Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bosnian" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    John the Water-Bearer (Ивань Водоносьць). Once Again on Dualism in the Bosnian Church
    Autorzy:
    Minczew, Georgi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032050.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Bosnian Church
    Bogomilism
    dualism
    Opis:
    The article examines the debate as to the direct influence of Bulgarian and Byzantine Bogomilism upon the doctrine of the Bosnian Church. The author traces some scholarly views pro et contra the presence, in the Bosnian-Slavic sources, of traces of neo-Manichean views on the Church, the Patristic tradition, and the sacraments. In analyzing two marginal glosses in the so-called Srećković Gospel in the context of some anti-Bogomil Slavic and Byzantine texts, the article attempts to establish the importance of Bulgarian and Byzantine Bogomilism for the formation of certain dogmatic and ecclesiological views in the doctrine of the Bosnian Church: the negative attitude towards the orthodox Churches, especially the Roman Catholic Church; the rejection of the sacrament of baptism and of St. John the Baptist; the rejection of the sacrament of confession, and hence, of the Eucharist. These doctrinal particularities of the Bosnian Church warrant the assertion that its teachings and liturgical practice differed significantly from the dogmatics and practice of the orthodox Churches. Without being a copy of the Bogomil communities, the Bosnian Church was certainly heretical, and neo-Manichean influences from the Eastern Balkans were an integral element of the Bosnian Christians’ faith.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2020, 10; 415-424
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Doctrine of the Ordo Sclavoniae in Light of Western Sources and the Issue of the Origins of the Dualist Heresy in Bosnia
    Autorzy:
    Czarnecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31234011.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Bosnian Church
    Medieval dualism
    Catharism
    Bogomilism
    Opis:
    The issue of the Bosnian church – or more precisely the dualist heresy in Bosnia – has caused serious controversies among scholars since the 19th century. The main aim of this paper is to shed new light on this controversial issue, through the analysis of the doctrine of Slavonic dualism (ordo Sclavoniae) based on Western sources. The subject of the analysis will be the sources concerning the contacts of the Cathars from France and Italy with the heretics from Sclavonia and especially the sources containing information on the doctrine, such as the 13th-century Italian sources presenting the doctrines of the Cathars belonging to ordo Sclavoniae (Cathar churches of Bagnolo and March de Treviso) and later, 14th and 15th-century sources presenting the teachings of the heretics from Bosnia. The aim of the analysis will be to reconstruct the doctrines of Slavonic dualism (ordo Sclavoniae) in order to find its distinctive features (especially comparing with two main forms of Bogomil-Cathar dualism – Bulgarian and Drugunthian) and to answer the following question: which doctrinal conceptions had the most significant influence on its formation? Knowledge concerning the sources of inspiration for the dualist doctrine of the ordo Sclavoniae will enable us to draw conclusions concerning the origins of Slavonic dualism, its evolution and to assume an attitude towards scholars’ conceptions concerning the character of the Bosnian heresy.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2022, 12; 11-28
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to Escape? The Trap of the Transition in the Recent Cinema of Bosnia and Herzegovina (2000-2012)
    Autorzy:
    Rawski, Tomasz
    Roman, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/508780.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bosnian movie
    Bosnia and Hercegovina
    transition
    Opis:
    How to Escape? The Trap of the Transition in the Recent Cinema of Bosnia and Herzegovina (2000-2012)The paper concerns the latest cinema of Bosnia and Herzegovina (2000-2012). Focusing on the cinema of social criticism (represented by movies which try to rethink the new socio-political order gradually emerging in BiH after the war of 1992-95), the authors recognize the Bosnian society as a community captured in the trap of an unfinished system transition. The story of the Bosnian society, simultaneously stuck in a dysfunctional and oppressive state and completely devoid of any prospects for the improvement of this situation, seems to be dominated by several escape strategies into an alternative reality: the nostalgic past, the imagined present or the utopian future. In that sense, the Bosnian cinema of social criticism turns out to be a cinema of social escapism. Jak uciec? Pułapka transformacji w najnowszym kinie Bośni i Hercegowiny (2000-2012)Tekst dotyczy najnowszej kinematografii Bośni i Hercegowiny (2000-2012). Skupienie na nurcie kina krytycznego (do którego zaliczone zostały filmy, które próbują interpretować nowy porządek społeczno-polityczny powoli wyłaniający się w Bośni i Hercegowinie po wojnie z lat 1992-95) pozwala ukazać społeczeństwo Bośni i Hercegowiny jako znajdujące się w pułapce wciąż niedokończonej transformacji systemowej. Opowieść o społeczeństwie z jednej strony uwięzionym w dysfunkcjonalnym i opresyjnym państwie, a z drugiej całkowicie pozbawionym perspektyw i nadziei na poprawę sytuacji, zdominowana jest przez rozmaite strategie ucieczki w alternatywną rzeczywistość: nostalgiczną przeszłość, wyobrażoną teraźniejszość lub utopijną przyszłość. W tym sensie, bośniackie kino krytyczne jawi się jako kino eskapizmu społecznego. 
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2014, 3
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Degree Of Ambiguity Of Homonymous Syntactic Structures In The Bosnian Language
    Autorzy:
    Hodžić, Jasmin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694527.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    syntactic ambiguity
    degree of ambiguity
    homonymy
    Bosnian language
    Opis:
    In this paper has been specifi cally considered the issue of the potential and the actual syntactic ambiguity (or syntactic homonymy) which has led to the results indicating that the existence of ambiguity in syntax is not negligible, and that the role of the context in the analysis of the syntactic ambiguity is not as it has been assumed. A selected number of examples have been presented to native speakers in order to assess the meaning. The results of this questionnaire show that the native speakers have confi rmed the ambiguity of all the sentences. Ambiguity has been additionally analyzed through the calculation of the degree of ambiguity (i.e., determination of the stability of meaning) and the index of the degree of ambiguity (i.e., determination of the consistency of meaning).
    Źródło:
    Slavica Lodziensia; 2017, 1
    2544-1795
    Pojawia się w:
    Slavica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What Is Bosniak, And What Bosnian-Herzegovinian Literature, And What Is, After All, The Bosnian-Hercegovinian Interliterary Community? (A Contribution To Literary-Theoretical And Literary-Historical Understanding)
    Autorzy:
    Kodrić, Sanjin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694491.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Bosniak literature
    Croatian and Serbian literature in Bosnia-Herzegovina
    Bosnian-Herzegovinian literature
    Bosnian-Herzegovinian interliterary and intercultural community
    interliterary process
    Opis:
    Literary creation in Bosnia-Herzegovina is very complex. Viewed as a whole and throughout its historical duration, it has not been realized within the framework of one nation or one ethno-national community, nor within only one language or only one alphabet, nor within the framework of only one cultural-civilizational circle. This fact and this kind of literary-historical and cultural-historical reality gives the basis from which it is now possible to talk about a unique, singular literature of Bosnia-Herzegovina, or Bosnian-Herzegovinian literature, and also about parallel, plural literatures of Bosnia-Herzegovina – Bosniak as well as Croat and Serbian literatures in Bosnia-Herzegovina, together with the literary traditions of Bosnian-Herzegovinian minority communities, such as the Jewish community and others. Also, it is possible to speak about a phenomenon that should – given its own, internal historical-developmental dynamics and its literary-developmental principles and relationships in general – probably be named the Bosnian-Herzegovinian interliterary community. That is why, in understanding the phenomenon of literary creativity in Bosnia-Herzegovina, as well in defi ning Bosnian literary studies, primarily the theoretical concepts of interliterariness as well as closely related concepts of interculturality occur as potential solutions, as – both of them – have their essential meaning and full realization in the cases of both literary and culturally complex phenomena like literature in Bosnia-Herzegovina in general.
    Źródło:
    Slavica Lodziensia; 2017, 1
    2544-1795
    Pojawia się w:
    Slavica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementi pučke pragmatike u bosanskim poslovicama
    Elements of Folk Pragmatics in Bosnian Proverbs
    Autorzy:
    Bulić, Halid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30148730.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    folk linguistics
    folk pragmatics
    proverbs
    Bosnian language
    speech act
    Opis:
    This paper discusses the views on pragmatic subjects explicitly mentioned or implied in Bosnian folk proverbs. For the purposes of the research, three collections of proverbs were analyzed: Narodno blago by M. K. Ljubušak (1887), Na nebu paučina by V. Gunić (1999) and Krajiške izreke i poslovice by A. Sijamhodžić (2017). In these collections many proverbs that deal with pragmatic subjects are recorded. Such proverbs are cited and commented upon in the central part of the paper. They mostly refer to the effects of language use, language as a sign of personality or identity, appropriateness, indirectness, politeness, speech acts (primarily promises, advice and compliments) and co-operation (Grice’s Cooperative Principle, its maxims, and hedges).
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2023, 24; 235-251
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz katolików i muzułmanów w polskich przekładach opowiadania Ivo Andricia "U musafirhani"
    Slika katoličke i muslimanske sredine u poljskim prijevodima pripovjetke Ive Andrića pod naslovom "U musafirhani"
    The picture of Bosnian Catholics and Muslims in the Polish translations of Andrić’s short story "U musafirhani"
    Autorzy:
    Małczak, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486763.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    U musafirhani
    Ivo Andrić
    Alija Dukanović
    obraz katolików
    obraz muzułmanów
    slika katolika
    slika muslimana
    the picture of Bosnian Catholics
    the picture of Bosnian Muslims
    Opis:
    Postoje dva različita poljska prijevoda Andrićeve pripovjetke pod naslovom "U musafirhani". Prvi Marije Znatowicz-Szczepańske nastao je 1937. godine, drugi Alije Dukanovića — 1966. Analiza pokazuje kako Andrić prikazuje franjevce i muslimane i što se s tom njegovom slikom događa u prijevodu, odnosno pokazuje dvije različite strategije prevođenja koje u određenoj mjeri ovise o povijesnom i ideološkom kontekstu, recepciji Andrićeva djela u oba razdoblja te individualnim predodžbama prevoditelja o katolicima i muslimanima. S obzirom na način predstavljanja katoličke i muslimanske sredine Znatowicz-Szczepańska prmijenjuje strategiju naturalizacije, Dukanovićeva strategija bliža je egzotizaciji. Kod Znatowicz-Szczepańske katolička sredina je jača i u odnosu na original, i u odnosu na drugi prijevod. Kod Dukanovića vidljivo je na više mjesta prikazivanje muslimana u boljem svijetlu nego kod Andrića i u ranijem prijevodu što je ipak u izvjesnom smislu primjer manipulacije.
    There are two Polish translations of Andrić’s short story "U musafirhani". First one by Maria Znatowicz-Szczepańska was published in 1937. Second one by Alija Dukanović, Bosnian who settled and lived in Poland, was published in 1966. The story presents two Bosnians communities: Catholics and Muslims. The analysis of these two translations shows that the Catholic community is stonger in the Polish translations than in the original text. This tendency is more clear in Znatowicz-Szczepańska’s work. On the one hand the position of Catholics is much better and on the other hand their dependence on Muslims is smaller, as it was in real and as it is shown in Andrić’s pieace. In Dukanović’s translation there is a tendency to present Muslims in a better way as well. They are not so primitive, demanding and ruthless. Differences between translations corresponde with the context they were written. In the period between two world wars there was an antiphaty for the Muslim part of Bosnia which was treated as a dangerous element, warlike and communistlike. After The Second World War, during Communist times, rules unitarist ideology and it wasn’t coreect to emphasis civilizations, religious and national differences. It helps to understand both strategies of translations, why Marija Znatowicz-Szczepańska is very familiar with Catholics and very distanced from Muslims and at the same time why Alija Dukanović presents Muslims in a better way. Znatowicz-Szczepańska’s way of translation we can treat as domestication, Dukanović’s one as foreignization with strong element of the manipulation.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 106-121
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozorne alternatywy Muhameda Filipovicia
    Autorzy:
    Rawski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678453.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bosnian nationalism
    Muhamed Filipovic
    Bosnia and Hercegovina
    Bosniac identity
    Opis:
    Muhamed Filipovic’s apparent alternatives This text is a review essay pertaining to Muhamed Filipovic’s  book who are we, Bosniacs? The reviewer first reconstructs the idea of Bosniac identity presented in the book under review, as based on the concept of original multiculturalism. Next he criticises this idea and demonstrates its two basic weeknesses. Accordingly, he shows first that Filipovic, despite his own claims, is unable to avoid thinking in nationalist categories. Secondly, by pointing out to exclusivist, elitarist and potentially expansionist threads in Filipovic’s concept, the reviewer demonstrates its apparently only antidiscriminatory character. Pozorne alternatywy Muhameda FilipoviciaTekst jest esejem recenzyjnym dotyczącym książki Muhameda Filipovicia pt. Ko smo mi Bošnjaci? Najpierw autor eseju rekonstruuje koncepcję tożsamości boszniackiej wyłożoną w pracy Filipovicia i zasadzającą się na idei pierwotnego multilateralizmu. Następnie, koncepcja zostaje poddana krytyce, która odsłania jej dwie podstawowe słabości. Po pierwsze, krytyka wykazuje, że Filipović - wbrew własnym zapewnieniom - nie jest w stanie uniknąć myślenia w kategoriach nacjonalistycznych. Po drugie, eksponując obecne w koncepcji wątki ekskluzywistyczne, elitarystyczne i potencjalnie ekspansjonistyczne, krytyka odsłania pozornie tylko antydyskryminacyjny charakter koncepcji Filipovicia.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2015, 46
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bosniak Identity and the Bogomil Tradition: Medieval Dualist Heretics as Desirable Ancestors of Present-Day Post-Yugoslav Muslim Slavs
    Autorzy:
    Mindak-Zawadzka, Jolanta
    Lipszyc, Adam
    Sławek, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/977733.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Bosniak identity
    Yugoslav Muslims
    Bosnian Church
    Bogomilist roots
    Torbeshes
    Gorani
    Opis:
    The paper deals with the presumed Bogomilist roots of Yugoslav Muslims (Bosniaks), recently appearing as a crucial element of a new Bosniak ethnomythology. It tries to examine the social and political reasons and circumstances concerning the recent expansion of this concept, especially on the internet.
    Źródło:
    The Experience of Faith in Slavic Cultures and Literatures in the Context of Postsecular Thought; 117-128
    9788323537175
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geographic variation of Pinus heldreichii Christ from the Western Balkans based on cone and seed morphology
    Autorzy:
    Hodžić, M.M.
    Hajrudinović-Bogunić, A.
    Bogunić, F.
    Marku, V.
    Ballian, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078154.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Dendrologii PAN
    Tematy:
    Bosnian pine
    Dinaric Alps
    Scardo-Pindic massif
    morphometry
    population differentiation
    Opis:
    Pinus heldreichii (Bosnian pine) is a Balkan-Apennine endemic and relict pine species that inhabits high mountains in the Mediterranean and sub-Mediterranean regions. Nineteen populations of P. heldreichii from the Western Balkans encompassing 187 individual trees were examined to evaluate morphological variation, a rarely studied aspect of the species. Univariate and multivariate statistics were applied in order to assess the variation of morphological traits of cones and seeds, evaluate the relationships among the sampled populations and verify geographic differentiation in the Dinaric Alps versus Scardo-Pindic mountains. The observations of P. heldreichii covering the populations from the western margins and the centre of the species distribution range indicated a morphological variation among populations and their geographic structure. In general, the southern populations (Scardo-Pindic group) had lower values for the most of morphological traits than the northern ones (Dinaric group). The observed geographic differences between these populations exhibit a north-western to south-eastern gradient, with a few inconsistencies. The southernmost sampled population, Tomorr in Albania, showed remarkable morphological divergence from the other studied populations and appeared to be a distinct morphological group. The pattern of morphological variation in Bosnian pine most likely resulted from multiple effects of long-term isolation and fragmentation in high mountain systems, adaptation to extreme environments and human disturbances.
    Źródło:
    Dendrobiology; 2020, 84; 81-93
    1641-1307
    Pojawia się w:
    Dendrobiology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Alii Izetbegovicia w kształtowaniu muzułmańskiej wspólnoty narodowej Bośni i Hercegowiny
    Autorzy:
    Bujwid-Kurek, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677880.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Alija Izetbegović
    Young Muslims
    Bosnia and Herzegovina
    Bosnian Muslims
    Bosniaks
    Opis:
    The role of Aliya Izetbegović in shaping the national community of Muslim in Bosnia and HerzegovinaThe main problem of the research was to prove that ethnical background has the influence over the people who bear important political functions. For the subject of the research we chose the president of Bosnia and Herzegovina, Alija Izetbegović, who has Muslim roots. During the considerations of the research it was proved that provenience of him in this case seriously determined his attitude and political behavior. It is wondrous that with no trouble he could stay faithful to his beliefs and was officially expressing his religious doctrines, still holding civil functions. Unfortunately, it was all connected with traumatic experiences for hundreds of thousands of Serbian and Croatian people. It is deeply surprising that all his cruel actions as well as his contacts with dangerous separatist Muslims movements have been forgotten.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2011, 11
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reception of John V. A. Fine Jr.’s The Bosnian Church: A New Interpretation: Interesting Sleeve of a Never Ending Historiographical Debate
    Autorzy:
    Dautović, Dženan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31234083.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Bosnian Church
    John V. A. Fine Jr.
    heresy
    medieval Bosnia
    historiography
    Opis:
    Historiography about the medieval Bosnian Church is a vast and complicated labyrinth, with many different sections and subsections regarding its teachings, where authors are least likely to find a compromise, or some common ground. Very often, the ruling ideologies have intertwined their interests and influences in this field of medieval study, causing the emergence of very intense emotions in wider circles of population. One remarkable episode in history of research and study of the Bosnian Church is the occurrence of medievalist from United States of America, John V. A. Fine Jr., who arrived in Bosnia and Yugoslavia at the peak of the Cold War. Fine proved to be a very meticulous researcher, who produced a book under the title: The Bosnian Church: A New Interpretation. A Study of the Bosnian Church and its Place in State and Society from the 13th to the 15th Centuries which immediately caused disturbance and wide range of reactions. With his aligning with the historiographical stream which doesn’t see the Bosnian Church as a dualistic heretical institution, rather a monastic community independent from both of the big churches of the time, Fine gave additional fuel to this theory, a theory somewhat weakened in that period as its main protagonist Jaroslav Šidak had a change of mind. The main goal of this paper is to study the immediate reactions on Fine’s thesis, in forms of reviews of his book, as well its influence in the subsequent decades of the historiographical studies of the Bosnian Church.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2022, 12; 399-415
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to Say ‘Bussy’ in Another Language? Sociolingvistička rasprava i lični osvrt
    Autorzy:
    Ferhatović, Denis
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342953.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich
    Tematy:
    bussy memes
    queer jargons
    Bosnian/Croatian/Montenegrin/Serbian
    Romani borrowings
    Lubunca
    Opis:
    I begin this bilingual (Bosnian-English) hybrid (scholarly-personal-fictional) essay, with my search for queer languages of my own, a fraught, complex process both due to my personal circumstances of immigration, and the larger history of suppression of queer expression in the Balkans and beyond. For the throughline of the discussion, I use the relatively recent portmanteau in English, bussy (boy+pussy for the anus), that has given birth to a wealth of Internet memes often featuring similar coinages, and my attempt to find its equivalents in several other languages. English and Bosnian will alternate, with their subcategories ranging from academic to confessional — so only those who read both will be able to understand everything. I first look at the Soviet Russian gay slang recorded by Vladimir Kozlovsky and then move to a fuller discussion of the Turkish queer jargon named Lubunca, which like its Greek counterpart Kaliardá, has a prominent corpus of Romani borrowings. Some of these words appear in an almost identical form, with the same or similar meanings, in a number of European languages that I am familiar with: Bosnian, English, French, and German. While my queerness does not happen to provide a sense of linguistic belonging, it does enable me to note a much-neglected postcolonial queer aspect of the European language map, the Romani element, which I happily write about in the essay. As for bussy and its translations, I argue that such terms – playfully confusing and reassigning holes in English and other languages, in recent and distant times – present occasions for queerer, more pleasurable and expansive imaginings of human bodies, desires, and the world around us.
    Źródło:
    InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer; 2023, 18; 19-37
    1689-6637
    Pojawia się w:
    InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Biljany Plavšić w pierwszych latach istnienia Republiki Serbskiej w Bośni i Hercegowinie (BiH) (1992–1998)
    The role of Biljana Plavšić in the early years of the Republika Srpska (1992–1998)
    Autorzy:
    Skrzeszewska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909998.pdf
    Data publikacji:
    2017-01-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Bosnia and Herzegovina
    Biljana Plavšić
    Bosnian war
    Radovan Karadžić
    Bośnia i Hercegowina
    wojna bośniacka
    Opis:
    Biljana Plavšić was one of the leading politicians of the Republika Srpska in the 90s. During the war (1992–1995) she was called an Iron Lady because of her promotion of extreme nationalist views. This nickname previously belonged to the Prime Minister Margaret Thatcher because she was a strong politician. The question is whether Plavšić was an equally strong politician? After the war, she was the President of the Republika Srpska, but she was against her old political collaborators. In addition, as the only accused, Plavšić admitted her guilt during the Bosnian war in the International Criminal Tribunal of the former Yugoslavia. Her role, however, is usually neglected in the literature about war in Bosnia and Herzegovina, that is why, this article would like to discuss the Plavšić’s role.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2016, 23, 1; 119-134
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    К вопросу о геноциде боснийских мусульман
    An Overview of the Problem of Genocide of Bosnian Muslims
    Autorzy:
    Мустафазаде, Парвана
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28853028.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    genocide
    Bosnian Muslims
    Yugoslavia
    convention
    international law
    геноцид
    боснийские мусульмане
    Югославия
    Конвенция
    международное право
    Opis:
    The article deals with the problem of genocide of Bosnian Muslims, its main causes and consequences. It analyses international judicial decisions adopted in international practice, specifically the decision of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia (1993–2017). The relevance of this topic is associated with the growing aggressiveness of the subjects of international relations, lack of principles for international legal responsibility and a mechanism for resolving such actions. The purpose of this article is to conduct a comprehensive study and analysis of the phenomenon of genocide drawing on the examples of the events in the former Yugoslavia, specifically the problem of genocide of Bosnian Muslims in international legal practice.
    В данной статье рассматривается проблема геноцида боснийских мусульман, основные причины и последствия. Анализируются международные судебные решения, принятые в международной практике, в частности решение Международного уголовного трибунала по бывшей Югославии (1993–2017 гг.). Актуальность данной темы связана с ростом агрессивности субъектов международных отношений, отсутствием четкой международно-правовой ответственности и механизма разрешения подобных действий. Целью данной статьи является проведение всестороннего изучения и анализа феномена геноцида на примере событий в бывшей Югославии, в частности проблемы геноцида боснийских мусульман в международно-правовой практике.
    Źródło:
    Studia Orientalne; 2023, 1(25); 58-71
    2299-1999
    Pojawia się w:
    Studia Orientalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gender-Translation-Gap: Die Kategorie Geschlecht als Faktor beim Transfer (post-)jugoslawischer Literatur ins Deutsche
    Gender Translation Gap: The Category of Gender as a Factor in the Transfer of (Post)Yugoslavian Literature into German
    Gender Translation Gap: Rodna kategorija kao faktor u transferu (post)jugoslavenske književnosti na njemački jezik
    Autorzy:
    Messner, Elena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25189941.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    prijevod
    gender
    bosanska, srpska, hrvatska književnost 1992— 2012
    translation
    Bosnian, Serbian, Croatian literature 1992—2012
    Opis:
    The unequal import of (literary) translations of male and female authors from Bosnia, Croatia and Serbia in German will be critically examined in this article regarding the following three aspects: 1. The gender differences in the quantity of translations; 2. The selection strategies for the translation of female authors, especially in the period from 1992 to 2012 (which mostly covers the period of the Yugoslav wars); 3. The role of female actors in the translatory field. The answers to these questions will show whether in this period one could speak of the “gender translation gap”.
    Uvoz (književnih) prijevoda autorica i autora iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Srbije na njemački jezik bit će u ovom članku kritički ispitan s obzirom na sljedeća tri aspekta: 1. Rodne razlike u količini prijevoda; 2. Strategije odabira prijevoda autorica, posebice u razdoblju od 1992. do 2012. (koje najvećim dijelom obuhvaća razdoblje jugoslavenskih ratova); 3. Uloga aktera u translacionom polju: Jesu li one djelovale kao prevoditeljice i posrednice za autore jednako često kao što su prevoditelji bili angažirani kao posrednici za autorice? Odgovori na ova pitanja pokazat će može li se u naznačenom razdoblju govoriti o fenomenu koji nazivam “gender translation gap”. Ovaj se pojam koristi u sociološkim i ekonomskim studijama o globalnim razlikama u plaćama između muškaraca i žena — i bit će ovim tekstom uveden u teorijsku raspravu o rodu i prijevodnom tržištu.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2022, 12; 1-24
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bośniacy przeciwko Imperium Osmańskiemu – bunty ludności muzułmańskiej w Bośni w pierwszej połowie XIX wieku
    Bosnians against the Ottoman Empire – rebellion of the Muslim population in Bosnia in the first half of the 19th century
    Autorzy:
    Lis, Tomasz Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043567.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Bosnia and Hercegovina
    Bosnian beyes
    Ottoman Empire
    19th century
    Bośnia i Hercegowina
    bośniaccy bejowie
    Imperium Osmańskie
    XIX wiek
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie historii antyosmańskich powstań do jakich doszło w Bośni w pierwszej połowie XIX w. Głównymi inicjatorami wypowiedzenia posłuszeństwa Porty nie byli jednak chrześcijanie, tak jak to miało miejsce w sąsiedniej Serbii, a wyznający islam mieszkańcy tego kraju, którym nie odpowiadała polityka Stambułu względem europejskich prowincji. W artykule chciałbym zwrócić uwagę na kilka najważniejszych wydarzeń takich jak powstanie Husejn kapetana Gradaščevicia, jak również niepokoje z lat 30 i 40, aż wreszcie walkę jaką stoczył Rizvanbegović – wezyr Hercegowiny przeciwko wojskom Omera-paszy Latasa, który w połowie XIX w. został przysłany ze Stambułu by doprowadzić do pacyfikacji Bośni i Hercegowiny. Artykuł oparty jest w głównej mierze na literaturze przedmiotu, jak również materiałach źródłowych – pamiętnikach, dziennikach, które stanowią materiał uzupełniający.
    This paper presents the history of anti-Ottoman rebellions, which occurred in Bosnia in the first half of the 19th century. The main initiators of these uprisings were not Christians, as it happened in Serbia, but local Muslim citizens, who were not accepting Stambuls’ agenda towards European parts of the Ottoman Empire. In the paper I would like to investigate some of the most important events in the history of Bosnia: Husejn kapetan Gradaščević rebellion; social turmoil of `30s and `40s, and the final confrontation of Herzcegovinian vezir Rizvanbegović with an army of Omer pasha Latas, who received orders to pacify riots in Bosnia and Herzegovina. The paper is based on the scientific literature, public archive documents and narratives sources – memoirs and travel diaries.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 81-97
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jezička stvarnost u Bosni i Hercegovini
    Sytuacja językowa w Bośni i Hercegowinie
    Linguistic Reality of Bosnia-Herzegovina
    Autorzy:
    Halilović, Senahid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475633.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    Bosna i Hercegovina
    bosanska varijanta
    bosanski jezik
    hrvatski jezik
    srpski jezik
    srpskohrvatski jezik
    Bośnia i Hercegowina
    wariant bośniacki
    język bośniacki
    język chorwacki
    język serbski
    język serbsko-chorwacki
    Bosnia-Herzegovina
    Bosnian variant
    Bosnian language
    Croatian language
    Serbian language
    Serbo-Croatian language
    Opis:
    Posljednja decenija XX stoljeća donijela je zanimljive promjene oko jezika i u jeziku u Bosni i Hercegovini i susjednim državama. Naročitu pažnju (socio)lingvista pobudila je bosanskohercegovačka jezička stvarnost. Većina autora slaže se u tome da je sociolingvistička situacija u Bosni i Hercegovini iznimno složena. Međutim, ona je jednostavna. Poslije kratkog osvrta na stanje koje je prethodilo samostalnosti Republike Bosne i Hercegovine (aprila 1992) u radu su navedeni glavni problemi koji opterećuju današnju bosanskohercegovačku jezičku situaciju.
    In the last decade of the 20th century in both Bosnia-Herzegovina and its neighbouring countries some interesting changes occured in their languistic situation and the language itself. The linguistic reality of Bosnia-Herzegovina became a subject of particular interest of (socio)linguists. Most authors have agreed that the sociolinguistic status of Bosnia-Herzegovina is extremely complex. However, it is simple. After a brief introduction on the circumstances prior to Bosnia-Herzegovina gaining its independence in April 1992, the paper focuses on key concerns present in the contemporary linguistic reality of Bosnia-Herzegovina.
    Ostatnia dekada XX wieku przyniosła interesujące zmiany zarówno w kwestii języka, jak i w samym języku Bośni i Hercegowiny oraz państw sąsiadujących. (Socjo)lingwiści szczególną uwagę poświęcili językowej sytuacji bośniacko-hercegowińskiej. Większość autorów zgadza się co do tego, że z punktu widzenia socjolingwistycznego sytuacja w Bośni i Hercegowinie jest niezwykle złożona. W rzeczywistości — jest ona prosta. W niniejszym szkicu w pierwszej kolejności analizuje się sytuację sprzed ogłoszenia niepodległości Republiki Bośni i Hercegowiny (kwiecień 1992), a następnie przedstawia się główne problemy, które ciążą na współczesności.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 121-135
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pisati da bi se shvatilo: Sarajevo i Chicago na engleskome, bosanskom i poljskom
    Writing to Understand: Sarajevo and chicago in english, Bosnian and Polish
    Autorzy:
    Amela, Ljevo Ovčina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487082.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    język angielski
    język bośniacki
    język polski
    elementy paratekstowe
    wydawcy
    recepcja
    aleksandar Hemon
    english language
    Bosnian language
    Polish language
    paratextual elements
    publishers
    reception
    Opis:
    The paper discusses aleksandar Hemon's literary oeuvre through the prism of reception of The Book of My Lives in Bosnia-Herzegovina and Poland. in the present paper, we analyse the function of paratextual elements on the basis of the translations of the Bosnian-american author from english into Bosnian and Polish taking into consideration the fact that the author wrote in english, but reflecting on his Bosnian childhood, his youth, and the period after he moved to the United States of america. The present paper recognizes and emphasizes that Hemon, who writes in english without forgetting his mother tongue, is using subtle emphasis to describe the world and his place in it by means of calm but self-confident expression. The paratextual elements are used to direct and decompress, which enhances the experience of living and writing at two different places and in two languages so that once the experience has been transferred, its language is comprehensible, inspirational, and familiar to the reader. The paper analyses the title, biographical notes and other paratextual elements the editors and publishers selected to present the cultural aspects, the relevance, the quality of artistic persuasion and accomplishment, and the overall literary value as the truly essential value of this and all other literary works the role of which is to illuminate relations through experiences and contribute to understanding but also changing the human and the world.
    artykuł, w oparciu o książkę aleksandra Hemona Dwa razy życie, przybliża twórczość pisarza pochodzącego z Bośni i Hercegowiny, a mieszkającego od 1992 roku w Stanach zjednoczonych. analiza dotyczy funkcji elementów paratekstowych w przekładach z języka angielskiego na język bośniacki i polski. autor pisze po angielsku, ale w utworze mocno obecne są jego doświadczenia z dzieciństwa oraz młodości spędzonej w Sarajewie, przeżycia związane z wyjazdem do ameryki i z czasem przyswajania sobie języka angielskiego oraz pielęgnowania bośniackiego. Hemon, co widać w przeprowadzonej analizie, pisze w zamierzony sposób bardzo prosto, objaśnia świat i siebie w nim za pomocą swobodnego, a także bardzo przystępnego języka. Wykorzystuje w tym celu szereg paratekstualnych chwytów, wzmacniając w ten sposób doświadczenie, jakie wynika z życia w dwóch odległych od siebie miejscach, pisania w dwóch językach. W ten sposób jego narracja jest prosta, jednak daje wiele do myślenia, staje się bliska każdemu odbiorcy. W artykule został poddany analizie tytuł, notka o autorze oraz inne elementy paratekstowe, przede wszystkim te, za pomocą których redaktorzy i wydawcy wydobywają zróżnicowane aspekty kulturowe, sięgają do korzeni autora, ukazują jego artystyczny warsztat i literacką wartość nie tylko tej, ale i pozostałych jego książek, które, przedstawiając stosunki przez pryzmat własnych doświadczeń, pozwalają zrozumieć przemiany, jakie dokonują się w człowieku i zachodzą na świecie.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2017, 8, 1; 73-89
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integracja na styku kultur. Islamsko-chrześcijańskie pogranicze Bośni i Hercegowiny
    Chances for Integration at the Cultural Meetings Points: The Muslim-Christian Borderland of Bosnia-Herzegovina
    Autorzy:
    PILARSKA, JUSTYNA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/556270.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Edukacji Międzykulturowej i Badań nad Wsparciem Społecznym.
    Tematy:
    pogranicze kulturowe
    islam bośniacki
    dialog międzywyznaniowy
    Bośnia i Hercegowina
    wielokulturowość
    cultural borderland
    Bosnian Islam
    inter-religious dialogue Bosnia-Herzegovina
    multiculturalism
    Opis:
    Wspólnoty muzułmańskie na Bałkanach, w których praktyka islamu rozwijała się w środowisku europejskim, mogą posłużyć jako pomost między islamskim Wschodem i chrześcijańskim Zachodem. Oto bowiem, choć przez ponad 400 lat Bośnia znajdowała się pod władzą Osmanów, muzułmanie pozostali tylko jedną z wielu społeczności, dzieląc kraj z prawosławnymi, katolikami i niewielką wspólnotą żydowską. Historia kontaktów muzułmańsko-chrześcijańskich zawiera zarówno przykłady zderzeń, jak i spotkań, inicjowanych tak przez chrześcijan, jak i przez muzułmanów. Choć nie sposób nie dostrzec, że więcej w niej było zderzeń, nie wolno jednak przeoczyć istnienia spotkań. Artykuł ten analizuje w historycznym i współczesnym kulturowo-społecznym kontekście pogranicze wyznaniowe Bośni i Hercegowiny, wskazując na jego specyfi kę, dynamikę i (często nieudane) próby jego konceptualizacji z perspektywy europocentrycznego dyskursu.
    Muslim communities in the Balkans, in which the practice of Islam developed in the European context, can be used as an exemplifi cation of the bridge between the Islamic East and the Christian West. Although for over 400 years Bosnia was under the Ottoman rule, Muslims became one of the many communities contributing to the dynamic area of ontological and axiological negotiations within the cultural borderland, sharing the living space with members of the Orthodox church, Catholics, and a small Jewish community. The history of the Muslim-Christian contacts in Bosnia includes the examples of collisions as well as encounters initiated both by Christians and Muslims. This article analyses the religious borderland in the historical and contemporary cultural and social context of Bosnia-Herzegovina, revealing its specifi city, dynamics and (often unsuccessful) attempts to conceptualize it from the perspective of the Eurocentric discourse.
    Źródło:
    Multicultural Studies; 2016, 1; 89-101
    2451-2877
    Pojawia się w:
    Multicultural Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ,,Mješavinu uspite”lub “mešavinu sipajte” – czy tłumaczenia i oddzielne instrukcje konsumenckie na obszarze byłego języka serbskochorwackiego są potrzebne? Analiza wybranych przykładów
    „Mješavinu uspite“ or „mešavinu sipatje“ — are translations and separate labels of food products really needed? The analyse of choosen examples
    Autorzy:
    Skrzeszewska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475589.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    język serbsko-chorwacki
    język bośniacki
    język chorwacki
    język czarnogórski
    język serbski
    Serbo-Croatian language
    Bosnian language
    Croatian language
    Montenegro language
    Serbian language
    Opis:
    Artykuł przedstawia i analizuje różnice językowe w obrębie obszaru byłej Jugosławii. Polityka językowa państw postjugosłowiańskich ma na celu udowodnienie różnic występujących pomiędzy językami tych państw, dlatego podjęte badania, na podstawie przykładu tłumaczenia z chorwackiego na serbski oraz etykiet produktów spożywczych, chcą udowodnić, że są one symboliczne. Cztery języki powstałe z języka serbsko-chorwackiego wciąż opierają się na nowosztokawskim dialekcie, stąd odmienności dostrzegalne są przede wszystkim na płaszczyźnie leksykalnej właściwej dla danego regionu, nie narodu. Wyniki analizy wybranych przykładów pokazują, że różnice te próbuje się sztucznie uwypuklić, ponieważ często zamieniane leksemy są właściwe dla obu języków, nie tylko dla jednego. Przy analizie zastosowano metodę komparatystyczną.
    This article shows and analyses the language differences in the region of former Yugoslavia. Language politics in the countries of former Yugoslavia is aimed to prove that differences really exist, that is why this research would like to show the fact that those differences are symbolical (example of translation from Croatian to Serbian and labels of food products). Four languages which came into being from Serbo–Croatian language family are still based on the New Shtokavian dialect and the differences are discernible only on lexical surface characteristic for region, not nation. The result of the analyses of those examples show that differences are artificially created because very often a word considered to be unique in one language exists in other languages too. During the analyses the comparative method was used.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2015, 29; 337-354
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uśpiony konflikt. Bośni i Hercegowiny 20 lat niepodległości
    Dormant conflict. 20 years of independence in Bosnia and Herzegovina
    Autorzy:
    Jagiełło, A.
    Tondera, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/347695.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
    Tematy:
    Bośnia i Hercegowina
    Wojna
    konflikt etniczny
    Dayton
    organizacje międzynarodowe
    Serb
    Chorwat
    Bośniak
    Bosnia and Herzegovina
    War
    ethnic conflict
    international organisations
    Croat
    Bosnian
    Opis:
    W kwietniu 1992 jugosłowiańska republika Bośnia i Hercegowina ogłasza niepodległość. Wkrótce na obszarze całego państwa dochodzi do konfliktów etnicznych, których efektem jest trzyletnia wojna domowa zakończona wymuszonym porozumieniem w Dayton i obecność międzynarodowych sił pokojowo-stabilizacyjnych. Mimo obecności militarnej międzynarodowych sił zbrojnych i cywilnej działalności Biura Wysokiego Przedstawiciela w Bośni i Hercegowinie nie udało się stworzyć jednolitego państwa, jak również doprowadzić do wygaśnięcia konfliktów etnicznych.
    In April 1992 the Yugoslav republic of Bosnia and Herzegovina declared independence. Soon ethnic conflicts erupted across the country, leading to a three-year civil war ended by the peace treaty in Dayton and the presence of the international implementation and stabilization forces. Despite the operations of the international military forces and the civilian activities of the Office of the High Representative (OHR) in Bosnia and Herzegovina, the Bosnian nations have failed to create a unified state, as well as to terminate the ethnic conflicts.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2013, 1; 15-23
    1731-8157
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Międzygatunkowe strefy kontaktu. Relacje psów i ludzi (z „diabelską śliną w sercu”) w literackiej dystopii Josipa Mlakicia O zlatu, ljudima i psima
    The Interspecies Encounter Zones. Relations between dogs and humans [with “devil’s saliva in hearts”
    Autorzy:
    Szperlik, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2046697.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-27
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    speciesism
    post-humanism
    totalitarianism
    Bosnian-Herzegovinian anti-war prose
    science fiction literature
    gatunkowizm
    posthumanizm
    totaliatryzm
    bośniacko-hercegowińska proza antywojenna
    literatura science fiction
    Opis:
    Przedmiotem analizy literaturoznawczej zaproponowanej w powyższym tytule jest tryptyk Josipa Mlakicia, utrzymany w konwencji futurystycznej antyutopii. Dzieło stanowi materiał badawczy podatny na zastosowanie różnorodnych, interdyscyplinarnych narzędzi metodologicznych (od ekokrytyki po animal studies). Poza symbolicznym ujęciem problematyki psów w historii kultury, punktem wyjścia dla rozważań nad postapokaliptyczną wizją świata totalitarnego, przez który przetoczyły się kolejne wojny, naruszające ekosystem, jest posthumanistyczna i postanatropocentryczna optyka obecnej i przyszłej kondycji ludzkiej, ze szczególnym uwzględnieniem szowinizmu gatunkowego. W antywojennej prozie bośniacko-hercegowińskiego pisarza gatunkowizm (speciesism), postrzegany przez pryzmat złożonych relacji ludzi i psów, przejawia się również w postaci zacierania granicy między pojęciem zwierzęcości i człowieczeństwa, w wizji świata, w której największym zagrożeniem okazuje się homo crudelis. W świecie przedstawionym Mlakicia relacje między człowiekiem a psem można zdefiniować jako przykład symbiotycznej kooperacji (companion species), „naturokultury”, realizowanej w rozmaitych „strefach kontaktu”. Pojawia się także kwestia zhierarchizowanych stosunków między ludźmi, bytów o słabej podmiotowości: ludzi wykluczonych, zmarginalizowanych i eksterminowanych wszelkich Innych, w tym niepełnosprawnych, stających się podporządkowanymi „psami”, o statusie ofiar. Oczekiwany efekt przeprowadzanego wywodu dotyczyć będzie ukazania funkcji literatury jako źródła refleksji i medium ekspresji (wynalazku, przypisanego człowiekowi), w odniesieniu do koncepcji zmierzchu antropocentryzmu.
    The subject of the literary study proposed in the title is the triptych by Josip Mlakić, which follows the convention of a futuristic anti-utopia. The work provides research material amenable to the application of diverse, interdisciplinary methodological tools (from ecocriticism to animal studies). In addition to the symbolic framing of the issue of dogs in cultural history, the starting point for the reflections on the post-apocalyptic vision of the totalitarian world (through which further wars swept and disturbed the ecosystem) is the post-humanist and post-anthropocentric perspective of the present and future human condition, with a particular focus on species chauvinism. In the Bosnian-Herzegovinian writer’s anti-war prose, speciesism (seen from the perspective of the complex relationship between dogs and humans) is also manifested in the blurring of the boundary between the concepts of animalism and humanity, in a vision of the world in which homo crudelis proves to be the greatest threat. In the world depicted by Mlakić, the relations between the man and the dog can be defined as an example of companion species, “nanoculture” realised in diverse “contact areas”. There also arises the question of hierarchical relations between people, entities with weak subjectivity: the excluded, the marginalised and all exterminated Others, including the disabled, who become subordinated “dogs” with the status of victims. The anticipated result of the study will be to present the function of literature as a source of reflection and a medium of expression (an invention, attributed to the humans) in relation to the concept of the twilight of anthropocentrism.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2021, 21; 189-207
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Peuples constitutifs et identités linguistiques en Bosnie-Herzégovine
    Nations Forming Bosnia and Herzegovina and their Linguistic Identity
    Narody stanowiące Bośnię-Hercegowinę a ich tożsamość językowa
    Autorzy:
    Bajrić, Samir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1883461.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    narody stanowiące
    języki oficjalne
    przynależność etniczna
    przynależność językowa
    chorwacki
    serbski
    bośniacki
    języki lub nazwy języków
    rewindykacje językowe
    constituent peoples
    official languages
    ethnicities
    linguistic affiliations
    linguistic identities
    Croatian
    Serbian
    Bosnian
    languages or languages denominations
    linguistic claims
    Opis:
    W 1918 roku Antoine Meillet, francuski językoznawca i wybitny znawca świata słowiańskiego, pisał : „Świat dąży do tego, by mieć jedną tylko cywilizację, ale języki cywilizacyjne w nim się pomnażają” (A. Meillet, Les langues dans l’Europe nouvelle, Paris, Payot, 1918, p. 2). Prawie sto lat później przestrzeń, dla której tradycje polityczne zastrzegają nazwę Europa Centralna, potwierdza zasadność wizji wyżej wspomnianego językoznawcy, choćby tylko dla pomnożenia nazw języków z tego regionu geograficznego i kulturowego. W tej części Starego Kontynentu zamieszkują głównie wspólnoty o tradycjach i językach słowiańskich. Każdy, kto pojął historię narodów południowych Słowian, będzie umiał połączyć nazwę serbsko-chorwacki / chorwacko-serbski z nazwą Jugosławia. Ta ostatnia nie implikuje etnonimu jugosłowiański w tym znaczeniu, w jakim etnonim francuski – a Francja uznawana jest za Państwo-naród – odsyła do narodu francuskiego. Rygorystyczne rozróżnienie, jakiego dokonują z tytułu dziedzictwa austro-węgierskiego narody zamieszkujące Półwysep Bałkański między nacionalnost (‘narodowość’, ‘przynależność do narodu’, niem. Volksangehörigkeit) et državljanstvo (‘citoyenneté’, ‘appartenance à un État’», niem. Staatsangehörigkeit), zderza się z koncepcją francuską (zachodnią), w której naród i państwo tworzą, grosso modo, spójne kryterium odniesienia. Różnorodne zmiany polityki językowej jak i wspólnoty społeczne czy wyznaniowe, które tworzą obecną Bośnię-Hercegowinę, ów dziwny przeżytek „mozaiki narodów i tradycji”, jaką tworzyła swego czasu Jugosławia (1945-1992), czynią złożonymi relacje zarówno instytucjonalne, jak i ludzkie między narodami stanowiącymi to państwo. Artykuł podejmuje problem konieczności przemyślenia na nowo pojęcia języka (narodowego, urzędowego, używanego), narodu i konstytucji państwowej, badając szczególne przypadki, jakie tworzy koabitacja Bośni i Hercegowiny. Nazwy narzucone przez porozumienia w Dayton (1995) i odnoszące się zarówno do bytów politycznych, jak i do narodów oraz mniejszości, takie jak Fédération croato-bosniaque / croato-musulmane, Republika Srpska (serbski byt polityczny Bośni i Hercegowiny), Croates / Bosno-Croates, Serbes / Bosno-Serbes, Bosniens, Bosniaques / Musulmans, Bosniaques-Musulmans, etc., tworzą szeroką domenę, w której przeplatają się i nakładają się na siebie rewindykacje językowe i rzeczywistości wieloetniczne / wielowyznaniowe.
    In 1918, Antoine Meillet, French linguist and a great specialist of the Slavic world, wrote these: “The world tends to have only one civilization, but civilization languages are multiplying” (A. Meillet, Les langues dans l’Europe nouvelle, Paris, Payot, 1918, p. 2). A century later, within a few years, the space to which the political traditions reserve the name Central Europe confirms the validity of visionary thinking linguist said, if only for the multiplication of languages denominations that affects this geographical and cultural area. This part of the Old Continent is home mostly the tradition of Slavic community(ies) and expression(s). Anyone who has studied the history of South Slavic peoples dreams of creating a link between the term “Serbo-Croatian” / “Croatian-Serbian” and the name of Yugoslavia. But it does not involve the ethnonym “Yugoslav” in the sense that the French ethnonym—France being considered as a nation-state—refers to the French nation. The rigorous distinction the peoples inhabiting the Balkan Peninsula establish, as an Austro-Hungarian heritage, between nacionalnost (‘nationality,’ ‘nationhood,’ German: Volksangehörigkeit) and državljanstvo (‘citizenship,’ ‘membership of a State,’ German: Staatsangehörigkeit) faces a French design (Western) where nation and state form roughly a compact reference criterion. Language policies and the social and religious communities that make up Bosnia and Herzegovina today, this strange survivor of the “mosaic of peoples and traditions” that once formed the second Yugoslavia (1945–1992), more complex relationships, both institutional and human, between its constituent peoples. This paper revives the need to rethink the language concepts (national, official and other), nation and state constitution by subjecting them to the study of (intractable) features created by the Bosnian cohabitation. The names imposed by the Dayton Agreement (1995) and referring to political entities as well as peoples and minorities concerned, such as Bosniak-Croat Federation / Muslim-Croat, Republika Srpska (Serb political entity of Bosnia and Herzegovina), Croats / Bosnian Croats, Serbs / Bosnian Serbs, Bosnians, Bosniaks / Muslims, Bosnian-Muslims, etc., create a broad area where intermingle and overlap language demands and multiethnic / multireligious realities.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 8; 81-99
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udział 16. Batalionu Powietrznodesantowego w operacji stabilizacyjnej w Bośni i Hercegowinie. Część II: Szczegóły użycia 16.bpd w operacji IFOR oraz wnioski z analizy czynników operacyjnych: sił, obszaru i czasu
    16th Airborne Battalion in Stabilization Operation in Bosnia and Herzegovina. Part II: The Employment of 16th Airborne Battalion in IFOR and Analysis of Operational Factors: Space, Force and Time
    Autorzy:
    Klisz, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953922.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    IFOR
    operation Joint Endeavour
    Bosnia and Herzegovina
    16th Airborne Battalion
    stabilization operation
    Dayton Peace Agreement (GFAP)
    the Bosnian war
    operacja Joint Endeavour
    Bośnia i Hercegowina
    16. Batalion Powietrznodesantowy
    operacje stabilizacyjne
    układ z Dayton (GFAP)
    wojna w Bośni
    Opis:
    The aim of the article was to analyze political, and strategical-operational limitations of 16th Airborne Battalion in executing mandatory missions during IFOR operation in Bosnia and Herzegovina. Part I contains abbreviated timeline of war in Bosnia and Herzegovina, peace negotiations process as well as development of IFOR Forces. Part II describes operational employment of 16th Airborne Battalion in IFOR operation. In conclusion, author analyzed the operational factors: space, forces, and time affecting the employment of 16th Airborne Battalion in IFOF operations. Moreover, the author describes the political importance of IFOR mission for entire Polish Armed Forces.
    Celem artykułu było zbadanie możliwości realizacji określonych w dokumentach operacyjnych zadań mandatowych przez 16. Batalion Powietrznodesantowy (16.bpd) w siłach IFOR w Bośni i Hercegowinie – w ramach istniejących ograniczeń politycznych i strategiczno-operacyjnych. W części I autor skrótowo przedstawił historię działań wojennych w Bośni i Hercegowinie, przebieg negocjacji pokojowych oraz ustanowienie sił IFOR. Część II zawiera opis operacyjnego wykorzystania 16.bpd w misji IFOR. W podsumowaniu autor przedstawił wnioski z analizy operacyjnej z wykorzystaniem czynników operacyjnych: sił, obszaru i czasu, a także znaczenie polityczne misji IFOR dla Sił Zbrojnych RP
    Źródło:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2019, 3; 231-247
    1899-6264
    2451-0718
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udział 16. Batalionu Powietrznodesantowego w operacji stabilizacyjnej w Bośni i Hercegowinie. Część I: Porozumienie z Dayton, ustanowienie sił IFOR i plany operacji Joint Endeavour
    16th Airborne Battalion in stabilization operation in Bosnia and Herzegovina. Part I: Dayton Peace Agreement, establishment of Implementation Force and Operation Joint Endeavour plans
    Autorzy:
    Klisz, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/557204.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    IFOR
    operation Joint Endeavour
    Bosnia and Herzegovina
    16 Airborne Battalion
    stabilization operation
    Dayton Peace Agreement (GFAP)
    the Bosnian war
    operacja Joint Endeavour
    Bośnia i Hercegowina
    16. Batalion Powietrznodesantowy
    operacje stabilizacyjne
    porozumienie z Dayton (GFAP)
    wojna w Bośni i Hercegowinie
    Opis:
    The aim of the article is to analyze political and strategical-operational limitations of 16th Airborne Battalion in executing mandatory missions during IFOR operation in Bosnia and Herzegovina. In the part I of the article the author describes in short the timeline of war in Bosnia and Herzegovina, and peace negotiations. As starting points for further analysis, the author took the moment of signing The General Framework Agreement of Peace in Dayton (GFAP, December 14, 1995) and the establishment of Implementation Forces (IFOR, December 20, 1995) based on United Nations Security Council Resolution 1031.
    Celem artykułu jest zbadanie możliwości realizacji określonych w dokumentach operacyjnych zadań mandatowych przez 16. Batalion Powietrznodesantowy (16.bpd) w siłach IFOR w Bośni i Hercegowinie – w ramach istniejących ograniczeń politycznych i strategiczno-operacyjnych. W części pierwszej autor przedstawia w sposób skrótowy przebieg działań wojennych w Bośni i Hercegowinie oraz proces negocjacji pokojowych. Za punkty wyjścia analizy przyjęto moment podpisania porozumienia pokojowego z Dayton (14.12.1995 r.) oraz powstania sił IFOR (20.12.1995 r.) na podstawie Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1031.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2018, 3; 227-236
    1899-6264
    2451-0718
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ḥam Ribi Avram Finci’s Ladino Translation of Selected Texts from the Zohar as a Rare Glimpse into the Methodology of Traditional Bosnian Sephardic Yeshivot (Adult Learning Clubs) and Its Relation to the Local Sufi Islamic Tradition of “Ders”
    Przekład Ḥam Ribi Avrama Finciego wybranych tekstów Zoharu na ladino jako rzadkie spojrzenie w metodologię pracy tradycyjnych bośniacko-sefardyjskich „jeszybot” (klubów edukacyjnych dla dorosłych) oraz jej związek z lokalną, islamsko-suficką tradycją homiletyczną
    Autorzy:
    Papo, Eliezer
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339655.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    studia sefardyjskie
    kultura sefardyjska
    literatura ladino
    Żydzi osmańscy
    Żydzi bośniaccy
    żydowsko-hiszpańska literatura rabiniczna
    homiletyka sefardyjska
    kultura bośniacka
    Żydzi bałkańscy
    Sephardic studies
    Sephardic culture
    Ladino literature
    Ottoman Jews
    Bosnian Jewry
    Rabbinic literature in Judeo-Spanish
    Sephardic Sermon
    Judaism & Sufism
    Balkan Culture
    Balkan Jews
    Opis:
    In traditional Sephardic culture, theoretical Kabbalah was an exclusive patrimony of the rabbinic elite. From the 17th century onward, many Sephardic laymen found even the Hebrew liturgical, and especially speculative, texts to be impenetrable and incomprehensible. Consequently, the rabbinic elite began to translate liturgical texts and halakhic works into popular Judeo-Spanish. However, the Zohar was usually not included in these projects of cultural intermediation. Consequently, a Judeo-Spanish translation of the integral text of the Zohar, or even of one of its volumes, does not exist to this day. At the same time, different Sephardic rabbis translated selected excerpts from the Zohar into the vernacular. This paper analyses one such anthology, Avram ben Moshe Finci’s Leket a-Zoar, published in 5619 (1858/9) in Belgrade. The anthology contains 246 excerpts from the Zohar, 121 of which conclude with Finci’s own reflections and a resumé of the moral of the story. Many of Finci’s discourses are masterpieces of the traditional Judeo-Spanish oral genre of darush. Finci was not interested in explaining theoretical kabbalistic terms and concepts. Rather, he reads the Zohar as if it were a work of Mussar. The traditional learning of Bosnian Sephardim seems to resemble, in both methodology and content, the learning traditions of their Muslim neighbours, showing once again that settled communities such as the Ottoman Sephardim cannot be researched only in the context of their affinity to the Jewish world. It is impossible to understand the way the Ottoman Sephardim developed Jewish concepts, practices and institutes without acknowledging the common Ottoman culture they shared with their Muslim and Christian neighbours.
    W tradycyjnej kulturze sefardyjskiej kabała teoretyczna była dziedzictwem wyłącznie uczonej elity rabinów. Od wieku XVII dla wiernych należących do niewykształconych mas bardziej skomplikowane teksty liturgiczne (nie wspominając o spekulatywnych) były niezrozumiałe, dlatego też elita rabiniczna podjęła się zadania tłumaczenia podstawowych pism liturgicznych i halahicznych na język żydowsko-hiszpański. Ponieważ dzieła Zohar zwykle nie włączano do tego kulturalno-mediacyjnego projektu, do chwili obecnej nie powstał integralny, żydowsko-hiszpański przekład ani jednej z jego ksiąg. Różni rabini sefardyjscy przekładali na żydowsko-hiszpański jedynie własny wybór najbardziej pouczających tekstów pochodzących z tego ogromnego korpusu. Niniejszy artykuł analizuje jeden z takich zbiorów wybranych fragmentów, słynny Leket a-Zoar autorstwa Ḥam Ribi Avrama (syna Mojżesza) Finciego, wydany w Belgradzie w 5619 (1858/9) roku. Antologia Finciego zawiera przekład 246 fragmentów ksiąg Zoharu, z których 121 kończy się własnymi refleksjami i komentarzami Finciego. Wiele z tych wykładów Finciego to arcydzieła tradycyjnego sefardyjskiego gatunku ustnego darush (‘kazanie’). Finci, jako komentator, nie był zainteresowany wyjaśnianiem zagmatwanych kabalistycznych terminów i konceptów. Chętniej czytał i tłumaczył Zohar jak dzieło musar – dzieło żydowskiej etyki. Jak się wydaje, w tym podejściu połączyły się tradycyjny bośniacko-sefardyjski sposób czytania, uczenia i tłumaczenia ksiąg Zoharu oraz lokalna bośniacko-muzułmańska tradycja czytania, uczenia i tłumaczenia klasycznych tekstów sufickich. Dowodzi to faktu, że wspólnoty żydowskie, zakorzenione w określonym kontekście cywilizacyjnym, nie mogą być studiowane jedynie przez pryzmat ich wyjątkowości wobec reszty świata żydowskiego ani przez pryzmat kongruencji z nim. Niemożliwe jest zrozumienie rozwoju sefardyjskich idei, praktyk i instytucji bez brania pod uwagę wspólnej osmańskiej cywilizacji, w tworzeniu i rozwoju której Sefardyjczycy przez prawie 500 lat brali udział razem ze swoimi muzułmańskimi chrześcijańsko-prawosławnymi sąsiadami.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2020, 9; 181-222
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies