Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Marcin Luther" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-44 z 44
Tytuł:
Gli anniversari nei 500 anni della Riforma protestante (1517-2017)
The Anniversaries during 500 years of protestant reform (1517-2017)
Rocznice w ciągu 500 lat Reformy protestanckiej (1517-2017)
Autorzy:
Mikrut, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040983.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Marcin Luther
Reformacja
Protestantyzm
Jubileusz
Ekumenizm
Martin Luther
Reformation
Protestantismus
Jubiläum
Ökumenismus
Protestantism
anniversary
ecumenism
Opis:
Niniejszy artykuł zredagowany z okazji 500-lecia Reformacji koncentruje się wokół kolejnych setnych rocznic tego wydarzenia i ich obchodów w danym kontekście historycznym i w odniesieniu do postrzegania osoby Marcina Lutra. W ciągu 500 lat od pamiętnego wystąpienia Ojca Reformacji, które zapoczątkowało ruch „reformy protestanckiej”, co najmniej każde kolejne sto lat obchodzone było jako szczególne upamiętnienie tego faktu, który zmienił bieg historii Europy i świata oraz wstrząsnął chrześcijaństwem. Poszczególne, okrągłe rocznice Reformacji należy więc rozpatrywać w odniesieniu do ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej w Europie, a zwłaszcza w Niemczech. Nie mniej ważne jest zwrócenie uwagi na postać założyciela Kościoła reformowanego, na którym skupiała się zawsze, również dziś, idea świętowania rocznicy Reformacji. W powyższym artykule przedstawia się główne wątki z życia Marcina Lutra w kontekście jego reformy chrześcijaństwa oraz zasadnicze idee przewodnie jego myśli. Następnie analizuje się rozwój Reformacji, rozumiany jako pogłębienie doktryny i ustabilizowanie się praktyki, w latach po śmierci założyciela ruchu reformatorskiego. Na tym tle przedstawia się kolejne rocznice reformy protestanckiej w odniesieniu do sytuacji religijnej i politycznej w Europie i na świecie ze szczególnym uwzględnieniem ostatniej rocznicy 500-lecia Reformacji i jej postrzegania zarówno w Kościołach protestanckich, jak i w Kościele katolickim w kontekście rozwoju ruchu ekumenicznego. Niniejszy artykuł zredagowany z okazji 500-lecia Reformacji koncentruje się wokół kolejnych setnych rocznic tego wydarzenia i ich obchodów w danym kontekście historycznym i w odniesieniu do postrzegania osoby Marcina Lutra. W ciągu 500 lat od pamiętnego wystąpienia Ojca Reformacji, które zapoczątkowało ruch „reformy protestanckiej”, co najmniej każde kolejne sto lat obchodzone było jako szczególne upamiętnienie tego faktu, który zmienił bieg historii Europy i świata oraz wstrząsnął chrześcijaństwem. Poszczególne, okrągłe rocznice Reformacji należy więc rozpatrywać w odniesieniu do ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej w Europie, a zwłaszcza w Niemczech. Nie mniej ważne jest zwrócenie uwagi na postać założyciela Kościoła reformowanego, na którym skupiała się zawsze, również dziś, idea świętowania rocznicy Reformacji. W powyższym artykule przedstawia się główne wątki z życia Marcina Lutra w kontekście jego reformy chrześcijaństwa oraz zasadnicze idee przewodnie jego myśli. Następnie analizuje się rozwój Reformacji, rozumiany jako pogłębienie doktryny i ustabilizowanie się praktyki, w latach po śmierci założyciela ruchu reformatorskiego. Na tym tle przedstawia się kolejne rocznice reformy protestanckiej w odniesieniu do sytuacji religijnej i politycznej w Europie i na świecie ze szczególnym uwzględnieniem ostatniej rocznicy 500-lecia Reformacji i jej postrzegania zarówno w Kościołach protestanckich, jak i w Kościele katolickim w kontekście rozwoju ruchu ekumenicznego.
This article, written on the 500th anniversary of the Reformation, focuses on the subsequent 100th anniversary of this event and the celebrations in a given historical context and in relation to the perception of the person of Martin Luther. Within 500 years of the memorable speech of the Reformation Father, which initiated the "Protestant reform" movement, at least every consecutive hundred years was celebrated as a special commemoration of this fact, which changed the course of European and World history and moved deeply into Christianity. The individual anniversary of the Reformation should therefore be considered in relation to social and political situation in Europe of that time, especially in Germany. It is no less important to draw attention to the figure of the founder of the Reformed Church, which has always focused, even today, on the celebration of the anniversary of the Reformation. The article presents the main themes of Martin Luther's life in the context of his reform of Christianity and the basic ideas guiding his thoughts. Then, the development of the Reformation is analyzed, understood as the deepening of doctrine and the stabilization of practice, in the years after the death of the founder of the reform movement. Against this background, successive anniversaries of the Protestant reform are presented with regard to the religious and political situation in Europe and in the world, with particular emphasis on the last anniversary i.e. 500th anniversary of the Reformation and its perception in Protestant Churches as well as in the Catholic Church in the context of the development of the ecumenical movement.
Der vorliegende Artikel wurde anlässlich des 500 jährigen Jubiläums der Reformation verfasst und kreist um ihre konsekutiven hundertjährigen Jahrestage sowie um ihre Begehen im jeweiligen historischen Kontext in Bezug auf die Wahrnehmung der Person Martin Luthers herum. In den 500 Jahren seit dem denkwürdigen Auftreten des Vaters der Reformation, welches die Bewegung der „protestantischen Reform“ angefangen hat, wenigstens jedes hundertjähriges Jubiläum wurde als ein besonderes Andenken dieses Ereignisses begangen, das den Lauf der Geschichte Europas und der Welt veränderte und das Christentum erschütterte. Konsekutive, runde Jahrestage der Reformation muss man im Kontext der damaligen gesellschafts-politischen Situation in Europa und vor allem in Deutschland betrachten. Nicht weniger wichtig ist auch die Beachtung der Gestalt des Gründers der reformatorischen Kirche selbst, auf dem immer, auch heute, die Idee des Feierns von Jahrestagen der Reformation konzentriert war. Im vorliegenden Artikel werden die wichtigsten Fakten aus dem Leben Martin Luthers im Kontext seiner Reform des Christentums sowie der Leitideen seines Gedankenguts dargestellt. Danach wird die Entwicklung der Reformation analysiert, verstanden als eine Vertiefung der Doktrin und eine Stabilisierung der Praxis in den Jahren nach dem Tod des Gründers der protestantischen Bewegung. Auf diesem Hintergrund werden die konsekutiven Jahrestage der protestantischen Reform in Verbindung mit der religiösen und politischen Situation in Europa und in der Welt dargestellt. Eine besondere Aufmerksamkeit wird auf das 500jährige Jubiläum und seine Wahrnehmung sowohl in den protestantischen Kirchen, als auch in der katholischen Kirche im Kontext der ökumenischen Bewegung gelegt.  
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2018, 13; 61-82
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Saint Augustine’s 80th Homily on the Gospel of John.
80. Homilia św. Augustyna o Ewangelii według św. Jana.
Autorzy:
Lichner, Miloš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040995.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Augustinus
Martin Luther
Reformation
Taufe
Wort
In Iohannes euangelium tractatus
Homilie
Augustine
reformation
baptism
word
homily
Augustyn
Marcin Luther
Reformacja
chrzest
słowo
homilia
Opis:
The influence of St. Augustine on the development of western latin theological thinking is significant. In many ways, he also influenced thinking of counter-reformation and reformation theologians, mainly Martin Luther. Martin Luther quotes the passage of the 80ͭth homily on the Gospel of John in the third paragraph of the Smalcald Articles. Therefore, it is certain that Augustine influenced the understanding of baptism, mainly the relation between faith and word during administration of the sacrament of baptism. The aim of our study is to offer theological analysis of the 80th homily on the Gospel of John mentioned above in the context of Augustine´s thinking. It is a short dictated text written by the theologian of Hippo in 419-423 where he explains the Gospel of John 15, 1-5 word by word. Reformation, counter-reformation and post-Trentian theologians used to refer to the third paragraph of the 80th homily too often and their interpretation was influenced by their position, whether they were on the side of Catholics or Protestants. It is interesting that although the text was often quoted, there were only several studies that dealt with it in a professional way. Augustine´s homily reflects the spiritual wealth of the battle with donatism (the role of administrator and recipient of the sacrament of baptism) and pelagianism (baptism of children). In this study, we point to the fact that it is a commentary on the Sacred Scripture, therefore we analyse the homily as a whole. The study also includes the first complete translation of the homily into Slovak language.
Wpływ św. Augustyna na rozwój zachodniej łacińskiej myśli teologicznej jest znaczący. W wielu aspektach wpłynął on także na refleksję kontrreformacyjnych I reformacyjnych Teologów, szczególnie Marcina Lutra. Marcin Luter cytuje fragment 80. Homilii do Ewangelii św. Jana w trzecim paragrafie Artykułów Szmalkaldzkich. Stąd można uznać za pewne, że Augustyn wpłynął na jego rozumienie chrztu, szczególnie relacji między wiarą a słowem w czasie sprawowania sakramentu chrztu. Celem niniejszego studium jest zaproponowanie teologicznej analizy wspomnianej wyżej 80. Homilii do Ewangelii Jana w kontekście myśli św. Augustyna. Jest to krótki dyktowany tekst, napisany przez teologa z Hippony między 419 a 423 r., w którym wyjaśnia on J 15, 1-5 słowo po słowie. Reformacja, kontrreformacja i teologowie potrydenccy odnosili się do trzeciego paragrafu 80. Homilii często, a na ich interpretacje miało wpływ to, czy znajdowali się po katolickiej, czy też protestanckiej stronie sporu. Interesujące jest to, że chociaż tekst ten był często cytowany, istniały jedynie nieliczne interpretacje, które podeszły do tekstu w sposób profesjonalny. Homilia Augustyna odzwierciedla duchowe bogactwo walki z donatyzmem (rola szafarza i przyjmującego sakrament chrztu) oraz pelagianizmem (chrzest dzieci). W niniejszym studium koncentrujemy się na tym, że jest to komentarz do Pisma św., stąd analizuje całą homilię.
Der Einfluss des hl. Augustinus auf die Entwicklung des westlich-lateinischen theologischen Denkens ist nicht zu unterschätzen. In vielen Aspekten hat er auch die gegenreformatorischen und reformatorischen Theologen, vor allem Martin Luther, beeinflusst. Luther zitiert Fragmente der 80. Homilie zum Johannesevangelium im dritten Paragraf der Schmalkaldischen Artikel. Daher darf man mit Sicherheit annehmen, dass Augustinus das Taufverständnis Luthers beeinflusst haben konnte, vor allem das Verhältnis vom Glauben und Wort bei der Spendung des Taufsakramentes. Das Ziel der vorliegenden Studie ist eine theologische Analyse der genannten 80. Homilie zum Johannesevangelium im Kontext des Denkens vom hl. Augustinus. Sie umfasst einen kurzen Text, geschrieben vom Theologen aus Hippo zwischen den Jahren 419 und 423, in dem erklärt er, ein Wort nach dem anderen, den Text von Joh 15, 1-5. Die Reformation und Gegenreformation sowie die nachtridentinischen Theologen haben den dritten Paragraf der 80. Homilie oft erwähnt und ihre Interpretationen waren davon abhängig, ob sie protestantisch oder katholisch geprägt waren. Interessant ist die Tatsache, dass trotz der oftmaligen Zitierung dieses Textes, nur manche Interpretationen an ihn fachlich herangehen. Die Homilie Augustinus’ spiegelt den spirituellen Reichtum der Auseinandersetzung mit dem Donatismus (die Rolle des Spenders und Empfängers der Sakramente) sowie Pelagianismus (Kindertaufe) wieder.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2018, 13; 197-214
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie i dzieło Marcina Lutra a spór wokół tez i narodzin Reformacji
Autorzy:
Miedwid, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571738.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Martin Luther
Luther’s works
Reformation
95 Theses
indulgences
Marcin Luter
dzieła Lutra
Reformacja
95 tez
odpusty
Opis:
The article concerns the life and work of Martin Luther and takes on the dispute over the 95 theses and the birth of the sixteenth-century Reformation. From the beginning, it was wearing the stigma experiences of the Founder. The Reformer experienced a deep concern in the area of spiritual life and he solved his dilemmas based on biblical theology, which led him to formulation of the 95 theses. The Theses didn’t cause a break with the Church, because their content wasn’t in conflict with the contemporary doctrine of the Church, however, then were formulated to harshly and sometimes they were exaggerated. He wanted to discuss and define better the matter of indulgences. The purpose of this article is to show that the teaching of M. Luther and his struggle with visible religious abuses didn’t have to end in a split in the Church, because the reform movement was meant to be a renewal of Christianity.
Źródło:
Polonia Sacra; 2013, 17, 1
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marcin Luter z perspektywy ekumenicznych dialogów
Martin Luther in the Perspective of the Ecumenical Dialogues
Autorzy:
Hanc, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595218.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Martin Luther
Reformation
doctrinal dialogues
Marcin Luter
Reformacja
dialogi doktrynalne;
Opis:
Year 2017 marked by the 500th anniversary of Reformation would not exist without the seminal figure – the author of the unusual event in the history of the universal Church – that is considered the cause of schism in the Western Church. The event is presented in the light of the 50th anniversary of the inter-confessional ecumenical Lutheran-Catholic dialogues, among which the specific importance of the Report of the Lutheran-Roman Catholic Commission for Unity From Conflict to Communion (2013), is to be noted. The report deals with the Catholic-Lutheran commemoration of the Reformation in 2017. By taking into consideration various ecumenical dialogues, author of the paper decides to ask about the true image of dr Martin Luther and attempts to present him as a “witness of the Gospel and witness of Jesus Christ. At the end of his analysis, the author attempts to answer a question: who really was, and is today, Martin Luther.
Rok 2017 – brzemienny w wydarzenie 500-lecia Reformacji – nie mógłby zaistnieć bez czołowej postaci, którą stanowi główny autor tego niezwykłego zdarzenia w dziejach Kościoła powszechnego, i której przypisuje się rozłam w łonie Kościoła zachodniego. Przedstawiający owo wydarzenie stara się to uczynić w 50-lecie międzywyznaniowych dialogów ekumenicznych luterańsko-katolickich, spośród których znaczący impuls należy odnieść do raportu luterańsko-rzymskokatolickiej Komisji Dialogu ds. Jedności Od konfliktu do komunii (2013), będący zarazem katolicko-luterańskim upamiętnieniem Reformacji w 2017 r. Stąd autor artykułu stara się na kanwie kilku dialogów ekumenicznych postawić pytanie o prawdziwy obraz dr. Marcina Lutra, zarysować głównego reformatora jako „świadka Ewangelii i świadka Jezusa Chrystusa” oraz podsumować całość przedłożenia, podejmując próbę odpowiedzi na pytanie: Kim właściwie był i kim jest dzisiaj Marcin Luter?
Źródło:
Studia Oecumenica; 2017, 17; 69-78
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Gott hat sein Evangelium auch durch die Musik gepredigt". Martin Luther, die Musik und das Kirchenlied
„Bóg także zwiastuje Ewangelię poprzez muzykę“. Marcin Luter, muzyka i pieśń kościelna
“God also proclaims the Gospel through the music”. Martin Luther, Music and Church Songs
Autorzy:
Hüffmeier, Wilhelm
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/425574.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
Tematy:
Martin Luther
Reformation
Lutheran Hymn
Church Music
Marcin Luter
Reformacja
pieśń ewangelicka
Opis:
Artykuł omawia powstanie ewangelickiej muzyki kościelnej w XVI w. Za jej ojca uchodzi reformator Kościoła ks. dr Marcin Luter. Poeta H. Heine określił hymn „Warownym Grodem jest nasz Bóg” mianem Marsylianki Reformacji. Luter wychował się w muzykalnym środowisku szkolnym i zalecał nauczanie muzyki w szkołach wszystkich szczebli. Reformator obok przedmów do różnego rodzaju śpiewników, napisał 4 teksty poświęcone istocie pieśni ewangelickiej, gdzie odnajdujemy tezę, że muzyka jest dobrym dziełem samego Boga Stwórcy, co sprawia, że muzyka ze swej natury jest dobrym narzędziem zwiastowania Ewangelii. W jednym z listów Luter pisał wręcz, że obok teologii, to muzyka jest najlepszą sztuką niosącą pocieszenie serca. Pierwszą pieśń napisał Luter dopiero w roku 1523, równolegle do podjętego dzieła reformy liturgii ewangelickiej. Obok tzw. pieśni propagandowych Reformacji, ulubioną formą pieśni Lutra były parafrazy psalmów. Obok tego kolejną formą pieśni religijnej stworzonej w okresie Reformacji są pieśni katechizmowe. Tekst omawia również postać Elisabeth Cruciger, pierwszej pieśniarki Reformacji. Reformacja wyzwoliła potężny ruch, który wprowadził języki narodowe do liturgii i życia nabożeństwowego, to samo uczynił z muzyką, nadając je specyficzny, pobożnościowy rys wynikający z ducha ewangelickiej reformy kościelnej XVI w.
The article presents origins of the Evangelical church music in the XVI century. Pastor Dr Martin Luther is regarded as the father this music. The poet H. Heine described the hymn “A mighty fortress is our God” as Mar-seillaise of the Reformation. Luther was brought up in his school musical circle and recommended teaching music at schools of all levels. The Reformer, apart from prefaces to all kinds of songbooks, wrote four texts dedicated to the essence of Evangelical song where we find a thesis that music is a good deed of the God -Creator Himself what makes that music in its very nature is a good instrument to proclaim the Gospel. In one of his letters Luther wrote indeed that apart from theology music is the best art bringing consolation for the heart. His first song, Luther wrote not earlier than in 1523 in parallel to the undertaken efforts to reform Evangelical liturgy. Apart from the so-called propaganda songs of Reformation Luther’s favourite songs were paraphrases of psalms. In addition, another form of religious song created in the times of Reformation are catechism songs. The article also depicts the person of Elisabeth Cruciger, the first Re-formation singer. Reformation triggered a mighty movement that introduced national languages to the liturgy and church services. This movement also transformed music giving it specific feature of piety emerging from the spirit of Evangelical church reformation in the XVI century.
Źródło:
Gdański Rocznik Ewangelicki; 2016, 10; 9-20
1898-1127
Pojawia się w:
Gdański Rocznik Ewangelicki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie sprawiedliwości według ks. dra Marcina Lutra
The Concept of Righteousness according to Rev. Dr. Martin Luther
Autorzy:
Brudny, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480603.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
etyka
Marcin Luter
reformacja
sprawiedliwość
teologia
Martin Luther
righteousness
ethics
theology
Reformation
Opis:
Nie można badać teologii ks. dra Marcina Lutra w oderwaniu od jego biografii i kontekstu historycznego. Dom rodzinny, wychowanie, edukacja, życie zakonne, przeżycia osobiste – wszystko to wywarło wielki wpływ na reformatora z Wittenbergi i jego teologię. Głównym obszarem zainteresowań ojca reformacji stało się pytanie o sprawiedliwość Boga oraz sprawiedliwość (lub jej brak) człowieka. Odpowiedzi szukał on w Biblii. Tam odnalazł prawdę, wedle której człowiek nigdy nie osiągnie sprawiedliwości bez łaski Jezusa Chrystusa. Tę łaskę człowiek przyjmuje poprzez wiarę i odtąd może żyć sprawiedliwością darowaną mu przez wcielonego Syna Bożego. Wiara czyni osobę (fides facit personam) – powiedział Luter. W tych słowach można również doszukać się wykładni etycznej reformatora z Wittenbergi. Dobrym (sprawiedliwym) uczynkiem jest wszystko to, co jest zgodne z przykazaniem Bożym i co zostało wykonane z wiarą.
One cannot study theology of Rev. Martin Luther in isolation from his biography and the historical context. Family home, upbringing, education, religious life, personal experiences - all that had a great impact on the Reformer of Wittenberg and his theology. The main area of interest for the Father of Reformation was the question about God’s righteousness and righteousness (or lack thereof) of man. He was looking for answers in the Bible. There he found the truth that man would never reach righteousness without the grace of Jesus Christ, which justifies the sinner. Man receives this grace through faith and henceforth he may live the righteouness given him by Christ. Faith makes a person (fides facit personam) – said Luther. In these words, one can also find an ethical interpretation of the Reformer from Wittenberg. A good (just) deed is all that is in accordance with the commandment of God and what has been done with faith.
Źródło:
Nurt SVD; 2019, 1; 206-220
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie reformacji w katechizmach i podręcznikach do nauki religii w latach 1945–1990
The Question of Reformation in Catechisms and Religious Education Textbooks in 1945–1990
Autorzy:
Bilicka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1018669.pdf
Data publikacji:
2017-01-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Reformation
Martin Luther
ecumenical catechesis
ecumenism
reformacja
Marcin Luter
katecheza ekumeniczna
ekumenizm
Opis:
Rok 2017 obchodzony jest w Kościołach luterańskich jako rok upamiętniający 500 lat reformacji. Obchodom towarzyszą liczne wystawy, konferencje naukowe, nabożeństwa ekumeniczne, w których uczestniczą także katolicy. Nie oznacza to, że strona katolicka świętuje rozłam w Kościele, który nastąpił pięć wieków temu, podejmuje jednak refl eksję teologiczną i uczestniczy w modlitwie ekumenicznej. Taką refl eksję podejmuje także dr hab. Beata Bilicka, która w artykule Zagadnienie reformacji w katechizmach i podręcznikach do nauki religii w latach 1945–1990 opisuje, na ile i w jakim zakresie ewoluowała katecheza ekumeniczna przed Soborem Watykańskim II i po nim. Syntetyczne rozważania autorka ograniczyła do obecności zagadnienia Lutra i reformacji w katechizmach i podręcznikach do nauki religii, z których nauczano w Polsce od zakończenia II wojny światowej do 1990 roku, a więc do powrotu religii do szkół i przedszkoli. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej krótko scharakteryzowano katechezę przedsoborową (1945–1965), która była zamknięta na dialog ekumeniczny w szerokim tego słowa znaczeniu, także z Kościołem luterańskim; można ją nazwać katechezą nietolerancyjną. W rozdziale drugim wykazano, jak po Soborze Watykańskim II zmieniło się nauczanie o reformacji w katechezie parafi alnej do 1990 roku. Całość wieńczy syntetyczne zakończenie.
The year 2017 marks the 500th anniversary of Reformation in the Lutheran Church. The celebrations are accompanied by numerous exhibitions, academic conferences, ecumenical services, in which Catholics also take part. It does not mean, however, that Catholics celebrate the schism in the Church which took place 500 years ago but undertake theological refl ection and participate in ecumenical prayer. Such a refl ection is also undertaken by Professor Beata Bilicka in her article The question of Reformation in catechisms and religious education textbooks in 1945–1990 which focuses on the evolution of ecumenical catechesis before and after the Second Vatican Council. Synthetic refl ections are limited to the presence of Martin Luther and Reformation in catechisms and religious education textbooks which were used in Poland from 1945 to 1990, i.e. until religious education returned to schools and kindergartens. The article consists of three parts. The fi rst part briefl y characterises pre-conciliar catechesis (1945–1965) which was closed to ecumenical dialogue in a broader sense of this word, also when it comes to the Lutheran Church and therefore this type of approach might be described as intolerant. The second part of the article demonstrates how after the Second Vatican Council the teaching about Reformation has changed in religious education classes. The article ends with a synthetic conclusion.
Źródło:
Teologia Praktyczna; 2017, 18; 25-41
1642-6738
Pojawia się w:
Teologia Praktyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Głęboka religijność Lutra”: Marcin Luter – heretyk czy bohater wiary?
“The Profound Religiousness of Luther”: Martin Luther — Heretic or Hero of Faith?
Autorzy:
Porada, Rajmund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035035.pdf
Data publikacji:
2020-07-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Marcin Luter
luteranizm
reformacja
nauka o usprawiedliwieniu
katolickość Lutra
Martin Luther
Lutheranism
Reformation
the doctrine of justification
Luther’s Catholicity
Opis:
Celem artykułu jest sformułowanie odpowiedzi na pytanie: czy Lutra należy uważać za heretyka, czy też można w nim widzieć bohatera wiary? Istotną podstawą dla takiej odpowiedzi są najpierw wypowiedzi papieży ostatniego czterdziestolecia, aż po afirmację Lutra jako osobowości głęboko religijnej. Dalszych przesłanek dostarczają wyniki historycznych badań, które wskazują na głębokie zakorzenienie Lutra w ówczesnej teologii mistycznej. Uwidacznia się to w jego sposobie uprawiania teologii, gdzie głównym źródłem poznania stało się własne doświadczenie wiary. Teologia Lutra jest teologią egzystencjalną i w tej perspektywie należy widzieć także naukę o usprawiedliwieniu. Usprawiedliwienie z wiary było dla Lutra przede wszystkim żywym, duchowym doświadczeniem w osobistej relacji do Boga, które jednocześnie determinowało jego teologiczną refleksję. Zachowując świadomość spraw spornych, można stwierdzić, że w swych reformacyjnych intencjach Luter pozostał zakorzeniony w katolickiej tradycji wiary. Luter nie jest ani heretykiem, ani nie musi być uznawany za bohatera wiary – jest przede wszystkim reformatorsko nastawionym teologiem, który ma swe miejsce w ramach jednego, katolickiego Kościoła.
The article aims to answer the question whether Luther should be considered a heretic or whether he can be seen as a hero of faith? An important basis for such an answer are first the statements of the popes of the last forty years, and then Luther’s affirmation as a deeply religious personality. Further indications are provided by the results of historical research, which show that Luther was deeply rooted in the mystical theology of his time. This is evident in his way of practising theology, where his own experience of faith has become the leading source of theological understanding. Luther’s theology is existential one, and the doctrine of justification must also be seen in this perspective. For Luther, justification by faith was above all a living, spiritual experience in his personal relationship with God, which at the same time determined his theological reflection. Keeping in mind the controversial issues, it can be stated that Luther remained in his reforming intentions rooted in the Catholic tradition of faith. Luther is neither a heretic, nor does he have to be considered a hero of the faith—he is above all a reforming theologian, who has his place in the one Catholic Church.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 7; 141-162
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poeta Lutheranus? Casus Palingeniusa i jego poematu Zodiacus vitae (1536)
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602832.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Zodiacus vitae
Marcello Palingenio Stellato
Marcin Luter
humanizm
reformacja
Martin Luther
humanism
Reformation
Opis:
Artykuł prezentuje casus łacińskiego poematu filozoficznego zatytułowanego Zodiacus vitae, wydanego po raz pierwszy w Wenecji w 1536 r. Chociaż we Włoszech dzieło zostało zapomniane i potępione, a kości jego autora – Marcella Palingenia Stellata (Palingeniusa) – spłonęły na stosie, utwór szybko zaczął cieszyć się dużym zainteresowaniem europejskich środowisk protestanckich, trwającym kilka stuleci. Paradoksalnie jednak autor Zodiaku życia nie był protestantem, a jego poemat bynajmniej nie propagował reformacyjnych treści. W artykule omówione zostaną passusy dzieła, które były sprzeczne z założeniami reformacji oraz antyklerykalne fragmenty, które chociaż zdawały się w nią wpisywać, nawiązywały w rzeczywistości do antyklerykalnej literatury humanistycznej.
The article discusses the case of Latin-language philosophical poem entitled Zodiacus vitae, which was first published in Venice in 1536. Although the work was condemned and forgotten in Italy and its author, Palingenius, posthumously burned at the stake, Zodiacus quickly won significant popularity in European Protestant circles that lasted several centuries − surprisingly so, given that Palingenius was not a Protestant and his poem did not advocate any Protestant causes. The article analyses passages from the poem that are in stark contrast to Reformation and those anticlerical passages, that – however they seem to tie in with it – were inspired by the anticlerical literature of Italian humanism.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewangelika Mikołaja Reja epigramaty o wizerunkach św. Krzysztofa i św. Jerzego
Mikołaj Rej’s Epigrams on the Images of St. Christopher and St. George: An Evangelical Perspective
Autorzy:
Grześkowiak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407709.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Mikołaj Rej
Marcin Luter
św. Krzysztof
św. Jerzy
Martin Luther
St. Christopher
St. George
Opis:
Wśród epigramatów Źwierzyńca Mikołaja Reja znajdują się trzy poświęcone wizerunkom św. Krzysztofa (IV 1) oraz św. Jerzego (IV 2 i II 121). Uznawano je dotąd za literacką recepcję dzieł malarskich lub emblematycznych. W rzeczywistości ich bezpośrednią inspiracją była wykładnia zaproponowana na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XVI w. przez Marcina Lutra, którą spopularyzowały niemiecko- i łacińskojęzyczne dzieła jego wyznawców.
The collection of epigrams Źwierzyniec [Bestiary] by Mikołaj Rej consists of a number of epigrams three of which are devoted to the figures of St. Christopher (IV 1) and St. George (IV 2 and II 121). For many years, they have been regarded as literary representations of emblematic works and paintings. In fact, the immediate inspiration for the epigrams in question was Martin Luther’s interpretation put forward in the late 1520s and early 1530s and later popularised by his adherents in their German and Latin works.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 393-406
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Św. Tomasz – doctor gratiae? Prymat łaski Bożej u św. Tomasza z Akwinu w świetle szesnastowiecznej polemiki wyznaniowej
Saint Thomas – doctor gratiae? The Primacy of Divine Grace in Aquinas’ Thought in the Light of Sixteenth-century Confessional Polemics
Autorzy:
Składanowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036843.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Tomasz z Akwinu
Marcin Luter
łaska Boża
usprawiedliwienie
Thomas Aquinas
Martin Luther
divine grace
justification
Opis:
Artykuł ma na celu wydobycie tych elementów nauki św. Tomasza o konieczności łaski Bożej, które dotyczą kwestii fundamentalnych dla późniejszego odrzucenia nauki katolickiej przez Marcina Lutra. Analiza opinii Lutra na temat teologii scholastycznej oraz tez św. Tomasza odnoszących się do konieczności łaski wskazuje, że Luter prawdopodobnie nie znał oryginalnej myśli Tomaszowej. Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza jest poświęcona temu, czy Luter, odrzucając scholastykę, zanegował także myśl Tomaszową. Z kolei w części drugiej omawiane są te tezy św. Tomasza na temat konieczności łaski Bożej, które – pozbawione polemicznego wydźwięku – zbiegają się z pewnymi teologicznymi intuicjami Lutra.
The author seeks to underline these elements of Saint Thomas Aquinas’ teaching on the necessity of divine grace which concern the fundamental theological issues of the Reformation. A brief analysis of Luther’s idea about Scholastic theology and his reasons for rejection of the Catholic doctrine on grace, in the light of Aquinas’ teaching, indicates that Luther probably did not know the original thought of Doctor Angelicus. The article consists of two parts. The first is devoted to Luther’s rejection of Scholastic theology and the problem of Luther’s knowledge of Aquinas’ works. The second part presents Aquinas’ theses on the necessity of divine grace which coincide with some Luther’s theological intuitions.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 2; 119-131
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy hermeneutyki personalistycznej w relacji do teorii teologii Marcina Lutra
Elements of personalistic hermeneutics in relations to the theory of Martin Luther’s theology
Autorzy:
Dola, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494482.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Marcin Luter
Czesław S. Bartnik
hermeneutyka personalistyczna
chrystologia
filozofia
Martin Luther
personalistic hermeneutics
Christology
philosophy
Opis:
Celem artykułu jest porównanie teorii teologii M. Lutra i personalistycznej hermeneutyki szkoły lubelskiej. Mimo sporej odległości czasowej i mentalnej pomiędzy tymi dwoma typami myślenia teologicznego widać w nich pewne punkty styczne. Należy do nich samo założenie uprawiania teologii mające u Lutra i w szkole lubelskiej wyraźnie osobowy charakter. Rzutuje ono na całą ich refl eksję teologiczną. Elementem wspólnym teorii teologii Lutra i hermeneutyki personalistycznej jest istotne znaczenie chrystologii dla badań teologicznych. Luter stawia Chrystusa w samym centrum swojej teologii, dla Bartnika postać Chrystusa jest podstawą interpretacji człowieka i świata. Tym, co najbardziej różni Lutra i hermeneutykę lubelską, jest podejście do fi lozofi i. Według Lutra jest ona niepotrzebna, a nawet szkodzi badaniom teologicznym, natomiast Bartnik widzi w niej niezbędne narzędzie poprawnego uprawiania teologii.
The aim of the article is to compare the theory of Luther’s theology and the personalistic hermeneutics of the Lublin school. Despite the considerable temporal and mental distances between these two types of theological thinking, there are certain points in common. Th ese include the assumption of pursuing theology which has a distinct personal character in Luther’s writings and the Lublin school. It infl uences all their theological refl ection. The common element of Luther’s theology and personalistic hermeneutics is the importance of Christology for theological research. Luther puts Christ at the very centre of his theology, for Bartnik the fi gure of Christ is the basis of interpretation of man and the world. What most distinguishes Luther from Lublin hermeneutics is his approach to philosophy. According to Luther, it is unnecessary and even detrimental to theological research, while Bartnik sees in it a necessary tool in the correct pursuit of theology.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2017, 04; 821-834
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luther’s Legacy after 500 Years. Some thoughts from a Dutch point of view
Dziedzictwo Lutra po upływie 500 lat. Kilka refleksji z holenderskiej perspektywy
Autorzy:
Gosker, Margriet
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953264.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Protestantism
Netherlands
Martin Luther
Reformation 500
Ecumenical
protestantyzm
Niderlandy
Marcin Luter
1517
Reformacja 500
ekumenizm
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest Marcinowi Lutrowi, znaczeniu jego pracy oraz postrzeganiu „Roku Lutra” w Holandii z ekumenicznej perspektywy. Czy istnieje ekumeniczna chęć do przeprowadzenia nowej oceny Reformacji? Czy możemy świętować pięćsetlecie protestantyzmu czy tylko pamiętać o tej rocznicy? Nie powinniśmy zapominać o ciemnych stronach Reformacji. Osobiście postrzegam Reformację jako retusz błogosławieństwa. Artykuł opisuje kilka ważnych doświadczeń w życiu Lutra. W roku 2017 potrzebujemy pełnego ekumenicznego zaangażowania jako kościoły przyszłości. Apeluję o to oraz o pozostawienie za sobą starych sporów i dążenie do zjednoczenia.
In this article, I focus on Martin Luther’s legacy and the ecumenical perspectives of the ‘Luther Year’ in the Netherlands. Is there willingness to re-evaluate the Reformation in an ecumenical perspective? Can we celebrate 500 years of Protestantismor just commemorate it? We should not forget the dark sides of the Reformation. I see the Reformation as a blessing in disguise. I summarize some important experiences in Luther’s life. In 2017, we need wholehearted ecumenical commitment as churches for the future. I make a plea for it, leaving behind our conflicts from the past and looking forward towards communion.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2017, 25
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cele związku małżeńskiego według Marcina Lutra
Goals of Marriage According to Martin Luther
Die Ziele des Ehebundes in der Sicht von Martin Luther
Autorzy:
Podzielny, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340925.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
małżeństwo
cele małżeństwa
Marcin Luter
etyka luterańska
marriage
marriage goals
Martin Luther
the Lutheran ethics
Opis:
Als Schöpfung Gottes hat der christliche Ehebund verschiedene Ziele. In der Sicht von Martin Luther kann man über drei wichtigsten Ehezielen sprechen. Das erste und zweite Ziel bilden, ähnlich wie in der katholischen Kirche, die Nachkommenschaft (die prokreative Funktion der Ehe) und die gegenseitige Hilfe der Ehegatten. Neues in der lutherischen Eheethik (im 16. Jahrhundert) ist die sehr positive und offene Ansicht über den Sexualtrieb, den man jedoch nur in der Ehe befriedigen darf (matrimonium – remedium et medicina). Laut Luther ist noch das dritte Ziel des Ehestandes – nämlich das Kreuztragen (ferre crucem). Dieses Ziel ist stark mit der reformatorischen Theologie verbunden, in der das Kreuz, der Beruf, die Liebe und der Glaube die wichtigsten Elemente bilden.
Źródło:
Roczniki Teologii Ekumenicznej; 2010, 2; 145-155
2081-6731
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Ekumenicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Martin Luther’s teaching, the ecumenism of the present and the chance of the Reformation anniversary
Die Lehre Martin Luthers, die Ökumene der Gegenwart und die Chance des Reformationsjubiläums
Autorzy:
Nowak, Joachim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595105.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Marcin Luter, reformacja, główne pisma, Ostatnia Wieczerza, ekumenizm
Martin Luther, Reformation, main scriptures, Last Supper, ecumenism
Opis:
Luter, występując w 1517 r. ze swoimi tezami na temat odpustów, odrzucił papiestwo, katolicki urząd biskupi i sakrament kapłaństwa, ponieważ Nowy Testament uczy wiernych o „powszechnym kapłaństwie”. Luter nie chciał uznać Kościoła widzialnego ze swoimi urzędami i sakramentami za narzędzie zbawienia. Dlatego odrzucał on całkowicie sakramentalny charakter Kościoła. Podtrzymywał bardzo mocno wiarę w rzeczywistą obecność Chrystusa pod postaciami chleba i wina. Luter napisał pierwszy łaciński porządek Mszy św. Podstawową myśl jego reformatorskiej teologii streszczają trzy zasady: tylko Pismo Święte, tylko łaska i tylko wiara. W perspektywie współczesnego ekumenizmu najważniejszym dziedzictwem Marcina Lutra jest jego ewangelia o Bożej łasce i miłosierdziu.
In 1517 Luther, publishing his theses, rejected the papacy, the Catholic episcopate and the sacrament of Holy Orders, because the New Testament teaches the "universal priesthood" of the faithful. Luther did not want to acknowledge the visible church with its ministries and sacraments as a tool of salvation any more. Therefore, he denied the sacramental character of the church as a whole. He clung to the real presence of Christ with the figures of bread and wine. Luther wrote the first Latin Messordnung. The basic idea of his reformed theology was summarized in three principles: sola scriptura, sola gratia and sola fide. In the perspective of modern ecumenism the most important heritage of Martin Luther is his gospel of God’s grace and mercy.
Źródło:
Studia Oecumenica; 2018, 18; 249-266
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy reformacja w Polsce była luterańska? O polemikach antyluterańskich w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku
Autorzy:
Ptaszyński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602884.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Martin Luther
Reformation in Poland
Lutheranism
polemics
tolerance
Marcin Luter
reformacja w Polsce
luteranizm
polemika
tolerancja
Opis:
In the article the author discusses anti-Lutheran polemics published in the Kingdom of Poland during the rule of Sigismund I and asks about the shape of Reformation movement, which developed in spite of numerous bans imposed by the king. The author proves that although these polemics were explicitly against “Lutherans,” they were often created as a result of clashes with other theologies of the emerging Protestantism. Works created by the lower-status Church employees were not novel, and their range of influence must have been limited.
Artykuł omawia polemiki antyluterańskie opublikowane w Królestwie Polskim w czasach panowania Zygmunta I, stawiając pytanie o kształt ruchu reformacyjnego, rozwijającego się wówczas mimo wielu zakazów króla. Autor dowodzi, że choć polemiki skierowane były explicite przeciw „luteranom”, powstawały często w wyniku starć z innymi teologami rodzącego się protestantyzmu. Utwory stworzone przez niższych pracowników Kościoła były mało oryginalne, a ich zakres oddziaływania musiał pozostać ograniczony.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie reformacji w podręcznikach do nauki religii dla młodzieży w latach 1990–2010
The question of the Reformation in religious education textbooks for young people in 1990–2010
Autorzy:
Bilicka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019368.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Marcin Luter
katecheza ekumeniczna
reformacja
podręczniki do nauki religii
Reformation
Martin Luther
ecumenical catechesis
religious education textbooks
Opis:
Artykuł Beaty Bilickiej Zagadnienie reformacji w podręcznikach do nauki religii dla młodzieży w latach 1990–2010 stanowi kontynuację wcześniejszych badań autorki omówionych w publikacji Zagadnienie reformacji w katechizmach i podręcznikach do nauki religii w latach 1945–1990 („Teologia Praktyczna” T. 18, Poznań 2017 s. 25–41). Przyjęta w niniejszych badaniach cezura czasowa obejmuje lata 1990–2010. Wyznacza ją rok 1990 związany z powrotem religii do szkół i przedszkoli, co wymagało dostosowania nauki religii do wymogów oświatowych (także w zakresie podręczników), oraz rok 2010 związany z publikacją nowej podstawy i programu nauczania religii (co wiązało się z potrzebą aktualizacji podręczników). Podstawowymi źródłami, wykorzystanymi w badaniach, były podręczniki do nauki religii dla młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, w których występuje zagadnienie rozłamu Kościoła w XVI wieku. Źródła te zostały przeanalizowane, a następnie ujęte jako synteza wyników badań. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza omawia przyczyny i przebieg reformacji w podręcznikach do nauki religii, druga opisane w nich podstawowe założenia teologii protestanckiej. Całość wieńczą syntetycznie ujęte wnioski (część trzecia).
The question of the Reformation in religious education textbooks for young people in 1990–2010 by Beata Bilicka is a continuation of her earlier research discussed in The question of the Reformation in catechisms and religious education textbooks in 1945–1990 (Teologia Praktyczna vol. 18, Poznań 2017, pp. 25–41). A temporal framework adopted in the text encompasses the years from 1990 to 2010. The year 1990 marks the return of religious education to schools and kindergartens, which required the adjustment of religious education classes to the demands of the school, also in terms of textbooks. The year 2010 is associated with the publication of a core curriculum and syllabus of teaching religious education, which entailed the revision of textbooks. The main sources used in the research are religious education textbooks for students of lower secondary schools and secondary schools where the theme of schism in Western Christianity in the 16th century is discussed. The sources are analyzed and presented as a synthesis of the results. The article consists of three parts. The fi rst one discusses the causes and the course of the Reformation in religious education textbooks, the second part presents the basic principles of Protestant theology, while the third part includes synthetic conclusions.
Źródło:
Teologia Praktyczna; 2018, 19; 75-90
1642-6738
Pojawia się w:
Teologia Praktyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luterańska hermeneutyka dzisiaj. Odczytanie hermeneutycznego dziedzictwa luterańskiej Reformacji w refl eksji Światowej Federacji Luterańskiej
Lutheran hermeneutics today. Reading the hermeneutic heritage of the Reformation in the refl ection of the Lutheran World Federation
Autorzy:
Sojka, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494546.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
hermeneutyka
Marcin Luter
luteranizm
sola scriptura
Światowa Federacja Luterańska
Hermeneutics
Martin Luther
Lutheranism
Sola Scriptura
Lutheran World Federation
Opis:
Artykuł „Luterańska hermeneutyka dzisiaj. Odczytanie hermeneutycznego dziedzictwa luterańskiej Reformacji w refl eksji Światowej Federacji Luterańskiej” prezentuje które elementy reformacyjnej hermeneutyki ukształtowanej przez Marcina Lutra są we współczesnej debacie w łonie luteranizmu podnoszone jako istotne dla współczesnej hermeneutyki luteranizmu. W przedstawionej analizie odwołano się do materiałów studyjnego programu Światowej Federacji Luterańskiej poświęconego hermeneutyce na przykładzie interpretacji Ewangelii Jana, Księgi Psalmów, Ewangelii Mateusza oraz listów Pawła, jaki realizowano w latach 2011-2015, materiałów przygotowanych z okazji jubileuszu 500 lat Reformacji w 2017 roku oraz dokumentu studyjnego „Na początku było Słowo (J 1,1). Biblia w życiu luterańskiej wspólnoty” z 2016 roku.
The article “Lutheran hermeneutics today. Reading the hermeneutic heritage of the Reformation in the reflection of the Lutheran World Federation” presents those elements of the Reformation’s hermeneutics shaped by Martin Luther which are raised in contemporary debate within Lutheranism as significant for present-day Lutheran hermeneutics. Th e analysis presented here refers to the LWF’s study programme dedicated to hermeneutics based on the example of the interpretation of the Gospel of John, the Book of Psalms, the Gospel of Matthew and Paul’s Letters, which was realised between 2011-2015. It also refers to the materials prepared for the jubilee of 500 years of the Reformation in 2017 and the study document “In the beginning was the Word” (Jn 1:1): Th e Bible in the Life of the Lutheran Communion” from 2016.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2017, 04; 803-819
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doktryna odpustów 500 lat po wystąpieniu Marcina Lutra
Autorzy:
Kochanowicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1369741.pdf
Data publikacji:
2018-11-20
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
reformacja
Marcin Luter
dialog ekumeniczny
II Sobór Watykański
odpust
Reformation
Martin Luther
ecumenical dialogue
II Vatican Council
indulgence
Opis:
W związku z 500-leciem reformacji, rozpoczętej tezami Marcina Lutra o odpustach, powstaje pytanie, czy postulaty niemieckiego reformatora zostały przyjęte w jakiejś mierze przez Kościół rzymskokatolicki w nauczaniu o odpustach i w praktyceich udzielania. Jakie są warunki rzeczowego i komunikatywnego przedstawiania tej doktryny obecnie? Autor tekstu ukazuje najpierw genezę średniowiecznej nauki o odpustach, zakorzenionej w praktykach pokutnych starożytnego Kościoła. Następnie omawia okoliczności wystąpienia Marcina Lutra i sedno jego protestu. Z kolei szkicuje oficjalną doktrynę Kościoła rzymskokatolickiego w kwestii odpustów: od Soboru Trydenckiego po czasy współczesne, wskazując również na próby nowatorskich teologicznych rozwiązań problemu odpustów. Tekst kończy się autorską refleksją nad możliwością/stosownością głoszenia odpustów przez współczesny Kościół.
In connection with the 500th anniversary of the Reformation, initiated by the thesis of Martin Luther on indulgences, there arises a question whether the postulates of the German Reformer were adopted in some measure in the teaching of indulgences and in the practice of their granting by the Roman Catholic Church. What are the conditions for the factual and communicative presentation of this doctrine now? The author of the text first shows the genesis of the medieval knowledge about indulgences, rooted in the penitential practices of the ancient Church. He then discusses the circumstances of Martin Luther’s appearance and the heart of his protest. In turn, he sketches the official doctrine of the Roman Catholic Church regarding indulgences: from the Council of Trent to modern times, pointing to the attempts at innovativetheological solutions to the problem of indulgences. The text ends with an originalreflection on the possibility / appropriateness of proclaiming indulgences by the contemporary Church.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2018, 29, 2; 77-94
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogłoszenie, a nie „przybicie” 95 tez przez Marcina Lutra
The Announcement – not “Nailing” of the 95 Theses by Martin Luther
Autorzy:
Sobeczko, Helmut Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595141.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Martin Luther
beginning of Reformation
95 theses on indulgences
Marcin Luter
początek Reformacji
ogłoszenie 95 tez o odpustach
Opis:
In announcements of the 500th anniversary of Reformation in Poland very often appeared statements that Martin Luther nailed his 95 theses on indulgences on the door of the castle-church in Wittenberg (31.10.1517). However in the light of historical research, especially lead by prof. Erwin Iserloh († 1996), it is customary to say that on October 31st 1517 Martin Luther sent letters to his bishop Hieronymus Schultz in Brandenburg and to bishop Albrecht of Mainz. Luther asks there both prelates to concern of the theological correctness of the preachers, to remove the abuses in the “market of the indulgences” as well as to deepen theological doctrine on indulgences. The letter was neither aggressive nor insulting, but – contrary – full of courtesy. But Luther didn’t get any answer. The first to spread the information about the nailing of the theses and, indeed, to begin the legend was Luther’s collaborator and professor in Wittenberg, Philip Melanchthon († 1560). However, due to many causes and circumstances it would be difficult to determine the exact date of the beginning of Reformation, the symbolic date of October 31st 1517 has been commonly adopted.
W zapowiedziach 500-lecia obchodów Reformacji w Polsce często pojawiały się stwierdzenia o przybiciu przez Marcina Lutra 95 tez o odpustach na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 31 października 1517 r. Tymczasem w oparciu o badania naukowe historyków, zwłaszcza prof. Erwina Iserloha († 1996), powszechnie przyjmuje się, że 31 października 1517 r. Luter wysłał pisma do własnego biskupa ordynariusza Hieronima Schulza w Brandenburgu oraz do arcybiskupa Albrechta w Moguncji, w których prosił obu hierarchów, aby zatroszczyli się o poprawność teologiczną kaznodziejów odpustowych i usunęli nadużycia w handlu odpustami, a także wpłynęli na teologiczne pogłębienie nauki o odpustach. List nie był agresywny i obraźliwy, ale przeciwnie – pełen kurtuazji. Luter jednak nie doczekał się pozytywnej reakcji. Pierwszy, który podał informację o przybijaniu tez, a tym samym zapoczątkował samą legendę, był Filip Melanchton († 1560), współpracownik M. Lutra, od 1518 r. profesor w Wittenberdze. Powszechnie przyjmuje się jednak dzień 31 października 1517 r. za symboliczny początek Reformacji w Niemczech, gdyż z powodu wielu przyczyn i różnych okoliczności trudno określić dokładny i rzeczywisty początek Reformacji.
Źródło:
Studia Oecumenica; 2017, 17; 165-171
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marcina Lutra koncepcja "niewolnej woli" w świetle doktryny Kościoła katolickiego
Martin Luthers concept of "non-free will" in the light of the doctrine of the Catholic Church
Autorzy:
Bujak, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516475.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
Marcin Luter
wolna wola
niewolna wola
usprwiedliwienie przez wiarę
Martin Luther
free will
non-free will
justofication by faith
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie poglądów Marcina Lutra na temat "niewolnej woli" i wpływu, jakie wywarły i wciąż wywierają one na myśl filozoficzną i teologiczną kultury Europy i Stanów Zjednoczonych. Teza o "niewolnej woli" człowieka, wyjaśniona w broszurze "De Servo Arbitrio" z grudnia 1525 r., stoi u podstaw zarówno antropologii jak i teologii i chrystologii weimarskiego reformatora. Zgodnie z tą ideą, człowiek jest zbawiony jedynie przez wiarę (sola fides) i niemożliwa jest jakakolwiek współpraca woli ludzkiej z łaską Bożą, jako że natura człowieka po grzechu pierworodnym jest całkowicie zepsuta, grzeszna. Na poglądy Marcina Lutra musiał zareagować Sobór Trydencki, który podkreślił, że rzeczywiście jesteśmy usprawiedliwieni jedynie przez wiarę w Jezusa Chrystusa, jednak nie dzieje się to bez współpracy i odpowiedzialności osoby ludzkiej z łaską Bożą.
The aim of the article is to show Luther's view in the "bondage of the will" and its impact in the theological and philosophical thoughts they have had in Europe and the United States.The thesis of "bondage of the will" explained in a booklet "De Servo Arbitrio" from December, 1525 is a base for not only anthropology but also theology and christology of the weimarsky reformer. According to this idea a person is redeemed only sible because the human's nature is totally decayed and sinful since the original sin. The Council of Trent was a reaction to Marin Luther's ideas. It emphasized that we are in fact excused through the faith in Jesus, yet it happens with responsibility and cooperation with God's grace.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2013, 23; 7-20
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbawienie w ujęciu Marcina Lutra i św. Tomasza z Akwinu. Próba soteriologii porównawczej w perspektywie chrystologii kard. Ch. Schönborna
Salvation as Understood by Martin Luther and St. Thomas Aquinas. An Attempt of Comparative Soteriology in the Perspective of Christology of Card. Ch. Schönborn
Autorzy:
Artemiuk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058306.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Marcin Luter
św. Tomasz z Akwinu
Ch. Schönborn
zbawienie
chrystologia
soteriologia
Martin Luther
St. Thomas Aquinas
salvation
christology
soteriology
Opis:
In the article, the author analyzes salvation as understood by Martin Luther and St. Thomas Aquinas. He uses the context of Christology of Card. Ch. Schönborn. According to the Viennese theologian, Luther and Aquinas had the most decisive influence on the understanding of salvation. By taking the theory of penal substitution to the extreme, Luther marked all modern soteriology with his own dramatic view of the theology of the Cross. Thomas, in turn, undertook a very balanced synthesis. The Viennese theologian, analyzing both concepts, showed the variety of New Testament soteriological images and their theological development, although its elaboration cannot pretend to be exhaustive.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 2, 9; 13-39
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wszechmocny Bóg i niewolna wola. Kluczowe motywy luterskiej teologii w interpretacji współczesnych badaczy jego spuścizny
Almighty God and Unfree Will: Key Motives of Luther’s Theology in the Interpretation of Contemporary Researchers of His Legacy
Autorzy:
Sojka, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035036.pdf
Data publikacji:
2020-07-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Marcin Luter
Bóg
wolność woli
teodycea
Oswald Bayer
Hans-Martin Barth
Albrecht Beutel
Martin Luther
God
freedom of will
theodicy
Opis:
Artykuł skupia się na dwóch wątkach teologii Marcina Lutra – jego wizji Boga i pojmowaniu wolności woli. Czyni to przez pryzmat dwóch współczesnych interpretacji teologii Reformatora przygotowanych przez renomowanych luterologów – Oswalda Bayera i Hansa-Martina Bartha. Ich odmienne w swej perspektywie i uporządkowaniu analizy ukazują teologię Marcina Lutra jako przepojoną radykalną wizją Boga wszechmocnego i pasywnego człowieka, który nie posiada wolności woli w kwestii zbawienia. Te rekonstrukcje teologii wittenberczyka zostały wpisane w pochodzącą od Albrechta Beutela diagnozę kluczowych struktur teologii Marcina Lutra: jej zakorzenienie w chrystocentrycznej wykładni Pisma Świętego, jej pojmowanie w kategoriach sztuki rozróżniania oraz jej oparcie na doświadczeniu.
The article focuses on two topics of Martin Luther’s theology — his vision of God and the understanding of freedom of will. It does so through the prism of two contemporary interpretations of the Reformer’s theology prepared by Oswald Bayer and Hans-Martin Barth, reputable researchers of Martin Luther. Their analyses, which differ in their perspective and order, show the theology of Martin Luther as imbued with the radical vision of an almighty God and passive man who has no freedom of will regarding salvation. These reconstructions were inscribed in the diagnosis of key structures of Martin Luther’s theology by Albrecht Beutel: its rooting in the Christocentric interpretation of the Bible, its understanding in terms of the art of discrimination, and its basing on experience.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 7; 111-139
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Hus w perspektywie reformacji XVI wieku
Jan Hus from the Perspective of 16th Century Reformation
Autorzy:
Jaskóła, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037246.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jan Hus
Marcin Luter
Kościół
Sobór w Konstancji
reformacja
ekumeniczny
papież
Martin Luther
Church
Council of Constance
Reformation
ecumenical
Pope
Opis:
Artykuł prezentuje postać Jana Husa, czeskiego reformatora spalonego na Soborze w Konstancji w 1415 r., która ostatnio budzi zainteresowanie w związku z 600. rocznicą jego męczeńskiej śmierci, jak i w kontekście 500. rocznicy wybuchu reformacji. W poglądach i postulatach Jana Husa wielu historyków chrześcijaństwa i teologii dostrzega zapowiedź reformacji zainicjowanej przez Marcina Lutra w 1517 r. W trzech punktach najpierw ukazano kontekst, który Lutrowi pozwolił stwierdzić „my wszyscy jesteśmy husytami” (1), następnie pokazano obraz Jana Husa w wybranych pismach poreformacyjnych, których autorami byli Matthias Flacius Illyricus, Ludwig Rabus i John Fox (2). Artykuł kończy kilka końcowych ocen i wniosków (3).
The article presents Jan Hus, Czech reformer burnt at a stake during the Council of Constance in 1415. 600th anniversary of his death as a martyr and the context of the 500th anniversary of Reformation causes interest of this distinctive figure. In the views and postulates of Jan Hus many historians of Christianity as well as theologians are likely to see the prediction of Reformation initiated by Martin Luther in 1517. In three points first there was shown the context, which enabled Luther to state “We are the Hussites – all of us” (1), then there was shown the image of Jan Hus as depicted in various post-reformation writs (2), of such authors as Matthias Flacius Illyricus, Ludwig Rabus and John Fox. The article sums up some final evaluations and conclusions.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 7; 5-16
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Benedyktem XVI w drodze ku pełnej jedności chrześcijan
With Benedict XVI toward Complete Unity of Christians
Autorzy:
Warzeszak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009324.pdf
Data publikacji:
2017-12-17
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Benedykt XVI
ekumenizm
protestantyzm
dialog
Marcin Luter
Reformacja
jedność chrześcijan
Benedict XVI
ecumenism
Protestantism
dialogue
Martin Luther
the Reformation
Christian unity
Opis:
This present study aims to familiarise the Reader with some of the ideas contained in speeches of Benedict XVI – given at ecumenical meetings, chiefly with Protestants, but also during the general audiences on the Weeks of Prayer for Christian Unity and during the vespers for the conclusion of those Weeks. In his speeches, Benedict XVI indicates the positives that he sees in Martin Luther's teachings, emphasises the significance of the Declaration on the Doctrine of Justification, whilst also pointing out what still needs to be refined together. He states that one must not disregard theological issues in the ecumenical dialogue. The warnings of Benedict XVI against making mistakes in the ecumenical dialogue and in the interpretation of unity itself are significant. In each of his speeches, he encourages to deepen one's spiritual ecumenism, invites to pray for unity, demonstrates that complete and visible unity is, above all, the work of God. His encouragements to bear witness to God's priority in the Christian life together to the world, to oppose secularisation together, to defend the human dignity and life and their associated ethical values together are also important.
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, 3-4; 54-86
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pytanie o luterańską tożsamość
The question of Lutheran identity
Autorzy:
Medwid, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571154.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Marcin Luter
usprawiedliwienie
zasady protestantyzmu
Usprawiedliwienie i wolność
luterańska tożsamość
Martin Luther
justification
the principles of Protestantism\
justification and freedom
Lutheran identity
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o luterańską tożsamość w dzisiejszym świecie na podstawie dokumentu Usprawiedliwienie i wolność, przygotowującego protestantów duchowo i organizacyjnie do uroczystości 500-lecia reformacji. Reformacja była wydarzeniem historycznym, które wpłynęło na kulturowe, społeczne i polityczne oblicze Europy. W centrum teologicznych wypowiedzi reformatorów znajduje się kwestia relacji Bóg–człowiek, a fundamentem ruchu z XVI wieku stało się usprawiedliwieni e, które trzeba ujmować przez pryzmat miłości, uznania i docenienia, przebaczenia i wolności, aby zweryfikować wiarygodność doświadczenia iustificatio. Reformacja nie jest czymś zamkniętym, ale stanowi proces odnowy w duchu reformacyjnym. Teologia protestancka wyraża się w pięciu zasadach: solus Christus, sola gratia, solo verbo, sola scriptura i sola fide. Przez te elementy podjęto próbę przeniesienia idei usprawiedliwienia na obecny czas. Świętowanie 500-lecia reformacji ma się odbyć w rozsądnej równowadze między tradycją a innowacją, nie ignorując głębokiego znaczenia reformacji dla teraźniejszości. Dokument Usprawiedliwienie i wolność podejmujący temat usprawiedliwienia z łaski przez wiarę w Chrystusa poddano krytyce.
This article attempts to answer the question of Lutheran identity in today’s world on the basis of a document preparing spiritually and organizationally Protestants for the celebration of the 500th anniversary of the Reformation Justification and freedom. The Reformation was a historical event that influenced the cultural, social and political face of Europe. The Reformation was a historical event that influenced the cultural, social and political face of Europe. In the center of theological expression of reformers is a matter of relations between the God man, and the foundation of the movement of the sixteenth century it became an excuse that need to be put through the prism of love, recognition and appreciation, forgiveness and freedom in order to verify the credibility of the experience iustificatio. The Reformation is not something closed, but a process of renewal in the spirit of the Reformation. Protestant theology is expressed in five principles: solus Christus, sola gratia, solo verbo, sola scriptura and sola fide. Through these elements attempted to transfer the idea of justification for this time. Celebrating the 500th anniversary of the Reformation is to be done in a sensible balance between tradition and innovation, without ignoring the profound significance of the Reformation to the present. The document Justification and freedom taking the theme of justification by grace through faith in Christ have been criticized.
Źródło:
Polonia Sacra; 2017, 21, 1(46); 135-163
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistola Marti Lutheri ad Henricum VIII w edycji Hieronima Wietora
Epistola Martini Luther ad Henricum VIII. In der Ausgabe von Hieronymus Wietor
Autorzy:
Pietrzkiewicz, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041146.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
16.-17. Jahrhundert
Verlaghaus
Kirche
Martin Luther
XVI-XVII wiek
oficyna wydawnicza
kościół
Marcin Luter
16th-17th century
publishing house
church
Opis:
Die Beteiligung H. Wietors an der Veröffentlichung von Texten Andersgläubiger erweckt seit langem das Interesse der Forscher. Nachdem im Bücherbestand der Lateraner Regularkanoniker ein Exemplar der Schrift Epistola Martini Lutheri ad Henricum VIII. von 1527 gefunden worden war, konnte man die Entstehungsumstände dieser Ausgabe ausführlicher darstellen. Die Arbeit von Wietor hatte einen weltlichen Charakter und diente der Bekanntmachung der Renaissancelosungen. Der Buchdrucker wollte einerseits die Nachfrage des Marktes erfüllen, andererseits wollte er in Übereinstimmung mit seiner Überzeugung von der Notwendigkeit der Kirchenreform bleiben, deshalb engagierte er sich für den Bezug nach Krakau und die Verbreitung der mit dem katholischen Glauben nicht im Einklang stehenden Werke. Die Herausgabe des Briefes von M. Luther und der ihm beigefügten Antwort Heinrichs VIII. hatte ein mit der Werkstatt Wietors zusammenarbeitender englischer Humanist, Pädagoge und Professor der Krakauer Universität Leonard Cox zum Druck vorbereitet. Diese Ausgabe zeugt deutlich von dem Interesse Wietors und Cox an der Entwicklung der Reformation in Deutschland. Es entsprang aus ihrer aktiven Teilnahme am Geistesleben des damaligen Europas und aus den unmittelbaren Kontakten mit dem in Krakau wirkenden sog. „Trzecieskikreis“ und den Erasmuskreisen.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2001, 76; 229-237
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Izrael i jego „misterium” w komentarzach do Listu do Rzymian św. Tomasza z Akwinu i Marcina Lutra
Autorzy:
Kamykowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912638.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
Thomas Aquinas
Martin Luther
Epistle to the Romans
Church
Israel
Jews
Tomasz z Akwinu
Marcin Luter
List do Rzymian
Kościół
Izrael
Żydzi
Opis:
Od II wieku kształtuje się takie rozumienie roli Starego Testamentu dla życia Kościoła i jego teologii, w którym Żydzi nieprzyjmujący Jezusa nie mają już pozytywnego znaczenia dla dalszych dziejów zbawienia, Kościół przejął bowiem wszystkie prerogatywy dawnego ludu Izraela. Summy teologiczne systematyzujące myśl teologiczną w okresie średniowiecza nie zawierają całościowej myśli o Kościele. Tym samym nie włączają w system teologiczny nauki o miejscu Izraela i Żydów w dziejach zbawienia po Chrystusie. W teologii problem tożsamości Kościoła pojawia się dopiero u schyłku tego okresu w związku z kryzysem, który wtedy przeżywa. Dwa w pełni opracowane komentarze do Listu do Rzymian autorów o kolosalnym znaczeniu dla dziejów myśli europejskiej – Tomasza z Akwinu (z roku 1273) i Marcina Lutra (z roku 1518) – dają wgląd w rozumienie Izraela i jego „misterium”. Analizujemy ich ujęcie tematu przy tłumaczeniu 11 rozdziału Listu. W efekcie, mimo różnicy w podejściu każdego z nich, można zauważyć, jak zagadnienia ciążące w tradycji nad interpretacją tej księgi owocują odsunięciem na margines myśli chrześcijańskiej zagadnienia misterium Izraela, które nurtowało św. Pawła i było istotne w jego przekonaniu dla wszystkich uczniów Chrystusa.
Beginning with the second century AD, there has developed an understanding of the role of the Old Testament in the life of the Church and its theology in which Jews who reject Jesus no longer have a positive role in subsequent salvation history as the Church has taken over all the prerogatives of ancient Israel. In the Middle Ages, summas of systematic theology did not contain comprehensive thinking about the Church. At the same time, they do not include teachings about the role of Israel and the Jews in salvation history after Christ in their theological system. In theology, the problem of the identity of the Church appeared only at the end of the Middle Ages due to its crisis. Two complete commentaries on the Epistle to the Romans by St. Thomas Aquinas (from 1273) and Martin Luther (1518), authors who played a colossal role in the history of European thought, give us insight into the understanding of Israel and its “mystery.” We analyze how this topic is conceptualized in the eleventh chapter of the epistle. Despite the difference in each author’s approach, we can see how this topic weighs on tradition in the interpretation of this book, relegated the topic of the mystery of Israel, which rankled St. Paul and was in his view important for all of Christ’s disciples, to the margins of Christian thought.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2020, 73, 3
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doktryna prawa naturalnego w nauce Marcina Lutra a geneza księstwa pruskiego księcia Albrechta von Brandenburg-Ansbach
The doctrine of natural law in the teachings of Martin Luther and the genesis of Albrecht von Brandenburg-Ansbach’s Duchy of Prussia
Autorzy:
Makiłła, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365683.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Marcin Luter
Albrecht von Brandenburg-Ansbach
porządek naturalny
prawo naturalne
księstwo pruskie
reformacja
Martin Luther
natural order
natural
law
Duchy of Prussia
Reformation
Opis:
The subject of the paper is the concept of natural law in the teachings of Martin Luther (1483- 1546) and its relationship with the ideological shaping of the Duchy of Prussia during the reign of Duke Albrecht von Brandenburg-Ansbach (1525-1568). Martin Luther’s theological teachings recognised the concept of the reality of two states, divine and temporal, reflecting the divine natural order. In this order, the principles of natural law were the fundamental regulator of the position of humans and society, but also of the notion of state power, understood as a divine tool in shaping the temporal existence of people on the way to salvation or damnation. Luther’s teachings fundamentally influenced the political and religious thinking of Duke Albrecht von Brandenburg-Ansbach, the first secular ruler of the Duchy of Prussia. Albrecht’s behaviour, who personally became invested in Luther’s views, led to the formation of the principality and the Prussian Church as two interconnected elements over which the duke, who was the divine vicar, exercised both secular and spiritual power, directly reflecting the principles of the teaching of the German reformer. Translated by Aleksander Pluskowsk
Przedmiotem artykułu jest koncepcja prawa naturalnego w nauce Marcina Lutra (1483-1546) i jej związek z kształtowaniem ideowym księstwa pruskiego za rządów księcia Albrechta von Brandenburg-Ansbach (1525-1568). Teologiczna nauka Marcina Lutra zawierała również koncepcję rzeczywistości dwóch państw, boskiego i doczesnego, będących odzwierciedleniem boskiego porządku naturalnego. Zasady prawa naturalnego są w tym porządku zasadniczym regulatorem pozycji człowieka i stosunków społecznych, ale także koncepcji władzy państwowej, pojmowanej jako boskie narzędzie w kształtowaniu doczesnej egzystencji ludzi na drodze do zbawienia lub potępienia. Przeniknięcie ideowe nauki Lutra w dzieło polityczne i religijne księcia Albrechta von Brandenburg-Ansbach, który był pierwszym świeckim władcą w księstwie pruskim, było czynnikiem, który miał zasadniczy wpływ na jego kształt oraz funkcjonowanie. Postępowanie księcia Albrechta, który osobiście i głęboko przejął poglądy Lutra prowadziła do ukształtowania księstwa i kościoła pruskiego, jako dwóch zespolonych z sobą elementów, nad którymi władzę świecką i duchową sprawował książę, będący boskim wikariuszem, stanowiąc bezpośrednie odwzorowanie zasad nauki niemieckiego reformatora
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 311, 1; 102-112
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
De l’inspiration au rejet: Renaissance et Réforme
Autorzy:
Barral-Baron, Marie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602627.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Erazm z Rotterdamu
Marcin Luter
renesans
reformacja
„złoty wiek”
Orygenes z Aleksandrii
Erasmus of Rotterdam
Martin Luther
Renaissance
Reformation
Golden Age
Origen of Alexandria
Opis:
Artykuł proponuje odmienne podejście do badań nad związkami pomiędzy renesansem a reformacją, rzucając nowe światło na konfrontację poglądów i pism Erazma z Rotterdamu i Marcina Lutra. Okazuje się, iż przebadanie wypowiedzi obu protagonistów prowadzi do odkrycia, że głębokie różnice pomiędzy renesansem a reformacją miały swój początek bardzo wcześnie oraz do ujawnienia, jak dalece idee Lutra redukowały marzenie Erazma o powrocie do „złotego wieku” – mianowicie do zera. W artykule wykazano jednocześnie, że drogi Erazma i Lutra nie rozeszły się, jak często dotąd przyjmowano, nawet w najnowszych badaniach historycznych, w 1524 r., wobec sporu o wolną i niewolną wolę, lecz w rzeczywistości już w 1516 r. This paper intends to make a fresh start in the study of the relationship between Renaissance and Reformation, by throwing light on the confrontation of both Erasmus and Luther’s advances of thought and writings. Actually, studying those two protagonists leads one to find out that the deep differences between Renaissance and Reformation started very early and to underline how much the Lutherian project reduced the Erasmian dream of a return of the Golden Age, to nothing. At the same time, this article reveals that the split between Erasmus and Luther did not take place, as too often asserted, even in the most recent historiography, in 1524, at the time of the conflict between free and servile will, but in fact as soon as 1516.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Druk antypapieski z osobistą dedykacją Marcina Lutra dla księcia Albrechta von Brandenburg-Ansbach
Autorzy:
Możdżeń, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602851.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Marcin Luter
Albrecht von Brandenburg-Ansbach
stare druki
reformacja
dedykacja
Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu
Martin Luther
old prints
Reformation
dedication
University Library in Toruń
Opis:
Artykuł prezentuje nieznaną dotąd własnoręczną dedykację Marcina Lutra dla księcia pruskiego Albrechta von Brandenburg-Ansbach (Hohenzollerna) znajdującą się na karcie tytułowej egzemplarza druku antypapieskiego pt. Wider das Bapstum zu Rom vom Teuffel gestifft (Wittenberg 1545), przechowywanego w zbiorach starych druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu pod sygnaturą Ob.6.II.2382. Jest to najprawdopodobniej pamiątka z ich ostatniego spotkania na zamku w Wittenberdze w grudniu 1545 r. W artykule omówiono treść publikacji i okoliczności wizyty Albrechta w tym mieście.
The article presents a so far unknown personal dedication of Martin Luther for Prussian Prince Albrecht von Brandenburg-Ansbach (Hohenzollern), on the title page of a copy of an anti-papal print titled Wider das Bapstum zu Rom vom Teuffel gestifft (Wittenberg, 1545), kept in the old-print collection of the University Library in Toruń (no. Ob.6.II.2382). This is probably a reminder of their last meeting at Wittenberg Castle in December 1545. The author discusses the content of the publication and the circumstances of Albrecht’s visit in that town.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różne modele protestu i wizja kultury w Reformacji
Various Models of Protest and Vision of Culture in the Reformation
Autorzy:
Płuciennik, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494540.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
protest
protestantyzm
Reformacja
Marcin Luter
indywidualizm
teoria przekładu
empatia
pielęgnowanie
metafory konceptualne
Protestantism
Reformation
Martin Luther
individualism
theory of translation
empathy
nurturing
conceptual metaphors
Opis:
Artykuł jest pogłębioną analizą form protestu związanych z Reformacją. W trzech częściach najpierw omawia trzy główne formy protestu związane z Marcinem Lutrem, skupione wokół metaforycznych przedstawień Lutra jako filozofa z młotkiem, Lutra jako umacniającego swoje stanowisko w walce oraz Lutra obwieszczającego wolność chrześcijanina. Wszystkie te metaforyczne reprezentacje ujawniają zerwanie więzi z tradycją i teraźniejszością oraz akcentują wartości związane z protestantyzmem, takie jak indywidualizm, wolność sumienia, wolność słowa czy autonomia i niepodległość podmiotu. Następnie w artykule opisane są radykalne formy protestu w szeroko rozumianej Reformacji związane z aktami palenia dokumentów i książek oraz demonizowaniem przeciwnika w satyrycznych przerysowaniach na rycinach i obrazach. W drugiej części artykułu omawiam obecną w projekcie reformacyjnym wizję, którą streścić można metaforycznie w zawołaniu: „bliżej człowieka”. Tę wizję próbuję pokazać wskazując na zarys teorii języka i przekładu zaprezentowany w „Liście o przekładzie” Lutra z 1530 r. Ta wizja ujawnia się poprzez wyraziste empatyczne wychylenie ku zwykłemu użytkownikowi języka. W trzeciej części artykułu czytelnik znajdzie zarys koncepcji Reformacji jako ujawniającej podstawy myślenia projektowego, związanego z empatią i troską oraz pielęgnowaniem. To razem z ujawnionym wcześniej aktywizmem Reformacji pozwala na połączenie jej wizji z wizją kultury, etymologicznie wywodzącą się z uprawy, dbania, pielęgnowania. Główną tezą mojego artykułu jest, że Reformacja jest kulturą i że formy protestu wynikają w niej z konieczności zerwania więzi z tradycją i teraźniejszością, nie są zaś sednem jej działania.
The article is an in-depth analysis of the forms of protests related to the Reformation. In three parts, the author first discusses the three primary models of protests associated with Martin Luther, focused around the metaphorical representations of Luther as a philosopher with a hammer, Luther strengthening his position on the battlefield, and Luther proclaiming the freedom of the Christian. All these metaphorical representations reveal the break of ties with tradition and the present and stress those values associated with Protestantism, such as individualism, freedom of conscience, freedom of speech, autonomy and independence of the subject. Next, the article describes radical forms of protest in the broadly understood Reformation related to the act of burning documents and books and demonising the opponent in satirical exaggerations in figures and pictures. In the second part of the article, the author discusses the vision that is present in the Reformation project, summarised metaphorically in the call: “closer to man” and tries to show this vision by pointing to an outline of the theory of language and translation presented in Luther’s “Letter on Translation” from 1530. Th is vision is revealed by the expressive empathetic inclination towards the ordinary language user. In the third part of the article, the reader will find an outline of the concept of Reformation as revealing the basics of design thinking related to empathy, care and nurturing. Th e revelation, together with the Reformation’s activism revealed earlier, allows the author to combine the Reformation’s vision with a vision of culture at large, etymologically derived from cultivation, care and nurturing. Th e central thesis of the article is that the Reformation is a culture and that the forms of protest result from the necessity to break ties with tradition and the present, and are not the core of its operation.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2018, 03; 347-364
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko Marcina Lutra wobec Maryi Panny
Martin Luther’s Position Concerning the Virgin Mary
Autorzy:
Herok, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432191.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Marcin Luter
Maryja Panna
protestancki rok liturgiczny
Magnificat
teologia maryjna
Oczyszczenie
Zwiastowanie
Nawiedzenie
Ave Maria
Martin Luther
Virgin Mary
Protestant liturgical year
Marian theology
Purification
Annuntiation
Visitation
Opis:
Autor podejmuje się zbadania pism Marcina Lutra w celu przedstawienia jego teologicznych poglądów na Maryję Pannę. Po zarysowaniu charakterystyki pobożności maryjnej późnego średniowiecza, autor przedstawia nowe rozumienie kultu maryjnego, zaproponowane przez wirtemberskiego Reformatora. W tym celu analizuje wypowiedzi Lutra zawarte w Komentarzu do Magnificat, w Komentarzu do Ave Maria oraz w jego kazaniach. Następnie autor przedstawia charakterystykę roku liturgicznego, zaproponowanego przez Reformatora, wraz z zachowanymi przez niego świętami maryjnymi (Zwiastowanie, Nawiedzenie i Oczyszczenie), przedstawiając jednocześnie ich teologiczne uzasadnienie zaproponowane przez Wirtemberczyka. W kolejnym kroku zostają przedstawione zapatrywania Marcina Lutra na inne święta maryjne oraz miejsce, jakie daje Maryi Pannie w liturgii nieszpornej i w wyznaniu wiary. We wniosku końcowym autor stwierdza, że w koncepcji Lutra Maryja jest obecna na przestrzeni całego roku kościelnego, a Reformator przeciwstawił się nie samej Maryi, ale nadużyciom w Jej kulcie, podporządkowując go jednocześnie prymatowi Chrystusa.
The author investigates Martin Luther’s writings in order to present his theological views on the Virgin Mary. After outlining the characteristics of Marian piety in the late Middle Ages, the author deals with a new understanding of Marian devotion proposed by the Wittenberg Reformer. To this end, he analyzes Luther’s statements in the Commentary on the Magnificat, the Commentary on Ave Maria and in his sermons. The author then presents modifications to the liturgical year proposed by the Reformer, along with the Marian feasts he has preserved – the Annunciation, Visitation and Purification – at the same time showing their theological justification proposed by Luther. In the next step, the author deals with Martin Luther’s view of other Marian feasts together with the place he gives to the Virgin Mary in the Vespers and in the Creed. In the final conclusion, the author states that in Luther’s concept, the Virgin Mary is present throughout the church year, and the Reformer opposed not the Virgin Mary herself, but abuses in her worship, subordinating it to the primacy of Christ at the same time.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2023, 62, 2; 117-140
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bischöfe, Humanisten und einfache Lutherfeinde. Die Kontakte des Erasmus nach Polen im Spiegel seines Briefwechsels
Autorzy:
Galle, Christoph
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602623.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Erazm z Rotterdamu
korespondencja
intelektualne
świeckie i duchowne elity Polski
Marcin Luter
reformacja
Erasmus of Rotterdam
correspondence
intellectual
secular
and ecclesiastical elite of Poland
Martin Luther
Reformation
Opis:
W jaki sposób reformacja w Niemczech krytykowana była przez intelektualne, świeckie i duchowne elity Królestwa Polskiego? Jakie można tu wyróżnić stanowiska, uwzględniając ich zmienność w czasie? Czy w Polsce byli zwolennicy, a może wręcz patroni idei reformacyjnych? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania sięgnięto po korespondencję Erazma z Rotterdamu, ponieważ utrzymywał on kontakty z wieloma Polakami i osobami w Polsce żyjącymi, a ponadto stanowił dla nich najważniejsze źródło informacji o rozwoju sytuacji w Niemczech. How has the reformation in Germany been criticized by the intellectual, secular, and ecclesiastical elite of the Polish kingdom? Which different positions are to be made, even in their temporal development? Have there been followers or even patrons of the reformatory ideas in Poland at all? To give answers to these questions, the correspondence of Erasmus of Rotterdam has been chosen, as he not only stayed in contact with numerous Polish or in Poland living people, but he also acts for them as the most important person to give information about the development in Germany.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Casus „Gutfora”, czyli o polskich zwolennikach wczesnej reformacji i ich procesach. Uwagi źródłoznawcze w związku z książką Natalii Nowakowskiej o królu Zygmuncie Starym i Marcinie Lutrze
„The Gutfor’s Case”, that is on the Polish Followers of the Early Reformation and Their Trials. Some Remarks Related to Natalia Nowakowska’s Study of King Sigismund I of Poland and Martin Luther
Autorzy:
Kras, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2212015.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
król Zygmunt Stary
Marcin Luter
reformacja w Polsce
polscy luteranie
procesy o herezję
King Sigismund I of Poland
Martin Luther
Reformation in Poland
Polish Lutherans
heresy trials
Opis:
Artykuł podejmuje polemikę z wynikami badań na temat zwolenników reformacji luterańskiej w monarchii Zygmunta Starego, które zostały przedstawione w opublikowanym w 2018 r. studium Natalii Nowakowskiej. Zdaniem autora kwerenda została przeprowadzona w sposób selektywny, a niektóre odczyty łacińskich źródeł i ich interpretacja budzą zastrzeżenia, o czym świadczy m.in. sprawa krakowskiego złotnika Macieja Bochslera (Guthslara) rozpatrywana w grudniu 1532 r. i odnotowana wraz z kilkunastoma innymi procesami o luteranizm w krakowskiej księdze biskupiej o sygnaturze AEp 2. Przeanalizowane przez brytyjską uczoną źródła nie zmieniają zasadniczo ocen o słabym oddziaływaniu idei Marcina Lutra na społeczeństwo polskie w latach dwudziestych i trzydziestych XVI w., z wyjątkiem miast pruskich i elitarnych grup mieszczan pochodzenia niemieckiego działających w Małopolsce (Kraków) i Wielkopolsce (Poznań).
The article engages in the polemics over the findings of research on the supporters of the Lutheran Reformation in the monarchy of King Sigismund the Old, presented in the study by Natalia Nowakowska, published in 2018. In the author’s opinion, the search query was conducted selectively, and some readings of Latin sources and their interpretation raise objections, as evidenced by, among other things, the case of the Cracow goldsmith Matthias Bochsler (Guthslar), dealt with in December 1532, and registered along with several other trials of Lutheranism, in the court book of Cracow bishops catalogued under the shelfmark AEp 2. The sources analysed by the British scholar do not fundamentally change the opinion of the small impact of Martin Luther’s ideas on the Polish society in the 1520s and 1530s, except for Prussian cities and elite groups of burghers of German origin active in Lesser Poland (Cracow) and Greater Poland (Poznań).
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 123-155
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hermeneutyka biblijna Marcina Lutra: sens dosłowny a interpretacja chrystologiczna na przykładzie Iz 52,13-53,12
Reformation Hermeneutics: Between Literal Meaning and Christological Interpretation Based on Isaiah 52:13-53:12
Autorzy:
Slawik, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494472.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Egzegeza Starego Testamentu
Marcin Luter
sens dosłowny Pisma
sens duchowy
interpretacja chrystologiczna
interpretacja egzystencjalna
Exegesis of the Old Testament
Martin Luther
literal meaning
spiritual sense
Christological interpretation
existential interpretation
Opis:
W artykule postawiono pytanie o to, czy i w jaki sposób M. Luter ujmował napięcie pomiędzy znaczeniem dosłownym tekstów biblijnych (przede wszystkim starotestamentowych) i ich chrystologiczną interpretacją oraz jakie znaczenie ma dzisiaj jego interpretacja Starego Testamentu. Przedstawiono zasadnicze elementy hermeneutyki biblijnej M. Lutra i jego wykład Iz 53 w zestawieniu interpretacją tego tekstu w świetle egzegezy historyczno-krytycznej. Interpretacja M. Lutra jest chrystologiczna, co wynika z sensu literalnego Pisma. Z perspektywy chrześcijańskiej i w świetle Nowego Testamentu sensy pneumatyczno-literalny i historyczno-literalny zbiegają się razem. Jego wykład łączy w sobie egzegezę tekstu ze zwiastowanie ewangelii odbiorcom. Jest to w swej istocie interpretacja egzystencjalna. Przy wszystkich różnicach pomiędzy wykładem M. Lutra a współczesną egzegezą łączy je krytyczne i analityczne podejście do tekstu biblijnego w językach oryginalnych oraz podkreślenie fundamentalnej roli odbiorcy, a tym samym poruszanie się pomiędzy dwoma biegunami: historycznym i dosłownym znaczeniem oraz interpretacją egzystencjalną (współczesnego) odbiorcy.
This paper poses the question of whether and how Luther understood the tension between the literal meaning of Biblical texts and their Christological interpretation, and what meaning his interpretation of the Old Testament has today. Th e main theses of Luther’s hermeneutics are presented and his lecture on Isaiah 52:13-53:12 is compared with a modern historical-critical exegesis of the text. Luther’s Christological interpretation comes from the literal sense of the Scripture. From a Christian point of view and in the light of the New Testament, both literal senses, the historical and spiritual, coincide. Luther’s lecture combines the exegesis of the text with the preaching of the gospel for his reader or receiver. His interpretation is, in fact, an existential one. Despite all the diff erences between Luther’s interpretation and modern Biblical exegesis, both are linked by critical analysis of the Biblical texts in their original languages and an emphasis on the fundamental role of the receiver, all the while moving between the historical literal meaning and the existential interpretation of the (modern) reader.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2017, 04; 687-712
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nativitas Martini Luther heretici, czyli o horoskopie urodzenia Marcina Lutra w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej
Nativitas Martini Luther heretici, or the Birth Horoscope of Martin Luther in the Collection of the Jagiellonian Library
Autorzy:
Konarska-Zimnicka, Sylwia
Śnieżyńska-Stolot, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33775905.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Martin Luther
Michał Falkener of Wrocław
astrology in the Middle Ages and the Renaissance
natal charts
prognostics
Marcin Luter
Michał Falkener z Wrocławia
astrologia w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej
horoskopy
prognostyki
Opis:
Marcin Luter był wybitną postacią, która wywarła wielki wpływ na XVI-wieczną Europę. Niektórzy uważali go za wybitnego przywódcę religijnego i reformatora, który dostrzegał potrzebę poprawy sytuacji w Kościele katolickim, inni widzieli w nim heretyka, który spowodował rozłam w Kościele. Sam Luter oraz wszystko, co z nim związane, wzbudzało duże zainteresowanie zarówno jemu współczesnych, jak i ludzi żyjących w późniejszych czasach. Astrologia natomiast była tą dziedziną badań, która w średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej wyjaśniała wszystkie wydarzenia za pomocą oddziaływania ciał niebieskich. Nie dziwi więc, że tak ważna postać, jak Marcin Luter, również stała się obiektem zainteresowania astrologów. W Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się nie analizowany wcześniej tekst Nativitas Martini Luther heretici, na który składa się horoskop urodzinowy Lutra, fragment jego do ojca z 1521 r. oraz prognostyk astrologiczny, objaśniający wykres horoskopowy. W artykule zamieszczono dokładną analizę tego horoskopu oraz aneks źródłowy z tekstem źródła.
Martin Luther was a prominent person who had a great impact on 16th century Europe. Some people regarded him as a distinguished religious leader and reformer who noticed the need to improve the situation in the Catholic Church, while others saw him as a heretic who caused a split within the Church. He and everything related to him attracted significant interest of both his contemporaries and people living in later times. Astrology was a field of study which, in the Middle Ages and early modern times, explained all events by means of planetary determinism or predestination, particularly by the Saturn and Jupiter conjunction. In the Jagiellonian Library, there is a text which has not been discussed before, entitled Nativitas Martini Luther, heretici, which consists of a birth chart, a fragment of Luther's letter to his father in 1521, as well as a iudicium. The article contains a detailed analysis of this horoscope and a source annex with the text of the source.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 95-121
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kazanie na Górze (Mt 5-7) w wykładzie Marcina Lutra
Luter’s interpretation of the the Sermon on the Mount (Mt 5-7)
Autorzy:
Szymik, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040980.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Martin Luther
Bergpredigt
Mt 5-7
Zwei-Reiche-Lehre
Zwei-Stufen- Ethik
the Sermon on the Mount
Matt. 5-7
two kingdoms doctrine
ethical double standards
Marcin Luter
Kazanie na Górze
nauka o dwóch królestwach
etyka dwóch poziomów
Opis:
Celem artykułu jest krytyczne przedstawienie Lutrowej interpretacji Mt 5-7, ze specjalnym podkreśleniem założeń hermeneutycznych i konsekwencji antropologicznych tego wykładu. Na wstępie autor artykułu przedstawia źródła pisane zawierające wypowiedzi Lutra na temat Mt 5-7, przede wszystkim jego kazania tygodniowe (Wochenpredigten) i wybrane pisma teologiczne. Następnie omawia hermeneutyczne założenia wykładu przyjęte przez Lutra: jego polemikę z popularną w średniowieczu „etyką dwu poziomów” oraz jego spór z interpretacją uznawaną przez anabaptystów i innych protestanckich idealistów. Główną zasadą hermeneutyczną interpretacji była jednak nauka M. Lutra o dwóch królestwach (Zwei-Reichen-Lehre); rozróżnienie między królestwem świeckim i duchowym jest niezbędne dla zrozumienia Lutrowej interpretacji Kazania na Górze (por. WA 32, 299-301). Reformator twierdził, że Kazanie nie wiąże chrześcijanina w świecie, natomiast obowiązuje go w Królestwie Bożym. Luter podkreślał, że Mt 5-7 nie jest tekstem soteriologicznym i zawiera nauczanie etyczne Chrystusa. Jednak zdaniem Lutra to wzniosłe nauczanie Chrystusa jest niemożliwe do realizacji: jest ono „lustrem” chrześcijańskiego życia. W zakończeniu autor przybliżył pierwsze reakcje Kościołów na Lutrowy wykład Kazania na Górze. Dzisiaj jego interpretacja jest standardem obowiązującym we wspólnotach protestanckich.
The purpose of the article is a critical presentation of Luther’s interpretation of Mt 5-7, with a special emphasis on its hermeneutical assumptions and anthropological consequences. At first the author presents the literary sources that contain Luther’s statements on Mt 5-7, i.e. his eminent hebdomadal speeches (Wochenpredigten) and some theological writings as well. Subsequently he discusses hermeneutical keys offered by M. Luther himself: the polemic against “double standard approach” (precepts and counsels) developed by the time of the Middle Ages and the polemic against the principles presented by the Anabaptist and other protestant idealists. However, the most significant factor of this interpretation was Luther’s teaching on two kingdoms (Zwei-Reichen-Lehre). The difference between the secular and spiritual kingdom is essential for Luther’s interpretation of the Sermon on the Mount (cf. WA 32, 299-301). The reformer claims that the message of the sermon is irrelevant for the Christian person in the world and it should be applied only to the Christian life in the Kingdom of God. M. Luther emphasizes also salvation by faith alone, therefore Matt. 5-7 has no soteriological value; it contains the ethical teaching of Jesus Christ. According to Luther the commandments of the Sermon on the Mount denote an impossible demand, therefore they are only a “mirror” of the Christian life. In the fourth step the author presents primary reactions of the Churches on Luther’s interpretation of the Sermon on the Mount. Luther’s interpretation of Mt 5-7 has its significant place in the history of exegesis and nowadays it remains still the standard evangelical standpoint.
Das Ziel dieses Artikels ist eine kritische Darstellung der Auslegung Martin Luthers von Mt 5-7, mit einer Betonung der hermeneutischen Voraussetzungen sowie anthropologischen Konsequenzen dieser Auslegung. Am Anfang beschreibt der Autor die schriftlichen Quellen, welche die Anmerkungen Luthers zum Mt 5-7 enthalten, vor allem seine Wochenpredigten sowie ausgewählte theologische Schriften. Danach werden die von Luther angenommenen hermeneutischen Voraussetzungen der Auslegung von Mt 5-7, nämlich seine Polemik mit der im Mittelalter sehr populären Zwei-Stufen-Ethik sowie seine Auseinandersetzung mit der Interpretation der Anabaptisten und anderer protestantischen Idealisten. Die wichtigste hermeneutische Interpretationsregel ist jedoch die Luther’sche Zwei-Reiche-Lehre; die Unterscheidung zwischen dem weltlichen und dem geistlichen Regiment ist zum Verständnis der Luther’schen Interpretation der Bergpredigt unverzichtbar (vgl. WA 32, 299-301). Der Reformator war der Meinung, dass die Bergpredigt den Christen nicht in der Welt, sondern im Reich Gottes bindet. Luther betonte weiter, dass Mt 5-7 kein soteriologischer Text ist und lediglich die ethische Lehre Jesu enthält. Das Heil kommt allein aus dem Glauben. Außerdem ist nach Luther die Umsetzung der erhabenen Lehre Christi gar nicht möglich: sie ist der „Spiegel“ für das christliche Leben. Im letzten Teil des Artikels bespricht der Autor die ersten Reaktionen der Kirchen auf die Luther’sche Auslegung der Bergpredigt. Seine Interpretation ist heute in den protestantischen Gemeinschaften gängig.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2018, 13; 27-43
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recepcja twórczości Ricardy Huch w Niemczech - wokół jubileuszu 150. rocznicy urodzin poetki w 2014 roku
Zur Rezeption des Werkes von Ricarda Huch in Deutschland - rund um das 150. Geburtsjubiläum der Dichterin im Jahr 2014
Reception of Ricarda Huch's Work in Germany in 2014 during the Jubilee of the 150th Anniversary of the Author's Birth
Autorzy:
JELITTO-PIECHULIK, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784268.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Ricarda Huch
Rezeption der deutschen Literatur des 19. und 20. Jahrhunderts
Reformation
Martin Luther
Thüringen
recepcja literatury niemieckiej XIX i XX wieku
reformacja
Marcin Luter
Turyngia
reception of the German literature of the 19th and 20th centuries
reformation
Thuringia
Opis:
The article presents research that deals with the reception of the work of the German writer, Ricarda Huch, in Germany in 2014 during the jubilee commemorating the 150th anniversary of her birth. A renaissance of Huch's life and work developed during the jubilee year. This renaissance reception is examined in the following categories: conferences and symposiums, lectures, exhibitions of the visual arts, official ceremonies in Thuringia, website created and dedicated to the author's life, work, and her work's reception, publications that mark the scientific culmination of the jubilee year. The result of the many scientific, social, and political initiatives addressed during the year to the various levels and classes of society have shown that the writing of Ricarda Huch is able to inspire the contemporary German reader. In 2017 during the 70th anniversary of the writer's death, a second renaissance is anticipated. Additionally, 2017 marks the 500th anniversary of the Reformation, and Huch makes reference to Martin Luther in her religious and worldview treaties.
Dieser Beitrag bespricht den Forschungsstand zur Rezeptionsgeschichte des Werks der deutschen Schriftstellerin Ricarda Huch in Deutschland rund um das 150. Geburtsjubiläum der Autorin im Jahr 2014. Eine Renaissance des Lebens und Werkes von Huch kann im Jubiläumsjahr unter folgenden Aspekten betrachtet werden: Konferenzen und Symposien, Vorlesungen, Ausstellungen und Vorführungen, offizielle Feierlichkeiten im Freistaat Thüringen, die Gründung des Ricarda Huch Internet-Portals, welches dem Leben und Werk der Autorin gewidmet ist, sowie Veröffentlichungen, die eine wissenschaftliche Krönung des Jubiläumsjahrs bilden. Die von Wissenschaftlern, von lokal engagierten Personen sowie von kommunalen Institutionen organisierten und für unterschiedliche soziale Gruppen in Deutschland gedachten Initiativen haben gezeigt, dass das schriftstellerische Werk von Ricarda Huch auch den zeitgenössischen deutschen Leser inspirieren kann. Eine erneute Wiederbelebung des Leseinteresses wird im Jahr 2017 erwartet, in dem der 70. Jahrestag des Todes der Schriftstellerin begangen wird sowie das 500. Jubiläum der Reformation, wodurch Huchs Werke zu Martin Luther und anderen religiösen Themen in den Blickpunkt rücken. 
Niniejszy artykuł przedstawia stan badań nad recepcją twórczości niemieckiej pisarki Ricardy Huch w Niemczech wokół jubileuszu 150. rocznicy jej urodzin w 2014 roku. Renesans recepcji życia i twórczości Huch w roku jubileuszowym można rozpatrywać w następujących kategoriach: konferencje i sympozja, odczyty, wystawy i wizualizacje, oficjalne uroczystości w Turyngii, utworzenie strony internetowej poświęconej życiu, twórczo-ści i recepcji dzieła autorki oraz publikacje będące zwieńczeniem naukowym roku jubileuszowego. Inicjatywy podjęte przez naukowców, społeczników i lokalne instytucje samorządowe skierowane do różnych grup społecznych w Niemczech pokazały, że twórczość pisarska Ricardy Huch może zainspirować współczesnego niemieckiego czytelnika. Kolejnego renesansu poczytności dzieł można spodziewać się w roku 2017, w którym przypada 70. rocznica śmierci pisarki oraz 500. rocznica reformacji, której Huch poświęciła rozprawy religijno-światopoglądowe nawiązujące do postaci Marcina Lutra. 
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2017, 2; 193-211
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekroczyć próg jednoczesnej sprawiedliwości i grzeszności wierzącego
Cross the Threshold of Simultaneous Righteousness and Sinfulness of the Believer
Autorzy:
Medwid, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953984.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
jednocześnie sprawiedliwy i grzeszny (simul iustus et peccator)
pożądliwość
Marcin Luter
św. Augustyn
dialog ekumeniczny
pojęcie grzechu
Wspólna deklaracja o usprawiedliwieniu
simultaneously righteous and sinful (simul iustus et peccator)
concupiscence
Martin Luther
Saint Augustine
ecumenical dialogue
the concept of sin
Joint Declaration on Justification
Opis:
Artykuł dotyczy próby przedstawienia problemu jednoczesnej sprawiedliwości i grzeszności człowieka wierzącego (simul iustus et peccator) w takim świetle, aby skutecznie dążyć do przełamania ekumenicznego impasu w tej materii i widzieć w perspektywie czasu zarysowującą się jedność obu wspólnot chrześcijańskich, nie pomijając obu tradycji. Jest to próba odpowiedzi, w jaki sposób katolicy i luteranie powinni podejść do istoty zagadnienia oraz do nauczania w tym względzie. Ponieważ źródłem komplikacji jest różne rozumienie pojęcia grzechu, analiza przebiega pod kątem pożądliwości oraz przy zastosowaniu metody opinii teologicznej. Problem jest przedstawiony w kontekście historycznym i teologicznym, począwszy od św. Augustyna, przez Marcina Lutra, głównego obrońcę i propagatora tej idei, a także w dokumentach Soboru Trydenckiego, aż do katolicko–luterańskiego dialogu w drugiej połowie XX wieku. Ciekawe komentarze na ten temat można znaleźć u Karla Rahnera, w dokumentach Soboru Watykańskiego II, a zwłaszcza we Wspólnej deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu podpisanej przez katolików i ewangelików, szczególnie pod względem usprawiedliwienia grzesznika.
The article concerns the attempt to present the issue of simultaneous righteousness and sinfulness of the believer (simul iustus et peccator) in that light, in order to effectively seek to break the deadlock in the ecumenical issue and see in the long term the apparent unity of the two Christian communities, while not ignoring both traditions. It is an attempt to answer the question how the Catholics and Lutherans should approach the heart of the matter, and how to teach in this regard, to compensate for the ongoing disparity and division of Churches. For this reason, the source of complication lies in different understanding of the concept of sin by the two churches, the analysis proceeds in terms of desires and using the method of theological statement. The problem is shown in the context of the historical and theological ranging from St. Augustine, a precursor to the study, through Martin Luther, the main defender and propagator of this idea, also the documents of the Council of Trent, until the Catholic–Lutheran dialogue in the second half of the twentieth century. Interesting comments on this topic can be found in Karl Rahner, in the documents of the Second Vatican Council, especially in Joint Declaration on the Doctrine of Justification signed by Catholics and Lutherans, especially in terms of justified sinfulness.
Źródło:
Polonia Sacra; 2015, 19, 4(41); 107-131
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczny rozwój katolickiego obrazu Marcina Lutra
The historical development of the Catholic image of Martin Luther
Autorzy:
Jaskóła, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040982.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Benedikt XVI.
Lutherisch-Katholischer Dialog
Johannes Paul II.
Martin Luther
Papst Franziskus
Reformation
ökumenische Bewegung
Benedict XVI
ecumenical movement
John Paul II
Lutheran-Catholic dialogue
Pope Francis
the Reformation
Benedykt XVI
dialog luterańsko-katolicki
ruch ekumeniczny
Jan Paweł II
Marcin Luter
papież Franciszek
reformacja
Opis:
Katolicki obraz Marcina Lutra na przestrzeni wieków ewoluował od zdecydowanie negatywnego w czasie reformacji i w wiekach następnych, poprzez próby teologicznie i historycznie pogłębionych analiz inspirowanych ruchem ekumenicznym, aż po współczesną akceptację wielu jego teologicznych postulatów. Współczesne kierunki rzymskokatolickiego myślenia o Lutrze dobrze streszczają historycznie wyważone i dogmatycznie pogłębione opinie ostatnich papieży: Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Idąc za tekstami uzgodnień Komisji luterańsko-katolickiej na forum światowym, ekumenicznie otwarci papieże potrafią dostrzec w Marcinie Lutrze człowieka głęboko religijnego, świadka Ewangelii, którego myśl teologiczna nie utraciła swej aktualności i jest wyzwaniem dla współczesnego zsekularyzowanego świata.  
The Catholic image of  Martin Luther in the course of the centuries evolved from the literally  negative one during the time of the Reformation and the centuries that followed, through the theological attempts and historically in-depth analyses inspired by the ecumenical movement up to contemporary acceptance of several theological postulates. Contemporary movements of Roman-Catholic thinking of Luther well summarize historically vulnerable and dogmatically deepened opinions of the recent popes: John Paul II, Benedict XVI and Francis. Following the agreement texts of the Lutheran-Catholic Commission at the world forum, ecumenically open popes can find out in Martin Luther a profoundly religious man, the witness of the Gospel whose theological thought is still relevant and a challenge for the presently secularized world.
Das katholische Bild von Martin Luther veränderte sich von einem äußerst negativen in der Zeit der Reformation durch theologisch und historisch vertiefte Versuche von Analysen, angeregt durch die ökumenische Bewegung, bis zur heutigen Akzeptanz vieler seiner theologischen Forderungen. Die gegenwärtigen Tendenzen des römisch-katholischen Denkens über Luther werden am besten durch die historisch sowie dogmatisch fundierten Aussagen der letzten Päpste zusammengefast: Johannes Paul II., Benedikt XVI. und Franziskus. Im Geiste der Konvergenzen der Katholisch-Lutherischen Dialogkommission auf der Weltebene sehen diese ökumenisch aufgeschlossenen Päpste in Martin Luther einen tief religiösen Menschen und einen Zeugen des Evangeliums, dessen theologisches Denken nach wie vor aktuell bleibt und eine Herausforderung an die säkularisierte Welt von heute ist.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2018, 13; 46-60
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Łaską… przez wiarę” – Lutra koncepcja usprawiedliwienia grzesznika. Perspektywa egzegetyczno-hermeneutyczna
“By Grace ... Trough Faith” — the Luther’s Concept of Justification of a Sinner: Exegetical and Hermeneutical Perspective
Autorzy:
Wojciechowska, Kalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035037.pdf
Data publikacji:
2020-07-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
usprawiedliwienie
wiara
prawo
Ewangelia
łaska
Marcin Luter
Komentarz do Listu do Galatów
Wykład Listu do Rzymian
Wspólna Deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu
justification
faith
law
Gospel
grace
Martin Luther
Commentary on the Epistle to the Galatians
Lecture of the Epistle to the Romans
Joint Declaration on the Doctrine of Justification
Opis:
W artykule przeanalizowano kwestię usprawiedliwienia przez wiarę z perspektywy Wspólnej Deklaracji (WD) oraz na bazie dwóch komentarzy Marcina Lutra: Wykładu Listu do Rzymian (1516) oraz Komentarza do Listu do Galatów (1535). Ponieważ komentarze pochodzą z różnych okresów twórczości Lutra, dobrze obrazują rozwój koncepcji usprawiedliwienia przez wiarę. Omówione zostały te aspekty usprawiedliwienia, które jako kluczowe wymienia Wspólna Deklaracja w punkcie 11: usprawiedliwienie jako odpuszczenie grzechów, wyzwolenie z mocy grzechu i śmierci, wyzwolenie od przekleństwa zakonu, jako społeczność z Bogiem i jako zjednoczenie z Chrystusem, Jego śmiercią i zmartwychwstaniem. Każdy z omawianych aspektów kończy się podsumowaniem ukazującym podobieństwa i różnice między Lutrowym ujęciem usprawiedliwienia a interpretacją nauki o usprawiedliwieniu w WD.
The article analyzes the issue of justification trough faith on the basis of the Joint Declaration on the Doctrine of Justification and two commentaries by Martin Luther — Lectures on Romans (1516) and Commentary on the Epistle to the Galatians (1535). The discussed aspects of justification are mentioned in the Joint Declaration in point 11: justification as forgiveness of sins (cf. Rom 3:23-25); as liberation from the dominating power of sin and death (Rom 5:12-21); as liberation from the curse of the law (Gal 3:10-14); as acceptance into communion with God: already now, but then fully in God’s coming kingdom (Rom 5:1f); and as unity with Christ and with his death and resurrection (Rom 6:5). Each of these aspects ends with a summary showing the similarities and differences between Luther’s approach to justification and the interpretation of the doctrine of justification in the Joint Declaration.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 7; 85-109
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religijno-społeczne aspekty Wielkiej Wojny Chłopskiej (1524-1526). Próba charakterystyki
Attempt to characterize religious and social aspects of the Great Peasants’ War (1524-1526)
Autorzy:
Kamiński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152479.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
wojna chłopska w Niemczech
konflikt zbrojny
wojna religijna
Niemcy
niemieckie
społeczeństwo feudalne
Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego
włościanie
Marcin Luter
Tomasz Müntzer
reformacja
armed conflict
religious war
Germany
German feudal society
Holy Roman Empire of the German Nation
landlords
Martin Luther
Thomas Müntzer
reformation
Peasants’ War in Germany
Opis:
W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, co sprawiło, że chłopi niemieccy chwycili za broń i postanowili szukać poprawy swojego losu poprzez udział w Wielkiej Wojnie Chłopskiej. Niniejsze rozważania należy zacząć od przedstawienia sytuacji, w jakiej znajdowało się ówczesne Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego – mowa o rozdrobnieniu politycznym. Było ono przyczyną odmiennej w różnych rejonach Niemiec kondycji najniższych warstw społeczeństwa feudalnego. Autor stara się pisać skomplikowaną sytuację życiową włościan i ubogich mieszczan już u progu XVI stulecia. Ludzie wywodzący się z tych warstw społecznych w największej liczbie zasilali insurekcje chłopskie. Przedstawiono niewątpliwy związek między powtarzającymi się co jakiś czas na terenie Niemiec rebeliami chłopskimi a hasłami o charakterze religijnym, które cyklicznie zapisywano na powstańczych sztandarach, szukając w nich usprawiedliwienia dla prób wyzwolenia się spod feudalnego ucisku. Analizie poddano również wpływ, jaki wywarła reformacja protestancka i pojawienie się nowych poglądów religijnych na ruch chłopski. Szczególne znaczenie – gdy mowa o stworzeniu podwalin ideologicznych Wielkiej Wojny Chłopskiej – miała postać Tomasza Müntzera. Jego poglądy religijno-społeczne starano się przedstawić w sposób jak najbardziej dokładny, przeciwstawiając je jednocześnie przekonaniom Marcina Lutra. Dało to możliwość porównania poglądów obu reformatorów, zauważenia dzielących ich różnic nie tylko w podejściu do porządku społecznego, ale także doktryny religijnej. Poglądy Tomasza Müntzera bez wątpienia miały kluczowe znaczenie dla zasięgu terytorialnego i masowego udziału chłopów w insurekcji chłopskiej z lat 1524-1526. Autor przedstawił również pokrótce przebieg całego zrywu chłopskiego wraz ze sposobem organizacji zgrupowań chłopskich i zasięgiem terytorialnym insurekcji, a także metodami walki obu wrogich sobie obozów – chłopskiego i feudalnego.
The article attempts to answer the question of what caused German peasants to take up arms to try to improve their lives during the Great Peasants’ War. This would be impossible without presenting the situation of political fragmentation in which the Holy Roman Empire of the German Nation then found itself. The fragmentation was the political reason for the different situation of the lowest layers of feudal society in different regions of Germany. The author portrays the complicated living situation of the peasants and poor townsfolk at the dawn of the 16th century. People from these social strata fed the peasant insurrections in the greatest numbers. An undeniable link is presented between the recurring peasant rebellions in Germany and the religious slogans which appeared on the insurgents’ banners as justification for struggles for liberation from feudal oppression. The impact of the Protestant Reformation and the emergence of new religious views on the peasant movement has also been analysed. A person of particular importance in laying the ideological foundations for the Great Peasants’ War was Thomas Müntzer. The article tries to present his religious and social views as accurately as possible, while contrasting them with Martin Luther’s ideas. This provided an opportunity to compare the views of the two reformers, noting the differences between them not only in their approach to the social order, but also to religious doctrine. Thomas Müntzer’s views were undoubtedly central to the territorial extent and mass participation of the peasants in the revolt of 1524-1526. Furthermore, the course of the entire peasant uprising is briefly outlined, including how peasant groups were organised and the territorial extent of the insurrection, as well as the methods of struggle between the two hostile camps – peasant and feudal.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2022, 1, 17; 43-60
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ reformacji i kontrreformacji na rozwój treści epitafiów Pomorza Środkowego – na przykładzie wybranych dzieł
The Impact of the Reformation and the Counter-Reformation on the Contents of the Epitaphs in Central Pomeranian Exemplified with Selected Items
Autorzy:
Gut-Czerwonka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591049.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Reformation
Counter-Reformation
Martin Luther
West Pomerania
Central Pomerania
epitaph
the Family of the Adebars
Faustina Knigge
the Family of the Podewils
Krąg (German: Krangen)
Ostrowiec (Wusterwitz)
Żukowo (Zuckau)
Kołobrzeg (Kolberg)
Białogard (Belgard)
sepulchral art
reformacja
Kontrreformacja
Marcin Luter
Pomorze Zachodnie
Pomorze Środkowe
Epitafium
ród Adebar
Faustyn Knigge
ród von Podewils
Krąg
Ostrowiec
Żukowo
Kołobrzeg
Białogard
sztuka sepulkralna
Opis:
Niniejszy artykuł jest rozszerzoną wersją referatu wygłoszonego na międzynarodowej konferencji naukowej „Reformacja na Pomorzu Zachodnim”, która odbyła się 8–9 grudnia w Ośrodku Konferencyjno-Edukacyjnym Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach. Zagadnienia poruszone w tekście obejmują wpływ reformacji i kontrreformacji na rozwój form oraz treści nowożytnych epitafiów Pomorza Środkowego, co zostało ukazane na przykładzie wybranych dzieł: epitafium małżonków Adebar (1500 r.) z katedry w Kołobrzegu, Faustyna Knigge (1587 r.) pierwotnie znajdujące się również w kołobrzeskiej kolegiacie, obecnie w kościele Mariackim w Białogardzie oraz na przykładzie późniejszych monumentów pochodzących już z XVII/XVIII wieku poświęconych rodowi von Podewils w Krągu, Ostrowcu i Żukowie. Przegląd zabytków poprzedza wykaz zaleceń Lutra odnośnie do sztuki kościelnej, w tym: zmieniająca się ikonografia, tematyka obrazów i rzeźb oraz skromne wypowiedzi na temat samych epitafiów.
The article is an extended version of the lecture delivered at the International Conference ‘The Reformation in West Pomerania’, which took place on 8–9 December in the Conference Centre of the Szczecin University in Kulice. The questions dealt with in the text include the impact of the Reformation and the Counter-Reformation on the form and contents of the modern-times epitaphs in Central Pomerania, which was exemplified with selected items: the epitaph of the married couple of the Adebars (1500) from the Cathedral in Kolberg (Kołobrzeg), the epitaph of Faustina Knigge (1587), which at first was also placed in the Kolberg Collegiate Church and now is to be found in St Mary’s Church in Belgard (Białogard); and exemplified with later artefacts of the 17th–18th centuries devoted to the Family of the Podewils in Krangen, Wusterwitz and Zuckau. The review of the artefacts is preceded by a list of Luther’s recommendations concerning sacred art, including the changing iconography, the subject matter of paintings and sculptures and some modest statements about the epitaphs themselves.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 259-283
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-44 z 44

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies