Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Livonia," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 36
Tytuł:
Źródła do dziejów południowo-wschodnich Inflant (późniejszych Inflant polskich) w latach 1561–1600 w archiwach Rygi i Wilna
Sources to the history of the South-East Livonia (later the Polish Livonia) in the years 1561-1600 at the archives of Riga and Vilnius
Autorzy:
Jeziorski, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064692.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Inflanty
Inflanty Polskie
Łatgalia
Livonia
the Polish Livonia
Latgale
Opis:
The purpose of this article is to present selected sources to the history of Latgale in the years 1561-1600, the earliest period of the membership of the former Livonia to the Polish-Lithuanian Commonwealth. Currently the records are stored in the archives and libraries of Riga, and Vilnius cities. Latgale, one of the major contemporary historical regions of Latvia, since the late 17th century was called the Polish Livonia, but within the borders of Poland stayed to 1772. The article discusses selected sources stored in the Latvian State Historical Archives (Latvijas Valsts vēstures arhīvs) in Riga and in the External Archives of the City Council of Riga (Rīgas Magistrate Arejais Arhīvs), as well as the National Library of Latvia (Latvijas Nacional Library). Characterized were also fonds stored in the Lithuanian State Historical Archives (Lietuvos Valstybės istorijos archyvas) in Vilnius and the former Wróblewski Library (Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių library) in Vilnius. Moreover, there was discussed the fate of public and private archives and libraries that had in their holdings sources to the history of Latgale in the last forty years of 16th century that within the 19th and first half of the 20th century were dispersed or destroyed. The attention was focused on the selected archives and libraries of Polish-Livonian nobility. Furthermore, there was discussed the holdings and fate of the Daugavpils municipal archives that was almost completely destroyed in the late 18th century.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 63-76
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów luteranizmu w Łatgalii w tzw. czasach polskich (1561–1772)
Autorzy:
Jeziorski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602844.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
województwo inflanckie
Inflanty Polskie
protestanci
luteranie
szlachta polsko-inflancka
konwertyci
Livonian Voivodeship
Polish Livonia
Protestants
Lutherans
Polish-Livonian nobility
converts
Opis:
Dzieje konfesji luterańskiej w dawnych Inflantach Polskich (łotewskiej Łatgalii) są zagadnieniem bardzo słabo rozpoznanym. Niewielkie zainteresowanie tą kwestią, niezwykle frapującą chociażby z racji położenia Łatgalii i jej funkcjonowania na pograniczu kulturowym, jest przede wszystkim efektem poważnego zdekompletowania bazy źródłowej i jej silnego rozproszenia. Niniejszy tekst ma na celu ukazanie w ogólnym zarysie losów łatgalskiego luteranizmu w okresie, w którym tzw. Inflanty Polskie należały do państwa polsko-litewskiego (1561–1772). Szczególny nacisk położono na relacje luteranów z katolikami, którzy w tzw. czasach polskich mieli w Łatgalii uprzywilejowaną pozycję.
History of Lutheran confession in the former Polish Livonia (Latvian Latgale) is very poorly investigated. Minor interest in this matter, which is fascinating due to Latgale location and its functioning in the cultural borderland, is mainly the effect of a serious decomposition of the source base and its strong dispersion. This text is aimed at showing a general outline of the history of Latgale Lutheranism in a period, when the so-called Polish Livonia belonged to the Polish-Lithuanian Commonwealth (1561–1772). Particular emphasis is put on Lutherans’ relations with Catholics, who had a privileged position in Latgale in the “Polish times”.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyprawa zbrojna Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna” w Inflantach zimą 1579 roku
The Military Expedition of Krzysztof Radziwiłł „Perkūnas” to Livonia in the Winter of 1579
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1075893.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Itinerarium
military cartography
Kirempe
Dorpat
Tartu
Livonia
the 15th century
Opis:
The article presents the Lithuanian expedition carried out in Livonia in the winter of 1579. On the basis of the itinerary [itinerarium] and iconographic and written sources it has been established that three regiments were to act in a coordinated manner to conduct the military action against the Russian Empire. All the three regiments were to set off from Kieś [Wenden] and through different ways reach Dorpat [Tartu] occupied by the Russians. The whole expedition included about 200 cavalry soldiers and about 400 common infantry soldiers [Polish: drab] along with several light artillery and a numerous lager. Owing to the activities undertaken by the three regiments, destructions were much more extensive, more loot was acquired and military successes were more significant – the castle of Kierepeć was conquered. The activity of three separate regiments confused the enemy and prevented them from undertaking the effective defence. The expedition was carried out from 16 February to 6 March, which also affected its outcome. The late winter provided the best conditions for the land communication, while the upcoming thaw made it impossible for the enemy to launch the counter-defence. It resulted in the safe return to Kieś and a lack of Moscovite units sent from Dorpat. To my way of thinking, the winter expedition of 1579 to Livonia was the best example of the manoeuvre art of the Polish-Lithuanian army in the 16th century. The routes of two regiments (the left one and the central one) ran close to each other, while the third one (the right one) had a totally different route entering the Russian lands from the back. The right regiment was commanded by the Oberst [Colonel] of Courland Jürgen Buttler, who conquered the castle of Kierepeć [Kirempe]. The main unit was commanded by Krzysztof Radziwiłł nicknamed “Perkūnas”, who plundered the vicinities of Dorpat. The analysis of the itinerary of 1579 prepared by Krzysztof Radziwiłł indicates that the mile recorded there corresponded to 8 kilometres. The average daily velocity of the expedition Kieś–Dorpat–Kieć amounted to 21.55 km, which corresponded to 2.7 miles. During the expedition the regiments covered from 250 to 310 km, which along with the return journey amounted to 500 km.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2018, 83, 1; 39-67
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Where Was the Home of the Livonian Merchant? Early Urban Mobility in the Baltics
Autorzy:
Selart, Anti
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1160802.pdf
Data publikacji:
2019-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Hanseatic League
Livonia
social relations
migrations in the Middle Ages
Opis:
Medieval Livonia and its town life were created in the 12th and 13th centuries as a result of crusading conquests. Livonian urban elites immigrated mostly from German lands. A small number of people of indigenous origin were also integrated into the emerging merchant class. Besides merchants who settled down in Riga, Tallinn, Tartu, or in other towns in the region, travelling merchants from the western part of the forming Hanseatic area played an important role in the urban life and even in the urban administration. On the basis of anthroponyms and geographical identifications of medieval townspeople, the author of the article argues that the migration patterns were not limited to immigration from Germany to Livonia. The social and spatial integration of this region resulted from multiple ways of travelling and relocation: people also returned to Germany or remained simultaneously connected to several places and sometimes remained permanently mobile. Early Livonian merchants could also be mobile within the area including minor towns and even rural places. Not only the “Germans”, but also people of native origin were involved in these movements. The family networks in particular supported multiple spatial identifications. An economically active person could have many places of identification; moving from one town to another during a lifetime was the rule, not an exception. However, the existing network of family and kinship relations, which provided trustworthy partners in the vast area from Westphalia to Livonia, was probably one of the main factors which made German merchants enjoy an advantage over their Scandinavian and Livonian native counterparts.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2019, 84, 1; 43-66
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wendeński epizod krakowskiego humanisty. Andrzej Patrycy Nidecki, biskup Wenden 1585–1587
The Wenden Period of Cracow humanist Andrzej Patrycy Nidecki, Bishop of Wenden 1585-1587
Autorzy:
Sawa, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064705.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Andrzej Patrycy Nidecki
biskup Wenden
Inflanty
Bishop of Wender
Livonia
Opis:
This article regards ecclesiastical activities in Livonia of eminent Krakovian humanist Andrzej Patrycy Nidecki (1522–1587). In 1582 he was appointed bishop of Wenden (currently Cēsis in Latvia). Lycopolis (Dioecesis Lycopolitan) took Nidecki only in 1585. He found there a complex political and religious situation. Nidecki was surrounded by Protestants, largely of German origin, who were unfriendly to Catholics. He lacked financial resources to effectively manage the diocese. Assistance in rebuilding of administrative structures of the Catholic Church and in pastoral service was given to him by a small group of Catholic clergy. The three of them: Edmann Tolksdorf, Andreas Krüger and Fabian Kwadrantyn, came to Livonia in 1582 by the Bishop of Warmia, Marcin Kromer. Nidecki’s governance over Livonia was short. After two years of his residence in Wolmar (now Valmiera in Latvia) Bishop died unexpectedly. This coincided in time with the death of King Stefan Batory. Then there was a further period of crisis and turmoil in the diocese. That crisis was managed by the next bishop only after a two-year vacancy. The new bishop Otto von Schenking was descended from the local clergy . The proof of episodic activity of Nidecki in Livonia is a tombstone in the old cathedral of St. John in Latvian Cesis (currently the Protestant church) that was renovated recently by the Polish-Latvian conservation services.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 97-112
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Disintegration of the Russian Empire during the First World War on the Example of the Influence of the Latvian National Factor
ДЕЗІНТЕГРАЦІЯ РОСІЙСЬКОЇ ІМПЕРІЇ ПІД ЧАС ПЕРШОЇ СВІТОВОЇ ВІЙНИ НА ПРИКЛАДІ ВПЛИВУ ЛАТВІЙСЬКОГО НАЦІОНАЛЬНОГО ЧИННИКА
Autorzy:
Kyrychenko, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/894341.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
Russia, imperialism, the State duma, Provisional government, Constituent assembly, Latvia, Courland, Livonia, world war, autonomy, national minorities
Росія, імперіалізм, Державна дума, Тимчасовий уряд, Установчі збори, Латвія, Курляндія, Ліфляндія, світова війна, автономізація, національні меншини
Opis:
У статті розкриваються дискусії 1914-1918 рр. щодо створення національних автономій в неросійських регіонах Імперії, коли Перша світова війна перетворила національне питання нанадзвичайно актуальне як для центрального уряду, так і для національної еліти; аналізується діяльність латвійських національно-демократичних лідерів задля вирішення національногопитання в своїх регіонах. Багато з представників латвійської еліти вважали за краще обрусіти, проте інші, національно-орієнтовані, постали носіями національної самосвідомостісвого народу, очоливши національний рух за самовизначення. Обрані національні земельні ради започаткували відповідні реформи, в той час як більшовики, які також були присутні взазначених радах, доклали зусиль, аби підірвати створення автономій. Розпад Установчих зборів у січні 1918 р. ознаменував кінець надій на національні автономії в складі РосійськоїДемократичної Федеративної Республіки.
The article outlines the 1914-1918 discussion on establishing national autonomies in the nonRussian regions of the Empire when the First World War made the national question extremely urgentboth for the central government and national elite; analyses the activity of Latvian nationaldemocratic leaders for solving the national question in their respective regions. Many representativesof the Latvian elite chose to Russify, but others, nationally oriented, became carries of the emerging national identity of their people, leading the national movement for self-determination. The electedNational Land Councils started corresponding reforms, while the Bolsheviks who were also present in these Councils made efforts to undermine the creation of autonomies. The dissolution of theConstituent Assembly in January, 1918 marked the end of the hopes for national autonomies within the Russian Democratic Federal Republic.
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2019, 8; 67-79
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Apostles of medieval Livonia (until the beginning of 13th Century)
Apostołowie średniowiecznych Inflant (do początku XIII w.)
Autorzy:
Gąssowska, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560391.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Livonia
Baltic crusades
missionary bishop
christianization
conversion
Daugava
Inflanty
krucjaty bałtyckie
biskup misyjny
chrystianizacja
konwersja
Dźwina
Opis:
Livonia, encompassing the area of today’s Latvia and Estonia, was one of the last regions of Northern Europe to be incorporated into the Christian/ Latin civilization. Its direct neighbourhood with Ruthenian duchies, which observed the Eastern Christian rite, did not contribute to the earlier conversion. It was only after late 12th century missions, organized independently of each other by the Danish Church in the form of a venture by Cistercian friar Fulco, consecrated as the Estonian bishop ca 1171–1180, as well as a grasrooots – at least in its initial phase – initiative of Augustine friar Meinhard of the Segeberg monastery in Holstein (ca 1184–1196), first bishop of Üxküll, and Cistercian friar Theodoric, active in the vicinity of Treiden (ca 1186-1202), the first abbot of Dünamünde monastery (1205-1211) and finally bishop of Estonia (1211-1219) and their successors – Cistercian friar Berthold (1197–1198), the second bishop of Üxküll and most importantly Albert, canon of the Bremen Chapter, founder of Riga and its first bishop (1199–1229) culminated with the conquest and subsequent christianisation of Livonia. They can undoubtedly be called apostles of the Barbarian Europe, although in the case of Fulco it not clearly confirmed whether his quest took place in reality. In the case of others we may speak of an initially peace mission, as attempted conversions were undertaken by setting an example to follow and doing favours to local population, in exchange for which the beneficiaries were obliged to undergo baptism. When such tactics failed to deliver significant effects, armed crusades were organized, as a result of which the entire Livonia was formally converted to Christianity by the end of the 13th century.
Inflanty obejmujące tereny obecnej Łotwy i Estonii zostały włączone w krąg chrześcijańskiej cywilizacji łacińskiej jako jedne z ostatnich obszarów północnej Europy. Ich bezpośrednie sąsiedztwo z ruskimi księstwami, wyznającymi chrześcijaństwo w obrządku wschodnim nie przyczyniło się do ich wcześniejszej konwersji. Dopiero rozpoczęte w drugiej połowie XII w. misje, organizowane niezależnie od siebie przez Kościół duński w postaci przedsięwzięcia francuskiego cystersa Fulco, wyświęconego na biskupa Estończyków (ok. 1171–1180), jak również oddolnej – przynajmniej w początkowej fazie – inicjatywy augustiańskiego mnicha Meinharda z klasztoru w Segeberg w Holszytnie (1211-1219), pierwszego biskupa Üxküll, i cystersa Teodoryka, działającego w okolicach Treiden (ok. 1186-1202), pierwszego opata klasztoru w Dünamünde (1205-1211) i późniejszego biskupa Estonii (1211–1219) oraz ich następców – cystersa Bertholda (1197–1198), drugiego biskupa Üxküll oraz przede wszystkim Alberta, kanonika kapituły bremeńskiej, założyciela miasta Rygi i pierwszego biskupa Rygi (1199–1229) zakończyły się podbojem i formalną chrystianizacją Inflant. Bez wątpienia wszystkich ich można nazwać apostołami barbarzyńskiej Europy, chociaż w przypadku Fulco brak jest jednoznacznego potwierdzenia, że jego wyprawa faktycznie doszła do skutku. W przypadku pozostałych mamy do czynienia początkowo z misją pokojową, gdyż starano się nawracać mocą przykładu i czynienia przysług miejscowej ludności w zamian za co zobowiązywano obdarowywanych do przyjęcia chrztu. Gdy taktyka ta przez ponad dekadę nie odniosła większych efektów, przystąpiono do organizowania zbrojnych krucjat, dzięki czemu do końca XIII w. całość Inflant została formalnie schrystianizowana.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 119-141
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sources to the history of Livonia and Courland from 13th c to 18th c. in the holdings of the Central Archives of Historical Records
Źródła do dziejów Inflant i Kurlandii w XIII–XVIII wieku w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych
Autorzy:
Kulecki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064701.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Inflanty
Kurlandia
Archiwum Główne Akt Dawnych
Livonia
Courland
the Central Archives of Historical Records
Opis:
This paper is an attempt to review preserved at the Central Archives of Historical Records sources to the history of Livonia in the period from the 13th to the 19th century. The author presents in this respect individual archival fonds, starting from the Middle Ages and the modern era, describing records of official character (Collection of Parchment Records, The Warsaw Crown Archives, The Polish Crown Chancery - Metrica Regni Poloniae, The Crown Treasury Archive), very few records of 19th c., ending with private archives, stored mainly in the Radziwiłłs Archives, and in the Archives of Warklany Estate. This review confirms the importance of sources that survived at the holdings of the Central Archives of Historical Records for research on the history of Latvian territory.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 85-89
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ryga wobec rozpadu średniowiecznych władztw terytorialnych w Inflantach
Riga towards collapse of medieval local governments in Livonia
Autorzy:
Ziemlewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064724.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Ryga
Inflanty
Riga
Livonia
Opis:
All parties involved in the conflict in Livonia in the mid-sixteenth century, wanted to profit from trade with the East, and strived to control the important strategic and commercial point - Riga. Proposals to surrender and guarantees to keep existing rights were made by envoys of Moscow Tsar Ivan the Terrible, the Danish prince Magnus, the Swedish King Erik XIV and the Polish King Sigismund Augustus. Despite the formal subordination of the Teutonic Order and the Archbishop, Riga led independent and even contrary to the actions of its feudal lords policy. In 1561, Riga did not follow them and did not make a tribute to the king on which Sigismund Augustus and Lithuanians counted. Control of the Daugava was in the vital interest of the Lithuanian nobles, who expected creation of navigable channel of corresponding importance to the Vistula River in the Crown and the increase in exports of raw materials from the northern part of principality. Riga made the submission to the new ruler conditional on a number of stipulations. In addition to the approval of the old privileges and religious freedom for the Lutheran confessions the city of Riga demanded a guarantee of protection against restrictions of the emperor and princes of the Reich, and the subordination of Livonia to Poland, not to Lithuania that was too weak in Riga’s opinion. The necessary guarantees were granted by so called "Cautio Radziviliana prior", issued by the governor of Vilna Mikołaj "The Black" Radziwiłł on September 8th , 1561. These promises were not fulfilled, so the delegation of the city of Riga had not make a tribute to Sigismund Augustus on November 28th, 1561, opposed to its superiors: Gotthard Kettler, and Archbishop Wilhelm and Livonian states. In this situation Radziwill tried to surrender Riga directly Sigismund Augustus. After lengthy negotiations, the city agreed to a "conditional" surrender and an oath of fidelity, which would have been in force only when the promises had been fulfilled. Promises were included in "Cautio Radziviliana posteriori", issued by Radziwiłł on March 17th, 1562. The reluctance of the Crown to engage in the affairs of Livonian, defeat of Lithuanian army and hollow promises caused that the city considered itself to be exempt from the oath to the king. The middle-class opposition was against subjection the city of Riga to Sigismund Augustus. They blocked submission to Lithuania and the King for fear of strengthening the position of the city council, the expansion of the nobility and loss of privileges. They were not so much against King’s sovereignty, as against any strong public authority. As long did the council need support of the guild in adopting contribution taxes for war, the army and the development of the fortifications, as long Riga ran a consistent, separatist politics. It was possible to 1581.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 11-18
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola i miejsce religii i Kościoła katolickiego w życiu studentów polskich w Dorpacie i Rydze
Role and place of religion and the Catholic Church in the life of Polish students in Dorpat and Riga
Autorzy:
Janicki, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474852.pdf
Data publikacji:
2017-11-29
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kościół katolicki w Rosji,
Inflanty,
Dorpat,
Ryga,
Uniwersytet w Dorpacie,
Politechnika w Rydze
Catholic Church in Russia,
Livonia,
Riga,
Dorpat University,
Riga Technical University
Opis:
The paper attempts to determine the role and place of Catholic Church in the life of Polish students of Dorpat University and Riga Technical University in 19th century and at the beginning of 20th. Large numbers of Polish students at both schools (a total of approximately 5 thousand Polish students before World War I) gives rise to questions about religious life of Polish students during their education. It is particularly important when taking into consideration the fact, that Polish youth living in Riga and Dorpat found themselves in an ethnically and religiously different environment, as in both cities local population (Latvians, Estonians and Germans) was predominantly Protestant. The paper presents relations between the students and Catholic priests, efforts of Polish communities to build Catholic churches in Dorpat and Riga, as well as information about Catholic priests providing religious services to local Catholics. Based on preserved sources, it can be assumed, that the Catholic Church did not play a particularly important role in the lives of Polish youth while at University. Although besides satisfying the spiritual needs Catholic priests tried to encourage the parishioners to be active in the area of social and national efforts, results were usually not major.
Artykuł stanowi próbę określenia miejsca i roli Kościoła katolickiego w życiu młodzieży polskiej studiującej na Uniwersytecie w Dorpacie i na Politechnice w Rydze w XIX i na początku XX w. Duża liczba Polaków studiujących w obu uczelniach (łącznie około 5 tys. studentów polskich przed I wojną światową) skłania do postawienia pytania, jak wyglądało życie religijne studentów polskich w czasie studiów. Jest to szczególnie ważne jeśli uwzględni się fakt, iż młodzież polska przebywała w Rydze i Dorpacie w środowisku odmiennym etnicznie i religijnie, gdyż w obu tych miastach przeważała ludność miejscowa (Łotysze, Estończycy, Niemcy) przynależąca głównie do wyznania protestanckiego. W artykule przedstawiono relacje między studentami a duchownymi katolickimi, ukazano starania ludności polskiej o wybudowanie kościołów katolickich w Dorpacie i Rydze, a także przytoczono informacje o duchownych katolickich zapewniających posługę religijną dla miejscowych katolików. Na podstawie zachowanych źródeł przyjąć można, że Kościół katolicki nie odgrywał w życiu młodzieży polskiej szczególnie istotnej roli w okresie studiów. Wprawdzie oprócz zaspokojenia potrzeb duchowych księża katoliccy starali się aktywizować wiernych do działalności na niwie społecznej i narodowej, jednak skutki tych działań przynosiły na ogół niewielkie efekty.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 45-60
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionalna specyfika pojęcia granic i pograniczy Wielkiego Księstwa Litewskiego w XV–XVI wieku
Autorzy:
Bucevičiūtė, Laima
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690107.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
Polska
Liwonia
zakon krzyżacki
Prusy
Państwo Moskiewskie
ordy tatarskie
Imperium Osmańskie
granice
pogranicza
przestrzeń
terytorium
kolonizacja
stepy
Grand Duchy of Lithuania
Polska
Livonia
Teutonic Order
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie specyfiki pojęcia granic i pograniczy Litwy oraz jej sąsiadów w XV–XVI w. Przedstawiono etapy rozwoju granic państwa litewskiego i rozważono przypadek zmiany granicy Litwy w kontekście teoretycznym. Państwa posiadające wspólną granicę z Wielkim Księstwem Litewskim z punktu widzenia kultury regionu proponowały oraz konstruowały różne modele sąsiedztwa. Granica linearna ostatecznie sformowała się po zrealizowaniu programu wojskowo-obronnego, społeczno-ekonomicznego i kulturalno-ideowego opanowania terytorium. Tylko w przypadku północnych i zachodnich sąsiadów Litwie udało się stworzyć linearny model granicy. Za najważniejszy warunek do ukształtowania się granicy linearnej uważa się zjawisko kolonizacji wewnętrznej. The aim of this article is to present the concept and specificity of the borders and borderlands of Lithuania and its neighbours in the fifteenth and sixteenth centuries. The phases of the development of the Lithuanian state borders are presented and the case of Lithuanian border evolution is discussed in the context of the theory of border development. The states that bordered with the Grand Duchy of Lithuania offered and constructed a different neighbourhood model in terms of regional cultural approach. Linear state borders were finally formed after fulfilling the programme of military, socio-economic and cultural-ideological conquest of the area. The linear border model is applicable only to the northern and western borders of Lithuania. Internal colonization is regarded as the most important precondition for the creation of a linear border.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek do obrazu szlachty Inflant Polskich w łotewskich źródłach i opracowaniach historycznych początku XX w.
A contribution to the image of Polish Livonia nobility in the Latvian historical sources and studies of the early Twentieth Century
Autorzy:
Biesiadowska-Magdziarz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676524.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nobility
Polish Livonia
Latvia
Latgalia
cultural influences
szlachta
wpływy kulturowe
Łotwa
Łatgalia
Inflanty Polskie
Opis:
Polish literature devoted to the role of the Poles in shaping Latvian culture presents unanimity as far as the positive role and results of this influence are concerned. However diametrically opposite Latvian perspective particularly clear in the first years of the existence of independent Latvia needs to be highlighted here. Contacts between the Latvians and Poles and their cultures differed in different parts of Latvia since the beginning of the Polish presence in this country. The period called ‘the Polish times in Latvia’ in Latvian historical sources lasted the longest in Latgale (1561-1772), i.e. in the so called Polish Livonia. The Polish influence on Latvian folk culture was the strongest there. This period, especially the scale of the influence of Polish culture on Latvian native culture as well as general development of this region, was strongly criticized by numerous Latvian historians. The interest of the Polish noblemen in developing Latgale was subjected to criticism, too. Considering these lands as their own the Poles were not interested in propagating national ideas among local village people who, according to the Polish nobles, were to succumb to complete polonisation. Great influence of the Polish nobility on culture, economy and creating the national identity of the Latgalian Latvians, the policy of the Polish clergy and polonisation of the local people resulted in a negative opinion of the Polish influence in the Latvian lands. The study is an attempt to outline the issue which Polish researchers have not paid attention to so far. Nevertheless, regarding rich material it needs detailed research on a large scale.
W literaturze polskiej poświęconej roli Polaków w kształtowaniu kultury Łotwy panuje jednomyślność co do pozytywnej roli i skutków tych wpływów. Nie można jednak pomijać milczeniem istnienia diametralnie różnej perspektywy łotewskiej, która szczególnie wyraźnie zarysowała się w pierwszych latach istnienia niepodległego państwa łotewskiego. Od początku obecności Polaków na Łotwie kontakty Łotyszy z Polakami i ich kulturą różnie wyglądały w poszczególnych regionach Łotwy. Okres, nazywany w historycznych źródłach łotewskich „polskimi czasami na Łotwie”, najdłużej trwał właśnie w Łatgalii (1561–1772), czyli w tzw. Inflantach Polskich. Tam też zauważalny był największy wpływ kultury polskiej na ludową kulturę łotewską. Okres ten był negatywnie oceniany przez wielu historyków łotewskich. Krytyce poddawana była skala oddziaływania kultury polskiej na rodzimą kulturę łotewską, a także na ogólny rozwój ziem dawnych Inflant Polskich. Negatywnie był też oceniany udział szlachty polskiej w rozwoju Łatgalii. Uważając te ziemie za swoje, nie była ona zainteresowana krzewieniem idei narodowych wśród miejscowej ludności chłopskiej, która, według możnowładztwa polskiego, już w niedługim czasie miała ulec całkowitej polonizacji. Ogromny wpływ inflanckiej szlachty polskiej na kulturę, gospodarkę, a także na kreowanie tożsamości narodowej łatgalskich Łotyszy, programowe działania duchowieństwa polskiego oraz polonizacja miejscowej ludności przyczyniły się do negatywnej oceny wpływów polskich na ziemiach łotewskich. Przedstawione opracowanie jest próbą naszkicowania zagadnienia, któremu dotychczas badacze polscy nie poświęcili większej uwagi, a które to ze względu na bogaty materiał wymaga szczegółowych i szeroko zakrojonych badań.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 89-97
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba mitologii romantycznej i politycznej. Kilka uwag na temat "Gryfa" Olgi Daukszty
Autorzy:
Zając, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030269.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Daukszta
Livonia
Latvia
romantic mythology
epic poem
cultural landscape
localism
borderlands
Inflanty
Łotwa
mitologia romantyczna
poemat epicki
krajobraz kulturowy
lokalność
pogranicze
Opis:
Prezentowany artykuł poświęcony jest poematowi epickiemu Olgi Daukszty pt. Gryf. Napisany na przełomie lat 30. i 40. XX w., poemat konstruuje specyficzną polską i chrześcijańską tożsamość na ziemiach dawnych Inflant Polskich i współczesnej Łotwy. Daukszta, która uważała się za Polkę, ale także Niemkę, Tatarkę czy Żmudzinkę, zamieszkiwała region, w którym przez wieki spotykały się, współistniały oraz walczyły różne narodowości. W czasie, gdy polskość na Łotwie była tłumiona, wskazywała na polskie elementy i aspekty w historii Łotwy. Aby uzasadnić konkretne prawa narodowe i polityczne, skonstruowała w swoim poemacie mitologię romantyczną, w ramach której na nowo zinterpretowała pewne symbole i alegorie (jak gryf, lew, ale także św. Jerzy, itp.) oraz umieściła je w kontekście kultury europejskiej i chrześcijańskiej w ogóle. Poemat nigdy nie został opublikowany, niemniej jednak stał się ciekawą próbą stworzenia lokalnej i w pewien sposób różnorodnej tożsamości, w raczej typowym romantycznym stylu.
The presented article focuses on Olga Daukszta’s epic poem “Griffin”. Written at the turn of the 1930s and 1940s, the poem constructs specific Polish and Christian identity on the lands of former Polish Livonia and contemporary Latvia. Daukszta, who considered herself Polish as well as German, Tatar or Samogitian, lived in the region where various nationalities met, co-existed and fought over centuries. In the time when Polish identity in Latvia was suppressed, she was pointing out the Polish components and aspects of Latvian history. In order to justify specific national and political rights, in her poem she constructed romantic mythology that re-interpreted certain symbols and allegories (like griffin, lion, but also St. George, etc.) and put them in the context of European and Christian culture in general. The poem was never published, nevertheless, it became an interesting attempt to create a local but somehow diverse identity in a rather typical romantic way.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 597-608
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska polityka morska za panowania ostatnich dwóch Jagiellonów i jej pokłosie
Polish maritime policy during the reign of the last two Jagiellonians and its aftermath
Autorzy:
Piwnicki, Grzegorz
Klein, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559166.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
artykuły morskie
dominium maris
flota kaperska
Inflanty
kaper
strażnik morski
Złoty Wiek
Golden Age
Livonia
Livonian War
marine guard
maritime articles
privateer
privateerfleet
Opis:
Morze Bałtyckie stanowiło ważny punkt na mapie państwa polskiego, stąd też zmagania o dostęp do niego ukształtowały myśl morską już u jego zarania. Zygmunt Stary jako pierwszy król Polski docenił posiadanie własnej ;oty wojennej. Politykę morską ojca prowadził Zygmunt August, naczelny admirał polskiej ;oty wojennej. Po śmierci Zygmunta Augusta strażnikom morskim przewodził starosta pucki pułkownik Ernest Wejher. Panowanie Stefana Batorego nie przyczyniło się do pogłębienia aspiracji morskich Rzeczypospolitej, a panowanie Zygmunta III Wazy oraz panowanie jego synów, Władysława IV i Jana Kazimierza wypełnione były walkami ze Szwecją o stan posiadania nad Bałtykiem. Złoty Wiek był chlubnym epizodem w morskich dziejach Rzeczypospolitej.
The Baltic Sea was a very important point on the map of the Polish state, hence the struggle for access to the sea has shaped the maritime thought from the dawn of its history. Sigismund the Old was the rst Polish king who appreciated having his own navy, Sigismund’s maritime policy was run by his son, Sigismund Augustus, supreme admiral of the Polish Navy. After his death the marine guards were led by the governor of Puck Colonel Ernest Wejher. The reign of Stephen Báthory did not contribute to the deepening of the Polish Republic’s maritime aspirations. The reign of Sigismund III Vasa and his sons: Władysław IV Vasa and John II Casimir Vasa were filled with struggles against Sweden on the holdings of the Baltic Sea. The Golden Age was, however, a notable episode in the history of the Maritime Republic.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2012, 31; 225-244
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polacy we współczesnej Republice Łotewskiej. Społeczno-kulturalna aktywność mniejszości polskiej
Poles in the contemporary Republic of Latvia. Social and cultural activities of the Polish minority
Autorzy:
Rymajdo, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390586.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nflanty Polskie
Łotwa
Łatgalia
mniejszość polska
organizacje polskie
szkolnictwo polskie
spis powszechny
Polish Livonia
Latvia
Latgale
Polish minority
Polish organisations
Polish school system
census
Opis:
Niniejszy artykuł przedstawia sytuację demograficzną, polityczną i społeczną Polaków we współczesnej Republice Łotewskiej. Na podstawie badania wyników łotewskiego spisu powszechnego z 2011 r. omówiona została perspektywa demograficzna mniejszości polskiej. Po 1991 r. w wyniku przychylności władz łotewskich społeczność polska odzyskała możliwość działalności organizacyjnej. Opracowanie pokazuje proces odbudowy struktur organizacyjnych polskiej społeczności. Ukazany został również proces tworzenia od podstaw szkolnictwa polskiego, a także obecne wyzwania szkół polskich związane zarówno z ich wewnętrznymi problemami, jak i z długofalową polityką władz łotewskich. Praca przedstawia również największe problemy Polaków na Łotwie, oraz rysuje możliwe perspektywy ich rozwiązania przy pomocy władz i organizacji polskich.
This article presents the demographic, political and social situation of Poles in the contemporary Republic of Latvia. Based on the results of the Latvian census of 2011 the demographic perspective of the Polish minority has been discussed. After the year 1991 as a result of a favourable attitude of the Latvian authorities the Polish community regained the possibility of organisational activity. This study shows the process of reconstructing organizational structures of the Polish community. Also, the process of creating the Polish school system from the ground up has been shown as well as the current challenges faced by Polish schools connected both with their internal problems and a long-term policy of the Latvian authorities. This work also presents the major problems of Poles in Latvia and outlines possible perspectives for solving them with the help of Polish authorities and organisations.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2018, 26; 169-190
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 36

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies