Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Lesser Poland" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Węgrzy w Małopolsce w X-XII wieku w świetle źródeł toponomastycznych i archeologicznych
The Hungarians in Małopolska in the 10th-12th centuries in the light of topon ymic and archaeological sources
Autorzy:
Florek, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407583.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hungarians
Lesser Poland
Early Middle Ages
Opis:
This article deals with the interpretation of toponyms and archaeological materials from early medieval Lesser Poland that may be associated with the Hungarians or the Khazar Kabars. So far, they have most often been interpreted as traces of invasions by Hungarians – nomads (single monuments) or the operations of watchtowers they established to control the passes through the Carpathians and subjugated the local Slavic population (the so-called Old Magyar cemetery in Przemyśl) in the late 9th and1st half of the 10th century. It could have been related to their participation in the armed squads of the Piasts or the Rurikiviks, the activities of Hungarian merchants or prisoner-of-war settlements. The dating and interpreting the so-called Old Magyar cemetery in Przemyśl remains an open issue until it is fully developed and the results published.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2023, 64; 169-196
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina jako problem, rodzina jako rozwiązanie
Autorzy:
Miś, Lucjan
Dąbrowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679337.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
family, values, foster families, supervision, Lesser Poland
Opis:
Family as a problem, family as a solutionSurveys show a high degree of satisfaction with marital relationship and relationship between parents and children in Polish families. Family is invariably located on the top of the hierarchy of values for the Poles. They assess family policy of the state at less than a sufficient  grade. The authors analyze social work with foster families in Myślenice and support for social workers working with families in Krakow. They are new forms of direct or indirect support for problem families. The assistance is now possible thanks to new laws on foster care and supervision for social workers.
Źródło:
Zeszyty Pracy Socjalnej; 2014, 19, 4
2449-6138
Pojawia się w:
Zeszyty Pracy Socjalnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzysy demograficzne w Małopolsce w końcu XVII i pierwszej połowie XVIII wieku. Zarys problematyki
Demographic Crises in Lesser Poland at the End of 17th and in the First Half of the 18th Centuries. An Outline
Autorzy:
Miodunka, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367644.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
demographic crisis
famine
Lesser Poland (Polish: Małopolska)
births
Opis:
The article deals with demographic questions on the basis of baptism (birth) registers from eleven parishes situated in various parts of Southern Lesser Poland. A special attention has been paid to the periods when in all the analysed parishes there was a sharp and substantial decrease in births. Thus, two major crises (1714–1715 and 1735–1736) and a few milder ones (1675, 1691, 1694, 1699–1700, 1709–1710, 1732 and 1746) have been identified. A detailed quarterly observation of fecundations during the selected three crises (the first half of the 1690s, 1714–1715, and 1736–1736) juxtaposed with the quarterly prices of rye, oats, buckwheat, and peas from Cracow and Warsaw prove that they were food crises. It has been confirmed by narrative sources, which mention a severe famine in 1714–1715 and 1736–1736. Those years of famine coincided with the years when the quantity of corn sent to Gdańsk was at the lowest level in the first half of the 18th century.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 4; 7-37
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osadnictwo kultury mierzanowickiej na stanowisku 2 w Zagórzu, pow. wielicki, woj. małopolskie
Settlement of the Mierzanowice culture in Zagórze, site 2, Wieliczka District, Małopolskie Voivodeship
Autorzy:
Jarosz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896903.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Early Bronze Age
grave
Mierzanowice culture
Lesser Poland
Opis:
The paper presents an analysis of the Mierzanowice Culture settlement at the multicultural site 2 in Zagórze. A sepulchral feature with grave goods was discovered there (no. 3122), as well as 20 pottery fragments found in secondary context (in features, cultural layers and natural layers). The sepulchral feature did not contain a skeleton, and the grave goods included a fragment of a copper object and two flint arrowheads found in the central part of the pit. Although the grave cannot be dated precisely on the basis of the grave goods, loose pottery fragments discovered at the site are chronologically attributable to the classical and the late phase of the Mierzanowice culture.
Źródło:
Raport; 2017, 12; 25-32
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grave of the Corded Ware culture from site 2 in Aleksandrowice, Kraków District
Autorzy:
Peschel, Kamila
Włodarczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52495238.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Eneolithic
Corded Ware culture
Lesser Poland
funeral rite
Opis:
Graves from the Final Eneolithic period are very common in the loess uplands of western Lesser Poland (Małopolska). Their predominant form is a catacomb construction, related to the Kraków-Sandomierz group of the Corded Ware culture. A grave from Aleksandrowice, Kraków district, belongs to a smaller group of features known from the western border of this region. The grave goods are comprised of a stone battle-axe and a long blade knife, and the bones of the burial have not survived due to unfavourable soil conditions. The grave construction and the type of furnishing allow us to suppose that the grave was originally covered with a barrow. The faceted stone battle-axe with western stylistic connotations (Bohemia, Central Germany) is a unique find. It is the first find of this type in the western part of Lesser Poland. Based on the nature of the finds, the grave can be dated to around 2700–2500 BC, which means to the younger stage of the “barrow phase” of the Corded Ware culture.
Źródło:
Folia Quaternaria; 2020, 88; 79-92
0015-573X
2199-5915
Pojawia się w:
Folia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruiny zamków Małopolski – ochrona i udostępnianie
Castle ruins in Lesser Poland – protection and accessibility
Autorzy:
Janczykowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218650.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Małopolska
zamki
ruiny
zabezpieczanie
Lesser Poland
castles
ruins
preservation
Opis:
Zainteresowanie ruinami zamków w Polsce i na świecie stale rośnie. Niewątpliwie ta grupa zabytków oprócz wartości historycznych, artystycznych i naukowych posiada najbardziej niewymierne, ale jednocześnie najbardziej istotne dla zwiedzających wartości emocjonalne. Jednocześnie pojawiają się problemy z kategoryzacją, a zatem również z określeniem zasobu. Które ruiny zamków spełniają kryterium „ruiny historycznej”, zatem powstałej w wieloletnim, niejako „naturalnym” procesie niszczenia? Obecnie przyjmuje się dla całej Polski liczbę ok. 120–200 ruin zamków, w samym województwie małopolskim 22. Wprawdzie zainteresowanie już nie odbudową, ale utrwalaniem ruin zamków pojawiło się w Polsce już w drugiej połowie XIX w., jednak intensyfikacja tego zjawiska nastąpiła po II wojnie światowej. Pionierską w skali kraju była konserwacja ruin małopolskiego zamku Lipowiec w latach 1959–70. Roboty budowlane poprzedzone były pełnym zakresem badań: historycznych, archeologicznych, architektonicznych i konserwatorskich. Wypracowane tam zasady działań utrwalających ruiny, ograniczające do koniecznego minimum współczesną ingerencję w zabezpieczany zabytek stosowano wówczas przy konserwacji wielu ruin zamków. W wyniku zmian sytuacji politycznej i ekonomicznej w Polsce lat dziewięćdziesiątych, w szczególności wskutek odzyskania praw przez prywatnych właścicieli, pojawiło się nowe zjawisko: fantazyjna, w minimalnym stopniu oparta na badaniach, rekonstrukcja ruin zamku. W Małopolsce pierwszym przykładem takich działań był zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce. Z uwagi na brak dawnych opisów czy rysunków zamku (był on już opuszczony i zrujnowany na początku XVII w.), do 2004 r. pojawiła się tu klasyczna „kreacja konserwatorska”, wzbogacona wprowadzeniem zamiast dachu jednego z budynków lądowiska dla śmigłowca właściciela. Podobnych realizacji tego typu w skali całego kraju pojawiło się wiele, przykładowo Korzkiew, Bobolice, Tykocin, tzw. „Zamek Przemysła” w Poznaniu i wiele innych. Wszystkie mają podobne cechy: wskutek braku danych o pierwotnym wyglądzie są niemal w pełni kreacjami architektonicznymi nawiązującymi jedynie do formy zamku. Dla uporządkowania kwestii doktrynalnych Polski Komitet Narodowy ICOMOS po kilku konferencjach poświęconych tej problematyce sformułował i przyjął na Walnym Zgromadzeniu w Warszawie w dniu 4 grudnia 2012 r. Kartę Ochrony Historycznych Ruin. W oparciu o sprecyzowane w tym dokumencie zasady prowadzone są obecnie prace zabezpieczające ruiny wielu zamków. W artykule szczegółowo przedstawiono uwarunkowania i zakres prowadzonych obecnie prac w dwóch ruinach małopolskich zamków: Tenczyn i Rabsztyn, krótko prezentując również działania w zamkach w Rytrrze, Muszynie, Dobczycach i in. Przedstawione przykłady dowodzą, że zainteresowanie tą grupą zabytków ciągle wzrasta, a efekty prowadzonej w prawidłowy sposób ich konserwacji są coraz bardziej widoczne.
The interest in castle ruins in Poland and the world is constantly increasing. Besides historic, artistic and scientific value, this group of monuments undoubtedly possesses the most intangible, yet the most essential for visitors, emotional value. At the same time, there emerge problems with categorisation, and thus determining the heritage. Which castle ruins fulfil the criterion of “historic ruins”, i.e. created in the course of years long, somewhat “natural” deterioration process? Currently it is assumed that there are app. 120–200 castle ruins in Poland, with 22 in the Lesser Poland Voivodeship. Although interest in not rebuilding but preserving castle ruins appeared in Poland already in the second half of the 19th century, the phenomenon intensified after World War II. The conservation of the ruined castle in Lipowiec, in Lesser Poland, in the years 1959–70 was pioneer work on the national scale. Building work was preceded by a full range of historic, archaeological, architectonic and conservation research. The principles for treatment preserving ruins worked out there, limiting the modern interference into the preserved monument to the absolute minimum, were then applied in conservation of numerous castle ruins. As a result of political and economic transformation in Poland in the 1990s, and particularly because private owners regained their property right, there appeared a new phenomenon: fanciful reconstructions of castle ruins, only minimally based on research. In Lesser Poland the first example of such an approach was the Tropsztyn castle in Wytrzyszczka. Because of the lack of old descriptions or sketches of the castle (it had already been abandoned and ruined at the beginning of the 17th c.), in 2004 it was replaced with a classical “conservation creation” with a helipad for the owner’s chopper mounted on the roof of one of the buildings. There are many similar realisations in the whole country, for instance in Korzkiew, Bobolice, Tykocin, the so called ‘Przemysł Castle” in Poznan and many more. All of those share similar features: because of the lack of data about their original appearance, they are almost entirely architectonic creations merely alluding to the form of a castle. In order to clarify the doctrinal matters, after a few conferences dedicated to that issue, the Polish National Committee of ICOMOS formulated and approved the Charter of Historical Ruins’ Protection at the General Meeting in Warszawa on December 4, 2012. On the basis of principles specified in this document work is currently carried out to preserve ruins of numerous castles. This article presents in detail conditions and the range of currently conducted work in two ruins of castles in Lesser Poland: Tenczyn and Rabsztyn, also briefly presenting work in the castles in Rytro, Muszyna, Dobczyce and other. The presented examples prove that the interest in this group of historical objects is still growing, and effects of their conservation carried out in a proper way are ever more visible.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 54; 92-110
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza mineralogiczno-petrograficzna i technologiczna fragmentów naczyń ceramicznych kultury ceramiki wstęgowej rytej ze stanowiska Zagórze 2, gm. Niepołomice
Mineralogical, petrographic and technological analyses of fragments of ceramic vessels of the Linear Band Pottery Culture from Zagórze site 2, Niepołomice commune
Autorzy:
Rauba-Bukowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896828.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Neolithic
technology
ceramics
Linear Band Pottery Culture
Lesser Poland
Opis:
This study presents the results of examinations of 21 fragments of ceramic vessels from Zagórze site 2, Niepołomice commune. These vessels date back to the older, Zofipole phase of the Linear Band Pottery Culture. Results of the analyses indicated that most vessels were made of a local alluvial raw material. Some vessels were made of a different raw material which demonstrates a lot of features convergent with vessels found in Mogiła (Cracow) and Modlniczka, Wielka Wieś commune. Technologically, all examined vessels do not divert from previously established basic types of ceramic mass. Interdependences between the types of ceramic mass and morphology, and the function of vessels observed in the classic phase of the Linear Band Pottery Culture have not been confirmed in the studied assemblage of vessels.
Źródło:
Raport; 2016, 11; 7-22
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osadnictwo kultury łużyckiej na stanowisku 2 w Zagórzu, gm. Niepołomice, pow. wielicki
Lusatian culture settlement at site 2 in Zagórze, Niepołomice Commune, Wieliczka District
Autorzy:
Górski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1205104.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Lesser Poland
Lusatian culture
Bronze Age
settlement
spatial organisation
Opis:
Multicultural site 2 in Zagórze, Wieliczka District, Małopolskie Voivodeship (AZP 104-59/2) is situated about 25 km east of Cracow, in the Wieliczka Foothills (Fig. 1). The paper characterizes and interprets archaeological settlement sources of the Lusatian culture. 93 various sunken features and about 8500 fragments of vessels have been unearthed. In stylistic and formal terms, a vast majority of pottery represents the oldest development phase of the Lusatian culture in Cracow region, described as the Iwanowice-Wysyłek phase and dated to phase D of the Bronze Age and phase A1 of the Hallstatt period. Features associated with later periods are scarce. The pottery is very typical – it contains all characteristic elements shared by Cracovian enclave of the Lusatian culture and its Silesian counterpart, with few analogies in the Transcarpathian zone. In the light of chronological data, mapping of the features containing vessels decorated with bosses helps to delineate the first functional zone of the settlement (Fig. 30), with 6-8 simultaneously functioning homesteads. Possibly, 8 homesteads have continued to be used (Fig. 31). A few of them were still in use at the beginning of period IV of the Bronze Age (Ha A2).
Źródło:
Raport; 2017, 12; 33-64
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziedzice Konarów herbów Ostoja i Szreniawa Analiza historycznoprawna
Heirs of Konary of Ostoja and Szreniawa coats of arms Historical and legal analysis
Autorzy:
Kruszewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782750.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Middle Ages
Lesser Poland
legal turnover
castellany
konarski=equerry
Opis:
The author shows the medieval village of Konary, whose name indicates that it was a servile village of the Konary castellan of Cracow. However, in the 14th century, it was an “ordinary” castellany run by Mikołaj from Grodzina. The estate in the village was divided by two families: knights from Grodzina village of the Szreniawa coat of arms and those from Koszyce (district of Pilsen) of the Ostoja coat of arms. The article is a description of legal transactions with their participation.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2019, 12; 87-107
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksykalne wyznaczniki tożsamości małopolskiej
The determining words of the Lesser Poland identity
Autorzy:
Wronicz, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459162.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
dialekt małopolski
słownictwo
tożsamość
Lesser Poland dialect
lexis
identity
Opis:
The article presents the dialect vocabulary referring to the human, characteristic of the Lesser Poland dialect.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 324-336
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co w świetle źródeł prymarnych wiadomo o kompetencjach urzędników małopolskich z XIII wieku?
What, in the light of primary sources, do we know about the competence of the thirteenth-century officials from Malopolska?
Autorzy:
Kała, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164680.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Lesser Poland
primary sources
officials
Małopolska
źródła prymarne
urzędnicy
Opis:
Owing to several reasons, the accurate definition of the powers applicable to individual offi ces on Polish soil in the period of feudal fragmentation is a formidable task. Firstly, a relatively poor source basis furnishes insuffi cient normative and direct information regarding the competence of the then officials. Insurmountable interpretative problems stem from the ambiguous Latin legal terminology. We must also take into account the transformations of the then ‘administrative’ organisation which transpired over the years: the expiry of some offices and the emergence of new ones, the loss of hitherto held competencies and the acquisition of other. The examined period was also marked by the existence of disparities between regions It seems reasonable to assume that throughout the period in question there existed dissimilarities, sometimes profound (notably in Silesia). From time to time, modern ideas impinge upon the perception of the conditions prevailing in the distant past, a phenomena noticeable already in the case of medieval historians, and traceable also in the work of professional historians of the nineteenth-twenty century. For historiography associated with the addressed issues typical are several generalisations, often unverifiable in sources. Furthermore, the so called imaginary, invented tradition, which actually is a relatively recent invention, has an adverse effect on historiography. It can therefore be assumed that in the Middle Ages, when making references to the deep-rooted standards was a common practise, attempts were made to provide new arrangements with a pedigree from the distant past. The main objective of this paper is to answer the question what the sources from that period actually reveal about the competence of thirteenth-century civil servants from Małopolska. It is of utmost important in this case that the source be primary, because only they can provide more or less accurate answers to the questions we ask them (ignorance, mistake or some hidden intention of the author are nevertheless always to be expected), unlike later sources (both in terms of the time of production and form), which may have already be contaminated with different amplifications, beclouding the truth. This also leads to the analysis of the reliability of the existing historiographical views on the competence of the thirteenth-century civil servants. The author conducts the analysis of source and historiographical information concerning the competence and the importance of the following offi ces occurring in the area of Małopolska in the thirteenth century: chorąży (the standard-bearer), cześnik (the cup-bearer), łowczy (the master of the hunt), miecznik (the sword-bearer), mincerz (the mint master), kanclerz (the chancellor), kasztelan (the castellan), konarski (equerry), podczaszy (the deputy cup-bearer), podkanclerzy (the vice-chancellor), chamberlain (podkomorzy), podkoni (the deputy equerry), podłowczy (the deputy master of the hunt), podsędek (the deputy district judge), podskarbi (the grand treasurer), podstoli (the deputy pantler), sędzia (judge), skarbnik (treasurer), stolnik (the pantler), starosta (the governor), wojewoda (the voivode) and wojski (officer responsible for security of districts during war). In the paper the author will merely outline a problem, signifi cant for the Polish medieval studies. Conclusive answers to all doubtful issues are impossible to be provided as of yet, since in the case of some offices we may merely confirm their existence.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2014, 2(7); 156-175
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karta ochrony historycznych ruin - teoria a praktyka. Przykłady z Małopolski
Charter on the Protection of Historic Ruins – theory and practice. Examples from Lesser Poland
Autorzy:
Janczykowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/113789.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
zamki
ruiny
zabezpieczanie
Małopolska
castles
ruins
protection
examples
Lesser Poland
Opis:
Karta ochrony historycznych ruin, przyjęta Uchwałą Walnego Zgromadzenia Członków Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS w dniu 4 grudnia 2012 r., stała się istotnym dokumentem doktrynalnym, pomocnym dla służb konserwatorskich w opracowywaniu zaleceń dla właścicieli ruin zamków, a następnie w ocenie uzgadnianych projektów. W Małopolsce trwają obecnie prace w wielu takich zabytkach. W artykule analizowane są efekty dotychczasowych prac w trzech zamkach. W zamku Tenczyn dla stabilizacji zagrożonych wysokich ścian wprowadzono - jak w 1912 r. - łuki ceglane, wykonano też dwa żelbetowe sklepienia dokładnie w formie sklepień niezachowanych. W Rabsztynie z uwagi na wartość odkrytych reliktów archeologicznych wybudowano nowe pawilony pozwalające na ich zabezpieczenie i ekspozycję. Zachowany szczątkowo, prywatny zamek w Rożnowie po zakończonych badaniach ma zyskać muzeum oraz mieszkanie właściciela… Doświadczenia z tych działań pozwalają ocenić przydatność Karty w praktyce.
The Charter on the Protection of Historic Ruins, adopted as the Resolution of the General Assembly of the Polish National Committee of ICOMOS on December 4th, 2012, has become a significant doctrinal document, supporting the conservation service in setting up recommendations for the owners of castle ruins and subsequently in the process of project documentation review. In Lesser Poland, there are several examples of ongoing works in this type of historic monuments. The present research examines the results of previous works in three castles: Tenczyn, Rabsztyn and Rożnów. Experience gained from these actions allows to review the utility of the Charter in practice.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2018, 6; 87-95
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Remarks on Social and Symbolic Significance of the Early Neolithic Longhouses Based on the Applications and Spatial Distribution of Ground Stone Type Tools. The Case of the Linear Pottery Sites from Lesser Poland
Autorzy:
Szydłowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38608474.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Neolithic
Lesser Poland
stone tools
Linear Pottery culture (LBK)
longhouses
Opis:
This article attempts to present some aspects of the spatial reconstruction, modes of use, and social relations in the longhouse settlements of the Linear Pottery culture (LBK) by means of a contextual distributional analysis of ground stone artefacts. Three LBK settlement complexes from Lesser Poland (southern Poland) were selected for analysis based on a considerable number of finds of ground stone tools yielded by the excavations. Accurate determination of the intended use of a stone object, as indicated by the traces of use on its surface, was of central importance. Based on the above data, the author has distinguished two types of household sectors in LBK settlements with longhouses, namely domestic and communal. It is argued that the inhabitants of a given longhouse used the domestic sector for their purposes, while the latter served the community. Significant differences in the proportions of ground stones were found between settlements and between the settlement phases of a village. This leads the author to consider whether there might have been specialized settlements for a particular microregion in addition to the function served by a single longhouse. Each settlement would have specialized in different household tasks.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2022, 17; 7-23
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grave of the Corded Ware culture from Węgrzce, Kraków District
Autorzy:
Nowak, Maciej
Musiał-Łaczek, Barbara
Włodarczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52495234.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Corded Ware culture
Final Eneolithic
Lesser Poland
chronology
burial custom
Opis:
Grave 3/2016 from site 3 in Węgrzce, Comm. Zielonki, Kraków District was discovered during archaeological excavations preceding construction of a detached house. This was a niche grave, holding two burials: a male aged 38–47 years, and a child 4–5 years old. The recorded funeral rite is characteristic of a cluster of Corded Ware culture cemeteries on the lower Dłubnia River, near Kraków. A vessel recovered from the grave reveals local features characteristic of that cluster. One radiocarbon age determination was obtained for the burial, pointing to ca. 2470–2350 BC as the most likely range. Thus, the grave links with the younger phase of the Final Eneolithic in Lesser Poland.
Źródło:
Folia Quaternaria; 2020, 88; 63-78
0015-573X
2199-5915
Pojawia się w:
Folia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślady osadnictwa mezolitycznego i neolitycznego we wsi Kokotów, gm. Wieliczka, woj. małopolskie, stanowisko 20
The traces of the Mesolithic and Neolithic settlements in the village of Kokotów, Wieliczka district, the Małopolskie Voivodeship
Autorzy:
Czerniak, Lech
Wąs, Marcin
Józwiak, Bartosz
Szydłowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896770.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Mesolithic
Neolithic
early Bronze Age
the Lesser Poland
flint axes workshop
Opis:
The article presents the results of rescue excavations undertaken in connection with the construction of A4 motorway. The site is situated in the south-eastern outskirts of Cracow, in the area of the vast, sandy valley of the Vistula river. That area is distinguished from the predominant area of loess highlands in terms of the environmental conditions, particularly good for gathering and hunting, grazing cattle and obtaining various resources. The survey of that and several other, similarly located sites show that the zone became attractive, apart from the period of dominance of gathering and hunting communities, as late as in the Eneolithic and the early Bronze Age. The 161 pits, as well as the pottery and flint artefacts, recorded in Kokotów in the area of 0.56 ha, present the following chronological profile: a Mesolithic temporary campsite followed by a multiphase, but, in all cases, rather temporary presence of the Funnel Beaker culture community, the Corded Ware culture, the Mierzanowice and Trzciniec cultures. An important element of the nature of the profile of exploitation of that zone in the Eneolithic period and the early Bronze Age on the site in Kokotów are quite numerous relics connected with making and using flint axes, which may suggest obtaining wood.
Źródło:
Raport; 2015, 10; 7-42
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Frühneolithische Fundstellen in West-Sachsen/Ost-Thüringen und am mittleren Dunajec in Kleinpolen: Eine vergleichende Untersuchung der Standortbedingungen
Early Neolithic sites in West-Saxony/East-Thuringia and at the middle course of the Dunajec river in Lesser Poland: A comparative analysis of environmental factors
Autorzy:
Cappenberg, Klaus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52671490.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Early Neolithic cultures
Central Germany
Lesser Poland
Multivariate Analysis
Landscape Archaeology
Opis:
This paper aims on differences between Early Neolithic sites in Central Germany and Lesser Poland concerning their position in landscape. Archaeological cultures like Linear Pottery, Stroke Ornamented Pottery and early Lengyel-Polgár groups have been included. North West Saxony and East Thuringia have a huge amount of Early Neolithic sites and a long history of research. The research area in Lesser Poland, placed around the middle course of the Dunajec river, consists out of only a few Early Neolthic sites. A system to compare the divergent archaeological record in both countries has been developed to objectivly compare the sites. Measurable factors like height, slope, distance to rivers have been analyzed as well as qualitative factors such as topographical position or aspect. Besides basic statistic approaches, multivariate methods like Principle Component Analysis or Correspondence Analysis have been complemented by a cluster analysis which could take into account both kinds of data – numeric and qualitative. Two groups can be described by terms of geostatistical positioning. Cultural differences in electing places to live or settle could not have been observed but tendencies of a changing focus on certain factors – e.g. changes the occupation of hilltops in mountanious areas to seeking for short distances to rivers in flat areas.
Źródło:
Acta Archaeologica Carpathica; 2020, LV; 255-304
0001-5229
2719-4841
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Carpathica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hand-made storage vessels from the Early Roman Period from south-western Lesser Poland
Autorzy:
Lasota, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442433.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Early Roman Period
south-western Lesser Poland
hand-made storage vessels
Opis:
In the Early Roman Period, apart from the Przeworsk culture settlement covering southern Lesser Poland, there also occur single settlements attributed to the Púchov culture. Ceramic materials of both above-mentioned cultures contain small percentage of large-size forms used for storing supplies. They differ from other pot-like forms in manufacture technology, morphological details as well as in the limited degree of applied decoration. The paper presents results of detailed typological and technological analysis of fully preserved storage vessels, supplemented by the studies on the vast collection of specimens preserved in fragments. Collected observations show that storage vessels with flange-shaped rims appear in the Early Roman Period on the settlements of the Púchov culture, majority of which were functioning already in the late La Tène period, whilst the forms with S-shaped rim are younger (B2 phase) and occur rather further to the east, on the territories occupied by the Przeworsk culture. The typological analysis reveals strong similarity between hand-made storage vessels from the close of the La Tène period and the Early Roman Period vessels, confirming their genetic connections. In the discussed period, these forms undergo transformations that are similar to those which take place in the Púchov culture in its core territories.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2010, 2; 79-91
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywizacja mieszkańców małych miast i obszarów wiejskich Małopolski poprzez lokalne organizacje społeczne
Activation of small towns and rural areas residents in lesser Poland through local social organizations
Autorzy:
Kuchta, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586089.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Kapitał społeczny
Małopolska
Rozwój lokalny
Lesser Poland
Local development
Social capital
Opis:
Odpowiednio ukierunkowany styl zarządzania wprowadzony do lokalnych organizacji społecznych może mieć bardzo korzystny wpływ na rozwój całego regionu. Aktywni obywatele budują kapitał społeczny, stanowiący zbiór (często nieformalnych) norm, wartości i sieci wzajemnych zależności umożliwiających bardziej efektywne wspólne działanie. Celem artykułu jest ocena funkcjonowania lokalnych organizacji społecznych oraz ich wpływu na aktywizację mieszkańców małych miast i obszarów wiejskich Małopolski. Aktywizację rozumianą jako działanie na rzecz wspólnoty lokalnej motywowane chęcią rozwoju regionu. Ocena została dokonana na podstawie wyników pilotażowego badania ankietowego przeprowadzonego wśród 140 mieszkańców małych miast i obszarów wiejskich Małopolski. Artykuł powstał także na podstawie przeglądu literatury dotyczącej rozwoju regionalnego.
Targeted style of management implemented in local social organizations can have a very beneficial effect on the development of the entire region. Active citizens are building social capital, which is a set of (often informal) norms, values and mutual’s network depending enabling more effective joint action. The aim of this article is to assess the functioning of local social organizations and their impact on the activation of small towns and rural areas of Lesser Poland. Activation understood as promoting local community motivated by the desire to develop the region. Assessment is based on the results of a pilot survey conducted among 140 residents of small towns and rural areas of Lesser Poland. Article is also based on a review of the literature concerning regional development.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 279; 132-140
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka Bolesława V wobec klasztorów w aspekcie procesów modernizacji księstwa krakowsko-sandomierskiego II połowy XIII wieku
Economic policy of Boleslaw V towards the monasteries of the Duchy of Kraków and Sandomierz as an attempt to modernise the monarchy
Autorzy:
Gryguć, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164681.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Duke Bolesław V
Church
Lesser Poland
Książę Bolesław V
Kościół
Małopolska
Opis:
This paper is an attempt to characterise the policy of the Duke of Kraków– Sandomierz Bolesław V towards the monasteries functioning in his realm. The author will discuss only those conventions, which helped the duke implement his economic policy, notably Benedictine, Cistercian, or Norbertine orders. Excluded are orders related to the new beggar movement, the only exception being the Zawochost-Skała Order of Saint Clare. The aim is to show the role of by the monasteries in the modernisation of the Kraków–Sandomierz state, since in the second half of the thirteenth century Małopolska attempted to catch up economic gap separating it from its neighbours. Duke Boleslaw was aware of the enormity of the challenges that awaited him at the beginning of his reign. The thirteenth century saw a great confl ict between the secular and spiritual power. One look at the situation in other districts – Wielkopolska, Mazovia and Silesia is enough to notice the signifi cant role of the aspirations of the clergy in the internal politics of those principalities. A young ruler from Kraków was cognisant of the ample opportunities that the collaboration with the Church could bring. With a view to achieving his economic objectives, he nevertheless decided on the cooperation with religious orders. It was an understandable move, given that monasteries had proper fi nancial background, as well as a network of contacts necessary for the modernisation of the Duchy of Kraków–Sandomierz. Furthermore, the role of monasteries in the process of colonisation and the acquisition of new settlers, as well as specialists in the fi eld of mining, cannot be overestimated. Bolesław V was aware of the role of the development of rural settlement and its interrelateion with urbanisation in the increase of the well-being of the entire state. Patterns from Silesia, Bohemia and Hungary indicated the monarch how he could enhance economic development of his land, and strengthen his own power. Such transformations nonetheless required considerable fi nancial outlay. Since princely treasure, ruined by invasion, was unable to provide adequate investment for modernization, the monarch supported the colonisation run by religious orders. In order to facilitate their economic development, legal and economic immunities were bestowed upon them. The duke supported also the assemblage of land. Immunisation was benefi cial not only for monks but also the ruler: the duke deprived the administrative apparatus of their judiciary prerogatives and took over part of its mandate and income. At the same time, the elimination of obsolete laws of princely duties provided the monasteries with the possibility of conducting an extensive colonisation action based on given freedoms, which resulted in the dissemination of novel economic solutions brought from the west by the monasteries. This knowledge included a comprehensive program of reconstruction of the domain in order to increase revenue. It is worthy of note that the Cistercians became the ruler’s chef specialists in the search for salt and other natural resources. The monks from Wąchock provided not only professional help in the search for salt, but also repair of salt brewing equipment. Owing to the development of this industry, salt mines of Wieliczka and Bochnia began to yield enormous revenues, which replenished princely treasure following the expropriation reform of Bolesław V. The major role of religious orders in the modernisation of the Duchy of Kraków–Sandomierz is therefore evident. Backed by regal authority and under the duke’s care, they were able to fully exploit their economic potential for the colonisation and urbanisation of Małopolska. Their cooperation with the monarch brought them immunities essential for the development of their possessions. Benefi cial to both parties, this police signifi cantly contributed to the changes in social relations in the state of Bolesław V. Patterns of economic restructuration imported by the monasteries became a model employed, albeit with some delay, also by the nobility.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2014, 2(7); 176-198
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mierzanowice culture site in Dobranowice Kraków district
Autorzy:
Oberc, Tomasz
Podsiadło, Michał
Szczepanek, Anita
Wilczyński, Jarosław
Włodarczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52494983.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Early Bronze Age
Mierzanowice culture
Lesser Poland
funeral rite
settlement patterns
Opis:
In 2019, two partially damaged features linked to the late phase of the Mierzanowice culture were examined during a short rescue survey in Dobranowice, Kraków district. A fragmentarily preserved human skeleton was discovered at the bottom of one of the pits. Aerial prospection established that the two examined features are part of an extensive Early Bronze Age settlement, perfectly legible in a highly eroded ploughed field. The site had not been previously recorded. It belongs to a settlement micro-region abundant in settlement and funerary finds of the Mierzanowice culture. The results of the research indicate that the archaeological resources of the Lesser Poland Upland are still insufficiently known and that systematic surveys using aerial photography should be undertaken.
Źródło:
Folia Quaternaria; 2022, 89-90; 39-54
0015-573X
2199-5915
Pojawia się w:
Folia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak nas widzą z daleka. O książce: „Medieval Art, Architecture and Archaeology in Cracow and Lesser Poland”
How they see us from afar. About: “Medieval Art, Architecture and Archaeology in Cracow and Lesser Poland”
Autorzy:
Korczyńska, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366516.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
konferencja
archeologia
architektura
Małopolska
recenzja książki
conference
archaeology
architecture
Lesser Poland
review
Opis:
W pierwszych dniach lipca 2011 roku członkowie Brytyjskiego Towarzystwa Archeologicznego oraz zaproszeni goście spotkali się w sali odczytowej gmachu Biblioteki Jagiellońskiej na międzynarodowej konferencji o średniowiecznej sztuce, architekturze i archeologii na terenie Krakowa i w Małopolsce. Brytyjskie Stowarzyszenie Archeologiczne (The British Archaeological Association) jest prestiżową instytucją, powstałą w roku 1843, na początku epoki wiktoriańskiej. Słowo „archaeological” należy zatem rozumieć w jego tradycyjnym, szerokim znaczeniu, któremu odpowiadał używany ówcześnie polski termin „starożytnicze”. Stąd Stowarzyszenie nie koncentruje się bynajmniej na badaniach archeologicznych i archeologii, lecz wspiera badania interdyscyplinarne z zakresu historii architektury, sztuki oraz ochrony narodowego dziedzictwa. Jego założycielami byli Charles Roach Smith, Thomas Wright oraz Thomas Joseph Pettigrew – „dżentelmeni i naukowcy”, jak ich wtedy nazywano. Cała trójka należała już wcześniej do Towarzystwa Antykwariuszy Londynu (The Society of Antiquaries of London), w pewnym momencie uznali jednak, że ów „starszy, arystokratyczny organ”zanadto koncentruje się na samym Londynie i niestety „brak w nim chęci i wigoru do walki o nowe”. Już sama nazwa powstałego stowarzyszenia BAA wskazywać miała na rewolucyjne zmiany i nową jego organizację, której celem było dokumentowanie, zachowanie oraz publikowanie w Wielkiej Brytanii nowych odkryć archeologicznych. Jednym z ważniejszych zadań były coroczne kongresy, organizowane w celu wymiany poglądów pomiędzy uznanymi ekspertami a lokalnymi badaczami.
In the first days of July 2011, members of the British Archaeological Association and invited guests met at an international conference in the lecture hall of the Jagiellonian Library to explore the mediaeval art, architecture and archaeology of the city of Cracow and Lesser Poland. The British Archaeological Association is a prestigious institution whose beginnings date back to 1843, the early Victorian era. The word “archaeological” contained in its name should therefore be understood in its traditional, broad sense, whose Polish equivalent used to be the word “starożytnicze”. The Association’s focus is not archaeological study alone, but rather interdisciplinary research ranging from the history of architecture and art to heritage preservation. Its founders, Charles Roach Smith, Thomas Wright and Thomas Joseph Pettigrew – “gentlemen and scientists”, as they were referred to by their contemporaries – were former members of the Society of Antiquaries of London, but decided at some point this “older body was too aristocratic, too London-focused and lacked the campaigning vigour required”. The very name of the new association they went on to establish was to suggest upcoming revolutionary changes and a new organisational model, aimed at documenting, preserving and publishing new archaeological findings in Britain. One of the principal commitments of the new organisation was to hold annual meetings to enable renowned experts and local scholars to share their opinions and insights.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2015, 60, 1; 81-89
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwór, wieś i plebania w zachodniej Małopolsce w końcu XVIII i na początku XIX wieku w świetle najnowszych badań
Autorzy:
Ślusarek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441846.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Małopolska
Galicja
szlachta
chłopi
duchowieństwo
Lesser Poland
Galicia
the nobles
peasants
clergy
Opis:
In the article initial results of research conducted within the research project “Court, village and vicarage in the social space of the west Lesser Poland in years 1772-1815” have been presented. It appears that studies done on the basis of sources produces in the conditions of the legal and political system of the First Republic of Poland, of the Austrian and Prussian annexed territories as well as the Duchy of Warsaw are surprisingly good. Most of all it was a very good idea to compare and confront sources of various origin e.g. old-Polish area inventories with Austrian tax and urban records. Thanks to that the image of countryside relations at the era of the Fall of the Polish state may be presented in a new and at the same time more complete light. It should be added that this picture seems to be totally different from the one that was popularized in the 50s and 60s of the 20th century when the thesis about the class battle in the countryside was attempted to be promoted.
W artykule zaprezentowano wstępne rezultaty badań prowadzonych w ramach projektu badawczego „Dwór, wieś i plebania w przestrzeni społecznej zachodniej Małopolski w latach 1772–1815”. Okazuje się, że studia prowadzone w oparciu o źródła wytworzone w warunkach prawno-ustrojowych I Rzeczypospolitej, zaborów austriackiego i pruskiego, a także Księstwa Warszawskiego są nadspodziewanie dobre. Przede wszystkim udanym zabiegiem było zestawienie i konfrontacja źródeł różnej proweniencji, np. staropolskich inwentarzy gruntowych z austriackimi fasjami podatkowymi i opisaniami urbarialnymi. Dzięki temu obraz stosunków wiejskich w dobie upadku Rzeczypospolitej można przedstawić w nowym i zarazem pełniejszym świetle. Dodajmy, obraz ten wydaje się diametralnie inny od tego, jaki został upowszechniony w latach 50.–60. XX w., kiedy w historiografii starano się lansować tezę o trwającej na wsi walce klasowej.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 48-60
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalizacja kościołów i cmentarzy we wsiach józefińskich na terenie województw małopolskiego i podkarpackiego
Autorzy:
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042659.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Historical geography
colonies Josephinian
village
church
cemetery
Lesser Poland Voivodship
Subcarpathian Voivodship
Opis:
The article presents the results of research on the location of churches and cemeteries in Josephine villages in the Lesser Poland Voivodship and Subcarpathian Voivodship. Detailed analyzes covered selected rural settlement units on a case-study basis. In the first part of the article, aspects of the genesis of the distribution of churches and cemeteries in the study area were examined while extracting the characteristic types of distribution of the analyzed objects. The further part of the study presents the location and distribution of churches and cemeteries in the contemporary landscape of the studied villages.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2019, 25; 11-25
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New data about chronology of the impact of the Hunyadihalom-Lažňany horizon on Younger Danubian cultures north of the Carpathian Mountains
Nowe dane na temat chronologii oddziaływania horyzontu Hunyadihalom-Lažňany na młodsze społeczności naddunajskie na północ od Karpat
Autorzy:
Wilk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442480.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Eneolithic
chronology
graves
Lublin-Volhynian culture
Hunyadihalom-Lažňany horizon
Carpathian Basin
Lesser Poland
Opis:
The subject of this article is connections from Carpathian Basin in the Lublin-Volhynian (LV-C) culture – the first Eneolithic culture in Lesser Poland. Comparative analysis of the pottery from the LV-C child grave no 7 in Książnice (Lesser Poland) points towards the Hunyadihalom-Lažňany horizon as the mainstream source of analogies; and, according to the scheme proposed by Sławomir Kadrow and Anna Zakościelna, the LV-C drew on these analogies at the end of phase III or approx. 3700 –3600 BC (Kadrow, Zakościelna 2000). While, the radiocarbon dating (5180±35BP) dates the grave to approx. 4050 –3940 BC, which according to the scheme proposed by Kadrow and Zakościelna would mean that we are dealing with a feature from phase II. Of extreme importance which influenced the interpretation of the grave were the new data related to absolute chronology of the of the Copper Age in the Carpathian Basin. In the light of new radiocarbon chronology of the Hunyadihalom-Lažňany horizon (ca. 4200 –3800 BC, according Raczky, Siklósi 2013; ca. 4000 –3800 BC according Brummack, Diaconescu 2014), the date of grave 7 from Książnice corresponds well to the ceramic inventory with the characteristics of the Hunyadihalom-Lažňany horizon. The presence of the Hunyadihalom-Lažňany influences in Lesser Poland in the late 5th and 4th millennia BC forces us to pose the questions about their role in the spread of “Chalcolithic” attributes north of the Carpathian Mountains. There is clearer support for the thesis that the new cultural trends, which were expressed by the sepulchral ideology borrowed from the area of the Carpathian Basin emphasizing the elitism of burials, drawing clearer distinctions between the sacred and the profane in the spatial sense, and strongly emphasizing sexual dimorphism, could be to a greater extent the result of the influences of the Hunyadihalom-Lažňany horizon, and not just – as has traditionally been accepted – of the Tiszapolgár and Bodrogkeresztúr cultures.
Przedmiotem niniejszego artykułu są wpływy ugrupowań środkowej epoki miedzi z Kotliny Karpackiej na kulturę lubelsko-wołyńską – pierwszą eneolityczną kulturę w Małopolsce. Analiza porównawcza ceramiki z grobu 7 kultury lubelsko-wołyńskiej z Książnic (Małopolska) wskazuje jako główny nurt analogii horyzont Hunyadihalom-Lažňany, do którego nawiązania wg schematu Sławomira Kadrowa i Anny Zakościelnej, występują w KLW pod koniec fazy III, czyli ok. 3700–3600 BC (Kadrow, Zakościelna 2000). Jednocześnie data radiowęglowa (5180±35BP) dość precyzyjnie umieszcza omawiany zespół na przełomie V i IV tysiąclecia BC, a dokładniej ok. 4050–3940 BC, co wg schematu S. Kadrowa i A. Zakościelnej oznacza, iż mielibyśmy do czynienia z obiektem z fazy II. Niezwykle ważnym czynnikiem, który wpłynął na interpretację omawianego grobu okazały się nowe dane dotyczące chronologii absolutnej epoki miedzi w Kotlinie Karpackiej. W świetle nowej chronologii radiowęglowej horyzontu Hunyadihalom-Lažňany w Kotlinie Karpackiej (ok. 4200 – 3800 BC wg Raczky, Siklósi 2013; ok. 4000 – 3800 BC wg Brummack, Diaconescu 2014), data z grobu 7 z Książnic dobrze współgra z inwentarzem ceramicznym o cechach horyzontu Hunyadihalom-Lažňany. Obecność wpływów Hunyadihalom-Lažňany w Małopolsce na przełomie V i IV tysiąclecia BC zmusza do postawienia pytań o ich znaczenie w rozprzestrzenianiu się atrybutów „epoki miedzi” na północ od Karpat. Coraz wyraźniej rysuje się teza, że nowe trendy kulturowe, których wyrazem była zapożyczona z terenu Kotliny Karpackiej ideologia sepulkralna podkreślająca elitaryzm pochówków, wyodrębniająca sacrum i profanum w sensie przestrzennym, oraz silnie akcentująca dymorfizm płciowy, mogły być w większym stopniu wynikiem oddziaływań horyzontu Hunyadihalom- -Lažňany, a nie tylko, jak tradycyjnie zakładano, kultur Tiszapolgár i Bodrogkeresztúr.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2016, 8; 7-27
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Najprzód Rzeczypospolitej, po wtóre Kościołowi”. Rzecz o trzech karierach przedstawicieli szlachty małopolskiej w służbie państwu i Kościołowi w drugiej połowie XVII wieku
„First to the Republic, Second to the Church”: About Three Careers of Representatives of the Lesser Poland Nobility in the Service of the State and the Church in the Second Half of the 17th Century
Autorzy:
Pielas, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46184886.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
szlachta
Kościół katolicki
Małopolska
kariera
urzędy
nobility
Catholic Church
Lesser Poland
career
offices
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie karier trzech postaci z różnych warstw stanu szlacheckiego z terenu Małopolski, które zaczynały swe kariery od działalności na rzecz Rzeczypospolitej, by po koniec życia poświęcić się służbie Kościołowi katolickiemu. Nakreślone zostały losy Aleksandra Skrzyszowskiego, drobnego szlachcica i żołnierza, który został proboszczem miejskiej parafii w Staszowie i kanonikiem poznańskim, następnie średniozamożnego szlachcica Hieronima Michała Komornickiego, żołnierza i aktywisty parlamentarnego, zmarłego w 1689 r. jako opat klasztoru benedyktynów świętokrzyskich, oraz syna kanclerza – Piotra Mikołaja Korycińskiego (1644–1680), działacza sejmikowego, sekretarza królewskiego, dyplomaty oraz prepozyta generalnego miechowskiego i biskupa nominata chełmińskiego. W artykule podkreślono fakt niezwykle silnego przenikania się w życiu codziennym szlachty spraw państwowych i kościelnych i praktykę uzyskiwania przez aktywnych publicznie szlachciców urzędów i godności kościelnych.
The article is devoted to the analysis of the careers of three personages from different strata of the nobility in Lesser Poland, who began their careers with activities for the Republic of Poland, and then devoted themselves to the service of the Catholic Church at the end of their lives. The fate of Aleksander Skrzyszowski, a minor nobleman and soldier, who became the parish priest of the municipal parish in Staszów and a canon in Poznań, is outlined first. He is followed by Hieronim Michał Komornicki, a middle-class nobleman, soldier and parliamentary activist, who died in 1689 as the abbot of the Benedictine monastery in Holy Cross. The last persondiscussed is Piotr Mikołaj Koryciński (1644–1680), the son of the chancellor, a regional assembly activist, royal secretary, diplomat, provost general of Miechów and bishop nominee of Chełmno. The article emphasizes the fact that the everyday life of the nobility was influenced by a strong engagement in State and Church affairs, while underlining the practice of publicly active nobleman obtaining church offices and dignities.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 117-133
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachowane baldachimy procesyjne na terenie Małopolski z wieku XVII i XVIII
Autorzy:
Tracz, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560299.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
processional canopies
Lesser Poland
fabrics
embroideries
procession
baldachim procesyjny
Małopolska
tkanina
haft
procesja
Opis:
During 17th and 18th centuries processional canopies took a form of a decorative canopy usually made of fabric stretched on a frame, attached to ornamental poles. As a result, this construction enabled people to carry those canopies. First of all, processional canopies were used during theophoric processions. Such canopies were usually made of non-durable materials, and, therefore, only a few of them are still preserved. Based on information provided in various archival sources as well as remaining examples of processional canopies, one can divide them, due to their shape, into two types.The first type that is also the most numerous are canopies with a wooden or metal frame on a rectangular projection that is close to the square, with two or four poles. The second type are oval canopies in the shape of an umbrella, set on single poles, with an example of the 18th-century canopy in Bielany near Kęty.In both types, the most important decorative element was fabric stretched on a frame that formed an inside ceiling of a canopy as well as its top, also forming its sides with a frill or pelmet. Generally, the inside ceiling and the top of the canopy were made of two different kinds of fabrics. The top of the canopy was usually flat, but there were examples of more dynamic forms, e.g. a canopy from the 2nd half of 18th century in Kacwina. Also, some decorative elements such as braids, laces, fringes, tapes, embroideries and tassels were used. Canopy poles were carved and painted. The best examples of a classic baroque canopy are the oldest remaining canopy in Lesser Poland dated approximately for 1663 in Polanka Wielka and a canopy made of the 17th-century fabric in the church of St. Anna in Kraków. Sometimes the top of a canopy was surrounded with openwork, a richly carved and gilded frame, such as a canopy from the 3rd quarter of the 18th century in Krzywaczka or in the church of St. Anna in Nowy Targ (2nd half of 18th century).An interesting type of canopies were the canopies made entirely of wood and decorated with painted and gilded woodcarvings. The examples of such canopies include the canopies preserved in Spisz, in the church in Frydman (2nd half of 18th century), in Krempachy (2nd half of 18th century) and Trybsz and, last but the least, a well-known from archival photographs but currently non-existing canopy from the end of the 18th century in Łapsze Niżne. The most important decorative elements of these canopies are richly carved and gilded wooden frames with their tops made of fabric or plank.The second type of canopies in the shape of an open and folded umbrella is represented by a currently non-existent 18th-century umbrella in Bielany near Kęty.The canopies from the following two centuries mostly took a shape based on a simple wooden frame with a textile top and straight sides or on a form of a pelmet. Also, there are examples of canopies in which wood carvings are added to the textile elements.
Baldachimy procesyjne na terenie Małopolski w wieku XVII i XVIII przyjmowały formę dekoracyjnego daszku wykonanego zazwyczaj z tkaniny rozpiętej na stelażu, przymocowanego do ozdobnych drążków, co umożliwiało ich przenoszenie. Przede wszystkim baldachimów używano podczas procesji teoforycznych. Wykonywano je z zasady z nietrwałych materiałów, stąd też zachowało się ich tylko kilka. Na podstawie źródeł archiwalnych oraz zachowanych przykładów baldachimy procesyjne można podzielić ze względu na kształt na dwa rodzaje.Pierwszy, najliczniejszy, stanowią baldachimy o drewnianym lub metalowym stelażu na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu, zaopatrzone w dwa lub cztery drążki. Drugi to baldachimy owalne na jednym drążku w kształcie parasola. W obu grupach najistotniejszym elementem dekoracyjnym była tkanina rozpięta na stelażu tworząca podniebie oraz dach baldachimu, kształtująca także jego boki za pomocą falbany lub lambrekinu. Podniebie i dach baldachimu wykonywane były zasadniczo z dwóch różnych tkanin. Dach baldachimu najczęściej był płaski, ale występowały także przykłady o dynamicznych formach, czego przykład stanowi baldachim w Kacwinie z drugiej połowy XVIII wieku. Dodatkowo stosowano dekoracyjne uzupełnienia w postaci obszycia galonem, koronką, frędzlą, taśmami i haftem, a także chwostami. Najczęściej drzewce baldachimów były rzeźbione i malowane. Najlepszym przykładem klasycznego baldachimu barokowego stanowi najstarszy zachowany w Małopolsce baldachim z  roku ok. 1663 w Polance Wielkiej lub baldachim wykonany z XVII-wiecznej tkaniny w kolegiacie św. Anny w Krakowie. Zdarzało się, że dach baldachimu był obwiedziony ażurowym, bogato rzeźbionym i złoconym obramieniem, jak np. baldachim z trzeciej ćwierci XVIII wieku w Krzywaczce lub w kościele św. Anny w Nowym Targu (2. poł. XVIII w.). Ciekawą grupę tworzyły baldachimy w całości drewniane dekorowane malowaną i złoconą snycerką, które zachowały się na Spiszu, w kościele we Frydmanie (2. poł. XVIII w.), Krempachach (2. poł. XVIII w.) i Trybszu oraz znany ze zdjęć archiwalnych niezachowany baldachim z końca XVIII wieku w Łapszach Niżnych. Zasadniczym elementem dekoracyjnym wymienionych baldachimów jest bogato rzeźbiony i złocony drewniany stelaż, do którego przytwierdzany był dach wykonany z tkaniny bądź z deski.Drugi rodzaj baldachimów w formie rozkładanego i składanego parasola reprezentowała niezachowana obecnie XVIII-wieczna umbella w Bielanach k. Kęt.Powstające w następnych stuleciach baldachimy generalnie przyjęły formę opartą na prostym drewnianym stelażu z tekstylnym dachem i bokami prostymi lub w formie lambrekinu. Spotykane są także rozwiązania, w których do elementów tekstylnych dodawano akcenty snycerskie.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2018, 24, 1
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkość rodziny i gospodarstwa domowego w miastach południowej Małopolski w XVII i XVIII wieku
The Size of the Family and Household in the Towns of Southern Lesser Poland in the 17th and 18th Centuries
Autorzy:
Miodunka, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367613.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
small towns
Lesser Poland (Polish: Małopolska)
a biological family
a household
lodgers
servants
Opis:
The article presents the question of an average size of the biological family, the household, and an average population of a house in smaller towns of Southern Lesser Poland, and from 1772 the western part of Galicia. The presented problems have been researched on the basis of narrative sources (municipal court’s registers) and quantitative sources (inventories, military conscription lists, parish registers). The author has also used the method of family reconstruction (Wojnicz); and confirmed that the desired model of the family was a simple family, which is visible in young married couples’ aspirations for independence, as well as older parents’ aspirations for providing sufficient income to survive after making over their real property. A biological family was usually composed of 4 people. Not much bigger were the Old Polish burgher households, which were composed of 4.5–5 people on average in Christian families and about four in the Jewish ones. What is more, those households were clearly smaller than the peasant ones, but the houses in smaller towns more frequently than in the country were occupied by more than one household. Servants were common in households and lodgers in houses.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 2; 129-147
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Polish Village in the Face of Political, Social and Economic Changes From 1772-1815: A Study of Western Lesser Poland (Małopolska)
Autorzy:
Jewuła, Łukasz
Kargol, Tomasz
Ślusarek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131161.pdf
Data publikacji:
2022-07-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Lesser Poland
village
peasants
nobility
clergy
society
Małopolska
wieś
chłopi
szlachta
duchowieństwo
społeczeństwo
Opis:
The article examines the impact of social, economic and political changes of the second half of 18th century and the beginning of 19th century on the functioning of rural society of Lesser Poland province. The study considers the situation of peasants, nobles and the clergy. The first part of the article presents the state of research on the problem and the available sources. The second part is devoted to the presentation of selected examples of social relations observed in contemporary Lesser Poland rural society. Conflicts between landowners and lease owners over abused peasant labour, debates over tithes, abuses of state officials and peasant resistance (i.e. peasant desertions, court cases) are discussed.
Źródło:
Studia Historyczne; 2022, 62, 4(248); 63-78
0025-1429
Pojawia się w:
Studia Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze klasztory Polski południowej. Wybrane problemy badawcze
Autorzy:
Gorazd-Dziuban, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134286.pdf
Data publikacji:
2020-09-01
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
romanesque architecture
monasteries
archaeological research
architectural research
Lesser Poland
Silesia
interdisciplinary research
orders
Opis:
Along with the development of Christianity in Poland, there was a need to deepen and maintain it, which is why funded monasteries began to play such an important role. The complexes from the very beginning focused the attention of researchers not only from a social, geographical or religious point of view, but above all archaeological and architectural. Therefore, this work will address emerging and still experiencing problems in researching the oldest conventual assumptions in southern Poland. To this day, many issues focusing on monasteries need to be analyzed in terms of timeliness and possible solutions. Attention should also be paid to the complexity of the problems of medieval convents, as their specificity requires a different development of research, conducting work and analyzing the results. That is why it is so important to proper approach the topic and eliminate or, if possible, reduce the problems that at various stages of operation can significantly hinder research processes.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2020, 3/277; 127-138
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dewocjonalia w mieszczańskich inwentarzach pośmiertnych z terenu Małopolski (XVI–XVIII wiek)
Devotional items in bourgeois post-humous inventories of Lesser Poland (16th-18th centuries)
Autorzy:
Justyniarska-Chojak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832071.pdf
Data publikacji:
2021-10-07
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
dewocjonalia
inwentarz pośmiertny
miasta
mieszczanie
Małopolska
devotional articles
posthumous inventory
towns
burghers
Lesser Poland
Opis:
W inwentarzach pośmiertnych, stanowiących pewnego rodzaju materialne podsumowanie życia, odnaleźć można różnego rodzaju ruchomości, uporządkowane według określonych kategorii. Wśród nich znajdowały się również dewocjonalia, stanowiące jednak część spuścizny umykającą łatwym klasyfikacjom. Niektóre z nich mogły stanowić element wyposażenia wnętrz (obrazy, rzeźby, krucyfiksy). Natomiast symbole religijne w postaci krzyżyków, agnusków czy różańców, wskazywały na pewne potrzeby natury duchowej noszących je osób, a jednocześnie świadczyły o ich zamożności. Mimo, że liczba inwentarzy pośmiertnych, w których notowano dewocjonalia nie była szczególnie imponująca, to nawet w tak skromnym zestawieniu widać, jakie artefakty na przestrzeni analizowanych stuleci, cieszyły się większą popularnością. Najczęściej wymieniano bowiem krzyżyki i różańce, a w XVII wieku dodatkowo agnuski.
In posthumous inventories, which constitute a kind of material summary of life, one can find various kinds of movables, arranged according to specific categories. Among them there were also devotional items, which, however, constitute a part of the legacy that escapes easy classification. Some of them may have been used as elements of interior decoration (paintings, sculptures, crucifixes). On the other hand, religious symbols in the form of crosses, Agnus Deis or rosaries, indicated certain spiritual needs of their wearers and at the same time testified to their wealth. Despite the fact that the number of posthumous inventories containing devotional items was not particularly impressive, even in such a modest juxtaposition we can see which artefacts enjoyed greater popularity during the analysed centuries. Most frequently mentioned were crosses and rosaries, and in the 17th century, additionally, Agnus Deis.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2021, 28, 1; 62-75
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co dalej w dyskusji nad regnum ablatum? Krótki szkic w 30. rocznicę ukazania się artykułu profesora Wacława Korty
Autorzy:
Piętkowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185107.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
regnum ablatum
Mieszko I
Boleslaus II the Pious
Thietmar
Lusatia
Silesia
Lesser Poland
Niemcza
Opis:
The article present the contemporary discussion among medievalists on the conflict that occurred at the end of 10th century between Mieszko I, duke of Polans, and Boleslaus II the Pious, the ruler of Bohemia; such conflict has been mentioned by Thietmar, bishop of Merseburg, in his chronicle. The dispute centered on a territory which Thietmar enigmatically referred to as regnum ablatum.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2020, 75, 1; 5-28
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Slavic” or “Germanic Spirit”? Examples of the Ideologisation of Arcades in Research on Architecture in the 19th and 20th centuries
Autorzy:
Gliński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50670415.pdf
Data publikacji:
2022-09-22
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
medievalism
arcade architecture
arcades
art historiography
Polska
West Prussia
Silesia
Lesser Poland
Lublin Province
Opis:
Travelling across present-day Poland, it is only exceptionally possible to come across a specific type of historic urban and rural houses with a ground-level section open on three sides and supported on columns or posts. Yet still in the first half of the 20th century, in some areas of Europe this type of a house was commonly found, and already a century earlier it had intrigued researchers investigating among other things, its origins of development. Within the current borders of Poland, arcaded houses are found in greater concentration in territories that in the past belonged to different political organisms and thus their research was conducted with the adoption of different optics. It is noteworthy that arcades were easily subjected to various more or less conscious manipulations in order to justify their native character, sometimes understood as belonging to particular peoples, regions, nations or even races. The paper provides hypothesis that arcades are a construction element extremely liable to ideologisation. In order to illustrate this problem, the paper presents methods of interpreting the origin of arcades in former East and West Prussia, Silesia, Lesser Poland and Lublin Province in the period from almost the beginning of the 19th century, when researchers started to be interested in this element, until 1939 when Erich Kulke’s book was published, which was the clearest result of arcades’ ideologisation. These interpretations were divided into a few main groups, which made it possible to compare the narratives and to show how the same arguments could lead to different conclusions. Unique issues, characteristic only of particular regions, were also identified. Ultimately, an attempt was made to answer the question of what influenced the liablity of arcades to ideologisation. Since the authors of the research, often architects, promoted the preservation and use of arcades referring to old patterns in new developments, the question was also asked whether such developments actually occurred.
Źródło:
Ikonotheka; 2021, 31; 9-23
0860-5769
Pojawia się w:
Ikonotheka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antypolska działalność ukraińskich nacjonalistów w kampanii polskiej 1939 roku
Anti-Polish activity of Ukrainian nationalists in the Polish campaign of 1939
Autorzy:
Wawryniuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564042.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Germany
Ukrainian Legion
nationalism
terror
diversion
Lesser Poland
Niemcy
Legion Ukraiński
nacjonalizm
dywersja
Małopolska
Opis:
The diplomatic efforts made since the First World War by the Ukrainian diaspora, mainly living in Austria and Germany, to create an independent Ukrainian state, did not bring a positive outcome. The existing Ukrainian Soviet Socialist Republic was not the political creation that corresponded to the ideals of the Ukrainians who remained outside its borders. The Ukrainian national minority in Poland also fought for its political existence. The methods of preparation for possible state sovereignty took different forms, from diversion and terror - Eastern Lesser Poland and Volhynia - to the preparation of armed units in Austria and Germany. First of all, Germany was the country which aroused hopes among Ukrainian nationalists for the creation of a free Ukraine. One of the paths leading to the realization of the unrealistic aspirations was the participation of the Ukrainian Legion in the fight against Poland in 1939 at the side of the Third Reich.
Zabiegi dyplomatyczne czynione od I wojny światowej przez diasporę ukraińską, zamieszkującą przede wszystkim Austrię i Niemcy w sprawie utworzenia samodzielnego państwa ukraińskiego, nie przynosiły pozytywnego rozstrzygnięcia. Istniejąca Ukraińska Sowiecka Socjalistyczna Republika nie była tym tworem politycznym, który odpowiadał ideałom pozostającym poza jej granicami Ukraińców. O swój byt polityczny walczyła też ukraińska mniejszość narodowa w Polsce. Metody przygotowania do ewentualnej suwerenności państwowej przybierały różne formy, od dywersji i terroru – Małopolska Wschodnia i Wołyń - do przygotowań jednostek zbrojnych na terenie Austrii i Niemiec. To przede wszystkim Niemcy były tym państwem, które rozbudzało nadzieje nacjonalistów ukraińskich na utworzenie wolnej Ukrainy. Jedną z dróg prowadzących do urzeczywistnienia mało realnych dążeń miał być udział Legionu Ukraińskiego w walce przeciwko Polsce w 1939 r. u boku III Rzeszy.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 2; 447-469
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DZIAŁALNOŚĆ ZACHODNIOEUROPEJSKICH MURATORÓW NA ZIEMIACH POLSKICH. PRZYPADEK ŚREDNIOWIECZNEGO BUDOWNICTWA CYSTERSKIEGO W MAŁOPOLSCE
The Activity of West European Buiders in Poland. The Case of Medieval Architecture in Lesser Poland
Autorzy:
Fałat, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/439697.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
muratorzy
strzechy budowlane
fundatorzy
cystersi
opactwa
Małopolska
Builders
logde
founders
cistercians
abbeys
Lesser Poland
Opis:
W artykule poruszono problem migracji muratorów związanych z zakonem cystersów, którego działalność i ekspansja w XII i XIII wieku przyczyniła się do niezwykłego rozwoju budownictwa w całej Europie. Drugi problem to funkcjonowanie strzech budowlanych, które mając jakoby wędrowny charakter „przemieszczały się“ z jednego placu budowy na inny przenosząc jednocześnie pewne rozwiązania przestrzenne. Tę powyższą zasługę należy przypisywać muratorom, których zawód uważany był za wolny i wędrowny. Praca w różnych miejscach była zatem niejako obowiązkiem, a wędrówki nie tylko sprzyjały zdobywaniu wiedzy, lecz przede wszystkim podnoszeniu kwalifikacji, nauce nowych metod pracy i doskonalenia swego rzemiosła.Obok fundatorów działalność muratorów przyczyniła się do stworzenia również w Małopolsce cenobiów cysterskich. Dzięki migracjom budowniczych zakonnych, jak i międzynarodowej obsadzie polskich konwentów architektura cysterska uzyskała na ziemiach polskich tak bardzo złożony charakter. W opracowaniu użyto analizy formalnej i ikonograficznej oraz krytycznej analizy opracowań i źródeł formalnych.
The article raises an issue of migration of builders who were working for the Cistercian Order, whose activity and expansion in the 12th and 13th century contributed to an exceptional development of architecture in Europe. The second issue is explaining the function of lodges, which travelled from one construction site to another, thus transferring new spatial solutions. This merit must be attributed to the builders, whose profession was considered as free and migratory. Working in different locations was a kind of duty, but these movements were not only aiding in acquiring knowledge but above all improving the skills, studying new methods of work and perfecting craft. Apart from the founders, it was the activity of builders which contributed to the appearance of Cistercian abbeys in Lesser Poland. Due to the migrations of monastic builders, as well as the international members of the Polish orders, the Cistercian architecture in Poland had such a complex nature. The study uses formal and iconographic analysis, as well as critical analysis of studies and formal sources.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2017, 4(54); 61-70
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przebiegu granic województw na tożsamość regionalną oraz postrzeganie regionów Małopolski i Śląska
The impact of the voivodeship boundaries on regional identity and perception of the Małopolska and Śląsk regions
Autorzy:
Nowak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414227.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
Śląsk
Małopolska
region
województwo
tożsamość regionalna
postrzeganie
Silesia
Lesser Poland
voivodeship
regional identity
perception
Opis:
Małopolska i Śląsk to regiony historyczne, których granice jedynie częściowo pokrywają się ze współczesnymi granicami województw małopolskiego i śląskiego. Opierając się na badaniu ankietowym, oceniono wpływ przebiegu dawnych granic na tożsamość regionalną mieszkańców i postrzeganie przez nich wskazanych regionów. Respondenci z miast położonych w województwach, które nie pokrywają się z ich przynależnością regionalną, utożsamiali się z nimi głównie ze względów gospodarczych, nie czując przy tym silnych powiązań historycznych i kulturowych. Zmieniło się również postrzeganie regionu górnośląskiego, który w porównaniu do wyników wcześniejszych badań z końca lat 80. i 90. XX w. przestał być kojarzony z zanieczyszczeniem powietrza i degradacją środowiska.
Małopolska (Lesser Poland) and Śląsk (Silesia) are historical regions which only partly overlap with the present-day borders of the Małopolskie and Śląskie voivodeships. In spite of their geographical proximity, they are historically and culturally dissimilar. A survey has been carried out in order to verify the perception of the regional identity of these voivodeships by their inhabitants. It was found that although old cultural and historical divisions are still important for the people, possible economic advantages seem to prevail. In addition, the Śląsk region as compared to the previous surveys is no longer identified with air pollution and environmental degradation.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2018, 1(71); 62-81
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edycja krytyczna dokumentu z 1465 roku Kazimierza Jagiellończyka zezwalającego na budowę wodociągu w Bieczu
Critical Edition of a Document from 1465 by Kazimierz Jagiellończyk Allowing for the Construction of a Water Main in Biecz
Autorzy:
Soczek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143737.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Biecz
wodociągi
Kazimierz Jagiellończyk
miasta małopolskie
waterworks
Casimir IV Jagiellon
towns of Lesser Poland
Opis:
Wydawany dokument dotyczy zezwolenia Kazimierza Jagiellończyka na budowę wodociągu w mieście Biecz. Źródło to jest ważne dla historii wodociągów w Polsce, a także do dziejów gospodarczych Biecza. Edycja została dokonana według zaleceń projektu instrukcji wydawniczej Adama Wolffa z uwzględnieniem rozwiązań zastosowanych w najnowszych wydawnictwach źródłowych.
The document issued contains the permission of Casimir IV Jagiellon to build a water supply system in the town of Biecz. This source is important for the history of waterworks in Poland, as well as for the economic history of Biecz. The edition was prepared following the recommendations included in the draft of Adam Wolff’s publishing instruction, taking into account the solutions introduced in the most recent source publications.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2019-2020, 69-70; 27-34
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowanie kapitału społecznego poprzez kształtowanie postaw na przykładzie małych miast i obszarów wiejskich Małopolski
Building Social Capital through the Development of Attitudes on the Example of Small Towns and Rural Areas in the Lesser Poland District
Формирование основ социального капитала на примере малых городов и сельских рай-онов Малопольши
Autorzy:
Kuchta, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548761.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kapitał społeczny
Małopolska
małe miasta
obszary wiejskie
social capital
Lesser Poland
small cities
rural areas
Opis:
Odpowiednio ukierunkowane zarządzanie lokalnymi społecznościami może mieć bardzo korzystny wpływ na rozwój całego regionu. Mieszkańcy stanowią bowiem także rodzaj kapitału, co zostało zauważone przez ekonomistów. Kapitał społeczny to wynik współzależności i wzajemnego oddziaływania procesów ekonomicznych i społecznych. Jego źródło stanowią więzi społeczne łączące jednostki oraz grupy aktywne ekonomicznie. Interakcje występujące pomiędzy nimi wiążą ze sobą ludzi i w efekcie ułatwiają wspólne działanie. W kontekście kapitału społecznego najczęściej mówimy o zaufaniu, wartościach, normach, kooperacji, sieci powiązań i dzieleniu się infor-macjami. Kapitał społeczny wpływa na rozwój gospodarczy, np. ułatwia negocjacje, zapobiega nadużywaniu dobra wspólnego, poprzez rozwój trzeciego sektora sprzyja społecznej kontroli działania władz. Dlatego tak ważne jest dostrzeżenie potencjału tkwiącego w mieszkańcach i zachęcenie ich do budowania prawdziwej wspólnoty. W celu stworzenia odpowiednich strategii inwestowania w kapitał społeczny, w okresie sierpień–wrzesień 2014 r. zostało przeprowadzone pilotażowe badanie ankietowe wśród mieszkańców małych miast i obszarów wiejskich Małopolski. Po przeanalizowaniu wyników wyodrębnione zostały cztery czynniki odpowiadające czterem różnym postawom dotyczącym zaangażowania w działalność na rzecz lokalnej społeczności. Czynniki te zostały nazwane jako: spojrzenie global-ne, niestereotypowe, pozytywne i lokalne. Osoby reprezentujące poszczególne grupy potrzebują nieco innych motywatorów do podjęcia działań na rzecz swojego najbliższego otoczenia. Znalezienie i zastosowanie tych motywatorów przyniesie korzyść nam wszystkim.
The right direction of local communities management can have a very beneficial impact on the development of the whole region. Residents are in fact also a kind of capital, which was noted by economists. Social capital is the result of interdependence and interaction between economic and social processes. His sources are the social ties linking an individual and a group economically active. Interactions between them bind people together and ultimately facilitate joint action. In the context of social capital tend to speak about trust, values, norms, cooperation, networking and information sharing. Social capital affects economic development, for example: facilitates negotiations, prevents the abuse of the common good, through the development of the third sector pro-motes social control over the authorities. It is therefore important to notice the potential of residents and encourage them to build a true community. In order to create the appropriate strategy of investing in social capital, in August-September 2014 a pilot survey of residents of small towns and rural areas of the Lesser Poland District was conducted. After analyzing the results 4 factors corresponding to four different attitudes regarding involvement in the local community were extracted. These factors were named as perceptions: global, maverick, positive and local. Persons representing different groups need slightly different motivators to take action in favor of their immediate environment. Finding and using these motiva-tors will benefit us all.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2016, 46; 385-395
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish‑Ukrainian Relations of the Second Half of the 1930’s in Publications of the Polish Language Press of Lviv
Autorzy:
Ostanek, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956485.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
Second Polish Republic
Ukraine
Eastern Lesser Poland
Polish‑Ukrainian relations
1930s
security
Lviv press
Opis:
The press belongs to one of the most important tools of propaganda influence on society. It was often used to conduct open wars aimed at promoting specific political views or reasons. For this reason, it can be concluded that the press release has also always had a significant impact on the security of the state. The purpose of this article is to illustrate Polish‑Ukrainian relations, presented in the pages of the most important Polish‑language newspapers of Lviv in the second half of 1930, during the sabotage of Ukrainian nationalists in Eastern Lesser Poland and the repressive action conducted by the Polish authorities in consequence. The most widely read Polish newspapers in Lviv were selected for the purposes of the article. In order to show the whole of the discussed issue, archival sources and publications were also used.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2018, 5; 57-71
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eneolithic copper jewellery from grave 7 of the Lublin-Volhynian culture at site 2 in Książnice, Świętokrzyskie Province, Poland. Typological and physical metallurgy characteristic
Eneolityczna biżuteria miedziana z grobu nr 7 kultury lubelsko-wołyńskiej na stanowisku 2 w Książnicach, woj. świętokrzystkie. Charakterystyka typologiczna i metalurgiczna
Autorzy:
Wilk, Stanisław
Garbacz-Klempka, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396855.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
copper jewellery
metallurgy analysis
graves
Lublin-Volhynian culture
Lesser Poland
archaeometallurgy
X-ray fluorescence (XRF)
Opis:
This article presents a typological and physical metallurgy analysis of copper artifacts found in child grave (no 7) at the Lublin-Volhynian culture cemetery in Książnice (Lesser Poland). The burial, dating to approx. 4050–3940 BC, contains a rich set of copper jewellery: a massive earring, small earring, bracelet - made of copper wire, and two beads made of a rolled piece of metal sheet. As part of metallographic analysis of metal finds from grave 7, site 2 in Książnice, quantitative and qualitative analyses were conducted, regarding chemistry and microstructure of all the five artifacts. In the artifacts tested, there were identified the elements significant from the perspective of raw material origin and smelting technology: arsenic, antimony, silver, tin, zinc, lead, bismuth, cobalt, nickel and iron. The highest total content of impurities was noted for the bracelet. Against the background of other elements, the arsenic content stands out here and it is 2.1%, and lead 0.26%. For the remaining artifacts, the arsenic content was 0÷0,24%, and lead 0÷0,039%. Antimony (0.098%) and zinc (0.15%) was only recorded for the one of the bead. Also, the highest content of silver (0.05%) was established in this case. In the remaining ornaments, the silver content was below 0.02%. Based on the X-ray fluorescent spectroscopy results, chemical profiles were established for the individual, and they were ascribed to raw material groups according to R. Krause: 1) pure copper, 2) arsenic copper and 3) antimony copper (Krause 2003: 90–91, Abb. 40–41). The presented inventory of copper artifacts from grave 7, having many analogies in the Carpathian Basin and the areas to the north and east of the Carpathians, confirms the thesis about wide, trans-Carpathian contacts of the group which was using the necropolis in Książnice at the turn of 5th and 4th millennium BC.
Niniejszy artykuł prezentuje typologiczną i metaloznawczą analizę zabytków miedzianych znalezionych w grobie dziecięcym (nr 7) na cmentarzysku kultury lubelsko-wołyńskiej w Książnicach (Małopolska). Pochówek, datowany na przełom V i IV tysiąclecia BC (4050–3940 BC), zawierał bogaty zestaw biżuterii miedzianej, na który składały się: duża, masywna zausznica, mała zausznica i bransoleta – wykonane z drutu, oraz dwa paciorki ze zwiniętej blachy miedzianej. W ramach badań metaloznawczych, przeprowadzono ilościowe i jakościowe, analizy chemiczne i mikrostrukturalne wszystkich pięciu zabytków. W badanych zabytkach zidentyfikowano pierwiastki, istotne z punktu widzenia pochodzenia surowca i technologii wytopu. Należą do nich: arsen, antymon, srebro, cyna, cynk, ołów, bizmut, kobalt, nikiel i żelazo. Sumarycznie największą zawartość zanieczyszczeń zarejestrowano dla bransolety. Na tle innych pierwiastków wyróżnia się tu arsen, który wynosi 2,1% i ołów 0,26%. Dla pozostałych zabytków stężenie arsenu wynosiło 0÷0,24%, a ołowiu 0÷0,039%. Antymon (0,098%) i cynę (0,15%) zarejestrowano jedynie dla jednego z paciorków. W tym przypadku wykazano również najwyższą zawartość srebra (0,05%). W pozostałych ozdobach stężenie srebra wynosiło poniżej 0,02%. Na podstawie wyników analizy spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej dokonano ustalenia profili chemicznych analizowanych zabytków oraz zaklasyfikowano je do grup surowcowych wg R. Krause: (1) miedzi czystej, (2) miedzi arsenowej oraz (3) miedzi antymonowej (Krause 2003: 90 – 91, ryc. 40 – 41). Zaprezentowany inwentarz zabytków miedzianych z grobu 7, mający liczne analogie w Kotlinie Karpackiej i na terenach położonych na północ i wschód od łuku Karpat, potwierdza tezę o szerokich transkarpackich kontaktach grupy użytkującej nekropolę w Książnicach na przełomie V i IV tysiąclecia BC.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2016, 8; 29-46
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turystyka sentymentalna Polonii chicagowskiej w Małopolsce i na Podkarpaciu
Sentimental tourism of the Polish minority of Chicago Area in Lessser Poland and Subcarpathian Region
Autorzy:
Pypeć, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433663.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
turystyka sentymentalna
Polonia chicagowska
Małopolska
Podkarpacie
sentimental tourism
Polish minority in Chicago
Lesser Poland
Subcarpathian Region
Opis:
W Stanach Zjednoczonych Ameryki żyje około 10 mln osób pochodzenia polskiego i narodowości polskiej. W tej licznej społeczności rozwijał się specyficzny rodzaj turystyki - turystyka sentymentalna, czyli odwiedzanie miejsc związanych z własną rodziną. Niniejszy artykuł stanowi streszczenie pracy licencjackiej pt. Turystyka sentymentalna Polonii chicagowskiej w Małopolsce i na Podkarpaciu, obronionej w 2022 r. w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Celem autora było przedstawienie problemów związanych ze zjawiskiem turystyki sentymentalnej Polonii, szczególnie naprzykładzie Polonii chicagowskiej, odwiedzającej południowo-wschodnią Polskę. Dane zostały uzyskane poprzez rozpowszechnienie formularza ankietowego wśród Polonii i osób polskiego pochodzenia, zamieszkujących Chicago. Wyniki potwierdzają fakt zainteresowania Polonii swoim pochodzeniem, poszukiwania przodków i podtrzymywania tradycji i więzi z ojczyzną. Chicagowscy Polacy w większości znają swoje korzenie, co daje im poczucie tożsamości w wielokulturowym społeczeństwie.
In the USA live about 10 million people of Polish descent or Polish nationality. In this group has developed specific type of tourism - the sentimental one, which is visiting places related to their families. This article is a summary of the author’s thesis: Sentimental tourism of the Polish minority of Chicago Area in Lesser Poland and Subcarpathian Region, presented in 2022 in Institute of Geography of the Pedagogical University in Krakow. The purpose of this article is to show phenomenon of sentimental tourism of Polish minority, especially in the example of Poles from Chicago Area, visiting South-Eastern Poland. Data were collected by survey, sent across Poles and people of Polish descent, living in Chicago. Results confirm fact that Polish minority is interest in its origins, searching for ancestors and maintaining traditions and bonds with their family land. Most of Chicago’ Poles know their roots, which gaves them sense of identity in multicultural society.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2022, 18; 139-154
2084-5456
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dorobku polskiej dialektologii przełomu XX i XXI wieku w zakresie badania gwary lasowskiej
The findings of Polish dialectology at the turn of the 21st century with regard to the Lasowiacy dialect
Autorzy:
Kowalik, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459218.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Polish dialectology
dialects of Lesser Poland
dialect of Lasowiacy
dialektologia polska
dialekty Małopolski
gwara lasowska
Lasowiacy
Opis:
The article discusses the latest research regarding the dialect of the Lasowiacy, a subethnic group living at the conflux of the Vistula and the San in southern Poland. These studies are linguistic or ethnographic and verify the current state of the dialect, its stratification and functions in the fluid realities. Some researchers claim the present stage is one of “the emergence of an supraregional interdialect based on the Lasowiacy patois, whose usage encompasses a certain section of Subcarpathia” (Radwański 2013).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 59-73
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teraźniejszość i przyszłość małych gospodarstw
Present and Future of small farms
Autorzy:
Górz, Bronisław
Uliszak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023220.pdf
Data publikacji:
2014-06-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
small farms
agriculture
functions
self sufficiency
Malopolska
Lesser Poland
małe gospodarstwa
rolnictwo
funkcje
samozaopatrzenie
województwo małopolskie
Opis:
Małe gospodarstwa zanikają w wielu regionach świata. Wciąż jednak pełnią istotną rolę w gospodarce zarówno krajów wysoko rozwiniętych, jak i rozwijających się. W artykule na wybranych przykładach przedstawiono rolę i funkcje małych gospodarstw rolnych. Szczególną uwagę zwrócono na Polskę i województwo małopolskie. Przedyskutowano przyczyny i skutki przestrzenne ich rozmieszczenia w tym regionie oraz dalsze perspektywy ich obecności jako trwałego elementu gospodarki terenów wiejskich Małopolski.
Small farms disappear in many regions of the world. Still, they play an important role in the economy of both developed countries and developing ones. The article presents selected examples of the role and function of small farms. Particular attention was given to Poland and Malopolska (Lesser Poland) Province. The causes and effects of the spatial distribution in the region and further prospects of their presence as a permanent element of the economy in rural areas of Malopolska were discussed.
Źródło:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna; 2014, 26; 57-71
2353-1428
Pojawia się w:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staycation as a way of spending free time by city dwellers: examples of tourism products created by Local Action Groups in Lesser Poland Voivodeship in response to a new trend in tourism
Autorzy:
Pawłowska, Aneta
Matoga, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1190056.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
staycation
tourism product
offer of spending free time
city dwellers
Local Action Group
Lesser Poland Voivodeship
Opis:
Social and economic changes contribute to changes in the lifestyle of modern society, including as well the method of spending free time. City dwellers who, because of economic reasons, have to altogether resign from package holidays or just reduce expenses, are searching for an opportunity to relax in the countryside and towns located near their home. Therefore a phenomenon called staycation, which consists of visiting one's own city or its closest neighbourhood, is becoming more and more popular. Tourism products aimed at different groups of visitors are created in response to the changing needs and expectations of people. Local Action Groups are especially active in this field and in recent years they have run many projects concerning the creation of places attractive for a visit, relaxation and recreation. The purpose of the article was to present examples of tourism products created by these associations in Lesser Poland Voivodeship. The products presented in this article can be connected with the phenomenon of staycation and the current needs of dwellers concerning spending free time. Local cultural heritage and natural environment are becoming the basis for supralocal tourism products which allow promoting rural areas, little towns and outskirts of urban agglomerations.
Źródło:
World Scientific News; 2016, 51; 4-12
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lesser Poland Department in the Commission of National Education’s education system
Wydział Małopolski w systemie szkolnictwa Komisji Edukacji Narodowej
Autorzy:
Meissner, Andrzej
Pękowska, Marzena
Ślęczka, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058110.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
Commission of National Education
Lesser Poland Department
school
teachers
Komisja Edukacji Narodowej
Wydział Małopolski
szkoła
nauczyciele
Opis:
The Lesser Poland Department was created by the Commission of National Education in 1783. That year, the territorial organisation of the school network was established, department school authorities were appointed and teaching staff were employed. The Lesser Poland Department included the academic department school in Lublin, academic subdepartment schools in Kraków, Pińczów and Sandomierz and subdepartment schools run by religious orders in Kielce, Krasnystaw and Stężyca. This article is an attempt at characterising the educational facilities operating in the Lesser Poland Department and their organisational and educational issues with structural transformations, material base, teaching plans and programmes, textbooks, educational process and school inspections. Considerable attention was paid to the principles of youth education, school authorities, teachers and the student community. Efforts were also made to show the role of the presented facilities in local communities.
Źródło:
Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2018, 55; 143-169
0080-4754
Pojawia się w:
Rozprawy z Dziejów Oświaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczna architektura kościoła św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu
Medieval Architecture of the Church of St John the Baptist in Skalbmierz
Autorzy:
Sowała, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16003969.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
architektura średniowieczna
architektura małopolska
Skalbmierz
Jakub z Sienna
Medieval architecture
architecture of Lesser Poland
Jakub of Sienno
Opis:
Kolegiata św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu była jedną z najstarszych i najważniejszych kapituł w diecezji krakowskiej. W artykule przeanalizowano relikty XII-wiecznego kościoła i postawiono tezę o innym, niż dotychczas przyjmowane, kształcie wschodniej partii świątyni. Następnie, w oparciu o badania architektury i przekazów źródłowych postawiono tezę o wykonaniu przebudowy pomiędzy 1443 a 1460 r. Wskazano, że proporcje budowli i detal architektoniczny wykazują pokrewieństwo z analogicznymi elementami kościoła Bożego Ciała w Krakowie, a kompozycja górnych partii elewacji wewnętrznych świadczy o znajomości śląskiej tradycji budowlanej. Złożony przekaz ideowy architektury kolegiaty, w którym wykorzystano zarówno relikty starszej budowli, jak i najmodniejszy wówczas modus stylowy sugerują przemyślany plan odbudowy i zaangażowanie w nią ówczesnego skalbmierskiego prepozyta Jakuba z Sienna.
The Collegiate Church of St John the Baptist in Skalbmierz is one of the oldest and most important Chapters in the Cracow Diocese. In the paper, relics of the 12th-century church are analysed, and the thesis claiming that the shape of the eastern fragment of the church was different from the one assumed to-date has been put forth. Furthermore, resorting to the investigation of the architecture and source records, the thesis claiming that in 1443-1460 the church’s remodelling was conducted has been formulated. The fact that the building’s proportions and the architectural details show analogies with the respective elements of the Cracow Church of Corpus Christi has been pointed to; moreover, the composition of the upper parts of internal elevations testifying to the knowledge of the Silesian construction tradition has been emphasized. The complex ideological message of the architecture of the Collegiate Church in which both relics of the older building and the style mode most in vogue at the time are combined suggest a carefully thought out plan for the remodelling of the Collegiate Church of St John the Baptist and the fact that the Skalbmierz Provost Jakub of Sienno was involved in the project.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2020, 82, 4; 495-526
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urzędy wójtowskie w rękach małopolskich Gryfitów w XV wieku. Analiza źródłowa
The office of the head of a village executed by the Gryf family in Lesser Poland in the 15th century
Autorzy:
Kruszewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/697580.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
history of polity system and law
city councils
Lesser Poland Voivodeship
succession
transferability
head of village office
Opis:
The situation of medieval knights holding the office of governors – heads of villages – was not exceptional. The Gryfits from Lesser Poland were one of this kind of family. The author has occupied himself with the history of this House for some time, paying attention especially to matters connected with the recognition of the Gryfits and the Houses of Lisowie and Wierzbnowie as Pomeranian princes, and all of them as the second branch of the dynasty ruling in Poland. In this publication, profiles of chosen members of the family, ones who served the office of governors in different contexts, are described. Each of the above-mentioned examples presents a different situation, for instance: when a knight could attain an influential position at the royal court, yet the titular office was burdened with specific circumstances. First he was the plenipotentiary of the governor’s wife, then after the governor’s death (in rather mysterious circumstances), he became the husband to the widow and took over the late Governor’s post. Still, this is – as it seems – the timeless problem of sentiment, faithfulness and betrayal. Thus, succession and transferability of the Governor’s office was also thoroughly discussed.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2018, 16, 4 (1); 63-75
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbór ewangelicko-reformowany w Oksie (ok. 1566–1679) i jego pastorzy
The Reformed Congregation at Oksa (c. 1566–1679) and Its Pastors
Autorzy:
Bem, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2211973.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Oksa
Małopolska
protestanci
kalwinizm
Rejowie
duchowni kalwińscy
kontrreformacja
Lesser Poland
Protestantism
Calvinism
Rej family
Reformed clergy
Counterreformation
Opis:
W siedemnastowiecznej Małopolsce wśród kalwińskich wspólnot ważną funkcję pełnił zbór w Oksie. Przez ponad sto lat (ok. 1566–1679) był nie tylko siedzibą zgromadzenia ewangelicko-reformowanego, ale także jednym z ważniejszych małopolskich ośrodków, ze szkołą, murowanym kościołem i jako miejsce obrad wielu synodów. Posługę pełniło tu kilku wybitnych pastorów, jak Franciszek Stankar Młodszy (1562–1621) i Jerzy Laetus (1609–ok. 1656), którzy sprawowali opiekę duchową nad rodziną patronów – Rejów – oraz mieszczanami ewangelikami. Artykuł systematyzuje losy tegoż zboru oraz koryguje pojawiające się na jego temat nieścisłości, w szczególności dotyczące okresu po 1660 r., przybliżając także okoliczności jego likwidacji w 1679 r.
The Reformed congregation in Oksa played an important role in the history of 17th century Calvinism in Lesser Poland. Throughout its over 100 years of existence and under the continued patronage of the Rej family the town was not only the place of numerous synods, the location an impressive church edifice, a Reformed school but also the seat of may influential pastors of the Church: Franciszek Stankar the Younger (1562–1621) and Jerzy Laetus (1609–c. 1656). The article traces the history of the congregation, the clergy who ministered there, its last 20 years and the circumstances surrounding its suppression in 1679.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 71-103
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek do dziejów zborów ewangelicko-reformowanych w Piaskach Luterskich (Wielkich) koło Lublina i Tursku Wielkim oraz kontaktów między Jednotami Małopolską i Litewską na przełomie XVIII i XIX wieku
Contribution to the History of the Evangelical Reformed Congregations at Piaski Luterskie (Wielkie) near Lublin and Tursko Wielkie, and the Contacts between the Calvinist Unities of Lesser Poland and Lithuania at the Turn of the Nineteenth Century
Autorzy:
Cherner, Ewa
Bem, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2212017.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
kalwinizm w Małopolsce
kalwinizm na Litwie
kler kalwiński
Calvinism in Lesser Poland
Calvinism in Lithuania
Reformed Clergy
Opis:
Niniejszy artykuł przedstawia nieznane dotychczas listy dotyczące obsadzenia zboru w Tursku Wielkim i ks. Jana Herowskiego (z 1798 i 1799 r.), a także zboru ewangelicko-reformowanego w Piaskach Luterskich (Wielkich) z 1806 r. oraz dwóch pastorów z nim związanych: Adama Huissona i Józefa Kühna. Korygują one i uzupełniają wiedzę o obu zborach i wspomnianych wyżej duchownych oraz ukazują kontakty między kalwińskimi Jednotami Małopolską i Litewską na przełomie XVIII i XIX w.
The article presents unknown letters concerning the filling of pastoral vacancy at Tursko Wielkie written by Rev. Jan Herowski (from 1798 and 1799), and the letters about the Evangelical Reformed Congregation at Piaski Luterskie (Wielkie) from 1806 by two pastors associated with it: Adam Huisson and Józef Kühn. The letters correct and complement our knowledge about the two congregations and the pastors mentioned above as well as reveal contacts between the Calvinist Unities (Churches) of Lesser Poland and of Lithuania at the turn of the nineteenth century.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 105-122
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ośrodek warzelniczy ludności kultury łużyckiej w Baryczy – nowe spojrzenie na materiały archiwalne
A saltworking centre of the lusatian culture in Barycz – a new look at the archive material
Autorzy:
Fraś, Jarosław M.
Kolebuk, Ewelina
Blajer, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368449.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Barycz
epoka brązu
kultura łużycka
Małopolska
palenisko
solowarstwo
Bronze Age
Lusatian culture
Lesser Poland
hearth
salt extraction
Opis:
Niniejszy artykuł zawiera opracowanie wyników badań prowadzonych na stanowisku 5 w Baryczy. Odkryte tam struktury i materiały w istotny sposób uzupełniają wiedzę dotyczącą problematyki pozyskiwania soli warzonej przez społeczności klasycznej fazy kultury łużyckiej. Uzyskane wyniki zostały odniesione do warunków środowiskowych regionu oraz skonfrontowane z dotychczasowymi ustaleniami obecnymi w literaturze. Poza standardowym katalogiem oraz analizą technologiczną i formalno-stylistyczną zaproponowano również rekonstrukcję przebiegu procesu warzelniczego opartą na studiach z zakresu archeologii doświadczalnej. Artykuł prezentuje także nieznane dotąd formy nietypowych brykietaży.
This article contains the results of research conducted on site 5 in Barycz. The structures and materials discovered there significantly complement the knowledge of the problems of obtaining evaporated salt by the community of the classical phase of the Lusatian culture. The results are related to environmental conditions of the region and contrasted with previous findings in the current literature. Apart from the standard catalogue and technology, formal and stylistic analyses, it also proposes a reconstruction process based on salt extraction studies in experimental archaeology. The article presents the hitherto unknown form of atypical briquettage.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2019, 33; 10-111
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Województwo małopolskie w przestrzeni pielgrzymkowej świata
Lesser Poland Voivodeship among the pilgrimage destinations of the world
Autorzy:
Mróz, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368560.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
pielgrzymki
sanktuarium
szlaki pielgrzymkowe
woj. małopolskie
turystyka religijna
Lesser Poland Voivodeship
pilgrimage
pilgrims’ ways
religious tourism
sanctuary
Opis:
Województwo małopolskie jest wyjątkowym obszarem w przestrzeni pielgrzymkowej i turystycznej świata. Jest to bowiem jedyny region na świecie, w którym na stosunkowo niewielkim obszarze (o pow. 15,2 tys. km2) znajduje się 15 obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO, funkcjonuje 5 chrześcijańskich sanktuariów o randze międzynarodowej oraz ponad 130 ośrodków pielgrzymkowych. Małopolska wyróżnia się na mapie pielgrzymkowej świata także różnorodnością sanktuariów – funkcjonuje tu bowiem ponad 70 sanktuariów maryjnych, ponad 30 sanktuariów świętych i błogosławionych oraz 19 Pańskich loca sacra. O randze pielgrzymkowej województwa w dużej mierze decyduje także potencjał turystyczno-pielgrzymkowa stolicy Małopolski. Już bowiem pod koniec XVI w. Kraków nazywany był „drugim Rzymem” (Cracovia altera Roma). W przestrzeń pielgrzymowania Małopolski wpisuje się także dobrze rozbudowana sieć szlaków pielgrzymkowych: Szlaków Papieskich, odcinki Camino de Santiago – Drogi św. Jakuba prowadzącej do grobu Apostoła w Santiago de Compostela, Międzynarodowej Trasy Pielgrzymkowej – Szlak Maryjny łączącej trzy narodowe sanktuaria Matki Najświętszej: Jasną Górę w Polsce, Lewoczę na Słowacji oraz Mariazell w Austrii, transgranicznego Szlaku Maryjnego – „Światło ze Wschodu” oraz wielu lokalnych szlaków pątniczych. Celem badań było wskazanie elementów, które decydują o potencjale pielgrzymkowym woj. małopolskiego. Na podstawie badań terenowych, wywiadów pogłębionych oraz w oparciu o analizę danych ruchu pielgrzymkowego do wybranych sanktuariów, wskazano również na perspektywy rozwoju turystyki religijnej w Małopolsce w najbliższym dziesięcioleciu.
The Lesser Poland Voivodeship has a special place in the world of pilgrimage and tourism as it is the only region in the world with 15 UNESCO cultural and natural heritage sites, 5 Christian sanctuaries of international renown, and over 130 pilgrimage destinations in a relatively small area (15.2 thousand km2). Lesser Poland also stands out on the pilgrimage map of the world when it comes to the diversity of its sanctuaries – it is home to over 70 Marian shrines, over 30 shrines of saints and the blessed, and 19 loca sacra of the Lord. The pilgrimage rank of the Voivodeship is also determined by the tourism and pilgrimage potential of the capital city of Lesser Poland. Kraków was referred to as “second Rome” (Cracovia altera Roma) as far back as in the late 16th century. The pilgrimage space of Lesser Poland also includes a well-developed pilgrimage rout system, which includes the Papal Trails, sections of Camino de Santiago – the Way of Saint James leading to the shrine of the Apostle in Santiago de Compostela, the International Pilgrimage Route – the Marian Route connecting three national Marian shrines: Jasna Góra in Poland, w Polsce, Levoča in Slovakia, and Mariazell in Austria, the cross-border Marian Route – “Light of the East”, and numerous local pilgrim trails. The aim of the research was to specify the elements determining the pilgrimage potential of the Lesser Poland Voivodeship. The field studies, in-depth interviews, and analyses of the pilgrim traffic to selected sanctuaries also indicated that there is potential for development of religious tourism in Lesser Poland over the next decade.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2020, 15; 72-91
2084-5456
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies