Astrologia i Naturphilosophie – casus Johanna Wilhelma Andreasa Pfaffa (1774-1835)

Johann Wilhelm Andreas Pfaff (1774-1835) był obiecującym niemieckim matematykiem i astronomem, należącym do bogatej w tradycje akademickie rodziny Pfaffów – miał dwóch starszych powszechnie znanych braci. Niniejszy artykuł przedstawia życie najmłodszego z Pfaffów – od czasu jego studiów teologicznych w Getyndze do okresu działalności w Uniwersytecie Erlangeńskim. Krocząc śladami Klaudiusza Ptolemeusza i Johanna Keplera, Johann Wilhelm Andreas Pfaff usiłował promować astrologię w pierwszych dekadach XIX wieku. Jego wysiłki umocnienia astrologii jako pełnoprawnej dyscypliny akademickiej, zamiast oczekiwanego skutku, spotkały sią z opozycją, drwiną i marginalizacją samego Pfaffa w ówczesnej społeczności akademickiej. Jednakże jego osobisty dramat powinno się umiejscowić w szerokim kontekście nurtu tzw. Naturphilosophie – romantycznego ruchu myślowego, niezwykle popularnego w kręgach intelektualnych ówczesnych krajów niemieckich (także w państwach skandynawskich).

Johann Wilhelm Andreas Pfaff (1774-1835) was a promising German mathematician and astronomer belonging to the rich in academic traditions family—he had two well-known older brothers. The present paper describes life of the youngest of Pfaffs since his theological studies in Göttingen to the time of his activity at the University of Erlangen. Following the footsteps of Claudius Ptolemy and J. Kepler, Johann Wilhelm Andreas Pfaff tried to promote astrology in the first decades of the 19th century. His efforts to strengthen astrology as a full-fledged academic discipline, instead of the expected effect, have resulted in opposition, mockery and his marginalisation in contemporary academic community. However, such personal drama of this scholar should be considered in a wider context of so-called Naturphilosophie—romantic intellectual movement, extremely popular in the contemporary intellectual circles of the German states (as well as in the Scandinavian countries).