently, the monarchic model is functioning mainly as an oral tradition, but more and more frequently it finds its way to various writings, by which it is apparently gains esteem. The tsar, presented as a martyr and redeemer of the sins committed by the Russian nation, is portrayed as a cult superhero.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 97-120
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Exodus – pomiędzy historią, mitem i koncepcją teologiczną
Exodus between History, Myth, and Theological Construct
Autorzy:
Lemański, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1051477.pdf
Data publikacji:
2015-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Exodus
historia
archeologia
mit
history
archeology
myth
Opis:
Exodus is seen as a foundation of ancient Israel’s identity. The biblical account of this tradition is however fairly late and the events described there are confirmed neither in ancient historiography nor in contemporary archeology. For that reason many researchers question the historic aspect of biblical Exodus. The article presents the current stage of the discussion on the topic.
Źródło:
The Biblical Annals; 2014, 4, 2; 279-311
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Carmen po cygańskie disco polo: mit cygański w kulturze muzycznej Europy nowożytnej
Autorzy:
Piotrowska, Anna G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450315.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
mit cygański
Cygan
Carmen
Gypsy myth
Gypsy
Opis:
It can be claimed that modern European musical culture contributed to the crystalliza-tion and dissemination of a certain stereotype of a Gypsy person, and contributed to the creation of the highly romanticised Gypsy myth. The author of the paper – Anna G. Piotrowska, shows how 19th century operas, operettas or instrumental works helped to propagate the image of the stereotyped Gypsy, and ventures to prove that also pop music heavily draws on the same stereotype. Of special interest for her is Polish 20th and 21st century situation where conventionalized picture of Gypsies was conveyed and even a subgenre called Gypsy disco polo emerged. The author summarizes her observations by defining these specific features attributed to the widely understood ‘Gypsyness’ that assure its popularity in the realm of musical culture.
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2014, 3; 105-114
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztolnie mitów. Mitologiczne dyskursy Mieczysława Jastruna i Zbigniewa Herberta
Drifts of myths. Mythological discourses of Mieczysław Jastrun and Zbigniew Herbert
Autorzy:
Zalewski, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391018.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
M. Jastrun
Z. Herbert
mit
dyskurs mitologiczny
Opis:
This article deals with M. Jastrun’s and Z. Herbert’s essays in which mythological figures (Minotaur, Iphigenia) appear. Demythologisation strategies of both authors are presented, which consist in either direct or indirect (most often ironic) questioning of sacrificial rites. Mythological murders are deprived of their primary, ritual justification, becoming an expression of unjustified and collective aggression.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2011, 15; 175-184
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O dwoistości międzywojennego portretu Poleszuka. Literatura – publicystyka – zapisy badań terenowych
Two images of Polishchuk in the Polish writing in the interwar period: literature – journalism – field study notes
Autorzy:
Kieżuń, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951186.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Poleszuk
mit
antymit
literatura międzywojenna
badania terenowe
Opis:
The article deals with the diverse images of Polishchuk in Polish writing in the interwar period. The author analyses selected texts of literary prose (A. F. Ossendowski), journalistic (J. Nowakowski) and ethnographical works (J. Obrębski). As we may see, Ossendowski in his popular novel In Polish jungle (1935) offered the mythical portrait of Polishchuk. The legend of so-called “forest people” was also very popular in Polish fictional literature (J. Weyssenhoff, M. Rodziewiczówna). Readers favored the artistic image of an inhabitant of Polesia. There were some polemics arguments about the literary image of Polishchuk in the Polish newspapers (for example J. Nowakowski’s article The letter from Polesia published in the periodical “Marchołt” in 1936). The more actual observations of Polesia and its culture were presented by B. Malinowski’s pupil – J. Obrębski in his ethnographical study (1934 1936). His field exploration provided more legitimate facts and image of living conditions and customs of Polishchuks and therefore did not affirm provide the myth of them.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 51-63
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myth and the Schellingian Notion of Mythological Consciousness as a Basis of Narrative and Narrative Identity
Autorzy:
Filutowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641063.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
mit, mitologia, świadomość mitologiczna, narracja, tożsamość narracyjna
Opis:
The paper concerns the problem of the mythological origins of narrative and narrative identity. Referring to works of such narrative researchers as D. Carr, B. Williams and K. Atkins and to F.W.J. Schelling’s conception of a mythological consciousness, I prove that 1. ina narration – personal as well as collective (in a tale which constitutes given culture) – the type of necessity is similar to that which occurs in nature as well as in mythology (its higher potential) and which is responsible for a perfect story coherence that is unavailable in normal life and characteristic rather of art than of a usual experience; 2. although our personal narratives are shaped on the basis of a collective myth, they assume a first-person, reflective perspective, and this is the reason why an individual may in spite of such to some extent “untrue” origins keep personal freedom and autonomy.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 4
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Różewicz, Ciemne źródło
Tadeusz Różewicz, Ciemne źródło ("Dark Source")
Autorzy:
Przymuszała, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942512.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
szaleństwo w literaturze
mit artysty
choroba psychiczna
Opis:
Artykuł interpretujący Ciemne źródła Tadeusza Różewicza odsłania kulturowe problemy z postrzeganiem osób psychiczne chorych (widoczne zwłaszcza w kontekście romantycznego uwznioślenia choroby). W ujęciu poety cierpienie „szalonych” nie jest w żaden sposób „dowartościowywane”: pokazanie osób znajdujących się w trudnych, zagmatwanych sytuacjach nie stanowi powodu ich gloryfikowania (istotny w tym przypadku jest kontekst zdecydowanej niechęci poety wobec różnego typu artystycznych mitologii opartych na uwzniośleniu cierpienia). U Różewicza między wywyższaniem a piętnowaniem kryje się zwykłe ludzkie cierpienie – prowokujące do pytania o spychaną w nieświadomość przez „zdrowych” ludzką słabość. Różewicz piszący o psychicznie chorych jest poetą odsłaniającym obawy przed nieporadnością, zależnością, samotnością. Bywają one także „ciemnym źródłem” twórczości.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2013, 02
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perseweracja motywów w poezji Jerzego Ficowskiego
Autorzy:
Świerczewska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646047.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
perseweracja
przeszłość
pamięć
codzienność
przysłowia
ludowość
mit
Opis:
Perseveration of motifs in Jerzy Ficowski’s poetry Reading Ficowski’s poems requires researchers of his work to be erudites, thanks to which it is easier for them to move smoothly through the meanders of tradition and culture but also of everyday life presented in Ficowski’s image of the world. The image itself consists of the recurring (in every poetry volume) motifs and depictions. While reading Ficowski’s poems it is difficult not to notice this repetitiveness – sometimes exact and detailed, sometimes modified. An attempt to systematize a phenomenon such as perseveration of motifs in Ficowski’s poems led me to identifying the following thematic areas: memory and attitude towards the past, glorification of everyday life and elements belonging to it, proverbs and sayings as elements of folklore occurring in this poetry. In this article, through the analysis of Ficowski’s poems a phenomenon of perseveration of motifs used by a poet to create his own image of the world was shown. Key words: perseveration; past; memory; everyday life; proverbs; myth; folklore;
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 250-262
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo jako opowieść. Zagadnienie mitu w interpretacji prawa
Law as a Fable: The Issue of Myth in the Interpretation of Law
Autorzy:
Ceglarska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097050.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
law
myth
fable
political myth
mythologization
interpretation of law
prawo
mit
fabuła
mit polityczny
mitologizacja
interpretacja prawa
Opis:
The fact that various myths influence the shape of law and the mythologization of some of its aspects is indisputable. In most cases, this process of “mythologization” is perceived pejoratively, leading to the establishment of groundless, irrational ideas and at the same time the rejection of “science” in favor of “fiction”. This article aims to propose a different approach to both the concept of myth and the mythologization of law, by referring to the classical, ancient understanding of the concept of mythos as a fable, story. Ancient Greek myth performed a function similar to the law, establishing some basic rules in society. Stressing its “narrative” side indicates that what matters is not so much a description of reality, but a process that emphasizes the relational nature of the community. Thus, relating the myth, just like reading the norm of law, is an interpretation of the event in the light of applicable principles and systems of values, while being also a continuous process of shaping social awareness. Interpreting the law as a story means that those who create and use it lose the luxury of simply remaining the “mouth that pronounces the words of the law” as Montesquieu stated, since they are supposed to care not only for its implementation, but also for the quality and conviction of citizens as to its validity. The proposed form of reading the law as a myth-fable, political myth therefore is a search for a plot, understood as a possibility to act, to respond to the needs and problems of the changing world as well as the development of “the political” politics and education of citizens.
Fakt wpływu rozmaitych mitów na kształt prawa oraz mitologizacja pewnych jego założeń są niepodważalne. W większości wypadków ten proces „mitologizacji” postrzegany jest pejoratywnie – jako prowadzący do ugruntowania bezpodstawnych, irracjonalnych wyobrażeń i zarazem do odrzucenia „nauki” na rzecz „fikcji”. Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie odmiennego podejścia zarówno do samego pojęcia mitu, jak i do mitologizacji prawa poprzez odwołanie się do klasycznego, antycznego rozumienia pojęcia mythos jako fabuły, opowieści. Starogrecki mit pełnił funkcję zbliżoną do prawa, ustanawiał bowiem pewne podstawowe reguły obowiązujące w społeczeństwie. Zaakcentowanie jego strony „fabularnej” wskazuje zaś, że istotny jest nie tyle opis rzeczywistości, ile proces podkreślający relacyjny charakter wspólnoty. Tym samym opowiadanie mitu, podobnie jak odczytywanie normy prawa, stanowi interpretację zdarzenia w świetle obowiązujących zasad i systemów wartości, jest również ciągłym procesem kształtowania społecznej świadomości. Ujęcie prawa jako opowieści powoduje, że ci, którzy je tworzą i stosują, tracą luksus prostego pozostania monteskiuszowskimi „ustami ustawy”, ponieważ mają się troszczyć nie tylko o jego wykonywanie, lecz także o jakość oraz przekonanie obywateli co do jego słuszności. Proponowana forma odczytania prawa jako mitu-opowieści, mitu politycznego polega zatem na poszukiwaniu fabuły, czyli możliwości działania umożliwiającego reagowanie na potrzeby i problemy zmieniającego się świata oraz na rozwój polityczności i edukację obywateli.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 2; 49-61
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiana warty – po latach
Autorzy:
Fiut, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639115.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Błoński Jan, pokolenie, mit pokoleniowy, krytyk, styl
Opis:
Zmiana warty (Change of Guards) – in hindsightBłoński’s Zmiana warty (Change of Guards), a book of critical essays published in 1961, can be read now as well as a historical document of its time, as a process of shaping individual writing style and beliefs of the future outstanding critic and professor of Polish literature. Błoński analyses few myths present in the literature of his generation: myth of autonomy, myth of misfortune, erotic myths and myth of lower class. Assessing critically the condition of the literature of his time, he sees in it the consequences of hidden crises of the whole European literature caused by experience of totalitarianism. He considers himself a kind of outcast.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 4(22)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit demokracji rasowej w kontekście Covid-19 w Brazylii
The Myth of Racial Democracy in the Context of Covid-19 in Brazil
Autorzy:
Petelczyc, Janina
Walczuk, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202388.pdf
Data publikacji:
2022-11-24
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Brazylia
nierówności etniczne
mit demokracji rasowej
Covid-19
Opis:
Pandemia Covid-19 w sposób bezprecedensowy dotknęła Brazylię czyniąc ją drugim najbardziej doświadczonym krajem świata pod względem liczby ofiar śmiertelnych. Jest to także kraj, który mimo ogromnego progresu w zakresie praw społecznych i praw człowieka wciąż jeszcze zmaga się z ogromnymi nierównościami. W niniejszym artykule, wychodząc z dwóch perspektyw badawczych – teorii obywatelstwa społecznego i kolonialności władzy odpowiadamy na pytanie badawcze czy pandemia pogłębiła i uwypukliła nierówności czy też choroba okazała się demokratyczna i dotykała wszystkich w taki sam sposób. Przedmiotem naszej analizy były grupy obywateli i obywatelek w zależności od ich pochodzenia etnicznego. Odwołując się do literatury przedmiotu oraz analizując publicznie dostępne bazy danych (PNAD, PNS, IBGE oraz WHO) pokazujemy, że wciąż jeszcze nie osiągnięto pełni obywatelstwa społecznego, a kolonialność władzy w czasie pandemii w Brazylii znów ujawniła się z większą mocą.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2022, 30, 3 (117); 123-148
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Textual Games with Baudelaire in Angela Carter’s Heroes and Villains and The Passion of New Eve
Gry tekstualne z Baudelairem w Angeli Carter Heroes and Villains i The Passion of New Eve
Autorzy:
Janiszewska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945083.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Carter
Baudelaire
Bakhtin
Barthes
mit
intertekstualność
myth
intertextuality
Opis:
Artykuł poświęcony jest dialogowi powieści Angeli Carter z poezją Baudelaire’a. Odniesienia do twórczości Baudelaire’a są rozproszone w tekstach Carter, fragmenty jego wierszy pojawiają się u niej w formie prozatorskiej. Obrazy z wiersza „Spleen (Jestem jak król...)” służą Carter jako punkt odniesienia dla związków między bohaterami jej powieści, natomiast Baudelaire’a poetyckie przedstawienie przedmiotów i krajobrazów znajduje u odbicie w jej opisach rzeczywistości apokaliptycznej. Co więcej, ton pewnych ustępów z Heroes and Villains i The Passion of New Eve odzwierciedla charakterystyczny dla poezji dekadenckiej nastrój smutku i zagrożenia. Umieszczone w nowym kontekście prozy postmodernistycznej, styl, obrazowanie oraz koncepcje rozwinięte przez Baudelaire’a są jednocześnie komentarzem do fikcyjnych światów Carter, jak i przedmiotem reinterpretacji, a nawet parodii. Reinterpretacja poezji Baudelaire’a splata się u Carter z krytyką koncepcji mitu. Podobnie jak Roland Barthes, Carter postrzega mit jako konstrukt podporządkowujący fakty ideologii. Baudelaire’owski symbol spleenu staje się u Carter główną, wszechogarniającą koncepcją podważającą autorytet fałszywego mitu.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 5; 31-52
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania dotyczące statusu teorii naukowej
On the Status of Scientific Theory
Autorzy:
Motycka, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013418.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teoria
mit
rozum
intuicja
theory
myth
reason
intuition
Opis:
The status of scientific theory is determined by a philosophical conception of science. The article seeks to present the different status of scientific theory in a comparative analysis of philosophical conceptions of science (inductivism, hypothetism, paradigmatism and intuitionistic conception of science).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 163-174
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeśli podmiotu nie ma… O wpływie, aktorach, horrorze i innych zmartwieniach tzw. Koła Krakowskiego
If there is no subject: On influence, actors, horror, and other worries of the so-called Krakow Circle
Autorzy:
Krupnik, Seweryn
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/904273.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
podmiotowość
aktor
wpływ
mit
subjectivity
actor
influence
myth
Opis:
Celem tekstu jest krytyczne odniesienie się do dotychczasowych rozważań dotyczących podmiotowości podejmowanych w Kole Krakowskim. Autor argumentuje, że podmiotowość jest zbędna jako kategoria analityczna służąca zrozumieniu rzeczywistości społecznej. Można ją bowiem zastąpić innymi pojęciami, które są precyzyjniejsze. Jednocześnie jednak pojęcie to jest nieodzowne jako normatywny punkt odniesienia, samookreślenia się badaczy rzeczywistości społecznej.
The aim of the paper is to critically review previous considerations concerning subjectivity. The author argues that subjectivity is both unnecessary and biased as an analytical category applied in order to understand the social reality. At the same time, however, the concept is indispensable as a normative reference.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2014, 3(29); 134-145
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radziwiacy i płocczanie, czyli o społecznym tworzeniu wizerunku sąsiada
The citizens of Radziwie and Plock: about social constructing picture of neighbours
Autorzy:
Baraniuk, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/466470.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Płock
Radziwie
Tatarzy
stereotyp
mit
Tartars
stereotype
myth
Opis:
Artykuł zawiera rozwa ania na temat społecznego wizerunku s siadów.
Among the citizens of Płock we could meet the belief that the inhabitants of the left riverbank of the Vistula, Radziwie area, are descendants of the Tartars. In this article the author analyzed a variety e.g. (mythology, dialect, proverbs, onomastics, folklore and ethnography), associated with this conviction. The author makes a conclusion, that the name “Tatars” and stories connected with it are socially constructed stereotype of a variety elements, which have the form of a contemporary myth.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2014, 6; s. 17-32
0860-5637
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DIABEŁ GARDZIENICKI: DIABEŁ OPOWIEŚCI. PROCES OPOWIADANIA JAKO FIGURA DYSKURSU SPOŁECZNEGO
Autorzy:
Kapusta, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647039.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
diabeł, figura dyskursu, konflikt społeczny, mit personalny, opowieść
Opis:
20 maja 2012 roku w Gardzienicach koło Lublina, w trakcie badań terenowych, przeprowadziłam wywiad, którego częścią jest analizowana opowieść o „Diable XXI wieku”. Opowieść, indywidualna narracja, koduje symbolicznie lokalny konflikt społeczny pomiędzy „Teatrem »Gardzienice«” a mieszkańcami Gardzienic oraz nawiązuje do tradycji demonologii Lubelszczyzny. Opowieść (mit personalny) jest w tej perspektywie wskaźnikiem empirycznym społecznego statusu Opowiadacza. „Diabeł” to centralny, symboliczny mediator opowieści, wizualizuje on bowiem narracyjny sygnał konfliktu społecznego, który komunikuje opowieścią Opowiadacz. Artykuł prezentuje studium społecznej poetyki praktykowania opowieści i przedstawia hipotezę, że proces opowiadania jest figurą dyskursu lokalnego konfliktu. 
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2015, 14, 1
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół hiszpańskiej mitologizacji Seneki
Autorzy:
Kruszyńska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106050.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Seneka
filozofia hiszpańska
rozum
etyka
M. Zambrano
mit
Opis:
W artykule analizuje się oraz interpretuje mit Seneki-Hiszpana oraz kwestię wpływu stoicyzmu na hiszpańską filozofię, literaturę oraz kulturę. Autorka zaczyna od wskazania źródeł, które ujmują Senekę jako pierwszego filozofa hiszpańskiego, następnie ukazuje elementy stoickie w hiszpańskiej literaturze na przestrzeni dziejów. Ostatnią część tekstu stanowi analiza roli Seneki w rozwoju filozofii XX-wiecznej pisarki i myślicielki Maríi Zambrano oraz kontekstu społeczno-politycznego jej twórczości. To w głównej mierze bowiem Zambrano przyczyniła się do umocnienia mitu o Senece-Hiszpanie oraz o stoickości Hiszpanii.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 479-487
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Porzuciłam moje córki”. Macierzyństwo jako opresja w przekazie kultury popularnej
„I Left my Daughters” Maternity as an Opression in the Transmission of Popular Culture
Autorzy:
Czuba, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154693.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
macierzyństwo
kultura popularna
mit
motherhood
popular culture
myth
Opis:
Współczesna literatura oraz film coraz częściej podejmują temat macierzyństwa jako opresji. Angażujący emocjonalnie przekaz filmowy bądź literacki może być dla odbiorcy skutecznym sposobem oswajania własnych lęków, dokonywania ważnych społecznych porównań, szczególnie w sytuacji, gdy brakuje mu społecznego wsparcia. Przedmiotem analizy tego artykułu jest historia Ledy ̶ bohaterki książki Eleny Ferrante pt. Córka oraz jednocześnie głównej postaci filmu w reżyserii Maggie Gyllenhaal. Postać Ledy niepokoi, wydaje się zaprzeczeniem mitu ‘dobrej matki’. Jednocześnie pozwala czytelnikowi/ widzowi poznać psychologiczną i społeczną stronę macierzyństwa, które zniewala, jest niechcianą ‘maską’. Studium przypadku Ledy ma na celu odpowiedź na pytanie: „Jakie znaczenia wprowadza kultura popularna do dyskursu na temat niechcianego macierzyństwa?”. Przekaz popkulturowy (książka, film) adresowany do szerokiej publiczności umożliwia ukazanie problemu trudnego macierzyństwa w kategoriach międzypokoleniowego doświadczenia wielu kobiet. Książka i film prezentują w sposób afirmatywny złożone motywacje bohaterek. Przedstawiony w ten sposób obraz macierzyństwa nie jest potwierdzeniem mitu ‘idealnej matki’, ale również nie neguje go. Mit macierzyństwa jest niezbędny i wciąż pozostaje ważny w procesie konstruowania osobistej i społecznej tożsamości kobiet.
Contemporary literature and film more and more often take up the topic of motherhood as oppression. An emotionally engaging film or literary message can be an effective way for the recipient to tame his own fears and make important social comparisons, especially in a situation where he or she lacks social support. The subject of the analysis of this article is the story of Leda, the heroine of Elena Ferrante's book. A daughter and the main character of the film directed by Maggie Gyllenhaal. The figure of Leda is disturbing, it seems to be a contradiction of the myth of the 'good mother'. At the same time, it allows the reader/viewer to get to know the psychological and social side of motherhood, which is an enslaving and unwanted 'mask'. Leda's case study aims to answer the question: "What meanings does popular culture introduce to the discourse on unwanted motherhood?" A pop-culture message (book, film) addressed to a wide audience makes it possible to present the problem of difficult motherhood in terms of the intergenerational experience of many women. The book and the film affirmatively present the complex motivations of the protagonists. The picture of motherhood presented in this way does not confirm the myth of the 'ideal mother', but it does not negate it either. The myth of motherhood is indispensable and still important in the process of constructing the personal and social identity of women.
Źródło:
Media i Społeczeństwo; 2022, 16; 232-245
2083-5701
2545-2568
Pojawia się w:
Media i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O filozofii formalnej Miguela Ángela Asturiasa
Form in Miguel Ángel Asturias’s Artistic Philosophy
Autorzy:
Szubert, Irmina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062522.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
myth
dream
eroticism
style
mit
sen
erotyzm
styl
Opis:
This paper analyses the linguistic structure, creative modes of expression and stylistic properties of Miguel Ángel Asturias’s Legends of Guatemala (Leyendas de Guatemala, 1930). Furthermore, it attempts to classify Asturias’s prose fiction, which is often multifaceted, by defining the unique character of its complex linguistic mechanisms that create his debut short-story collection. All texts in Legends contain references not only to events of the Mayan cosmogony, mythological tropes and motifs (that have been developed and put into a new context), but also to their mimetic relationship with the ritual language used in the Popol Vuh. The word order variations and certain combinations of vowels and consonants, as well as the specific syntactic parallelisms and enumerations (stylistic and lexical “props”) imitate formulaic phrases which are important elements in oral style. Pre-Columbian themes – especially those chosen by the Guatemalan writer for the narrative content of his works – are full of visual symbols with rich folk meanings; the melodic sound of Asturias’s narration (and its internal rhythm) seems attuned to the worldview belonging to both particular and universal human communities.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2023, 40; 29-57
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proletariusze mitologii (na marginesie Króla mrówek)
The Proletarians of Mythology (on the Margin of Król mrówek)
Autorzy:
Próchniak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/54727257.pdf
Data publikacji:
2024-11-05
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
myth
imagination
Zbigniew Herbert
Król mrówek
mit
wyobraźnia
Opis:
Mit jest sposobem wnikania w istnienie, jest narzędziem i formą poznania. Jest też formą intuicji, która wychodzi naprzeciw poczuciu, że ludzka rzeczywistość – również w jej codziennym, najbardziej powszednim wymiarze – zanurzona jest w porządku, który nazwać można "realnością bogów" (rozumianą niekoniecznie w paradygmacie religijnej wyobraźni). W tak nakreślonej perspektywie autor umieszcza Króla mrówek Zbigniewa Herberta, pokazując wybrane wątki tej "prywatnej mitologii" poety i akcentując zwłaszcza ich egzystencjalny oraz metafizyczny kontur. Stawia jednocześnie tezę, że w prozach tworzących tom słychać czułość wobec tego, co w człowieku dotknięte przez nieszczęście, "zwichnięte i bezbronne", naznaczone skazą, a jednocześnie w tych samych prozach dochodzi do głosu poczucie, że człowiek pozostaje "zabawką bogów", że ludzką egzystencją rządzi "gorzki komizm wrastający w los".
The myth is a way of penetrating existence, a tool, and a form of cognition. It is also a form of intuition which responds to the feeling that human reality – also in its everyday, most prevalent dimension – is immersed in an order that may be called “the realness of the gods” (not necessarily comprehended in a paradigm of religious imagination). In a thus outlined perspective the author places, first and foremost, Król mrówek by Zbigniew Herbert, demonstrating selected motifs of this “private mythology” of the puppet and accentuating in particular the existential and metaphysical contour. At the same time he proposes a thesis claiming that in prose constituting this volume one hears tenderness towards that which in man is tainted with unhappiness, “impaired and vulnerable”, marked with a flaw; at the same time, in that very same prose the feeling that man remains a “toy of the gods” and that human existence is governed by “bitter humour growing into fate”, asserts itself.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2024, 344, 1-2; 75-78
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea demokracji w filozofii społecznej Karla R. Poppera – racjonalistyczny mit nowoczesnej Europy
The idea of democracy in Karl R. Poppers social philosophy - the rationalistic myth of modern Europe
Autorzy:
Jasiński, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424328.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:
Karl R. Popper
demokracja
mit
nowoczesna Europa
oświecenie
Opis:
The article presents a sketch of Karl Popper’s philosophical opinions. Popper belongs to those philosophers who came to strictly philosophical questions from problems concerned with the natural sciences. This development of their thought has particular consequences for their philosophical style. On the one band – as one can note in Popper – their philosophy is one which is low on poetic turns of phrase and high on logical rigor. On the other hand, their thought is characterized by a greater dose of certainly, of an apodictic tendency even, than is that of those philosophers who, educated in the traditions of the humanities, are more burdened by the weight of tradition. Such an attitude has perhaps two consequences: it leads either to the trivial repetition of other people’s insights or to a certain unquestionable originality. The author maintains that, in the case of Popper, we are dealing with the second eventuality. In the article he presents chosen elements illustrative of the originality of Popper’s thought. In Popper philosophy the rational is always contradicted by the irrational. And the ‘despair of reason’, as he states, always leads to limitation of freedom and closed society. So the alternative is based on dramatic choice: ‘reason or violence’ or/and ‘reason or revolution’. The reason for Popper is - in fact - the same as humanities. Historicism, the way of thinking in historical categories, is exempt from thinking because it is based on firm rules and thus its result is totalitarianism. Here is the focal point of Popper’s thinking - his a priori established faith in reason implies a certain type of humanism; the one who believes in the unlimited possibilities of man whose chief weapon becomes reason. We believe in reason – that is a dogma. And reason enables criticism (critical rationalism), that is a falsification of (any) theory. That’s why the social science has an inevitable conjectural character. Popper’s methodological individualism that is based on belief in his own reason is a dogma as well. The only way out to deprive reason of its irrationality is to place it in the horizontal and not the vertical perspective, on the level of practical life, in between individual men. After the Holocaust there is nothing ‘above’ or ‘beyond’. Our decisions are rooted in already reason-guided life, and so are the political institutions – not in a meta-level rationalism.
Źródło:
Sztuka i Dokumentacja; 2017, 16; 7-27
2080-413X
Pojawia się w:
Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Topografia mityzacji i rytuały lektury
Autorzy:
Dutka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828651.pdf
Data publikacji:
2020-07-14
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
mit
strategia mityzacji
rytuał
proza polska
poszukiwania
topografia
Opis:
Dorota Siwor, bez zbędnego kluczenia czy retorycznych popisów, już w pierwszych zdaniach swojej monografii zatytułowanej Tropy mitu i rytuału. O polskiej prozie współczesnej nie tylko najnowszej pisze o zagadnieniach, które są dla niej najistotniejsze: Literatura jest opowieścią. Najdawniejszą formą opowieści był mit. Związki pomiędzy tekstem literackim a mitem i związanym z nim ściśle rytuałem nie podlegają dyskusji. Pytanie jednak, czy dziś pozostają nadal żywe? Czy we współczesnej prozie można jeszcze odnajdywać mityczne tropy? W jaki sposób wykorzystują je twórcy? I czy z udzielonych odpowiedzi wynika coś istotnego dla interpretacji, dla czytelnika?1 Zdania te od razu wprowadzają w rzeczowy, logiczny wywód badaczki z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ale widzę w nich coś znacznie wykraczającego poza ramy konwencjonalnego wprowadzenia, w którym zarysowuje się obszar badań i formułuje cele pracy. Uderzająca jest dla mnie dobitność już pierwszego sformułowania: „Literatura jest opowieścią”. Tak, to prawda, ale… Od razu rodzi się pokusa, by dodawać wyjaśnienia i zastrzeżenia, rozwijać i problematyzować tę myśl, opatrzyć ją przypisami z licznych prac chociażby z zakresu antropologii literatury/literackiej. Dorota Siwor natomiast dodaje jedynie kolejne zdanie, równie dobitne jak to pierwsze: „Najdawniejszą formą opowieści był mit”. Znów trudno pozbyć się myśli, że w tym miejscu można by od razu spodziewać się, jeżeli nie długiego, erudycyjnego wywodu, w którym pojawiłyby się uwagi na temat problemów związanych z definiowaniem mitu, z nadmiarem znaczeń, to choć krótkiej uwagi o różnych ujęciach badawczych, szkołach, o odejściach od mitu i „błaganiach o mit” w kulturze. Badaczka podejmuje taką refleksję, ale we właściwym miejscu – w pierwszym szkicu, zatytułowanym Wokół mityzacji w polskiej prozie współczesnej – konteksty i strategie. Rekonesans. We wstępie zamiast tego pojawia się, będąca logiczną konsekwencją poprzednich zdań, konstatacja o związkach pomiędzy literaturą a mitem. Skłania ona do postawienia pytań o aktualność i współczesne aspekty tych powiązań. Zatrzymuję się już na Uwagach wstępnych, gdyż pozwalają one od razu poznać autorkę tej pracy jako osobę zdecydowaną, która dobrze wie, czego chce, w jakim kierunku zmierza w swoich analizach i interpretacjach, która nie komplikuje i nie udziwnia wywodu, lecz prezentuje go w sposób ścisły, konkretny i konsekwentny. Żeby tak móc pisać, potrzeba wielu doświadczeń lekturowych, interpretacyjnych, redaktorskich, a przede wszystkim niezbędne jest wypracowanie własnego stanowiska na temat tego, czym jest literatura i czego się w niej szuka.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 34, 1; 411-420
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Melancholia i mitologia. Noce i dnie a pokusy słabości
Autorzy:
Chyła, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030946.pdf
Data publikacji:
2018-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
melancholy
weakness
identity
myth
melancholia
słabość
tożsamość
mit
Opis:
The author analyzes tropes and techniques used in Maria Dąbrowska’s Noce i dnie both to describe and to simultaneously reject peculiarities of the melancholic identity. She also claims that, despite of abhorrence which such extreme ontological fragility seems to provoke in Dąbrowska’s world, novel as a whole manages to open itself discretely and sensitively to the several aspects of variously understood liquidity, weak subjectiviti and incomplete presence.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2018, 13, 8; 64-80
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EVA PERÓN INSPIRACJĄ DLA TWÓRCÓW. ŚWIĘTA CZY GRZESZNICA? OBRAZ EVITY W KULTURZE
Eva Perón as an Inspiration for Artists. Saint or Sinner? Various Images of Evita
Autorzy:
Kuźnicka, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555894.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Argentyna
Evita Perón
mit
peronizm
Argentina
myth
peronism
Opis:
Głównym celem artykułu jest dokonanie przeglądu dzieł kultury traktujących Evitę jako główny temat zainteresowań. Pokazanie Evy Perón jako bohaterki powieści, filmów czy poezji służy sformułowaniu oraz potwierdzeniu tezy o narastaniu mitu wokół jej osoby. Zestawienie ze sobą utworów powstałych na przestrzeni ponad pół wieku pozwala na prześledzenie zmieniających się w czasie wizji dotyczących argentyńskiej prezydentowej. Autorów zajmujących się Evitą można podzielić na kilka grup: jedni są jej bezwzględnymi krytykami, drudzy zagorzałymi zwolennikami, inni natomiast starają się być obiektywni. Czarny oraz złoty (nazywany też białym) mit ścierają się ze sobą wśród twórców z różnych krajów, żyjących w różnych czasach i mających zupełnie czasem odmienne światopoglądy. Bez wątpienia do najważniejszych tekstów na temat pierwszej damy peronizmu należą te, które wyszły spod pióra Borgesa, Cortazara, Martineza czy Walsha, obok nich znajdą się jednak nie mniej ciekawe prace innych artystów. Każdy z przywoływanych w artykule tytułów jest dowodem na to, że legenda narosła wokół Evity sprawiła, że z pamięci społeczeństwa zniknęła już historyczna postać Eva Perón, stale jednak obecna jest mityczna Evita: błogosławiona ostoja ubogich i cierpiących albo zawistna egoistka walcząca o pieniądze i sławę. Liderka peronizmu stała się mitem.
The main aim of this article is to gather works of art which consider Evita an inspiration. Showing Eva Perón as a crucial character of novels, films or poems allows me to propose a thesis about the growing myth of this person. The comparison between texts created during over fifty years is a great opportunity to trace evolving pictures of the Argentina’s first lady. The authors interested in Evita could be divided into the following groups: some of them are ruthless critics, others are devoted supporters and the last ones are trying to be objective. The black and the gold (sometimes called the white one) myth are represented by artists from distinct countries, artists who were leaving in different times and – very often – with the completely different outlook. Obviously, there were the works of Borges, Cortázar, Martínez and Walsh about the first lady of peronism considered the most relevant, but right next to them there are also other, equally interesting, publications. Every work mentioned in this article is a proof that the legend focused on Evita in memory of a society as a historical figure named Eva Perón no longer exists. It was replaced by the myth of Evita: blessed shelter for poor and sufferers or envious egoist caring only about money and fame. The leader of peronism was turned into a myth.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2013, 21, 3-4(81-82); 192-219
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artysta w kręgu mitów późnej nowoczesności
Autorzy:
Władysław, Solski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487951.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
LATE MODERNITY
THE MYTH ABOUT ACQUIRING THE KNOWLEDGE OF THE WORLD
IMMORTALITY MYTH
PÓŹNA NOWOCZESNOŚĆ
MIT POZNAWALNOŚCI ŚWIATA
MIT NIEŚMIERTELNOŚCI
Opis:
The author – referencing the thought by Chantal Delsol – uses the term “late modernity”, recognizing in subsequent after-the-Enlightenment peri- ods subsequent phases of modernity. Among countless myths of after-mo- dernity he chose two: about acquiring the knowledge of the world and im- mortality, which, in his opinion, influenced the condition of a modern artist in the strongest way. In conclusions the author notices that the biggest weakness of modernity (in contrary to its self-assessment) is impossibility to build a consistent image of reality, which is a result of lack of originality. Creators of modern culture specialized in theft of ideas of their predeces- sors, and out of context foreign fragment may be presented by them as a fruit of their own reflections. The weakness of modernity, displaying in its morbid tendency to reduction, became its strength: it is impossible to build a whole from the fragments, but with small fragments a whole may be infected. The success of modernity turned out to be, then, a success of a virus spreading from period to period.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 108-125
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowska reinterpretacja mitu prometejskiego
Norwid’s reinterpretation of the Promethean myth
Autorzy:
Kłobukowski, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729575.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Prometeusz
mit
ofiara
praca
język
interpretacja
mit „adamicki”
mit upadku
mit wygnania
Hezjod
Ajschylos
Norwid
Paul Ricoeur
René Girard
Promethidion
Rzecz o wolności słowa
Prometheus
myth
sacrifice
work
language
interpretation
“Adam’s myth” of the fall
myth of exile
Hesiod
Aeschylus
On Freedom of Speech
Opis:
The author’s aim is to reflect on one of the rudimentary myths constituting the European identity, that is the Promethean myth, and on its interpretation present in Norwid’s works. Kłobukowski states that the author of Promethidion interprets the story of the good Titan in a way that is different from that in which most poets of the 19th century Europe interpreted it, that is by referring to ancient sources of the myth in works by Hesiod, and not by Aeschylus; and that this interpretation has a character of a manifesto. At the same time Norwid, interpreting the story of Prometheus, enters a polemic with Western Romantics as well as with Mickiewicz and the poetic anthropology present in the main current of Romanticism, that was first of all based on such features as rebellion, autonomy of an individual, self-determination, or self-deification. The poet suggests a different vision of human subjectivity; he Christianizes the myth, at the same time doing the work of a comparatist and an anthropologist – comparing the figure of the Titan and the Biblical Adam (Promethidion), suggesting that it is not rebellion, but work is man’s true vocation. Norwid also interprets the phenomenon of the language and its history in the context of the Promethean myth, which he perceives as a myth of the fall (On Freedom of Speech). Kłobukowski also analyzes one of the most important mythemes from the story of Prometheus – that of sacrifice, that, according to Western Romantics, was connected with creating an individualist “I”. Norwid interprets the meaning of sacrifice in a different way – namely, as a phenomenon showing the fullness of humanity and acceptance of the imperfection of the human condition.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2015, 33; 77-108
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje mitu w mediach. Analiza fenomenu wampira w kinie na przykładzie Zagadki nieśmiertelności Tony’ego Scotta i Tylko kochankowie przeżyją Jima Jarmuscha
The history of the myth in the media. Analysis of the vampire phenomenon in the cinema on an example The hunger by Tony Scott and Only lovers left alive by Jim Jarmusch
Autorzy:
Wąsowski, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676824.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
kino
media
mit
wampir
cinema
mass media
myth
vampire
Opis:
The article is an attempt to prove that cinema, becoming a kind of home of a mythical being – a vampire, clearly influences the change in the perception of its importance in culture. It was decided to explore the form and narrative of The Hunger, directed by Tony Scott and Only Lovers Left Alive, written by Jim Jarmusch, because both of these works are masterpieces of the romance of the vampire myth with the film medium, which are not particularly popular among researchers of the phenomenon. The research works of Roland Barthes, Vladimir Propp, Erich Fromm and Rollo May were used, as well as the concepts of successive processing of a mythical story were demonstrated.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2023, 32, 3; 113-139
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mytho-poetic contributions to hermeneutics and the philosophy of communication
Autorzy:
Ramsey, Ramsey Eric
Singleton, Kimberly
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431259.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
hermeneutics
psyche
myth
poetry
paradigm
hermeneutyka
mit
poezja
paradygmat
Opis:
This essay begins from an understanding that the study of the of the psyche today is need of something. The ideas presented here are philosophical provocations suggesting by studying the psyche from merely a calculative perspective, we overlook the dynamic flow of language as an integral part of psyches. We wish to undertake the hermeneutic study of psyches, which is to say human beings in the fullness of their being-in-the-world. Language and the psyche are everywhere intertwined, yet how do we talk about these as collective phenomenon, rather than reducing them to separate, calculative functions of the brain? From our hermeneutic perspective we suggest that alternative discourses of myth and poetry are necessary for somehow twisting away from the privileged paradigms of empirical psychology and turning instead toward language. Thus, through our re-readings of the myths, Eros and Psyche, Echo and Narcissus, we demonstrate the inherent relationship between human beings and words. This relationship, then, will be essential for clearing the way for understanding our mytho-poetic orientation toward the world, liberating us from the rigidity of paradigm while still undeniably leaving us with the (loving) struggle for a fitting response to the world.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 4; 25-40
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit miasta wielokulturowego – Wrocław.
Myth of the multicultural city – Wrocław.
Autorzy:
Dolińska, Kamilla
Makaro, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441306.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
Tematy:
Mit
wielokulturowość
miasto
media
badania
Myths
multiculturalism
city
research
Opis:
W artykule postawiono tezę, że wielokulturowość Wrocławia można traktować jako zjawisko bardziej mityczne niż realne. Odwołując się do rozumienia mitu jako konstrukcji bliższej fałszowi niż prawdzie, ale silnie zakorzenionej w świadomości społecznej, pokazano, że mit wielokulturowości stolicy Dolnego Śląska jest najaktualniejszym projektem tożsamościowym (po sfalsyfikowanym już micie piastowskim i odchodzącym w zapomnienie micie lwowskim) społeczności lokalnej. Odwołanie do badań własnych pokazuje wysoki stopień internalizacji przekonania o wielokulturowości Wrocławia wśród jego mieszkańców oraz niewielki stopień zróżnicowania etnicznego struktury społecznej miasta.
The article argues that the multiculturalism of Wrocław may be treated as more mythical than real a phenomenon. By referring to a myth understood as a construct being closer to falseness than truth, yet strongly rooted in a given group’s social awareness, the authors have shown that the myth of the multiculturalism of the capital of Lower Silesia is the most recent identity project (after the Piast myth having been falsified and the Lviv myth slowly sinking into oblivion) created by and, at the same time, directed towards the local community. On the basis of their own research the authors claim that there is a high degree of internalisation of the belief in the multiculturalism of Wrocław shared by its inhabitants as well as a low degree of ethnic diversity of the city’s social structure.
Źródło:
Kultura i Polityka; 2013, 13; 27-38
1899-4466
Pojawia się w:
Kultura i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda psychodramatyczna we współczesnych badaniach antropologicznokulturowych
The Interpretative Potential of Psychodrama in Anthropological Research
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807348.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
psychodrama
metoda
antropologia
mit
rytuał
method
anthropology
myth
ritual
Opis:
Przedmiotem artykułu jest badawcza przydatność psychodramy jako procedury w badaniach z zakresu antropologii kultury. Współczesna niedostępność etnologicznych form życia społecznego będących tradycyjną przestrzenią badań etnologicznych zmusza do pytania o nowe metody badawcze, dzięki którym można oryginalnie zinterpretować zgromadzony już materiał badawczy. Stworzona przez Jakobiego Moreno psychodrama jest uznaną metodą leczniczą stosowaną przede wszystkim w psychoterapii. Będąca ważnym aspektem psychodramy metoda socjometryczna została uznana przez Lévi-Straussa jako ciekawa metoda mogąca służyć wypracowaniu statystycznych modeli czasu i przestrzeni w badaniach strukturalnych. Artykuł stawia pytanie, czy postrzegana w świetle Girardowskiej teorii kultura może być wyjaśniana dzięki dramatycznemu odtwarzaniu skryptów kulturowych takich jak mity i rytuały i ich socjometrycznej analizie. Odpowiedź na tak postawione pytanie jest ambiwalentna: z niewątpliwą szansą jaka może łączyć się z zastosowaniem oryginalnej procedury badawczej idą w parze wątpliwość związane z hipotetycznym charakterem Girardowskiej teorii kultury oraz z etycznymi pytaniami rodzącymi się w kontekście eksperymentu zakładającego ingerencję w ludzką psychikę.
This article examines the interpretive potential and pertinence to anthropological research of dramatic re-enactments of certain, potentially revelatory cultural scripts, particularly myths and rituals, in a manner more commonly associated with a psychotherapeutic technique called ‘psychodrama.’ If it is true, as René Girard has claimed, that ‘globalization’ makes original ethnographic research in isolated human groups nearly impossible today, the creative application to existing anthropological materials of new interpretive procedures may open fresh perspectives. The so-called ‘psychodrama’ of Jakob Levi Moreno is perhaps more widely known as a psychotherapeutic technique, yet its use in anthropological research to yield socio-metric data has been recognized as well. Socio-metric procedures were used, for an example, by Claude Lévi-Strauss in working up statistical models of time- and space-perception. This article considers the use of ‘psychodrama’ in the interpretation, particularly, of cultural scripts like myths and rituals. While the author finds that such an approach lends itself to a Girardian theory of culture, the application of ‘psychodramatic’ techniques in the interpretation of myths and rituals will be complicated both by the hypothetical character of Girard’s theory and the inevitable interventions of individual human psyches.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 1; 35-51
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Swoistość ludzkiej kultury - wampiryzm
Specificity of human nature - vampirism
Autorzy:
Tomczyk, Jacek
Dygudaj, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818037.pdf
Data publikacji:
2008-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
kultura
mit
wampiryzm
życie pozagrobowe
culture
myth
vampirism
afterlife
Opis:
Every myth, regardless of its nature, refers back to some event placed in illio tempore. By this fact it constitutes a pattern to all situations and activities in which the event may reappear, the myth can degrade into an epical legend, a ballad or a roman, but it can also survive in a limited form in superstitions, customs and longings without losing neither its structure nor its meaning. In the history of mankind, the perception contributed to the formation of culture - the total of artifacts, both material and immaterial (spiritual or symbolic), these achievements, characteristic for particular society, constitute a model of social behavior. While interpreting the external world people relied on supernatural explanations to some extent, which depended on the level of intellectual development. Initially many facts were explained with the interference of dark, demonic powers, adopting diverse forms in people’s imagination, thanks to such interpretation of reality the vampire was born to existence. The vampire has undergone a peculiar evolution, the features of its character often changed and the figure was many times reborn in varied forms. Settled in present times, the silhouette of the vampire remains realistic in some people’s minds and has no tendency to modify. Its presence in modern times is mainly perceptible through the creation and development of vampire - worshiping sects. The following thesis is aimed to present the evolution of beliefs and picture of the vampire, as well as ancient practices and ways of treating people suspected of vampirism, the text enables a close look into the structure and functioning of modern vampire-related cults, it also attempts to explain the phenomenon of vampirism and its continuously increasing popularity.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2008, 6, 1; 77-91
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odessa i Sarajewo. Dyskurs przestrzeni miejskiej. Uwagi wstępne
Odessa and Sarajevo. Urban space discourse. Preliminary remarks
Autorzy:
Siekierska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916069.pdf
Data publikacji:
2019-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Odessa
Sarajevo
city
space
myth
Sarajewo
miasto
przestrzeń
mit
Opis:
This paper aims at sketching cultural portrayals of the Ukrainian city Odessa and the Bosnian capital, Sarajevo, with reference to their current socio-political situation. Cultural visions of both places not only tend to have a lot in common, paradoxically due to the differences that they share but also the ones present in various texts of culture. Thus, both cities can boast their own myths. The symbolic space is approached among others through the prism of Vladimir Toporov’s theory. The city perceived by some researchers as a metaphor of culture functions as a kind of laboratory that fixates social and cultural changes emerging within the society on the microscopic scale. In addition, the current geopolitical situation of those places is mentioned with its war/conflict aftermath that contributes to certain city image.
Źródło:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2019, 9; 139-147
2391-470X
Pojawia się w:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowo i prawda w powieści Wiesława Myśliwskiego Kamień na kamieniu
Autorzy:
Kudyba, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650265.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Wiesław Myśliwski, Kamień na kamieniu, antropologia słowa, oralność, mit
Opis:
The word and truth philosophy hidden in the novel Kamień na kamieniu [Stone upon Stone] references the principles of oral culture. The author consciously, through mouths of his characters, delivers a peculiar lecture on word and truth, scored for many episodes – a treatise with a mindset rooted in the folk, pre-writing way of understanding of reality. In Myśliwski’s oral world, the know-ledge of the meaning of words is tantamount to the knowledge of the principles of existence among people. Under Myśliwski’s approach, tale telling is a kind of a spiritual journey to the most primordial existential experiences. The basic function of a word becomes the unveiling of the existential worry. Speech turns out to be a vehicle bringing out from human beings what really connects them. It is only the revealed worry that removes the obstacles separating the participants of a conversation, unveils their deepest identity and their common human fate. For the novel’s narrator, understanding is a kind of a final existential opening to the Other, is a co-experiencing of the Other.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2015, 12, 2
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kosowo, mit kosowski i jego recepcja
Autorzy:
Skorczewski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653904.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Kosowo
Serbia
Mit Kosowski
Bałkany
Bitwa na Kosowym Polu
Opis:
Artykuł traktuje o tak zwanym micie kosowskim, który został stworzony na kanwie czternastowiecznej bitwy na Kosowym Polu. Mówi o tworzeniu się tego mitu, o poszczególnych osobach stojących za nim oraz o wpływie wydarzeń historycznych, które miały wpływ na redagowanie go, a przede wszystkim o roli Kosowa w budowaniu świadomości narodowej Serbów, jego roli, oraz o jego recepcji we współczesnym społeczeństwie serbskim. Nie ogranicza się jedynie do wydarzeń historyczno‑politycznych, ale stara się w sposób możliwie najszerszy przybliżyć czytelnikowi problem mitu.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2013, 48
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Касмаганiчны мiф Максiма Гарэцкага
Mit kosmogoniczny Maksyma Gareckiego
M. Haretski’s cosmogonic myth
Autorzy:
Леська, Лiлiя
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109956.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
literatura białoruska na początku XX wieku
kryzys
mit
mit kosmogoniczny
chaos
kosmos
odrodzenie
mit w dzieciństwie
harmonia
Belarusian literature of the early 20th century
crisis
myth
cosmogonic myth
cosmos
renewal
childhood myth
harmony
Opis:
W artykule dokonano analizy mitologicznego modelu Maksyma Gareckiego, który tworzono etapami, od kosmogonii i etymologii do antropologii, a następnie do eschatologii. Kosmologiczne otwieranie się świata w autorskim mitologizmie pisarza następuje na specjalnych przestrzenno-czasowych współrzędnych, których elementami składowymi są obrazy Chaosu. Na początku bohaterowie M. Gareckiego próbują znaleźć się w pierwotnym Chaosie, okrzepnąć na tak zwanym ojcowskim łonie, które metaforycznie przejawia się w obrazach błota, rodzinnego domu, drzewa wszechświata (axis mundi). Mityczno-poetycka koncepcja drzewa wszechświata w autorskim mitologizowaniu wyraża sytuację uniwersalną – wybór między życiem a śmiercią, który w określonych sytuacjach jest gwarancją duchowości i stabilności.
The article considers M. Haretski’s mythological model, which was built stepwise, from cosmogony and etymology to anthropology, and later – to eschatology. The cosmological disclosure of the world in the writer’s mythology occurs in the distinctive spatial-temporal coordinates, the initial constituents of which are represented by the images of Chaos. Primarily, M.Haretski’s characters aspire to appear in initial Chaos, to gain strength in the so-called parental bosom, which is metaphorically represented in the images of bog, parental home, world tree. The mythical-poetic concept of the world tree in the author’s mythologization reflects the most universal situation – the choice between life and death, which, in some cases, guarantees spirituality and stability.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2017; 89-108
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O micie rozłamanym w filozofii religii i teologii
Autorzy:
Waloszczyk, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705774.pdf
Data publikacji:
2012-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mit rozłamany
deliteryzacja religijnych wierzeń
pluralizm religijny,krytyka biblijna
Opis:
Artykuł dotyczy pojęcia mitu rozłamanego, nazwanego w ten sposób przez niemieckiego teologa i filozofa Paula Tillicha (1886-1965). Teza, jaka się z tym pojęciem wiąże, głosi, że wszystkie religie, w tym także chrześcijaństwo, posługują się językiem mitycznym, który wyraża prawdy moralne i intuicje metafizyczne, nie zaś obiektywne fakty i stany rzeczy, które mogą być przedmiotem wiedzy. Mit rozłamany nie oznacza odrzucenia mitu jako zwykłej nieprawdy, lecz rozłamanie na nieprawdę, jaką jest szata opowieści pojęta dosłownie, i prawdę, jaką jest (aczkolwiek nie zawsze i w różnym stopniu) inspiracja moralna i duchowa. Mit rozłamany jest samoświadomy, ale nie zostaje zdyskredytowany. W artykule formułuje się sześć racji, które mogą przemawiać na rzecz takiego poglądu. Autor uważa, że przyjęcie opisanego stanowiska przez społeczność ludzi wierzących może być bardzo trudne, toteż tradycyjny dyskurs wiary, w którym artykuły Credo pojmuje się dosłownie (choć z uwzględnieniem pojęć tajemnicy i analogii), trzeba uznać nie za anachronizm, ale za autonomicznego partnera dialogu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 401-409
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komisja Edukacji Narodowej. Mała reinterpretacja wielkiego mitu
Autorzy:
Kołodziej, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782760.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Komisja Edukacji Narodowej
reforma oświaty
mit narodowy
reinterpretacja mitu
Opis:
Mit Komisji Edukacji Narodowej – w sensie: obraz KEN-u wytworzony w zbiorowej wyobraźni Polaków – tym różni się od wielu innych polskich mitów, że wyrasta z doświadczeń pozytywnych. Szczytne osiągnięcia tego pierwszego w świecie ministerstwa oświaty są powszechnie znane i doceniane. Autor szkicu proponuje jednak „małą reinterpretację wielkiego mitu”, ale nie po to, by ów mit degradować (zwłaszcza że na wiele niedociągnięć zwracali uwagę już niektórzy członkowie KEN-u), ale by sformułować kilka pytań prowokujących do namysłu nad dzisiejszymi sposobami reformowania polskiej szkoły. Zdaniem autora, realistyczna ocena niewątpliwie wielkiego dorobku Komisji mogłaby pozwolić na lepsze wykorzystanie doświadczeń poprzedników, tak by przynajmniej uniknąć niektórych błędów (np. nieprzygotowanie na czas nauczycieli do zmian, brak nowych podręczników rzeczywiście odpowiadających reformie, różnego typu działania pozorne ministerialnych urzędników itd.).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2014, 5, 161; 9-19
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analytical models for quark stars with the MIT Bag model equation of state
Autorzy:
Komathiraj, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193330.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Einstein-Maxwell system
MIT bag model EOS
exact solutions
Opis:
Two classes of exact solutions to the Einstein-Maxwell system is found in terms of elementary function. This is achieved by choosing a particular form for the measure of anisotropy with the MIT bag model equation of state relating the radial pressure to the energy density consistent with quark stars. These solutions contain the models found previously in the limit of vanishing charge/measure of anisotropy. Isotropic exact solutions regained include models by Komathiraj and Maharaj; Mak and Harko; and Misner and Zapolsky. A physical analysis of the matter and electromagnetic variables indicates that the model is well behaved and regular.
Źródło:
World Scientific News; 2021, 153, 2; 205-215
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wciąż można spać z Lévi-Straussem pod poduszką! Lévi-Strauss, Claude. Mit i znaczenie. Pięć wykładów przygotowanych dla radia przez Claude’a Lévi-Straussa. Wstęp do wydania pol. Andrzej Wójtowicz. Tłum. Monika Eccles, Rafał Wiśniewski. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2020
Lévi-Strauss never gets old! Lévi-Strauss, Claude. [Myth and Meaning. Five talks for radio by Claude Lévi-Strauss]. Wstęp do wydania pol. Andrzej Wójtowicz. Tłum. Monika Eccles, Rafał Wiśniewski. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2020
Autorzy:
Kaczmarek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944374.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
Claude Lévi-Strauss
antropologia
mit
struktura
anthropology
myth
structure
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 114, 2; 206-210
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mity II wojny światowej. Cz. 2
Mythes de la Seconde guerre mondiale. 2018
Współwytwórcy:
Lopez, Jean (1952- ). Opracowanie
Wieviorka, Olivier (1960- ). Opracowanie
Janik, Jerzy (tłumacz). Tłumaczenie
Wydawnictwo Poznańskie (1993- ). Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznań : Wydawnictwo Poznańskie
Tematy:
II wojna światowa (1939-1945)
Mit
Praca zbiorowa
Opis:
Tytuł oryginału: Les mythes de la Seconde guerre mondiale. Vol. 2.
Bibliografia przy pracach.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Ognozja, czyli Olgi Tokarczuk teologia sekularna
Ognosia, or Olga Tokarczuk’s secular theology
Autorzy:
Draguła, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792532.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Olga Tokarczuk
Northrop Frye
literature
Bible
myth
literatura
Biblia
mit
Opis:
Zarówno w wykładzie noblowskim, jak i w swoich esejach Olga Tokarczuk proponuje własną koncepcję literatury, którymi elementami są projekt nazywany przez nią ognozją, koncepcja narratora czwartoosobowego (panoptykalnego) czy też rozumienie i funkcja mitu, a szerzej – wszelkiej narracji. Jak sama przyznaje, jej koncepcję można uznać za alterreligijną. Ona sama odwołuje się do natury narracji biblijnej, aby – uciekając się do analogii – opisać własną koncepcję autora i innych składowych dzieła literackiego. Jej koncepcję można interpretować z punktu widzenia teorii literatury, ale także teologii. Niniejszy tekst jest próbą takiej właśnie interpretacji. Autor szuka paraleli pomiędzy literaturą w rozumieniu Tokarczuk a Biblią jako tekstem objawionym i spisanym przez hagiografa. W konkluzji autor stawia tezę, że nie jest to projekt postsekularny czy quasi-religijny, ale sekularny, a de facto gnostycki, ponieważ odwołuje się do wiedzy i kompetencji niby-boskiej jako fundamentu dla konstrukcji świata przedstawionego.
Olga Tokarczuk proposes – both in the Nobel Prize lecture and in her essays – her concept of literature, the features of which are the project she calls ognosia, based on a four-person (panoptical) narrator, or the understanding and function of myth, and more broadly – of all narration. As she believes, her concept can be considered as alter-religious. She refers to the nature of the biblical narrative to – resorting to analogy – describe her view of an author and other components of a literary work. The concept may be interpreted from the point of view of literary theory but also theology. The article is an attempt at such an interpretation. Its author looks for a parallel between literature as understood by Tokarczuk and the Bible as a text revealed and written down by hagiographers. In the conclusion of the sketch, a thesis may be found that Tokarczuk’s idea is not a post-secular or quasi-religious project, but secular and de facto gnostic, because it refers to the knowledge and supposedly divine competence as the foundation for the construction of the world presented.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2023, 9; 81-93
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Dlatego ogarnięci wielką nikczemnością, nigdy nie uwolnicie serca od smutnego cierpienia” – empedoklejski grzech
“And this is why, seized with great wickedness, you’ll never rid your heart of sad sufferings” – Empedoclean Sin
Autorzy:
Kulig, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953973.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
empedoklejski grzech
kara
mit
religia
Empedoclean sin
penalty
myth
religion
Opis:
Empedocles of Acragas showed “the history of sin”. From his poem we may learn what the sin consisted in, what was its cause and consequence, as well as how it might be avoided. Empedocles presents some advice that is supposed to help man stay ‘pure’. The one, who stains his hands with blood or commits perjury – for these are the two aspects of Empedocles’s sin – after his death will be driven out of the country of ‘happy gods’. His daimon will ‘purify’ himself in his subsequent incarnations, and at last he’ll have the honor of seeing the immortals again.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 97-108
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Turka osmańskiego — między mitem, historią a przekładem (na marginesie dwóch powieści historycznych Wery Mutafczijewej)
Образът на Османеца — между мита, историята и превода (за два исторически романа на Вера Мутафчиева)
Representations of Ottoman Turks — between myth, history and translation (about two historical novels of Vera Mutafchieva)
Autorzy:
Kovacheva, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487104.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Vera Mutafchieva
mit
historia i przekład
myth
history and translation
Opis:
.В настоящата статия са поставени два основни проблема. Първият е свързан със ситуирането на повествователната стратегия на представяне на османеца в романите "Случаят Джем" и "Последните Шишмановци" в рамките на българския исторически и литературен контекст от 60-те и 70-те години на ХХ век. Образите на мюсюлманите и турците в историческите романи на Вера Мутафчиева не могат да бъдат разглеждани без контекста на възрожденската и фолклорна традиция на представяне на османските турци. В така начертаните аналитични контекстови полета се очертават три важни конфликтогенни теми, чиeто пресъздаване може да послужи като критерий за оценка на полския превод на романа "Случаят Джем" — темата за Изтока и Запада, темата за многоетничността в Османската империя и темата за българските стереотипи за турците, исляма, за епохата на османско управление и за собствената национална идентичност. Вторият засяга полския прочит на горепосочените романи на Мутафчиева, изразен в превода. Анализът на някои значими детайли показва, че в полската езикова версия образът на османските турци не следва акцентите на оригинала и елиминира неговите локални начения, а следователно — нивелира заложените в него ключови за интерпретацията му конфликти и противоречия.
This paper raises two main questions. The first one is how to situate the strategy of representation of Ottoman Turks in historical novels of Vera Mutafchieva "The Djem Affair" and "The Last Shishmans" in the frames of bulgarian historical and literary context of the ‘60s and ‘70s of the 20th century. It is not possibile to describe this strategy without reference to the impact of folklore and nineteenth century tradition of representing the Muslims and Turks. In this context fields three themes that causes conflicts are distinguished and their interpretation in the translation of the novel could be used as a criterium for the translation’s evaluation. These themes are the notion of East and West, the topic of multiethnicity in Ottoman Empire and bulgarian stereotypes of Turks, Islam and national identity. The second question is how the Polish translator interpreted above mentioned historical novels of Mutafchieva. The analysis of some important details shows that the polish translation of "The Djem Affair" do not follow original emphases and thus eliminate some local meanings of the novel, which means that it obliterates some of its key conflicts and contradictions.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 61-79
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Was “Karl Marx a German philosopher”? The place of Marxism in contemporary debates, as exemplified by L. Kołakowski
Czy „Karol Marks był filozofem niemieckim”? Miejsce marksizmu we współczesnych debatach – przypadek Leszka Kołakowskiego
Autorzy:
Ciążela, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097124.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Marxism
science
ideology
philosophy
myth
marksizm
nauka
ideologia
filozofia
mit
Opis:
Przedmiotem analizy jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Karol Marks należy do obszarów filozofii i historii filozofii, i czy wpisywanie go w te dziedziny w obecnie przyjęty sposób jest uprawnione? Analizując myśl Marksa należy pamiętać, że nie uważał się on za filozofa, ale za badacza, który przekracza horyzont filozofii, pracując na gruncie nauki oraz ideologii organizującej walki polityczne swojego czasu. Oczywiście to, co dany myśliciel sądzi o sobie i mówi na swój temat, nie może być ostatecznym kryterium interpretacji jego dorobku. Wydobywanie z twórczości Marksa bogatej problematyki filozoficznej budzi jednak wątpliwości, czy przypadkiem nie zacieramy istoty tej twórczości, czyniąc z Marksa kogoś, kim nie był? Wątpliwości te narastają, gdy bierzemy pod uwagę Główne nurty marksizmu Leszka Kołakowskiego – opracowanie, które czyni z tezy, iż „Karol Marks był filozofem niemieckim” punkt wyjścia dla analizy i krytyki jego myśli. Problem polega na tym, że sam Kołakowski w swojej postmarksistowskiej twórczości deprecjonuje naukę i filozofię, a za podstawę dynamiki myśli uznaje mit. Rodzi to pytanie, czy Kołakowski w swojej prezentacji Marksa przedstawia jego filozofię, czy raczej pewien mit Marksa jako oderwanego od rzeczywistości filozofa, uszczęśliwiającego ludzkość wbrew jej woli i naturze?
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 185-201
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia nierówności. Próba dekonstrukcji
Mythology of Inequalities. An Attempt at its Deconstruction
Autorzy:
Przybylska-Czajkowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548280.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
mit
mitologia
nierówności
kapitalizm
ideologia
myth
mythology
inequalities
capitalism
ideology
Opis:
Mitologia nierówności jest częścią mitologii kapitalizmu. Mitologia ta stworzyła oczywistość, która stała się treścią świadomości potocznej w Polsce po 1989 r. i nie została poddana krytycznej refleksji w debacie publicznej. Pełni ona funkcje ideologiczne wobec systemu: objaśnia go odwołując się do tzw. normalności i naturalności, a także usprawiedliwia jego negatywne społeczne skutki. Mitologia ta utrudnia lub wręcz uniemożliwia krytykę systemu i działanie na rzecz jego zmiany. Konstrukcja zmitologizowanej oczywistości jest pełna sprzeczności, ignoruje osiągnięcia myśli filozoficznej i społecznej, a także doświadczenie rzeczywistości. Znaczącą rolę w powstaniu tak zmitologizowanej oczywistości, odegrały elity intelektualne, które przyjęły bezkrytycznie mitologię kapitalizmu, mimo iż wiele faktów historycznych (doświadczenie pierwszej wojny światowej, Wielkiego kryzysu lat 30. i późniejszych kryzysów kapitalistycznego świata) wskazywało na konieczność ostrożnego jej potraktowania. Niebezpieczeństwo mitologii kapitalizmu i w szczególności mitu nierówności polega na tym, że stoi za nim taka wizja człowieka i rzeczywistości społecznej, która wyklucza wolność i godność człowieka. Mit nierówności i ta całość, którą tworzy – mitologia kapitalizmu – wykorzystuje zwulgaryzowaną wersję pojęcia homo oeconomicus i przedstawia ją jako uniwersalny obraz człowieka. Gdyby poważnie i konsekwentnie potraktować te wątki, które są zawarte w micie nierówności i mitologii kapitalizmu, to można w oparciu o nie zbudować społeczeństwo i państwo niedemokratyczne. Obowiązkiem intelektualistów jest krytyczna analiza świadomości społecznej i tworzących ją mitów, co oznacza próbę wskazania ich źródeł, związku z doświadczeniem, kontekstu filozoficznego, uwikłań i skutków społecznych.
Mythology of inequalities is a part of mythology of capitalism. This mythology created obviousness that became after 1989 content of the everyday consciousness and was never critically analyzed in. It plays in the system an ideological function: it explains this system referring to its “normalcy” and naturalness, and justifies its negative social consequences. Any criticism of this system and activity oriented at its transformation was made difficult or impossible. The construction of the mythologized reality is full of contradictions and disregards achievements of social thought and the real-life experiences. An important role in the rise of this mythologized reality was played by intellectual elites that uncritically accepted the mythology of capitalism in spite of many historical facts (the experiences of the 1st World War, Great Depression and subsequent crises) suggested the necessity to approach it cautiously. The danger resulting from the myth of capitalism (of inequality), consists in excluding dignity and freedom of man by the anthropology it comprises. The myth of inequality (and the whole myth of capitalism of which it is a constitutive part) avails of trivialized version of the concept of homo oeconomicus and presents it as universally valid image of man. If to take seriously and systematically those ideas, one could – availing of them –construct undemocratic society and state. It is the duty of intellectuals to analyze critically social myths it comprises – to try to discover their origins and relations with experience, to characterize their philosophical contexts and consequences for society.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2015, 42; 45-57
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hans Jonas i Alan Watts: teodycea a mit spekulatywny
Autorzy:
Mazur, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668027.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Watts
Jonas
myth
theodicy
religion
speculation
mit
teodycea
religia
spekulacja
Opis:
The article is a brief comparative work, whose subject are two different speculative myths. The first is the myth of English theologian Alan Watts; the second – the Jewish philosopher Hans Jonas. Both myths refer to the issues of theodicy. This article attempts to present the main thesis of both myths. Furthermore, it shows the specific role of a myth in the context of issues of theodicy.
Artykuł stanowi krótką pracę porównawczą, przedmiotem której są dwa różne spekulatywne mity. Pierwszy z nich, to mit  angielskiego teologa Allana Wattsa; drugi -   żydowskiego filozofa Hansa Jonasa. Oba mity dotyczą zagadnienia teodycei. Artykuł stara się przedstawić główne tezy obu wspomnianych mitów. Ukazuje ponadto szczególną rolę mitu, w kontekście zagadnienia teodycei.
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2017, 7
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kto się odważy zrewidować amerykański mit? Renegocjacja amerykańskiego kontraktu społecznego w miniserialu Kto się odważy
Autorzy:
Wierzchowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2168554.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
mit Ameryki
Ameryka
miniserial Kto się odważy?
Kto się odważy?
Źródło:
Rejestry kultury; 467-479
9788394888923
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"To Bring You My Love". P.J. Harvey dekonstruuje mity bluesa
"To Bring You My Love". P.J. Harvey deconstructs the myths of blues
Autorzy:
Kuźnicki, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51532146.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
P.J. Harvey
blues
seks
płeć
mit
sex
gender
myth
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi próbę interpretacji wybranych pieśni P.J. Harvey z płyty To Bring You My Love z 1995 roku. Na płycie tej piosenkarka mierzy się z tradycją bluesa, głównie z jego literackimi mitami. W swych poetyckich tekstach Harvey podkreśla ogromny ładunek erotyzmu i przemocy drzemiący w mitologiach bluesa; raz typowo męski, kiedy indziej podkreślający emancypacyjny pierwiastek kobiecy. Na takiej bazie udaje się artystce zarówno przedefiniować owe mitologie, jak i niejako przywrócić temu gatunkowi jego kobiecy wymiar.
The article’s goal is to interpret the selected songs from P.J. Harvey’s album To Bring You My Love (1995). On the album, the singer-songwriter struggles with the tradition of blues, mostly with its literary myths. In her lyrics, Harvey emphasizes the prevalent eroticism and violence present in blues mythologies—often male but, in some cases, subversively female. This tradition becomes the foundation on which she manages to filter those mythologies and simultaneously reintroduce the female dimension to this music.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2024, 16, 1; 99-109
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Surréalisme en 1947 – occultism and the post-war marginalisation of Surrealism
Surréalisme en 1947 – okultyzm i powojenna marginalizacja surrealizmu
Autorzy:
Kuczyńska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593989.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Surrealism
occultism
myth
fascism
exhibition
surrealizm
okultyzm
mit
faszyzm
wystawa.
Opis:
The exhibition Surréalisme en 1947, organised in Paris (Galerie Maeght) by André Breton and Marcel Duchamp was an attempt to consolidate and reorient the Surrealist move-ment in the post-war reality. According to the trend set by Breton in his Rupture inaugurale, Surrealism was going to become tied with occultism more strongly than ever before. The exhibition, whose main topic was “a new myth", was arranged in the form of an initiation path, consisting of the Hall of Superstitions, the Labyrinth of Initiation, etc. One reason for the critical panning of the exhibition was the fact that in that period all forms of esoteric trends were associated with Fascism, and myth was more and more frequently acknowledged as an obstacle in building new, rationally organised society. The aim of this paper is to present how the strategy of Breton, who proclaimed the need for establishing “a new myth" and connecting Surrealism with occultism against the Paris intellectual milieu, contributed to the marginalisation of the Surrealist movement.
Zorganizowana w Paryżu (Galerie Maeght) przez André Bretona i Marcela Duchampa wy-stawa Surréalisme en 1947 była próbą skonsolidowania i reorientacji ruchu surrealistycznego w powojennej rzeczywistości. Zgodnie z kierunkiem, który Breton wyznaczył w Rupture inaugurale, surrealizm miał związać się silniej niż kiedykolwiek przedtem z okultyzmem. Głównym tematem wystawy był “nowy mit”. Zaplanowana została jako rodzaj ścieżki ini-cjacyjnej. Znalazły się tam m.in. Sala Przesądów, Totem Wszystkich Religii, Labirynt Ini-cjacji, etc. Jednym z powodów krytycznego przyjęcia wystawy był fakt, że w tym czasie wszelkiego rodzaju ezoteryczne prądy kojarzyły się z faszyzmem, a mit coraz częściej uzna-wano za przeszkodę w budowie nowego, racjonalnie zorganizowanego społeczeństwa. Celem artykułu jest wskazanie, w jaki sposób strategia Bretona, który głosił potrzebę stworzenia “nowego mitu” i związania surrealizmu z okultyzmem wbrew niechętnie nastawio-nemu do ezoterycznych nurtów środowisku intelektualnemu powojennego Paryża, przyczyniła się do marginalizacji tego kierunku.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2014, 16; 87-99
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Juliana Apostaty mit o Heliosie
Helios myth of Julian the Apostate
Autorzy:
Osek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612042.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Julian Apostata
mit o Heliosie
Julian the Apostate
Helios myth
Opis:
The present paper is a brief study on Julian the Apostate’s religion with the detailed analysis of the so called Helios myth being a part of his speech Against Heraclius (Or. VII), delivered in Constantinople in AD 362. In the chapter one I discuss veracity of the Gregory of Nazianzus’ account in the Contra Julianum (Or. IV-V) on the emperor’s strange Gods and cults. In the chapter two the reconstruction of the Julian’s theological system has been presented and the place of Helios in this hierarchy has been shown. The chapter three consists of the short preface to the Against Heraclius and of the appendix with the Polish translation and commentary on the Julian’s Helios myth. The Emperor’s theosophy, known from his four orations (X-XI and VII-VIII), bears an imprint of the Jamblichean speculation on it. The gods are arranged in the three neo-Platonic hypostases: the One, the Mind, and the Soul, named Zeus, Hecate, and Sarapis. The second and third hypostases contain in themselves the enneads and the triads. The Helios’ position is between the noetic world and the cosmic gods, so he becomes a mediator or a centre of the universe and he is assimilated with Zeus the Highest God as well as with the subordinated gods like Apollo, Dionysus, Sarapis, and Hermes. The King Helios was also the Emperor’s personal God, who saved him from the danger of death in AD 337 and 350. These tragic events are described by Julian in the allegorical fable (Or. VII 22). The question is who was Helios of the Julian’s myth: the noetic God, the Hellenistic Helios, the Persian Mithras, the Chaldean fire, or the Orphic Phanes, what is suggested by the Gregory’s invective. The answer is that the King Helios was all of them. The Helios myth in Or. VII is the best illustration of the extreme syncretism of the Julian’s heliolatry, where the neo-Platonic, Hellenistic, magic, and Persian components are mingled.
Źródło:
Vox Patrum; 2010, 55; 477-498
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istoty żywe, posiadające logos. Nieludzcy mieszkańcy uniwersum Tolkienowskiego i ich języki
Autorzy:
Marcin, Niemojewski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897178.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
J.R.R. Tolkien
Śródziemie
mit
rasy
języki
wyobraźnia antropologiczna
Opis:
The Lord of the Rings, like all J.R.R. Tolkien’s literary legacy, for years has been popular among faithful readers and is gaining new ones; moreover it is inspiring researchers to formulate theses and develop scientific analyses. These works offer various perspectives of interpretation, but you can list among them three dominant ones: biographical, mythological and religious one, which is a variant of the second perspective. All the research approaches are tied by two motifs, which both by Tolkien critics and by enthusiasts are regarded as key to understanding his artistic legacy: nonhuman inhabitants of Middle-earth and their languages. Reflection on the mutual relationship of these motifs can lead to the disclosure in Tolkien’s work the germ of anthropological imagination.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(3 (450)); 13-24
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zracjonalizowany mit” w europejskim szkolnictwie wyższym
Autorzy:
Schriewer, Jürgen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194335.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
proces boloński
analiza neoinstytucjonalna
dyfuzja
system szkolnictwa wyższego
zracjonalizowany mit
Opis:
Autor artykułu przedstawia proces boloński, zwracając uwagę przede wszystkim na powodowane przezeń bezprecedensowe jak dotąd upowszechnianie się abstrakcyjnego modelu restrukturyzacji i harmonizowania sposobów studiowania i nadawania stopni naukowych w Europie. Proces ten jest interpretowany jako szczególny przypadek szerszego zjawiska tworzenia się wzajemnych powiązań i standaryzowania się kształcenia na poziomie globalnym. W niniejszym tekście znajdujemy odwołania do pojęć, koncepcji i interpretacji wykorzystywanych do analiz systemu globalnego. Autor sięga głównie po teoretyczną perspektywę socjologicznego neoinstytucjonalizmu, kierunku wywodzącego się po części z socjologii organizacji i w jakiejś mierze – z socjologii wiedzy. Kierunek ten, bardziej niż inne podejścia teoretyczne, wypracował modele badawcze, które można by określić jako „społeczne tworzenie kultury globalnej ”. Posługując się analitycznymi koncepcjami, takimi jak „dyfuzja”, „model imaginacyjny”, „zracjonalizowany mit”, i odwołując się do badań wskazujących na wzrastającą rolę międzynarodowych organizacji – zarówno rządowych, jak i pozarządowych – autor wyjaśnia proces boloński i jego dynamikę.
Źródło:
Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2014, 1-2, 43-44; 133-152
1231-0298
Pojawia się w:
Nauka i Szkolnictwo Wyższe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Culture and Violence
Kultura a przemoc
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807382.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura
przemoc
antropologia
natura
mit
culture
violence
anthropology
nature
myth
Opis:
Artykuł stawia pytanie o fundamentalne znaczenie kultury w stosunku do takich fenomenów, jak niepokój, pragnienie bezpieczeństwa, strach, agresja i przemoc. Przewodni motyw tej refleksji konstytuuje wzajemny stosunek przemocy i kultury, ujawniający się w odniesieniu wyżej wymienionych fenomenów do ludzkiego rozumu, interpretowanego nie w sensie psychicznego lub kulturowego procesu, ale w sensie transcendentalnego czynnika najbardziej typowego dla ludzkiej istoty. W dyskusji z Platonem, Le Bonem, Ortegą y Gassetem, Freudem i Girardem tekst konstatuje fakt, że przemoc może być konsekwencją nie tylko naturalnych czynników, takich jak pożądliwość jako naturalna część ludzkiej duszy w platońskiej antropologii, ale także czynników kulturowych, których wyrazem jest analizowane przez Freuda pytanie o kulturę jako źródło cierpienia, a także wprowadzone przez René Girarda do współczesnego dyskursu antropologiczno-kulturowego pojęcie mechanizmu kozła ofiarnego.
The article discusses the fundamental meaning of culture from the point of view of anxiety, aggression, violence, fear and the need for social security. The intention is to examine the relationship between these phenomena and human reason not as a psychological or cultural process, but as a transcendental reality genuine to the human being. Through the works of Plato, Le Bone, Ortega y Gasset, Freud and Girard the paper asserts that violence is not only the result of natural factors—for example desire as the natural element of the soul in platonic anthropology—but of cultural factors as well. This interpretation is anchored in Freud’s discussion of culture as the source of suffering and René Girard’s contemporary anthropological concept of scapegoat.           
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 2; 41-72
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura jako zagrożenie i ratunek. Analiza kultury w świetle fenomenu naśladowania (mimesis) i wychowania (paideia)
Culture as Threat and Rescue. An Analysis of Culture in the Light of the Phenomenon of Imitation (Mimesis) and Education (Paideia)
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807409.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura
mit
edukacja
państwo
rozum
culture
mythos
education
State
reason
Opis:
The article discuss the problem of culture in light of two key terms of Platonic understanding of human being and society – paideia and mimesis. The culture is a kind of paideia defended in Plato’s State against the mythological order of mimesis. The genuine elucidation of difficult role of mimesis in the Platonic understanding of intellectual culture opens the Girardian interpretation of culture. The Girard’s theory reveals the role of mimesis as the highest factor of destruction inside the ethnological and modern society. The mimesis as the mimetic desire allows new interpretation of the exciting question: Why Plato dismissed poets from his State? Plato did it because such poets as Homer and Hesiod introduced the vision of god, man and society based on the mythological power of mimesis. The new order of Platonic intellectual culture is based on the power of human logos.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2012, 3; 23-44
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRANSHUMANIZM I POSTHUMANIZM W LITERATURZE FANTASTYCZNEJ W PERSPEKTYWIE KLISZY KULTUROWEJ I FUTUROLOGICZNEJ SPEKULACJI
TRANSHUMANISM AND POSTHUMANISM IN THE SCIENCE-FICTION LITERATURE IN THE PERSPECTIVE OF THE CULTURAL CLICHÉ AND FUTUROLOGICAL SPECULATION
Autorzy:
Trocha, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423842.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
posthumanism
transhumanism
speculative fiction
myth
posthumanizm
tranhumanizm
fikcja spekulacyjna
mit
Opis:
In the article the author discusses the mechanisms of the improvement of the human body that were present in the culture in the past ages. The starting points of the discussion are the ancient myths, where the figures of the heroes and hybrids appeared. They were ascribed with the important cultural functions. This situation indicates that the drive toward the improvement of human condition in its somatic dimension has existed in the culture since its beginnings. In the article, as the first ones, the mechanisms improving the body in the archaic cultures were presented, and only later the author makes the way for the analogical phenomena present in the contemporary cultures. While elaborating the modern literature, the author juxtaposes the texts that belong to speculative scifi and to the mythopoietic fantasy with the theoretical and futurological works that concern the problems of posthumanism and transhumanism. In this kind of perspective the theoretico-speculative aspects of posthumanism were described, then their literary realizations were presented, and finally the cultural consequences followed.
Autor omawia w niniejszym artykule mechanizmy polepszania ludzkiego ciała obecne w kulturze na przestrzeni wieków. Punktem wyjścia się mity świata starożytnego, w których pojawiały się figury herosów oraz hybryd, którym przypisywano ważne funkcje kulturowe. Wskazuje to wyraźnie fakt, że pragnienie udoskonalenia ludzkiej kondycji w jej wymiarze somatycznym istniało w kulturze już u zarania dziejów. Po prezentacji mechanizmów ulepszających ciało w kulturach archaicznych zaprezentowane zostały analogiczne zjawiska obecne w czasach kultury nowożytnej. Przy omawianiu literatury najnowszej Autor zestawił ze sobą teksty SF spekulacyjnej oraz mythopoeicznej fantasy z pracami teoretycznymi i futurologicznymi dotyczącymi zagadnień posthumanizmu i transhumanizmu. W tak zarysowanej perspektywie omówione zostały najpierw aspekty teoretyczno-spekulacyjne posthumanizmu, następnie ich realizacje literackie a na samym końcu konsekwencje kulturowe
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2; 115-132
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Witraż – mit światła i koloru
Autorzy:
Adam, Włodarczyk,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487700.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
WITRAŻ
MIT
ARCHITEKTURA
SACRUM
ŚWIATŁO
STAINED-GLASS
MYTH
ARCHITECTURE
LIGHT
Opis:
Stained-Glass – a Myth of Light and Color The art of stained-glass works has been related to the concept of sacrum for centuries. The genesis of this myth reaches the medieval era, when stained-glass had been one of the primary artistic techniques. The symbol- ism of light and color which has been known since the primeval times, an expression of God’s glo-ry, has perfectly inscribed itself in the program of ideological gothic cathedrals. For hundreds of years stained-glass has dominated church architecture, at the same time solidified the common conviction of its religious purpose. Only after cultural and social changes at the end of 19th century has traditional approach towards stained-glass been broken. It then entered widespread public and everyday space. In the next era, in 20th century, it became an expression of many independent artists. Due to their creative work, mythology of sacral stained-glass has expanded onto new areas. In modern times, stained-glass is a full-fledged art genre, free and in-depend- ent, but still dealing with deeply rooted conviction of the religious charac- ter of the glass masterpiec-es.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 254-265
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura zdeformowanych sensów
The Culture of Deformed Meanings
Autorzy:
Helman, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222574.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Małgorzata Flig
mit
ideologia
kultura sowiecka
myth
ideology
Soviet culture
Opis:
W recenzji książki Małgorzaty Flig Mitotwórcza funkcja kina i literatury w kulturze stalinowskiej lat 30. XX (2014) autorka położyła nacisk na sposób, w jaki został przedstawiony związek mitu i ideologii. To zagadnienie sporne i kontrowersyjne w literaturze przedmiotu. Flig ukazała je w sposób nader przekonywający, wychodząc z założenia, że kultura sowiecka nie została zdominowana przez jedną ideologię. Konsekwentnie analizowała zatem jej relacje z mitem już znajdującym się w obiegu i rozpoznawanym jako common sense. Recenzentka podkreśliła też interesujące powiązanie wzorca hagiograficznego z modelem dyskursu socrealistycznego oraz analizę prób kształtowania rzeczywistości przez narzucanie języka władzy.
Helman in her review of Małgorzata Flig’s book entitled Mitotwórcza funkcja kina i literatury w kulturze stalinowskiej lat 30. XX wieku [Myth-Making Function of Cinema and Literature in the Culture of the Stalinist Era of the 1930s] (2014) focuses on the way in which the relationship between myth and ideology is presented. This is a contentious and controversial issue in the literature on the subject. Flig presents it in a very convincing manner, starting from the premise that Soviet culture was not dominated by a single ideology. Consequently she analysed its relationship with the myth already present in the shared consciousness of the society and recognised as common sense. The reviewer also points out the interesting connection between the hagiographic pattern and the model of the socialist realistic discourse, as well as the analysis of the way reality was shaped by imposing the language of power.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 89-90; 357-362
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Return of The Labyrinth; notes on Edwin Muir’s poem and its paradoxical dynamics of symbolism
Autorzy:
Korusiewicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520326.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
labirynt
tragizm
mit
intertekstualność
labyrinth/maze
the tragic
myth
intertextuality
Opis:
The aim of the paper is to apply selected classical and contemporary conceptions of the labyrinth in a hermeneutic interpretation of the poem The Labyrinth by the Scottish poet Edwin Muir with reference to its conception of space and time, and the notion of subjectivity as the centre of the labyrinth/maze, as well as to point to the poem’s multilayer intertextuality, whose most significant tropes are elaborate transformations of the Minoan myth and modernist inspiration in the work of Kafka. The final part of the article presents the possibility of continuing research on the specificity of the tragic vision presented in the poem in reference to the approach proposed by Hans Urs von Balthasar.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 71-94
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcje Europy Środkowej w Międzymorzu Ziemowita Szczerka
Notions of Central Europe in Ziemowit Szczerek’s Międzymorze
Autorzy:
Siwor, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/54671975.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Ziemowit Szczerek
Europa Środkowa
mit
Międzymorze
Central Europe
myth
Intermarium
Opis:
Autorka analizuje obraz współczesnej Europy Środkowej ukazywanej przez Ziemowita Szczerka jako teren nieustających gier relacji centrum i peryferii. Rozpad, chaos i mitomania jawią się nie tylko jako wyznaczniki charakteru narodowych wspólnot, ale także jako przyczyny niemożności realizacji idei zjednoczenia. Istotne dla tych rozważań są jednak także pytania o status Szczerkowych konstatacji balansujących między analityczną diagnozą a narracją literacką opartą na deklaracji wyobrażenia.
The author analyses the image of contemporary Central Europe depicted by Ziemowit Szczerek as an area of continuous interplay between the centre and the periphery. Dissolution, chaos, and mythomania not only seem to indicate the nature of national communities, but also appear to be the reason behind the impossibility of realizing the idea of unification. The questions about the status of Szczerek’s statements, which balance between analytical diagnosis and literary narrative based on constructs of the imagination, are also vital for these considerations.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2019, 16, 2; 249-260
2083-7658
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myślenie utopijne w "Mad Max: Na drodze gniewu"
Autorzy:
Malec, Bogusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607874.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
darwinizm społeczny
feminizm
ideologia
impuls utopijny
"Mad Max: Na drodze gniewu"
mit
myślenie utopijne
postapokalipsa
psychoanaliza
socjologia
utopił
"Mad Max: Na drodze gniewu"' mit
utopia
Opis:
This article attempts to describe a sociological view of the post-apocalyptic world in Mad Max: Fury Road and characteristics of utopian thinking related to Furiosa’s rebellion. It reveals that in the post-apocalyptic worlds, social Darwinism grows into fundamental worldview, which is reflected in a feudal society of the Citadel. Afterwards, a feminist topic connected with Furiosa’s rebellion is analyzed. Subsequently, the article characterizes Maciej Czeremski’s and Jakub Sadowski’s structural understanding of the two terms – a utopia and a myth. Furiosa’s psychological motivation is interpreted by using them. They also facilitate to formulate a semantic relation between utopian thinking and an ideology, which is defined according to a psychoanalytic method. Afterwards, a Ernst Bloch’s phrase – a utopian impulse is used to analyze Max’s behavior. It ascertains that through relationship between Furiosa and Max a modernization project of the Citadel becomes feasible. A purpose of the article is to show that fictional post-apocalyptic worlds can be analyzed in a sociological perspective and be a part of socially engaged cinema.
W artykule przyjmuję socjologiczne widzenie świata postapokaliptycznego w filmie Mad Max: Na drodze gniewu i przedstawiam właściwości myślenia utopijnego Furiosy, bohaterki obrazu. Na podstawie feudalnych warunków społecznych w Cytadeli uzasadniam, że darwinizm społeczny stanowi w utworach post-apo naczelną orientację światopoglądową. Analizuję wątek feministyczny związany z buntem Furiosy. Prezentuję, za Maciejem Czeremskim i Jakubem Sadowskim, strukturalne widzenie mitu oraz utopii. Łączę to z ideologią przy użyciu psychoanalizy, aby wyjaśnić decyzję bohaterki o powrocie do Cytadeli. Stosuję pojęcie impuls utopijny Ernsta Blocha do wyjaśnienia zachowania Maxa. Stwierdzam, że dzięki wytworzonej relacji o seksualnym napięciu między Maxem a Furiosą realizuje się projekt modernizacyjny Cytadeli. Celem artykułu jest wykazanie, że fikcyjne światy postapokaliptyczne mogą być analizowane w socjologicznej perspektywie i stanowić kino zaangażowane.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kręgu kosmogonii i metodologii. Obraz Piastów-herosów w refleksji historycznej Stanisława Zakrzewskiego (1873–1936)
Cosmogony and methodology. The image of the Piast rulers in the historical reflection of Stanisław Zakrzewski (1873–1936)
Autorzy:
Mękarski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28689777.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
myth
the Piast dynasty
Stanisław Zakrzewski
historiography
mit
dynastia Piastów
historiografia
Opis:
Tematem artykułu są poglądy Stanisława Zakrzewskiego, wybitnego badacza wczesnośredniowiecznej Polski, na temat historycznej roli Piastów, a przede wszystkim pierwszych dwóch chrześcijańskich przedstawicieli dynastii – Mieszka I (922–945–992) i Bolesława Chrobrego (ok. 967–1025). Autor twierdzi, że Zakrzewski jako wyznawca heroistycznej koncepcji dziejów przedstawił głęboko zmitologizowaną reprezentację przeszłości. Świadczy o tym powiązanie panowania wspomnianych wyżej władców z ideą wielkich ludzi-twórców, którzy realizując plany Opatrzności, podjęli się misji przekształcenia chaosu, który ogarnął Europę, w nowy, trwały porządek. Druga część artykułu dotyczy teoretycznych założeń Zakrzewskiego. Autor pokazuje, że przyjmując heroistyczną koncepcję dziejów, Zakrzewski bagatelizował historyczne znaczenie ustaleń prawno-konstytucyjnych. Poparcie historyka dla zamachu stanu dokonanego przez Józefa Piłsudskiego w 1926 r. można zatem uznać za wymowną ilustrację jego preferencji teoretycznych.
This article presents Stanisław Zakrzewski’s views of the historical role of the Piast rulers, especially the first two Christian representatives of the dynasty – Mieszko the First (922–945–992) and Boleslaus the Brave (c. 967–1025). According to the author, Zakrzewski, as an adherent of the heroic conception of history, presented a thoroughly mythologised representation of the past. This is evidenced by the linking of the reigns of these two rulers with the Great Man Theory. Great men-creators, implementing the plans of Providence, undertook the mission of transforming the chaos reigning in Europe into a new and lasting order. The second part of the article deals with Zakrzewski’s theoretical assumptions. The author shows that Zakrzewski downplayed the historical significance of legal and constitutional arrangements by adopting a heroic conception of history. The historian’s support for Józef Piłsudski’s 1926 coup d’état can thus be seen as a telling illustration of his theoretical preferences.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2023, 14; 133-150
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Generalized nonsingular model for compact stars electrically charged
Autorzy:
Malaver, Manuel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1157857.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Adjustable parameter
Einstein-Maxwell system
MIT Bag Model
anisotropy
metric functions
Opis:
We found new class of solutions to the Einstein-Maxwell system of equations for charged quark matter within the framework of MIT Bag Model considering a particular form for the measure of anisotropy and a metric function which depends on an adjustable parameter α. Variables as the energy density, charge density, radial pressure and the metric functions are written in terms of elementary and polynomial functions. We show that the form chosen for the metric function allows obtain physically acceptable solutions with any value of the adjustable parameter.
Źródło:
World Scientific News; 2018, 92, 2; 327-339
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowe przyczyny rozwoju i upadku Sumeru oraz Starego Państwa egipskiego
The Cultural Causes of the Rise and Fall of Sumer and the Egyptian Old Kingdom
Autorzy:
Rymar, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420667.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
mit
pamięć społeczna
propaganda
rozwój
kryzys
myth
social memory
development
crisis
Opis:
CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest poszerzenie optyki hermeneutycznej, poprzez uwzględnienie procesów zachodzących w kulturach wczesnopiśmiennych. Realizacja tego zamierzenia umożliwia uzyskanie pełniejszej – niż dotąd – odpowiedzi na pytanie: jakie cechy kultury sprzyjają integracji społecznej, a które są kryzysogenne? Analizy przedstawione w artykule służą wyznaczeniu pola badań określających cechy uprawnionych interpretacji procesów społecznych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule poruszany jest problem zasadności opisów kultur wczesnohistorycznych, których kontekst społeczny jest fragmentaryczny a opisy pochodzące z epoki są silnie zabarwione mitologią. Wykorzystano podstawowe metody filozoficzne: analiza porównawcza i metafilozoficzna, połączona z hermeneutyką i elementami dialektyki filozoficznej.  PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się szkicem przedstawiającym etapy poprzedzające powstanie pierwszych kultur historycznych; szeroka perspektywa opisu, ukazuje pełniejszy sens pierwszych znanych narracji, w których istotnym motywem jest odpowiedź na pytania o źródła człowieczego świata. Analizowane są wybrane treści literatury Egiptu i Sumeru; wskazane zostały istotne podobieństwa i różnice obydwu kultur, omówiona  została rola realizacji wielkich zespołów architektonicznych dla procesów społecznych.  WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza porównawcza Starego Państwa w Egipcie oraz Sumeru, umożliwiła uchwycenie  procesów kulturotwórczych w społeczeństwach o niskim poziomie czytelnictwa. Określenie cech przekazu religijnego o wysokim udziale metamorficznego myślenia– jest raczej poprawne; natomiast całe wyrażenie może łatwiej byłoby zastąpić - Charakterystyka cech przekazu religijnego o wysokim stopniu metamorficznego myślenia . Analiza zarazem wskazała ograniczone możliwości zrozumienia społeczeństw przedfilozoficznych ukształtowanych w innych  kontekstach. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analiza porównawcza pozwoliła wskazać celowość dalszych prac badawczych, ujawniając braki w dotychczasowych opracowaniach perspektyw z zakresu filozofii religii, psychologii społecznej czy teorii twórczości; pozwoliła wstępnie dookreślić postulat Piotra Steinkellera badania kultur „na ich własnych warunkach”; na poziomie ogólnym pozwoliła zarysować obszar badawczy, który może dostarczyć nowych argumentów wyjaśniających przyczyny wyhamowania tempa rozwoju kultur wczesnopiśmiennych, a także dookreślić ogólne hipotezy odnośnie tych cech społeczno-kulturowych, które stymulują przyspieszenie tempa rozwoju oraz tych, które go utrudniają, generując sytuacje kryzysowe.
CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest poszerzenie optyki hermeneutycznej poprzez uwzględnienie procesów zachodzących w kulturach wczesnopiśmiennych. Realizacja tego zamierzenia umożliwia uzyskanie pełniejszej – niż dotąd – odpowiedzi na pytanie: które cechy kultury sprzyjają integracji społecznej, a które są kryzysogenne? PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule poruszany jest problem zasadności opisów kultur wczesnohistorycznych, których kontekst społeczny jest fragmentaryczny, a opisy pochodzące z epoki są silnie zabarwione mitologią. Wykorzystano podstawowe metody filozoficzne: analizę porównawczą i metafilozoficzną, połączoną z hermeneutyką i elementami dialektyki filozoficznej. PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się szkicem przedstawiającym etapy poprzedzające powstanie pierwszych kultur historycznych; szeroka perspektywa opisu ukazuje pełniejszy sens pierwszych znanych narracji, w których istotnym motywem jest odpowiedź na pytania o źródła człowieczego świata. Analizowane są wybrane treści literatury Egiptu i Sumeru; wskazane zostały istotne podobieństwa i różnice obydwu kultur, omówiona została rola realizacji wielkich zespołów architektonicznych dla procesów społecznych. Analiza struktur instytucjonalnych Egiptu i Sumeru pozwoliła przejść do uogólnionych konkluzji odnośnie do przyczyn poważnych kryzysów i sposobów ich przezwyciężenia. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza porównawcza Starego Państwa w Egipcie oraz Sumeru umożliwiła uchwycenie procesów kulturotwórczych w społeczeństwach o niskim poziomie czytelnictwa. Charakterystyka cech przekazu religijnego o wysokim stopniu metamorficznego myślenia pozwoliła ukazać najważniejsze błędy interpretacji opierających się na kryteriach współczesnego pragmatyzmu. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analiza porównawcza pozwoliła wskazać celowość dalszych prac badawczych, ujawniając braki w dotychczasowych opracowaniach perspektyw z zakresu filozofii religii, psychologii społecznej czy teorii twórczości; wstępnie dookreśliła postulat Piotra Steinkellera badania kultur „na ich własnych warunkach”; na poziomie ogólnym pomogła zarysować obszar badawczy, który może dostarczyć nowych argumentów wyjaśniających przyczyny wyhamowania tempa rozwoju kultur wczesnopiśmiennych, a także wskazać ogólne hipotezy dotyczące tych cech społeczno-kulturowych, które stymulują przyspieszenie tempa rozwoju, oraz tych, które go utrudniają, generując sytuacje kryzysowe. Analizy przedstawione w artykule można interpolować na badania współczesnych procesów społecznych, osłabiając dogmatyczne tendencje oparte na schematach interpretacyjnych.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2019, 10, 32; 47-69
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magiczne zwierciadło korporacji. Rola narracji biograficznej lidera w kształtowaniu tożsamości przedsiębiorstwa
Magic Mirror of Corporation. The Significance of the Leader Autobiographical Story in the Process of Creating the Identity of the Organization
Autorzy:
Szukała, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810803.pdf
Data publikacji:
2014-08-24
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
self-made man
innowacyjność
korporacja
mit
tożsamość
innovation
corporation
myth
identity
Opis:
Artykuł jest próbą refleksji nad zjawiskiem mitów założycielskich konstruowanych w biogra- fiach wybitnych menedżerów i założycieli ważnych dla gospodarki amerykańskiej przedsię- biorstw. Dobór postaci i tworzonych przez nich narracji został podyktowany wyróżniającą ich cechą bycia self-made manem oraz prowadzeniem działalności w najbardziej innowacyjnych branżach gospodarki USA.
Podstawowym celem analizy jest zarysowanie wpływu biograficznych mitów założycielskich na kształtowanie wizerunku korporacji i jej lidera w kontekście ich otoczenia rynkowego: konsu- mentów oraz konkurencyjnych podmiotów. Istotnym elementem rozważań jest również spraw- dzenie występowania w biografiach self-made manów odniesień do wartości uznawanych za kluczowe dla klasycznie pojmowanego etosu kapitalistycznego oraz ich wpływu na wizerunek korporacji. W tym kontekście celem autora jest prześledzenie występujących w narracjach biograficznych deklaracji wartości; ich związku z klasycznym etosem przedsiębiorczości, ich przemianami w czasie, archetypami wyróżnianymi w zarządzaniu humanistycznym oraz amerykańską kulturą kapitalizmu charakteryzującą się dążeniem do niezależności i innowa- cyjnością metod zarządzania. Istotnym celem prezentowanych badań jest również zwrócenie uwagi na rolę mitu założycielskiego korporacji w okresie kryzysu zagrażającego jej stabilności, gdy niezbędne okazuje się uwiarygodnienie i wzmocnienie przywództwa.
Źródło:
Studia i Materiały; 2014, 2014 (17); 138-149
1733-9758
Pojawia się w:
Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La risa de Eva: mito, historia y la subjetividad femenina en la novela El libro de Eva de Carmen Boullosa
The laugh of Eve. Myth, history and female subjectivity in Carmen Boullosa’s novel El libro de Eva
Śmiech Ewy. Mit, historia i kobieca podmiotowość w powieści Carmen Boullosy El libro de Eva
Autorzy:
Andzel O’Shanahan, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2204995.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
myth
subversion
post-structuralism
mythistory
patriarchy
mit
subwersja
poststrukturalizm
mitoznawstwo
patriarchat
Opis:
This article offers a myth-critical analysis of the novel El libro de Eva (2020) by the Mexican writer Carmen Boullosa. Subversive reading of mythical narratives is one of the most interesting proposals of the post-structuralist criticism, centered on questioning the arbitrary determination of meanings. The analysed novel exemplifies the resistance to the hierarchical codification of symbols typical of the patriarchal ideology. At discourse level, the continuity between mythical and historical times underlines the importance of foundational narratives as part of collective memory and conceptual frameworks determining the course of history. The vindication of the figure of biblical Eve restores the right of the first woman to construct and articulate her own subjectivity.
W artykule zaproponowano mitokrytyczne podejście do powieści El libro de Eva (2020) meksykańskiej pisarki Carmen Boullosy. Subwersywna interpretacja narracji mitycznych stanowi jedno z najbardziej znaczących podejść krytyki poststrukturalistycznej, skupionej na kwestionowaniu arbitralnego ustalania znaczeń. Analizowana w artykule powieść jest przykładem oporu wobec hierarchicznej kodyfikacji symboli, właściwej ideologii patriarchalnej. Na poziomie dyskursu ciągłość między czasem mitycznym i historycznym podkreśla znaczenie narracji założycielskich jako części pamięci zbiorowej i ram konceptualnych określających historię. Odzyskanie biblijnej postaci Ewy przywraca pierwszej kobiecie prawo do konstruowania i artykułowania własnej podmiotowości.
Źródło:
Sztuka Ameryki Łacińskiej; 2022, 12; 193-208
2299-260X
Pojawia się w:
Sztuka Ameryki Łacińskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Telewizyjne gry z Pirandellem
Autorzy:
Łubieniewska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646027.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nowatorstwo
mit
recepcja
prawda
iluzja
maska
teatralność
zbiorowość
stereotyp
władza
szaleństwo
Opis:
Televisions Play with Pirandello Abstract In the beginning of 1960s, the Polish press witnessed a discussion on Pirandello’s rightfor innovation, which was started by Zygmunt Greń who harshly attacked the writer for„pseudointellectualism” and using the metaphor of a mask as an empty stage effect. At thesame time, however, in Polish theatres, the author witnessed great prosperity. This includedalso Teatr Telewizji (Television Theatre) which in the course of 30 years showed his mostimportant plays, i.e.: Six Characters in Search of an Author, Henry IV, Right You Are (If You Think So), and comedies The Man, the Beast and the Virtue, Cecè, Il berretto a sonagli, The Manwith the Flower In His Mouth, and Tutto per bene.When analyzing two of them – Right You Are (If You Think So) from 1967 directed by IreneuszKanicki and Henry IV directed by Maciej Prus and shown as late as 1989 – it should be notedthat in both plays political undertones could be noticed. A characteristic interpretativefeature of adaptations of Pirandello in Polish theatres was the manifestation of the “role”his characters are doomed for, which happens at the price of their internal truth. Society,often using the institutions of power, tries to trespass the intimate space in order to conformit to predictable stereotypes uncovered by – real or pretend – “madness” of Pirandello’scharacters. Both Right You Are (If You Think So) and Henry IV gave us two different faces ofresistance of an individual in the context of pressure of collectivity, regardless of whether it isgoverned by institutions or stereotypes of worldview.Even though in the contemporary (almost non-existent) Teatr Telewizji it is difficult toimagine new adaptations of the author’s plays, in spite of gloomy prognosis of criticism, Polishtheatres are still interested in the author. Six Characters in Search of an Author treating abouta destruction of subjective structure and attempts of rebuilding it is especially constantlypresent in theatre programme. The play was even used in an experiment with theatre therapyin Lublin – a disabled group prepared the production.Therefore, maybe the Italian Nobelist still has a lot to offer to contemporary theatre? Keywords: innovation, myth, reception, truth, illusion, mask, theatricality, collectivity,stereotype, power, madness
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2017, 17; 135-149
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia artystyczna na kontrkulturowych ścieżkach: Roy Harper
Autorzy:
Jeziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634293.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
muzyka popularna, antropologia kultury współczesnej, sztuka politycznie zaangażowana, mitologia artystyczna, mit
Opis:
W artykule niniejszym przedstawiam polityczny wymiar muzyki popularnej w kontekście działań mitologizacji własnej twórczości przejawianych przez politycznie i społecznie zaangażowanych wykonawców z kręgu miejskiego folku i rocka, na przykładzie brytyjskiego artysty Roy’a HarperaArtistic Mythology on Counterculture Paths: Roy HarperSUMMARYThe article presents the political dimension of popular music in the context of actions meant to mythologize their own musical works by politically and socially engaged urban folk and rock performers, as exemplified by a British artist Roy Harper. The case of this performer shows that artistic mythology can be gradually constructed strictly according to the patterns taken from mythical narratives that function in all cultures in the world. It serves the specifically understood process of mythologizing the activities of an artist and the personality created by the performer. Harper’s biography is a contemporary version of the heroic myth transmitted to the public through the mass media and complemented with themes originating from folkloristic stories such as the magic fairy story. A myth like that is a certain pivot around which a mythological narrative is developed, consisting of diverse elements essential to a specific artist.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2017, 15, 2
2083-3636
1732-1352
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wybranych układów magnetycznej tomografii indukcyjnej
Analysis of chosen systems of magnetic induction tomography
Autorzy:
Pietrusewicz, T.
Komorowski, M.
Gratkowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/159048.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
Tematy:
magnetyczna tomografia indukcyjna
MIT
metoda elementów skończonych
FEM
badania wiroprądowe
symulacja
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań systemu magnetycznej tomografii indukcyjnej. Badano obiekty słaboprzewodzące z nieprzewodzącymi wtrąceniami. Wyniki eksperymentalne zostały uzupełnione o symulacje komputerowe trójwymiarowego rozkładu gęstości prądów wirowych zaindukowanych w badanych obiektach. Przeanalizowano pracę układów pomiarowych oraz opisano nowe problemy zaobserwowane podczas badań.
In this paper selected results of magnetic induction tomography (MIT) system researches have been presented. Low-conductivity objects with non-conductivity inclusions are considered. Experimental results have been extended for the results of computational simulations of eddy currents distribution in tested objects. An interpretation of measurements results has been presented. The working of chosen measuring systems has been analysed and new problems of MIT researches have been described.
Źródło:
Prace Instytutu Elektrotechniki; 2009, 241; 97-112
0032-6216
Pojawia się w:
Prace Instytutu Elektrotechniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religia na granicy mitu
Religion on the border of the myth
Autorzy:
Raube, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423418.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
myth
religion
values
morality
anthropology
Cassirer
mit
religia
wartości
moralność
antropologia
Opis:
Cassirer thought that religion is one of the main fundamental rule of a human society and cultural order, mainly because it is able to guarantee moral laws being the main grounds of our civilization. But religion could not have been existed if it had not been preceded by mythical thinking. The myth is a real condition of religion. Religious interpretation is permeated by mythical metaphors, but the border between them is difficult to identify.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2016, 28/2; 39-51
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Don Giovanni”, sex’n’roll i echa kontrkultury: Krótka historia pożądania czytana wstecz“
“Don Giovanni,” Sex’n’Roll, and Echoes of the Counterculture: A Brief History of Desire Read Backwards
Autorzy:
Żywiołek, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26917855.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
opera
muzyka
pożadanie
mit
historia
"Don Giovanni"
music
desire
myth
history
Opis:
Artykuł stanowi próbę odczytania wstecz historii pożądania uosobionej w micie Don Juana, a więc wyznaczenia takiej perspektywy, która umożliwia interpretację dwudziestowiecznej rewolucji seksualnej poprzez ukazanie jej historycznych i archetypicznych wzorów. Autor przedstawia hybrydyczne związki łączące operową aktualizację tego mitu z jego interpretacjami filmowymi, filozoficznymi i muzycznymi, starając się dowieść, że zjawisko powszechnej współcześnie estetyzacji życia opiera się na iluzji, jaką jest możliwość osiągnięcia absolutnego spełnienia w przemijającym świecie. Mit Don Juana urzeczywistnia właśnie ten wymiar współczesności, która temu, co estetyczne (zmysłowe), nadaje rangę absolutu, a liczne artystyczne aktualizacje tego mitu potwierdzają, że zachodnioeuropejskie imaginarium ma swój afektywny substrat w postaci pożądania, które jest niemożliwe do zaspokojenia.
This article is an attempt to read the history of courtly love backwards, thus setting a perspective that enables the interpretation of the contemporary sexual revolution by revealing its historical and archetypal patterns. It presents the hybrid relationships linking operatic “archaicness” with film, philosophy, and music in their contemporary artistic forms. The central argument is that the widespread phenomenon of aestheticization of life is based on the illusion that one is able to achieve absolute fulfillment in a transient world. The myth of Don Juan embodies this very dimension of modernity, which gives the aesthetic (sensual) the rank of the absolute, while numerous artistic actualizations of this myth confirm that the Western European imaginarium has its affective substrate in the form of desire, which is impossible to satisfy.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 2; 63-84
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Shift Linguals – Cut Word Lines”: Viral Topology and the Cut-Ups of William Burroughs
“Wysadźcie linie słów na ziemi”: topologia wirusowa w kolażach Williama Burroughsa
Autorzy:
Hanuszkiewicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1181932.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
William Burroughs
wirus
język
Nova mit
semiotyka
virus
language
Nova Myth
semiotics
Opis:
William Burroughs perceived the method of collage as a way towards a rebellion – an insurrection against the system of control inherent in language itself. In this article, a vision of language as a parasitic life-form presented by Burroughs in books such as The Ticket That Exploded and Nova Express is examined. The method of collage (or, as Burroughs calls it, the cut-up) is analyzed as an opportunity to tear down the oppressive structures of meaning self-reproducing themselves through our adherence to sociolinguistic rules. The very notion of struggling with parasites of meaning is connected with Roland Barthes’s conceptualization of myths as layers of meaning that envelop and parasitize signs in order to further their own agendas. I endeavor to reformulate Barthes’s dyadic model of myths into a triadic one (following Peircean semiotics), which I then relate to Jeffrey Elman’s text on language as a dynamic system, which allows for an in-depth perception of the way in which the parasite of language is described by Burroughs.
Metoda uprawiania literatury (oraz sztuk wizualnych) za pomocą tworzenia kolaży stanowiła dla Williama Burroughsa sposób przeciwstawiania się systemowi kontroli wpisanemu w samą istotę języka. W niniejszym artykule analizie poddana zostaje wizja języka jako pasożytniczej formy życia, którą Burroughs przedstawił w książkach takich jak Wybuchowy bilet lub Nova Express. Metoda kolażu (czyli, używając określenia Burroughsa, “cut-up”) rozpatrywana jest z kolei jako możliwość zburzenia struktur opresji, które replikowane są (bądź replikują się) poprzez ludzkie zachowania zgodne z obowiązującymi normami socjolingwistycznymi. Idea zmagań z pasożytami znaczenia powiązana jest tu natomiast z mitologią w ujęciu Rolanda Barthes’a, który w mitach dopatrywał się pasożytniczych warstw znaczeniowych nakładanych (lub nakładających się) na znaki w celu przechwycenia ich i zaprzężenia do obcej im wcześniej narracji. Podjęta zostaje również próba przebudowania teorii mitu zaproponowanej przez Barthesa w taki sposób, by, zamiast opierać się na diadycznym modelu znaku de Saussure’a, kompatybilna stała się z modelem triadycznym zaczerpniętym z semiotyki Peirce’owskiej. Rezultat tej przebudowy połączony jest następnie z tekstem Jeffreya Elmana o języku jako systemie dynamicznym, co pozwala na znaczne pogłębienie analizy sposobu, w jaki Bu-rroughs przedstawia w swej twórczości językowego pasożyta.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2020, 41; 177-189
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reason. Good. Evil
Autorzy:
Musiał-Kidawa, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931848.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
man
morality
consciousness
freedom
subjectivity
myth
człowiek
moralność
świadomość
wolność
podmiotowość
mit
Opis:
The publication presents the issues of philosophical anthropology fundamental for Leszek Kołakowski's interests, which attempt not only at finding answers but also asking questions about the condition of human nature, the constitutive conditions for human existence in the transcendental dimension, the essence of tensions and conflicts that may pose a threat to the survival of the European civilization, and, finally, questions about whether there are orientation marks and points of support that constitute the necessary conditions for its further existence and development. This area of concern places the human being at the heart of the matter as a causal being - taking action and endowed with freedom of will which presupposes the ability to do good and evil. Understood in this dimension, exceeding the features of zoological species, participates in the moral and cognitive sphere, in the sphere of unconditional moral imperatives, which cannot be empirically determined. Humanity transcends the properties of nature and is not defined by specific determinants that distinguish it from other species. Therefore, manhood is a moral notion, an attempt to make an endless intellectual effort to marginalize the natural instincts in order to convince people that the man is a moral being, a self-contained goal, not a means.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2019, 141; 277-287
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alchemia. Mit i znaczenie
Alchemy. Myth and Meaning
Autorzy:
Kazibut, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057709.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
alchemia
mit
Claude Lévi-Strauss
filozofia przyrody
alchemy
myth
philosophy of nature
Opis:
Przedstawione w artykule rozważania nad kulturą alchemiczną nawiązują do wykładów Claude’a Lévi-Straussa wygłoszonych w audycji „Idee” radia CBC. Odwołanie do Lévi-Straussa umożliwia przedstawienie alchemii nie jako pseudonaukowej iluzji, ale jako działalności przekazującej mitologiczne toposy. Z tej perspektywy alchemia rozwijała się między objawieniem, obserwacją, rozumem, wiarą, doświadczeniem estetycznym, filozofią, religią, teologią, magią i gnozą.
The discussion of alchemical culture presented in this paper draws on Claude Lévi-Strauss’ lectures delivered on the CBC radio programme “Ideas.” The reference to Lévi-Strauss makes it possible to present alchemy not as a pseudoscientific illusion, but as an activity conveying mythological topoi. Alchemy developed between revelation, observation, reason, faith, aesthetic experience, philosophy, religion, theology, magic and gnosis.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 35, 4; 365-384
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Less of the Absolute, more of the pedagogical. Hans Blumenberg and education
Autorzy:
Sosnowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431131.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Blumenberg Hans
absolutism
education
myth
rhetoric
culture
absolutyzm
edukacja
mit
retoryka
kultura
Opis:
The aim of this article is to consider the philosophy of Hans Blumenberg as potentially pedagogical thought. Hans Blumenberg’s way of questioning can be juxtaposed with the Heideggerian way of questioning (much more popular in the philosophy of education) that starts with the human being as an ontologically distinguished creature. Blumenberg, unlike Heidegger, does not pursue the question of being as such, he consciously limits himself to anthropology, i.e. the humanity of being. Consequently, his anthropology is not fundamentally ontological, but contingent and culture-oriented. Blumenberg’s phenomenological description of humanity concentrates on the ways humans deal with different modes of the absolute (not only theological, but also natural and political). It is a consequence of Blumenberg’s anthropological statement concerning the human being as an underprivileged creature which compensates its natural shortcomings with culture (i.e. myths, metaphors, science, etc.), being able to make the absolute less predominant or rigorous, mitigating it in a way. This has humanistic and pedagogical import: the greater distance between us and absolute realities, the more space there is for human creativity and self-creativity, foremostly in the field of education.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 4; 53-69
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Schodzenie do Hadesu jako dramat wygnania. Na marginesie siedmiu sonetów do Persefony Jerzego Stanisława Sity
Descending to Hades as a Drama of Exile. In the Margin of Seven Sonnets to Persephone by Jerzy Stanisław Sito
Autorzy:
Guty, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887260.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sonet
wygnanie
mit o Persefonie
demitologizacja
sonnet
exile
myth of Persephone
demythologization
Opis:
Autorka interpretuje cykl sonetów Stanisława Jerzego Sity jako dzieło podejmujące problem wygnania. Wskazuje na obecność warstwy mitu o Persefonie oraz na kreacje podmiotu lirycznego przeżywającego tę opowieść. Zdaniem badaczki Sito stosuje strategie demitologizacyjne mające na celu reinterpretację mitycznej opowieści. Autorka zauważa obecność odwołań biblijnych: wygnanie z raju, psalamiczne lamentacje, księga Ezechiela oraz słowa świętego Pawła oraz dialog z Sonetami krymskimi Adama Mickiewicza. Ponadto, wskazuje na paralele pomiędzy sytuacją podmiotu a sytuacją Persefony – życie jako wygnanie.
The author interprets the series of sonnets by Stanisław Jerzy Sito as a work that tackles the problem of exile. She points to the presence of the layer of the myth of Persephone and to the creations of the lyrical ego experiencing the tale. In the author’s opinion Sito uses demythologizing strategies aiming at reinterpretation of the mythical story. The author notices the presence of Biblical references: expulsion from Eden, Psalmic lamentations, the Book of Ezekiel and St Paul’s words as well as a dialogue with Adam Mickiewicz’s The Crimean Sonnets. Moreover, she point to parallels between the situation of the subject and that of Persephone – life as exile.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 1; 147-155
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porządek wśród mitów według Mircei Eliadego
Order amid myths
Autorzy:
Korczak, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423359.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
myth
mythical vision
logic
thinking
world
mit
wizja mityczna
logika
myślenie
świat
Opis:
This article is an attempt at presenting Mircea Eliade’s classification of myths. Despite the fact that the Romanian scholar did not attach great importance to the formal definition of the myth, both his definition and classification of myths reveal a very interesting structure of the mythical vision of the world. It contains a peculiar logic which substantially differs from the logic of the myth as described by Levi-Strauss. Unlike the French scholar, Eliade is not concerned with the grammar of the myth but with its immanent content and with the mythical vision of the world.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 279-290
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czas utracony - czas odzyskany - czas osobny. Szkic o pisarstwie Róży Ostrowskiej
Autorzy:
Olszewska, Maria Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607999.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
time
autobiography
self-fiction
the past
myth
czas
autobiografizm
autofikcja
przeszłość
mit
Opis:
The aim of this article is to interpret two novels by Róża Ostrowska (1926–1975) – Wyspa (1960) and unfinished, published posthumously Czas mój osobny (1977) – which occupy an important place in Polish literature of the 1950s and 1960s. These novels take place in two time-space – nowadays in Kashubia and in the past in the Vilnius region. For the writer, these are significant   autobiographical places. In the construction of the story and characters, Ostrowska used her own life experience. This is, therefore, a writing based on autobiography and self-fiction. The writer used personal experience to take up important issues regarding human existence (life, passing away, love, death) and identifying. In these novels, an important philosophy of humanity is inscribed. The basic key to reading them is time – an individual time, an interoralized one, a “separate one” – associated with human existence and the functioning of human memory. The way the time worked in these novels allowed the writer to introduce into the structure of her novel a myth of a place and an individual. Our analysis leads to interesting conclusions: first of all, Ostrowska’s prose turns out to be an original combination of autobiography (or rather self-fiction) with mythology, whose aim is not so much the elevation of past or present reality, but rather the creation of a kind of “necro-narration”, taken as if from the post-mortem perspective. Therefore, Wyspa and Mój czas osobny are not political, moral or psychologicalnovels, but mythical ones.
Celem niniejszego artykułu jest interpretacja dwu powieści Róży Ostrowskiej (1926–1975). Wyspa (1960) i nieukończony, wydany pośmiertnie Mój czas osobny (1977) zajmują ważne miejsce w polskiej literaturze lat 50. i 60. XX wieku. Akcja tych powieści  rozgrywa się w dwóch czasoprzestrzeniach – współcześnie na  Kaszubach i w przeszłości na Wileńszczyźnie. Dla pisarki są to  znaczące „miejsca autobiograficzne”. W budowie fabuły i kreacji  bohaterów Ostrowska wykorzystała własne doświadczenia życiowe, które stają się pretekstem do podjęcia ważnych zagadnień  dotyczących ludzkiej egzystencji (życia, przemijania, miłości, śmierci) i tożsamości. Pisarstwo to bazuje zatem na autobiografzmie i  autofkcji. W omawiane powieści wpisana jest filozofia  człowieczeństwa. Za podstawowy klucz do odczytania obydwu  utworów należy uznać czas – osobniczy, interioryzowany, „osobny”, związany z ludzką egzystencją i funkcjonowaniem pamięci. Sposób  działania czasu w tych utworach pozwolił pisarce na wprowadzenie w struktury powieści mitów – miejsca i osobniczego. Analiza prowadzi do ciekawych wniosków. Przede wszystkim: proza Ostrowskiej  okazuje się oryginalną kombinacją autobiografii (a raczej autofikcji) z mitologią, której efektem jest nie tyle uwznioślenie przeszłości czy teraźniejszości, ile kreacja „nekronarracji” podejmowanej jakby z perspektywy pośmiertnej. A zatem Wyspa i Mój czas osobny to nie powieści polityczne, obyczajowe czy psychologiczne, tylko mityczne.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Isaac Newton wynalazł napęd odrzutowy
Did Isaac Newton invent jet propulsion technology
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398805.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
Isaac Newton
silnik parowy
technika
mit historiograficzny
steam engine
technology
historiographical myth
Opis:
Since the 19th century, both popular and professional literature presented a possibility according to which Isaac Newton contributed to some extent to the invention of jet propulsion. In the presented paper, this view is carefully analysed. Various authors attributed to Newton the design of a road vehicle (the so-called Newton’s steam carriage) moved by ejection of hot steam. This opinion was expressed in certain works written by the first supporters of Newton, e.g. Willem Jacob ’s Gravesande, John Theophilus Desaguliers Desaguliers and Jean Antoine Nollet. What is more, there are miniature models of such a vehicle present in some collections of scientific instruments. Relying on the above examples, it would be hard to prove that Newton was indeed the true inventor of jet propulsion. However, there is no doubt that he was very interested in various engineering issues and invented several scientific instruments, e.g. the variant of a reflecting telescope, a sea octant and a rotary slide rule.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2018, 27, 2; 115-138
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hugo Riemann — formalista czy romantyk?
Autorzy:
Dziadek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143955.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:
nauka o formach muzycznych
romantyczna estetyka muzyki
niemiecki mit muzyki
Hugo Riemann
Opis:
Dominującym współcześnie interpretacjom Riemannowskiej koncepcji form muzycznych, sprowadzającym ideę autora do tworzenia „suchych”, abstrakcyjnych schematów, a jego metodę — do czystej empirii, autorka przeciwstawia romantyczny wizerunek uczonego o rysach wywiedzionych z jego pism estetycznych. Kładzie nacisk na łączność poglądów Riemanna na muzykę i jej tworzenie z tradycją romantyczną, odnosząc je zarówno do źródeł, na które powoływał się sam Riemann (Adolf Bernard Marx, Moritz Hauptmann i in.), jak i do pism romantycznych kompozytorów (Carl Maria Weber, Robert Schumann). Pracę uzupełnia przegląd XX-wiecznych prac poświęconych Riemannowi.
Źródło:
Aspekty Muzyki; 2019, 9; 13-25
2082-6044
Pojawia się w:
Aspekty Muzyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MIT PREKOLUMBIJSKI I RZECZYWISTOŚĆ ROZDWOJONA. PRZYCZYNEK DO DEFINIOWANIA KULTURY, POLITYKI I IDEOLOGII
Pre-Columbian Myth and Divided Reality. Philosophical Grounds for the Definition of Culture, Politics and Ideology
Autorzy:
Paradowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556111.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Mit
metafizyka
religia
dualizm,
monizm
ideologia.
Myth
metaphysics
religion
duality
monism
ideology.
Opis:
W artykule podjęto próbę ukazania immanentnej dwoistości bytu w świetle niektórych mitów wybranych kultur świata, w szczególności mitów mezopotamskich, irańskich, żydowskich i prekolumbijskich, w tym zwłaszcza poprzez analizę Księgi Rodzaju Starego Testamentu i Popol Vuh. Księgi rady narodu Quiche oraz w świetle autorskiej koncepcji dialektycznej metafizyki wyboru, a także – próbę wydobycia heurystycznego potencjału tkwiącego w specyficznych „dualizmach” mitu i metafizyki dla definiowania kultury. Ukazano status religii jako archetypicznej autorytarnej ideologii hierarchii; podobnie archetypiczna jest przeciwstawna jej ideologia umowy społecznej („przymierza”).
The author states the immanent duality of being after some myths of selected world's cultures, especially Mesopotamians, Iranians, Jewish and Pre- Columbian (including analysis of The Book of Genesis of The Old Testament and The Popol Vuh. The Book of The Council of The Quiche People) and makes that on the ground of his own concept of the dialectical metaphysics of choice. The author underlines the heuristic possibilities of the specific “dualities” of the myth and metaphysics for the understanding of culture and describes the status of religion as an archetypical authoritarian ideology of hierarchy, as well as likewise archetypical one of the social agreement.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2016, 24, 1(91); 7-20
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 344

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies