Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "LEKKA-KOWALIK, Agnieszka" wg kryterium: Autor


Tytuł:
O konsekwencjach dwuznaczności terminu „tożsamość osobowa”. Uwagi po lekturze książki Grażyny Osiki Tożsamość osobowa w epoce cyfrowych technologii komunikacyjnych
On the Consequences of the Ambiguity of the Term ‘Personal Identity’: Some Remarks on Grażyna Osika’s Book Tożsamość osobowa w epoce cyfrowych technologii komunikacyjnych
Autorzy:
LEKKA-KOWALIK, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047042.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
osoba, tożsamość, tożsamość osobowa, społeczeństwo komunikacyjne, technologie cyfrowe, komunikacyjny model tożsamości osobowej, metafizyka klasyczna
person, identity, personal identity, communication society, digital technologies, communication model of personal identity, classical metaphysics
Opis:
Grażyna Osika w swej książce omawia konteksty kształtowania się społeczeństwa komunikacyjnego, naturę technologii cyfrowych, koncepcje tożsamości oraz wpływ technologii cyfrowych na tożsamość osobową, by ostatecznie na tej podstawie zbudować komunikacyjny model tożsamości osobowej. Programowe ignorowanie metafizyki i zamknięcie się w filozofii świadomości staje się jednakże źródłem zasadniczych trudności. Po pierwsze, niekiedy trudno jest ustalić, czy Osika pisze o faktycznej tożsamości człowieka, o własnym rozumieniu (wiedzy), „kim jestem”, o poczuciu tożsamości, o budowaniu własnej tożsamości, o czynnikach, które wpływają na budowanie tożsamości, czy o terminie „tożsamość człowieka” i pojęciu tożsamości człowieka. W książce natomiast chodzi naprawdę o wpływ technologii cyfrowych na budowanie się tożsamości w sensie nabywania przez człowieka określonych cech. Tego właśnie dotyczy komunikacyjny model tożsamości, który konstruuje Osika. Po drugie, Osika podkreśla, że punktem wyjścia budowania tożsamości osobowej jest doświadczenie własnego istnienia i że owo „jestem” jest otwarte na rozmaite konstrukcje siebie. Nie wyciąga natomiast konsekwencji z cytowanego przez siebie rozróżnienia Piotra Olesia: pytania o to, kim jestem (metafizyka) i o to, jaka jestem (psychologia, socjologia itd.). Słuszne jest twierdzenie, że mogę konstruować siebie i podlegam wpływom techniki i środowiska – ale jedynie w aspekcie cech; gdy chodzi o odpowiedź, kim jestem ze swej istoty, nie ma żadnych możliwości konstruowania siebie. Nie jestem tygrysem czy ptakiem, ale osobą – bytem racjonalnym i wolnym, a zarazem spontencjalizowanym; i takie właśnie rozumienie osoby daje fundament zaproponowanemu przez Osikę komunikacyjnemu modelowi tożsamości. Dla ostatecznego uzasadnienia tez Osiki należy więc sięgnąć do metafizyki klasycznej.
In her book Grażyna Osika discusses some contexts of developing communication society, the nature of digital technologies, conceptions of identity and the impact of digital technologies on personal identity. On this basis Osika develops a communication model of personal identity. Yet her policy of ignoring metaphysical issues and confining philosophy to the philosophy of mind becomes a source of interpretational problems. Firstly, it is sometimes difficult to determine of what Osika writes: the real identity of a person, the view one has of oneself, a personal experience of one’s identity, the creation of one’s personal identity, the factors that influence one’s identity, the term ‘personal identity’ or the concept of personal identity. The book is in fact about the impact of digital technologies on the process of creating one’s own identity in the sense of acquiring/removing certain personal traits. This is what the communication model refers to. Secondly, Osika stresses that the starting point of creating one’s own identity is the experience of one’s own existence and that the ‘I exist’ experience enables various constructions of oneself. However, Osika does not take into consideration the implications of Piotr Oleś’s distinction she herself quotes: who I am (the realm of metaphysics) and what I am (the realms of psychology, sociology, etc.). While it is true that I can construct myself and that I am influenced by the technologies as well as by the environment, it is so only in the aspect of my traits. As far as my essence is concerned, I am not free to construct myself. I am not a tiger, or a bird, but a person—a rational and free being with potentialities. And it is only such understanding of the human person that may provide the foundations for Osika’s communication model of personal identity. Thus, in order to ultimately justify Osika’s claims, one needs to refer to classical metaphysics.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 4 (116); 306-320
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku autonomii etyki. Uwagi metodologiczne
Towards the Autonomy of Ethics: Methodological Remarks
Autorzy:
LEKKA-KOWALIK, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047413.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Tadeusz Styczeń, autonomia etyki, autonomia poznawcza, autonomia instytucjonalna, sąd etyczny, sąd słusznościowy, powinność moralna, założenia tła, autonomia nauki a badania interdyscyplinarne i transdyscyplinarne
Tadeusz Styczeń, autonomy of ethics, cognitive autonomy, institutional autonomy, ethical judgment, judgment about the right means, moral oughtness, background beliefs, autonomy of science versus interdisciplinary (transdisciplinary) research
Opis:
Na bazie metodologicznych rozróżnień Stanisława Kamińskiego w artykule bronię tezy, że problem autonomii dyscypliny naukowej dotyczy nie jej autonomii instytucjonalnej, ale poznawczej. Ta ostatnia wymaga, by dana dyscyplina miała charakter przedmiotowy, a nie metaprzedmiotowy. Etyka w rozumieniu Tadeusza Stycznia ma taki właśnie charakter: ma własne dane empiryczne w postaci jednostkowych sądów o powinności moralnej, a sądy te ujmują fakt normatywny, tj. realnie istniejącą, obiektywną relację powinności między osobami. Uogólnienie tych sądów za pomocą operacji „wymienialności” pozwala sformułować ogólny sąd etyczny „osobie jako osobie od osoby jako osoby należna jest afirmacja”. W sądzie tym Styczeń wyróżnia trzy wymiary: egzystencjalny (relacja ujęta w sądzie jest bytem), powinnościowy (to, co należne, to afirmacja) i słusznościowy (co jest należne jako realizacja afirmacji). Wyjaśnienie wymiaru egzystencjalnego należy do metafizyki. Natomiast etyka jest poznawczo autonomiczna w wymiarze powinnościowym, ponieważ jest oparta na własnych danych, które uzyskują ostateczne wyjaśnienie w antropologii osobowego „ja”. Wymiar słusznościowy sądu – tj. uznanie, co faktycznie jest afirmacją osoby – zależny jest z kolei od przyjętych antropologii i w tym aspekcie etyka jest poznawczo nieautonomiczna. Rozróżnienie wymiaru sądu etycznego czy – jak zaproponowałam w niniejszym tekście – analityczne rozłożenie go na dwa sądy: „powinienem afirmować” i „afirmacja polega na czynie X”, nie rozwiązuje całkowicie problemu autonomii, wciąż bowiem trzeba się zmierzyć z kilkoma problemami. Po pierwsze, skoro zdaniem Stycznia etyka w aspekcie słusznościowym domaga się proprium, antropologia osobowego „ja” musi zostać poszerzona o dodatkowe tezy. Takie poszerzenie wyjaśnia istnienie rozbieżnych sądów słusznościowych. Jakie są źródła owych dodatkowych tez? I czy znaczy to, że prawdziwość sądu etycznego jest zapewniana jedynie na gruncie konkretnej „totalnej” antropologii? Drugi problem dotyczy zakresu bytów, które można „podstawiać” w sądzie etycznym. Styczeń koncentruje się na osobach, ale są racje przemawiające za włączeniem innych rodzajów bytów, na przykład rodziny, państwa, instytucji, w zakres obowiązywania moralnej powinności. Pojawia się wobec tego problem relacji sądów, na przykład „powinienem X wobec osoby” i „powinienem Y wobec uniwersytetu”. Te pierwsze są „danymi doświadczenia”, ale czy także te drugie? Trzeci problem dotyczy rozważanego przez współczesną filozofię nauki uteoretycznienia obserwacji, obecności założeń tła w „obserwacji etycznej” pozwalającej ująć fakt normatywny w sądzie etycznym. Etyk staje przed alternatywą: albo musi pokazać, że obserwacja etyczna nie jest uteoretyczniona, albo też uznać jej uteoretycznienie i wskazać źródła założeń tła. Rozstrzygnięcia tych kwestii będą rzutować na rozumienie poznawczej autonomii etyki. Na zakończenie stawiam pytanie o autonomię jako wartość epistemiczną wobec postulatu badań interdyscyplinarnych i transdyscyplinarnych.
Against the background of some methodological distinctions introduced by Stanisław Kamiński the paper advances the claim that the issue of the autonomy of a scientific discipline concerns cognitive rather than institutional autonomy. The former requires that a discipline have a subjectual rather than meta-subjectual character. Ethics, as conceived of by Tadeusz Styczeń, fulfils this requirement: it has its own empirical data in the form of individual ethical judgments concerning moral oughtness; those judgments grasp normative facts, i.e., real and objective relationships between persons. The operation of ‘exchanging’ persons in a judgment: “I ought to do X to C,” allows us to generalize judgments and thereby to form a general ethical judgement taken to be true: Any person as person deserves affirmation from any person as person. Styczeń distinguishes three dimensions in this judgement, concerning, respectively: existence (the oughtness captured in the judgement is a real relationship), oughtness (the ‘content’ of the oughtness is affirmation, i.e., love), and rightness (what should be done as an ‘expression’ of affirmation). Explaining the existential dimension belongs to metaphysics. Ethics is cognitively autonomous in its oughtness dimension, for it has its own empirical data, although the ultimate explanation of those data belongs to the anthropology of the personal ‘I.’ In the dimension of rightness ethics is not autonomous, for determining what is a right realization of affirmation depends on a ‘total’ anthropology. Distinguishing oughtness and rightness of the ethical judgement, or—as I suggest in the paper—decomposing that judgement into two: “I ought to affirm the person,” and “I ought to do X as a way of affirming,” does not solve the cognitive autonomy of ethics, as a few problems appear. First, according to Styczeń, ethics must have a proprium in order to capture the fact of inconsistent judgments about what is the right way of affirming the person. This means that the anthropology of the personal ‘I”’ must be complemented by some anthropological theses. Two questions arise then: What sources do those additional theses have? Does this mean that ethical judgments are true only within a system of ‘total anthropology’? Secondly, it needs to be determined what kinds of beings can be put as terms of the oughtness relationship. Styczeń concentrates on persons but there are good reasons to claim that other beings, such as the family, the state or institutions, can be oughtness-creating. What status does the judgement “I am morally obliged to do X to my university” have? Is this judgement empirical or deduced from other theses? Thirdly, the contemporary philosophy of science claims—with good reasons—that observation is theory-laden or that observation depends on background beliefs. An ethicist faces then an alternative: he needs either to show that ‘ethical observation’ is not theory-laden or to recognize its theory-ladenness and indicate the sources of the background beliefs. Solutions to these problems will influence the understanding of the cognitive autonomy of ethics. The paper ends with the issue of cognitive autonomy as an epistemic value when seen against the background of the idea that research should have an inter- and transdisciplinary character.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 247-262
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura jako naturalna granica naturalizmu
Nature as a Natural Limit of Naturalism
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015775.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauka jako działanie
badania naukowe
paradygmat naturalistyczny
manipulacja genetyczna
sądy moralne
normatywny wymiar natury
science as action
scientific research
naturalistic paradigm
genetic manipulation
moral judgements
normative dimension of nature
Opis:
At first glance naturalism seems to be an integral part of contemporary science. For science there exist only those phenomena which can be examined with scientific methods (an ontological thesis), and any explanation of those phenomena must appeal only to natural causes, i.e. to structures, processes and regularities underlying those phenomena, and not to any supernatural forces (a methodological thesis). If we look at naturalism as a paradigm of doing science, a pattern that determines what and how should be investigated, some limits of this paradigm show itself. When doing experiments, scientists sometimes meet moral prohibitions of treating certain obviously natural objects in certain ways. This fact may be interpreted as a product of social evolution which science is entitled to ignore, for it can change in the process of further evolution, or as an external factor which science should not ignore under the peril of losing social support. None of these interpretation does justice to some basic facts about science (including the fact that social support was never withdrawn regardless of well known cases of immoral scientific practices). The prohibition of treating certain natural objects in certain ways may also be interpreted as a consequence of discovering the moral dimension of nature understood as the essence of things. Yet, the normative dimension of nature cannot be investigated with scientific methods. Thus, for a consistent naturalist it does not exist; and even more − following moral prohibitions could be seen as detrimental for science in cases where morality prohibits applying the most effective scientific methods. It seems however that no scientist defends the reduction of scientific ethics to scientific methodology. In this sense the nature-essence of things practically limits naturalism seen as a paradigm of doing science. The paper argues for the above thesis in three steps: (1) various meanings of the terms “nature”, “natural”, and “naturalism” are presented; (2) it is shown in what sense contemporary science is unnatural but naturalistic; (3) a case where science “meets” moral prohibitions concerning natural beings − producing transgenic animals − is discussed. It is then shown that any interpretation of these prohibitions consistent with the naturalistic paradigm cannot be maintained, whereas the interpretation which recognizes the moral dimension of nature-essence does justice to facts and intuitions concerning this case.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 187-195
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sądy moralne jako konstytutywny element badania naukowego
Moral Judgements as a Constitutive Element of Scientific Research
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016191.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ideał nauki wolnej od wartości
nauka jako działanie
struktura badania naukowego
sądy wartościujące
nauki czyste i stosowane
sądy moralne
racjonalność praktyczna i instrumentalna
ideal of value-free science
science as activity
structure of scientific research
value judgements
basic and applied sciences
moral judgements
practical and instrumental rationality
Opis:
The paper aims at answering the question of whether scientists qua scientists pass moral judgements. My answer is: “yes”. I claim that moral judgements are necessary for advancing science and that they may even belong to the content of science. This fact threatens neither rationality nor objectivity of science. On the contrary − pretending that science is morally neutral distorts it. I develop two arguments for my theses. First, against the background of the ideal of value-free science I show that value-judgements are constitutive for science. This ideal is not tenable when we consider science as human activity. By analyzing cases of research I then show that in applied sciences both methodological and moral judgements are necessary for any successful inquiry. The structure of scientific research allows me to extend this claim to science in general. Secondly, by considering science as governed by practical − not instrumental − rationality I show that moral judgements, which evaluate actions constitutive of any research as “permissible”, have their source in this rationality. Without them rationality, freedom, and autonomy of science are endangered.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 2; 91-115
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[rec.] Alasdair MacIntyre, Bóg, filozofia, uniwersytety. Wybrane zagadnienia z historii katolickiej tradycji filozoficznej
[rev.] Alasdair MacIntyre, God, Philosophy, Universities: A Selective History of the Catholic Philosophical Tradition
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488192.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 151-166
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczny kontrakt dla nauki – jego filozoficzne podstawy i współczesny kryzys
Общественный договор для науки – его философские основания и современный кризис
Social Contract for Science – its Philosophical Basis and the Contemporary Crisis
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497494.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
социальная роль науки
развитие науки
ответственность
свобода исследований
społeczna rola nauki
rozwój nauki
odpowiedzialność
wolność badań
the social role of science
the development of science
responsibility
freedom of research
Opis:
Автор опираясь на рапорт В. Буша (V. Bush) Science – the endless frontier реконструирует содержание и философские предпосылки общественного договора для науки, затем рассматривает обвинения в его адрес, которые указывают, что концепцию договора нельзя считать адекватной моделью в отношениях наука-общество. Три контрпозиции – новый общественный договор для науки, подчинение науки общественному благу и кооперативная страховка – объединяет убеждение о ключевой роли науки в создании общего блага, общим недостатком является неукорененность в философской концепции человека и общего блага.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 113-127
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transhumanistyczne szczęście – iluzja w świecie beztroski
Transhumanist happiness – an illusion in the world of ease
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137635.pdf
Data publikacji:
2022-07-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
transhumanism
project of a „better world”
happiness
truth
meaning of life
transhumanizm
projekt „lepszego świata”
szczęście
prawda
sens życia
Opis:
Transhumanistyczny projekt zbudowania „lepszego świata” ma zapewnić bytom czującym wszechogarniające szczęście. Filozofi a pokazuje, że życie szczęśliwe to trwałe, pełne, uzasadnione zadowolenie z całości życia jako sensownego. Takiego szczęścia „lepszy świat” nie oferuje. Sprowadza on szczęście do realizacji pragnień i doświadczania nowych rzeczy. Przez to szczęście staje się nieciągłym zbiorem przemijających „chwil szczęśliwych” i traci związek z prawdą i dobrem. Sam ciąg pragnień i doświadczeń nie wykreuje też sensu życia. Transhumanistyczne szczęście okazuje się więc iluzoryczne.
Transhumanism’s project of building a „better world” aims at giving sentient beings all-pervasive happiness. Philosophy sees happiness as a permanent, full, and justifi ed satisfaction with one’s life as a whole full of sense. The „better world” offers no such happiness. It reduces happiness to the fulfillment of desires and achievement of ever new experiences. Happiness then becomes a discrete set of transient „happy moments” with no necessary relation to truth and good. Moreover, the mere sequence of realized desires and experiences does not create the meaning of life. Thus, transhumanist happiness turns out to be illusory.
Źródło:
Teologia i moralność; 2022, 17, 1(31); 19-30
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akademicka nauka przemysłowa i jej normy PRICE
Academic Industrial Science and its Norms Price
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41196060.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
academic science
industrial science
academic industrial science
research ethics
knowledge production ethics
knowledge as an epistemic commodity
non-instrumental roles of science
nauka akademicka
nauka przemysłowa
akademicka nauka przemysłowa
etyka badań naukowych
etyka produkcji wiedzy
wiedza jako towar epistemiczny
poza-instrumentalne role nauki
Opis:
Ćwierć wieku temu John Ziman sformułował tezę, iż nauka akademicka i nauka przemysłowa stapiają się w jeden system nauki postakademickiej i zarazem postprzemysłowej, w którym Mertonowskie normy nauki akademickiej wyrażone akronimem CUDOS (communism, universalism, disinterestedness, organized scepticism) ustępują miejsca normom nauki przemysłowej wyrażonym akronimem PLACE (proprietary, local, authoritarian, commissioned, expert). W niniejszym artykule bronię tezy, iż ów system wyewoluował w system akademickiej nauki przemysłowej, której normy można wyrazić akronimem PRICE: patron relevant, innovative, competitive, econometrical. Reformowanie nauki akademickiej okazuje się wobec tego także jej re-normowaniem w zakresie i etyki, i organizacji badań. Źródłem owej transformacji jest utożsamienie wiedzy z towarem. Etyka badań naukowych przekształca się w etykę produkcji wiedzy, a instytucje naukowe to producenci wiedzy, która staje się „towarem epistemicznym”, gdy jest na tenże fragment zapotrzebowanie jako na coś, co zaspokaja potrzeby „konsumentów”. Naukowcy są zaś elementem procesu produkcji wiedzy, a sam ten proces podlega kalkulacjom rynkowym. Nie podważa to epistemicznej wartości danego projektu badawczego i jego wyników, ale prowadzi do kontrowersyjnych konsekwencji, m.in. do fragmentaryzacji i aspektualizacji wiedzy, związania kierunków badawczych z interesami podmiotów władzy i ignorowania krytyki transformatywnej. W rezultacie niekiedy to, co było w nauce Mertonowskiej traktowane jako zagrożenie czy wykroczenie przeciwko etosowi nauki okazuje się racjonalnym zachowaniem przedsiębiorcy funkcjonującego na rynku dóbr i usług epistemicznych. Akademicka nauka przemysłowa nie jest też w stanie pełnić w społeczeństwie ról poza-instrumentalnych (kształtowania światopoglądu, wspierania społecznej racjonalności, dostarczania niezależnych ekspertów), które pełniła nauka akademicka. Próby zapobiegania tym problemom czy zagrożeniom będą zaś z góry skazane na niepowodzenie, ponieważ środki zaradcze są oparte na innym rozumieniu wiedzy.
Twenty five years ago John Ziman formulated the thesis that academic science and industrial science merge into one system of post-academic and at the same time post-industrial science, in which the Mertonian norms of academic science expressed by the acronym CUDOS (communism, universalism, disinterestedness, organized scepticism) give way to the norms of industrial science expressed by the acronym PLACE (proprietary, local, authoritarian, commissioned, expert). In this article, I defend the thesis that this system has evolved into a system of academic industrial science, the norms of which can be expressed with the acronym PRICE: patron relevant, innovative, competitive, econometrical. Thus, reforming academic science is also its re-norming in terms of both ethics and the organization of research. The ethics of scientific research is transformed into the ethics of knowledge production. Scientific institutions are seen as producers of knowledge which is an “epistemic commodity.” A particular of knowledge is needed when it satisfies the needs of “consumers.” Scientists are then „elements” of the knowledge production process, and the process itself is subject to market calculations. This does not undermine the epistemic value of a given research project and its results, but it leads to controversial consequences, including fragmentation and aspectualization of knowledge, linking research directions with the interests of social powers, and ignoring transformative criticism. As a result, sometimes what was treated in the Mertonian science as a threat or an offense against the ethos of science turns out to be the rational behavior of an entrepreneur operating on the market of epistemic goods and services. Academic industrial science is also unable to fulfil non-instrumental roles in society (shaping worldviews, supporting social rationality, providing independent experts) that academic science performed. Attempts to prevent these problems or threats will be doomed to failure in advance, because countermeasures are based on a different understanding of knowledge itself.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 29-48
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(rec.) Ulepszanie człowieka w perspektywie filozoficznej, red. Grzegorz Hołub i Piotr Duchliński, Seria: „Universum Ethicae Christianae”, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2018
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430927.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 3; 125-135
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(rec). Paweł Gondek, Projekt autonomicznej filozofii realistycznej. Mieczysława A. Krąpca i Stanisława Kamińskiego teoria bytu, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu i Wydawnictwo KUL, Lublin 2015
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431275.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 1; 143-155
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia, humanistyka i nauki społeczne – wezwanie do ofensywy
[Philosophy, the humanities and social sciences – a summons to go on the offensive
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1029923.pdf
Data publikacji:
2020-07-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The paper aims at justifying a call to go on the offensive in order to assure for philosophy, the humanities and social sciences a proper place in science as a whole. Against the background of the contemporary social context (transdisciplinary research, seeing science as a source of risks, rejection of a liner model of getting social benefits from basic sciences, recognizing stakeholders’ participation in research) the Author shows that any research project on life problems cannot be executed by natural or technical sciences alone, but it must engage philosophy, the humanities and social sciences. The same is true of applications of accepted solutions. The conclusion is that cooperation between natural, technical and social sciences, philosophy and the humanities is necessary in doingresearch and using its achievements. It is also required in education, if scientists and citizens are to act as stakeholders in democratic processes of shaping techno-scientific progress.
Źródło:
Człowiek i Społeczeństwo; 2015, 39; 87-102
0239-3271
Pojawia się w:
Człowiek i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego nauka nie może być wolna od wartości
Why Science cannot be Value-free
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015633.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauka wolna od wartościowań
metoda naukowa
sądy wartościujące
wartości poznawcze
wartości moralne
„tłuste” pojęcia etyczne
dychotomia fakt/wartość
value-free science
scientific method
value judgements
cognitive values
moral values
„thick” ethical concepts
fact/value dichotomy
Opis:
Three arguments are developed to support this thesis: (1) Since there is no algorithm for making methodological decisions as to what theory should be accepted, what method should be used, etc, scientists have to pass judgements that are essentially evaluative. Those judgements belong to science. The attempt to save the ideal of value-free science by distinguishing value-free object language and value-laden metalanguage (in which those evaluative judgements would be formulated) does not work. For there are no reasons to expel the methodology of a given science from that science, and even if we made this move, we would finally come to the level of evaluative judgements, unless we accept regressus ad infinitum. (2) Even if the above distinction were tenable, this would not save the ideal of value-free science. For our language is full of the so-called „thick ethical concepts” that are both descriptive and evaluative. They are justifiably used at least in some sciences. We could exclude – by definition - such concepts from science, but this would result in expelling many legitimate disciplines from the realm of science. This would mean not that science was value--free but that we made it so. (3) The fact that scientific results are sometimes expressed by means of ethically thick concepts does not allow us to restrict values involved in science to epistemological values – moral values are involved as well. Moreover, apparently pure methodological concepts such as „good solution” or „sufficient evidence” seem to be also „ethically thick”. Such considerations allow us to draw a conclusion that science possesses intrinsic moral dimension, and separating the epistemic and moral points of view in discussions about science is unjustified.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 275-293
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Technology Analysis and the Need of a Value Framework
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2064609.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
value-ladenness of technology
technology assessment
value sensitive design
axiometrics
formative value framework
Opis:
The idea that technology is only a value-neutral instrument that can be used for good and bad purposes is not tenable anymore. Technology shapes our human life in all its dimensions and determines the direction of social changes. In the paper, I first show a few arguments in favor of the value-ladenness of technology and then approaches developed in response to that fact. I will argue that none of those responses is satisfactory, for they lack a formative value framework that would serve for decisions and their justification in the realm of technology development. Building such a framework requires a transdisciplinary and cooperative effort.
Źródło:
Multidisciplinary Aspects of Production Engineering; 2021, 4, 1; 421--430
2545-2827
Pojawia się w:
Multidisciplinary Aspects of Production Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Relevance of the Lublin Philosophical School to the Contemporary Intellectual Milieu
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168457.pdf
Data publikacji:
2022-12-19
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
Lublin Philosophical School
Realism
Empiricism
Truth
Post-truth
Science
Values
Vocation of Philosophy
Opis:
The term „Lublin Philosophical School” refers to the mode of philosophizing devised in the 1950’s at the catholic University of lublin. After a brief history, the paper first discusses some methodological features of this mode and the social role of philosophy as a self-awareness of culture. Employing the School’s philosophy, the paper then considers the issue of post-truth and that of the value-ladenness of science. The post-truth approach replaces evidence with emotions, and in consequence, argumentation is replaced with power. This in turn threatens the human person, her rationality and freedom. Admitting that science is value-laden and values are subjective leads to denying the cognitive status of science. Lublin philosophy offers such a concept of value and scientific knowledge which allows one to solve the problem created by the valueladenness of science. Thus, the paper shows that the lublin School’s philosophy can provide answers to contemporary problems and evaluate intellectual developments of culture.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2022, 11, 4; 595-616
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies