- Tytuł:
-
Wybrane implikacje zawodności rynku konkurencyjnego na przykładzie sektora energetycznego
Selected implications of market failure – example from the energy sector - Autorzy:
-
Kudełko, M.
Kaszyński, P. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/952474.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
- Tematy:
-
niekorzystne i korzystne efekty zewnętrzne
analiza kosztów i korzyści
badania modelowe
sektor energetyczny
positive and negative external effects
cost benefit analysis
modeling studies
energy sector - Opis:
-
W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia związane z pojęciem efektywności
alokacyjnej i jej roli w podejmowaniu optymalnych decyzji ekonomicznych. Skupiono uwagę na
ekonomicznych skutkach zawodności rynku w sytuacji występowania efektów zewnętrznych –
zarówno negatywnych, jak i pozytywnych. Scharakteryzowano je od strony teoretycznej, ilustrując konsekwencje ekonomiczne takiej sytuacji dla producentów (nadwyżka producentów),
konsumentów (nadwyżka konsumentów) i otoczenia (koszty i korzyoeci zewnętrzne). Wskazano,
że aby rynek dostarczał efektywny społecznie poziom produkcji, należy wprowadzić prawidłowo
oszacowane subsydia dla producentów – w przypadku pozytywnych efektów zewnętrznych, albo
podatek korygujący – w przypadku negatywnych efektów zewnętrznych. Ponadto, podano reguły
decyzyjne, które są stosowane w analizie kosztów i korzyści – technice wspomagającej proces
decyzyjny, podejmowany zarówno przez podmioty prywatne, jak i władzę publiczną. Wskazano
szczególne przypadki ich stosowania w celu osiągnięcia efektywności alokacyjnej. Odstępstwem
od ich stosowania jest realizacja postulatu osiągnięcia efektywności kosztowej, co jednak nie
gwarantuje, że dany projekt, program lub polityka jest społecznie optymalna i pożądana. Te
teoretyczne konsekwencje zawodności rynku znalazły swoje odbicie w przedstawionych obliczeniach
modelowych dotyczących rozwoju krajowej energetyki. Podstawą analityczną wyników
jest matematyczny model równowagi cząstkowej. Do oszacowania wielkości kosztów i korzyści
społecznych wykorzystano zmiany nadwyżek konsumentów i producentów. Udowodniono, że
zastosowanie kryterium maksymalizacji dobrobytu prywatnego może prowadzić do rozwiązań nieoptymalnych społecznie. Internalizacja właściwie oszacowanych kosztów zewnętrznych, czyli
włączenie ich do kryterium decyzyjnego w sektorze energetycznym, może znacząco zwiększyć
poziom osiąganego dobrobytu społecznego.
This paper presents selected aspects of the effective allocation of resources, and examines the optimal decision making processes involved. The analysis focuses on the economic consequences of market failure within the context of external effects – both negative and positive. These consequences are described by illustrating theoretical economic implications for the producers (producer surplus), consumers (consumer surplus), and the environment (external costs and benefits). It is recommended that in order to achieve an effective level of production, either subsidies – properly assessed – to producers (in the case of positive externalities) or a correcting tax (in the case of negative externalities) should be imposed. In addition, the paper provides decision rules that are used in a costs-benefit analysis – a decision support tool for the processes undertaken by both private and public entities. Specific examples are described of the application of these rules in order to achieve allocation efficiency. An exception to their application concerns an aim to achieve cost efficiency, this however does not ensure that a particular project, program, or policy is socially efficient/optimal or desirable. These theoretical implications of a market’s failure are depicted by a model analyzing the national power sector development. Consumer and producer surpluses were the basis for estimating social costs and benefits. The paper proves that the use of the private welfare criterion may imply socially inefficient solutions. Internalization of correctly estimated external costs (in the sense that they are included in the decision-making criteria in the energy sector) has the potential to significantly increase the level of social welfare. - Źródło:
-
Polityka Energetyczna; 2014, 17, 3; 243-256
1429-6675 - Pojawia się w:
- Polityka Energetyczna
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł