Temat: Miasto - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: 15-minutowe zielone miasto kompaktowe – koneksje, wyzwania i perspektywy
The 15-minute green compact city – connections, challenges and prospects
Autorzy:: Michalska-Żyła, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/40211512.pdf
Data publikacji:: 2024-06-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: miasto 15-minutowe
miasto zielone
miasto zwarte
15-Minute City
Green City
Compact City
Opis:: The aim of the article, which is of a review nature, is to present the main elements linking the 15-Minute City model with urban development concepts such as Green City and Compact City. The main thesis of the article boils down to the assumption of substantive proximity of the analyzed concepts. Attention has been focused on three elements found in the mentioned approaches: accessibility of public services, organization of urban transportation prioritizing pedestrian and bicycle traffic, and improvement of the quality of public spaces. The premises for the implementation of the proposed changes in urban space have also been presented, indicating significant challenges in this regard.
Celem artykułu, który ma charakter przeglądowy, jest zaprezentowanie głównych elementów łączących model miasta 15-minutowego z takimi koncepcjami miejskiego rozwoju jak Green City i Compact City. Główna teza artykułu sprowadza się do założenia o bliskości merytorycznej analizowanych konceptów. Uwaga została skoncentrowana na takich trzech elementach odnajdywanych we wskazanych podejściach jak: dostępność usług publicznych, organizacja miejskiej komunikacji z priorytetem dla ruchu pieszego i rowerowego oraz poprawa jakości przestrzeni publicznych. Ukazano również przesłanki implementacji postulowanych zmian przestrzeni miejskiej, wskazując przy tym na istotne wyzwania w tym zakresie.
Źródło:: Nowa Polityka Wschodnia; 2024, 2(41); 28-42
2084-3291
Pojawia się w:: Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Cyrkularność materiałowa i gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) jako wyzwania dla odporności miejskiej w świetle kryzysu klimatycznego
Material circularity and circular economy as challenges for urban resilience in aspect of the climate crisis
Autorzy:: Lewko, Aleksandra
Felski, Bartosz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51789571.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
Tematy:: zrównoważony rozwój
cyrkularność
gospodarka obiegu zamkniętego
odporność miejska
miasto
urbanistyka
kryzys klimatyczny
taksonomia
sustainability
circularity
circular economy
urban resilience
city
urban planning
climate crisis
taxonomy
Opis:: Niniejszy artykuł przybliża realia funkcjonowania działalności architektoniczno-budowlanej w kontekście dziewięcioletniego okresu po podpisaniu Porozumienia Paryskiego w 2015 roku, które miało na celu globalną walkę ze zmianami klimatycznymi. Choć wydawało się, że 21. sesja konferencji COP 21 przyniesie przełom, działania podjęte w ramach tego porozumienia są często postrzegane jako formalne i niewystarczające. Mimo zobowiązań do redukcji emisji, stężenie CO2 w atmosferze nadal rośnie, co prowadzi do przekroczenia kluczowych progów ocieplenia. Artykuł podkreśla konieczność natychmiastowych działań, szczególnie w kontekście miast, które muszą przystosować się do gwałtownie zmieniającego się klimatu. Po przeanalizowaniu dostępnych danych i triangulacji wyników, przedstawiono pojęcie odporności miejskiej jako narzędzia adaptacji substancji zabudowanej do zmian klimatu. Wskazuje się na znaczenie gospodarki obiegu zamkniętego jako narzędzia wspierającego zrównoważony rozwój i odporność miast na różnorodne zagrożenia. Omówiono w nim również rolę Taksonomii UE w mobilizowaniu działań proklimatycznych i podkreślono wyzwania związane z transformacją miejską w kierunku gospodarki cyrkularnej, podając przykłady dobrych praktyk.
This article presents the realities of functioning in the architectural and construction activities in the context of the nine-year period following the signing of the Paris Agreement in 2015, which aimed at global action against climate change. Although it seemed that the 21st session of the COP 21 conference would bring a breakthrough, the actions taken under this agreement are often perceived as formal and insufficient. Despite commitments to reduce emissions, CO2 concentration in the atmosphere continues to rise, leading to the crossing of key warming thresholds. The article highlights the need for immediate action, especially in the context of cities that need to adapt to a rapidly changing climate. After analyzing the available data and triangulating the results, the concept of urban resilience as a tool for adapting the built substance to climate change was presented. The importance of the circular economy as a tool to support sustainable development and the resilience of cities to various threats is pointed out. The role of the EU Taxonomy in mobilizing pro-climate actions is also discussed, and the challenges related to urban transformation towards a circular economy are highlighted, providing examples of best practices.
Źródło:: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo; 2023, 24/II; 13-34
2299-1263
2353-0987
Pojawia się w:: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Katowice i powieść kryminalna. Wykorzystanie Tylko martwi nie kłamią Katarzyny Bondy na zajęciach języka polskiego jako obcego
Katowice and crime novel. Only the dead never lie by Katarzyna Bonda in Polish as a foreign language classes
Autorzy:: Gęsina, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/47052881.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: crime novel
glottodidactics
Katarzyna Bonda
city
powieść kryminalna
glottodydaktyka
miasto
Opis:: Powieść kryminalna jest współcześnie niezwykle popularnym gatunkiem zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Opisuje często autentycznie istniejące miejsce, które – obok detektywa i zbrodniarza – staje się jej równoprawnym bohaterem. W artykule, odwołując się do globalnego fenomenu powieści kryminalnej oraz roli, jaką odgrywa przestrzeń miejska w tego typu literaturze, przedstawiono koncepcję cyklu zajęć z języka polskiego jako obcego na poziomie minimum B2 w oparciu o fragment Tylko martwi nie kłamią Katarzyny Bondy, którego akcja rozgrywa się w Katowicach. Koncepcję tych zajęć zaplanowano zgodnie z zasadami kształcenia działań receptywnych w ujęciu zadaniowym, opracowanych przez Iwonę Janowską. Celem artykułu jest zatem ukazanie powieści kryminalnej jako źródła wiedzy o miejscu zamieszkania dla studenta-cudzoziemca, dla którego praca z tego typu tekstem jest nie tylko okazją do nauki języka polskiego jako obcego, ale także poznania miasta, w którym przyszło mu mieszkać.
The crime novel is nowadays an extremely popular genre both in Poland and around the world. It often describes an authentically existing place, which – next to the detective and the criminal – becomes her equal component. The article, referring to the global phenomenon of the crime novel and the role that urban space plays in this type of literature, presents the concept of a series of classes in Polish as a foreign language at a minimum B2 level based on the excerpt Only the Dead Never Lie by Katarzyna Bonda, the action of which takes place in Katowice. The concept of these classes was planned in accordance with the principles of teaching receptive actions in terms of tasks, developed by Iwona Janowska. The aim of the article is therefore to show a crime novel as a source of knowledge about the place of residence for a foreign student, for whom working with this type of text is not only an opportunity to learn Polish as a foreign language, but also to get to know the city in which they happened to live.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2024, 31; 61-71
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Legge sulla cittadinanza, la residenza e l’accesso N. CXXXI – the legislative reorganisation of the citizenship of the Vatican City State
Legge sulla cittadinanza, la residenza e l’accesso N. CXXXI – reorganizacja legislacyjna obywatelstwa miasta-państwa Watykan
Autorzy:: Witola, Filip
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38419830.pdf
Data publikacji:: 2024-07-17
Wydawca:: Uniwersytet Opolski
Tematy:: Vatican citizenship
Vatican City State
The Holly See
obywatelstwo watykańskie
miasto-państwo Watykan
Stolica Apostolska
Opis:: The citizenship of the Vatican City State is characterised by individual features relating above all to the manner in which it is conferred and its forfeiture. The introduction of the legal category of Vatican nationality has its origins in the Lateran Treaty, but it was in 1929 when Pope Pius XI promulgated the law Legge sulla cittadinanza ed il soggiorno N. III concretising this institution which has lived to see its own reorganisation over time. Based on an analysis of Vatican legislation, it is possible to conclude that the present Vatican legislation is largely updated to current needs without losing its unique characteristics. The main intention was to present whether and how Legge sulla cittadinanza, la residenzae l’accesso N.CXXXI changes Vatican citizenship and what differences can be found in the newly created law. This process was based on a comparative method of legal acts, an analysis of the literature, as well as observation of interrelationships and dependencies. On the basis of this exercise, it was determined that the 2011 law remains within the original legal framework, but that its amendment is of a practical nature, intended to give individuals freedom of action and not to lead them to the appearance of possible negative consequences associated with the loss of citizenship.
Obywatelstwo miasta-państwa Watykan charakteryzuje się indywidualnymi cechami odnoszącymi się przede wszystkim do sposobu nadawania i jego utraty. Wprowadzenie kategorii prawnej obywatelstwa watykańskiego swój początek bierze w traktacie laterańskim, jednakże papież Pius XI w 1929 r. promulgował ustawę Legge sulla cittadinanza ed il soggiorno N. III, konkretyzującą tę instytucję, która z biegiem czasu doczekała się swojego przeorganizowania. Na podstawie analizy aktów prawnych Watykanu można wysnuć tezę, że teraźniejsze prawodawstwo watykańskie w dużym stopniu aktualizuje się do obecnych potrzeb, nie tracąc przy tym swoich unikatowych cech. Głównym zamiarem było przedstawienie tego, czy i w jaki sposób Legge sulla cittadinanza, la residenza e l’accesso N.CXXXI zmienia obywatelstwo watykańskie oraz jakie różnice odnajdziemy w nowo powstałej ustawie. Proces ten oparto na metodzie komparatystycznej aktów prawnych, analizie piśmiennictwa, a także obserwacji wzajemnych związków i zależności. Na podstawie tego działania ustalono, że ustawa z 2011 r. pozostaje w pierwotnych ramach prawnych, lecz jej zmiana ma charakter praktyczny, mający dawać jednostkom swobodę w działaniu oraz nie ma ich doprowadzać do pojawienia się ewentualnych negatywnych skutków związanych z utratą obywatelstwa.
Źródło:: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 131-142
2658-1922
Pojawia się w:: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Łódź – literackie reprezentacje miasta w twórczości niemieckojęzycznych pisarzy na początku XX wieku
Lodz – literary representations of the city in the works of German-speaking writers at the beginning of the 20th century
Autorzy:: Kucner, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51535882.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Lodz
literature
urban space
city
industry
multiculturalism
German minority
city imagery
German-language literature
column
novel
poetry
short story
dramatic works
Łódź
literatura
przestrzeń miejska
miasto
przemysł
wielokulturowość
mniejszość niemiecka
obrazy miasta
niemieckojęzyczna twórczość
felieton
powieść
liryka
opowiadanie
twórczość dramatyczna
Opis:: Celem artykułu jest pokazanie w jaki sposób niemieckojęzyczni pisarze z Łodzi na początku XIX wieku w swoich utworach kreowali obraz miasta, w szczególności jego przestrzeń miejską. Autorka wychodzi z założenia, że literackie reprezentacje miasta są silnie uwarunkowane rozwojem przemysłowym miasta i odzwierciedlają złożoność społeczno-kulturową tego regionu, będącego na przełomie wieków XIX i XX tyglem kultur, religii i języków. W artykule wykazano krytyczne podejście wobec prezentowanych utworów, posłużono się analizą tekstu, metodą historyczno-literacką oraz badaniami archiwalnymi, aby uzyskać głębsze zrozumienie kontekstu społeczno-historycznego. Badania wykazały, że dynamiczne zmiany przemysłowe oraz wielokulturowość miasta miały spory wpływ na twórczość literacką. Mimo że niemieckojęzyczne środowisko literackie było mniej rozwinięte niż polskie czy żydowskie, znacząco przyczynia się do kreowania obrazu Łodzi jako przestrzeni przemysłowej. Obraz miasta przedstawiony w literaturze niemieckojęzycznych łodzian jest zróżnicowany. W sporej części odwołuje się do tych motywów, które znamy z literatury polskiej, rosyjskiej i żydowskiej tego okresu: a więc Łodzi jako ziemi obiecanej, złego miasta, miasta bez zasad moralnych, miasta-molocha. Niemieckojęzyczni pisarze, podobnie jak twórcy jidyszowi, czy polskojęzyczni często odwoływali się do podobnych elementów przestrzeni miejskiej, motywów, co odzwierciedlało ich doświadczenia życiowe i obserwacje. Niemieckojęzyczni autorzy przedstawiali Łódź jako miasto kontrastów i konfliktów, które choć naznaczone rozwojem przemysłowym, było miejscem złożonych wyzwań społecznych. Ich utwory, choć nie zawsze cechujące się wysokim poziomem artystycznym, są cennym świadectwem epoki i pokazują, jak literatura odzwierciedla i interpretuje realia życia miejskiego w kontekście historycznym i kulturowym.
The aim of this article is to demonstrate how German-speaking writers from Lodz in the early 20th century depicted the city in their works, particularly its urban space. The author assumes that literary representations of the city are strongly conditioned by its industrial development and reflect the socio-cultural complexity of the region, which at the turn of the 19th and 20th centuries was a melting pot of cultures, religions, and languages. The article employs critical literary analysis, textual analysis, historical-literary methods, and archival research to gain a deeper understanding of the socio-historical context. The research shows that the dynamic industrial changes and multiculturalism of the city significantly influenced literary creation. Although the German-speaking literary environment was less developed than the Polish or Jewish ones, it significantly contributed to the portrayal of Lodz as primarily an industrial space. The image of the city presented in the literature of German-speaking residents of Lodz is diverse. It often refers to the motifs known from Polish, Russian, and Jewish literature of the period: Lodz as a promised land, a bad city, a city without moral principles, a city-monster. German-speaking writers, like Yiddish and Polish-speaking authors, often referred to similar elements of urban space and motifs, reflecting their life experiences and observations. German-speaking authors presented Lodz as a city of contrasts and conflicts, marked by industrial development yet a place of complex social challenges. Their works, although not always of high artistic quality, are a valuable testimony of the era and show how literature can reflect and interpret the realities of urban life in a historical and cultural context.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2024, 68, 1; 107-125
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Miasto historyczne czy miasto dziedzictwa?
Historic City or Heritage City?
Autorzy:: Purchla, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37544408.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: miasto historyczne
dziedzictwo kulturowe
społeczeństwo obywatelskie
kapitał społeczny
historic city
cultural heritage
civil society
social capital
Opis:: Miasta historyczne to szczególny rozdział naszego dziedzictwa, gdzie przeszłość determinuje współczesny rozwój. Nie przypadkiem też miasta historyczne stanowią dziś nieomal 1/3 listy światowego dziedzictwa UNESCO. Miasto to jednak nie tylko idea i forma, ale także funkcja i proces. Miasto to przede wszystkim żywy organizm. Miarą rozwoju miast jest szybkość i złożoność zmiany, jaką przechodzą. Współczesne procesy urbanizacyjne charakteryzuje niespotykana wcześniej dynamika i skala wzrostu. Jeśli już dzisiaj 80% populacji miast to przybysze, to jedyne, co integruje mieszkańców, to miejsce, nie ludzie! Dziedzictwo to ludzie – dziedzictwo to my obywatele: jego twórcy, interpretatorzy i użytkownicy. W tym tkwi główna rola kapitału społecznego zarówno w dynamicznym procesie kreacji i reinterpretacji dziedzictwa, jak i skutecznej jego ochronie. Istotą nowej filozofii ochrony miast historycznych winno być dzisiaj harmonijne wykorzystanie dziedzictwa jako potencjału prorozwojowego. Dziś bowiem nie ulega wątpliwości, iż nie tylko istotą kultury jest rozwój, ale i kultura jest czynnikiem rozwoju.
Historic urban centers constitute a distinct category within our cultural heritage, where past legacies profoundly influence contemporary development. The prevalence of urban sites on the UNESCO World Heritage List underscores the significance attributed to these cultural loci. The urban environment embodies multifaceted dimensions, comprising not only conceptual and physical aspects but also functional and procedural elements. The urban landscape predominantly assumes the characteristics of a living organism. The velocity and intricacy of transformations impacting civic environments serve as indicators of urban development. Neoteric urbanization is distinguished by an unparalleled dynamism and magnitude of expansion, with projections indicating a substantial influx of new urban residents, estimated to reach 2 billion by 2030, according to World Bank forecasts. In contemporary times, where 80 percent of urban residents are newcomers, it is the urban environment itself, rather than the inhabitants, that serves as the primary integrating factor. Heritage is intrinsically linked to individuals – it represents us: its creators, interpreters, and users. Within this context, the pivotal importance of social capital emerges, facilitating the dynamic evolution of heritage through continual creation and reinterpretation, while also ensuring its effective safeguarding. A neoteric philosophy of historic city preservation should entail the concordant utilization of heritage preservation as developmental potential. It is widely acknowledged that culture not only fosters development but also serves as a catalyst for it.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 183-192
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Miasto historyczne wobec problemów, kryzysów i wyzwań
Historic City against Problems, Crises and Challenges
Autorzy:: Laskowski, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37544671.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: miasto
miasto historyczne
historia gospodarcza
historia społeczna
katedra UNESCO
city
historic city
economic history
social history
UNESCO chair
Opis:: Tekst wprowadza w problematykę zbioru artykułów napisanych przez członków interdyscyplinarnego zespołu badawczego Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, jednostki należącej do sieci Katedr UNESCO. Badacze ci, wywodzący się z różnych środowisk (ekonomiści, historycy sztuki, historyk, architekt) i operujący z tego tytułu zróżnicowanym warsztatem badawczym, z wielu, właściwych swojemu merytorycznemu przygotowaniu perspektyw spojrzeli na zagadnienie miasta historycznego, mierzącego się – w przeszłości lub obecnie – z różnej natury problemami. Szukali przy tym odpowiedzi na pytanie, jaki był poziom rezyliencji miast historycznych w badanych okolicznościach i jakie wyciągnięto z nich wnioski na przyszłość.
The text introduces a collection of articles authored by members of an interdisciplinary research group affiliated with the UNESCO Chair for Heritage and Urban Studies (UNITWIN Network) at the Cracow University of Economics, Department of Economic and Social History. These researchers, hailing from diverse academic backgrounds such as economics, art history, history, and architecture, possess a wealth of scientific expertise. United by their shared commitment to addressing the challenges faced by historic cities, both in the past and present, the group collaborated to explore the resilience of these cities under various circumstances. Through their research, the scholars endeavored to ascertain the extent of resilience exhibited by historic cities and the illations drawn from their experiences for future urban sustainability and resilience.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 167-182
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Organizacje pozarządowe na rzecz budowania rezyliencji miejskich przestrzeni dziedzictwa
NGO Activities for the Resilience of Urban Heritage Spaces
Autorzy:: Hołuj, Dominika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37535038.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: rezyliencja
dziedzictwo kulturowe
organizacje pozarządowe
przestrzeń miejska
miasto historyczne
resilience
cultural heritage
NGOs
urban space
historic city
Opis:: W artykule przedstawiono wyniki analizy działań organizacji pożytku publicznego w zakresie aktywności budujących rezyliencję przestrzeni dziedzictwa w polskich miastach w latach 2019–2021. Zidentyfikowano rodzaje tych działań, ustalając, że OPP w szczególności podejmują działania strażnicze, prewencyjne, reaktywne, wspierając potencjał adaptacyjny obiektów i przestrzeni dziedzictwa do współczesnych potrzeb i przywracając pamięć miejsc. Wyraźnie rysuje się korelacja pomiędzy kierunkami działania OPP a brakami kompetencyjnymi, kadrowymi czy organizacyjnymi publicznych instytucji formalnie odpowiedzialnych za ochronę dziedzictwa i zrównoważone włączanie go w rozwój społeczno-gospodarczy.
The paper presents the outcomes of an analysis concerning the activities of Non-Governmental Organizations (NGOs) in the realm of enhancing resilience within heritage spaces in Polish cities during the years 2019-2021. Various types of such endeavors are identified, revealing that NGOs, in particular, engage in supervision, preventative and responsive actions. These efforts serve to bolster the potential for adapting heritage sites and spaces to contemporary requirements while also restoring the memory of these locations. A distinct correlation is observed between the focus areas of NGOs’ initiatives and the competencies, personnel, or organizational shortcomings within public institutions formally tasked with heritage preservation and its sustainable integration into socio-economic development.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 295-312
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Powstanie, rozwój, stan obecny i wartości alei Lipowej w Podkowie Leśnej na tle historii miasta ogrodu
The origin, development, current state and merits of aleja Lipowa (Linden Avenue) in the Podkowa Leśna garden town
Autorzy:: Sikora, Dorota
Kaczyńska, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343456.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: miasto ogród
aleje
Podkowa Leśna
tereny zieleni
garden town
avenue
green spaces
Opis:: Aleja Lipowa stanowi cenny element systemu terenów zieleni Podkowy Leśnej. Jej powstanie z inicjatywy Joanny z Petzoldów Lilpop, jako elementu krajobrazu folwarku Wilhelmów i letniska Stanisławów, znacznie wyprzedziło założenie tamtejszego miasta ogrodu, w którego granice została z czasem włączona. Decyzje odnośnie do jej ostatecznej formy długo się ważyły, co wynikało ze zmian w planach parcelacyjnych jej najbliższego otoczenia na etapie zakładania miasta ogrodu. Ostatecznie przyjęła formę alei trójrzędowej i dwutraktowej z zachowanymi reliktami czwartego rzędu, co może świadczyć o planach posadzenia alei czterorzędowej. Ta finalna nietypowa forma układu alejowego, powiązania z licznymi postaciami historycznymi o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym oraz cenny starodrzew czynią aleję Lipową założeniem unikatowym, wyróżniającym się licznymi wartościami historycznymi, artystycznymi i naukowymi, szczegółowo przeanalizowanymi w artykule.
Aleja Lipowa (Linden Avenue) is a treasured part of Podkowa Leśna’s green spaces. Created on the initiative of Joanna Lilpop née Petzold as an element in the landscape of the Wilhelm family’s estates and the Stanisławów summer resort – thereby predating the founding of the current garden town – which, over time was incorporated within its boundaries. The decision on its final form dragged on for a long time, due to changes in the plans for parcelling out the immediate surroundings when establishing the garden town. In the end, it took the form of a two-laned avenue with three rows of trees with surviving relics of a fourth row, which may indicate there were plans to plant an avenue consisting of four rows of trees. This final, unconventional avenue layout, which has ties to numerous historical figures important both from a local perspective and beyond, and its valuable old trees all combine to make aleja Lipowa a unique setting, characterized by its many historical, artistic and scientific values, which are analysed in detail in this article.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 2024, 1; 231-257
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Rezyliencja miast i sektor kultury
Resilient Cities and Cultural Sector
Autorzy:: Sanetra-Szeliga, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37545919.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: rezyliencja
odporne miasto
sektor kultury
społeczno-ekonomiczny potencjał kultury
kultura katalizatorem rezyliencji
resilience
resilient city
cultural sector
socio-economic potential of culture
culture as a catalyst for resilience
Opis:: Istotną cechą współczesnego miasta jest rezyliencja rozumiana jako zdolność do odpowiedniego reagowania na szoki, zakłócenia i perturbacje, tj. umiejętność utrzymania bądź powrotu do założonego funkcjonowania albo szybkiej adaptacji do sytuacji poprzez transformację. By odpowiednio przygotować się na współczesne wyzwania, miasta powinny wykorzystywać dostępne zasoby endogeniczne. Jednym z nich, wciąż niedostatecznie docenianym, jest sektor kultury i jego działania. Celem artykułu jest pokazanie, że kultura może być ważnym elementem budowania miejskiej rezyliencji. Na podstawie szerokich badań literaturowych zaprezentowane zostają przykłady wykorzystania kultury na rzecz tworzenia rezyliencji społecznej, ekonomicznej i środowiskowej. Potwierdzają one potencjał kultury, który miasto może wykorzystać w budowaniu swojej odporności.
Resilience, understood as the ability to respond adequately to shocks, disruptions and disturbances, i.e. the capacity to sustain or revert to the assumed functioning or swiftly adapt to the situation through transformation is a crucial characteristic of the contemporary city. To appropriately confront contemporary challenges, cities should leverage available endogenous resources. One of them, still insufficiently acknowledged, is the cultural sector and its activities. The aim of the article is to show that culture can serve as a significant building component in fostering urban resilience. Drawing upon extensive literature review, examples of employing culture to foster social, economic, and environmental resilience are presented. They confirm the cultural potential that cities possess in harnessing culture to bolster their resilience.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 277-294
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Szpetne czy piękne? O próbach poprawy wizerunku miast Galicji Zachodniej na przełomie XIX i XX wieku
Ugly or Beautiful? Attempts to Improve the Urban Space in Western Galicia around the Turn of the 20th Century
Autorzy:: Laskowski, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37519266.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: piękno
miasto
Galicja
planowanie przestrzenne
przestrzeń miejska
beauty
city
Galicia
town planning
urban space
Opis:: W Galicji, największym z krajów koronnych monarchii Habsburgów, miasta charakteryzowano jako siedliska kurzu, błota i nieprzyjemnych zapachów. Zmiana tej sytuacji stała się jednym z głównych problemów do rozwiązania przez władze samorządowe, których reaktywacja w 1867 r. rozpoczęła erę autonomiczną Galicji, trwającą aż do I wojny światowej. Najważniejszym aktem prawnym w zakresie kreowania ładu budowlanego w Galicji stały się ustawy budowlane uchwalone dla różnych grup miast, w zależności od ich wielkości. Jednakże część środowiska architektonicznego była świadoma, że ukształtowanie miast przyjaznych mieszkańcom i pięknych wymaga znacznie więcej wysiłku i zależy również od regulacji prawnych dotyczących kształtowania miejskiej przestrzeni. Stąd niektórzy z architektów dążyli do uchwalenia takich ogólnych regulacji prawnych, które zmusiłyby władze lokalne do sporządzania na zarządzanym przez nie obszarze specjalnych planów, zwanych regulacyjnymi. W tym samym czasie troska o przestrzeń miejską stała się jednym z głównych celów dla lokalnych organizacji społecznych noszących nazwę Towarzystwo Upiększenia Miasta, zakładanych w szczególności przez miejscową inteligencję i wzorujących się na organizacjach i indywidualnościach stawiających sobie podobne cele, aktywnych w Europie i na świecie. W efekcie tej mody niemal każde miasto w Galicji starało się mieć taką organizację u siebie, by zajmowała się ulepszaniem przestrzeni miejskiej, np. poprzez zakładanie terenów zielonych, sadzenie drzew, wznoszenie pomników dla bohaterów narodowych itp. Nawet jeśli rezultaty tych wszystkich wysiłków były ograniczone, to sama idea, jaka im przyświecała, spotykała się z powszechną aprobatą.
In Galicia, the biggest province of the Habsburg Monarchy, cities and towns, in the 19th century, were usually described as places full of dust, dirt and stench. One of the main problems demanding a solution from the local authorities was sanitization of the urban areas. Official revival in 1867, opened an autonomy era in the history of the province which lasted till the I World War. Crucial step in the right course of proceedings at the building site, was to constitute a building code dedicated to the cities and towns of various scales. However, some architects were aware of the fact that the creation of a friendly and beautiful city means so much more and also depends on the law regulations, dedicated to the urban space. That’s why some of them tried to force a new provincial law, in order to force the local authorities to prepare an individual spatial development plan for their city or town. At the same time, care for an urban space became one of the most important aims for many local NGOs, which were established mainly by the intelligentsia and inspired by such organizations or persons as City Beautiful Movement, active in the United States, or Scot Pattrick Geddes. As a result of that trend, every town in Galicia tried to have its own society, which was keen on improving the urban space, by creating some new green areas, planting trees, funding monuments to the national heroes etc. Even if results of their activities were limited, the idea met with general approval.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 209-228
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: „Pan Bóg stworzył wieś, a człowiek miasto”, czyli Adama Marczyńskiego „powroty do natury”
“God Created the Countryside, and Man Created the City”: Adam Marczyński’s “Returns to Nature”
Autorzy:: Błotnicka-Mazur, Elżbieta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26850522.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Zamojska
Tematy:: Adam Marczyński
art colony
Polish art of the 1940s and 1950s
countryside
city
kolonia artystyczna
sztuka polska lat 40. i 50. XX wieku
wieś
miasto
Opis:: Znaczenie zagranicznych wojaży artystów dla ich dalszej formacji jest bezsprzeczne. W niniejszym artykule autorka dowartościowuje podróże bliskie, wywodzące się z potrzeby ucieczki artystów z miasta na wieś w celu szukania inspiracji w otoczeniu natury. Ich bezpośrednim następstwem były licznie powstające kolonie artystyczne, zwłaszcza w pierwszej połowie XX wieku. Tytułowe „powroty do natury” ukazano, opierając się na kazusie Adama Marczyńskiego (1908-1985) z Grupy Krakowskiej. Polski malarz znany jest przede wszystkim z kompozycji abstrakcyjnych, półplastycznych obrazów-obiektów wypełnianych drewnianymi kasetonami z ruchomymi klapkami. Równolegle do poszukiwań w obrębie sztuki niefiguratywnej tworzył liczne szkice z natury, a także wysmakowane kolorystycznie portrety i widoki. Artysta nigdy nie zrezygnował z tego rodzaju twórczości, dając upust zamiłowaniu do obserwacji natury wyznaczającej rytm jego życiu i sztuce – naturalny i wolniejszy poza miejskim gwarem.
The significance of foreign travel for the development of artists is undeniable. In this article, the author emphasises the value of short trips, which reflect artists’ need to escape from the city to the countryside to seek inspiration in nature. One direct consequence of such trips was the creation of numerous artistic colonies, especially in the first half of the 20th century. The eponymous “returns to nature” are exemplified by the case of Adam Marczyński (1908-1985) from the Kraków Group. The Polish painter is primarily known for his abstract, semi-sculptural paintings filled with wooden panels with movable flaps. Alongside his exploration of non-figurative art, he created numerous sketches from nature, as well as beautifully coloured portraits and landscapes. Marczyński never abandoned this kind of artistic expression, giving vent to his passion for observing nature, which set the rhythm of his life and art – natural and slow, away from the hubbub of city life.
Źródło:: Facta Simonidis; 2023, 16, 1; 253-264
1899-3109
Pojawia się w:: Facta Simonidis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Ad annos discretionis. Dorastanie w miastach późnośredniowiecznej Polski
Ad annos discretionis. Growing Up in Towns and Cities of Late Medieval Poland
Autorzy:: Bartoszewicz, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28763582.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: coming of age
adolescence
town
late Middle Ages
Kingdom of Poland
pełnoletność
dorastanie
miasto
późne średniowiecze
Królestwo Polskie
Opis:: Celem artykułu jest analiza zagadnień związanych z postrzeganiem granicy pełnoletności w miastach polskich w XV i pierwszych dekadach XVI w. Osiągnięcie pełnoletności, czyli lat sprawnych (anni discretionis) było regulowane prawem, a termin ten występuje regularnie w rejestrach sądów miejskich i sądów wyższych prawa niemieckiego. Analiza materiału źródłowego umożliwia zatem odpowiedź na pytanie, jak wyglądał w praktyce proces wchodzenia w pełnoletność, jakie wiązały się z tym prawa i obowiązki oraz pozwala zaobserwować różnice i podobieństwa w sposobie traktowania dorastających dziewcząt i chłopców.
The article aims to analyse issues related to the perception of the age of majority in Polish towns in the fifteenth and first decades of the sixteenth century. Attaining the age of majority, i.e. the age of discretion (Latin: anni discretionis) was regulated by law, and the term appears regularly in the registers of municipal courts and higher courts of German law. Therefore, the analysis of the source material makes it possible to reconstruct the process of coming of age together with the rights and obligations related to it and allows us to observe differences and similarities in treating adolescent girls and boys.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 3; 467-492
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: A friendly city: public space accessibility in Kielce
Miasto przyjazne. Aspekt dostępności kieleckich przestrzeni publicznych
Autorzy:: Gil-Mastalerczyk, Joanna
Mochocka, Sylwia
Wijas, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27312724.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: city
public space
accessibility
universal design
friendly city
miasto
przestrzeń publiczna
dostępność
projektowanie uniwersalne
miasto przyjazne
Opis:: The universal accessibility of public spaces is one of the factors that contribute to the image of a friendly city, understood as a place that meets the needs of all social groups, including people with disabilities. The aim of this study was to analyse the public spaces of Kielce in the context of accessibility. The spaces selected for the study are located at the intersection of different structures, constituting a public space in the traditional sense together with a network of streets and squares, a collection of important buildings, monuments, street furniture and urban greenery. The discussion covers the verification of circulation and transport solutions, the form and shape of the designed space, their placebased identity, programme and spatial orientation. Space characteristics and analysis were used to assess accessibility. The characterisation and analysis of spaces aimed to assess whether the spaces under study were attractive, sustainable and accessible due to solutions that enhance the functionality of the city space at the level of physical, psychological and emotional needs. The analysed public spaces of Kielce, thanks to their universal accessibility, guarantee easy accessibility, safety of use, promote proper perception of space, interpersonal contacts, as well as various forms of social life, thus positively influencing the perception of Kielce as a friendly city.
Powszechna dostępność przestrzeni publicznych jest jednym z czynników wpływających na obraz miasta przyjaznego, rozumianego jako miejsce realizujące potrzeby wszystkich grup społecznych, w tym osób z niepełnosprawnością. Celem pracy jest analiza przestrzeni publicznych Kielc w kontekście dostępności. Wybrane do badań przestrzenie istnieją na styku różnych struktur, stanowiąc przestrzeń publiczną w tradycyjnym rozumieniu wraz z siecią ulic i placów, zbiorem ważnych budowli, pomników, małą architekturą oraz zielenią miejską. Rozważania dotyczą weryfikacji rozwiązań komunikacji, formy i kształtu projektowanej przestrzeni, tożsamości miejsca, programu i orientacji przestrzennej. Charakterystyka i analiza przestrzeni służą ocenie dostępności. Na podstawie przedstawionych badań można stwierdzić, iż omawiane miejsca są dostępne i zrównoważone, dzięki rozwiązaniom podnoszącym funkcjonalność przestrzeni miasta na poziomie potrzeb fizycznych, ale również psychologicznych i emocjonalnych. Analizowane przestrzenie publiczne Kielc dzięki powszechnej dostępności gwarantują łatwą osiągalność, bezpieczeństwo użytkowania, sprzyjają właściwej percepcji przestrzeni, kontaktom międzyludzkim, a także różnym formom życia społecznego, przez co pozytywnie wpływają na postrzeganie Kielc jako miasta przyjaznego.
Źródło:: Architectus; 2023, 2 (74); 77--86
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:: Architectus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Analysis of the spatial-historical development of selected cittaslow cities in Poland
Analiza rozwoju przestrzenno-historycznego wybranych miast sieci cittaslow w Polsce
Autorzy:: Gaziński, Radosław
Gazińska, Olga
Czyńska, Klara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27313952.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:: cittaslow
slow city
Polish cities
spatial development
city spatial layout
wolne miasto
miasta polskie
rozwój przestrzenny
układ przestrzenny miasta
Opis:: The article presents a historical analysis of 29 Polish cities. They belong to the cittaslow network, which was launched in 1999 in Italy. The idea brings together cities that want to resist the processes of globalization by supporting cultural diversity, protecting the natural environment, promoting traditional local products and striving to improve the quality of life. The article examines the past of cities in terms of the development of spatial structures and conditions of economic development. The main goal was to find common features of the spatial structures of the studied urban centers. As a result of the research, a common development path was found for most cities belonging to the Cittaslow network in Poland, from their foundation to the present day.
Artykuł prezentuje analizę historyczną 29 polskich miast. Należą one do sieci cittaslow, która została zainicjowana w 1999 roku we Włoszech. Idea zrzesza miasta, które chcą oprzeć się procesom globalizacji poprzez popieranie różnorodności kulturalnej, ochronę środowiska naturalnego, promocję tradycyjnych lokalnych produktów oraz dążenie do poprawy jakości życia. W artykule zbadano przeszłość wybranych miast pod kątem rozwoju układów przestrzennych i warunków rozwoju ekonomicznego. Głównym celem było znalezienie wspólnych cech układów przestrzennych badanych ośrodków miejskich. W efekcie badań stwierdzono wspólną ścieżkę rozwojową większości miast należących do sieci cittaslow w Polsce od ich powstania po czasy współczesne.
Źródło:: Przestrzeń i Forma; 2023, 55; 365--384
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:: Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Miasto" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język