Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Literary history" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 123
Tytuł:
«Petites difficultés » de traduction et la volonté de rester francophone en Amérique du Nord
Petites difficulties of translation and the wish to become a francophone in North America
Autorzy:
Merkle, Denise
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1052672.pdf
Data publikacji:
2017-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Acadian literary history
Francophone
Opis:
This article outlines briefly Acadian literary history in New Brunswick from 1970 to the present and concentrates on four writers: A. Maillet (La Sagouiné), R.G. LeBlanc ("Je suis Acadien"), G. Leblanc (Moncton Mantra) and F. Daigle (Petites difficultés d'existence). Their work is marked by the portrayal of sociolinguistic conflict between minority French and dominant English in Canada. We attempt to determine the consequences of this conflict on the translation of the works into English. Each literary presentation is followed by a short analysis of the respective translated passage taken from La Sagouine (L. de Céspedes), "I am Acadian" (F. Cogswell/J.-A. Elder), Moncton Mantra (J.-A. Elder) and Life's Little Difficulties (R. Majzels).
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2008, 35; 209-225
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Kanondebatte – Positionen und Entwicklungen
Autorzy:
Wiesmüller, Wolfgang
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700367.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Germanistów Polskich
Tematy:
literary canon, literary studies, teaching methodology, literary history
Opis:
In recent years, a canon of modern German literature has been widely discussed, particularly in the context of educational reforms. The discourse has taken place both in the public sphere of (print) media and within the fields of literary studies as well as teaching mehodology, with obvious interferences. Positions reach from demands to foster and revise a canon to its complete rejection as an educated middle-class phenomenon. While literary studies have developed a nomenclatura of the canon concept and reflected on criteria for its compilation, teaching methodology recommends – in view of competence-oriented literature courses – to focus on the teaching of a basic knowledge of literary history, which seems to make the consideration of a canon indispensible in a certain framework.
Źródło:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2013, 2, 3
2353-656X
2353-4893
Pojawia się w:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdobyć awangardę [rec. Aleksander Wójtowicz: Nowa Sztuka. Początki (i końce). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017, ss. 280.]
To Capture the Avant-garde [re: A. Wójtowicz: Nowa Sztuka. Początki (i końce)]
Autorzy:
Baron-Milian, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534598.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
New Art
avant-garde
literary history
literary left
Opis:
The text discusses the most important theses of Aleksander Wójtowicz’s study devoted to the circles of New Art and it subjects them to critical reading. The author focuses primarily on confrontation of various narrative lines, which we encounter outside the mainstream research on the interwar avant-garde. What seems especially interesting is how Wójtowicz captures the history of the literary experiment as a space of oppression and exclusion, and above all, the struggle for discursive domination, in which gradually New Art was superseded by the avant-garde.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2017, 10, 2; 273-281
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzealna historia literatury
Museum Literary History
Autorzy:
Maj, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579108.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
literary museum
museum literary history
historiography of literature
Opis:
The article presents theoretical problems connected with museum literary history. It shows how the multimedia and interactive elements of exhibiting space change the so-called traditional communication about literary past. The author deliberates on the construction of literary and historical transmission to so-called variety of responders — not only the experts and academics. As the examples of the phenomenon she analyses Muzeum Pana Tadeusza in Wroclaw and Literaturmuseum der Österreichischen Nationalbibliothek in Vienna.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2017, 60, 3 (123); 53-66
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The image of the poet Mihai Eminescu in the literary dictionaries
Autorzy:
Tcacenco, Petra Denisa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/628642.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
national poet, literary history, Mihai Eminescu, romanticism, literary dictionaries
Opis:
Mihai Eminescu is known as the Romanian national poet, the most important writer of the XIXͭʰ century in Romanian literature, whose writings have been intensely interpreted since his poetic debut. Therefore, this paper proposes a study of the way the literary dictionaries build the image of “the national poet”. This identity construct is significant to our investigation because it influences the interpretation of the poet figure through history. In order to have a wider view of the problem, we consulted a series of literary dictionaries and, also, dictionaries for students use to see how the figure of Eminescu is taught in schools.  Moreover, we did not put aside foreign dictionaries, which bring a more objective perspective to the issue. The majority of Romanian dictionaries alter the poet’s portrait in favor of a “national construct”, created partly by the use of rhetoric figures. Another way of composing him a deformed image is accomplished by writing subjective and opaque interpretation of his poems. Consequently, such hermeneutics focuses on developing a myth that reflects mainly the way Romanians as nation want to be recognized and remembered.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2015, 6, 2; 296-304
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literacka historia ołowiu. Rekonesans
The Literary History of Lead: A Preliminary Survey
Autorzy:
Tomczok, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367512.pdf
Data publikacji:
2021-06-21
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
lead
saturnism
literary history
metallurgy
industry
Szopienice
Opis:
This article offers an overview and preliminary arrangements of literary texts, chosen paintings and films (most of them from the past three centuries) which feature the motif of lead. The presence of lead as a symbol has been detected in poetry which treated the problem of war and peace; occasionally this use of lead has occurred in relation to printing, typesetting, and – less frequently – children’s toys. Much more often the motif of lead has been used in literary works to introduce the topic of melancholia and to express artists’ interest in alchemy. An analysis of literary prose at the turn of the 20th century related to zinc and lead metallurgy shows that lead did not occur in the context of mining, chemistry, and medicine until the 19th century. On the basis of studies of the press, historical literature, and contemporary reportage, the article shows the toxic nature of lead and its harmful effect on people and the environment, about which artists and authors try to warn the public at the turn of the 21st century. The article shows that the parallel between melancholia and saturnism is a well-documented phenomenon.
Źródło:
Narracje o Zagładzie; 2021, specjalny; 109-146
2450-4424
Pojawia się w:
Narracje o Zagładzie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conceptualizing Literary History: A Survey of Poetics in Czech Fiction 1860–1910 (Part One)
Autorzy:
Charypar, Michal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50684887.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech literature
fiction
realism
modernism
poetics
literary history
Opis:
The article provides an innovative model of poetics (or isms, styles, etc.) in Czech prose in the latter half of the long 19th century. It gives an overview of seven individualized and mutually distinct poetics, including ideal, analytical, and psychological realisms, Parnassism, naturalism, impressionism, and decadence. The individual poetics do not represent periods, but exist in parallel, allowing confrontations and intersections either within the author's work or in a specific text, as in the model of Czech literature developed by Dalibor Tureček in the past decade. They are always set in the context of European literature and supported by many illustrative examples. The model is not only typological, but also assumes a diachronic perspective, which can be developed in future scholarly work on the history of Czech literature. The aim is to create a system that can potentially be applied not only to Czech fiction, but possibly also to poetry or drama, in other periods and literatures. Part One of the article concentrates on a general overview and on ideal and analytical realisms.
Źródło:
Bohemistyka; 2023, 23, 3; 394-408
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conceptualizing Literary History: A Survey of Poetics in Czech Fiction 1860–1910. Part Two
Autorzy:
Charypar, Michal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50710714.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech literature
fiction
realism
modernism
poetics
literary history
Opis:
The article provides an innovative model of poetics (or isms, styles, etc.) in Czech prose in the latter half of the long 19th century. It gives an overview of seven individualized and mutually distinct poetics, including ideal, analytical, and psychological realisms, Parnassism, naturalism, impressionism, and decadence. The individual poetics do not represent periods, but exist in parallel, allowing confrontations and intersections either within the author’s work or in a specific text, as in the model of Czech literature developed by Dalibor Tureček in the past decade. They are always set in the context of European literature and supported by many illustrative examples. The model is not only typological, but also assumes a diachronic perspective, which can be developed in future scholarly work on the history of Czech literature. The aim is to create a system that can potentially be applied not only to Czech fiction, but possibly also to poetry or drama, in other periods and literatures. Part Two of the article concentrates on psychological realism, Parnassism, naturalism, impressio- nism, and decadence.
Źródło:
Bohemistyka; 2024, 24, 2; 154-173
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The place of a woman on the literary scene. The strategies of legal validation
Autorzy:
Barthelmebs-Raguin, Hélène
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606109.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
women in literature, literary history, feminine writing, writing startegies, terminology
Women in literature, Literary History, Feminine writing, Writing startegies, Terminology.
Opis:
Der Artikel enthält Zusammenfassungen nur in Englisch und Französisch.
In the line of recent studies (Reid, 2010; Planté, 2003), this contribution deals with the place of the feminine authors in the French literary canon and with the status of author. This political question also raises questions about the corpus’ construction of the classics of the literature which are taught and serve as references in literary studies. If women represent approximately 50 % of the world’s population, they are far from proportionally representing in literature. Thus, the scarcity of women in Literary History will be at the center of our preoccupation, and we will endeavor to show how societies have influenced the representation of women in literature, and how feminine authors have denunced the image of inequalities between men and women in their works.
L'article ne contient que des résumés en anglais.
Źródło:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 2019, 43, 1
0137-4699
Pojawia się w:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Os dereitos das mulleres no teatro (de homes) das Irmandades da Fala
Autorzy:
Tato Fontaíña, Laura
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079161.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
Galician theatre
gender studies
feminism
critical analysis
literary history
Opis:
Para contextualizar o tema, este artigo comeza expoñendo a situación das mulleres no teatro galego das primeiras décadas do século XX, atendendo á súa participación nas actividades dramáticas como escritoras, tradutoras, actrices e tamén, desde a perspectiva da temática, como protagonistas das obras da época, as do teatro social ou teatro de tese. Móstrase a escasa presenza de escritoras, así como os prexuízos sociais que tiñan que superar para traballar como actrices; canto ao tratamento que recibían no teatro de tese, proba que as mulleres das clases populares aparecían como vítimas propiciatorias dos poderosos. Entre 1920 e 1936, fronte a unha única dramaturga, Herminia Fariña Cobián (1904-1966), cuxa obra non chegou até a actualidade, houbo catro dramaturgos galegos que escribiron, e estrearon, algunha peza destinada a defender a igualdade de dereitos para as mulleres, tres deles do grupo xeracional das Irmandades da Fala e o cuarto, da Xeración das Vangardas: Donosiña (1920), de Xaime Quintanilla (; Entre dous abismos (1920), de Antón Vilar Ponte Ponte (1881-1936); A tola de Sobrán (1920), Francisco Porto Rey (1876-1941); María Rosa (1921), de Gonzalo López Abente (1878-1963) e Branca (1934), de Luís Manteiga ((1903-1949). O corpo do artigo está constituído pola análise destas obras e a reacción que provocaron nos sectores máis conservadores.
Źródło:
Itinerarios; 2014, 20; 71-88
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieobecna „książka białogłowskiego konceptu”. Kobiety, kanon i badania literatury dawnej
Autorzy:
Staniszewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636505.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Early Modern women’s literature, literacy of women in 17th century, canon and canon formation, methodology of literary history, teaching literary history, Anna Stanisławska
Opis:
The absent book “penned by one of the fairer sex”. Women, canon and the studies of early modern Polish literatureThe main goal of the paper is to focus on the image of the past suggested by the present state of the studies of early modern Polish literature and to propose a new and more inclusive approach to it. Using the debate on Western canon and its formation as well as the specific example of A Transaction, or an Account of the Entire Life as an Orphan, a memoir by a 17th century author, Anna Stanisławska, the author of the paper argues that what is believed now to be the canon of early modern Polish literature is rather a result of conscious decisions made by present scholars rather than an adequate representation of the past literature. The paper proposes answers to the following questions: What is lost from the image of the past as argued by the scholars when they fail to mention texts like the Transaction? How does the image of the cultural past change when one decides to acknowledge such texts? In Canon’s discourse. Fragments, the first part of the paper, the author relates briefly the debate on Western canon and its formation. He reminds that the different answers to the central question ‘what Western canon is and how it came to be’ translate to different sets of professional and political responsibilities associated with being a scholar. In Canons, syllabuses, reading material. What is ‘early modern Polish literature’?, which is the second part of the paper, the author tries to pinpoint texts which form the canon of early modern Polish literature. It consists of the texts that are actually taught at the faculties of Polish literature and are presented to their students as the early modern literature. The author analyses the curriculums of certain literary courses held in six Polish universities and finds ten recurring authors. He argues then that these authors, although respected, represent only one type of early modern Polish literature – written by the well-educated, Latin-speaking men. Consequently, the author proposes to broaden the perspective of literary studies by including in their focus such texts as the above mentioned Transaction. In Case study. Anna Stanisławska, women’s literacy and writing in the 17th century, the third part of the paper, he recapitulates briefly Stanisławska’s life and proceeds to show strong connection between Anna’s memoir and literary culture of her age (which can be seen in the way she employs topos humilitatis). He also points out that the appearance of such a text in the 17th century of all periods was no accident. During Stanisławska’s life, the number of schools dedicated solely to educating women in the Polish-Lithuanian Commonwealth was increasing. Although the literacy remained far below the level achieved in Western Europe, reading and writing became much more widespread among women. The author argues that leaving Stanisławska’s text out of the curriculum results also in failing to properly represent cultural shifts which came to pass in the 17th-century Poland. The author of the paper concludes that practicing literary history focused both on writers well-known as well as neglected like Stanisławska is a valid opportunity for a modern scholar. Not only does it enable them to create more complete narration about the past, but it also helps them grasp the consequences of the images of the past produced by their narration.
Źródło:
Terminus; 2014, 16, 2(31)
2084-3844
Pojawia się w:
Terminus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literary Field and the Question of Method – Revisited
Autorzy:
Gajdosova, Jaroslava
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138561.pdf
Data publikacji:
2008-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Field theory
Literary sociology
Literary history
Husserlian phenomenology
Collective identity
Collective memory
Critical sociology
Opis:
Field theory is one of the most efficient and influential analytical schemes in the critical sociology of Pierre Bourdieu, which he consistently developed in his model of literary field. The analytical reliability of the model derives from the way in which Bourdieu combines the structural category of “field” with the phenomenological categories of “doxa” and “habitus”. This article argues that Bourdieu’s selective application of the two phenomenological categories produces a static structural model of literary field where all processes are explained in causal and deterministic terms. The article further seeks to present an alternative reading of the same categories within a discursive model where the processes in literary field and the motivations of its agents are driven by field’s discourses rather than by its rigid structures.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2008, 4, 2; 83-105
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cebula i kapusta
Onion and Cabbage
Autorzy:
Genis, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467884.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Teoria literatury
Literatura rosyjska
Historia literatury
Postmodernizm
Literary theory
Russian literature
Literary history
Postmodernism
Opis:
Inspired by the structure of the titular vegetables – one having an essence after having been stripped of the outer layers, the other deprived of it – the article proposes a re-reading of Russian literature from the opposing perspectives of the “cabbage paradigm” and the “onion paradigm.” The former is located in the realm of soviet metaphysics, while the latter reverberates with deeper philosophical inspirations in which the meaning is produced by void and chaos. Both paradigms are used as distinct interpretative perspectives and illustrated with relevant literary examples.
Biorąc za punkt wyjścia budowę tytułowych warzyw, jednego posiadającego rdzeń widoczny po oderwaniu wierzchnich warstw, drugiego zaś pozbawionego go, niniejszy artykuł jest próbą ponownego odczytania literatury rosyjskiej za pomocą dwóch, przeciwstawnych perspektyw: paradygmatu kapusty i paradygmatu cebulu. Pierwszy paradgymat oparty jest na metafizyce sowieckiej, drugi zaś wyrasta z głębszych filozoficznych lektur, wedle których znaczenie kształtuje się poprzez pustkę i chaos. Oba paradygmaty użyte są jako odrębne perspektywy interpretacyjne i zilustrowane adekwatnymi przykładami literackimi.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2015, 31
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Faszination „Monk“: Richard Voß’ Novelle Der Mönch von Berchtesgaden (1891) in ihren Beziehungen zu Matthew Gregory Lewis’ Roman The Monk (1796) und Ambrose Bierce’ Erzählung The Monk and the Hangman’s Daughter (1892)
Fascination „Monk”: Richard Voss’s novella The Monk of Berchtesgaden (1891) in its relationship to Matthew Gregory Lewis’ novel The Monk (1796) and Ambrose Bierce’s tale The Monk and the Hangman’s Daughter (1892)
Autorzy:
Baumann, Christiane
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559970.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
Richard Voss
Matthew Gregory Lewis
Ambrose Bierce
naturalism
monk
literary history
Opis:
Bestselling author Richard Voss was one of the literary pioneers of naturalism in the German Empire. Until the 1880s he wrote numerous naturalistic works. Among those works there is the now forgotten tale Der Mönch von Berchtesgaden which had been translated into English by Ambrose Bierce. Bierce’s version The Monk and the Hangman’s Daughter became successful. The new punch line of the translation indicates that Bierce was familiar with Voss’s most important literary source: Matthew Gregory Lewis’s famous novel The Monk. The essay examines the so far unnoticed connection between those three texts and Lewis’s impact on the naturalistic period.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2019, 53; 5-25
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Representation of the Croatian National Revival and Romanticism in Croatian Literary Historiography
Autorzy:
Coha, Suzana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30148689.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Croatian literary historiography
periodisation of literature
Croatian National Revival
Romanticism
ntrinsic and extrinsic approaches to literary history
Opis:
The paper presents poetically and politically conditioned changes in the interpretationof the literature of the Croatian National Revival period as “Romantic”.It indicates that these phenomena should necessarily be viewed in mutual (inter)action. It states that the Croatian National Revival, as a period that is most frequently demarcated by the years 1835 and 1848–49 in the so-called general historiography, is a necessary framework for the periodisation and understanding of the history of Croatian literature too. This framework does not exclude the necessity of including the concept of Romanticism in the study of Croatian literature of this period, which was strongly influenced by Romantic trends. And consequently it is a stage in a longer period of manifestation of Romantic features in Croatian culture and literature of the 19th century.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2023, 25; 91-110
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
McLuhan. Inna historia literatury
McLuhan. Another Literary History
Autorzy:
Larek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/466883.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
McLuhan
Gutenberg
krytyka literacka
świadomość
niehermeneutyczny model historii literatury.
criticism
awareness
non-hermeneutic literary history
Opis:
Michał LarekDepartment of Modern Literature and Culture Institute of Polish Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland McLuhan. Another Literary History The author of the present article revisits McLuhan’s important, albeit rarely discussed, 1962 monograph The Gutenberg Galaxy. The Making of Typographic Man, in which the father of contemporary media studies manifests himself as a literary scholar, a historian of culture and a critic of the philosophical tradition of the West. Larek re-traces the scholar’s reflection upon the impact of the civilizational transformation triggered by the invention of print not only in terms of the “literary” consequences of the birth of the idea of mechanical reproduction, but – more importantly – in terms of the change in the self-awareness of the western man. The Gutenberg Galaxy is thus an “antibook” by means of which McLuhan plays with – and challenges – patterns of thinking formed as a result of the birth of the new medium, indicating that Gutenberg’s invention has degraded awareness subjugating it to the discipline of the social machinery, whose directives it automatically carries out. Gutenberg’s man is a creator whose most important text-generating tool is montage; yet, the above notwithstanding, the reader’s interaction with a printed page, which gave birth to new formulas of philosophical doubting, underlies the evolution of contemporary criticism. Thus oriented, McLuhan’s alternative literary history avoids interpretation: pragmatic and technologically inclined, such a history understands a text as a material entity, which impacts humankind in more ways than the hermeneutic tradition of literary scholarship would be ready to admit.Keywords: McLuhan, Gutenberg, criticism, awareness, non-hermeneutic literary history
Michał LarekZakład Literatury i Kultury Nowoczesnej Instytut Filologii PolskiejUniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu McLuhan. Another Literary HistoryThe author of the present article revisits McLuhan’s important, albeit rarely discussed, 1962 monograph The Gutenberg Galaxy. The Making of Typographic Man, in which the father of contemporary media studies manifests himself as a literary scholar, a historian of culture and a critic of the philosophical tradition of the West. Larek re-traces the scholar’s reflection upon the impact of the civilizational transformation triggered by the invention of print not only in terms of the “literary” consequences of the birth of the idea of mechanical reproduction, but – more importantly – in terms of the change in the self-awareness of the western man. The Gutenberg Galaxy is thus an “antibook” by means of which McLuhan plays with – and challenges – patterns of thinking formed as a result of the birth of the new medium, indicating that Gutenberg’s invention has degraded awareness subjugating it to the discipline of the social machinery, whose directives it automatically carries out. Gutenberg’s man is a creator whose most important text-generating tool is montage; yet, the above notwithstanding, the reader’s interaction with a printed page, which gave birth to new formulas of philosophical doubting, underlies the evolution of contemporary criticism. Thus oriented, McLuhan’s alternative literary history avoids interpretation: pragmatic and technologically inclined, such a history understands a text as a material entity, which impacts humankind in more ways than the hermeneutic tradition of literary scholarship would be ready to admit. Keywords: McLuhan, Gutenberg, criticism, awareness, non-hermeneutic literary history
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2017, 34
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wtedy przyjdzie ktoś i przerzuci przez Kłodnicę most z papieru”. Górny Śląsk jako mit i utopia w twórczości Horsta Bienka.
Upper Silesia as a Myth and Utopia in the Works of Horst Bienek
Autorzy:
Pietrek, Daniel Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467811.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Historia literatury
literatura niemiecka
literatura śląska
Horst Bienek
utopia
literary history
German literature
Silesian literature
Opis:
Daniel Juliusz PietrekInstitute of German Language and LettersFaculty of PhilologyThe University of OpolePoland Upper Silesia as a Myth and Utopia in the Works of Horst Bienek Abstract: Horst Bienek was  a very well known and influential personality in the literary circles in Germany. His works are also important for the history of Silesian literature because of his role in the intraGerman and German-Polish discourse about the homeland, history and identity. In the article the author presents poetical strategies and  methodology which Bienek  used while creating his mythic representations of Silesia and (at the same time) of himself.Keywords: literary history, German literature, Silesian literature, Horst Bienek, utopia
For an abstract in English, scroll down.Daniel Juliusz PietrekUniwersytet OpolskiWydział FilologicznyInstytut Filologii Germańskiej „Wtedy przyjdzie ktoś i przerzuci przez Kłodnicę most z papieru”.  Górny Śląsk jako mit i utopia w twórczości Horsta BienkaAbstrakt: Horst Bienek był osobą bardzo znaną, wpływową i niezwykle cenioną w środowisku literackim RFN. Jest też autorem szczególnie ważnym dla literatury śląskiej ze względu na jego rolę w wewnątrzniemieckim i niemiecko-polskim dyskursie o ojczyźnie, pamięci i tożsamości. W moim tekście pokazuję strategie poetologiczne i „metodykę”, którą posługiwał się gliwicki pisarz, tworząc swoje mityczne wyobrażenia o Śląsku i (co jest nierozerwalne w przypadku jego twórczości) równocześnie o sobie samym.Słowa kluczowe: historia literatury, literatura niemiecka, literatura śląska, Horst Bienek, utopia Upper Silesia as a Myth and Utopia in the works of Horst Bienek Abstract: Horst Bienek was  a very well known and influential personality in the literary circles in Germany. His works are also important for the history of Silesian literature because of his role in the intraGerman and German-Polish discourse about the homeland, history and identity. In the article the author presents poetical strategies and  methodology which Bienek  used while creating his mythic representations of Silesia and (at the same time) of himself.Keywords: literary history, German literature, Silesian literature, Horst Bienek, utopia
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 36
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
American romanticism as a literary-historical construction
Romantyzm amerykański jako konstrukt historycznoliteracki
Autorzy:
Wilczyński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361298.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
romantyzm
historia literatury
Stany Zjednoczone
wyobraźnia
przyroda
romanticism
literary history
United States of America
imagination
nature
Opis:
The paper focuses on the paradoxical absence of the term “romanticism” from the US literary-historical discourse in the 20th and 21st centuries. In the major histories of American literature that have been published since the 1950s “romanticism” is virtually missing, mentioned in passing only a few times in each comprehensive overview of the nineteenth-century US print culture. What makes the situation most unusual is the fact that romanticism definitely occupied a significant place in the evolution of American letters both in its variant described by Rene Wellek (transcendentalism, poetry of William Cullen Bryant, Whitman, and Dickinson), and in its “dark” variety represented by Poe, Hawthorne, Melville, and Richard Henry Dana, Sr.). The paper includes analyses of the early, abortive attempts to introduce romanticism in American culture in the second and third decades of the 19th century, as well as some of its later manifestations.
Chociaż badacze zgodnie przyjmują, że w historii literatury amerykańskiej romantyzm jako prąd ideowy i literacki zaistniał i odegrał nader istotną rolę, zarówno historycznoliterackie syntezy od połowy XX wieku do czasów współczesnych, jak i sami myśliciele i pisarze na ogół kojarzeni z amerykańskim romantyzmem konsekwentnie unikali tego terminu. Bywa on często zastępowany terminem „transcendentalizm”, obejmującym bostońskie środowisko R.W. Emersona, mimo iż skądinąd w opozycji do niego sytuowany jest „czarny romantyzm” E.A. Poego. Artykuł podejmuje problematykę skomplikowanej genezy i trudnych początków amerykańskiej formacji romantycznej od drugiej dekady XIX wieku, a także porusza kwestię zamknięcia romantyzmu w USA, która wydaje się szczególnie enigmatyczna. Tak czy inaczej, używane przez poetów i pisarzy romantycznych z oceanem pojęcia oraz dykcja, jak również ujawniane przez nich inspiracje, bezsprzecznie dowodzą powinowactw z romantykami europejskimi, w tym zwłaszcza W. Wordsworthem i S.T. Coleridge’m.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 83-90
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hugo Pratt and Milo Manara’s <i>Indian Summer</i>: An Italian “Source” for <i>The Scarlet Letter</i>
Autorzy:
Mariani, Giorgio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626045.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
The Scarlet Letter
Indian Summer
Hugo Pratt
Milo Manara
Nathaniel Hawthorne
Comparative Italian American Studies
Literary History
Opis:
Giorgio MarianiUniversità “Sapienza” di RomaItalyHugo Pratt’s and Milo Manara’s Indian Summer: An Italian “Source” for The Scarlet LetterThis paper examines the allusions of Milo Manara’s and Hugo Pratt’s graphic novel, Tutto ricominciò con un’estate indiana (Indian Summer), to Hawthorne’s novel The Scarlett Letter in a variety of ways. In particular, this paper argues that not only some of Pratt and Manara’s characters are very liberal, creative reinventions of Hawthorne’s figures-they might be seen as “spin-offs” of Hawthorne’s narrative-but in many ways Indian Summer is also thematically close to The Scarlet Letter.
Źródło:
Review of International American Studies; 2017, 10, 2
1991-2773
Pojawia się w:
Review of International American Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strategie dramatyzacji „Ulissesa” Jamesa Joyce’a
Dramatization Strategies in “Ulysses” by James Joyce
Autorzy:
Kozłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1450421.pdf
Data publikacji:
2020-07-15
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dramaturgy
comparative studies
Joyce
literary theory and history
Opis:
The article indicates that James Joyce stylizes his novel Ulysses for a drama, and gives a comprehensive analysis of some narrative techniques used in the work. Referring to the most important, narratologically-oriented studies of Ulysses, the author states that limiting the narrator's competences turns out to be the basic strategy for dramatizing the novel. This assertion  leads to the conclusion which  has been so far overlooked in the Polish and Anglophone criticism. Using the comparative method, the author draws attention to the specifically dramatic conventions of dialogue transposed into Ulysses. These are devices known from the works of eminent playwrights of modernity, especially Ibsen, Strindberg, Maeterlinck and Chekhov.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 16; 161-184
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kontynenty” (marzec 1961 – grudzień 1966)
“The Continents” (March 1961 – December 1966)
Autorzy:
Moczkodan, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311230.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Continents
second emigration
literary press - history
druga emigracja
prasa literacka - historia
Kontynenty
Opis:
W artykule zaprezentowano losy piątej mutacji pisma wydawanego przez londyńską grupę poetycka „Kontynenty”. Wskazano na trudności z jakimi borykał się ten miesięcznik (brak funduszy, konflikty i spory wewnątrz redakcji, krytyczny stosunek przedstawicieli starszego pokolenia emigrantów), jego programowo-tematyczną ewolucję uzależnioną w dużym stopniu od poglądów i zapatrywań kolejnych redaktorów naczelnych, oceny i sądy osób zainteresowanych „Kontynentami”, wreszcie okoliczności zaprzestania ich wydawania. W zakończeniu artykułu wskazano kilka charakterystycznych cech łączących wszystkie pięć mutacji pisma.
The article presents the fate of the fifth mutation of the magazine published by the London group of poets known as "The Continents". The author presents the problems with which this monthly magazine contended (the lack of funds, the arguments and internal conflicts within the editorial team, the critical attitude of the emigrants’ older generation), its programmatic/thematic evolution, largely dependent on the opinions and views of subsequent chief editors, the assessments and judgements of the people interested in "The Continents", as well as the circumstances of the cessation of the publication. The final section of the article points to some common characteristics which link all five mutations of the magazine.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 322-350
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Nieukerken Arent, van~, Perspektywiczność sacrum ; szkice o Norwidowskim romantyzmie, Fundacja „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”, Instytut badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Warszawa : Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, 2007, s. 395, indeks, summary, seria: Badania Polonistyczne za Granicą. t. 17
Autorzy:
Kudyba, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441076.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Norwid Cyprian (1821-1883)
Słowacki Juliusz (1809-1849)
Krasiński Zygmunt (1812-1859)
literary history
romanticism
Holy
sacred
epistemology
perspective
Opis:
Arent van Nieukerken od wielu lat uczestniczy w pracach polskiego środowiska norwidologicznego, jest autorem wielu cennych artykułów, i ogłoszonej obszernej rozprawy Perspektywiczność sacrum. Szkice o norwidowskim romantyzmie. (Warszawa 2007). We wstępie do niej natrafiamy na wyjaśnienie: „pojawiło się więc wyzwanie, żeby twórczość Norwida interpretować mniej anachronicznie. Należało w związku z tym po pierwsze ujmować immanentnie świat przedstawiony Norwidowskich utworów, rodzaj podmiotowości cechującej obracających się w nim protagonistów, wreszcie status autora, następnie zaś ów organizujący się wokół pewnej odmiany sacrum świat rozpatrywać w kontekście światoodczucia (polskiego) romantyzmu. Taki właśnie był rodowód niniejszej książki […]” (s.10). Sacrum perspektywiczne. Wydaje się, że kilka uwag wypada poświecić samemu tytułowi rozprawy. Pojawiają się w nim dwie kategorie – kluczowe dla podjętych w pracy decyzji metodologicznych. Od sposobu ich rozumienia uzależniony jest model podjętych analiz. Najpierw zatem „perspektywiczność”. Autor wyjaśnia, że pojęcie to zadomowione jest w epistemologii, a jego źródłem są pisma Friedricha Nietzschego (por. uwagi na s. 31-32) – nie tłumaczy jednak obszerniej filozoficznych kontekstów terminu wydobywanych w pracach poświęconych autorowi Wiedzy radosnej. Pojawia się w nich przede wszystkim problem nietzscheańskiego relatywizmu, a także opinia, że ów relatywizm ma charakter niedogmatyczny, tj. nie odrzuca pojęcia prawdy, akcentując fakt, że nie jesteśmy w stanie poznać jej w sposób absolutny, a każda ludzka próba jej zrozumienia jest nieuchronnie „perspektywiczna”, tzn. pozostaje uwikłana w konteksty. Nie posiadając ostatecznej perspektywy poznawczej, skazani jesteśmy na porównywanie rozmaitych perspektyw ze sobą, tylko w taki sposób jesteśmy bowiem w stanie uwolnić się od poznania stereotypowego, od pokusy absolutyzacji jednego z punktów widzenia, osiągając coraz głębszy wgląd w rzeczywistość. Wiele wskazuje na to, że właśnie tak rozumie perspektywiczność autor omawianej rozprawy. Odnoszę nawet wrażenie, że omijając zagadnienie relatywności poznania, akcentuje przede wszystkim napięcie pomiędzy poznaniem świadomym siebie i siebie nieświadomym, zamkniętym i otwartym-pytającym, stereotypowym i „perspektywicznym”. Tytułowa formuła Perspektywiczność sacrum ma, w moim przekonaniu, charakter eliptyczny. Tok rozważań przyjętych w rozprawie (konsekwentnie eksponujący wątki teoriopoznawcze) pozwala przypuszczać, że chodzi autorowi właśnie o perspektywiczność postrzegania sacrum. Chodzi w dysertacji – tak myślę – o ukazanie, na ile wpisane w utwory Norwida modele poznawania transcendencji różnią się od postrzegania nieperspektywicznego i jaką wizję człowieka i jego egzystencji implikują. Ostatnie spośród wskazanych pytań można by sformułować odwołując się do kategorii heideggerowskich: kim jest byt, którego istotą jest rozumienie perspektywiczne? Nie tylko myśl Heideggera, ale i sposób jej prowadzenia stanowią ważne, choć nie zawsze wyraźnie przywoływane tło podejmowanych w książce rozważań. A sposób rozumienia kategorii sacrum? Jej korzenie tkwią w pracach o nachyleniu kulturoznawczym, uchwytujących transkulturowe cechy doświadczeń religijnych – ich komponentów „podmiotowych” i „przedmiotowych”. Nowoczesną definicję sacrum zawdzięczmy Rogerowi Caillois i jego książce pt. Człowiek i sacrum. Szczególny impet nadał temu terminowi Mircea Eliade. To właśnie dzięki niemu stał się on dobrem wspólnym całej humanistyki, w tym – literaturoznawstwa (w Polsce kategorię tę spopularyzowała tzw. „lubelska szkoła” badań sakrologicznych, której założycielem był Stefan Sawicki). Czy w omawianej rozprawie ma ona jednak takie samo znaczenie, jak w pracach filozofów religii i polskich badaniach literackich? Wydaje się, że nie. Autor nie określa sposobu jej rozumienia, przyjętego w podjętych przez siebie analizach. Ponieważ jednak semantyka pojęcia nieuchronnie obecna jest w nich w sposób implicytny, można pokusić się o próbę wyśledzenia intencji badacza. Brak w rozprawie odniesień do prac religioznawczych, pojawiają się natomiast wyraźne odniesienia do teorii poznania. Pozwala to mniemać, że sacrum jest w pracy dra Nieukerkena uwikłane przede wszystkim w kontekst filozofii, jawi się jako korelat procesów poznawczych, a nie jako komponent religijnego doświadczenia (racjonalizowanego niekiedy w skomplikowanych systemach teologicznych). Jego synonimami są w pracy właśnie kategorie filozoficzne – jak Transcendencja czy Absolut. Nie oznacza to oczywiście, że nie pojawia się w dysertacji kategoria egzystencji. Jest wręcz przeciwnie, wydaje się ona kluczowa. Pojmowana jest jednak – jeśli dobrze odczytuję intencje autora – po heideggerowsku, jako realizacja procesu rozumienia. We wprowadzeniu czytamy: „Rozwiązując sakralną zagadkę swojego bytu poprzez objawienie sakralnej istoty świata, człowiek ujmuje siebie jako istotę pytającą – pyta zaś o istotę bytu pytającego o egzystencję «kapłana bezwiednego i niedojrzałego»” (s. 13). Zasadniczym metodologicznym zapleczem badań dra Nieukerkena jest historia idei. Jeśli dobrze rozumiem zamysł autora, chodzi mu o pokazanie sporu Norwida z jego własną współczesnością – o koncepcję człowieka i jego losu. Ściślej rzecz ujmując – o to, w jaki sposób można bronić transcendentnych podstaw osobowości wobec roszczeń tych spośród nowoczesnych prądów kulturowych, które programowo wykluczają z pola widzenia perspektywę sakralną. W rozległej, trudnej już dziś do ogarnięcia literaturze przedmiotu Norwidową linię obrony przedstawiano dotąd m.in. na tle dziewiętnastowiecznych i współczesnych nurtów teologicznych, wskazywano także na związki koncepcji poety z dawnym i nowoczesnym personalizmem. Omijając najbliższe „środowisko interpretacyjne” badań nad Norwidem, autor rozprawy sytuuje twórczość poety w pobliżu wybranych elementów myśli nietzscheańskiej (i jej ponowoczesnych interpretacji) – a także pośród tych spośród odgłosów współczesnej teologii, które bywają inspirowane aparatem pojęciowym Martina Heideggera (myślę m.in. o poglądach Paula Tillicha, choć jego nazwisko nie pojawia się w rozprawie). Wydaje się, w każdym razie, że podjętej w rozprawie decyzji o rezygnacji z dość klarownego układu odniesienia, jakim jest dorobek norwidologii, towarzyszy także decyzja o „zaszyfrowaniu” kontekstu filozoficznego. Czytelnik odnosi wrażenie, że idea, której obecność próbuje się wytropić w pismach poety, jest co prawda inspirowana pismami filozofów, jawi się jednak przed nami w kształcie tak dalece przetworzonym, że skłonni jesteśmy uznać, iż jej twórcą jest przede wszystkim autor rozprawy. Mamy zatem w książce do czynienia z rozmaitymi mechanizmami autonomizacji dyskursu badawczego z myślą żarliwą, monologową, dyktowaną pasją i właśnie dlatego przechodzącą pospiesznie obok kontekstów ułatwiających jej zrozumienie, ledwo napomykającą o swoich źródłach, rozpędzoną, niepowstrzymaną, przekraczającą granice rozdziałów, aneksową, nieustannie podróżującą, nie tylko dyskursywną, ale i ekskursywną (słusznie rozmaite fragmenty autor nazywa ekskursami). Jej autor nieustannie w zaskakujący sposób przemieszcza się od analiz konkretnych tekstów i fraz do ogólniejszych refleksji – odnosząc pierwsze do drugich, aby się wzajemnie oświetlały. Ciągle także przenosi uwagę z jednego zjawiska na drugie, z fragmentu tekstu na fragment kontekstu, z pewnych ogólnych rozważań nad poznaniem i egzystencją na szczegółowe uwagi dotyczące jednego drobnego fragmentu literackiego dzieła. Nie tylko zatem utrudnia czy nawet – w pewnych momentach – uniemożliwia dialog, ale i stawia czytelnika w niełatwej sytuacji poznawczego fiaska. Zostawiając go daleko za sobą, zmusza do wędrówki mozolnej, bo oświetlanej jedynie ciemnym blaskiem przekonania, że każda próba re-konstrucji jego poglądów musi być próbą autentyczną – to znaczy: nieudaną i nieudolną. Perspektywy uchylenia się od obowiązku zreferowania myśli autora wydają się niezwykle atrakcyjne… Niech będzie mi wolno jednak choć w niewielkim stopniu do niej nawiązać. Z rozmaitych fraz powracających w autorskim dyskursie, z czegoś, co chciałoby się nazwać „problemowymi leitmotivami” wyłania się – tak mi się wydaje – dynamiczna wizja ludzkiego bycia-w-świecie, wizja człowieka przemienianego i przemieniającego (się). Początkiem przemiany jest praca (samo)świadomości. Czas deprywacji jest czasem przygotowującym pytania o sens stereotypowego świata. Stając się kimś pytającym, stajemy się „osobą”, zatem kimś otwartym na nowy projekt bycia, otwartym na objawienie, które jest wówczas w stanie – pośród najbardziej codziennych spraw i rzeczy – rzeczywiście się zrealizować. Objawienie to przemienia zarówno podmiot, jak i postrzegany przezeń świat. Podmiot odkrywa swe zapośredniczenie w Bogu – „rozpoznając i aktualizując swoje istotowe podobieństwo do Chrystusa” (s. 13). Świat, który teraz widzi, jego czas i jego przestrzeń – modelowane są przez ów źródłowy fakt immanentyzacji transcendencji (s. 14). Zdaję sobie sprawę z nieuchronnej niepełności – schematyczności i uproszczonego charakteru powyższych uwag, chodzi mi jedynie o to, by podkreślić, że interpretacyjnym horyzontem dokonywanej przez badacza lektury Norwida jest właśnie taka koncepcja ludzkiego bytowania – to na jej obecność w pismach poety wskazuje interpretator. Ona również, zdaniem autora rozprawy, decyduje o osobności pisarza na mapie polskiego i europejskiego romantyzmu. W kolejnych rozdziałach dysertacji, odwołując się do wybranych utworów autora Vade-mecum, Arent van Nieukerken odsłania rozmaite aspekty nakreślonej wyżej wizji ludzkiego bycia-w-świecie. W rozdziale pierwszym nowela „Stygmat” okazuje się utworem ukazującym perspektywiczność jako ideę rezultatywną wszelkiego poznania, a wiersz Toast-fantazja – „unaocznia samą perspektywiczność każdej konkretnej niepowtarzalnej sytuacji, wyznaczając jej granice, a jednocześnie otwierając jej przestrzeń na to, co jest ze swojej istoty ponad wszelką perspektywę […]” (s. 39). Człowiek zaś ujawnia przesłanie, iż „dzięki wcieleniu transcendentnego pierwowzoru każda partykularna egzystencja ma szansę […], by się uświęcić (s. 45). Niewielki rozdział drugi poświęcony jest Quidamowi, autor szczególną uwagę zwraca na mechanizmy społecznej alienacji i „uanonimowienia”, a zarazem na skłonność Norwida, by właśnie one mogły stać się symbolem ludzkiej przemiany i swoistego „uchrystusowienia” bohatera. Obszerny rozdział trzeci to pasjonująca analiza Assunty. Szkoda, że badacz nie odwołał się do prac innych niż rozprawa Arcimowicza. Myślę zwłaszcza o artykule Krzysztofa Trybusia pt. Assunta jako poemat metafizyczny. O metafizyczność chodzi bowiem też autorowi rozprawy. Poemat jest przezeń czytany jako metafizyczna podróż poznawcza: „Narracja i organizacja świata przedstawionego utworu są podporządkowane spojrzeniu autora, który chce udowodnić (unaocznić), że świat ludzkich konwencji [...] i «prawd realnych» [...] jest tylko jedną, i w dodatku nie najbardziej istotną stroną rzeczywistości. Rzeczywistość jest bowiem brzemienna cudownością” (s. 95). Odkrywając ją[,] protagonista osiąga płaszczyznę „jedności i równoczesności różnorodnych perspektyw w perspektywie perspektyw, która dla mnie (dla protagonisty) nie przestaje być perspektywą” (s. 124-125). Rozdziały czwarty i piąty mają charakter porównawczy. W pierwszym z nich historiozoficzne poglądy Norwida konfrontowane są z myślą Augusta Cieszkowskiego. Drugi to swoista mozaika kontekstów i odniesień. Norwid pojawia się tu jako partner dialogu z Teofilem Lenartowiczem, Adamem Mickiewiczem, Zygmuntem Krasińskim, Bohdanem Zaleskim i pismami Seweryna Goszczyńskiego. Płaszczyznami/tematami rozmowy okazują się zagadnienia mitu miasta i wsi, toposu wygnańca, obrazu nowoczesnej cywilizacji i postępu oraz dziejowej misji Słowian. Choć i w tym rozdziale nie brak ciekawych konceptów badawczych, rozmaitość odniesień z pewnością mocno utrudniła analityczną rzetelność. Właśnie osobliwość odniesień stanowi jednak ważny walor rozprawy. Była dotąd mowa o filozoficznym uwikłaniu podstawowych narzędzi badawczych, spożytkowanych w dysertacji, bywa jednak w niej i tak, że autor zestawia rekonstruowaną, wydobywaną z literackiego tekstu myśl Norwida z poglądami konkretnego filozofa. Myślę zwłaszcza o ważnym, pobudzającym do myślenia aneksie do rozdziału drugiego. W rozważaniach nad Assuntą pojawia się m.in. interesująca kategoria „konkretu-symbolu” – w aneksie, autor przekonuje, że „przypomina [ona] pod pewnymi względami utworzone przez Jaspersa pojęcie «szyfr»” (s. 217). Nieco wcześniej zaś porywająco analizuje zagadnienie symbolizmu Norwida i Baudelaire’a, ukazując, w jaki sposób Norwidowy konkret-symbol przeciwstawia się wizji świata, artysty i sztuki – wpisanej w kategorię Baudelairowskiego symbolu (myślę o uwagach na s. 163-175). W innym miejscu zostawia obok siebie obrazy Chrystusa – te kreślone w twórczości autora Assunty i te, które kreuje w swoich utworach Alfred de Vigny (s. 213-214). Myślę, że istnieje pewna wspólna nić łącząca te i inne komparatystyczne analizy poczynione w rozprawie. Za każdym razem ich efektem jest usytuowanie Norwida blisko naszej współczesności. Wydaje się – była o tym mowa – że nie mamy tu do czynienia z przypadkowością, lecz konsekwentną realizacją drobiazgowo opracowanego projektu. Na okładce książki pojawia się zdanie, że interpretacje Arenta van Nieukerkena prowadzą nas „od wielkich pytań europejskiego romantyzmu do fundamentalnych pytań współczesności”. Myślę że wektor analiz podjętych w dysertacji skierowany jest w stronę przeciwną – od współczesności ku romantyzmowi. Sądzę, że swoją świeżość interpretacyjną rozprawa zawdzięcza właśnie temu, że fundamentalne pytania współczesności (o podmiot, przedmiot, naturę poznania itp.) zadano tu twórczości dawniejszej, pokazując, iż w istocie wciąż należy ona nie tylko do romantycznej, ale i do naszej teraźniejszości.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 1(1); 123-128
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Under which King, Bezonian? Literary Studies between Hermeneutics and Quantification
Którego króla, ignorancie? Badania literackie pomiędzy hermeneutyką a kwantyfikacją
Autorzy:
Moretti, Franco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912390.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
quantitative literary history
hermeneutic tradition
comparative literature
research paradigms
ilościowa historia literatury
tradycja hermeneutyczna
literatura porównawcza
paradygmaty badawcze
Opis:
What is the relationship between the quantitative literary history of the past twenty years and the older hermeneutic tradition? Answers have typically been of two kinds: for many in the interpretive camp, the two approaches are incompatible, and the newer one has little or no critical value; for most quantitative researchers, they are instead perfectly compatible, and in fact complementary. Here, I will propose a thirdpossibility, that will emerge step by step from a comparison of how the two strategies work. How they work, literally; in the conviction that practices – what we learn to do by doing, by professional habit, and often without being fully aware of what we are doing – have frequently larger theoretical implications than theoretical statements themselves. In other words: understanding what a research paradigm does, ratherthan what it declares it wants to do. This is the plan.
Jaka jest relacja między ilościową historią literatury ostatnich dwudziestu lat a starszą tradycją hermeneutyczną? Odpowiedzi na to pytanie wydają się dwojakie: dla wielu przedstawicieli obozu interpretacyjnego, nie da się pogodzić tych dwóch podejść, a nowsze podejście ma bardzo małą wartość krytyczną jeśli w ogóle można mówić o wartości w tym wypadku. Z kolei dla większości badaczy ilościowychsą one całkowicie zgodne i w zasadzie wzajemnie się uzupełniają. W niniejszym tekście przedstawię trzecią możliwość, która krok po kroku wyprowadzona zostanie z porównania sposobu funkcjonowania obydwu strategii. Mam tu na myśli dosłownie sposób funkcjonowania; oparty na przekonaniu, że praktyki – czyli to,czego uczymy się poprzez wykonywanie, z zawodowego przyzwyczajenia i często bez pełnej świadomości tego, co robimy – często mają większe implikacje teoretyczne niż same stwierdzenia teoretyczne. Innymi słowy: ważniejsze jest zrozumienie tego, jak funkcjonuje paradygmat badawczy, niż określenie tego, jak powinien on funkcjonować. Taki jest plan niniejszego artykułu.
Źródło:
Porównania; 2020, 26, 1; 315-328
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O povijesno-književnim (re)konstrukcijama Matoša
About the [Re]Constructions of Matoš in Histories of Literature
Autorzy:
Škvorc, Boris
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635663.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Antun Gustav Matoš
narration
nation
history and story
ideologemes and mythologemes
philological level of analytical process
reconstruction and deconstruction in reading literary history
Opis:
This article deals with the constructions of „Matoš” in Croatian histories of literature. Central for the study is Alum Munslow’s thesis that history cannot be „non-narrative”. In that respect the relationship between hi/story and narrative genre is studied on examples of how the „character” of Antun Gustav Matoš, one of the most famous Croatian writers from the beginning of twentieth century, is both perceived and constructed in historical narrative and in philological context that is discursively circled by the narrative.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2014, 7
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From tragedy to triumph: a critique of selected poems in Idris Amali’s Generals without War
Von der Tragödie zum Triumph: eine Kritik ausgewählter Gedichte Generals without War von Idris Amali
Od tragedii do triumfu: krytyka wybranych wierszy Generals without War Idrisa Amaliego
Autorzy:
Lar, Isaac Barko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28310031.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
dictatorship and maladministration
Idris Amali
Generals without War
Nigerian literary history
Nigeryjska historia literatury
dyktatura
Nigerianische Literaturgeschichte
Diktatur und Missstände
Opis:
This critical analysis tagged From Tragedy to Triumph: A Critique of selected Poems in Idris Amali’s “Generals without War” is best understood in the context of Nigerian literary history. Barely five years after independence from Britain, a few soldiers from the Nigerian army headed by Major Chukwuma Nzeogwu staged the January 15, 1966 coup. Since then, it was a tale of one military regime toppling the other. The democratic government of President Shehu Shagari was inaugurated on October 1, 1989 only for General Muhamadu Buhari to displace him in the December 31, 1983 military putsch. General Babangida toppled Buhari and later conducted an election in 1993. Moshood Abiola won a landslide victory, but Babangida aborted the process and installed the puppet civilian regime of Ernest Shonekan. General Sani Abacha displaced him after three months and later died in June 1998. General Abdulsalam became the new ruler and purposefully restored democratic rule in October 1999. On the whole, each military regime that displaced its predecessor claimed a “Messianic” role of coming to salvage the nation from ruin, restoring order and setting Nigeria on the right course of economic prosperity, peace and progress. Yet with a few notable exceptions, most of the military regimes plundered the nation, were despotic, lacking in discipline, and entrenched a culture of impunity that is at the centre of corruption in Nigeria today. Thus, the military liberators proved to be an affectation of who they actually claimed to be. It is in this context of dictatorship and maladministration that Idris Amali’s poems were written.
Do zrozumienia przedmiotu niniejszej analizy krytycznej konieczny jest kontekst historii literatury nigeryjskiej. Zaledwie pięć lat po uzyskaniu niepodległości po panowaniu Wielkiej Brytanii, żołnierze dokonali zamachu stanu 15 stycznia 1966 roku. Od tego czasu historia to opowieść o jednym reżimie wojskowym obalającym drugi. Demokratyczny rząd prezydenta Shehu Shagari został powołany 1 października 1989 roku, a generał Muhamadu Buhari zastąpił go w wyniku wojskowego puczu z 31 grudnia 1983 roku. Generał Babangida obalił Buhariego, a następnie przeprowadził wybory w 1993 roku. Moshood Abiola odniósł w nich zwycięstwo, ale Babangida przerwał proces zmian i wprowadził marionetkowy cywilny reżim Ernesta Shonekana. Generał Sani Abacha wyparł go po trzech miesiącach, a następnie zmarł w czerwcu 1998 roku. Nowym władcą został generał Abdulsalam, który celowo przywrócił rządy demokratyczne w październiku 1999 roku. Ogólnie rzecz biorąc, każdy reżim wojskowy, który wyparł swojego poprzednika, rościł sobie prawo do “mesjańskiej” roli polegającej na uratowaniu narodu z ruiny, przywróceniu porządku i skierowaniu Nigerii na właściwy kurs dobrobytu gospodarczego, pokoju i postępu. Jednak, poza kilkoma godnymi uwagi wyjątkami, większość reżimów wojskowych plądrowała naród, była despotyczna, pozbawiona dyscypliny i zakorzeniła kulturę bezkarności, która leży u podstaw dzisiejszej korupcji w Nigerii. Wojskowi wyzwoliciele okazali się być zaprzeczali temu, co głosili. W kontekście dyktatury i złego administrowania powstały wiersze Idrisa Amali, satyrycznie opisujące rządy wojskowe w konkretnych wierszach poddanych analizie.
Diese kritische Analyse der ausgewählten Gedichte von Idris Amali ist ohne die Kenntnis des Kontextes der nigerianischen Literaturgeschichte kaum zu verstehen. Fünf Jahre nach der Erlangung der Unabhängigkeit von Großbritannien inszenierten einige Soldaten der nigerianischen Armee unter der Führung von Major Chukwuma Nzeogwu den Staatsstreich vom 15. Januar 1966. Seitdem stürzte ein Militärregime das andere. Die demokratische Regierung vom Präsidenten Shehu Shagari wurde am 1. Oktober 1989 eingesetzt, bis General Muhamadu Buhari sie am 31. Dezember 1983 durch einen Militärputsch ablöste. General Babangida stürzte Buhari und führte 1993 Neuwahlen durch. Moshood Abiola errang einen erdrutschartigen Sieg, aber Babangida brach den Prozess ab und setzte die zivile Marionettenregierung von Ernest Shonekan ein. General Sani Abacha löste ihn nach drei Monaten ab und starb später im Juni 1998. General Abdulsalam wurde der neue Machthaber und stellte im Oktober 1999 zielstrebig die demokratische Herrschaft wieder her. Im Großen und Ganzen nahm jedes Militärregime, das seinen Vorgänger ablöste, eine „messianische“ Rolle für sich in Anspruch, um das Volk vor dem Ruin zu retten, die Ordnung wiederherzustellen und Nigeria auf den richtigen Weg zu wirtschaftlichem Wohlstand, Frieden und Fortschritt zu führen. Doch von einigen wenigen Ausnahmen abgesehen, plünderten die meisten Militärregime das Land aus, waren despotisch, disziplinlos und führten eine Kultur der Straflosigkeit ein, die eine Grundlage für die heutige Korruption in Nigeria war. So erwiesen sich die militärischen Befreier als eine Verstellung dessen, was sie eigentlich vorgaben. In diesem Kontext von Diktatur und Misswirtschaft entstanden die Gedichte von Idris Amali.
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2021, 6; 101-116
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 123

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies