Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bąbelewska, A." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Porosty epifityczne i epiksyliczne rezerwatu Zielona Góra (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    Epiphytic and epixylic lichens of the Zielona Góra nature reserve (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    Autorzy:
    Bąbelewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/410337.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    porosty
    jura
    rezerwat Zielona Góra
    lichens
    Jura
    Zieona Góra nature reserve
    Opis:
    Na terenie rezerwatu „Zielona Góra” odnotowano 34 gatunki porostów w dwóch grupach ekologicznych: porosty epifityczne i epiksyliczne. 56% bioty stanowiły gatunki o plechach skorupiastych, a 44% porosty o plechach listkowatych i krzaczkowatych. Najbogatszą biotę porostów stwierdzono na zboczu ostańca wapiennego „Zielonej Góry” o ekspozycji SE. W rezerwacie odnotowano występowanie chronionego w Polsce gatunku Graphis scripta (L.) Ach. [1] na powierzchni ok. 0.7 ha. Gatunek ten występował w rezerwacie „Zielona Góra” tylko na korze pni grabu na wysokości od 3 cm do 1 m na stanowiskach badawczych 1–4. Spośród gatunków z regionalnej listy porostów podlegających ochronie w województwie śląskim odnotowano dwa gatunki Parmeliopsis ambiqua i Parmelia saxatilis [2]. Niewielka liczba taksonów stwierdzonych w rezerwacie była wynikiem bardzo silnego zanieczyszczenia tego obszaru chronionego przez aglomerację częstochowską, a w szczególności hutę „Częstochowa” leżącą zaledwie 1 km od „Zielonej Góry”.
    34 lichen species in two ecology groups: epiphytic and epixylic lichens were identified at the area of “Zielona Góra” forest reserve. 56% of the biota was composed of species with a crustose thallus and 44% constituted lichens with foliose and fruticose thalli. The richest lichen biota was noticed on the slope of limestone outlier of “Zielona Góra” with SE exposure on the area of 0.7 ha. The occurance of Graphis scripta (L.) Ach. species was recorded on this area [1]. The mentioned species occured in “Zielona Góra” reserve only on the bark of harnbeam on the hight between 3 cm up to 1 m on the states 1–4. Four epiphytic species were identified among species under treath from silesian regional list of lichens: Parmeliopsis ambiqua and Parmelia saxatilis [2]. A small number of taxa recorded in the reserve resulted from heavy pollution of that protected area caused by Czestochowa agglomeration and in particular by the Czestochowa Steelworks located only 1 km from “Zielona Góra” area.
    Źródło:
    Chemistry, Environment, Biotechnology; 2016, 19; 101-104
    2083-7097
    Pojawia się w:
    Chemistry, Environment, Biotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie biotestów kory sosnowej i plech Hypogymnia physodes do oceny oddziaływania zanieczyszczeń przemysłowych na zbiorowiska leśne
    Application of Scots pine bark and Hypogymnia physodes thallus tests in assessing the impact of industrial contamination in forest communities
    Autorzy:
    Babelewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/989997.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    zanieczyszczenia srodowiska
    zanieczyszczenia przemyslowe
    metale ciezkie
    siarka
    oddzialywanie na rosliny
    zbiorowiska lesne
    bioindykacja
    bioindykatory
    sosna zwyczajna
    Pinus sylvestris
    kora sosnowa
    porosty
    Hypogymnia physodes
    bioindication
    bark
    lichen
    heavy metals
    Opis:
    The aim of the research was to indicate the most useful bioindicator for monitoring the industrial contamination degree in forest communities, mainly polluted with heavy metals and suphur. The Hypogymnia physodes (L.) Nyl. lichen has proved higher ability to accumulate industrial contamination in Scots pine−dominated forest communities comparing to the pine bark.
    Źródło:
    Sylwan; 2014, 158, 04; 251-257
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Występowanie porostów z rodzaju Usnea w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
    Lichens occurrence of the genus Usnea in the northern part of the Cracow-Czestochowa Upland
    Autorzy:
    Bąbelewska, A.
    Mączyński, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/410306.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    porosty
    Usnea
    Rubo fruticosi-Prunetum spinosae
    jura
    lichens
    Jura
    Opis:
    Stwierdzono, iż zbiorowiska zaroślowe typu czyżnie (Rubo fruticosi-Prunetum spinosae) występujące w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej są siedliskami rzadkich w Polsce porostów z rodzaju Usnea. Spośród 8 przebadanych zbiorowisk zaroślowych w połowie z nich (4) odnotowano brodaczki, co potwierdza fakt ich stałej obecności w opisywanych siedliskach na Jurze. Odkryte siedlisko porostów z rodzaju Usnea jest nowe i nigdy dotąd nie było opisane. Dotychczas w literaturze opisywano występowanie brodaczek głównie w starych, naturalnych lasach typu puszczańskiego, których były, między innymi wskaźnikami. Zbiorowiska zaroślowe z obecnością brodaczek w pełni zasługują na ochronę oraz szczególną uwagę w trakcie wykonywanych przez leśników prac pielęgnacyjnych.
    It was found out that the plant communities of the scrub type (Rubo fruticosi-Prunetum spinosae) occurring in the northern part of the Cracow-Czestochowa Upland are habitats of rare in Poland lichens of the Usnea genus. Among 8 studied scrub communities, Usnea was observed in half of them which testifies its permanent presence in described habitat of Jura. The discovered habitat of the Usnea lichens is new one and was not reported till now. The occurrence of Usnea was reported so far mainly from old natural primeval forests for which it is considered an indicator. Scrub communities with Usnea presence deserve protection and have to be especially attended by foresters during maintenance works.
    Źródło:
    Chemistry, Environment, Biotechnology; 2016, 19; 147-151
    2083-7097
    Pojawia się w:
    Chemistry, Environment, Biotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola wycieczek w edukacji środowiskowej i wychowaniu uczniów
    The importance of excursions in environmental education and protection of pupils
    Autorzy:
    Grycaj, N.
    Bąbelewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/410289.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    wycieczka
    edukacja ekologiczna
    wychowanie ekologiczne
    ochrona przyrody
    wychowanie w szacunku do przyrody
    excursion
    ecological education
    environmental protection education
    environmental protection
    environmental protection upbringing
    Opis:
    W artykule zostało opisane znaczenie wycieczek w wychowaniu uczniów w zakresie ekologii i ochrony przyrody. Wyjaśniono istotę edukacji i wychowania ekologicznego, zasady edukacji ekologicznej. Opisano wycieczkę jako główną formę organizacji nauczania biologii w szkole. Opisana została również struktura i metodyka prowadzenia przyrodniczych wycieczek. Zostało podkreślone znaczenie połączenia racjonalnego, emocjonalnego i praktycznego aspektu w czasie trwania wycieczki. Przedstawiono wybrane formy pracy w czasie wycieczek, które przyczyniają się do ekologicznej edukacji uczniów, kształtowania u nich zasad postępowania w naturze, troskliwej opieki nad nią i motywacji do działań z zakresu ochrony przyrody w czasie trwania wycieczek. Zostały sformułowane wnioski o znaczeniu wycieczek z biologii w procesie edukacji i wychowania ekologicznego dzieci w wieku szkolnym.
    The article covers the importance of excursions in the ecological and environmental protection of pupils’ education. The essence of ecological education and upbringing, the main principles of ecological education are revealed. The potential of the school biology course for the implementation of ecological education and upbringing has been analyzed. The excursion as the leading form of organizing the teaching of biology at school has been described. The structure and methodology of conducting nature excursions are described. The authors made the emphasis on the importance of combining rationality, emotionality and practicality during the excursion. Several excursions working forms were presented that promote the ecological education of pupils, form their rules of behavior in nature, careful attitude to it and the motivation to environmental protection activities during excursions. The authors make the conclusions of the importance of excursions in biology in the process of ecological education, pupils’ education and their upbringing.
    Źródło:
    Chemistry, Environment, Biotechnology; 2017, 20; 67-70
    2083-7097
    Pojawia się w:
    Chemistry, Environment, Biotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanieczyszczenie metalami ciężkimi kory sosny zwyczajnej Załęczańskiego Parku Krajobrazowego – ocena zagrożenia
    Pollution of scots pine bark with heavy metals in the Załęcze Landscape Park- assessment of the risk
    Autorzy:
    Bąbelewska, A.
    Musielińska, R.
    Ciesielski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/103720.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    bioindykacja
    metale ciężkie
    kora sosny Pinus sylvestris
    pH kory sosny
    Załęczański Park Krajobrazowy
    bioindication
    heavy metals
    bark of the pine Pinus sylvestris
    pH bark pine
    Załęcze Landscape Park
    Opis:
    Celem badań było określenie poziomu zanieczyszczenia metalami ciężkimi: Cd, Cu, Cr, Co, Mn, Ni, Pb, Zn, Fe zbiorowisk leśnych Załęczańskiego Parku Krajobrazowego oraz próba określenia stanu ich zagrożenia. Na terenie parku wyznaczono 10 równomiernie rozmieszczonych stanowisk zbioru prób bioindykatora typu kumulującego - kory sosny zwyczajnej Pinus sylvestris (L.). Zawartość wybranych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Analizy zawartości metali ciężkich: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co w korze sosny zwyczajnej wykazały niskie stężenia badanych metali ciężkich. Najwięcej kora sosny zgromadziła żelaza (18,5–22,9 µg/g s.m.), najmniej kobaltu (0,003-0,007 µg/g s.m.), chromu (0,008-0,010 µg/g s.m.), kadmu (0,027–0,059 µg/g s.m.) i miedzi (0,013–0,048 µg/g s.m.). Kumulacja niebezpiecznego dla organizmów ołowiu na wszystkich stanowiskach badawczych była zbliżona i wynosiła: 1,154–1,458 µg/g s.m. Analiza stężeń dziewięciu badanych pierwiastków w korze P. sylvestris na 10 stanowiskach parku, przedstawiona jako sumaryczny indeks obciążenia metalami ciężkimi, wykazała najwyższe jego wartości w północnej części ZPK, co oznacza, że ten obszar jest silniej obciążony metalami ciężkimi w porównaniu do jego części południowej. Powyższy fakt jest związany z napływem zanieczyszczeń wraz z wiatrami z kierunków zachodniego i południowo-zachodniego, głównie z aglomeracji opolskiej. Odczyn pH kory martwicowej z ZPK wahał się w granicach 2,51–3,05. Najniższą wartość odnotowano dla kory pobranej na stanowisku 3, a wartość największą na stanowiskach 10 i 6 (odpowiednio 3,05; 3,02).
    The aim of this study was to determine the level of contamination of forest communities in the Załęcze Landscape Park with heavy metals Cd, Cu, Cr, Co, Mn, Ni, Pb, Zn, Fe and an attempt to determine the level of risk. In the park there were chosen 10 evenly spaced positions from which samples of the accumulation bioindicator - the bark of Pinussylvestris (L.) pine- were collected . The content of the selected elements was determined by atomic absorption spectrometry (AAS) using the camera VARIAN AA 240. Analyses of the heavy metals: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co in the pine bark showed low concentrations of heavy metals. The pine bark accumulated the biggest amounts of iron (18,5–22,9 µg/g s.m.), the smallest amounts of cobalt (0,003–0,007 µg/g s.m.), chromium (0,008–0,010 µg/g s.m.), cadmium (0,027–0,059 µg/g s.m.) and copper (0,013– 0,048 µg/g s.m.). Accumulation of dangerous for organisms lead in the all study positions was similar and amounted to: 1,154–1,458 µg/g s.m. The analysis of concentrations of the tested nine elements in P. sylvestris bark in the 10 positions, presented as the summary index of heavy metals, showed the highest values in the northern part of the ZPK, which means that this area is more exposed to the pollution with heavy metals compared to its southern part. This fact is associated with the influx of contaminants along with winds from the south-west, mainly from the Opole agglomeration. Reaction of necrotic bark of the ZPK ranged from 2,51–3,05. The lowest value was recorded for the bark taken from the position 3, and the greatest value in the positions 10 and 6 (3.02; 3.05).
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2016, T. 4; 33-48
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena zagrożenia ołowiem i kadmem borówki czernicy (Vaccinium myrtillus L.) z terenu Załęczańskiego Parku Krajobrazowego
    Assessment of risk of lead and cadmium contamination to bilberry (Vaccinium myrtillus L.) from the area of the Załęcze Landscape Park
    Autorzy:
    Musielińska, R.
    Bąbelewska, A.
    Ciesielski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/103625.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    ołów
    kadm
    borówka czernica
    rośliny lecznicze
    Załęczański Park Krajobrazowy
    lead
    cadmium
    bilberry
    medicinal plants
    Załęcze Landscape Park
    Opis:
    Celem pracy było określenie zawartości ołowiu i kadmu w borówce czernicy (Vaccinium myrtillus L.). Roślina ta, o szerokim geograficznym zasięgu występowania, wegetuje w strefie klimatycznej Polski oraz jest szeroko wykorzystywana jako roślina jadalna i lecznicza. Terenem badań był Załęczański Park Krajobrazowy, na obszarze którego wytypowano 10 stanowisk poboru prób roślinnych (część nadziemna oraz część podziemna). Zawartość wybranych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Biodostępne ilości ołowiu w borówce czernicy były zbliżone na wszystkich stanowiskach i mieściły się w zakresie: część nadziemna 1,041–1,220µg/g s.m.; część podziemna 1,036–1,210µg/g s.m. Zawartość kadmu w Vaccinium myrtillus była kilkukrotnie niższa od zawartości ołowiu i mieściła się w przedziale: część nadziemna 0,023–0,045µg/g s.m.; część podziemna 0,025–0,050µg/g s.m. Uzyskane wyniki badań mogą mieć duże znaczenie dla ocen zawartości ołowiu i kadmu w borówce czernicy, tj. gatunku pozyskiwanego w celach konsumpcyjnych i leczniczych.
    The aim of the study was to determine the contents of lead and cadmium in bilberry (Vaccinium myrtillus L.). This plant has a wide occurrence geographical cover-age, it occurs in Polish climatic zone and is widely used as an edible and medicinal plant. The area of the study was the Załęcze Landscape Park, where there were selected 10 positions from which the plant samples were taken (the overground part and the underground part). The content of selected elements was determined by atomic absorption spectrometry (AAS) using the camera VARIAN AA 240.Bioavailable amounts of lead in bilberry were similar in all the positions and they were in the range: the part above ground 1,041–1,220µg/g s.m.; the underground part of 1,036–1,210µg/g s.m. Cadmium content in Vaccinium myrtillus was several times lower than the lead content and was in the range: the overground part 0,023–0,045µg/g s.m.; the underground part of 0,025–0,050µg/g s.m. The obtained results may be important for the assessment of lead and cadmium contents in bilberry which is the species harvested for food and medicines.
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2016, T. 4; 279-293
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena stopnia zagrożenia Fe, Mn, Zn i Cu borówki czernicy (Vaccinium myrtillus L.) na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego
    Assessment of the degree of threat of Fe, Mn, Zn and Cu bilberry (Vaccinium myrtillus L.) in the area of the Załęcze Landscape Park
    Autorzy:
    Musielińska, R.
    Bąbelewska, A.
    Ciesielski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952181.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    żelazo
    mangan
    cynk
    miedź
    borówka czernica
    rośliny lecznicze
    Załęczański Park Krajobrazowy
    iron
    manganese
    zinc
    copper
    bilberry
    medicinal plants
    Załęcze Landscape Park
    Opis:
    Rośliny lecznicze coraz chętniej wykorzystywane są w zapobieganiu i/lub leczeniu wielu chorób, a zalety fitoterapii i naturalnych metod leczenia na stałe zagościły w nowoczesnym lecznictwie. Jednak wysoka zawartość metali ciężkich w gatunkach leczniczych może eliminować je z zastosowań medycznych, ujemnie wpływać na proces terapeutyczny oraz stać się dodatkowym źródłem narażenia na te pierwiastki. W tej sytuacji, przestrzeganie norm maksymalnej zawartości metali w roślinach staje się koniecznością, szczególnie w przypadku gatunków leczniczych, konsumpcyjnych lub paszowych. Celem badań było określenie zawartości metali: żelaza, manganu, cynku i miedzi w borówce czernicy (Vaccinium myrtillus L.). Próbki roślinne (część nadziemną oraz część podziemną) pobrano na 10 stanowiskach badawczych w Załęczańskim Parku Krajobrazowym. Zawartości badanych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Zawartość żelaza w borówce czernicy była podobna na wszystkich stanowiskach badawczych i mieściła się w granicach: 20,316-25,994 µg/g s.m. w części podziemnej; 22,865-25,324 µg/g s.m. w części nadziemnej roślin. Biodostępne ilości manganu w Vaccinium myrtillus były niższe od zawartości żelaza, przy czym ilości odnotowane w części podziemnej były dwukrotnie wyższe niż w części nadziemnej borówki czernicy (Mn w części nadziemnej: 4,311-4,584 µg/g s.m.; Mn w części podziemnej: 8,519-9,054 µg/g s.m.). Podobnie niższe zawartości odnotowano dla cynku - część nadziemna: 1,204-1,386 µg/g s.m.; część podziemna: 1,770-2,023 µg/g s.m. W przypadku miedzi nie odnotowano wartości większej niż 0,05 µg/g s.m. (dla obu części borówki na wszystkich stanowiskach pomiarowych). Prezentowane wyniki zawartości żelaza, manganu, cynku i miedzi w Vaccinium myrtillus opisują przydatność tej rośliny w celach konsumpcyjnych i leczniczych.
    Medicinal plants are more and more willingly used in the prevention and/or treatment of many diseases, and the advantages of phytotherapy and natural methods of treatment have become a permanent feature of modern medicine. However, the high content of heavy metals in medicinal species can eliminate them from medical applications, adversely affect the therapeutic process and become an additional source of exposure to these elements. In this situation, observance of the maximum metal content standards in plants becomes necessary, especially in the case of medicinal, consumer or feed species. The aim of the study was to determine the content of iron, manganese, zinc and copper in the blueberry of saithe (Vaccinium myrtillus L.). Plant samples (aboveground part and underground part) were taken at 10 research sites in the Załęcze Landscape Park. The contents of the tested elements were determined by atomic absorption spectrometry (ASA) with the use of VARIAN AA 240 apparatus. The iron content of blueberry was similar at all research sites and was within the following limits: 20.316-25.994 µg/g s.m. in the underground part; 22,865-25,324 µg/g s.m. in the aboveground part of the plants. The bioavailable quantities of manganese in Vaccinium myrtillus were lower than the iron content, while the quantities recorded in the underground part were twice as high as in the aboveground part of blueberry (Mn in the aboveground part: 4,311-4,584 µg/g s.m.). Month in the underground part: 8.519-9.054 µg/g s.m.). Similarly, lower levels were recorded for zinc - above ground part: 1.204-1.386 µg/g s.m. underground: 1,770-2,023 µg/g s.m. In the case of copper, no value greater than 0.05 µg/g s.m. was recorded. (for both parts of blueberry at all measuring points). The presented results of iron, manganese, zinc and copper content in Vaccinium myrtillus describe the usefulness of this plant for consumption and treatment.
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2018, T. 6; 591-607
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bioindykacyjna ocena stopnia zagrożenia metalami ciężkimi zbiorowisk leśnych Załęczańskiego Parku Krajobrazowego przy wykorzystaniu zdolności kumulacji plech porostu Hypogymnia physodes L.
    Bioindically rating of heavy metals hazard association for land forests of the załęcze landscape park with the use of cumulation capacity of the Hypogymnia physodes L.
    Autorzy:
    Bąbelewska, A.
    Musielińska, R.
    Ciesielski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952258.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    metale ciężkie
    porosty Hypogymnia physodes (L.)
    zbiorowiska leśne
    Załęczański Park Krajobrazowy
    heavy metals
    lichens Hypogymnia physodes (L.)
    forest communities
    Załęcze Landscape Park
    Opis:
    Ocenę stopnia zagrożenia chronionych zbiorowisk leśnych Załęczańskiego Parku Krajobrazowego zanieczyszczeniami przemysłowymi, tj metalami ciężkimi, dokonano przy użyciu metod biologicznych (bioindykacyjnych) i chemicznych. W metodzie bioindykacyjnej został wykorzystany aspekt kumulacji metali ciężkich w plechach porostu Hypogymnia physodes L., które w dalszej kolejności zostały ilościowo zbadane przy wykorzystaniu metod instrumentalnych. Hypogymnia physodes L. jest porostem powszechnie występującym w środowisku, dostępnym całorocznie i wykazującym dużą tolerancję dla badanych zanieczyszczeń. Celem badań była ocena stopnia zagrożenia metalami ciężkimi: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co zbiorowisk leśnych Załęczańskiego Parku Krajobrazowego (ZPK) przy pomocy bioindykatora o właściwościach kumulacyjnych – porostu Hypogymnia physodes (L.). ZPK został wybrany do badań ze względu na niekorzystne usytuowanie, ze względu na stały napływ zanieczyszczeń przemysłowych wraz z wiatrami z terenów województwa śląskiego, opolskiego i łódzkiego. Na terenie parku wyznaczono 10 stanowisk zbioru prób plech porostu do analiz ilościowych, równomiernie rozmieszczonych na całym jego terenie. Zawartość wybranych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Analizy zawartości metali ciężkich: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co w plechach pustułki pęcherzykowatej na 10 stanowiskach badawczych w Załęczańskim Parku Krajobrazowym wykazały niskie stężenia badanych metali ciężkich, w porównaniu do stężeń tych metali w parkach krajobrazowych południowej części województwa śląskiego. Najwięcej w ZPK plechy pustułki pęcherzykowatej zgromadziły żelaza (35,2–43,6 µg/g), najmniej kobaltu (0,002–0,010 µg/g), chromu (0,021–0,038 µg/g), miedzi (0,011–0,027 µg/g) i kadmu (0,020–0,043 µg/g). Kumulacja niebezpiecznego dla organizmów ołowiu na wszystkich stanowiskach badawczych była zbliżona i wynosiła: 1,573–1,940 µg/g. Analiza stężeń dziewięciu badanych pierwiastków w plechach Hypogymnia physodes na 10 stanowiskach parku, przedstawiona jako sumaryczny indeks obciążenia metalami ciężkimi (Sj), wykazała najwyższe jego wartości w północnej części ZPK (stanowisko nr 1 – Sj =1,23) oraz w jego części środkowej i wschodniej (stanowiska nr 5 (Sj = 1,03) i 6 (Sj = 1,01)), co oznacza, że obszary te są najsilniej obciążone metalami ciężkimi. Najmniej metalami ciężkimi są obciążone zbiorowiska leśne w południowo-wschodniej części ZPK - stanowisko nr 7 (Sj = -1,21). Przyczyną większego zanieczyszczenia części północnej ZPK w porównaniu do jego części południowo-wschodniej jest fakt napływu zanieczyszczeń wraz z wiatrami z kierunku południowo-zachodniego, głównie z aglomeracji opolskiej.
    The assessment of the degree of threat to protected forest communities of Załęczański Landscape Park with industrial pollution, i.e. heavy metals, was made using biological (bioindicative) and chemical methods. In the bioindication method, the aspect of heavy metals accumulation in Hypogymnia physodes L. lichen lichen was used, which were subsequently quantitatively tested using instrumental methods. Hypogymnia physodes L. is a lichen commonly found in the environment, available all year round and showing high tolerance for the pollutants tested. The aim of the research was to assess the risk of heavy metals: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co forest communities of Załęcze Landscape Park (ZPK) using a bioindicator with cumulative properties - Hypogymnia physodes (L.). ZPK was selected for research due to the unfavorable location, due to the constant inflow of industrial pollution along with the winds from the areas of the Śląskie, Opolskie and Łódzkie Voivodships. In the park, 10 sets of lichen sample sets were designated for quantitative analyzes, evenly distributed throughout its entire area. The content of selected elements was determined by atomic absorption spectrometry (ASA) using the camera VARIAN AA 240. Analysis of heavy metals content: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co in the H. physodes of the alveolus at 10 test sites in Załęcze Landscape Park showed low concentrations of the heavy metals tested, compared to the concentrations of these metals in landscape parks of the southern part of the Silesian Voivodship. The most in ZPK H. physodes accumulated iron (35.2–43.6 μg / g), the least cobalt (0.002–0.010 μg / g), chromium (0.021–0.038 μg / g), copper (0.011–0.027 μg / g) ) and cadmium (0.020–0.043 μg / g). The accumulation of dangerous for organisms of lead at all research stands was similar and amounted to: 1.573– 1.940 μg / g. Analysis of the concentrations of the nine elements studied in the Hypogymnia physodes at 10 park sites, presented as a summary index of heavy metals load (Sj), showed its highest values in the northern part of the ZPK (stand 1 – Sj = 1.23) and in its central part and eastern (stand number 5 (Sj = 1.03) and 6 (Sj = 1.01)), which means that these areas are heavily loaded with heavy metals. The smallest heavy metals are loaded with forest communities in the south-eastern part of the ZPK - stand no. 7 (Sj = -1.21). The reason for the greater pollution of the northern part of the ZPK in comparison to its south-eastern part is the fact that the inflow of pollutants along with the winds from the south-western direction, mainly from the Opole agglomeration.
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2018, T. 6; 479-496
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edukacyjna rola nieczynnego kamieniołomu „Lipówka” w Rudnikach koło Częstochowy
    The educational role of the „Lipówka” abandoned quarry in Rudniki near Częstochowa
    Autorzy:
    Bąbelewska, A.
    Musielińska, R.
    Śliwińska-Wyrzychowska, A.
    Bogdanowicz, M.
    Witkowska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88020.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    edukacja
    kamieniołom
    Lipówka
    Rudniki
    przyroda
    waloryzacja
    education
    quarry
    nature
    valorisation
    Opis:
    Kamieniołom „Lipówka” jest nieczynnym obszarem po eksploatacji wapieni jurajskich, których wydobycie zakończono w 1989 r. i przeprowadzono rekultywację w kierunku leśnym. Badania waloryzacyjne na tym terenie wykazały duże zróżnicowanie siedlisk i obecność wielu gatunków roślin, zwierząt i grzybów, w tym także chronionych. Celem działań firmy „Cemex” jako właściciela kopalni była rewitalizacja terenu, aby z uwagi na walory przyrodniczo-krajobrazowe mógł pełnić głównie funkcje edukacyjne. Obecnie funkcje te realizowane są na podstawie ścieżki dydaktycznej z 11 tablicami tematycznymi, ilustrowanego przewodnika oraz audiobook. Teren „Lipówki” stanowi również bazę dla zajęć terenowych z uczniami oraz studentami. Jest miejscem prowadzenia badań naukowych z zakresu ekologii i monitoringu dla pracowników Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pełni również funkcję edukacyjną dla wszystkich turystów odwiedzających „Lipówkę”. Ponadto stanowi także atrakcję geologiczną ze względu na obecność jaskini Szeptunów, zwaną Szmaragdową.
    The "Lipówka" quarry was an area of excavation of Jurassic limestone, closed in 1989. Since that the reclamation of forest was carried out there. Valorization research has shown great diversity of habitats and the presence of many species of plants, animals and fungi in this area, including the protected ones. The aim of the owner of "Cemex" mine was to revitalize the area which due to the natural and landscape features can fulfil educational functions. Nowadays these functions are realized on the basis of the educational path with 11 thematic tables, an illustrated guide and audiobook. The area of "Lipówki" is also the base for field classes with pupils and students. Moreover it is a place of scientific research in the field of ecology and environmental monitoring for employees of Jan Dlugosz University in Czestochowa. It also plays an educational role for all tourists visiting "Lipówka". The “Lipówka” quarry is also a geological attraction due to the presence of the Szeptunów cave called the Emerald Cave.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 57-66
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobrazowe i botaniczne walory nieczynnego kamieniołomu Lipówka w Rudnikach koło Częstochowy
    Landscape and botanical values of closed limestone quarry Lipówka in Rudniki near Częstochowa
    Autorzy:
    Śliwińska-Wyrzychowska, A.
    Bogdanowicz, M.
    Musielińska, R.
    Bąbelewska, A.
    Witkowska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87562.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz antropogeniczny
    waloryzacja
    bioróżnorodność
    Wyżyna Wieluńska
    kamieniołom
    anthropogenic landscape
    valorisation
    biodiversity
    Wieluńska Upland
    quarry
    Opis:
    Celem niniejszej pracy była krajobrazowa i botaniczna charakterystyka nieczynnego kamieniołomu wapienia Lipówka. Badania miały charakter inwentaryzacyjny. Po zaprzestaniu wydobycia w 1989 r., na terenie kamieniołomu wapienia Lipówka wykształciła się mozaika zróżnicowanych siedlisk lądowych i wodnych; jego obszar zajmowany jest przez roślinność pojawiającą się naturalnie jak i nasadzoną w ramach zabiegów rekultywacyjnych. Na terenie kamieniołomu obserwujemy urozmaicony krajobraz – występują płaskie, wklęsłe i wypukłe formy przekształcenia terenu. Większa część kamieniołomu porośnięta jest przez roślinność średnich stadiów sukcesyjnych natomiast ściany skalne pokryte są roślinnością w początkowych fazach sukcesji. Na terenie kamieniołomu występuje 1 gatunek rośliny naczyniowej objęty ochroną całkowitą i 6 gatunków objętych ochroną częściową. Stwierdzono także szereg gatunków z krajowych i lokalnych czerwonych list. Wszystkie te fakty wskazują na duże walory przyrodnicze badanego obiektu.
    The aim of this study was landscape and botanical characteristics of closed limestone quarry Lipówka in Rudniki near Częstochowa. A mosaic of different terrestrial and aquatic habitats have developed in this place. Since the cessation of mining in 1989, the quarry area is occupied by vegetation – both the emerging and the fitted naturally within the reclamation treatments. The quarry landscape is varied (territorial and aquatorial geocomplex). Its area is composed by flat, concave and convex forms of terrain transformation. Rock walls are covered with vegetation at various stages of succession. In the area of the quarry there are 6 species of vascular plants that are strictly protected and 4 species that are partially protected. Many species which were found in the quarry are on local and national “red list of species”. All these elements contribute to the high nature values of the abandoned quarry.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 45-55
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies