Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "teoria aktora-sieci" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
Teoria aktora-sieci jako ontologia dla socjologii wizualnej
Actor-Network Theory as an Ontology for Visual Sociology
Autorzy:
Pałęcka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623265.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
socjologia wizualna
teoria aktora-sieci
ontologia społeczeństwa
visual sociology
actor-network theory
ontology of society
Opis:
W artykule omówię możliwości, jakie niesie związanie socjologii wizualnej jako metody badawczej z teorią aktora-sieci, propagowaną przede wszystkim przez Bruno Latoura, przy czym ANT miałaby stanowić dla socjologii wizualnej ontologię uzasadniającą użycie obrazu w badaniach. Wychodzę bowiem z założenia, że wciąż niepewne położenie wizualności w ramach nauk społecznych wynika między innymi z braku odpowiedniego umocowania teoretycznego. W celu uzgodnienia obu dziedzin posiłkuję się pojęciami pochodzącymi z teorii historii sztuki, przede wszystkim terminem symptomu Georges’a Didi-Hubermana. Jest to o tyle konieczne, że sam Latour, mimo że wykonał kilka projektów wizualnych i pewne wzmianki na temat obrazu są obecne w jego pismach, zbyt rzadko odnosi się bezpośrednio do socjologii wizualnej i problematyki wizualności w badaniach. Tematyka ontologii obrazu nie należy też do problemów socjologii – tego rodzaju teoretyczne rozważania powinna więc przyjąć z innych dziedzin.
In the article, I discuss different options provided by binding visual sociology with actor-network theory propagated by Bruno Latour. ANT could constitute an ontology for visual sociology and ground the use of images in the research. I assume that ambivalent and uncertain position of visuality in social sciences results from the lack of appropriate theoretical anchoring. To accommodate both domains, I adopt terms from the theory of history of arts, above all, Georges Didi-Huberman’s notion of a symptom. It is necessary since Latour does not approach the subject of visual sociology and of visuality in the research (however, he did produce few visual projects and have made some references to the problem of the image). The ontology of the image also is not a subject of sociology as a discipline; therefore, deliberations on this problem should come from other fields and disciplines.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 4; 6-17
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria aktora-sieci czy postfenomenologia techniki? Wizualność a współczesne studia nad nauką i techniką
Actor-network theory or postphenomenology of technology? Visualization and contemporary studies on science and technology
Autorzy:
Juchniewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577423.pdf
Data publikacji:
2016-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
postfenomenologia techniki
wizualność
nauka
technologia
actor-network theory
postphenomenology of technology
visualization
science
technology
Opis:
Artykuł podejmuje problem pojawienia się w obszarze badań nad wizualnością obrazów generowanych przez urządzenia bądź praktyki związane z nauką i techniką. Status tych obrazów w obszarze badań nad relacją człowiek-technologia podejmuje teoria aktora-sieci (Latour) oraz postfenomenologia techniki (Ihde). Pierwsza z nich jest już bliżej znana w Polsce, natomiast druga wciąż wymaga właściwej recepcji. Wspólnym, historycznym punktem wyjścia dla tych teorii w obszarze studiów nad wizualnością są rozważania z zakresu sztuki i estetyki. Obie koncepcje różnicuje jednakże metodologia i stosunek do klasycznych teorii fi lozofi cznospołecznych. W tekście analizowane są kluczowe pojęcia dla tych dwóch kierunków badawczych, zwłaszcza pojęcie mediacji oraz hermeneutyki materialnej.
The article concerns the problem of pictures generated by scientifi c and technic tools or practices in the fi eld of visualization studies. Status of these pictures in the sphere of studies of human-technology relation is analyzed in terms of actor-network theory (Latour) and postphenomenology of technology (Ihde). The fi rst of these theories is known in Poland, however the second one still demands proper reception. Common, historical beginning for the theories in their interest in visualization studies are refl ections about art and aesthetics. Both theories diversify methodology and the attitude to the classical philosophical-social theories. The article analyzes the key concepts for these two research directions especially concept of mediation and material hermeneutics.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 2(208); 219-232
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Widłak – od pirotechniki do kserografii. W stronę (bio)archeologii mediów
Lycopodium – From Pyrotechnics to Xerography: Toward a (Bio)Archeology of Media
Autorzy:
Majewski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341682.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Giovanni Servandoni
teoria aktora-sieci
bio-archeologia
Actor-Network Theory
bio-archeology
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia rośliny o nazwie widłak goździsty (lycopodium clavatum) jako czynnika, który legł u podłoża zmian w estetyce późnobarokowych przedstawień teatralnych Giovanniego Servandoniego w XVIII w., a także stał się katalizatorem nowych form pirotechniki, które swą kontynuację znalazły we wczesnym okresie kina, a nawet współcześnie – w występach niemieckiego zespołu muzyki industrialnej Rammstein. Widłak ujawnia nowy wymiar intermedialności łączącej muzykę, teatr, malarstwo, a także – nienależące do dziedziny sztuki – oprzyrządowanie do pomiaru fal dźwiękowych, silnik spalinowy i kserografię. W swym artykule Majewski posługuje się teorią aktora-sieci autorstwa Bruno Latoura, odnosząc ją do postępu technicznego w zakresie metalurgii, pirotechniki i trików teatralnych, te zaś łącząc z tytułową rośliną. Rozważania dotyczące widłaka stają się również okazją do zaproponowania perspektywy bio-archeologii mediów jako komplementarnej do geologii mediów już ustanowionej przez Jusiiego Parikkę.
The article is an attempt to present the plant called the lycopodium clavatum as an agent that informed the changes in the aesthetics of theatrical performance of Giovanni Servandoni’s late baroque spectacles in the 18th century, and catalyzed new forms of pyrotechnics which found their continuation in early cinema period, and even today in the performances of German industrial music band Rammstein. Lycopodium reveals a new dimension of intermediality connecting music, theatre, painting, as well as – excluded from the domain of art – implements like sound waves measuring equipment, combustion engine and xerography. Bruno Latour’s Actor-Network Theory is tested here on the grounds of technical developments in metallurgy, pyrotechnics and theatrical tricks, all connected and mediated by certain plant. The study of lycopodium is also a proposal to introduce a perspective of bio-archeology of media as complementary to the geology of media already established by Jussi Parikka.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 63-78
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyzwanie biomedykalizacji. Socjologia medycyny oraz socjologia zdrowia i choroby „podszyte” teorią aktora-sieci
The Challenge of Biomedicalization. Medical Sociology and Sociology of Health and Illness “Lined” with Actor-Network Theory
Autorzy:
Wróblewski, Filip
Wróblewski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636712.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
biomedicalization
medical sociology
sociology of health and illness
controversies
actor-network theory
Opis:
The article investigates a theoretical framework that would enable effective and fruitful studies of biomedicalization. Biomedicalization is the ongoing expansion of medical discourse, the dynamics of which is determined by technological developments. It is related with the dominant economic interests and power. It generates new areas of risk and the scientific controversies. The first discussed theoretical framework is the medical sociology and the sociology of health and illness. Although both proposals have much to offer, they are not sufficient for the problem of biomedicalization. Their main weaknesses are: exclusion of biological knowledge about the disease, the tendency to reductionism, lack of interest in the controversies. Because of these shortcomings, the author of the paper postulates that medical sociology and the sociology of health and illness should be supplemented by actor-network theory. The main points are: the adoption of relational and hybrid way of thinking about social phenomena, broadening the definition of agency and special interest in the controversies.
Źródło:
Przegląd Kulturoznawczy; 2013, 1(15); 67-84
1895-975X
2084-3860
Pojawia się w:
Przegląd Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Invasion of Tricksters. Critical Remarks on Bruno Latour’s Social Theory and Its Polish Reception
Inwazja tricksterów. Uwagi krytyczne o myśli społecznej Bruno Latoura i jej polskiej recepcji
Autorzy:
Kaczmarczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427873.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
constructivism
Actor-Network Theory
Bruno Latour
sociology of science
konstruktywizm
teoria aktora-sieci
socjologia nauki
Opis:
The number of publications inspired by Bruno Latour’s social thought has significantly grown in Poland over the last decade. Among them there are theoretical analyses, research programms as well as projects of social engineering. This situation makes it urgent to examine the credibility of Latour’s vision of science and society. The present article claims that the premises as well as arguments of the French thinker are not only fallacious but also dangerous. A number of absurdities following from the actor-network theory become evident in the works of the Polish followers of Latour. Thus the article focuses on selected examples of them. In the conclusion the author indicates certain advantages for Latour’s readers and formulates several hypotheses about the possible reasons for Latour’s growing popularity.
W ostatniej dekadzie rośnie w Polsce liczba publikacji inspirowanych myślą społeczną Brunona Latoura. Są to nie tylko analizy teoretyczne, ale również programy badawcze, a nawet projekty inżynierii społecznej. Stanowi to ważny powód, by zastanowić się nad zasadnością proponowanej przez Latoura wizji nauki i społeczeństwa. Jak dowodzi niniejszy artykuł, zarówno założenia, jak też argumentacje francuskiego myśliciela są błędne, a nawet niebezpieczne. Wiele absurdów, do jakich prowadzi teoria aktora-sieci, wychodzi na jaw w twórczości polskich zwolenników Latoura, toteż artykuł zawiera omówienie niektórych z nich. W podsumowaniu autor wskazuje na pewne pożytki z lektury prac francuskiego myśliciela oraz stawia kilka hipotez na temat przyczyn jego rosnącej popularności.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 5-44
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka i jej krytyka: kontekst teorii aktora-sieci
Science and its Critique: The Context of Actor-Network Theory
Autorzy:
Smoliński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062644.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
krytyka nauki
Teoria Aktora-Sieci
dualizm
dualism
non-dualism
criticism of science
Latour
Actor-Network Theory
Opis:
Artykuł wychodzi od rozważań zaprezentowanych przez Małgorzatę Czarnocką w O krytyce nauki (Czarnocka 2017) po to, aby przyjrzeć się potencjałowi krytycznemu dualizmu ideał nauki/praktyka nauki. Przedstawione w kontekście, a następnie zestawione zostaje to z Teorią Aktora-Sieci, która z jednej strony w swoich tezach o nauce zbliża się do obrazu krytykowanego przez Czarnocką, ale z drugiej zachowuje podobny potencjał krytyczny. Dzieje się tak, mimo że teoria ta programowo odrzuca dualizm. Prezentowane rozważania koncentrują się wobec tego na tym, aby wyznaczyć punkty wspólne i różnice między podejściem dualistycznym i niedualistycznym w kontekście artykułu Czarnockiej.
The article starts with the considerations presented by Małgorzata Czarnocka in her paper O krytyce nauki [On a Critique of Science] (Czarnocka 2017) in order to consider the critical potential of dualism—the ideal of science—practice of science. These considerations are compared with the Actor-Network Theory, which, on the one hand, in its theses about science approaches to the image criticized by Czarnocka, but, on the other hand, retains a similar critical potential. This is despite the fact that ANT this theory programmatically rejects the duality ideal–praxis. Presented considerations focus on designating common points and differences between the dualistic and non-dualistic approaches in the context of Czarnocka’s article.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 309-316
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uber jako socjo-techniczna sieć. Zastosowanie teorii aktora-sieci do analizy pracy platformowej
Uber as a Socio-technical Network. Application of the Actor-Network Theory to the Analysis of the Platform Work
Autorzy:
Polkowska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427926.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
praca platformowa
Uber
socjologia pracy
IDI
Actor-Network Theory
platform-work
sociology of work
Opis:
Celem artykułu jest analiza Ubera jako socjo-technicznej sieci i zrekonstruowanie roli poszczególnych aktorów (ludzkich i pozaludzkich) przy wykorzystaniu pojęć i kategorii ANT. Czynniki pozaludzkie spełniają tutaj rolę społecznego kleju w tworzeniu odpowiednich sieci translacji związanych z pracą kierowców Ubera. Wykorzystując teorię aktora-sieci jako inspirację teoretyczną, w artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy aplikacja pełni rolę zapośredniczenia czy mediatora oraz jakie są zakulisowe wymiary Ubera. Pokazuję również, że aplikacja jest produktem rynkowym, a niektóre interesy Ubera mają charakter ukryty. W pracy wykorzystano wyniki wywiadów pogłębionych (IDI) z kierowcami Ubera zrealizowane w Warszawie w 2018 roku, a także wyniki analizy postów zamieszczanych w mediach społecznościowych w zamkniętych grupach dyskusyjnych.
The aim of the article is to analyze Uber as a socio-technical network and to reconstruct the role of actors (human and non-human) with the help of the concepts and categories of the Actor-Network Theory (ANT). The article is based on the analysis of the in-depth interviews (IDI) with Uber drivers carried out in Warsaw in 2018 as well as the statements posted in social media in closed discussion groups. In the context of Uber, non-human factors play a role of the social glue in creating adequate translation networks for the drivers’ work. The main questions of the article that is theoretically informed by the Actor-Network Theory are whether the application acts as a mediator or rather as an intermediary and what the behind-the-scenes dimensions of Uber are. It is demonstrated that the application is a market product and some of Uber’s interests are hidden.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 245-272
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych autorstwa Andrzeja W. Nowaka, Krzysztofa Abriszewskiego, Michała Wróblewskiego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016
Whose fears? Whose science? Knowledge structures in the face of scientific and social controversies
Autorzy:
Dubchak, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38426679.pdf
Data publikacji:
2023-09-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
kontrowersje naukowe
STS
teoria aktora-sieci
Bruno Latour
szczepionki
ADHD
scientific controversies
actor-network theory
vaccination
Opis:
Książka Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo- społecznych powstała we współpracy trzech badaczy: Andrzeja Wojciecha Nowaka, Krzysztofa Abriszewskiego i Michała Wróblewskiego. W publikacji autorzy zwracają uwagę na problem, jakim jest wadliwe przedstawianie praktyki naukowej społeczeństwu. Nierealistyczne prezentowanie nauki jako dziedziny dla „geniuszy” wywołuje szereg problemów, jakimi są kontrowersje naukowe, publiczne spieranie się teorii naukowych i nienaukowych, zanikające zainteresowanie nauką u młodzieży, a także niższe finansowanie dyscyplin naukowych, co źle wpływa na skoordynowany rozwój innych sfer w obrębie państwa. Autorzy odwołują się do założeń nurtu STS i twierdzą, że powinniśmy traktować naukę jako „otwartą praktykę”. Wyróżniającym i zarazem kluczowym aspektem książki jest zmodyfikowanie przez autorów krążeniowego systemu Brunona Latoura. Dzięki temu został wytłumaczony proces powstawania kontrowersji naukowo-społecznych, a ponadto zaproponowano rozwiązanie tego problemu.
The publication Whose fears? Whose science? Knowledge structures in the face of scientific and social controversies was written by three Polish authors: Andrzej Wojciech Nowak, Krzysztof Abriszewski and Michał Wróblewski. It draws attention to the problem of misrepresenting scientific practice to the public. The unrealistic portrayal of science as a field for “geniuses” causes several problems, such as scientific controversies, the public disputing between scientific and non-scientific theories, less interest in science among young people, and less funding for scientific disciplines, which badly affects the coordinated development of other spheres of the state. The authors appeal to the premises of the STS study and claim that we should treat science as an “open practice”. The key aspect of the book is the authors’ modification of Bruno Latour’s circulatory system of science. On this example authors explain the creation of the described problem and provide a successful proposal for its solution.
Źródło:
Kultura i Wychowanie; 2023, 23, 1; 137-142
2544-9427
2083-2923
Pojawia się w:
Kultura i Wychowanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chocholi taniec. O krytyce teorii aktora-sieci w An Invasion of Tricksters Michała Kaczmarczyka
The Dance of a Straw Man. On Criticism of Actor-Network Theory in Michał Kaczmarczyk’s An Invasion of Tricksters
Autorzy:
Afeltowicz, Łukasz
Pietrowicz, Krzysztof
Sojak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427559.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
konstruktywizm
wojny o naukę
filozofia nauki
actor-network theory
constructivism
science wars
philosophy of science
Opis:
W polskiej socjologii panuje szereg nieporozumień wokół teorii aktora-sieci (ANT). Świetnie obrazuje to tekst An Invasion of Tricksters. Niniejszy artykuł jest odpowiedzią na jego zarzuty. Ambicje naszego tekstu wykraczają poza ukazanie błędów interpretacyjnych i innych niedostatków tego artykułu. Przede wszystkim konfrontujemy tu rożne strategie korzystania przez socjologów z ustaleń filozoficznych i omawiamy ich przydatność naukową. Dodatkowo oferujemy własną, wewnętrzną krytykę ANT.
In Polish sociology, there are many misunderstandings about actor-network theory (ANT). This is well illustrated by Michał Kaczmarczyk’s article entitled An Invasion of Tricksters. We respond to his criticism. Our ambitions, however, go beyond an exposition of Kaczmarczyk’s interpretative errors and other deficiencies of his argumentation. Primarily, we confront various strategies for the use of philosophical findings in social research and discuss their scientific utility. Also, we offer an alternative, internal criticism of ANT.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2020, 2(237); 5-28
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane teorie ekonomiczne i społeczne jako podstawa badań audytu wewnętrznego
Autorzy:
Grzesiak, Lena
Kabalski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/583311.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
audyt wewnętrzny
teoria strukturacji
teoria interesariuszy
teoria służebności
teoria uwarunkowań sytuacyjnych
teoria aktora-sieci
teoria przedsiębiorcza Knighta
teoria zasobowa
Opis:
Artykuł powstał jako kontynuacja studiów literatury poświęconych teoriom audytu wewnętrznego. Jego celem jest uzupełnienie luki w polskiej literaturze naukowej poprzez prezentację wybranych teorii audytu wewnętrznego. W artykule zostały opisane następujące teorie: strukturacji, interesariuszy, służebności, uwarunkowań sytuacyjnych, legitymizacji, behawioralna teoria firmy, aktora-sieci, przedsiębiorcza F. Knighta. W podsumowaniu wskazano problemy (pytania) badawcze wynikające z przyjęcia każdej z tych teorii jako podstawy badań empirycznych nad audytem wewnętrznym. Przyjęcie różnych teorii, nawet pozornie niezwiązanych z danym zjawiskiem społeczno-ekonomicznym, umożliwia postrzeganie go z różnych punktów widzenia, odkrywanie nowych znaczeń i zależności. Niniejszy artykuł należy zatem uznać za zachętę do wieloaspektowego rozpatrywania problematyki audytu wewnętrznego i inspirację do badań nad jego istotą i funkcjonowaniem.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 522; 171-181
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od krytyki do postkrytyki. Nowe możliwości interwencji społecznych literatury w Limits of Critique Rity Felski
From Critique to Post-Critique. New Possibilities for Social Interventions of Literature in Rita Felski’s The Limits of Critique
Autorzy:
Mizerkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194817.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
krytyka
postkrytyka
Rita Felski
hermeneutyka podejrzeń
teoria aktora-sieci
critique
post-critique
hermeneutics of suspicion
actor-network theory
Opis:
W artykule omówiono przełomowy w anglosaskich studiach literaturoznawczych projekt postkrytyki sformułowany w książce Rity Felski Limits of Critique. Zreferowano przeprowadzoną przez badaczkę wszechstronną analizę „hermeneutyki podejrzeń”, w której to analizie Felski wykazujała liczne ograniczenia owej hermeneutyki. Felski zaproponowała, by krytykę – rozumianą jako oschłe emocjonalnie czytanie literatury stanowiące część panoptycznego systemu władzy ujarzmiającej jednostki – zmodyfikować o jakości afektywne oraz nowe widzenie ontologii dzieła literackiego. Badaczka uważa, że dzięki Brunona Latoura teorii aktora-sieci można zacząć postrzegać utwór literacki jako sprawczego aktora pozaludzkiego. Dzieło unika wówczas udziału w jałowym sporze między ideą autonomii sztuki a radykalnym pragmatyzmem zakładającym pełną zależność znaczeń owego dzieła od kontekstu. Odsłaniana w nowych analizach fenomenologicznych literatura demonstruje swoją zdolność oddziaływania, a zarazem nie dokonuje niczego sama z siebie, lecz robi to we współpracy z innymi ważnymi aktorami ludzkimi i pozaludzkimi (czytelnikami, szkołami, czytelniczymi obyczajami rodzinnymi i innymi). Krytyka opisana w Limits of Critique staje się świadomą uczestniczką interwencji społecznych literatury polegających na wspólnym odkrywaniu możliwości zaistnienia nowych rodzajów połączeń, sieci i wspólnot. Tym samym krytyka i literatura przyczyniają się do wypracowania szczególnie efektywnych odmian sprawstwa estetycznego, ekonomicznego i politycznego.
The article discusses a groundbreaking post-critical project in Anglo-Saxon literary studies formulated in Rita Felski’s book The Limits of Critique. Tomasz Mizerkiewicz offers a comprehensive analysis of the “hermeneutics of suspicion” carried out by Felski, showing its numerous limitations. Felski argues that criticism – understood as an emotionally uninvolved reading of literature being part of the panoptic system of power that subjugates individuals – should be modified to embrace an affective quality and a new vision of the ontology of a literary work. Felski believes that thanks to Bruno Latour’s actor-network theory, it is possible to begin to perceive the literary work as a causative non-human actor. The work then avoids participating in the sterile dispute between the idea of the autonomy of art and radical pragmatism, which assumes the full dependence of the meanings of this work on the context. Theorized in new phenomenological analyses, literature demonstrates a capacity to exert influence. At the same time, it does not do anything by itself, but in cooperation with other important human and non-human actors (readers, schools, reading family customs and others). The type of critique described in The Limits of Critique becomes a conscious participant in the social interventions of literature consisting in the joint discovery of the possibility of the emergence of new types of connections, networks and communities. Thus, critique and literature contribute to the development of particularly effective varieties of aesthetic, economic and political agency.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-13
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekologia polityczna powietrza: o uwidzialnianiu miejskiego ryzyka
The Political Ecology of the Air: Making Urban Risk Visible
Autorzy:
Bojadżijewa, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373328.pdf
Data publikacji:
2016-05-23
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
actor-network theory
risk
agency of things
urban conflicts
assemblages
teoria aktora-sieci
ryzyko
sprawczość rzeczy
konflikty miejskie
asamblaże
Opis:
In this text the author attempts to reconstruct contemporary disputes about air quality in Poland using the language of actor-network theory (ANT). The purpose is to show the process of making urban risk visible—in this instance, the risk of polluted air—through the development of hybrid alliances and the formulation of translations aimed at the final elimination of air pollution. The article consists of three parts and a theoretical introduction in which the author discusses the basic tools and concepts of ANT, as well as Latour’s programme of political ecology. In the first part, the author sketches the map of actors and actants involved in air-pollution discussions. Then she examines the role of things—material objects—in air pollution conflicts, with special emphasis on the agency of these non-human actants. Finally, she focuses on alternative translations, which are attempts to negotiate smog’s place in the hierarchy of the collective.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2016, 60, 2; 35-53
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem smogu w świetle socjologii translacji. Studium przypadku zanieczyszczeń powietrza w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym
The Controversy About the Smog’ Phenomenon. The Case Study of Kraków Metropolitan Area
Autorzy:
Medoń, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046995.pdf
Data publikacji:
2021-03-08
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
smog
air pollution
actor-network theory
sociology of knowledge
social
movements
zanieczyszczenie powietrza
teoria aktora-sieci
socjologia wiedzy
ruchy społeczne
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest bliższe przyjrzenie się procesom konstytuowania wiedzy na temat zanieczyszczenia powietrza w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym. Opierając się na założeniach teoretyczno-metodologicznych teorii aktora-sieci oraz na prowadzonych w latach 2018–2019 badaniach własnych, autor stara się prześledzić, w jaki sposób jakość powietrza stała się problemem społecznie istotnym – początkowo w Krakowie, a następnie w otaczających go gminach. Szczególną uwagę poświęcono działalności ruchów antysmogowych, zrzeszonych pod szyldem Polskiego Alarmu Smogowego, a także technologicznym aspektom związanym ze zmianami społecznej percepcji problemu.
The purpose of this article is to take a closer look at the processes of constituting knowledge on air pollution in the Krakow Metropolitan Area. Based on theoretical-methodological assumptions of the actor-network theory and on the own research conducted in the years 2018–2019, the author tries to trace how air quality has become a socially significant problem – initially in Krakow, and then in the surrounding municipalities. Particular attention is paid to the activities of anti-smog movements, associated under the banner of the Polish Smog Alert, as well as to technological aspects related to changes in the socially shared perception of the problem.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2021, 70, 1; 41-64
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Beret niebieski czy zielony? Refleksje o miejscu autora w procesie przekładu współczesnej literatury norweskiej
A Blue or a Green Beret? Some Thoughts on the Author’s Role in Translating Modern Norwegian Literature
Autorzy:
Drozdowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912399.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Norwegian book market
Norwegian literature
literary translation
actor-network theory
literatura norweska
przekład literacki
teoria aktora-sieci
norweski rynek książki
Opis:
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie roli autora tekstu oryginalnego jako aktanta w procesie przekładu współczesnej literatury norweskiej na język polski. Obierając za punkt wyjścia teorię sieci-aktora oraz doświadczenia z własnej pracy tłumacza, prezentuję charakterystykę różnego rodzaju interakcji pomiędzy autorem a tłumaczem, osadzając te interakcje w kontekście specyficznych uwarunkowań norweskiego rynku wydawniczego, który, z uwagi na wysoki stopień zintegrowania, interakcje takie stymuluje i do nich zachęca. Podejmuję refleksję nad rolą autora w procesie przekładu, prezentując trzy kategorie – „poziomy” współpracy pomiędzy autorem a tłumaczem, przedstawiając przy tym studia przypadku – procesy powstawania przygotowywanych przeze mnie przekładów.
The aim of this paper is to present the role of the original text’s author as an actor in the process of translating modern Norwegian literature into Polish. Basing on the actor-network theory (ANT) and experience from my own work as a literary translator, I present the features of different types of interaction between the author and the translator, placing those interactions in the context of the specific conditions of the Norwegian book market that, because of its high level of integration, stimulates and encourages such interactions. I reflect upon the role of the author in the translation process presenting three categories – so-called “levels” of author-translator collaboration, conducting case studies of the translation processesI myself have been involved in.
Źródło:
Porównania; 2020, 26, 1; 197-215
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O relacjach humanistyki i zarządzania: mezalians to czy szczęśliwy związek?
About relations between humanities and management: mésalliance or happy relationship?
Autorzy:
Barańska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/526425.pdf
Data publikacji:
2013-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
humanistyka
zarządzanie
teoria aktora-sieci
system kultury
homo axiologicus.
humanities
management
Actor-Network Theory
the system of culture
homo axiologicus
Opis:
Tekst porusza zagadnienia związku nauk humanistycznych i nauk o zarządzaniu. Podstawowe założenia dotyczą możliwości interpretowania procesów zarządzania poprzez formuły: „zarządzanie to zmienianie” i „zarządzanie to tworzenie więzi”. Zmienianie dotyczy wymiarów ilościowego i jakościowego, opisy ekonomiczny i humanistyczny wzajemnie się dopełniają. Postuluje się spojrzenie na konsekwencje i odpowiedzialność zarządzania organizacją traktowaną jako element kulturowego (i pozakulturowego) systemu. Tekst odwołuje się do koncepcji teorii aktora-sieci Bruno Latoura, w której położony jest nacisk na fakt permanentnego tworzenia się społeczeństwa (i kultury), zamiast traktowania go jako czegoś trwałego i ustanowionego. Tworzenie więzi jest więc podstawowym zadaniem i konsekwencją zarządzania, zaś siłą napędową wyznaczającą obszary i konteksty tworzonych połączeń są wartości respektowane przez jednostki i grupy. Implikuje to traktowanie człowieka jako homo axiologicus. W artykule wskazano odniesienia do różnych koncepcji obecnych w teorii zarządzania, a także możliwości przyjęcia perspektywy humanistycznej w odniesieniu do teorii (i praktyki) zarządzania.
The text discusses the relations between humanities and management sciences. The basic assumptions presented in the article concern interpretation capabilities of management processes in terms of: “management means changing” and “management means bonds creation”. Changing refers to both quantitative and qualitative dimensions – here one can perceive the connections between complementary economic and humanistic descriptions. It is important to draw attention exceeding a current point of view in which the organization is regarded as a system. Instead, it is suggested that one should look at the consequences and responsibilities of organization management regarded as a cultural (and non-cultural) system. The text refers to the concept of Actor-Network Theory by Bruno Latour, in which the emphasis is put on the fact of the permanent formation of society (and culture), instead of regarding it as stable and completed. Creating bonds is thus a fundamental task and a consequence of management, whereas the force defining the areas and contexts of created bonds are values respected by individuals and groups. A comprehensive approach to this problem implies the treatment of man as homo axiologicus. In the article references to the conceptions of management theory are indicated, as well as the possibility of adopting humanistic perspective to management theory.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2013, 4/2013 (44); 33 - 44
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies