Wszystkie pola: theatre history - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Reimagining Theatre History
Nowe spojrzenie na historię teatru
Autorzy:: Pratt, Daniel W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146736.pdf
Data publikacji:: 2022-05-17
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru polskiego
historiografia
history of Polish theater
historiography
Opis:: This article presents the edited volume A History of Polish Theatre (Cambridge University Press, 2022) as a welcome addition to the growing English-language scholarship on Polish theatre. The reviewer appreciates the editors and contributors’ strategy to make the past intelligible through the present. He emphasizes that this strategy contributed to developing a coherent set of articles dedicated to a wide range of topics. As a new source in English, the book will be immensely valuable, both for students and for those interested in finding out more about specific themes in Polish theatre. The scholarship is fresh, and the articles demonstrate connections of the past to the present, emphasizing the importance of each era, not in service to the narrative of progress but rather in Benjamin’s constellation metaphor. The reviewer further notes that the book assumes some knowledge of Polish theatre, Polish culture, and Polish history from the beginning. He argues that the book will therefore not serve as a complete replacement for more traditional histories but rather contributing to the reimagining of how to tell them.
Artykuł stanowi recenzję tomu A History of Polish Theatre (Cambridge University Press, 2022). Recenzent docenia wkład autorów i redaktorów w anglojęzyczne badania dotyczące polskiego teatru i wysoko ocenia ich strategię polegającą na próbie zrozumienia przeszłości za pośrednictwem teraźniejszości. Podkreśla, że w jej rezultacie udało się stworzyć spójny, a zarazem szeroko zakrojony tematycznie zbiór artykułów. Jako nowe anglojęzyczne źródło wiedzy książka będzie cenna zarówno dla studentów, jak i czytelników zainteresowanych konkretnymi aspektami historii polskiego teatru. Opracowanie jest oryginalne, artykuły uwypuklają związki przeszłości z teraźniejszością, podkreślając znaczenie każdego okresu nie w ramach narracji akcentującej postęp, ale za pomocą Benjaminowskiej metafory konstelacji. Recenzent zauważa ponadto, że książka od początku zakłada pewną znajomość polskiego teatru, polskiej kultury i polskiej historii. Przekonuje, że w związku z tym nie zastąpi tradycyjnych historii, lecz raczej uświadomi potrzebę, by na nowo wyobrazić sobie, w jaki sposób je opowiadać.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 2; 173-180 (eng), 173-181 (pol)
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Muzyka sceniczna Edvarda Griega do „Peera Gynta” w perspektywie historycznoteatralnej
Edvard Grieg’s Stage Music for ‘Peer Gynt’ in the Context of Theatre History
Autorzy:: Partyga, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/24298361.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Edvard Grieg
Henrik Ibsen
Peer Gynt op. 23
muzyka sceniczna
gatunki muzyczno-teatralne
muzyka norweska
musical-theatrical genres
Norwegian music
stage music
Opis:: Artykuł zestawia ze sobą wybrane narracje historycznoteatralne i historycznomuzyczne interpretujące rolę muzyki scenicznej op. 23 Edvarda Griega, stworzonej na potrzeby prapremiery Peera Gynta Henrika Ibsena (1876), w recepcji tego utworu i ustanawianiu jego znaczenia. W pierwszej części przedstawiono współpracę amatorskich i profesjonalnych środowisk muzycznych i teatralnych, które tworzyły norweski teatr jako miejsce konstruowania tożsamości narodowej, oraz wprzęgnięte w ten cel tradycje muzyczno-teatralne, ze szczególnym uwzględnieniem popularnego gatunku syngespill. Omówiono także muzyczne doświadczenia Ibsena zgromadzone w trakcie dziesięcioletniej pracy w teatrach w Bergen i w Christianii, które wpłynęły na jego oczekiwania wobec kompozytora. Druga część jest poświęcona formom współpracy Griega ze środowiskiem teatralnym w Christianii. W trzeciej części w centrum uwagi są istotne ogniwa procesu powstawania prapremierowej inscenizacji: list Ibsena do Griega jako świadectwo muzyczno teatralnej wyobraźni pisarza, list Griega do dyrygującego prawykonaniem Johana Hennuma jako dowód troski kompozytora o teatralne działanie muzyki, rola doświadczonego w inscenizowaniu utworów muzyczno-dramatycznych i oper reżysera Ludviga Josephsona jako autora całościowej koncepcji prapremiery, która miała przyciągnąć do teatru szeroką publiczność. W ostatniej części określono czynniki wpływające na performatywną otwartość i siłę oddziaływania muzyki do Peera Gynta stworzonej przez Griega w wielu wariantach i funkcjonującej od początku w rozmaitych kontekstach. Zestawienie historycznoteatralnych i historycznomuzycznych narracji przekonuje, że Peer Gynt Griega jako dzieło artystyczne, fenomen kulturowy i przedmiot refleksji naukowej stanowi materiał, który w nowym świetle mogą ukazać badania o charakterze interdyscyplinarnym. Uzupełnieniem artykułu jest aneks zawierający przekład omawianego w drugiej części listu Ibsena do Griega z 23 stycznia 1874 roku.
This article compares selected narratives from the fields of theatre and music history which interpret the role played by Edvard Grieg’s incidental music (Op. 23) for the world premiere of Henrik Ibsen’s Peer Gynt (1876) in the play’s reception and in establishing its importance. The first part deals with the collaboration between amateur and professional musical and theatrical circles that created Norwegian theatre as a place where national identity could be constructed, as well as the musical-theatrical traditions harnessed to that purpose, with particular focus on the popular syngespill genre. Also discussed is the musical experience that Ibsen accumulated over the ten years he spent working in the theatres of Bergen and Christiania, which influenced his expectations of Grieg. The second part is devoted to Grieg’s collaborations with the theatrical milieu in Christiania, while the third focuses on key aspects of the play’s premiere staging: a letter from Ibsen to Grieg attesting to the writer’s musical-theatrical imagination; a letter from Grieg to Johan Hennum, who conducted the first performance, as evidence of the composer’s care over the music’s theatrical effect; the role of Ludvig Josephson, an experienced director of operatic and musical-dramatic productions, who devised the overall concept of the premiere with the aim of attracting a wide audience. The last part describes the factors behind the performative openness and powerful impact of the music for Peer Gynt, which Grieg composed in many variants and which has functioned from the beginning in various contexts. The comparison of narratives from the history of theatre and music shows that new light can be cast on Grieg’s Peer Gynt – as an artistic work, a cultural phenomenon and the subject of scientific research – by research of an interdisciplinary character. The article is supplemented by an appendix containing a Polish translation of Ibsen’s letter to Grieg of 23 January 1874 (discussed in part two).
Źródło:: Muzyka; 2023, 68, 4; 53-74
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Ocalenie nie musi być śmiercią
Rescue does not have to be death
Autorzy:: Kwaśniewska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/3201183.pdf
Data publikacji:: 2023-04
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: theatre history
feminism
Antonina Grzegorzewska
Jerzy Grzegorzewski
alcoholism
disability
Opis:: In the first part of the article, the author critically refers to her book Pytanie o wspólnotę. Jerzy Grzegorzewski i Jan Klata (The question of community. Jerzy Grzegorzewski and Jan Klata). She looks at her own feminist reading of Grzegorzewski’s performances through the prism of Audre Lorde’s essay The Master’s Tools Will Never Dismantle the Master's House and looks at the number and function of women in the institutions he managed. She also notes that the last performance, On. Drugi powrót Odysa (He. The Second Return of Odysseus), was Grzegorzewski’s only production based on a script written by a woman. At the same time, she sees in it yet another emancipatory potential. The subject of her father’s alcohol addiction, raised by Antonina Grzegorzewska and staged on the national stage by him, can be understood as a stage coming-out of an alcoholic and his daughter as a co-addict. Putting forward the thesis that the play operated on the poetics of ugly feelings described by Sianne Ngai, Kwaśniewska analyses its reception, wondering why it failed to cause a debate about the normalisation of drinking in Polish theatre and urges us to start such a discussion now.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 174; 157-185
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Budowanie relacji. Teatr Ziemi Mazowieckiej i jego publiczności
Creating relationships. Teatr Ziemi Mazowieckiej and its publics
Autorzy:: Morawski, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1359077.pdf
Data publikacji:: 2021-06
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: Teatr Ziemi Mazowieckiej
Polish theatre history
audience
relationships
theatre criticism
Opis:: The article is an attempt to examine the archive of letters written to the Teatr Ziemi Mazowieckiej and to reconstruct the theatre’s practices aimed at giving voice to its audience. The preserved letters allow us to ask questions about the ways of building relations with the audience by the theatre, which inspired their creation and also used them in its programmes. The content of the letters and the strategies used by their authors allow us to pose a hypothesis that the theatre’s management constructed a discourse different from that of the reviewers, who disdained the work of the theatre. The archive also allows us to postulate a counter-criticism which, unlike the hierarchically establishing criticism, uses the rhetoric of enthusiasm and care, locating a political potential in kindness and seeing in it an ability to make things happen.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2021, 163/164; 62-105
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Jeanne la Folle. Quelques considérations sur le personnage Montherlantien face aux sources historiques
Joanna Szalona. Kilka uwag na temat: Postać w dziele Montherlanta a źródła historyczne
Autorzy:: Stachniak, Judyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1954777.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Henry de Montherlant
teatr (historia w teatrze)
szaleństwo
theatre (history in theatre)
folly
Opis:: Joanna Szalona, urodzona w Toledo w 1479, a zmarła w Tordesillas w 1555 r., była królową Kastylii i Aragonii, żoną Filipa Pięknego. Jest ona postacią bardzo złożoną i do dziś nieodgadnioną: jedni twierdzą, że była szalona, niezrównoważona psychicznie, drudzy zaś utrzymują, że była ofiarą ambicji politycznych swojego ojca Ferdynanda, potem męża, a następnie syna. Karola V, którzy zależnie od swoich własnych interesów orzekali o jej zdrowiu psychicznym. Postać ta - jej tajemniczość i złożoność - zainspirowała dramatopisarza Henry’ego de Montherlant, który w swojej sztuce pod tytułem Le Cardinal d ’Espagne ukazał ją w jej ostatnim, choć najdłuższym okresie życia - jako wdowę, zrozpaczoną po śmierci swojego męża, Filipa Pięknego. Zarówno wygląd zewnętrzny, jak i zachowanie bohaterki Monlherlanta zgodne są ze świadectwami ówczesnych i współczesnych historyków: P. de Sandovala. L. P. Gacharda, W. T. Walsha oraz J. Brouwera. Niedbały ubiór królowej, odmawianie przyjmowania posiłków, strach przed szpiegami, niechęć do podejmowania decyzji, szczególnie wagi państwowej, czy napady szału ustępujące stanom odrętwienia, obecne są w sztuce francuskiego pisarza, który przyznaje się zresztą do korzystania z przekazów kronikarzy tamtej epoki. Postaci Joanny Szalonej towarzyszy również głębokie poczucie godności królewskiej oraz niechęć do spełniania wszelkich praktyk religijnych. Jednakże podstawą, na której Montherlant zbudował postać Joanny Szalonej, jest niewątpliwie jej niezaspokojona i zazdrosna miłość do Filipa Pięknego: z tą samą pasją, z jaką kochała i zarazem nienawidziła swojego męża za jego życia, tak również opłakiwała go po jego śmierci.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 25-46
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Przyjaciel: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
A Friend: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
Autorzy:: Degler, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083671.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Jerzy Timoszewicz
teatr polski
historia teatru
historycy teatru
Polish theatre
theatre history
theatre historians
Opis:: Jerzy Timoszewicz – historyk literatury i teatru, edytor – urodził się 9 września 1933 w Warszawie. Studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim ukończył w 1956 roku. Pracę magisterską o Dziadach w inscenizacjach Leona Schillera napisał pod kierunkiem prof. Jana Kotta (została wyróżniona III nagrodą w konkursie Mickiewiczowskim Ministerstwa Szkół Wyższych). W czasie studiów należał do Koła Młodych Krytyków prowadzonego przez Edwarda Csató i debiutował w 1954 roku recenzją Balladyny Słowackiego („Sztandar Młodych”, nr 26, 1954). Od października 1957 do września 1992 należał do zespołu redakcyjnego „Pamiętnika Teatralnego”. Redagował kilka zeszytów monograficznych, poświęconych m.in. Andrzejowi Pronaszce, Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, teatrowi wileńskiemu i Teatrowi Żydowskiemu w Polsce. W listopadzie 1965 r. obronił rozprawę doktorską „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie (Warszawa 1970), w której podjął się zadania bez precedensu: odtworzył kształt sceniczny czterokrotnie przez Schillera inscenizowanych Dziadów oraz zrekonstruował partyturę reżyserską warszawskiego przedstawienia z 1934 roku. Wzorowo opracowane cztery tomy Pism Leona Schillera (każdy zawiera kronikę życia i twórczości) stanowią najważniejszą część dorobku edytorskiego Timoszewicza. Wydał także tom wspomnień o nim Ostatni romantyk sceny polskiej (1990) oraz przygotował do druku tekst Historyi o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim w układzie Schillera (1990). Drugi twórca, którym Timoszewicz zafascynowany był od młodości, to „książę polskich eseistów” – Jerzy Stempowski. Wydał dwutomowy wybór jego Szkiców literackich (1988, wyd. II: 2001), zebrane i opracowane Felietony dla Radia Wolna Europa (1995) oraz Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice (1999) i tom „Pan Jerzy” Śladami niespiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim (2005). Dorobek edytorski Timoszewicza dopełniają edycje recenzji Edwarda Csató (1979), tekstów o teatrze polskim Zbigniewa Raszewskiego pt. Spacerek w labiryncie (2008), tom wspomnień, artykułów i listów Zbigniewa Pronaszki Zapiski scenografa (1976) oraz wybór artykułów przebywającego na emigracji Tymona Terleckiego Rzeczy teatralne (1984), z którym korespondował ponad trzydzieści lat. Wydany ostatnio obszerny wybór tej korespondencji świadczy jak wytrawnym i płodnym epistolografem był Jerzy Timoszewicz. Do jego adresatów należeli znani uczeni i artyści. Ogromny zbiór ich listów Timoszewicz przekazał do Ossolineum. Dla teatrologów niezwykle cennym źródłem do poznania historii dziejów polskiej nauki o teatrze i związanego z nią ruchu wydawniczego są jego omówienia książek teatralnych, które przez wiele lat publikował w „Teatrze”, „Dialogu” i „Roczniku Literackim”. Piśmiennictwo teatralne nie miało dla niego żadnych tajemnic, czego potwierdzeniem była rubryka „Świstek Teatralny” na łamach „Teatru” (1960–1961), którą zapełniał fragmentami i cytatami z dawnych czasopism, pamiętników, listów, wywiadów, recenzji, leksykonów i różnych dokumentów. Jego studenci z Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej PWST, którego wykładowcą był w latach 1975–1979, przedrukowali w jednym tomie wszystkie „Świstki Teatralne” i wręczyli mu go 13 września 2013 z okazji jubileuszu osiemdziesiątej rocznic urodzin. Jerzy Timoszewicz zmarł 24 marca 2015. W pogrzebie zgodnie z ostatnią wolą uczestniczyła tylko najbliższa rodzina. Liczne grono przyjaciół i znajomych pożegnało go 9 kwietnia na cmentarzu prawosławnym przy ul. Wolskiej.
Jerzy Timoszewicz, a historian of literature and theatre, and an editor, was born on 9 September 1933 in Warsaw. He received a magisterium degree in Polish philology from the University of Warsaw in 1956. The diploma essay on Dziady [Forefathers’ Eve] as staged by Leon Schiller, which he wrote under the tutelage of Professor Jan Kott, was awarded the third prize in the Mickiewicz Competition organised by the Ministry of Higher Education. While studying at the University, Timoszewicz was a member of the Young Critics Circle run by Edward Csató and made his press debut with a review of Słowacki’s Balladyna (Sztandar Młodych, no. 26, 1954). From October 1957 to September 1992, he was a member of the Pamiętnik Teatralny Editorial Board. He edited several monographic issues of the journal, devoted to Andrzej Pronaszko, Stanisław Ignacy Witkiewicz, the Vilnius theatre, and the Jewish Theatre in Poland. In November 1965, Timoszewicz defended his doctoral dissertation, „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie [Dziady as Staged by Leon Schiller: The Score and Its Execution] (Warszawa, 1970) whereby he undertook a task without precedent: he reconstructed the stage shape of four productions of Dziady by Schiller and the director’s score of the Warsaw production of 1934. The four volumes of Leon Schiller’s Pisma [Papers] that Timoszewicz edited are a paragon of editing (each is provided with a chronicle of Schiller’s life and work) and the finest piece of Timoszewicz’s editorial work. He also published a volume of recollections about Schiller, Ostatni romantyk sceny Polskiej [The Last Romantic of the Polish Stage] (1990) and Leon Schiller’s version of Historyja o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim [The History of the Most Holy Passion and Glorious Resurrection of Our Lord]. Another hero whom Timoszewicz was fascinated with from a young age was “the prince of Polish essayists,” Jerzy Stempowski. Of Stempowski’s oeuvre, Timoszewicz published a two-volume selection of Szkice literackie [Literary Sketches] (1988; 2nd edn 2001), a collection of Stempowski’s radio editorials, Felietony dla Radia Wolna Europa [Editorials for Radio Free Europe] (1995), and Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice [A Theatre Memoir of the Third Class and Other Sketches] (1999); he also edited a volume of reminiscences „Pan Jerzy”. Śladami nieśpiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim [“Pan Jerzy.” Following the Footsteps of the Unhurried Ambler: Reminiscences and Sketches About Jerzy Stempowski] (2005). Other editorial works by Timoszewicz include an edition of theatre reviews by Edward Csató (1979), a collections of texts about Polish theatre by Zbigniew Raszewski, Spacerek po labiryncie [A Walk in a Maze] (2008), a volume of reminiscences, articles and letters by Zbigniew Pronaszko, Zapiski scenografa [Notes of a Stage Designer] (1976), and a selection of articles, Rzeczy teatralne [Things Theatrical] (1984), by the émigré critic Tymon Terlecki, with whom Timoszewicz exchanged letters for over thirty years. A large selection of their correspondence, which has just been published, shows that Jerzy Timoszewicz was a prolific and accomplished letter writer. His addressees included renowned scholars and artists; Timoszewicz donated a huge collection of their letters to the Ossolineum. The reviews of books on theatre that Timoszewicz published in Teatr, Dialog and Rocznik Literacki for many years are a valuable source of information about the history of Polish theatre studies and the circulation of publications on the subject. Timoszewicz knew theatrical literature through and through, as can be attested by the column Świstek Teatralny [Theatrical Paper Slip] he prepared for Teatr in 1960–1961, where he published various fragments and quotes from old magazines, diaries, letters, interviews, reviews, lexicons, and other historical documents. His students at the Theatre Studies Department of the Academy of Dramatic Arts in Warsaw, where he lectured in 1975–1979, collected all the texts that appeared in the Świstek Teatralny column, printed it in one volume and gave it to Timoszewicz on his eightieth birthday on 13 September 2013.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 292-307
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Listy Ludwika Solskiego do córki, Anny Sosnowskiej: 1945–1954
Letters of Ludwik Solski to his daughter, Anna Sosnowska: 1945-1954
Autorzy:: Degler, Janusz
Sztaba, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36453703.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski
historia teatru
polscy aktorzy
Ludwik Solski
Polish theatre
theatre history
Polish actors
Opis:: Publikowane listy Ludwika Solskiego do córki – Anny Sosnowskiej (1905–1997) pochodzą z lat 1945–1954. Większość z nich aktor wysyłał z Krakowa, gdzie wtedy mieszkał, kilka z miast, w których przebywał na występach gościnnych (Warszawa, Bielsko) lub wypoczywał (Krynica, Morawin). Anna od 1945 przebywała za granicą. W Paryżu miała kłopoty ze znalezieniem stałej pracy, uczyła się stenografii. Solski pisze o warunkach życia w kraju, pogarszającym się zdrowiu, przekazach pieniężnych dla córki i paczkach od niej, przed którymi się wzbraniał. Towarzyszy mu ciągła troska o córkę. Listy i kartki pocztowe dotyczą przede wszystkim spraw prywatnych, ale dowiadujemy się z nich też wiele o pracy aktora, o objazdach z Grubymi rybami Bałuckiego po całym kraju i reakcjach publiczności, o uroczystościach jubileuszowych w 1951 i 1954. Korespondencja pokazuje pracę artysty teatralnego i funkcjonowanie teatru w Polsce w pierwszych latach powojennych. Listy Solskiej – matki do córki ogłosiła Lidia Kuchtówna (Listy Ireny Solskiej, Warszawa 1984). Teraz możliwa jest lektura listów obojga rodziców do Anny, kierowanych do Paryża. Zamieszczamy 61 listów. Oryginały (rękopisy, przeważnie z kopertami) znajdują się w Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu. W 2015 pamiątki po Ludwiku i Irenie Solskich, wśród nich listy, podarował Muzeum Mathias von Poswik, wnuk brata Solskiej, który wszedł w ich posiadanie po śmierci Anny Sosnowskiej.
Ludwik Solski's published letters to his daughter - Anna Sosnowska (1905-1997) - come from 1945-1954. Most of them were sent by the actor from Krakow, where he lived at that time, from several of the cities where he stayed during guest performances (Warsaw, Bielsko) or rested (Krynica, Morawin). Anna lived abroad after 1945. In Paris, she had trouble finding a permanent job; she was studying shorthand. Solski writes about living conditions in Poland, his deteriorating health, money transfers for his daughter and parcels from her, which he begged her not to send him. He expresses constant care for his daughter. Letters and postcards concern primarily private affairs, but we also learn a lot about the actor's work, tours with Bałucki’s Grube ryby (Big Shots) around the country and audience reactions, jubilee celebrations in 1951 and 1954. The correspondence shows the work of a theatre artist and the functioning of the theatre in Poland in the first post-war years. Solska’s letters - mother to daughter, were published by Lidia Kuchtówna (Irena Solska’s Letters, Warsaw, 1984). Now it is possible to read the letters of both parents to Anna, sent to Paris. We include 61 letters. The originals (manuscripts, mostly with envelopes) are at Henryk Tomaszewski Museum of the Theatre in Wrocław. In 2015, souvenirs of Ludwik and Irena Solski, among them letters, were donated to the Museum by Mathias von Poswik, grandson of Solska’s brother, who came into their possession after the death of Anna Sosnowska.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 2; 111-179
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Lothar Schreyer a sztuka sceniczna ekspresjonizmu
Lothar Schreyer and the scenic art of Expressionism
Autorzy:: Berghaus, Günter
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32062702.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Lothar Schreyer
ekspresjonizm
teatr ekspresjonistyczny
teatr niemiecki
historia teatru
expressionism
expressionist theatre
German theatre
theatre history
Opis:: Ekspresjonizm jako zjawisko artystyczne był przede wszystkim fenomenem niemieckim. Teatr ekspresjonistyczny narodził się w Republice Weimarskiej, gdzie rozwijał się do 1924 roku, przyczyniając się do powstania nowoczesnej niemieckiej sztuki dramatycznej. Pierwszy ekspresjonistyczny dramat, Mörder, Hoffnung der Frauen, jego autor, malarz Oskar Kokoschka, wystawił w Wiedniu, 4 lipca 1909. Lotar Schreyer (1886-1966) wybrał inny wariat ekspresjonizmu, bardziej mistyczny i duchowy. Podczas gdy wiedeńska inscenizacja Kokoschki była dziełem teatralnego outsidera, Schreyer posiadał gruntowne profesjonalne wykształcenie w tej dziedzinie. W latach 1916–1921 poświęcił się tworzeniu całkowicie nowej sztuki scenicznej i założył dwa przedsiębiorstwa teatralne, w których mógł konsekwentnie realizować swe utopijne cele. Schreyer uważał teatr za instytucję metafizyczną, która może dać wgląd w harmonię i magię kosmosu, a także pomóc przezwyciężyć „dawnego człowieka”.
Expressionism as an art movement was primarily a German phenomenon. The expressionist theatre begun and flourished in the Weimar Republic where the style lasted until about 1924, contributing to the rise of a truly modern form of dramatic art in Germany. The first example of Expressionist drama was the play Mörder, Hoffnung der Frauen by the painter Oskar Kokoschka, who staged its Vienna première on 4 July 1909. Lothar Schreyer (1886–1966) chose another path of Expressionism, grounded in mysticism and spirituality. While Kokoschka’s Viennese production was the work of an absolute theatrical outsider, Schreyer had a thorough professional education in this field. In 1916–1921, he devoted himself to the creation of a completely new form of scenic art and founded two theatre companies in which he could consistently pursue his utopian goals. Schreyer saw the theatre as a metaphysical institution that could give an insight into the harmony and magic of the cosmos, which would enable to distance oneself from “a past man”.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 22-37
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Brown, Never Black: Othello on the Nazi Stage
Autorzy:: Bassey, Alessandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1033519.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Othello
Nazi Germany
Nazi Shakespeare
Blackface
Race
Representation
Shakespeare Production
Global Shakespeare
German Shakespeare
Theatre History
Opis:: This paper examines the ways in which Othello was represented on the Nazi stage. Included in the theatre analyses are Othello productions in Frankfurt in 1935, in Berlin in 1939 and 1944, and in pre-occupation Vienna in 1935. New archival material has been sourced from archives in the aforementioned locations, in order to give detailed insights into the representation of Othello on stage, with a special focus on the makeup that was used on the actors who were playing the titular role. The aim of these analyses is not only to establish what Othello looked like on the Nazi and pre-Nazi stage, but also to examine the Nazis’ relationship with Shakespeare’s Othello within the wider context of their relationship with the Black people who lived in Nazi Germany at the time. In addition, the following pages offer insights into pre-Nazi, Weimar productions of Othello in order to create a more complex and comparative understanding of Nazi Othello productions and the wider theatrical context within which they were produced. In the end, we find out, based on existing evidence, why Othello was brown, and never Black.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2020, 22, 37; 51-65
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Schronienie: O Zbigniewie Majchrowskim
Refuge: Remembering Zbigniew Majchrowski
Autorzy:: Kolankiewicz, Leszek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520826.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Zbigniew Majchrowski
Adam Mickiewicz
„Dziady”
Tadeusz Różewicz
historia teatru
teatr współczesny
„Forefathers’ Eve”
theatre history
contemporary theatre
Opis:: 21 grudnia 2023 zmarł Zbigniew Majchrowski, literaturoznawca, teatrolog, krytyk kultury – tekst przypomina dwóch najważniejszych twórców, którymi się zajmował: Mickiewicza i Różewicza. Mickiewiczowi poświęcił dyptyk: Cela Konrada i Krypta Gustawa, który daje wgląd w historię teatru polskiego od początku XX wieku do dziś. Dyptyk Majchrowskiego mówi o historycznych przemianach i o aktualnym stanie zbiorowej duszy Polaków: inscenizacje Dziadów jawią się w nim jako komentarz metaspołeczny, może najważniejszy i najbardziej doniosły w historii polskich sztuk widowiskowych. Różewicz znalazł w Majchrowskim krytyka, który go czytał rzetelnie, wnikliwie i z niepospolitą subtelnością – przykłady szczególnie pamiętne to dramaty Na czworakach i Białe małżeństwo. Tekst kończy opowieść o wyprawie Różewicza na grób Shelleya w Rzymie i interpretacja tej wyprawy jako swego rodzaju nie napisanego wiersza – interpretacja dokonana w duchu Majchrowskiego.
21st December 2023 saw the passing of Zbigniew Majchrowski, a literary scholar, theatre scholar, and cultural critic. This essay recalls the two most important authors in his scholarly career: Adam Mickiewicz and Tadeusz Różewicz. Majchrowski’s book diptych on Mickiewicz—Cela Konrada (Konrad’s Cell) and Krypta Gustawa (Gustaw’s Crypt)—gives an insight into the history of Polish theatre from the beginning of the 20th century to the present day. The two books speak of historical changes and the current condition of the Poles’ collective soul: the various stagings of Mickiewicz’s Forefathers’ Eve (Polish Dziady) appear in Majchrowski’s writings as a meta-social commentary, perhaps the most important and momentous in the history of Polish performing arts. Różewicz, in turn, found in Majchrowski a critic who read his works thoroughly, insightfully, and with uncommon subtlety; especially memorable in this context are the interpretations of Różewicz’s dramas On All Fours (Na czworakach) and Mariage Blanc (Białe małżeństwo). The essay concludes with the story of Różewicz’s trip to Shelley’s grave in Rome; in the spirit of Majchrowski, the author interprets this event as a kind of an unwritten poem.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 170-194
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Koncepcje teatru społecznie zaangażowanego według Juliusza Osterwy
The Conceptions of Socially Engaged Theatre According to Juliusz Osterwa
Autorzy:: Świątkowska, Wanda
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30026369.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Juliusz Osterwa
Reduta
Stefan Żeromski
teatr społecznie zaangażowany
historia teatru polskiego
socially engaged theatre
Polish theatre history
Opis:: Autorka wyodrębnia trzy najważniejsze punkty w artystycznej drodze Osterwy: realizację dramatu Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego i sprzęgnięcie indywidualności twórcy i jego koncepcji z ideą przedstawioną w dziele, działalność Reduty objazdowej (1924–1939) oraz wojenne koncepcje Teatru Społecznego. Z Żeromskim połączyła Osterwę idea regionalizmu i pracy u podstaw, a docent Przełęcki, grany przez lata przez aktora, stał się jego duchowym patronem. Zainaugurowane w 1924 roku objazdy Reduty po Rzeczpospolitej zespół traktował jak misję społeczną. Celem teatru było upowszechnienie dzieł dramaturgii polskiej, ożywienie życia intelektualnego na prowincji, edukacja i zapewnienia widowisk o doskonałym poziomie artystycznym społecznościom, które pozbawione były miejscowych teatrów. Osterwa zorganizował wzorcowy teatr objazdowy, który pod względem skali, rozmachu i regularności objazdów był wydarzeniem bez precedensu w dziejach polskiej sceny. Przytoczone statystyki obrazują skalę tego zjawiska, które pozostaje fenomenem na mapie teatru dwudziestolecia międzywojennego. W latach wojennych Osterwa pracował nad koncepcjami Teatru Społecznego, czyli projektem reform organizacji widowisk na prowincji i próbą stworzenia nowoczesnego teatru dla masowego odbiorcy. Projekt ten nie został zrealizowany, można go zrekonstruować na podstawie zachowanych raptularzy i dzienników wojennych Osterwy.
The author distinguishes three phases in Osterwa’s artistic development: the production of Uciekła mi przepióreczka (My Little Quail Has Run Away) by Stefan Żeromski where the individuality of the creator and his creative idea coupled with the idea presented in the play, the activity of the touring Reduta (1924–1939), and the wartime conceptions of “Social Theatre.” What Osterwa found so compelling in Żeromski’s work was the idea of regionalism and work at grass roots, and the character of Docent Przełęcki, played by the actor for years, became Osterwa’s spiritual patron. Osterwa treated tours with the Reduta, initiated in 1924, as a social mission. The aim was to promote and popularise Polish dramaturgy, to revive the intellectual life of the provinces, to educate and provide high-quality artistic entertainment for communities that did not have any local theatre. Osterwa founded an exemplary touring theatre, which had no precedent in the history of the Polish stage as far as its proportions, ambitions and the regularity of touring were concerned. Statistics cited in the article make one realise the sheer magnitude of the enterprise that stands out in the history of interwar-period theatre in Poland. During the Second World War, Osterwa worked on the conception of Social Theatre, a set ideas on how to organise provincial spectacles in a way that would enable Osterwa to establish a modern theatre for mass audiences. The project has never been realised, but it can be reconstructed based on Osterwa’s surviving notebooks and wartime diaries.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 146-168
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Warszawski listopad teatralny 1918: „Z dni przełomu”
November 1918 Calendar of Warsaw Theatres: The Breakthrough Days
Autorzy:: Mościcki, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30021677.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: 1918
odzyskanie niepodległości
reperturar teatrów warszawskich
historia teatru polskiego
Poland's independence
Warsaw theatres repertoire
Polish theatre history
Opis:: Artykuł przedstawia wydarzenia wyjątkowo burzliwego miesiąca w chwili odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Warszawa była wówczas miejscem szczególnym. Rozgrywały się tu i ogniskowały najważniejsze wydarzenia: powrót marszałka Józefa Piłsudskiego po uwolnieniu go z magdeburskiego więzienia, początki tworzenia nowego polskiego rządu, euforia mieszkańców miasta mieszająca się z obawami o przyszłość kraju i bezpieczeństwo na ulicach, trudności gospodarcze. Na to wszystko nakładały się równie burzliwe wydarzenia w teatrach i wokół nich. Listopad 1918 roku obrósł także legendami, które – utrwalone w literaturze pamiętnikarskiej – zniekształcały obraz rozgrywających się wówczas wydarzeń. Autor, przywołując te relacje, stara się ustalić prawdziwy bieg wypadków, posługując się ówczesną, rzetelnie informującą, prasą. Przytacza ówczesne publikacje lub ich fragmenty, z których większość pojawia się po raz pierwszy w kontekście badań teatrologicznych. Zebrane razem i przedstawione w artykule pokazują – choćby w części – fascynującą mozaikę, jaką stanowił w listopadzie 1918 roku warszawski teatr. Zmienność tych wydarzeń każe nawet myśleć, że mamy do czynienia z kalejdoskopem.
This article presents events of the exceptionally stormy month in the capital of Poland at the time the country was regaining independence. Warsaw was the arena and focal point of the most significant political events: the return of Józef Piłsudski after his release from the Magdeburg prison, the formation of the new Polish government, the excitement of the people of Warsaw that mixed with their uncertainty about the future, about security in the streets and economic difficulties—and all these were accompanied with equally turbulent events in the theatres and around them. November 1918 gave rise to some legends, which, perpetuated in memoirs, misshape the truth about the events of that period. While citing such accounts, the author attempts to establish the true turn of events based on contemporary press publications that were very thorough in reporting the events. The author quotes these press reports or their excerpts. They often reappear for the first time since their publication, and taken together, they make up a fascinating, albeit fragmentary, mosaic showing what the November 1918 theatre in Warsaw was like. Though the fast pace of events does indeed bring to mind a kaleidoscope rather than a simple mosaic.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 7-49
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Teatr Narodowy na Pomorzu w kontekście toruńskiej drogi do wolności
The National Theatre in Pomerania in the Context of Toruń’s Journey to Freedom
Autorzy:: Duda, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30025271.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Toruń
Teatr Narodowy na Pomorzu
Roman Kalkowski
historia teatru polskiego
The National Theatre in Pomerania
Polish theatre history
Opis:: Autor przedstawia dzieje toruńskiego Teatru Narodowego na Pomorzu w kontekście wydarzeń politycznych (odzyskanie niepodległości, kongres wersalski, wojna polsko-bolszewicka) i relacji polsko-niemieckich tuż po zakończeniu I wojny światowej. Ukazuje bezskuteczne starania niemieckich władz i dyrektorów Stadtheater Thorn, zwłaszcza Romana Kalkowskiego, o zachowanie niemieckojęzycznej sceny w mieście, występy gościnne w Toruniu i Bydgoszczy wędrownego zespołu Teatru Polskiego prowadzonego przez Ludwika Dybizbańskiego, a przede wszystkim narodziny pierwszej polskiej sceny publicznej w Toruniu oraz najważniejsze wydarzenia artystyczne i pozaartystyczne za dyrekcji Franciszka Frączkowskiego (sezon 1920/1921) oraz Mieczysława Szpakiewicza (sezon 1921/1922).
The author discusses the history of Toruń’s The National Theatre in Pomerania in the context of political events (the regaining of independence by Poland, the Paris Peace Conference, the Polish-Soviet War) and the Polish-German relations just after the First World War. He describes the futile attempts made by the German authorities and directors of the Stadtheater Thorn, and Roman Kalkowski in particular, to keep a German-speaking stage in the town, and discusses the Toruń and Bydgoszcz performances of the touring Polski Theatre headed by Ludwik Dybizbański. He also focuses on the birth of the first Polish public theatre in Toruń and the most significant artistic and non-artistic events of its operation under Franciszek Frączkowski (1920/1921 season) and Mieczysław Szpakiewicz (1921/1922 season).
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 117-136
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: O teatrze bulwarowym: Szkic
On Boulevard Theatre: A Sketch
Autorzy:: Ratajczakowa, Dobrochna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36140142.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru
teatr bulwarowy
bulwar
inscenizacja
produkcja teatralna
theatre history
boulevard theatre
boulevard
stage performance
theatrical production and management
Opis:: Bulwar i jego teatr to fenomen o mieszanym charakterze, społecznym, politycznym, artystycznym. Możemy mówić przynajmniej o trzech etapach jego dziejów. Na początku mamy prolog, zaczynający się w głębi XVII wieku, a nawet jeszcze wcześniej, w teatrze jarmarcznym, posiadającym własną historię. Stamtąd pochodziły pierwsze zespoły osiedlające się w drugiej połowie XVIII wieku na bulwarach, powstałych po wyburzeniu starych paryskich murów obronnych. Tu narodziła się nowoczesna kultura popularna, w miejscu heterogenicznych praktyk handlowych i konsumpcyjno-rozrywkowych, przyjaznym licznym prywatnym scenom otwieranym po zniesieniu przez rewolucję teatralnego monopolu i wspieranym przez procesy demokratyzacji. Kształtujący się tu multisystem popularnych atrakcji tworzył własną kulturę uczestnictwa i w swej pierwszej wersji powoływał się głównie do ludowej widowni. Gdy po II wojnie następuje konsekracja awangardy, powstaje Eurowizja, a film przechwytuje wielkie przedsięwzięcia handlowo-rozrywkowe, bulwar ulega marginalizacji, choć wciąż ma wiernych odbiorców.
The boulevard and its theatre is a phenomenon of mixed social, political, and artistic character. We can talk about at least three stages of its history. First, we have a prologue reaching back well into the 17th century and possibly even earlier, to fair theatre that has its own history as well. This is where the troupes that started taking up residence on the boulevards in the second half of the 18th century had come from. The boulevards themselves replaced the old city walls that had been torn down. This is where modern popular culture has been born, in a home to a variety of trading, entertainment, and consumption practices that welcomed a large number of private stages that, supported by the processes of democratisation, were cropping up after the Revolution abolished theatre monopolies. What emerged was a multisystem of popular attractions that developed its own culture of participation and, in its original version, referred mostly to plebeian audiences. After the Second World War, with the consecration of avant-garde, when Eurovision has been established and cinema has taken over great commercial and entertainment enterprises, boulevard theatre has become a marginal phenomenon, though it still has a loyal audience.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 27-44
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Imperium teatralne Maxa Reinhardta
Max Reinhardt’s Theatre Empire
Autorzy:: Leyko, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36132187.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru
Max Reinhardt
estetyka teatralna
inscenizacja
produkcja teatralna
theatre history
theatre studies
theatre aesthetic
stage performance
theatrical production and management
Opis:: Max Reinhardt – reżyser, który w sposób istotny kształtował styl i konwencje teatru europejskiego w XX wieku – stworzył także nowoczesny model teatru jako przedsiębiorstwa; prowadził jednocześnie kilka scen, a rozmach, z jakim kierował swoim imperium teatralnym, sprawił, że w środowisku niemieckojęzycznym bywał nazywany „der Theatrarch”. Działalność Reinhardta jako dyrektora teatrów berlińskich – Deutsches Theater, Kammerspiele i Grosses Schauspielhaus – została przedstawiona na tle systemu organizacji teatrów niemieckich, jaki obowiązywał od roku 1869 po wprowadzeniu „Gewerbefreiheit”, czyli prawa o wolności zarobkowania, na mocy którego działalność teatralna została potraktowana na równi z innymi przedsiębiorstwami gospodarczymi i handlowymi. System ten „zepsuł” w pewnym sensie teatr, którego misją było dotychczas powszechne podnoszenie kultury społeczeństwa niemieckiego i sankcjonował dynamiczny przyrost scen jako miejsca popularnej rozrywki. W obliczu silnej konkurencji Reinhardtowi udało się nie tylko prowadzić kilka teatrów na wysokim poziomie artystycznym, a mimo to przynoszących poważne zyski finansowe.
Max Reinhardt, a director who had an enormous influence on the style and convention of European theatre in the 20th century, can also be credited with creating a modern model of theatre enterprise; he ran several theatres at the same time, and the gusto with which he ruled his theatre empire earned him the name of der Theatrarch in the German-speaking community. Reinhardt’s actions as manager of Berlin theatres—the Deutshes Theater, the Kammerspiele, and the Grosses Schauspielhaus—is presented against the backdrop of the German theatre management system that had been in place since 1896, when Gewerbefreiheit, the freedom of trade law that made theatre enterprise no different from any other commercial endeavour came into effect. In a sense, the law spoiled the theatre whose mission had hitherto been to raise the culture of German society, and as a result, the number of theatres offering popular entertainment increased dramatically. Faced with strong competition, Reinhardt was nevertheless able to run several theatres without lowering high artistic standards and still turn a profit.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 45-58
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Psyche zrzuca kajdany: Teatr łódzki w listopadzie 1918
Psyche Casts Her Shackles Away: The Theatre in Łódź in November 1918
Autorzy:: Kuligowska-Korzeniewska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30025402.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Eros i Psyche
Jerzy Żuławski
rewolucja 1905
Łódź
historia teatru polskiego
Eros and Psyche
revolution of 1905
Polish theatre history
Opis:: Nowy sezon 1918/1919 Teatr Polski w Łodzi pod dyrekcją Franciszka Rychłowskiego otworzył 9 listopada sztuką Jerzego Żuławskiego Eros i Psyche. Napisana w 1903, a w Łodzi grana uprzednio w dniach antyrosyjskiej i socjalistycznej rewolucji 1905, teraz, w chwili narodzin Polski niepodległej brzmiała wyjątkowo aktualnie. Metafora Psyche – królewny, uwięzionej przez złego króla, którego pokonuje i zabija, własną wolą i mocą uwalniając się z kajdan i więzienia – okazała się nośna i dla publiczności, i dla krytyka, piszącego o przebudzeniu „do nowego, wolnego życia”.
The Polski Theatre in Łódź headed by Franciszek Rychłowski opened the new 1918/1919 season with a production of ’Eros i Psyche’ (Eros and Psyche) by Jerzy Żuławski. The play, written in 1903 and performed in Łódź during the anti-Russian socialist revolution of 1905, took on new relevance as Poland regained independence. The metaphor of Psyche, a princess imprisoned by an evil king whom she then defeated and killed, freeing herself from her shackles thanks to her steadfastness and willpower, resonated with both the audience and one of the critics, who wrote about waking up “to a new, free life.”
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 137-145
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Wydawnicze losy dziennika Heleny Modrzejewskiej
A publishing history of the diary
Autorzy:: Kędziora, Alicja
Orzechowski, Emil
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32084576.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Helena Modrzejewska
dziennik
aktorka
historia teatru
teatr w XIX wieku
Helena Modjeska
diary
actress
theatre history
19th century theatre
Opis:: Dziennik Heleny Modrzejewskiej publikowany był kilkukrotnie w różnych wariantach, w całości bądź we fragmentach (m.in. w „Czasie”, „Kierunkach”, „Teatrze” oraz monografiach M.M. Coleman oraz J. Szczublewskiego) obrósł w liczne nieścisłości edytorskie i redakcyjne. Opublikowane w „Pamiętniku Teatralnym” teksty są zestawieniem trzech głównych edycji Dziennika – oryginału drukowanego za rękopisem, wraz z uwzględnieniem późniejszych uwag i poprawek, pierwszej polskiej publikacji w „Czasie” w 1910 roku oraz edycji w j. angielskim, zamieszczonej w Fair Rosalind: the American Career of Helena Modjeska M.M. Coleman (1969). Diariusz został opatrzony komentarzami dotyczącymi samej jego treści: opisywanych przez Modrzejewską wydarzeń pierwszych sześciu tygodni 1893 roku, pojawiających się w nich postaci, ich relacji z aktorką, przedstawień i sztuk teatralnych, jak również wydawniczych losów Dziennika.
Helena Modrzejewska's diary was published several times in several variants, both in whole and in fragments (including the excerpts published in the Polish magazines such as Czas, Kierunki, Teatr and in monographs by Marion M. Coleman and Józef Szczublewski), Modrzejewska's diary has become ridden with numerous editorial inaccuracies. The text currently published in Pamiętnik Teatralny is a compilation of the three major editions of the Diary: the original based on the manuscript, including later comments and corrections, the first Polish publication in Czas, 1910, and its edition in English, published in M. M. Coleman’s Fair Rosalind: The American Career of Helena Modjeska (1969). The current edition is annotated with regard to its content: the events of the first six weeks of 1893, people described by Modrzejewska and their relationship with the actress, performances and theatrical plays, as well as the publishing history of the diary.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 90-97
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: W rytmie kół: Zapiski Heleny Modrzejewskiej z amerykańskiego tournée w 1893 roku
In the Rhythm of the Wheels. Helena Modrzejewska’s Notes from Her 1893 American Tour
Autorzy:: Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32062706.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Helena Modrzejewska
dziennik
aktorka
historia teatru
teatr w XIX wieku
Helena Modjeska
diary
actress
theatre history
19th century theatre
Opis:: Artykuł jest analizą bieżącej edycji diariusza Heleny Modrzejewskiej, który został opatrzony komentarzami dotyczącymi samej jego treści: opisywanych przez Modrzejewską wydarzeń pierwszych sześciu tygodni 1893 roku, pojawiających się w nich postaci, ich relacji z aktorką, przedstawień i sztuk teatralnych, jak również wydawniczych losów Dziennika. Noty towarzyszące tekstowi sytuują go w kontekście nie tylko kolejnych edycji, ale również spisanych po latach pamiętników Modrzejewskiej, do których aktorka celowo nie włączyła diariusza. Publikacja jest pierwszą edycją genetyczną, kładącą szczególny nacisk na proces powstawania rękopisu, nanoszone na niego korekty tak przez samą autorkę, jak i późniejszych edytorów, oraz zmiany dokonywane przez wydawców.
The paper analyses the current edition of Helena Modrzejewska's diary which is annotated with regard to its content: the events of the first six weeks of 1893, people described by Modrzejewska and their relationship with the actress, performances and theatrical plays, as well as the publishing history of the diary. The accompanying notes help situate it in the context of the subsequent editions, but also Modrzejewska's memoirs written after many years. The current publication is the first genetic edition that places a special emphasis on the process of editing the manuscript: corrections made by the author herself, as well as the editors, and also the changes introduced later by the publishers.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 98-112
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Teatr tańca – dzieje pojęcia
The theatre of dance – history of the term
Autorzy:: Iwańska, Alicja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/460176.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:: teatr tańca
taniec XX wieku
taniec - historia
taniec – teoria
theatre of dance
20th century dance
dance – history
dance - theory
Opis:: Teatr tańca jest obecnie przedmiotem rozważań i dyskusji w wielu środowiskach. Gatunek ten silnie obecny we współczesnej kulturze nie został dotąd zdokumentowany ani poddany historycznej i naukowej refleksji. Autorka podejmuje taką próbę. Celem referatu jest przedstawienie znaczeniowych fluktuacji, jakim na przestrzeni XX wieku podlegał sam termin „teatru tańca”. Na wstępie autorka omawia źródła teatru tańca oraz przybliża dokonania i idee artystów, którzy na kształtowanie się tej formy sztuki widowiskowej wywarli największy wpływ. Następnie prezentuje i analizuje ważniejsze definicje tego zjawiska artystycznego funkcjonujące w historii w XX-wiecznej sztuki. Zwraca uwagę na wąskie i szerokie rozumienie tego terminu. W części tej omawia też elementy strukturalne spektakli teatru tańca. W zakończeniu zastanawia się nad obecnym rozumieniem teatru tańca oraz jego znaczeniem w sztuce współczesnej.
The theatre of dance is currently the subject of reflection and discussion in numerous circles. This genre, significantly present in the modern culture, has not been yet documented nor subjected to historical and academic reflection. The author makes such an attempt The aim of the paper is the presentation of the fluctuations of meaning, which were experienced by the sole term “theatre of dance”. In the introduction the author discusses the origins of the theatre of dance and examines the achievements and ideas of the artists, who have mostly influenced the shaping of this performance art. Then, the author presents and analyzes the significant definitions of this artistic phenomenon present in the history of 20th century art. She points out to the narrow and broad understanding of this term. In this part she also discusses the structural elements of the theatre of dance performances. In the conclusion the author reflects on the current understanding of the theatre of dance and its importance in the modern art.
Źródło:: Ogrody Nauk i Sztuk; 2011, 1
2084-1426
Pojawia się w:: Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Daniela Kurtza lata szkolne
The School Years of Daniel Kurtz
Autorzy:: Komorowski, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30108313.pdf
Data publikacji:: 2018-12-20
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Daniel Kurtz
choreograf
historia tańca
XVIII-wieczny teatr polski
historia teatru
choreographer
history of dance
18th-century Polish theatre
theatre history
Opis:: Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), baletmistrz Teatru Narodowego w czasach króla Stanisława Augusta, był znakomitym tancerzem i autorem wielu podziwianych baletów. Po rozbiorach Rzeczypospolitej wyjechał do Lwowa, gdzie po zakończeniu kariery scenicznej podjął pracę nauczyciela tańca. Uczył między innymi młodego Aleksandra Fredrę. W 1809 udał się na Podole (czyli z zaboru austriackiego do rosyjskiego), a w 1816 został nauczycielem tańca w wysoko cenionej szkole – Gimnazjum Podolskim w Winnicy. Równocześnie uczył w prywatnych szkołach dla panien. Jego podopieczni występowali podczas corocznych egzaminów publicznych, kończących rok szkolny, co odnotowywała nawet gazeta w Wilnie. Kurz był nauczycielem gimnazjum do 1822, po czym zaprzestał pracy lub zmarł. Data jego śmierci nie jest jednak znana z dokumentów.
Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), the ballet master of the Narodowy Theatre under the reign of King Stanisław August, was an outstanding dancer and author of numerous ballets admired by the public. Following the partitioning of the Polish-Lithuanian Commonwealth, Kurtz moved to Lwów, where having retired as a dancer, he took on the career of a dance teacher. He was a teacher of a young Aleksander Fredro, among others. In 1809 Kurtz moved to Podolia (i.e. from the Austro-Hungarian territory to the territory under Russian rule), and he became a teacher of the renowned Podolian Gymnasium in Winnica in 1816. At the same time, he taught at private schools for girls. His students performed at public examinations that marked the end of the school year, which was duly noted even in Vilnius newspapers. Kurtz taught at the gymnasium until 1822, after which time he either retired or passed away. The date of his death, however, is not recorded in any surviving documents.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 130-138
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Teatr Miejski we Lwowie u progu niepodległości (1918-1919)
The Municipal Theatre on the threshold of independence (1918-1919)
Autorzy:: Szydłowska, Mariola
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30022659.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Lwów
Teatr Miejski we Lwowie
Roman Żelazowski
Stanisław Niewiadomski
Andrzej Pronaszko
historia teatru polskiego
Lviv
Municipal Theatre in Lviv
Polish theatre history
Opis:: Przedmiotem artykułu jest działalność Teatru Miejskiego we Lwowie w sezonie 1918/1919 w kontekście epokowych wydarzeń politycznych. Dyrektorem lwowskiej sceny był wówczas Roman Żelazowski, pierwszy antreprener po „umiastowieniu teatru”, czyli objęciu go w zarząd przez Gminę miasta Lwowa. Kierownictwo działu muzycznego sprawował Stanisław Niewiadomski. Nowa dyrekcja przystąpiła do pracy z zamiarem sanacji sceny, a pierwsze inscenizacje spotkały się z życzliwym przyjęciem widzów i krytyków. Ambitne plany artystyczne zniweczył ukraiński zamach stanu. Na czas listopadowych walk w obronie polskiego Lwowa teatr zawiesił działalność, a wielu artystów zgłosiło się do służby wojskowej. Po upragnionym zwycięstwie 1 grudnia wznowiono przedstawienia dramatem patriotycznym Obrona Częstochowy, który liczył bez mała pół wieku, lecz w ówczesnej sytuacji politycznej nabrał niezwykle aktualnej wymowy. Był hołdem dla najmłodszych obrońców Lwowa – dzielnych Orląt. Walki toczące się za rogatkami miasta wciąż dezorganizowały pracę teatru. Tuż przed Nowym Rokiem awaria prądu spowodowała, że zamknięto go prawie na miesiąc. Żelazowski i Niewiadomski z dniem 30 czerwca 1919 ustąpili ze stanowiska. Choć na skutek działań wojennych nie udało im się zrealizować ambitnych planów artystycznych, Teatr Miejski pod ich kierownictwem pełnił ważne funkcje narodowe i społeczne. W tych dramatycznych i przełomowych dniach scena lwowska – tak jak przed wielu laty chciał jej ojciec, Jan Nepomucen Kamiński – rozmawiała z sercem Narodu.
The article discusses the activity of the Municipal Theatre in Lviv in the season of 1918/1919, putting it in the context of momentous political events. The Lviv stage was managed by Roman Żelazowski, the first theatre manager to come after the theatre had been taken over by the municipal administration. Stanisław Niewiadomski assisted Żelazowski as Musical Director. The new theatre management commenced their work with the intention of restoring the stage to its former glory, and their first productions met with favourable response from both the audiences and the critics. The ambitious artistic plans, however, failed due to the Ukrainian coup d’état. For the time of November fights in defence of Polish Lviv, the theatre suspended its operations, and many of the theatre artists volunteered for army duty. Following the final victory on 1 December, the theatre recommenced its operation with a staging of the patriotic play Obrona Częstochowy (‘The Defence of Częstochowa’), which, although almost half a century old, took on new relevance. It became homage to the youngest defenders of Lviv, the brave “Eaglets.” The fighting still going on at the outskirts kept disorganising the theatre’s work. As a result of a power cut just before the New Year, the theatre remained inoperative for almost a month. Żelazowski and Niewiadomski resigned on 30 June 1919. Even though the war had thwarted their ambitious plans, the Municipal Theatre they headed played an important social and patriotic role. In these dramatic and momentous times, the Lviv stage did speak to the heart of the nation, just as its founder, Jan Nepomucen Kamiński, had envisaged.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 77-116
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Co się stało z teatrem szkolnym? W poszukiwaniu zagubionego obszaru kultury szkoły
What happened to the school theater? Looking for lost school culture area
Autorzy:: Nieduziak, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/962545.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:: school theatre
school culture
theatre history
applied theatre
child/ pupil in the theatre
teatr szkolny
kultura szkoły
historia teatru
teatr stosowany
dziecko/uczeń w teatrze
Opis:: Artykuł jest próbą spojrzenia na teatr szkolny jako element szerszej struktury, jaką jest kultura szkoły. Podstawą przyjętego punktu wyjścia jest przekonanie, że teatr ów można: 1) osadzić w działaniach performatywnych, co wymaga traktowania go jak części doświadczenia uczestników kultury szkoły, 2) jest wyrazem interakcyjności kultury szkoły, co przejawia się w różnorodnym charakterze teatru szkolnego na przestrzeni czasu. Tekst prezentuje zmienne cele teatru szkolnego uzależnione od kontekstów społeczno-kulturowych. Szczególną uwagę autorka poświęca czasom dwudziestolecia międzywojennego, które uważane są za jedne z najbardziej rewolucyjnych w praktyce i podglądach na teatr szkolny. Dziedzictwo tamtych czasu nie jest jednak wykorzystane. Przywołane niedawne badania i raporty dotyczące edukacji teatralnej dzieci prezentują obraz nikłej aktywności uczniów w sferze pracy w szkolnym teatrze, co jest uwarunkowane m.in. współczesnym nastawieniem na szybki i spektakularny sukces oraz na kształtowanie postaw odbiorczych.
This article is an attempt to look at school theatre as a part of a broader structure that is school culture. The basis of the accepted starting point is the belief that the theatre can be: 1) set in performative activities, which require treating it as part of the experience of school culture participants, 2) an expression of the interaction of school culture, which manifests itself in the variety of school theatre over time. The text presents the changing goals of school theatre based on socio-cultural contexts. Particular attention is given to the author of the twentieth-century period, which is considered to be one of the most revolutionary in practice and a preview of school theatre. However, the legacy of those times is not used. Recent research and reports on theatrical education of children present a picture of the low activity of pupils in the field of school theatre work. A contemporary attitude results from the desire of a rapid and spectacular success and to shaping the receiving attitudes.
Źródło:: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2017, 1
2353-7914
Pojawia się w:: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Wojciech Klimczyk, Wirus mobilizacji. Taniec a kształtowanie się nowoczesności (1455–1795), Tom 1: Dworskie kroki; Tom 2: Mieszczańskie gesty, Universitas, Kraków 2015.
Autorzy:: Kondrasiuk, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36139125.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru
historia tańca
performans teatralny
estetyka teatralna
choreografia
choreografie społeczne
kinesis
theatre history
dance history
theatrical performance
theatrical aesthetics
choreography
social choreographies
Opis:: Wojciech Klimczyk w dziele Wirus mobilizacji prezentuję historię Europy Zachodniej widzianą poprzez przemiany w jej praktykach tanecznych, albo – zgodnie z językiem używanym przez Klimczyka – przegląd kolejnych choreografii społecznych. W dwóch obszernych tomach zaszyto w istocie kilka książek pokrewnych tematycznie: historię choreografii wraz z historią tańców; społeczno-polityczną oraz kulturową historię tańca; historię stanowisk estetycznych w tej dziedzinie; kinetyczne analizy obrazów i dramatów; przegląd stanowisk filozoficznych wykonany z perspektywy definiowania ludzkiej cielesności. Autor bezpośrednio wskazuje też badaczy, którym zawdzięcza ramy teoretyczne. Swoją osobliwą wizję historyczności opiera na foucaultowskiej koncepcji „épistème", za Bourdieu opisuje mechanizmy dystynkcji, „wytwarzające” tańcem hierarchie społeczne, a od Rancière’a przejmuje ponadczasowe pojęcie „postrzegalnego”, przeformułowując je w „poruszalne”. Wszystko to pozwala mu na wyprowadzenie nadrzędnej, generalizującej kategorii kinesis, manifestującej się nie tylko w tańcu artystycznym, ale przede wszystkim – w wielu innych widowiskach kulturowych.
In his work, Wirus mobilizacji, Wojciech Klimczyk presents a history of Western Europe interpreted through the changing dancing practices, or to use Klimczyk’s own vocabulary, an owerview of subsequent social choreographies. The two sizeable volumes contain several books on related topics: a history of choreography including a history of dances; a social and political history of dancing; a history of aesthetic positions with respect to dance; kinetic analyses of paintings and dramas; an overview of philosophical reflexion with an eye to how human body is defined. Klimczyk openly refers to the scholars who have supplied him with the theoretical framework for his endeavour. His curious idea of historicity is based on Foucault’s concept of épistème; following Pierre Bourdieu, he describes the mechanisms of distinction that produce social hierarchies through dance; whereas Rancière has inspired him with the atemporal concept of the perceivable, which Klimczyk uses as an analogy for his own concept of “the movable.” All of it enables him to arrive at a more general, higher-level category of kinesis whose changeable form permeates history and manifests itself not only in artistic dance, but most of all in many other cultural spectacles.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 225-229
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Mitologizacje, ceremonie, apoteozy: Piłsudski i Legiony w teatrze krakowskim
Mythologising, Ceremonies, Apotheoses: Piłsudski and the Legions in Cracow Theatre
Autorzy:: Poskuta-Włodek, Diana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30021888.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: 1918
odzyskanie niepodległości
teatr i polityka
Józef Piłsudski
teatr w Krakowie
historia teatru polskiego
Poland's independence
theatre and politics
theatre in Cracow
Polish theatre history
Opis:: Teatr krakowski odegrał szczególną rolę w rytuale przejścia od zniewolenia do wolności odzyskanej w 1918 i szybko sam stał się obiektem silnej mitologizacji. Jej źródło stanowią zrealizowane na tej scenie prapremiery polskiego repertuaru romantycznego oraz wpływ, jaki wywarł Stanisław Wyspiański, posługujący się językiem mitu i symboliką szczątków, zarazem dekonstruktor redefiniujący zastane tropy, legendy i symbole. Gdy w latach budowania drugiej Rzeczypospolitej pojawiła się potrzeba stworzenia nowych mitów, sięgano m.in. do romantyków i Wyspiańskiego. Jednym z istotnych nurtów nowej narracji była legenda Józefa Piłsudskiego - narodowego wybawcy - oraz mit „świętych” Legionów. W artykule podjęto próbę omówienia ich funkcjonowania w teatrze krakowskim aż po moment wybuchu drugiej wojny światowej. Na nowego Króla-Ducha z poematu Słowackiego i nowego Konrada z Dziadów Mickiewicza i Wyzwolenia Wyspiańskiego był kreowany Piłsudski. Wzmagający się, szczególnie po przewrocie majowym w 1926, proces mitologizacji oraz rozrastania się piłsudczykowskich i legionowych performansów celebracyjnych ogarnął z czasem całe miasto, a nawet kraj, zagarniając zarówno zbiorowe afekty, jak i przestrzeń publiczną. Służyły temu wielkie performanse funebralne, takie jak wawelski pochówek sprowadzonych z Francji szczątków Słowackiego, a następnie monumentalny pogrzeb Piłsudskiego, który odbył się z zachowaniem podobnego rytu. Ostatnim widowiskiem o podobnym charakterze była monumentalna plenerowa inscenizacja Hymnu na cześć oręża polskiego Ludwika Hieronima Morstina wystawiona na Wawelu w sierpniu 1939. Te trzy performance niejako wstrzymywały zbiorowo doświadczany, historyczny czas i wprawiały go w stan cyklicznego, funebralnego rytuału-święta.
Cracow theatre played a special part in the Polish ritual of passage from subjugation to independence in 1918 and soon became an object of intense mythologizing itself. Its origins can be traced back to the premieres of Polish Romantic theatre staged in Cracow and the influence exerted by Stanisław Wyspiański who used the language of myths and the symbolism of remnants, being also a deconstructivist who redefined the dominant tropes, legends, and symbols of his time. When there was a need to create new myths at the time of building the Second Polish Republic, Wyspiański and the Romantics provided the inspiration as well. The legend of Józef Piłsudski as the national saviour and the myth of “holly” Legions became key ingredients of the new narrative. The article describes how they functioned in the Cracow theatre until the outbreak of the Second World War. Piłsudski was fashioned to be the new “Spirit King” from the Król-Duch poem by Słowacki and the new Konrad from Mickiewicz’s Dziady (Forefathers Eve) and Wyspiański’s Wyzwolenie (Liberation). The process of mythologizing, which intensified after the coup in May 1926, spread all over town, and all over the country, taking over public emotions and public spaces to celebrate Piłsudski and the Legions in great public performances. The burial of Słowacki’s remains, brought over from France to be interred in the Wawel Cathedral, and then the monumental funeral of Piłsudski where a similar rite was observed served the same mythologizing purpose. The last event of this kind was a monumental outdoor staging of Hymn na cześć oręża polskiego (A Hymn to the Polish Armed Forces) by Ludwik Hieronim Morstin at the Wawel Castle in August 1939. The three performances froze historical time, as it were, turning it into a cyclic funerary ritual and holiday.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 50-76
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Lista sztuk wycofanych. Lista sztuk niezaleconych do wystawienia
List of Banned Plays. List of Plays Not Recommended for the Stage
Autorzy:: Kościewicz, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36140797.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: cenzura
cenzura po 1945
historia teatru
polski teatr
praktyki teatralne
teatr i polityka
censor
censorship after 1945
theatre history
Polish theatre
theatre pratices
theatre and politics
Opis:: Prezentowane źródła odsłaniają kulisy cenzurowania amatorskiego ruchu scenicznego na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Jednym z istotnych narzędzi stosowanym przez aparat kontroli do okiełznania tego wówczas jeszcze żywiołowego zjawiska było umieszczanie niepoprawnych politycznie sztuk na indeksie. „Lista sztuk wycofanych” oraz „Lista sztuk niezaleconych do wystawienia” stanowią spektakularny przykład wprowadzania tej procedury w życie. Na podstawie innych materiałów archiwalnych można założyć, że powstanie list miało miejsce w drugiej połowie 1950 roku i było efektem pracy dwóch instytucji zajmujących się cenzurowaniem teatru w PRL-u, czyli Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki. Umieszczone na listach sztuki różnią się pod względem gatunkowym. Są to operetki, wodewille, krotochwile, obrazki, dramaty obyczajowe, historyczne, ludowe i inne. Utwory, na które cenzorzy wprowadzili zapis, w większości nie przynależą do tekstów wysokoartystycznych, ale popularnych, wydawanych na przełomie wieku XIX i XX i w międzywojniu.
The presented sources provide a look behind the scenes at the censoring of amateur theatre movement at the turn of the 1940s and 1950s. One of the most effective ways of curbing the spontaneous and vigorous phenomenon was to ban the plays that the state apparatus deemed politically dangerous. The “List of Plays Banned” and the “List of Plays Not Recommended for the Stage” are stark examples of how the procedure was implemented. Based on other archival materials it may be concluded that both lists were put together in the second half of the 1950s as a result of work of two state institutions tasked with censoring the theatre in the People’s Republic of Poland, namely the Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (Central Office for Control of the Press, Publications and Public Performances) and the Ministry of Culture and Art. The plays entered on the lists represent different genres, including operettas, vaudevilles, farces, vignettes, dramas of manners, historical dramas, folk dramas, etc. Most of the texts banned by the censors are not highly artistic creations; they are popular pieces, published at the turn of the 20th century and in the inter-war period
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 163-203
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:: Transfer kulturowy a repertuar popularny: przypadek londyńsko-warszawski
Cultural Transfer and Popular Repertory: A Case of London and Warsaw
Autorzy:: Łuksza, Agata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30110663.pdf
Data publikacji:: 2018-12-20
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: transfer kulturowy
Warszawskie Teatry Rządowe
teatr polski w XIX w.
historia teatru polskiego
cultural transfer
Warsaw Theatre Directorate
19th century Polish theatre
Polish theatre history
Opis:: W drugiej połowie XIX wieku brytyjska kultura, historia i życie polityczne regularnie gościły na łamach polskich gazet, a od angażu Heleny Modrzejewskiej w Teatrach Warszawskich dramat szekspirowski stał się najczęściej wystawianą klasyką na scenie warszawskiej. O ile jednak znaczenie twórczości Shakespeare’a dla polskiego (w tym warszawskiego) teatru dziewiętnastowiecznego i szerzej – kultury polskiej zostało dogłębnie przebadane (podobnie jak wpływ brytyjskich romantyków na polską literaturę), o tyle dotychczas nie pytano o potencjalne inspiracje brytyjskim, a w szczególności londyńskim repertuarem popularnym. W artykule autorka przygląda się pod tym kątem warszawskim sezonom w okresie 1814/15 – 1900/1901, badając nie tylko repertuar Teatru Narodowego i późniejszych Teatrów Warszawskich, ale także ofertę teatrzyków ogródkowych, które od 1868 roku radykalnie zmieniają warszawski pejzaż teatralny. Integralną częścią tekstu są autorskie statystyki oparte na PAN-owskich repertuarach i jagiellońskim informatorze na temat dramatów obcych w Polsce, a także – w odniesieniu do ogródków – na prasie z epoki. Analiza repertuarów, pamiętników z podróży do Wielkiej Brytanii i materiałów prasowych ujawnia, że pomimo warszawskiej (a nawet szerzej: polskiej) fascynacji imperium brytyjskim, jego instytucjami i osiągnięciami cywilizacyjnymi, polscy artyści teatralni (również antrepryza ogródkowa) konsekwentnie odrzucali brytyjski teatr, który definiowali jako barbarzyński i w złym guście. Brak transferu kulturowego pomiędzy londyńską a warszawską sceną popularną czy też transfer marginalny bądź okazjonalny, którego przypadki omawiam, stanowi frapującą zagadkę, której nie wyjaśnia w pełni geopolityczna sytuacja Warszawy w XIX wieku.
In the second half of the 19th century, Polish newspapers paid attention to British culture, history, and politics; and since Helena Modrzejewska joined the Warszawskie Theatres, Shakespearean drama featured prominently in the repertories of the Warsaw stage. Yet whereas the significance of Shakespeare’s work for the Polish (and Warsaw) theatre and culture of the 19th century has been appreciated and thoroughly investigated (just as the influence of English romantic poets on Polish literature), so far no one has looked into the potential inspiration with British, and especially London, popular repertories in the Polish theatre of the period. The article brings a review of Warsaw repertories since 1814/15 until 1900/01 with respect to this problem, focusing not only the Narodowy Theatre, transformed later into the Warszawskie Theatres, but also taking into account the offer of garden theatres, which dramatically changed the Warsaw theatre scene after 1868. The author’s statistics based on the repertories collected by the Polish Academy of Sciences and the Jagiellonian collection of information about foreign drama in Poland as well as press publications from the period are an integral part of the study presented in this article. The analysis of repertories, press publications, and travel diaries and memoirs reveals that despite the Polish fascination with the British Empire, its institutions, and civilisation, Polish theatre artists, including garden theatre entrepreneurs, consistently refused to stage plays of British popular theatre, which they viewed as barbaric and of poor taste. The nearly complete lack of cultural transfer between the London and Warsaw popular theatres, and the few exceptions discussed in this article, constitutes an enigma that cannot be fully explained by the geopolitical situation of Warsaw in the 19th century.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 139-160
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:: Vondel of Lope de Vega? Over Spaans toneel en Nederlandse actrices
Vondel czy Lope de Vega? O teatrze hiszpańskim i niderlandzkich aktorkach
Vondel or Lope de Vega? On Spanish Theather and Dutch Actresses
Autorzy:: van Marion, Olga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31342734.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: historia teatru
Amsterdamse Schouwburg
teatr hiszpański
Lope de Vega
aktorki
Ariana van den Bergh
Susanna van Lee
theatre history
Spanish theatre
actresses
theatergeschiedenis
Spaans toneel
actrices
Opis:: Het artikel onderzoekt de populariteit van de belangrijkste in de Amsterdamse Schouwburg tussen 1650 en 1670 opgevoerde stukken aan de hand van de recettes die zijn genoteerd in de archiefstukken. Uit dit recente onderzoek naar de Nederlandse theatergeschiedenis rondom de Amsterdamse Schouwburg blijkt dat het toenmalige publiek in groten getale genoot van een repertoire dat veel internationaler en veelvormiger was dan alleen de klassieke Bijbelse tragedies die in de literatuurgeschiedenissen staan vermeld. Het waren vertalingen van Spaanse comedias die vanaf het midden van de zeventiende eeuw volle zalen trokken. De toeschouwers kwamen af op veel spektakel en belangrijke rollen voor vrouwen. Dit had grote gevolgen voor het personeel van de Schouwburg, want er moesten voor het eerst actrices worden ingehuurd. Deze Nederlandse actrices waren veelzijdige diva’s met veel gevoel voor drama. Het publiek kwam speciaal om hen te zien. Verder onderzoek is noodzakelijk.
Autorka artykułu na podstawie rachunków zarejestrowanych w archiwach analizuje popularność najważniejszych sztuk wystawianych na deskach Amsterdamse Schouwburg w latach 1650-1670. Najnowsze badania nad historią teatru niderlandzkiego oraz nad Amsterdamse Schouwburg pokazują, że ówczesna publiczność stawiała międzynarodowy i zróżnicowany gatunkowo repertuar wyżej nad klasyczne tragedie biblijne, które zapisały się w historii literatury. Wśród preferowanej twórczości znajdowały się tłumaczenia komedii hiszpańskich, które od połowy XVII w. przyciągały do teatru tłumy. Widzowie z entuzjazmem przyjmowali zarówno same spektakle, jak i ważne role odgrywane w nich przez kobiety. Miało to poważne konsekwencje dla personelu teatru, ponieważ po raz pierwszy konieczne się stało zatrudnienie aktorek. W amsterdamskim teatrze stały się one wszechstronnymi diwami o wielkim wyczuciu dramatu, przyciągającymi publiczność, która przychodziła specjalnie po to, by ujrzeć je na scenie. Autorka wskazuje na konieczność dalszych badań nad tym zagadnieniem.
This article examines the popularity of the most important plays performed in the Amsterdamse Schouwburg between 1650 and 1670 on the basis of the receipts recorded in the archives. This recent research into Dutch theatre history and the Amsterdamse Schouwburg shows that the public enjoyed a repertoire that was much more international and multifaceted than just the classic Biblical tragedies mentioned in the literary histories. From the mid-seventeenth century, it was the translations of Spanish comedias that attracted a large audience. People enjoyed both the spectacle and the important roles for women. This had major consequences for the Schouwburg’s staff, because, for the first time, actresses had to be hired. These Dutch actresses were versatile divas with a great sense of drama, and the audience came especially to see them. Further research into this topic is recommended. Keywords: theatre history; Amsterdamse Schouwburg; Spanish theatre; Lope de Vega; actresses; Ariana van den Bergh; Susanna van Lee
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 5 Zeszyt specjalny; 59-75
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:: Od zespołu do przedsiębiorstwa teatralnego: Oficjalne sceny Paryża XVIII wieku – rozwój i kontrola
From the Company to the Theatre Enterprise: The Official Stages of 18th-century Paris: Development and Scrutiny
Autorzy:: Olkusz, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36133303.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr francuski
teatr XVIII wieku
teatr w Paryżu
historia teatru
produkcja teatralna
przedsiębiorstwo teatralne
French theatre
18th-century theatre
theatre in Paris
theatre history
theatre production
theatrical production and management
Opis:: W XVIII w. słabnie militarna i gospodarcza dominacja Francji w Europie, ale – paradoksalnie – jest to złoty okres jej kulturalnego oddziaływania na kraje starego kontynentu. Znaczna część dworów powołuje do życia teatry, które często postrzegamy jako lokalne wersje Comédie-Française, gdyż powielają one schemat bliskiej łączności dworu i sceny, która stać się ma miejscem popularyzowania oficjalnego modelu cywilizacyjnego. Tymczasem w osiemnastowiecznej Francji zarówno Comédie-Française, jak i pozostałe „sceny oficjalne” (Opéra, Comédie-Italienne a później Opéra-Comique) korzystające z królewskiego wsparcia (najczęściej w formie monopolu, bezpośredniej subwencji, czasem preferencyjnego użyczenia gmachu) coraz skuteczniej uwalniają się od związków z Wersalem, stając się coraz bardziej mieszczańskimi teatrami stolicy. Osiemnastowieczne dwory Europy często nie doceniały skomplikowanego systemu powiązań i zależności (między dworem a mieszczańską publicznością, między scenami oficjalnymi a nieoficjalnymi), które wpłynęły na kształt życia teatralnego stolicy tamtego okresu. Powielały w gruncie rzeczy uproszczone, jeszcze siedemnastowieczne wyobrażenie o teatrze francuskiego dworu, podczas gdy nad Sekwaną teatr wkraczał już w zupełnie inną fazę rozwoju.
The military and economic dominance of France in Europe waned in the 18th century, but paradoxically, that century was also the golden age of cultural influence of France on other countries of the Old World. A large number of courts established theatres that were often perceived as local versions of the Comédie-Française, because they replicated the same model of maintaining close ties between the court and the stage, understood as a place that was supposed to promote and reinforce the official model of civilisation. Yet at the same time, the Comédie-Française as well as other “official stages” of 18th-century France (the Opéra, Comédie-Italienne, and the Opéra-Comique later on) that enjoyed royal support (mostly through monopoly, direct subsidies, and sometimes through preferential terms and conditions of lending theatre halls) became increasingly effective in breaking their ties with Versailles and becoming bourgeois theatres to a larger extent. Eighteenth-century courts of Europe did not pay attention to the intricacies of the system of ties and connexions (between the court and the bourgeois audience, between the official stages and the unofficial ones) that had been shaping the theatrical life of the French capital of the period. Instead, they mostly relied on simplified and obsolete 17th-century beliefs about the theatre at the French court, while the theatre on the Seine was entering a completely new phase of development.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 5-26
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:: «Dziś rano dostałam Twój kochany list, a już wieczorem odpisuję»: Felicja Trapszo-Krywultówna do Leonii Jabłonkówny 1930–1936
«This Morning I’ve Received Your Dear Letter and I Am Writing Back This Evening Already»: The Correspondence of Felicja Trapszo-Krywultówna to Leonia Jabłonkówna, 1930–1936
Autorzy:: Chmielewska, Grażyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36140501.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski lat 20. i 30.
aktorzy teatralni
produkcja teatralna
historia teatru
Felicja Trapszo-Krywultówna
Leonia Jabłonkówna
polskie aktorki
Polish theatre in the 20s and 1930s
theatrical actors
theatrical production and management
theatre history
Polish actresses
Opis:: Publikowane listy Felicji Trapszo-Krywultówny do Leonii Jabłonkówny pochodzą z archiwum zatytułowanego „Korespondencja i dokumenty pracy artystycznej Leonii Jabłonkówny” w Zbiorach Specjalnych Instytutu Sztuki PAN. Felicja Krywultówna, urodzona w 1905, była aktorką, pochodziła ze znanego aktorskiego rodu Trapszów. Występowała w teatrach Wilna, Grodna, Łodzi i Krakowa. Zmarła na gruźlicę w 1937. Leonia Jabłonkówna, urodzona w 1905, studiował historię sztuki i filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, publikowała artykuły na tematy związane ze sztuką w „Bluszczu” i felietony filmowe w „Wiadomościach Literackich”, w latach trzydziestych XX ubiegłego wieku studiowała na Wydziale Sztuki Reżyserskiej PIST w Warszawie. Ogłaszane listy pochodzą z lat 1930—1936, przynoszą informacje biograficzne dotyczące obu korespondentek, nowe wiadomości o teatrach w Grodnie, Krakowie i Częstochowie, o dyrekcjach i zespołach, o repertuarze. Malują obraz środowiska teatralnego lat trzydziestych XX wieku.
The letters written by Felicja Trapszo-Krywultówna to Leonia Jabłonkówna published here come from the archive ‘The correspondence and documents of artistic work of Leonia Jabłonkówna’ which is part of the Special Collections of the Art Institute of the Polish Academy of Sciences. Felicja Krywultówna, born in 1905, was an actress coming from the well known actor family of Trapszo. She performed in Wilno, Grodno, Łódź, and Kraków. She died of tuberculosis in 1937. Leonia Jabłonkówna, born in 1905, studied art history and Polish philology at the University of Warsaw; she wrote articles about art for Bluszcz and a column about film for Wiadomości Literackie; in the 1930s she studied at the Directing Art Department of the PIST (State Institute of Theatre Art) in Warsaw. The letters published here date from 1930–1936; they bring biographical information about the two correspondents, news about theatres in Grodno, Kraków, and Częstochowa, about theatre management and companies, about the repertories. They paint a picture of the theatrical community of the 1930s.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 113-134
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:: Inscenizacje oraz adaptacje twórczości Janusza Korczaka w polskim teatrze w latach 1931–2021
Staging and adapting the works of Janusz Korczak in Polish theatre in the years 1931–2021
Autorzy:: Uljasz, Adrian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340748.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: Polish theatre history of the 20th–21st centuries
theatre for children history
of the 20th–21st centuries
Polish literature 1918–1939 reception
literature for children
1918–1939 reception
teatr polski historia XX–XXI w.
teatr dla dzieci historia XX–XXI w.
literatura polska 1918–1939 recepcja
literatura dla dzieci 1918–1939 recepcja
Opis:: Tematem artykułu jest historia teatralnej recepcji twórczości literackiej Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita) (1878 lub 1879–1942) w polskim teatrze w latach 1931–2021, od prapremiery dramatu Senat szaleńców w 1931 r. w Teatrze Ateneum w Warszawie po najnowsze inscenizacje. W analizie uwzględniono też adaptacje trzech powieści Korczaka dla dzieci: Król Maciuś Pierwszy, Król Maciuś na wyspie bezludnej (pierwodruk – 1923 r.) i Kajtuś czarodziej (najstarsza edycja – 1935 r.). Autor pisze o realizacjach z teatrów dramatycznych i lalkowych z różnych polskich miast, a także o jednej baletowej, przywołuje inscenizacje oraz adaptacje radiowe i telewizyjne powieści Korczaka. Zwraca też uwagę na zalety i słabości inscenizacji, jak również na metody ich promocji. Omawia przyczyny małego zainteresowania twórców teatralnych sztuką Senat szaleńców i zastanawia się, dlaczego chętniej adaptują oni książki pisarza dla dzieci. Materiał badawczy wykorzystany w artykule to głównie źródła – publikacje prasowe, plakaty i fotografie teatralne, w mniejszym stopniu wspomnienia, w jednym wypadku – nagranie radiowe. Opracowania naukowe i popularyzatorskie przydatne w kwerendzie oraz przywołane w bibliografii i przypisach to publikacje na temat biografii Janusza Korczaka i historii polskiego teatru. Zagadnienie badawcze ma podwójnie rocznicowy charakter. W 1931 r., czyli ponad 90 lat temu, odbyła się prapremiera sztuki Senat szaleńców, a w 2022 r. mija 80. rocznica tragicznej śmierci Korczaka oraz dzieci i części pracowników z jego warszawskiego sierocińca.
The subject of the article is the history of the theatrical reception of Janusz Korczak's (Henryk Goldszmit) (1878 or 1879–1942) literary works in Polish theatre in 1931- 2021, from the premiere of the drama Senat szaleńców in 1931 at the Ateneum Theatre in Warsaw to the most recent productions. The author also includes adaptations of three of Korczak's novels for children: Król Maciuś Pierwszy, Król Maciuś na wyspie bezludnej (first printing - 1923) and Kajtuś czarodziej (oldest edition – 1935). The author writes about productions from dramatic and puppet theatres from various Polish cities, as well as about one ballet theatre, evoking staging, radio and television adaptations of Korczak's novels. It highlights the advantages and disadvantages of the parts of the staging, as well as the methods of promoting them. The reasons behind the low interest of theatre artists in the play The Senat szaleńców and the fact that they willingly adapt the writer's books for children are discussed. The research material used in the article is mainly sources – press publications, posters and theatrical photos, to a lesser extent memoirs, and in one case a radio recording. Scientific and popularizing studies, useful in the query and cited in the bibliography and footnotes, are publications on the biography of Janusz Korczak and the history of Polish theatre.
Źródło:: UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 153-167
2543-8379
Pojawia się w:: UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:: Monumenta polskiej scenografii. Ustawienia – odsłonięcia – obchody
Monument of Polish Scenography. Settings-Unveilings-Celebrations
Autorzy:: Fazan, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/12648722.pdf
Data publikacji:: 2023-06
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: theatre scenography
history of Polish theatre
aesthetics
art history
Opis:: The article entitled Monumenta polskiej scenografii. Ustawienia-odsłonięcia-obchody is a discussion of the important publication Zmiana ustawienia. Historia polskiej scenografii teatralnej i społecznej XX i XXI wieku (A change of setting. History of the Polish theatre and social scenography in the 19th and 20th centuries) edited by D. Buchwald and D. Kosiński. In the three parts, entitled Settings, Unveilings and Celebrations, the author refers to the methodological assumptions of the project, analyses the contribution of each author to the ambitious research project and reflects on the inclusion of socio-political issues in the study of theatre aesthetics. The author acknowledges the groundbreaking nature of this achievement, crowned with an important scenography exhibition at the Zachęta Gallery in Warsaw authored by Robert Rumas, and enters into polemics with the individual concepts of set design analysis and reflects on the value of the work as a synthesis covering ‘the entirety of Polish scenography’ from the late 19th century to the present day.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 175-176; 502-550
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:: Straight into the Eyes – Jacek Łumiński and the Silesian Dance Theatre(1991-2011)
Autorzy:: IWANSKA, ALICJA
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/628821.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:: Jacek Łumiński, Silesian Dance Theatre, contemporary dance, history of dance in Poland – 20th century, dance education
Opis:: The fi nal decade of the 20th century was the turning-point for the development of Polish contemporary dance. In 1991 Jacek Łumiński established the Silesian Dance Theatre in Bytom. The theatre is said to be in the avant-garde of all activities related to contemporary dance development in Poland. It was J. Łumiński and his theatre who pioneered new trends in contemporary dance at the beginning of the nineties of the 20th century, at the same time they have conducted educational activity over the intervening twenty years.The aim of this article is to present the artistic and educational activity of the Silesian Dance Theatre of the recent twenty years. In the beginning the author presents a choreographic por-trait of J. Łumiński, the founder and choreographer of the Silesian Dance Theatre, and creator of the Polish contemporary dance technique. Then an analysis of J. Łumiński’s dance style is car-ried out, and the review of the Silesian Dance Theatre’s choreographic attainments is presented.The fi nal part of the article discusses the wide spectrum of educational activities under-taken in the fi eld of contemporary professional dance by theSilesian Dance Theatre, and the phenomenon of the theatre on the Polish stage.
Źródło:: Journal of Education Culture and Society; 2012, 3, 1; 31-46
2081-1640
Pojawia się w:: Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:: Reżyserka w teatrze. Władza w teatrze i możliwości zmiany modelu pracy na przykładzie procesu twórczego podczas realizacji spektaklu „M.G.” w Teatrze Polskim w Warszawie
Female Director in a Theatre. Power in theatre and possibilities to change the model of work based on the example of the creative process during the production of M.G. at Teatr Polski in Warsaw
Autorzy:: Strzępka, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2079052.pdf
Data publikacji:: 2022-06
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: feminism
institutional criticism
contemporary history of Polish theatre
theatre ensembles
public theatre
Opis:: This piece of work is an attempt, grounded in artistic practice, to describe several key aspects of the mechanisms of hierarchy, power and violence in Polish theatre taking into account the perspective of a woman director. These mechanisms are currently the subject of theoretical studies and discussions within the community. In this paper I would like to propose a look “from the inside.” There is a historical and theoretical part followed by an attempt to analyse the mechanisms of power-sharing in theatre based on a discussion on competitions for the position of theatre manager, taking into consideration the criteria that discriminated against women for years, and the unspoken assumptions. This is followed by a self-reflection on the evolution of the author’s own working methods as a director with almost twenty years of artistic experience, and finally a description of the hierarchical relationships between an actress, a director and a manager, and of the political mechanisms involved. The second part of the paper is empirical in nature and is based primarily on the author’s experience of working at the Teatr Polski in Warsaw as well as her active participation in professional and public debate. It also describes the tension between the possibility of individual professional success and the permanence of anachronistic and violent systemic mechanisms of functioning of the institution of theatre.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2022, 169-170; 33-74
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:: Between the Bank and the Theatre: Retrieving Social and Cultural History of Two Landmarks of Pre-World War One Jewish Lemberg
Autorzy:: Delphine, Bechtel,
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/897609.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: Lemberg/ Lwow/ Lvov/ Lviv
Jewish history
Yiddish theatre
Yiddish songs
Melekh Rawicz
Opis:: Artykuł ma na celu analizę nowych perspektyw badania historii żydowskiego miasta Lemberg/Lwowa sprzed pierwszej wojny światowej na przykładzie dwóch ważnych obiektów i instytucji kulturalnych: żydowskiego banku Sokal i Lilien i teatru jidysz Jakuba Gimpla. Dzięki kolekcjom świadectw, wspomnień, archiwów, artykułów prasowych, starych fotografii i źródeł ikonograficznych, nut, a nawet wczesnych nagrań w języku jidysz, polskim i ukraińskim, możliwe jest szczegółowe odtworzenie multimedialnej historii kultury żydowskiej w mieście. Oprócz historii budynków można poznać historię osób, które w nich mieszkały i pracowały, dzięki ich zdjęciom, słowom, wspomnieniom, a nawet taśmom zawierającymi nagrania ich mowy, śpiewu i rozrywek. Badania te prowadzą do interesujących wniosków wskazujących na znacznie większą różnorodność kulturową, niż dokumentują to współczesne źródła. Można było zauważyć wielorakie kontakty między różnymi wspólnotami etnicznymi i religijnymi we Lwowie, między kulturą wysoką i niską; widoczne było również wzajemne przenikanie się obszarów językowych, narodowych, religijnych, społecznych, kulturalnych i artystycznych. Transpokoleniowa historia żydowskich rodzin jest świadectwem także ogromnej przemiany tożsamości ludzi z pokolenia na pokolenie. Zbieranie multimedialnych śladów przeszłości miasta oraz odtwarzanie dźwięków z przeszłości może przyczynić się do powstania wspólnego internetowego projektu na ten temat.
Źródło:: Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(4 (451)); 105-121
0033-2194
Pojawia się w:: Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:: Źródła do dziejów teatru szkolnego w konwikcie chyrowskim
The Origins of the History of School Theatre in the Jesuit College in Chyrów
Autorzy:: Puchowska, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/448588.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: konwikt chyrowski
teatr szkolny
teatr jezuicki
źródła do badań teatralnych
programy teatralne
Chyrów college
school theatre
Jesuit theatre
sources for theatre studies
theatre programmes
Opis:: Jedną z najświetniejszych kart w dziejach Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie (1886–1939) stanowił teatr. W archiwach zachowało się wiele źródeł, które przynoszą informacje o funkcjach, celach, warunkach działania szkolnej sceny i jej opiekunach. Są to liczne rozproszone rękopisy, a także wydawane przez konwikt druki, urzędowe Sprawozdania dyrekcji szkoły, przepisy dla profesorów i nauczycieli zakonnych, bogato ilustrowane chyrowskie wydawnictwa jubileuszowe na 25- i 50-lecie placówki, a także komplet egzemplarzy szkolnej gazetki. Drugą grupę źródeł, najcenniejszą dla badacza sceny, stanowią dokumenty pracy teatru: 35 unikalnych egzemplarzy sztuk pochodzących z zaginionej Biblioteki Teatru w Chyrowie, często opatrzonych notatkami reżyserskimi, 432 programy teatru konwiktowego oraz pojedyncze źródła ikonograficzne. Artykuł zawiera rozważania nad przydatnością wymienionych dokumentów, zwłaszcza do badań historycznoteatralnych. Autorka dokonuje analizy zawartości źródeł i ze względu na dostrzeżone niedomówienia, nieścisłości, a nawet pomyłki podkreśla konieczność ich starannej weryfikacji, krytyki. Zaznacza, że dopiero po wzajemnym potwierdzeniu i uzupełnieniu materiałów archiwalnych można przystąpić do rekonstrukcji kalendarium repertuarowego teatru chyrowskiego, ustalając daty dzienne, okazje wystawień, tytuły spektakli, ich formę sceniczną, a ponadto listę wykonawców i skład widowni. Na podstawie zachowanych źródeł możemy dziś mówić o 513 widowiskach scenicznych, podczas których publiczność konwiktowa obejrzała 758 inscenizacji utworów dramatycznych. Autorka wskazuje na szereg aspektów związanych z możliwością interpretacji dokumentów chyrowskich. Teatr konwiktu wpisuje się bowiem w długą tradycję scen jezuickich, a studia komparatystyczne pozwalają spojrzeć na niego również z perspektywy rozwijających się pozostałych scen szkolnych i amatorskich. Zważywszy, że Zakład kształcił przyszłych liderów życia społecznego, których utrwalone gusty artystyczne wpływały na rozwój życia teatralnego, scenę konwiktową postrzegać należy jako ważny element dziedzictwa kulturowego.
One of the finest episodes in the history of the Scientific and Educational Department of the Jesuit Fathers in Chyrów (1886–1939) was its theatre. Archives contain numerous sources which provide information on its functions, aims, conditions in which it functioned, and its counsellors. These are numerous dispersed manuscripts and printed materials issued by the school, official Reports of the school administration, regulations for academic staff, richly illustrated publications issued for the 25th and 50th anniversary of the institution, as well as copies of the school gazette. The second group of sources, most valuable to theatre historians, are documents concerning the work of the theatre – 35 unique copies of plays from the lost Chyrów Theatre Library, often containing annotations, 432 programmes, as well as individual iconographic sources. The article discusses the usefulness of these documents, particularly for historical research. The author analyses their contents and emphasises the necessity of their careful scrutiny, due to frequent omissions, inaccuracies, and mistakes. The author states that only after confirmation and completion of the archival materials will it be possible to reconstruct the theatre’s repertoire calendar, determining the dates and occasions of performances, play titles, scenic forms, lists of performers and audience composition.
Źródło:: Studia Paedagogica Ignatiana; 2016, 19, 3; 243-264
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:: Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:: Dramatopisarki w «republice braci»: Komu potrzebna jest (i jaka) kobieca historia polskiego teatru?
Women Playwrights in the «Republic of Brothers»: Who Needs (and What Kind of) Women’s History of Polish Theatre
Autorzy:: Świerkosz, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36123001.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia kobiet
feministyczna historia teatru
dramatopisarki
kanon
herstoria
women’s history
feminist history of theatre
women playwrights
canon
herstory
Opis:: Artykuł omawia efekty projektu feministycznej historii teatru HyPaTia w kontekście szerszego zjawiska, jakim jest uprawiana od lat siedemdziesiątych XX wieku historia kobiet. Autorka stawia pytania o rewindykacyjny charakter podjętego w projekcie dialogu z kanonem i konstruktorski gest (od)tworzenia kobiecej historii polskiego teatru. Poprzez figury „siostry Szekspira” i „sióstr Hypatii” zwrócona zostaje uwaga na specyficzne uwikłanie biografii i twórczości dramatopisarek w patriarchalną ramę (określaną jako „republika braci”), które problematyzuje rozumienie emancypacji jako uwalniania się od męskiej opresji czy ucieczki na marginesy.
This article discusses the results of the HyPaTia research project in the feminist history of the theatre, situating it in the wider context of the phenomenon of women’s history, as practiced since the 1970s. The author investigates the revisionist character of the project’s dialogue with the canon and the constructive gesture of (re)creation of a women’s history of Polish theatre. Through the figures of “Shakespeare’s sister” and “Hypatia’s sisters”, attention is drawn to the specific entanglement of the life and work of female playwrights in a patriarchal framework (referred to as the “republic of brothers”), problematizing the understanding of women’s empowerment as liberation from male oppression or escape into the margins. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 183-198
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:: KARTKI Z HISTORII „TĘCZY”. 70 LAT PAŃSTWOWEGO TEATRU LALKI „TĘCZA” W SŁUPSKU I MIĘDZYNARODOWY KONWENT LALKARZY „WOKÓŁ ŹRÓDEŁ”
PAGES FROM „RAINBOW” HISTORY. 70. YEARS OF STATE PUPPETS THEATRE „RAINBOW” IN SŁUPSK AND THE INTERNATIONAL DOLLMAKERS CONVENTION „AROUND THE SOURCE”
Autorzy:: Krasucka, Anna Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/564485.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:: teatr lalek
konwent
warsztaty
wystawa
spektakl
puppet theater
convent
workshops
exposition
spectacle
Opis:: The International Dollmakers Convention “Around the source” was held in Słupsk by the initiative of the employees and the director of the Theater “Rainbow”. The participants of the convention could take part in workshops about the bunraku doll’s creation proces and dell’arte comedy acting techniques. The audience had a chance to watch performances of the theaters from around the World, and admire the exhibitions of the theater dolls collections. This text i also about the theatre history. It describes its new artistic activities and how it integrates the local community. It tries to answer the question, if Słupsk’s “Rainbow” is still a provincial theatre.
Źródło:: Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2017, 15; 181-202
2083-4721
Pojawia się w:: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:: Dyrektorka: Przyczynek do (nie)biografii Wandy Wróblewskiej
The Manager: Towards a (Non)Biography of Wanda Wróblewska
Autorzy:: Morawski, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34677452.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Wanda Wróblewska
Krystyna Berwińska
Teatr Ziemi Mazowieckiej
teatr objazdowy
historiografia teatralna
historia kobieca
instytucja feministyczna
historia spekulatywna
touring theatre
theatre historiography
women’s history
feminist institution
speculative history
Opis:: Artykuł stanowi próbę analizy zasad, na jakich dyrektorki mogą być wpisywane w historię teatru. Spekulatywny biogram Wandy Wróblewskiej, twórczyni i dyrektorki Teatru Ziemi Mazowieckiej, jest tu narzędziem umożliwiającym ujawnienie i sproblematyzowanie oczekiwań wobec kobiecych narracji, które mają być alternatywą dla dominującego w historiografii patriarchalnego modelu. Teatr Ziemi Mazowieckiej, jak większość scen objazdowych, kierowany były przez kobiety, co skłania do umieszczenia refleksji nad nim w perspektywie feministycznej. Jego działalność łatwo wpisać w alternatywny model historiograficzny, który akcentuje budowanie relacji z publicznością i działalność społeczną teatru, rezygnując ze wskazywania arcydzieł i konstruowania hierarchii artystycznych. Spekulatywna biografia Wróblewskiej jest też katalizatorem pytania o możliwości wyjścia poza narrację, która zawsze staje się formą dyskursu władzy.
This article analyses the rules of including female theatre managers in theatre history. A speculative biographical profile of Wanda Wróblewska, the founder and manager of Teatr Ziemi Mazowieckiej [Masovian Land Theatre], serves here as a tool for revealing and problematizing the expectations towards female narratives that are intended as an alternative to the patriarchal model dominant in historiography. Like most travelling theatres, Teatr Ziemi Mazowieckiej was run by women – a fact that invites a feminist perspective into the discussion of the theatre’s history. It can be easily inscribed in an alternative historiographic model that emphasizes building relations with the audience and thetheatre’s social activity, while refraining from singling out masterpieces or constructing artistic hierarchies. Wróblewska’s speculative biography is also a catalyst for the question about the possibility of going beyond the narrative, which always becomes a form of power discourse.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 75-103
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:: Taniec śmierci na scenie kolegium jezuickiego w Kaliszu?
The Dance of Death on the Stage of the Jesuit College in Kalisz?
Autorzy:: Kurek, Krzysztof
Wydra, Wiesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1535999.pdf
Data publikacji:: 2013-01-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: history of Jesuit theatre
idea of vanitas in European culture
motive of dance macabre in theatre and literature from 14th to 17th century
Opis:: The discussion was prompted by the discovery, made in Cathedral Library in Gniezno, of a notebook from early 18th century, with notes by a student of the Jesuit college in Kalisz. The authors have found in it a modified copy of a poem (Różnych stanów piękne grono [The Beautiful Gathering of Various Estates]) written on the famous late-17th-century painting, Taniec śmierci [The Dance of Death], displayed in the Franciscan monastery in Kraków. The authors propose a hypothesis that the copy of the poem was a script for a show staged in the college. The discussion is given in a wide cultural and theological context, presenting the danceof-death topos as reflection of the idea of vanitas. The article presents modes of concretization of the dance macabre image in European art from the 14th to 17th century, with particular attention paid to theatrical productions of the topos in popular shows and in Jesuit school theatrical productions.
Źródło:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2013, 22; 315-339
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:: Słowno-muzyczne widowisko składankowe jako palimpsest kulturowy – na przykładzie Niech no tylko zakwitną jabłonie Agnieszki Osieckiej
The musical spectacle by Agnieszka Osiecka Let apple trees blossom as a cultural palimpsest
Autorzy:: Ignaczak, Lidia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/649166.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Agnieszka Osiecka
piosenki
spektakl muzyczny
okres międzywojenny
historia teatru XX wieku
Songs
Musical Spectacle
Interwar Period
History of the Theatre of the 20th century
Opis:: This article concerns the concept of a musical spectacle by Agnieszka Osiecka „Niech no tylko zakwitną jabłonie” (Let apple trees blossom) presented in 1964 in the Ateneum Theater in Warsaw. It is concluded that in this spectacle Osiecka continues the aesthetic tradition of Kram z piosenkami (A stall with the songs) by Leon Schiller, who in his music often recalled the history of Poland of the eighteenth/nineteenth century as recorded in songs. Osiecka reconstructs the next historical period, combining documentary material with literature, both interspersed with songs. This results in a special collage, thanks to which the viewer can immerse in the atmosphere of interwar period and compare it with the 20 years after the Second World War. However, in the Osiecka’s approach, it is no longer a matter of Schiller’s sentimental Arkadia, but the stage reality reflecting the truth of historical facts, and at the same time treating them with ironic distance and commenting often through parody and pastiche.
Artykuł dotyczy koncepcji słowno-muzycznego widowiska składankowego autorstwa Agnieszki Osieckiej Niech no tylko zakwitną jabłonie, wystawionego w roku 1964 w Teatrze Ateneum w Warszawie. Ważne wydaje się nawiązanie Osieckiej do estetyki Kramu z piosenkami Leona Schillera, który w wielu swoich widowiskach przypominał historię XVIII / XIX–wiecznej Polski zapisaną w piosenkach. Osiecka rekonstruuje późniejszy niż Schiller okres historyczny, łącząc materiały dokumentalne z literackimi (także tymi słowno-muzycznymi), czego efektem stał się afabularny sceniczny collage, dzięki któremu widz mógł zanurzyć się w atmosferze epoki międzywojennej i dwudziestolecia tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W ujęciu Osieckiej to już nie była sentymentalna Schillerowska Arkadia ‒ choć sceniczna rzeczywistość odzwierciedlała prawdziwość historycznych faktów, to jednak autorka traktowała ów świat z ironicznym dystansem, komentując go niejednokrotnie parodystycznie i pastiszowo.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 52, 1; 425-445
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:: La casa delle donne. Sulla storia della traduzione italiana di Dom kobiet di Zofia Nałkowska
La casa delle donne. The history of the Italian translation of Dom kobiet by Zofia Nałkowska
Autorzy:: Kłos, Anita
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28409077.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:: Zofia Nałkowska
Sibilla Aleramo
history of translation
theatre translation
Reception of Polish literature in Italy
Opis:: In 1930 Sibilla Aleramo translated the play Dom kobiet by Polish writer Zofia Nałkowska into Italian. This three-act drama, probably the first play with only female characters in the history of theatre, was set in Warsaw the same year and was suddenly a huge success in Poland. Aleramo’s translation has remained unpublished and has been preserved (as a manuscript and a typescript draft) in the author’s archive belonging to the Fondazione Istituto Gramsci in Rome. The paper focuses on the history of this text, based mainly on the analysis of Nałkowska’s diary and unpublished letters and documents from Aleramo’s archive.
Źródło:: pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2015, 6; 107-123
2384-9266
Pojawia się w:: pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:: Dopo l’Ottocento delle attrici, qualche punto fermo sulle attrici italiane del Novecento
After the 1800’s, “Century of Actresses”, a Few Core Points on Italian Actresses in the 1900’s
Autorzy:: Mariani, Laura
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/446418.pdf
Data publikacji:: 2019-11-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: 19 th century
20 th century
theatre
actress
history of women
Ottocento
Novecento
teatro
attrice
storia delle donne
Opis:: Critical studies on the theatre from the 19 th and 20 th centuries, even founding ones, are limited as they do not include a gender category – a paradox in a space where bodies are central. The actresses, in fact, give life to different stories, which allow for the enrichment of historical-critical reconstructions. Given the vastness of the topic, this article aims to identify some fundamental turning points. We begin with the legacy of the 19 th century, rich from both a linguistic and a historical-critical viewpoint; the article moves on to the post-Duse period, which saw, on the one hand, the birth of the actor-artist’s Italian specificity and, on the other, the crisis of female leaders of theatre companies; then, the article discusses the birth of Italian theatre direction in the period following the Second World War and the reaction of a few actresses, like Anna Magnani, who aimed to re-create the reality that was to be reclaimed by the history of theatre. Finally, the article explores the breakdown caused by the New Theatre and even calls into discussion the word for “actress”, with overlaps in the fields of theatre direction and dramaturgy.
Gli studi critici sul teatro dell’ 800 e del 900, anche quelli fondativi, hanno il limite di non usare la categoria di gender: un paradosso in un ambito in cui il corpo è centrale. Le attrici infatti danno vita a storie diverse, che permettono di arricchire le ricostruzioni storico-critiche. Data l’ampiezza del tema, il saggio punta sull’individuazione di alcuni snodi fondamentali: il lascito ottocentesco, ricco sia dal punto di vista del linguaggio che da quello socio-culturale; il dopo-Duse, che registra da un lato la nascita della specificità italiana dell’attore-artista e, dall’altro, la crisi del capocomicato femminile; la nascita della regia italiana nel secondo dopoguerra e la reazione di alcune attrici che puntano sulla ri-creazione della realtà, come Anna Magnani, che va riconquistata alla storia del teatro; la rottura operata dal Nuovo teatro e la messa in discussione sin della parola attrice, con sconfinamenti nei campi della regia e della drammaturgia.
Źródło:: Italica Wratislaviensia; 2019, 10.2; 195-222
2084-4514
Pojawia się w:: Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:: Dwa teatry – dwa początki: Pierwsze miesiące teatru tzw. Polski Lubelskiej
Two Theatres–Two Beginnings: The First Months of the So-called Lublinian Poland Theatre
Autorzy:: Cymerman, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083663.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski 1939-1945
teatr w Lublinie
historia teatru
Polish theater 1939–1945
theater in Lublin
theater history
Opis:: Artykuł poświęcony jest dwóm zespołom teatralnym, działającym w Lublinie w okresie od lipca do października 1944 roku. Pierwszy z nich to zrzeszenie aktorskie stworzone przez artystów działających podczas okupacji niemieckiej w konspiracji kierowane przez Józefa Klejera i Irenę Ładosiównę, zajmujące we wspomnianym okresie budynek Teatru Miejskiego w Lublinie przy ulicy Narutowicza. Drugi natomiast to wojskowy Teatr I Armii Wojska Polskiego założony w 1943 roku w ZSRS, przy polskich oddziałach, walczących u boku Armii Czerwonej. Działalność obu teatrów w 1944 była mocno uwikłana w zachodzący wówczas proces narzucania Polsce systemu komunistycznego. Artykuł prezentuje przygotowane w tym czasie premiery zespołu Klejera i Ładosiówny oraz grane wówczas w Lublinie spektakle teatru wojskowego w kontekście toczonej wówczas walki politycznej i kształtujących się wówczas podstaw nowego systemu teatralnego w komunistycznej Polsce.
The article discusses the history of two theatre companies active in Lublin from July to October 1944. The first was an association of actors established by theatre artists who had been part of the underground during the Nazi occupation; the company was headed by Józef Klejer and Irena Ładosiówna and performed in the house of the Miejski Theatre in Lublin on Narutowicz Street. The second company was the Theatre of the First Polish Army, founded by Polish armed forces in the Soviet Union in 1943 for soldiers fighting the war alongside the Red Army. The activities of both theatre companies in 1944 were entangled in the undergoing process of imposing the Communist regime in Poland. The article discusses the productions put on by Józef Klejer and Irena Ładosiówna at the time and the Lublin performances of the army theatre in the context of the on-going political struggle and the process of setting up the foundations for a new theatre system in the Communist Poland.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 134-164
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:: Rok 1965 w Indonezji w spektaklach Papermoon Puppet Theatre z Yogyakarty i filmie Scena zbrodni Joshuy Oppenheimera
Autorzy:: Lis, Marianna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/915251.pdf
Data publikacji:: 2015-12-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Indonesian studies
Indonesian history
1965 and its aftermath
theatre
puppet theatre
Papermoon Puppet Theatre
The Act of Killing
documentary film
Joshua Oppenheimer
Opis:: 1965 is the date that has been disregarded in the recent history of Indonesia and the world. Gerakan 30 September (30th September Movement), self-appointed organization consisting of representatives of the Indonesian army carried out a failed coup on October 1, 1965, killing six generals. The same day evening the Movement fell and Partai Komunis Indonesia (Indonesian Communist Party) was blamed. In the following weeks communists and their supporters began to be removed from public life being arrested and murdered. The 1965 purges have been read in the West as a victory over communism. In Indonesia they remained taboo for almost half of the century.The paper focuses on showing how the events of 1965 are shown in today's Indonesia and in the word. For Papermoon Puppet Theatre 1965 is a key to understand the past, present and future of their homeland. For Oppenheimer meeting with former criminals has provided an opportunity to make the film about the political system in which genocide was erased from the collective memory of those who survived, and the offenders remain unpunished.
Źródło:: Studia Azjatystyczne; 2015, 1; 64-76
2449-5433
Pojawia się w:: Studia Azjatystyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:: Polskie teatry w Moskwie (1915–1918)
Polish Theatre Companies in Moscow (1915–1918)
Autorzy:: Osińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083664.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski w Rosji
Moskwa
historia teatru
Polish theater in Russia
Moscow
theater history
Opis:: Artykuł oraz załączony do niego aneks przypominają mało znany epizod w historii polskiego teatru z okresu pierwszej wojny światowej. W lipcu 1915 roku, kiedy wojska niemieckie zbliżały się do Warszawy, część ludności została ewakuowana w głąb Rosji. Wśród uchodźców z Królestwa Polskiego znalazło się wielu przedstawicieli świata teatru, w tym tak wybitne postaci, jak Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysław Limanowski, Wojciech Brydziński, Wincenty Drabik, Arnold Szyfman i inni. W Moskwie we wrześniu 1915 roku odbyła się inauguracja pierwszego polskiego teatru. Rekonstrukcja tego i kolejnych polskich przedsięwzięć teatralnych w Moskwie przedstawiona została na podstawie znanych już i publikowanych polskich źródeł oraz nieznanych i dotąd niepublikowanych w Polsce recenzji polskich przedstawień z prasy rosyjskiej. Aneks zawiera recenzje premier w polskich teatrach oraz relacje z udziału Polaków w przedsięwzięciach kulturalnych polsko-rosyjskich pochodzące z następujących gazet i tygodników: „Russkije wiedomosti", „Rampa i żyzń", „Tieatr", „Tieatralnaja gazieta" oraz „Kijewskaja mysl". Z tej ostatniej, wydawanej w Kijowie w języku rosyjskim gazety, pochodzi obszerny artykuł Jakowa Tugendholda, poświęcony polskiemu dramatowi, w szczególności Stanisławowi Wyspiańskiemu. Teksty te zostały zebrane w wyniku kwerend rosyjskiej prasy; nie były one dotąd (poza tekstem Jakowa Tugendholda) przedrukowywane w Rosji.
The article and the annex it is supplied with presents a little-known episode in the history of Polish theatre during the First World War. In July 1915, when the German army was drawing close to Warsaw, a part of the population was evacuated to Russia. The refugees included a number of people of the theatre, with such outstanding individuals as Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysław Limanowski, Wojciech Brydziński, Wincenty Drabik, Arnold Szyfman, and others. The first Polish theatre was launched in Moscow in September 1915. The present reconstruction of this and other Polish theatre endeavours in Moscow is based on the body of known and published Polish sources as well as on previously unknown and unpublished in Poland Russian press reviews. The annex comprises reviews of Polish theatre premieres and reports about Polish-Russian cultural undertakings that appeared in the following Russian weeklies and dailies: Russkiye vedomosti, Rampa i zhizn, Teatr, Teatralnaya gazeta, and Kievskaya mysl. The last of these, a Russian-language daily published in Kiev, featured a large article about Polish drama, with a special emphasis on Stanisław Wyspiański, written by Yakov Tugenhold. All the texts have been found as a result of on-site library searches of Russian press archives; except for the article by Tugenhold, they have not been reprinted in Russia.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 67-121
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:: History – Performance – Memory: Richard III and the Subversion of Theatre in Hungary, 1955
Autorzy:: Schandl, Veronika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/960156.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: This paper looks at two Richard III production in Hungary, the latter of which has since achieved legendary status. Put on just before the 1956-revolution it was often reinterpreted as a revolutionary act, the best example of the early, spontaneous subversion of Shakespeare’s plays in Hungary. However, the play was performed in the first theatre of the nation, strictly controlled by central cultural authorities, directed by one of the major figures of new Socialist propaganda theatre, Tamás Major. Therefore the production raises fundamental questions about the nature of subversion and Shakespeare’s role in it, as well as about the sources a theatre historian can work with. These are the questions the paper wishes to answer by tracking down the history of a Hungarian 1955-performance of Richard III.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2007, 4
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:: The History of Editing Literary and Theatrical Works of Karol Wojtyła – John Paul II
Autorzy:: Popiel, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/668580.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: John Paul II
history of literature
poetry
drama
theatre
Opis:: The article is devoted to the history of the edition of literary and theater works of Karol Wojtyla – John Paul II. Based on the surviving materials in the archives, often unknown facts were presented showing the subsequent phases of discovery of Wojtyła as a poet, playwright, and actor.
Źródło:: The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2019, 9, 1
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:: The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:: Making Use of Oral History in the Process of Narrating the Polish-Jewish Past: Exhibitions of the Grodzka Gate – NN Theatre Centre in Lublin
Autorzy:: Kubiszyn, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1431913.pdf
Data publikacji:: 2020-06-26
Wydawca:: Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:: oral history
wystawa
Lublin
Żydzi
Brama Grodzka – Teatr NN
exhibition
Jews
Grodzka Gate – NN Theatre Centre
Opis:: This article focuses on the role of oral history interviews as sources for narrating as well as enacting the Polish-Jewish past. Special attention is given to two exhibitions: The Portrait of a Place and Lublin: Memory of the Place. Both were prepared by the Grodzka Gate – NN Theatre Centre, a cultural institution in Lublin. Oral testimonies that constitute part of these exhibitions will be analyzed as both documentary material, which is a source of certain types of representation of the past, and as “artistic matter” for “memory staging.” This article discusses the substantial value of narratives created in this way in the context of the Center’s educational and commemorative activities.
Źródło:: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2019, 9; 27-44
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:: Performowanie Pamięci w Polskim Teatrze Współczesnym
Performing Memory in Polish Modern Theatre
Autorzy:: Puzyna-Chojka, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/424499.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:: pamięć
performatywność
dokument
Holokaust
teatr dokumentalny
historia mówiona
memory
performativity
document
Holocaust
documentary theatre
oral history
Opis:: Refleksja nad sposobami używania i przetwarzania dokumentów w trakcie prób rekonstrukcji zdarzeń z przeszłości wydaje się najbardziej fascynującą perspektywą współczesnego dokumentalizmu. Teatr zapewnia przestrzeń, która jest w tym przypadku szczególnie atrakcyjna, ponieważ jest to miejsce, w którym utrzymywanie równowagi między rzeczywistością a fikcją wydaje się być powszechną praktyką. Artykuł koncentruje się na kilku spektaklach, które komplikują związek z „archiwum” w szczególnie wyrafinowany sposób, wskazując na aspekt zmienności obrazu rzeczywistości tworzonej na scenie. Nowy teatr dokumentalny, jednocześnie osłabiając możliwość stworzenia „obiektywnego” historycznego rozrachunku, obrazuje przeszłość jako coś, co jest w ciągłym ruchu, a co za tym idzie podlega zmianom. Tworząc symulacje reprezentacji historycznych, nowy teatr przekształca je w celu podkreślenia przesunięcia swojego zainteresowania z historii na historię jako medium. W rzeczywistości to, co jest symulowane, nie jest konkretnym zjawiskiem, ale wspomnieniem o nim, które jest podatne na różne manipulacje. Ten nowy nurt w dokumentalizmie wywodzi się z ustaleń badań performatyki, w szczególności strategii re-enactment. Innymi słowy, procedura rekonstrukcji, postrzegana jako rodzaj powtarzania performatywnego, kwestionującego zdolność przeszłości do ujawnienia się w czasie teraźniejszym. W spektaklach opartych na strategii „performwania pamięci” kluczową rolę odgrywa scenografia zorientowana na udawanie rzeczywistości. Teatr, nierzadko zyskując funkcję „miejsca pamięci” (les lieux de memoire), ujawnia nową możliwość w dokumentalizmie - oferowanie odnowionego doświadczenia, sugestię odtworzenia partytury pewnego doświadczenia, zakorzenionego w relacjach osobistych (oral history) występującego często we współczesnej humanistyce. Te performatywne tendencje, które okreslają nowy teatr dokumentalny, skupiony na ciągłym procesie renegocjacji kształtu rzeczywistości teatralnej, mogą stanowić jej największy potencjał.
Źródło:: Sztuka i Dokumentacja; 2018, 18; 249-257
2080-413X
Pojawia się w:: Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:: Glosy do historii rodzinnej
Glosses to the family history
Autorzy:: Dambek-Giallellis, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/16729493.pdf
Data publikacji:: 2020-05-05
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: biografia
historia rodzinna
genealogia
historia teatru warszawskiego XIX w.
biography
family history
genealogy
history of the 19th century Warsaw theatre
Opis:: In the article documents are published that are connected with the history of Cyprian Norwid’s distant and close family. The author reconstructs the fate of the poet’s uncle, Tomasz Dybowski, then she follows the meanders of his marriage – a misalliance with a poor singer, and she gives information about the family of Klara Dybowska nee Zamecka. The marriage certificate makes it possible to reconstruct Norwid’s probable bonds with the Warsaw actors’ circle. Another motif is concerned with Norwid’s sister-in-law and aunt. The 1862 certificate of marriage of Ksawery Norwid and Zofia nee Sobieska, first married name Komierowska, gives more precision to several facts, among others, makes it possible to correct the date on the poet’s letter of 8th December of that year.
Źródło:: Studia Norwidiana; 2013, 31; 171-181
0860-0562
Pojawia się w:: Studia Norwidiana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:: THE PUNCH AND JUDY SHOW: ITS HISTORY AND CULTURAL SIGNIFICANCE
Autorzy:: Hill, Trevor
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/444853.pdf
Data publikacji:: 2018-06-01
Wydawca:: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:: puppets
Punch and Judy
Victorian
theatre
literature
Opis:: Punch and Judy is a traditional form of puppet theatre widely known in the United Kingdom and certain other English-speaking countries. As part of the national culture for over 350 years it has featured in numerous works of art, particularly in literature of the nineteenth and twentieth centuries. Being generally less well-known beyond Britain, it may be problematic for readers encountering references to the show in English literature, such as the works of Dickens and Conrad. This paper provides an overview of the show, a short history and a description of certain aspects of historical and social change within the tradition.
Źródło:: Acta Neophilologica; 2018, XX/1; 169-185
1509-1619
Pojawia się w:: Acta Neophilologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:: O możliwościach czytania dzieła operowego
Autorzy:: Wypych-Gawrońska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1391830.pdf
Data publikacji:: 2015-12-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Opera
libretto
music
theatre
history of culture
muzyka
teatr
historia kultury
Opis:: Elżbieta Nowicka’s book Zapisane w operze. Studia z historii i estetyki opery (Wydawnictwo Poznańskie 2012) [Written in opera. The studies from history and aesthetics of opera] is an attempt to read the ideas, myths and idioms of culture enshrined in works of opera from the 17th to the 20th century. This process of registering takes place on several levels of operatic works: in the librettos, the music and in their staging. It is thanks to these that operas often prove to be the most interesting expression of the presence of myths and ideas in culture, and Elżbieta Nowicka’s book encourages the reader to return to such works.
Źródło:: Przestrzenie Teorii; 2015, 24; 377-389
2450-5765
Pojawia się w:: Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:: Shakespearean Histories and Greek History: Henry V and Richard II at the Greek National Theatre (1941, 1947)
Autorzy:: Krontiris, Tina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/648279.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: Henry V and Richard II made their first and only appearance on the Greek stage in the turbulent 1940s. The first was performed in March 1941, just before the arrival of the German nazis, and the second in November 1947, a year after the problematic referendum on the future of the Greek monarchy and in the midst of the Greek civil war. The producer in both times was the state-funded National Theatre of Greece. The article argues that the national stage appropriated these plays in order to influence public sentiment about current historical events (World War II and restoration of monarchy), but it failed to make an impact in either case. The reasons for the failure are traced in the interrelationship of historical context, staging style, and audience needs.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2007, 4
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:: Michał Chomiński i Jan Królikowski w obiektywie Konrada Brandla: Spojrzenie na polską fotografię teatralną drugiej połowy XIX w.
Michał Chomiński and Jan Królikowski as Photographed by Konrad Brandel: A Look at Polish Theatre Photography in the 2nd Half of the 20th Century
Autorzy:: Ziętkiewicz, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519873.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Michał Chomiński
Jan Królikowski
Konrad Brandel
dziewiętnastowieczna fotografia teatralna
historia teatru polskiego 1765–1880
emploi
nineteenth-century theater photography
history of the Polish theatre 1765–1880
actor's craft
Opis:: Na początku roku 1866 warszawskie studio fotograficzne Konrada Brandla wykonało serię fotografii dwóch znanych aktorów dramatycznych, Michała Chomińskiego i Jana Królikowskiego. Aktorzy zostali uwiecznieni w kostiumach scenicznych, w odtwarzanych przed obiektywem fragmentach wybranych ról ze swojego bogatego repertuaru. Fotografie te, rozpowszechniane zarówno jako odbitki, jak i reprodukcje publikowane w ilustrowanym tygodniku "Kłosy", należą do najbardziej rozpoznawalnych portretów polskich aktorów XIX wieku. Omawiane fotografie są dobrze znane historykom teatru i wielokrotnie były wykorzystywane jako materiał ilustracyjny. Autorka jednak proponuje, aby nie traktować ich wyłącznie jako obrazów dokumentujących sytuację sceniczną, lecz podjąć próbę zrozumienia okoliczności ich powstania i odtworzenia tego, co aktorzy i fotograf zamierzali przekazać publiczności. Dla Chomińskiego, Królikowskiego i Brandla zdjęcia były środkiem służącym podnoszeniu statusu zawodowego i społecznego oraz kreowaniu wizerunku. Portrety zyskały dodatkowe znaczenia, często różne od tych, które pierwotnie mieli na myśli ich twórcy, gdy zaczęły ukazywać się w prasie i trafiać do prywatnych albumów fotograficznych, by później stać się częścią zbiorów muzealnych lub archiwalnych. Interdyscyplinarne badania nad historią fotografii i teatru pozwalają lepiej zrozumieć kulturowe mechanizmy owocujące masową produkcją portretów aktorów w rolach. W rezultacie fotografie stają się dokumentem, który może nam wiele powiedzieć nie tylko o historii fotografii i teatru, ale także o historii społecznego porządku, w jakim funkcjonowały.
At the beginning of 1866, the Warsaw-based photographic studio of Konrad Brandel took a series of photographs of two well-known dramatic artists, Michał Chomiński and Jan Królikowski. The actors were captured dressed in their stage costumes and re-enacting before the camera snippets of selected parts from their rich repertories. Circulating both as photographic prints and as reproductions published in the Kłosy illustrated weekly, they are among the most widely recognised portraits of 19th-century Polish actors to this day. The photographs under discussion are quite familiar to historians of theatre, and they have served as illustrating material for its history numerous times. The author, however, proposes that we stop treating them only as images documenting some staged situation and undertake to examine the circumstances in which they were made and reconstruct the message that the actors and the photographer intended to convey to the public. For Chomiński, Królikowski and Konrad Brandel, were a means to boost their professional and social status and to project a certain image. The portraits took on additional meanings, often different than what their authors had intended, when they started being published by the press, found their way to private photo albums, and later, when they became part of museum or archival collections. Interdisciplinary study into the history of photography and theatre encounters provides a chance to get a better understanding of the cultural forces behind the mass production of portraits of actors in their parts. Consequently, the photographs become a document that can tell us a lot not only about the history of photography and theatre, but also about the history of the social order in which they functioned.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 139-172
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:: Kronika życia i twórczości Jana Dormana (1912–1986)
Jan Dorman. A History of His Life and Work (1912-1986)
Autorzy:: Tomaszewska, Ewa
Wiśniewska, Marzenna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36454053.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Jan Dorman
Eksperymentalny Teatr Dziecka
Teatr Dzieci Zagłębia
Janina Dorman
archiwum teatralne
teatr lalek
historia teatru polskiego
eksperyment artystyczno-teatralny
Experimental Child’s Theatre
The Children of Zagłębie’s Theatre
Będzin
theatre archives
puppet theatre
Polish theatre
experimental theatre
Opis:: Jan Dorman (ur. 1912, Dębowa Góra, obecnie Sosnowiec – zm. 1986, Będzin) był pedagogiem, reżyserem, scenografem, autorem tekstów teatralnych, twórcą Eksperymentalnego Teatru Dziecka w Sosnowcu (1945-1949) i Teatru Dzieci Zagłębia w Będzinie, obecnie noszącego jego imię (1950-1977), wykładowcą Wydziału Lalkarskiego we Wrocławiu Filii PWST w Krakowie, obecnie Akademii Sztuk Teatralnych im. S. Wyspiańskiego (1978-1986), animatorem życia kulturalnego Będzina. Jego działalność teatralna sytuowała się pomiędzy teatrem dla dzieci, teatrem młodego widza, teatrem lalkowym, awangardowym teatrem plastycznym oraz eksperymentami bliskimi happeningowi. Przedstawienia Dormana prezentowane były na wielu przeglądach i festiwalach zagranicznych, twórczość TDZ pod jego dyrekcją reprezentowała Polskę na Międzynarodowej Wystawie Scenografii w Amiens we Francji (1969). Dorman pisał adaptacje i autorskie teksty teatralne, komponował i wybierał muzykę, projektował scenografię (wraz z synem, Jackiem), był inicjatorem przeglądu widowisk folklorystycznych „Herody”, utrzymywał szerokie kontakty z polskim i zagranicznym środowiskiem teatralnym, publikował regularnie na łamach pism teatralnych (m in. „Scena”, „Teatr Lalek”, „Teatr”), wydał książkę Zabawa dzieci w teatr. Przez całe życie Dorman utrwalała swoją działalność w skrupulatnie wytwarzanej dokumentacji archiwalnej.
Jan Dorman (b. Dębowa Góra, now Sosnowiec, 1912–d. Będzin, 1986) was a teacher, director, stage designer, author of texts for theatre, founder of the Experimental Child’s Theatre (ETD) in Sosnowiec (1945–1951) and The Children of Zagłębie’s Theatre (TDZ) in Będzin, which has been named after him (1951–1977), lecturer at the Faculty of Puppetry in Wrocław, Branch of the State Academic School of Theatre (PWST) in Krakow, now Stanisław Wyspiański Academy of Theatre Arts (1978–1986), promoter of culture in Będzin. His theatre practice situated itself between children’s theatre, young spectator’s theatre, puppet theatre, avant-garde art theatre and experiments close to the happening. Dorman’s performances were presented at many festivals internationally; the work of TDZ that he directed represented Poland at the International Exhibition of Stage Design in Amiens, France (1969). Dorman wrote and adapted texts for theatre, composed and selected music, designed the sets (along with his son, Jacek), initiated the “Herody” review of folk productions, maintained extensive contacts with Polish and foreign theatre communities, contributed regularly to theatre magazines (including Scena, Teatr Lalek, Teatr), and he published his book Children Playing at Theatre. Throughout his life, Dorman recorded his practice through meticulously produced archival documentation.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 13-140
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:: Kazalište kao stjecište kolektivne i privatne traume u Erigonu Jordana Plevneša
Autorzy:: Baković, Ivica
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677855.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: drama
theatre
history
memory
trauma
Jordan Plevneš
Macedonian literature
Opis:: Theatre as the confluence of the collective and private trauma in Erigon by Jordan PlevnešThe text problematizes the concept of national history and trauma in the play Erigon, written by the contemporary Macedonian playwright Jordan Plevneš. The starting point of the analysis are some peculiarities of Plevneš’s poetics and of the theatrical conceptions of Antonin Artaud that are central to Erigon as well as the problem of the representation (and performance) of history in drama and theatre. In Erigon one can recognize the critique of eurocentrism and the European centres of power along with their influence on the formation of political and historical processes in Macedonia and the Balkans in general. The main question concerns the societal role of political theatre and its power. Teatr jako ujście zbiorowej i prywatnej traumy w Erigonie Jordana PlevnešaTekst prezentuje koncepcję historii narodowej i traumy w sztuce Erigon autorstwa współczesnego macedońskiego dramatopisarza – Jordana Plevneša. Punktem wyjścia do analizy są cechy charakterystyczne poetyki Autora oraz koncepcje teatralne Antonina Artauda, które zajmują w Erigonie miejsce centralne, podobnie jak problem reprezentacji (i performansu) historii w dramacie i teatrze. W Erigonie rozpoznać można krytykę eurocentryzmu obecnego w politycznych i historycznych procesach w Macedonii, a także ogólnie na Bałkanach. Główne pytanie dotyczy roli teatru politycznego i jego siły oddziaływania na społeczeństwo.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:: Wczesna dramaturgia Stefana Żeromskiego w świetle jego fascynacji teatrem
Stefan Żeromski’s Early Dramatic Work in the Light of His Fascination with Theatre
Autorzy:: Sobieraj, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519875.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Stefan Żeromski
historia dramatu polskiego
dramat polski XX wieku
Polish drama history
20th-century Polish drama
Opis:: Artykuł prezentuje kontekstową interpretację dwóch wczesnych dramatów Stefana Żeromskiego, Grzech i Dramatu akt pierwszy, niepublikowanych i niewystawianych za życia pisarza i odkrytych dopiero w 1945 i 1959 roku. Żeromski przez całe życie fascynował się teatrem, czego wyrazem może być na przykład jego nieukończony esej "Pochwała sztuki teatru" z 1924 roku lub odpowiedź na ankietę przygotowaną przez "Przegląd Warszawski" dotyczącą Teatru Narodowego w Warszawie, który wtedy ponownie otwierał swoje podwoje. Jego poglądy są bliskie ideom głoszonym przez twórcę narodowej sceny, Wojciecha Bogusławskiego, a także wszystkim formułowanym w XIX wieku poglądom, które podkreślały społeczną i patriotyczną misję polskiego teatru. Artystyczna wyobraźnia pisarza kształtowała się na podstawie konwencji teatru XIX wieku, opartego na iluzji scenicznej, zasadzie psychologicznej wiarygodności i wymaganiach naturalnego wyrazu aktorskiego. Głosząc pierwszeństwo deklamacji i słowa poetyckiego w teatrze, Żeromski opowiadał się za literackimi teoriami dramatu. Grzech i Dramatu akt pierwszy (który pozostał nieukończony) to dowód zdolności dramaturgicznych autora. W obu tekstach jego nowatorskie podejście do tematyki i problemów społecznych łączy się z konwencjami dramatu i teatru XIX wieku. Pierwsza inscenizacja Grzechu z nowym zakończeniem napisanym przez Leona Kruczkowskiego w 1950 roku stanowi interesujący epizod w historii polskiego życia teatralnego w połowie XX wieku, świadczący o ówczesnych ograniczeniach ideologicznych i politycznych.
This article offers a context-bound interpretation of two early dramas written by Stefan Żeromski, i.e. Grzech (The Sin) and Dramatu akt pierwszy (A Drama’s First Act), which remained unpublished and were never staged during his lifetime. The texts were only discovered in 1945 and 1959, respectively. Żeromski had been fascinated with theatre throughout his life, which is evident, for example, in his unfinished essay Pochwała sztuki teatru (‘Apology for the Art of Theatre,’ 1924) or in his answer to the survey prepared by Przegląd Warszawski about the Narodowy Theatre in Warsaw, reopening at the time. His views are reminiscent of ideas propounded by the founder of the national stage, Wojciech Bogusławski, as well as of all the views formulated throughout the 19th century that emphasised the social and patriotic mission of Polish theatre. The artistic imagination of the writer had been shaped by the conventions of 19th-century theatre, based on stage illusion, the principle of psychological verisimilitude and requirements of natural acting expression. By professing the primacy of declamation and poetic word in theatre, Żeromski sided with literary theories of drama. Grzech and Dramatu akt pierwszy (which remained unfinished) both exhibit the author’s knack for dramaturgy. They both combined novelty as to subject matter and treatment of social problems with some conventions of 19th-century drama and theatre. The first ever production of Grzech, supplied with a new ending written by Leon Kruczkowski, put on in 1950 is an interesting episode in the history of Polish theatre life in the middle of the 20th century, bearing testimony to its ideological and political limitations.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 173-193
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:: Os dereitos das mulleres no teatro (de homes) das Irmandades da Fala
Autorzy:: Tato Fontaíña, Laura
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2079161.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:: Galician theatre
gender studies
feminism
critical analysis
literary history
Opis:: Para contextualizar o tema, este artigo comeza expoñendo a situación das mulleres no teatro galego das primeiras décadas do século XX, atendendo á súa participación nas actividades dramáticas como escritoras, tradutoras, actrices e tamén, desde a perspectiva da temática, como protagonistas das obras da época, as do teatro social ou teatro de tese. Móstrase a escasa presenza de escritoras, así como os prexuízos sociais que tiñan que superar para traballar como actrices; canto ao tratamento que recibían no teatro de tese, proba que as mulleres das clases populares aparecían como vítimas propiciatorias dos poderosos. Entre 1920 e 1936, fronte a unha única dramaturga, Herminia Fariña Cobián (1904-1966), cuxa obra non chegou até a actualidade, houbo catro dramaturgos galegos que escribiron, e estrearon, algunha peza destinada a defender a igualdade de dereitos para as mulleres, tres deles do grupo xeracional das Irmandades da Fala e o cuarto, da Xeración das Vangardas: Donosiña (1920), de Xaime Quintanilla (; Entre dous abismos (1920), de Antón Vilar Ponte Ponte (1881-1936); A tola de Sobrán (1920), Francisco Porto Rey (1876-1941); María Rosa (1921), de Gonzalo López Abente (1878-1963) e Branca (1934), de Luís Manteiga ((1903-1949). O corpo do artigo está constituído pola análise destas obras e a reacción que provocaron nos sectores máis conservadores.
Źródło:: Itinerarios; 2014, 20; 71-88
1507-7241
Pojawia się w:: Itinerarios
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:: Edukacyjne implikacje projektu dokumentacyjnego i animacyjnego w środowisku lokalnym – między teorią a praktyką. „Historia Mówiona Miasta Lublina” Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN
Educational implications of a documentation and animation project in the local community – between theory and practice. “Oral history of the City of Lublin” by the “Grodzka Gate – NN Theatre” Centre
Autorzy:: Kubiszyn, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/634756.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:: oral history
„Brama Grodzka – Teatr NN”
edukacja
Oral history
„Grodzka Gate – NN Theatre” Centre
education
Opis:: Despite the fact that there are more and more contemporary academic publications on the subject of oral history understood as an element of research technique, as a separate research technique or as a specific theoretical and methodological approach, rarely do we see thorough analyses of educational potential of oral history projects realized by various institutions all over Poland. In the available publications and websites one can find information and instruction material that can serve as a starting point for the delivery of documentation projects, however, there are still few educational proposals that go beyond recording, editing and archiving of accounts. Although possibilities of using oral history in broadly understood educational field are noticed, few researches try to include this subject into broader context of contemporary pedagogical theories, concepts developed on the basis of cultural animation or discussions concerning activities for commemorating the past. In the presented article matters relating to education and pedagogical potential of social projects using oral history technique, are analyzed in three overlapping areas, including: shaping of competences at an individual level (by people taking part in an oral history project), creation – at an institutional level – of the educational offer targeted at local communities as well as artistic projects realized by individuals and institutions with the use of oral history narrations. In the next part of the article those questions are analyzed in the context of experience with self-government cultural institution – ‘Grodzka Gate – NN Theatre’ Centre in Lublin realizing a documentation and animation project ‘Oral History of the City’, which was delivered with the perspective of broadly understood community education and it was targeted at supporting processes of reading and (re-)interpreting multicultural past of the city.
Despite the fact that there are more and more contemporary academic publications on the subject of oral history understood as an element of research technique, as a separate research technique or as a specific theoretical and methodological approach, rarely do we see thorough analyses of educational potential of oral history projects realized by various institutions all over Poland. In the available publications and websites one can find information and instruction material that can serve as a starting point for the delivery of documentation projects, however, there are still few educational proposals that go beyond recording, editing and archiving of accounts. Although possibilities of using oral history in broadly understood educational field are noticed, few researches try to include this subject into broader context of contemporary pedagogical theories, concepts developed on the basis of cultural animation or discussions concerning activities for commemorating the past. In the presented article matters relating to education and pedagogical potential of social projects using oral history technique, are analyzed in three overlapping areas, including: shaping of competences at an individual level (by people taking part in an oral history project), creation – at an institutional level – of the educational offer targeted at local communities as well as artistic projects realized by individuals and institutions with the use of oral history narrations. In the next part of the article those questions are analyzed in the context of experience with self-government cultural institution – ‘Grodzka Gate – NN Theatre’ Centre in Lublin realizing a documentation and animation project ‘Oral History of the City’, which was delivered with the perspective of broadly understood community education and it was targeted at supporting processes of reading and (re-)interpreting multicultural past of the city.
Źródło:: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2012, 2; 101-121
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:: Prosto w oczy – Jacek Łumiński i Śląski Teatr Tańca (1991-2011)
Straight in the Eyes: Jacek Łumiński and the Silesian Dance Theatre (1991-2011)
Autorzy:: Iwańska, Alicja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/459959.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:: Jacek Luminski
Silesian Dance Theatre contemporary dance
history of dance in Poland – 20th century
dance education
Opis:: The last decade of the 20th century marked a turning-point in the development of Polish contemporary dance. In 1991, Jacek Luminski established the Silesian Dance Theatre in Bytom.The theatre is said to have been the avant-garde of all activities around contemporary dance in Poland. It was J. Luminski and his theatre that set new trends in contemporary dance of the early 1990s, at the same time having fulfilled educational purposes for the last twenty years. The aim of this article is to present the artistic and educational activity of the Silesian Dance Theatre of the last twenty years. It first presents a choreographic portrait of J. Luminski, founder and choreographer of the Silesian Dance Theatre, the creator of the Polish contemporary dance technique. Then, this paper analyses Luminski’s dance style and reviews the Silesian Dance Theatre’s choreographic achievements. The final part of the article discusses a wide spectrum of educational activities undertaken in the field of contemporary professional dance by the Silesian Dance Theatre, and the phenomenon of theatre on the Polish stage.
Źródło:: Ogrody Nauk i Sztuk; 2012, 2
2084-1426
Pojawia się w:: Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:: Teatr Telewizji jako medium edukacyjne – rola historiograficzna i popularyzatorska na przykładzie wybranych spektakli
Television Theatre as an educational medium – historiographical and popularising role, as exemplified by chosen performances
Autorzy:: Mirek-Rogowska, Aleksandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22622761.pdf
Data publikacji:: 2020-11-27
Wydawca:: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: Teatr Telewizji
medium
edukacja
popularyzacj
historia
Television Theatre
education
popularization
history
Opis:: Teatr Telewizji jest gatunkiem kształtującym się na pograniczu teatru, filmu i telewizji. Szczególnym jego rodzajem są utwory należące do tak zwanej sztuki faktu, której celem jest rekonstruowanie wydarzeń zgodnie z faktami i realiami. Niniejsza praca, oparta na analizie wybranych spektakli historycznych polskiego Teatru Telewizji, jest próbą ukazania go jako medium odgrywającego ważną rolę edukacyjną oraz w popularyzowaniu historii Polski XX wieku. Równocześnie jest zaproszeniem do bardziej szczegółowych i interdyscyplinarnych badań nad telewizyjnym teatrem.
Television Theatre is a genre on the border between theatre, film and television. One special example is the so-called art of fact, whose purpose is the reconstruction of events according to facts and reality. The following paper, which is based on the analysis of selected historical performances of the Polish Television Theatre, is an attempt at presenting it as a medium that plays an important role in education and popularisation of the Polish history of the 20th century. At the same time, it is an invitation to more detailed and interdisciplinary research into television theatre.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2020, 12, 4; 26-38
2083-7275
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:: Tęsknota za Chat Noir i Mirliton. Wokół legendy paryskich kabaretów
Longing for Chat Noir and Mirliton. On legendary Parisian cabarets
Autorzy:: Ignaczak, Lidia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/967355.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: history of the nineteenth-century theatre
history of the twentieth-century theatre
nineteenth-century Paris
cabaret
modernism
literature of the nineteenth century
historia teatru xix
historia teatru xx wieku
paryż xix wieku
fin de siècle
kabaret
modernizm
literatura xix wieku
Opis:: The article invites readers to reinterpret the phenomenon of legendary nineteenth-century Parisian cabarets, inseparably linked to the history of Polish cabarets. The author refers to French sources from the era in order to supplement and verify facts concerning the historical transformation of this phenomenon, while postulating the need for more extensive research on cabaret in the context of its importance for understanding the formation of modern European and Polish popular / mass culture.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:: Passion and Politics in Diego de Brea and Jakub Čermák’s "Edward II": Marlowe’s Controversial History on Czech Stages
Autorzy:: Mišterová, Ivona
Krajník, Filip
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/39779166.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Christopher Marlowe
'Edward II'
Czech Republic
Slovenia
Diego de Brea
Jakub Čermák
Elizabethan theatre
LGBT theatre
queer theatre
Opis:: The present article outlines the stage history of Christopher Marlowe’s history Edward II on Czech stages, focusing chiefly on how the respective directors approached the titular character of Marlowe’s play and his sexuality. The study focuses on two post-2000 productions of the play: Diego de Brea’s Edvard Drugy for the Slovenian National Theatre, which toured to the 16th “Divadlo” International Theatre Festival in Pilsen, West Bohemia, in 2008; and Jakub Čermák’s production of Edvard II. for the independent Czech theatre company “Depresivní děti touží po penězích” (Depressive Children Yearn for Money) that premiered in 2023 in Prague. Since for both Czechs and Slovenians, King Edward II is a minor figure of English history and Elizabethan history plays are generally less appealing to them than other genres, both the directors sideline the political dimension of the story to fully explore the issue of social and sexual norms and relate it to current social and cultural discussions both in the West and the former Eastern Bloc. Stressing the motif of social and sexual otherness even more bravely than most recent Western productions, de Brea and Čermák offered not only valuable contributions to both local and global reception of Marlowe’s Edward II, but also raised the visibility of LGBT theatre in a region where it has only a modest history and tradition.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2023, 28, 43; 227-243
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:: Andrzej Wajda’s Two Hamlets and One Macbeth: The Director’s Struggle with Shakespearean Tragedy in the Changing Contexts of Polish History
Autorzy:: Fabiszak, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/888889.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: William Shakespeare
Hamlet
Macbeth
Andrzej Wajda
Polish theatre productions
Opis:: Andrzej Wajda is a renown Polish theatre and ﬁlm director, whose achievements have been recognised by theatre and ﬁlm artists and critics all over the world (he has been awarded an Oscar). He has directed four versions of Hamlet and two versions of Macbeth (one for Polish television in 1969, the other for the Stary Theatre in Kraków in 2004). I propose to look at three productions to trace Wajda’s evolution in his approach to Shakespearean tragedy: Hamlet III, scenes of which were ﬁrst staged in the Royal Castle of Wawel in Cracow, and then at the Stary Theatre in 1981. It was a Hamlet which addressed signiﬁcant Polish problems (Wawel being a symbol of Poland, its historical power, the seat of the powerful Jagiellonian dynasty).1 The context of the production is also very signiﬁcant: the time of the Solidarity festival, as it is now called in Poland (on 13 December 1981 martial law was introduced in Poland), so the performance could not help avoiding political issues. The director’s next take at Hamlet (his fourth attempt) occurred in 1989, another critical year in the Polish post-war history; surprisingly enough, the production was not so much Poland-oriented or politically involved as the previous version; instead Wajda poses questions about the condition of theatre in Poland and anticipates a less pressing need for politicising theatrical performances in the years to come. His Macbeth in turn was produced at the time of Poland’s engagement in the war on terrorism in Iraq; modern war of the ‘civilised world’ becomes a most signiﬁcant frame for the production, but not the only one. The performance, showing the Macbeths as an elderly couple who are confronted with possibly the last chance to make a diﬀerence in their life, touches upon both getting old and a long-term marriage.
Źródło:: Anglica. An International Journal of English Studies; 2016, 25/3; 97-106
0860-5734
Pojawia się w:: Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:: Pomiędzy Prywatnym a Publicznym. Na Granicy Teatru, Performance i Sztuki (dla) Miejsca
Between Public and Private. On the Border of Theatre, Performance and Art (for) the Specific Place
Autorzy:: Terciak, Patrycja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/424629.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:: nurt dokumentalny w polskim teatrze
historia mówiona
verbatim
eksperci codzienności
performance
sztuka (dla) miejsca
archiwalia
szwalniaDOK
documentary trend in Polish theatre
oral history
daily experts
art for places
archievs
Opis:: Tekst dotyczy metod pracy z dokumentem, archiwami i historią mówioną w obszarze teatru współczesnego, który ze względu na swą wielotworzywowość sytuuje się na granicy działań znamiennych także dla sztuki performance i sztuki (dla) miejsca. Autorka (teatrolożka i kuratorka ogólnopolskiego przeglądu sztuki dokumentu, verbatim i non-fiction szwalnia.DOK) na wybranych przykładach chce zaprezentować, jak w indywidualny sposób dla danego artysty (i zespołu) przebiega proces przygotowawczy do realizacji zdarzenia; jak kształtuje się język wypowiedzi wizualnej i co determinuje podejmowane przez twórców decyzje dotyczące przedstawianej formy i treści. Analiza strategii pracy z dokumentem przeprowadzona zostanie wobec poniższych działań: Import/ Export, reż. Michał Stankiewicz (eksperci codzienności); Jesteśmy przynętą, kochanie!, reż. Agnieszka Wąsikowska (metoda verbatim); Życie i śmierć Janiny Węgrzynowskiej, koncepcja i realizacja: Ludomir Franczak (performance w przestrzeni teatralnej); Pobyt tolerowany, koncepcja i realizacja: Weronika Fibich i Ewa Łukasiewicz (performance w przestrzeni prywatnej); Rysunek z pamięci, kreacja zespołowa: Teatr Kana/ Teatr Szwalnia (sztuka dla miejsca).
Źródło:: Sztuka i Dokumentacja; 2018, 18; 217-239
2080-413X
Pojawia się w:: Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:: “Would they not wish the feast might ever last?”: Strong Spice, Oral History and the Genesis of Globe to Globe
Autorzy:: Quarmby, Kevin A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/648101.pdf
Data publikacji:: 2014-12-01
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Globe to Globe Festival 2012
Dominic Dromgoole
Shakespeare
Cultural Olympiad
Globe Theatre
Opis:: The 2012 Globe to Globe Festival proved a great success. Actors, directors, musicians, dancers, designers and technicians travelled from all over the world to perform on the Globe stage. Visitors to London’s Cultural Olympiad enjoyed six jam-packed weeks of Shakespeare, presented in an array of international languages. The Globe’s Artistic Director, Dominic Dromgoole, and his Festival Director, Tom Bird, had achieved what seemed, to many, the impossible. Nonetheless, filmed interviews with Dromgoole and Bird, conducted during the festival by the American documentary-maker Steve Rowland, offer tantalizing insights into the genesis of the festival venture. These candid interviews confirm the sometimes farcical, often exhausting, but invariably serendipitous truth behind the Globe to Globe Festival’s short, intense history. Although the Globe was “flying completely blind,” it still succeeded in hosting a glorious feast of Shakespearean delights, seasoned with the strong spice of multiculturality.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2014, 11; 17-30
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:: Wykorzenienie i osadzenie. Dramat zmiennych granic w polskim teatrze współczesnym
Uprooted and Resettled. The Drama of Variable Borders in The Contemporary Polish Theater
Autorzy:: Dobrowolski, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1182035.pdf
Data publikacji:: 2013-12-02
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: anti-history
postmemory
drama
theatre
performativity
przeciw-historia
postpamięć
dramat
teatr
performatywność
Opis:: Artykuł opisuje zmiany w sposobie prowadzenia dyskursu w polskiej dramaturgii historycznej ostatnich lat na przykładzie tekstów dotyczących Ziem Odzyskanych. Od niedawnabohaterami spektakli stają się osoby pozostawione na marginesie wielkiej historii. To Niemcy wysiedlani z terenów zajętych przez Polskę, ale także ludność ze Wschodu przesiedlana na te ziemie. Teatr przekazujący doświadczenia wykorzenionych i osadzonych, dając im szansę mówienia własnym głosem, pozwala przełamać „historyczną amnezję” grup wykluczanych i pozbawionych przeszłości. Otwiera tak postkolonialną perspektywę widzenia rodzimej historii. Omówione w artykule teksty i przedstawienia to Niech żyje wojna! Pawła Demirskiego, Transfer! Jana Klaty i wyreżyserowana przez Marcina Libera inscenizacja dramatu Trash Story Magdy Fertacz.
The article describes the changes in discourse in recent Polish historical plays on the basis of texts about the Recovered Territories. The characters in the play are the people left on the margins of great history: the Germans deported from the territories of pre-war Germany that became part of Poland after World War II and the people from the East resettled by the authorities to this land. The theatre that transfers the experience of the uprooted and the resettled gives them the opportunity to speak with their own voice. The theatre breaks the „historical amnesia” of those who used to be excluded and voiceless. It opens a new, postcolonial perspective on Polish history. The discussed texts and plays are Paweł Demirski’s Niech żyje wojna! (Long live the war!), Transfer! by Jan Klata and Marcin Liber’s staging of Trash Story written by Magda Fertacz.
Źródło:: Porównania; 2013, 13; 225-237
1733-165X
Pojawia się w:: Porównania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:: Zarys dziejów muzyki w Toruniu do 1920 r.
Autorzy:: Konopa, Bartłomiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/529543.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:: historia muzyki
historia kultury
historia Torunia
muzyka świecka
muzyka kościelna
Gimnazjum Akademickie w Toruniu
Teatr Miejski w Toruniu
towarzystwa śpiewacze
history of music
history of culture
history of Toruń
secular music
church music
Academic Gymnasium School in Toruń
Municipal Theatre in Toruń
singing societies
Musikgeschichte
Kulturgeschichte
Geschichte Thorns
weltliche Musik
Kirchenmusik
Akademisches Gymnasium in Thorn
Städtisches Theater in Thorn
Gesangvereine
Opis:: W artykule przedstawiono dzieje muzyki w Toruniu od chwili lokacji miasta do jego przejścia pod polską administrację na początku roku 1920. Podjęto w nim różne aspekty funkcjonowania muzyki w społeczności miasta począwszy od miejsc jej występowania, poprzez okazje, w których można było ją usłyszeć, oraz osoby zajmujące się jej wykonywaniem, po podstawowe informacje o wykorzystywanych instrumentach. Historia tego wycinka kultury została ukazana w okresie staropolskim oraz w czasach zaboru pruskiego. W pierwszym z nich muzyka została podzielona na sakralną oraz świecką. Dużo uwagi poświęcono jej obecności w toruńskich szkołach i kościołach, a także pojawianiu się jej w trakcie różnych uroczystości oraz życiu codziennym toruńskich mieszczan. W części obejmującej zabór pruski omówiono muzykę dzieląc ją na profesjonalną i amatorską. Do pierwszej grupy zaliczono działające w Toruniu kapele wojskowe, opery i inne przedstawienia wystawiane w tutejszym Teatrze Miejskim oraz nieliczne koncerty muzyki poważnej. Znacznie bardziej rozwinięty był ruch amatorski, w którym uczestniczyli zarówno niemieccy, jak i polscy obywatele miasta. Ważnym elementem dla tej drugiej grupy był patriotyzm. Członkowie polskich towarzystw organizowali uroczystości ku czci narodowych bohaterów oraz publikowali polskojęzyczne pieśni. Zarówno w okresie staropolskim, jak i pruskim, wymieniono najistotniejsze postacie związane z funkcjonowaniem muzyki w Toruniu na przestrzeni dziejów
The article presents the history of music in Toruń from the year of the town’s foundation until it was taken over by the Polish administration at the beginning of 1920. It addresses various aspects of the role of music among inhabitants of Toruń starting from the places where it was played, through occasions when it could be heard, down to people dealing with music. It also includes basic information about the instruments used to play music. The history of this fragment of culture was shown in the Old-Polish period and during the times of the Prussian partition of Poland. In the former period, music was divided into sacral and secular. Much emphasis was placed on music’s presence in Toruń’s schools and churches, during various ceremonies and in everyday life of Toruń’s burghers. The part addressing the times of the Prussian partition discusses music divided into professional and amateur. The first group includes various military music bands, operas and other performances staged in the Municipal Theatre along with few concerts of classical music. The amateur musical community was much more numerous – it consisted of both German and Polish inhabitants of Toruń. Patriotism was a major aspect for the latter group. Members of the Polish societies organized ceremonies to sing Polish songs in honour of national heroes. The article enumerates the most important figures connected with music in Toruń of the Old-Polish period and in the times of the Prussian partition of Poland.
Der Artikel präsentiert die Musikgeschichte von Thorn von der Gründung der Stadt bis zu ihrem Übergang unter polnische Verwaltung Anfang 1920. Es geht in ihm um verschiedene Aspekte der Funktion von Musik im Leben der Stadt, beginnend mit den Orten, an denen sie gespielt wurde, über die Anlässe, bei denen man sie hören konnte, die Personen, die sie ausführten bis zu grundlegenden Informationen über die verwendeten Instrumente. Die Geschichte dieses Bereichs der Kultur wird für die altpolnische Zeit und für die Zeit im preußischen Teilungsgebiet dargestellt. In der ersteren wurde die Musik in geistliche und weltliche unterschieden. Große Aufmerksamkeit wird ihrer Präsenz in den Thorner Schulen und Kirchen gewidmet, ebenso im Verlauf von verschiedenen Feierlichkeiten und im Alltagsleben der Thorner Bürger. Im Abschnitt zum preußischen Teilungsgebiet wird unterschieden zwischen professioneller und Amateurmusik. Zur ersteren Gruppe zählten die in Thorn tätigen Militärkapellen, die Opern und andere Vorstellungen, die im hiesigen Stadttheater zur Aufführung kamen, sowie zahlreiche Konzerte von ernster Musik. Wesentlich weiter entwickelt war die Musik von Amateuren, an der sich sowohl deutsche als auch polnische Bürger der Stadt beteiligten. Große Bedeutung für die letztere Gruppe hatte der Patriotismus. Mitglieder polnischer Gesellschaften organisierten Feierlichkeiten zur Ehre von Nationalhelden und publizierten Lieder in polnischer Sprache. Sowohl für die altpolnische als auch für die preußische Zeit werden die wichtigsten Persönlichkeiten genannt, die im Lauf der Geschichte mit dem Musikleben in Thorn verbunden waren.
Źródło:: Rocznik Toruński; 2018, 45
0557-2177
Pojawia się w:: Rocznik Toruński
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:: Kazališna hemeroteka – uvid u građu
The Theatrical Periodical and Newspaper Library in Zagreb – an Overview of Its Contents
Autorzy:: Maroshi, Drita
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1068076.pdf
Data publikacji:: 2021-02-22
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: theatrical periodical and newspaper library
article classification
critiques
Division of the History of the Croatian Theatre
Croatian Academy of Sciences (Zagreb)
Opis:: This paper aims to present the contents of the Periodical and Newspaper Library of the Croatian Academy of Sciences’ Division of the History of the Croatian Theatre from the 1921–1924, 1968– 1969, and 1989–1992 periods, i.e. on a sample of nine theatre seasons. It includes an overview of the newspapers and periodicals from which the Library’s contents originate as well as of the number of articles in each of the specified periods, i.e. theatre seasons. The research presented here encompasses 10,859 articles, which have been classified; data on the types of articles present in each period has been tabulated. Even though a comparison of results shows that the number of sources – i.e. newspapers and other periodicals from which the Library’s contents are gathered – was significantly reduced, this did not influence the larger deviations in the overall number of articles in the researched periods. The paper shows that authored articles – mostly critiques – are the predominant type in all the researched periods, offers an insight into the diversity and wealth of the Library’s contents, and refers to the differences and similarities regarding the types and prevalence of articles in the examined periods.
Źródło:: Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 229-251
2084-3011
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:: Wincenty Lutosławski i Juliusz Osterwa: Dzieje kontaktów
Wincenty Lutosławski and Juliusz Osterwa: A History of Their Relations
Autorzy:: Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32066880.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Wincenty Lutosławski
Juliusz Osterwa
Reduta
polski mesjanizm
biografia aktorów
polski teatr w Wilnie
teatr polski 1939-1945
Polish Messianism
actors' biography
Polish theatre in Vilnius
Polish theatre 1939-1945
Opis:: Artykuł jest próbą rekonstrukcji historii przyjaźni znanego filozofa Wincentego Lutosławskiego (1863–1954) i Juliusza Osterwy (1885–1947) poprzez zachowane ślady listowe i diarystyczne. Przyjmując porządek chronologiczny, autorka przedstawia okoliczności ich spotkania w Wilnie w 1925 oraz trajektorię podróży i zetknięć aż do śmierci Osterwy. Przy okazji wyłania się krąg ważnych miejsc, wydarzeń i postaci, które wywarły wpływ na obu korespondentów, m.in. Kraków i prapremiery sztuk Wyspiańskiego, Kosów Huculski i zakład przyrodoleczniczy Apolinarego Tarnawskiego. Wśród problemów poruszanych w tekście najważniejsze dotyczą charakteru wzajemnego wpływu Lutosławskiego i Osterwy: poprzez dzieła (słowo pisane, grę aktorską), bezpośredni, osobisty kontakt i formowanie poglądów, wspólne przedsięwzięcia (szczególnie istotne w okresie okupacji, gdy obaj mieszkali w Krakowie lub okolicach). W tekście pojawiają się też mało znane przykłady promowania teatru Reduta za granicą, którego podjął się Lutosławski. W aneksie do artykułu znalazła się edycja dwudziestu listów i kartek od Osterwy do Lutosławskiego z lat 1925–1943 przechowywanych w spuściźnie filozofa w archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie.
Based on epistolary material and diaries, the article attempts a reconstruction of the history of Juliusz Osterwa’s (1885–1947) friendship with the famous philosopher Wincenty Lutosławski (1863–1954). Following chronological order, the author presents the circumstances of their meeting in Vilnius in 1925 and the trajectory of their travels and encounters up until Osterwa’s death. With this reconstruction, there emerges a circle of important places, events, and people that influenced both men, e.g. Krakow and the very first productions of Wyspiański’s plays, or Kosów Huculski and Apolinary Tarnawski’s natural therapy facility. The article focuses on the nature of Lutosławski’s and Osterwa’s mutual influence: through their works (writings, acting), direct, personal contact, and the formation of their views, and joint initiatives (particularly important during the occupation, when they both lived in or around Kraków). The text also discusses little-known examples of Lutosławski’s promoting the Reduta theatre abroad. Published as an appendix to the article are Osterwa’s twenty letters and postcards to Lutosławski, dated 1925–1943, from the philosopher collection in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in Kraków. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 2; 99-152
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:: Józef Redo (1872–1941). Wybitny artysta polskiego teatru i filmu
Józef Redo (1872–1941). Noted artist of the Polish theatre and film
Autorzy:: Uljasz, Adrian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/689089.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Redo Józef (1872–1941)
operetka w Polsce
historia XIX–XX w.
film polski
historia XX w.
Józef Redo (1872–1941)
operetta in Poland
history of the 19th–20th century
Polish film
history of the 20th century
Opis:: The article concerns an operetta actor – singer Józef Redo. The artist was bound for most of his career till death with Warsaw. In 1897, he was employed as an actor in the Teatr Nowości. He had a leading position on this scene until after the First World War. Later he performed in other theaters, mainly operetta, in Warsaw, less often outside the capital. He has achieved successes in all operetta actor’s specialties: in the role of amant, vaudeville, comic and characteristic. His most important creations include the Emperor in The Forester’s Daughter of George Jarno, Boni in The Csárdás Princess of Imre Kalman, Daniło in The Merry Widow and grandfather in Where the Lark Sings of Franz Lehar. Józef Redo also played in Polish films.
Artykuł dotyczy aktora operetkowego – śpiewaka Józefa Redy. Przez większość kariery artysta był związany z Warszawą. W 1897 r. został zatrudniony jako aktor w tamtejszym Teatrze Nowości. Zajmował czołową pozycję na tej scenie do czasów po pierwszej wojnie światowej. Później występował w innych teatrach, głównie operetkowych, w Warszawie, rzadziej poza stolicą. Osiągnął sukcesy we wszystkich operetkowych specjalnościach aktorskich: w rolach amanckich, wodewilowych, komicznych i charakterystycznych. Do jego najważniejszych kreacji należą Cesarz w Krysi Leśniczance Georga Jarny, Boni w Księżniczce czardasza Imre Kalmana, Daniło w Wesołej wdówce i dziadek w Skowronku Franza Lehara. Józef Redo grał też w polskich filmach.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 99-122
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:: Nowożytne wyroby szklane ze stanowiska „Teatr Szekspirowski” przy ul. Podwale Przedmiejskie w Gdańsku
Modern glass artefacts from “Shakespeare Theatre” site on Podwale street in Gdańsk
Autorzy:: Markiewicz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/168818.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Tematy:: wyroby szklane
naczynie szklane
wyrób importowany
historia
Gdańsk
Polska
glassware
glass vessel
imported product
history
Polska
Opis:: Prezentujemy wyroby szklane ze stanowiska „Teatr Szekspirowski” przy ul. Podwale w Gdańsku. Na znalezione tam zabytki składają się zarówno wyroby importowane, jak i pochodzące z rodzimych hut szkła, prawdopodobnie z okręgu kartusko-kościerskiego. Do importów zaliczyliśmy pucharki typu Römer, szklanicę Stangenglas, butelkę Kuttrolf i kieliszek w stylu weneckim. Pozostałe wyroby, za wyjątkiem typowo polskiego pucharka dzwonowatego, mogły być zarówno wytworami polskich manufaktur, jak i sprowadzonymi z europejskich rynków przedmiotami. Przeważającą część zbioru datujemy na XVII i XVIII wiek.
We present glassware from the site of “Shakespeare Theatre” on Podwale Street in Gdańsk. Among the monuments found there are imported products and from the native glassworks, probably from the circle Kartusko-Kościerski. For imports we have categorized wine-cups type Römer, a dekorative glass Stangenglas, Kuttrolf bottle and a wine-glass in the Venetian style. Other products except for typically Polish bell beaker could be both products of Polish factories and brought in from European markets objects. The majority of the collection dates from about the seventeenth and eighteenth century.
Źródło:: Szkło i Ceramika; 2017, R. 68, nr 2, 2; 13-16
0039-8144
Pojawia się w:: Szkło i Ceramika
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:: Teatr na Wileńskiej 1824–1832
The Theatre on Wileńska Street, 1824–1832
Autorzy:: Jędrychowski, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520650.pdf
Data publikacji:: 2017-12-15
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Polish theater 1800-1900
theater history
Vilnus
Juliusz Słowacki
teatr polski 1800-1900
historia teatru
Opis:: Artykuł przedstawia historie teatru w Wilnie w latach 1824–1832, kiedy na widowni zasiadał Juliusz Słowacki. Opisano budynek, jego lokalizację i próby zarządzania teatrem. Rywalizacja i kłótnie między aktorami przez wiele lat uniemożliwiały sprawne zarządzanie teatrem, mimo że od 1823 roku istniał dokument Projekt urządzenia Wileńskiego Teatru. Problemy związane z organizacją sezonów miały swoje źródło także w niespłaconym długu byłego przedsiębiorcy teatralnego Macieja Każyńskiego. Ze względu na stan pierwotnego budynku postanowiono przenieść scenę do ratusza.
This article presents episodes from the history of the theater building, its location and attempts at organising theater management in Vilnius in 1824–1832, a time when the poet Juliusz Słowacki was known to sit in the audience. Rivalry and feuds between the actors prohibited instituting an effective theater management for many years, even though Projekt urządzenia Wileńskiego Teatru [“A Project of Organising the Vilnius Theater”] had been in place since 1823. Some complications relating to the organisation of theater seasons in Vilnius had their origins in the unpaid debt of a former theater entrepreneur, Maciej Każyński. Due to the state of disrepair of the original building, it was decided to move the stage to the city hall.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 29-42
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:: History of osteosynthesis in the Department of Orthopaedics and Traumatology, Medical University of Gdansk, based on examination of surgical instruments withdrawn from the operating theatre
Historia osteosyntezy w Katedrze i Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego na podstawie badania narzędzi chirurgicznych wycofanych z bloku operacyjnego
Autorzy:: Osowski, Jakub
Mazurek, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2191599.pdf
Data publikacji:: 2022-09-30
Wydawca:: Wydawnictwo Exemplum
Tematy:: history of medicine in Gdansk (Poland)
surgical instruments
osteosynthesis
historia medycyny w Gdańsku (Polska)
narzędzia chirurgiczne
osteosynteza
Opis:: Based on the analysis of surgical instruments withdrawn from the operating theatre, it was decided to briefly present the history of osteosynthesis in the orthopaedic department in Gdansk, Poland. Boxes with orthopaedic instruments withdrawn from the operating theatre were obtained. The instruments were grouped, numbered, photographed and catalogued. Not all obtained instruments were used in orthopaedics; the boxes contained several instruments typically used in other fields of surgery. Attempts have been made to divide orthopaedic instruments into several groups, depending on their use in bone fixation. Some specific instruments are used only in one method. The most interesting tools are discussed in detail, with attention to their features and role in shaping modern orthopaedics. Some of the obtained equipment could have been made in the Orthopaedic Workshop in the hospital. They are specific exhibits related to the development of orthopaedics in this hospital that required preservation.
Na podstawie analizy narzędzi chirurgicznych wycofanych z sali operacyjnej postanowiono pokrótce przedstawić historię osteosyntezy na oddziale ortopedycznym w Gdańsku. W badaniu wykorzystano pudła z narzędziami ortopedycznymi wycofanymi z sali operacyjnej. Narzędzia zostały pogrupowane, ponumerowane, sfotografowane i skatalogowane. Nie wszystkie narzędzia były wykorzystywane w ortopedii; pudła zawierały również kilka narzędzi typowo stosowanych w innych dziedzinach chirurgii. Podjęto próby podzielenia narzędzi ortopedycznych na kilka grup, w zależności od ich zastosowania w zespalaniu kości. Istnieje kilka specyficznych narzędzi, które są używane tylko w jednej metodzie. Szczegółowo omówiono najciekawsze narzędzia, zwracając uwagę na ich cechy i rolę, jaką odegrały w kształtowaniu współczesnej ortopedii. Część uzyskanego sprzętu mogła zostać wykonana w Pracowni Ortopedycznej w szpitalu. Są to specyficzne eksponaty związane z rozwojem ortopedii w tym szpitalu, które wymagały konserwacji.
Źródło:: Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska; 2022, 87, 3; 118-122
0009-479X
2956-4719
Pojawia się w:: Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:: Udział Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków w procesie odnowy Krakowa
Autorzy:: Kadłuczka, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/217506.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:: Teatr Stary w Krakowie
konserwacja
Rynek Główny w Krakowie
Kraków
zespół pałacowo-ogrodowy
Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków
Old Theatre in Krakow
conservation
Main Market
palace
garden
Institute of History of Architecture and Monument Preservation
Źródło:: Wiadomości Konserwatorskie; 2003, 13; 78-81
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:: Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:: Pourceaugnac – Dreynar – Niedole obcego
Pourceaugnac and Dreynar: Tribulations of a Newcomer
Autorzy:: Kencki, Patryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30147333.pdf
Data publikacji:: 2017-10-15
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Franciszek Bohomolec
Molière
komedia
historia teatru polskiego 1765–1880
comedy
history of the Polish theatre 1765–1880
Opis:: Artykuł stanowi wstęp do edycji komedii Dziedzic chytry Franciszka Bohomolca, która jest spolszczeniem utworu Moliera. Bohomolec tworzył komedie najpierw na potrzeby teatrów organizowanych przez szkoły jezuickie, a następnie dla założonej przez Stanisława Augusta sceny narodowej. W pierwszym z przywołanych okresów jezuicki poeta częstokroć adaptował dzieła twórców uznawanych dziś za klasyków. Szczególnie chętnie sięgał po komedie Molierowskie. Jako że przepisy zakonne nie pozwalały na wprowadzanie postaci kobiecych (aktorami w tych przedstawieniach byli chłopcy studiujący w jezuickich szkołach), Bohomolec zmuszony był do przekształcania wątków, postaci i motywów ich działań. W komedii Molière’a Monsieur de Pourceaugnac zmienił cel przybycia tytułowej postaci do stolicy. O ile Pourceaugnac przybywał z Limoges do Paryża po to, aby poślubić pannę kochającą kogo innego, o tyle jego polski odpowiednik Dreynar przyjeżdża z Wrocławia do Warszawy, aby przyjąć spadek ofiarowany mu przez wuja. U Molière’a za nieszczęściami, które spadną na poczciwego przybysza, stoi para słusznie broniąca swej miłości. U Bohomolca – zaniepokojony utratą schedy krewniak. Dziedzic chytry, bo taki tytuł nosi spolszczenie, zyskał więc przesłanie inne niż to, które znamy z Molierowskiego oryginału. Polska wersja ukazuje niechęć do obcego, ludzką chciwość i niemałą dawkę cynizmu. Niezasłużone upokorzenia i krzywdy, które spadają na przybysza, wpisują dzieło w nurt utworów ukazujących nadmiar ludzkiego nieszczęścia, spośród których najbardziej emblematycznym jest Justyna Markiza de Sade.
An introduction to edition of Franciszek Bohomolec comedy Dziedzic chytry [A Wily Heir], Polish version of Molière’s Monsieur de Pourceaugnac. Bohomolec wrote his comedies first for theater shows put on by Jesuit schools and then for the national stage founded by King Stanislaw August Poniatowski. In the first of these phases, the Jesuit poet often adapted works by playwrights who are now classics. One of the authors particularly favoured by him was Molière. Since the Society of Jesus did not allow female characters on stage (the actors performing in the shows were the boys studying in the Jesuit schools), Bohomolec was forced to remodel some motifs, characters and their motivations. Taking Molière’s Monsieur de Pourceaugnac for adaptation, he decided to replace the reason why the title character arrived in the capital. Pourceaugnac travelled from Limoges to Paris to marry a woman who was in love with another man, whereas his Polish counterpart, Dreynar, comes from Wrocław to Warsaw to accept an inheritance from his uncle. In Molière’s play, the misfortunes that befell the good-natured newcomer were concocted by the couple rightfully defending their love. In Bohomolec’s case, the culprit is a relative who is anxious not to lose claim to the inheritance. Dziedzic chytry [A Wily Heir] is thus provided with a message quite different from Molière’s original. The Polish version conveys avarice, hostility towards the stranger, and not a small dose of cynicism. The undeserved indignities and grievances visited upon the newcomer situate the play among the literary works which present an overabundance of human misery, the most emblematic of them being Justine by Marquis de Sade.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 43-83
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:: Światopoglądy młodopolskie w teatralnym lustrze XXI wieku. „Termopile polskie” Tadeusza Micińskiego i Jana Klaty
The Young Poland world-view in the theatrical mirror of the 21st century Tadeusz Miciński’s and Jan Klata’s 'The Polish Thermopylae'
Autorzy:: Brzozowska, Sabina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/967370.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: theatre
drama
history
mystery play
teatr
dramat
historia
misterium
popkultura
Opis:: The previous attempts to present Tadeusz Miciński’s The Polish Thermopylae on the stage ended in either a complete failure or at least unfulfilled expectations. The multi-dimensional text-charade, full of numerous historical and philosophical references, constitutes a true challenge for an audience and a director. The ideological potential of the text encourages risky updates and simplifications. The plot of Miciński’s play is set in the years 1787–1813, starting with the meeting of King Stanisław August with Empress Catherine II and ending with the death of Prince Józef Poniatowski in the Elster River; yet, it takes place in the head of the dying prince. The Polish Thermopylae condenses time in a mysterious way and provokes the spectator to interpret historical events from the perspective of a mystery play. Jan Klata, the director, abandons allusions to a mystery play, uses many cliches from the sphere of pop-culture, and exposes the presence of the grotesque in Miciński’s play. In his impressive post-modern show, reality is arranged like a video clip: a juxtaposition of war and sports and erotic conquest, a conventional presentation of Empress Catherine II as the insatiable Messallina, a gymnastic amploi of Patiomkin as an allusion to Putin’s muscle flexing are not an intellectual challenge for the contemporary audience. And the ideal of Miciński’s theatre is the theatre being the judgement of conscience, the theatre being the mirror, the “mouse-trap” that never becomes out of date.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:: «Purpurowy płomień»: Helena Grossówna w Operze Pomorskiej i Teatrze Toruńskim
«The Purple Flame»: Helena Grossówna at the Pomorska Opera and Toruński Theatre
Autorzy:: Duda, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083665.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Helena Grossówna
Toruń
historia teatru
taniec
teatr polski 1918-1939
theater history
dance
Polish theater 1918–1939
Opis:: Artykuł stanowi prezentację nieznanych szerzej faktów z biografii Heleny Grossówny, jednej z gwiazd kina polskiego lat 30-tych XX wieku. Urodzona w Toruniu artystka rozpoczynała swoją karierę w zespole początkujących tancerek utworzonym w teatrze toruńskim w czasie pierwszej dyrekcji Karola Bendy (1924-1926), której ukoronowaniem było otwarcie Opery Pomorskiej. W tym czasie Grossówna mogła doskonalić swój warsztat taneczny, występując w inscenizacjach oper, operetek i komedii muzycznych. Po wojażach francuskich, kiedy to wzięła udział w kursach prowadzonych przez Matyldę Krzesińską i Bronisławę Niżyńską, siostrę Wacława Niżyńskiego, Grossówna wróciła do Torunia i pracowała jako choreograf w Teatrze Toruńskim prowadzonym ponownie przez Karola Bendę (1930-1932). W artykule można znaleźć obszerny na tyle, na ile pozwalają szczątkowe dokumenty, opis występu Heleny Grossówny jako Salome w Golgocie Bolesława Rosłana (reż. Józef Cornobis, 1931), a także liczne dowody na to, że Grossówna opuszczała Toruń już jako w pełni ukształtowana artystka.
The article presents little known biographical facts about Helena Grossówna, one of the stars of the Polish film industry in the 1930s. Born in Toruń, the artist started out her career as a member of a ballet company for fledging dancers founded at the Toruń theatre during the first directorship of Karol Benda (1924-1926), which culminated in the opening of the Pomorska Opera. At the time, Grossówna was able to improve her dancing skills by performing in operas, operettas, and musical comedies. Having travelled to France, where she took classes from Matylda Krzesińska and Bronislava Nijinska (Vaslav Nijinsky’s sister), Grossówna returned to Toruń and worked as a choreographer at the Toruński Theatre, run again by Karol Benda (1930-1932). The article contains as detailed a description as the scant source materials permit of Helena Grossówna’s performance as Salome in Golgota [Golgotha] by Bolesław Rosłan (dir. Józef Cornobis, 1931), and it presents strong evidence that Grossówna left Toruń as a fully fledged artist.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 122-133
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:: "Pokaz rybek magnetycznych”: Widowiskowa popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu
"A display of magnetic fish": Spectacular popularisation of knowledge in Volyn Junior/Senior High School in Krzemieniec
Autorzy:: Buczek, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32062701.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Krzemieniec
historia wychowania
Wołyń
Liceum Krzemienieckie
teatr szkolny
history of education
Volyn
popularisation of science
school theatre
Opis:: Popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu (1805–1832) była jedną z form działalności nauczycieli. Cieszyła się dużą popularnością wśród okolicznej ludności, nie tyle jednak ze względu na walor poznawczy, co na aspekt widowiskowy. Prowadzona była w ciągu roku szkolnego oraz podczas egzaminów publicznych (popisów) na zakończenie nauki. Liczną publiczność gromadziły pokazy eksperymentów, prezentowane przez profesora fizyki Karola Jentza, a także nauka ogrodnictwa praktycznego prowadzona w ogrodzie botanicznym przez ogrodnika Karola Witzella. Jednak do tej działalności władze szkolne miały stosunek ambiwalentny. Z jednej strony doceniano wysiłki nauczycieli, z drugiej widowiskowość pokazów budziła poważne zastrzeżenia czy wręcz niechęć zwierzchników.
Popularisation of knowledge in Volyn Junior/Senior High School in Krzemieniec (1805–1832) was one of the forms of teachers' activity. It enjoyed great fame among the local population, as a spectacle rather than on account of its intellectual value. It took place during the school year and during final public examinations (performances). Numerous audiences gathered at the experimental shows presented by Karol Jentz, professor of physics, as well as at practical gardening sessions conducted in the botanical garden by Karol Witzell, gardener. However, the school authorities had an ambivalent attitude towards this activity. On the one hand, the efforts of teachers were appreciated, on the other hand the spectacular nature of the shows raised serious reservations or even the reluctance of the superiors.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 5-21
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:: Dziennik Heleny Modrzejewskiej 1 I–16 II 1893
Helena Modrzejewska’s Diary, January, 1st–February, 16th, 1893
Autorzy:: Jarząbek-Wasyl, Dorota
Kędziora, Alicja
Orzechowski, Emil
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/47085145.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Helena Modrzejewska
teart w XIX wieku
historia teatru
dziennik
aktorka
Helena Modjeska
19th century theatre
tehatre history
diary
actress
Opis:: Rękopis Dziennika, prowadzonego przez Helenę Modrzejewską od 1 stycznia do 16 lutego 1893 roku, przechowywany jest w kolekcji J. I. Paderewskiego w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Publikowany kilkukrotnie w różnych wariantach w całości bądź we fragmentach (m.in. w „Czasie”, „Kierunkach”, „Teatrze” oraz monografiach M.M. Coleman oraz J. Szczublewskiego) obrósł w liczne nieścisłości edytorskie i redakcyjne. Zamieszczone w „Pamiętniku Teatralnym” teksty są zestawieniem trzech głównych edycji Dziennika – oryginału drukowanego za rękopisem, wraz z uwzględnieniem późniejszych uwag i poprawek, pierwszej polskiej publikacji w „Czasie” w 1910 roku oraz edycji w j. angielskim, zamieszczonej w Fair Rosalind: the American Career of Helena Modjeska M.M. Coleman (1969).
The manuscript of the diary, written by Helena Modrzejewska from 1 January to 16 February 1893, is kept in Jan Ignacy Paderewski’s collection at the National Library in Warsaw. Published several times in several variants, both in whole and in fragments (including the excerpts published in the Polish magazines such as Czas, Kierunki, Teatr and in monographs by Marion M. Coleman and Józef Szczublewski), Modrzejewska's diary has become ridden with numerous editorial inaccuracies. The text currently published in Pamiętnik Teatralny is a compilation of the three major editions of the Diary: the original based on the manuscript, including later comments and corrections, the first Polish publication in Czas, 1910, and its edition in English, published in M. M. Coleman’s Fair Rosalind: The American Career of Helena Modjeska (1969).
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 55-89
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:: Batalia o Schillera i teatr we Lwowie: Teksty publicystyczne Tymona Terleckiego z lat 1930–1931
The Battle for Schiller and the Theatre in Lvov: Tymon Terlecki’s Press Publications of 1930–1931
Autorzy:: Szydłowska, Mariola
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520675.pdf
Data publikacji:: 2017-12-15
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski 1918-1939
Leon Schiller
Tymon Terlecki
Lwów
historia teatru
Polish theater 1918-1939
Lvov
theater history
Opis:: Teksty przedrukowane w tym artykule ukazały się po raz pierwszy w lwowskim Słowie Polskim w latach 1930-1931. Opatrzono je wstępem, w którym omówiono kontekst historyczny ich powstania. Teksty należą do wczesnego okresu twórczości wybitnego teatrologa Tymona Terleckiego, a jednocześnie rzucają światło na krótki, ale ważny epizod w dziejach lwowskiej sceny związany z Leonem Schillerem. Mimo że artykuły powstały z inspiracji redaktora naczelnego Słowa Polskiego Wacława Mejbauma, ujawniały także własne przekonania Terleckiego i dawały wyraz jego zaangażowaniu w tzw. „batalię o Schillera”. Chodziło najpierw o umożliwienie objęcia dyrekcji teatrów lwowskich przez Stanisława Czapelskiego i Zygmunta Zaleskiego, którzy zaproponowali Leonowi Schillerowi stanowisko kierownika artystycznego teatrów dramatycznych, a następnie o zapewnienie Schillerowi warunków do pracy twórczej, co oznaczało przede wszystkim dokonanie zmian organizacyjnych w teatrach. Wreszcie, gdy Schiller zrezygnował i opuścił Lwów, Terlecki prowadził batalię, by Rada Miejska zaakceptowała Wilama Horzycę na stanowisku kierownika, co też uczyniła, zaś Horzyca zaprosił Schillera do współpracy. Artykuły ukazują polemiczny temperament Tymona Terleckiego, jego wczesną fascynację twórczością Leona Schillera oraz sposób, w jaki ich autor przyczynił się do rozwoju lwowskiej sceny.
The articles republished now in Pamiętnik Teatralny first appeared in the Lvov Słowo Polskie in 1930–1931. They are reprinted here with an introduction discussing the historical context in which they were written. The texts belong to the early period of work of the outstanding theater scholar, Tymon Terlecki, and they at the same time shed light on a short yet important episode in the history of the Lvov stage that had to do with Leon Schiller. Even though the articles had been inspired by the editor-in-chief of Słowo Polskie, Wacław Mejbaum, they also revealed Terlecki’s own convictions and expressed his involvement in the so-called “battle for Schiller” [batalia o Schillera]. The issue was first to allow Stanisław Czapelski and Zygmunt Zaleski to take over the management of the municipal theaters, as they offered the position of artistic director of the Drama Department to Leon Schiller, and then to provide Schiller with the wherewithal to carry out his creative work, which meant mostly to make some organisational changes within the theaters. And finally, when Schiller had resigned and left Lvov, Terlecki carried on the battle so that the Municipal Council accept Wilam Horzyca as manager, which it did, thus enabling Schiller to come back. The articles reveal the polemical temperament of Tymon Terlecki, his early fascination with the work of Leon Schiller and the way in which their author contributed to the development of the stage in Lvov.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 184-263
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:: “Nor doth this wood lack worlds of company:” the American Performance of Shakespeare and the White-Washing of Political Geography
Autorzy:: Meyer, John M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/39763541.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Shakespeare in performance
utopia
race
slavery
Early Modern history
Black
African American
Public Theatre
American Shakespeare Center
Oregon Shakespeare Festival
Texas
Opis:: The paper examines the spatial overlap between the disenfranchisement of African Americans and the performance of William Shakespeare’s plays in the United States. In America, William Shakespeare seems to function as a prelapsarian poet, one who wrote before the institutionalization of colonial slavery, and he is therefore a poet able to symbolically function as a ‘public good’ that trumps America’s past associations with slavery. Instead, the modern American performance of Shakespeare emphasizes an idealized strain of human nature: especially when Americans perform Shakespeare outdoors, we tend to imagine ourselves in a primeval woodland, a setting without a history. Therefore, his plays are often performed without controversy—and (bizarrely) on or near sites specifically tied to the enslavement or disenfranchisement of people with African ancestry. New York City’s popular outdoor Shakespeare theater, the Delacorte, is situated just south of the site of Seneca Village, an African American community displaced for the construction of Central Park; Alabama Shakespeare Festival takes place on a former plantation; the American Shakespeare Center in Staunton, Virginia makes frequent use of a hotel dedicated to a Confederate general; the University of Texas’ Shakespeare at Winedale festival is performed in a barn built with supports carved by slave labor; the Oregon Shakespeare Festival takes place within a state unique for its founding laws dedicated to white supremacy. A historiographical examination of the Texas site reveals how the process of erasure can occur within a ‘progressive’ context, while a survey of Shakespearean performance sites in New York, Alabama, Virginia, and Oregon shows the strength of the unexpected connection between the performance of Shakespeare in America and the subjugation of Black persons, and it raises questions about the unique and utopian assumptions of Shakespearean performance in the United States.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2022, 26, 41; 119-146
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:: Dyktatura generała Franco we wspomnieniach Adolfo Marsillacha Tan lejos, tan cerca. Mi vida
The dictatorship of General Franco in the memoirs of Adolfo Marsillach Tan lejos, tan cerca. Mi vida [So far, so close. My life]
Autorzy:: Kęsek-Chyży, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1878553.pdf
Data publikacji:: 2019-10-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: historia Hiszpanii XX wieku
teatr hiszpański XX wieku
autobiografia
frankizm
Adolfo Marsillach (1928-2002)
Francisco Franco Bahamonde (1892-1975)
history of Spain in the 20th century
Spanish theatre of the 20th century
autobiography
Francoism
Opis:: Celem niniejszego artykułu jest analiza wizji i interpretacji epoki frankistowskiej przez Adolfo Marsillacha w jego autobiografii Tan lejos, tan cerca. Mi vida (Tusquets, 1998). Chociaż jego opus magnum stanowi przede wszystkim panoramiczną kronikę hiszpańskiego teatru w drugiej połowie XX wieku, dostarcza również interesujących informacji na temat wielu aspektów życia politycznego i społecznego w czasach reżimu, widzianych z perspektywy jednego z najważniejszych współczesnych artystów hiszpańskich będącego w ciągłej opozycji wobec dyktatury. Dlatego istotne jest zbadanie, w jaki sposób ten intelektualista, który przez całe swoje życie starał się pozostać wierny zasadom demokracji, wolności tworzenia i wolności dla każdego obywatela, przedstawia cztery dekady rządów gen. Franco, poczynając od swego trudnego dzieciństwa w Barcelonie podczas Wojny Domowej, aż do ostatnich dni zniedołężniałego Generalissimusa, w którym to strach miesza się z nadzieją na przyszłość. Niniejszy tekst koncentruje się na najbardziej spornych osobliwościach systemu frankistowskiego, takich jak cenzura rządowa, ideologiczny przymus wobec artystów, wszechobecna dewocja i narzucona przyzwoitość, przedstawionych z odrobiną ironii przez Adolfo Marsillacha, którego twórczość artystyczna poświęcona była walce z nimi.
The aim of the present study is to analyze Adolfo Marsillach’s vision and interpretation of the Francoist epoch in his autobiography Tan lejos, tan cerca. Mi vida (Tusquets, 1998). Though being a panoramic chronicle of the Spanish theatre in the second half of the twentieth century, this opus magnum also provides interesting details on many aspects of the political and social life under the regime, observed by one of the most significant contemporary Spanish artists in permanent opposition to the dictatorship. Therefore, it seems crucial to investigate how this intellectual, who throughout his life struggled to remain faithful to the principles of democracy, liberty of creation and freedom to every citizen, depicts four decades of Franco’s government, beginning with his difficult childhood in Barcelona during the Civil War until the last days of the senile Generalísimo, in which fear mixed with hope for the future. Our study concentrates on the most disputed peculiarities of the Francoist system, such as the governmental censorship, ideological coercion on artists, omnipresent sanctimoniousness and imposed decency, viewed with a spoonful of irony by Adolfo Marsillach, who devoted his artistic creation to fight against them.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 2; 115-128
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:: Małgorzata Bruder, Janusz Degler, Budynki i wnętrza teatrów w Europie na dawnej pocztówce z kolekcji Janusza Deglera. European Theatre Buildings and Interiors on old Postcards from Janusz Degler’s Collection, Muzeum Miejskie Wrocławia. Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego, Wrocław 2017.
Autorzy:: Komorowski, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083672.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: budynek teatralny
pocztówka teatralna
historia teatru
theater building
theater postcard
theater history
Opis:: Recenzja katalogu wystawy pocztówek profesora Deglera. W otwartym 26–27 marca 2017 Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu wśród ekspozycji poświęconych wybitnym osobistościom znalazł się również Gabinet profesora Janusza Deglera, teatrologa i witkacologa światowej sławy, mieszczący ofiarowaną przezeń bibliotekę. Tu właśnie na planszach umieszczona została kolekcja pocztówek prof. Deglera, ściślej zaś jej starannie wybrana część – kilkaset z paru tysięcy. Tej też części dotyczy opublikowany w znakomitej szacie edytorskiej dwujęzyczny (polsko-angielski) katalog z barwnymi reprodukcjami eksponatów. Jest ich dokładnie 597, plus dwie w części wstępnej. Katalogowa księga zabiera nas w niezwykłą podróż do najdalszych teatralnych zakątków Europy. Z Paryża do Petersburga wędrujemy w ułamku sekundy. Obrazy zmieniają się jak w kalejdoskopie: teatry wielkie i małe, murowane i drewniane, niezwykle ważne w historii i zupełnie nieznane. Autorzy katalogu ze słuszną dumą podkreślili we wstępie, że jest on „pierwszą na świecie publikacją, prezentującą unikatowy zbiór dawnych pocztówek z architekturą teatralną”.
A review of the Polish–English catalogue of Professor Degler’s postcards collection. In the Henryk Tomaszewski Museum of Theatre that opened in Wrocław on 26–27 March 2017, among other exhibitions devoted to outstanding individuals, there is also The Study of Professor Janusz Degler, which houses the library donated to the Museum by the professor who is a theatre and Witkacy scholar of international renown. And it is here that Professor Degler’s collection of postcards—or more precisely, a carefully selected part of it, a few hundred of several thousand items—has been displayed. This part of the collection is also presented in the wonderfully edited Polish–English catalogue with colour reproductions of the exhibits. There are exactly 597 of them, and additional two in the introductory part. The book takes us on a marvellous journey to the most distant theatrical corners of Europe. We travel from Paris to Petersburg in a blink of an eye. The images change in quick succession, as if in a kaleidoscope: theater houses great and small, of brick and of wood, historically significant and completely forgotten. The authors of the catalogue rightly boast that it is the first publication in the world to present a unique collection of old postcards displaying theatre architecture.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 323-327
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:: Polskie głosy w dyskusji o niemieckiej przeszłości w dwóch inscenizacjach Kamienia Mariusa von Mayenburga
Polnische Stimmen in der deutschen Diskussion zur Erinnerungsarbeit in zwei Theateraufführungen von Marius von Mayenburgs Stück Der Stein
Polish voices about German history on the bases of two Polish productions of The Rock by Marius von Mayenburg
Autorzy:: ŁAPICKA, Kamila
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/784327.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: Marius von Mayenburg
Der Stein
deutsches Gegenwartsdrama
polnisches zeitgenössisches Theater
Kamień
współczesny dramat niemiecki
współczesny teatr polski
The Rock
contemporary German drama
contemporary Polish theatre
Opis:: Marius von Mayenburg (born in 1972) is one of the most influential contemporary German playwrights. He is also a stage director and translator who works with the Schaubühne am Lehniner Platz in Berlin. He is an artist with the faith in history, as well as in the character. One of the consequences of this faith is The rock, a play written in 2008. This paper examines the Polish productions of this play. The first one was directed by Adam Nalepa and staged at Teatr Wybrzeże in Gdańsk in 2009. This performance was followed by a produc-tion directed by Grzegorz Wiśniewski, staged by the students at the Łódź Film School in 2014 and presented at the Studyjny Theatre. The two productions differ greatly on every level including adherence to the original text, choice of space, as well as acting style
Marius von Mayenburg (geb. 1972) ist einer der bedeutendsten deutschen Gegenwartsdramatiker, ebenso wie Regisseur und Übersetzer, der mit dem Berliner Theater Schaubühne am Lehniner Platz zusammenarbeitet. Ein Schriftsteller, der an die Geschichte und an seine Helden glaubt. Ein Ergebnis davon ist das Drama Der Stein, das im Jahre 2008 geschrieben wurde. Im vorliegenden Text werden zwei polnische Theateraufführungen gründlich untersucht, einerseits die Uraufführung im Theater Wybrzeże Gdańsk (2009), unter der Regie von Adam Nalepa, sowie andererseits die Diplomaufführung der Studenten der Filmhochschule in Łódź (2014), bei der Grzegorz Wiśniewski Regie führte und das Stück im Theater Studyjny aufgeführt wurde. Die Bühnendarbietungen unterscheiden sich in jeder Hinsicht voneinander, angefangen vom Text, über die Wahl des Spielraums, bis hin zum Spiel der Schauspieler.
Marius von Mayenburg (ur. 1972), jeden z najważniejszych niemieckich dramatopisarzy współczesnych, jest również reżyserem i tłumaczem współpracującym z berlińską sceną Schaubühne am Lehniner Platz. To artysta, który wierzy w historię i wierzy w postać. Jednym z owoców tej wiary jest Kamień, sztuka napisana w roku 2008. Artykuł proponuje analizę dwóch polskich inscenizacji Kamienia. Pierwsza została wystawiona w roku 2009 w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku w reżyserii Adama Nalepy. Druga powstała pięć lat później jako spektakl dyplomowy studentów Łódzkiej Szkoły Filmowej. Na scenie Teatru Studyjnego przygotował ją Grzegorz Wiśniewski. Oba spektakle różnią się znacząco na wielu poziomach, począwszy od stopnia wierności wobec tekstu, poprzez wybór przestrzeni, na stylu aktorstwa skończywszy.
Źródło:: Transfer. Reception studies; 2018, 3
2451-3334
Pojawia się w:: Transfer. Reception studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:: Tragedia i dwór: Stan faktyczny oraz polemiczne użycie stereotypu w historii polskich przekładów Corneille’a i Racine’a
Tragedy and the Court: The Actual State of Affairs and Polemic Use of the Stereotype in the History of Polish Translations of Corneille’s and Racine’s Work
Autorzy:: Bajer, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30103104.pdf
Data publikacji:: 2018-12-18
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: kultura polska XVIIIw.
dramat polski XVIIIw.
literatura polska XVIIIw.
teatr dworski w Polsce
Seweryn Rzewuski
Stanisław Wincenty Jabłonowski
Udalryk Krzysztof Radziwiłł
historia dramatu
Polish culture of the 18th century
18th-century Polish drama
Polish literature of 18th cenury
Polish court theatre
Stanisław Wincenty Jablonowski
Udalryk Krzysztof Radziwill
drama history
Opis:: Począwszy od XVII w., przełomem w historii polskiej tragedii była recepcja utworów Pierre’a Corneille’a i Jeana Racine’a przez przekład. Już w czasach Jana Andrzeja i Stanisława Morsztynów uprzywilejowanym kręgiem odbioru francuskiego modelu dramatu poważnego stał się dwór królewski. Wiek osiemnasty przynosi kontynuację tego zjawiska, przy czym zainteresowanie tłumaczy twórczością dwóch tragików rozlewa się na dwory arystokratyczne, później szlacheckie. W czasach saskich na szczególną uwagę zasługuje pochodzący z 1715 roku fragment przekładu La mort de Pompée Corneille’a obecny w sylwie autorstwa Stanisława Wincentego Jabłonowskiego. Twórczość Racine’a inspiruje w kolei innych tłumaczy magnackich, takich jak Udalryk Krzysztof Radziwiłł czy Seweryn Rzewuski. Związki z teatrem dworski wykazuje także pijarska praktyka przedstawień szkolnych, organizowanych przez Stanisława Konarskiego. Czasy stanisławowskie przynoszą kontynuację wcześniejszych inicjatyw. W tej epoce prężnie rozwija się ponadto tradycja francuskojęzycznych teatrów de société. W sferach dworskich przekład francuskiej tragedii klasycystycznej wciąż pojawia się w obiegu rękopiśmiennym (Stanisław Wodzicki) i w druku (Wojciech Turski). W czasach postanisławowskich tradycja teatru dworskich odciska swoje piętno na recepcji francuskich tragedii w sposób nieco bardziej pośredni a czasem zaskakujący: wobec trudnej sytuacji gatunku w repertuarze sceny komercyjnej, wystawiając Horacjuszy Corneille’a (1802), Osiński posługuje się inscenizacją amatorską jako formą promocji gatunku walczącego o popularność. Nakierowana na propagowanie tragedii działalność Iksów wykazuje związki z dworem za sprawą statusu społecznego członków Towarzystwa oraz zakulisowych działań, do których się uciekają. W ostatnim z omawianych okresów - w pewnej mierze za sprawą Iksów, których postępowanie nieświadomie ilustruje pewne tezy krytyki europejskiej, np. Schlegla - wytwarza się negatywny obraz asocjacji francuskiej tragedii i dworu, jako miejsca zepsucia, nadmiernej rytualizacji zachowań i niewrażliwości na problemy ogółu. Nie wyczerpuje to jednak w całości stereotypu dworskości przypisywanej dziełom Corneille’a i Racine’a. W odróżnieniu od Europy zachodniej w Polsce tego okresu wyróżnić można dwa inne warianty zestawienia tragedii z dworem. W twórczości Kopystyńskiego tłumaczenie Racine’a jawi się jako idealne otium wykształconego szlachcica, spędzającego życie w rodzinnym dworze prowincjonalnym. W okresie porozbiorowym kształtuje się też (oparta na błędnych przesłankach) legenda inscenizacji Cyda na dworze Jana Kazimierza. Tragedia francuska ukazana jest jako jeden z ważnych elementów kształtowania się narodowej tradycji.
The reception of the plays by Pierre Corneille and Jean Racine through translation, which began in the 17th century, was a breakthrough moment in the history of Polish tragedy. By the time of Jan Andrzej and Stanisław Morsztyns, the royal court had become a privileged circle of receiving the French model of serious drama. The trend continued in the 18th century, but the interest of translators in the output of the two tragedians spread into first aristocratic and then nobility courts as well. A notable example from the Saxon times is a fragment of a 1715 translation of Corneille’s Le mort de Pompée that can be found in a silva by Stanisław Wincenty Jabłonowski. Racine’s work, on the other hand, inspired magnate translators, such as Udalryk Krzysztof Radziwiłł or Seweryn Rzewuski. The ties with the court theatre could also be found in the way Piarists, and Stanisław Konarski most notably, put on school theatre spectacles. The trend lived on under the reign of Stanisław August Poniatowski as well. Additionally, there was a surge of interest in French théâtres de société. At courts, the translations of French classical tragedies continued to appear either in manuscript (Stanisław Wodzicki) or in print (Wojciech Turski). After the reign of Stanisław August, the tradition of court theatres still influenced the reception of French tragedies, but in more indirect, and sometimes surprising, ways: confronted with the difficult situation of the genre in the repertories of commercial theatres, for example, Osiński produced Corneille’s Horace (1802) as an amateur play in order to popularise it. Theatre criticism of the Towarzystwo Iksów [the Exes’ Society], intent on promoting tragedy, was connected with the court through the social status of its members and their actions behind the scenes. In the last of the abovementioned periods—to some extent due to the Towarzystwo Iksów whose actions inadvertently exemplified some criticisms levelled by European critics of the time, like Schlegel—negative associations surrounding French tragedy and the court as a place of moral decay, overly ritualistic behaviours and insensitivity towards problems of society as a whole came to the fore. This, however, does not fully define the stereotype of courtliness ascribed to the work of Corneille and Racine. In Kopystyński’s life, translating Racine appears to be a perfect otium for an educated nobleman living in his family mansion in the country. In the post-partitioning period, a legend about the staging of Le Cid at the court of King Jan Kazimierz emerged, although it was based on false premises. French tragedy is presented as an important factor shaping the national tradition.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 55-86
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:: Od les goguettes do kabaretów, czyli o zależnościach między polską i francuską piosenką kabaretową z przełomu XIX / XX wieku
From the les goguettes to cabarets — ab out the relationship between a French and Polish cabaret song in the years 1881–1911
Autorzy:: Ignaczak, Lidia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/690215.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: history of the nineteenth- and twentieth-century theatre nineteenth-century Paris
fin de siècle
cabaret
modernism
literature of the nineteenth century
song
historia teatru XIX i XX wieku
Paryż XIX wieku
kabaret
modernizm
literatura XIX wieku
piosenka
Opis:: The article deals with the problem of the historical transformation of French and Polish cabaret songs at the turn of the 20th century and the consequent changes in relations between the two cultural circles. The work is focused not only on a comparative analysis of the text and music material from Parisian and Polish cabarets, but also takes into account the sociological context of their functioning. This allows the reader to understand similarities and differences in the creation and development of cabaret life in France and Poland. The article analyzes in detail a unique method used to disseminate songs in France (by the societies of singers called les goguettes, les cafés chantants, les cafés-concerts and cabarets) and the absence of such the phenomenon in Poland. It is shown that these cultural incompatibilities may be one of reasons for the gradual movement of Polish authors and artists away from the conventional and aesthetic style, adopted initially from the Parisian cabarets that were perceived as model ones in Europe (eg. Le Chat Noir or Le Mirliton).
Źródło:: Prace Polonistyczne; 2017, LXXII; 163-181
0079-4791
Pojawia się w:: Prace Polonistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:: «Kołysałem się tą myślą»: Historia niezrealizowanego projektu fotograficznego Michała Chomińskiego
«I was swaying with this thought»: The Story of a Photography Project by Michał Chomiński That Never Came to Be
Autorzy:: Wanicka, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/47223868.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Michał Chomiński
dziewiętnastowieczna fotografia teatralna
historia teatru polskiego 1765–1880
emploi
Teatry Warszawskie
Konrad Brandel
kolekcjonerstwo
nineteenth-century theater photography
history of the Polish theatre 1765–1880
actor's craft
Warsaw State Theaters
collecting
Opis:: Artykuł dotyczy niezrealizowanego projektu fotograficznego autorstwa Michała Chomińskiego (1819–1886), aktora i kronikarza Teatrów Warszawskich. Oparta na materiałach źródłowych, częściowo publikowanych w aneksie, rekonstrukcja nieopisanej dotąd historii wydania Galerii Artystów Dramatycznych Teatrów Warszawskich poszerza refleksje nad początkami polskiej historiografii teatralnej. Chomiński został ukazany jako pierwszy kolekcjoner ikonografii teatralnej, który docenił wagę fotografii jako dokumentu. Ramę metodologiczną artykułu stanowią wybrane aspekty kulturoznawczych studiów nad praktykami kolekcjonerskimi.
This article discusses a photographic project by Michał Chomiński (1819–1886), an actor and chronicler of the Warsaw State Theaters. Based on primary sources (partly included in the appendix), this reconstruction of the hitherto untold story of Chomiński’s Gallery of Dramatic Artists of Warsaw Theaters broadens our knowledge of the beginnings of Polish theater historiography. Chomiński is shown as the first collector of theater iconography who appreciated the documentary value of the photograph. The methodological framework of the article is based on selected aspects of research on collecting practices from a cultural studies perspective.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 1; 37-72
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "theatre history" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język