Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "samostanowienie" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-43 z 43
Tytuł:
Samostanowienie narodów w prawie międzynarodowym
Self-determination of peoples in international law
Autorzy:
Żbikowski, Wawrzyniec
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499571.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
samostanowienie narodów
prawo międzynarodowe
secesja
self-determination of nations
international law
secession
Opis:
W artykule omówiono zasadę samostanowienia narodów funkcjonującą w prawie międzynarodowym od momentu uchwalenia Karty Narodów Zjednoczonych. Po przedstawieniu tła historycznego ukazano źródła funkcjonowania tej zasady oraz problematykę związaną z jej podmiotowym i przedmiotowym zakresem. Dokonano tego na podstawie analizy źródeł, praktyki oraz poglądów doktryny. Podjęto też kwestię realizacji prawa do samostanowienia jako jednego z możliwych kryteriów państwowości. W końcowej części szeroko opisano stan praktyki międzynarodowej w odniesieniu do samostanowienia, przedstawiając rozmaite jej przykłady oraz dzieląc je na określone kategorie, co ułatwia wyciągnięcie wniosków o charakterze generalnym. Jednym z nich jest to, że choć prawo do samostanowienia narodów ma niewątpliwie charakter wiążącej zasady współczesnego prawa międzynarodowego, to stopień jej realizacji w praktyce zależy przede wszystkim od czynników o charakterze politycznym, a rzeczywisty wpływ stanu prawnego na praktykę międzynarodową jest mocno ograniczony.
This paper describes the principle of self-determination of nations functioning in the international law since the moment of adopting the United Nations Charter. After a short reference to historic background, the sources of that principle and issues of its subjective and objective scope are presented. The author depicts the discussed matter on the basis of the analysis of sources, practice and doctrine. The question of exercising the right to self-determination as one of possible criteria of statehood is also analyzed. In the final part the author depicts a broadened analysis of international practice in the self-determination field, dividing various examples into several categories, which helps to draw general conclusions. The conclusion may be drawn up that despite the fact the self-determination of nations undoubtedly has the character of a universally binding principle of contemporary international law, its execution in practice relies mainly on political factors, and the actual impact of the legal status on the international practice is strictly limited.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2015, 5; 237-256
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Informacyjne samostanowienie w programie Piratenpartei Deutschland
Informational Self-Determination in the Piratenpartei Deutschland Programme
Autorzy:
Piechocki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140891.pdf
Data publikacji:
2019-12-27
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
informacyjne samostanowienie
Partia Piratów
Internet
informational self-determination
Pirates’ Party
the Internet
Opis:
Ograniczanie swobód obywatelskich, w tym prawa do prywatności, w imię walki z realnymi lub rzekomymi zagrożeniami, stało się częstą praktyką wielu rządów w demokratycznych państwach. Niska świadomość obywateli w zakresie ilości i charakteru danych podlegających retencji od lat niepokoją organizacje pozarządowe, jednak nie udało się uczynić tego tematu zagadnieniem szerokiej debaty publicznej. Niemiecka Partia Piratów sformułowała koncepcję informacyjnego samostanowienia, która była odpowiedzią na przypadki ingerencji państwa i prywatnych podmiotów w prywatność obywateli. Przewiduje ona doprecyzowanie sytuacji, w których państwo będzie mogło inwigilować obywateli oraz określenie przez obywateli, jakie dane, w jakim zakresie i charakterze będą udostępniali. To nowość, bowiem deputowani i działacze tej partii zwracają uwagę na niepokojącą tendencję do odwracania zasady domniemania niewinności w kierunku zasady domniemania winy i gromadzenia informacji na temat obywateli, którzy nie są o nic podejrzewani.
The curbing of civil freedoms, including privacy rights, in the name of fighting real or alleged threats has become part of policies implemented by many democratic governments worldwide. For many years now, non-governmental organisations have been growingconcerned with a lack of citizens’ awareness regarding the scope and nature of data retention. However, attempts to make this issue part of a wide-ranging public debate have failed so far. Germany’s Pirates’ Party has formulated the concept of informational self-determination in response to the cases of state and corporate interference in citizens’ privacy. The framework postulates that the circumstances that make the state’s invigilation of the citizens legitimate be precisely specified and the scope and nature of the data made available be defined by the citizens themselves. This is a novelty as the Party’s MPs and activists expose a worrying tendency to reverse the presumed innocence principle into the presumed guilt principle and to collect information on the citizens who are not suspected of any misdemeanour.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2015, 9, 1; 122-132
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lekarski obowiązek a samostanowienie pacjenta
Physician’s Duty and Self-Determination of the Patient
Autorzy:
Rej-Kietla, Anna
Kryska, Sandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/528809.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
self-determination
the right patient
the doctor’s duty
samostanowienie
prawa pacjenta
obowiązek lekarski
Opis:
Polish legislation and deontology at the beginning of the twentieth century, there was no question of any patient’s autonomy as a course of treatment. However, over the years, and most of all, a significant increase in patient awareness, the nature of health care has changed. The patient could increasingly decide whether to undergo a specific treatment or not. However, a number of questions how far such autonomy, limit patients’ freedom to decide about their lives, for example in the context of religious or worldview. Keep in mind that the patient’s self-determination is not always respected by the law. This includes procedures such as abortion (with some exceptions) and euthanasia, which are prohibited by law. On one hand, shall be submitted to the protection of human life over the will of the patient. On the other hand doctor who would take on the medical services without the consent of the patient, there would attack the life or health because it acts on behalf of those goods, but attacks the patient’s freedom, the right to decide on the state of their own people and their own destiny.
W ustawodawstwie polskim oraz w deontologii lekarskiej jeszcze na początku XX wieku nie było mowy o jakiejkolwiek autonomii woli pacjenta co do przebiegu leczenia. Jednak wraz z upływem lat, a przede wszystkim znacznego wzrostu świadomości pacjentów, charakter świadczeń zdrowotnych uległ zmianie. Pacjent mógł w coraz większym stopniu decydować o tym, czy poddać się konkretnemu zabiegowi czy też nie. Istnieje jednak szereg pytań o to, jak daleko sięga taka autonomia, granica swobody decydowania pacjentów o swoim życiu, na przykład w kontekście religijnym czy światopoglądowym. Należy pamiętać, że samostanowienie pacjenta nie zawsze będzie respektowane w świetle prawa. Dotyczy to między innymi takich zabiegów, jak aborcja (z pewnymi wyjątkami) czy eutanazja, które są przez polskie prawo zakazane. Z jednej strony przedkłada się ochronę życia ludzkiego nad wolę pacjenta. Z drugiej strony lekarz, który podjąłby się czynności medycznych bez zgody pacjenta, nie naruszyłby jego życia lub zdrowia gdyż byłoby to działanie w obronie tych dóbr, ale naruszyłby wolność pacjenta, prawo do decydowania o stanie własnej osoby i własnym losie.
Źródło:
Państwo i Społeczeństwo; 2013, 1; 63-70
1643-8299
2451-0858
Pojawia się w:
Państwo i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poczucie własnej skuteczności a stanowienie o sobie uczniów z dysleksją
Autorzy:
Kowaluk-Romanek, Marzena Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606907.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dysleksja
uogólnione poczucie własnej skuteczności
samostanowienie
autonomia
samoregulacja
empowerment
samorealizacja
Opis:
Celem analizy badawczej było znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób dysleksja wpływa na uogólnione poczucie własnej skuteczności oraz stanowienie o so-bie. Badaniami objęto 80 uczniów klas V–VIII szkół podstawowych województwa lubelskiego. Grupę podstawową stanowili uczniowie ze zdiagnozowaną dysleksją, zaś porównawczą – ich rówieśnicy niemający specyficznych trudności w uczeniu się. Badania własne dowiodły, iż uczniów z dysleksją w porównaniu z rówieśnikami cechują: niższy poziom uogólnionego poczucia własnej skuteczności, słabsza siła angażowania się w działania, mniejsza wytrwałość w dążeniu do sukcesu, niższy poziom samostanowienia, samoregulacji, samorealizacji i empowermentu, a także mniejsza autonomia. Wykazano, że istnieje dodatnia, ale niska korelacja między poczuciem własnej skuteczności uczniów dyslektycznych a ich stanowieniem o sobie.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2018, 37, 4
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NOTATKA Z PREHISTORII
MEMO FROM PREHISTORY
Autorzy:
Bożena, Steinborn,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/433515.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Association of Art Historians
acquisitions of museum exhibits
scientific unit
Stowarzyszenie Historyków Sztuki
samostanowienie muzeów
zakupy muzealiów
jednostka naukowa
Opis:
The author recalls the demands by museum professionals (Memorial on the status of museums in Poland) which were to be presented on the 3rd day of the Polish Cultural Congress in 1981, which was interrupted by the introduction of martial law on 13th December 1981. She indicates some changes to the museums’ situation resulting from the transformation of the political and economic system after 1989. However, she argues that changes in this field have been taking place more slowly than was expected.
Autorka przypomina postulaty środowiska muzealników (Memoriał o stanie muzeów w Polsce), które miały być przestawione trzeciego dnia Kongresu Kultury w 1981 r. przerwanego wprowadzeniem 13. grudnia 1981 r. stanu wojennego. Wskazuje na niektóre zmiany sytuacji muzeów wynikające z transformacji ustroju politycznego i gospodarczego po 1989 r., sądzi jednak, że przemiany w tym obszarze przebiegają wolniej niż się spodziewano.
Źródło:
Muzealnictwo; 2015, 56; 87-93
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Features of University Students’ Self-attitude in the Context of Self-determination of Personal Development
Cechy samostanowienia studentów w kontekście samodeterminacji rozwoju osobowości
Autorzy:
Iavorska-Vietrova, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035217.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
osobowość
samodeterminacja
samostanowienie
integralne samostanowienie
autosympatia
samoocena
zainteresowanie sobą
pewność siebie
obwinianie się
zrozumienie siebie
personality
self-determination
self-attitude
general self-attitude
auto-sympathy
self-respect
self-interest
self-assurance
self-blaming
self-understanding
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie cech samostanowienia studentów w kontekście samodeterminacji ich rozwoju osobistego. Samostanowienie jest definiowane jako wielomodalny system wartości emocjonalnej, który jest zbudowany na zasadzie dynamicznej hierarchii i działa jako jedna z jednostek strukturalnych jądra dyspozycyjnego osobowości i struktury jej samoświadomości, wyraża cechy stosunku osoby do siebie i zapewnia centrowanie jej wewnętrznej przestrzeni i kształtowanie wektora sensu jej drogi życiowej. Pozytywna samoocena osobowości wraz z jej osobistymi aspiracjami i perspektywami, autonomią, poczuciem własnej skuteczności uważane są za wskaźnik samookreślenia osobowości. Korzystanie z kwestionariusza autotestu W.W. Stolina, S.R. Pantilejewa pozwala zidentyfikować trzy poziomy samostanowienia według stopnia uogólnienia: samostanowienie globalne; samostanowienie zróżnicowane przez poczucie własnej wartości, autosympatię, własne zainteresowanie i oczekiwaną postawę innych; poziom konkretnych działań (gotowość na nie) w odniesieniu do swojego «Ja». Analiza badania samostanowienia studentów daje podstawy do twierdzenia, że badani charakteryzują się ogólnie wysokimi wskaźnikami integralnego samostanowienia oraz wysokimi i średnimi wskaźnikami zróżnicowanych skal i skali postaw. W grupach studentów o wysokiej i niskiej samodeterminacji struktura samostanowienia różni się pod względem wyrazistości jej składników.
The article analyzes peculiarities of students’ self-attitudes in the context of self-determination of their personal development. Self-attitude is defined as a poly-modal emotional-estimative system based on the principle of a dynamic hierarchy and acting as one of the structural units of a person’s dispositional core and a component of the structure of self-consciousness. Self-attitude expresses peculiarities of an individual’s attitude to oneself and provides centring of one’s inner space and formation of the semantic vector of one’s life path. Positive self-attitude along with personal aspirations and prospects, personal autonomy, self-efficacy is an indicator of a self-determined individual. The used questionnaire on self-attitude developed by V.V. Stolin, S.R. Pantileev allowed us to identify three levels of self-attitude according to the degree of its generalization: general self-attitude; self-attitude differentiated by self-regard, auto-sympathy, self-interest and expected attitude of others; the level of concrete actions (readiness for them) regarding Self. The analyses of students’ self-attitude has shown that the respondents are characterized by high indicators of general self-attitude and high and average lower-level indicators. The students with high and low self-determination have different expressiveness of the self-attitude components.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 10; 191-202
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo do samostanowienia -- opium dla narodów
Autorzy:
Fisch, Jörg.
Powiązania:
Przegląd Zachodni 1997, nr 4, s. 141-150
Współwytwórcy:
Malinowski, Krzysztof. Tłumaczenie
Janicki, Lech. Polemika
Schramm, Tomasz. Polemika
Schulz, Eberhard. Polemika
Wróblewski, Tadeusz Seweryn. Polemika
Data publikacji:
1997
Tematy:
Samostanowienie narodów materiały konferencyjne
Opis:
Polem.:; Samostanowienie państw i samostanowienie narodów; Lech Janicki; Tamże; s. 150-152.
Kilka uwag o prawie do samostanowienia; Tomasz Schramm; Tamże; s. 152-156.
Czyste wino zamiast opium dla narodów; Eberhard Schulz ; tł. Krzysztof Malinowski; Tamże; s. 156-165.
Naród i państwo w dzisiejszej Europie Wschodniej i Południowej; Tadeusz Seweryn Wróblewski; Tamże; s. 165-170.
Materiały z konferencji zorganizowanej 25 listopada 1996 r. w ramach seminarium zorganizowanego przez austriackie ministerstwo obrony nt. "Nowy ład w Europie i prawo narodów do samostanowienia".
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Definiowanie siebie przez dziecko w procesie edukacji tożsamościowej
Defining Oneself by a Child in the Process of Identity Education
Autorzy:
JUSZCZYK-RYGAŁŁO, JOANNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/455910.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
cyberagresja
dziecko
edukacja
tożsamość
samodzielność
samostanowienie
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie złożoności procesu formowania tożsamości człowieka w zmiennym środowisku społecznym. Tożsamość przedstawiono jako strukturę stratyfikacyjnych cech osobowych jednostki. Ostatecznie przybiera ona postać konstrukcji typu onion, w której kolejne warstwy charakteryzują się jednokierunkowym domknięciem – utrudniona jest ingerencja w utworzone wcześniej warstwy wewnętrzne i jednocześnie możliwe jest transponowanie z nich cech tożsamościowych do tworzonej nowej warstwy zewnętrznej. W osi czasowej takiego nadbudowywania tożsamości szczególnie wyróżnione jest dzieciństwo, w czasie którego w procesach poznawania siebie dziecko konstruuje koncepcję własnej tożsamości osobowej. W docelowej strukturze tożsamości jednostki jest to konstrukt zamknięty i stabilny, który jest trudny do późniejszej zmiany. Dlatego też ten okres formowania tożsamości powinien być wspierany poprzez świadome oddziaływanie socjalizacyjne – edukację tożsamościową pobudzającą do autorefleksji i prowadzącą do samostanowienia odnoszącego się do tworzenia własnego wizerunku dziecka. W ten sposób uzyskuje się gwarancję przygotowania młodego człowieka do radzenia sobie w dalszym życiu z wyzwaniami współczesnego świata.
The purpose of this article is to present complexity of the process of human identity formation in changing social environment. Identity is presented as a structure of stratificational personal qualities. In the end, it has an onion-type form, where following layers are characterized by oneway closure – it is difficult to interfere in formerly created inner layers and simultaneously it is possible to transpose from them the identity features to a new outer layer that is created. In the timeline of such superstructure of identity, the childhood is particularly important, as the time when the child is creating a concept of own personal identity through cognitive processes. It is a close and stable construct in the target structure of individual identity, which is difficult to be changed subsequently. Therefore, this period of identity formation should be supported by conscious socializing influence – identity education that stimulates self-reflection and leads to selfdetermination referring to creation of the child's self-image. In this way, it is guaranteed that the young people are prepared to deal with challenges of contemporary world in their further life.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2019, 10, 2; 122-127
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integracja europejska i samostanowienie narodowe w powojennej Europie
European integration and national self-determination in post-war Europe
Autorzy:
Rafalski, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/120623.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Sztuki Wojennej
Tematy:
integracja europejska
tożsamość narodowa
national self-determination
European integration
identity
Opis:
European integration is widely studied in Western political thought, however, most researchers focus on supranational processes. While the relationship between European integration and national self-determination remains not enough. In this study, the author tries to examine European integration processes in the post-war period in the context of national self-determination of leading European countrie
Źródło:
Zeszyty Naukowe AON; 2013, 3(92); s. 288-300
0867-2245
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe AON
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inny/inni w domu pomocy społecznej
The other/ the others in the nursing home
Autorzy:
Tagliber, Marian Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431695.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
umowa społeczna
instytucja totalna
tożsamość
samostanowienie
social contract
total institution
identity
self – determination
Opis:
W ukazaniu Domu Pomocy Społecznej autor próbuje wykorzystać własne doświadczenie zawodowe, swoją stałą obecność w jednej z takich instytucji, własne obserwacje, by świat jego mieszkańców opisać i tym samym symbolicznie otworzyć. Próbuje pokazać procesy przymusu i zniewolenia, procesy, które są obecne w życiu tej instytucji, jako szczególny efekt przyjętych idei, założeń i umów. Pragnie również wskazać na specyficzną, inną niż pozostali, grupę mieszkańców. Inni nie posiadają zainteresowań i nie mają żadnego hobby. Nie należy więc do łatwych inkluzja społeczna tych pensjonariuszy, szczególnie, kiedy ma się do czynienia z typową Instytucją, a nie miejscem, w którym Inny chce lub po prostu musi spędzić ostatnie lata swojego życia. Dlatego Inni wciąż pozostają w opozycji do sprawnego funkcjonowania Domu.
Presenting a nursing home, the author will try to use his professional experience, due to regular presence in one of such institution as well as his own observation to describe and symbolically open the world of its inhabitants. He will try to show the processes of compulsion and enslaving, processes present in functioning of the Institution, resulting from accepted ideas, assumptions and contracts. He would also like to point out the unique and specific, different from the rest, group of inhabitants. The Others have no interests nor hobbies. Due to that, the social inclusion of them is not an easy task, especially when it comes to the typical Institution, which is not the place, where the Other prefers to, or just has to, spend the rest of one’s life. That is why the Others keep staying in the opposition to the rules enabling the nursing home to work efficiently.
Źródło:
Dyskursy Młodych Andragogów; 2016, 17; 173-184
2084-2740
Pojawia się w:
Dyskursy Młodych Andragogów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piętno casusu Kosowa
Stigma of casus Kosovo
Autorzy:
Grabowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195292.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
precedens
samostanowienie narodu
prawo integralności terytorialnej
uznanie międzynarodowe
precedent
the nation’s self-determination
the right to territorial integrity
international recognition
Opis:
Often in the context of the anne xation of the Crimea was reminded precedent created after the independence of Kosovo. This comparison not quite correct, gives rise to discussion about what options this precedent creates. From time perspective it is much easier recognize its importance for the present and future of international politics. The purpose of this article is to indicate, based on the analysis of the case of Kosovo, its effects in relation to the contemporary status quo in the international system. Through this case study, will be indicated areas, in which is the greatest probability of use the precedent resulting in Kosovo. This will be the basis for deliberations about about whether it is possible take nay remedies, to prevent new attempts to use the case of Kosovo as an argument in the “competition” in the international arena.
Niejednokrotnie w kontekście aneksji Krymu przywoływany był precedens powstały po uzyskaniu niepodległości przez Kosowo. Porównanie to, choć niezupełnie właściwe, daje asumpt do rozważań na temat tego, jakie właściwie możliwości stwarza ów precedens. Z perspektywy czasu jest zdecydowanie łatwiej dostrzec jego znaczenie dla współczesnej i przyszłej polityki międzynarodowej. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na podstawie analizy przypadku Kosowa jej skutków względem współczesnego status quo w systemie międzynarodowym. Dzięki studium niniejszego przypadku, wskazane zostaną obszary, w których występuje największe prawdopodobieństwo wykorzystania precedensu powstałego w Kosowie. Będzie to baza dla rozważań na temat tego, czy można przedsięwziąć jakieś środki zaradcze, aby nie dopuścić do nowych prób użycia precedensu Kosowa jako argumentu w „rozgrywkach” na arenie międzynarodowej.
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2016, 15; 396-417
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narkotyk samostanowienia : Chorwacja, Kosowo, Kaukaz: mniejszości mają prawo do ochrony, ale nie każdy naród musi mieć swoje państwo
Autorzy:
Thuman, Michael.
Powiązania:
Forum 1999, nr 40, s. 14
Współwytwórcy:
(ns). Tłumaczenie
(hh). Tłumaczenie
Data publikacji:
1999
Tematy:
Konflikty zbrojne prognozy Europa
Samostanowienie narodów
Bezpieczeństwo międzynarodowe
Opis:
Tł. art. zamieszcz. w "Die Welt". --- 1999, 26 VIII.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
THE ROLE OF INTERNATIONAL ORGANIZATIONS IN THE SETTLEMENT OF SEPARATIST ETHNO-POLITICAL CONFLICTS
ROLA ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH W ROZWIĄZYWANIU SEPARATYSTYCZNYCH ETNOPOLITYCZNYCH KONFLIKTÓW
Autorzy:
CHERVINKA, IRYNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/513406.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
separatystyczny etnopolityczny konflikt
organizacja międzynarodowa
rozwiązywanie konfliktów
samostanowienie
Katalonia
Szkocja
problem kurdyjski
Opis:
Celem artykułu było zbadanie roli organizacji międzynarodowych w rozwiązywaniu separatystycznych etnopolitycznych konfliktów i mechanizmów, których używają do tego celu. Przeanalizowano separatystyczne etnopolityczne konflikty jako główne zagrożenie dla bezpieczeństwa globalnego. Zbadano prawo narodów do samostanowienia jako główną przyczynę takich konfliktów. Różne międzynarodowe instrumenty prawne ustanawiające zasady samostanowienia zostały zanalizowane w celu udowodnienia prawa nowoczesnych narodów bezpaństwowych do samostanowienia. Artykuł opisuje sprzeczność między zasadami integralności terytorialnej i samostanowienia narodów oraz ich nowe znaczenie w nowoczesnych stosunkach międzynarodowych. Dokonano analizy możliwości pozytywnego wpływu aspiracji narodów do samostanowienia na rozwiązywanie konfliktów etnopolitycznych oraz roli organizacji międzynarodowych w tym procesie. Zbadano etnopolityczne konflikty w Katalonii, Szkocji, problem kurdyjski w Turcji i perspektywy ich rozwiązania z udziałem organizacji międzynarodowych.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2013, 11, 4; 139-158 (20)
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Right of Indigenous Peoples to Self-Determination: International Law Perspective
Prawo ludów tubylczych do samostanowienia. Perspektywa prawnomiędzynarodowa
Autorzy:
Szpak, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1940515.pdf
Data publikacji:
2018-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
indigenous peoples
self-determination
autonomy
self-governance
international law
ludy tubylcze
samostanowienie
autonomia
samorządność
prawo międzynarodowe
Opis:
The author offers an international law perspective on a specific issue of self-determination of indigenous peoples. The article begins with the definition of indigenous peoples, then proceeds to self-determination in general. The last section examines the forms of indigenous selfdetermination and its meaning for indigenous peoples. Indigenous peoples have a right to self-determination which allows them for control over their destiny, their livelihoods, their culture and customs. It may be realized, most of all, in the form of autonomy or self-governance. As such, self-determination allows indigenous peoples to participate in decision making in matters that affect their rights.
Autorka analizuje prawo ludów tubylczych do samostanowienia z perspektywy prawa międzynarodowego. Artykuł zaczyna się od wyjaśnienia definicji ludów tubylczych jako podmiotu prawa do samostanowienia. W kolejnej części analizie poddano prawo do samostanowienia w ogólności, po czym wskazano formy samostanowienia ludów tubylczych i jego znaczenie dla tych ludów. Ludy tubylcze mają prawo do samostanowienia, które pozwala im kontrolować ich przeznaczenie, sposób życia, kulturę i zwyczaje. Można to osiągnąć przede wszystkim w formie autonomii lub samorządności. Jako takie samostanowienie pozwala ludom tubylczym uczestniczyć w podejmowaniu decyzji w sprawach mających wpływ na ich prawa.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 59; 178-204
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Suwerenność Ukrainy w latach 1917-1921 w kontekście sytuacji międzynarodowej
Sovereigny of Ukraine in 1917-1921 in the context of international situation
Autorzy:
Czornyj, Maksymilian Dymitr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678025.pdf
Data publikacji:
2014-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Ukraine
Polska
sovereignty
international public law
independence
ukraina
polska
suwerenność
prawo
międzynarodowe publiczne
prawo narodów
samostanowienie
Opis:
This article discusses Ukrainian independence war 1917-1921, Polish-Ukrainian relations in this time and Polish-Russian war as a background of building the Ukrainian state. The article relates to international public law. The author explains how and if the West Ukrainian People’s Republic reached sovereignty and independence.
Niniejszy artykuł podejmuje zagadnienie ukraińskiej walki o niepodległość w latach 1917-1921, polsko ukraińskich relacji w tym czasie oraz polsko rosyjskiej wojny jako tła dla budowy ukraińskiej państwowości. Artykuł dotyczy prawa międzynarodowego publicznego. Autor wyjaśnia, jak i czy Zachodnio-Ukraińska Republika Ludowa uzyskała suwerenność i niepodległość.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2014, 44; 133-138
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rozpoznać i zrozumieć siebie”. O świadomości narodowej w polskiej myśli romantycznej
“To identify and understand oneself”. Polish Romantic thought on national awareness
Autorzy:
Nowak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952733.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish Romantic thought
national awareness
national identification
ukraina
polska
suwerenność
prawo
międzynarodowe publiczne
prawo narodów
samostanowienie
Opis:
The awareness factor commonly termed as “national awakening,” in the Polish Romantic reflection was considered the utmost determinant of national maturity of community. In the opinion of Polish romantics, national awareness seen in a broader societal sense was a relatively new phenomenon (for some authors it originated in the late 18th century, for others in the early 19th century). Earlier, the nation did exist but it was not firmly established and remained “salient.” On the basis of the 19th century sources, this article analyses some major topics of the Romantic period discourse on nation. These issues included, first of all, the meaning of national awareness and understanding of this idea as time progressed. Moreover, questions concerned the exact moment when a conscious picture of a national community came to exist, thus certifying that a mature form of nation finally originated. Moreover, this romantic discussion concerned spatial conditions of the development of national awareness (dependence of the distance from the national centre) and focused on social acceptance of this idea. According to romantic authors, the process of self-definition of a nation consisted of two stages. First, national identification was not intellectual but sensual; only at a later and more sublime stage; mature national awareness came to exist. As far as a more practical aspect of this issue goes, the contemporary aim was to expand national awareness gradually so that it could possibly be experienced by all members of nation, and not only by its political and intellectual elites.
W polskiej refleksji romantycznej czynnik świadomościowy, który powszechnie określano terminem „narodowego przebudzenia”, był nadrzędnym wyznacznikiem dojrzałości narodowej wspólnoty. Zdaniem polskich romantyków świadomość narodowa w szerszym zakresie społecznym była stosunkowo nowym zjawiskiem (dla jednych autorów koniec XVIII wieku, dla innych początek XIX stulecia). Wcześniej naród istniał, ale jako byt nie do końca ukształtowany, pozostający w „uśpieniu”. W artykule, w oparciu o źródła z epoki, przeanalizowano najistotniejsze motywy w romantycznym dyskursie dotyczącym omawianej kwestii. Chodziło przede wszystkim o rozumienie pojęcia świadomości narodowej, jego kształtowanie się w czasie, w tym o ustalenie „momentu” pojawienia się świadomego wyobrażenia wspólnoty narodowej w szerszym zakresie, które niejako sankcjonowało powstanie jej dojrzałej formy. Istotnym wątkiem w dyskusji było także dostrzeżenie przestrzennego uwarunkowania rozwoju narodowej świadomości (w zależności od oddalenia od narodowego centrum), jak również problem związany ze społecznym zakresem tej wizji. Analizowano proces samopoznania narodowego, który zgodnie z ówczesnym przeświadczeniem realizował się dwuetapowo. Najpierw rozpoznanie i utożsamienie ze wspólnotą odbywało się poprzez bezrefleksyjne odczuwanie, a następnie dokonało się samopoznanie wyższe, czyli wyrobienie dojrzałej idei narodowej. W wymiarze bardziej praktycznym chodziło o stopniowe rozszerzenie narodowej świadomości, aby poczucie wspólnoty objęło możliwie wszystkich członków narodu, a nie tylko jego polityczno-umysłowe elity.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2014, 45; 26-41
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty kształtowania atrybutów dorosłości klientów w pracy socjalnej
Selected aspects of shaping the adulthood attributes of clients in social work
Autorzy:
Kluczyńska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103079.pdf
Data publikacji:
2021-07-17
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Słowa kluczowe: dorosłość
praca socjalna
odpowiedzialność
samostanowienie
aktywność
wsparcie
adulthood
social work
responsibility
self-determination
activity
support
Opis:
Artykuł przedstawia elementy pracy socjalnej istotne dla kształtowania aspektów dorosłości klientów. Metody, techniki i formy pomocy powinny zmobilizować klienta do aktywności i samodzielności. W procesie pomocy szczególnie ważne jest budowanie wzajemnej relacji pomiędzy pracownikiem socjalnym a klientem, opartej na podmiotowym traktowaniu go, okazywaniu szacunku i słuchaniu. Taki stosunek do wspomaganego ma na celu wzmacnianie go na drodze do odzyskiwania kontroli nad własnym życiem, poczucia sprawstwa oraz przejmowania odpowiedzialności za los własny oraz osób zależnych od klienta. Pracownik socjalny uczestniczy również w procesie usamodzielniania młodych ludzi wychowywanych w pieczy zastępczej, a w przypadku dzieci z rodzin dysfunkcyjnych troszczy się o to, by nie przytłoczyły ich wyzwania dorosłości.
The article presents the elements of social work, which are important for shaping the aspects of clients' adulthood. The methods, techniques and forms of help should mobilize the client to be active and independent. In the process of help, it is important to build a mutual relationship between a social worker and a client based on the treating as a subject, showing respect and listening. Such an attitude towards the assisted person is aimed at strengthening him/her on the way to regain control over his/her own life, to build a faith in his/her own possibilities and  to take responsibility for his/her own fate and the fate of people dependent on the client. The social worker participates also in the process of empowering young people, who are brought up in foster care, and in the case of children from dysfunctional families, the social worker makes sure that they are not overwhelmed by the challenges of adulthood.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2021, XII(2(35)); 115-129
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Explicit and implied significance of contemporary public spaces. Pt, Alternative spaces
Oczywiste i dorozumiane znaczenie współczesnych przestrzeni publicznych. Cz. 2, Przestrzenie alternatywne
Autorzy:
Dziubiński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390607.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
public space
control
experiment
self-determination
satisfaction
community
przestrzeń publiczna
kontrola
eksperyment
samostanowienie
satysfakcja
wspólnota
Opis:
This paper is a continuation of deliberations on meaning (sense) of public spaces. It refers to unofficial spaces for informal activities, which could be called informal alternative spaces or maybe even a bit exaggeratedly “spaces-of-resistance”. Their extremely important features include absence of control and lack of rules, which distinguish them from other spaces. The paramount advantage visitors gain from these places is the ability to give the space a meaning of their own, thus changing the users’s position from that of a mere user into the user in possession. It also changes his/her relation to the space which ceases to be only a ‘closed object’. It is brought into use, as it is created and linked only for the time of the actor-user's (own) performance. The experimental character of the game leads to a reinterpretation of the meaning (or even necessity to change it) that the space has. Such an approach breaks with the patterns embedded in a collective imaginarium, which promote safe, comfortable behaviours – an unofficial, alternative space must be created each time from scratch, such space is a process. It is not treated as a product, it becomes space of commitment – it becomes political space, but as such, it is a challenge and thus it is interesting only for few people. By meeting each other and being with others we fulfill our basic psychological need, but simultaneously we enter into different roles in a social game in which our own “win” often counts above all. Our private satisfaction can also be valued by a sense of community, collaboration, having something in common, and this obviously can bring benefits to everyone. However, without a deeper thought practices that seek and provide best possible conditions for staying in space can lead to a certain inertia, which can turn into “algorithmization” in satisfying space users, specialized only in passive satisfaction of thoughtless users.
W tekście, kontynuując moje rozważania dotyczące sensu przestrzeni publicznych, odnoszę się do nieoficjalnych przestrzeni aktywności, które można nazwać przestrzeniami nieformalnymi, alternatywnymi lub może nawet nieco na wyrost „przestrzeniami oporu”, których niezmiernie istotnymi wyróżniającymi od innych przestrzeni cechami są brak kontroli i brak reguł. Najważniejszą zaletą dla korzystających z tych miejsc jest możliwość nadawania swoich znaczeń przestrzeni, co zmienia ich pozycję z użytkowników na „będących-w-posiadaniu”. Zmianie ulega również ich relacja do przestrzeni, która przestaje być jedynie oddanym do użytkowania „zamkniętym obiektem”. Powstaje i jest związana regułami/relacją jedynie na czas podjętej przez aktorów-użytkowników (ich własnej) gry. Eksperymentalny charakter tej gry skłania do reinterpretacji (a nawet konieczności) zmiany znaczenia przestrzeni. Takie podejście zrywa ze wzorami osadzonymi w zbiorowym imaginarium, które promują bezpieczne, wygodne zachowania – przestrzeń alternatywną, nieoficjalną trzeba tworzyć za każdym razem od nowa, taka przestrzeń jest procesem. Nie jest traktowana jak produkt, staje się miejscem zaangażowania – staje się „polityczna” (ideologiczna), jednak jako taka stanowi pewien kłopot, wyzwanie, a przez to interesuje niewielu. Spotykając się z innymi ludźmi, realizujemy swoją podstawową psychologiczną potrzebę, ale równocześnie wchodzimy w różne role w społecznej grze, w której liczy się często przede wszystkim nasza własna „wygrana”. Nasza prywatna satysfakcja też może być wartościowana przez poczucie wspólnoty, współdziałanie, posiadanie czegoś wspólnego a to oczywiście może przynieść korzyści dla wszystkich. Jednak bez pogłębionej refleksji praktyki poszukujące i zapewniające jak najlepsze warunki do przebywania w przestrzeni mogą doprowadzić do pewnej bezwładności, która z kolei może się przerodzić w „algorytmizację”, wyspecjalizowaną jedynie w biernym zadowalaniu bezrefleksyjnych użytkowników.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2020, 19, 1; 83-102
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategorie otwierające na neuroróżnorodność studentów
Categories That Open Up to the Neurodiversity of Students:
Autorzy:
Cierzniewska, Ryszarda
Podgórska-Jachnik, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131215.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
neuroróżnorodność
neuroróżnorodność studentów
autorstwo własnego życia
emancypacja
samostanowienie
samorzecznictwo
neurodiversity
student neurodiversity
authorship of one’s own life
emancipation
self-determination
self-certification
Opis:
Celem badań jest próba wydobywania i nadania sensów i znaczeń istotnym kontekstom pracy pedagogicznej prowadzonej przez nauczyciela akademickiego ze studentami neuroróżnorodnymi Niezbywalną okolicznością uprawiania myśli i praktyki edukacyjnej jest rzeczywistość systemowa, instytucjonalna i społeczna oraz usytuowanie w niej człowieka wraz z jego trancendentalnością, specyficznością w każdym wymiarze bytu. Przedmiot badań, jakim jest neuroróżnorodność studentów, został osadzony w ramy (kontekst) trzech kategorii służących opisowi kategorii neuroróżnorodności i edukacji studentów neuroróżnorodnych. Wybrane kategorie to: autorstwo własnego życia, samostanowienie i emancypacja. Nie deklarujemy ich szczegółowej charakterystyki, natomiast wydobywamy wątki służące ukazaniu ich potencjału dla otwarcia dyskusji naukowej o neuroróżnorodności. Motywem docelowym jest jednak wpisanie praktyki dydaktycznej w paradygmat myślenia i działania akademickiego zgodnego z kategorią neuroróżnorodności. Kierunek hermeneutycznej pracy wyznacza problem główny: Jaka jest istota procesu kształcenia w uczelni wyższej studentów neuroróżnorodnych? Hermeneutyczne rozważaniach prowadzone są logice paradygmatu konstruktywistycznego odnoszącego się do dydaktycznych i społecznych wymiarów tworzenia rzeczywistości edukacyjnej. Materiał badawczy stanowią teorie oraz opublikowane teksty źródłowe z przeprowadzonych eksploracji, dotyczące różnych wymiarów obecności w uczelni wyższej studentów ze spektrum autyzmu.
The aim of the research is to try to extract and give sense and meanings to the essential contexts of pedagogical work conducted by an academic teacher with neurodiverse students. The subject of research, which is the neurodiversity of students, has been rooted in the framework (context) of three categories describing the neurodiversity and the education of neurodiversity students. The selected categories are: authorship of one’s own life, self-determination and emancipation. We do not declare their detailed characteristics, but we highlight threads showing their potentials for opening a scientific discussion on neurodiversity. The target motive, however, is to include didactic practice in the paradigm of academic thinking and action consistent with the category of neurodiversity. The direction of hermeneutic work is determined by the main problem: What is the essence of the education process at university for neurodiverse students? Hermeneutic considerations follow the logic of the constructivist paradigm relating to the didactic and social dimensions of creating an educational reality. The research material consists of theories and published source texts from the conducted research on the various dimensions of the presence of autism spectrum students at universities.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2021, 24, 5; 15-42
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Legitimization of Forced Migration: A Long-Term Consequence of the Paris Peace Conference and the Treaty of Lausanne
Autorzy:
Kulczycki, John J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311707.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
national homogeneity
self-determination
minorities
population transfers
Munich Pact
Potsdam Conference
population exchange
jednorodność narodowa
samostanowienie
mniejszości
transfery populacji
Pakt Monachijski
Konferencja w Poczdamie
Opis:
Following World War I, the Great Powers gathered in Paris to negotiate a series of treaties under the watchword “national self-determination.” By the beginning of the 20th century national homogeneity had become the ideal attribute of a nation-state, and in practice this is what the Great Powers saw as national self-determination. Only in very few instances did a population actually self-determine its future. In addition, the Great Powers took other considerations into account in redrawing borders in Eastern Europe, resulting in the inclusion of large minorities, which prompted the imposition of treaties protecting those minorities. If the new borders resulted in a change of an individual’s nationality, one could self-determine one’s nationality by “opting” for another nationality, but with the obligation to “transfer” one’s residence to the country of that nationality, the equivalent of forced migration and illustrating the primacy of national homogeneity over self-determination. The Treaties of Neuilly and Sèvres went further by obligating Bulgaria and Turkey to reduce their minority population. The failure of the latter Treaty led to a conference in Lausanne, at which the Great Powers in the resulting Treaty legitimized the expulsion of Greeks and Turks, providing an international sanction for forced migration. In the following decades, statesmen and others repeatedly invoked the Treaty of Lausanne by name as a successful model for dealing with minority-majority conflicts, supposedly by promoting national homogeneity, which culminated in massive forced migrations following World War II.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 14; 150-169
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalistyczne wyjaśnienie wolnej woli (I)
A Naturalistic Account of Free Will (I)
Autorzy:
Munévar, Gonzalo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553212.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
wolna wola
naturalizm ewolucyjny
determinizm
przewidywalność
jaźń
mózg
samostanowienie
indeterminizm kwantowy
chaos deterministyczny
silna emergencja
odpowiedzialność moralna
free will
evolutionary naturalism
determinism
predictability
self
brain
self-determination
quantum indeterminism
deterministic chaos
strong emergence
moral responsibility
Opis:
Celem tego artykułu jest wykazanie, że naturalizm jest zgodny z ideą wolności woli. Wielu filozofów twierdzi, że jeśli determinizm jest prawdziwy, a przeto nie jesteśmy istotami wolnymi, to tym samym nie jesteśmy odpowiedzialni moralnie. Wówczas ten "problem wolnej woli" najwyraźniej byłby szczególnie kłopotliwy dla naturalizmu. Naturalizm bowiem uznaje, że ludzie są swoiście zorganizowaną materią i dlatego, jak sądzi wielu uczonych, jest zgodny z determinizmem. Kilku naukowców, którzy poruszyli ten temat, włączywszy Francisa Cricka i E.O. Wilsona, próbowało wyjaśnić fenomenologię wolnej woli (nasze wrażenie, że jesteśmy panami samych siebie) w kategoriach biologicznych, argumentując, że ludzki mózg jest tak bardzo złożony, że przewidywalność działań poszczególnych jednostek w praktyce okazuje się niemożliwa. Niemniej rozwiązania takie zawodzą, ponieważ determinizm i przewidywalność nie są tym samym. Przykładowo zjawiska o charakterze chaotycznym są niemożliwe do przewidzenia, ale i tak są deterministyczne. Zatem te interesujące naukowe propozycje mogą wykazać co najwyżej, że wolna wola jest jedynie złudzeniem. Lecz jeśli tak, to złudzeniem jest również odpowiedzialność moralna. Niniejszy artykuł wyjaśnia także, dlaczego odwołanie się do indeterminizmu kwantowego leżącego u podstaw przypuszczalnie deterministycznej nauki również nie rozwiązuje problemu. Problemu tego nie można także unieważnić ani wskazując na mylenie w języku praktycznej nieuchronności praw przyrody z przymusem związanym z prawami społecznymi, jak próbowali to uczynić Hobbes, Hume, Schlick i inni, ani poprzez jakieś dalsze "analizy lingwistyczne". Artykuł ten rozwija sugestię Gary'ego Watsona, że kwestia wolnej woli sprowadza się raczej do pytania, czy jaźń może determinować nasze działania. Jak zobaczymy, okaże się, że jaźń to (w przeważającej mierze) mózg, zaś mózg rzeczywiście determinuje działania poszczególnych jednostek. Pomimo że prawa fizyki i chemii obowiązują w mózgu i że wszelkiego rodzaju czynniki zewnętrzne wywierają wpływ na ten narząd, to każdy mózg jest układem sui generis, charakteryzującym się własnym zbiorem "praw" emergentnych, które sprawiają, że każdy organizm jest niezależną jednostką w relacji do świata. W każdym razie taka niezależność od świata wystarczy do uzasadnienia wniosku, że mózg (jaźń) determinuje własne działania, a przeto, że - w normalnych warunkach - każda osoba jest odpowiedzialna moralnie. Najważniejszą z przesłanek dyskutowanych w artykule jest istnienie "silnej emergencji" procesów mózgowych. Pierwszy poziom emergencji to dobrze znany fakt, że składowe procesów mózgowych (na przykład impulsy elektryczne przesyłane z siatkówki oka do mózgu) nie gwarantują przeżycia jakiegoś konkretnego doświadczenia. Silniejszy poziom emergencji polega zaś na tym, że sieci neuronowe w mózgu oddziałują na pojedyncze składowe tych sieci (na przykład na wagi synaptyczne). Zatem stan neuronalny jest emergentny w tym sensie, że konstytuujące go wagi połączeń synaptycznych nie wystarczą do określenia go. Jest emergentny również w tym sensie, że wagi synaptyczne częściowo zależą także od samego stanu neuronalnego.
The aim of this paper is to argue that naturalism is consistent with free will. Many philosophers claim that if determinism is true, and thus we are not really free agents, then we are not morally responsible. This „problem of free will” would then seem to be particularly pressing for naturalism, since naturalism considers human beings to be arrangements of matter, and therefore many scholars expect it to be consistent with determinism. Several scientific writers who have touched on the subject, including Francis Crick and E.O. Wilson, have tried to explain the phenomenology of free will (our feeling that we are free agents) on biological terms, while arguing that the human brain is so complex that the predictability of individual human action is practically impossible. Such solutions fail, however, because determinism and predictability are not the same thing. Chaotic phenomena, for example, may be unpredictable, but they are still deterministic. So the most these interesting scientific proposals can show is that free will is an illusion. But if free will is an illusion, so is moral responsibility. This paper will also explain why appeals to quantum indeterminism, which underlies presumably deterministic science, are not much help either. Nor can the problem be dismissed as Hobbes, Hume, Schlick and others have tried to do, by pointing to a linguistic confusion between the practical inevitability of natural law and the compulsion of social laws, nor by some further „linguistic analysis”. This paper develops Gary Watson’s suggestion that the question of free will is rather whether our actions can be determined by the self. The self, it will be seen, turns out tobe (largely) the brain, and the brain does indeed determine the individual’s actions. Even though the laws of physics and chemistry apply in the brain, and even though all sorts of external influences leave their imprint on the brain, each brain is sui generis and has its own set of emergent „laws” that pit the organism as an independent entity vis-à-vis the world. This is enough independence from the world, in any event, to justify the conclusion that the brain (the self) does determine its own actions, and thus that, under normal circumstances, the individual is morally responsible. The most important of the reasons discussed in the paper is the existence of „strong emergence” in brain processes. The first level of emergence is the well-known fact that the components of a brain process (e.g., electrical pulses sent by the retina to the brain) do not guarantee a particular experience. The stronger level of emergence is that the brain networks affect the individual components of the networks (e.g., synaptic weights). Thus a neural state is emergent in the sense that the weights of the synaptic connections that constitute it are not sufficient to determine it, and also emergent in the sense that those weights are also partially dependent on the neural state itself.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 111-137
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nasza wojna. T. 2, Narody 1917-1923
Narody 1917-1923
Autorzy:
Borodziej, Włodzimierz (1956-2021).
Współwytwórcy:
Górny, Maciej (1976- ). Autor
Grupa Wydawnicza Foksal. Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Warszawa : Wydawnictwo W.A.B. - Grupa Wydawnicza Foksal
Tematy:
Ruchy niepodległościowe
Samostanowienie narodów
Stosunki etniczne
I wojna światowa (1914-1918)
Wojna polsko-bolszewicka (1919-1920)
Rewolucja lutowa (1917)
Rewolucja październikowa (1917)
Wojna domowa w Rosji (1917-1923)
Publicystyka
Opis:
Mapy na wyklejkach.
Bibliografia na stronach 571-[600]. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Sebaregulácia učenia sa a sebahodnotenie žiakov v technickom vzdelávaní na primárnom stupni školy
Autorzy:
Huľová, Zlatica
Kožuchová, Mária
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193077.pdf
Data publikacji:
2020-07-31
Wydawca:
Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku
Tematy:
sebaregulácia
motivácia
sebaurčenie
sebahodnotenie predškolská a elementárna pedagogika
rozšírená realita
edukačné námety.
Self-Regulated Learning
Motivation
Self-Determination
Self-Evaluation Preschool And Elementary Pedagogy
Augmented Reality
Educational Topics
samokształcenie
motywacja
samostanowienie
samokształcenie przedszkolne i wczesnoszkolne
rzeczywistość rozszerzona
tematy edukacyjne
Opis:
Príspevok je zameraný na prehľad súčasných modelov samoregulácie učenia sa a vzťah medzi sebehodnotením a autoreguláciou učenia sa. Tvoria bázu k následnému skúmaniu problematiky vyplývajúcej z cieľov projektov VEGA č. 1/0443/18 a VEGA č. 1/0383/19 autoriek príspevku. Na základe vymedzenia teoretických východísk autorky v závere prípevku prinášajú námety na rozvoj sebahodnotenia pre žiakov primárneho stupňa školy.
The paper focuses on an overview of current models of self-regulated learning and the relationship between self-assessment and self-regulaed learning. They form the basis for the subsequent study of the issues arising from the objectives of VEGA projects -VEGA č. 1/0443/18 and VEGA č. 1/0383/19 conducted by the authors of the paper. At the end of the article the authors present their own proposals for enhancing self-evaluation of pupils in elementary schools based on theoretical principles.
Artykuł koncentruje się na przeglądzie aktualnych modeli samokształcenia oraz związku między samooceną a samokształceniem. Stanowią one podstawę do późniejszego badania zagadnień wynikających z celów projektów VEGA č. 1/0443/18 i VEGA č. 1/0383/19 Autorek artykułu. W oparciu o podstawy teoretyczne w zakończeniu artykułu Autorki przedstawiają własne propozycje rozwijania samooceny uczniów w szkole podstawowej.
Źródło:
Zagadnienia społeczne; 2020, 1, 13; 7-20
2353-7426
Pojawia się w:
Zagadnienia społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Education as the Space where Identity Processes Come to Play – Based on Educational Narratives of Women
Edukacja jako przestrzeń rozgrywania się procesów tożsamościowych - na podstawie narracji edukacyjnych kobiet
Autorzy:
Majewska-Kafarowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028409.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
thematic biography
educational narratives
stories of learning
life stories
self-determination
women's education
self-development
biografia tematyczna
narracje edukacyjne
historie uczenia się
historie życia
samostanowienie
edukacja kobiet
samorozwój
Opis:
In this text, the Author carries out theoretical discussion and presents the outcomes of her studies of the shaping process of women's identity in the context of a human (auto)biography, referring to the category of identity, putting particular stress to the educational biography, called a special type of a thematic biography (important for the category of identity), and a category of narration, of key importance for comprehending the phenomenon of auto(biography). A human biography is an invaluable source of information on their life and the person her/himself. Getting acquainted with the biography, looking for information about a given person, learning her/his story from her/himself (biography passed through an autobiographical account) or from the biographical materials, e.g. diaries, letters, memoirs and recollection of others. The Author says that one of the identity criteria is the sense of one's own continuity in time. This criterion can be fulfilled thanks to the autobiographical memory, or a memory of personal episodes and autobiographical facts. The problems of biography are closely connected with the autobiographical memory. In the text the Author presents three intertwined categories: identity, autobiographical memory and biography.
W tekście niniejszym Autorka podjęła rozważania teoretyczne, jak też zaprezentowała wyniki badań własnych nad zagadnieniem kształtowania się tożsamości kobiet w kontekście auto/biografii człowieka, odnosząc się do kategorii tożsamości, ze szczególnym uwzględnieniem biografii edukacyjnej nazywanej przypadkiem szczególnym biografii tematycznej (istotnym dla kategorii tożsamości) oraz kategorii narracji, kluczowej dla pojmowania zjawiska auto/biografii. Biografia człowieka jest nieocenionym źródłem informacji o jego życiu, o danym człowieku. Poznając biografię danej osoby zbierając o niej informacje, poznając jej historię, czy to od niej samej (biografia przekazana poprzez relację autobiograficzną), czy to z materiałów biograficznych, jak np. pamiętniki, dzienniczki, listy, wspomnienia innych. Jak pisze Autorka, jednym z kryteriów tożsamości jest poczucie ciągłości siebie w czasie. Kryterium to może być spełnione dzięki pamięci autobiograficznej, czyli pamięci zdarzeń osobistych i faktów autobiograficznych. Z pamięcią autobiograficzną silnie wiąże się problematyka biografii. W tekście tym Autorka ukazuje specyficzne splątanie trzech kategorii: tożsamości, pamięci autobiograficznej i biografii.
Źródło:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna; 2020, 9; 257-275
2299-7466
Pojawia się w:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategoria narodu z perspektywy prawa, w tym standardów praw człowieka
The Notion of the Nation from a Legal Perspective of Law, Including Human Rights Standards
Autorzy:
Jasudowicz, Tadeusz K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2092273.pdf
Data publikacji:
2021-08-21
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Tematy:
naród/lud
władza zwierzchnia
samostanowienie
ludobójstwo
prawa wyborcze
wola narodu
życie narodu
nation/people
sovereign rule
self-determination
genocide
voting
rights
will of the nation
life of the nation
Opis:
Celem tego artykułu jest ukazanie miejsca i roli kategorii narodu we współczesnym prawie. Akcentując ogromne wątpliwości dotyczące tego pojęcia, a zwłaszcza zdefiniowania narodu, wskazuje się, że w prawie nadal jest ono powszechnie i to w istotny sposób używane. W konstytucjach współczesnych państw naród jest expressis verbis wskazywany w ich preambułach jako źródło państwa i konstytucji, a zarazem określany w ich artykułach początkowych jako piastun władzy zwierzchniej w państwie. Chodzi o „naród żywy” realizujący się poprzez wolę i głosy aktywnych obywateli. W prawie międzynarodowym o znaczeniu narodu świadczy już sama nazwa tej dziedziny, w połączeniu zwłaszcza z celem i zasadą samostanowienia narodów, umocowaną w samej Karcie Narodów Zjednoczonych, a później twórczo kodyfikowaną. Zdaniem autora kategoria narodu jest również istotna – mimo jej wyrugowania w oficjalnej praktyce interpretacyjnej – dla właściwego rozumienia obowiązków w zakresie zapobiegania i zwalczania zbrodni ludobójstwa, której ofiarą równie dobrze może być także naród. W międzynarodowych standardach praw człowieka rola narodu ucieleśnia się w realizacji praw wyborczych i w funkcjonowaniu systemów wyborczych, jako że ich podstawową funkcją jest wyrażenie woli narodu. W szczególności wartość kategorii narodu jawi się w kontekście derogacji zobowiązań państw w sytuacjach ekstremalnych, jako że to właśnie „zagrożenie życia narodu” stanowi generalne kryterium dopuszczalności środków derogacyjnych, a więc także wprowadzania stanów nadzwyczajnych. We wszystkich powyższych sferach prawa chodzi o naród żywy, nie tylko niepodlegający fizycznej eksterminacji, ale też politycznie sprawny, bo dysponujący podstawowymi gwarancjami swojego funkcjonowania w charakterze piastuna władzy zwierzchniej poprzez swoich obywateli i ich przedstawicieli/parlamenty.
The article examines the place and role of the notion of the nation in contemporary law, highlighting doubts about the very concept, especially the definition of the nation, as well as, on the other hand, pointing out that it is still widely and considerably used in the law. In the constitutions of contemporary states, the nation is expressis verbis indicated in the preambles, as the source of the state and the constitution itself and, at the same time, referred to in their introductory articles as the holder of supreme power in the state. The above regards a ‘living nation’ which expresses itself through the will and voices of active citizens. In international law, the importance of the nation is evidenced by the very name of this field, especially in conjunction with the purpose and principle of selfdetermination of nations, enshrined in the UN Charter itself, and then creatively codified. In the author’s opinion, the notion of the nation is also important – despite its removal in official interpretative practice – for the proper understanding of the obligations in the field of preventing and combating the crime of genocide, the victim of which can also be a nation. In international human rights standards, the role of the nation is embodied in the exercise of electoral rights and in the functioning of electoral systems, as their primary function is to express the will of the nation. In particular, the value of the concept of a nation appears in the context of the derogation of states’ obligations in extreme situations, as it is precisely the ‘threat to the nation’s life’ that constitutes the general criterion for the legitimacy of derogatory measures, and thus also the introduction of emergency measures. In all the above spheres of law, it is a living nation being referred to, which is not only prevented from being subject to physical extermination, but also politically efficient, as it has the basic guarantees of functioning as the holder of supreme power through its citizens and their representatives/parliaments.
Źródło:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2020, 56, 4; 11-34
0209-0961
Pojawia się w:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poznanie siebie jako podstawa tożsamości
Knowing Himself as a Condition of Subject’s Identity
Autorzy:
Maciejczak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341710.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
refleksja
samostanowienie
tożsamość osoby
społeczeństwo konsumpcyjne
sumienie
sztuka
uniwersytet
religia
reflection
self-determination
a personal identity
consumerist society
conscious
art
university
religion
Opis:
Socjologiczne badania pozwalają zrozumieć zmiany, jakim podlegają pojęcia tożsamości, indywidualności, zobowiązań wobec siebie i społeczeństwa, sztuki, instytucji uniwersytetu, religii. Zmiany zagrażają integralności jednostki. Autor zwraca się do poglądów Immanuela Kanta, Martina Heideggera, Ludwiga Wittgensteina, Karola Wojtyły i Charlesa Taylora po środki konieczne do tworzenia i zachowania tożsamości.
Sociological investigations show the ever changing meaning of concepts of individual, identity, obligation towards self and others, and also culture, university, religion. In consumerist societies these concepts become fluid. Not only the project of a life style becomes market-oriented, but also that of self-fulfilment. The personal identity requires attention, goals, values, a language. Personal identity requires reflection. Kant, Wittgenstein, Heidegger, Wojtyła and Taylor provide guidelines as how to examine this kind of reflection.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2014, 2; 81-111
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edward Azar’s Protracted Social Conflict Theory and Drivers of Self-Determination: the Case of Nigeria
Przewlekła teoria konfliktu społecznego i czynniki samookreślenia Edwarda Azara: przypadek Nigerii
Autorzy:
Bakare, Najimdeen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042413.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Edward Azar’s Protracted Social Conflict Theory
self-determination
communal identity
deprivation of communal needs
governance quality and state
teoria przedłużonego konfliktu społecznego Edwarda Azara
samostanowienie
tożsamość wspólnotowa
pozbawienie potrzeb wspólnotowych
jakość rządzenia i państwo
Opis:
Soon after attaining independence on October 1, 1960, the newly created nation-state – Nigeria had to wrestle with post-independent political realities. These combined with the legacies of colonial rule, and the prevalence of ethno-religious politics, led the country into civil war in 1967. Since 1960, Nigeria has experimented with different forms of government and achieved some degree of economic growth but is still plagued by the agitation of self-determination in the form of secessionist campaigns, be it the Biafra or the Oduduwa and Movement for the Emancipation of the Niger Delta (MEND). To place the discussion in perspective, the paper reviews the existing literature on the subject and also discusses Edward Azar’s protracted social conflict (PSC) theory as the theoretical base. Upon laying the theoretical foundation, the paper situates and evaluates the agitation for self-determination in Nigeria in the light of PSC. Lastly, the paper concludes that instead of seeking self-determination or territorial disintegration, the polity of Nigeria should historically revert to the practice of congenial and connected regionalism.
Niebawem po tym jak Nigeria uzyskała niepodległość, 1.10.1960 r., państwo to musiało zmierzyć się z nowymi realiami, potęgowanymi kolonialną przeszłością oraz sporami pomiędzy licznymi mniejszościami religijno-etnicznymi. Efektem była m.in. wojna domowa, która wybuchła w 1967 r. Od samych początków swej państwowości Nigeria eksperymentowała z różnymi formami rządów, którym udało się wprowadzić kraj na tory umiarkowanego rozwoju ekonomicznego. Niestety państwo to wciąż zmaga się z ruchami separatystycznymi nawołującymi do secesji poszczególnych prowincji państwa, np. Biafra, Oduduwa, czy Ruch na rzecz wyzwolenia delty Nigru. Artykuł ten ma na celu m.in. omówienie literatury przedmiotu oraz analizę wspomnianych ruchów separatystycznych ze szczególnym uwzględnieniem ich działal ności agitacyjnej. Podstawę metodologiczną dla autora stanowi teoria przewlekłego konfliktu Edward Azara. Zdaniem autora nigeryjski system polityczny zamiast opierać się na realizacji prawa do samostanowienia poszczególnych grup etnicznych wchodzących w skład Nigerii lub podziałach terytorialnych prowadzących do dezintegracji państwa, powinien powrócić do modelu opartego o regionalizację. Zakłada on autonomię regionów, które współpracując ze sobą w ramach jednego organizmu państwowego potrafiłyby w znacznie efektywniejszy sposób realizować swoje potrzeby, zarówno na poziomie poszczególnych grup etnicznych, jak też i na poziomie jednostki ludzkiej.
Źródło:
Przegląd Strategiczny; 2021, 14; 313-328
2084-6991
Pojawia się w:
Przegląd Strategiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Профессиональное выгорание у менеджеров
Wypalenie zawodowe u menedżerów
Professional Burnout among Managers
Autorzy:
Ткач, Тамара
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913259.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
профессиональный стресс
профессиональное выгорание
психическая саморегуляция
самоменеджмент
самопознание
самоопределение
самоорганизация
самореа-лизация
самодеятельность
самоконтроль
самооценивание
самомотивирование
саморазвитие
stres zawodowy
wypalenie zawodowe
samoregulacja psychiczna
samozarządzanie
samopoznanie
samostanowienie
samoorganizacja
samorealizacja
samodzielność
samokontrola
samoocena
samomotywacja
samorozwój
occupational stress
professional burnout
mental self-control
self-management
self-knowledge
self-determination
self-organization
self-realization
independence
self-control
self-concept
self-motivation
self-development
Opis:
Особенностью профессиональной деятельности человека в ХХІ веке стало то, что чело-век терпит не сколько от физических нагрузок, а, в большей мере, от психоэмоциональных. Особенно это касается людей, которые работают в системе «человек-человек», одним из представителей которых есть менеджер. Часто менеджер принимает не совсем рациональные решения. В процессе своей профессиональной деятельности менеджеру приходится делать конкретные выводы, сопоставлять. Но ожидания от принятых решений не всегда оправдыва-ются. Чрезмерные амбиции, ожидание поощрения труда, желание быстрого продвижения по карьерной лестнице возбуждают психоэмоциональную сферу человека. В результате, человек может преодолеть опасную черту, за которой наступает недостаток мотивации, удовольствия в работе, радости от достижений, одним словом, стресс, связанный с профессиональной деятельностью. Синдром, который развивается на фоне хронического стресса, ведет к истощению эмоционально-энергичных и личностных ресурсов работающего человека, провоцирует про-фессиональное выгорание. Профессиональное выгорание возникает в результате внутреннего накопления отрицательных эмоций без «разрядки» или «освобождения» от них.
The article presents the results of the study on stress which has definitely expanded scientific research on the psychological aspect that began a stage of understanding of stress as a psychological category. This is especially true for people working in the system "man-man", among which are the Manager. Often the Manager will take reasonable decisions. In the course of their profes-sional activities the Manager has to make specific findings, to compare. But the expectations from the decisions made are not always met. Burnout usually occurs in modern organizations, although often not considered as a problem of organization. Specific determinants of occupational stress have been described. The aim of this work was to analyze how self-monitoring, strategies to combat professional burnout, job stress and the sociodemographic factors differentiate the level of psychophysical well-being of the officers of the professional activity and what is a predictor of psychophysical well-being in a professional band.
W artykule przedstawiono wyniki badań nad stresem. Rozważania naukowe rozszerzono o aspekt psychologiczny, co ma zainicjować rozumienie stresu jako kategorii psychologicznej. Zagadnienie to dotyczy w szczególności osób, które pracują w ramach systemu określanego jako „człowiek-człowiek”. Jednym z przedstawicieli tej grupy osób jest menedżer. Kierownik często podejmuje nie do końca racjonalne decyzje. W trakcie swojej pracy zawodowej menedżer zmuszony jest podejmować konkretne decyzje, wyciągać wnioski i przewidywać. Oczekiwania względem podjętych decyzji nie zawsze są jednak uzasadnione. Wypalenie zawodowe występuje powszechnie we współczesnych organizacjach, choć najczęściej nie jest rozpatrywane w miejscu pracy jako problem organizacyjny. W artykule opisano specyficzne uwarunkowania stresu zawo-dowego. Celem pracy było przeanalizowanie, w jaki sposób samokontrola, strategie radzenia sobie z wypaleniem zawodowym, stresem zawodowym i czynniki socjodemograficzne różnicują poziom samopoczucia psychofizycznego u realizujących działalność zawodową oraz co jest predyktorem samopoczucia psychofizycznego w tej grupie zawodowej.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2016, 47; 260-272
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyczny sens osoby i jej relacja do podmiotu. Rekonstrukcja ujęcia Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły
The metaphysical sense of the person and its relation to the subject. Reconstruction of the conclusions of Mieczysław A. Krąpiec and Karol Wojtyła
Autorzy:
Zięba, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761796.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
osoba
podmiot
metafizyka
samostanowienie
autodeterminacja
Krąpiec
Wojtyła
person
subject
metaphysics
self-existence
self-determination
Opis:
Źródła kategorii osoby sięgają religii i teologii chrześcijańskiej i zasadniczo stąd wypływa jej sens antropologiczny i współczesna kulturowa ranga. Koncepcja osoby w chrześcijaństwie służyła rozwiązaniu problemu wcielenia oraz dogmatu Trójcy Świętej. Pojęcie osoby współcześnie występuje w rozlicznych sensach. W artykule analizuję jej metafizyczny, substancjalny wymiar w oparciu o rozstrzygnięcia Krąpca i Wojtyły. Twierdzę, że w obydwu przypadkach kategoria osoby jest bliskoznaczna kategorii podmiotu. Atrybuty osoby, według Krąpca, to bytowa autonomia i podmiotowa zupełność bytowa, z czego wypływa nieudzielalność. Osoba w tym ujęciu to najwyższy stopień samoistności bytowej, szczytowa forma bytu. Podmiot zaś jest konsekwencją metafizycznego założenia, że wszelki akt jest bytowo niesamodzielny. U Wojtyły punktem wyjścia będzie czyn ludzki, który presuponuje istnienie osób. Poprzez czyn człowiek objawia się jako osoba wraz z jej strukturą samo-posiadania oraz samo-panowania. Czyn ujawnia sprawczość pewnego konkretnego człowieka, jego podmiotowość, czyli samoświadomą przyczynę, tj. samostanowienie i autodeterminację.
The origins of the category of the person go back to Christian religion and theology, and only from here does its anthropological meaning and cultural popularity flow. The concept of a person in Christianity served to solve the problem of the Incarnation and the Dogma of the Holy Trinity. The concept of a person is present in many senses today. In the article I analyze its metaphysical, substantial dimension based on the decisions of Krąpiec and Wojtyła. I argue that in both cases the category of the person is close to the scope of the category of the subject. The attributes of a person, according to Krąpiec, are ontic autonomy and subjective on-being completeness, which is the source of inability. In this approach, a person is the highest degree of being autonomous, the highest form of being. The subject, on the other hand, follows from the metaphysical assumption that any act is being dependent on existence. Wojtyła’s starting point will be a human act, that presupposes the existence of a person. Through deeds, man reveals himself as a person with his structure of self-possession and self-domination. The act reveals the agency of a specific man, his subjectivity, i.e. self-aware cause, i.e. self-determination and self-determination.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2021, 40, 2; 139-159
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transsexualität: Identitätsfindungsprozess im Spannungsfeld von Natur, Kultur und persönlicher Reifung. Eine theologisch-ethische Auseinandersetzung
Transsexualism: the process of searching for identity in the field of tension between nature, culture and personal maturation. The theological and ethical dispute
Transseksualizm: proces poszukiwania tożsamości w polu napięcia między naturą, kulturą i dojrzewaniem osobowym. Spór teologiczno-etyczny
Autorzy:
Lintner, Martin M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475203.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Transsexualität
sexuelle Identität
Gender
sexuelle Selbstbestimmung
Verhältnis Natur-Norm
Transsexuality
sexual identity
gender
sexual self-determination
nature – standard relation
Transseksualizm
tożsamość seksualna
seksualne samostanowienie
relacja natura – norma
Opis:
Bei der Transsexualität handelt es sich um eine Form vorgefundener, also nicht frei gewählter sexueller Identität, die dadurch gekennzeichnet ist, dass das biologische Geschlecht vom psychologischen abweicht. Jemand hat das subjektive Gefühl, „im falschen Körper zu leben“, weil er sich als Frau erlebt, obwohl er einen männlichen Körper hat, oder umgekehrt. Diese Dysphorie kann im Letzten nicht überwunden werden, da das biologische (besser: das genetische) Geschlecht trotz der Möglichkeit, durch hormonelle Therapien oder chirurgische Eingriffe den Körper phänotypisch dem psychologischen Geschlecht anzupassen, nicht verändert werden kann. Es bleibt also eine Dissoziation zwischen den biologischen Grundlagen und dem sexuellen Selbstkonzept bestehen. Für transsexuelle Menschen kann daher die Aufgabe, ihre Geschlechtlichkeit anzuerkennen und anzunehmen, schwierig sein. Sie benötigen deshalb von ihrem sozialen Umfeld nicht nur die Vermeidung jeglicher Diskriminierung, sondern auch Unterstützung im Prozess, sich in ihrer Leib-Seele-Einheit als eine integrale Persönlichkeit zu entfalten, damit sie ihre Identität finden und entwickeln können. Die Problematik ordnet sich ein in die grundsätzliche Diskussion um das Verhältnis zwischen biologischer, sozio-kultureller und psychologischer Geschlechtsidentität. Diese unterschiedlichen Aspekte der sexuellen Identität können zwar nicht voneinander getrennt werden, sind aber zu differenzieren. Beim Recht auf sexuelle Selbstbestimmung innerhalb der Gender-Debatte geht es nicht darum, dass jemand seine sexuelle Identität nach Belieben wählen und wechseln kann, sondern dass ihm das Recht zugestanden wird, die ihm vorgegebene und durch unterschiedliche biologische, sozio-kulturelle etc. Faktoren mitbedingte Geschlechtsidentität zu erkennen, anzunehmen und zu gestalten.
Transsexualism concerns the form of found, not freely chosen sexual identity, which is characterized by the fact that biological sex is different from the psychological one. Somebody may have a subjective feeling of „living in a unsuitable body“, because he experiences himself as a woman, despite having a male body, and conversely. This gender dysphoria cannot be ultimately overcome, because a biological (i.e. genetical) sex cannot be changed, despite the possibility of matching the body phenotypically to psychological gender by hormone therapy or surgery. What remains is a dissociation between the biological foundations and sexual self-perception. Therefore, the task of recognition and acceptance of their sexuality can be difficult for transsexuals. So, they need not only prevention of discrimination from their social environment, but they also need support in the process of developing themselves in the corporeal and spiritual unity, so that they could find and develop their identity. This puts the issue in a fundamental debate on the relationship between biological, socio-cultural and psychological gender identity. These different aspects of sexual identity cannot be separated from each other, but they must be distinguished. Within the right to sexual self-determination, the gender debate does not mean that anyone can freely choose and change their sexual identity, but that their right to recognize, accept and shape their gender identity given to them and conditioned by biological, socio-cultural factors is acknowledged.
W przypadku transseksualizmu chodzi o formę znalezionej, więc nie w sposób wolny wybranej tożsamości seksualnej, która charakteryzuje się tym, że płeć biologiczna różni się od psychologicznej. Ktoś ma subiektywne odczucie „życia w niewłaściwym ciele”, ponieważ doświadcza siebie jako kobietę, mimo iż ma męskie ciało, lub na odwrót. Ta dysforia płciowa nie może być ostatecznie przezwyciężona, ponieważ płeć biologiczna (lepiej: genetyczna) nie może zostać zmieniona, mimo możliwości dopasowania ciała fenotypowo na drodze terapii hormonalnej lub zabiegu chirurgicznego do płci psychologicznej. Pozostaje więc dysocjacja pomiędzy fundamentami biologicznymi i seksualnym postrzeganiem siebie. Dlatego dla transseksualistów zadanie rozpoznania i zaakceptowania swojej seksualności może być trudne. Potrzebują oni zatem od swojego środowiska społecznego nie tylko zapobiegania jakiejkolwiek dyskryminacji, lecz także wsparcia w procesie rozwijania siebie w jedności cielesno-duchowej jako zintegrowana osobowość, aby mogli odnaleźć i rozwijać swoją tożsamość. Ta problematyka plasuje się w fundamentalnej debacie na temat relacji między biologiczną, społeczno-kulturową i psychologiczną tożsamością płciową. Te różne aspekty tożsamości seksualnej nie mogą być, co prawda, od siebie oddzielone, ale należy je rozróżniać. W ramach prawa do samostanowienia seksualnego w gender-debacie nie idzie o to, że ktoś może dowolnie wybierać i zmieniać swoją tożsamość seksualną, lecz że uznane jest jego prawo do rozpoznania, przyjęcia i kształtowania tożsamości płciowej, danej mu i współwarunkowanej przez różne czynniki biologiczne, społeczno-kulturowe itp.
Źródło:
Family Forum; 2016, 6; 97-112
2084-1698
Pojawia się w:
Family Forum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-43 z 43

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies