Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "spatial aspect" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 26
Tytuł:
Wykluczenie społeczne – aspekt przestrzenny i rola planowania przestrzennego
Social Exclusion – Spatial Aspect and the Role of Spatial Planning
Autorzy:
Wańkowicz, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/447430.pdf
Data publikacji:
2011-12
Wydawca:
Instytut Rozwoju Miast
Tematy:
wykluczenie społeczne
strefy społecznie wykluczone
planowanie przestrzenne
gospodarowanie przestrzenią
polityka rozwoju
social exclusion
social exclusion zones
land use planning
spatial economics
development policy
Opis:
W artykule przedstawiono problem wykluczenia społecznego i jego aspekt przestrzenny. Pierwsza część artykułu obejmuje krótkie omówienie wykluczenia społecznego i stref społecznie wykluczonych. Następnie przedstawione jest zagadnienie interwencji publicznej mającej na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu z uwzględnieniem jego przestrzennego aspektu i roli planowania przestrzennego w tym procesie. W związku z tym działania związane z interwencją publiczną obejmują planowanie przestrzenne i rewitalizację. W procesie interwencji wyróżniono dwie podstawowe fazy decyzyjne, jedną związaną z delimitacją obszarów interwencji i drugą – formułowania programu rewitalizacji, tj. wyboru projektów, które będą realizowane. Wyróżniono cztery zakresy problemowe: przestrzenny, materialny, społeczny i finansowy. W podsumowaniu zawarto wnioski – cele zmian i rozwiązania przestrzenne muszą być rozumiane i odbierane w podobny sposób przez projektantów, lokalną społeczność i decydentów. W szczególności winny one prowadzić do zgodnych poglądów na temat oczekiwanych zmian przestrzeni.
The paper presents the problem of social exclusion and its spatial aspects. The first part contains a short discussion of social exclusion and socially excluded zones. Next, the author presents the issue of public interventions intended to counteract social exclusion, taking into account spatial aspects and the role of spatial planning in that process. Consequently, the activities related to public interventions include spatial planning and revitalization. Two basic decision-making stages have been distinguished in the public intervention process: one associated with the delimitation of intervention areas and the other one consisting in the formulation of revitalization programmes, i.e. the selection of projects for implementation. Four topical scopes have been distinguished: spatial, material, social and financial. The conclusions state that the aims of changes and spatial solutions must be understood and received in a similar way by designers, local communities and decision makers. In particular, such ideas should lead to the development of uniform conceptions about the expected spatial transformations.
Źródło:
Problemy Rozwoju Miast; 2011, 3-4; 7-20
1733-2435
Pojawia się w:
Problemy Rozwoju Miast
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studium porównawcze trzech szlaków winiarskich w aspekcie przestrzennym
Comparative study of three wine routes in the spatial aspect
Autorzy:
Buława, Bartłomiej
Haręża, Patrycja
Stalmach, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38153259.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
Tematy:
krajobraz winnic
szlak winiarski
region turystyczny
enoturystyka
Małopolski Szlak Winny
region winiarski Tokaj
Alzacki Szlak Winny
vineyard landscape
Vine Route
tourist region
enotourism
Malopolska Wine Route
Tokaj Wine Region
Alsatian Wine Route
Opis:
Przedstawiono wyniki badań: wykazanie różnorodności oraz ocena stopnia podobieństwa układu przestrzennego trzech szlaków winiarskich zlokalizowanych na terenie różnych państw: Małopolskiego Szlaku Winnego, Regionu Winiarskiego Tokaj oraz Alzackiego Szlaku Winnego. Różnice oraz podobieństwo szlaków udało się określić za pomocą tabelarycznego przedstawienia wybranych cech bazując na podkładach mapowych (opracowanie własne) z wyznaczoną trasą przebiegu szlaków i ilością winnic. Badanie wykazało, że od wielkości danego szlaku nie zależy ilość winnic oraz powierzchnia upraw winorośli. Szlaki mają podobną ilość winnic, ale różnią się powierzchnią upraw winorośli oraz długością samego szlaku. Wszystkie szlaki są posadowione na podobnej wysokości n.p.m. z drobnymi wyjątkami. Wykazana została również obecność zbiorników wodnych lub rzek w pobliżu szlaków, co świadczy o ich istotnym znaczeniu przy lokalizowaniu nowych potencjalnych winnic lub szlaków winiarskich.
Results of the study are presented: diversity and assessment of the degree of similarity of the spatial layout of three wine routes located in different countries: Malopolska Wine Route, Tokaj Wine Region, and Alsatian Wine Route. The differences and similarities between the regions were determined by means of a tabular presentation of selected features based on map bases (own study) with the delineated route of the trails and the number of vineyards. The study showed that the number of vineyards and the area under vines does not depend on the size of a given trail. The trails have a similar number of vineyards but differ in the area planted to grapes and the length of the route itself. All routes are sited at a similar elevation with minor exceptions. The presence of water bodies or rivers near the trails is also shown, indicating their importance in locating new potential wineries or wine trails.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2021, 13; 283-292
2082-7016
2450-5552
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The spatial aspect of concentration of agricultural land prices in Poland
Koncentracja cen ziemi rolniczej w Polsce w aspekcie przestrzennym
Autorzy:
Pietrzykowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/864463.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Tematy:
spatial aspect
spatial analysis
Gini coefficient
concentration
agricultural land
price
Polska
Opis:
The article presents data for the prices of good, medium and low land from 1999 to 2012. In addition to the price of land, direct subsidies are also considered. Direct subsidies have been taken into account in accordance with the award period 2004-2012. The data used in this analysis come from the Central Statistical Office (CSO) and from the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture (ARMA). The aim of this study was to compare the diversity of spatial concentration of agricultural land prices in the years 1999-2012, taking the quality of land and direct subsidies into account. In order to obtain spatial concentration of agricultural land prices, the spatial Gini coefficient was calculated. For sake of comparison, the study was also based on the classical Gini coefficient.
Celem pracy było porównanie różnorodności przestrzennej koncentracji cen gruntów rolnych w latach 1999- 2012 z uwzględnieniem jakości ziemi i dopłat bezpośrednich. Do określenia koncentracji przestrzennej wykorzystano współczynnik Giniego uwzględniając odpowiednie wagi przestrzenne. Przedstawiono dane dotyczące cen gruntów rolnych (dobrych, średnich i słabych zgodnie z podziałem GUS) w latach 1999-2012. Uwzględniono także jednolite dopłaty bezpośrednie, które przyznawano latach 2004-2012. Dane wykorzystane do analizy pochodziły z GUS i z ARiMR. Dla porównania różnorodności wykorzystano klasyczne współczynniki Giniego.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2013, 15, 5
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Classification Approaches for Mezo-Systems: Spatial-Branch Aspect
Autorzy:
Freidman, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/503692.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu
Tematy:
mezo-economic system
mezo-logistics system
network integration
supply chain
Opis:
The role and types of mezo-economic systems are considered, their place in the classification of economic systems. Management of logistics systems as part of mezo-economic have their own peculiarities of formation and management. The effectiveness of managing logistic systems of associations of organizations depends on the form of their formation. The author proposes an extended classification of logistics systems created in the framework of mezo-economic ones, examples of identification of mezo-logistics systems in the economy at the sectoral and territorial levels are given, which allows further selection of management methods.
Źródło:
Logistics and Transport; 2019, 41, 1; 85-90
1734-2015
Pojawia się w:
Logistics and Transport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pasażerskie połączenia kolejowe na Dolnym Śląsku po 1989 roku - aspekt przestrzenny
Passenger rail connections in the Lower Silesia after 1989 - a spatial aspect
Autorzy:
Książek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953119.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
transport pasażerski
transport kolejowy
dostępność transportowa
passenger transport
passenger railway transport
transport availability
Opis:
Po roku 1989 pod wpływem dynamicznie zachodzących zmian w otoczeniu społeczno-gospodarczym oraz wewnętrznych przekształceń doszło w Polsce do niespotykanego od lat załamania w pasażerskim transporcie kolejowym. W celu opisania zjawisk, jakie miały miejsce we wskazanym rodzaju transportu, wybrano obszar województwa dolnośląskiego ze względu na jego specyficzną pozycję na mapie kolejowej Polski. To tutaj powstała pierwsza na obecnym terytorium kraju linia kolejowa, a biorąc po uwagę uwarunkowania historyczne, region ten wyróżniał się silnie rozbudowaną, jak na polskie warunki, siatką połączeń pasażerskich. Głównym celem niniejszego artykułu jest ukazanie w aspekcie przestrzennym zmian dokonujących się w pasażerskim transporcie kolejowym na Dolnym Śląsku w latach 1988–2014. Analizie poddano następujące zjawiska: kierunki i natężenie połączeń, dostępność transportową oraz przedstawiono w krótkim zarysie współczesny rynek pasażerskich przewoźników kolejowych w województwie dolnośląskim. Przeprowadzona analiza potwierdziła bardzo duży regres, jaki miał miejsce w pasażerskim transporcie kolejowym w województwie dolnośląskim po 1989 roku.
After 1989, due to dynamic changes in the social and economic environment and internal transformations, there was a slump in passenger railway transport in Poland unprecedented for many years. In order to present phenomena that took place in this type of transport, the area of the Lower Silesian voivodeship has been chosen due to its special position in the national rail network. The first Polish rail line has been launched in this region. Comparing to other parts of Poland, rail network has been developed on the highest level. This resulted with the situation that passenger rail connections regress in the region took considerable proportions after 1989. The main aim of the article is to show a spatial aspect of changes occurring in passenger transport in the Lower Silesia in the years 1988–2014. In order to present processes that took place there, directions and intensity of connections, as well as transport availability have been analyzed. Also, a contemporary market of passenger railway carriers in the Lower Silesia has been briefly described. The performed analysis has confirmed very considerable regress of passenger railway transport in the Lower Silesia after 1989.
Źródło:
Transport Miejski i Regionalny; 2017, 1; 22-29
1732-5153
Pojawia się w:
Transport Miejski i Regionalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spatial and morphological effects of tourism urbanisation in the Łódź metropolitan area
Autorzy:
Makowska-Iskierka, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/627879.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
urbanisation
tourism urbanisation
spatial aspect of the urbanisation process
metropolitan area
rural-urban fringe
tourism destinations
Opis:
The article presents the effects of urbanisation that took place from 1979 to 2004, on the space of tourism areas in the rural-urban fringe of the Łódź Metropolitan Area. The study concerns morphological changes, i.e. land use, land plot development, as well as the technological and social infrastructure of 24 destinations
Źródło:
Turyzm; 2013, 23, 2; 33-42
0867-5856
2080-6922
Pojawia się w:
Turyzm
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenny aspekt przekształceń w transporcie autobusowym na Dolnym Śląsku po 1989 r.
The spatial aspect of the transformation of bus transportation in Lower Silesia after 1989
Autorzy:
Książek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089930.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Tematy:
deregulacja transportu
Dolny Śląsk
połączenia autobusowe
rynek przewoźników autobusowych
deregulation of transportation
Lower Silesia
bus connections
bus operator's market
Opis:
W związku ze zmianami, jakie zaszły po 1989 r., transport autobusowy został poddany silnym przekształceniom zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Dotyczyły one różnych sfer jego funkcjonowania, takich jak: podstawy legislacyjne prowadzenia działalności przewozowej, rynek przewoźników autobusowych czy sieć linii komunikacyjnych. W artykule zwrócono szczególną uwagę na przestrzenny aspekt wspomnianych przekształceń, uwzględniając m.in.: transformację organizacyjno-własnościową Przedsiębiorstw Komunikacji Samochodowej, współczesną strukturę przewoźników autobusowych, zmiany w kierunkach i natężeniu połączeń autobusowych oraz w obsłudze transportowej wybranych miejscowości. Przeprowadzona analiza potwierdziła intensywne przekształcenia w transporcie autobusowym, jakie zaszły na Dolnym Śląsku i całej Polsce w wyniku transformacji gospodarczej oraz deregulacji działalności przewozowej. Do najważniejszych zmian na rynku przewoźników autobusowych należy zaliczyć przekształcenia organizacyjno-własnościowe Przedsiębiorstw Komunikacji Samochodowej oraz powstanie wielu prywatnych przewoźników, niezależnych od struktur dotychczasowego państwowego monopolisty. Biorąc pod uwagę obsługę transportową miejscowości oraz kierunki i natężenie połączeń należy zwrócić uwagę na wzrost liczby kursów na najważniejszych liniach autobusowych przy jednoczesnym ograniczeniu – a w wielu przypadkach likwidacji – połączeń na liniach o mniejszych potokach pasażerów.
Bus transportation has undergone strong transformations, both at national and regional levels, due to the changes that have occurred since 1989. The article focuses on the spatial aspect of transformations while paying particular attention to: the organizational and ownership transformation of State Road Transport companies, the arrangement of carriers on individual communication lines and changes in courses and intensity of bus network. The analysis confirmed the intense transformation of bus transportation, which took place in both Lower Silesia and across entire Poland, is a result of economic transition and deregulation of transport services after 1989. The most important changes in the market include organizational and ownership transformation of State Road Transport companies and the emergence of new private carriers. If the courses and intensity of the connections are taken into account, it becomes necessary to pay attention to the increase in the number of courses at major bus lines that pass through main transport corridors while connections on the lines with smaller flow of passengers are being reduced and, in many cases, eliminated.
Źródło:
Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG; 2016, 19(1); 52-68
1426-5915
2543-859X
Pojawia się w:
Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Smell and Taste in Art: Suggestions towards a Systematic Approach
Autorzy:
Sauer, Christian Dieter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788547.pdf
Data publikacji:
2020-09-13
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
senses
synesthetic
smell
taste
perception
perception spatial aspect
perception – bodily aspect
perception – temporal aspect
presence
physiology of the senses
Opis:
The reflections outlined in this paper on smell and taste in modern and contemporary art are divided into three larger chapters: an introductory literature review is followed by a general discussion of sense perception in terms of philosophy, physiology, and intellectual history; and this forms the backdrop for the main body, in which eight different approaches to olfactory and gustatory art are proposed. These categories take different levels as their starting point: for instance, they illuminate the significance of smell and taste as materialities, they address aspects of the process of perception, they posit questions concerning the affect of smell and taste, they consider spatial and temporal aspects, and they discuss the relation between perception and knowledge. The main body of the paper is concerned with these categories and their respective theoretical background, also providing concrete examples of relevant works of art.
Źródło:
Ikonotheka; 2019, 29; 151-175
0860-5769
Pojawia się w:
Ikonotheka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój przestrzenny Łęcznej jako ośrodka Lubelskiego Zagłębia Węglowego
Autorzy:
Kolanowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763182.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
local development, city, historical aspect, spatial changes
rozwój lokalny, miasto, aspekt historyczny, zmiany przestrzenne
Opis:
The aim of the paper is to present the spatial development of Łęczna as a center of the Lublin Coal Basin against the background of attempts to control the city development by means of legal acts in various socio-economic conditions, from the 1970s until 2017. The main source materials were archival documents regarding the planned construction of the Lublin Coal Basin, local spatial development plans and data on the registration of buildings in the city of Łęczna. The article presents the main directions of spatial development, as a result of which the main point of the city was moved from the Old Town areas to the newly-created central areas. The analysis was conducted using GIS tools and statistical methods to present changes in the purpose of the area and the character of the city’s development. The analysis of the data showed that the expansion of buildings in the city space took place in a planned manner. This made it possible to minimize spatial confl icts within the city. As a result of dynamic spatial changes, the newly built multi-storey building has become the dominant form of the city’s development.
Celem pracy jest przedstawienie mechanizmów rozwoju przestrzennego Łęcznej jako ośrodka Lubelskiego Zagłębia Węglowego na tle prób sterowania rozwojem miasta za pomocą aktów prawnych w różnych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych, w okresie od lat siedemdziesiątych XX w. do 2017 r. W pracy ukazane zostały główne kierunki rozwoju przestrzennego, w wyniku którego przeniesiony został punkt ciężkości miasta z terenów staromiejskich na nowo powstałe tereny centralne. W pracy wykorzystano analizę przy użyciu narzędzi GIS i metody statystyczne w celu przedstawienia zmian przeznaczenia terenu oraz charakteru zabudowy Łęcznej. Analiza danych wykazała, że ekspansja trwałego zainwestowania na obszarze miasta odbywała się w sposób planowy. Umożliwiło to zminimalizowanie konfl iktów przestrzennych na terenie miasta. W wyniku dynamicznych zmian przestrzennych nowo powstała zabudowa wielokondygnacyjna stała się dominującą formą zabudowy Łęcznej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2018, 73
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspect of spatial location of permament GPS antennas by using visibility analysis
Autorzy:
Łubczonek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/224722.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Warszawska. Wydział Geodezji i Kartografii
Tematy:
stacje referencyjne
lokalizacja stracji referencyjnych
reference stations
tration location reference
Opis:
Spatial configuration of DGPS permanent reference station elements has an effect on performance of the entire system. Arrangement of station elements, such as broadcast antenna and reference masts, requires allowance and further linking together number of technical, operational and terrain factors. Some technical and operational factors as a rule are determined by equipment manufacturer, however terrain factors are conditioned by terrain character of the future reference station site. Terrain character is a composition of its surface shape and all geographical features situated within the reference station surroundings. These factors often can cause certain difficulties during recommended elements' arrangement of the planned reference station. This elaboration presents applications of visibility analysis in planning spatial location of reference station GPS antennas. Visibility, or viewshed, analysis is usually available in various computer programs of Geographic Information System environment. It can be performed from any point situated in three-dimensional space of elaboration range. In the case of such elements as permanent GPS antennas, application of visibility analyses solves a problem of their location with allowance of surroundings and geographical features, which can cause limitation of visibility of satellites and occurrence of multipath. By performing this kind of analyses can be determined threedimensional position of GPS antennas, which meets such requirements as recommended horizon visibility.
Źródło:
Reports on Geodesy; 2009, z. 1/86; 77-87
0867-3179
Pojawia się w:
Reports on Geodesy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indicators of the environmental aspect of spatial order as a tool for the environmental protection in suburban areas
Wskaźniki ładu środowiskowego jako narzędzie ochrony środowiska na terenach podmiejskich
Autorzy:
Mikołajczyk, M.
Raszka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/100412.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Tematy:
spatial order
environmental protection
shaping the environment
spatial planning
ład przestrzenny
ochrona środowiska
kształtowanie środowiska
planowanie przestrzenne
Opis:
The spatial range of the present analysis spans the rural and urban communities of Lower Silesia region. The aim of the study was to determine the needs in terms of environmental protection and development, due to environmental resources and equipment in the communal infrastructure. The environmental aspect of spatial order was evaluated. It was assumed that the implementation of the spatial order in the aspect of the environment is done by means of developing that environment, and especially by the presence / absence of the biotic (natural) elements and the presence / absence of technical infrastructure (utilities), as well as the proper use thereof. Analyses were performed using the following indicators: the share of protected areas in the total area of the community, the share of green areas in the total area of the community, forestation rates, share of the population using sewage system in the general population of the community, number of domestic sewage treatment plants and number of septic tanks per 1000 inhabitants, as well as the total municipal waste per capita. Rural and urban communities were compared. The data was obtained from GUS (Central Statistical Office), the local data bank. The results allowed for ranking the communities included in the study according to a hierarchy, and grouping them in the terms of spatial order in the environmental aspect.
Opracowaniem objęto gminy wiejskie i miejskie województwa dolnośląskiego. Celem pracy było określenie potrzeb ochrony i kształtowania środowiska ze względu na zasoby środowiskowe oraz wyposażenie w infrastrukturę komunalną badanych jednostek. Oceniano stan ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowym. Przyjęto założenie, że realizacja ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowych odbywa się poprzez kształtowanie środowiska, a zwłaszcza poprzez obecność/brak jego elementów ożywionych (przyrodniczych) oraz obecność/brak infrastruktury technicznej (komunalnej) oraz jej prawidłowe wykorzystanie. Analizy przeprowadzono korzystając z następujących wskaźników: udział powierzchni obszarów chronionych, lasów i terenów zieleni urządzonej w powierzchni gminy ogółem, udział osób korzystających z sieci kanalizacyjnej w ogólnej liczbie ludności, liczba oczyszczalni przydomowych i zbiorników bezodpływowych na mieszkańców, ilość odpadów komunalnych przypadających na mieszkańca. Gminy wiejskie porównano z gminami miejskimi. Dane pozyskano z Banku Danych Lokalnych (GUS). Uzyskane wyniki pozwoliły na hierarchizację badanych gmin oraz ich grupowanie pod względem poziomu ładu przestrzennego w aspekcie środowiskowym.
Źródło:
Geomatics, Landmanagement and Landscape; 2016, 3; 105-114
2300-1496
Pojawia się w:
Geomatics, Landmanagement and Landscape
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciągłość przestrzeni jako istotny aspekt kompozycji oraz funkcjonowania człowieka w mieście
Spatial Continuity as a Vital Aspect of Urban Design and City Dwellers Everyday Life Functionality
Autorzy:
Tor, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/345193.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
ciągłość przestrzeni
elementy kompozycji miasta
ewaluacja przestrzeni zurbanizowanej
spatial continuity
elements of urban design
evaluation of urban space
Opis:
Ciągłość i czytelność kompozycji przestrzeni, a właściwie ich brak, stał się znaczącym problemem współczesnej urbanistyki w Polsce. Problem ten dotyczy zarówno ogólnodostępnych przestrzeni publicznych jak i półprywatnych wnętrz urbanistycznych oraz przestrzeni prywatnych. Ciągłości brak zarówno w obrębie mniejszych jednostek, jak i, co istotniejsze, w relacjach pomiędzy nimi. Zaobserwować można, że zjawisko to nasila się od około 25 lat zwłaszcza w obszarach mieszkaniowych, w których poszczególne zespoły realizowane przez indywidualnych deweloperów tworzą niepowiązane z szerszym układem przestrzennym zamknięte "miasta", grodzone enklawy – getta. Nowe, powstałe pod koniec XX. i z początkiem XXI. wieku obszary mieszkaniowe cechuje brak czytelnej kompozycji urbanistycznej i brak skomponowanych sekwencji przestrzeni otwartych. Aby tworzyć przestrzeń wysokiej jakości konieczne jest stworzenie zestawu kryteriów, których spełnienie zapewni odpowiedni jej odbiór, a co za tym idzie komfort funkcjonowania człowieka w mieście. W artykule autor prezentuje zestawienie elementów kompozycji miasta wpływających na poczucie ciągłości przestrzeni zurbanizowanych oraz przedstawia przykład ich poprawnego zastosowania na przykładzie jednej z ważniejszych osi kompozycyjnych układu Krakowa.
Spatial continuity and overall clarity of urban design, or rather a manifest lack of them, has become a significant problem of modern urban planning in Poland. This problem affects both public spaces, semi-private urban interiors, and private spaces. There is hardly any spatial continuity both with regard to the smaller components and, more importantly, in terms of the attendant interrelations between them. This phenomenon has been particularly apparent for the last 25 years, especially in the residential areas, where the individually pursued development projects result in the emergence of the totally unrelated to each other, nor indeed to any locally prevalent spatial layout, security fenced-off residential enclaves, or "autonomous cities-within-cities", as it were. The newly developed residential areas, originating from the turn of the 20th and 21st centuries, generally seem to suffer from the lack of clear urban planning, also manifest in overall scarcity of pre-designed sequences of open spaces. In order to design high-quality open spaces within a city, it is vital to establish a set of criteria that would ensure their adequate public reception and appreciation, thereby enhancing overall functional comfort for the city dwellers. In the present paper the Author tries to offer some insights into the key constituent components of urban planning deemed to affect an individual sense of spatial continuity in the urbanized areas, as well as provides an explication of their prudent application by discussing in some detail the example of one of the spatially most crucial compositional axis within the city of Kraków.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2015, 15; 146-155
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Russian-Kazakhstan trans-border areas in the new geopolitical reality: problems and perspectives of spatial development (ethno-cultural aspect)
Rosyjsko-kazaskie transgraniczne obszary w nowej geopolitycznej rzeczywistości: problemy i perspektywy rozwoju przestrzennego (aspekt etnokulturalny)
Autorzy:
Gerasimenko, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592134.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Global development
Regional development
Trans-border interaction
Interakcja transgraniczna
Rozwój globalny
Rozwój regionalny
Opis:
Article is devoted to the peculiarities of the transformation of the territorial structure of the region, which has emerged from the deeply to the trans-border as a result of the delimitation of the post-Soviet geospace. Author identifies and describes main historic- -geographical region’s development periods. The landscape’s role and the role of attraction of ethnic groups in the formation of ethno-cultural regional specificity and regional identity are represented in this article. The article is devoted to the peculiarities of the transformation of the territorial structure of the region and reveals some prospects in the development of territorial structure of the region in terms of ethno-cultural complex. Author employed the results of her own field research.
Artykuł został poświęcony osobliwości przekształcania struktury terytorialnej regionu, która wyłoniła się z głębokiej transgraniczności w wyniku rozgraniczenia geopolityki postradzieckiej. Autorka identyfikuje i opisuje główne okresy rozwoju regionu historyczno-geograficznego. W artykule przedstawiono role krajobrazu i przyciągania grup etnicznych w kształtowaniu specyfiki regionalno-etnokulturowej oraz tożsamości regionalnej. Uwidacznia on również perspektywy rozwoju terytorialnej struktury regionu pod względem kompleksu etnokulturowego. Autorka wykorzystała wyniki własnych badań terenowych.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2017, 323; 66-74
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Three-dimensional Aspect of the Town and Fortress on the Example of Zamość
Autorzy:
Bursiewicz, Natalia
Chabros, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070571.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
spatial analysis
town planning
fortress town
Zamość Fortress
Zamość
spatial planning
Opis:
The aim of the article is to look at Zamość as a three-dimensional spatial construct, which may be compared to an architectural and sculptural work of art. Analysing the external image of the town, its form, characteristic features, and dominant height one may broaden the interpretation by adding figurative, emotive or metaphysical aspects. The text constitutes the development of the thought of Stanisław Herbst, according to which Zamość was designed as a three-dimensional shape, not as a plan. The subject matter was examined using the sources of historical cartography and iconography along with modern aerial photographs. The text also includes the review of scientific publications concerning the subject matter. The observation of the town also played a major role.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2018, 83, 4; 77-90
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika przedsięwzięć rewitalizacji obszarów miejskich
Specific nature of the restructuring processes in the urbanized areas
Autorzy:
Biliński, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/160811.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
obszar miejski
rewitalizacja
renowacja budynków
ład przestrzenny
aspekt społeczny
aspekt ekonomiczny
planowanie inwestycji
urban area
revitalization
building renovation
spatial order
social aspect
economical aspect
investment planning
Opis:
W artykule zwrócono uwagę na szczególne znaczenie przedsięwzięć rewitalizacji obszarów zabudowanych, na ich programowanie i planowanie. Realizacja przedsięwzięć rewitalizacyjnych jest bardzo złożona i specyficznie odmienna od realizacji zadań inwestycyjno-budowlanych. Złożoność zagadnienia wynika także z konieczności uwzględnienia założeń zrównoważonego rozwoju i racjonalnego prowadzenia procesów.
The article describes the peculiar meaning of the restructuring and renovation processes in the urbanized areas, within the areas of programming and planning. Realization of the said initiatives is very complex and different in a peculiar way, from realizing construction works and investments. Complexity if the issue is also a result of the need of taking into account the assumptions related to sustainable development and rational process management.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2015, R. 86, nr 11, 11; 51-53
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cele współczesnej polityki zagospodarowania przestrzennego w aspekcie krajowym i regionalnym na przykładzie Polski
The Goals of Contemporary Spatial Policy in National and Regional Aspect Based on the Example of Poland
Autorzy:
Pięta, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905225.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The essential field of government intervention is spatial policy as a part of regional development policy. The spatial policy should lead to particular activities, which take effect in expected changes of regions' and whole country's structure. The directions of spatial policy are results of chosen and accepted aims. It should be stressed, that these aims should be correctly chosen and determined. Additionally, to gain appropriate results in spatial policy, the mutual connections between aims also should be identified.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2003, 165
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedszkole – aspekt prawny kształtowania układów funkcjonalno-przestrzennych
Kindergarten – the Legal aspect of the Development of Functional and Spatial Arrangements
Autorzy:
Starzyk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/439931.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
przedszkole
wychowanie przedszkolne
przestrzeń dziecka
prawo
kindergarten
preschool care
child’s space
law
Opis:
Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na zmienność standardów dotyczących obiektów wychowania przedszkolnego w kierunku tworzenia optymalnych przestrzeni opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnych. W przeszłości, w momencie zaistnienia idei opieki nad dziećmi poza domem, powstał problem miejsca opieki. W Polsce, ale i na świecie, pierwsze instytucje miały charakter opiekuńczy, następnie rozszerzono program o czynnik wychowawczy, a dopiero po II wojnie światowej stopniowo włączano elementy edukacyjne. Materiał będący wynikiem badań jest wyjściowym dla dalszych opracowań.
The aim of the study is to draw attention to the variability of standards for pre-school facilities in the direction of creating the optimal care and upbringing and education. In the past - at the time when the idea of looking aft er children outside home was born - there was an issue of a place of care. In Poland, but also across the world, the first of such institutions provided care only. Next the aspect of raising youngsters was added. Aft er World War II the educational element was started being gradually introduced. Conclusions of this research will form the base for further studies.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2016, 4(50); 127-136
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza, rozwój i zanik Wiączynia. Próba rekonstrukcji geograficzno-historycznej osadnictwa w aspekcie przemian zagospodarowania przestrzennego i rozplanowania wsi
The origins, development and disappearance of Wiączyń. An attempt at geographic and historical reconstruction of settlement in the aspect of transformations of spatial planning and village layout
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684471.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
osadnictwo
wieś
geografia historyczna
morfogeneza
zagospodarowanie przestrzenne
rozplanowanie
układ przestrzenny
Wiączyń
settlement
village
historical geography
morphogenesis
spatial planning
layout
spatial layout
Opis:
The paper presents the results of research concerning the currently non-existing villages of Wiączyń Polny and Leśny, where new Prussian colonies were created in the early 19th century. The development of settlements in the Middle Ages was studied, and the modern-period development was analysed against the legal and ownership relations. Both villages first appeared in historical sources in the 14th century and were part of the royal estate. For most of their history, they were leased by the nobility, with the longest-lasting being the Lasocki family. These were relatively small settlements, inhabited by serfs. Wiączyń had an inn and a grange, which included a mansion and farm buildings, including a brewery. The paper also attempts to reconstruct the layout of the village and to study the process of succession of settlement. Wiączyń Polny was an irregular roadand- square village, while Wiączyń Leśny was a multi-road village. As a result of Prussian colonisation, new villages were established in their place: Nowosolna, Wiączyń Dolny, Górny and Nowy. They were laid out in the form of regular linear villages, while Nowosolna took the form of a unique structure consisting of eight radial roads emerging from the centre.
Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących nieistniejących współcześnie wsi Wiączyń Polny i Leśny, na terenie których na początku XIX w. powstały nowe kolonie pruskie. Zbadano rozwój osadnictwa w średniowieczu i dokonano analizy zagospodarowania w okresie nowożytnym na tle stosunków prawno-własnościowych. Obie wsie pojawiły się w źródłach historycznych w XIV w. i wchodziły w skład dóbr królewskich. Przez większość czasu swego funkcjonowania były dzierżawione przez przedstawicieli szlachty, przy czym najdłużej były w posiadaniu rodu Lasockich. Były to stosunkowo niewielkie osady, zamieszkane przez chłopów pańszczyźnianych. W Wiączyniu były zlokalizowane: karczma i folwark, obejmujący dwór i zabudowania gospodarcze, w tym budynek browaru. W pracy dokonano również próby rekonstrukcji rozplanowania wsi i zbadano proces sukcesji osadnictwa. Wiączyń Polny miał formę nieregularnej wsi drogowo-placowej, a Wiączyń Leśny miał charakter wsi wielodrogowej. W wyniku kolonizacji pruskiej na ich miejscu powstały nowe wsie: Nowosolna, Wiączyń Dolny, Górny i Nowy. Były rozplanowane w postaci regularnych wsi liniowych, przy czym Nowosolna przyjęła formę unikatowej struktury, składającej się z ośmiu promienistych dróg wychodzących z centrum układu.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Planowanie przestrzenne a powodzie miejskie
Spatial planning and ubran floods
Autorzy:
Kowalczyk, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/162438.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
miasto
powódź
planowanie przestrzenne
analiza przyczyn
opad atmosferyczny
woda deszczowa
zagospodarowanie wody
aspekt prawny
town
flood
land-use planning
causes analysis
precipitation
rainwater
water management
legal aspect
Opis:
Nowym zjawiskiem, charakterystycznym dla obszarów zurbanizowanych są powodzie miejskie. Występują wskutek wzrostu udziału powierzchni nieprzepuszczalnych. Podstawowy skutek to zmiana bilansu wodnego miast i dalej zmiany reżimu hydrologicznego cieków i ich geometrii. Dalszymi skutkami tej reakcji są niekorzystne zmiany środowiska wodnego i od wody zależnego. Nieprawidłowa gospodarka wodna i nieprawidłowe planowanie przestrzenne na obszarach zurbanizowanych kreują zagrożenia. Dlatego w pracy przedstawiono podstawowe problemy związane z wdrażaniem zasad planowania przestrzennego w gospodarowaniu zasobami wodnymi w miastach z uwzględnieniem wymogów UE.
A new phenomenon, typical for urban areas are urban floods. They occur more and more frequently due to increase in the proportion of impermeable surfaces which modify the water balance in cities and change the hydrologic regime of watercourses and their geometry. This in turn leads to unfavorable changes in water environment. Incorrect water management and errors in spatial planning in urban areas create threats. Hence the paper presents basic problems related to the implementation of the principles of urban planning in water management in cities taking into account the requirements of the EU.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2017, 88, 9; 25-29
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona krajobrazu w aspektach rozwoju źródeł energii odnawialnej i polityki przestrzennej gminy, na przykładzie gminy Krotoszyce
Scenery Protection in the Aspect of the Development of Renewable Energy Sources and Spatial Planning Policy in an Administrative Commune as Exemplified by the Administrative Commune of Krotoszyce
Autorzy:
Bazan-Krzywoszańska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1189756.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
ochrona
krajobraz
energia odnawialna
polityka przestrzenna
gmina
protection
development
renewable energy
spatial planning
Opis:
On the 11th of July 2003 the bill on spatial planning and development of 27th of March 2003 became law (the Journal of Laws of the Republic of Poland, 2003; No. 80, item 717 - the uniform text with later changes), which together with the law of the 7th of July 1994 - the Building Code (the Journal of Laws of the Republic of Poland, 2010; No. 243, item 1623 - uniform text) and technical regulations provides legal foundations in Poland for the investment process. The content of the binding legal regulations, including the relations between them and the enforcement of the law introduced by them, means that in most cases, because of lack of precision as far as the relation of one regulation to another is concerned, these regulations are impracticable. In terms of the spatial policies of administrative communes, including the possibility of obtaining sources of renewable energy appearing on the basis of the study of conditions and directions of spatial development, the problem of scenery protection is a component with quite a strong influence. Lack of legal obligation, within statutory areas of interest, for institutions responsible for scenery protection to enforce regulations providing ideas for directions of development should be regarded as a factor hindering the investment process. This factor considerably prolongs realisation time at the stage of preparing planning documents, mainly because of the necessity to provide additional analyses.
Źródło:
Architektura Krajobrazu; 2012, 3; 55-60
1641-5159
Pojawia się w:
Architektura Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sukcesja wtórna drzew w krajobrazie wydmowym stałej powierzchni badawczej Glinki w świetle analizy GIS
Secondary succession of trees in the dune landscape of the "Glinki" long-term research area - analysis with GIS
Autorzy:
Sewerniak, P.
Mendyk, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1311058.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
poligony wojskowe
stale powierzchnie obserwacyjne
wydmy
sukcesja roslin
drzewa
rozmieszczenie przestrzenne
analiza przestrzenna
relief
slope aspect
Podzols
military area
spatial analysis
Opis:
The aim of the study was to present the main characteristics of the “Glinki” research area together with results of the first measurements on tree number, density, distribution and species composition carried out in 2011. The research was conducted in a free-of-forest management part of the Toruń military area which is located in one of the biggest inland dune fields of Europe. The “Glinki” research area was established in 2011 and consists of two plots (together 26.3 ha), which are in close proximity to each other. After the last fire in 1991, secondary succession has been the main factor shaping vegetation on both plots. For every plot, the location of all trees of at least 1 m height (560 in plot I and 292 in plot II) was determined. These measurements were subjected to spatial analysis in ArcGIS 9.3 with special emphasis on the exposure of the dune slopes. The main tree species on both plots were Scots pine, Pinus sylvestris, and birch, Betula pendula, (82 % and 17 % of all trees respectively). Tree density 20 years after the last fire was very low (32 trees/ha), which mainly resulted from the lack of a sufficient source of seeds in the close vicinity of the plots during the first years after the fire. We also found that tree distribution was related to the main direction of seed inflow and land relief. Tree density was much higher on dune slopes with a northern exposure when compared to other slope exposures, which resulted from different site conditions on the different slopes.
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2015, 76, 2; 122-128
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontynuacja - aspekt oceny prawidłowości zamierzeń architektonicznych w zabytkowych układach przestrzennych
Continuation — an Aspect of the Assessment of the Regularities of Architectonic Intentions in Historical Spatial Configurations
Autorzy:
Misiorowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535424.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zabytkowe układy przestrzenne
założenia przestrzenne
kompozycja urbanistyczna
kompozycja architektoniczna
rozwój terytorialny miast
rozwój miasta
proces kształtowania i rozwoju miasta
walory historyczne kompozycji przestrzennej
ochrona wartości zabytkowych
kształtowanie miasta
Opis:
In the course of its history each town underwent assorted changes and, as a rule, developed and transformed its architecture. The process of such changes comprised the outcome of political and economic events, as well as of altering demands and aesthetic taste. Today, we observe strong investment pressure upon an intensive exploitation of the municipal area of Warsaw. This trend led to filling historically moulded fragments by means of new development, partially replacing the existing one, conceived as substandard. At the same time, the façades of totally damaged historical buildings, once characteristic for the centre of Warsaw, are being fragmentarily reconstructed. In accordance with the requirements of law, architectonic transformations in the preserved, prewar ( albeit not only) development are obligated to win conservation acceptance. Special emphasis must be placed on the concurrence of new architecture and historically shaped spatial expression as well as the continuation of the development of the given part of town. Drastic contrasts or salvage, at all cost, of prewar slums and worthless sheds should n o t take place. Despite a rath er favourable acceptance by part of local society attempts at restoring the architectonic image of Warsaw (or rather its fragments) by means of the reconstruction of the façades of demolished buildings appear to be out of place and constitute substitute activity, disclosing the workshop faults of the architects — authors o f the projects. A comprehension of architectural-town planning continuation and subjugation to its demands should improve the utilitarian and aesthetic assets of the town.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2001, 3; 272-275
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental Protection in the Aspect of Preventing Collisions with Wild Boar, Roe Deer, Red Deer Based on Selected Railway Lines in Wielkopolska
Ochrona środowiska w aspekcie przeciwdziałania kolizjom z udziałem zwierzyny leśnej na przykładzie wybranych linii kolejowych w Wielkopolsce
Autorzy:
Iwiński, Mateusz
Zydroń, Adam
Kayzer, Dariusz
Dąbrowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1812014.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
spatial planning
ecological barriers
landscape fragmentation
railways
infrastructure
environment
planowanie przestrzenne
bariera ekologiczna
fragmentaryzacja krajobrazu
linie kolejowe
infrastruktura
środowisko
Opis:
Collisions with forest animals constitute a considerable percentage of all events recorded for railway lines. Due to the development of infrastructure and higher technical parameters of tracks, accidents involving forest animals cause considerable economic losses and lead to significant delays in railway service. Appropriate management of areas neighbouring transport networks as well as application of both active and passive methods preventing animals from suddenly entering the road may limit a further increase in the number of such events and reducing negative environmental effects due to animal mortality. The paper presents an analysis whether and if so, which elements of landscape affect the frequency of collisions involving forest animals and whether by properly managing and securing these areas there is a possibility to prevent animal intrusion on communication networks. Using spatial analyses in the GIS environment (spatial nodes, topological relationships) as well as statistical analyses (contingency tables) it was indicated which pairs of factors determine an increase in the frequency of events involving roe deer, red deer and wild boars. It was proposed to apply the 0.1 system to determine the incidence of observed collisions in the buffer zone characterised by a given management function (forested areas, surface waters, arable land, urbanised areas). When analysing the database on collisions of the Polish State Railways providing information on 561 collisions recorded in the years 2007-2016 as well as cartographic materials publicised as open-layers it was shown that an increase in the frequency of collisions involving animals treated jointly, with no division into individual species, is influenced by the presence of developed areas in the buffer zones adjacent to railway tracks. In turn, an analysis of animal species participating in these events shows a certain similarity in the case of deer (roe deer and red deer). For these species one identical pair of mutually dependent variables was observed, i.e. surface waters and forested areas. Additionally, for collisions with roe deer another pair of dependent attributes was found, i.e. forested areas and agriculturally utilised areas. For wild boars an increase was observed in the frequency of events in the buffer zones, where surface waters were found together with forests and connected with urbanised areas. In the case of analyses concerning collisions with roe deer an interdependence was observed between two pairs of variables – forested areas and surface waters, and forested areas and agriculturally utilised areas. Red deer accounted for the smallest percentage of all collisions and for them one pair of mutually dependent variables involved buffers comprising surface waters and forested areas. Results of these studies confirmed the need to conduct analyses for each species separately. It was observed that the character of sites, where collisions involving individual even-toed ungulate species were recorded, depends on the specific nature of a given species. Moreover, these studies showed that by appropriate management of areas adjacent to railway infrastructure provided by spatial planning, especially through the use of line protections we may reduce the frequency of collisions. It was observed that the proposed analytical methods (statistical and spatial) facilitate realisation of proposed research aims and can serve as a tool in planning the location of devices against the incursion of forest animals, which would reduce the negative environmental effects caused by animal mortality on railroad tracks.
Kolizje z udziałem zwierzyny leśnej stanowią znaczny odsetek wśród wszystkich zdarzeń obserwowanych na liniach kolejowych. Rozwój infrastruktury i wyższe parametry techniczne torów skutkują, że wypadki z udziałem zwierząt leśnych powodują znaczne straty ekonomiczne i są przyczynami znacznych opóźnień rozkładowych. Odpowiednie gospodarowanie terenami graniczącymi z sieciami transportowymi oraz stosowanie aktywnych i pasywnych metod ochrony przed wtargnięciem zwierzyny, może zapobiegać wzrostowi liczby zdarzeń i ograniczaniu negatywnych skutków środowiskowych spowodowanych śmiertelnością zwierzyny. W artykule poddano analizie czy i jakie elementy krajobrazu wpływają na częstość kolizji z udziałem zwierzyny leśnej oraz czy odpowiednio gospodarując i zabezpieczając te tereny istnieje możliwość zapobiegania wtargnięciom zwierzyny na sieci komunikacyjne. Wykorzystując analizy przestrzenne w środowisku GIS (złączenia przestrzenne, relacje topologiczne) oraz statystyczne (tablice kontyngencji) wskazano jakie pary czynników warunkują zwiększenie częstości zdarzeń z udziałem saren, jeleni i dzików. Zaproponowano wykorzystanie systemu 0,1 dla określania występowania zaobserwowanej kolizji w buforze charakteryzującym się daną funkcją zagospodarowania (tereny leśne, wody powierzchniowe, grunty orne, tereny zurbanizowane). Analizując bazę danych o kolizjach Polskich Linii Kolejowych zawierających 561 kolizji zaobserwowanych w latach 2007-2016 oraz materiały kartograficzne udostępniane na warunkach licencyjnych open-layers wskazano, że na wzrost częstości kolizji z udziałem zwierząt bez podziału na gatunki ma wpływ występowanie w buforze przylegającym do linii kolejowych terenów zabudowanych. Analizując gatunki zwierząt biorących udział w zdarzeniach, stwierdzono pewne podobieństwo dla jeleniowatych (sarny i jelenie). Wskazano dla nich jedną taką samą parę zmiennych zależnych od siebie w postaci terenów wód powierzchniowych i terenów leśnych. Dodatkowo dla kolizji z udziałem sarny zanotowano występowanie drugiej pary zależnych atrybutów w postaci terenów leśnych i gruntów użytkowanych rolniczo. Dla dzików zaobserwowano wzrost częstości zdarzeń w buforach, gdzie jednocześnie występowały wody powierzchniowe zestawione z lasami oraz połączone z terenami zurbanizowanymi. W przypadku analiz dla kolizji z udziałem sarny, wskazano współzależność pomiędzy występowaniem dwóch par zmiennych – terenów leśnych i wód powierzchniowych oraz terenów leśnych i gruntów użytkowanych rolniczo. Jelenie stanowiły najmniejszy odsetek wszystkich kolizji i wskazano dla nich jedną parę zmiennych od siebie zależnych w postaci buforów zawierających wody powierzchniowe oraz tereny leśne. Wyniki badań potwierdziły konieczność prowadzenia analiz dla każdego gatunku z osobna. Zauważono, że charakter miejsc w jakim występują kolizje z udziałem poszczególnych gatunków parzystokopytnych zależy od specyfiki zwierzyny. Ponadto badania wskazały, że poprzez odpowiednie gospodarowanie terenami przyległymi do infrastruktury kolejowej w postaci planowania przestrzennego, a zwłaszcza poprzez stosowanie zabezpieczeń liniowych można ograniczać częstość występowania kolizji. Zauważono, że zaproponowane metody analiz (statystycznych i przestrzennych) umożliwiają realizację postawionych celów badawczych i mogą służyć jako narzędzie w planowaniu lokalizacji urządzeń przeciw wtargnięciu zwierzyny leśnej co pozwoliłoby na ograniczenie negatywnych skutków środowiskowych wywołanych śmiertelnością zwierząt na torach kolejowych.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1061-1075
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies