Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pabjan, Tadeusz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 39
Tytuł:
Michała Hellera koncepcja teologii nauki
Michael Heller’s concept of the theology of science
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761803.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
teologia nauki
Michał Heller
theology of science
Michael Heller
Opis:
Tematyka artykułu oscyluje wokół koncepcji teologii nauki zaproponowanej przez Michała Hellera. W ujęciu tego autora teologia nauki ma być nową dyscypliną teologiczną, która uczyni przedmiotem swoich analiz fakt istnienia nauk – w szczególności nauk przyrodniczych – oraz uzyskiwane w tych naukach wyniki. W pierwszej części artykułu omówiona zostanie sama idea teologii nauki. W zamyśle Hellera dyscyplina ta ma spoglądać na nauki przez pryzmat teologicznej prawdy o stworzeniu świata przez Boga. Problematyka stworzenia staje się w tym ujęciu punktem odniesienia dla analiz poświęconych teoriom naukowym, które mówią o początku świata i o ewolucyjnym początku życia biologicznego. Te i tym podobne zagadnienia, które mogą być przedmiotem zainteresowania teologii nauki, zostaną krótko omówione w dalszej części artykułu.
The article deals with a concept which was proposed by Michael Heller, who argues that a new theological discipline should be created to deal with sciences and their results. The primary taks of the theology of science – it is the name of this new discipline – is to theologically analyze the fact of the existence of science and its results. The very idea of the theology of science is presented in the first part of the paper, then some issues that may interest this discipline are discussed. Special attention is paid to the problematics of creation, and to some strictly scientific issues that are directly related to this topic (e.g. the beginning of the universe, the evolution of life, the rationality of the world, the antropic principle, the existence of other intelligent beings in the universe).
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2022, 41, 1; 89-110
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Remarks on the Mind-Brain Identity Theory
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29552046.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Mind
brain
theory of identity
Opis:
The issue of the relation between the mind and the brain is known as one of the most discussed problem of the philosophy of mind. The recent development of neuroscience contributed significantly to animate the discussion on this subject. This article is one voice in this discussion. It contains a critical analysis of some arguments in favor of the theory which claims that the mind is identical to the brain. Moreso, it is argued, that the observed correlations between physical and mental events cannot be treated as a proof that there is no difference between the mind and the brain.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2023, 13, 1; 83-96
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea Bożej wszechmocy a problem zła
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669343.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
God’s omnipotence
problem of evil
physical evi
laws of nature
Boża wszechmoc
problem zła
zło fizyczne
prawa przyrody
Opis:
This article deals with the relation between the theological idea of God’s omnipotence and the problem of evil which refers to the question of how to reconcile the existence of evil with God who is good. One of the main arguments of theodicy, which is a philosophical discipline dealing with this question, points to some important limitations of God’s omnipotence. According to this argument, God’s power is limited by different factors. One of them is human freedom: God can not prevent evil resulting from free decisions of people, because He himself decided them to be free. But this argument can be extended to the whole created world: God gives freedom not only to man, but to the whole universe as well, and this is why it can freely evolve in the boundaries of laws of nature. Physical evil is a simple consequence of such freedom of created world. The paper is composed of three parts. At first, the very idea of God’s omnipotence is discussed. Then the relation of God’s omnipotence and the laws of nature is expounded. In the end the so called non-interventionist model of God’s action in nature is presented.
Tematyka artykułu oscyluje wokół koncepcji Bożej wszechmocy postrzeganej przez pryzmat głównego problemu teodycei, która stara się znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego Bóg pozwala na zło. Jeden z argumentów wykorzystywanych w ramach tej dyscypliny odnosi się do różnego rodzaju ograniczeń Bożej wszechmocy, które decydują o tym, że z pewnych względów wszechmocny Stwórca nie może zapobiec różnym formom zła. Takim ograniczeniem jest np. wolność darowana człowiekowi – pozwalając na istnienie wolnej woli Bóg nie może powstrzymać działań człowieka prowadzących do zła. W artykule poddano analizie nieco inny aspekt tego samego ograniczenia, który ma związek z funkcjonowaniem świata przyrody: Bóg daje wolność nie tylko rozumnemu człowiekowi, ale również całej materii, która w granicach wyznaczonych przez prawa przyrody może doświadczać autentycznej autonomii. W tej interpretacji zło fizyczne jawi się jako prosta konsekwencja integralności procesów przyrodniczych. Pierwsza część artykułu dotyczy samej idei Bożej wszechmocy; w drugiej części idea ta zostaje odniesiona do koncepcji praw przyrody; w trzeciej i ostatniej omówiony jest tzw. nieinterwencjonistyczny model działania Boga w przyrodzie.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2017, 36, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieinterwencjonistyczny model działania Boga w świecie przyrody
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669401.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
non-interventional model
divine action
laws of nature
St. Thomas Aquinas
model nieinterwencjonistyczny
działanie Boga
prawa przyrody
św. Tomasz z Akwinu
Opis:
This paper deals with the problem of God’s action in nature. It is argued that the divine action is always non-interventional, which means that God never violates the laws of nature. He creates the evolving universe, keeps it in existence and continously influences its history using these laws, and not breaking them. At first, the character of the laws of nature will be discussed – both in scientific and theological perspective. Later, the creative presence of God in the universe will be described. Special attention will be paid to St. Thomas Aquinas argument concerning the distinction between the first cause (which should be identified with God) and the secondary cause (which should be identified with all the physical causes explored by science). Finally, some advantages of the non-intervetnional model of the divine action in nature will be indicated.
Artykuł poświęcony jest problematyce działania Boga w świecie przyrody. Zaprezentowano w nim argumenty przemawiające za modelem nieinterwencjonistycznym, w którym zakłada się, że Bóg konsekwentnie respektuje porządek przyczyn i skutków wynikający z praw przyrody, i zamierzone przez siebie efekty uzyskuje bez naruszania tego porządku. Historia ewoluującego wszechświata, którą badają nauki empiryczne, jest w perspektywie teologicznej historią działania Boga, który stwarza świat i podtrzymuje go w istnieniu za pośrednictwem praw przyrody powodujących stopniowy rozwój wszechświata i ewolucję życia. W kolejnych częściach artykułu podjęta została problematyka praw przyrody, stwórczej obecności Boga w przyrodzie oraz działania Stwórcy dokonującego się za pośrednictwem przyczyn wtórnych (argument św. Tomasza). W zakończeniu wskazano na zalety modelu nieinterwencjonistycznego.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 1
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Problem of the Beginning of the World in the Interpretation of Saint Thomas Aquinas
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957889.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
St. Thomas
Aquinas
creation
beginning of the world
Opis:
This paper deals with Saint Thomas’s view of the problem of the world’s beginning, which consists in an alleged contradiction between religious truth about the creation of the world by God and Aristotle’s concept of the eternal existence of the world. According to Aquinas, such a contradiction is apparent, because the idea of creation is fundamentally different from the idea of beginning. The discussion of this issue is divided into three parts. At first, the historical background of the whole problem is presented. Then, Saint Thomas’s solution of the difficulty – included in his book De aeternitate mundi – is briefly discussed. Finally, it is argued that this solution can be inspiring for contemporary theologians.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2020, 10, 1; 5-15
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o teistycznej interpretacji zasady antropicznej
Some remarks on the theistic interpretation of the anthropic principle
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431169.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
anthropic principle
cosmological coincidences
fine-tuning
cosmological proof
zasada antropiczna
kosmiczne koincydencje
subtelne dostrojenie
dowód kosmologiczny
Opis:
This article attempts to answer the question of the relevance of the anthropic principle for theological arguments for the existence of God. The anthropic principle focuses on the subtle “fine-tuning” of the laws of nature and cosmological parameters, without which man could not have appeared in the universe. It seems therefore that the universe exists for a certain purpose, which is the “production” of rational observers. Because of its teleological character the anthropic principle is susceptible to theological interpretation, which assumes that God brings into existence a universe made for man. In this approach the Creator appears as the designer of the universe, albeit his design is confined exclusively to the laws of nature. This is why such an interpretation is essentially different from the so-called theory of intelligent design. This paper defends the thesis that the anthropic principle is an interesting argument – but not a scientific proof – for the rationality of religious faith in God as the creator of the universe.
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaką wartość dla teologicznej argumentacji za istnieniem Boga ma zasada antropiczna. Mówi ona o subtelnym „dostrojeniu” praw przyrody i parametrów kosmologicznych, bez którego we wszechświecie nie mógłby pojawić się człowiek. Wszechświat wydaje się zatem istnieć dla określonego celu, jakim jest „wyprodukowanie” rozumnego obserwatora. Ze względu na swój teleologiczny charakter zasada antropiczna jest podatna na interpretację teologiczną, w której zakłada się, że to Bóg powołuje do istnienia wszechświat przygotowany dla człowieka. W tym ujęciu Stwórca jawi się jako projektant wszechświata, ale Jego projekt dotyczy tu tylko praw przyrody – z tej racji interpretacja ta różni się zasadniczo od tzw. teorii inteligentnego projektu. W artykule uzasadniono tezę, że zasada antropiczna jest ciekawym argumentem – ale nie naukowym dowodem – za racjonalnością religijnej wiary w Boga, który jest stwórcą wszechświata.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 1; 71-95
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Remarks on the Theological Interpretation of the Theory of Evolution
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668608.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Creation
evolution
creationism
Bible
theory of evolution
evolutionary creationism
God of the gaps
God and evolution
Opis:
This paper deals with the problem of alleged conflict between the theological idea of the creation of man by God and the scientific theories that explain the origin of the human body referring to the process of evolution. It is argued that there is no contradiction between these two domains and that there is no real conflict between the idea of creation and the theory of evolution. At first, the conception of evolution is introduced. Afterwards, the evolutionary creationism is presented as the theological doctrine which claims that God created man, using for this purpose mechanisms of evolution. It is argued that the Biblical account of creation must not be understood literally and that during the lecture of this account one should respect the interpretative principle of St. Augustine concerning metaphorical sense of some Biblical texts. Finally, a “method” of explaining of the emergence of the human body by a direct action of God (“God of the gaps”) is criticized.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2013, 3, 1
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Życińskiego koncepcja ewolucyjnego emergentyzmu
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669215.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
emergentism
supervenience
evolutionary emergentism
Joseph Życiński
emergentyzm
superweniencja
ewolucyjny emergentyzm
Józef Życiński
Opis:
Emergetism is a theory which explains the mechanism of evolutionary development of nature by stipulating that in complex natural systems on the higher levels of complexity there appear some functions and properties that can not be reduced to and accounted for by functions and properties of the lower levels of complexity. It is therefore the theory of emergence – which stands for some special way the complex systems arise (emerge) from a multiplicity of their relatively simply components. The idea of evolutionary emergentism appears in the philosophical writings of Joseph Życiński in the context of a discussion on the possibility of creating a interpretation of evolutionary processes in which biological theory of evolution could be combined in a coherent way with a theological doctrine about God, the creator of the universe. This paper presents the main ideas and opinions Życiński formulated about this theory; the first part of it contains some basic characterization of emergetnism, the second one compares the notions of emergence and of supervenience; the third one concerns some theological interpretation of this two notions.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2012, 31, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Druga rewolucja kwantowa: dziedzictwo Johna S. Bella
Second Quantum Revolution: The Legacy of John S. Bell
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691016.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
John S. Bell
quantum mechanics
EPR
philosophy of science
Opis:
The history of quantum mechanics is divided into two periods which are labeled as the first and the second quantum revolutions. During the first of these periods mathematical formalism of quantum theory was formulated and interpreted, during the second – new quantum technologies were developed. It turns out that conceptual revolution of the first period enabled technological revolution of the second. In this article it is argued, that Irish physicist, John S. Bell, played an important role in the process of triggering the second quantum revolution. His work on quantum entanglement of the EPR particles made possible elaborating some new methods and theoretical approaches clarifying the quantum description of single objects. These methods and approaches became the core of new scientific domains which are hybrids of quantum mechanics and some classical sciences. The quantum cryptography and the quantum computation are examples of such domains and in the paper special attention is paid to them. It is showed that theoretical analyses of John S. Bell provide a conceptual background for these disciplines and this is why it’s not improper to call this physicist – as Alain Aspect did – a prophet of the second quantum revolution.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 49; 123-137
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostatnia książka Józefa Życińskiego
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691225.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Copernicus Center Press
Opis:
Recenzja książki: J. Życiński, Bóg i stworzenie. Zarys teorii ewolucji, Gaudium, Lublin 2011, ss. 118.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 48; 166-168
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradoks grawitacyjny
The gravitational paradox
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691239.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
cosmology
gravitational paradox
seeliger
Hugo von Seeliger
Opis:
Philosophical as well as scientific disputes about the role gravitation plays in the structure of the universe took place long before the high-tech cosmology emerged. One of the main topics of these disputes was the problem of the so-called gravitational paradox, which appears when one applies the Newtonian laws of gravity to the whole material content of the universe. According to these laws, gravitation should cause a global collapse what is obviously inconsistent with observations. Various formulations of this paradox are analyzed and their historical context is presented.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 48; 111-126
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krótka historia Principiów Newtona
A Short History of Newton’s Principia
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691280.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
history of science
Isaack Newton
Philosophiae Naturalis Principia Mathematica
Opis:
The Polish translation of the most famous treatise of Newton has just been published, which is a good opportunity to recall some of the episodes related to the origin of Principia. In the first part of this three piece paper, the historical context is presented, in which unsolved scientific problems – specially those of planetary motions – were discussed before Newton; in the second part, the circumstances of the process of the writing of the Principia are outlined; in the third part, some facts are recalled which show that not all scientists and philosophers at once recognized the value and the importance of Newton’s treatise. Finally, some remarks on the Polish edition are made.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2012, 50; 102-117
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O problemie autorstwa paradoksu nocnego nieba
On the authorship problem of the darkness of the night sky paradox
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690626.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
night sky paradoks
Olbers' paradox
Opis:
In this paper a prehistory of the so called Olbers' paradox is discussed. The stress is laid not on the paradox and its solution within contemporary cosmology, but rather on its authorship: it is argued that Olbers was not the first to formulate the famous paradox. Some astronomers are quoted (Kepler, Halley, Cheseaux), who long before Olbers were aware of the problem of the darkness of the night sky and who wrote about it. Their solutions to the paradox in question were not correct, but neither was Olbers'; to resolve the paradox one has to assume that universe had its beginning and that it expands.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2007, 41; 16-27
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some remarks on the conflict between faith and science
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668677.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Faith
science
conflict between faith and science
separation
catharsis
complementarity
Opis:
This paper deals with the conflict between faith and science. Since the issue is extensive, only selected aspects of this question are discussed. At first, the origin of the problem is outlined – it is argued, that the fundamental difference between the language and the method of science on one hand and of theology understood as a rational reflection on the truths of faith on the other is responsible for the conflict. Afterwards, two aspects of the conflict are presented – the first one concerns inconsistencies which appear on the plane of content – when some scientific statements or theorems seem to deny some theological claims; the second one involves differences in mentality and in worldview which appear on the plane of attitude. It is argued, that the content discrepancies can be eliminated with the help of two methods: of separation and of catharsis. But the differences in mentality which appear on the plane of attitude cannot be so easily eliminated. So finally the characteristics of these two different attitudes – of faith and of science – is discussed. It is argued, that a fundamental dissimilarity between the character of scientific knowledge (especially its empiricism) and of religious faith is a basic source of mutual estrangement and alienation.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2016, 6, 1
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 39

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies