Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Counter-Reformation" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-34 z 34
    Tytuł:
    Rozważania dotyczące wyznania wiary w polskich XVI-wiecznych katechizmach katolickich
    Dissertation on the Creed in Polish 16th-century Catholic Catechisms
    Autorzy:
    Kominek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395193.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Church,
    Creed,
    catechism,
    theology,
    Reformation,
    Counter-Reformation
    Opis:
    The dissertation raises the question of how particular articles of the Creed were presented in three Polish Catholic catechisms of the 16th century, written (and published) in Polish language by: Benedykt Herbest (1531-1598), Marcin Białobrzeski (1530-1586), and Hieronim Powodowski (1543-1613). The catechisms were created as a response to their Protestant equivalents, written by Martin Luther, Zacharias Ursinus, Caspar Olevianus, John Calvin, and Martin Bucer. Analysis of differences and similarities in interpreting the meaning of the 12 articles of the Creed in the above-mentioned Polish Catholic catechisms shows that they have symbolic value, and that their meaning was differently interpreted by the Polish authors. In the catechisms written by Herbest, Białobrzeski and Powodowski, chapters relating to the Creed clearly and accessibly explained the truths of the Holy Scripture, facilitated understanding of the Bible and preparation for sacraments, showed how to build one’s relationship with God, helped to resolve doubts, and brought order into one’s faith. Doubtlessly, the catechisms became a valuable tool for clergy in their pastoral work and a support for priests administering sacraments. They also implemented the decisions of the Council of Trent concerning the main dogmas of Catholic faith.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2014, 21; 93-100
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Seduction of the Word. The Biblical Humanism of Hipólita de Jesús in the Spanish Golden Age.
    Autorzy:
    Giordano, Maria Laura
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/454208.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Counter Reformation
    Bible
    spirituality
    humanism
    education
    women
    Opis:
    In this study, I deal with the case of a most unusual nun, whose life mission was to spread the knowledge of the Holy Scriptures in vernacular language during the Counter Reformation period. She was born in Catalonia (Spain) in 1551 and she spent all her life in a Dominican monastery in Barcelona, where she died in 1624. As it is well known, the Index librorum prohibitorum did not allow the reading of the Bible except for the Latin version of Saint Jerome. Despite this prohibition, she wrote more than twenty treatises. In them, she constructed a discourse about the Bible, and its spiritual and moral contents. Her method of teaching and living Christianity, based on the direct contact with the sources of Catholic faith, as well as on Pauline thinking, made her one of the most outstanding cases of biblical Humanism of the Golden Age. However, until now, she remains almost unknown
    Źródło:
    Multidisciplinary Journal of School Education; 2018, 13; 89-105
    2543-7585
    Pojawia się w:
    Multidisciplinary Journal of School Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja genezy i dziejów reformacji „Zawstydzeniu arianów” Piotra Skargi
    The Idea of the Origins and History of the Reformation in Piotr Skarga’s “The Abashment of the Arians”
    Autorzy:
    Szymczak, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968030.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Counter-Reformation
    Reformation
    history
    Old-Polish writing
    religious polemics
    Arianism
    Opis:
    The subjects of the article are genesis and history of the Reformation in the writings of Piotr Skarga, most fully shown in his polemics with Hieronim Moskorzowski, specifically in the first “Abashment of the Arians” (1604). An argument with Arian writer is crucial for mentioned issues, because the Royal Preacher derived all factions of the Reformation from one ancestor — Arius. Skarga was relying his historical narration on the marks of the True Church (“via notarum”). He was convincing that not having any of those marks had direct influence on shaping and existence of the Reformation. An author in his writings therefore was undertaking an issue of history of the heterodox communities, with intention to present it in the specific historiosophical perspective.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2014, 25, 3
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Always Faithful? Confessional Situation in Sixteenth-Seventeenth-Century University of Cracow
    Autorzy:
    Machaj, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953904.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    confessional relations
    Cracow Academy
    Protestant Reformation
    Counter-Reformation
    Protestantism
    Calvinism
    Opis:
    The article aims at showing in a new light the confessional situation of the University of Cracow in the sixteenth and seventeenth centuries, using sources omitted in previous research into the topic and thanks to a more detailed analysis of the sources used by other scholars (e.g., Acta rectoralia, university conclusions, rectors’ and professors’ diaries). The Academy of Cracow (as it was called then) was a Catholic institution, thus portraying the attitude of the university’s authorities to non-Catholics in a period of confessional struggle in Cracow and in the Commonwealth seemed promising. Another point was to analyse the possibilities for non-Catholics to function within the walls of the University in different periods of time, as well as to describe the most important events and regulations, which influenced the University’s policy. The author also tried to bring to light the subsequent stages of administrative exclusion (on various levels) of non-Catholic students. However, the contacts of the Academy with religious minorities in Cracow is a matter so complex, that it remained beyond the scope of the article.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2016, 60
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rodzina i sprawy rodzinne w staropolskich pismach polemicznych
    Family and family matters in Old Polish polemic documents
    Autorzy:
    Kamieniecki, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1045017.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    religious polemics
    Reformation
    Counter-Reformation
    family
    marriage in old Poland
    Opis:
    The article presents ways of using motives related to family matters in Old Polish documents written by catholic and Protestant polemicists in both metaphorical and reality oriented content. As the analysed materials shows it was a common practice to use family related motives in religious polemics and to describe real or fictitious pathological phenomena. However, there is no a positive vision of marriage and family in the discussed polemic works. Recalling phenomena unacceptable for the society of that period was aimed at creating a proper image of a religious opponent. However, it led to significant simplification of theological argumentation.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 2; 69-82
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Fall of the Chorupnik Parish. A Contribution to the History of the Reformation in Poland
    Autorzy:
    Szady, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806993.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Chełm Diocese; Chorupnik; Reformation; Counter-Reformation; Catholic clergy; Church benefices; nobility
    Opis:
    The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 61 (2013), issue 2. The article addresses the question of the fall of the Latin parish in Chorupnik that belonged to the former diocese of Chełm. The parish church in Chorupnik was taken over by Protestants in the second half of the 16th century. Unsuccessful attempts at recovering its property were made by incorporating it into the neighbouring parish in Gorzków. The actions taken by the Gorzków parish priest and the bishop together with his chapter failed, too. A detailed study of such attempts to recover the property of one of the parishes that ceased to exist during the Reformation falls within the context of the relations between the nobility and the clergy in the period of Counter-Reformation. Studying the social, legal and economic relations in a local dimension is important for understanding the mechanisms of the mass transition of the nobility to reformed denominations, and then of their return to the Catholic Church.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Selected Papers in English; 31-42
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy innowierców w Iudicium (1570) Jakuba Wujka na tle zróżnicowania religijnego XVI-wiecznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów
    Names of religious dissenters in Jakub Wujek’s Iudicium (1570) against the backdrop of confessional diversity in 16th-century Commonwealth of Poland and Lithuania
    Autorzy:
    Michalska-Górecka, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109439.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Jakub Wujek
    Jesuit Counter-Reformation
    dissenters
    Reformation
    16th century lexis
    Opis:
    The paper thus aims to answer the question whether designations for religious dissenters used by Jakub Wujek reflect the actual multiplicity of reformed confessions existing at the time. The material has been excerpted from the first edition of Iudicium available from the Lower Silesian Digital Library. Jakub Wujek’s Iudicium employs 16 various appellations of followers associated with the Reformation movement. Taking into account lexical doublets, such as luteran and luteryjan, witemberczanin and witemberczyk, zwinglijan and zwinglijanin as well as more comprehensive terms such as heretyk, kacerz, nowowiernik, odszczepieniec and sektarz, the catalogue of names increases to 25 items.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 135-150
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór filologiczny wokół kazania Piotra Skargi wygłoszonego w Wilnie 9 września 1601 roku
    A Philological Dispute Over Piotr Skarga’s Speech Made in Vilnius on the 9th of September 1601
    Autorzy:
    Szymczak, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967570.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Counter-Reformation
    Rhetoric
    17th century
    Old-Polish writing
    Opis:
    The subject matter of this article is the episode of Skarga’s creations, concerning the argument with a protestant writer and publisher, Daniel Cramer. The conflict referred to the speech made by the Jesuit, just before the war expedition of King Sigismund III Vasa which started in Inflants. The essence of the speech was subsequently translated into German by an anonymous translator, a witness of this event. Furthermore, it was published as a maligning source against the king’s preacher. As a response, Skarga had created his own written version of the speech, in such a form in which it was originally meant to be spoken. Afterwards he compared it to the German-language translation. By juxtaposing those two texts, he wanted to show in what way the opponents, in his opinion, manipulated the written forms of the facts. In addition, his objective was to restore the basic philological processes, which was conducted during the modification of his speech.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2013, 21, 3
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Luteranie, katolicy, kalwiniści w Gdańsku. Bilans konfrontacji i koegzystencji w trzech pierwszych wiekach od wystąpienia Marcina Lutra
    Lutherans, Catholics and Calvinists in Gdansk. The balance of confrontation and coexistence in the first three centuries after Martin Luther’s address
    Autorzy:
    Kościelak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/425328.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
    Tematy:
    Reformation
    Second Reformation
    Counter-Reformation
    Royal Prussia
    statistic of religions
    city elites
    Opis:
    The article presents a report on the relations between the three main religious groups of Gdańsk: Lutherans, Catholics and Calvinists in the period of the first three centuries after the proclamation of Martin Luther’s theses in Wittenberg (1517). The report includesthe periods of the Polish-Lithuanian Commonwealth (until 1793), Napoleonic epoch (1807-1814) and first years of the Prussian partition (until 1817). At that time the Lutherans were the dominant religious group in Gdańsk, but they failed to take the total control of the city. The Catholics lost their precedence soon after the Reformation, but they increased their number until the beginning of the 19th century and strengthened social and cultural influences at that time. The Calvinists were the biggest losers in that confrontation, because they didnot manage to dominate the city (at the turn of 16th and 17th centuries), lost believers and finally were subordinated to the Lutherans within the Evangelical Union (1817). The religions under discussion sometimes formed alliances, but it was not always the alliance between both groups of Protestants. Especially during the expansion of Calvinism in the city, the Lutherans looked for help from the Catholics and sometimes the latter provided them a real support.
    Źródło:
    Gdański Rocznik Ewangelicki; 2017, 11; 9-25
    1898-1127
    Pojawia się w:
    Gdański Rocznik Ewangelicki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konfederacja warszawska, ksiądz Piotr Skarga i mowa podszyta nienawiścią
    Autorzy:
    Obremski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636265.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    The Warsaw Confederation, Piotr Skarga, Counter-Reformation, confessional hate
    Opis:
    The Warsaw Confederation, Piotr Skarga SJ, and Hate Speech The discourse involving the feeling of hate is understood here rather as a soft than a hard “discourse of hate”. The Warsaw Confederation called “a jewel of a free conscience” was hated (more or less) by the contemporary elite of the Church. The subjects of analysis in this paper are two booklets by Piotr Skarga (Upominanie do ewanjelików i do wszystkich społem niekatolików iż o skażenie zborów krakowskich gniewać się i nic nowego i burzliwego zaczynać nie mają [An Admonition to Protestants and to all other non-Catholics], Kraków 1591; Dyskurs na konfederacyją – [A Discourse on Confederation], Kraków 1607) and Protestant responses to them. The fundamental question is: can “the discourse of hatred”, i.e. “a concept of multiple meanings (...), involved in political and philosophical disputes, so typical for the beginning of the 21st century”, be used as a way of analysing and interpretating texts written 400 years ago? Such an indisputable argument as the title of the book by Wacław Sobieski published already 100 years ago: Nienawiść wyznaniowa tłumów za rządów Zygmunta III-go [The religious hate of crowds during the reign of Sigismund III] supports an affirmative answer to it. In a kind of “hierarchy of beliefs” in Skarga’s argument Protestants are ascribed to the lowest and exceptionally godless place and described by comparisons: 1. with adulterers, thieves and parricides (Protestants are equal to them) and 2. with pagans and Jews (Protestants are perhaps even worse than them). Th e purpose of such an argumentation is severe condemnation of the Protestant godlessness since the Catholic love towards God evokes hate towards people who – like Protestants – turned away from Him. So, on the one hand, Skarga admits that Protestants are still Christians, but on the other, he claims there is no God outside his, i.e. Catholic, church.
    Źródło:
    Terminus; 2013, 15, 1(26)
    2084-3844
    Pojawia się w:
    Terminus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Turkish cause, reformation and counter-reformation in Polish-English contacts in the 15th and 16th centuries
    Autorzy:
    Grzebyk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195736.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Anglia
    Polska
    Imperium Osmańskie
    Reformacja, Kontrreformacja
    England
    Ottoman Empire
    Reformation
    Counter-Reformation
    Opis:
    There are many matters in the history of Polish-English relations that have so far escaped the attention of historians dealing with this subject. Religious issues that are the subject of this article, which is the result of a monthly query in the British Library, Bodleian Library, and The National Archives of England and Wales, seem to be undervalued. The aim of the article is to present selected religious and political issues as important factors in the shaping of Polish-English diplomatic relations at the turn of the Middle Ages and the Renaissance.
    Istnieje wiele tematów w historii stosunków polsko-angielskich, które dotychczas umykały uwadze historyków zajmujących się tą tematyką. Kwestie religijne, które są przedmiotem tego artykułu, będącego wynikiem miesięcznej kwerendy w British Library, Bodleian Library oraz The National Archives of England and Wales, wydają się – zdaniem autora – niedowartościowane. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień religijno-politycznych jako istotnych czynników w kształtowaniu się polsko-angielskich stosunków dyplomatycznych na przełomie średniowiecza i epoki renesansu.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 1; 96-105
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan badań nad reformacją na Mazowszu – zarys problematyki i postulatów badawczych
    Autorzy:
    Paduch, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195716.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Mazowsze
    reformacja
    kontrreformacja
    protestantyzm
    kalwinizm
    luteranizm
    Mazovia
    reformation
    Counter-Reformation
    Protestantism
    Calvinism
    Lutheranism
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie stanu badań nad reformacją na Mazowszu po 1945 roku do czasów współczesnych na różnych płaszczyznach. Wśród historyków badających proces przenikania religii protestanckich na Mazowszu można wyróżnić kilka problemów badawczych. Pierwszy z nich to działania diecezji płockiej i kapituły katedralnej wobec rozwijającej się na Mazowszu reformacji oraz inicjatywy podejmowane przez biskupów płockich zarówno w okresie reformacji, jak i w okresie kontrreformacji. Kolejny problem badawczy to rozwój wyznań protestanckich na konkretnych ziemiach Mazowsza.
    This article aims to present the state of research on the reformation in Mazovia after 1945 to modern times on various levels. Among the historians investigating the process of permeating Protestant religions in Mazovia, several research problems can be distinguished. The first of these may be the activities of the diocese of Płock and the cathedral chapter towards the reforming in Mazovia and the initiatives taken by the Płock bishops both during the Reformation and the Counter-Reformation period. Another research problem is the development of Protestant denominations in specific lands of Mazovia. Historians undertaking the problem of reformation in Mazovia also dealt with the book during the Reformation in Mazovia.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 1; 249-263
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag na temat twórczości Krzysztofa Boguszewskiego
    Some remarks on artistic work of Krzysztof Boguszewski
    Autorzy:
    Stankiewicz, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1068271.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Krzysztof Boguszewski
    ikonografia
    malarstwo manierystyczne
    kontrreformacja
    iconography
    mannerism painting
    Counter-reformation
    Opis:
    Artykuł został poświęcony twórczości Krzysztofa Aleksandra Boguszewskiego (zm. 1635), szlachcica, duchownego i malarza, działającego w Poznaniu w latach 1624-1635. W przeszłości uczeni starali się robić wszystko, co w ich mocy, aby powiększyć jego dorobek, uciekając się do nieprecyzyjnych porównań lub nadinterpretacji jego dzieł. Genezę jego stylu widziano najczęściej w pracach Hermana Hana. W świetle dokumentów jest pewne, że Boguszewski nie był naśladowcą ani nawet uczniem Hana. Malarstwa uczył się prawdopodobnie w bractwie malarzy w Lublinie lub we Lwowie. Artysta sygnował wyłącznie jedno dzieło - Wjazd św. Marcina do Amiens z 1628 r., pierwotnie z kościoła cystersów w Paradyżu, dziś wyeksponowane w poznańskiej katedrze. Inne obrazy z opactwa w Paradyżu, jak Niebiańska Jerozolima (1628?), Niepokalane Poczęcie (1628?) i św. Paweł (1628?) oraz wizerunki Matki Bożej z kościoła w Otorowie i Biechowie (1632) możemy włączyć do prac Boguszewskiego metodą porównawczą. Inne obrazy, które uczeni przypisują artyście, są zasadniczo odmienne od wspomnianych prac. Autorem programu ikonograficznego obrazów Boguszewskiego z Paradyża jest opat cystersów Marek Łętowski (zm. 1629). Jego koncepcja została oparta na wskazówkach intelektualistów kościelnych, takich jak Carlo Borromeo czy Gabriele Paleotti. Jest bardzo prawdopodobne, że malarz, który został księdzem w kościele parafialnym św. Wojciecha w Poznaniu w 1630 r., realizował postawy artystów zaangażowanych w reformę Kościoła katolickiego.
    The article deals with the artistic activity of Krzysztof Aleksander Boguszewski (d. 1635), nobleman, spiritual and painter, active in Poznań in years 1624–1635. In the past, scholars tried to do all they could to expand his oeuvre by resorting to imprecise comparisons or overinterpretation of his works. Also, they wanted to found style of his paintings in works of Herman Han. In the light of documents, it is sure that Boguszewski was not the imitator or even pupil of Han. He probably learned to paint in confraternity of painters in Lublin or Lwów. In fact, we can only proof his signature in one existing work – The entry of St. Martin into Amiens from 1628, originally from Cistercian church in Paradyż, but today exposed in Poznań cathedral. Other paintings from Paradyż Abbey, like The Heavenly Jerusalem (1628?), The Immaculate Conception (1628?) and St. Paul (1628?) and effigies of St. Mary from church in Otorów and Biechów (1632) we can include in the works of Boguszewski using the compare method. The other painting attributed by scholars to artist are fundamentally different. The iconography of his works from Paradyż were projected by the Cistercian abbot, Marek Łętowski (d. 1629). His conception for Boguszewski works was based on the instructions of Church intellectualist, like Carlo Borromeo or Gabriele Paleotti. It is very probably, that the painter, who became a priest in parish church of St. Adalbert in Poznań in 1630, was personally involved in the idea of artists working for the reform of the Church after the council of Trent
    Źródło:
    Artifex Novus; 2019, 3; 20-33
    2544-5014
    Pojawia się w:
    Artifex Novus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między alegoryzmem a panegiryzmem: Tomasza Tretera „Theatrum virtutum Divi Stanislai Hosii” (rozpoznania)
    Between allegory and panegyric, “Theatrum virtutum Divi Stanislai Hosii” by Tomasz Treter (recognitions)
    Autorzy:
    Obremski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012646.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Kościół katolicki
    kontrreformacja
    emblematyka
    Toruń
    Elbląg
    Catholic church
    Counter-Reformation
    emblematics
    Opis:
    Theatrum virtutum Divi Stanislai Hosii (Rome, 1588), an emblematic work by Tomasz Treter, is the subject of analysis aiming at diagnostic indication of its two dimensions, namely those related to emblems and panegyrics. Comparing apologias of one of the most significant persons in the Catholic church and merely moderate results of Hosius’ combats against evangelists in his diocese (first in the Bishopric of Culm, then diocese of Warmia) allows to call the inhibition of Counter-Reformation in Warmia only a limited success at the very most. The discrepancies between the contents of poems and chalcographies by Treter and their historical veracity reflect the scheme of allegory, which allowed even contradiction of signs and their meanings, and panegyric, with its truth about the past versus lie being fabrication or fiction.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2016, 6(9); 271-282
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Arcydzieła El Greca – namalowana kontrreformacja
    Materpieces of El Greco - Counter Refromation painted
    Autorzy:
    Chałupniak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595109.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    El Greco, malarstwo, teologia, kontrreformacja.
    El Greco, painting, theology, the Counter Reformation.
    Opis:
    The term “post-Tridentine” is used to describe the sacred art after the Council of Trent (1545-1563). The religious art of the 16th and 17th centuries joined the activities connected to the Counter Reformation, defending the dogmas of the Roman Catholic Church and arguing with Protestants. The article raises essential issues like: Why can the masterpieces of El Greco be classified as so called “Counter-Reformation representations”? What issues were raised and how did they speak for the faith preached by the Roman Catholic Church? To what extent was El Greco himself aware that through his masterpieces he defended, justified, and confirmed the teaching of the Church?
    Termin „sztuka potrydencka” używany jest w odniesieniu do powstającej po Soborze Trydenckim (1545-1563) sztuki sakralnej. Sztuka religijna XVI i XVII wieku włączyła się w działania związane z kontrreformacją, broniąc dogmatów Kościoła rzymskokatolickiego i polemizując z protestantami. W artykule podjęto ważne pytania: Dlaczego dzieła El Greco można zaliczyć do tzw. „przedstawień kontrreformacyjnych”? Jakie tematy i w jaki sposób poruszane tematy przemawiały na rzecz wiary głoszonej przez Kościół rzymskokatolicki? Na ile sam El Greco miał świadomość, że przez swoje arcydzieła bronił, uzasadniał i potwierdzał nauczanie tego Kościoła?
    Źródło:
    Studia Oecumenica; 2019, 19; 97-115
    1643-2762
    Pojawia się w:
    Studia Oecumenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawsze wierny? Sytuacja wyznaniowa w Uniwersytecie Krakowskim w XVI i XVII w.
    Autorzy:
    Machaj, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602713.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    stosunki wyznaniowe
    Akademia Krakowska
    reformacja
    kontrreformacja
    protestantyzm
    kalwinizm
    confessional relations
    Kraków Academy
    Protestant Reformation
    Counter-Reformation
    Protestantism
    Calvinism
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie w nowym świetle sytuacji wyznaniowej Uniwersytetu Krakowskiego w wiekach XVI i XVII, dzięki wykorzystaniu pomijanych w tym kontekście źródeł (głównie albumów studentów) oraz dzięki wnikliwszej analizie tych, z których korzystali wcześniejsi badacze zagadnienia (np. akt rektorskich, konkluzji uniwersyteckich oraz diariuszy profesorów i rektorów). Uniwersytet Krakowski był katolicką instytucją, dlatego interesujące wydaje się przedstawienie stosunku władz uczelni do akatolików w okresie, gdy sprawy wyznaniowe stały się palącym problemem w Krakowie i całej Rzeczypospolitej. Założeniem było także przeanalizowanie możliwości funkcjonowania innowierców w kręgu uczelni w poszczególnych okresach oraz przedstawienie najważniejszych wydarzeń czy regulacji mających wpływ na politykę Uniwersytetu. Kolejnym zadaniem było ukazanie poszczególnych etapów administracyjnego wykluczania (na wielu poziomach) studentów akatolickich. Jednak same kontakty uczelni z mniejszościami religijnymi w Krakowie są kwestią tak złożoną, że pozostały poza granicami tego tekstu.
    The article aims at showing in a new light the confessional situation of the Academy of Cracow in the 16th and 17th centuries, using sources omitted in previous research into the topic and thanks to a more detailed analysis of the sources used by other scholars (e.g., Acta rectoralia, university conclusions, rectors’ and professors’ diaries). The Academy of Cracow was a Catholic institution, thus portraying the attitude of the university’s authorities to non-Catholics in a period of confessional struggle in Cracow and in the Commonwealth seemed promising. Another point was to analyse the possibilities for non-Catholics to function within the walls of the University in different periods of time, as well as to describe the most important events and regulations, which influenced the University’s policy. The author also tried to bring to light the subsequent stages of administrative exclusion (on various levels) of non-Catholic students. However, the contacts of the Academy with religious minorities in Cracow is a matter so complex, that it remained beyond the scope of the article.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2015, 59
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ilustracja słów Pisma Świętego jako element polemiki międzywyznaniowej w dobie kontrreformacji na przykładzie obrazu Trójca Święta w kościele pojezuickim w Twardocicach.
    Illustration of the Bible as a part of the interconfessional polemic during the Counter-Reformation. The Painting „Holy Trinity” in the Jesuit Church in Twardocice
    Autorzy:
    Kłoda, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046357.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Śląsk
    malarstwo barokowe
    Jeremias Joseph Knechtel
    Caspar von Schwenkfeld
    kontrreformacja
    Silesia
    Baroque Paintig
    Counter-Reformation
    Opis:
    Na początku XVIII wieku przedstawiciele Towarzystwa Jezusowego zostali wysłani do Twardocic w celu zahamowania rozwoju działających w okolicy schwenckfeldystów – wyznawców śląskiego odłamu radykalnie mistycyzującego protestantyzmu. Ostatecznie agresywne działania kontrreformacyjne doprowadziły do niemal całkowitej likwidacji tamtejszego ośrodka schwenckfeldyzmu. Zbudowana przez jezuitów kaplica pw. Trójcy Świętej w Twardocicach stała się symbolem zwycięskiego Kościoła Katolickiego. Program ikonograficzny obrazu ołtarza głównego świątyni można interpretować jako echo toczących się wówczas polemik międzywyznaniowych. Przedstawienie odpowiednio dobranych fragmentów z Pisma Świętego stało się swoistym traktatem teologicznym przytaczającym argumenty świadczące o istnieniu jednej możliwej drogi do Boga i słuszności kontrreformacyjnych działań jezuitów.
    At the beginning of the 18th century, Jesuits came to Twardocice in order to stop the local movement of Schwenkfelders – the supporters of the Silesian radical mystical reformer Kaspar von Schwenkfeld. In consequence, the aggressive Jesuit action led to the elimination of the religious group in the region. A chapel devoted to Holy Trinity was built in Twardocice as a symbol of the Catholic Church’s triumph. The iconographic program of a painting in the main altar could be interpreted as a reflection of the ongoing interconfessional polemic. The painting with a carefully selected Bible quotation became a theological treatise designed to proclaim the only possible way to God and to legitimize the Jesuit intervention.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 433-444
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycja Reformacji w polskim piśmiennictwie politycznym z 2 połowy XVI i pierwszej połowy XVII wieku
    The Tradition of the Reformation in Polish Political Writing from the Second Half of the 16th and the First Half of the 17th Century
    Autorzy:
    Augustyniak, Urszula Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494393.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    Reformacja
    tradycja
    publicystyka polityczna
    szlachta
    ruch egzekucyjny
    wolność
    kontrreformacja
    Reformation
    tradition
    political writing
    nobility
    execution movement
    freedom
    counter-Reformation
    Opis:
    Tekst ma charakter źródłoznawczy. Jego podstawą źródłową jest szlachecka publicystyka polityczna. Celem było sprawdzenie, jak postrzegano genezę, skutki oraz najbardziej charakterystyczne cechy Reformacji w okresie od pierwszego bezkrólewia do połowy XVII w., ze szczególnym uwzględnieniem apogeum działań kontrreformacyjnych za panowania Zygmunta III Wazy. Autorka podjęła próbę odpowiedzi na kilka podstawowych pytań: 1. Czy i w jakim zakresie sięgano do tradycji reformacji jako ruchu religijnego. 2. Jak głęboko sięgała pamięć historyczna i wiedza o luterańskich początkach Reformacji ludzi, którzy w większości związani byli z reformacją kalwińską. 3. Jakie cechy i skutki reformacji uznawano za najważniejsze dla losów protestantyzmu w Rzeczypospolitej. 4. Jak wykorzystywano odwołania do tradycji reformacji w dyskursie politycznym. 5. Czy przedmiotem zainteresowania publicystów szlacheckich była tylko reformacja polska, czy także dzieje reformacji i protestantyzmu w innych krajach europejskich.
    The text is of a research nature. Its source basis is political writing and its aim is to check how the genesis, consequences and most characteristic features of the Reformation were perceived in the period from the first interregnum to the Bar Confederation, with particular emphasis on the apogee of Counter-Reformation activities under the reign of Sigismund III Vasa. Th e author has attempted to answer some key questions: 1. Whether and to what extent the Reformation tradition was referred to as a religious movement. 2. How deeply the historical memory and knowledge of the Lutheran beginnings of the Reformation reached those people who were mostly associated with the Calvinist Reformation. 3. What features and consequences of the Reformation were considered the most important for the fate of Protestantism in the Commonwealth. 4. How references to the Reformation tradition were used in political discourse. 5. Whether it was only the Polish Reformation, or also the history of the Reformation and Protestantism in other European countries, that was the subject of interest to journalists of the nobility.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2018, 03; 221-258
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szesnastowieczne wydania Biblii Lutra i Biblii Leopolity w zbiorach Biblioteki „Hosianum” w Olsztynie
    Sixteenth-century editions of the Luther and the Leopolita Bibles in the collection of the “Hosianum” Library in Olsztyn
    Autorzy:
    Garwoliński, Tomasz
    Kamiński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049392.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-09
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Warmia
    Biblioteka „Hosianum”
    Biblia Lutra
    Biblia Leopolity
    reformacja i kontrreformacja
    “Hosianum” Library
    Luther Bible
    Leopolita Bible
    Reformation and Counter-Reformation
    Opis:
    Tłumaczenie Biblii dokonane przez Marcina Lutra odbiło się wielkim echem w świecie protestanckim w XVI w., ale nie tylko. Miało duże znaczenie dla kształtowania się języka narodowego i narodowej literatury w Niemczech. Sprowokowało też dyskusję wewnątrz Kościoła katolickiego, która sprawiła, że zaczęły się pojawiać również katolickie przekłady Pisma Świętego na języki narodowe. Pierwszym polskim tłumaczeniem całym Biblii jest to, którego dokonał Jan Nicz Leopolita. Zostało ono wydane w Krakowie, w oficynie Szarffenbergów w 1561 r. Niniejsze opracowanie jest formą prezentacji czterech szesnastowiecznych egzemplarzy Biblii Lutra i dwóch egzemplarzy Biblii Leopolity, które przechowywane są w zasobie Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie. Autorzy z autopsji przebadali morfologię omawianych woluminów, ich znaki własnościowe oraz budowę i zdobienia opraw. Księgi te stanowią cenny fragment zabytkowych zbiorów na Warmii.
    Martin Luther's translation of the Bible reverberated throughout the Protestant world in the sixteenth century, but not only. It was important for the formation of a national language and national literature in Germany. It also provoked a discussion within the Catholic Church, which led to the appearance of Catholic translations of the Bible into national languages. The first Polish translation of the entire Bible is the one made by Jan Nicz Leopolita. It was published in Cracow, in the Szarffenberg's printing house in 1561. This study is a presentation of four sixteenth-century copies of the Luther Bible and two copies of the Leopolita Bible, which are kept in the collection of the Library of the Warmia Metropolitan Seminary “Hosianum” in Olsztyn. The authors have examined the morphology of the volumes in question, their ownership marks and the construction and decoration of the bindings. These books constitute a valuable part of historical collections in Warmia.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 314, 4; 659-674
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ortodoksja języka czy język ortodoksji? Argument lingwistyczny w sporze reprezentantów Kościoła łacińskiego i Cerkwi ruskiej w dobie kontrreformacji
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167813.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    Kontrreformacja
    Kościół łaciński
    Cerkiew ruska
    język liturgii
    Counter-Reformation
    Latin Church
    Russian Orthodox Church
    Language Liturgy
    Opis:
    During the Counter-Reformation issues of using the national languages in the liturgy and the rite of the church became the source of lively discussion of the representatives of the Roman Church (Catholic) and the Greek Church (Orthodox). Strategy outlined by the Council of Trent to maintain the dominance of Latin as the universal language of all Christians subordinate to Pope after the establishment of the union in Brest-on-the-Bug had to be significantly modified. The best interests of the Church consolidation required concessions on the part of Rome and recognition of the Slavonic language to be, as effective as the Latin an instrument of the saving activity of the Church. Following the Slavonic, Polish language gradually breaks into the missionary and catechetical use, which the Greek Catholics are increasingly eager to speak. The subject of this article is the phenomenon of coexistence of many languages in liturgical and administrative practice of the Latin and Russian Christians in the Republic of Poland in the 16 th -18th century and reflection on resulting from this fact preferences and translations of polemic and religious texts.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2012, Język naszej modlitwy- dawniej i dziś, 3; 125-134
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Habsburskie korzenie Baroku
    The Habsburg sources of Baroque
    Autorzy:
    Klimas, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/369383.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    kontrreformacja
    barok
    Habsburgowie
    Zygmunt III
    architektura sakralna
    desornamentado
    Counter reformation
    Barock
    Habsburgs
    Sigmund III
    sacred architecture
    Opis:
    Pierwsze dzieła barokowe w Polsce mają rodowód włoski nie tylko, dzięki architektom. Fundatorzy tych dzieł wywodzili się spośród elit związanych politycznie z dworem habsburskich cesarzy. Z kolei architektura cesarska z przełomu XVI i XVII wieku przez osoby fundatorów pozostawała pod wpływem hiszpańskiego estili desornamentado - wybitnie włoskiego nurtu sztuki hiszpańskiej. Można zatem przekornie wywnioskować, że krakowski kościół św. Piotra i Pawła przy ulicy Grodzkiej jest w stylu desornamentado.
    The first architectural works in Poland has Italian genealogy. But by its founders there were direct also under influences of Habsburg emperors art. And the emperor's architecture around 1600 year were under Spanish estili desornamentado also by its founders. Therefore we can to conclude that church of św. Piotra i Pawła near Grodzka street in Cracow is projected in desornamentado.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2010, 13; 323-356
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Upadek parafii w Chorupniku. Przyczynek do dziejów reformacji w Polsce
    The fall of the Chorupnik parish. A contribution to the history of reformation in Poland
    Autorzy:
    Szady, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891908.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    diecezja chełmska
    Chorupnik
    reformacja
    kontrreformacja
    duchowieństwo katolickie
    beneficja kościelne
    szlachta
    Chełm diocese
    Reformation
    Counter-Reformation
    Catholic clergy
    Church benefices
    nobility
    Opis:
    The article takes up the question of the fall of the Latin parish in Chorupnik that belonged to the former Chełm diocese. The parish church in Chorupnik was taken away by Protestants in the second half of the 16th century. Attempts at recovering its property possessions by incorporating it into the neighboring parish in Gorzków, and then actions taken both by the Gorzków parish priest and the bishop and his chapter were unsuccessful. A detailed study of the attempt to recover the property of one of the parishes that disappeared during the Reformation, is situated within the context of the relations between the nobility and the clergy in the Counter-Reformation period. Research on the social, legal and economic relations in a local dimension is important for understanding the mechanisms of the mass departure of the nobility to reformed denominations, and then of their return to the Catholic Church.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 135-145
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Osoba i dzieło sługi Bożego Stanisława Kardynała Hozjusza. Zarys problematyki
    The person and the work of Servant of God Stanislaw Hozjusz. The problematic aspects
    Autorzy:
    Oleksik, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148281.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Stanisław Hozjusz
    Warmia
    Sobór Trydencki
    kontrreformacja
    biskup warmiński
    Stanislaw Hozjusz
    Council of Trent
    Counter-Reformation
    bishop of Warmia
    Opis:
    Stanisław Hozjusz – 1504–1579 – humanista, prawnik i teolog, biskup warmiński i kardynał, legat papieski na Soborze Trydenckim, czołowy przedstawiciel odnowy katolickiej XVI wieku. Życie, posługa pasterska i działalność kontrreformacyjna Stanisława Hozjusza coraz częściej wzbudza zainteresowanie wśród współczesnych teologów. Piśmiennictwo Hozjusza nadal jest inspiracją do rozwoju myśli humanistycznej, a przede wszystkim teologicznej.
    Stanislaus Hosius (1504 – 1579) humanist, lawyer and theologian, bishop of Warmia and cardinal papal legate at the Council of Trent, the leading representative of the Catholic renewal of the sixteenth century. Life, ministry and pastoral activity Counter-Reformation Stanislaus Hosius increasingly attracted interest among contemporary theologians. References Hozjusza still is an inspiration to the development of humanistic thought and, aboveall, theological.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2017, 18; 157-178
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Protokół z wizytacji kościoła pw. św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w Toruniu przeprowadzonej w 1706 roku na zlecenie biskupa chełmińskiego Teodora Andrzeja Potockiego
    Protocol from the Inspection Visit at the Church of St. John the Baptist and St. John the Evangelist in Toruń made in 1706 at the Request of Bishop of Chełmno, Teodor Andrzej Potocki
    Autorzy:
    Łyczak, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197790.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Counter-Reformation
    parish church furnishings
    Toruń
    Church of St. John the Baptist and St. John the Evangelist
    eighteenth century
    Opis:
    The purpose of this article is to present the protocol from the inspection visit at the Church of St. John the Baptist and St. John the Evangelist in 1706 during a general visitation of the Diocese of Chełmno commissioned by Bishop Teodor Andrzej Potocki. So far, this source has been scarcely used in research on Toruń Cathedral, and the information it contains can be used to study the most diverse areas of sciences of history, especially art, bibliology and material culture of the Counter-Reformation era. It constitutes a supplement to earlier protocols that had been published in print, and made during inspection visits ordered by Bishops Andrzej Leszczyński (1647) and Andrzej Olszowski (1667–1672). The document provides a detailed enumeration of the liturgical vessels and vasa non sacra, including silver figurines that contain fragments of relics, which were more numerous than previously thought. The inspector also listed different paraments (e.g. vestments and dalmatics) and the contents of the parish library, which, in addition to papal decrees, canonical literature and popular sermon collections, included works by secular thinkers, including Aristotle, Boethius and Cicero.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2022, 87, 4; 97-126
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Holländer in den Gütern der Leslauer Bischöfe bei Thorn - Otłoczyn und Brzoza
    Olędrzy w podtoruńskich posiadłościach biskupów kujawskich - Brzozie i Otłoczynie
    Autorzy:
    Targowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891473.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Holländische Ansiedlung
    Olender
    Bistum Leslau
    Gegenreformation
    Brzoza
    Otłoczyn
    Olędrzy settlement
    Olędrzy
    Włocławek bishopric
    counter-reformation
    osadnictwo olęderskie
    olędrzy
    biskupstwo włocławskie
    kontreformacja
    Opis:
    Brzoza und Otłoczyn sind Dörfer in der Weichselniederung in der Nähe von Toruń. Vom Mittelalter bis zum Ende des 18. Jh. gehörten sie zur Ausstattung der Bischöfe von Włocławek/Leslau. In der ersten Hälfte des 17. Jh. haben die Bischöfe Wawrzyniec Gembicki und Maciej Łubieński auf ihrem Gebiet “Olender” [poln. mundartl. – Holländer] angesiedelt. So wurden hier Siedler bezeichnet, die sich auf Bewirtschaftung schwer zu kultivierender, häufig feuchten Gebiete spezialisiert haben, die von ihnen langfristig gepachtet wurden. Im Beitrag wurde ein reicher Quellenbestand ausgewertet, der im Diözesanarchiv in Włocławek aufbewahrt wird, um die wichtigsten Fragen der Anwesenheit der Holländer in Otłoczyn und Brzoza zu präsentieren. Die Siedler erschienen hier viel später als auf anderen Gebieten im unteren Weichsellauf (Otłoczyn - 1613, Brzoza - 1631), was mit der Abneigung der Bischöfe gegenüber den Ankömmlingen, die protestantisch waren, zusammenhängen durfte. Die Analyse ihrer Nachnamen zeigt, dass Lutheraner aus deutschen Ländern unter ihnen dominierten. Die Holländer erhielten günstige wirtschaftliche Bedingungen, die typisch für das sog. Holländerrecht waren, jedoch wurde ihnen verboten, ihre Religion öffentlich zu praktizieren und im protestantischen Geiste zu lehren. Dennoch brachte die Ansiedlung der Holländer in beiden Orten dauerhafte und positive Ergebnisse. Die Lebensbedingungen der hiesigen Holländergemeinden haben sich erst in der ersten Hälfte des 18. Jh. wesentlich verändert, als der Bischof Krzysztof A. Szembek die Protestanten zwang, zum Katholizismus zu konvertieren bzw. die beiden Dörfer zu verlassen, und dann neue, weniger günstige  Pachtbedingungen einführte. Infolge dieser Entscheidung erlebten Otłoczyn und Brzoza in den folgenden Jahrzehnten eine Phase wirtschaftlicher Stagnation, und ihre Bevölkerung wurde polonisiert.
    Brzoza and Otłoczyn are villages located in the Vistula valley near Toruń. From the Middle Ages until the end of the 18th century they were the property of the bishops of Włocławek. In the first half of the 17th century, bishops Wawrzyniec Gembicki and Maciej Łubieński settled farmers called “Olędrzy”, in this area. This name was used to describe settlers who specialized in farming difficult to cultivate wetlands, which they used on a long-term lease basis. The article uses the rich source materials stored in the Diocesan Archives in Włocławek to present the most important issues related to the presence of the Dutch in Otłoczyn and Brzoza. The settlers appeared there much later than in the areas located in the lower section of the Vistula (Otłoczyn - 1613, Brzoza - 1631), this could have been related to the reluctance of the bishops towards foreigners who were also Protestants. The analysis of their surnames shows that Lutherans from German states were dominant among them. The Olędrzy received favourable economic rights typical for the so-called Dutch law, but were forbidden to practice religion publicly and to teach in the Protestant spirit. Nevertheless, the settlement of the Olędrzy people in both localities brought lasting and positive results. The conditions for the functioning of local Olędrzy communities did not change significantly until the first half of the In the 18th century, when bishop Krzysztof A. Szembek forced Protestants to leave both villages or convert to Catholicism, and then introduced new, less favourable principles of land lease. As a result of this decision, Otłoczyn and Brzoza experienced a period of economic stagnation in the following decades, and their populations became Polonized.
    Brzoza i Otłoczyn to wsie położone w dolinie Wisły w okolicach Torunia. Od średniowiecza do końca XVIII w. należały do uposażenia biskupów włocławskich. W I poł. XVII w. biskupi Wawrzyniec Gembicki i Maciej Łubieński osiedlili na ich obszarze olędrów. Nazwą tą określa się osadników, którzy specjalizowali się w gospodarowaniu na trudnych w uprawie, często podmokłych terenach, użytkowanych na zasadzie długoterminowej dzierżawy. W artykule wykorzystano bogaty zasób źródeł przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku do przedstawienia najważniejszych zagadnień związanych z obecnością olędrów w Otłoczynie i Brzozie. Osadnicy pojawili się w nich znacznie później niż na terenach położonych w dolnym odcinku Wisły (Otłoczyn – 1613, Brzoza – 1631), co mogło mieć związek z niechęcią biskupów do przybyszy, którzy byli protestantami. Analiza ich nazwisk wskazuje, że dominowali wśród nich luteranie pochodzący z krajów niemieckich. Olędrzy otrzymali korzystne uprawnienia gospodarcze typowe dla tzw. prawa olęderskiego, ale zabroniono im publicznych praktyk religijnych i prowadzenia nauczania w duchu protestanckim. Mimo to osadzenie olędrów w obu miejscowościach przyniosło trwałe i pozytywne rezultaty. Warunki funkcjonowania miejscowych społeczności olęderskich uległy istotnej zmianie dopiero w I poł. XVIII w., gdy biskup Krzysztof A. Szembek zmusił protestantów do opuszczenia obu wsi lub konwersji na katolicyzm, a następnie wprowadził nowe, mniej korzystne zasady dzierżawy gruntów. Na skutek tej decyzji Otłoczyn i Brzoza przeżyły w późniejszych dekadach okres stagnacji gospodarczej, a ich ludność uległa polonizacji.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2020, 47; 53-98
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia badań nad zagadnieniem najstarszych zachodnich sanktuariów męczenników. Od kontrreformacyjnej apologetyki po współczesne badania interdyscyplinarne
    The studies on the earliest Latin sanctuaries of the martyrs. From the counter-reformation apologetics to the recent interdisciplinary investigations
    Autorzy:
    Stróż, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613495.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Kontrreformacja
    kult
    archeologia chrześcijańska
    wykopaliska
    katakumba
    bazylika
    sanktuarium
    męczennik
    relikwie
    Counter-Reformation
    cult
    Christian archaeology
    excavation
    catacomb
    basilica
    sanctuary
    martyr
    relics
    Opis:
    In the course of centuries the Early Christian sanctuaries of the martyrs either continued their purpose and remained the sacred destinations or fell into ruin and became forgotten. There was not much interest in the study of them, at least until the XVIth century, the Counter-Reformation period, when the evidence of sources was used as a weapon to defeat the opponents of the cult of the saints. Ipso facto the study has become only a devotional enterprise. Religiously oriented investigations of Early Christian sanctuaries became more scientific later, with the development of the Christian archaeology, as it gradually separated from theological studies. The remains of the monuments finally started to be regarded as a precious heritage, which should be carefully excavated, documented and well preserved. With G.B. de Rossi’s work the interest in the subject of Christian archaeology increased. Initiated by him the huge archaeological campaign spread in the latin West and goes on till present day. The recent research challenge is to make the picture of the earliest sanctuaries more clear by removing the confessional additions and trying to face the sources in broader, interdisciplinary context.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2013, 60; 315-335
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praskie Dzieciątko Jezus jako przykład kontrreformacyjnej teatralizacji wiary
    The Infant Jesus of Prague: An Example of Counter-Reformative Theatralisation of Faith
    Autorzy:
    Woszczerowicz, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44915558.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Praskie Dzieciątko Jezus
    Jezulátko
    barok
    teatralizacja
    kontrreformacja
    rytuał
    wiara
    kult
    Infant Jesus of Prague
    Baroque
    theatralisation
    Counter-Reformation
    ritual
    faith
    cult
    Opis:
    This article concerns issues of the Counter-Reformative theatralisation of church rituals connected with the statue of the Infant Jesus of Prague. The study considers three types of rituals: the tradition of dressing the sculpture in embroidered vestments of different colours, coronation processions, and pilgrimages. It also presents a brief history of the statue and its worship in the Baroque period.
    W artykule podjęłam problematykę kontrreformacyjnej teatralizacji rytuałów kościelnych związanych z figurką Praskiego Dzieciątka Jezus. Wyszczególniłam trzy rodzaje obrzędów: tradycję przebierania rzeźby w wielobarwne stroje, procesje z koronacjami figurki oraz pielgrzymki. W celu przybliżenia jej fenomenu przedstawiłam także krótką historię figurki oraz kultu Dzieciątka Jezus w okresie baroku.
    Źródło:
    Adeptus; 2020, 16
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Druki reformacyjne oraz polemiczne i kontrreformacyjne w zasobie Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie
    Reformation prints, polemic and counter-reformation writing in the collection of the Library of the Higher Theological Seminary of Varmian Metropolis, “Hosianum” in Olsztyn
    Autorzy:
    Garwoliński, Tomasz
    Kamiński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365638.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Biblioteka „Hosianum”
    Kolegium Jezuitów w Braniewie
    druki
    reformacyjne
    druki polemiczne
    druku kontrreformacyjne
    Library “Hosianum”
    Jesuit College in Braniewo
    reformation prints
    polemic prints
    counter-reformation prints
    Opis:
    Most 16-century prints from the “Hosianum” Library in Olsztyn are theological works, both Catholic and Lutheran. They include works by well-known reformation writers, such as Erazmus of Rotterdam, Martin Luther, Philip Melanchthon, Jean Calvin, Johannes Bugenhagen, as well as less known authors. The counter-reformation movement is represented in the library by the works of John Fisher, Johann Eck, Stanislaus Hosius, Melchior Cano and Robert Bellarmine. This article is not a complete catalogue of reformation and counter-reformation prints kept in the collection of the library. It names and discusses the most typical works from that period, as well as – according to the authors – the most interesting ones.
    Znaczna większość druków z XVI w. Biblioteki „Hosianum” w Olsztynie, stanowią dzieła teologiczne, zarówno katolickie, jak i protestanckie. Są to pisma zarówno znanych przedstawicieli reformacji: Erazma z Rotterdamu, Marcina Lutra, Filipa Melanchtona, Jana Kalwina, Jana Bugenhagena, jak i mniej znanych. Wśród przedstawicieli kontrreformacji należy wymienić: Johna Fishera, Johannesa Ecka, Stanisława Hozjusza, Melchiora Cano czy Roberta Bellarmina. Niniejsze opracowanie nie jest kompletnym katalogiem druków okresu reformacji i kontrreformacji w zbiorach książnicy seminaryjnej. Zostały w nim jedynie wskazane i omówione dzieła typowe dla tej epoki oraz – zdaniem autorów – najciekawsze.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 311, 1; 113-131
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakon jezuitów w Wałczu i jego związki z parafią w Skrzatuszu na podstawie kroniki jezuitów wałeckich
    The Order of the Jesuits in Walcz (Wałcz) and its relations with Parishion in Skrzatusz based on Chronicle of the Jesuites in Walcz (Wałcz)
    Autorzy:
    Klejna, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/570876.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
    Tematy:
    jezuici
    zakon
    Loyola
    Wałcz
    Skrzatusz (dawniej Skrzetusz)
    kronika
    Hozjusz
    reformacja
    kontrreformacja
    Ateny Wałeckie
    Jesuits
    order
    Walcz (Wałcz)
    Skrzatusz (formerly Skrzetusz)
    chronicle
    Hushius
    Reformation
    Counter-Reformation
    Walcz (Wałcz) Athens
    Opis:
    Zakon jezuitów (właściwie Towarzystwo Jezusowe, po łacinie Societas Iesu) został założony przez Hiszpana Ignacego Loyolę (1491–1556) w 1539 r., zatwierdzony przez papieża Pawła III w 1540 r. Do Polski jezuici zostali sprowadzeni w roku 1564 przez kardynała Hozjusza (1504–1579). Pierwsza siedziba zakonu jezuitów w Polsce lokowana była w Lidzbarku Warmińskim w 1564 r., a rok później w Braniewie. Do Wałcza jezuici zostali sprowadzeni z Poznania przez Jana Gostomskiego, starostę wałeckiego w 1618 r. w celu podjęcia działań kontrreformacyjnych. Od początku pobytu w Wałczu jezuici prowadzili kronikę, w której zapisywali ważniejsze wydarzenia z życia rezydencji, miasta Wałcza i okolicznych parafii. Kronika była prowadzona przez jezuitów do czasu rozwiązania zakonu w 1773 r.
    The Order of the Jesuits (actually ‘The Society of Jesus’, Latin Societas Iesu) was founded by the Spaniard Ignatius Loyola (1491–1556) in 1539. Approved by Pope Paul III in 1540, Cardinal Hosius (1504–1579) brought the Jesuits to Poland in 1564. The first seat of the Jesuit Order in Poland was located in Lidzbark Warminski (Lidzbark Warmiński) in 1564, and a year later in Braniewo. The Jesuits were brought from Poznań to Wałcz by Jan Gostomski, the starost of Walcz (Wałcz) in 1618, in order to undertake Counter-Reformation activities. From the very beginning of their stay in Walcz (Wałcz), the Jesuits kept a chronicle in which they recorded more important events in the life of the residence, the city of Walcz (Wałcz) and the surrounding parishes. The chronicle was kept by the Jesuits until the dissolution of the Order in 1773
    Źródło:
    Rocznik Skrzatuski; 2019, 7; 77-96
    2300-8296
    Pojawia się w:
    Rocznik Skrzatuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duszpasterstwo jezuitów nieświeskich w XVII–XVIII wieku. Między ideałem potrydenckim a lokalnymi uwarunkowaniami
    Autorzy:
    Mariani, Andrea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690072.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    historia Towarzystwa Jezusowego
    kontrreformacja
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Białoruś
    Radziwiłłowie
    history of the Society of Jesus
    Counter-reformation
    Great Duchy of Lithuania
    Belarus
    Radziwiłł family
    Opis:
    Artykuł przedstawia kierunki pracy duszpasterskiej jezuitów nieświeskich na podstawie źródeł rękopiśmiennych przechowywanych w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego. Na tle uwarunkowań prawnych i organizacyjnych tworzących ramy funkcjonowania Towarzystwa Jezusowego w mieście rezydencjonalnym Radziwiłłów autor omawia zjawiska typowe dla religijności epoki potrydenckiej, takie jak kult świętych i ich relikwii oraz działalność bractw kościelnych. The paper presents the pastoral activity of Jesuits in Nieśwież (Niasvizh) on the basis of manuscript sources preserved in the Roman Archive of the Society of Jesus. After considering the situation of the Jesuit fathers in this residential city of the Radziwiłł family, the author analyses some of the typical aspects of post-tridentine Catholicism, such as the cult of saints and relics and the activity of pious confraternities.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2016, 2
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konflikty o kościoły pomiędzy katolikami a protestantami w Prusach Królewskich i Książęcych w I połowie XVII wieku
    The conflicts about churches between Catholics and Protestants in the Royal and Ducal Prussia in the first half of the 17th century
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147338.pdf
    Data publikacji:
    2020-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Prusy Królewskie
    Prusy Książęce
    XVII wiek
    potop szwedzki
    Tatarzy
    protestantyzm
    katolicyzm
    kontrreformacja
    Royal Prussia
    Ducal Prussia
    XVII Century
    Swedisch deluge
    Tatars
    Protestantism
    Catholicism
    Counter-reformation
    Opis:
    Artykuł niniejszy opowiada o świątyniach katolickich i kościołach ewangelickich, o które toczyły spory w XVII wieku podczas wojen szwedzkich. Władcy Szwecji Gustaw II Adolf oraz Karol X Gustaw prowadząc walki z Rzeczpospolitą w czasie I i II wojny polsko- -szwedzkiej zwanych potocznie wojną o ujście Wisły i potopem doprowadzili do wzmocnienia konfliktu religijnego pomiędzy protestantami a katolikami. Jego skutkiem w Prusach Królewskich było, w zależności od wsparcia władzy, nie tylko wzajemne niszczenie czy odbieranie sobie budynków kościelnych ale również liczne rabunki i wywóz kościelnych dóbr kultury i wyposażenia liturgicznego do Skandynawii. W artykule autor omawia losy poszczególnych budynków, pracujących w nich pastorów oraz podaje przykłady strat. Ponieważ dopiero podczas potopu wojna polsko-szwedzka dotarła do Prus Książęcych w drugiej części artykułu omówione zostały działania wojsk polsko-litewsko-tatarskich, które chcąc zmusić do zerwania sojuszu Wielkiego Elektora Fryderyka Wilhelma I z Karolem X Gustawem zniszczyły dziesiątki kościołów ewangelickich, spaliły wiele miast i miasteczek przyczyniając się do śmierci tysięcy ludzi. Na koniec wspomniano o pomnikach grobowych, upamiętniających biorących w wojnach żołnierzy. Konsekwencją wydarzeń I połowy XVII wieku było ostateczne zachwianie równowagi konfesyjnej i narastający, coraz bardziej wrogi stosunek do polskiego protestantyzmu.
    This article presents the history of Catholic and Lutheran churches during Swedish wars in the south part of Baltic sea the 17th Century. The Swedish rulers Gustav II Adolf and Carl X Gustav when they were fighting with Polish Republic during the first and second Swedish-Polish wars (commonly called the war at the mouth of the Vistula river and Swedish deluge) led to the strengthening of the religious conflict between Protestants and Catholics. The result in the Royal Prussia was, depending on the support of the authorities’ power, not only destruction or the mutual receipt of church buildings but also numerous robberies and exports of church cultural goods and liturgical equipment to Scandinavia. In this article the author discusses the fate of the individual buildings, their pastors and gives examples of church war losses. In the second part of the article the author presents the war expedition of the Polish-Lithuanian-Tatar troops to Ducal Prussia to break the alliance of Frederic William, Elector of Brandenburg with Charles X Gustav of Sveden. The soldiers destroyed dozens of Lutheran churches, burned down many cities and towns, and contributed to the death of thousands of people. Finally, the author mentioned grave monuments commemorating soldiers taking part in the both wars. The result of those events in the mid-17th century was the final imbalance of confessional balance and the growing, increasingly hostile attitude toward Polish Protestantim.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2020, 21; 9-26
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) wobec Kościoła i duchowieństwa katolickiego
    Prince Jerzy Zbaraski’s (1574–1631) Attitude towards the Church and the Catholic Clergy
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46184409.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Kościół katolicki
    kontrreformacja
    jezuici
    Jerzy ks. Zbaraski
    dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
    Catholic Church
    Counter-Reformation
    Jesuits
    prince Jerzy Zbaraski
    history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
    Opis:
    Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) był jednym z najwybitniejszych polityków polskich w pierwszej połowie XVII w. Potomek starej rodziny książęcej władającej wielkim latyfundium na kresach południowo-wschodnich, świetnie wykształcony, władający kilkoma obcymi językami, miał wszelkie predyspozycje do tego, aby odegrać wybitną rolę w dziejach Rzeczypospolitej. Pomijany przez Zygmunta III w nadaniach królewszczyzn i urzędów, dość szybko przeszedł jednak do opozycji. W niniejszym artykule omówiono stosunek księcia do Kościoła i duchowieństwa katolickiego. Zwrócono uwagę na fakt, że chociaż od wczesnego dzieciństwa był on wyznawcą katolicyzmu, to dość szybko popadł w konflikt z jezuitami. Utrudniło mu to karierę polityczną. Niemniej jednak w 1620 r. doczekał się awansu na urząd kasztelana krakowskiego. W latach dwudziestych XVII w. był już uznanym przywódcą antykrólewskiej opozycji. Książę nie akceptował zmian zachodzących w polskim Kościele i był przeciwnikiem polityki religijnej Zygmunta III. Sam był rzecznikiem tolerancji i utrzymania w mocy postanowień zawartych w akcie konfederacji warszawskiej z 1573 r. Występował w obronie prawosławia. Przyjaźnił się z przywódcą różnowierców na Litwie, Krzysztofem ks. Radziwiłłem. Opowiadał się za zwiększeniem świadczeń duchowieństwa na rzecz państwa. Konsekwentnie popierał interesy Akademii Krakowskiej. Był nieprzejednanym wrogiem jezuitów, których uważał za szermierzy kontrreformacyjnego fanatyzmu. Był zwolennikiem świeckiego, tolerancyjnego państwa, które nie ingeruje w kwestie wyznaniowe i światopoglądowe. Popularny i lubiany przez szlachtę, Jerzy ks. Zbaraski zmarł 30 lipca 1631 r., niemal powszechnie żałowany. Wieść o jego śmierci z radością przyjęli natomiast jezuici i ich adherenci na dworze królewskim.
    Prince Jerzy Zbaraski (1574–1631) was one of the most eminent Polish politicians in the first half of the 17th century. A descendant of an old princely family which ruled a large latifundium in the south-eastern borderlands, well educated, fluent in several foreign languages, he had all the predispositions to play an outstanding role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Omitted by Zygmunt III in his granting of royal lands and higher offices, he quickly moved to the opposition to the king. This article discusses the prince’s attitude towards the Catholic Church and clergy. Attention was drawn to the fact that although from early childhood he was a follower of Catholicism, he quickly came into conflict with the Jesuits. This hindered his political career. Nevertheless in 1620 he was promoted to the office of the castellan of Kraków. In the 1620s he was already a recognized leader of the anti-royal opposition. The prince did not accept the changes taking place in the Polish Church and was an opponent of the religious policy of Zygmunt III. He himself was a spokesman for tolerance and upholding the provisions contained in the act of the Warsaw Confederation of 1573. He defended the Orthodoxy. He was on friendly terms with the leader of dissenters in Lithuania, prince Krzysztof Radziwiłł. He was in favor of increasing the charges of the clergy to the state. He consistently supported the interests of the Kraków Academy. He was an implacable enemy of the Jesuits, whom he considered to be the champions of Counter-Reformation fanaticism. He was a supporter of a secular, tolerant state that would not interfere in religious and ideological matters. Popular and liked by the nobility, prince Jerzy Zbaraski died on July 30, 1631 causing almost universal sadness. The news of his death was received with joy only by the Jesuits and their adherents at the royal court.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 35-55
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wawrzyniec Bojer – szwedzki nauczyciel w polskich szkołach doby kontrreformacji
    Laurentius Boierus: A Swedish Teacher in Polish Schools during the Counter-Reformation
    Autorzy:
    Kochanowicz, Jerzy Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/448761.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Kontrreformacja
    Rzeczypospolita Obojga Narodów
    historia szkół jezuickich w Polsce
    jezuici skandynawscy w Polsce
    seminarium papieskie
    seminarium tłumaczy w Dorpacie
    Counter-Reformation
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    history of Jesuit schools in Poland
    Scandinavian Jesuits in Poland
    Pontifical Seminary
    Translators’ Seminary in Dorpat
    Opis:
    Wielu historyków wyraża przekonanie, że jednym z istotnych powodów załamania się ofensywy Reformacji w Polsce w XVI wieku była działalność oświatowa zakonu jezuitów. Celem artykułu jest prezentacja sylwetki Wawrzyńca Bojera, Szweda, który pracował jako nauczyciel w polskich szkołach jezuickich, a ponadto stał się znany jako poeta łaciński. Bojer był absolwentem, a następnie nauczycielem seminariów papieskich przygotowujących młodzież do działalności kontrreformacyjnej, jak również profesorem seminarium tłumaczy (Seminarium Interpretum) w Dorpacie, unikatowej placówce jezuickiej kształcącej tłumaczy dla misjonarzy katolickich oraz autorów przekładów literatury religijnej na języki bałtyckie. Autor artykułu uzupełnił biografię Bojera o nieznane w polskim piśmiennictwie fakty, wykorzystując źródła archiwalne oraz opracowania obcojęzyczne (głównie autorstwa norweskiego historyka Oskara Garsteina). Ukazał też sylwetkę Bojera – ważnego dla kultury polskiej humanisty i pisarza – na tle działalności placówek edukacyjnych, z którymi ten jezuita był związany.
    Many historians believe that the educational work of the Jesuits was one of the essential factors behind the failure of the Reformation movement in 16th century Poland. The article aims to depict and discuss Laurentius Bojer, a Swede who taught in Polish Jesuit schools and also garnered a considerable reputation as a Latin poet. Bojer graduated from and subsequently taught at Pontifical Seminaries which trained young people to engage in counter-reformatory work. He was also a professor at the Translators’ Seminary (Seminarium Interpretum) in Dorpat, a unique school that educated interpreters and translators who assisted Catholic missionaries and translated religious literature into Baltic languages. The portrayal of Bojer will include facts as yet unexamined in the Polish literature which the author has gleaned from archives and international studies (chiefly by the Norwegian historian Oskar Garstein). Bojer, a humanist and a writer relevant to Polish culture, will be addressed against the backdrop of the educational work of the schools he was involved with.
    Źródło:
    Studia Paedagogica Ignatiana; 2018, 21, 2; 19-36
    2450-5358
    2450-5366
    Pojawia się w:
    Studia Paedagogica Ignatiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ reformacji i kontrreformacji na rozwój treści epitafiów Pomorza Środkowego – na przykładzie wybranych dzieł
    The Impact of the Reformation and the Counter-Reformation on the Contents of the Epitaphs in Central Pomeranian Exemplified with Selected Items
    Autorzy:
    Gut-Czerwonka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591049.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Reformation
    Counter-Reformation
    Martin Luther
    West Pomerania
    Central Pomerania
    epitaph
    the Family of the Adebars
    Faustina Knigge
    the Family of the Podewils
    Krąg (German: Krangen)
    Ostrowiec (Wusterwitz)
    Żukowo (Zuckau)
    Kołobrzeg (Kolberg)
    Białogard (Belgard)
    sepulchral art
    reformacja
    Kontrreformacja
    Marcin Luter
    Pomorze Zachodnie
    Pomorze Środkowe
    Epitafium
    ród Adebar
    Faustyn Knigge
    ród von Podewils
    Krąg
    Ostrowiec
    Żukowo
    Kołobrzeg
    Białogard
    sztuka sepulkralna
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest rozszerzoną wersją referatu wygłoszonego na międzynarodowej konferencji naukowej „Reformacja na Pomorzu Zachodnim”, która odbyła się 8–9 grudnia w Ośrodku Konferencyjno-Edukacyjnym Uniwersytetu Szczecińskiego w Kulicach. Zagadnienia poruszone w tekście obejmują wpływ reformacji i kontrreformacji na rozwój form oraz treści nowożytnych epitafiów Pomorza Środkowego, co zostało ukazane na przykładzie wybranych dzieł: epitafium małżonków Adebar (1500 r.) z katedry w Kołobrzegu, Faustyna Knigge (1587 r.) pierwotnie znajdujące się również w kołobrzeskiej kolegiacie, obecnie w kościele Mariackim w Białogardzie oraz na przykładzie późniejszych monumentów pochodzących już z XVII/XVIII wieku poświęconych rodowi von Podewils w Krągu, Ostrowcu i Żukowie. Przegląd zabytków poprzedza wykaz zaleceń Lutra odnośnie do sztuki kościelnej, w tym: zmieniająca się ikonografia, tematyka obrazów i rzeźb oraz skromne wypowiedzi na temat samych epitafiów.
    The article is an extended version of the lecture delivered at the International Conference ‘The Reformation in West Pomerania’, which took place on 8–9 December in the Conference Centre of the Szczecin University in Kulice. The questions dealt with in the text include the impact of the Reformation and the Counter-Reformation on the form and contents of the modern-times epitaphs in Central Pomerania, which was exemplified with selected items: the epitaph of the married couple of the Adebars (1500) from the Cathedral in Kolberg (Kołobrzeg), the epitaph of Faustina Knigge (1587), which at first was also placed in the Kolberg Collegiate Church and now is to be found in St Mary’s Church in Belgard (Białogard); and exemplified with later artefacts of the 17th–18th centuries devoted to the Family of the Podewils in Krangen, Wusterwitz and Zuckau. The review of the artefacts is preceded by a list of Luther’s recommendations concerning sacred art, including the changing iconography, the subject matter of paintings and sculptures and some modest statements about the epitaphs themselves.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 259-283
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-34 z 34

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies