Średniowieczna architektura kościoła św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu

Kolegiata św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu była jedną z najstarszych i najważniejszych kapituł w diecezji krakowskiej. W artykule przeanalizowano relikty XII-wiecznego kościoła i postawiono tezę o innym, niż dotychczas przyjmowane, kształcie wschodniej partii świątyni. Następnie, w oparciu o badania architektury i przekazów źródłowych postawiono tezę o wykonaniu przebudowy pomiędzy 1443 a 1460 r. Wskazano, że proporcje budowli i detal architektoniczny wykazują pokrewieństwo z analogicznymi elementami kościoła Bożego Ciała w Krakowie, a kompozycja górnych partii elewacji wewnętrznych świadczy o znajomości śląskiej tradycji budowlanej. Złożony przekaz ideowy architektury kolegiaty, w którym wykorzystano zarówno relikty starszej budowli, jak i najmodniejszy wówczas modus stylowy sugerują przemyślany plan odbudowy i zaangażowanie w nią ówczesnego skalbmierskiego prepozyta Jakuba z Sienna.

The Collegiate Church of St John the Baptist in Skalbmierz is one of the oldest and most important Chapters in the Cracow Diocese. In the paper, relics of the 12th-century church are analysed, and the thesis claiming that the shape of the eastern fragment of the church was different from the one assumed to-date has been put forth. Furthermore, resorting to the investigation of the architecture and source records, the thesis claiming that in 1443-1460 the church’s remodelling was conducted has been formulated. The fact that the building’s proportions and the architectural details show analogies with the respective elements of the Cracow Church of Corpus Christi has been pointed to; moreover, the composition of the upper parts of internal elevations testifying to the knowledge of the Silesian construction tradition has been emphasized. The complex ideological message of the architecture of the Collegiate Church in which both relics of the older building and the style mode most in vogue at the time are combined suggest a carefully thought out plan for the remodelling of the Collegiate Church of St John the Baptist and the fact that the Skalbmierz Provost Jakub of Sienno was involved in the project.