Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Rodzeń, Jacek" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
„Mieszkańcy gwiazd” według Karla Rahnera
The “inhabitants of stars” according to Karl Rahner
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430898.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Rahner Karl
theology
extraterrestrial intelligence
space
self-transcendence
christocentrism
Rahner Karol
teologia
inteligencja pozaziemska
kosmos
autotranscendencja
chrystocentryzm
Opis:
In his enormous literary-production Karl Rahner (1904–1984) did not omit the question of intelligent extraterrestrial beings. Despite the fact that his statements about this issue are sporadic, fragmented and scattered, they nevertheless give a fairly clear and original philosophical and theological picture of this problem. Rahner presents the question of hypothetical extraterrestrial intelligence in a metaphysical perspective in which the cosmos is constantly coming into being as a self-transcending reality. According to Rahner the cosmos with its physical laws and in accordance with the purposeful plan of its Creator is oriented not only towards humans (anthropocentrism), but also towards other embodied spiritual beings (subjectivity-centrism). In this perspective there is a real possibility that other intelligent beings besides us exist. From the theological point of view, according to Rahner these hypothetical beings, just like humans, are exposed to the self-communicating God-Trinity through the Logos-Christ-Redeemer (christocentrism).
W swojej ogromnej spuściźnie piśmienniczej Karl Rahner (1904–1984) nie pominął zagadnienia istnienia rozumnych istot pozaziemskich. Są to jednak wypowiedzi nieliczne, fragmentaryczne i rozproszone. Pomimo tego dają one wyrazisty i oryginalny obraz filozoficzno-teologiczny tego zagadnienia. Kwestię potencjalnych inteligencji pozaziemskich Rahner przedstawia na tle metafizycznego ujęcia kosmosu jako nieustannie stającej się i autotranscendującej rzeczywistości. W jego opinii kosmos w swoich prawach fizycznych i zgodnie z celowym zamysłem jego Stwórcy zorientowany jest nie tyle w stronę człowieka (antropocentryzm), lecz podmiotów cielesno-duchowych (podmioto-centryzm). W tej perspektywie realna staje się możliwość powstania także innych, oprócz człowieka, istot rozumnych. Z punktu widzenia teologii są one według Rahnera tak samo otwarte na samoudzielającego się Boga-Trójcy w Logosie-Chrystusie-Zbawcy (chrystocentryzm) jak ludzie.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 3; 153-174
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Astrologia i Naturphilosophie – casus Johanna Wilhelma Andreasa Pfaffa (1774-1835)
Astrology and Naturphilosophie: A Case of Johann Wilhelm Andreas Pfaff (1774-1835)
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488285.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia astrologii
historia astronomii
Naturphilosophie
J.W.A. Pfaff
history of astrology
history of astronomy
Opis:
Johann Wilhelm Andreas Pfaff (1774-1835) był obiecującym niemieckim matematykiem i astronomem, należącym do bogatej w tradycje akademickie rodziny Pfaffów – miał dwóch starszych powszechnie znanych braci. Niniejszy artykuł przedstawia życie najmłodszego z Pfaffów – od czasu jego studiów teologicznych w Getyndze do okresu działalności w Uniwersytecie Erlangeńskim. Krocząc śladami Klaudiusza Ptolemeusza i Johanna Keplera, Johann Wilhelm Andreas Pfaff usiłował promować astrologię w pierwszych dekadach XIX wieku. Jego wysiłki umocnienia astrologii jako pełnoprawnej dyscypliny akademickiej, zamiast oczekiwanego skutku, spotkały sią z opozycją, drwiną i marginalizacją samego Pfaffa w ówczesnej społeczności akademickiej. Jednakże jego osobisty dramat powinno się umiejscowić w szerokim kontekście nurtu tzw. Naturphilosophie – romantycznego ruchu myślowego, niezwykle popularnego w kręgach intelektualnych ówczesnych krajów niemieckich (także w państwach skandynawskich).
Johann Wilhelm Andreas Pfaff (1774-1835) was a promising German mathematician and astronomer belonging to the rich in academic traditions family—he had two well-known older brothers. The present paper describes life of the youngest of Pfaffs since his theological studies in Göttingen to the time of his activity at the University of Erlangen. Following the footsteps of Claudius Ptolemy and J. Kepler, Johann Wilhelm Andreas Pfaff tried to promote astrology in the first decades of the 19th century. His efforts to strengthen astrology as a full-fledged academic discipline, instead of the expected effect, have resulted in opposition, mockery and his marginalisation in contemporary academic community. However, such personal drama of this scholar should be considered in a wider context of so-called Naturphilosophie—romantic intellectual movement, extremely popular in the contemporary intellectual circles of the German states (as well as in the Scandinavian countries).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 163-180
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie wszystko zaczęło się od Bunsena i Kirchhoffa – nieznane wątki wczesnej historii spektroskopu optycznego (1810–1860)
Not all began with Bunsen and Kirchhoff. Unknown topics in the early history of the optical spectroscope (1810–1860)
Autorzy:
RODZEŃ, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520688.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Opis:
The present paper tries to confront the widespread view according to which the inventors of the optical spectroscope were essentially two eminent German scholars: Robert W. Bunsen (1811–1899) and Gustav R. Kirchhoff (1824–1887). Extensive searches in the available published sources were performed. The main result is that this opinion appears to be wrong. It also clearly points to several other researchers who effectively constructed basic types of the spectroscope much earlier, already in the years 1810–1860. Of course, there is no doubt that Bunsen’s and Kirchhoff’s groundbreaking research (1859–1861) led to the consolidation of a new research method, i.e. spectrochemical analysis, but not to the invention of the spectroscope itself. It is true that available sources concerning the history of the spectroscope are very few. Also very few studies have so far been devoted on this subject. We discuss this briefly. Next, the paper presents the main historical types of the spectroscopic apparatus, in particular Joseph Fraunhofer’s (1787–1826) three examples (two prismatic ones and one with diffraction grating) invented in the years 1810–1823; William Simms’ (1793–1860) “two-telescopic” type with collimator (this type was actually implemented in the BunsenKirchhof’s version of the apparatus). Then we describe a similar to Simm’s version, Jacques Babinet’s (1794–1872) “two-telescopic” reflecting goniometer (later in 1850s widely used in spectroscopic observations). We describe also Félix Dujardin’s (1801–1860) spectroscope à vision directe (authorship of which is unduly attributed to Giovanni-Battista Amici, 1786–1863). Three other variants of the “two-telescopic” spectroscope constructed in 1850s by Francesco Zantedeschi (1797–1873), Moritz Meyerstein (1808–1882) and William Crookes (1832–1919) are also discussed. The apparatus of the latter scholar (the so-called spectrum camera) may be regarded as a prototype of the first spectrograph. In the last part of the paper we raise the following question: how can we explain the fact that certain instruments, normally used in surveying (theodolites, repeating circles), often modified, were used in the scientific refractometric/spectroscopic research in the first half of the XIXth century?
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2012, 11; 227-270
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Isaac Newton wynalazł napęd odrzutowy
Did Isaac Newton invent jet propulsion technology
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398805.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
Isaac Newton
silnik parowy
technika
mit historiograficzny
steam engine
technology
historiographical myth
Opis:
Since the 19th century, both popular and professional literature presented a possibility according to which Isaac Newton contributed to some extent to the invention of jet propulsion. In the presented paper, this view is carefully analysed. Various authors attributed to Newton the design of a road vehicle (the so-called Newton’s steam carriage) moved by ejection of hot steam. This opinion was expressed in certain works written by the first supporters of Newton, e.g. Willem Jacob ’s Gravesande, John Theophilus Desaguliers Desaguliers and Jean Antoine Nollet. What is more, there are miniature models of such a vehicle present in some collections of scientific instruments. Relying on the above examples, it would be hard to prove that Newton was indeed the true inventor of jet propulsion. However, there is no doubt that he was very interested in various engineering issues and invented several scientific instruments, e.g. the variant of a reflecting telescope, a sea octant and a rotary slide rule.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2018, 27, 2; 115-138
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Engineering interests and inventions of Isaac Newton
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783330.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Isaac Newton, engineering, scientific instruments, steam engine, history of navigation, 17th century science
Isaac Newton, inżynieria, przyrządy naukowe, maszyna parowa, historia nawigacji, siedemnasty wiek
Opis:
The paper presents engineering interests of Isaac Newton, including some of his technical inventions. So far, this topic has not been studied in a broader manner and in more depth. This article discusses Newton’s youthful passions against the backdrop of the so-called mathematical magic literature. His two inventions, i.e. variants of the reflecting telescope and the marine octant are also discussed. Finally, an example is provided of the involvement of the author of Principia in a discussion around the steam engine and the ship powered by such engine designed by Denis Papin.
Artykuł przedstawia zainteresowania inżynierskie Isaaca Newtona, w tym niektóre z jego wynalazków technicznych. Temat ten nie doczekał się jak dotąd szerszego i pogłębionego opracowania. W artykule poruszono młodzieńcze pasje Newtona na tle literatury z zakresu tzw. magii matematycznej. Omówiono także dwa wynalazki Newtona – wariant teleskopu zwierciadłowego i oktant morski. Na koniec został przytoczony przykład zaangażowania autora Zasad w dyskusję nad projektem technicznym maszyny parowej i napędzanego przez nią statku autorstwa Denisa Papina.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Syruć czy Chróścikowski? Wokół kwestii pierwszego polskiego autora publikacji z rachunku różniczkowego i całkowego
Syruć or Chróścikowski? Around the issue of the first Polish author of the publication on differential and integral calculus
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399937.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
matematyka w Polsce w XVIII w.
rachunek różniczkowy
rachunek całkowy
zakon pijarów
Bernard Syruć
Samuel Chróścikowski
mathematics in Poland in the 18th century
differential calculus
integral calculus
Piarist order
Opis:
In the Polish historiography of mathematics, Piarist Bernard Syruć (Siruć) is unanimously considered as the first Polish author of work on differential and integral calculus (“Propositiones ex analysi infinitorum”, Romae 1755). However, in the same year, the works of two other authors, another Piarist Samuel Chróścikowski and one Pasquale de Petra, were published in Rome. These works had the same title and, what is particularly astonishing, their content was exactly identical with that of the previously mentioned work of Syruć. The article tries to clarify this puzzling issue. It is suggested that the works of Syruć, Chróścikowski and de Petra could have been a result of some public examination involving many graduates. In the 18th century, public examinations, carried out in religious colleges, were a common form of demonstrating acquired knowledge and skills.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2021, 30, 1; 29-40
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę odnowionego wizerunku Newtona
Towards renovated Newtons image
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690868.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Izaak Newton
Newton as Philosopher
Mathematical Practitioners
natural philosophy
science and religion
geometry and mechanics
Isaac Newton
Opis:
Book review: Niccolò Guicciardini, Isaac Newton and Natural Philosophy, Reaktion Books, London 2018, ss. 268.
Recenzja książki: Niccolò Guicciardini, Isaac Newton and Natural Philosophy, Reaktion Books, London 2018, ss. 268.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2019, 66; 310-316
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co to jest „argument z cudu”? Próba obrony realizmu naukowego oparta na fakcie sukcesu nauki
What is a 'miracle argument'? An attempt of defense of scientific realism based on the fact of the scientific success
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690888.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
miracle argument
scientific realism
success in science
Opis:
The so-called 'miracle argument', or the argument from the success of science, is probably one of the best-known arguments in favor of scientific realism. We first present a short history of philosophical anticipations of the main idea, which can be found in the works of C. Clavius, W. Whewell and P. Duhem. Then we consider three 'classical' versions of the 'miracle argument' proposed by J.J.C. Smart, H. Putnam and R.N. Boyd. The views of three other authors (B. van Fraassen, L. Laudan and A. Fine), critical with respect to the argument, are also briefly presented. We suggest a possible development of the 'miracle argument' by taking into account other aspects of the success in science, such as: success in the road to unification, effectiveness of mathematics in the natural sciences, success of laboratory technologies.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2006, 38; 3-34
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrozumieć filozofię nauki
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690904.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Copernicus Center Press
Opis:
Recenzja książki: James Ladyman, Understanding Philosophy of Science, Routledge, London - New York 2002, ss. 290.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2006, 38; 148-152
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia w kontekście (historycznym) techniki
Philosophy in the (historical) context of technology
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691180.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
technology
philosophy in technology
Jay David Bolter
philosophy in science
Opis:
The aim of this paper is to show some aspects of the interplay between technology and philosophy in the context of western culture. In the first section the author considers the possibility of applying M. Heller's strategy called 'philosophy in science' to technology. 'Philosophy in technology' should not be seen as a competitor for philosophy of technology but rather as a complementary philosophical account. The second section introduces the concept of 'defining technology' drawn primarily on some considerations of J.D. Bolter. In the third one the author tries to discuss four 'defining technologies': craft technology of antiquity, mechanical clock, steam engine, computer, and their metaphorical influence on the ways of viewing the world and the man. In the final section it is argued that besides science, religion, philosophy, arts etc., technology also has its significant contribution to the image of the world throughout the history.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2007, 40; 76-110
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologia nauki – skazana na sukces?
Theology of science – doomed to success?
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943045.pdf
Data publikacji:
2021-11-07
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
theology of science
rationality of science
theology of earthly realities
Opis:
The paper briefly presents a genesis of the research project called the theology of science initiated by Michał Heller in early 1980s, but also enriched by the remarks of Józef Życiński. Then the main features of the new Heller’s book Science and theology – not necessarily exclusively on one planet (Kraków, 2019) are discussed. The book develops and strengthens the early ideas of theology of science. The paper draws also attention to another author—C.B. Kaiser who—since a dozen years—has been developing a similar project: theology of scientific endeavor. It is also suggested that the Heller’s project, especially in its axiological and praxeological aspects, could take advantage of the achievements of several Francophone authors (i.a., G. Thils, M.-D. Chenu) who once developed a field of the so-called theology of earthly realities.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 70; 235-242
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o tzw. pesymistycznej meta-indukcji
Some Remarks on the So-Called Pessimistic Meta-Induction
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968621.pdf
Data publikacji:
2006-09-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Opis:
In the paper the idea of the well-known anti-realistic argument from the so-called pessimistic meta-induction is considered. It is ascertained - contrarily to the widespread belief - that Larry Laudan is not the author of the argument, however he has noticed many of its essential aspects, especially the problem of historical continuity between changing scientific theories. It seems that as the author of the argument should be regarded rather Hilary Putnam. A similar idea of pessimistic meta-induction was already anticipated in the work of Henri Poincaré. The paper finishes with conclusion, that scientific realism as a philosophical position has to take into account both the problem of the empirical success of scientific theories and the problem of continuity between them.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2006, 14, 3; 97-110
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznana geneza spektroskopu
Unknown genesis of the spectroscope
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690746.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
spectroscope
history of science
history of technology
Opis:
The paper raises the question of why historians of science were never seriously interested in the genesis of optical spectroscope despite the fact that it had played so crucial and decisive role in the development of modern science. It is also noted that even in reputable scientific publications it is persistently claimed that the inventors of the spectroscope are two German scholars: G. Kirchhoff and R. Bunsen. In what follows the history of their groundbreaking research is briefly outlined. This led to consolidation of a new scientific method - spectrochemical analysis, but not to invention of the spectroscope itself. In the last part of the paper a story of five historical types of spectroscopic apparatus has been outlined. All these instruments were invented evidently earlier, i.e. before Kirchhoff and Bunsen started in 1859 their joint work. The paper ends with a philosophical 'moral', which is expressed as a statement that so many issues can be interesting for the philosopher of science when studying the history of just one scientific instrument, especially when this instrument has accelerated (perhaps even determined) the line of development and research of three different scientific disciplines, that is of physics, astronomy and chemistry.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2010, 46; 72-91
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies