Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ": fonetyka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 54
Tytuł:
Ćwiczenia komunikacyjne a nauczanie fonetyki języka polskiego jako obcego
Autorzy:
Biernacka, Michalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680622.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
fonetyka
podejście komunikacyjne
Opis:
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na możliwość zastosowania ćwiczeń komunikacyjnych podczas nauczania fonetyki jpjo. Podejście komunikacyjne, nastawione na efektywne porozumiewanie się, sprzyja bowiem wykorzystywaniu technik opartych na autentycznych, prawie autentycznych bądź udających autentyczne materiałach językowych, które niesłusznie (sic!), w zakresie wymowy i percepcji, wydają się trudne do zdobycia.
The aim of this article is to show the possibility of using communicative exercises when teaching Polish phonetics to foreigners. The communicative approach, which is oriented toward effective communication, leads to using the techniques based on materials that are authentic, quasi-authentic or only resemble authentic language. Such materials, which include correct pronunciation and perception, are wrongly considered to be difficult to obtain.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System identyfikacji mówcy metodą niezależnej detekcji jednostek fonetycznych
Autorzy:
Pałys, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/273161.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
system identyfikacji mówcy
fonetyka
Opis:
Przedstawiono system identyfikacji mówców metodą niezależnej detekcji jednostek fonetycznych. Etap uczenia polega na wykorzystywaniu technik grupowania w celu wyznaczenia jednostek fonetycznych, charakteryzujących mówcę w przestrzeni cech. Wyznaczone jednostki służą do oceny zgodności z mówcą. Szczególną uwagę zwrócono na metody wyodrębnienia jednostek fonetycznych najlepiej charakteryzujących mówcę.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Automatyki i Robotyki; 2003, R. 9, nr 18, 18; 83-102
1427-3578
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Automatyki i Robotyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System samogłoskowy gwary Dąbrówki Wielkopolskiej
The Vowel System of the Dialect of Dąbrówka Wielkopolska
Autorzy:
Jocz, Lechosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498344.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
fonetyka
fonetyka akustyczna
fonologia
system samogłoskowy
gwary wielkopolskie
phonetics
acoustic phonetics
phonology
vowel system
Greater Poland dialects
Opis:
The aim of the paper is to provide a phonetic and phonological description of the vowel system of the Dąbrówka Wielkopolska dialect. The analysed material revealed the very good retention of the original dialectal phenomena (e.g. the diphthongal pronunciation of *[ɨ], diversity of monophthongal and diphthongal variants of */o/, or two allophones of /u/ conditioned by the preceding consonant). The acoustic analyses provide a precise phonetic description of the dialect’s vowels and revisions to the previous descriptions (e.g. the allophone of /u/ after coronal and palatal consonants is not only lowered, but also centralised, the reflexes of */eː, eN, ẽ/ after palatals are distinct from /i/, the reflex of */aː/ is sometimes lower than [ɔ], but never reaches the height of [ɒ]). Farther, the perceptive and acoustic analyses revealed a – hitherto unnoticed – opposition between the reflexes of */eː/ on the one hand, and the reflexes of */e/ before /N/ and the vocalic reflexes of */ẽ/ on the other, and, consequently, made it possible to discover a “new” vowel phoneme.
W niniejszym artykule przedstawiono akustyczno-fonetyczną i fonologiczną analizę samogłosek współczesnej gwary Dąbrówki Wielkopolskiej. W przebadanym materiale stwierdzono bardzo dobre zachowanie fonetycznych cech gwarowych (np. dyftongicznej wymowy *[ɨ], bogactwa wariantów dyftongicznych i monoftongicznych */o/ czy uwarunkowanej sąsiedztwem lewostronnym alofonii /u/). Analiza akustyczna pozwoliła na precyzyjną charakterystykę głosek gwary i rewizję dotychczasowych opisów (np. alofon /u/ po koronalnych i palatalnych jest nie tylko obniżony, ale również scentralizowany, kontynuanty */eː, eN, ẽ/ po miękkich zachowują odrębność od /i/, kontynuant */aː/ bywa nieco obniżony w stosunku do [ɔ], ale nie osiąga poziomu [ɒ]). Ponadto analizy audytywne i akustyczne umożliwiły wykazanie niezauważonej dotychczas opozycji pomiędzy kontynuantem */eː/ a kontynuantem /e/ przed /N/ i ustnym kontynuantem */ẽ/, a w konsekwencji odkrycie „nowego” fonemu samogłoskowego.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 115-140
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etiudy fonetyczne – nauczanie wymowy sztuką
Phonetic études – teaching speaking as a kind of art
Autorzy:
Żytyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463337.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
etiudy fonetyczne
fonetyka
język niemiecki
nauczanie wymowy
Opis:
The aim of this paper is to show the artistic aspects of phonetics and teaching phonetics basing on German speech sounds and their combinations in this language. This branch of linguistics called the methodology of phonetics reveals its artistic signs.The art as virtuosi and singers prove is a very good means to work on better and better pronunciation and finally its automatic production. Without motivation and spontaneity particularly working on pronunciation perfecting it cannot continue. Since the vocal apparatus and the speech itself base on similar physical mechanisms such as playing instruments, linguists have tried to collect a number of articulatory and drilling exercises in the form of études (rythmical but also melodic) to help the whole process be effective.
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 12; 107-117
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy fonetyczne Słoweńców uczących się języka polskiego
Autorzy:
Wtorkowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680616.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
fonetyka
błąd fonetyczny
system samogłoskowy
system spółgłoskowy
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące problemów fonetycznych, jakie napotykają słoweńscy studenci w początkowej fazie nauki języka polskiego. Przed Słoweńcami uczącymi się języka polskiego stoi szereg problemów ortofonicznych, wynikających z samego zróżnicowania polszczyzny, np. norma wzorcowa fízyka norma użytkowa fizýka czy wymowa samogłosek nosowych, np. wziął, pączek, wąs [vźoÁ, poŠček, v“ s], bezdźwięczną wymową wygłosowych spółgłosek dźwięcznych, np. obraz [obras], upodobnieniami w grupach spółgłoskowych, np. dziewczyna [Þ'efčyna], jak i różnic między językiem rodzimym, a przyswajanym, np. wymowa głosek, których nie ma w rodzimym systemie słoweńskim, np. ą, ę, ł, dwu- lub trójznaki odpowiadające jednej głosce: chłopak [χÁopak] dziadek [Þ'adek], różne oznaczanie ortofoniczne tego samego dźwięku, np. [u]: kura – góra, [χ]: hak – chodzić, [ž]: rzeka – żaba, [ć]: ciocia, ćwiczenie, miedź. Artykuł ma charakter porównawczy, a więc może być pomocny w pracy dydaktycznej polskich lektorów ze słoweńskimi studentami.
The article shows certain phonetic difficulties encountered by Slovene students during the initial stages of learning Polish. These learners face a number of pronunciation-related problems resulting from various phenomena occurring in Polish, including variation across different registers (cf. standard pronunciation fízyka ‘physics’, vernacular pronunciation fizýka), the realization of nasal vowels (cf. wziął ‘he took’, pączek ‘doughnut’, wąs ‘moustache’ [vźoÁ, poŠček, v“ s]), word-final devoicing of voiced consonants (obraz ‘picture’ [obras]), or assimilations within consonant clusters (dziewczyna ‘girl, girlfriend’ [Þ'efčyna]). Furthermore, problems arise due to the differences between the native and the target language, as e.g. in the case of Polish sounds absent from the native Slovene system, such as ą, ę, or ł, di- and trigraphs corresponding to single sounds, cf. chłopak ‘boy, boyfriend’ [χÁopak], dziadek ‘grandfather’ [Þ'adek], or various graphic representations of the same phoneme, e.g. [u]: kura ‘hen’ – góra ‘mountain, top’; [χ]: hak ‘hook’ – chodzić ‘to walk’, [ž]: rzeka ‘river’ – żaba ‘frog’, [ć]: ciocia ‘aunt’ – ćwiczenie ‘exercise’ – miedź ‘copper’. The article employs a comparative approach to the issues at hand and may therefore prove useful for teachers of Polish working with Slovene students.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur Phonetik einer Sprachinsel. Einführende Bemerkungen am Beispiel von Schönwald in Schlesien
Phonetics of language islands. Leading remarks on example of Schönwald in Silesia
Autorzy:
Tworek, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364837.pdf
Data publikacji:
2016-09-20
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
phonetics
dialect
language islands
: fonetyka
dialekt
wyspy językowe
Opis:
The aim of this paper is to show how are the phonetic features of a language island. On the one side there are processes simplifying the articulation, and on the other side idiophonic processes adopting the articulation features from the dominate language in the surroundings. The examples come from the former German language island in Silesia: Schönwald (pol. Bojków).
O fonetyce wyspy językowej. Uwagi wstępne na przykładzie Schönwaldu na Śląsku Artykuł przedstawia problematykę tzw. wysp językowych. Cechy fonetyczne języka takich wysp to z jednej strony typowe dla dialektów tendencje ekonomizujące procesy artykulacyjne, z drugiej zaś idiofonicznie motywowane przejmowanie form typowych dla dominującego języka w otoczeniu wyspy. Przytoczono przykłady z dawnej niemieckojęzycznej wyspy językowej na Śląsku: Schönwald (pol. Bojków).
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2016, 35; 53-65
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cerkiewnosłowianizmy fonetyczne i słowotwórcze w i redakcji latopisów białorusko-litewskich (na przykładzie latopisu akademickiego i kroniki supraskiej)
Phonetic and word-formation borrowings from old church slavonic in the first redaction of belarussian-lithuanian chronicles (based on the academic chronicle and suprasl chronicle)
Autorzy:
Grabowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897305.pdf
Data publikacji:
2019-03-05
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
piśmiennictwo WKL
latopisy białorusko-litewskie
fonetyka
słowotwórstwo
cerkiewnosłowianizmy
Opis:
Przedmiotem analizy przedstawionej w artykule są dwa XVI-wieczne zabytki piśmiennictwa Wielkiego Księstwa Litewskiego: Latopis Akademicki oraz Kronika supraska. Są one zaliczane do I redakcji latopisów białorusko-litewskich, składającej się z trzech głównych części: ogólnoruskiej, smoleńskiej oraz Latopisu wielkich książąt litewskich – pierwszego oryginalnego utworu powstałego w całości na terytorium WKL. Celem artykułu jest wyodrębnienie w obu latopisach elementów cerkiewnosłowiańskich występujących na poziomie fonetycznym oraz słowotwórczym. Przeprowadzona analiza powala stwierdzić, iż w najstarszej, ogólnoruskiej części obu zabytków cerkiewnosłowiańskich cech fonetycznych i słowotwórczych jest najwięcej, jednak występują one licznie również w pozostałych częściach latopisów, w których paralelnie pojawiają się cerkiewnosłowiańskie formy wyrazów ogólnosłowiańskich i ich staroruskie odpowiedniki. Szereg charakterystycznych dla języka cerkiewnosłowiańskiego przedrostków i sufiksów również potwierdza silny związek obu zabytków z tradycją piśmienniczą.
The subject of this article is an analysis of two 16th century monuments of Grand Duchy of Lithuania writing: the Academic Chronicle and the Suprasl Chronicle. They belong to the first Belarusian-Lithuanian redaction, which consists of three main parts: all-Ruthenian, Smolensk, and the Chronicle of the Grand Dukes of Lithuania – the first original work wholly written in the Grand Duchy of Lithuania. The aim of the article is to single out in both chronicles Old Church Slavonic elements occurring on phonetic and word-formation levels. The analysis has revealed that in the oldest, all-Ruthenian part of both Old Church Slavonic works there are the most phonetic and word-formation features. However, they are also present in the other parts of the chronicles, in which Old Church Slavonic forms of all-Slavonic words and their Old Ruthenian equivalents appear parallelly. A number of prefixes and suffixes typical of the Old Church Slavonic language also confirm a strong link between these two chronicles and the writing tradition.
Źródło:
Linguodidactica; 2019, 23; 51-61
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRINCIPALES PROBLEMAS METODOLÓGICOS EN LA ENSEÑANZA DEL SUBSISTEMA FONÉTICO-FONOLÓGICO ESPAÑOL EN EL ÁMBITO DE LOS ESTUDIOS UNIVERSITARIOS POLACOS
Basic metodological problems in teaching phonetic and phological subsystem of Spanish at the tertiary level of education in Poland
Autorzy:
Szałek, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036657.pdf
Data publikacji:
2019-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:
phonetics and phonology of Spanish
methodology
teaching phonetics
comprehensive approach
fonetyka i fonologia języka hiszpańskiego
metodologia
fonetyka dydaktyczna
podejście kompleksowe
Opis:
The problems concerning teaching methodology in the domain of phonetics and phonology of Spanish have not as yet been properly addressed within the considerably young Polish studies of the Spanish language. The author of the present article, based on his own research and teaching experience, suggests a number of solutions and practical remarks related to teaching methodology of contemporary Spanish phonetics and phonology within Spanish language and literature studies in Poland. The so-called ”comprehensive approach” has been verified for compliance with the most recent achievements of modern Spanish phonetic and phonological studies.
Źródło:
Neofilolog; 2015, 44/1; 9-20
1429-2173
Pojawia się w:
Neofilolog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samogłoski ustne gwary kurpiowskiej
Oral Vowels in the Kurpie Dialect
Autorzy:
Garczyńska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387988.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialect
acoustic phonetics
vowel
Kurpie
dialekt
fonetyka akustyczna
samogłoska
Opis:
The aim of the article is a phonetic and acoustic description of stressed oral vowels occurring in the Kurpie dialect, depending on the gender and age of respondents. The realizations of the examined vowels were compared with the standard Polish pronunciation. It can be concluded that the dialectal realizations are best preserved for the vowels [ɔ] and [ɨ], and also for [a] in the group of women. The research results confirmed the disappearance of sounds [e], [ɑ] and [o]. In the analyzed material, the individual realizations were best maintained for [e] and then for [ɑ]. An inclined [o] was present only in one person. Dialectal realizations of vowels are better preserved by women and people of the oldest and middle generations.
Celem artykułu jest opis fonetyczno-akustyczny akcentowanych samogłosek ustnych, występujących współcześnie w mowie trzech pokoleń Kurpiów, kobiet i mężczyzn. Gwarowe realizacje badanych samogłosek porównano z wymową ogólnopolską. Na podstawie analiz można stwierdzić, że realizacje gwarowe najlepiej zachowane są dla samogłosek [ɔ] oraz [ɨ], a w grupie kobiet także dla [a]. W grupie samogłosek pochylonych odrębne realizacje najlepiej utrzymują się dla [e], a następnie dla [ɑ], zaś [o] wystąpiło tylko u jednej kobiety. Gwarowe realizacje samogłosek lepiej zachowują kobiety oraz osoby z najstarszego i średniego pokolenia.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prosody-segment Interactions in the Acoustics of Polish Front Vowels
Autorzy:
Wojtkowiak, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52825944.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
prosody-segment interactions
prosodic hierarchy
segmental phonetics
Polish phonetics
Polish vowels
interakcje prozodyczno-segmentalne
hierarchia prozodyczna
fonetyka segmentalna
fonetyka języka polskiego
samogłoski polskie
Opis:
This paper presents an acoustic study devised to investigate the effects of three presumably distinct prosodic position on the phonetic realisation of Polish front vowels in #CV (that is, following a prosodic boundary and a consonantal onset) and #VC sequences (that is, immediately following a prosodic boundary). The results of the experiment suggest that Polish does not seem to distinguish between utterance-initial and phrase-initial positions, with some contrasts present between these two positions and phrase-medial tokens with respect to F1. No effects of position have been found for F2 or vowel duration. There are also no clear differences on the acoustic realisation of vowels depending on whether or not they are adjacent to the prosodic boundary. These results raise questions about the nature of prosodic structure in Polish as compared to other languages which show more robust effects.
Artykuł ten przedstawia badanie akustyczne, stworzone, by zbadać efekty trzech różnych pozycji prozodycznych na fonetyczną produkcję przednich samogłosek w języku polskim w sekwencjach #CV (czyli samogłoski następującej kolejno po granicy prozodycznej i spółgłoskowym nagłosie) oraz #VC (czyli samogłoski następującej bezpośrednio po granicy prozodycznej). Wyniki eksperymentu sugerują, że jeśli chodzi o F1, język polski wydaje się nie rozróżniać między pozycją początku zdania a początku frazy, podczas gdy pewna liczba różnic została znaleziona między tymi dwoma pozycjami versus pozycją w środku zdania. Różnice nie zostały znalezione, jeśli chodzi o parametr F2 czy długość samogłoski. Nie ma również wyraźnego kontrastu między samogłoskami, które następują bezpośrednio po granicy prozodycznej, a tymi, które od tej granicy dzieli spółgłoska. Wyniki te wskazują na różnice w strukturze prozodycznej języka polskiego w porównaniu z innymi językami, w których znajdujemy bardziej wyraźne efekty.
Źródło:
Studies in Polish Linguistics; 2020, 15, 3; 151-175
1732-8160
2300-5920
Pojawia się w:
Studies in Polish Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja monografii Piotra Rybki „Samogłoski w gwarach Górnego Śląska i polszczyźnie ogólnej. Porównanie z wykorzystaniem danych akustycznych i artykulacyjnych”
A review of the monograph The Vowels in the Dialects of Upper Silesia and in the contemporary Polish language. Comparison with the Use of Acoustic and Articulation Data by Piotr Rybka
Autorzy:
Mika, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475543.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
Śląsk
fonetyka
analiza akustyczna
artykulacja
Silesia
phonetics
acoustic analysis
articulation
Opis:
Recenzja jest poświęcona najnowszej książce Piotra Rybki "Samogłoski w gwarach Górnego Śląska i polszczyźnie ogólnej. Porównanie z wykorzystaniem danych akustycznych i artykulacyjnych" wydanej w 2018 roku w ramach Prac Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Jest to eksperymentalna praca z zakresu fonetyki dialektalnej. Autor opracował modele akustyczne i artykulacyjne, które umożliwiają porównanie cech samogłosek w mowie mieszkańców Górnego Śląska i wymowie ogólnopolskiej.
The review is devoted to the latest book written by Piotr Rybka, The Vowels in the Dialects of Upper Silesia and in the contemporary Polish language. Comparison with the Use of Acoustic and Articulation Data, published in 2018 as part of the work of the Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences. This is an experimental study in the field of dialectal phonetics. The author has developed acoustic and articulatory models that made it possible to compare features of the vowels in the speech of Upper Silesian residents with Polish standard pronunciation.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2019, 33; 297-302
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paralele indoeuropejskie polskich gwarowych procesów fonetycznych
The Indo-European Parallels of the Polish Dialect Phonetic Processes
Autorzy:
Bednarczuk, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127761.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fonetyka
paralela
przegłos
palatalizacja
sandhi
phonetics
parallel
vowel mutation
palatalization
Opis:
The paper seeks to make a typological interpretation of the more important phonetic processes, which have occured in Polish local dialects, their confrontation with parallel phenomena in other Indo-European languages and dialects. Some of those parallels deal with the whole series of changes, other refer only to some details, but shed light on the processes postulated for a pre-historic epoch. One should emphasize here that the most characteristic innovations in the Polish language and its dialects (vowel mutation, consonant shift external sandhi) do not have in the Indo-European languages exact counterparts, but merely approximate parallels. As regards areas common to other languages, apart from numerous references to neighbour languages, West-Slavonic dialects, Byelorussian and Ukrainian, there are some similarities to the German linguistic area, embracing partly also the Czech and Luzatian languages.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 55-64
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane problemy realizacji spółgłosek polskich w potoku mowy w perspektywie dydaktycznej
Selected problems with realisation of Polish consonants in the stream of speech from the teaching perspective
Autorzy:
Dróżdż-Łuszczyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200684.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
fonetyka
artykulacja
depalatalizacja
tendencja językowa
phonetics
articulation
depalatalisation
linguistic trend
Opis:
W artykule zreferowane zostały najważniejsze przemiany fonetyczne zachodzące we współczesnej polszczyźnie. Celem szkicu jest odpowiedź na pytania, które pojawiają się w trakcie nauki fonetyki i wymowy, zwłaszcza w odniesieniu do głosek: [ś], [ź], [ć], [ӡ́] oraz [s΄], [z΄], [c΄], [ӡ’]. Autorka skupia się na zjawiskach związanych z osłabianiem zmiękczeń i prezentuje rozwiązania przyjęte w podręcznikach akademickich. Na zakończenie przedstawia własne propozycje wymowy wspomnianych głosek na styku morfemów.
The article reports the most important phonetic changes which have taken place in the contemporary Polish language. The aim of the sketch is to answer the questions that arise when learning phonetics and pronunciation, especially in regard to sounds: [ś], [ź], [ć], [ӡ́] and [s΄], [z΄], [c΄], [ӡ’]. The author focuses on the phenomena associated with the withdrawal of palatalisation and presents the solutions adopted in academic textbooks. Finally, she presents her own suggestions for the articulation of the abovementioned sounds at the meeting point of morphemes.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 799, 10; 67-79
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Areal Clustering of the Slavic Phonetics
Arealno-typologiczne rozczłonkowanie słowiańskiej fonetyki
Autorzy:
Sawicka, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33307272.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
phonetics
Slavic languages
areal classification
fonetyka
języki słowiańskie
klasyfikacja arealna
Opis:
The article succinctly discusses the most important phonetic features of Slavic languages and indicates their geographical distribution. It briefly presents an area-typological view of the contemporary phonetics of Slavic languages and suggests a different division than the one resulting from historical facts (into eastern, western, and southern groups).  
Artykuł krótko omawia najistotniejsze cechy fonetyczne słowiańskiego obszaru językowego i ich dystrybucję arealną. Prezentuje arealno-typologiczne podejście do tematu, sugerując w konkluzji inne współczesne podziały niż te, jakie wynikają z faktów historycznych (tj. podział na grupę zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańską). 
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o wymowie *rʲ we współczesnej gwarze Jastarni
Some Comments on the Pronunciation of *rʲ in the Kashubian Dialect of Jastarnia
Autorzy:
Jocz, Lechosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729083.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
fonetyka
fonologia
spółgłoski
dialektologia
język kaszubski
phonetics
phonology
consonants
dialectology
Kashubian language
Opis:
Descriptions of the Kashubian sound system from the middle of the 20th allow an assumption that [r̝] (*[rʲ]) as such is currently entirely lost in the Kashubian linguistic area. However, it turns out that in Jastarnia there are still speakers that preserve [r̝] in their pronunciation with a pretty high frequency (ca. 30% of all possible cases). The paper gives basic statistical and phonetic data on the current pronunciation of this consonant and tries to answer the question about reasons of the discrepancy between the older descriptions and the real state of affairs.
Opisy kaszubskiego systemu dźwiękowego z połowy 20 wieku pozwalają zakładać, że that [r̝] (*[rʲ]) jako takie nie zachowało się na kaszubskich obszarze językowym zupełnie. Okazuje się jednak, że w Jastarni niektórzy użytkownicy miejscowej gwary nadal zachowują ten dźwięk z dość wysoką częstotliwością (ok. 30% wszystkich możliwych przypadków). Niniejszy artykuł prezentuje podstawowe dane statystyczne i fonetyczne co do wymowy tej spółgłoski we współczesnym materiale oraz podejmuje próbę określenia przyczyn sprzeczności pomiędzy starszymi opisami a faktycznym stanem rzeczy.
Źródło:
Studia – konteksty pogranicza; 2018, 2; 73-88
2543-6465
Pojawia się w:
Studia – konteksty pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości fonetyczne i fleksyjne języka familijnego Joachima Lelewela (na podstawie listów do najbliższych)
Phonetic and inflexive properties of the family language of Joachim Lelewel (on the basis of letters to his family)
Autorzy:
Jaros, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475489.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
język familijny
idiolekt
list
fonetyka
fleksja
family language
letter
idiolect
fhonetic
inflexive
Opis:
Przedmiotem artykułu są właściwości fonetyczne i fleksyjne języka familijnego Joachima Lelewela. Podstawę materiałową stanowi dwutomowy zbiór korespondencji pisanej z wielu miejsc pobytu historyka w różnych okresach jego życia do rodziców i rodzeństwa. Analiza łączy perspektywę socjolingwistyczną z historycznojęzykową. Prowadzono ją dwukierunkowo – wyekscerpowane zjawiska odnoszone były do zasobów współczesnego uczonemu systemu językowego polszczyzny ogólnej oraz dialektu północnokresowego i mazowieckiego. Podstawowym wyróżnikiem języka familijnego Lelewela w obrębie fonetyki i fleksji jest jego wariantywność oraz obecność elementów o nacechowaniu archaicznym i regionalnym.
The subject of the article are phonetic and inflexive properties of the family language of Joachim Lelewel. The analysis combines the sociolinguistic perspective with the historical and linguistic perspective. Substantial basis consists in two volumes of correspondence written in many places visited by the historian at different stages of his life to his parents and siblings. The analysis was conducted in a two fold manner — the excerpted phenomena were referenced back to the resources of the general Polish language system contemporary to the writer and to the north-borderland dialect and to the masovian dialect. The basic distinction of Lelewel’s family language in field of phonetics and inflection is its variants and presence of archaic and regional elements.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2019, 33; 255-268
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt koncepcyjny bazy danych do przechowywania nagrań z badań artykulograficznych mowy polskiej
Conceptual design of a database to store recordings from articulographic studies of Polish speech
Autorzy:
Wielgat, R.
Jędryka, R.
Mik, Ł.
Król, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/93088.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
Tematy:
artykulacja elektromagnetyczna
baza danych
sieć bayesowska
odwrócenie mowy
kamera akustyczna
fonetyka artykulacyjna
fonetyka akustyczna
electromagnetic articulography
database
Bayesian network
speech inversion
acoustic camera
articulatory phonetics
acoustic phonetics
Opis:
W artykule opisano strukturę i funkcjonalność bazy danych artykulograficznych do przechowywania danych z badań przeprowadzanych z wykorzystaniem artykulografu elektromagnetycznego, kamery akustycznej i 3 kamer wideo. Baza danych umożliwia selektywne pobieranie różnych typów danych, w szczególności dotyczących mówcy, sesji nagraniowej, nagrań oraz eksperymentów. Opisano strukturę i budowę bazy danych. Przedstawiono również potencjalne przyszłe zastosowania do przeprowadzania analiz statystycznych oraz w eksperymentach dotyczących inwersji mowy z wykorzystaniem modeli sieci Bayesa.
The article describes the structure and functionality of the articulographic database for storing data from articulographic research using an electromagnetic articulograph, an acoustic camera and 3 video cameras. The database enables selective extraction of various types of data for scientific research and interoperates with programs that carry out experiments. Structure and construction of the database is described. Potential future application in statistical analysis and experiments on speech inversion using dynamic Bayesian networks (DBN) was also presented.
Źródło:
Science, Technology and Innovation; 2017, 1, 1; 64-72
2544-9125
Pojawia się w:
Science, Technology and Innovation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy fonetyczne w śródgłosie imion chrześcijańskich Podlasian w XVI i XVII w. Wokalizm
Phonetic processes in the inlaut of Christian names of Podlasie people in the 16th-17th centuries. Vocalism
Autorzy:
Abramowicz, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992211.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antroponimia historyczna
fonetyka
wokalizm
wielokulturowość
pogranicze
historical anthroponymy
phonetics
vocalism
multiculturalism
borderland
Opis:
Artykuł jest poświęcony analizie procesów fonetycznych w obszarze wokalizmu w imionach chrześcijańskiej ludności Podlasia. Analiza pozwoliła ustalić, że przyswajanie i funkcjonowanie imion chrześcijańskich w języku potocznym i gwarach Podlasia w XVI-XVIIw. w obszarze wokalizmu określały uwarunkowania rozwoju fonologii ogólnosłowiańskiej oraz charakterystycznej dla języków i gwar regionu. W śródgłosie imion  adaptacji ulegały samogłoski heterosylabiczne oraz dyftongi. Na przekształcenia samogłosek w badanym okresie wpłynęły zmiany w konsonantyzmie, jakość samogłosek w sąsiednich sylabach oraz akcent paroksytoniczny w języku polskim i dynamiczny i ruchomy w białoruskim.
The article is devoted to the analysis of phonetic processes in the area of vocalism in the names of the Christian population of Podlasie. The analysis showed that the absorption and functioning of Christian names in the colloquial language and dialects of Podlasie in the 16th–17th centuries in the area of vocalism were determined by the conditions for the development of Slavic phonology and phonology characteristic of the languages and dialects of the region. In the inlaut of the names, heterosyllabic vowels and diphthongs were adapted. In the analyzed period, the transformations of vowels were influenced by changes in consonantism, the quality of vowels in adjacent syllables and paroxytonic accent in Polish as well as dynamic and variable accent in Belarusian.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 189-236
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O trudnościach z adaptacją najnowszych zapożyczeń angielskich do polszczyzny na przykładzie PUBLIC RELATIONS
On the Difficulties with Adapting the Latest English Borrowings to the Polish Language, Based on the Example of PUBLIC RELATIONS
Autorzy:
Malinowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11542910.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
Tematy:
public relations
fonetyka
semantyka
gramatyka
fleksja
derywacja
phonetics
semantics
grammar
flexion
derivation
Opis:
Public relations jako interdyscyplinarna dziedzina nauki pojawiła się w Polsce na przełomie lat 1989/1990, ale do dzisiaj pozostaje nie do końca zbadana i zdefiniowana. Według jednej z definicji, zawartej w Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN, jest to ‘działalność mająca na celu kształtowanie dobrego publicznego wizerunku firmy, instytucji itp.’ (USJP PWN, 2003, t. III, s. 1158). Mimo coraz częstszej obecności owej nazwy w obiegu komunikacyjnym wciąż nie doczekała się ona semantycznego rodzimego odpowiednika bądź choćby graficznego spolszczenia. Dlatego funkcjonuje w polszczyźnie na zasadzie obcojęzycznego cytatu i uznaje się ją za internacjonalizm. Trudność z posługiwaniem się określeniem public relations polega na niestarannej wymowie (bez końcowego s w wygłosie), zapisywaniu go wielkimi literami (na wzór angielski), niezważaniu na jego liczbę i rodzaj gramatyczny w oryginale, a przez to błędnym łączeniu z innymi wyrazami, wreszcie niewłaściwym tworzeniu wyrazów pochodnych. Leksykografowie będą chyba musieli dokonać rewizji ustaleń normatywnych w tym zakresie, gdyż duża część użytkowników polszczyzny ignoruje wszelkie nakazy i zakazy.
Public relations as a cross-disciplinary field of science emerged in Poland at the turning point between 1989 and 1990 but until this day it remains not fully researched and defined. According to one of the definitions included in Universal Polish Language Dictionary PWN „public relations” is the „activity aimed at developing good public image of a company, an institution etc.” (UPLD PWN 2003, vol. III: 1158). Despite increasingly frequent presence of this phrase in the communication it is still waiting for a semantic native equivalent or even a graphical localization. Therefore in Polish language it functions as a foreign language quote and is considered as internationalism. The difficulties with using the phrase public relations consist in sloppy pronunciation (without the final s), the manner in which it is written using capital letters (as in the English language), overlooking its grammatical gender and number and thus creating incorrect collocations with other words and, ultimately, in improper creation of derivative words. Lexicographers will probably have to review the normative arrangements in this regards because a significant number of Polish language speakers ignores all regulations and bans.
Źródło:
Eruditio et Ars; 2022, 4, 1; 81-106
2545-2363
Pojawia się w:
Eruditio et Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SYNKRETYZM W ANTROPONIMII ŻYDOWSKICH I CHRZEŚCIJAŃSKICH MIESZKAŃCÓW PODLASIA
SYNCRETISM IN THE ANTHROPONYMY OF JEWISH AND CHRISTIAN INHABITANTS OF PODLASIE
Autorzy:
Abramowicz, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971837.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antroponimia
synkretyzm
fonetyka
słowotwórstwo
judaizm
chrześcijaństwo
anthroponymy
syncretism
phonetics
word formation
Judaism
Christianity
Opis:
The paper is devoted to the analysis of the onymic cultural tradition of the believers of Judaism and Christianity in Podlasie. The author also discusses how the coexistence and integration of various cultural elements is reflected in the anthroponymy of both communities in the region. Stemming from Judaism, Christianity incorporated many elements of Jewish culture, which can be observed in various spheres. From the onymic perspective, it regards mostly biblical names from the Old Testament, which are included in the repertoires of names of both Jewish and Christian inhabitants (Abraham — Abraham, Beniamin — Benjamin, Jakub — Jacob, Józef — Joseph, Szymon — Simon; Anna — Anna, Elżbieta — Elisabeth, Maria — Mary etc.). In Podlasie, from the 15th c. up to the 20th c., the coexistence and mutual influences of both cultures contributed to diminishing differences in the onymic sphere, which is reflected in the presence of identical basic forms of biblical names, and the short forms derived from these names. The syncretism is even more apparent in the surnames of Podlasie inhabitants derived from the same anthroponymic, toponymic, or appellative bases by means of identical derivational suffixes.
Źródło:
Onomastica; 2017, 61/2; 175-191
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem długich samogłosek w języku macedońskim
Autorzy:
Sawicka, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050008.pdf
Data publikacji:
2021-03-15
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
the Macedonian language
phonetics
phonology
long vowels
język macedoński
fonetyka
fonologia
długie samogłoski
Opis:
Autor artykułu rozważa możliwość wprowadzenia do inwentarza macedońskich jednostek fonologicznych długich fonemów samogłoskowych. Na podstawie przytaczanych argumentów propozycję tę odrzuca.
The author of the article considers the possibility of introducing long vowel phonemes into the inventory of Macedonian phonological units. On the basis of the arguments put forward, she rejects this idea.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2021, 17; 143-151
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy fonetyczne w ukraińskich gwarach nadsańskich
Фонетические процессы в украинских присанских гoворах
Autorzy:
Kołodyńska, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954178.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza
fonetyka
gwara
wokalizm
konsonantyzm
ukrainizacja
analysis
phonetics
local dialect
vocalism
consonantism
Ukrainization
Opis:
Статья представляет собой попытку анализа языковых явлений в фонетике украинских надсанских говоров. Исследованный говор принадлежит к группе юго-западных украинских говоров и отличается своей архаичностью как в области вокализма, так и консонантизма. Автор статьи называет явления возникшие в говоре под влиянием польского языка. Отдельно исследуются заимствования, которые в данном говоре подвергают украинизации, т. е. приобретают фонетические черты украинского языка.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 7; 163-170
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o zjawiskach z zakresu konsonantyzmu w międzywojennej polszczyźnie północnokresowej (na przykładzie Kuriera Wileńskiego)
A few phenomena relating to the consonant system in the inter-war north borderland Polish language (by the example of “Kurier Wileński”)
Autorzy:
Joachimiak-Prażanowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832598.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
polszczyzna północnokresowa
fonetyka
konsonantyzm
dwudziestolecie międzywojenne
the interwar period
northern Polish language
phonetics
consonantalism
Opis:
In the given article one finds selected phonetic phenomena relating to the consonant system functioning in the inter-war north borderland Polish language, namely: liquid consonant, that is l and ł usage mixing, s voicing and gemination (consonant geminating) and degemination, that is the lack of gemination. All annuals of Kurier Wileński have been explored, the annual published in the capital of Vilnius region in the period 1924–1939 and addressed to the whole Polish society. The analysis of the language sample has proved that the gathered phonetisms are thought to have been characteristic for Polish language of north and east Borderland for a few centuries. Liquid consonants (l and ł) have proved to be of highest test frequency in the studied newspaper.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2018, 18; 121-134
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fonetyczne wykładniki stylizacji gwarowej "Historii filozofii po góralsku" Józefa Tischnera
Autorzy:
Kulak, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694793.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Józef Tischner, language, phonetics, dialect of Podhale region
Józef Tischner
język
fonetyka
gwara podhalańska
Opis:
The article presents the linguistic features of Historia filozofii po góralsku (A History of Philosophy in Góral) of Józef Tischner. The stories have a generalized, literary spelling, nonetheless the text records many language elements of the Podhale dialect, which the author was an active user. Basing on written language, an analysis shows the phonetic layer of the dialect contained in the text. The author records some features of the dialectal system consistently, others – only partially. An analysis also points out the linguistic nature of the stories. It has been assumed that the text cannot be considered as a transcription, especially a phonetic transcription, a translation or a transformation into the dialect of the inhabitants of Podhale region. The dialect, as a variety of the spoken language, can be expressed in a written form, although it affects the structure of the text.
Artykuł przedstawia cechy językowe Historii filozofii po góralsku Józefa Tischnera. Gawędy mają pisownię uogólnioną, literacką, mimo to zapis rejestruje wiele cech gwary podhalańskiej, której autor był czynnym użytkownikiem. W analizie uwzględniono zawarte w tekście gwarowe wykładniki fonetyczne. Niektóre cechy realizowane są przez autora z pełną konsekwencją, inne – jedynie częściowo. Analiza prowadziła do refleksji nad charakterem językowym gawęd. Przyjęto, że tekst nie może być uznawany za transkrypcję, a tym bardziej zapis fonetyczny, tłumaczenie czy przekształcenie na góralski. Gwara, jako odmiana języka mówionego, może się przejawiać w formie pisanej, choć rzutuje to na strukturę wypowiedzi.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 2
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza audytywno-akustyczna realizacji uproszczeń głoskowych w mowie młodych łodzian
An auditive and acoustic analysis of elision in fast speech of young Łódź inhabitants
Autorzy:
Bąk, Emilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684126.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
fonetyka
fonetyka akustyczna
analiza audytywna
elipsa
redukcja fonetyczna
mowa szybka
norma językowa
analiza spektrograficzna
analiza oscylograficzna
phonetics
acoustic phonetics
auditive analysis
ellipsis
elision
phonetic reduction
fast speech
standardized language
spectrographic analysis
oscillographic analysis
Opis:
The paper covers the process of elision in fast speech of young Łódź inhabitants. In the first part of the paper characterized are basic terms used in the paper, general attitude of standardized Polish towards elision, as well as, in a concise way, all the categories of phonetic ellipsis. In the analytical part one can find statistical data received from the research, which are then confronted with those received by other researchers. All the processes described are also visualized by the use of oscillograms and spectrograms, as well as compared to the rules of standard Polish.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2018, 52; 9-22
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 54

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies