Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Cerkiew" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 234
Tytuł:
Cerkiew w Świątkowej Małej
AN ORTHODOX CHURCH AT ŚWIĄTKOWA MAŁA
Autorzy:
Kiełboń, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536118.pdf
Data publikacji:
1982
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
cerkiew łemkowska
Opis:
The orthodox church is situated on the territory of Krępna commune in Krosno district. The author describes in details this wooden monument of sacred art, with a very rich decor of the interiors, dating back to the 17th century. Of particular note is worthy the icon depicting the Last Judgement, from 1651. According to the author the structure was built in 1762, with some parts being older than that. The communique is concluded with a concise chronicle of conservation works carried out on the building in previous years. In the mid-fifties the church was adapted to satisfy the requirements of the Roman-Catholic rituals.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1982, 3-4; 227-229
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ikonostas w cerkwi wojskowej w Kozienicach. Zabytek na tle dziejowym
The Iconostasis in the Orthodox Church in Kozienice. The Monument on the Background of the History
Autorzy:
Gronek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171230.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Kozienice
ikonostas
prawosławie
cerkiew
Opis:
In the National Museum in Krakow there is a project of the iconostasis made in watercolor on cardboard with signature MNK III-r.a. 18617. The handwritten inscription in its upper left corner says that it has been prepared in 1911 by the “Krzywicki and Morawski” company from Radom. This company was chosen to create the architectural structure of the oak-carved iconostasis to the Orthodox Church of the Protection of Virgin in Kozienice. This church on the Warsaw street in 1905-1906 was funded by the 25th Smolensk Regiment. After the transfer of troops, from the 1911 this Orthodox Church started function as a parish, and in 1915 was abandoned. In the following year it was the catholic church of The Queen of the Polish Crown, for Polish legionaries. After the a brief using by the Polish Catholics after the first world war, in the years 1938-1939 this degradable building was demolished. The project of the iconostas preserved in Krakow is a valuable source for research into the original interior of the Orthodox Church. Thanks to this project I could find fragments of the original iconostas and main altar in the church in Brzeźnica. Today, these fragments are the part of two retables: in the sanctuary and in the north chapel. In the oak structure of former iconostas preserved several of the original icons, which in conjunction with the architectural project allowed to recreate the original altar barrier program.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2015, Cerkiew w drodze, 6; 53-67
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Cerkwi unickiej w obwodzie białostockim na początku XIX wieku
A view of uniate church in the Bialystok district at the beginning of xix century
Autorzy:
Matus, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950967.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
cerkiew unicka
latynizacja
polonizacja
Opis:
Uniate Church in the Republic of Poland was established as a result of the Brest Union in 1596. During the following centuries it evolved towards Latin Church. Mainly on the basis of the adopted by zamoyski synod (1720) resolutions it underwent widespread Latinizing and Polonization. It concerned the dogma, liturgy, church services, rituals, laity and clergy. The interiors of the churches were changed, iconostasis, sacrificial tables and altars equipped according to the Greek rite were removed. The main and side altars, confessionals, pulpits, organs and other Latin utensils were introduced instead. The actions of the Basilian congregation were of equal significance. As a result of those changes the Uniate Church gradually wondered off from the eastern rite bringing itself closer to the Latin one. The Polonization was in full swing. Old Slavonic was replaced by Polish. From that moment on this was the language of prayers, sermons, religious singing and communication with the priests. At the turn of the 18th and 19th centuries Polonization of the Unite Church was advanced. The prestige of the clergy and of the Church as an institution didn’t raise, what was expected at the moment of introducing the union, the same could be said about its economic situation. All that was leading to the fall. The situation was worsened by the fact that the church founders, most often of the different faith weren’t interested in supporting financially the churches of their serfs. The sad picture of the Uniate Church emerges from the deans’ inspections from the end of 18th and the beginning of 19th century. In the Bialystok district constituting the religious and ethnic borderland Latinizing and Polonization of the Uniate Church were the most intensive.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 587-608
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zbaw, Boże, Twój lud i pobłogosław Twoje dziedzictwo”. Wybrane aspekty patriotyzmu bizantyńskiego w śpiewach Cerkwi Prawosławnej
Autorzy:
Ziółkowski, Piotr
Sławecki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1040351.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:
patriotyzm bizantyński
cerkiew prawosławna
uniwersalizm
Opis:
„Zbaw, Boże, Twój lud i pobłogosław Twoje dziedzictwo” [„God, save your people and bless your heritage”]. Selected aspects of Byzantine patriotism in Eastern Orthodox Church chants. The way Constantinople citizens were praying to God for their country affects contemporary Eastern Christians’ prayers. The article presents how the Orthodox Church chant has succeeded Byzantine Empire’s patriotic tradition. In order to explain that issue, author depicts three aspects of Constantinople inhabitants’ love of their homeland: the emperor, the Holy Cross and the Empire’s capital. The analysis shows that patriotic ethos of Byzantine society has influenced present orthodox hymnography.
Źródło:
MUZYKA SAKRALNA W DRODZE KU NIEPODLEGŁEJ; 93-103
9788364615375
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie chrztu Rusi w ewangelizacji Europy Środkowo-Wschodniej
The meaning of the baptism of Rus in the evangelization of the Middle-Eastern Europe
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171317.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
chrzest
Ruś Kijowska
Cerkiew prawosławna
Opis:
Baptism of Rus in 988 generated the Christianisation of that area by the Eastern Church. It is supposed that the bishopric in Volodimir in Volhynia came into existence at the turn of the 10th century and at the beginning of the next century it started its missionary activity. The incorporation of the Chervinskie castle-towns by Boleslas the Brave in 1018 initiated constant presence of the Orthodox Church within the borders of the State of Poland. In the 11th century the eastern regions of Poland stayed under the jurisdiction of bishops of Volodymir and of Turov-Pinsk. During Poland’s disintegration into duchies in the12th-13th centuries, development of the Orthodox institutions took place. This process was enhanced by the missionary activity of newly-founded bishoprics in: Smolensk (1136), Halich (between 1147 and 1155), Bielgorod (end of 10th cent.), Novgorod (before 1050), Chernihov (end of 10th cent.), Perejaslav (beg. of 11th cent), Polotsk (beg. of 11th cent.), Volodymir (end of 10th cent.), Rostov-Suzdal (after 1073), Turov (1088), Jurievsk-Kaniev (after 1036), Tmutarakan (mid 11th cent). These bishoprics belonged to the Metropolia of Kiev
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 7-26
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksander Dubec - prawosławny dziekan i biskup a władze PRL
Aleksander Dubec – An Orthodox Dean and Bishop and the Authorities of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Misiołek, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154331.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Cerkiew prawosławna
hierarchia
Cerkiew greckokatolicka
stosunki państwo–Cerkiew
biskup
Orthodox Church
hierarchy
Greek-Catholic Church
relations between the state and the
Opis:
Różnorodność i liczba publikacji na temat relacji między Kościołami i związkami wyznaniowymi a władzami komunistycznymi w poszczególnych krajach byłego bloku sowieckiego jest uzależniona od liczebności wiernych danego Kościoła. W przypadku Polski najwięcej publikacji zostało poświęconych stosunkom między państwem a Kościołem rzymskokatolickim. Tematyka związana z pozostałymi Kościołami i związkami wyznaniowymi znajduje się raczej na uboczu, choć trzeba przyznać, że w ostatnich latach nastąpiła w tej kwestii duża zmiana. Kościół prawosławny pod względem liczebności wiernych stanowił drugą społeczność wyznaniową w Polsce po 1945 r.1 i utrzymywał tę pozycję od dwudziestolecia międzywojennego2. Po II wojnie światowej jego tradycyjne zaplecze znajdowało się na Białostocczyźnie, a także ziemiach poniemieckich3, a od końca lat pięćdziesiątych również ziemiach południowo-wschodnich4 oraz w większych miastach (głównie Warszawa i Łódź wraz z regionem). W niniejszym artykule postaram się przedstawić relacje zachodzące między ks.  Aleksandrem Dubecem  - prawosławnym dziekanem dekanatu rzeszowskiego, 1 K. Urban, Prawosławni w strukturze wyznaniowej Polski po drugiej wojnie światowej [w:] Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mironowicz, Warszawa 1993, s. 40. Choć należy podkreślić, że nawet przybliżona liczba wiernych Cerkwi prawosławnej w Polsce po II wojnie światowej nie jest znana. Miało na to wpływ wiele czynników, m.in. procesy przesiedleńcze czy prowadzenie działań misyjnych wśród grekokatolików (zob. szerzej K. Urban, Kościół prawosławny w Polsce 1945-1970 (rys historyczny), Kraków 1996, s. 114-135; S. Dudra, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019, s. 169-174). 2 M. Papierzyńska-Turek, Organizacja Kościoła prawosławnego w latach 1918-1939 [w:] Kościół prawosławny…, s. 59. 3 Gdzie wysiedlono Ukraińców i Łemków w ramach akcji „Wisła”. 4 Kiedy umożliwiono części wysiedlonym powrót w rodzinne strony.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 359-379
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań lubelskiej Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej PKZ nad budownictwem drewnianym w województwie rzeszowskim
FROM INVESTIGATIONS ON WOODEN BUILDINGS IN RZESZÓW VOIVODSHIP CARRIED OUT BY SCIENTIFIC-HISTORICAL DOCUMENTATION DEPARTMENT OF THE LUBLIN HISTORICAL MONUMENT CONSERVATION ATELIER
Autorzy:
Michalczuk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537290.pdf
Data publikacji:
1970
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
budownictwo drewniane w woj. rzeszowskim
cerkiew w Krempnej
typ łemkowski
cerkiew w Smolniku
Opis:
In his article the author deals with works on documentation for the wooden building monuments in the Rzeszów Voivodship area which are actually carried out by the Scientific-Historical Documentation Department of the Historical Monument Conservation Atelier in Lublin. More detailed attention is paid by the author to problems, and especially that of dating, of the wooden orthodox uniate church at Krempna, Jasło district, as he himself collaborated in preparing of its historical documentation. The need for a more tight co-operation between the historian-documentalist and the architect and builder is emphasized in conclusion.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1970, 3; 225-228
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autocephalization of the Church in Ukraine as an Element of Competition between the Patriarchates of Constantinople and Moscow for the Leadership in the Orthodox World
Autokefalizacja Cerkwi Na Ukrainie Jako Element Rywalizacji Patriarchatów Konstantynopolitańskiego I Moskiewskiego O Przywództwo W Prawosławnym Świecie
Autorzy:
Dudra, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1938259.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
autocephaly
patriarch
Orthodox Church
Ukrainian Orthodox Church
autokefalia
patriarcha
Cerkiew prawosławna
Ukraińska Cerkiew Prawosławna
Opis:
After regaining independence, the state authorities of Ukraine undertook actions aimed at obtaining the autocephaly by the local Orthodox Church. This process was difficult due to the existing divisions in Ukrainian Orthodoxy. The most numerous Ukrainian Orthodox Church of the Moscow Patriarchate, with autonomous status, did not show any aspirations for independence from the Russian Orthodox Church. The political activities undertaken in 2018, supported by the Ukrainian Orthodox Church of the Kiev Patriarchate, led to the acquisition of the tomos from the Patriarchate of Constantinople and the creation of the Orthodox Church of Ukraine.
Po odzyskaniu niepodległości władze państwowe Ukrainy podjęły działania mające na celu uzyskanie przez lokalną Cerkiew prawosławną autokefalii. Proces ten był trudny ze względu na istniejące podziały w ukraińskim prawosławiu. Najliczniejsza Ukraińska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego, mająca status autonomicznej, nie wykazywała dążeń do niezależności od Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Podjęte w 2018 roku działania polityczne wsparte przez Ukraińską Cerkiew Prawosławną Patriarchatu Kijowskiego doprowadziły do uzyskania tomosu od Patriarchatu Konstantynopolitańskiego i utworzenia Prawosławnej Cerkwi Ukrainy.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2019, 63; 137-155
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ikonostas cerkwi z Miękisza Starego (krótka analiza konserwatorska)
The iconostasis from the ceriew in Miękisz Stary (a brief conservational analysis)
Autorzy:
Tomaszek, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217911.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
ikonostas
cerkiew
konserwacja
iconostasis
conservation
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2009, 26; 354-365
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typologia konwersji świątyń łemkowskich po akcji „Wisła”
Typology of the conversions of Lemko temples after „Vistula Operation”
Autorzy:
Uścinowicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171291.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
cerkiew
architektura
sacrum
ikonostas
konwersja
Opis:
This paper presents typology and selected examples of interconfessional conversions of lemko temples, after “Vistula Operation” 1947 in Poland. It also shows the process of transformation of spatial and functional structures as well as iconography of the temples and their iconostases, implemented throughout adaptation for the Roman Catholic churches. It covers problems in architectural conservation as well as essential ideological aspects of symbolical and liturgical nature.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2017, Cerkiew a asymilacja- swój i obcy, 8; 159-178
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział przedstawicieli Kościoła prawosławnego w pracy systemu parlamentarnego Rzeczypospolitej w końcu XVI wieku
Participation of Orthodox Church in parliamentary system of Polish-Lithuanian Commonwealth at the end of 16th century
Autorzy:
Padalinski, Uładzimir
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23943220.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kościół prawosławny
Cerkiew
parlamentaryzm
Rzeczpospolita
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie udziału Kościoła prawosławnego jako odrębnej instytucji społecznej, w pracy sejmików powiatowych Wielkiego Księstwa Litewskiego i sejmu walnego Rzeczypospolitej w latach 1569–1596. Badanie opiera się na analizie instrukcji na synod kościelny, złożoną na zjeździe (nieformalnym sejmiku) szlachty prawosławnej Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wilnie w 1594 r. Do połowy XVI w. najwyższa hierarchia Kościoła brała udział w zjazdach regionalnych i sejmie walnym Wielkiego Księstwa i miała bezpośredni wpływ na podejmowanie decyzji w sprawach kościelnych. Jednak po reformach systemu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego w połowie lat 60. XVI w. i po zawarciu unii lubelskiej w 1569 r. hierarchowie Kościoła prawosławnego faktycznie pozostali poza strukturami władzy przedstawicielskiej. Niemniej jednak, autor dochodzi do wniosku, że w końcu XVI w. Kościół prawosławny miał realną możliwość uczestniczenia w pracy systemu parlamentarnego Rzeczypospolitej. W tym celu metropolita i biskupi mogli wysyłać na sejmiki powiatowe Wielkiego Księstwa oficjalne pisma, w których zgłaszali istotne dla Kościoła zagadnienia. Z kolei szlachta mogła włączać te kwestie do instrukcji wydawanych swoim posłom na sejm, a zatem przedstawić je do rozpatrzenia sejmowi walnemu Rzeczypospolitej. Należy podkreślić, że zarówno szlachta, jak i hierarchowie Kościoła uznawali taki sposób odwołania się do instytucji przedstawicielskich Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej jako całkowicie możliwy i zgodny z prawem. Zbadane źródła pokazują, że szlachta prawosławna Wielkiego Księstwa Litewskiego w końcu XVI w. była aktywną grupą polityczną, która broniła przestrzegania swoich praw i interesów religijnych. W artykule jest również wyjaśniona wyznaniowa przynależność niektórych przedstawicieli regionalnych elit politycznych Wielkiego Księstwa. Tak więc, marszałek hospodarski, kniaź Michał Drucki Sokoliński i Jan Tryzna byli wyznawcami prawosławia, a nie protestantami, jak to niekiedy jest przedstawiane w historiografii.
The objective of the article is to research the participation of Orthodox Church, as separate social institution, in work of district parliaments (sejmik powiatowy) of the Grand Duchy of Lithuania and General Sejm of the Commonwealth in 1569–1596. The work is based on analysis of instructions for the Church synod, submitted on rally (informal sejmik) of Orthodox nobility of the Grand Duchy of Lithuania in Vilnius in 1594. Until mid-16th century, highest echelons of Church hierarchy have participated in regional rallies and General Sejm of the Grand Duchy, thus having direct influence on decision making with respect to matters of the church. However, after the reforms of state system of the Grand Duchy of Lithuania in 1560s, and the Union of Lublin of 1569, leaders of the Orthodox Church have remained de facto outside of the structures of representative power. Nonetheless, the author draws a conclusion that at the end of 16th century the Orthodox Church had a real possibility of participating in the work of Commonwealth’s parliamentary system. With that purpose, the Metropolitan Bishop and other bishops were able to send official letters to district parliaments of the Grand Duchy, raising issues important for the Church. In turn, the nobles could include those in instructions issued to their deputies to Sejm, thus presenting them to the General Sejm of the Commonwealth for consideration. It should be emphasized, that both the nobility and Church leaders considered such a procedure for appealing to representative institutions of the Grand Duchy and the Commonwealth to be completely valid and legal. Investigated sources indicate, that Orthodox nobility of the Grand Duchy of Lithuania at the end of 16th century was an active political group, which defended its rights and religious interests. The article also clarifies religious affiliation of some of the representatives of regional political elites of the Grand Duchy. Thus, Hospodar Marshal, Duke Michał Drucki Sokoliński and Jan Tryzna were Orthodox, not Protestant, as they are sometimes presented in historiography.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 367-378
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi do artykułu: K. Kolendo-Korczak, Z. Michalczyk, M. Zgliński, W sprawie odnalezienia w Topilcu reliktów ikonostasu cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu, Biuletyn Historii Sztuki, 2/2018
Comments on the Paper: K. Kolendo-Korczak, Z Michalczyk, M. Zgliński, On Finding the Relics of the Iconostasis from the Supraśl Orthodox Church in Topilec, Biuletyn Historii Sztuki, 2/ 2018
Autorzy:
Stawecka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24824828.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Cerkiew Zwiastowania NMP
Supraśl
ikonostas
Opis:
Polemika dotycząca dyskusji o odkryciu reliktów ikonostasu cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu. Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na zarzuty postawione w artykule opublikowanym w Biuletynie Historii Sztuki 2/2018 przez Katarzynę Kolendo-Korczak, Zbigniewa Michalczyka, Marcina Zglińskiego, dotyczące pierwszeństwa w jego odkryciu.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 2; 331-337
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowni i świeccy wobec unii kościelnej na soborach brzeskich w 1596 roku
Clergy and Lay People Against the Church Union at the Brest Councils in 1596
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168707.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
sobór brzeski
unia kościelna
Cerkiew prawosławna
Opis:
The vast majority of the Orthodox community: the clergy and the faithful strongly rejected the idea of the Brest union. Such an attitude was unambiguous both during the preparation of the Councils of Brest, during the sessions of the anti-union Council and after its end. It should also be emphasized that secular Orthodox (magnates, nobles and representatives of church brotherhoods) significantly influenced the attitude of the majority of the clergy to the ecclesiastical union with the Latin Church.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2018, Rola laikatu w życiu Cerkwi, 9; 38-50
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawosławne parafie we Włodzimierzu Wołyńskim do końca XVI wieku
The Orthodox Parishes in Volodymyr-Volynsky
Autorzy:
Mironowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171217.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Cerkiew prawosławna
parafie prawosławne
Włodzimierz Wołyński
Opis:
The city of Volodymyr-Volynsky, named after Saint Volodymyr who was also the founder, was erected and established in 988. During the development of this city, a numerous amount of new parishes emerged as the Orthodox faith spread and grew. The first parish to be founded was located in a valley known as „Old Cathedral”. The founder was the aforementioned Great Duke Volodymyr. In the twelfth century the city’s center was relocated to the south-east to an area between the intersection of the Smog and the Lug rivers. This was the location for the new Cathedral dedicated to the Dormition of the Mother of God. From the eleventh to the sixteenth century, twenty one churches were built in this city of Great Volodymyr, in this amount include we five monasteries which were respectively dedicated to Saint Basil, the Holy Archangel Michael, Saints Joachim and Anna, the Prophet Elias and the Holy Apostles Saints Peter and Paul. By the end of the sixteenth century, only sixteen churches were still in existence.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2014, Synody Cerkwi Prawosławnej w I Rzeczypospolitej, 5; 167-179
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kowalówka. Miejsce, gdzie piękno jest ukryte…
Autorzy:
Stojak, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217645.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Kowalówka
zabytek
cerkiew
Kowalowka
monument
church
Opis:
Gmina Cieszanów zaskakuje nas swoimi zabytkami. Kierując się na Roztocze, mijamy drewnianą cerkiew, która na pierwszy rzut oka wcale nas nie zachwyca. Wiele jednak zyskuje przy bliższym poznaniu, przede wszystkim za sprawą cennego ikonostasu. Cerkiew znajduje się w miejscowości dawniej noszącej nazwę Żuków, dziś - Kowalówka. W 1987 roku została objęta ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków pod numerem A-242. Obecnie jest użytkowana jako kościół obrządku rzymskokatolickiego pod wezwaniem Narodzenia NMP. To kościół filialny dla parafii w Cieszanowie, a jej proboszcz, ks. Stanisław Mizak, jako prawdziwy miłośnik zabytków, z pasją oddaje się ochronie zarówno rzymskokatolickiego kościoła w Cieszanowie, jak i dawnych greckokatolickich cerkwi w Kowalówce i Gorajcu. Najważniejszymi źródłami wiedzy na temat cerkwi są obecnie: karta ewidencyjna obiektu opracowana przez Eugeniusza Zawałenia w 1997 roku (poprzedzała ją karta ewidencji zabytków z 1961 roku, zwana" zieloną kartą", opracowana przez A. Stelmacha), dokumentacja konserwatorska ikonostasu zachowanego w cerkwi, wykonana przez Małgorzatę Dawidiuk i przechowywana w Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu, nota w katalogu pamiątek i zabytków kultury ukraińskiej w Polsce, opracowana przez A. Saładiaka oraz publikacja Losy cerkwi w Polsce po 1944 roku. Cerkiew zbudowano najprawdopodobniej na miejscu starszej, także drewnianej, którą wyżej wymienione opracowania wiążą z końcem XVII lub II połową XVIII wieku. Z racji licznych zniszczeń została gruntownie przebudowana w 1813 roku, a następnie w latach 1899-1900. Była wielokrotnie uszkadzana podczas działań I i II wojny światowej. Kolejną zmianę przyniósł 1947 rok, gdy cerkiew zaadaptowano na kościół rzymskokatolicki. Cerkiew usytuowana jest w otoczeniu przerzedzonego starodrzewia, a także pozostałości zespołu cerkiewnego. Budowla założona jest na planie krzyża greckiego, w którym babiniec i sanktuarium są zbudowane na planie kwadratu o takiej samej wielkości, zaś ramiona transeptu założono na obrysie prostokąta i zamknięto trójbocznie. Warto zwrócić uwagę na zachowane, nieliczne elementy wyposażenia: zespół ołtarzy cerkiewnych, malowidło ścienne z przedstawieniem Sądu Ostatecznego (II poł. XIX w.), kropielnicę (II poł. XVIII w.), krucyfiks, ławkę i parę stall (II poł. XIX w.), a także feretron z przedstawieniem Matki Boskiej i św. Stefana oraz dwudziestowieczny konfesjonał. Najcenniejszym zabytkiem omawianej cerkwi jest jednak ikonostas autorstwa Michała Rudkiewicza (Rudkowycza) ze szkoły żółkiewskiej. Jego styl określony został jako renesansowo-barokowy, ludowy. W 2007 roku rozpoczęto kompleksowe prace, mające na celu przywrócenie pierwotnego wyglądu ikonostasu. Nie należały one jednak do łatwych, m.in. ze względu na stan jego zachowania, a także w związku z dużą rozpiętością czasową powstawania ikon, która oscylowała pomiędzy XVII a XX wiekiem. Ze względu na wysoką wartość zabytkową, historyczną i estetyczną obiektu, zaplanowano działania konserwatorskie, które nie wiązałyby się z poważniejszą ingerencją w substancję zabytkową. Stało się to możliwe przy odpowiednim doborze metod, materiałów i środków, sprawdzonych w praktyce konserwatorskiej. Obecnie prace konserwatorskie przy ikonostasie są na finiszu. Końcowy odbiór prac oraz ukazanie ikonostasu w pełnej krasie przypadnie na ostatnią ćwierć 2010 roku. Będzie to uwieńczenie sukcesem kilkuletnich starań o przywrócenie blasku ikon z ikonostasu w Kowalówce-Żukowie.
Cieszanów district can surprise us with its historic monuments. Heading for the Roztocze region, we pass a wooden Eastern Catholic church which, at first glance, is not at all appealing. However, it gains much when we look at it more closely, and particularly at the valuable iconostasis. This Eastern Catholic church is located in a place formerly known as Żuków, at present as Kowalówka. In 1987, the church was put under legal protection after being entered into the monument register at number A-242. It is currently used as a Roman-Catholic church dedicated to the Birth of the Virgin Mary. It is a filial church of the parish in Cieszanow whose vicar, Rev. Stanisław Mizak, as a genuine lover of architecture monuments, passionately tries to protect both the Roman-Catholic church in Cieszanow, and the old Greek-Catholic churches in Kowalówka and Gorajec. The most important sources of knowledge about Orthodox churches nowadays are: a register card of the object prepared by Eugeniusz Zawałeń in 1997 (it was preceded by a monument register card from 1961, called "the green card", prepared by A. Stelmach), conservation documentation of the iconostasis preserved in the church, made by Małgorzata Dawidiuk and kept in the Archive of the Voivodeship Monument Protection Office in Przemyśl, a note in the catalogue of historic monuments of Ukrainian culture in Poland, prepared by A. Saładiak and the publication entitled The fate of Eastern Catholic churches in Poland after 1944. The church must have been built to replace an older, also wooden one, which the above mentioned literature associates with the end of the 17th or the 2nd half of the 18th century. Because of serious damage the church was completely rebuilt in 1813, and then during the years 1899-1900. It was repeatedly damaged during military activities of the World Wars I and II. Another change occurred in 1947, when the Eastern Catholic church was adapted to serve as a Roman-Catholic one. The church is surrounded by thinned out ancient woods, and located within the remnants of an old Eastern Catholic complex. The building was laid on the plan of a Greek cross, in which the porch known as 'babiniec' and the sanctuary were built on the plan of a square of the same size, while the arms of the transept were built on the outline of a rectangle and enclosed on three sides. The few preserved elements of church fitting are worth noticing: a set of church altars, a wall painting representing The Last Judgment (the 2nd half of the 19th c.), a stoup (the 2nd half of the 18th c.), a crucifix, a pew and a couple of choir stalls (the 2nd half of the 19th c.), as well as a feretrum with the representation of the Mother of God and St. Stephen, and a twentieth-century confessional. Nevertheless, the most valuable item in the discussed Eastern Catholic church was the iconostasis, made by Michał Rudkiewicz (Rudkowycz) from the school of Żółkiew. Its style was defined as a mixture of Renaissance - Baroque and folk. Complex work aimed at restoring the iconostasis to its original glory began in 2007. It was not an easy task, however, e.g. because of its state of preservation, but also because of the time range within which the icons were created stretching from the 17th to the 20th century. Because of the high historical and aesthetic value of the object, conservation activities were planned in such a way as not to seriously interfere with the historic substance. That was made possible by an appropriate selection of methods, materials and means already tested in conservation practice. Currently the conservation work on the iconostasis is being completed. The final technical acceptance and presentation of the iconostasis in its full splendour will take place in the last quarter of 2010. It will be the successful crowning of several years of efforts to restore the icons from the iconostasis in Kowalówka -Żukow to their former beauty.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2010, 28; 124-128
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja części ołtarzowej cerkwi Zwiastowania NMP w Supraskiej Ławrze
Reconstruction of the sanctuary of the Annunciation Church in Suprasl Lavra
Autorzy:
Musiuk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420301.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
rekonstrukcja
fresk
cerkiew
reconstruction
fresco
church
Opis:
Rekonstrukcja pochodzącej z XVI wieku cerkwi Zwiastowania NMP znajdującej się w Supraskiej Ławrze wchodzi obecnie w okres odtwarzania jej wnętrza. Z powodu sprzeczności i braku wystarczającej liczby materiałów historycznych decyzje projektowe należy podjąć na podstawie hipotez i analizy porównawczej. W pracy zaproponowano rozwiązania dotyczące programu fresków części ołtarzowej oraz ołtarza.
Reconstruction of the XVI century church of the Annunciation of the Mother of God of the Suprasl Laura enters now the period of the reconstruction of the interior décor. Due to the lack of sufficient number of historical materials decisions concerning the design must be taken based on hypotheses and comparative analysis. In the work, solutions of the question of the program of frescoes in the sanctuary as well as the altar were suggested.
Źródło:
ELPIS; 2016, 18; 171-175
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Huculszczyzna w II Rzeczpospolitej Polskiej. Romantyczny mit „Nowej Arkadii” w racjonalnym społeczeństwie
Autorzy:
Osadczy, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137347.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
Huculszczyzna
gry
Karpaty
turystyka
cerkiew
rzemiosło
Opis:
Huculszczyzna w Drugiej Rzeczypospolitej ukazywana była jako kraina półdzika, malownicza, osnuta ludową mitologią i magią. Postrzegana była jako ośrodek życia nieskażonego cywilizacją posiadający wielką energię i żywiołowość. Wytworzył się swoisty stereotyp Huculszczyzny jako wyidealizowanej ziemi gdzie najlepsze przymioty charakteryzujące tereny, ludzi i tradycję połączyły się w bardzo atrakcyjny wzór życia społecznego. Walory Huculszczyzny odsłaniały się dla Polaków na różnych obszarach zainteresowania społecznego: turystyka, sztuka, podróży itd.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2022, 1; 287-299
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Swoi czy obcy. Prawosławni w dawnej Rzeczypospolitej
Ours or Others. Orthodox Population in Polish-Lithuanian Commonwealth in the XVI–XVIII Century
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171288.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Cerkiew
prawosławie
Rzeczpospolita
Ruś
religia
tolerancja
Opis:
The society of the Commonwealth was always characterized – to a greater or lesser degree – by a diversified religious and national structure. The problem with a society with different religious characteristics had appeared on a large scale already in the 14th century, when ethnically non-Polish people could be found within the borders of the Commonwealth. In the 14th century the Kingdom of Poland lost extensive ethnically Polish areas in the West. The religious and ethnic structure of the state changed due to the incorporation of Red Ruthenia by Casimir III the Great (Kazimierz Wielki). Casimir III the Great – the last representative of the Piast dynasty – understood the importance of the problem connected with the presence of Orthodox Church members within state borders. The king preserved the rights and rites of the Orthodox Church. Political relations between the grand Duchy of Lithuania and Catholic Poland had religious repercussions. It curbed the development of the Orthodox religion and paved the way for the Latin Church – with all the political and cultural consequences. The Orthodox religion changed from the dominating position to a tolerated one. Yet the Jagiellonians understood that Orthodox people inhabited their own – in an ethnic sense – territories. The Jagiellonians, as opposed to the Angevin (Andegawenowie) or the House of Valois (Walezjusze), built their power on the multireligious structure of the Grand Duchy of Lithuania. They did not intend to follow the western model of a single religion Roman Catholic state, with one dominating Latin culture. Their stand resulted from the ethnic structure of the Grand Duchy of Lithuania. During the Jagiellonian dynasty, the Orthodox religion became a national and folk denomination, through the omnipresence of various forms of cult and rites. The power of the Commonwealth was based on its recognition by the Orthodox Ruthenian population of the Crown and the Grand Duchy of Lithuania as their own state. Good multireligious and multicultural cohabitation was shaken by the 1596 Union of Brest (Unia Brzeska). The Union of Brest undermined the main element of Ruthenian culture, based on its spiritual unity with Byzantium. A medial element, situated between the two traditions, was added to the existing Catholic-Orthodox model. The Union’s initiators were mistaken in their beliefs that its attractiveness would move Ruthenians from the Orthodox Church. Despite this tendency, the fall of Orthodox culture did not take place; on the contrary, it developed in new forms, which were more adequate to 17th century’s reality. Consequently, the Union of Brest did not turn against the Orthodox Church as such, but the Orthodox Church in the Commonwealth. The Union of Brest was in some aspects beneficial for the Roman Catholic Church, yet it did not solve any of the internal problems of the state. In Poland the distance between Polish elites and Ruthenian culture increased. A Protestant, brought up in western culture, was closer to a Catholic than a Ruthenian following Byzantine traditions, though increasingly more and more immersed in Polish culture.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2017, Cerkiew a asymilacja- swój i obcy, 8; 207-224
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze dzieje parafii mielnickich
The oldest history of Mielnik parishes
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913062.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Orthodox Church
Mielnik
parish
Cerkiew prawosławna
parafia
Opis:
Najstarsze dzieje prawosławnych parafii mielnickich wskazują, że były one ściśle związane z dziejami miasta. Pierwsza murowana świątynia powstała w grodzie ruskim w XIII wieku. Do tradycji XIII – wiecznej świątyni nawiązywała wybudowana w 1431 roku drewniana cerkiew Narodzenia NMP przy ulicy Drohickiej na podzamczu a następnie kolejne wzniesione na wzgórzu ruskim w 1614 roku i obecna wybudowana w latach 1821-1823. Duże znaczenie dla mieszkańców miasta miała cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa usytuowana przy ulicy Brzeskiej na początku XVI wieku. Odbudowana po pożarze w 1648 roku przetrwała do 1878 roku. Na terenie parafii Narodzenia NMP w 1777 roku wybudowano kaplicę cmentarną Opieki Matki Bożej, w której znajdowała się otoczona szacunkiem ikona Matki Boskiej Orantki.
The oldest history of the Orthodox parishes in Mielnik shows that they were closely related to the history of the city. The first brick temple was built in the Ruthenian stronghold in the 13th century. The tradition of the thirteenth-century temple was related to the wooden church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary built in 1431 at Drohicka Street, and then another one erected on the Ruthenian hill in 1614 and the present one built in the years 1821-1823. The Orthodox Church of the Resurrection of Christ situated on Brzeska Street at the beginning of the 16th century was of great importance to the inhabitants of the city. Rebuilt after a fire in 1648, it survived until 1878. In 1777, in the parish of the Nativity of the Blessed Virgin Mary, a cemetery chapel of the Protection of the Mother of God was built, which housed the revered icon of the Mother of God of the Protection.
Źródło:
ELPIS; 2021, 23; 147-153
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orthodox Church and State in Russia
Cerkiew prawosławna i państwo w Rosji
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142622.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Cerkiew prawosławna
Rosja
państwo
stosunki religijne
władza
Opis:
Rosyjska Cerkiew Prawosławna była i pozostaje największą wspólnotą wyznaniową na terenie Federacji Rosyjskiej, Białorusi i Ukrainie. Chrześcijaństwo wschodnie było stałym elementem życia religijnego w ponadtysiącletniej historii państwa rosyjskiego. Wschodnia tradycja chrześcijańska w Europie Środkowo-Wschodniej zakorzeniła się we wszystkich formach życia ludności. Szczególne oddziaływanie widzimy w rozwoju kultu cudownych ikon i w życiu monastycznym, które miało silne oddziaływanie na religijność wielu narodów. Jeszcze większe znaczenie miała bizantyjska kultura materialna. Jej wtórne oddziaływanie nastąpiło po upadku Konstantynopola, kiedy wielu greckich mistrzów sztuki malarskiej udało się na Bałkany i na ziemie ruskie. Ogromna sfera bizantyjskiej kultury umysłowej, tak niedostępna społeczeństwu zachodniemu, w Europie Wschodniej była przyjmowana w greckiej i cerkiewnosłowiańskiej wersji językowej. Propagatorami kultury bizantyjskiej byli nie tylko Grecy, ale głównie prawosławni Serbowie, Bułgarzy, Białorusini, Ukraińcy, Rumuni i Rosjanie. W końcu XV stulecia Rosja przyjęła rolę opiekuna prawosławnego chrześcijaństwa, a jej władcy uważali się za spadkobierców bizantyjskiej tradycji państwowej i kulturalnej. Uświadomienie sobie faktu stałej obecności tej wielkiej tradycji chrześcijańskiej ma fundamentalne znaczenie w zrozumieniu tożsamości religijno-narodowej Rosjan i innych mieszkających tam narodów. Polityka hierarchii Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i władz państwowych, zmierzająca do stworzenia z prawosławia religii państwowej, powoduje wspólne wystąpienie państwa i Cerkwi przeciwko ruchom sekciarskim, innowierczym, a nawet tendencjom niezgodnym z tradycyjną kulturą i tożsamością Rosjan. Szczególnie mocno akcentuje się w wypowiedziach duchownych i polityków, że Rosyjska Cerkiew Prawosławna była i pozostaje integralną częścią struktury państwowej Rosji. Ewangelizacja ziem ruskich była przeprowadzana przy pomocy aparatu państwowego. Rosyjska Cerkiew Prawosławna, podobnie jak Cerkiew bizantyjska, była ściśle połączona z państwem. Panujący w Rosji, z wyjątkiem okresu komunistycznego, zawsze dążyli do konsolidacji państwa i społeczeństwa przy pomocy Cerkwi. Chrześcijaństwo wzmacniało istniejącą strukturę społeczną oraz dawało możliwość rozwoju kulturalnego i intelektualnego wszystkim mieszkańcom państwa rosyjskiego. Źródłem przymierza państwa i Cerkwi początkowo stały się zasady apostolskie, a w ciągu ostatnich trzech stuleci, wyłączając okres komunizmu, symbioza Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i państwa w Rosji opiera się na obopólnych interesach.
Źródło:
Białostockie Teki Historyczne; 2018, 16; 57-85
1425-1930
Pojawia się w:
Białostockie Teki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obecność Kościoła prawosławnego w przestrzeni medialnej
Presence of the Orthodox Church in the Media Space
Autorzy:
Karczewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168691.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
media
telewizja
internet
radio
Orthodoxia
Cerkiew.pl
Opis:
The paper describes the main problems and challenges connected to the presence of the Orthodox Church and religious content in the media space – especially in electronic media (radio, television, internet). The text outlines the general history and current status of activities of the Polish Autocephalous Orthodox Church in the media, with particular emphasis on the role of the laity. Problems and possible ways of solving them are presented, as well as challenges faced by the clergy and lay people who use new forms of evangelization.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2018, Rola laikatu w życiu Cerkwi, 9; 150-157
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje prawosławia na Nowogródczyźnie do końca XVI wieku
The history of Orthodox Church in Nowogródek Land to the end of the XVI century
Autorzy:
Stankiewicz, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171218.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Cerkiew prawosławna
Ziemia Nowogródzka
Wielkie Księstwo
Litewskie
Opis:
Nowogródek and the whole Nowogródek (Navahrudak) Land with gords such as Pinsk, Brest, Wolkowysk, Slutsk were incorporated into the Turów Eparchy. During the reign of Wojsielk, the son of Mindaugas, his relations with the Ruthenian people were friendly. Wojsiełk was a follower of the Orthodox faith and strived to organize internal affairs in the country. For this purpose, for some time, he abandoned monastery and took up the affairs of the country trying to make the Orthodox Church the state religion. During the reign of Gediminas and Algirdas Lithuanian princes who took the power of the Russian lands were baptized in the Eastern Rite. This process was reinforced by Lithuanian princes who married into families of Ruthenian princesses. Wladyslaw Jagiello led to release a series of restrictions on the Orthodox Church (construction of new and repairing old orthodox churches were banned). The emergence of the Catholic monarchy of Wladyslaw Jagiello caused that Orthodox Church took a secondary position regarding rights and economic privileges. The Lithuanian and the Crown authorities applied the basic principles of tolerance and accepted the existing structure of the Orthodox Church. The last years of the reign of Casimir Jagiellon did not produce major changes in the position of the Orthodox Church. Catholicism was still a ruling, state religion but the king, in addition to the overall benefit of ensuring the independence of the judiciary for Orthodox Church, issued a few documents proving its ownership status. The complete abolition of acts restricting the rights of the Orthodox Church took place during the reign of Sigismund Augustus. Orthodox inhabitants of the Nowogródek Land despite the introduction of legal restrictions against them treated Jagiellons state as their own.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2014, Synody Cerkwi Prawosławnej w I Rzeczypospolitej, 5; 145-166
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bazylianin Sofroniusz Trocewicz (1816-1882) w dziejach Cerkwi unickiej. Działalność i pamięć
Basilian Sofroniusz Trocewicz (1816-1882) in the history of the Uniate Church Activity and memory
Autorzy:
Wereda, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202346.pdf
Data publikacji:
2016-11-08
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
unici Sofroniusz Trocewicz Cerkiew
Sofroniusz Trocewicz Uniate
Opis:
Artykuł przedstawia sylwetkę bazylianina Sofroniusza Stefana Trocewicza (1816-1882). Pochodzący z rodziny chłopskiej zakonnik podjął działalność w klasztorach bazyliańskich na obszarze unickiej diecezji chełmskiej: Chełmie, Zamościu, Białej Podlaskiej oraz w Warszawie. Niesprzyjające okoliczności polityczne w Królestwie Polskim przyczyniły się do uwięzienia Trocewicza w więzieniu w twierdzy zamojskiej. Ostatnią klasztorną placówką posługi duszpasterskiej przed likwidacją klasztorów bazyliańskich była Biała Podlaska, gdzie animował kult Jozafata Kuncewicza oraz zmuszony był do przeprowadzenia klasztoru przez proces kasaty. Internowany w rodzinnej miejscowości w Rogowie podjął posługę duszpasterską wśród unitów w okolicznych parafiach. Pamięć o Sofroniuszu Trocewiczu była zachowywana w rodzinie i w społeczności lokalnej przez wiele pokoleń i przetrwała do czasów współczesnych.
The article presents the silhouette of Basilian Sofroniusz Stefan Trocewicz (1816-1882). Coming from peasants' family, the monk conducted his activities in Basilian monasteries across the Uniate diocese of Chełm - in Chełm, Zamość, Biała Podlaska and Warsaw. Unfavourable political circumstances in the Kingdom of Poland contributed to the Trocewicz’s imprisonment in the Zamość stronghold. His last monastic outpost before the liquidation of Basilian monasteries was Biala Podlaska, where he propagated the Josaphat Kuntsevych’s worship and was forced to take the monastery through the process of dissolution. Interned in his home village of Rogów, he conducted his pastoral care among Uniates from local parishes. The memory of Sofroniusz Trocewicz has been kept in his family and local community for many generations and it is still alive.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2016, 14; 119-129
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grecy w Akademii Ostrogskiej i Bractwie Lwowskim na przełomie XVI i XVII wieku
Greeks in Ostroh Academy and Lviv’s brotherhood at the turn of 16th and 17th centuries
Autorzy:
Mironowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171286.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Grecy
Cerkiew prawosławna
bractwo lwowskie
Akademia
Ostrogska
Opis:
In the end of 16th century a lot of Greeks have visited Polish territory on the way to Russian Empire for financial support. Among them were Greek high rang clergy. In the article was highlighted a role of patriarchs in establishment of orthodox brotherhood in Lvov and a role of Greek clergy which played in establishment and teaching in orthodox brotherhood’s school in Lvov. Article describes also a Greek community composed mainly of marchants who contributed in economic development of city and theirs participation in orthodox brotherhood’s institution.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2017, Cerkiew a asymilacja- swój i obcy, 8; 233-241
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnalezione przez ekipę KZSP ikony z supraskiego ikonostasu cerkwi pw. Zwiastowania NMP zakupione przez Muzeum Ikon w Supraślu. Otwarcie nowej ekspozycji
Icons from the Supraśl Iconostasis from the Orthodox Church of the Annunciation Discovered by the Catalogue of Art Monuments in Poland (KZSP) Team and Purchased by the Museum of Icons in Supraśl. Opening of a New Display
Autorzy:
Zalewska, Ewa
Michalczyk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16023776.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ikony
Muzeum Ikon
Supraśl
cerkiew Zwiastowania NMP
Opis:
Relacja z otwarcia 6 grudnia 2019 r w Muzeum Ikon w Supraślu ekspozycji stałej w Sali Podlasie pt. Ikony-relikty podlaskich Świątyń. Uroczystość została zorganizowana w ramach obchodów jubileuszu 70-lecia Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, którego Muzeum Ikon jest oddziałem.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 2; 343-346
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie zapraw budowlanych cerkwi w Tmutarakaniu i Kerczu oraz soboru w Kijowie
RESEARCH ON THE MORTARS OF THE ORTHODOX CHURCHES IN TMOUTARAKAN, KERCH AND KIEV
Autorzy:
Znaczko-Jaworski, Igor L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536735.pdf
Data publikacji:
1977
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
cerkiew w Tmutarakaniu
zaprawy budowlane
zaprawy wapienne
cerkiew w Kerczu
skład chemiczny zapraw
Sobór Zaśnięcia Matki Boskiej w Kijowie
Opis:
The author — an expert associated with the USSR Academy of Sciences — deals with the results o f the analysis of the mortars sampled in the Orthodox Church at Tmoutarakan (Tamansky Peninsula) dating from 1023, that at Kerch — built in the beginning of the 10th century, and o f the one in Kiev, erected in the years 1073—1078. On the basis of the findings o f the research discussed — in the course o f which the chemical structure of the mortars was compared and also their content of, respectively, calcium and magnesium carbonate, etc. — the author has classified the examined mortars in consonance with the standards binding in the Soviet Union. The research has revealed an affinity of the mortars of the Orthodox Churches in Tmoutarakan and Kiev and a different character of that sampled at Kerch what results from the composition of the local limestone deposits and identical, or different, methods of mortar production. Now, the high quality of the mortars once used in Kiev was due to the correct proportions o f calcareous cement and crushed brick sand, observed in their preparation.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1977, 3-4; 154-157
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szesnastowieczne pobizantyńskie freski z Supraśla w świetle dokumentacji konserwatorskiej – historia zniszczeń
Autorzy:
Stawecka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420285.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
frescoes
Supraśl
orthodox church
restoration
freski
cerkiew
konserwacja
Opis:
Artykuł poświęcony jest historii unikatowych, szesnastowiecznych pobizantyńskich fresków supraskich. Znajdziemy w nim próbę określenia czasu powstania dekoracji malarskiej cerkwi Zwiastowania Bogarodzicy w Supraślu, głównej świątyni zgromadzenia monastycznego, a także jej autorów. Zasadnicza część tekstu zawiera opisy kolejnych etapów degradacji polichromii, poczynając od uszkadzających ją nowych elementów wyposażenia wnętrza, pojawiających się w siedemnastym wieku (ikonostas,ołtarze boczne), poprzez zakrycie malowideł w XVIII w. tabulaturą i całkowitą zmianę wystroju architektoniczno-malarskiego prezbiterium,skończywszy na niemal doszczętnym zniszczeniu fresków w czasie II wojny światowej. W części tej znalazły się również odniesienia do zabiegów restauratorskich prowadzonych nad tym zabytkiem od końca XIX w. Omówienie działań ratujących ocalałe fragmenty malowideł, prowadzonych w powojennej rzeczywistości oraz dokumentacja prac konserwatorskich jakie miały miejsce w latach 1964–1965(66), jak również w 2012 i 2014 r., zamyka to opracowanie.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cerkiew prawosławna w carskiej Rosji
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420400.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Orthodox Church
tsar
Russia
cerkiew prawosławna
carat
Rosja
Opis:
W tworzeniu duchowych wartości narodu rosyjskiego, szczególna rola przypadła świętym z nim związanych.  Pierwszymi kanonizowanymi świętymi byli kniaziowie Borys i Gleb, nazwani na chrzcie imionami Roman i Dawid. Borys i Gleb zostali uznani za świętych jako „strastotierpcy”, tzn. cierpiący męki. W ten sposób powstał nowy typ świętości, znany szczególnie na ziemiach ruskich. Tytuł „równy apostołom” w tradycji bizantyjskiej przypisuje się zwykle pierwszym misjonarzom danego kraju. W przypadku ziem ruskich mianem tym określano księżnę Olgę i księcia Włodzimierza. Kolejną grupą wśród pierwszych świętych ruskich są „podwiżniki”. Określenie to dotyczy osób duchownych i świeckich podejmujących heroiczny wysiłek duchowo-ascetyczny (Antoni i Teodozy Pieczerski, Cyryl Turowski). Osobna grupę świętych w Rosji stanowią „błagowierni” książęta. Mianem tym określano panujących, którzy przyczynili się do rozwoju chrześcijaństwa i prowadzili życie zgodne z nauką Cerkwi. Do tego grona należy książę smoleński Rościsław i księcia Aleksandra Newskiego. Odrodzenia życia religijnego na Rusi Moskiewskiej nastąpiło w XIV w. Na dużą skalę rozwijało się życie monastyczne, a chrześcijaństwo przeniknęło do wszystkich form życia (polityki, kultury, etc.). Nowy impuls do życia duchowego mieszkańców ziem ruskich wniósł św. Sergiusz z Radoneża, propagator życia kontemplacyjnego i założyciel Ławry Św. Trójcy. Wyzwolenie ziem ruskich z niewoli mongolskiej zbiegło się w czasie z upadkiem Konstantynopola. Mieszkańcy Księstwa Moskiewskiego uważali, zgodnie z tradycją bizantyjską, że państwo jest tak samo potrzebne do zbawienia jak Cerkiew, a ścisłe powiązanie państwa z Cerkwią wyraża związek ludzi z Bogiem. Po 1453 r., na Rusi Moskiewskiej, wśród prawosławnych powszechnie panowało przekonanie, że uprawnienia cesarstwa bizantyjskiego przeszły na „Trzeci Rzym”, czyli Moskwę. W tym okresie nastąpił rozwój ośrodka zakonnego na Wyspach Sołowieckich na Morzu Białym. Święci mnisi sołowieccy Sawwati, Zosima i Herman stworzyli wielkie duchowe centrum rosyjskiego prawosławia. Za panowania Iwana IV doszło do konfliktu między panującym a duchowieństwem. Metropolita moskiewski Filip domagał się niezależności Cerkwi i padł ofiarą gniewu carskiego. Po śmierci Iwana IV, za panowania Borysa Godunowa ustanowiono w 1589 r. w Moskwie patriarchat. Pierwszym patriarchą został metropolita moskiewski Hiob. Lata „wielkiej smuty” ponownie zjednoczyły Cerkiew i państwo. Do 1694 r. w stosunkach między państwem a Kościołem panowała pełnia harmonia. Istotne zmiany w życiu religijnym Rosji nastąpiły za panowania Piotra I. Rosyjska Cerkiew Prawosławna nie potrafiła skutecznie przeciwstawić się reformom politycznym Piotra I, który po śmierci patriarchy Adriana (1700) nie dopuścił do wyboru jego następcy. Ostatecznie Piotr Wielki zniósł patriarchat i zastąpił go instytucją Świątobliwego Synodu. W XVIII w. doszło do ponownego odrodzenia życia religijnego w Rosji i wzrostu znaczenia Cerkwi prawosławnej w życiu publicznym. Rozwój myśli teologicznej nastąpił w Rosji za sprawą upowszechnienia się nauczania św. Tichona Zadońskiego. Odnowę życia zakonnego zapoczątkował żyjący w XVIII w. mnich Paisij Wieliczkowski. Poglądy charyzmatycznych starców, obdarzonych szczególnymi zdolnościami przewidywania (mnisi z pustelni Optino, św. Serafim Sarowski) wpływały na elity społeczeństwa ruskiego z carem włącznie. W XIX wieku carat w celu zapewnienia sobie poparcia ludności rosyjskiej popierał ideologię państwa prawosławnego opartego na symbiozie „prawosławia, samowładztwa i narodowości”. W środowisku wyższego duchowieństwa odradzały się tendencje niezależności Cerkwi od państwa. Zwolennikiem autonomii Cerkwi był metropolita moskiewski Filaret. Biskupi, nie mogąc uniezależnić Cerkwi od wpływu państwa, wybierali życie w klasztorze np. Ignatij Brianczaninow, Ambroży z pustelni Optino czy Teofan Pustelnik. Inny nurt w postawie duchowieństwa reprezentował św. Iwan z Kronsztadu. Kapłan propagował udział w codziennej liturgii, pomoc biednym i głosił potrzebę niesienia oświaty szerokim masom. Na początku XX w. Cerkiew domagała się przywrócenia niezależności od państwa i reaktywowania patriarchatu. W okresie I wojny światowej i dwóch rewolucji 1917 r. Cerkiew pozostała wierna carowi. Po obaleniu monarchii, zanim rozpoczęły się prześladowania Cerkwi przez bolszewików, doszło na Kremlu do zwołania soboru, na którym przywrócono kanoniczną wybieralność biskupów i reaktywowano patriarchat. Patriarchą moskiewskim został w 1918 r. arcybiskup wileński Tichon.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkrycie najstarszej datowanej drewnianej cerkwi w Ukrainie
Finding of the oldest dated wooden church in Ukraine
Autorzy:
Slobodian, Vasyl
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536838.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
architektura cerkiewna
cerkiew
architektura drewniana
Stara Skwarzawa
Ukraina
Opis:
The article presents the circumstances of finding the oldest wooden tserkva in Ukraine, in the village Stara Skvaryava near Zhovkva. The finding was made on the occasion of creating documentation of the renovation of that disused church. The oldest references to the village Skvaryava come from 1515, and to the church itself – from 1578. The subsequent broader information regarding the church appeared in the 18th century protocols of parish visitation. The protocols contain also information about moving the church from Glinsk to Stara Skvaryava in 1715. That building is identified as a wooden single domed eastern type church from the 16th century on the basis of an analysis of sources. Along with the church, an iconostasis with icons from various periods was moved to Stara Skvaryava. Its oldest part was probably made by the masters from Przemyśl in the 16th century, and the other parts in the 17th and 19th century. The protocol of a Dean’s visitation of 1792 informs that the church was restored at the end of the 18th century. From 1947 to 1989 the church was closed. Opened in the early 1990s, it was used until completion of construction of a new brick church in 1995. The monument, abandoned since then, needed an urgent renovation. According to some sources, the currently existing wooden church was built in 1820. However, the earlier origin of the church can be confirmed by the window openings typical of the beginning of the 18th century. The discovery in 2008 of the inscriptions on the wall of the nave: „АФИ” and „ѿ АѰ Сей цркви С лѣтъ без осми”, allows unambiguously to date the church at 1508 and confirms the information of its moving from Glińsk. The celebrations of the quincentenary of the church on Michaelmas in 2008 became a true feast for all inhabitants and unified them in the pursuit of preservation and restoration of the original look of the church. In spring 2009 renovation works began and were continued in the next years when financial resources were available. Taking into consideration a unique character of the church and its original equipment, as well as the fact that this is the oldest Ukrainian wooden eastern type church with a known date of construction, it is necessary to aim at listing it in the National Register of Cultural Heritage of Ukraine.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2014, 1; 75-87
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Трансформация культурных ценностей в России. Зарисовка проблематики
Autorzy:
Mazuś, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645968.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Rosja
Piotr I
historia a literatura
Cerkiew Wschodnia
Opis:
The transformation of cultural values in Russia. An outline of the issue of culture in the broadest sense of the world is the entirety of various manifestations of human life. Therefore it is one of the most commonly used concepts in humanistic works. One can refer to culture by raising a number of topics – arts, literature and human mind. When there is a need for a precise definition of culture, certain problems occur. Polish scholar Bronisław Malinowski points out that culture can be understood as human activity in general, including ideas, religious and spiritual issues, art, literature, and politics. Such an approach to culture can lead to the neglection of the historical process. The subject of the present study are selected religious pieces from the period of tsar Peter I. Key words: Russia; Peter I; history vs. literature; Eastern Orthodox Church;
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 35-49
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkrycie malowideł ściennych w cerkwi "Spasa na Bieriestowie" w Kijowie
THE DISCOVERING OÇ MURAL PAINTINGS IN THE ORTHODOX CHURCH OF „SPAS NA BERESTOV YE” (THE SAVIOUR CHURCH AT BERESTOVO), KIEV, USSR
Autorzy:
Babiuk, Włodzimierz
Kolada, Jurij
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535149.pdf
Data publikacji:
1973
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
cerkiew „Spasa na Bieriestowie”
malowidła ścienne w cerkwi w Kijowie
cerkiew p.w. Zbawiciela w Kijowie
fresk „Obfity połów ryb”
Opis:
Th e au th o rs giving a sh o rt h is to ric a l su rv ey of th e o rth o d o x ch u rc h of th e S a v io u r in Kiev supply a d e sc rip tio n of an a c c id e n ta l discovery of m ed iev a l m u ra ls d u rin g th e re p a irs m ad e in th e beg in n in g s of th e p re s e n t c en tu ry . The th e n discovered m u ra l p a in tin g s w e re su b je c ted to co n se rv a tio n a lre ad y d u rin g th e p e riod b e tw e en th e tw o w o rld w a rs, h owever, it was only in 1970 th a t a sy s tem a tic course of re s to ra tio n a n d co n se rv a tin g tr e a tm e n ts h av e b e en s ta rte d . The sou n d in g in v e s tig a tio n s allowed to sta te th a t th e tw e lf th -c e n tu ry frescoes a re covered by a p a in te d laye r coming from th e 17 th -cen tu ry th e a re a of w h ich ran g e s to some 100 m2. Towa rd th e end of 1971 a b o u t o n e -fifth p a r t of th e s e v e n te e n th -c e n tu ry frescoes w a s removed an d re lin e d onto new support. The th u s d iscovered p ic to ria l composition of sa c red c h a ra c te r p re s e n ts th e scene of „A b u n d an t Fish H a rv e s t”. T h ough th e a u th o rs give an ex h a u s tiv e de sc rip tio n of those m ed iev a l p a in tings th e y do not supply any in fo rm a tio n w ith re g a rd to me th o d s ap p lied in co n se rv a tio n of th e old R u th e n ia n p a in tin g s . The w o rk s a re still in th e course. Th e se v e n te e n th -c e n tu ry frescoes th a t a re cu t off from th e p la s te r lay e r an d tr a n s fe r re d onto th e n ew su p p o rt a re tem p o ra rily e x h ib ite d in po rch of th e S a v io u r’s o rth o d o x ch u rch , Kiev.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1973, 1; 62-65
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elewacje współczesnych prawosławnych cerkwi w Polsce o formach niehistoryzujących
The elevations of contemporary orthodox churches in Poland
Autorzy:
Wozniak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40641.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
architektura sakralna
cerkwie
elewacje budynkow
cerkiew Swietej Trojcy w Hajnowce
cerkiew Swietego Ducha w Bialymstoku
cerkiew Swietych Niewiast Niosacych Wonnosci w Czarnej Bialostockiej
cerkiew Swietej Eufrozyny Polockiej w Bialymstoku-Lesnej Dolinie
cerkiew Swietego Jana Teologa w Dabrowie Bialostockiej
cerkiew Zmartwychwstania Panskiego w Bialymstoku
sacral architecture
orthodox church
building facade
orthodox church in Hajnowka
orthodox church in Bialystok
orthodox church in Czarna Bialostocka
orthodox church in Dabrowa Bialostocka
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura; 2012, 11, 3
1644-0633
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola profesora Piotra Pokryszkina w ochronie dziedzictwa prawosławnego, etnicznego i narodowego w okolicach Chełma na początku xx wieku
The Professor Petr Pokryshkin’s Role in Protection Orthodox, Ethnic and National Heritage Near Chelm at the Beginning 20th Century
Autorzy:
Dmitruk, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168703.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Chełm
archeologia
Cerkiew prawosławna
Księstwo Halicko-
-Włodzimierskie
Chełmszczyzna
Opis:
First archaeological research near Cholm took place at the beginning of the 20th century and was led by Piotr Pokryshkin (1870–1922) from the Imperial Archaeological Commission (Petersburg, Russia). That research played a major role in the protection of the medieval architectural traces of the past existence of the Orthodox diocese of Cholm and the Kingdom of Galicia-Volhynia. Activity of Pokryshkin – a lay person and a recognised scientist – contributed in a significant way to the survival of traces of the Orthodox identity and Ruthenian ethnicity in the land of Cholm. Pokryshkin’s legacy is an example of the unique role of laity in the protection of Orthodox identity and traditions.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2018, Rola laikatu w życiu Cerkwi, 9; 81-96
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cerkiew prawosławna w I Rzeczypospolitej
Orthodox Church in the history of Poland
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23944094.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kościół prawosławny
Cerkiew
Rzeczpospolita
Polska
Wielkie Księstwo Litewskie
Opis:
Społeczeństwo Rzeczypospolitej w mniejszym lub większym stopniu zawsze posiadało zróżnicowaną strukturę wyznaniową i narodową. Problem związany ze społecznością o odmiennej specyfice wyznaniowej pojawił się w Polsce na szeroką skalę już w XIV w., kiedy w jej granicach znalazły się obszary zamieszkałe przez ludność etnicznie niepolską. W XIV w. Królestwo Polskie utraciło znaczne obszary etnicznych ziem polskich na zachodzie. W rezultacie włączenia przez Kazimierza Wielkiego Rusi Halickiej zmieniła się struktura wyznaniowa i etniczna kraju. Wagę problemu, obecności w granicach państwa polskiego wyznawców Kościoła prawosławnego rozumiał ostatni przedstawiciel dynastii piastowskiej - Kazimierz Wielki. Zachował on prawa i obrządek Kościoła prawosławnego. Związek polityczny Wielkiego Księstwa Litewskiego z katolicką Polską miał ważne konsekwencje w relacjach wyznaniowych. Zahamował rozwój prawosławia i utorował drogę Kościołowi łacińskiemu ze wszystkimi skutkami polityczno-kulturowymi. Prawosławie z wyznania dominującego stało się wyznaniem tolerowanym. Mimo to, Jagiellonowie rozumieli, że ludność prawosławna była na swym etnicznym terytorium. Jagiellonowie, w odróżnieniu od Andegawenów czy Walezjuszy, swoją potęgę budowali na wielowyznaniowej strukturze Wielkiego Księstwa Litewskiego. Obcy był im model zachodni jednowyznaniowego państwa katolickiego, z jedną dominującą kulturą łacińską. Do takiej postawy zmuszała ich struktura etniczna Księstwa Litewskiego. W epoce jagiellońskiej prawosławie stało się wiarą narodową i ludową, poprzez wszechobecność różnorodnych form kultu i obrzędów. Potęga Rzeczypospolitej opierała się na uznaniu przez ludność ruską, wyznania prawosławnego Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego za własne państwo. Fenomen dobrego wielowyznaniowego i wielokulturowego współżycia został zachwiany zawarciem unii brzeskiej (1596 r.). Unia brzeska podważyła główny element podstawy kultury ruskiej, opierający się na duchowej jedności z Bizancjum. Do istniejącego układu katolicko-prawosławnego doszedł jeszcze jeden element pośredni, zawieszony między dwoma tradycjami. Inicjatorzy unii błędnie liczyli, że jej atrakcyjność spowoduje odejście Rusinów od prawosławia. Pomimo tej tendencji nie nastąpił upadek Cerkwi prawosławnej, a nawet jej rozwój w nowych strukturach, bardziej dostosowanych do XVII i XVIII–wiecznej rzeczywistości.
Society of the Polish-Lithuanian Commonwealth has always been, to a greater or lesser extent, diverse in terms of nationality and religion. Problems related to communities of different religious characteristics have emerged on a broad scale as early as 14th century, when territories inhabited by ethnically non-Polish peoples have fallen within Poland’s borders. In 14th century, the Kingdom of Poland has lost significant areas of ethnically Polish lands in the West. As a result of incorporation of Halych-Ruthenia by Casimir the Great, religious and ethnical structure of the country has changed. Casimir the Great, last king of the Piast dynasty, understood well the importance of the problem of having followers of the Orthodox Church within the borders of Poland. He maintained the rights and rite of the Orthodox Church. Political union between the Grand Duchy of Lithuania and Catholic Poland had important consequences for religious matters and relationships. It has hampered the expansion of Orthodox Church and opened the way for Catholic Church, with all its political and cultural impacts. Orthodox faith ceased to be the prevalent denomination and became a tolerated one. Despite that, Jagiellonians understood, that the Orthodox population lived on its own ethnic territory. As opposed to representatives of Houses of Anjou or Valois, monarchs of Jagiellonian dynasty built their power on multi-denominational structure of the Great Duchy of Lithuania. The Western model, of mono-denominational state with a single dominant Latin culture, was alien to them. Such an attitude was required due to the ethnic structure of the Grand Duchy. During the rule of the Jagiellons, Orthodox denomination has become a folk and popular religion, through ubiquity of diverse types of worship and rites. Power of the Polish-Lithuanian Commonwealth was based on Ruthenian, Orthodox population recognizing the Crown and Grand Duchy as their own state. The phenomenon of good multi-denominational and multi-cultural coexistence was undermined by the Union of Brest (1596). That union has undermined the main foundation of Ruthenian culture, rooted in spiritual unity with Byzantium. The existing Catholic/Orthodox structure was expanded to include another, intermediate element, suspended between the two traditions. Initiators of the Union have mistakenly hoped, that its attractiveness would induce the Ruthenians to depart from Orthodox faith. Despite such a tendency, the Orthodox Church did not collapse, and it even developed new structures, better adapted to the realities of 17th and 18th century.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 321-354
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spalona cerkiew z Hulcza i grupa cerkwi tomaszowsko-hrubieszowskich
THE BURNT-DOWN UNIATE ORTHODOX CHURCH AT HULCZE AND A GROUP OF THE UNIATE ORTHODOX CHURCHES IN TOMASZÓW-HRUBIESZÓW REGION
Autorzy:
Brykowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537944.pdf
Data publikacji:
1974
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
drewniane zabytki woj. lubelskiego
drewniana architektura sakralna
cerkiew z Hulcza
cerkwie grupy tomaszowsko-hrubieszowskiej
cerkiew z Hrebennego
pożary w zabytkach drewnianych
Opis:
In the south-eastern part of vaivodship of Lublin, and, to be more accurate, within the areas of Tomaszów and Hrubieszów districts and partly in Zamość district may be encountered a group of timber-constructed Uniate orthodox churches characteristic of their specific architectural features which are greatly differing from those present in architecture of orthodox churches in the neighbouring areas. The most ancient sacred buildings of that group are dating from the mid-seventeenth century while those most recently built, from the years ending the nineteenth century. They all were erected as those clearly divided into three parts in their general plans, namely that of sanctuary, nave and a part designed for the feminine worshipers and, in addition, with a strong emphasis on the nave forming both in plan and in the outer shape of the whole building its clearly discernible central portion. The above Uniate orthodox churches are, furthermore, characteristic of considerable heights of their outer walls which the impression cannot be obscured even by a strong enough horizontal accent formed by the overhanging eaves running around the building. Due to the separate roofings applied in all the three main portions of the building and having the shape о-f three domes or a dome crowning the nave and two gable roofs covering the two remaining parts and also owing to the strictly observed rule that the nave should always dominate over the other two portions have been more still emphasised not only the central nucleus and the symmetry of the whole structure but, at the same time, through this perpendicular accentuation of its separate portions was considerably strengthened an impression of its height. Both magnitude, but at the same time a certain tallness of solids of these Uniate orthodox churches seem to be even more striking features in the triple-dome buildings. For special attention deserve the two different, with concern to height, ways that were usually applied for shaping 'of carcasses of these sacred buildings which are either differentiated, i.e. these of nave walls are higher and thus dominating over those of the other two portions (normally having the same heights), or are of the same height in all the three portions of the building and are ending with a common cornice. Buildings in their first version are mainly to be found in the area of Tomaszów district and the so designed objects exibit an unbroken traditional continuity in their forms dating from the mid-seventeenth century until the first quarter of the nineteenth century. Designs representing the second version are grouped in the area of Hrubieszów district and their preserved and well known examples are dating from the nineteenth century. The burnt-down (due to the faulty electrical installation) Uniate orhodox church at Hulcze (erected in 1869) constituted one of the outstanding examples of the „Hrubieszów versionb of that group. The until now gathered documentation allows to state that the territorial range of the timber-constructed Uniate orthodox churches belonging to Tomaszów-Hrubieszów group is covering the territory of the neighbouring deanships of the former Uniate diocese of Chełm and also that the local building tradition was continued throughout the period from the first half of the 17th century until the years ending the 19th century. This tradition must have been one strong enough if even after the abolition in (1875 by the tzarist authorities of the Uniate diocese and after introducing of the orthodox rite lit was able to prevent the penetration of foreign influences which the fact is apparently evidenced by orthodox churches erected after 1875 and planned for the Russian-type liturgy who, however, preserved their former character.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1974, 1; 38-44
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drogi kształtowania pamięci historycznej Cerkwi unickiej w Rzeczypospolitej
Paths of forming historical memory of Uniate Church in Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Wereda, Dorota
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352279.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
pamięć historyczna
Cerkiew unicka
Rzeczpospolita
Żyrowice
Jozafat Kuncewicz
bazylianie
Opis:
Istotnym elementem budowy tożsamości wspólnoty religijnej powstałej w konsekwencji unii brzeskiej było tworzenie pamięci historycznej. Kreatorami polityki pamięci Cerkwi unickiej były środowiska elit tworzonych przez zakon bazylianów i wywodzących się z niego hierarchów. W Cerkwi unickiej w Rzeczypospolitej nie wykształcił się wiodący ośrodek konsolidujący społeczność wiernych. W XVII wieku wobec istniejących sporów o cerkwie katedralne, ważnym miejscem pełniącym rolę integrującą stały się Żyrowice - popularne miejsce kultu wizerunku maryjnego i grobu arcybiskupa Jozafata Kuncewicza, zamordowanego w 1623 r. przez prawosławnych mieszkańców Witebska. Miejsca te nie utrzymały swojego statusu przez XVIII stulecie, co było efektem podjęcia przez biskupów w miastach będący stolicami ich diecezji inwestycji budowy nowych cerkwi katedralnych. Biskupi organizowali przestrzeń estetyczną na poziomie gustów artystycznych przeciętnego szlachcica i realizowali potrzebę zdefiniowania swojego miejsca w strukturze przestrzennej i w kontekście historycznym. Wybór barokowych gmachów był komunikatem wizualnym odczytywanym zarówno przez współczesnych, jak i potomnych, oznajmiającym włączenie do kultury sarmatyzmu o zachodnioeuropejskim i łacińskim kodzie kulturowym. Pamięć historyczna była wzmacniana przez pamięć liturgiczną. Ugruntowaniu pamięci i wiedzy historycznej oraz wzmocnieniu poczucia ciągłości tradycji metropolii kijowskiej służyły modlitwy za zmarłych hierarchów, członków rodzin książęcych i szlacheckich. Tworzeniu społeczności, której podstawą poczucia wspólnoty jest wspólna przeżywanie wydarzeń i tworzących wspólną historię Rzeczypospolitej Obojga Narodów, służyła praktyka mszy za Ojczyznę oraz liturgia w intencji monarchów, obchody lat jubileuszowych. Do pamięci historycznej Cerkwi unickiej hierarchowie wpisywali pamięć rodową eksponującą zasługi militarne w obronie Rzeczypospolitej.
An important element of building the identity of religious community created as a result of Union of Brest was building a historical memory. Creators of such memory for the Uniate Church were the elite circles, formed by Basilian monks and Church officials originating from the Order. Uniate Church in the Commonwealth did not develop a leading centre that would consolidate the followers community. In 17th century, in light of disputes about cathedral churches, an important place serving the purpose of integration has emerged in Żyrowice – a popular place of the cult of visage of Virgin Mary, and location of the grave of Archbishop Josaphat Kuntsevych, murdered in 1623 by Orthodox inhabitants of Vitebsk. Those places did not maintain their respective positions throughout the 18th century, as bishops decided to invest in new cathedral churches in their diocese towns. The bishops have organized the aesthetic space along the lines of artistic tastes of an average nobleman, and realized the need to define their place in a spatial structure and historic context. Choice of baroque buildings was a visual message, announcing inclusion of Sarmatism, with its West European and Latin culture code, in the culture. Historical memory was reinforced by liturgical memory. Purpose of consolidating the historical memory and knowledge, as well as reinforcing the sense of continuity of Kiev Metropolis tradition, was serviced by prayers offered for deceased officials of the Church, members of ducal and nobility families. Community, for which the basis of communal identity was joint experience of events and building common history of the Commonwealth of Two Nations, was formed by practicing Holy Mass for the Motherland, liturgy devoted to monarchs and celebration of anniversary years. Historical memory of the Uniate Church was also expanded by Church officials to include family memories, emphasizing military efforts in defence of the Commonwealth.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 600-621
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedź na uwagi pani dr Krystyny Staweckiej
Response to the Comments of Krystyna Stawecka PhD
Autorzy:
Kolendo-Korczak, Katarzyna
Michalczyk, Zbigniew
Zgliński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24824881.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Cerkiew Zwiastowania NMP
Supraśl
ikonostas
Prorok Aaron
Michał Archanioł
Opis:
Polemika z Krystyną Stawecką na temat tekstu zamieszczonego w Biuletynie Historii Sztuki. Autorzy stwierdzają w niej brak odpowiedzi na najważniejszy zarzut: brak naukowej rzetelności dwóch artykułów Autorki (z 2017 r.), w których wzmiankuje ona ikony Prorok Aaron i Michał Archanioł z drzwi diakońskich ikonostasu cerkwi pw. Zwiastowania NMP w Supraślu w których przemilczała ich odnalezienie w cerkwi cmentarnej w Topilcu przez zespół Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce i ich publikacje w tym wydawnictwie w roku 2016.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 2; 338-338
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje założenia dworskiego w Witulinie
History of the Manor Complex in Witulin
Autorzy:
Iwanek, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887848.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Witulin
dwór
Franciszek Wężyk
cerkiew
park
court
orthodox church
Opis:
The manor complex in Witulin has a rich history. The key role in its history was played by the Wężyk family that moved from Wielka Ruda to Witulin and lived there for over 150 years. In the history of the manor Franciszek Wężyk marked his presence in a particular way; he was a poet, the Krakow Castellan, the President of the Polish Academy of Learning. The larch manor was a nine-axis building, designed on the plane of a rectangle. It had one floor with a three-axis middle part that had two floors. The park was an element of the complex. The manor was burnt down in 1940.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 313-323
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drewniana cerkiew w Kulasznem : z materiałów IS PAN do inwentarza drewnianej architektury sakralnej w Polsce
THE WOOD-CONSTRUCTED ORTHODOX CHURCH AT KULASZNE, RZESZÓW VOIVODSHIP
Autorzy:
Brykowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537934.pdf
Data publikacji:
1975
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
drewniana cerkiew w Kulasznem
wschodni typ cerkwi łemkowskich
Kulaszne
Opis:
The orthodox church of St. Nicolas the Bishop at Kulaszne that is being dealt with in the present report was totally destroyed by fire in 1974. In view of a wide range of research problems associated with it the author considered it necessary to publish a set of materials concerning the above object. Within the first part of publication the archival, bibliographic and illustrative sources are presented then a full description of the object itself and the state of investigations is reported from which it follows that this church has been erected in 1883—1912 on a site occupied previously by another, earlier built church. The newly built church was erected with the use of carcass construction based on a stone sill. It was covered with gabled roofs provided with turrets and a lantern. The plan was divided into three clearly separated bodies with a porch and sanctuary enclosed at three sides. The ceiling was covered with figurai paintings dating from the time of erection. It was the most lately erected church within the space of the Osława Valley at the same time representing one of the last links in a chain of the so-called eastern-type orthodox churches on the territory of an ancient Lemki culture. As its prototype may, among others, be considered the orthodox church at Komańcza (1802—1836). That type of orthodox churches has developed in the first Quarter of the 19th century.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1975, 2; 132-136
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wooden orthodox churches of the Polish-Ukrainian borderland
Drewniane cerkwie polsko-ukraińskiego pogranicza
Autorzy:
Kurek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147199.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architecture
orthodox church
wood
Ukraine
architektura
cerkiew
drewno
Ukraina
Opis:
During the period of the difficult birth and development of Polish statehood and the formation of the national spirit in the lands of present-day Ukraine, architecture became an important marker for these tendencies. For centuries, these structures had been built at the point of contact between Latin and Eastern cultures. Christian churches of the Eastern rite – wooden Orthodox churches – were the most numerous, right after wooden Latin churches, group of religious buildings in Poland, and are the largest in present-day Ukraine. In comparison to Latin churches, the forms of Orthodox ones are much more diverse. The research conducted by the author in the years 1989-2002 made it possible to identify many of the most valuable orthodox churches in Western Ukraine. Today remains only hope that the current Russo-Ukrainian war will not deplete this priceless cultural heritage.
W czasie trudnego rodzenia się i kształtowana państwowości polskiej oraz formowaniu się ducha narodowego na terenach obecnej Ukrainy, architektura stała się ważnym wyróżnikiem tych tendencji. Szczególnie widać to w drewnianych budowlach sakralnych. Budowle te powstawały przez stulecia na styku kultury łacińskiej i kultury wschodniej. Świątynie chrześcijan obrządku wschodniego – czyli drewniane cerkwie – to najliczniejsza, po drewnianych kościołach, grupa budowli sakralnych w Polsce, a największa w dzisiejszej Ukrainie. W porównaniu z kościołami formy cerkwi są znacznie bardziej zróżnicowane. Badania prowadzone przez autora w latach 1989-2002 umożliwiły rozpoznanie wielu najcenniejszych budowli cerkiewnych Ukrainy zachodniej. Dziś pozostaje nadzieja, że obecne rosyjskie działania wojenne w Ukrainie nie spowodują uszczuplenia tego bezcennego dziedzictwa kulturowego.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2022, 50; 317--334
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys historyczny parafii prawosławnego Soboru Katedralnego Narodzenia NMP w Białej Podlaskiej w latach 1875–1917
Autorzy:
Sęczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607527.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the orthodox church in the Kingdom Polish
orthodox church
basilian
prawosławie w Królestwie Polskim
Biała Podlaska
cerkiew
Bazylianie
cerkiew prawosławna
Jozafat Kuncewicz
Opis:
Orthodox Cathedral of the Nativity of the Blessed Virgin Mary was founded in 1875 with the former church after bazylianach. Since the beginning of the function of parish priests in the parish clergy exercised title protojereja to help were two priests and a deacon. The parish grew rapidly despite the material poverty and the resistance of former Uniates, belonged to the branches: Orthodox church in the city hospital in White, Sławacinek, Wolka Plebańska, Hruda and Cicibor. Orthodox clergy took an active part in the life: cultural, social and parishes of the city and undertook charity among treatment units. Business council was interrupted by the World War I, the estate folk evacuated into Russia, the temple was taken over by Protestants.
Prawosławny Sobór Narodzenia NMP powstał w 1875 r. z byłej cerkwi po bazylianach. Od początku funkcję proboszczów w parafii sprawowali duchowni z tytułem protojereja, do pomocy mieli dwóch kapłanów oraz diakona. Parafia rozwijała się dynamicznie pomimo materialnego ubóstwa i oporu byłych unitów. Należały do niej filie: cerkiew w miejskim szpitalu w Białej, Sławacinku, Wólce Plebańskiej, Hrudzie i Ciciborze. Prawosławne duchowieństwo brało czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym miasta i parafii oraz podejmowało akcje charytatywne wśród unitów. Działalność soboru przerwała I wojna światowa, majątek cerkiewny ewakuowano w głąb Rosji, a świątynię przejęli ewangelicy.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2014, 69
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność charytatywna żeńskich zgromadzeń zakonnych w diecezji stanisławowskiej w latach 1896-1946
Autorzy:
Stasiuk, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640441.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Cerkiew grekokatolicka, zakony żeńskie, klasztor, diecezja stanisławowska, działalność charytatywna
Opis:
Charitable Activity of Religious Congregations in Stanislav Diocese in 1896-1946The article presents charitable activity of female religious congregations at the territory of Stanislav diocese. A careful study of archival documentation and historiographical materials allowed the author to establish that in the years 1896–1946 nuns founded a considerable number of orphanages, nursing homes for the elderly and people with disabilities. All the necessary care was provided by the nuns themselves.
Źródło:
Prace Historyczne; 2014, 141, 1
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cerkiew Świętej Trójcy w Hajnówce i Podwyższenia Krzyża Świętego w Jałówce
The Holy Trinity Orthodox Church in Hajnówka and the Holy Cross Exaltation Orthodox Church in Jałówka
Autorzy:
Woźniak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293716.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
architektura sakralna
cerkiew
świątynia
ecclesiastical architecture
orthodox church
temple
Opis:
W artykule autor przedstawia formy wyróżniających się poziomem architektonicznym cerkwi Świętej Trójcy w Hajnówce i Podwyższenia Krzyża Świętego w Jałówce, obie autorstwa prof. Aleksandra Grygorowicza. Oba te obiekty stanowią rzadki przykład udanej integracji tradycji i współczesności, często zresztą postulowanej w literaturze przedmiotu. Jednak w obu przypadkach integracji tej dokonano w ramach zupełnie innej fi lozofi i projektowej. Świątynia jałowska, zbudowana zasadniczo w konwencji tradycyjnej, wpisuje w swój historyzujący układ współczesne, żelbetowe elementy, czytelnie wskazujące na czas jej powstania. Obiekt hajnowski, zasadniczo modernistyczny, stanowi jednak rozpoznawalną reinterpretację tradycyjnego układu krzyżowo-kopułowego. Odmienność obu obiektów sięga o wiele dalej, co stanowi przedmiot porównań w ramach niniejszego artykułu. Nie ulega jednak wątpliwości, że oba obiekty są przede wszystkim udanymi przykładami świątyń stojących po dwóch stronach cezury dzielącej współczesną architekturę cerkiewną na nurt tradycyjny i współczesny. Oba także stanowią konstruktywną odpowiedź na problem projektowania współczesnej cerkwi (niezwykle konserwatywny sektor architektury), a także udowadniają, że wpisanie obiektu w tradycję nie musi oznaczać czerpania z form historycznych.
The article presents the forms of architecturally outstanding churches The Holy Trinity Church in Hajnówka and the Holy Cross Exaltation Church in Jałówka. Both churches were designed by Professor Aleksander Grygorowicz. They are a rare example of a successful integration of tradition and contemporaneity which is often postulated in the literature on the subject. This integration is based on an entirely different design philosophy in each case. Built in a traditional and historicizing convention, the church in Jałówka contains contemporary elements made of reinforced concrete, clearly indicating the time of its construction. The modern church in Hajnówka constitutes a recognizable reinterpretation of the traditional crosswise and domed arrangement. Both objects are dissimilar in many more ways, and have been compared within this article. The churches stand on both sides of the line dividing the contemporary Orthodox church architecture into a traditional and a contemporary trend. Both churches answer constructively to the problem of designing a contemporary church (a very conservative sector of architecture), and prove that the use of traditional solutions does not have to mean culling from historical forms literally.
Źródło:
Architectus; 2013, 3(35); 113-129
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzezanie Jezusa w Kościele wschodnim dawnej Rzeczypospolitej. Święto, treść, ikonografia
Circumcision of Jesus in the Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth. The Feast, Content, Iconography
Autorzy:
Gronek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171238.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
sztuka cerkiewna
Cerkiew prawosławna
obrzezanie
obrzędy żydowskie
święta prawosławne
Opis:
The beginnings of the celebration of the Circumcision of Jesus feast, in the octave of Christmas, January 1st, date back to the 6th century in the West and probably 8th century in the East. Although this feast was marked as a great in the Orthodox liturgical calendar, it was not included in the dodekaorton. The oldest representation in art are known only from the post-iconoclastic period, and its compositions resemble The Presentation of the Lord in the Temple. In the Ruthenian churches of the Polish-Lithuanian Commonwealth it appeared in the XVI century. Circumcision of Jesus in the Christian Church has acquired a liturgical character and is celebrated as the moment when the Child is given the name Jesus. However, the content of this event is much deeper, based on the parallel between circumcision and baptism, as well as the idea of prefiguration and anticipation of the passion of Christ as the first and voluntary sacrifice of blood. The article will describe the depiction of the Circumcision of Jesus in Orthodox old art from the territory of the former Polish Republic. On the basis of liturgical texts and the homily of religious writers of the 17th and 18th centuries, the main content of this event will also be discussed.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2020, Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia, 11; 105-126
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uroczystość poświęcenia cerkwi w Sierpcu w maju 1902 r. w albumie 48 Ukraińskiego Pułku Dragonów
The celebrity of consecration of the orthodox church in Sierpc in May 1902 in the 48th Ukrainian dragoons regiment’s album
Autorzy:
Gołębiewski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084645.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Sierpc
cerkiew prawosławna w Sierpcu
48 Ukraiński pułk dragonów
Opis:
W zbiorach Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego znajduje się unikatowy album 48 Ukraińskiego Pułku Dragonów ze zdjęciami z uroczystości poświęcenia cerkwi prawosławnej w Sierpcu 8 (21) maja 1902 r. Album zawiera fotografie z ceremonii oraz zbiorowe portrety poszczególnych pododdziałów pułku, łącznie 25 zdjęć.
The Library of the Zieliński Scientific Society of Płock contains in its collection the 48th Ukrainian dragoons regiment’s unique album with photographs of the consecration of the Orthodox church in Sierpc which was on 8th (21st) May 1902. The album has 25 photos of ceremony and group portrets of every subdivision.
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2017, 1(250); 8-18
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conservation delemmas – the fate of the timber Orthodox church in Miękisz Stary
Konserwatorskie dylematy – losy drewwnianej cerkwi w Miękiszu Starym
Autorzy:
Kurek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369311.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
conservation
Miękisz Stary
orthodox church
wood
cerkiew
drewno
konserwacja
Opis:
Attempts to describe the fate of timber Orthodox churches in the region of the former Galicia (primarily Greek Orthodox ones) have been made for over 100 years. They were not aided in the least by the geopolitical and cultural changes that happened in this part of Europe, as well as the permanent loss of research subject matter. Already in 1989, the technical condition of the church in Miękisz Stary was bad and for the next 30 years it deteriorated significantly. The conservation project currently under preparation envisages strengthening its structure, securing polychromes and recreating the original historical environment of the church.
Próby opisania losów drewnianych cerkwi na terenie dawnej Galicji (w przeważającej liczbie greckokatolickich) podejmowane są od ponad 100 lat. Nie sprzyjały im przemiany geopolityczne i kulturowe w tej części Europy, a także permanentny ubytek materii badawczej. Już w 1989 roku stan techniczny cerkwi był zły i przez kolejne 30 lat znacznie się pogorszył. Opracowany obecnie projekt konserwatorski przewiduje wzmocnienie jej struktury, zabezpieczenie polichromii oraz odtworzenie pierwotnego historycznego otoczenia cerkwi.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2019, 38; 59-72
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W przeddzień triumfu. Cerkiew unicka w Rzeczypospolitej w końcu XVII i początkach XVIII wieku
On the eve of triumph. Uniate Church in the Commonwealth at the turn of 17th and 18th century
Autorzy:
Gil, Andrzej
Skoczylas, Ihor
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23352282.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Cerkiew unicka
Kościół unicki
synod zamojski
unia brzeska
unici
Opis:
Nowa unia, którą na przełomie XVII i XVIII wieku przyjęły cztery eparchie prawosławne polsko-litewskiej części metropolii kijowskiej, oznaczała w praktyce zakończenie procesu katolicyzacji społeczności ruskiej Rzeczypospolitej. Cerkiew unicka między synodem zamojskim (1720) a pierwszym rozbiorem Polski (1772) osiągnęła status największej instytucjonalnie wspólnoty wyznaniowej. Istotną cechą katolicyzmu obrządku wschodniego tego okresu było mocne wpisanie go w krajobraz kulturowo-religijny nie tylko ówczesnej Rzeczypospolitej, ale i całej nowożytnej Europy. Unici stali się bowiem częścią tej światowej przestrzeni, która po soborze trydenckim zjednoczona została wokół instytucji papiestwa i doznawała – poprzez włączenie w Kościół powszechny – wszystkich związanych z tym kulturowych profitów. Barok, niekiedy w najlepszym artystycznie wydaniu, stał się istotnym czynnikiem konstytuującym tożsamość wiernych Cerkwi unickiej, a ona sama stała się znaczącym czynnikiem wpływającym na cywilizacyjne oblicze wschodniej części naszego kontynentu, zmieniającym go w stopni znacznie większym, niż się dotychczas sądzi. To właśnie ten wyzwolony wówczas ogromny potencjał, wypływając tak z kijowskiej tradycji, jak i z dziedzictwa europejskiego Zachodu, spowodował, że śmiało można nazwać to postzamojskie (po synodzie w Zamościu) półwiecze okresem triumfu Cerkwi unickiej w Rzeczypospolitej.
The article focuses on the breakthrough period in the history of Uniate Church in the Commonwealth – the turn of 17th and 18th century. The “New Union” effected at that time, manifested by four eparchies – Przemyśl, L’viv, Lutsk and Kiev – communing with Rome, has made the Eastern Catholic community the largest religious community in Polish-Lithuanian Commonwealth. At the same time, within the Uniate Church itself, a fundamental ecclesiastic and cultural change took place, bringing it into the orbit of various processes characterising the Western Christianity of the time. Eastern Catholics of the Commonwealth have then entered a phase of rapid development, and not just institutional. It was characterized by adoption of baroque civilization models and baroque type of piety on one hand, and on the other, retaining those elements of the old, Ruthenian tradition, which were not in conflict with its new identity. At the same time, the Uniate Church has become an important element of the religious, cultural and socio-political order of the state; wherever the structures of Catholic Metropolis of Kiev reached, there was a guarantee of peace and perspectives for future development. A good example was the situation of lands recovered from Turkish hands (Podolia), or liberated from under Russian occupation (the Right Bank), where intensive settlement efforts were made, accompanied by establishment of Uniate parishes. An important element constituting the new Uniate identity was the Synod of Zamość in 1720, through which the Eastern Catholics were fully included in legal and liturgical order of the Catholic Church. This event has become a sort of a cornerstone of the Uniate Church, amalgamating universal elements with particular ones. Those transformations have prepared a true ground for a phenomenon which the authors dubbed “Uniate triumphalism”.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 584-599
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 234

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies