Temat: Kaunas - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: An Overview of the Documents of the Archive of Kaunas Benedictine Convent
Autorzy:: Vasiliauskaite, Ausra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/11372567.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: Archive of Kaunas Benedictine Convent
archival funds of Kaunas Benedictine Convent
Opis:: In 2024, Kaunas Benedictine Convent will celebrate its 400th anniversary. Throughout this period, the convent’s existence has not been interrupted. During the Soviet period, from 1948 to 1988, the convent still operated in secret. However, the archives of the convent began to be organized anew at the beginning of the 21st century revealing important documentation not only for the convent, but also for monastic research. It is for this reason that this article aims to present the documents of Kaunas Benedictine Convent’s archive.
Źródło:: The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2021, 11, 2; 225-241
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:: The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Mathematics at the universities of Poznań, Vilnius and Kaunas in the interwar period – a comparative study
Autorzy:: Duda, Roman
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/749780.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Matematyczne
Tematy:: biograms
Mathematics, Poznań, Vilnius, Kaunas
Opis:: Uniwersytety w Poznaniu i Wilnie (Polska) oraz Kownie (Litwa) maja wiele wspólnego. Wszystkie trzy zostały załozone w 1919 roku, kazdy chciał oferowac studia matematyczne, zaden nie miał rodzimego matematyka. Poznan oparł sie na Zdzisławie Krygowskim (1872-1955) z Politechniki Lwowskiej, któryw ciagu nastepnych dwudziestulat wypracowywał programy studiów i gromadził kadre. Nauczanie było dobre (był kurs kryptografii, którego słuchacze złamali potem niemiecka Enigme), ale badania dosc skromne. W Wilnie był Wiktor Staniewicz (1866-1932), uciekinier z politechniki w Petersburgu. Starzejacy sie i chory, potrzebował wsparcia, które przyszło w osobach Stefana Kempistego (1892-1940) i Juliusza Rudnickiego (1881-1948), obu z Politechniki Warszawskiej. Ci trzej zapewnili dobry poziom nauczania, ale dopiero przyjscie Antoniego Zygmunta (1900-1992) i jego błyskotliwy student Józef Marcinkiewicz (1910-1940) zmieniło ten obraz dodajac znakomite badania. Kowno zaoferowało katedre niemieckiemu matematykowi Otto Volkowi (1892-1989), który pracował tam w latach 1923-1930, zapewniajac dobre nauczanie i zabezpieczajac dalszy rozwój. Trzy rózne drogi, ale kazdy z tych trzech uniwersytetów odniósł sukces. Artykuł oferuje pewien wglad w ich specyficzne historie.
The three universities – Poznań and Vilnius in Poland, Kaunas in Lithuania – had much in common: all three were founded in 1919, each promised studies in mathematics, and none possessed a native mathematician of its own. Mathematicians had to be taken from a far. Poznań relied on Zdzisław Krygowski (1872-1955), a newcomer from the Lvov polytechnic, who in the next twenty years laboriously worked up programs of studies and collected academic staff. Teaching was satisfactory (there was a course in cryptography, students of which have later broken the German Enigma) but research rather modest. In Vilnius there happened to be Wiktor Staniewicz (1866-1932), a refugee from the polytechnic in Petersburg. Being rather old and ill, he required support and that came in persons of Juliusz Rudnicki (1881-1948) and Stefan Kempisty (1892-1940), both from the Warsaw polytechnic. The three men secured satisfactory level of studies but only the arrival of Antoni Zygmund (1900-1992) in 1930 and his briliant student Józef Marcinkiewicz (1910-1940) changed the picture by adding a high level research. Kaunas offered a chair to a German mathematician Otto Volk (1881-1989) who worked there 1923-1930, offered good teaching and secured further development. Although following different roots, all three universities succeeded and the article offers some insight into their specific stories.
Źródło:: Antiquitates Mathematicae; 2017, 11
1898-5203
2353-8813
Pojawia się w:: Antiquitates Mathematicae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Pernicious City: Mythologization of Kaunas in the Lithuanian Literature of the Interwar Period
Autorzy:: Šeina, Viktorija
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/971932.pdf
Data publikacji:: 2019-07-01
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: Lithuanian literature
Kaunas
Vladimir Toporov
mythopoetics
Vincas Mykolaitis-Putinas
Opis:: The article analyzes the mythologization of Kaunas, the temporary capital of Lithuania, in the Lithuanian literature of the interwar period. The methodological approach of the research is based on the research methods of urban mythopoetics by Vladimir Toporov and that of topological semiotics by Algirdas Julien Greimas. Due to objective historical and social circumstances, the formation of the Lithuanian urban literature started only at the beginning of the 20th century. The intensive period in the urbanization of the Lithuanian literature was that of the interwar period when literary reflections on Kaunas started gaining certain dominant symbolic images of the city, repeating plots and characters typical of Kaunas. The literary myth of the temporary capital as a pernicious city which becomes a moral trial for an individual is revealed in the article through the analysis of Part III of the novel Altorių šešėly [In the shadows of altars] by Vincas Mykolaitis-Putinas, the most prominent Lithuanian novelist of the interwar period.
Źródło:: Przegląd Humanistyczny; 2018, 62(4 (463)); 31-47
0033-2194
Pojawia się w:: Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Delegaci miasta Kowna na sejmach Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku
Autorzy:: Glemža, Liudas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/690123.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: miasta
mieszczaństwo
Sejm
delegacje
Kowno
towns
burghers
delegations
Kowno (Kaunas)
Opis:: W okresie panowania Stanisława Augusta magistrat miasta Kowna wysyłał swoich delegatów na sejmy aż osiem razy: od sejmu elekcyjnego 1764 r. do ostatniego grodzieńskiego w 1793 r. Najprawdopodobniej do czasu reform Sejmu Czteroletniego zainteresowanie kownian było ograniczone do spraw lokalnych ich miasta. W 1789 r. pod wpływem Wiadomości o pierwiastkowej miast zasadzie w Polszcze Michała Swinarskiego w kowieńskiej instrukcji znalazły się pierwsze żądania o treści politycznej, dotyczące całej Rzeczypospolitej – aby delegaci miast mieli prawo głosu na każdym sejmie. Z drugiej strony Kowno zawsze orientowało się na największe miasta Wielkiego Księstwa – Wilno i Grodno. W prośbach do sejmu kownianie skupiali uwagę na handlu, rzemiośle, komunikacji miasta, ale dążąc do swoich celów, starali się wykorzystać zmiany zachodzące w całym państwie. Na podstawie kowieńskiego przykładu można zaryzykować tezę, że aktywność polityczna mieszczan litewskich była większa niż dotychczas sądzono w historiografii. During the reign of King Stanislaus Augustus, the burghers of Kowno (Kaunas) sent their delegates to the Sejm of the Commonwealth as many as eight times, starting from the Election Sejm of 1764 to the last, Grodno (Hrodna) Sejm, in 1793. But, most probably, until the reforms of the Four-Year Sejm (1788–1792), their interests focused on local problems and matters concerning their city. In 1789, under the influence of Michał Swinarski’s text Wiadomości o pierwiastkowej miast zasadzie w Polsce (Knowledge of the Primary Principle of Cities in Poland), the instruction of the Kowno sejmik included the first political demands applying to the whole Commonwealth – that representatives of townsmen should participate, with voting rights, in every sejm. On the other hand, Kaunas had always been oriented toward the largest cities of the Grand Duchy of Lithuania – Wilno (Vilnius) and Grodno. In their requests to the Sejm, the burghers focused mainly on local affairs: commerce, crafts, city’s transport, but – in pursuing their objectives – they tried to build on changes within the whole Polish-Lithuanian Commonwealth. The example of Kowno allows us to presume that Lithuanian townsmen were more active politically than previously thought in the literature on the subject.
Źródło:: Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:: Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: The capture of the Marienwerder Castle, or where the Teutonic Order’s expansion to the East was stopped
Autorzy:: Almonaitis, Vytenis
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676418.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Marienwerder
Lithuania
Kaunas
Teutonic Order
Baltic Crusades
Vytautas
Jogaila (Jagiełło)
1384
Opis:: The capture of the Marienwerder Castle, or where the Teutonic Order’s expansion to the East was stoppedThis paper analyzes the construction, features, and significance of the Marienwerder castle, and its capture by Lithuanian forces in 1384. Located in what is now Kaunas, the castle represented the furthest eastern point of the Teutonic Order’s penetration into the Grand Duchy of Lithuania. As the sparse historiography on it suggests, the event seems to have been overlooked by contemporary historians. In fact, this castle of the Teutonic Order was not just an ordinary fortress, but a mighty stronghold. A detailed analysis of primary sources allows classifying the capture of Marienwerder as a major event in the war between the Order and the Grand Duchy of Lithuania as well as one of the major victories scored by the latter. It may be concluded that the Teutonic Order’s expansion to the east, which had been started from Torun, was then stopped at Kaunas. Zajęcie zamku Marienwerder albo gdzie zakończyła się ekspansja zakonu krzyżackiego na wschódW artykule analizowane są budowa, znaczenie i zajęcie w 1384 r. zamku zakonu krzyżackiego Marienwerder, który mieścił się na terytorium miasta Kowna. Był to najbardziej wysunięty na wschód zamek krzyżacki, który najgłębiej wchodził w terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego. Skromna historiografia świadczy o tym, że został on zapomniany przez współczesnych historyków. A jednak mowa jest tu nie o zwykłej rezydencji zakonu, a o potężnej twierdzy. Szczegółowa analiza źródeł pierwotnych pozwala uważać zajęcie zamku Marienwerder za jedno z najważniejszych wydarzeń w wojnie między zakonem krzyżackim a Wielkim Księstwem Litewskim, jak również jednym z największych zwycięstw tego ostatniego. Można również twierdzić, że ekspansja zakonu na wschód, rozpoczęta od Torunia, zakończyła się na Kownie.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Z dziejów polskich organizacji akademickich na Litwie
From the History of Polish Academic Organisations in Lithuania
Autorzy:: Gąsiorowski, Andrzej R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1956281.pdf
Data publikacji:: 2021-11-24
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Polska
Litwa
Kowno
Uniwersytet Litewski
polscy studenci
Polska
Lithuania
Kaunas
University of Lithuania
Polish students
Opis:: Liczna mniejszość polska w Republice Litewskiej w latach międzywojennych znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Wynikała ona z nieuregulowanych stosunków dyplomatycznych pomiędzy Litwą i Polską oraz nieprzyjaznego stosunku władz litewskich do mniejszości polskiej. W jej szeregach znajdowało się wiele młodych ludzi w wieku studenckim. W tym czasie liczne myśli ideowe i organizacyjne różnymi drogami docierały na Litwę Kowieńską z ośrodków akademickich Wilna. Dopiero jednak po utworzeniu uniwersytetu w Kownie wielu młodych Polaków podjęło studia na różnych wydziałach. W 1925 r. powstała również myśl założenia własnej organizacji skupiającej polską młodzież akademicką. Było to Zjednoczenie Polaków Studentów Uniwersytetu Litewskiego. Z tym faktem wiązano pewne nadzieje na jakąś formę pojednania polsko-litewskiego. Wynikało to z tego, że młodzież polska studiująca na Uniwersytecie w Kownie była bardziej podatna na taką współpracę niż starsze pokolenie rodaków. Odnieść to można również do poglądów i form pracy ideowej i organizacyjnej. Przykładem tego są różne poglądy oraz inicjatywy zmierzające do konsolidacji i zjednoczenia całego ruchu młodzieżowego, wynikające z położenia mniejszości polskiej na Litwie. Można to dostrzec śledząc ducha ideowego i przebieg dorocznych uroczystości i zjazdów polskiej młodzieży akademickiej Litwy. Z jej szeregów wyrosło wielu wybitnych działaczy, którzy zadania ruchu polskiego na Litwie widzieli nieco szerzej, niż utarte stereotypy powstałe w czasach sporu i konfliktów polsko-litewskich. Czołową rolę w tym odgrywało właśnie Zjednoczenie Polaków Studentów Uniwersytetu Litewskiego w Kownie (po 1930 r. Witolda Wielkiego). Organizacja ta odgrywała także ważną rolę w całym środowisku polskim na Litwie, w którym polska inteligencja była już znacznie zdziesiątkowana. Zjednoczenie miało również znaczącą pozycję na terenie Uniwersytetu w Kownie i wśród całej społeczności akademickiej na Litwie i poza jej granicami. Z szeregów młodzieży akademickiej wyrosło wielu znanych uczestników opozycji antysowieckiej i antyhitlerowskiej, którzy czynnie włączyli się do walki o sprawę polską. Po II wojnie światowej tych, którzy przeżyli, można było spotkać w Białymstoku, Gdańsku, Olsztynie, Toruniu, Warszawie czy Wrocławiu.
In the period between the World Wars, the numerous Polish minority in the Republic of Lithuania (or Kaunas Lithuania, as Poles used to call it) found themselves in a very precarious position. It was due to severed diplomatic relations between Lithuania and Poland and the hostile attitude of the Lithuanian authorities towards the Polish residents. Many of the Poles in Lithuania were young people of university age. At that time, new ideological and organisational initiatives would reach the Republic of Lithuania through various channels from the academic centres of Vilnius (then in the Republic of Poland). However, it was only after the establishment of Kaunas University that many young Poles were admitted to various faculties. In 1925, an idea was put forward to establish an organisation for the Polish academic youth. This is how the Union of Polish Students of the University of Lithuania was formed. This fact raised hopes for some form of Polish-Lithuanian reconciliation. The Polish youth studying at the university in Kaunas were more eager to seek mutual collaboration than the older generation of compatriots. The same was true about the views and forms of ideological and organisational work. For example, a number of views and initiatives surfaced that aimed to consolidate and unite the entire youth movement around the situation of the Polish minority in Lithuania. This becomes evident when exploring the ideological spirit and programme of annual rallies and celebrations held by the Polish academic youth in Lithuania. The movement spawned many outstanding activists who tried to adopt a broader approach to of the Polish initiatives in Lithuania instead of narrowing them down to the usual stereotypes created in the time of Polish-Lithuanian dispute and conflicts. The leading role in this process was assumed by the Union of Polish Students of the University of Lithuania in Kaunas (in 1930 named after Duke Vytautas the Great). This organisation influenced the entire Polish community in Lithuania, whose intelligentsia had already been severely depleted. The union also enjoyed a significant position at the university in Kaunas as well as among the entire academic fraternity in Lithuania and abroad. Many merited participants of the anti-Soviet and anti-Nazi opposition struggling for the Polish cause in the following years were recruited from among the ranks of the academic youth. After WW2, the survivors settled in in Białystok, Gdańsk, Olsztyn, Toruń, Warsaw, and Wrocław.
Źródło:: Studia Polonijne; 2021, 42; 5-36
0137-5210
Pojawia się w:: Studia Polonijne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Rys regionalny we frazematyce nowel nadesłanych na konkurs kowieńskiego „Dnia Polskiego” (1936)
Regional Features in the Phrasematics of Novellas Submitted to a Competition Organised by the Kaunas Daily “Dzień Polski” (1936)
Autorzy:: Mędelska, Jolanta
Marszałek, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38447914.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: frazematyka nowel kowieńskich
frazemy substratowo-interferencyjne i archaiczno-innowacyjne
phrasematics of Kaunas novellas
substrate-interference and archaic-innovative phrasemes
Opis:: This article analyses 33 phrasemes used in the Northern Borderland variety of Polish, which were extracted from about 20 novellas submitted to the competition announced in 1936 by Dzień Polski [The Polish Day], a Polish daily issued in Kaunas. The study classifies the extracted multiword units into substrate-interference units (formed under the influence of the Belarusian-Lithuanian substrate and more recent interference from Russian and Lithuanian) and archaic-innovative units (outdated and modified without foreign influence). The descriptions of individual phrasemes follow a standardised pattern. Substrate-interference phrasemes account for 70% of the material (9 substrate phrasemes, e.g. wiatry w głowie or durzyć głowę, and 14 interference phrasemes, mainly of Russian origin, e.g. jak na zło or podać prośbę), and 30% are native units (8 obsolete, e.g. zakasać ręce or beczka łoju = góra sadła, 1 local innovation: wyrządzić scenę zazdrości, and 1 phraseme common to indigenous Polish dialects: mieć gdziesik). The phrasematics of the Kaunas novellas makes an addition to the still modest list of multiword units in the Northern Borderland variety of Polish.
Przedmiotem analizy są 33 frazemy północnokresowe wyekscerpowane z około 20 nowel nadesłanych na konkurs kowieńskiego „Dnia Polskiego” ogłoszony w roku 1936. Autorzy dzielą zebrane jednostki wielowyrazowe na substratowo-interferencyjne (ukształtowane na podłożu białorusko-litewskim i nowsze interferencje rosyjskie i litewskie) oraz archaiczno-innowacyjne (nieaktualne i zmodyfikowane bez wpływu obcego). Opisy poszczególnych frazemów podają w schemacie sformalizowanym. Ekscerpt składa się w 70% z frazemów substratowo-interferencyjnych (9 substratowych, np. wiatry w głowie czy durzyć głowę, i 14 interferencyjnych, głównie pochodzenia rosyjskiego, np. jak na zło czy podać prośbę) i w 30% z jednostek rodzimych (8 nieaktualnych, np. zakasać ręce czy beczka łoju = góra sadła, 1 innowacji lokalnej: wyrządzić scenę zazdrości, oraz 1 frazemu wspólnego z polskimi gwarami rdzennymi: mieć gdziesik). Frazematyka kowieńskich nowel wzbogaca skromną jeszcze listę północnokresowych jednostek wielowyrazowych.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2023, 47; Article No. 2960
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Towarzystwo XXVII Miłośników Książki w Kownie (1930-1940)
Society XXVII of the Lovers of Books in Kaunas (1930-1940)
Autorzy:: Ilgiewicz, Henryka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/472367.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:: The Society XXVII of the Lovers of Books
Kaunas
bibliophile
Lithuanian books
Towarzystwo XXVII Miłośników Książki
Kowno
bibliofilstwo
litewska książka
Opis:: The Society XXVII of the Lovers of Books was acting in Kaunas in 1930-1940. The aim of this society was to develop fondness for a nicely edited books, as well as keeping ties with other bibliophile societies. Most of the Society members were deeply connected of the society there were persons deeply connected with books: editors, graphic designers and known Lithuanian politicians and public figures. Number of members varied from 12 to 23, and the most active were: Vytautas Steponaitis, Viktoras Cimkauskas, Paulius Galaunė, Vaclovas Biržiška, Marija Urbšienė, Petras Jakštas, Vilhelmas Burkevičius, Juozas Balčiūnas-Švaistas and Vytautas Kazimieras Jonynas. The society explored the history of Lithuanian book, published two volumes of annual editions „XXVII Knygos Mėgėjų Metraštis” and several books, organized readings, exhibition of books, tours to the exhibitions and libraries, and gathered a reference collection. The Society contributed to the increased love of books in the Lithuanian society.
Źródło:: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 193-216
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Regionalność słownictwa nowel nadesłanych na konkurs kowieńskiego „Dnia Polskiego” (1936)
A Regionality of the Vocabulary of Novellas Submitted to a Competition Organised by the Kaunas Daily “Dzień Polski” (1936)
Autorzy:: Mędelska, Jolanta
Marszałek, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38586602.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: słownictwo nowel kowieńskich
leksyka substratowo-interferencyjna
warstwa archaiczna
innowacje lokalne
vocabulary of Kaunas novellas
substrate-interference lexis
archaic layer
local innovations
Opis:: This article presents specific vocabulary excerpted from twenty-one novellas submitted to the competition announced in 1936 by Dzień Polski [The Polish Day], a Polish daily issued in Kaunas. Prior to publication, the novellas were edited with the aim of eliminating regional accretions. The excerpts include 116 peculiar lexemes: 42 substrate interference items, 69 archaic innovative units, and 5 that are shared with indigenous dialects. Native lexis outweighs foreign lexis; it constitutes 61% of all peculiarities and confirms the conservative nature of the Kaunas variety of Polish in the northern Kresy. It consists mainly of archaic lexis (e.g. żądnie, spokojność, najprzód), as well as innovative lexis (e.g. moderny) and lexis found in indigenous dialects (e.g. rozezłuć). Some of this vocabulary has East Slavic support, e.g. kędy or zrazu. Foreign influences are clearly evident in the novellas: substrate-interference items account for 39% of the material. This is old vocabulary formed under the influence of the Belarusian-Lithuanian substrate and long-term contact with Lithuanian and Belarusian (27 units: 85% Belarusianisms, e.g. odryna, and 15% Lithuanianisms, e.g. pagaluk) and more recent interference from Lithuanian and Russian (15 units: 80% Russianisms, e.g. germaniec, and 20% Lithuanianisms, e.g. naujakur).
Autorzy przedstawiają specyficzne słownictwo wyekscerpowane z 21 nowel nadesłanych na konkurs kowieńskiego „Dnia Polskiego” ogłoszony w roku 1936. Przed opublikowaniem nowele poddano korekcie językowej ukierunkowanej na wyeliminowanie naleciałości regionalnych. Ekscerpt składa się ze 116 osobliwych leksemów: 42 jednostek substratowo-interferencyjnych, 69 archaiczno-innowacyjnych oraz 5 wspólnych z gwarami rdzennymi. Leksyka rdzenna przeważa nad obcą, stanowi 61% wszystkich osobliwości i potwierdza konserwatywność kowieńskiej odmiany polszczyzny północnokresowej. Składa się na nią głównie leksyka nieaktualna (np. żądnie, spokojność, najprzód), a także innowacyjna (np. moderny) oraz występująca w gwarach rdzennych (np. rozezłuć). Część tego słownictwa ma wsparcie wschodniosłowiańskie, np. kędy czy zrazu. Wpływy obce zaznaczyły się w nowelach wyraziście, jednostki substratowo-interferencyjne stanowią 39% materiału. Jest to dawne słownictwo powstałe pod wpływem substratu białorusko-litewskiego i długotrwałego kontaktu z litewszczyzną i białoruszczyzną (27 jednostek, w tym 85% białorutenizmów, np. odryna, i 15% lituanizmów, np. pagaluk) oraz nowsze interferencje z litewskiego i rosyjskiego (15 jednostek, w tym 80% rusycyzmów, np. germaniec, i 20% lituanizmów, np. naujakur).
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Majątek wygrany w karty – jak po powstaniu styczniowym litewskie Kałnoberże znalazły się w rękach rodziny Stołypinów
Autorzy:: Jurkowski, Roman
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/653721.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Piotr Stołypin
gubernia kowieńska
majątek Kałnoberże
wygrany w karty
nowe materiały archiwalne
Peter Stołypin
Kaunas guberniya
estate Kałnoberże
card game
new archival materials
Opis:: Majątek ziemski Kałnoberże, położony około 12 kilometrów od Kiejdan w guberni kowieńskiej, był własnością hrabiego Edwarda Czapskiego i został skonfiskowany po powstaniu styczniowym. Od 1869 r. należał do rodziny Stołypinów, a od 1889 r. do Piotra Stołypina, zajmującego wówczas stanowisko уездного предводителья дворянства, czyli marszałka szlachty powiatu kowieńskiego. Według wspomnień Marii Bock, najstarszej córki Piotra Stołypina, majątek ten został wygrany w karty przez jej dziadka, generała Arkadiusza Stołypina. Natomiast polscy ziemianie, sąsiedzi Kałnoberży, twierdzą w swoich wspomnieniach, że ojciec Piotra Stołypina otrzymał go jako nagrodę za udział w stłumieniu powstania na Litwie i późniejszą działalność rusyfikacyjną. Autor, wykorzystując nieznane, odkryte przez siebie materiały archiwalne, potwierdza tezę o wygraniu majątku w karty i szczegółowo przedstawia okoliczności związane z przejęciem Kałnoberży przez generała Arkadiusza Stołypina.
The land estate of Kałnoberże, situated approx. 12 kilometres from Kiejdany in the Kovno Governorate, which belonged to count Edward Czapski, was confiscated from him after the January Uprising. It then became a property of the Stolypin family in 1869, and was passed in 1889 to Pyotr Stolypin who held, at that time, the position of уездный предводитель дворянства, marshal of the nobility of the Kovno County. According to the memoirs of Maria Bock, eldest daughter of Peter Stolypin, her grandfather, General Arkadiy Stolypin had won the estate in a game of cards. However, several Polish landowners from the area claim in their memoirs that Kałnoberże had been given to Pyotr Stolypin's father for his participation in the suppression of the uprising in Lithuania and his later Russification efforts. Yet, based on hitherto unknown archival materials that he recently discovered, the author confirms that the estate was actually won in a bet and presents the circumstances of the take-over of Kałnoberże by General Arkadiy Stolypin.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 2
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Kaunas" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język