Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "w starożytności" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 107
Tytuł:
Azja Mniejsza w starożytności
Autorzy:
Musielak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631242.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
Recenzja książki: L’Asie Mineure dans l’Antiquité. Échanges, populations et territoires. Regards actuels sur une péninsule, sous la direction Hadrian Bru, François Kirbihler et Stéphane Lebreton (red.), Presses Universitaires de Rennes, Rennes 2009, 484 pp
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2011, 3; 331-340
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał pogrzebowy Greków w starożytności w świetle epigramów nagrobnych
Autorzy:
Wypustek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640756.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Opis:
FUNERARY RITUAL OF GREEKS IN ANTIQUITY AS REFLECTED IN FUNERARY EPIGRAMSThe author discusses the Greek funerary verse-inscriptions as the primary sources for the study of Greek burial rituals (Classical, Hellenistic, Greek-Roman). Funerary epigrams constitute an invaluable source, as funeral, an ordinary event of daily life did not draw enough attention of ancient writers. Archaeological sources, on the other hand, are too often ambiguous and fragmentary. As a result, epigrams help us most to determine the way funerary rites in Greek antiquity were performed; moreover, they give us also fi rst-hand accounts of these practices, which is unparalleled by any of the extant literary testimonies. The importance of funerary rites as ta nomizomena in verse inscriptions is noticeable; most important elements of burial are well documented, starting with prothesis, ritual lamentation, procession, interment or cremation, funeral offerings, and concluded with lustrations, funeral banquet and subsequent visitations of the tombs.
Źródło:
Studia Religiologica; 2009, 42
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka słów o antidotach stosowanych w starożytności
Autorzy:
Lampkowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631019.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poison
antidote
antidotum
mithridatum
Mithrydates
Celsus
Pliny the Older
Nicander of Colophon
Athenaeus
Opis:
The most renown cases of using and concocting antidotes in antiquity. Quoting more or less credible recipes for making antitoxins based on translated fragments of antique works. Placing the phenomenon in a broad context of social aspect and mores.
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2011, 3; 211-226
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aksjomat extra ecclesiam nulla salus w starożytności chrześcijańskiej
Autorzy:
Czyżewski, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131915.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
salvation
baptism
Church
Origen
Cyprian
Augustine
Opis:
The axiom extra eccelsiam nulla salus occurred in the utterances of many early Christian authors. The study examines three of them: Origen, St. Cyprian and St. Augustine. They were convinced that there was no salvation outside the Church because for them the two ideas: the Church and salvation were closely interconnected. As regards the meaning of salvation, it was not a subject of dispute in the Church of the first centuries, but such was not the case with the concept of the Church, which was to subsist in unity, guard the deposit of the Truth and maintain the unbroken apostolic succession. These criteria were by no means fulfilled by schismatics and heretics, so they could offer neither salvation nor valid baptism for the forgiveness of personal sins.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2020, 4/278; 93-103
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Menstruacja w starożytności grecko-rzymskiej, żydowskiej i chrześcijańskiej
Autorzy:
Dźwigała, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042505.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
menstruation
Jewish religion
Pliny the Elder
patristic literature
the woman with the blood flow
menstruacja
religia żydowska
Pliniusz Starszy
literatura patrystyczna
kobieta cierpiąca na upływ krwi
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie postrzegania menstruacji w starożytności w świecie grecko-rzymskim, żydowskim oraz chrześcijańskim, gdzie punktem wyjścia jest ewangeliczna perykopa o kobiecie cierpiącej na upływ krwi. Najpierw pojawiają się przykłady wypowiedzi i poglądów na temat przeżywających krwawienie miesięczne kobiet autorów rzymskich i greckich. Następnie zaprezentowane zostają źródła dotyczące sytuacji kobiet przeżywających menstruację oraz cierpiących z powodu chorobliwego upływu krwi wśród żydów, w tym wspomniana scena z Ewangelii. Trzecia część artykułu dotyczy opinii pisarzy chrześcijańskich na temat tego, czy kobiety mające menstruację powinny być wykluczone z życia religijnego.
The aim of the text is to present the perception of menstruation in antiquity in the Graeco-Roman, Jewish and Christian worlds, where the starting point is the pericope on the woman with the blood flow in the Gospels. First, there are examples of statements and views of the Roman and Greek authors about menstruating women. Then sources are presented about the situation of women menstruating and suffering from the abnormal blood flow among Jews, including the scene from the Gospels mentioned above. The third part of the article concerns the view of Christian authors about the issue whether women who have menstruation should be excluded from religious life.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 233-243
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunek si navis ex Asia venerit w starożytności i średniowieczu
Autorzy:
Ożóg, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916376.pdf
Data publikacji:
2018-10-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The si navis ex Asia venerit condition made a spectacular career in the texts of Roman jurists. It was so characteristic that even the medieval works that drew on the Roman tradition had plenty of referrals to that condition. Its popularity was obviously connected with its reference to that sphere of life that was essential for the development of the Roman state. However, there is not enough data to allow determination to what extent the frequency of the reference to those words was influenced by sociological factors, or the authority of jurists whose words were quoted, and who referred to that condition. In other words, whether it was the ‘charisma’ of those authorities that played a decisive role in its wide reception and recognition. The review of texts that contain the formula of the above condition allows us to formulate a thesis that the si navis ex Asia venerit condition was used to present issues from almost all areas of law, including the procedural law. It usually took the form of a suspending, casuistic and positive condition. It appeared only once as a negative condition (Digests 44,7,44,2). A careful analysis of individual fragments of the selected texts in which the condition did appear allows us to formulate a postulate that a philological method in the research into Roman law should be used with a substantial degree of caution.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2012, 64, 2; 83-112
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabytki cmentarne jako dokumentacja do życia zawodowego chrześcijan w starożytności
Autorzy:
Stopniak, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048120.pdf
Data publikacji:
1971
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
zabytki
cmentarze
chrześcijanie
chrześcijaństwo
starożytność
historia
źródła
relic
cementary
Christian
Christianity
antiquity
history
sources
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1971, 22; 169-186
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GENEZA INSTYTUCJI ŚWIADKA W STAROŻYTNOŚCI
THE GENESIS OF A WITNESS
Autorzy:
Dytkowski, Adam Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546597.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
witness,
law,
institution,
security,
order,
deposition,
responsibility,
punishment,
crime,
defendant
Opis:
The article concerns the genesis of bearing witness in the oldest court proceedings. It answers the question of who and when could act as a witness according to the Mesopotamian and Roman laws. Moreover, it explains the circumstances in which witnesses were used and by under what rigour, as well as determines their legal position in the analyzed legal systems of antiquity.
Źródło:
Civitas et Lex; 2019, 2(22); 55-65
2392-0300
Pojawia się w:
Civitas et Lex
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Protoeconomics - elements of economics in antiquity
Protoekonomia - elementy ekonomii w starożytności
Autorzy:
Wójcicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051627.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
protoeconomics
economics
antiquity
ethics
fair exchange
law
development
Opis:
Subject and purpose of work: The work presents the emergence and shaping of basic economic issues since the dawn of human economic activity. Contemporary views on important economic issues have their roots in antiquity. The shaping of concepts such as money, interest, contract, credit as a part of the law, began a long time ago and exerted an influence on the way they are understood today. Materials and methods: The basis for the considerations is the study of literature on the history of the development of economics and the science of management in economic, philosophical and ethical aspects. The work has shown the non-linear nature of the development of new phenomena emerging in volatile political, technical, religious and moral conditions, which are largely spontaneous, and a reciprocal overlap of various fields of knowledge in a general and individual sense. Particular discoverers were found to present a wide spectrum of interests. Results: Historically, the development of economic knowledge began with the issues from the border of economics and management, from microeconomics (household) to macroeconomics (money); little information concerns large undertakings such as irrigation systems, pyramids or waging wars. Conclusions: Generally speaking - monarchs’ edicts came before the deliberations of thinkers, concrete reasoning came before abstract considerations.
Przedmiot i cel pracy: Praca przedstawia wyłanianie i kształtowanie się podstawowych zagadnień ekonomicznych od zarania działalności gospodarczej człowieka. Współczesne poglądy na istotne kwestie ekonomiczne mają ugruntowanie w starożytności. Kształtowanie takich pojęć jak pieniądz, procent, kontrakt, kredyt, przy udziale prawa, zaczęło się dawno temu i wywarło wpływ na ich dzisiejsze rozumienie. Materiały i metody: Podstawą dociekań są badania literatury dotyczącej historii rozwoju gospodarki i nauki o gospodarowaniu w aspektach ekonomicznych, filozoficznych, etycznych. W pracy wskazano na nielinearny charakter rozwoju, nowe zjawiska powstają na gruncie zmiennych uwarunkowań politycznych, technicznych, religijno-moralnych, które w dużej mierze mają charakter spontaniczny. Widzimy też wzajemne przenikanie różnych dziedzin wiedzy w znaczeniu ogólnym oraz indywidualnym – poszczególni odkrywcy prezentują szerokie spektrum zainteresowań. Wyniki: Historycznie rozwój wiedzy ekonomicznej rozpoczął się od zagadnień z pogranicza ekonomii i zarządzania, od mikroekonomii (gospodarstwo domowe) do makroekonomii (pieniądz); mało informacji dotyczy dużych przedsięwzięć jak systemy irygacyjne, piramidy czy prowadzenie wojen. Wnioski: Uogólniając – edykty monarchów wyprzedzały dociekania myślicieli, rozumowanie konkretne wyprzedzało rozważania abstrakcyjne.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2018, 11, 4; 147-159
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy katolickie w starożytności chrześcijańskiej
Le lettere cattoliche nell’antichita cristiana
Autorzy:
Skibiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947681.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
listy katolickie
starożytność chrześcijańska
Catholic epistles
ancient Christianity
Opis:
L’articolo presenta brevemente alcuni probierni fondamentali legati alle lettere cattoliche nelFantichitó cristiana. In primo luogo da un breve sguardo sulla presenza delle lettere negli antichi elenchi dei libri canonici e nelle opere dei primi autori del periodo patristico. Osserva che prioprio le lettere cattoliche appartengono ai libri piu discussi sotto questo aspetto (cinque libri di questo gruppo appartengono ai libri deuterocanonici del Nuovo Testamento). In seguito si va vedere l’ordine delle lettere nel gruppo e il posto che esse occupano negli antichi elenchi dei libri canonici come anche cerca di spiegare l’origine e il signifiato della denominazione „lettere cattoliche”. La seconda e principale parte del articolo raccoglie principali commenti antichi alle lettere: Hypotyposes di Clemente Alessandrino, Enarratio di Didimo, Catene, In epistulam Iohannis di Agostino, Complexiones di Cassiodoro, anonimo Commentarius in epistolas catholicas, Expositio di Ilario di Arles, frammenti delle opere di Gregorio Magno raccolte da Peterio, Expositio di Beda, e infine Commentario di Isho’dad di Merv. Alla fine vengono offerte alcune conclusioni generali.
Źródło:
Vox Patrum; 2008, 52, 2; 937-950
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykrzywiony obraz, czyli współczesne rozumienie stosunku Kościoła w starożytności do świątyń pogańskich
Autorzy:
Spychała, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631287.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
REC. KSIĄŻKI Monika Ożóg, Kościół starożytny wobec świątyń oraz posągów bóstw, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009, 220 s
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2011, 4; 345-357
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księga Eklezjastesa w starożytności chrześcijańskiej
Il Libro dell'Ecclesiaste nell'antichita cristiana
Autorzy:
Starowieyski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1011977.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Eklezjastes
egzegeza patrystyczna
komentarze biblijne
bibliografia patrystyczna
Ecclesiastes
Patristic Exegesis
Biblical Commentaries
Patristic Bibliography
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2017, 30, specjalny; 270-305
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadectwo dziewic w starożytności chrześcijańskiej
The Testimony of Virgins in Ancient Christianity
Autorzy:
Turzyński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621667.pdf
Data publikacji:
2015-12-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kościół starożytny
starożytność chrześcijańska
dziewictwo
duchowość
życie konsekrowane
życie monastyczne
monastycyzm
Early Church
virginity
spirituality
consecrated life
monastic life
Opis:
Od początku istnienia Kościoła we wspólnotach chrześcijańskich pojawiają się kobiety, które darzą Chrystusa miłością oblubieńczą i ofiarują mu swoje życie. W ten sposób realizują błogosławieństwo skierowane do ludzi czystego i przez swoją bezżenność stają się świadkami Królestwa niebieskiego. Pierwotnie żyją one w domach rodzinnych i nie posiadają jakiejś szczególnej funkcji we wspólnocie. Jednak po ustaniu prześladowań dziewice zaczynają zajmować miejsce męczenników i wraz z mnichami stają się modelem i ideałem chrześcijańskiej doskonałości.Artykuł pokazuje krótką historię instytucji dziewic w pierwotnym Kościele, pokazując rozwój w podejściu do rozumienia misji dziewic i teologii dziewictwa. Ten rozwój prowadzi od dziewictwa ukrytego w rodzinnym domu do wspólnot i klasztorów żeńskich oraz rozkwitu refleksji teologicznej na temat dziewictwa w IV wieku. Istotne są motywy, dla których kobiety rezygnują z małżeństwa i ofiarowują życie samemu Bogu.  Być może w chrześcijańskim dziewictwie słyszany jest czasem argument z filozofii stoickiej mówiący o trudach życia małżeńskiego, jednak najistotniejsza jest fascynacja Chrystusem i miłość wyłączna do Niego oraz szukanie bliskości Boga. Ideałem monastycznym pociągającym ludzi zanurzonych w chaosie świata stał się również wewnętrzny pokój i harmonia przypominające rajski czas ludzkości i przynoszące przedsmak przyszłego wieku i bożych przeznaczeń. Nie bez znaczenia w wyborze dziewiczej drogi życia była także tęsknota za wolnością, która realizowała się w uwolnieniu od wszystkich uzależnień środowiskowych i społecznych tamtego czasu i prowadziła do oddania się tylko Bogu.Artykuł w ostatniej części chce pokazać owoce świadectwa dziewic. Ich sposób życia ukazuje piękno i moc Boga, który potrafi przemienić człowieka. Najgłębsze tęsknoty ludzkiego serca zostają w nich w pewnym stopniu zaspokojone, a patrzący na nie i czerpiący z ich świadectwa zaglądają do świata, który przyjdzie po powszechnym zmartwychwstaniu. Dziewice przez swoją świętość i mądrość stają się ikoną macierzyńskiej płodności Kościoła i mają moc przyciągania do Chrystusa. Ponieważ w większości przypadków nie posiadają żadnych funkcji w społeczeństwie, a żyją dla Boga i na Jego chwałę, dziewice przypominają również ostateczny sens życia człowieka. U wielu autorów chrześcijańskich porównywanie dziewictwa do mistycznego małżeństwa z Chrystusem decyduje o wartości obydwu stanów życia, i małżeńskiego, i dziewiczego, co pozostaje dziedzictwem chrześcijaństwa na wieki. 
From the very beginning, within the community of Christian believers, there have been men and women who decided to follow Christ in His celibate style of life.  Virginity and sexual renunciation in the early Church had distinct meanings and motives that differentiate it from similar practices within other religions and philosophies. For early Christians, the virginal ideal constituted a special way of life in which one was dedicated wholly and permanently, with love, to God and His kingdom (which truly was believed to be at hand). The Gospel message with its eschatological calling, and the new life in Christ with its transforming power, were the ultimate sources of this remarkable phenomenon. This article tries to present the topic in three steps: a brief account of the institution of virginity in the early Church; the motivations for this special form of devotion; and the meaning and the effects of virgins’ testimony. At the beginning virgins lived in their families without special tasks in the community. Gradually the importance of virginity increased. In III and IV century, virgins achieved almost the same status as martyrs had in the period of persecution. At that time virgins started to live together in monastic communities, and the great Fathers of the Church dedicated a considerable number of works to the subject. Early Christian ascetics looked backward, toward gaining a pre-Fall state of the heart, as well as forward to their resurrection. Through the renunciation of sexuality and gender, they condemned neither, but attempted to participate in the glory of the angels. The Fathers of the Church recognized that virgins were already being made a new creation. While on this earth we are still male and female, in the kingdom of heaven, they are already one in Christ. In the writings of early fathers, quite often the value of virginity was demonstrated in comparison with the value of marriage, not in contraposition but in a simple hierarchy of value: good and better.
Źródło:
Verbum Vitae; 2015, 28; 377-399
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grecy a języki obce w starożytności
The Greeks and foreign languages in antiquity
Autorzy:
Dworacki, Sylwester
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496987.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
Grecy
język grecki
język niegrecki
autorzy greccy
Greeks
Greek language
foreign language
Greek authors
Opis:
The article shows how some of Greek authors from different epochs arranged the problem of the language communication among the Greeks and the non-Greeks. This question emerged gradually, however it appeared perspicuously but in the Hellenistic period, and in time of the Roman Empire. If sometimes this problem was ignored the reason could be that from the time of Alexander the Great the Greek language was a primary one on large areas of the ancient world. Nevertheless, the non-Greeks unknowing the Greek language appeared in Greek literature up to the end of antiquity, and the poets and writers solved the issue of language communication in a more or less probable way. One of them was introducing a professional interpreter particularly in the royal palaces.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 121-134
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System kar i represji karnej w starożytności
Ancient system of penalties and criminal sanctions
Autorzy:
Ślęzak, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902072.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
punishment
crime
criminal law
ancient times
kara
przestępstwo
prawo karne
starożytność
Opis:
In ancient Egypt the punishment had public character. Capital punishments and corporal punishments were also used. Code of Hammurabi was based on lex talionis. The most severe punishment was capital punishment. Liability of builders, physicians, veterinarians was based on objective principle. Hebrew law was based on the principle of fued. In ancient Greece were functioning the expanded catalogue of punishments. In Roman law was functioning the division of crimes on crimina publica and delicta privata
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2014, 11; 73-84
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolskie sympozjum w KUL na temat: „Stosunek do ludzi starszych w starożytności klasycznej i chrześcijańskiej”
Autorzy:
Longosz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612634.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sympozjum
ludzie starsi
Opis:
nie dotyczy
Źródło:
Vox Patrum; 2009, 53-54; 1079-1080
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kiedy w starożytności rozpoczynała się starość?
When did the old age begin in ancient times?
Autorzy:
Jurkiewicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613237.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
starożytność
starość
ancient times
old age
Opis:
When does man begin to be old: when he is sixty, sixty-five and perhaps seventy? Nothing is more uncertain than the beginning of the old age. Is man`s age the matter of his heart, brain, mood, or chronological time? In the ancient world, there was no clear understanding regarding the beginning of the old age. We have different classifications of the stages of human life, but there was no specified year, which would mark the old age. It was a year between 46 and 60 years of age. Today the age of 46 is not the beginning of the old age. In the ancient world, life was much shorter, so it is not surprising that 46 years old was regarded as the beginning of old age. There were two trends in ancient Greece and Rome. One represented by Plato and Cicero: older people are wise, experienced, worthy of reverence and respect. The second trend represented by Aristotle: older people are quarrelsome, greedy, cowardly. The life of old people was different. The rich lived very well, but in general the old age in ancient times was a difficult time.
Źródło:
Vox Patrum; 2011, 56; 185-197
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bp Andrzej Siemieniewski, Ścieżką nauki do Boga. Nauki przyrodnicze i duchowość w starożytności i w średniowieczu, Fronda, Warszawa 2009, ss. 405.
Autorzy:
Kiwka, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/695268.pdf
Data publikacji:
2018-12-11
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2018, 18, 1
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
VI krakowskie spotkanie starożytnicze Oeconomia inepte! Gospodarka w starożytności (Kraków, Uniwersytet Jagielloński, 19-21 III 2014)
Autorzy:
Szczur, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612310.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Opis:
nie dotyczy
Źródło:
Vox Patrum; 2015, 63; 672-675
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
VII Krakowskie Spotkania Starożytnicze: Margines społeczny i marginalizacja w starożytności (Kraków, Uniwersytet Jagielloński, 18-20 III 2015)
Autorzy:
Szczur, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612030.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Opis:
nie dotyczy
Źródło:
Vox Patrum; 2015, 63; 693-697
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Decision against Abortion in an Ancient Greek Novel (Chariton, Callirhoe 2.8–11)
Autorzy:
Wojciechowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28394749.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Chariton
Kallirhoe
aborcja w starożytności
kobiety w starożytności
krytyka aborcji
embrion ludzki
sophrosyne
Callirhoe
abortion in antiquity
women in antiquity
criticisms towards abortion
human embryo
Opis:
The article firstly outlines attitudes toward abortion in the Greek pagan world. Against this background, a unique passage from Callirhoe, a Greek novel from the first century AD, is presented. It is the longest ancient text on the subject and the only one that presents the opinions of women (and perhaps is also authored by a woman). These women are Callirhoe, who was sold into slavery, and Plangon, another slave. The article includes a translation of Callirhoe 2.8–11 and discusses its message. The novel cites some justifications for abortion (the unfortunate fate of the prospective slave and his mother; avoiding an unwanted marriage), but speaks of a child, not a fetus. In the end, the protagonist describes abortion as unlawful and ungodly infanticide and states that both the child and its father would have voted for life. The life of the child is more important than the personal virtue of sophrosyne.
Artykuł najpierw szkicuje postawy wobec aborcji w greckim świecie pogańskim. Na tym tle przedstawiony zostaje wyjątkowy fragment z Kallirhoe, powieści greckiej z I wieku po Chr. Jest to najdłuższy tekst antyczny na ten temat i jedyny, który przedstawia opinie kobiet (a może jest też kobiecego autorstwa). Są to mianowicie Kallirhoe, sprzedana do niewoli, i Plangona, inna niewolnica. Artykuł zawiera przekład Kallirhoe 2,8–11 i omawia jego przesłanie. Powieść przytacza pewne usprawiedliwienia aborcji (nieszczęśliwy los przyszłego niewolnika oraz jego matki; uniknięcie niechcianego małżeństwa), ale mówi o dziecku, a nie o płodzie. Ostatecznie bohaterka opisuje aborcję jako nieprawe i bezbożne dzieciobójstwo oraz stwierdza, że zarówno dziecko, jak jego ojciec zagłosowaliby za życiem. Życie dziecka jest ważniejsze od osobistej cnoty sophrosyne.
Źródło:
Collectanea Theologica; 2023, 93, 3; 33-50
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół w starożytności. Bp Jan Śrutwa, Dzieje Kościoła w starożytności, t. 1: Epoka wielkich prześladowań, ss. 456; t. 2: Kościół w cesarstwie chrześcijańskim, ss. 448, Wydawnictwo TN KUL, Lublin 2018, mapy, indeksy
The Church in antiquity. Bp Jan Śrutwa, Dzieje Kościoła w starożytności, t. 1: Epoka wielkich prześladowań, ss. 456; t. 2: Kościół w cesarstwie chrześcijańskim, ss. 448, Wydawnictwo TN KUL, Lublin 2018, mapy, indeksy
Autorzy:
Walewander, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783851.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
starożytność
kościół katolicki
biskup Jan Śrutwa
ojcowie kościoła
antiquity
Church Fathers
the Catholic Church
Bishop Jan Śrutwa
Opis:
-
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 112; 529-531
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’émergence et le développement de la grammaire dans l’Antiquité grecque
Powstanie i rozwój gramatyki w starożytności greckiej
Autorzy:
Swiggers, Pierre
Wouters, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953986.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza syntaktyczna w starożytności
Arystoteles
części mowy
Dionizy z Halikarnasu
filozofia języka w starożytności
gramatyka aleksandryjska
gramatyka antyczna
gramatyka i filozofia w starożytności
gramatyka
logika
poetyka i retoryka
historia terminów gramatycznych
historia (zachodniego) językoznawstwa
kategorie gramatyczne
klasy słów
nauczanie gramatyki
Platon
stoicy
Alexandrian grammar
ancient grammar
Aristotle
Dionysius of Halicarnassus
grammar and philosophy in Antiquity
grammar
logic
poetics and rhetorics
grammatical categories
(history of) grammatical terminology
history of (Western) linguistics
parts-of-speech model
philosophy of language in Antiquity
Plato
sentence analysis in Antiquity
Stoics
teaching of grammar
word classes
Opis:
Artykuł prezentuje genezę gramatyki w Grecji starożytnej i koncentruje się na procesie autonomizacji, poprzez który gramatyka (gr. γραμματική) stała się oddzielnym polem badań i dyscypliną „techniczną”, tj. działem wiedzy (praktycznej i teoretycznej) opartej na empirii (por. semantykę gr. τέχνη). Wiedza ta była przekazywana jako dyscyplina naukowa w zorganizowanym systemie dydaktycznym i ukierunkowana na badanie faktów i struktur językowych, takich, jakie się ujawniają w tekstach (literackich). Proces autonomizacji, poprzez który gramatyka uzyskała swój własny status, jest tu analizowany z dwóch punktów widzenia. (I) Jeżeli chodzi o sam przedmiot badań, to gramatyka stała się autonomiczna w relacji do poetyki i retoryki. Wspólnym pierwotnie przedmiotem gramatyki, poetyki i retoryki, było λέξις, tj. wyrażenie słowne (literackie). Wszechstronne badanie λέξις obejmowało gramatykę, jak to widać w tekstach źródłowych, takich jak dzieła na temat poetyki i retoryki Arystotelesa i Dionizjusza z Halikarnasu, szczegółowo tutaj przeanalizowane. Początki takich całościowych badań λέξις można znaleźć w poglądach gramatyków aleksandryjskich, dotyczących przedmiotu i zadań gramatyki, oraz w definicji „gramatyki” podanej w Τέχνη γραμματική Dionizjusza Traka (według niej „gramatyka” obejmuje czytanie, analizę, wyjaśnianie i ocenianie dzieł literackich). (II) Jeżeli chodzi o określenie funkcji, metody i metajęzyka gramatyki, to zasadniczą wagę ma zbadanie powiązań między filozofią i gramatyką. Badanie takie stanowi drugą część niniejszego artykułu. W analizie związków między filozofią i gramatyką wyróżnione są następujące etapy: (i) W pierwszym etapie refleksja lingwistyczna polegała na opartych na filozofii rozważaniach dotyczących semantycznych właściwości powiązanych ze sobą słów: od sofistów po Arystotelesa znajdujemy wypowiedzi dość jasno mówiące o takich własnościach jak synonimia, antonimia i paronimia. (ii) Etap drugi wyznacza formułowanie podstawowych zasad analizy zdań. Głównym w tym względzie osiągnięciem był platoński dwupodział zdania na ὄνομα i ῥῆμα (zob. dialog Sofista). (iii) Trzeci etap charakteryzuje się ustaleniem relacji między klasami form językowych i kategorii ich zawartości noetycznej; tutaj fundamentu dla analizy form wyrazów i ich podziału na klasy intelektualno-semantyczne dostarczyły arystotelesowskie Kategorie (por. Kategorie 1b: „Każda nie połączona wypowiedź oznacza albo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie” [przekład K. Leśniaka]). Takie właśnie podejście „kategorialne” leży u podstaw podziału na części mowy, jaki został wytworzony, rozwinięty i zdefiniowany w starożytnej Grecji. Wpływ metodologiczny filozofii (a dokładniej: dialektyki i logiki) na gramatykę widać w ewolucji wyodrębniania poszczególnych części mowy (μέρη τοῦ λόγου). Punkty zwrotne tego długiego procesu są omówione w ostatniej części pracy. Wyróżnić można trzy podstawowe kroki: (α) Pierwszym krokiem jest stosowanie przez Arystotelesa teorii μέρη τῆς λέξεως („części mowy”; zob. jego Poetykę i Peri Hermeneias, które zawierają pewne zasady analizy morfosyntaktycznej); (β) Wkład filozofów stoickich polegał na bardziej szczegółowej analizie niektórych części mowy (takich jak rzeczownik, czasownik, zaimek, przysłówek i spójnik), na skonstruowaniu opartej na filozofii teorii semantycznej (obejmującej pojęcie λεκτόν – „dająca się wypowiedzieć [treść]”), a zwłaszcza na opracowaniu teorii παρεπόμενα (łac. accidentia), tj. morfosyntaktycznych i semantycznych cech klas wyrazów. (γ) Krokiem trzecim było rozszerzenie i kodyfikacja modelu części mowy dokonane przez gramatyków aleksandryjskich (Arystarch z Samotraki i jego uczniowie). Ich model obejmował osiem części mowy: rzeczownik, czasownik, imiesłów, rodzajnik, zaimek, przyimek, przysłówek i spójnik. Pierwszym podręcznikiem dającym syntezę wiedzy i umiejętności gramatycznych była Τέχνη γραμματική, przypisywana Dionizjuszowi Trakowi. Pamiętać też należy, że na stopniowy proces autonomizacji gramatyki trzeba patrzeć w świetle dydaktyki – w dydaktyce uczono gramatyki, a równocześnie pogłębiano ją i poszerzano.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 169-195
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious doctrines versus economics in the antiquity and the middle ages
Doktryny religijne a ekonomia w starożytności i średniowieczu
Autorzy:
Wójcicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051709.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
scholasticism
method
Thomas Aquinas
Ockham’s razor
the Bible
Opis:
Subject and purpose of work: The work presents the participation of religious ideas in shaping ethical attitudes in business. Its purpose is to indicate the need to consolidate ethical principles in economics with the use of various possibilities of social persuasion. Materials and methods: The research was based on literature studies, including religious, philosophical and historical literature. In particular, the method of induction was employed - from rules to conclusions. Attention was paid to the considerations of the method itself. Results: The development of research on the method required the recognition of the role of reason - autonomous with respect to faith. Findings of St. Thomas Aquinas (distinction between act and possibility, forms and matter, recognition of the causal linkage between events, negation of the dual truth about the same event) and W. Ockham (entities are not to be multiplied without necessity) are still valid today. Conclusions: Religious ideas support economic activity by propagating ethical norms of behaviour. This, in turn, evokes the view of J.M. Keynes about the important role of ideas as such. The significance of the Bible goes far beyond religious aspects.
Przedmiot i cel pracy: Praca przedstawia udział idei religijnych w kształtowaniu postaw etycznych w działalności gospodarczej. Jej celem jest wskazanie potrzeby umocowania zasad etycznych w ekonomii z wykorzystaniem różnych możliwości perswazji społecznej. Materiały i metody: Badania oparto o studia literaturowe, uwzględniające literaturę religijną, filozoficzną, historyczną. Posłużono się zwłaszcza metodą indukcji – od zasad do wniosków. Zwrócono uwagę na rozważania dotyczące samej metody jako takiej. Wyniki: Rozwój badań nad metodą wymagał uznania autonomicznej, względem wiary, roli rozumu. Ustalenia św. Tomasza z Akwinu (rozróżnienie aktu i możliwości, formy o materii, uznanie przyczynowego powiązania zdarzeń, negacja dualnej prawdy o tym samym zdarzeniu) oraz W. Ockhama (nie należy mnożyć bytów ponad potrzeby) pozostają aktualne do dziś. Wnioski: Idee religijne wspomagają działalność gospodarczą poprzez szerzenie etycznych norm postępowania. To zaś przywołuje pogląd J.M. Keynesa o doniosłej roli idei jako takich. Znaczenie Biblii wykracza daleko poza aspekty religijne.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2017, 10, 4; 16-28
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Genesis and History of ius gentium in the Ancient World and the Middle Ages
Geneza i historia ius gentium w starożytności i w Średniowieczu
Autorzy:
Wielgus, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917627.pdf
Data publikacji:
2021-03-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Ius gentium sięga swoimi korzeniami czasów prehistorycznych. Związane było wówczas z wierzeniami religijnymi i opartymi na nich obyczajami. Przekonanie jednak wcześniejszych autorów, wyrażone chociażby przez Monteskiusza, jakoby wszystkie ludy stosowały prawo narodów, w świetle współczesnych badań okazuje się błędne. W wielu kulturach takie prawo nie występowało. U niektórych prymitywnych narodów jeszcze dziś „obcy” traktowany jest z zasady jak „nieczłowiek”. Prawo narodów stosowali jednak już w czwartym tysiącleciu przed Chrystusem Sumerowie. Występuje ono również w starożytnych kulturach Babilonii, Egiptu, Indii i Chin. Starożytni Grecy stosowali je tylko do tych ludzi, z którymi łączył ich wspólny język, kult religijny, igrzyska olimpijskie itp. Niegreków traktowali jako naturalnych wrogów. Rozwój i precyzacja ius gentium dokonały się w starożytnym Rzymie, gdy stał się imperium o światowym zasięgu i wchłonął liczne narody. Prawo to obejmowało zespół norm regulujących prawne stosunki między Rzymianami a obcymi. Z biegiem czasu ulegało ewolucji. Gaius (II w. po Chr.) rozróżnił ius civile – prawo ustanowione przez określony naród dla siebie – od ius gentium, tj. prawa ustanowionego przez wszystkich ludzi w oparciu o naturalny rozum (naturalis ratio). Rozróżnienie powyższe przyjęli i rozwinęli prawnicy średniowieczni, którzy ius gentium uznali za synonim prawa uniwersalnego. Przyjmując z greckiej tradycji rozróżnienie między ius gentium a ius naturae, liczni autorzy rzymscy, zwłaszcza stoicy (Cycero, Marek Aureliusz), a także wcześni Ojcowie Kościoła, utożsamiali prawo narodów z prawem natury. Byli jednak także tacy, którzy te dwa prawa sobie przeciwstawiali (Ulpianus, †228), stwierdzając, że ius gentium dotyczy wyłącznie rodzaju ludzkiego, podczas gdy ius naturae rozciąga się na wszystkie żywe istoty. Po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego Kościół rozwinął system prawny zwany prawem kanonicznym. Nie było ono ani prawem narodowym, ani międzynarodowym. Miało charakter prawa ponadnarodowego, dotyczącego wszystkich chrześcijan. Ze względu na uniwersalny – politycznie i społecznie – charakter ówczesnego Kościoła, prawo kanoniczne regulowało nie tylko życie wewnątrzkościelne, lecz także stosunki międzynarodowe, zwłaszcza w odniesieniu do wojny i pokoju. Kościół wykorzystywał prawo kanoniczne i sankcje, które mu ono dawało, do łagodzenia obyczajów i do eliminacji różnego rodzaju wojen, w tym zwłaszcza tzw. wojen prywatnych, które stanowiły szczególnie dotkliwą plagę średniowiecznych społeczeństw Zachodniej Europy. W tym celu pod karą ekskomuniki proklamował tzw. Boży pokój i zakazywał używania do walki broni szczególnie groźnej i podstępnej, a mianowicie kusz i łuków. Średniowieczne ius gentium było więc głęboko zakorzenione w prawie kanonicznym, chociaż pozostawało również pod dużym wpływem chrześcijańskich teorii teologicznych i filozoficznych. Myślicielami, którzy wywarli znaczący wpływ na jego oblicze i rozwój, zwłaszcza w odniesieniu do tzw. doktryny wojny sprawiedliwej oraz do pokoju między narodami, byli: św. Augustyn, Tertulian, Orygenes oraz Izydor z Sewilli (†636), który zmodyfikował Gaiusową definicję ius gentium, dodając, że uniwersalność prawa narodów będzie zachowana, jeśli zaakceptują je „prawie” wszystkie narody. Ius gentium w ujęciu Izydora obejmowało nie tylko sprawy wojny i pokoju, lecz także takie zagadnienia, jak tworzenie i zbrojenie baz wojskowych, niewola, przymierze, układ pokojowy, zawieszenie broni, nietykalność posłów itp. Ujęcie Izydora włączone zostało do Dekretu Gracjana (1150). Franciszkańscy uczeni średniowieczni, podejmujący rozważania na ten temat (np. Aleksander z Hales i Bonawentura), nawiązywali do myśli św. Augustyna. Dominującą jednak w XIII w. opcją stała się teoria ius gentium w ujęciu Tomasza z Akwinu, który korzystając z teorii prawa narodów św. Augustyna oraz Izydora z Sewilli, wniósł do niej nowe ujęcie, a doktrynę wojny sprawiedliwej wprowadził na stałe do teologii moralnej. Korzystając z dorobku swoich poprzedników, tematem wojny sprawiedliwej zajmowali się w sposób szczególny następujący autorzy średniowieczni: Rajmund z Pennafort, Wilhelm z Rennes, papież Innocenty IV, Henryk de Segusio (Hostiensis), Marcin Polak z Opawy, Oldradus de Ponte, Ioannes de Lignano, Bartolus, Baldus, Idzi Rzymianin, Augustyn z Ankony, Dante, Wilhelm Ockham, Marsyliusz z Padwy, Jan Quidort, Piotr Dubois i inni. Godna szczególnej uwagi jest kontrowersja na temat wojny oraz traktowania przez chrześcijan pogan i innych niewiernych, która to kontrowersja wystąpiła między Innocentym IV – przyznającym niechrześcijanom takie same prawa, jakie mają chrześcijanie – a Henrykiem de Segusio, który uważał, że poganie nie mają prawa do posiadania rodziny, własności prywatnej i własnego państwa. Trzeba zaznaczyć, że polscy średniowieczni uczeni (Stanisław ze Skarbimierza, Paweł Włodkowic i inni) jednoznacznie opowiadali się za stanowiskiem Innocentego IV. Duże znaczenie dla rozwoju średniowiecznego ius gentium miały także różne teorie usiłujące rozwiązać kwestię określenia właściwej relacji między Kościołem a Cesarstwem, papieżem a cesarzem. W XIV w. opracowano trzy główne teorie na ten temat: opcję papieską (Idzi Rzymianin, Augustyn de Ancona), przyznającą papieżowi absolutną władzę duchową i świecką; opcję Dantego, prezentującą ideologię Hohenstaufów poszukującą równowagi między władzą papieża i cesarza; oraz opcję Ockhama i Marsyliusza z Padwy, przyznających całą władzę świecką narodowi, a duchowną wspólnocie wiernych. Interesujący wkład do teorii prawa narodów wniósł także Piotr z Dubois (†1312), który domagał się ustanowienia powszechnego pokoju w obrębie całego chrześcijaństwa. Pokój ten winien zapewnić specjalny trybunał powołany przez specjalnie zwołany sobór, w którym winni wziąć udział wszyscy liczący się dostojnicy chrześcijańscy – zarówno kościelni, jak i świeccy.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1999, 47, 2; 335-351
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrystologiczna interpretacja Księgi Ozeasza w starożytności i średniowieczu
The Christological Interpretation of Hosea in Antiquity and the Middle Ages
Autorzy:
Bardski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035974.pdf
Data publikacji:
2017-07-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
hermenutyka biblijna
chrystologiczna interpretacja Starego Testamentu
Księga Ozeasza
symbolika
Biblical Hermeneutics
the christological interpretation of the Old Testament
The Book of Hosea
symbolism
Opis:
The Christian interpretations of the prophet Hosea in the light of themystery of Christ follow three ways. Firstly, the life of the prophet and hismarriage to an adulterous woman (Hos 1:2-9) was seen as a typologicalprefiguration of the marriage of Christ and the Church (Hos 2:9,21-22).Secondly, some verses have been interpreted on the historical level asa prophetic annunciation of the coming of Christ, containing his teachings(Hos 6:6) or foretelling events of his life (Hos 6:2; 9:12; 11:10). Finally, on thesymbolic level, some literary motifs have been connected in a metaphoricalway with the mystery of Christ (Hos 6:3; 10:12; 13:3).
Źródło:
Collectanea Theologica; 2016, 86, 4; 193-204
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:
Collectanea Theologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z latrynami w tle, rec. książki: Andrzej Wypustek, Imperium szamba, ścieku i wychodka. Przyczynek do historii życia codziennego w starożytności
Autorzy:
Mrozewicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2046428.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2020, 21; 141-144
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolska konferencja naukowa w ramach cyklu „z duchowości bizantyńskiej”: święte wizerunki w starożytności chrześcijańskiej (Opole, UO, 10-11 V 2016)
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612636.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Opis:
nie dotyczy
Źródło:
Vox Patrum; 2017, 68; 791-792
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
XIII Studencka Konferencja Starożytnicza: Cantata quae nescierim melius. Magia, czary i wróżbiarstwo w starożytności (Kraków, UJ, 12-14 V 2017)
Autorzy:
Szczur, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612676.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Opis:
nie dotyczy
Źródło:
Vox Patrum; 2017, 68; 808-811
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienna Komunia święta w starożytności chrześcijańskiej. Aspekt duszpasterski i teologiczny
La Comunione ouotidiana nell’antichita cristiana. Un’aspetto pastorale e teologico
Autorzy:
Żurek, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947679.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Komunia święta
starożytność chrześcijańska
Eucharist
ancient Christianity
Opis:
I cristiani delPepoca patristica avevano la possibilita di prendere la Comunione ogni giorno: durante l’Eucharistia oppure a casa, dove potevano portare il pane eucharistico. I pastori della Chiesa antica eon tanta premura mettevano in rilievo la dignita di ąuesto sacramento e eon tutti i mezzi che avevano a disposizione tentavano di salvaguardare il modo adeguato di farne uso. Nel Particolo vengono indicati alcuni comportamenti eucharistici (per es. digiuno eucharistico) ed interes- santi aspetti del Pinsegnamento dei Padri della Chiesa riguardanti la Comunione (Pobligo della santita personale, il dovere della penitenza, ecc).
Źródło:
Vox Patrum; 2008, 52, 2; 1381-1395
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzno-teologiczne źródła muzykoterapii w starożytności i średniowieczu
Philosophical and theological sources of music therapy in antiquity and the Middle Ages
Autorzy:
Bramorski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044475.pdf
Data publikacji:
2021-06-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
music therapy
philosophy of music
theology of music
king David
St. Hildegard of Bingen
muzykoterapia
filozofia muzyki
teologia muzyki
król Dawid
Hildegarda z Bingen
Opis:
Terapeutyczne znaczenie muzyki jest zagadnieniem wieloaspektowym. Aby zrozumieć jego podstawy istotna jest refleksja o charakterze filozoficznym i teologicznym. Już w starożytności istniało powszechne przekonanie o uzdrawiającym oddziaływaniu muzyki. Świadectwem tego jest spuścizna szkoły pitagorejskiej oraz wielkich myślicieli antycznych, zwłaszcza Platona i Arystotelesa. Ich badaniom zawdzięczamy pierwsze sklasyfikowanie oraz systematyczne wykorzystanie w praktyce określonych rodzajów muzyki, mogących oddziaływać na człowieka. Jednym z podstawowych założeń antycznego pojmowania muzyki było przekonanie, że może nas ona uspokajać, pocieszać, odrywać od codziennych trosk, a także pobudzać i wprowadzać w stan uniesienia, a nawet szału. W ten sposób greccy myśliciele nadali filozoficzne podstawy sięgającemu zamierzchłej starożytności przeświadczeniu o terapeutycznej mocy muzyki i jej związku z medycyną. Sformułowali oni katartyczną (gr. katharsis) koncepcję muzyki jako oczyszczającego lekarstwa dla ludzkiej duszy, nadając jej funkcję etyczną i wychowawczą. Wzmianki o uzdrawiającym charakterze muzyki można odnaleźć również w przekazach biblijnych. Najbardziej znacząca jest tu postać króla Dawida – władcy, wojownika, ale także niezwykle uzdolnionego poety, kompozytora i muzyka, który grą na cytrze uspokajał ataki szału Saula. Starożytna idea muzycznego katharsis, czyli oczyszczenia obejmującego różne aspekty ludzkiego życia, stała się źródłem średniowiecznych koncepcji teologicznych i medycznych, których najbardziej znaczącą reprezentantką jest św. Hildegarda z Bingen.
The therapeutic importance of music is a multi-faceted issue. To understand its basics, a philosophical and theological reflection is essential. Already in antiquity, there was a common belief that music had a healing effect. This is evidenced by the legacy of the Pythagorean school and great ancient thinkers, especially Plato and Aristotle. We owe their research to the first classification and systematic use in practice of certain types of music that can affect humans. One of the basic assumptions of the ancient understanding of music was the belief that it can soothe us, console us, distract us from everyday worries, as well as stimulate and lead us into a state of elation, and even madness. In this way, Greek thinkers gave a philosophical foundation to the ancient antiquity belief in the therapeutic power of music and its relationship with medicine. They formulated a cathartic (Greek katharsis) concept of music as a cleansing medicine for the human soul, giving it an ethical and educational function. Mentions about the healing nature of music can also be found in biblical accounts. The most significant figure here is King David – a ruler, warrior, but also an extremely talented poet, composer and musician, who by playing the zither soothed the attacks of Saul's frenzy. The ancient idea of musical katharsis, i.e. purification involving various aspects of human life, became the source of medieval theological and medical concepts, of which St. Hildegard of Bingen.
Źródło:
Teologia i moralność; 2021, 1, 1(29); 123-142
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tablica Kebesa jako przykład alegorycznej popularyzacji etyki w starożytności
The Tabula of Cebes as an Example of Allegorical Popularization of Ethics in Antiquity
Autorzy:
Pacewicz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938471.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Cebes
allegorical interpretation
moral exegesis
Platonic dialogues
Opis:
The present paper offers a general introduction to the first Polish post¬war translation of the Tabula of Cebes. It discusses the general structure of the text and its major arguments. Subsequently, some speculations on the philosophical affinity of the author of the text are given and the nature of its reception is dealt with. Furthermore, the article presents also a brief history of allegorical interpretation in Greece and touches upon the most important exegetical tendencies that hitherto have appeared in European culture. The article is followed by the first Polish postwar translation of the Tabula of Cebes.
Źródło:
Peitho. Examina Antiqua; 2010, 1, 1; 83-110
2082-7539
Pojawia się w:
Peitho. Examina Antiqua
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Travail et nature dans ľantiquité. A propos de la distinction entre les metiers serviles et les metiers libéraux
Praca i przyroda w starożytności. W związku z rozróżnieniem zawodów służebnych i zawodów wolnych
Autorzy:
Muller, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941504.pdf
Data publikacji:
1991
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Na podstawie analizy wypowiedzi autorów antycznych R. Muller pokazuje, że sławne Heideggerowskie przeciwstawienie rozumienia techniki w starożytności i obecnie polega na uproszczeniu. Sygnalizując wielość poglądów starożytnych na naturę technikiwyróżnia dwa zasadnicze stanowiska. Rozumienie techniki jako: 1) łagodnego środka rozwijania i potęgowania tego, co właściwe jest samej naturze i jej prawom, 2) wyzwania prowadzącego do opanowania przyrody i wykorzystania jej dla celów człowieka. O ile stanowisko pierwsze (dotyczy to w szczególności Arystotelesa) odróżnia ściśle czynności godne ludzi wolnych, pozostawiając prace służące zaspokajaniu różnych koniecznych potrzeb niewolnikom, o tyle drugie (wyrażone m. in. u Platona) ocenia pozytywnie walor działań wzmagających moc człowieka rozkazującego dzięki przemyślności żywiołom naturalnym. W dalszym biegu historii stanowisko drugie zyskało przewagę.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 1991, 08
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działania Tyberiusza w wybranych regionach jako narzędzie polityki dyplomatycznej w latach 20 p.n.e.–37 n.e.
Tiberius’ Actions in Selected Regions as Instruments of Diplomatic Policy from 20 BCE to 37 CE
Autorzy:
Haba, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731681.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Tiberius
Augustus
Principate
Imperium Romanum
Parthian Empire
diplomacy in antiquity
August
Pryncypat
Królestwo Partów
Tyberiusz
dyplomacja w starożytności
Opis:
This article is devoted to the diplomatic activities of Tiberius which can be divided into two main phases. The first period concerns the time before Tiberius became emperor (20 BCE–14 CE), whilst the second relates to his time as ruler of the Empire (14–37). The composition of the work is geographical, because in some regions Tiberius acted as a diplomatic envoy of Augustus and later as the emperor. The paper discusses his role and how effective his actions were with regards to the following regions: (I) Armenia and Parthia; (II) Pannonia; (III) Germania; (IV) Thrace; (V) Cappadocia, Commagene, Amanus and Pontus; (VI) Greek cities; (VII) Palestine and Syria.
Źródło:
Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis; 2023, 8; 42-54
2544-4379
Pojawia się w:
Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Bóg stworzył wszystko dla człowieka”? Zderzenie kosmocentryzmu z antropocentryzmem w późnoantycznej wizji świata stworzonego
„God created all things for man”. The Impact of Anthropocentrism and Cosmocentrism in the Vision of the Created World in Late Antiquity
Autorzy:
Paczkowski, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621131.pdf
Data publikacji:
2017-05-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
patrystyka
antropocentryzm
kosmocentryzm
stworzenie
człowiek
przyroda
ekologia (w starożytności)
Patristic
anthropocentrism
cosmocentrism
creation
man
nature
ecology (in antiquity)
Opis:
Spojrzenie na chrześcijańskie podejście do przyrody wymaga zanalizowania wzajemnych relacji pomiędzy koncepcjami antropocentryzmu i kosmocentryzmu. Obie te wizje rzeczywistości wydają się być kluczem do całościowego ujęcia relacji człowiek – natura. Chrześcijański antropocentryzm często jest obwiniany o to, że stał się przyczyną obecnego kryzysu ekologicznego. Wyznawcy Chrystusa są oskarżeni o niszczenie harmonii świata i jego zasobów. Jednak chrześcijański antropocentryzm nie był najwyższą i niezależną zasadą. Chrześcijaństwo musiało skonfrontować się z wizją natury i człowieka propagowaną przez filozofię grecką i rzymski realizm. Pisarzom Kościoła nasza cywilizacja zawdzięcza niezwykle cenne rozważania o dobroci i pięknie stworzenia. Według perspektywy patrystycznej człowiek zajmuje najważniejsze miejsce w świecie przyrody, lecz nie jest to pozycja despoty, który ma nieograniczone prawo do eksploatowania zasobów naturalnych. Istota ludzka, należąca do porządku stworzenia, ma specyficzną misję i obowiązki wobec widzialnego świata. Człowiek stanowi jakby pomost pomiędzy stworzeniami a Bogiem, jest jakby kapłanem liturgii kosmicznej. U Ojców Kościoła można było zauważyć odnośniki biblijne, przede wszystkim do Rdz i Rz 8,18-22. W przypadku perykopy pawłowej ma się do czynienia z podwójną tendencją interpretacyjną: antropologiczną i kosmologiczną. Ojcowie Wschodu, nawiązując do podziwu okazywanego siłom natury w cywilizacji greckiej, preferowali interpretację kosmologiczną. Z kolei na łacińskim Zachodzie na plan pierwszy wysuwała się kwestia podporządkowania ziemskiego istnienia wyższym zasadom, jakimi były teocentryzm i chrystocentryzm. W ten sposób cała rzeczywistość widzialna została przez chrześcijaństwo przemyślana i głęboko ubogacona.
The present-day situation provides much proof of ecological crisis. In order to understand the specific character of Christian attitudes towards nature, it is necessary to analyze the relationship between two key visions of reality: the very relevant concepts of anthropocentrism and cosmocentrism. The Christian anthropocentric attitude is sometimes pointed to as the main cause of the ecological crisis. The faithful of Christ were accused of being destroyers of cosmic harmony. However, Christian anthropocentrism was not at all a supreme and independent principle. According to anthropocentrism, man holds the central position in the world, but it is not just the position of an exploitative despot with unlimited power, rather man has been given a mission and a duty in the world. His function is that of a bridge between creatures and God, or again, that of a priest, as intermediary, administering the divine sacraments. Among the Church Fathers there were two divergent interpretative approaches to Rom 8:18-22: anthropological and cosmological. The Fathers of the East, attracted to the admiration which Greek culture felt toward nature, generally preferred the cosmological interpretation of visible reality. In the West, however, this concept had not found much acceptance. In the Christian view of the visible world, it is important to subordinate earthly existence to higher principles, which are Theocentrism and Christocentrism. Thus, under the impact of Christianity, the surrounding world and nature are profoundly reassessed.
Źródło:
Verbum Vitae; 2017, 31; 283-319
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Publikacje z zakresu historii medycyny starożytnej na łamach czasopisma „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” w latach 1933–1938
Publications in the History of Ancient Medicine in „Archives of the History and Philosophy of Medicine” between 1933 and 1938
Autorzy:
Dreikopel, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521639.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
historia medycyny antycznej
etyka lekarska w starożytności Hippokrates
Corpus Hippocraticum
Galen
history of ancient medicine
medical ethics in antiquity
Hippocrates, Corpus Hippocraticum
Opis:
Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na prace, które ukazały się drukiem w latach 30. XX w. na łamach „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” i dotyczyły dziejów medycyny antycznej. Inicjatorem takiej tematyki badawczej był założyciel i długoletni redaktor tego periodyku Adam Wrzosek (1875–1965), wówczas profesor historii i filozofii medycyny Uniwersytetu w Poznaniu. W kierowanym przez niego zakładzie powstało pierwsze opracowanie: Poglądy Hippokratesa na etykę lekarską (1933). Staraniom prof. Wrzoska, który zaproponował współpracę pracującemu na tej samej uczelni prof. Witoldowi Klingerowi (1875–1962), filologowi klasycznemu, zawdzięczamy publikację na łamach „Archiwum” dwóch znakomitych przekładów oryginalnych tekstów Hippokratesa oraz Galena. Należy podkreślić, że tematyka wspomnianego powyżej artykułu i tekstów źródłowych pozostawała w ścisłym związku z potrzebą kształtowania etosu lekarza doskonałego jako osoby czystej moralnie, która korzysta z posiadanej wiedzy, mając na uwadze w największym stopniu szeroko pojęte dobro każdego pacjenta.
The aim of this article is to direct the readers’ attention to the papers on the history of ancient medicine published in 1930s in “Archives of the History and Philosophy of Medicine” This line of research in the journal was initiated by its founder and longtime editor Adam Wrzosek (1875–1965), who at that time was a professor of history and philosophy of medicine at the University in Poznań. It was in the department which he was the head of where the first paper on Hippocrates’s outlook on medical ethics: Poglądy Hippokratesa na etykę lekarską (1933). Thanks to the efforts of Professor Wrzosek, who invited Professor Witold Klinger (1875–1962), a classical studies expert working at the same university, to cooperate, two fine translations of Hippocrates’s and Galen’s original texts were published in “Archiwum”. It should be stressed that the thematic scope of both the article and the source texts was closely connected with the need to enhance in the minds of the journal’s readers, who are mainly the adepts and alumni of medical studies, the ethos of a perfect doctor, an individual who is morally pure and uses his/her expertise taking account of the wellbeing of each patient.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 289-298
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Orandum est ut sit mens sana in corpore sano”, czyli początki profilaktyki zdrowotnej w starożytności
„Orandum est ut sit mens sana in corpore sano”, or the Beginnings of health Prevention in Antiquity
Autorzy:
Krajewska, Judyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495185.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
starożytność
promocja zdrowia
profilaktyka zdrowotna
antiquity
health promotion
health prevention
Opis:
The article makes an attempt at providing answers to questions necessary to clarify the doubts related to the universal conviction about the breakthrough of the nineteenth century for the development of health promotion and health prophylaxis. Can ancient texts provide any evidence that it was actually the antiquity that laid the foundations for preventive medicine? Can it be concluded, on the basis of the research conducted by archaeologists, anthropologists and historians, that the increased physical activity and use of diet in antiquity were deliberate preventive actions?
W artykule podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytania, które są konieczne dla wyjaśnienia wątpliwości związanych z powszechnym przekonaniem o przełomowości XIX wieku dla rozwoju promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. Czy na podstawie tekstów starożytnych można stwierdzić, że to właśnie starożytność zapoczątkowała podstawy profilaktyki zdrowotnej? Czy na podstawie badań archeologów, antropologów oraz historyków można jednoznacznie stwierdzić, że wzmożona aktywność fizyczna i stosowanie diety były świadomymi działaniami profilaktycznymi?
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2019, 40, 4; 133-146
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblical Ban on Tattoos (Lev 19:26-28). Background, Context, Meaning and Perspectives
Biblijny zakaz tatuażu (Kpł 19, 26-28). Tło, kontekst, znaczenie i perspektywy
Autorzy:
Sokal, Bartłomiej Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676680.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
tattoo
tattoos in antiquity
tattooing prohibition
polytheistic rituals
theological context of Lev 19:26-28
tatuaż
tatuaże w starożytności
zakaz tatuażu
teologiczny kontekst Kpł 19, 26–28
politeistyczne rytuały
Opis:
The main subject of the paper is a critical evaluation of meaning behind ban on tattoos in Lev 19:26-28 and analysis of historic and cultural contexts of the practice in antiquity. An exempt of Leviticus is deeply entrenched in its context of commandments which forbid imitating religious customs of surrounding cultures and their magical practices, so the research into all of contexts allows reaching main motivation behind the ban and main meaning behind the practice in Israel and in antiquity in general. First step is analysis of motivation for getting tattoos in Israel’s neighboring countries to determine main reasons which led ancient people to tattooing and being tattooed. Then, we undergo a thorough philological and exegetical analysis of bans in vv. 26–28, which allows us to understand perspectives which followed authors of ancient biblical translations. Next, after an overview of rabbinic literature we form main conclusions concerning tattoos practice in Leviticus.
Głównym tematem artykułu jest krytyczna analiza znaczenia zakazu tatuażu zawartego w Kpł 19, 26–28 oraz badanie historycznych oraz kulturowych kontekstów praktyki tatuowania w starożytności. Zapis Księgi Kapłańskiej jest osadzony w kontekście zbioru zakazów praktyk magicznych, imitujących religijne zwyczaje narodów ościennych, w związku z czym analiza kontekstu pozwala dotrzeć do głównej motywacji, która towarzyszyła prawodawcy. Pierwszym krokiem jest analiza motywacji tatuażu w krajach ościennych Izraela, by dalej ustalić główne powody, dla których w starożytności wykonywano tatuowanie ciała. Następnie szczegółowej analizie filologicznej oraz egzegetycznej poddane zostaną zakazy z ww. 26–28, by na tej podstawie prześledzić w kolejnym kroku, jak starożytni tłumacze rozumieli te zakazy. Dalej, po zarysowaniu zagadnienia w literaturze rabinicznej, sformułowane zostały główne wnioski dotyczące praktyki tatuowania w Księdze Kapłańskiej.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2022, 31, 1; 71-96
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 107

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies