Wpływ reformacji i kontrreformacji na rozwój treści epitafiów Pomorza Środkowego – na przykładzie wybranych dzieł

Niniejszy artykuł jest rozszerzoną wersją referatu wygłoszonego na międzynarodowej konferencji naukowej „Reformacja na Pomorzu Zachodnim”, która odbyła się 8–9 grudnia w Ośrodku Konferencyjno-Edukacyjnym Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach. Zagadnienia poruszone w tekście obejmują wpływ reformacji i kontrreformacji na rozwój form oraz treści nowożytnych epitafiów Pomorza Środkowego, co zostało ukazane na przykładzie wybranych dzieł: epitafium małżonków Adebar (1500 r.) z katedry w Kołobrzegu, Faustyna Knigge (1587 r.) pierwotnie znajdujące się również w kołobrzeskiej kolegiacie, obecnie w kościele Mariackim w Białogardzie oraz na przykładzie późniejszych monumentów pochodzących już z XVII/XVIII wieku poświęconych rodowi von Podewils w Krągu, Ostrowcu i Żukowie. Przegląd zabytków poprzedza wykaz zaleceń Lutra odnośnie do sztuki kościelnej, w tym: zmieniająca się ikonografia, tematyka obrazów i rzeźb oraz skromne wypowiedzi na temat samych epitafiów.

The article is an extended version of the lecture delivered at the International Conference ‘The Reformation in West Pomerania’, which took place on 8–9 December in the Conference Centre of the Szczecin University in Kulice. The questions dealt with in the text include the impact of the Reformation and the Counter-Reformation on the form and contents of the modern-times epitaphs in Central Pomerania, which was exemplified with selected items: the epitaph of the married couple of the Adebars (1500) from the Cathedral in Kolberg (Kołobrzeg), the epitaph of Faustina Knigge (1587), which at first was also placed in the Kolberg Collegiate Church and now is to be found in St Mary’s Church in Belgard (Białogard); and exemplified with later artefacts of the 17th–18th centuries devoted to the Family of the Podewils in Krangen, Wusterwitz and Zuckau. The review of the artefacts is preceded by a list of Luther’s recommendations concerning sacred art, including the changing iconography, the subject matter of paintings and sculptures and some modest statements about the epitaphs themselves.