Explicit and implied significance of contemporary public spaces. Pt, Alternative spaces

This paper is a continuation of deliberations on meaning (sense) of public spaces. It refers to unofficial spaces for informal activities, which could be called informal alternative spaces or maybe even a bit exaggeratedly “spaces-of-resistance”. Their extremely important features include absence of control and lack of rules, which distinguish them from other spaces. The paramount advantage visitors gain from these places is the ability to give the space a meaning of their own, thus changing the users’s position from that of a mere user into the user in possession. It also changes his/her relation to the space which ceases to be only a ‘closed object’. It is brought into use, as it is created and linked only for the time of the actor-user's (own) performance. The experimental character of the game leads to a reinterpretation of the meaning (or even necessity to change it) that the space has. Such an approach breaks with the patterns embedded in a collective imaginarium, which promote safe, comfortable behaviours – an unofficial, alternative space must be created each time from scratch, such space is a process. It is not treated as a product, it becomes space of commitment – it becomes political space, but as such, it is a challenge and thus it is interesting only for few people. By meeting each other and being with others we fulfill our basic psychological need, but simultaneously we enter into different roles in a social game in which our own “win” often counts above all. Our private satisfaction can also be valued by a sense of community, collaboration, having something in common, and this obviously can bring benefits to everyone. However, without a deeper thought practices that seek and provide best possible conditions for staying in space can lead to a certain inertia, which can turn into “algorithmization” in satisfying space users, specialized only in passive satisfaction of thoughtless users.

W tekście, kontynuując moje rozważania dotyczące sensu przestrzeni publicznych, odnoszę się do nieoficjalnych przestrzeni aktywności, które można nazwać przestrzeniami nieformalnymi, alternatywnymi lub może nawet nieco na wyrost „przestrzeniami oporu”, których niezmiernie istotnymi wyróżniającymi od innych przestrzeni cechami są brak kontroli i brak reguł. Najważniejszą zaletą dla korzystających z tych miejsc jest możliwość nadawania swoich znaczeń przestrzeni, co zmienia ich pozycję z użytkowników na „będących-w-posiadaniu”. Zmianie ulega również ich relacja do przestrzeni, która przestaje być jedynie oddanym do użytkowania „zamkniętym obiektem”. Powstaje i jest związana regułami/relacją jedynie na czas podjętej przez aktorów-użytkowników (ich własnej) gry. Eksperymentalny charakter tej gry skłania do reinterpretacji (a nawet konieczności) zmiany znaczenia przestrzeni. Takie podejście zrywa ze wzorami osadzonymi w zbiorowym imaginarium, które promują bezpieczne, wygodne zachowania – przestrzeń alternatywną, nieoficjalną trzeba tworzyć za każdym razem od nowa, taka przestrzeń jest procesem. Nie jest traktowana jak produkt, staje się miejscem zaangażowania – staje się „polityczna” (ideologiczna), jednak jako taka stanowi pewien kłopot, wyzwanie, a przez to interesuje niewielu. Spotykając się z innymi ludźmi, realizujemy swoją podstawową psychologiczną potrzebę, ale równocześnie wchodzimy w różne role w społecznej grze, w której liczy się często przede wszystkim nasza własna „wygrana”. Nasza prywatna satysfakcja też może być wartościowana przez poczucie wspólnoty, współdziałanie, posiadanie czegoś wspólnego a to oczywiście może przynieść korzyści dla wszystkich. Jednak bez pogłębionej refleksji praktyki poszukujące i zapewniające jak najlepsze warunki do przebywania w przestrzeni mogą doprowadzić do pewnej bezwładności, która z kolei może się przerodzić w „algorytmizację”, wyspecjalizowaną jedynie w biernym zadowalaniu bezrefleksyjnych użytkowników.