Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "17 wiek" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 141
Tytuł:
Волпа. Старая и новая
Volpa. The Old and New
Autorzy:
Смиловицкий, Леонид
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116659.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Vlopa
Belarus
Zionist groups
synagogue
monument
17th century
the Holocaust
Влопа
Беларусь
сионистские группы
синагога
памятник
XVII век
Холокост
Włopa
Białoruś
grupy syjonistyczne
synagoga
zabytek
XVII wiek
Holokaust
Opis:
The article is devoted to the history of the Jewish community in Volpa. Until 1939 the town was the centre of a commune of the Grodno district of the Bialystok voivodeship, and now it is part of the Volkovysk district of the Grodno region of the Republic of Belarus. The article describes the economic, religious, cultural, and national life of Jews, who naturally complemented the life of the Belarusians and Poles in Volpe providing an example of mutual understanding and cooperation. Particular attention is paid to the fate of the unique wooden synagogue of the 17th century and the activities of Zionist groups and clubs. A separate place is given to the story of the tragic death of the community during the Holocaust and the attempts to preserve the memory of their small homeland by the modern generation of Volpa residents. The article was written following the author's visit to Volpa in 2018 and it is based on rare archival data, scholarly publications in Hebrew, English, Polish and Russian, periodicals, and interviews with local residents.
Artykuł poświęcony jest historii społeczności żydowskiej w Wołpie. Do 1939 miasto było centrum gminy powiatu grodzieńskiego województwa białostockiego, a obecnie wchodzi   skład rejonu wołkowyskiego obwodu grodzieńskiego Republiki Białorusi. Artykuł opisuje życie gospodarcze, religijne, kulturalne i narodowe Żydów, którzy w naturalny sposób uzupełniali życie Białorusinów i Polaków w Wołpie, dając przykład wzajemnego zrozumienia i współpracy. Szczególną uwagę zwrócono na losy unikatowej drewnianej synagogi z XVII wieku oraz działalność grup i klubów syjonistycznych. Osobne miejsce zajmuje historia tragicznej śmierci społeczności w czasie Holokaustu oraz próby zachowania pamięci o ich małej ojczyźnie przez współczesne pokolenie mieszkańców Wołpy. Artykuł powstał po wizycie autora w Wołpie w 2018 roku i opiera się na rzadkich danych archiwalnych, publikacjach naukowych w języku hebrajskim, angielskim, polskim i rosyjskim, czasopismach oraz wywiadach z mieszkańcami.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 9-24
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thalers and „ephimek” coin with marks in the collection of the National Museum of History and Ethnography „Pereyaslav”, as a source for learning about the circulation of currency in the Ukraine in the 16th-18th centuries
Talary i „efimek” ze znakami w zbiorze Narodowego Muzeum Historyczno-Etnograficznego „Perejaslav” jako źródło do poznania obiegu pieniężnego na Ukrainie w wiekach XVI-XVIII
Талеры и ефимок с признаками в коллекции Национального историко-этнографического заповедника „Переяслав”, как источник денежного обращения в Украине в XVI-XVIII веках
Autorzy:
Коцур, Виктор
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584775.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Ukraina
XVII-XVIII wiek
obieg pieniężny
talar
„efimek”
Ukraine
17th-18th centuries
coin circulation
thaler
„ephimek”
Украина
XVII-XVIII в.
денежное обращение
талер
„ефимок”
Opis:
Thalers struck by Central European rulers were in circulation in the Eastern part of Europe too. Among the numismatic holdings of the “Pereyaslav” National Museum in Ukraine are coins of this type, which were in circulation throughout Ukrainian territory. The present publication of the Museum holdings of coins of this type supplements our picture of coin circulation in Ukraine in the 17th and 18th centuries.
Stałe zainteresowanie budzą srebrne talary wybite przez władców Europy Zachodniej, które szeroko obiegały również na rynkach Europy wschodniej. W zbiorach narodowego muzeum „Perejeslav” znajdują się dotychczas nieopublikowane talary, które trafiły na terytorium Ukrainy. Ich publikacja uzupełnia dane na temat obiegu pieniężnego na ziemiach Ukrainy w XVII i XVIII w.
Особый интерес представляют крупные серебряные талеры, чеканенные от имени правителей государств Западной Европы, получившие широкое распространение тоже на восточном европейском денежном рынке. В фондах Национальнoго историко-этнографического заповедника „Переяслав” хранятся неопубликованные раньше талерные монеты имевшие распространение на денежном рынке украинских земель. Они добавляют данные об монетном обращении на территории Украины XVII-XVIII веков. Особый интерес представляют крупные серебряные талеры, чеканенные от имени правителей государств Западной Европы, получившие широкое распространение тоже на восточном европейском денежном рынке. В фондах Национальнoго историко-этнографического заповедника „Переяслав” хранятся неопубликованные раньше талерные монеты имевшие распространение на денежном рынке украинских земель. Они добавляют данные об монетном обращении на территории Украины XVII-XVIII веков.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2015, 61; 77-80
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopisy Georga Wilhelma von Raumera w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL
Die Manuskripte von Georg Wilhelm von Raumer in der Universitätsbibliothek der Katholischen Universität Lublin
Autorzy:
Zezula, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039981.pdf
Data publikacji:
2007-12-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Familie von Raumer
Deutschland
17. Jahrhundert
Manuskript
BU KUL
rodzina von Raumerów
Niemcy
XVII wiek
rękopis
von Raumer familie
Germany
17th century
manuscript
Opis:
Die in der Universitätsbibliothek der Katholischen Universität Lublin aufbewahrten Manuskripte des deutschen Archivars und Geschichtskenners Georg Wilhelm von Raumer (1800-1856) zählen ungefähr 45 Archiveinheiten. Sie stammen aus dem früheren Gut Langheinersdorf (heute Długie) in Niederschlesien. Diese Hinterlassenschaft enthält persönliche und Familiendokumente, Briefe und Korrespondenzen, Quellenexzerpte und Notizen, Hilfsmaterialien sowie kurze literarische, historische und wissenschaftliche Arbeiten des Schöpfers dieser Sammlung. Die Materialien werden in meiner Arbeit diesen Kriterien entsprechend präsentiert. Darunter befi nden sich Exzerpte und Kopien von Originaldokumenten, die die älteste Geschichte der Mark Brandenburg und der Stadt Berlin sowie die in Raumers Lebenszeit fallende Herrschaftszeit der Könige Friedrich Wilhelm III. und Friedrich Wilhelm IV. betreffen. Kopien der Korrespondenz zwischen den wichtigsten Persönlichkeiten im preußischen Staat zeigen ihre Ansichten zum Thema der Beziehungen zu Österreich, Russland und Frankreich sowie zu innenpolitischen Themen, u.a. was die politische Ordnung des preußischen Staates und seine Verfassung, die Vertretung der Stände und die Bauernbefreiung anbelangt. Aus den von seinen nächsten Familienmitgliedern geschriebenen Briefen werden die realen Lebensbedingungen am Ende des 18. und in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts ersichtlich. Ausschnitte aus deutschen Zeitungen, kleine literarische Werke der Familie von Raumer sowie Tagebücher und Erinnerungen stellen wertvolle Quellen für wissenschaftliche Forschungen dar.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 355-376
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Haec foecunda magnorum virorum parens Academia Cracoviensis.” A History of the Jagiellonian University in Academic Panegyrics for Krakow Bishops in the 1st half of the 17th Century
„Haec foecunda magnorum virorum parens Academia Cracoviensis”. Historia Uniwersytetu Krakowskiego w akademickich panegirykach dla biskupów krakowskich w I połowie XVII wieku
Autorzy:
Zdanek, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11347091.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
17th century
University of Cracow
Cracow bishops
university historiography
cultural memory
academic prints
occasional literature
panegyrics
XVII wiek
Uniwersytet Krakowski
biskupi krakowscy
historiografia uniwersytecka
kultura pamięci
druki akademickie
literatura okolicznościowa
panegiryki
Opis:
In 15th–16th centuries, Krakow University developed fundamental elements of its memory culture and historical awareness. In the first half of the 17th century, the Krakow academic community strengthened its message concerning its past. Occasional literature, in particular panegyrics, was a particularly important medium of this message. Numerous academic prints were dedicated to Krakow bishops, since they were the University’s chancellors, and frequently its alumni and supporters, while the University itself was one of the key institutions in the diocese, closely related to the Church. The panegyrics were created mostly to celebrate the award of bishopric, a ceremonial entrance of a bishop to the city, an ingress to the Wawel Cathedral or were written in the event of death and the funeral. Seven bishops ruled the diocese in the analyzed period. In that time, university professors and students dedicated a total of 65 panegyrics to them, of which 43 contained references to the University’s past. Panegyrics were a medium of the University’s institutionalized memory culture. Key facts and persons mentioned in the works include: the foundation of 1400, founder King Władysław Jagiełło, House of Jagiellon as the dynasty of founders and representatives of the golden age in the University’s history, Jan Kanty – a revered professor of theology (deceased in 1473) as an exemplary lecturer and patron of the University, as well as catalogues of renowned professors and alumni of the University. The catalogues were in fact lists of surnames, and they were supplied as anevidence of the University’s long history and service to the society, the country,and the Church.
Uniwersytet Krakowski w XV-XVI w. wypracował fundamentalne elementy swojej kultury pamięci i świadomości historycznej. W I połowie XVII w. krakowskie środowisko akademickie wzmocniło przekaz dotyczący swojej przeszłości. Bardzo ważnym medium tego oddziaływania była literatura okolicznościowa, a zwłaszcza panegiryki. Liczne druki akademickie poświęcano biskupom krakowskim, ponieważ byli oni kanclerzami uniwersytetu, a często jego wychowankami i mecenasami, uniwersytet zaś był jedną z najważniejszych instytucji diecezji, mocno związaną z Kościołem. Panegiryki takie powstawały głównie z okazji nadania biskupstwa, uroczystego wjazdu biskupów do miasta i ingresu do katedry wawelskiej oraz z racji śmierci i pogrzebu. W analizowanym okresie diecezją rządziło siedmiu biskupów. W tym czasie profesorowie i studenci uniwersytetu dedykowali im 65 panegiryków, z których 43 utwory zawierały treści i nawiązania z przeszłości uniwersyteckiej. Panegiryki były nośnikiem zinstytuzjonalizowanej uniwersyteckiej kultury pamięci. Głównymi figurami tej pamięci były: fundacja 1400 roku, fundator król Władysław Jagiełło, dynastia Jagiellonów jako dynastia fundatorów i reprezentantów złotego wieku w dziejach uniwersytetu, otoczony kultem profesor teologii Jan Kanty (zm. 1473) jako wzorzec profesora i patron uniwersytetu oraz katalogi sławnych profesorów i wychowanków uniwersytetu. Katalogi te miały formę wyliczania nazwisk, a przytaczano je jako dowód żywotności i zasług uniwersytetu dla społeczeństwa,państwa i Kościoła.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2020, 26, 2; 9-38
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kopiarze dokumentów Zakonu Paulinów w Polsce do końca XVII wieku
Autorzy:
Zbudniewek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044736.pdf
Data publikacji:
1977
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
paulini
XVII wiek
rękopisy
Częstochowa
Jasna Góra
archiwum diecezjalne
biblioteka
Paulite
17thcentury
manuscripts
diocesan archive
library
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 34; 293-344
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kopiarze dokumentów Zakonu Paulinów w Polsce do końca XVII wieku: (dok.)
Autorzy:
Zbudniewek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044729.pdf
Data publikacji:
1977
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XVII wiek
rejestr
paulini
zakon
Polska
17th century
record
Paulite
order
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 35; 145-194
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Układ przestrzenny i funkcje wnętrz renesansowego zamku baliwów joannickich w Słońsku
Spatial arrangement and functions of the interiors of the Renaissance Bailiffs’ castle in Słońsk
Autorzy:
Wroński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206973.pdf
Data publikacji:
2022-12
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
history of architecture
castelology
residential architecture
16th–17th century
Brandenburg
Western Pomerania
historia architektury
kasteologia
architektura rezydencjonalna
XVI-XVII wiek
Brandenburgia
Pomorze Zachodnie
Opis:
The article examines the spatial and functional arrangement of the Renaissance phase of the castle of the Order of St John in Słońsk based on written sources and iconography from the mid-16th century to the mid-17th century.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2022, 18; 145-184
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ars bene moriendi biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego w świetle Listu Fryderyka Szembeka do Wawrzyńca Gembickiego
Ars bene moriendi of Piotr Tylicki bishop of Cracow in the Letter of Fryderyk Szembek to Wawrzyniec Gembicki
Autorzy:
Wołyniec, Bartłomiej Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560462.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Piotr Tylicki
biskup krakowski
XVII wiek
Fryderyk Szembek
sztuka umierania (ars moriendi)
bishop of Cracow
17th century
The Art of Daying (ars moriendi)
Opis:
W 1617 roku w krakowskiej oficynie wydawniczej Andrzeja Piotrkowczyka wydany został drukiem utwór zatytułowany O śmierci świętej pamięci Jego Mości X. Piotra Tylickiego krakowskiego biskupa […] i nabożnym ku niej przygotowaniu jego List do […] X. Wawrzyńca Gembickiego z Bożej Łaski arcybiskupa gnieźnieńskiego […]. Jego autorem był krakowski jezuita Fryderyk Szembek (1575–1644), który w pierwotnym zamyśle chciał o śmierci krakowskiego ordynariusza poinformować jedynie przyjaciela zmarłego hierarchy – arcybiskupa gnieźnieńskiego Wawrzyńca Gembickiego (1559–1624). W niedługim jednak czasie list ten na żądanie egzekutorów biskupiego testamentu oraz za wyraźnym dozwoleniem następcy Piotra Tylickiego na stolicy św. Stanisława Marcina Szyszkowskiego (1554–1630), jak i zakonnych zwierzchników autora został uzupełniony i wydany drukiem. Omawiany poniżej utwór autorstwa Fryderyka Szembeka należy do tzw. pisarstwa artis bene moriendi. Wydawane w tym nurcie książki miały co prawda różne formy, łączył je jednak przedmiot poruszanych w nich rozważań. Ogólnie rzecz ujmując, były to zbiory przykładów postaw i myśli o treści ascetycznej, służące do przygotowania człowieka na przyjęcie śmierci. Tytułowy biskup został w utworze przedstawiony z jednej strony jako wielki senator, prawdziwy potomek dawnych Polaków i miłośnik ojczyzny. Z drugiej zaś Piotr Tylicki był także dobrodziejem autora utworu oraz „dawnym i uprzejmym” przyjacielem adresata listu – arcybiskupa gnieźnieńskiego. Mimo tak wielu zalet i przymiotów w opisanym przez Fryderyka Szembeka trzyletnim okresie życia hierarchy Piotr Tylicki miał wedle autora ćwiczyć się w trzech zasadniczych cnotach. Pierwszą z nich było „wielkie nabożeństwo i takie, jakie ma być rzeczy boskich poważanie”, drugą stanowiła „pokora wielka w dostojeństwie tak wysokim”, trzecią i ostatnią było z kolei „staranie pilne o zbudowanie bliźnich i wystrzeganie się dania onym najmniejszego zgorszenia”.
In the year 1617 in Cracow printer Andrzej Piotrowczyk published book under the title O śmierci świętej pamięci Jego Mości X. Piotra Tylickiego krakowskiego biskupa […] i nabożnym ku niej przygotowaniu jego List do […] X. Wawrzyńca Gembickiego z Bożej Łaski arcybiskupa gnieźnieńskiego […]. Author of this work was one of the Cracow’s Jesuits Fryderyk Szembek (1575–1644). He wrote his letter to informed about death of bishop Piotr Tylicki to archbishop of Gniezno Wawrzyniec Gembicki (1559–1624), who was friend of dead. This work was however published in the short time, as it was mentioned, because of decision of executors of the bishop’s Piotr Tylicki will, religious superiors to Fryderyk Szembek and new bishop of Cracow, Marcin Szyszkowski (1554–1630). Szembek’s letter is example of ars bene moriendi writings. This type of literature have different forms, but all of them prepare men to the death. Therefore, they contain examples of attitudes and thoughts for dying person. Bishop Piotr Tylicki was presented in this letter as a exemplary senator, descendant of the nobles and patriot who loved his motherland, Poland. Bishop however had practiced his virtues. Those included religiosity, humility and care of piety of others. On the other hand we have to remember that, he was also the tutor of author. What is more, archbishop of Gniezno, as it was mentioned, was “old and kind” friend of bishop Piotr Tylicki.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 65-94
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pałac Adama Kazanowskiego i jego pierwotna forma w świetle badań architektonicznych
Adam Kazanowski’s Palace and Its Genuine Form in the Light of Architectural Research
Autorzy:
Wółkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24561250.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
architektura barokowa
pałac
Warszawa
XVII wiek
badania architektoniczne
Baroque architecture
palace
Warsaw
the 17th century
architectural research
Opis:
Tekst jest podsumowaniem wyników badań architektonicznych Pałacu Kazanowskich, jednej z największych rezydencji Warszawy w 1. połowy XVII w. Dzięki nim udało się ustalić pierwotną XVII-wieczną formę budowli. Rekonstrukcja planu pozwoliła na powiązanie pomieszczeń z fragmentami wierszowanego opisu z r. 1643, co umożliwiło poznanie wystroju i wyposażenia istotnych wnętrz pałacu. Zrekonstruowana forma pałacu pozwoliła także na rozważania na temat autorstwa projektu.
An attempt is made at summing up the results of the architectural research into the Kazanowski Palace, one of the largest Warsaw residences in the first half of the 17th century. Thanks to the research into the structure of the former Palace preserved in the walls of the later Convent of the Discalced Carmelites it has been possible to identify the genuine 17th-century form of an asymmetrical palace with the main body and two wings. This layout, as it turned out, substantially differed from the Palace’s reconstructions so-far existing in literature. The uncovering on the Palace’s walls also allowed an almost full reconstruction of the disposition of its rooms and elevation fragments, e.g., attics. As seen against Warsaw architecture of the period, the plan of the piano nobile seemed quite peculiar. It contained two tracts of reception rooms: one in the Palace’s main body, the other in the northern outbuilding. Both tracts began with sizeable dining rooms, and leading through subsequent antechambers (partially exerting additional functions of, e.g., a library), they led to the lord’s reception bedroom located at the point where the main body bordered on the outbuilding. All this seems to be in line with court protocol which Adam Kazanowski, Marshal of the Court of the Crown, must have been well acquainted with. Next to the master’s apartment there was an apartment of his spouse, the two interconnected by a chapel. The reconstruction of the layout also allowed to associate respective rooms with fragments of a rhymed description of the building which Adam Jarzębski contained in his Gościniec [Guide to Warsaw]  from 1643, this helping to reconstruct the décor and furnishing of all the important Palace’s rooms, Moreover, the reconstructed 17th-century shape of the Palace allowed to undertake considerations related to the residence’s designer. It is known from the sources that while the Palace was being built, fee was paid to the architect and stonemason Constantino Tencalli, yet design solutions suggest that Giovanni Battista Gisleni may have participated in the designing process.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 505-536
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz archiwum kurii archidiecezji ormiańskokatolickiej we Lwowie za lata 1616-1939
Das Inventarverzeichnis des Archivs der Kurie der Armenisch-Katholischen Erzdiözese in Lemberg für die Jahre 1616-1939
Autorzy:
Wołczański, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039817.pdf
Data publikacji:
2008-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Erzdiözese
Lemberg
17.-20. Jahrhundert
archidiecezja
Lwów
XVII-XX wiek
archdiocese
Lviv
17th-20th century
Opis:
Die Anfänge der armenisch-katholischen Erzdiözese Lwów (Lemberg) reichen bis ins 17. Jahrhundert zurück, denn am 24. Oktober 1630 legte Bischof Mikołaj Torosowicz in Lemberg das katholische Glaubensbekenntnis ab und begab sich damit unter die Jurisdiktion des Heiligen Stuhls. Vorher hatte dort seit 1356 die armenische Diözese Lemberg funktioniert, die vom armenischen Katholikos von Sis für die in Ruthenien ansässige armenische Bevölkerung erigiert worden war. Hinsichtlich ihrer geographischen Lage erstreckte sich die Erzdiözese Lemberg über das südöstliche Gebiet der Adelsrepublik. Im Jahre 1665 verfügte sie über 15 Pfarreien, 20 Priester und etwa 300 Gläubige. Mit den Jahren verbesserte sich dieser Zahlenstand beträchtlich; so gab es zum Beispiel 1763 schon 18 Pfarreien mit fast 6000 Katholiken, und 1772 zählte die Gebiete Polens, Litauens, Moldawiens und der Walachei umfassende Erzdiözese 22 Pfarreien, 40 Priester und etwa 6000 Gläubige. Negative Veränderungen brachten diesbezüglich die Teilungen Polens im 18. Jahrhundert mit sich, in deren Gefolge die innerhalb der Grenzen des russischen Teilungsgebiets gelegenen Pfarreien in den Jahren 1809-1816 der Jurisdiktion eines besonderen Administrators unterstellt wurden. Im österreichischen Teilungsgebiet wiederum wurden infolge der willkürlichen Politik des Josephinismus 6 armenische Pfarreien liquidiert, eine auch den Gläubigen des lateinischen Ritus zugesprochen und 2 Pfarreien aus der Bukowina der Lemberger Erzdiözese zugeschlagen. Weitere Veränderungen erbrachte das 20. Jahrhundert. Nach dem Vertrag von Riga im Jahre 1921 und insbesondere kraft des 1925 geschlossenen Konkordats der Republik Polen mit dem Heiligen Stuhl ging die Bukowina an Rumänien verloren, und die dortigen Pfarreien wurden der Jurisdiktion des Lemberger Erzbischofs entzogen. Eine positive Veränderung bildete dagegen die Ausdehnung seiner Jurisdiktion auf das Gebiet der gesamten Zweiten Republik. In der Zwischenkriegszeit 1918-1939 verfügte die Erzdiözese Lemberg armenisch-katholischen Ritus´ über 8 Pfarreien im Rahmen von 3 Dekanaten, 9 Pfarrkirchen und 19 Kapellen, an denen 18 Priester die ungefähr 5000 Gläubigen (1939) religiös betreuten. In der armenisch-katholischen Erzdiözese in Lemberg wirkten mehrere wichtige kirchliche und sozial-religiöse Institutionen. So wurde 1803 ein Domkapitel ins Leben gerufen, und in den Jahren 1665-1784 prosperierte in Lemberg ein von den Theatinern geleitetes Päpstliches Armenisches Kolleg, das sich mit der intellektuellen und sittlichen Vorbereitung der Priesteramtskandidaten befasste. Mit dem Blick auf ärmere männliche Jugendliche wurde in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts das Józef-Torosiewicz-Internat in Lemberg gegründet (es existierte von 1865 bis 1939). Von 1940 bis 1945 genoss das Institut „Mons Pius” hohes Ansehen, das sich mit den fi nanziellen Angelegenheiten und Bankeinlagen der polnischen Armenier befasste. Und 1930 wurde der Erzdiözesanverband der Armenier ins Leben gerufen. Geschätzte Periodika in polnischer Sprache waren zwei Zeitschriften: der von 1927 bis 1934 monatlich erscheinende „Posłaniec św. Grzegorza” („Sankt-Georgs-Bote”) sowie die Zweimonatsschrift „Gregoriana”, die von 1935 bis 1938 erschien. Und schließlich muss noch auf die Präsenz und das Wirken des Ordens der Benediktinerinnen armenisch-katholischen Ritus´ in der Erzdiözese Lemberg verwiesen werden, der seit dem 17. Jahrhundert eine Mädchenschule in Lemberg leitete, deren Abschlüsse ab 1889 staatlich anerkannt wurden. Im Verlauf von vier Jahrhunderten wurde die Erzdiözese Lemberg armenisch-katholischen Ritus´ von 12 Erzbischöfen regiert. Das Ende des Bestehens einer armenischen Ortskirche in Lwów erfolgte mit dem Tod von Erzbischof Józef Teodorowicz am 4. Dezember 1938. Die Amtsgeschäfte übernahm damals der Kapitularvikar Infulat Dionizy Kajetanowicz, aber der Ausbruch des Krieges und die politischen Veränderungen nach der Konferenz von Jalta hinderten den Heiligen Stuhl daran, einen neuen Oberhirten zu nominieren. Nach dem Ende des 2. Weltkrieges begannen die sowjetischen Behörden damit, die Strukturen der armenischen Erzdiözese in Lemberg durch Terror, Erpressung und Verhaftungen zu liquidieren. Vier Geistliche befanden sich in Gefängnissen und Lagern, von denen einer – Pater Kajetanowicz – starb. Die übrigen Priester und auch die Laien wurden gezwungen, ihre Wirkungsstätten im östlichen Kleinpolen (Galizien) zu verlassen; zum Teil kamen sie ins Gefängnis, oder sie wurden nach Polen repatriiert. Der Lemberger Dom und auch die übrigen armenischen Gotteshäuser wurden geschlossen und alle Institutionen liquidiert. Damit hörte die armenisch-katholische Erzdiözese Lemberg zu existieren auf, obwohl sie vom Heiligen Stuhl nie formal annulliert worden ist. Das hier veröffentlichte Inventarverzeichnis der Archivalien der Lemberger Erzdiözesankurie armenisch-katholischen Ritus´ berücksichtigt die gegenwärtig im Staatlichen Historischen Zentralarchiv der Ukraine in Lviv, Abteilung 475, aufbewahrten Quellen. Es enthält 958 Inventareinheiten in einem guten Dutzend Themenabteilungen: 1) Sitzungsprotokolle des Konsistoriums (der Kurie) und des Bischofskollegiums; 2) königliche Dekrete zu Angelegenheiten der armenisch-katholischen Kirche; 3) Quellen zur Geschichte der Armenier und der armenisch-katholischen Kirche; 4) Hirtenbriefe der Bischöfe; 5) Dekrete des Lemberger Gouverneurs, des Statthalters von Galizien und der zuständigen Wiener Ministerien; 6) Anordnungen und die Korrespondenz der Kurie mit staatlichen Stellen auf zentraler und lokaler Ebene; 7) kirchlich-religiöse Feierlichkeiten; 8) das Funktionieren der Pfarreien und Gotteshäuser; 9) vermögensrechtliche und wirtschaftliche Fragen; 10) Kirchenbau; 11) das armenisch-katholische Benediktinerinnenkloster; 12) Lehr- und Erziehungsanstalten; 13) Zusammenarbeit mit Vereinen; 14) Personaldokumente; 15) „Medienarbeit”; 16) verschiedene Archivalien.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 90; 234-285
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Martwe czarownice”. Procesy i egzekucje zmarłych oskarżonych o magię pośmiertną w dobrach zakonu krzyżackiego na Śląsku i Morawach w XVII i XVIII wieku
Autorzy:
Wojtucki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912429.pdf
Data publikacji:
2020-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wampir
czarownica
magia
magia posthuma
procesy o czary
Śląsk
Morawy
zakon krzyżacki
samobójstwo
XVII–XVIII wiek
monarchia Habsburgów
vampire
witch
magic
“posthumous magic”
witchcraft trials
Silesia
Moravia
Teutonic Order
suicide
17th and 18th centuries
Habsburg Monarchy
Opis:
W dobrach przyległych do Bruntál (niem. Freudenthal) i Sovinec (niem. Eulenburg), czyli w majątkach należących do zakonu krzyżackiego odnajdziemy świadectwa wielu procesów osób oskarżonych o praktyki magiczne. Wśród tych wierzeń szczególne miejsce zajmuje tzw. magia posthuma, związana z osobami, które po swojej śmierci za sprawą zawartego jeszcze za życia paktu z diabłem nie mogli zaznać w grobie spokoju i nadal nękali żywych. Jedne z pierwszych udokumentowanych przypadków wierzeń w magię pośmiertną na pograniczu śląsko-morawskim znamy z ostatnich lat XVI w. Pod koniec XVII stulecia rozwinęły się wierzenia w to, że osoba zmarła posądzona o ten rodzaj magii może „infekować” kolejnych zmarłych, których zgon nastąpił tuż po niej. „Martwe czarownice”, bo tak można je nazwać, które jeszcze za swojego życia miały się oddać służbie diabłu, a aż do swojej śmierci nie zostały ujawnione, mogły zostać wykorzystane przez niego po swoim zgonie. W „tropienie” zmarłych angażowano lokalnych duchownych i władze zwierzchnie. Prześladowania zmarłych na podstawie powyższych wierzeń udokumentowano w dobrach krzyżackich, głównie w ośrodkach: Arnoltice (niem. Arnsdorf ), Břidličná (dawniej Frýdlant), Světlá (niem. Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (niem. Wildgrub). Na podstawie zebranych przykładów z dóbr krzyżackich można stwierdzić, że najczęstszym sposobem trwałego unieszkodliwienie osoby posądzonej o magię pośmiertną było spalenie jej zwłok, względnie pogrzebanie na granicy miejscowości.
In the estate archives adjoining Bruntál (German: Freudenthal) and Sovinec (German: Eulenburg), properties belonging to the Teutonic Order, we can find testimonies of many trials of people accused of magical practices. Among these magic-beliefs can be found examples a “posthumous magic”, i.e. magic related people who made pacts with the devil during their lifetime and, after death returned to harass the living. One of the first documented cases “magia posthuma” in the Silesian – Moravian borderlands was recorded toward the end of the 16th century. By the end of the 17th century, a belief that a deceased person accused of this type of magic could “infect” other dead who died after it, began to develop. “Dead witches”, because that’s how you can call them, who still had during their lifetime dedicate themselves to the service of the devil, and were not revealed until their death, could have been used by him after his death. In “tracking” of the deceased, local clergy and superior authorities were involved. The persecution of the deceased on the basis of this beliefs was documented in the Teutonic estates, mainly in: Arnoltice (German: Arnsdorf ), Břidličná (before Frýdlant, German: Friedland an der Mohra), Světlá (German: Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (German: Wildgrub). Based on the collected examples of the Teutonic goods, it can be concluded that the most common the way to permanently neutralize a person accused of posthumous magic was to burn his corpse, or burial on the edge of the village.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 153-197
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research
Autorzy:
Wojtucki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591025.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Silesia
Thirty Years’ War
executioner
theft
murder
homicide
soldiers
looting
conflict
17th century
serial killers
witchcraft
posthumous magic
gallows
execution
przestępczość
Śląsk
wojna trzydziestoletnia
kat
kradzież
zabójstwo
morderstwo
żołnierze
grabież
konflikt
wiek XVII
seryjni mordercy
czary
magia posthuma
szubienica
egzekucja
Opis:
Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.
It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 125-152
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gregorio Petrowicz, I copisti e scrittori Armeni di Polonia nei secoli XV-XVIII. Estratto da "Mélanges Eugéne Tisserant", vol. III (Studi e testi, 233), Città del Vaticano 1964
Autorzy:
Wójcik, Walenty
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047663.pdf
Data publikacji:
1976
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
recenzja
rozprawa
Ormianin
Rzym
kolonia ormiańska
Polska
XV-XVII wiek
review
treatise
Armenian
Rome
Armenian colony
Polska
15th-17th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1976, 32; 301-302
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ks. Paweł Rzeczycki (1578-1643)
Autorzy:
Wójcik, Walenty
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048404.pdf
Data publikacji:
1962
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Paweł Rzeczycki
XVI-XVII wiek
wspomnienie
17th-18th century
memorial
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1962, 5; 373-374
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teksty źródłowe benedykcji rzeczy dla chorych w potrydenckich rytuałach polskich
Autorzy:
Wit (oprac.), Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042263.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sobór trydencki
liturgia
XVII wiek
reforma
Council of Trent
liturgy
17th century
reform
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1992, 61; 83-100
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 141

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies