Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "History of literature" wg kryterium: Temat


Tytuł:
A MONOGRAPH IS NECESSARY. A MONOGRAPH IS IMPOSSIBLE
Autorzy:
KUDYBA, WOJCIECH
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623923.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
MONOGRAPH
HISTORY OF LITERATURE
Opis:
It is difficult to imagine the history of literature devoid of such mode of research expression as monography. It is still a popular form of synthetic expressions (after all the history of literature is condemned to synthesis). At the same time, however, a literary historian can base his actions less and less often on the theoretical-literary reflection. What vectors could turn us today towards a contemporary reading of literary texts – the reading which is far not only from ingenuous naivety but also from dangerous confidence in the power of individual research concepts? Some contemporary postulates of reading ethics give answer to these questions. They induce us to be distant towards any theoretical-literary or ideological prejudices and hence to the responsibility for the research method and the language describing a work of art. It seems that a thought which returns in the reflection of literary studies about the subjectivity of reading, about the necessity of considering the sphere of values in the process of reading (which modern ethics of reading calls for) induces to turn towards interpretation, return to the author and to axiology. 
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2018, 3; 43-55
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dublin na (tekstualnej) scenie. O dramatyzacji przestrzeni w Ulissesie Jamesa Joyce’a
Dublin on (textual) stage. On the dramatization of space in James Joyce’s novel Ulysses
Autorzy:
Kozłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038488.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
drama theory
history of literature
Opis:
The author investigates how James Joyce stylizes the space in his novel Ulysses for drama. For this purpose he carries out a comparative analysis of some episodes in this book. This analysis leads to the conclusion that Joyce transposes some dramatic genres and specifically dramatic writing techniques, especially associated with August Strindberg. Kozłowski emphasizes the dramatic character of some motifs that create spatial conditions in Joyce’s novel. Furthermore, he compares these motifs with the literary works of the greatest modern dramatists.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2020, 34; 165-190
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sztuce krasomówczej w Ćwiczeniach krasomówsko-prawnych Jana Bielskiego
O sztuce krasomówczej w Ćwiczeniach krasomówsko- -prawnych Jana Bielskiego
Autorzy:
Mieszek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649079.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
polish literature
history of literature
oratory
Jan Bielski
rhetoric
Opis:
The work at hand deals with the art of orations in Jan Bielski’s Ćwiczenia krasomówsko-prawne. The analysis focused on the author›s remarks concerning rhetoric, which are to be found in the foreword, and in selected “juridical cases”. Rhetoric is perceived as helpful field in getting honours. Moreover, it is useful in unmasking the falsehood and reconciling antagonists. On the other hand, rhetoric is also shown as the “craft” which can serve vile, godless cells and which, “uncontrollable”, causes the disaster. Bielski’s Ćwiczenia... made young people aware, that acquaintance of rhetoric has a real influence on the outside world.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 23-31
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Polish History of Literature as a Lieu de Mémoire
Autorzy:
Junkiert, Maciej
Bednarek, Stefan
Rabiej, Stanisław
Szuster, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1030913.pdf
Data publikacji:
2020-04-10
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
history of literature (discipline)
Adam Mickiewicz
Maria Janion
Opis:
The paper contains an analysis of the genealogy of 19th-century Polish research in the field of literary history. My inquiry contains a comparison between literary research in Germany and in Poland. From this point of view, literary history was an important factor in the process of building a modern nation. Furthermore, literary historians also played the role of indispensable authorities on the cultural past and present: in Germany as professors of universities, and in Poland during the partitions as intellectuals and writers.
Źródło:
Truth and Falsehood in Science and the Arts; 259-270
9788323542209
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymyślona Janczewska
The imagined Janczewska
Autorzy:
Szargot, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445686.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Henryk Sienkiewicz
Jadwiga Janczewska
letters
biography
history of literature
Opis:
The text describes the relation between Jadwiga Janczewska and Henryk Sienkiewicz. The writer was corresponding with Janczewska for many years. At the beginning of this friendship he “imagined” his addressee – his letters appear more like an autobiography than an exchange of opinions. The following essay is about this relation.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2016, 4; 51-65
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Polish structuralism
Autorzy:
Głowiński, Michał
Wołowiec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703244.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
structuralism
semiotics
literary theory
history of literature
poetics
narratology
Opis:
The object of our deliberations is structuralism in literary studies, whose beginnings in Poland can be traced back to the thirties of the 20th century. It was developing at two centres at the time: at the Stefan Batory University in Vilnius, around Professor Manfred Kridl, and at the University of Warsaw. Structuralism was reborn in Poland in the sixties and it impacted all of literary studies; its main centres were: the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences and the Adam Mickiewicz University in Poznań. Focusing on the analysis of literary systems, it combined them with theory of text and interpretation of individual works, emphasizing their broadly understood linguistic, discursive and rhetorical properties. In the culmination stage of its advancement, it tackled the fundamental problems of our discipline, including those that were only starting to emerge, such as reception of literary works as intended by its structural properties, or intertextuality. Structuralism had (and still has) a strong impact on the entirety of literary studies in Poland. It also became a sphere of reference for researchers of the younger generation, who prefer newer methodological tendencies.     
Źródło:
Nauka; 2018, 3
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Дослідження експресіонізму в сучасному українському літературознавстві
Autorzy:
Radavska, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789986.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
expressionism
modernism
literary criticism
literary theory
history of literature
Opis:
The article refers to the work of Ukrainian researchers devoted to expressionism, such as O. Chernenko, M. Moklytsi, A. Biloi, O. Osmak, G. Yastrubetskoyi and others. It defi nes the main directions of research and characterizes researchers by their theoretical concepts, focusing on the names of the writers who are called the representatives of Ukrainian literary expressionism. Attention is paid to the fact that the theories may often be similar but researchers represent diff erent series of names and works. This requires further development of the theory of expressionism and the Ukrainian literature study in this aspect.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2017, 5; 243-251
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od wolności w literaturze do wolności na uniwersytecie
From freedom in literature to freedom at the university
Autorzy:
Popiel, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32056620.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of literature
freedom
university
historia literatury
wolność
uniwersytet
Opis:
Fiction literature and philosophical texts can remarkably influence contemporary understanding of freedom. The article discusses this subject, by analyzing selected texts, written by Czesław Miłosz, Adam Zagajewski, Zbigniew Herbert, Józef Tischner, Wiesław Myśliwski. Historical events, mentioned in texts, took place during the 1970’s and the 1980’s and were associated with the Jagiellonian University.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2022, 38; 17-26
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje epoki oraz indywidualny rys w kształtowaniu bohatera literackiego w romansopisarstwie Wacława Potockiego
Epochal tendencies and individual influences in the character creation in Waclaw Potocki’s romances
Autorzy:
Woron, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649661.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
romances
Waclaw Potocki
polish literature
history of literature
baroque
lyrics
Opis:
The subject of the article is the study of the formation of the literatery hero in the baroque novel written by Waclaw Potocki. The aim of the work is the establishing the following questions: Did the the poet realise general tendences obligatoring in baroque romances? Or did he depart from the arisen rules and thus his characters were named by individual feature? The periphrasis of the following questions like the look of the character, personality, the model of love and the docere function realised by some heros help in solving the problem. Six lyrics Judyta, Tressa and Gazela, Wirginia, Syloret, Argenida and Lidia attributet to Potocki were this way analysed.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 33-41
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miłosz: autorefleksja jako temat poetyckiego opisu
Miłosz: self-reflection as the topic of poetic description
Autorzy:
Stelmaszczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649723.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of literature
emigration literature
Czesław Miłosz
self-reflection
poetic description
Opis:
Czesław Miłosz’s poetry displays two reverberating topics which may be defined as two contradictory existence and world experiences. One of those is admiration for the beauty of the world and awe consequent upon capturing the simultaneous existence of individual entities (Awe), whilst the other is the topic of lack of fulfilment, torment, the feeling of lack of authenticity, blame, and shame (This). Miłosz depicts his “I” (represented by various personae), split between individual consciousness, a strong sense of individuality, distinct from the commune of ordinary people (a strand salient in the pre-war volume Three Winters), as well as nurturing a feeling of strong bonds with the society. The poet’s self-reflection holds for both topics, while the autobiographic discourse is orientated to the questions about the functions of poetic language and about the status and sense of poetry, thereby addressing self-topicality.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 161-176
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzierganie wierszy. Salonowe błahostki czy bunt poetki? – na marginesie trzech utworów Gabrieli Puzyniny (1815-1869)
Knitting poems. Literary trifles or the poet’s rebellion? – about three lyrics of Gabriela Puzynina (1815–1869)
Autorzy:
Berkan-Jabłońska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649813.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of literature
polish literature
XIXth century
poems
Gabriela Puzynina
biographic
Opis:
The article presents three little-known poems of the Lithuanian poet and diarist of the first half of the nineteenth century, Gabriela Puzynina. The seemingly trivial subject related to knitting needlework and conventional form of the poems gain a new value, if considered in the context of sociology and anthropology literature. The analysis, beyond the traditional genre study, are subject to the following issues: the poet as a distinct entity and her membership to women’s environment, the process of building the women’s identity, everyday life and its literary reflection, material culture in the comparison with the anthropocentric approach of the past. There is also raised a question about the way of reception such an occasional literature today. According to the author of the article, reading Puzynina’s poems only as “the literary trifles” wrongfully condemned them to oblivion, yet they are interesting and credible testimony of historical time and a medium for exploring the individual human life from the past.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 55-66
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyszedłem rozłączyć... Jana Dobraczyńskiego jako obraz „świętości bezwiednej”
Przyszedłem rozłączyć... by Jan Dobraczyński as a depiction of „instinctive holiness”
Autorzy:
Mazan-Mazurkiewicz, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649900.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of literature
XX century literature
catholic literature
Jan Dobraczynski
holines in literature
Opis:
The works by Dobraczyński, once a very popular Polish catholic author have become almost completely forgotten. There are only two novels still known among readers: Listy Nikodema i Cień Ojca. The aim of this article is to remind one of the forgotten novels Przyszedłem rozłączyć... which presents the hagiographic trend, especially important in Dobraczyński’s works. Despite some artistic inadequacies, the novel still seems interesting because of the depiction of holiness and problems emerging from it, which are dubious, although the author’s overall tendency was to be explicit.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 115-130
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The History of Editing Literary and Theatrical Works of Karol Wojtyła – John Paul II
Autorzy:
Popiel, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668580.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
John Paul II
history of literature
poetry
drama
theatre
Opis:
The article is devoted to the history of the edition of literary and theater works of Karol Wojtyla – John Paul II. Based on the surviving materials in the archives, often unknown facts were presented showing the subsequent phases of discovery of Wojtyła as a poet, playwright, and actor.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2019, 9, 1
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Czasy ginącego piękna”. Pozytywistycznej historii literatury kłopoty z barokiem
“The Period of Disappearing Beauty”. A Problem with Baroque of Positivistic History of Literature
Autorzy:
Szewczyk-Haake, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1534419.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Positivist history of literature
Baroque
Taine
valuation in literary studies
Opis:
The article deals with the ways in which Baroque works and their authors were presented in the positivist history of literature. The source material for the analysis was provided by the texts written by Piotr Chmielowski, Stanisław Tarnowski, Adam Bełcikowski, Henryk Sienkiewicz and Felicjan Faleński. The article discusses the sources for a rather distinct dislike of the literary output of Baroque authors in general, which was in line with the then well-established opinions deeply rooted in European research, but also derived from a valuation based on national and patriotic criteria. A certain differentiation in research methods is also indicated, mostly of those stemming from the spirit of Taine, but, occasionally, approaching Baroque works with the help of a stylistic analysis and thus making it possible to show more appreciation to the literature created in the period that, as understood from the positivist perspective, was believed to be of inferior quality.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 31-45
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowe zaślubiny z Boskim Oblubieńcem na podstawie siedemnastowiecznych medytacji norbertańskich
The Spiritual Marriage with the Divine Bridegroom upon the Norbertine Sisters’ Meditations from Seventeenth Century
Autorzy:
Kaczor-Scheitler, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649410.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Norbertine sister's meditation
history of literature
XVII century
polish literature
religious literature
Opis:
This article presents the image of a spiritual wedding between soul-Bride and Divine Bridegroom which is featured in anonymous meditations from the XVII century. They are bunched in manuscript form and stored in the archives of the Sisters of St. Norbert’s Order in Cracow. Therefore, it is proper to make the thesis that the author of this manuscript belonged to this abbey. The primary origin of these meditations is The Song of Songs which shows the special way mystics merge with God. This article also reveals meditations about ”spiritual marriage” that contain visible influences of the Fathers of Church and Żywoty świętych of Piotr Skarga. All these influences are evident not only about the authoress erudition but most of all about her need of strong effect, by means of suggestive images of figures, for the attitude of practitioners of meditations. With the aid of the idea of mutual love between Divine Bridegroom and human being-Bride, meditations were presented standing before God demanding from man spiritual transformation and pose of the human being who desires to internally change yourself for Him.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 5-21
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tamara Trojanowska, Joanna Niżyńska, Przemysław Czapliński (a cura di), Being Poland. A New History of Polish Literature and Culture since 1918, University of Toronto Press, Toronto‑Buffalo‑London 2018, pp. xxiv+828
Autorzy:
Nosilia, Viviana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28645289.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Book reviews
History of Polish Literature
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2019, 10; 148-151
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Cichosza. Nie ma Mickiewicza i nie ma Miłosza” — alternatywna historia literatury
„Hush. Shh. There is no Mickiewicz and there is no Miłosz” — alternative history of literature
Autorzy:
Lemann, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578934.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia literatury
alternatywna historia literatury
biografie alternatywne
operacje kontrfaktyczne
kauzalizm
determinizm
history of literature
alternative history of literature
alternative biographies
counterfactual deliberations
causalism
determinism
Opis:
Celem artykułu jest analiza wybranych przykładów alternatywnej historii literatury, obecnych w powieściach z gatunku historii alternatywnych oraz w naukowych pracach z zakresu historii literatury. Szczegółową analizę poprzedza zdiagnozowanie obecnego stanu historii literatury jako nauki, zwłaszcza w kontekście postulowanej od jakiegoś czasu konieczności gruntownej przebudowy tej dziedziny, otwarcia jej na nowe rejony badawcze i wezwania do postawienia zupełnie nowych pytań. Zdaniem autorki dociekania probabilistyczne mogą stać się dla historii literatury interesującym narzędziem badawczym, lub chociażby eksperymentem poznawczym, pozwalającym na pełniejsze zrozumienie natury procesu twórczego czy tak ważkich dla historii literatury kwestii, jak periodyzacja, formowanie się epok i prądów literackich oraz problemu determinizmu i przypadku w procesie historycznoliterackim. Szczególnie interesujące — i to zarówno dla historyków, jak i teoretyków literatury — może być wyobrażenie sobie alternatywnych biografii literackich. Analizie poddane zostaną tu m.in. następujące powieści z zakresu historii alternatywnych: P’S Correspondence Nathaniela Hawthorne’a, Maszyna różnicowa Bruce’a Sterlinga i Williama Gibsona, Muza dalekich podróży Teodora Parnickiego, Widma. Historia Polski bez Powstania Warszawskiego Łukasza Orbitowskiego czy Dumanowski Wita Szostaka.
The aim of the article is to analyze the alternative history of literature presented in alternative history novels as well as in scholarly and journalistic studies in literary history. First, important proposals for renewing/reviving/modernizing and rethinking the scope and methodology of literary history, for opening it to new areas, asking new question and reorganizing the structure and manners of writing it are discussed. It is suggested that probabilistic inquiry in the field of literary history may be seen as an important and innovative tool for understanding the nature of the creative process, the formation of movements in literary history and its periodization, and, last but not least, the nature of necessity and coincidence therein. For literary historians as well as for theoreticians of literature, imagining altered biographies of famous writers and poets may be an interesting experiment. The richest material for such counterfactual deliberations is provided by alternative history novels; therefore, the following works are analyzed — P’s Correspondence by N. Hawthorne, Different Engine by W. Gibson & B. Sterling, Muza dalekich podróży by T. Parnicki, Widma. Historia Polski bez Powstania Warszawskiego by Ł Orbitowski, Dumanowski by W. Szostak.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/114 z. 2; 187-200
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krasicki w szkole a Krasicki szkolny – o (nie) omawianiu sylwetek twórców w liceum
Autorzy:
Słoma, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630603.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Krasicki
history of literature
didactics of literature
tradition
dydaktyka literatury
historia literatury
liceum
tradycja
Opis:
The article aims to discuss the ways of introducing students to the subject matter related to the profiles of the most outstanding Polish writers functioning in the school space. The article embraces some elements of Ignacy Krasicki's work. On the basis of the literary scholar's diagnoses, the issue of school readings and school humanistic reflections was distinguished. The whole is an attempt to answer the question – how to reconcile the contemporary experience of students with the material in force at school? Issues oscillating around of anthropology of literature, philosophy and media studies – included in the didactic perspective – bring closer to the visualization of universal issues that constitute a useful context in education. A wide range of considerations – concerning both metaphysical reflection and the flow of information in the media – is intended to underline the important function of contemporary dialogue with tradition in Polish language classes.
Artykuł ma na celu omówienie funkcjonujących w przestrzeni szkolnej sposobów wprowadzania uczniów w tematykę związaną z sylwetkami najwybitniejszych pisarzy polskich. Osią tekstu stały się elementy twórczości Ignacego Krasickiego. Na podstawie rozpoznań literaturoznawców wyodrębniona została problematyka szkolnych odczytań i szkolnych refleksji humanistycznych. Całość stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób pogodzić współczesne doświadczenia uczniów z materiałem obowiązującym w szkole? Wiedza z pogranicza antropologii literatury, filozofii i medioznawstwa – ujęta w perspektywie dydaktycznej – przybliża do uniwersalnych zagadnień, stanowiących przydatny kontekst w edukacji. Szeroki zakres rozważań, dotyczących zarówno refleksji metafizycznej, jak i obiegu informacji w mediach, ma za zadanie podkreślić ważną funkcję dialogu współczesności z tradycją na lekcjach języka polskiego.
Źródło:
Acta Humana; 2018, 9
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienie o prof. Stanisławie Jaworskim
In Memory of Professor Stanisław Jaworski
Autorzy:
Burzyńska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040124.pdf
Data publikacji:
2019-01-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary study
theory of literature
history of literature
avant-garde
literary criticism
poetry
Opis:
Professor Stanisław Jaworski, the prominent literary theoretician and historian, literary critic, poet, worker of the Faculty of Polish Studies at the Jagiellonian University and the long-time member of the editorial board and editor-in-chief of “Ruch Literacki” died on 15th July 2018.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2018, 29; 383-386
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światło i jego ekwiwalenty w wybranych utworach ostatniego okresu twórczości Juliusza Słowackiego
The light and its equivalents in selected literary works of the last period of Juliusz Słowacki’s output
Autorzy:
Ciechańska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648921.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
romantic poetry
Juliusz Słowacki
history of literature
poetic motives
methaphoric description
Opis:
One of the basic components of the world created by Juliusz Słowacki in his late works is the light. In the poet’s mystical work the light is closely connected with the sphere of the sacrum, which is directly unapproachable for the ghost imprisoned in matter. On the night April of 20th and 21st in 1845 the poet experienced mystical vision, so called vision of the fiery. God reveals himself to a passive subject not in the light, but in the fire, fiendish streak. The first part of the article is an attempt to answer the question why in Juliusz Słowacki’s mystical work God reveals in fire, which is fiendish streak, and not in sanctifying light. In the second part the position of colours in the Genesis universe and their relation with the light was described.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 43-52
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid w Czechach. Dzieje recepcji twórczości
The Czech interpretation of C.K. Norwid’s poetry. The history of the reception
Autorzy:
Kardyni-Pelikánová, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39782041.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Norwid
reception
ideological reception milieus
history of literature (Máchal, Wollman, Krejčí)
Opis:
The author describes the history of the reception of C.K. Norwid’s works in Bohemia, starting with the first references (J.V. Frič), through a discussion of the attitude of authors of “Slovanský peled” and “Moderni revue” to the poet, the milieu of Catholic writers, to finish with the translations by J. Pilař, ornamentally published in large circulation.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2021-2022, 78/1-79/1; 91-103
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literary Collectors as Literary Scribes: The Case of Đuro Ferić (1739–1820)
Autorzy:
Lupić, Ivan
Bratičević, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951694.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Đuro Ferić (1739–1820)
Ragusan literature
manuscript studies
scribal culture
history of literature
history of collecting
Opis:
The essay reconstructs the scribal collection of Ragusan literature compiled by Đuro Ferić (1739–1820) and currently scattered across various libraries. It argues that the focus on individual scribes is the best way of understanding Ragusan manuscript culture and of identifying relationships among different manuscript witnesses. Once scribal collections are reconstructed, it is possible to determine to what extent scribes understood their job as involving specific editorial decisions rather than just mechanical copying of the text in front of them. The approach is recommended not just to scholars interested in manuscript culture but to those interested in the larger questions of literary history as well.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14; 129-147
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hare in Sauce According to Anthimus’ Recipe: Meat
Autorzy:
Rzeźnicka, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234130.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of medical literature
history of gastronomic literature
history of medicine
history of dietetics
food history
Anthimus
melancholic meat
hare meat
Opis:
The present article examines the beginning of the recipe for hare meat (leporis vero si novellae […]) preserved in Chapter 13 of the dietetic treatise De observatione ciborum written in the first half of the 6th cent. by the Byzantine physician Anthimus. In the initial part of the study, the author briefly discusses key events in the doctor’s life, explaining the circumstances which brought him to the royal court of the Frankish ruler, Theuderic. Next, the author analyses Anthimus’ competence in the field of dietetics and proves that he composed his treatise in line with ancient and Byzantine materia medica. The key part of the article scrutinises the most popular methods of preparing hare meat according to ancient gastronomical literature (Ἡδυπάθεια by Archestratus of Gela, De re coquinaria) and compares them with Anthimus’ recommendations. This allows the author to reconstruct the culinary techniques that Anthimus most probably proposed be applied in the preparation of hare meat. The author concludes that Anthimus’ treatise is a clear example of the practical application of both dietetics and materia medica in culinary practices performed in the physician’s lifetime.
Źródło:
Studia Ceranea; 2022, 12; 751-777
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bibliography of the works by Zbigniew Bela (1949–2018), a philologist, prosaist, and pharmacy historian
Autorzy:
Kokowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783372.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Zbigniew Bela
history of literature
history of pharmacy
bibliography
historia literatury
historia farmacji
bibliografia
Opis:
The bibliography presents the list of publications by Zbigniew Bela (1949–2018), a philologist, prosaist, and historian of pharmacy.
Opracowanie przedstawia spis publikacji Zbigniewa Beli (1949–2018), filologa, prozaika oraz historyka farmacji.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2018, 17
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fikcje krytycznoliterackie. Polemika Wacława Borowego i Manfreda Kridla
Literary Criticism Fiction: the Wacław Borowy–Manfred Kridl polemic
Autorzy:
Gorczyński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1389396.pdf
Data publikacji:
2016-03-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Kridl
Borowy
polemics
literary criticism fiction
Russian formalism
literary criticism
history of literature
Opis:
The paper The Fictions of Literary Criticism refers to a polemic between Manfred Kridl and Waclaw Borowy which was conducted in several articles published in the years 1936–1957. The polemic played a significant role in the development of modern Polish literary criticism. The matter of dispute was a new method of literary criticism announced by Kridl in his renowned Introduction to the Research of Literary Work (1936). The main topics of the discussion were the problems of the literary process, the evaluation of a literary work and the uses of scientific methods in humanities. The paper’s author pays attention especially to the rhetorical and literary means of argumentation which were used in the creation of this unusual form of non-fiction.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2015, 26; 151-165
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzydzieści ton polskiej, polskiej literatury queerowej
Thirty Tons of Polish, Polish Queer Literature
Autorzy:
Stępniak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112078.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
tożsamość
queer
seksualność
nienormatywność
historia literatury
identity
sexuality
non-normativity
history of literature
Opis:
Artykuł jest recenzją książki Dezorientacje: Antologia polskiej literatury queer (Warszawa 2020). Autor omawia ideowe założenia tomu oraz jego zawartość, komentując zwłaszcza wybór fragmentów tekstów teatralnych. Zwraca uwagę na nieco anachroniczne wykorzystanie metodologii queer studies, zawężające ją do analizy modeli (homo)seksualności. Doceniając edytorski trud redaktorów i akcentując potrzebę tego typu inicjatyw w polskiej kulturze, proponuje drobne przesunięcia w podejściu do literatury mniejszościowej, które mogłyby pomóc zdekonstruować tradycyjne sposoby ustanawiania historii literatury i kultury.
This article is a review of the book Dezorientacje: Antologia polskiej literatury queer [Disorientations: An Anthology of Polish Queer Literature] (Warsaw 2020). The author discusses the ideological premises of the volume and presents its contents, commenting in particular on the selection of excerpts from theater texts. He points out that the methodology of queer studies is used here in a somewhat anachronistic way, narrowed down to the analysis of models of (homo)sexuality. Appreciating the editors’ efforts and emphasizing the need for such initiatives in Polish culture, he suggests minor shifts in the approach to minority literature, which could help deconstruct the traditional ways of establishing the history of literature and culture.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 3; 203-212
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards Social History of Literature. Book Review: Paweł Tomczok (2018). "Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku". Katowice: Wydawnictwo UŚ
Autorzy:
Roman-Rawska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508882.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
economy of literature
Marxist literary criticism
capitalism
Polish literature
second half of the 19th century
social history of literature
Opis:
Towards Social History of Literature. Book Review: Paweł Tomczok (2018). Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo UŚThe article is a critical review of Paweł Tomczok's book Literary Capitalism: Images of Economic Abstractions in Polish Literature of the Second Half of the 19th Century (2018). It focuses primarily on the theoretical part of the monograph, analyzing the empirical part to a lesser extent. The article situates Tomczok's book in the area of social history of literature. W kierunku społecznej historii literatury. Recenzja monografii Pawła Tomczoka pt. Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo UŚ Artykuł jest krytycznym esejem recenzyjnym książki Pawła Tomczoka Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Skupia się przede wszystkim na części teoretycznej monografii, w mniejszym stopniu analizuje zaś część empiryczną. Artykuł umiejscawia książkę Tomczoka w obszarze społecznej historii literatury.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2019, 8
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRZY AKTY JEDNEJ TRAGEDII – TRZY TRAGEDIE W JEDNYM AKCIE Tragedia w dziełach Arystotelesa, Friedricha Nietzschego i Juliusza Słowackiego
THREE ACTS OF ONE TRAGEDY – THREE TRAGEDIES IN ONE ACT TRAGEDY IN THE WORKS OF ARISTOTLE, FRIEDRICH NIETZSCHE AND JULIUSZ SŁOWACKI
Autorzy:
Krystek, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566578.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
historia literatury
filozofia
tragedia
mistycyzm
historia idei
history of literature
philosophy
tragedy
mysticism
history of ideas
Opis:
Under this article juxtaposed three projects of the tragic work: by Aristotle, Nietzsche and (though not expressed in any theoretical text, but abstracted from his works) Juliusz Słowacki. In the course of deduction was included a number of questions, which can be reduced to two most important: question about what tragedy is and question about the nature of tragedy. In the article i set out to find the common features of the proposed proposals and offered my own meta-tragic discourse, which could open horizons for further research on misticism of Juliusz Słowacki and his compounds with „mystical tragedy” – as a series of transformations and reevaluations, occurring in the subject, but presence in dramas and poems.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2017, 6; 267-286
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NEKROLOGIA KORNELA UJEJSKIEGO NA TLE KSZTAŁTOWANIA SIĘ FORMY POLSKIEGO NEKROLOGU PRASOWEGO NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU. PRZYCZYNEK DO BADAŃ
THE OBITUARIES OF KORNEL UJEJSKI CONSIDERED IN THE CONTEXT OF THE CHANGING FORM OF POLISH JOURNAL OBITUARY AT THE TURN OF THE 19TH AND 20TH CENTURIES. A CONTRIBUTION TO STUDIES
Autorzy:
Pękalska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955736.pdf
Data publikacji:
2019-02-03
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Kornel Ujejski
Adam Asnyk
nekrolog
historia literatury
krytyka literacka
obituary
history of literature
literary criticism
Opis:
This article discusses ways of constructing the 19th century Polish journal obituary through a selection of obituaries of Kornel Ujejski from the years 1897-1898. One of the most important aspects of this analysis is the relationship between the conventional and the particular in the sections of these obituaries which consider the reception of Ujejski’s works. The author also considers the problem of the connections between the socially determined poetics of the obituary, the history of literature and literary criticism, which acquires particular importance in the context of obituaries of writers and also in the spe-cific form of 19th century obituary known as “literary obituary”. This paper shows how the obituary is a particularly useful genre in the research of literary reception.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2018, 16; 449-76
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hiszpański Gombrowicza. Ricardo Piglia, „Pisarz jako czytelnik”, tł. E. Kobyłecka-Piwońska
Gombrowicz’s Spanish. Ricardo Piglia, “Writer as Reader”, trans. E. Kobyłecka-Piwońska
Autorzy:
Kobyłecka-Piwońska, Ewa
Piglia, Ricardo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942841.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Witold Gombrowicz
literackość
poezja
esej argentyński
historia literatury
literariness
poetry
argentinian essay
history of literature
Opis:
Niniejszy fragment jest drugą i ostatnią częścią eseju Ricarda Piglii „Pisarz jako czytelnik”. Autor kontynuuje rozważania na temat odczytu „Przeciw poetom” Gom-browicza oraz jego konsekwencji dla definiowania literackości. Piglia ustanawia również analogie pomiędzy obiegiem poezji a obiegiem pieniądza.
This is the second and final part of Ricardo Piglia’s essay, “Writer as Reader”. The author continues his reflections on Gombrowicz’s essay “Przeciw poetom” (“Against Poets”) and its implications for defining literariness. Piglia also outlines parallels between circulation of poetry and circulation of money.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O antologizowaniu w drugiej połowie XIX wieku (na marginesie antologii Władysława Bełzy)
On Anthologizing in the Second Half of the Nineteenth Century: In the Margin of Władysław Bełza’s Anthologies
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129191.pdf
Data publikacji:
2022-06-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
antologia
XIX wiek
Władysław Bełza
historia literatury
anthology
19th century
history of literature
Opis:
Artykuł ukazuje sytuację antologii na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w. Autorka analizuje ówczesne rozumienie roli antologisty i wskazuje na istnienie zależności między dziewiętnastowieczną antologią a uwarunkowaniami społeczno-politycznymi, nakładającymi na literaturę i jej wydawców obowiązki patriotyczno-wychowawcze. Konsekwencją takiego podejścia było m.in. zaliczenie antologii do książek normotwórczych i nadanie jej roli „zbioru pomocniczego do historii literatury”, który przez teksty literackie (obudowane stosownym komentarzem) objaśnia proces historycznoliteracki. W modelu realizowanym przez Władysława Bełzę antologia umacniała poczucie przynależności narodowej, wskazując na dzieła ważne w polskiej kulturze, a dodatkowo − za pośrednictwem literatury − zapoznawała czytelnika z historią i propagowała hasła programu pozytywistycznego (np. asymilacji Żydów). Praktyka wyprzedzała świadomość teoretyczną gatunku, wówczas niewielką. Bełza, wydając antologie, stawał przed dylematami znanymi wszystkim antologistom: dokonywał wyboru kryterium organizującego całość, a potem autorów i tekstów. I choć jako antologista nie objaśniał swoich wyborów ani roli, jaką przypisywał antologii, jego wkład w rozwój rynku antologii w Polsce, jak i refleksji nad zjawiskiem antologizowania wydają się trudne do przecenienia.
The paper presents the condition of anthology in Poland in the second half of the 19th century. The author analyses the understanding of the role of an anthologist and the dependencies between the shape of the 19th-century anthology and sociopolitical conditions which imposed patriotic and educational responsibilities on literature and its publishers. The consequence of this approach was, among others, the fact that an anthology fell into the category of books setting general standards with an assigned role of ‘an auxiliary collection for the history of literature’ which explains the historical and literary processes by means of literary texts complemented by appropriate remarks. The approach followed by Władysław Bełza realised a model where anthology reinforced the sense of national affiliation by indicating the works, which were crucial in the Polish culture. Moreover, it familiarised the reader with the history and promoted the program of Polish positivists, e.g. the policy of assimilation of Jewish minority in Poland. The actual practice surpassed the theoretical awareness of the genre, which at that time was rather poor. When publishing anthologies, Bełza faced dilemmas which other anthologists experienced as well − firstly, he selected the main criterion according to which he organized the whole, and then the authors and texts. Despite being an anthologist, he did not comment his choices or the role he attributed to anthology, yet his contribution to the development of anthology market in Poland as well as the studies of the phenomenon of anthologizing seems invaluable.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2022, 12 (15); 113-130
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyczne wskazania dla życia osobistego i społecznego w wybranych tekstach literatury religijnej XVII – poł. XVIII wieku
Practical Guidance on Personal and Social Life in Selected Texts of Religious Literature of the 17th and Mid 18th Century
Autorzy:
Łukarsk, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558383.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
barok
historia duchowości
historia literatury
literatura staropolska
literatura kościelna
literatura ascetyczna
Baroque
history of spirituality
history of literature
Old Polish literature
ecclesiastical literature
ascetic literature
Opis:
Tekst jest omówieniem wybranych przekazów źródłowych powstałych u schyłku epoki staropolskiej, to jest od siedemnastego do połowy osiemnastego stulecia. Przywoływane druki należą do tego działu ówczesnej twórczości, który ująć można we wspólnej nazwie piśmiennictwa religijnego. Jest to spuścizna kulturowa licznie reprezentowana zarówno w ilości tytułów, jak i formalnej ich różnorodności. Wśród odnotowanych edycji nie ma jednak traktatów naukowych. W rodzimym planie wydawniczym u schyłku doby staropolskiej spotykamy ich zresztą niewiele. Większość analizowanych zapisów stanowi natomiast literatura o charakterystycznym odziaływaniu duszpasterskim, mianowicie: ascetyka, moralistyka, literatura kaznodziejska. Wpisany w strukturę przekazu większości owych utworów szeroki adres wydawniczy i możliwie najbardziej powszechne ich przeznaczenie determinują zarówno kształt literacki wypowiedzi, jak i sposób komunikowania się z odbiorcami. Poza tym przeważająca część cytowanych w szczegółowych rozważaniach historycznych zapisów nosi wyraźne znamiona formalnego i językowego uproszczenia. Ich cechą charakterystyczną jest wyraźnie perswazyjnie ukierunkowanie. W konsekwencji autorzy ujawniają w sferze czytelnych zamierzeń twórczych obecność programowo potraktowanej tendencji dydaktycznego oddziaływania. Wpisana w historyczny przekaz uniwersalność pouczeń etycznych i moralnych umożliwia ich odczytywanie poza granicami reprezentowanej wspólnoty wyznaniowej. Sytuuje je także poza obecnym w nich horyzontem czasowym. Ich uniwersalizm budują refleksje oparte na wspólnocie powszechnie przyjętego i akceptowanego humanizmu. Pouczenia te definiują takie wartości, jak: prawda, pokora, szczerość. Podejmują istotne dla pojedynczego człowieka i dla całego społeczeństwa zagadnienia: relacji do drugiej osoby, poczucia własnej godności, prawidłowej samooceny, współczującej relacji do innych, objawiającej się w chęci niesienia praktycznej pomocy. Wskazania zawierają także zaakcentowany kontekst religijny, opisując warunki przekonującego świadectwa wyznawanej wiary. W części omawiającej problemy natury społecznej znalazły się teksty odnoszące się do problematyki wartości pracy, sprawiedliwego i uczciwego wynagradzania. W ostatnim rozdziale pouczenia staropolskich pisarzy religijnych odnoszą się do wybranych problemów życia małżeńskiego i rodzinnego.
The text is an attempt to describe selected source materials produced at the end of the Old Polish period, that is from the 17th and mid 18th century. However, among original records there are no treatises of a scientific nature. The list of historical publications described as religious literature includes all titles. The publications attracted a wide circle of readers and in particular determined their universal purpose as both literary forms and as ways of communicating with readers. Most of them exhibit clear formal and linguistic simplifications. Moreover, the widespread educational dimension is a characteristic feature of the Polish Baroque literature under discussion. When it becomes part of a historical tradition, the universality of ethical and moral advice enables us to read the recommendations of church writers of the time in a wider perspective than that of the represented religious community (universal values based on a commonly accepted foundation of humanity, independent of a religious affiliation and time perspective). The advice of Polish Baroque writers emphasizes such values as truth, humility and honesty. They raise issues of importance to both the individual and to society, such as relationships with other people, the sense of one’s own dignity, appropriate self-esteem, and a compassionate attitude to others manifested by a desire to help them. They also provide some recommendations in the religious context, describing the conditions of a convincing proof of one’s practised faith. In the section discussing issues of a social nature, texts referring to questions of the value of work and the matter of fair and honest remuneration are considered. In the last section the advice of Old Polish religious writers on selected problems of marriage and family life is discussed.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2015, 36; 205-218
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mapowanie kanonu. Literatura polska w perspektywie światowej
World History of Polish Literature. Interpretations
Autorzy:
Mikołajczak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036507.pdf
Data publikacji:
2021-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
world literature
history of Polish literature
intercultural transfer
canon
translation
reception
Opis:
The article discusses the research proposal presented in Światowa historia literatury polskiej. Interpretacje [World History of Polish Literature. Interpretations], edited by Magdalena Popiel, Tomasz Bilczewski and Stanley Bill. Mikołajczak contrasts the research concept of world literature with the dominant approaches to the world literature in the area of contemporary literary studies and the traditional model of the history of literature. She reflects on the situation of Polish literature in the world, taking into account the ways in which Polish works circulate in other cultural circles, the possibilities and limitations of translation as well as shifts within the canon. She also indicates the opportunities that open up for Polish literature in the global context.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2021, 35; 395-413
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Гiсторыя беларускай лiтаратуры: знакi i прабелы
Historia literatury białoruskiej: znaki i luki
The history of Belarusian literature: signs and gaps
Autorzy:
Кiсялëва, Лiя
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106864.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
historia literatury
kanon literacki
transformacja granic kanonu
history of literature
literary canon
transformation of canon boundaries
Opis:
W artykule omówiono czasowe, przestrzenne, ideowe, językowe i estetyczne granice kanonu literackiego. Autorka przeanalizowała historię literatury białoruskiej na różnych etapach jej rozwoju, zwłaszcza wówczas gdy charakterystyczne luki zostały wypełniane treścią.
The article discusses temporal, territorial, ideological, linguistic and aesthetic boundaries of a literary canon. The author analyzes the history of Belarusian literature within various periods, during which certain “gaps” were created and filled.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 65-80
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Гiсторыя беларускай лiтаратуры: знакi i прабелы
Historia literatury białoruskiej: znaki i luki
The history of Belarusian literature: signs and gaps
Autorzy:
Кiсялëва, Лiя
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944922.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
history of literature
literary canon
transformation of canon boundaries
historia literatury
kanon literacki
transformacja granic kanonu
Opis:
W artykule omówiono czasowe, przestrzenne, ideowe, językowe i estetyczne granice kanonu literackiego. Autorka przeanalizowała historię literatury białoruskiej na różnych etapach jej rozwoju, zwłaszcza wówczas gdy charakterystyczne luki zostały wypełniane treścią.
The article discusses temporal, territorial, ideological, linguistic and aesthetic boundaries of a literary canon. The author analyzes the history of Belarusian literature within various periods, during which certain “gaps” were created and filled.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 65-80
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quelques axes du champ littéraire francophone belge au sortir du Premier Conflit mondial
The Belgian francophone literary field after the First World War
Autorzy:
Quaghebeur, Marc
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571910.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
Belgium
WWI
history of francophone literature Walloon movement
mythical France
Opis:
After the armistice, Belgium had to reconstruct itself politically and culturally. In literature, this led to latinization that very quickly became a sort of assimilation to France. At the same time, this caused an increase of national conscience that developed among young people as a movement alongside the literary, which has returned under French suzerainty. Some writers (Gauchez, Perier, etc.), however, began to celebrate Belgian francophone authors in order to claim the existence of a different corpus of French literature per se. In 1919, young author Henry Soumagne returned from the German camps and gave in “Les épaves” a fable that attests to the tension between the weight of the 19th-century Belgian myth and 1920s modernism.
Źródło:
Acta Philologica; 2016, 49; 189-199
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Invisible Genre: Towards a Definition of Literary Anthology in the Anglophone Context
Niewidzialny gatunek. Próby definicji antologii literackiej w kontekście anglojęzycznym
Autorzy:
Buchholtz, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129182.pdf
Data publikacji:
2022-03-24
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
antologia
Richard Tottel
Francis Turner Palgrave
historia literatury
demokratyzacja
imperializm
anthology
history of literature
democratization
imperialism
Opis:
Anthology as a genre is often given short shrift in Anglophone dictionaries of literary terms. Despite the abundance of anthologies on the book market, this genre tends to be perceived as a given that does not require much explanation. The author of this article challenges such a standpoint and, taking her cue from C. Hugh Holman’s handbook definition, considers the examples he gives in order to draw conclusions about how the concept of anthology has been used throughout the time starting from Richard Tottel’s miscellany (1557) and finishing with Francis Turner Palgrave’s Golden Treasury (1861). Relying on recent research in the theory and practice of Anglophone anthology, the author discusses the main qualities of this genre from historical perspective. She traces in particular the anthology’s involvement in democratization of literature, on the one hand, and its implication in constructing literary history and cultural imperialism, on the other hand.
Anglojęzyczne słowniki terminów literackich nie poświęcają antologii szczególnie dużo uwagi. Mimo znacznej podaży antologii na rynku książki gatunek ten traktowany jest jako oczywistość, która nie wymaga rozbudowanych wyjaśnień. Autorka niniejszego artykułu podważa zasadność takiego stanowiska, a przyjmując jako punkt wyjścia definicję zamieszczoną w podręczniku C. Hugh Holmana, omawia wskazane przez niego przykłady angielskich antologii, by wyciągnąć wnioski odnoszące się do zastosowań pojęcia antologii od czasu publikacji zbioru sonetów i pieśni przez Richarda Tottela (1557) po wydanie antologii poezji angielskiej The Golden Treasury przez Francisa Turnera Palgrave’a (1861). Odwołując się do aktualnych opracowań na temat teorii i praktyki anglojęzycznej antologii, autorka artykułu omawia cechy gatunku w ujęciu historycznoliterackim. Uwagę skupia w szczególności na wkładzie antologii w demokratyzację literatury z jednej strony, a z drugiej − na ich uwikłaniu w tworzenie historii literatury i kulturowego imperializmu.  
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2022, 12 (15); 85-98
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
Autorzy:
Boguska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677550.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Enlightenment
Enlightenment – Dalmatia and Dubrovnik
Croatia – 18th century
Croatian history of literature – 20th century
Opis:
The Enlightenment in Croatia – the change of paradigm?: From impoverished monomyth to liberated polymyth The paper is an attempt at a synthetic presentation of the discourse that took place in twentieth-century literary studies on the idea of the Enlightenment in Croatia. The author recognizes the model of conservative and Catholic Enlightenment centered on the North of the country, which is constructed in these studies, as a variant that impoverishes the reality of the 18th century, and propounds (referring to the Otto Marquard’s idea about the necessity that all communities are rooted in many histories) to extend the reflection on the Enlightenment in Croatia also to its south Dalmatian and Dubrovnik variant. She proposes to study the Enlightenment in non-Western countries to a lesser extent through the prism of socio-political and economic determinants, and more by tracking mental history and cultural flows. Such a mental path allows redefining the Enlightenment in Croatia focusing on its cosmopolitanism and liberalization. Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności Artykuł jest próbą syntetycznej prezentacji dyskursu, jaki się toczył w dwudziestowiecznych opracowaniach historycznoliterackich nad ideą oświecenia w Chorwacji. Autorka uznaje skonstruowany na ich łamach model konserwatywnego i katolickiego oświecenia, którego centrum stanowiła Północ kraju, za wariant zubażający osiemnastowieczną rzeczywistość i postuluje (powołując się na marquardowską myśl o konieczności trwania społeczeństw w wielu historiach) rozszerzenie refleksji na temat oświecenia w Chorwacji o jego południowy, dalmatyńsko-dubrownicki wariant. Przedkłada również propozycję badania oświecenia w krajach niezachodnich w mniejszym stopniu przez pryzmat uwarunkowań społeczno-politycznych oraz gospodarczych, w większym zaś poprzez śledzenie historii mentalnej oraz przepływów kulturowych, co jej zdaniem pozwala na redefinicję oświecenia w Chorwacji w kierunku jego kosmopolityzacji i liberalizacji.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Progi i mosty. Kod temporalny w historiach literatury
Thresholds and Bridges. Temporal Code in Histories of Literature
Autorzy:
Paczoska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194006.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
cezury
kod temporalny
modernizm
1989
historia literatury
time marks
temporal code
Modernism
history of literature
Opis:
W badaniach historyków i badaczy dziejów literatury widać w ostatnich dwóch dekadach charakterystyczną nieufność wobec cezur jako wyrazistych kategorii porządkujących, dlatego traktować je warto jako pomocnicze, a nie podstawowe wyznaczniki literackich i kulturowych przemian. W artykule na różnych przykładach dowiedziono, że kategorie temporalne są ściśle związane z literaturą i dynamiką zdarzeń życia literackiego, ale sens ich stosowania zależy od wielu czynników (tak różnych jak poczucie czasowości wpływające na progi pisarskich doświadczeń czy wpływ sieciowej rzeczywistości na zmiany w literaturze). Toteż, zdaniem autorki, wyobrażenie funkcjonalności kategorii granicznych w praktyce historycznoliterackiej najlepiej określa metafora mostu.
For the past two decades historians as well as literary historians have been manifesting a symptomatic distrust of time marks as clear ordering categories, it is therefore worth  regarding them as the adjunctive and not fundamental markers of literary and cultural changes. Based on various examples, the article proves that time-related categories are closely related to literature and the dynamics of its course of events but the comprehensive rationale that lies behind the application of these categories depends on a number of factors including the sense of temporality that influences thresholds of literary experiences or the impact of network reality on changes in literature. Hence, according to the author of this article, the concept of adequacy of time marks in historical and literary practice is best described by the metaphor of a bridge.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 13-29
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Słów kilka w obronie szlachetnego rycerza z La Manchy” – Don Kichot w wyobrażeniach młodopolan
'In defence of the noble knight of La Mancha' – Don Quixote as imagined by Young Poland artists
Autorzy:
Sadlik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967350.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Don Quixote – reception
history of literature – nineteen century
don kichot – recepcja
historia literatury – xix w.
Opis:
The text is devoted to selected aspects of the reception of the figure of Don Quixote in Polish literature of the late nineteenth and early twentieth century. The first part presents the history of dispute on the Spanish hidalgo, and in the two subsequent sections focus on literary incarnations of the Spanish hero penned by Jerzy Żulawski, Gabriela Zapolska and Cezary Jellenty.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The didactic and intellectual work of Bonipertus, first bishop of Pécs (1009–1036)
Dydaktyczna i intelektualna działalność Boniperta, pierwszego biskupa miasta Pécs (1009–1036 r.)
Autorzy:
Queret-Podesta, Adrien
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957061.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
education
intellectual history
history of hungarian literature
middle ages
church in Hungary
Opis:
Bardzo niewiele przetrwało informacji na temat życia Boniperta, pierwszego biskupa miasta Pécs, żyjącego we wczesnym średniowieczu. Analiza źródeł węgierskich wskazuje, że został biskupem Pécs w roku 1009, zakończył episkopat w roku 1036 i że zmarł w roku 1042, prawdopodobnie na Węgrzech. Niestety, źródła milczą, jeśli chodzi o życie kapłana przed objęciem stanowiska biskupa w Pécs. Przeprowadzone badania antroponimiczne imienia „Bonipert” sugerują, że biskup był pochodzenia frankońskiego lub północnowłoskiego. Trudno dziś ustalić, która z tych hipotez jest właściwa, gdyż na korzyść każdej z nich przemawiają interesujące argumenty, a jednocześnie każda z hipotez kryje poważne słabości. Należy jednak podkreślić, że jedyny dokument dotyczący Boniperta, który nie jest pochodzenia węgierskiego, pochodzi z obszaru współczesnej północno-zachodniej Francji. Dokument ten to list napisany przez słynnego biskupa Fulberta z Chartres w odpowiedzi na prośbę Boniperta o wypożyczenie manuskryptu Pryscjana. Jeżeli posłużyć się głównie tym tekstem w dyskusji na temat pochodzenia pierwszego biskupa miasta Pécs, to należy zaznaczyć, że w opinii uczonych żądanie Boniperta wynikało z faktu, iż biskup potrzebował tekstu do pracy dydaktycznej. Prośba ta jest dowodem na istnienie szkoły katedralnej w Pécs w okresie działania pierwszego biskupa. Należy również podkreślić, że budynek szkoły katedralnej nie jest jedynym osiągnięciem przypisywanym Bonipertowi przez uczonych. Kilka lat temu profesor László Havas wysunął hipotezę, że istnieje powiązanie między Bonipertem a pochodzeniem Libellus de Instutione Morum, dziełem z gatunku speculum principale, napisanym w pierwszym dwudziestopięcioleciu XI w. przez anonimowego autora na zlecenie Stefana dla jego syna, Emeryka. Pomimo raczej hipotetycznego charakteru ze względu na bardzo małą liczbę zachowanych dokumentów dowodowych, prowadzone badania nad pracą intelektualną biskupa Boniperta dały pewne interesujące wyniki. Można na ich podstawie wnioskować, że Bonipert był prawdopodobnie bardzo dobrze wykształcony i był traktowany jak równy przez jednego z największych intelektualistów swych czasów, Fulberta z Chartres. Jego troska o edukację nie budzi żadnych wątpliwości, gdyż z wszelkim prawdopodobieństwem był założycielem szkoły katedralnej w Pécs. Prezentowała ona zapewne dobry poziom niedługo po jej założeniu. Jak wynika z naszego pobieżnego badania kwestii związku między Bonipertusem a Libellus de Institutione Morum, pytanie dotyczące tego dzieła literackiego jest dużo bardziej złożone. Nie można jednak formalnie wykluczyć hipotezy, że pierwszy biskup miasta Pécs był zaangażowany w tworzenie pierwszego pomnika średniowiecznej literatury węgierskiej.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2014, 31; 7-15
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwum pisarza, topografia jego utworów i ich potencjał dydaktyczny. O dwóch opowiadaniach Włodzimierza Odojewskiego z Wielkopolską, Poznaniem i archiwum w tle
The writer’s archive, topography of his works and his didactic potential. About two short stores by Włodzimierz Odojewski with Greater Poland and Poznań in the background
Autorzy:
Nowakowska, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1075949.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary archive
regional studies
biography
history of literature
geopoetics
archiwum literackie
regionalistyka
biografia
historia literatury
geopoetyka
Opis:
Autorka artykułu skupia się na biografii i prozie Włodzimierza Odojewskiego – jednego z najważniejszych współczesnych polskich pisarzy. Od 2008 jego spuścizna literacka jest gromadzona na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Celem pracy jest wskazanie, jak zbiór archiwalny może być wykorzystany w dydaktyce na różnych etapach kształcenia. Tekst stanowi również swego rodzaju propozycję dla nauczycieli, jak zaznajomić uczniów i studentów z twórczością Odojewskiego. Część pierwsza pokazuje dokumenty archiwalne (rękopisy, maszynopisy, korespondencję powstałe w różnych etapach życia pisarza) jako źródło wiedzy o biografii autora i dziejach jego twórczości, jak również przybliża pracę archiwisty. Druga część przedstawia znaczące dla Odojewskiego miejsca w Wielkopolsce, opisane w jego opowiadaniach, które stanowią indywidualne zapisy pamięci zachowane w tekstach literackich.  
The author of the article focuses on the biography and prose of Włodzimierz Odojewski – one of the most important contemporary Polish writers. Since 2008, his literary archive has been collected at the Faculty of Polish and Classical Philology at the Adam Mickiewicz University in Poznań. The aim of the work is to indicate how archival collection can be used in the didactic work at various stages of education. The text is, as well, a kind of proposal for teachers how to familiarize students with Odojewski’s work. First part of the article shows the documents (manuscripts, typescripts, correspondence related to stages of writer’s life cycle) as a source of knowledge about the author’s life and history of his literary output, and also describes some of the archivist’s tasks. The second outlines the places in Greater Poland significant for the writer – Poznań and Kłecko, described in his short stories. These stories are examples of individual memory saved in literary texts.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2019, 9; 119-130
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Emigration Biography of Stanislaw Lis-Kozlowski in Selected Texts by Rep resentatives of the Polish Community in Argentina
Autorzy:
Pielacińska, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371338.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Bogdan Hamera
socrealizm
historia literatury
powieść produkcyjna
cenzura
socialist realism
history of literature
production novel
censorship
Opis:
The aim of this article is to present the life and achievements of Stanislaw Lis-Kozlowski in exile, with particular emphasis on his contribution to Polish culture. The analysis is based on source texts, Argentinean polonica, prose memoirs of emigrants in Argentina, Polish emigrant journals, as well as other publications related to the life and activity of Lis-Kozlowski. An important source of information for this biography was the Argentine collection of the Library of the Poznan Society of the Friends of Science (in Polish: PTPN), the archival collection held in the Ignacy Domeyko Polish Library in Buenos Aires (Biblioteca Polaca Ignacio Domeyko) and the archives of the Franciscan Monastery in Martin Coronado in Argentina. The study required the use of appropriate research methods, such as biographical interpretive method and narrative analysis.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2020, 8; 125-156
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowo, lokalnie. Kilka uwag o badaniu literatury polskiej po II wojnie światowej
Culturally, Locally. A Few Remarks on the Study of Postwar Polish Literature
Autorzy:
Galant, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365947.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
regionalism
literature of the prl
local culture
history of literature
single year study
regionalizm
literatura prl
kultura lokalna
historia literatury
studium jednego roku
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja dwu przykładowych sposobów pisania o literaturze okresu PRL i, w szerszym kontekście, dwu form uprawiania historii literatury jako takiej. Wskazując na podstawowe przesłanki istnienia współczesnej historii literatury (utrata neutralności języka badawczego, nieostrość granic przedmiotu badań literaturoznawczych, zmieniona sytuacja nauk humanistycznych), autor artykułu prezentuje formę studium jednego roku (a single year study) oraz badania inspirowane koncepcjami nowego regionalizmu. Dają one możliwość prześledzenia tematyki dotąd słabo obecnej w badaniach nad kulturą PRL (kultura lokalna, relacje między kulturą oficjalną i lokalną, trwałość podziałów porozbiorowych w kulturze powojennej) oraz przybliżenia powojennego doświadczenia poprzez wieloaspektową prezentację pojedynczego momentu w czasie (studium jednego roku).
The aim of this article is to put forth two exemplary methods for writing about literature from the PRL period and, in a broader context, two forms of constructing a history of literature by this model. Enumerating the basic premises for a contemporary history of literature (the loss of neutrality for critical languages, the blurring of borders that define the object of literary studies, and the the altered state of the human sciences), this article’s author proposes the form of the single year study as well as studies inspired by the conceptual apparatus of new regionalism. These approaches offer a chance to investigate thematics that have thus far been ignored in scholarship on PRL-era culture (local culture, the relationship between official and local culture, and the persistence of the internal borders of partitioned Poland in postwar culture) as well as an intimate approach to postwar experience through the multifaceted representation of an isolated moment in time (the single year study).
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 10; 54-65
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kanon historiograficzny w literaturoznawstwie polsko-ukraińskim XVIII–XX wieku
The historiographical canon in Ukrainian and Polish literature studies of the 18th–20th centuries
Історіографічний канон в українському та польському літературознавстві ХVIII– XX століття
Autorzy:
Henc, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343489.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
історіографічний канон
історія польської літератури
історія української літератури
історія літературної історіографії
історіографічна методологія
historiographical canon
history of Polish literature
history of Ukrainian literature
history of literary historiography
historiographical methodology
Opis:
У статті досліджено теоретичні та практичні засади створення канону в польських та українських історико-літературних синтезах у контексті загальноєвропейських історіографічних традицій. Виокремлено стрижневі критерії селекції історико-літературного матеріалу, а також розглянуто таксономічні тенденції в історіях літератури XVIII–ХХ століття. З’ясовано основні аспекти канонізації текстів в українських та польських історіографічних корпусах, які насамперед відображені у формальних характеристиках, критеріях відбору художніх текстів, авторських інтерпретаціях, концептуальних підходах та методологічній базі. У статті проартикульовано основні здобутки істориків літератури XVIII–ХХ століття, а також комплексно визначено методологію створення цілісного та науково обґрунтованого корпусу історії українського та польського письменства.
The article investigates the theoretical and practical principles of creating a canon in Polish and Ukrainian historical and literary syntheses in the context of European historiographical traditions. The core criteria of selection of historical and literary material are singled out, and taxonomic tendencies in the histories of literature from the 18th–20th centuries are considered. The main aspects of the canonization of texts in Ukrainian and Polish historiographical corpora are clarified, which are primarily reflected in the formal characteristics, criteria for selecting literary texts, the author’s interpretations, conceptual approaches and the methodological basis. The article articulates the main achievements of literary historians of the 18th–20th centuries, as well as comprehensively defining the methodology for creating a holistic and scientifically sound corpus of the history of Ukrainian and Polish literature.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 1; 105-117
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Was bleibt? Zum Fortleben der DDR-Literatur in der Forschung
What remains? The afterlife of GDR literature in the research
Autorzy:
Kałążny, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927349.pdf
Data publikacji:
2017-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
contemporary history of German literature
GDR literature
post-GDR literature
reunification
memory culture
‘master narrative’
Opis:
The title of the story What Remains by Christa Wolf denotes one of the main topics of the present discussion about German literature after 1989. The article presents the new questions (e.g. one or two German literature(s)? What does ‘GDR literature‘ mean? Is it a ‘special case’?) and changing conditions of the study of East German literature. A few new historical works discussing German literature since 1945, mainly since the reunification, and a few theoretical approaches (e.g. GDR literature as a chronotope and as regional literature) are presented.
Źródło:
Studia Germanica Posnaniensia; 2016, 37; 135-148
0137-2467
Pojawia się w:
Studia Germanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewygodny romantyk – zapomniana twórczość hrabiego Henryka Rzewuskiego
The Inconvenient Romantic – the Forgotten Oeuvre of Count Henryk Rzewuski
Autorzy:
Dworak, Anna Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311207.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Rzewuski Henryk
history of Polish literature
romanticism
historia literatury polskiej
romantyzm
Opis:
Prezentowane studium zawiera obszerne omówienie monografii Iwony Węgrzyn W świecie powieści Henryka Rzewuskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, ss. 386). Przywołana autorka zajmuje się w swojej książce zapomnianą i słabo zbadaną twórczością Henryka Rzewuskiego. Zauważa, że przez wiele lat twórczość ta była odrzucana ze względu na kontrowersyjne poglądy polityczne pisarza. Autorka odnosi się krytycznie do związanych z tym stereotypów. Szczegółowo analizuje poszczególne utwory, próbując zrozumieć dokonywane przez Rzewuskiego wybory polityczne, ideowe oraz artystyczne. Ukazuje go jako twórcę oryginalnego, myślącego odmiennie niż większość pisarzy jego epoki, ale przez to skazanego na izolację i nierozumienie. Iwona Węgrzyn omawia prawie wszystkie utwory pisarza, szeroko odnosząc się do kontekstów społecznych, politycznych i kulturalnych jego czasu. Wiele miejsca poświęca też funkcjonowaniu Rzewuskiego w ówczesnej społeczności literackiej. Studium Iwony Węgrzyn ma liczne walory poznawcze, cechuje się też wielością podejmowanych problemów oraz wnikliwością dociekań.  
The study proposed here contains a vast elaboration on Iwona Węgrzyn’s monograph entitled "In the World of Henryk Rzewuski Novels" (Jagiellonian University Press, Kraków 2012, 386 pages). The author deals with the forgotten and barely examined oeuvre of Henryk Rzewuski. She notices that, for many years, Rzewuski’s works have been neglected due to his controversial political views. The author treats these stereotypes with criticism and offers an in-depth analysis of the individual works, trying to understand the political, ideological and artistic choices Rzewuski made. The author depicts the count as an original writer, whose line of thinking was very much different from those of the majority of contemporary writers who condemned him to general isolation and incomprehension. Iwona Węgrzyn discusses almost all the works by Rzewuski and relates them to their contemporary social, political and cultural contexts. Much space has been given to the author’s activities in the literary community at that time. The study proposed by Iwona Węgrzyn is very illuminating. It is characterized by a multitude of the issues addressed and by insightful academic investigations.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 391-404
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jedzenie na scenie w świetle dramaturgii dla dzieci (na wybranych przykładach)
Eating on stage in the light of the children’s dramaturgy
Autorzy:
Waksmund, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106406.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
culinary
history of literature for children
theater for children
kulinaria
historia literatury dla dzieci
teatr dla dzieci
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przekrojowa prezentacja tematyki kulinarnej pojawiającej się w twórczości scenicznej dla dzieci. Historia tej tematyki w dramaturgii europejskiej sięga jeszcze czasów komedii starogreckiej, w której miała zabarwienie satyryczne. Inaczej jest w przypadku oświeceniowej literatury dla dzieci, która pełni przede wszystkim funkcję wychowawczą. Świadczą o tym „komedyjki” Stefanii de Genlis, Arnauda Berquina i Christiana Felixa Weisse’go. Na gruncie polskim ten temat pojawił się po raz pierwszy w utworach scenicznych Klementyny Hoffmanowej, a następnie w twórczości jej licznych naśladowców. W miarę rozwoju dramaturgii dla dzieci tematyka biedy, głodu, łakomstwa i filantropii, związana z podejściem realistycznym i moralistycznym, ulega wyczerpaniu. Wraz z modernizmem i rozwojem baśni dramatycznej obrazy kulinariów nabierają walorów poetyckich i ludycznych, a XX w. dorzuca jeszcze formy parodystyczne. Nie oznacza to całkowitego zerwania z moralizatorstwem, ale do głosu dochodzi współcześnie problematyka związana ze zdrowym odżywianiem oraz krytyką produktów służących do szybkiego konsumowania.
Culinary matters go as far back in time as Ancient Greek comedy, acquiring a satirical colouring. This is not the case with the Enlightenment literature for children, which plays a primarily educational role. “Little comedies” of Stéphanie de Genlis, Arnaud Berquin and Christian Felix Weisse testify to this difference. In Poland, this theme first appeared in dramatic compositions of Klementyna Hoffmanowa, and her numerous subsequent imitators. As the dramaturgy for children developed, the themes of poverty, hunger, gluttony and philanthropy connected with realistic and moralistic attitudes have waned. With the development of dramatic fairy tale, images of cuisine have acquired poetic and ludic qualities; moreover, the 19th century contributed parodic forms. This does not mean a complete termination of moralizing – however, at present, the issues connected with healthy eating come to the forefront against products for quick consumption.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 1; 49-64
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Anhelli” Słowackiego − efekt lektury mickiewiczo-logicznej
Słowacki’s “Anhelli” [“Anhelli”] – The Effect of Mickiewicz-Inspired Readings
Autorzy:
Kuziak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2014038.pdf
Data publikacji:
2020-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Juliusz Słowacki
Adam Mickiewicz
romantyzm
hermeneutyka
historia literatury
antagonizm wieszczów
romanticism
hermeneutics
history of literature
antagonism between the bards
Opis:
Artykuł jest poświęcony lekturze Anhellego Juliusza Słowackiego w perspektywie „antagonizmu wieszczów”. Ukazany zostaje wpływ interpretacji mesjanistycznego dzieła Mickiewicza na odczytanie poematu młodszego poety.
The article is devoted to reading Juliusz Słowacki’s Anhelli [Anhelli] in the perspective of the “antagonism between the bards”. It illustrates the influence of the interpretation of Mickiewicz’s messianic work on the reading of the poem written by the younger poet.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2020, 10 (13); 51-66
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comics, Adoptionen oder doch das Original? – Goethes Faust im kompetenzorientierten Deutschunterricht.
Autorzy:
Kuzminykh, Ksenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/915102.pdf
Data publikacji:
2015-12-14
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Goethe
comics
children literature
history of German- literature-lessons
world literature
reading comprehension
methods
cross cultural reading.
Opis:
Goethe’s Faust was long defined in Germany as an established part of literature lessons and as a part of canon, but a paradigm change in didactics and in literature science has challenged both. This essay takes a brief look at history of German-literature-lessons and at different methods of teaching and reading literature, especially Goethe’s Faust – analytical, productive and creative. It gives a survey about children’s books to Faust, comics and summaries and demonstrates the correlation between knowledge and reading comprehension.
Źródło:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2015, 42, 2; 153-167
0072-4769
Pojawia się w:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieśni nabożne… z krakowskiej oficyny Antoniego Wosińskiego (1627)
“Pieśni nabożne…” from the Cracow-based printing office of Antoni Wosiński (1627)
Autorzy:
Wydra, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1534189.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish culture
printing in Poland
history of Polish literature
history of the book
Old-Polish religious song
Opis:
The article analyses the unique copy of the old Polish catholic hymn book Pieśni nabożne na święta uroczyste według porządku Kościoła ś. katolickiego na cały rok z wielką pilnością zebrane [Songs of piety and devotion...] published in Cracow in 1627 and found at the library at Escorial in Spain. The book, apparently the first known printed Polish catholic extensive hymn book, contained over 140 songs, in Polish and Latin, including works written by Jan Kochanowski and Mikołaj Rej. The article also describes later editions of the hymn book. This is a particularly important book in the history of Polish culture because it was repeatedly republished in different printing offices, not only Catholic, under the same or slightly changed title as late as until the nineteenth century. Numerous editions of the hymn book constitute a valuable source for the study of Polish Catholic hymns as they make it possible to follow and trace the chronology of works, their textual variations and the popularity of particular songs or hymns within a particular time frame, as well as their range of influence and regional occurrence.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 329-345
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ćwiczenie duchowe zapisane przez hierofanta. Psalmy przyszłości Zygmunta Krasińskiego
Spiritual Exercises Written by a Hierophant. Psalms of the Future by Zygmunt Krasiński
Autorzy:
Kubski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607301.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bible psalm interpretation
history of Polish literature
Romanticism
Zygmunt Krasiński
Victor de Laprade
Opis:
Psalms of the Future by Zygmunt Krasiński once belonged to a group of the most important patriotic-religious literary works in Polish culture and address Poles as a priestly people. In the poet’s output the Psalms are a work abounding in biblical reminiscences more than any other of his poetical productions. Although they do not repeat the formal features of the Polish translations of the biblical Psalms, in the initial period of their public reception no doubts were raised concerning their genre. In Romanticism they were perceived to be a collection of psalms according to the then accepted determinants of the genre. The following determinants were taken into account: the message pertaining to the practice of the virtues of faith, hope and charity, the construction of the subject who reaches out for the mystery of things divine (here the influence of Byron’s Hebrew Melodies can be seen) and the religious zeal of the entire utterance, patriotic commitment included. In the latter case the traditions of Classicism were a significant influence. As a seer-poet, but also a hierophant-mystagogue, Krasiński prescribed spiritual exercises to his fellow countrymen. Krasiński's Psalms are in their esoteric-hermetic content inspired, among others, by the texts of the great French religious poet Victor de Laprade.
Psalms of the Future by Zygmunt Krasi?ski once belonged to a group of the most important patriotic-religious literary works in Polish culture and address Poles as a priestly people. In the poet’s output the Psalms are a work abounding in biblical reminiscences more than any other of his poetical productions. Although they do not repeat the formal features of the Polish translations of the biblical Psalms, in the initial period of their public reception no doubts were raised concerning their genre. In Romanticism they were perceived to be a collection of psalms according to the then accepted determinants of the genre. The following determinants were taken into account: the message pertaining to the practice of the virtues of faith, hope and charity, the construction of the subject who reaches out for the mystery of things divine (here the influence of Byron’s Hebrew Melodies can be seen) and the religious zeal of the entire utterance, patriotic commitment included. In the latter case the traditions of Classicism were a significant influence. As a seer-poet, but also a hierophant-mystagogue, Krasi?ski prescribed spiritual exercises to his fellow countrymen. Krasi?ski's Psalms are in their esoteric-hermetic content inspired, among others, by the texts of the great French religious poet Victor de Laprade.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2012, 26; 259-292
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les llegendes de Maria de Bell-lloch: entre la literatura fantàstica i el folklore
The Legends of Maria de Bell-lloch: Between Fantastic Literature and Folklore
Autorzy:
Samper Prunera, Emili
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048461.pdf
Data publikacji:
2018-07-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Catalan legends
history of folk literature
Maria de Bell-lloch
Catalan female writers
fantastic literature
Catalan literature
Opis:
In 1881 Maria de Bell-lloch, a pseudonym used by Maria del Pilar Maspons i Labrós (1841-1907), published Llegendas catalanas. A writer of the Renaixença movement, she is one of the first women who stand out in the study of Catalan folk literature in this foundational period of interest for folklore in Catalonia. Some of the stories in the collection have been considered fantastic stories and have been included in various anthologies. The aim of this paper is to analyse this corpus in a philological way to see which stories can be integrated into fantastic literature, considering the theoretical difficulties that the legend poses as a genre.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2018, 45, 2; 21-37
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książki wyzwalają emocje
Autorzy:
Żórawska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030893.pdf
Data publikacji:
2017-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Ryszard Koziołek
essay
literary study
history of Polish literature
esej
literaturoznawstwo
historia literatury polskiej
Opis:
This article is a review of the book by Ryszard Koziołek entitled Dobrze się myśli literaturą (Literature is a good way of thinking). This publication is a collection of essays in which the literary expert considers the essence of contemporary reading. Koziołek pays special attention to emotions accompanying reading – bot the latest literature and the books considered to be classic ones. He indicates that literature is a special kind of continuity which can be analyzed through the prism of many fields of science, among others, economics or psychology.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 531-535
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odyniec po drugiej stronie lustra
Odyniec through the Looking-Glass
Autorzy:
Szargot, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451148.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Antoni Edward Odyniec
history of Polish literature Romanticism
Biedermeier
historia literatury polskiej
romantyzm
biedermeier
Opis:
The article is a review of the book by Maria Makaruk, Antoni Edward Odyniec – romantyk w zwierciadle biedermeieru, which was published in Warsaw in 2012. The book is devoted to the life and works of the poet connected with two literary currents, Romanticism and Biedermeier. This interesting and valuable volume is complemented by an anthology of Odyniec’s works.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 483-487
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak objąć poetów nakazem pracy. Eliza Orzeszkowa i Piotr Chmielowski wobec Działu pieśni Leonarda Sowińskiego
How to impose compulsory work scheme on poets? Eliza Orzeszkowa and Piotr Chmielowski and “Dział pieśni” by Leonard Sowiński
Autorzy:
Okulicz-Kozaryn, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1534372.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Leonard Sowiński
poetry written after the January uprising
Positivist literary criticism
journalism of Eliza Orzeszkowa
Piotr Chmielowski’s history of literature
campaign against poetry
tendentious literature
utilitarianism
counter-utilitarianism
Opis:
Condemning the hostile attitude of modern poets towards both the manifestations and the very idea of civilizational progress, Eliza Orzeszkowa, in her extensive article Listy o literaturze. Wiek XIX i tegocześni poeci written in 1873, and then Piotr Chmielowski in his Zarys literatury polskiej ostatnich lat szesnastu, illustrated their arguments with a number of poems, including the sonnet Dział pieśni by Leohnard Sowiński. R. Okulicz-Kozaryn starts with reminding his readers that the controversies over the right of poets to put themselves over society, formulate opinions and judgments of civilization and their attempts to promote such values as scientism or utilitarianism, had had a long tradition at the time. By embarking on it, however, Orzeszkowa and Chmielowski appealed to practices of a particular kind, namely to disregard completely the message of a poem and to focus on exploiting it only to support their own arguments. The author of the article analyses the mechanism behind this manipulation and claims that Orzeszkowa, followed by Chmielowski, had even removed some words from the poem that could have been interpreted by the then reader as a sign of affiliation to the  acrificed part of his life for these values being sentenced to exile and the following social degradation for his participation in the freedom movement at the turn of the 1850s and 1860s. In the heat of the ideological struggle, Orzeszkowa and Chmielowski did not argue for their own belief and did not even enter into polemics with the most important message in the poem. The truth is that L. Sowiński did not question the civilizational march forward of the mankind but rather showed that, contrary to what the positivists claimed, utilitarianism was just an appetite for enjoying the achievements of progress and maximizing pleasure and was not its diving force, being more like a parasitic residue and a baggage.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 85-96
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura polska w Chinach i wymiana kulturalna między Polską a Chinami. Zapiski tłumacza
Polish Literature in China and Polish–Chinese Cultural Exchange. Translator’s Notes
Autorzy:
Zhenhui, Zhang
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1532773.pdf
Data publikacji:
2021-09-14
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish literature in China
cross-cultural dialogue
literary translation
history of Polish literature
Lalka
The Doll
Opis:
The article is an introduction into the presence of Polish literature in China from the perspective of one of its most active researchers and translators. The author describes his fascination with Bolesław Prus’s work that resulted in the Chinese translation of Lalka (The Doll) and his work on two-volume Historia literatury polskiej (The history of Polish literature) aimed at Chinese readers.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2021, 40; 221-227
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How to Glow and Stay Fresh: Some Advice on Deodorants Penned by Aetius of Amida
Autorzy:
Kokoszko, Maciej
Rzeźnicka, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234041.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
History of medical literature
history of medicine
history of cosmetology
ancient/ Byzantine cosmetics
antiperspirants
deodorants
aromatics
Aetius of Amida
Criton of Heraclea
Opis:
As far as women’s wellbeing is concerned, ancient and Byzantine physicians took great care not only of their patients’ health sensu stricto but also of their appearance. A testimony of the approach is given, for instance, by Aetius of Amida’s (6th cent. AD) Libri medicinales, where he devotes much attention to cosmetics, including a group of deodorising antiperspirants called καταπάσματα. In our study we analyse one prescription, taken by Aetius from Criton of Heraclea’s (1st/2nd cent. AD) treatise, trying to prove that it is very informative of medical (especially pharmaceutical) theory as well as practice in the social context of the 6th century AD. In order to achieve our goal, first, we analyse ancient and Byzantine materia medica, scrutinizing the medical properties ascribed to each component of the cosmetic in the light of the theory in force between the 1st and the 6th centuries AD. Next, we determine the method of preparation of the antiperspirant, its form, the mode and place of its application. Finally, we proceed to assess its market value as a marker exposing the group of the cosmetic’s addressees. As a result, we conclude that the recipe was competently worked out on the basis of a theory commonly accepted by medical authorities, and that the preparation was designed for women (but also for men) of a high social status.
Źródło:
Studia Ceranea; 2023, 13; 477-490
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roswitha Wisniewskis „Geschichte der deutschen Literatur Pommerns“ im Kontext der literarischen Pommernforschung
Roswitha Wisniewskis “History of german literature in Pomerania” in the context of literary research on Pomerania
Autorzy:
Wójcik, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596936.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
deutsche Literatur
Geschichte der Literatur
Pommern
Roswitha Wisniewski
literarische Forschung
literary research
Pomerania
history of literature
: German literature
literatura niemiecka
historia literatury
Pomorze Zachodnie
badania literackie
Opis:
Der Beitrag schildert im Überblick Publikationen, die sich mit der Literaturgeschichte Pommerns auseinandersetzen, und konzentriert sich auf das 2013 erschienene Buch Roswitha Wisniewskis. Trotz einer relativ langen Tradition der Schreib- und Lesekultur sowie einer hohen Anzahl von Autoren, die nicht nur im 20. Jahrhundert in Pommern agierten, wurde die Geschichte der Regionalliteratur Pommerns bis heute in ihrer Ganzheit nicht ausführlich bearbeitet. Die Publikation Roswitha Wisniewskis bietet einen ersten solide fundierten und relativ umfassenden Überblick über die Literatur in Pommern von ihren Anfängen bis heute. Einige wenige Anmerkungen zur Geschichte, die die einiges zu wünschen übrig lassenden Bereiche markieren, ändern wenig an der gewichtigen Allgemeinbedeutung der Publikation.
The article provides an overview on publications that tackle the history of literature of Pomerania, concentrating on the book by Roswitha Wisniewski, published in German in 2013. Despite a relatively long tradition a culture of reading and writing and a massive number of authors who have been active in Pomerania not only in the 20th century, a history of regional literature has not yet been captured and described in its entirety. The publication by Roswitha Wisniewski offers the very first thoroughly edited and relatively lengthy review of the development of literature in Pomerania from its beginnings until today. The few notes on aspects that leave a little to be desired do not change the comprehensive importance of the book.
Artykuł stanowi przegląd publikacji, zajmujących się historią literatury Pomorza Zachodniego, i koncentruje się na opublikowanej w 2013 roku niemieckojęzycznej książce Roswithy Wisniewski. Mimo względnie długiej tradycji kultury czytelnictwa i piśmiennictwa oraz wysokiej liczby autorów, którzy tworzyli na Pomorzu Zachodnim nie tylko w XX w., historia literatury regionalnej nie została do dziś opracowana całościowo. Publikacja Roswithy Wisniewski oferuje pierwszy rzetelnie opracowany i stosunkowo obszerny przegląd historii literatury na Pomorzu Zachodnim od jej początków po dzień dzisiejszy. Nieliczne uwagi, wskazujące wątki pozostawiające nieco do życzenia, nie zmieniają oceny istotności tej publikacji.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2016, 25; 337-355
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy „ nowe” jest nowe, czy też jest „poligonem orwellowskiej utopii”? Refleksje na temat ostatniej reformy edukacyjnej
Is „new” new or is it a „training ground for the Orwellian utopia”? Reflections on the most recent educational reform
Autorzy:
Myrdzik, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782955.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nauczanie języka polskiego
auto
Polish language education, autonomy, structural and programmatic reform, history of literature
autonomia
reforma strukturalna
reforma programowa
historia literatury
Opis:
In the text: Is „new” new or is it a „training ground for the Orwellian utopia”? Reflections on the most recent educational reform I address the issue of the reform of Polish language education understood in the structural and programmatic sense. The leading concept around which I focus my reflection is autonomy understood in the light of the concept of Aharam Aviram – Autonomy-Oriented Education. Aviram refers to the category of autonomy not only in the process of upbringing, but also in education. Autonomy is a task and an endless process, requiring everyone to work on themselves as well as the appropriate organization of social relations. The significance and sense of the proposal to rebuild the Aviram educational system becomes apparent in the context of restoring the lost bond with reflection on spirituality and as a protest against the centralization of the state in this area. And in the context of changes taking place in Polish education aiming at centralism, it has a bitter resonance. In the text I also take up polemics with some of the assumptions of the reform of Polish language education
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2019, 10, 285; 8-16
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polonistyczny regres, czyli o projektowanej dydaktyce polonistycznej
Polish-studies regression, or on designing Polish language didactics
Autorzy:
Kwiatkowska‑Ratajczak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782348.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
the core curriculum
Polish language didactic
history of literature taught at school
handbooks/student’s books
contemporary contexts
grammar
language communication
Opis:
The author undertakes the topic of the Polish language education undergoing constant reform. She refers to the fact that the reformers disregard established didactic conclusions and take into account neither the students’ needs nor the subjectivity of both young people and teachers. She indicates restrictions imposed on the spheres of school leeway and, at the same time, the expansion of the prescribed duties. Additionally, she points to the school curriculum overload. While underscoring the flaws of the literary mandatory readings’ chronological ordering, she elucidates that the contemporary perspective, which have been introduced in teaching, is largely ostensible. What she proves is that editors of new Polish language school books simply multiple requirements towards teenage students and their humanist formation. She denies the purposefulness of teaching multitude of terms to students, and reminds us that such a rote learning trains memory but does not teach one how to think. She describes the petrification of knowledge of language and omission of communicative learning, which both stem from the core curriculum and the conservatism of handbooks. She is convinced that what is genuinely important may transpire at school outside the core curriculum and the scope of school books.
Źródło:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2020, 29; 9-25
0208-5011
2353-9577
Pojawia się w:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urbi et orbi Michała Budzyńskiego, czyli opowieść o kuszeniu i nawróceniu emigranta (włóczęga biograficzno-literacka)
Urbi et orbi by Michał Budzyński – the story on emigrant’s temptation and confession (literary and biographical excursion)
Autorzy:
Dambek, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559663.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
biografistyka
dokument
XIX w.
emigracja
fikcja
historia
historia literatury
powieść XIX w.
biography
emigration
fiction
history
history of literature
XIX c.
novel in XIX c.
Opis:
Artykuł dotyczy zapomnianego pisarza XIX w. Michała Budzyńskiego oraz jego twórczości: powieści Urbi et orbi (1859) oraz Wspomnień z mojego życia (powst. 1860, wyd. 1880). Autorka skupiła się na związkach fikcji (Urbi et orbi) z dokumentem (Wspomnienia z mojego życia) i sposobem, w jaki materia powieści funkcjonuje w pamiętnikach. I zadaje pytania o sens niezamierzonego przez autora zderzania fikcji i dokumentu. W konkluzji zauważa, że Budzyński potraktował Urbi et orbi jako swoistą przypowieść o przełomie duchowym i nawróceniu, natomiast pamiętniki są nie tylko zapisem biografii pisarza, lecz także apologią księcia Czartoryskiego.
The article deals with Michał Budzyński’s novel Urbi et orbi (1859) and Memoirs of my life (1860). Budzyński belongs to the forgotten authors of XIX c. Polish literature. The author presents Budzyński’s biography and what can be called – leitmotiv of life: the attitude to Andrzej Towiański and Adam Mickiewicz. Budzyński presents himself as “child of XVIII’s philosophy” and keeps distance to the Catholic Church and all gnostic tendencies of his time. He leads so called “campaign of distrust” against Andrzej Towiański and Mickiewicz as Towiański’s supporter. Budzyński meets the author of Konrad Wallenrod in Rome 1848. A stay in Rome is one of the most important events in his life: once again he confronts Mickiewicz and his ideas, falls in love with a young Polish lady and finally he returns to the Church. All experiencesin Rome are described in the novel Urbi et orbi. This forgotten novel connects with the matter of Memoirs. The main character of fiction can be considered as a porte parole of Michał Budzyński. The fiction describes the turn in Budzyński’s life which leads him to return to country and conversion. This biography can be implicated in the historical context of XIX c., when the matter of national identity becomes primary towards the faith. Budzyński turns this dependence: first spiritual community designates community of nation. Being a patriot means to belong to the community.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2011, 29; 355-376
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła Juliusza Nowaka-Dłużewskiego. Powinowactwa historycznoliterackie
Juliusz Nowak-Dłużewskis School. Historical-Literary Connections
Autorzy:
Podgórski, Wojciech J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311210.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Nowak-Dłużewski Juliusz
history of Polish literature
university didactics
historia literatury polskiej
dydaktyka szkoły wyższej
Opis:
Juliusz Nowak-Dłużewski (31 III 1893 - 19 IV 1972), historyk literatury, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczeń i doktorant prof. Ignacego Chrzanowskiego, nauczyciel Gimnazjum Jana Zamoyskiego w Warszawie, a podczas II wojny światowej organizator i wykładowca filii kieleckiej Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich – po pięknych zasługach w powojennym ratowaniu bibliotek dworskich i dzieł sztuki współtworzył Muzeum Świętokrzyskie i Bibliotekę Wojewódzką w Kielcach. W 1951 r. habilitował się u prof. Konrada Górskiego w Toruniu, obejmując stanowisko zastępcy profesora KUL, a następnie od roku akad. 1956/57 – profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego. W stolicy witali go bardzo serdecznie dawni jego uczniowie. „Kochał bardzo młodzież i dobrze ją rozumiał” – napisze potem z oddali emigracyjnej prof. Wiesław Strzałkowski, żołnierz PSZ na Zachodzie, lecz przede wszystkim poeta, z nabożeństwem dedykujący Profesorowi własne wiersze. W 1962 roku, gdy Nowak-Dłużewski, powołując seminarium doktoranckie, podjął „świętą wojnę” z ostracyzmem komunistycznym, garnęli się doń przybysze z całego kraju. Gdyby nie przyjął pomocy Instytutu Wydawniczego „PAX” ze strony przedwojennych uczniów, byłby jako badacz narażony na intelektualny niebyt. Dwukrotnie wzmocniły go Nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka (1964, 1967). Czytelnikom dał się poznać odkrywczym opus vitae, 6-tomową syntezą „Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce” (1963-1980). Wychował grono doktorów, ucząc ich wiary i nadziei, a także odporności na ciśnienie obcej ideologii. O tych niełatwych latach – i o wspólnym zwycięstwie – pisze jeden z nich.
Juliusz Nowak-Dłużewski (31.03.1893, Goszcza – 19.04.1972, Warszawa), a literary scholar and historian, a teacher in secondary schools in Kielce and Warszawa. He did Polish Studies and his PhD in 1932 at the Jagiellonian University in the care of his promoter, Professor Ignacy Chrzanowski. During World War II he lectured at Kielce branch of Polish Studies of University of Western Lands. After the war he habilitated in Toruń on the basis of his monograph dedicated to priest Stanisław Konarski, afterwards, he took a job as a substitute for a Professor at Catholic University of Lublin and as an associate professor at University of Warsaw. His teaching and pedagogic service bore fruit in 1938 in the form of the Gold Cross of Merits. Post-war frameworks of reconstruction and the effort of the preservation from destruction of post-courtly collections from the position of the director of the National Museum in Kielce resulted in the Order of Polonia Restituta (1963). Finally, Nowak-Dłużewski’s research and development works met with recognition from the jury of the Włodzimierz Pietrzak Literary Award two times (1964, 1967). The memoir dedicated to Professor J. Nowak-Dłużewski develops from his student’s conviction about the perfection of his didactic and educational mission performed by him with devotion during the difficult times when Communism was on the rampage. We experienced Professor’s special care and foresight in the last decade of his life (1962-1972), when he resolved to “remake us into angels” by destining us for creative work in conditions close to monastic closure – in the team of a PhD seminary. A doubtless protagonist of the given text is our Master, Professor Juliusz Nowak-Dłużewski. For this reason, the references include only articles and utterances of particular people with the intention of underlining our interpersonal master-pupils bond. To my mind, this aspect appears to excuse the author in the eyes of Colleagues as well as Readers.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 363-374
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tylko słabość czy już choroba? Zabłocki — poeta o polskim zaniechaniu
Weakness or disease? Zabłocki’s poetry about Polish failure
Autorzy:
Zając, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408510.pdf
Data publikacji:
2021-11-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
the history of Polish literature
the Enlightenment
poetry
political satire
the Great Sejm
Franciszek Zabłocki
Opis:
The paper focuses on several poems by Franciszek Zabłocki (or more precisely: poems unanimously attributed to this poet), written during the session of the Great Sejm and in various ways: using irony, but also the language proper to sharp name satire — referring to the phenomenon that due to their content could be seen in terms of a disease that consumed the elite of the Republic of Poland. This disease is an omission. The ways of thinking and (dis)acting behind this word are shown by Zabłocki as part of the penetrating diagnosis of the Polish reality of the last decades of the 18th century, characteristic of this writer, as well as in the perspective of the resulting threats to both Polish statehood and the morale of society.
Źródło:
Wiek Oświecenia; 2021, 37; 111-129
0137-6942
Pojawia się w:
Wiek Oświecenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretacja kerygmatyczna w doświadczeniu historyka literatury
Kerygmatic Interpretation in the Experience of a Historian of Literature
Autorzy:
Pyczek, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882485.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia literatury
kerygmat
interpretacja kerygmatyczna
prawda
słowo
ewangelia
świadectwo
hermeneutyka
romantyzm
history of literature
kerygma
kerygmatic interpretation
truth
word
Gospel
testimony
hermeneutics
Romanticism
Opis:
Szkic ukazuje, w jaki sposób autorska metoda kerygmatycznej interpretacji, zaproponowana przez Mariana Maciejewskiego, określiła warsztat i praktykę badawczą uczonego. Bohater artykułu został przedstawiony jako historyk literatury, dokonujący kerygmatycznej egzegezy tekstów romantycznych (liryki i epiki), który kontynuując dialog z tradycją badań, proponuje nowe spojrzenie na zjawiska literackie, wykorzystując paradygmat kerygmatu apostolskiego (ewangelicznego). Takie ujęcie literatury eksponuje historię ludzką, mocniej akcentuje kompleks najgłębszych doświadczeń egzystencjalnych osób mówiących (podmiotu, narratora) czy bohaterów; jednocześnie daje możliwość pełniejszego opisu głębokiej struktury utworu. Troską uczonego jest usytuowanie zjawisk literatury wobec rzeczywistości Słowa proklamowanego przez Ewangelię. Praktyka badawcza Mariana Maciejewskiego została tu ukazana jako forma pewnego świadectwa wierności wobec Słowa.
The sketch shows the way, in which the author's method of kerygmatic interpretation suggested by Marian Maciejewski has defined the workshop and research practice of a scholar. The protagonist of the article is presented as a historian of literature practicing the kerygmatic exegesis of Romantic texts (lyric and narrative ones), who, while continuing his dialog with the tradition of research, suggests a new look at literary phenomena, using the paradigm of the apostolic (evangelical) kerygma. Such an approach to literature exhibits the human history and emphasizes the complex of existential experiences of the persons speaking (the lyrical subject, the narrator) or of the protagonists; at the same time it makes it possible to describe more fully the deep structure of the work. The scholar's concern is locating the phenomena of literature against the reality of the Word proclaimed by the Gospel. Marian Maciejewski's practice of research is presented here as a form of a certain testimony of his faithfulness to the Word.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 41-55
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sienkiewicza przygody z literaturą „trzecią”
Sienkiewicz’s Adventures with “Third-Rate” Literature
Autorzy:
Szargot, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451115.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Henryk Sienkiewicz
history of Polish literature
Positivism
popular literature
literary convention
historia literatury polskiej
pozytywizm
literatura popularna
konwencja literacka
Opis:
The article is a review of the book by Agnieszka Kuniczuk-Trzcinowicz, Sienkiewicza talent i intuicja. Studia i szkice [Talent and Intuition of Sienkiewicz. Studies and Sketches], published in Opole in 2014. The publication is an interesting example of analysis of relations between popular literary conventions and the works by Sienkiewicz. According to the reviewer, the essential merit of the book is the ambitious comparative idea – conventions of popular literature are observed not only in the novels by Henryk Sienkiewicz, but also in other 19th century works that belong to the canon of high literature.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 494-497
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wileńska „szkoła” Manfreda Kridla. Przyczynek do rozważań na temat rodowodów naukowych... Ireny Sławińskiej i Czesława Zgorzelskiego
The Manfred Kridl’s vilnius “school”. An attempt to describe the beginnings of Irena Sławińska and Czesław Zgorzelski – two researchers from The John Paul II Catholic University of Lublin
Autorzy:
Padło, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046441.pdf
Data publikacji:
2020-10-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Manfred Kridl
metoda integralna
strukturalizm
formalizm
historia teorii literatury
integral method
structuralism
formalism
history theory of literature
Opis:
Artykuł dotyczy kształtowania się rodowodów naukowych Czesława Zgorzelskiego oraz Ireny Sławińskiej jako uczonych, którzy zapoczątkowali nurt badawczy rozwijany przez teorię i historię literatury na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ponadto przedstawia zarys metody integralnej Kridla, która stanowiła inspirację do badań prowadzonych przez nich później na KUL. W tekście wykorzystano wybrane prace Kridla dotyczące zagadnienia metody integralnej oraz teksty polemiczne a także wspomnieniowe wypowiedzi uczniów – Zgorzelskiego i Sławińskiej. W ich późniejszych pracach widać nawiązania do koncepcji wypracowanych na etapie działania grupy wileńskiej.
The article is about the beginnings of of two researchers from The John Paul II Catholic University of Lublin – Czesław Zgorzelski and Irena Sławińska. It describes a Manfred Kridl’s integral method which inspired both scientists. The article includes the review of some Kridl’s publications and polemical texts. It also presents memories of professor shared by his students – Zgorzelski and Sławińska. In their publications, you can see the reference to Vilnius group’s conception.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 4; 479-489
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głos nieobecny, głos konstruowany — w kręgu studiów o niepełnosprawności w polskiej literaturze dziecięcej i młodzieżowej (Alicja Fidowicz, Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Kraków, 2020
Absent voice, constructed voice. Disability studies in Polish children’s literature (Alicja Fidowicz, Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Kraków, 2020)
Autorzy:
Kuczaba-Flisak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954068.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
disability studies
hildren’s and young adult literature
he cultural history of children’s literature
construction of children’s literature
Opis:
The article reviews the book Disability in Polish Children’s and Young Adult Literature of the 20th and 21st Centuries by Alicja Fidowicz. The author of the review analyzes the book against the background of the changes in the humanistic reflection on disability studies in the context of social changes and the history of children’s and young adult literature.
Źródło:
Paidia i Literatura; 2021, 3; 1-10
2719-4167
Pojawia się w:
Paidia i Literatura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na falach, lądach, marginesach. O metaforach i możliwościach feministycznej historii literatury
On Waves, Lands and Margins. Metaphors and the Possibilities for a Feminist History of Literature
Autorzy:
Galant, Arleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365928.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
feminist literary critique
metaphor
the history of women's literature
feministyczna krytyka literacka
metafora
historia literatury kobiet
Opis:
W artykule podjęto rozważania dotyczące wybranych metafor obecnych w feministycznych projektach historycznoliterackich. Autorka szkicu sformułowała pytania o znaczenia i – krytyczne, opisowe – możliwości związane z metaforyką fali, lądu i marginesu. W przypadku opisu literatury kobiet pytania te wyznaczają nie tylko podstawowe dylematy wynikające z prób konceptualizacji literatury kobiet w szerszych, syntetyzujących perspektywach, ale także pozwalają na wskazanie najważniejszych sposobów ujęć kobiecego pisarstwa w jego relacjach ze społeczno-politycznymi przemianami, pisarskimi i badawczymi biografiami, kanonem.
This article takes up a consideration of certain metaphors present in feminist projects of literary history. The essay’s author formulates questions about the meanings and critical and descriptive potential of the metaphors of the wave, the land, and the margin. In the case of describing women’s literature, these questions  highlight not only the fundamental dilemmas resulting from attempts to conceptualize women’s literature in broader comparative perspectives, but they also allow us to identify the most important means for grasping women’s writing in terms of its relation with sociopolitical  transformations, academic and literary biographies, and the canon.
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 10; 22-31
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edmund Jankowski jako badacz i edytor dzieł Elizy Orzeszkowej
Edmund Jankowski as a Researcher and the Editor of Eliza Orzeszkowa’s Works
Autorzy:
Fita, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953784.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Edmund Jankowski
Eliza Orzeszkowa
edytorstwo
historia nauki o literaturze
editing
history of study of literature
Opis:
Edmund Jankowski (1912-1991) devoted all his life to studies of Eliza Orzeszkowa's life and work. He took care of the writer's archive, he worked out a nine-volume edition of her letters as well as other writings providing it with broad and detailed commentaries. He made available unknown, preserved in manuscripts, texts by the author, or their fragments. He is the author of a comprehensive, based on sources, biography of Eliza Orzeszkowa, which was edited several times.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 197-209
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
One People, One Language, One Literature? Changing Constructions of the History of Old Belarusian Literature (1956–2010)
Jeden naród, jeden język, jedna literatura? Zmieniające się konstrukcje historii literatury starobiałoruskiej (1956–2010)
Autorzy:
Rutz, Marion
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837721.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history of literature
old Belarusian literature
multilingualism
Grand Duchy of Lithuania
national narratives
historia literatury
dawna literatura białoruska
wielojęzyczność
Wielkie Księstwo Litewskie
narracje narodowe
гісторыя літаратуры
старабеларуская літаратура
полілінгвізм
Вялікае Княства Літоўскае
нацыянальныя наратывы
Opis:
Histories of literature mirror views and experiences of their own age and thus are constantly being rewritten. This is true also for the history of Old Belarusian literature. The short introductions and comprehensive overviews, written in the period between the Thaw and the Lukashenko era (1956–2010), contain astonishingly different constructions of the literary past. The article analyses a dozen books in Belarusian, Russian and English and it singles out the most import changes, such as the role of the literature of Kyivan Rusʹ or periodization. However, the most prominent development is the step-by-step recognition of the multilingual nature of the literary heritage. This concerns the existence of texts not only in Eastern Slavonic varieties, but also in (Old) Church Slavonic, the discovery of Neo-Latin authors, and finally, the rehabilitation of Polish as a language of Belarusian literature. Although Old Belarusian studies in the post-Soviet years have been a field of innovation and reevaluation, even the most actual syntheses contain blind spots. The existence of texts in Lithuanian and the literary production of ethno-cultural minorities are hardly ever even mentioned. The idea of one common language has been given up, but the history of literature still deals with texts by representatives of one ethnos that inhabit one territory
Historia literatury odzwierciedla system światopoglądowy swoich czasów, dlatego jest niezmiennie aktualizowana. Dotyczy to także historii literatury starobiałoruskiej. Zarówno w krótkich szkicach, jak i szczegółowych przeglądach literackich, powstałych od odwilży do ery Aleksandra Łukaszenki (1956–2010), odnajdujemy zadziwiająco różne rekonstrukcje twórczości literackiej. W artykule przeanalizowano kilkanaście książek napisanych w języku białoruskim, rosyjskim i angielskim, przedstawiono ich periodyzację oraz rolę, jaką przy ich powstaniu odegrała spuścizna literacka okresu Rusi Kijowskiej. Celem badania było omówienie wielojęzycznego charakteru starobiałoruskiego dziedzictwa literackiego. Jako obiekt analizy autor obrał teksty wschodniosłowiańskie, (staro)cerkiewnosłowiańskie, nowołacińskie, jak również należące do literatury białoruskiej utwory polskojęzyczne. Chociaż w latach postradzieckich studia starobiałoruskie uważano za innowacyjne, nawet najbardziej aktualne syntezy zawierają luki badawcze. W literaturze przedmiotu o istnieniu tekstów w języku litewskim i twórczości literackiej mniejszości etniczno-kulturowych prawie w ogóle się nie wspomina. Zrezygnowano z idei wspólnego języka, ale historia literatury wciąż zajmuje się tekstami przedstawicieli jednego etnosu zamieszkującego jedno terytorium.
Гісторыя літаратуры адлюстроўвае светапогляд і досвед свайго часу і таму пастаянна перапісваецца. Гэта датычыць і гісторыі старабеларускай літаратуры. Кароткія агляды, як і грунтоўныя даследванні, створаныя ў перыяд паміж адлігай і эпохай Лукашэнкі (1956–2010), утрымліваюць надзіва розныя карціны літаратурнага мінулага. У артыкуле разглядаецца шэраг прац на беларускай, рускай і англійскай мовах, прасочваюцца найбольш істотныя змены: у падыходзе да перыядызацыі альбо ў разуменні ролі літаратуры Кіеўскай Русі. Аднак найбольш прыкметным з'яўляецца паступовае прызнанне шматмоўнасці літаратурнай спадчыны. У даследаваннях пачынаюць разглядацца тэксты не толькі на ўсходнеславянскіх мовах, але і на (стара)царкоўнаславянскай, адбывааецца адкрыццё неалацінскіх аўтараў і, нарэшце, рэабілітацыя польскай мовы як мовы беларускай літаратуры. Нягледзячы на тое, што даследаванні старажытнай Беларусі ў постсавецкія гады мелі інавацыйны характар і шмат што пераасэнсавана, белыя плямы ёсць нават у найноўшых працах. Амаль не згадваецца пра існаванне тэкстаў на літоўскай мове і літаратурную творчасць этнічных меншасцей. Ад ідэі адной агульнай мовы адмовіліся, але гісторыя літаратуры ўсё яшчэ займаецца тэкстамі прадстаўнікоў аднаго этнасу, якія насяляюць адну тэрыторыю.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 119-156
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idee genologiczne Mariana Maciejewskiego
Marian Maciejewskis Genological Ideas
Autorzy:
Seweryn, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882477.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cykl sonetowy
gatunek literacki
gawęda
genologia
historia literatury
obraz
powieść poetycka
sonnet series
literary genre
tale
genology
history of literature
image
romantic tale in verse
Opis:
Szkic dotyczy wybranych aspektów myśli teoretycznoliterackiej Mariana Maciejewskiego. Jakkolwiek Uczony był przede wszystkim historykiem literatury, jednak w jego naukowym pisarstwie nietrudno dostrzec niejaką inklinację do twórczego podejmowania zagadnień z zakresu teorii literatury, o tyle przynajmniej, o ile okazywało się to potrzebne do rozwiązywania historycznoliterackich problemów, jakie wyłaniały się w trakcie jego pracy badawczej. Zainteresowanie Maciejewskiego budziła zwłaszcza problematyka genologiczna – pewne godne uwagi propozycje, jakie w tym zakresie przedstawił, jeśli nawet nie tworzą uniwersalnej teoretycznej konceptualizacji, to zasługują na ujęcie w kategoriach „idei genologicznych”. Do tak rozumianych idei należy sposób operowania przez Maciejewskiego kategorią obrazu, w znaczeniu nie ograniczonym bynajmniej do `obrazowania poetyckiego'. W zastosowaniu do Sonetów krymskich, a także liryków lozańskich Mickiewicza, obraz staje się synonimem szerzej rozumianego widzenia poetyckiego, które z kolei – podbudowane czy to „teorią widzenia” Władysława Strzemińskiego (w przypadku cyklu krymskiego), czy to tradycjami teologii mistycznej (w przypadku lozańskim) – zyskuje operacyjną użyteczność, jako kluczowa kategoria analityczno-interpretacyjna, formując zarazem nadspodziewanie niekiedy złożone układy odniesienia. W polu pojęciowym tak rozumianego obrazu jako terminu technicznego mieści się zarówno „obraz autora”, jak i problematyka genologiczna – oba te aspekty łączą się w dyskursie Maciejewskiego na temat powieści poetyckiej oraz romantycznej gawędy. W ujęciu Badacza nośnikiem obrazu (w wymiarze jednostkowo-egzystencjalnym równie dobrze, jak w wymiarze idei programowych literackiego prądu) może być bowiem nie tylko tekst literacki, rozumiany jako aktywizacja i aktualizacja określonego systemu reguł; nośnikiem obrazu może być także sam gatunek literacki. Innymi słowy, semantyka struktury występuje nie tylko po stronie parole, lecz także po stronie langue. Konsekwencją takiego podejścia jest założenie, przyjęte i zastosowane zwłaszcza w badaniach Maciejewskiego nad gawędą, że w pewnych szczególnych przypadkach pojedynczy utwór może realizować normy gatunkowe w taki sposób, że jego struktura znaczeniowa daje się wyłożyć w kategoriach metagatunkowego dyskursu. Takie właśnie założenie sugeruje nawet tytuł rozprawy Gawęda o gawędzie. Ową gawędą o gawędzie jest wstęp do antologii, to oczywiste; lecz jako gawęda o gawędzie jawi się także Maciejewskiemu Kazanie konfederackie Rzewuskiego. Analogiczne przesłanki pozwoliły Uczonemu rozstrzygnąć kwestię historycznogatunkowego statusu Marii Malczewskiego jako tekstu bez reszty przynależnego do epoki romantycznej.
The sketch is concerned with selected aspects of Marian Maciejewski's thought about theory of literature. Although the scholar was first of all a historian of literature, it is not hard to notice some inclination towards creative exploration of issues connected with theory of literature in his academic writings, at least to the degree needed to solve the historico-literary problems that appeared in the course of his research. Especially genological problems aroused Maciejewski's interest − some noteworthy propositions that he presented with respect to them, even if they do not form a universal theoretical conceptualization, still they do deserve to be approached in the categories of “genological ideas”. Ideas understood in this way include the way Maciejewski uses the category of image, in the meaning that is by no means limited to “poetical imagery”. Applied to Mickiewicz's Crimean Sonnets, as well as to his Lausanne lyrics, the image becomes a synonym of more broadly understood poetical vision, that, in turn − supported either by Władysław Strzemiński's “theory of vision” (in the case of the Crimean series), or by traditions of mystical theology (in the case of the Lausanne poems) − gains operational utility, as a key analytical-interpretative category, at the same time forming often unexpectedly complex frames of reference. In the notional field of so understood image as a technical term both the “image of the author” and the genological issue are contained - both these aspects are joined in Maciejewski's discourse about the poetical novel and the Romantic tale. This is because in the scholar's approach not only a literary text, understood as activation and actualization of a defined system of rules may be the carrier of the image (in the individual-existential dimension as well as in the dimension of program ideas of a literary current): also the very literary genre may be the carrier. In other words, the semantics of the structure occurs not only on the side of the parole, but also on the side of the langue. The consequence of such an approach is the ssumption, made and applied especially in Maciejewski's studies of the tale, that in certain particular cases an individual work may realize genre norms in such a way that its meaning structure can be explained in the categories of a meta-genre discourse. It is exactly this assumption that is suggested by the very title of the treatise A Tale About the Tale”. This tale about the tale is an introduction to an anthology, which is obvious; however, also Rzewuski's A Confererate Sermon appears to Maciejewski as a tale about the tale. Analogical premises have allowed the scholar to decide the question of the historico-literary status of Malczewski's Maria as of a text completely belonging to the Romantic epoch.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 147-155
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Історико-літературні концепції Леоніда Білецького
Autorzy:
Chorob, Stepan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789893.pdf
Data publikacji:
2018-04-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
history of the Ukrainian literature
the Ukrainian diaspora scholar
Leonid Bilets’kyi
concepts
methodology
Opis:
This article investigates critical literary and methodological concepts of the Ukrainian letters history suggested and developed by the Ukrainian diaspora scholar Leonid Bilets’kyi (1882-1955). The author of this article aims not only at showing their novelty in the 20-50s of the previous century, but also at proving that their topicality places them in the contemporary development of the national science regarding the Ukrainian literature history.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 321-334
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura tłumaczona jako naturalny etap historii gatunku? Projekt Stefana Minczewa Iz istorja na Byłgarskija Roman
Преводна литература като натурален етап в развитие на жанра? За проекта Из история на българския роман на Стефан Минчев
Translated Literature as a natural Phase of History of the Genre? Stefan Minchev’s Project Iz istorija na balgarskija Roman
Autorzy:
Pytlak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486698.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
historia tłumaczenia
historia literatury bułgarskiej
gatunek literacki
история на превода
история на българската литература
жанр
history of translation
history of Bulgarian literature
literary genre
Opis:
Статията представя работата на българския литератур Стефан Минчев (1874—1912) — Из история на българския роман — като своеобразен проект. В публикуваната между 1908 и 1912 година студия авторът включва не само оригиналните български произведения, но също така преводите, както и побългарените съчинения. Статията резюмира проекта на Минчев и се стреми да отговори на въпроса за мотивация на неговия подход. Дали за изследователя преводът е натурален етап в равитие на един жанр? Дали чрез включването на преводите изследователят повишава стойността на млад език и литература, а може обратно — показва тяхната слабост? И дали той базира на вече съществуващ метод, или подходът му изпреварва времето, не само в контекста на българските и славяските преводни студии?
The paper presents the work of Bulgarian literary critic and scholar Stefan Minchev (1874—1912). In his work Iz istorija na bylgarskija roman (From the History of Bulgarian Novel) created in 1908—1912, the author includes not only Bulgarian pieces, but also translated and adapted (pobalgareni) ones. The paper recounts Minchev’s project and attempts to answer the question about motivation of the literary scholar. Was it unreflective gesture, or rather treating it as a natural stage in history of the literary genre? Was it to gentrify young literature and language, or to show its weakness? And finally — was it based on already existing model or it was innovate, groundbreaking not only in the context of Bulgarian or Slavonic literary translation studies.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 1; 160-173
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alexander the Great in Ancient Jewish Tradition: the Case of Flavius Josephus
Autorzy:
Kleczar, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702629.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
FLAVIUS JOSEPHUS; ALEXANDER THE GREAT; GRAECO-JEWISH LITERATURE; HISTORY OF THE JEWS
Opis:
The character of Alexander the Great features prominently in ancient Jewish tradition. Of special importance is the passage in Flavius Josephus' 'Antiquitates Iudaicae' (XI 8). The Alexander episode in Josephus is placed within the context of the Jewish-Samaritan conflict as well as within the history of Alexander's conquest of the East: the main aim of this narrative seems to be, as is often the case with Josephus, to incorporate Jewish history into the general history of the Mediterranean peoples. The narrative has several interesting literary features, suggesting that Josephus has probably combined in his narrative two different stories about Alexander: the episode of Alexander's recognition of the One God, placed in Jerusalem; and the rivalry between the temple of Jerusalem and its Samaritan counterpart. Josephus compares Alexander's character to the High Priest's and, paradoxically, much more emphasis is put on the character of the Greek king. Alexander's elevation seems, however, part of a complex strategy meant to elevate and glorify the Jewish nation: Alexander, presented as the ideal and archetypal ruler, is the one who bows down to the God and the High Priest of the Jews. Thus the Jews become, in Alexander's kingdom, a group with special meaning and position.
Źródło:
Meander; 2005, 60, 4; 407-414
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poezja przypisów. Czesława Miłosza „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada”
Poetry of Footnotes. Czesław Miłosz’s The Rising of The Sun
Autorzy:
Okulicz-Kozaryn, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179341.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
historia literatury polskiej
historia literatury litewskiej
tradycja Wielkiego Księstwa litewskiego
dyskurs genealogiczny
krajowość
sylwiczność
przypis
history of the Polish literature
history of the Lithuanian literature
tradition of the Grand Duchy of Lithuania
genealogical discourse
locality
silva rerum
footnote
Opis:
Poemat Cz. Miłosza Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada uznawany jest za summę twórczości poety. R. Okulicz-Kozaryn w artykule zatytułowanym Poezja przypisów dowodzi, że ta skądinąd trafna opinia ma podstawy raczej intuicyjne niż interpretacyjne, brak bowiem pełnej kontekstowej interpretacji, szczegółowej analizy, a nawet próby linearnej lektury poematu, który nie doczekał się dotąd krytycznego, komentowanego wydania. Tymczasem im uważniej próbuje się odczytywać znaczenia, tym więcej trudności sprawia jego rozumienie, choćby z tego powodu, że autor wplótł w swój utwór fragmenty po litewsku i staro-białorusku. Umyślnie pozostawiając część przytoczeń bez tłumaczenia – jako swego rodzaju naddatek liryczny – Miłosz cytuje też pisarzy polsko-litewskich i wprowadza do poematu wiadomości o tych twórcach, uważanych w Polsce za pomniejszych, a najczęściej w ogóle nie znanych. Ponadto dołącza różne objaśnienia na temat litewskiej krainy historycznej – Laudy. W ten sposób „PRZYPISY” – słowo to zostało wyróżnione przez autora wersalikami – otrzymują wartość poetycką i znaczenie elementu konstrukcyjnego dzieła. Miłosz adaptuje staropolską formę silva rerum, a jednocześnie, przywołując bezpośrednio Mickiewiczowską Grażynę, korzysta z tradycji romantycznej powieści poetyckiej, której istotny składnik stanowiły przypisy.
Miłosz’s poem From the Rising of the Sun is said to encapsulate the most important features of his poetry. In his paper entitled The poetry of footnotes, Radosław Okulicz-Kozaryn shows that this opinion about the poetry of Miłosz is based rather on the critics’ intuition than contextual interpretation, thorough analysis or even close, comprehensive reading of his poem. Moreover, the closer the reading the more troublesome the question of understanding the poem becomes, as in some fragments (which do not have editorial notes) the Polish language is interwoven with excerpts in Lithuanian or old Balto-Russian. Leaving some of them only in their original form as an irreducible lyrical value, he also quotes from other minor Polish-Lithuanian authors and provides information about them. Milosz also includes some detailed explanation of the forgotten region of Lauda. The word “footnotes” is marked out with caps, thus being imbued with the importance of the constructional element of his work. Besides, Miłosz adapts an old form of silva rerum and meanwhile, by mentioning Mickiewicz’s poem Grażyna, he evokes the tradition of romantic tales in which notes were originally conceived as an integral part of the poetical work. 
Źródło:
Porównania; 2012, 10; 141-146
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświeconych nie trzeba oświecać… Refleksje o szkole, powadze czytania i szaleństwie ideologii
The Enlightened do not Need to be Enlightened... Reflections on School, the Seriousness of Reading and the Madness of Ideology
Autorzy:
Zając, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798830.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia literatury polskiej; oświecenie; edukacja polonistyczna; czytanie dzieła literackiego; „przepisywanie” literatury
history of Polish literature; the Enlightenment; Polish language education; reading a literary work; “transcription” of literature
Opis:
Wskazując na postępującą marginalizację piśmiennictwa doby oświecenia w programach nauczania języka polskiego, realizowanych w szkole średniej (ponadgimnazjalnej) na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, autor artykułu skupia się na powiązanym z tym zjawiskiem pogłębianiu się problemu jednostronnego, zdominowanego przez stereotypy i uproszczenia, odbioru tamtej literatury. Stawia pytanie o to, w jaki sposób należałoby czytać osiemnastowieczne i wczesnodziewiętnastowieczne teksty, by – w imię przywracania im należnej rangi w kulturowym obiegu – zobaczyć je nie tylko w kontekście historyczno-społecznym, a tym samym nie sprowadzać ich znaczenia do przekazu dydaktycznego bądź politycznego. W obliczu niepokojących, bo instrumentalizujących dzieło literackie, trendów, które pojawiają się w przestrzeni literaturoznawstwa, podkreśla jednocześnie potrzebę wystrzegania się sytuacji, w której rzutowane na dawny tekst przekonania ideologiczne badacza zdają się nad tym tekstem – jako przedmiotem obserwacji – dominować, zafałszowując jego obraz.
Pointing to the progressive marginalization of the Enlightenment literature in the Polish language curricula implemented in secondary schools over the last several years, the author focuses on the related phenomenon of biased reception of that literature, dominated by stereotypes and simplifications. The author asks how the 18th and early-19th-century texts should be read – with the aim of restoring their proper rank in the cultural tradition – to perceive them not only in the historical and social context, and thus not to reduce their meaning to a didactic or political message. In the face of the disturbing trends in the field of literary studies, which instrumentalise a literary work, the author also stresses the need to avoid a situation in which the ideological beliefs of the researcher projected on an older text seem to dominate it, distorting its image.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 25-38
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Leporis vero si novellae…”, czyli o powiązaniu medycyny i sztuki kulinarnej w "De observatione ciborum" Antimusa
Autorzy:
Rzeźnicka, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158070.pdf
Data publikacji:
2022-03-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia literatury medycznej
historia dietetyki
historia pożywienia
Anthimus
Antimus
De observatione ciborum
Bizancjum
medycyna
pożywienie
history of medical literature
history of dietetics
food history
Byzantium
medicine
food
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie początkowego fragmentu receptury na potrawę z zająca („Leporis vero si novellae…”) zachowanej w bizantyńskim traktacie medycznym De observatione ciborum autorstwa Antimusa (V/VI w. n.e.). We wstępie autorka dowodzi, że dzieło to zostało napisane zgodnie z antyczną tradycją medyczną. Wskazuje też na jego specyfikę zaznaczając, że dotyczy ono pożywienia typowego ludów spoza obszaru basenu Morza Śródziemnego. Nadto zaznacza, że skoro traktat został dedykowany władcy Franków, Teuderykowi, zawiera on przede wszystkim dane na temat diety wyższych warstw społecznych. Jako przykład odzwierciedlający wysoki status społeczny Teuderyka autorka przytacza przepis na danie z zająca. Zasadnicza część studium obejmuje analizę początkowej części wspomnianej receptury. Autorka proponuje rekonstrukcję technologii kulinarnej, która mogła być stosowana podczas przygotowywania mięsa młodego zająca w oparciu o dane zawarte w dziele Antimusa oraz literaturze źródłowej z zakresu ars medica (pisma Galena [II/III w. n.e.], Orybazjusza [IV w. n.e.] i Aecjusza z Amidy [VI w. n.e.]) oraz ars coquinaria (praca Archestratosa z Geli [IV w. p.n.e.], traktat De re coquinaria [IV w. n.e.]). Analiza porównawcza materiału źródłowego wskazuje na kompetencje Antimusa w zakresie dietetyki, a także uwypukla zależność antycznej/bizantyńskiej medycyny i sztuki kulinarnej. Dodatkowo tekst ukazuje wartość traktatów medycznych w badaniach nad historią życia codziennego.
The present study scrutinizes the initial part of the recipe considering culinary preparation of hare meat (reading: „Leporis vero si novellae…”), from a Byzantine medical treatise De observatione ciborum by Anthimus (5th/6th c. AD). The first part of the article proves that the work was written in accordance with the ancient materia medica. The author emphasises the specific character of the said work, as it discusses foodstuffs typical for non-Mediterranean peoples. Moreover, she highlights that since treatise was dedicated to Theuderic, the ruler of the Franks it contains mainly information on food served at the royal court. As an example showing Theuderic's high social status a recipe for hare meat is given. In the main part of the study the author analyses the initial passage of the said formula. On the basis of Anthimus' treatise as well as medical (works by Galen [2nd/3rd c. AD], Oribasius [4th c. AD], Aetius of Amida [6th c. AD]) and culinary (a poem by Archestratos of Gela [4th c. BC], De re coquinaria [4th c. AD]) sources she proposes a reconstruction of culinary technology which might have been recommended by Anthimus in preparing the examined dish. The comparative analysis of the above source material confirms Anthimus’ competences in the field of dietetics as well as a close connection between ancient/Byzantine medicine and culinary art. Furthermore, it proves that medical treatises are useful in the research on the history of everyday life.
Źródło:
Vox Patrum; 2022, 81; 91-110
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bibliografia literacka w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (1948-2010) – geneza, dokonania, perspektywy
The literary bibliography in the Institute of Literary Research – IBL PAN (1948-2010): Origin, achievements and future
Autorzy:
Szymańska, Zyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911579.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bibliography
Literary bibliography
Polish Literary Bibliography (PBL)
Literature
History of literature
Literary motifs
Television
Research information
Institute of Literary Research
Censorship
Bibliografia
Bibliografia literacka
Polska Bibliografia Literacka
Literatura
Historia literatury
Motywy literackie
Film
Telewizja
Teatr
Informacja naukowa
Instytut Badań Literackich
Cenzura
Opis:
Artykuł omawia bibliografie literackie opracowywane w Instytucie Badań Literackich PAN, ich genezę, specyfikę i założenia leżące u podstaw opracowań różnych typów bibliografii. Szczególną uwagę poświęcono bibliografiom literackim, które są dziełami zespołowymi, mającymi szeroki zakres i zasięg – takim jak: Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut” oraz należące do tej serii słowniki: Słownik pisarzy polskich (Seria I i II) i Współcześni polscy pisarze i badacze literatury; Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny; Słownik pseudonimów pisarzy polskich (XV w.-1995); Literatura polska i teatr w latach II wojny światowej. Bibliografia; Polska Bibliografia Literacka; Literatura i krytyka literacka poza cenzurą 1977-1989; Kto był kim w drugim obiegu? Słownik pseudonimów pisarzy i dziennikarzy. 1976--1989; Bez cenzury 1976-1989. Literatura, ruch wydawniczy, teatr. Bibliografia; Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939). Bibliografie te mają na celu ukazanie faktów życia literacko-kulturalnego od początków piśmiennictwa do czasów współczesnych. Zaprezentowano dwie elektroniczne wersje bibliografii literackiej: PBL online – jako kontynuację książkowej bibliografii drukowanej Polska Bibliografia Literacka – oraz Bibliografię Bara – elektroniczną wersję kartoteki bibliograficznej Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939), opracowanej pod kierownictwem Adama Bara, zapoczątkowanej w latach II wojny światowej i ukończonej w latach 50. XX wieku. Poruszono także zagadnienie cenzury bibliografii literackich w latach 1948--1989, obecnej sytuacji opracowywania bibliografii literackich oraz zarysowano problem dokumentacji obszarów nieobjętych rejestracją bibliograficzną. Wszystkie omówione bibliografie są bibliografiami retrospektywnymi, wskutek czego pojawiła się konieczność stworzenia dalekosiężnego planu dla opracowania PBL – bibliografii bieżącej, będącej podstawowym kompendium informacyjnym z dziedziny literatury i literaturoznawstwa, warsztatem dla badań literackich i źródłem wielu innych opracowań bibliograficznych, a także podstawą prac interpretacyjnych.
The article discusses literary bibliographies prepared in the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN), their origin, specificity and the assumptions adopted for the preparation of various and diversified types of bibliographies. A particular attention is given to literary bibliographies with a wide scope and range of the sources included that are usually the result of a team work such as: Bibliografia literatury polskiej “Nowy Korbut” and the dictionaries Słownik pisarzy polskich (Series I and II) and Współcześni polscy pisarze i badacze literatury; Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny; Słownik pseudonimów pisarzy polskich (XV w.-1995), Literatura polska i teatr w latach II wojny światowej. Bibliografia; Polska Bibliografia Literacka; Literatura i krytyka literacka poza cenzurą 1977-1989; Kto był kim w drugim obiegu? Słownik pseudonimów pisarzy i dziennikarzy. 1976-1989; Bez cenzury 1976-1989. Literatura, ruch wydawniczy, teatr. Bibliografia; Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939). These bibliographies aim at presenting the facts from the literary and cultural life of Poland from the earliest times of writing to modern times. Two electronic versions of the literary bibliography – PBL on-line – are presented as a continuation of the printed book Polska Bibliografia Literacka, and Bibliografia Bara – electronic version of the bibliographical file catalogue Bibliografia Bara. Kartoteka Bibliografii Literackiej Zawartości Czasopism Polskich XIX i XX wieku (do roku 1939) worked out and edited by Adam Bar, initiated during the second world war and completed in the 1950s. Additionally, the author discusses the problem of censorship of literary bibliographies in the years 1948-1989, current situation in methods for compiling literary bibliographies and provides a short outline of the problems in documentation of areas not yet covered by bibliographical records. All the presented bibliographies are retrospective bibliographies. Hence, a necessity has arisen as to work out a far-reaching plan to be prepared for the PBL, i.e. a current bibliography that is a fundamental compendium of information on literature and the theory of literature, a form of a basic workshop for literary studies and a source for many other bibliographical works, as well as a fundamental tool for literary criticism.
Źródło:
Biblioteka; 2010, 14(23); 77-107
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marian Maciejewski a krytyka (także literacka)
Marian Maciejewski Versus Criticism (Including Literary Criticism)
Autorzy:
Łukaszuk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882480.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uczony
dydaktyk
uniwersytet
historia literatury
poezja
hermeneutyka
kerygmatyczna interpretacja
postawa
krytyka
wartość
doświadczenie
tożsamość
chrześcijaństwo
scholar
educator
university
history of literature
poetry
hermeneutics
kerygmatic interpretation
attitude
criticism
value
experience
identity
Christianity
Opis:
Autorka charakteryzuje postawę badawczą prof. M. Maciejewskiego jako historyka literatury oraz nauczyciela akademickiego. Krytyka kerygmatyczna jest prezentowana jako hermeneutyczna postawa badawcza (nie zaś metodologia), zmierzająca do odkrycia chrześcijańskiego wymiaru dzieła. Artykuł dowodzi, że dzięki maksymalnie pełnej interpretacji (w aspekcie poetyki historycznej) oraz zaangażowanej postawie czytelnika utworu (w aspekcie aksjologii), sztuka ujawnia osobowy, tożsamościowy kontekst macierzysty.
The author characterizes Prof. M. Maciejewski's research attitude as one taken by a historian of literature and an academic teacher. Kerygmatic criticism is presented as a hermeneutic research attitude (and not as methodology), whose goal is to discover a Christian dimension of the studied work. The article proves that owing to an interpretation that will be maximally complete (in the aspect of historical poetics) and to an involved attitude of the reader of the work (in the aspect of axiology) the art reveals its personal, identical, original context.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 113-124
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franciszek Karpiński – A hallmark sentimental writer?
Franciszek Karpiński – po czym poznać pamiętnikarza sentymentalnego?
Autorzy:
Zając, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089386.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
the history of Polish literature
the Enlightenment
prose
memoirs
sentimentalism
Franciszek Karpiński (1741–1825)
historia literatury polskiej
oświecenie
proza
pamiętnikarstwo
sentymentalizm
Franciszek Karpiński
Opis:
In the last phase of Franciszek Karpiński's life as a writer (the first quarter of the 19th century), he practically gave up poetry and concentrated instead on writing memoirs. This article tries to find out to what extent his autobiographical work, especially his Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem [A History of My Century and the People with Whom I Lived], is influenced by an attitude characteristic of the sentimentalism of the previous century. As this analysis shows Karpiński's narrative exhibits both a sensitivity much indebted to Rousseau's autobiographical method and skilful shifts of tone, from satire and irony to various shades of melancholy. For sentimentalist aesthetic and poetics the continual manipulation of tone is a means of alerting the reader to the world's complexity. As in the novels of Lawrence Sterne, that complexity is experienced by way of careful observation of fragments of reality, defined by the subjectivity of the observer and the truth of his emotions.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 5; 533-545
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Życie a życie to jest duża różnica”. O biografiach Bronisławy Wajs – Papuszy
“Life and life – there is a big difference”. On the biographies of Bronislawa Wajs – Papusza
Autorzy:
Galant, Arleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375215.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of Polish literature
Papusza
Jerzy Ficowski
biographical stories
movie
ethnography
report
Gypsies in Poland
historia literatury polskiej
biografistyka
film
etnografia
reportaż
polscy Cyganie
Opis:
Autorka artykułu analizuje trzy biograficzne opowieści o cygańskiej poetce Bronisławie Wajs – Papuszy: Demony cudzego strachu Jerzego Ficowskiego, reportaż Angeliki Kuźniak oraz film Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego. Każda z wybranych do analizy narracji stanowi zbiór wątków i problemów związanych z antropologicznymi, społecznymi, tożsamościowymi strategiami i pułapkami biografistyki, a zarazem podejmuje niejednorodną problematykę dotyczącą związków życia i twórczości Papuszy z politycznymi i społecznymi kontekstami biografii autorki Pieśni mówionych. Dla Jerzego Ficowskiego centralnym zagadnieniem w rekonstrukcji historii życia Bronisławy Wajs pozostaje tragizm postaci poetki, w reportażu Angeliki Kuźniak kluczowe okazują się kwestie biografii i społecznej przemocy, w filmowej opowieści o Papuszy z kolei powracają zagadnienia cygańskiej pamięci, utraty i inności.
The author of the article analyzes three biographical stories about the Gypsy poet Bronislawa Wajs – Papusza: Demony cudzego strachu by Jerzy Ficowski (Demons of someone else’s fear), report of Angelika Kuźniak and the movie by Joanna Kos-Krauze and Krzysztof Krauze. Each narrative selected for the analysis is a collection of topics and issues related to the anthropological, social, identity’s strategies and pitfalls of biographistic studies. Each one of them is also about the heterogeneous issues concerning connections of Papusza’s life and work with political and social contexts of her biography. For Jerzy Ficowski central issue in the reconstruction of the history of Bronisława Wajs’ life is tragic figure of a poet, in a report by Angelika Kuźniak the key issues are those related to biography and social violence, in the movie about Papusza main themes are gypsy memory, loss and otherness.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 2, 1; 175-194
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konwencja epistolograficzna i bezpośredniość wyrazu w listach Jana III Sobieskiego do Marysieńki
Autorzy:
Kosmalska, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668015.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Jan III Sobieski
Marysieńka
Maria Kazimiera d’Arquien
letters
directness of expression
love letters
king of Poland
baroque
epistolography convention
history of literature
correspondence
literary studies
listy
bezpośredniość wyrazu
listy miłosne
Maria Kazimiera d'Arquien
konwencja epistolograficzna
król Polski
barok
historia literatury
XVII wiek
korespondencja
literaturoznawstwo
Opis:
The article recounts about Jan III Sobieski’s epistles from 1655–1683 which were written to his wife Maria Kazimiera d’Arquien. The division of listing’s model, which was made by Robert Ganszyniec, and the framing of letters’ type according to Stefania Skwarczyńska were taken as a basis in creation of interesting epistolographic convection category typical for Sobieski. Furthermore the text reveals the manner in which Sobieski reaches a directness of the statements as well as the themes which dominate in his letters and the way of taboo implementation. However, the article does not present the letters in detachment with historical and socio-cultural reality. The correspondence of Jan and Maria Sobieski is not only an evidence of great love but also reveals historical events from the participants’ perspective with signs of baroque. The article includes many citations from epistles written by Jan III Sobieski in order to present the reader the discussed issues sufficiently. It also presents the stand of the most accomplished literary historians such as Stefania Skwarczyńska, Alojzy Sajkowski or Leszek Kukulski.
Artykuł traktuje o epistołach Jana III Sobieskiego do żony Marii Kazimiery d'Arquien z lat 1655-1683. Bazując na podziale modeli listowania dokonanym przez Roberta Ganszyńca oraz koncepcji rodzajów listów Stefanii Skwarczyńskiej, powstała interesująca kategoria konwencji epistolograficznej charakterystyczna wyłącznie dla Sobieskiego. Ponadto tekst ukazuje w jaki sposób Sobieski osiąga bezpośredniość wypowiedzi, jakie tematy dominują w jego listach oraz w jaki sposób realizuje tabu. Artykuł nie przedstawia listów w oderwaniu od realiów historycznych i społeczno-kulturowych. Korespondencja państwa Sobieskich oprócz świadectwa wielkiej miłości ukazuje także wydarzenia historyczne z perspektywy ich uczestników oraz nosi znamiona epoki baroku. By omawiane zagadnienia dostatecznie przedstawić czytelnikowi, artykuł zawiera wiele cytatów z epistoł pisanych przez Jana III Sobieskiego oraz prezentuje stanowiska najznamienitszych historyków literatury takich jak Stefania Skwarczyńska, Alojzy Sajkowski, czy Leszek Kukulski.
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2017, 7
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Shall we insert a comma? Punctuation dilemma of Polish ancient texts publisher
Autorzy:
Krauze-Karpińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703987.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of language
editing of ancient literature
punctuation
old Polish literature
Opis:
The author discusses the problem concerning modernisation of the historical, based on intonation, rhetorical punctuation system distinguished for ancient Polish texts (up to 18-th century) but hardly comprehensible nowadays. She presents the features of the system and rules of its application, quoting examples derived from printed literary masterpieces of three best known 16-th century Polish poets: Mikołaj Rej, Jan Kochanowski and Mikołaj Sęp Szarzyński. Being convinced of inevitability of replacing old punctuation system by modern one (logical-syntactic) she also perceives necessity of description of the historical one.
Źródło:
Nauka; 2016, 4
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piekło w komunałce. Analiza praktyk mieszkaniowych opisanych w „Mistrzu i Małgorzacie” Michaiła Bułhakowa
Hell in a Communal Apartment: Analysis of the Housing Practices Described in Mikhail Bulgakov’s The Master and Margarita
Autorzy:
Gnieciak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373206.pdf
Data publikacji:
2017-01-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Soviet Russia in the 1930s
housing practices
history of Russian literature
Mikhail Bulgakov
Rosja sowiecka lat 30.
praktyki mieszkaniowe
historia literatury rosyjskiej
Michaił Bułhakow
Opis:
The author analyzes and interprets the housing practices of Muscovites in Soviet Russia of the 1930s through Mikhail Bulgakov’s novel The Master and Margarita. Literature is here used as a source of knowledge about the social world, and the author also makes numerous references to works on the subject of Bulgakov’s masterpiece. She shows how the fantastical picture presented in the novel, which in large measure corresponded to Bulgakov’s personal experience, brought to the fore those paradoxes of Soviet conditions that testified to the degeneration of the system.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 1; 207-230
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wkład Józefa Hermana Osińskiego w rozwój ochrony odgromowej w Polsce
J. H. Osiński’s contribution in the development of lightning protection in Poland
Autorzy:
Masłowski, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/267679.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
wyładowania atmosferyczne
ochrona odgromowa
historia polskiego piśmiennictwa elektrotechnicznego
lightning discharges
lightning protection
history of Polish electrical engineering literature
Opis:
W artykule przedstawiono najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem ochrony odgromowej w Polsce i na świecie w drugiej połowie XVIII wieku oraz dokonano charakterystyki pierwszego podręcznika elektrotechniki J. H. Osińskiego „Sposob Ubezpieczaiący Życie y Maiątek od Piorunów", wydanego w Warszawie w 1784 r. Proponowane w podręczniku rozwiązania techniczne porównano z aktualnymi wymaganiami w zakresie ochrony odgromowej. Z przedstawionej analizy dzieła J. H. Osińskiego, będącego syntezą ówczesnego stanu wiedzy, wynika, że jego pionierska praca stanowi bardzo ważną pozycją w historii polskiego piśmiennictwa elektrotechnicznego i może być dzisiaj przykładem wysokiego poziomu technicznego ówczesnego państwa polskiego w nowej dziedzinie ochrony odgromowej.
The paper presents the most important developments related to lightning protection used in Poland and in all over the world in the second half of the eighteenth century. The first Polish electrical engineering handbook published in Warsaw in 1784, and written by J. H. Osiński, "The Way of Protecting Life and Property From Lightning Strikes" has been analysed. Proposed technical solutions in this handbook are compared to the the current requirements of lightning protection. The presented analysis shows that the publication, which is a synthesis of the then state of the art, is a very important work in the history of Polish electrical engineering literature, and that, his pioneering work can be confirmation of a high level of scientific and technical state of the eighteenth-century Polish. After Benjamin Franklin’s inventions, thanks to J. H. Osiński work the principles of life and property protection against lightning direct strikes were formulated in Poland at the same time as in other highly developed countries of Europe. Many technical solutions proposed by J. H. Osiński are still valid and can be used presently in lightning protection of buildings.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2015, 44; 43-48
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tańcowała igła z nitką [The Needle Danced with the Thread] and Kaczka Dziwaczka [Dotty Duck] in the Past and the Present. On the Process of These Works Permeating the Polish Culture and Language
Utwory dla dzieci Jana Brzechwy z tomów „Tańcowała igła z nitką” i „Kaczka dziwaczka” dawniej i współcześnie. O procesie wrastania utworów w polską kulturę i język
Autorzy:
Kuszak, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055455.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
children’s literature
history of children’s literature
preschool children
literature as an element of culture
literature as an element of linguistic heritage
literatura dla dzieci
historia literatury dla dzieci
dzieci przedszkolne
literatura jako element kultury
literatura jako element dziedzictwa językowego
Opis:
The article tackles Jan Brzechwa’s first works addressed to children. The author presents the moment the collections Tańcowała igła z nitką and Kaczka Dziwaczka were created. The primary aim of the article is to show how Brzechwa’s first works of children’s literature collected in the above mentioned books were received by educators and literary critics. Another objective of the study is to depict how these books became a part of the national literary culture, using selected examples. The author achieved this goal by examining selected poems and showing how they gained popularity through reeditions issued by popular publishing houses, publication in anthologies of children’s literature, audiobooks read by popular actors, songs, on the Internet. The final aim of the article is to show to what extent quotes from Brzechwa’s selected works permeated the Polish language and became an essential part of the linguistic experience of contemporary Poles.
W artykule przybliżono pierwsze utwory adresowane do dzieci autorstwa Jana Brzechwy. Autorka pokazuje moment powstania zbiorków Tańcowała igła z nitką i Kaczka Dziwaczka. Pierwszym celem opracowania jest pokazanie, jak pierwsze utwory dla dzieci zebrane w zbiorkach Tańcowała igła z nitką i Kaczka Dziwaczka zostały przyjęte przez środowisko pedagogów i krytyków literatury. Kolejnym celem jest opisanie na wybranych przykładach procesu stawania się tych utworów elementami rodzimej kultury literackiej. Autorka osiągnęła ten cel podążając śladami wybranych utworów i pokazując proces ich popularyzowania: w formie kolejnych wznowień w popularnych wydawnictwach, wybranych publikacji w antologiach literatury dla dzieci, publikacji w formie audiobooków czytanych przez popularnych aktorów, w formie piosenek, w przestrzeni Internetu. Ostatnim celem jaki został podjęty w opracowaniu jest próba pokazania, na ile sformułowania pochodzące z wybranych utworów wrosły w język polski i stały się ważną częścią doświadczenia językowego współczesnych Polaków. 
Źródło:
Prima Educatione; 2021, 5; 39-53
2544-2317
Pojawia się w:
Prima Educatione
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What was the cause of Gertrude Lodge’s hand paralysis? Thomas Hardy and other 19th century authors: literature, medicine and disabilities
Autorzy:
OHRY, Avi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033796.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Umea Shinoda-Kuracejo
Tematy:
"Victorian literature"
"disability"
"hand paralyses"
"history of medicine"
Opis:
The Withered Arm is a story by Thomas Hardy (1840-1928), who was a famous and important British architect – poet-novelist and a social reformer. The Withered Arm is “ a Gothic ghost story”, and Hardy claimed that it was based on a real story. The story illustrates the two trends during Victorian England: the old superstitious beliefs, dreams and visions, versus the modern scientific-based science and medicine, and the remarkable victory of the psyche over the soma. Discussion on the differential diagnosis of that hand paralysis, is given along with disabilities which appear in books of other Victorians and 19th century authors.
Źródło:
Medicina Internacia Revuo; 2015, 26, 105; 190-197
0465-5435
Pojawia się w:
Medicina Internacia Revuo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzealna historia literatury
Museum Literary History
Autorzy:
Maj, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579108.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
literary museum
museum literary history
historiography of literature
Opis:
The article presents theoretical problems connected with museum literary history. It shows how the multimedia and interactive elements of exhibiting space change the so-called traditional communication about literary past. The author deliberates on the construction of literary and historical transmission to so-called variety of responders — not only the experts and academics. As the examples of the phenomenon she analyses Muzeum Pana Tadeusza in Wroclaw and Literaturmuseum der Österreichischen Nationalbibliothek in Vienna.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2017, 60, 3 (123); 53-66
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emma, Luiza i inne, czyli bovaryzm w Portugalii i Brazylii
Emma, Louise and the others, or the bovarism in Portugal and Brazil
Autorzy:
Kalewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649102.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
the History of Ideas
poetics of la revêrie
French literature
le bovarysme
Lusophone literature
Opis:
The author uses the traditional methodology of literary history, making references to the critics of the myth and phantoms and the history of ideas. Based on the ideas of the theorists and writers of the West (George Sand, Charles Baudelaire, Vladimir Nabokov, Frederic Brown) and prominent Polish scholars (Maria Janion, among others), the author analyses the notion of le bovarysme within the realm of tragic „romantic dream taken out from romantic oeuvres” (MJ). The moral collapse of Emma Bovary and Luiza Mendonca as the heroines of Gustave Flaubert and Eca de Queiroz (in the novel Cousin Bazilio, 1878) would have a relation with the exhaustion of the pattern of the romantic poetics of dreaming (la reverie) and with undertaking by the Portuguese and Brazilian writers of the tasks outlined before the realistic literature „of a thesis” –what is summoned up is the thesis of the susceptibility of a woman to adultery. The Lusopohone metamorphoses and continuations of Emma Bovary are in a close relationship with the literary creation of Eca de Queiroz (in the novel in question and in the tale In the Windmill) as well as of Machado de Assis – the predecessor of the Brazilian realism and of numerous writers who use Portuguese and Spanish in Europe and Latin America.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 49, 3; 61-83
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Redakcji
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Drzewiecka, Ewelina
Boguska, Anna
Wróblewska-Trochimiuk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677548.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
transfer of ideas
Slavic Balkans
culture
literature
history
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia splątana Przypadek Historii literatury polskiej Feliksa Bentkowskiego
Entangled History The Case of Feliks Bentkowski’s Historia literatury polskiej [History of Polish Literature]
Autorzy:
Markowska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534712.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literature
the history of philology
historical semantics
Jan Śniadecki
Opis:
The article presents discussions on the shape of Polish literary studies which were conducted in connection with the creation of the Historia literatury polskiej [History of Polish Literature] by Feliks Bentkowski. Both the circumstances of the creation of Bentkowski’s work and its reception are presented, with special attention paid to their institutional context, professionalization of philology and bibliography as sciences, as well as to relations between the polemicists. The main part of the article is the reconstruction of the semantics of the historical term “literature”, which is the subject of Bentkowski’s, Jan Śniadecki’s and Gotfryd Ernest Groddeck’s statements. The author advances a thesis that the attempts to define the term “literature” in their texts correspond, in fact, with voices in the debate on the concept of a scientific character of literary studies, which at that time constituted itself as a separate discipline.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2018, 12, 2; 221-245
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utekstawianie miejsc jako forma praktykowania historii ratowniczej. Przykład Podlasia
Textualisation of Places as Part of Rescue History. The Case of Podlasie
Autorzy:
Konończuk, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951543.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
textualisation of places
memory
rescue history
regional literature
Podlasie
Opis:
Textualisation of places recovers memory of the territories which seem marginalized, excluded, places which belong to “the historically mute”. The article exemplifies the concepts of rescue history in cultural texts which originated in the region of Podlasie. One of them is Dana Łukasińska’s drama Antyhona, the story of a borderland Polish-Belarusian village in the years 1942–1947. Next is a performance Metoda Ustawień Narodowych directed by Michał Stankiewicz, narrating the 1946 pacification act against civil Orthodox Belarusian population. And finally, there is the example of Wierszalin, a geo-historical event, which is textualized in Włodzimierz Pawluczuk’s literary reportage Wierszalin. Reportaż o końcu świata, and in the Wierszalin Theatre performances directed by Piotr Tomaszuk. These works substantiate the thesis of the rescue function of regional literature.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2016, 8
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Perspektywy gwiazdarskie”. Lunety w literaturze i piśmiennictwie naukowym polskiego baroku
„Perspektywy gwiazdarskie” – „Stellar outlook” (transl.). Telescopes in the mainstream and academic literature of the Polish Baroque period
Autorzy:
Raubo, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041650.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
scientific revolution
the history of astronomy
the telescope
Polish literature
the popularization of science
academic literature
Opis:
The telescope played a crucial role in the modern scientific revolution and occupied a significant place in Baroque culture. Interest in the telescope has been confirmed by Polish literary sources and writings, including scientific treatises and compendia of knowledge. Telescopes are the subject of works on the popularization of science written in the scientia curiosa convention. Reflections on the telescope appear in the context of deliberations on the world system, on the possibility of the existence of life forms on the Moon and other celestial bodies, and in the context of polemic against Aristotelian cosmology. The telescope is an element of religious deliberations concerning eschatology and those focused on astronomy, whose aspiration to get to know the universe is motivated by secular curiosity. The matter of conducting observations of the sky with the use of the telescope has turned into a comedy show, in a satirical way relating to the practice of astrology.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2017, 31; 213-251
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wine and Myrrh as Medicaments or a Commentary on Some Aspects of Ancient and Byzantine Mediterranean Society
Autorzy:
Rzeźnicka, Zofia
Kokoszko, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682316.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of medicine
history of medical literature in antiquity and Byzantium
ancient medicine
Byzantine medicine
history of wine
wine in ancient and Byzantine medicine
myrrh in ancient and Byzantine medicine
hellebore in ancient and Byzantine medicine
women in antiquity
abortifacient wines
abortifacient medicaments
Dioscorides
Sextius Niger
Pliny the Elder
Opis:
The present study has resulted from a close reading of prescriptions for therapeutic wines inserted in book V of De materia medica by Pedanius Dioscorides, the eminent expert in materia medica of the 1st century A.D. The authors emphasise the role of wine varieties and selected flavourings (and especially of myrrh) in order to determine the social status of those to whom the formulas were addressed. This perspective gives the researchers ample opportunity for elaborating not only on the significance of wine in medical procedures but also for underscoring the importance of a number of aromatics in pharmacopoeia of antiquity and Byzantium. The analysis of seven selected formulas turns out to provide a fairly in-depth insight into Mediterranean society over a prolonged period of time, and leads the authors to draw the following conclusions. First, they suggest that medical doctors were social-inequality-conscious and that Dioscorides and his followers felt the obligation to treat both the poor and the rich. Second, they prove physicians’ expertise in materia medica, exemplifying how they were capable of adjusting market value of components used in their prescriptions to financial capacities of the patients. Third, the researchers circumstantiate the place of medical knowledge in ancient, and later on in Byzantine society. Last but not least, they demonstrate that medical treatises are an important source of knowledge, and therefore should be more often made use of by historians dealing with economic and social history of antiquity and Byzantium.
Źródło:
Studia Ceranea; 2019, 9; 615-655
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A difusión e a recepción dos primeiros textos impresos en galego no século XIX
Autorzy:
Boguszewicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087633.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
pre-Renaissance Galician
history of reading in Galician language
social history of Galician language
history of Galicia
popular Galician literature
Opis:
Despois dos Séculos Escuros pero ainda antes de producirse o Rexurdimento, na primeira metade do século XIX, apareceu na prensa local e nas follas soltas unha serie de textos impresos na lengua galega, a maioría de contido político e de carácter propagandístico. Galicia era daquela un país eminentemente rural onde máis do 90% da poboación estaba asentada no campo. De todas asclases da sociedade galega decimonónica, anque case a totalidade coñecía o galego, era monolingüe en galego só o campesiñado. Recurrir ao galego nuns textos políticos tiña sentido únicamente ao dirixirse precisamente a esta camada baixa. Como os labregos galegos naquela época eran maioritariamente analfabetos, os modos de difusión destes textos debían de ser fundamentalmente orales. Os textos en cuestión necesitaban un lector interposto que lía o seu contido a un auditorio máis ou menos amplo. A súa intención era pasar á cultura popular onde ían circular pola vía oral. Por ello, ditos textos adoptaban unhas formas e recollían unhos motivos presentes na literatura popular galega. Carecemos das probas que confirmarían o éxito ou o fracaso desta táctica. Tampouco coñecemos o efecto producido por estes textos nos seus receptores. De modo que a intención deste traballo é a reconstrucción da difusión e da recepción dos textos do prerrexurdimento a base de fontes indirectas polo que as conclusións presentadas aquí non poden ser máis que hipotéticas.
Źródło:
Itinerarios; 2009, 9; 227-245
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Distant Origins of “Fat Shaming” or why the People of Antiquity did not Ridicule Fat Women
Autorzy:
Stachura, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26469781.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
fat shaming
history of mentalities
ancient literature
19th-century literature
Prodikos
tryphé
Opis:
The phenomenon of “fat shaming” (in particular with its aspect of the especially harsh criticism of the corpulence in young adult women) seems nearly non-existent in the ancient Classical literature. The extant satirical depictions of fatness are uncommon and aimed, almost exclusively, at overweight men. The author of the paper analyses this satirical description, its background in the ancient moral philosophy, as well as comments on plumpness and gluttony in the context of assessments of the female physical beauty. He also attempts to explain how some ancient ideas may have evolved in the attitudes of today, showing some examples from the 19th-century prose as a step in the reshaping of the ancient ideas. Eventually, the author makes an attempt to offer a better understanding of this contemporary phenomenon, which only in some of its elements may be seen as rooted in Antiquity.
Źródło:
Studia Ceranea; 2022, 12; 181-213
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Entre littérature, philosophie de l’histoire et histoire des religions : l’idée de religion universelle dans la première moitié du XIXe siècle sur l’exemple d’Edgar Quinet
Autorzy:
Szymański, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559721.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
romanticism
19th century
Edgar Quinet
universal religion
philosophy of history
history of religions
literature
lay humanitarianism
Opis:
Between literature, philosophy of history and history of religions: the idea of universal religion in France in the first half of the 19th century on the example of Edgar Quinet In the first half of the 19th century in France, in the context of the new problems brought by this period, are developed various types of the idea of universal religion, among others its variation based on lay humanitarianism, whose representative is Edgar Quinet. The aim of the article is to show how Quinet formulates this idea at the intersection of three different fields: literature, philosophy of history and history of religion. The first one is used to give it form, the two others to interpret historical data and religious beliefs according to a millenarianist key. The universal religion of Quinet, which fits into a unitive worldview, is paradoxically a religion without religion, emanated from the ‘empty sky’.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 50; 349-360
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„IV Księga Ezdrasza” w polskiej literaturze XIX wieku (E. Orzeszkowa oraz M. Konopnicka i S. Witwicki)
“IV Ezra” in Polish Literature of the Nineteenth Century (E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, S. Witwicki)
Autorzy:
Obsulewicz, Beata K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807375.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wiek XIX
historia literatury polskiej
problematyka biblijna w literaturze
IV Księga Ezdrasza
apokryfy Starego Testamentu
Mirtala
Eliza Orzeszkowa
powieść historyczna
tematyka żydowska
Maria Konopnicka
Stefan Witwicki
the nineteenth century
history of Polish literature
topics of biblical literature
IV Ezra
apocrypha of the Old Testament
historical novel
Jewish themes
Opis:
The article concerns the traces of the Old Testament apocrypha IV Ezra in the Polish literature of the nineteenth century. It shows how the prose (novel Mirtala of Eliza Orzeszkowa) and Polish poetry (Ezra’s prayer of Maria Konopnicka and Ezra and Uriel of Stefan Witwicki) exploit issues evoked by the Biblical apocrypha and portray the figure of its author. The analyzed texts demonstrate that the Polish writers knew the Old Testament apocrypha and therefore it explains its presence in the Polish literary culture of the nineteenth century. An interesting issue is the question of how Polish culture absorbed the apocryphal book. Numerous textual and archival traces lead to French and German works, but an indication of specific sources is still a research task for biblical scholars and historians of literature.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 3; 31-49
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wie können Schlüsselwörter in den erbaulichen Textsorten am Beispiel der protestantischen Leichenpredigten bestimmt werden
How to define keywords in German moralising religious texts based on the example of Protestant funeral sermons
Autorzy:
Gaworski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517799.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
history of the German language
protestant religious literature
funeral sermon
selection of keywords
Opis:
The term keyword, created in 1954 by Pierre Guiraud, is also used in con¬temporary linguistics to describe words that, because of their frequency of occurrence, are characteristic of a particular text, the genre of a text or the writer‘s style. The indication of keywords defined in this way in Pro¬testant funeral sermons, which are one of the most representative genres of German moralizing literature of the 16th and 17th centuries, is difficult and often does not provide an answer to the question of what is referred to in a given text. Based on the analysis of a sermon written by Johannes Bugenhagen on the death of Martin Luther (1546), the paper attempts to develop criteria for the selection of keywords in this genre of texts.
Źródło:
Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft; 2019, 8; 111-131
2657-4799
Pojawia się w:
Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies