Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "rozumowanie" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-65 z 65
    Tytuł:
    Rozumowanie moralne
    Moral Reasoning
    Autorzy:
    Parzyszek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040462.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Pedagogiczne; 2019, 11(47), 4; 135-136
    2080-850X
    Pojawia się w:
    Roczniki Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie, rozumowanie i normatywność w kontekście inferencjalizmu znaczeniowego Roberta B. Brandoma
    Autorzy:
    Kublikowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15052558.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    znaczenie
    prawdziwość
    asercja
    wnioskowanie
    rozumowanie
    normatywność
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 259-269
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie Mistrza a determinizm, rec. z: Tomasz Jarmużek, Jutrzejsza bitwa morska. Rozumowanie Diodora Kronosa, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.
    Autorzy:
    Klonowski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622176.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Opis:
    Recenzja książki: Tomasz Jarmużek, Jutrzejsza bitwa morska. Rozumowanie Diodora Kronosa, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2016, 33; 109-116
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie prawnicze jako rozumowanie praktyczne w świetle nowej teorii prawa naturalnego Johna M. Finnisa
    Legal Reasoning as Practical Reasoning in John M. Finnis’ New Natural Law Theory
    Autorzy:
    Sopiński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531548.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    John M. Finnis
    prawo naturalne
    rozumowanie prawnicze
    rozumowanie praktyczne
    Ronald Dworkin
    jedyna właściwa odpowiedź
    natural law
    legal reasoning
    practical reasoning
    one right answer
    Opis:
    Artykuł prezentuje rozumowanie praktyczne w świetle nowej teorii prawa naturalnego Johna M. Finnisa. Teorię Johna M. Finnisa można nazwać nową teorią prawa naturalnego, ponieważ jego poglądy były kształtowane zarówno przez św. Tomasza z Akwinu, jak też częściowo były zainspirowane nowym jego odczytaniem przez Germaina Griseza. Podstawowym celem artykułu jest analiza koncepcji rozumowania prawniczego jako rozumowania praktycznego, będącej w zamiarze Johna M. Finnisa przede wszystkim mocną krytyką teorii Ronalda Dworkina opartej na założeniu istnienia jednej właściwej odpowiedzi. Według autora tego artykułu, krytyczne podejście Johna M. Finnisa do teorii Ronalda Dworkina prowadzi jego koncepcję rozumowania prawniczego – sformułowaną na fundamencie prawa naturalnego – do stopniowego rozszerzenia o aspekty pozytywistyczne (zbliżenie z poglądami Josepha Raza) oraz aspekty instytucjonalne (zbliżenie z poglądami Neila MacCormicka). Dlatego też teoria rozumowania prawniczego Finnisa wydaje się być modelowym przykładem zbliżenia prawa naturalnego i pozytywizmu prawniczego we współczesnej filozofii prawa.
    This paper presents practical reasoning in the light of John M. Finnis’ new natural law theory. Finnis’ views were shaped by Aquinas’ thoughts on natural law but he was also strongly inspired by Germain Grisez’ new approach, so his theory could be named a new natural law theory. The aim of this paper is to analyse the concept of legal reasoning as practical reasoning, which Finnis intended mainly as a strong critique of Ronald Dworkin’s theory of legal reasoning based on the concept of the one right answer. According to the author of this paper, Finnis’ critical approach to Dworkin leads to a gradual extension of the former’s concept of legal reasoning to include positivistic aspects (rapprochement with Joseph Raz’ views) and institutional aspects (rapprochement with Neil MacCormick’s views). Therefore, Finnis’ theory of legal reasoning seems to be a model example of the rapprochement between natural law and legal positivism in contemporary philosophy of law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 1(22); 84-98
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wnioskowanie dedukcyjne, wnioskowanie redukcyjne, rozumowanie przez analogię
    Autorzy:
    Wawrzonkiewicz-Słomska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2156902.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Opis:
    Inference, or simple reasoning, is a thought process, a certain pattern application during which on the basis of acknowledging the truth of certain sentences being premises to infer the truth of the next sentence being a conclusion. In other words, inference is an attempt to determine the truth of an hypothesis being the aim of inference. The process requires the skills of making decisions based on possessed knowledge.
    Źródło:
    Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne; 2011, 2(8); 81-93
    1898-0171
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii
    Autorzy:
    Koszowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609271.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Opis:
    Apart for the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, the article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named “factual model” and the second “rational model”. This terminology was adopted due to the fact that the judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions) or the outcome desired for the case at hand. The rational model in turn is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, which are the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs here some additional factors which do not stem from the gist of this model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to provide us with just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by person of a great legal knowledge and experience. Two other possible accounts of analogical reasoning in precedential law, i.e. principle-based model and proportional model, have been rebutted. The reason is: a lack of analogical pattern of thinking involved and serious difficulties in its legal application respectively.
    W artykule nie zamieszczono abstraktu
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2014, 61, 2
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie moralne – norma czy wyjątek?
    Autorzy:
    Gałecki, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195334.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    A. MacIntyre
    J. Finnis
    J. H. Newman
    practical reasoning
    ethics
    meta-ethics
    reasons to action
    rozumowanie praktyczne
    etyka
    metaetyka
    racje działania
    J. H. Newman
    Opis:
    Czymś fundamentalnym dla etyki jest pytanie o to, w jaki sposób człowiek zdobywa swoją wiedzę o świecie moralnym, w tym przede wszystkim wiedzę na temat tego, co należy w danej sytuacji uczynić. Od czasów starożytnych ten obszar działalności człowieka nazywa się rozumowaniem praktycznym lub moralnym. Pod koniec ubiegłego wieku w świecie anglosaskim toczył się ciekawy spór o to, czy owo rozumowanie moralne ma charakter konieczny (stanowi warunek sine qua non każdego czynu), czy też stanowi coś wyjątkowego, dokonywanego przez podmiot tylko w wyjątkowo zawiłych sytuacjach moralnych. W swoim artykule staram się rozstrzygnąć ten spór, odwołując się do powszechnie przyjmowanego odróżnienia rozumowania prowadzącego do zdobycia racji do działania (rozumowanie implikatywne, pierwszoosobowy punkt widzenia) od rozumowania prowadzącego do wyrażenia tychże racji (rozumowanie eksplikatywne, trzecioosobowy punkt widzenia).
    One of the fundamental ethical questions is concerning the nature and method of the human acquisition of the moral knowledge – especially the knowledge about personal and actual obligations hic et nunc. Since ancient times this area of human activity has been called “practical” or “moral reasoning.” At the end of twentieth century there have strated an interesting disputet whether this moral reasoning is necessary and regular (it is a sine qua non condition of every human act) or it is something rare and exceptional, carried out only in extremely difficult and untypical moral situations. In my paper, I’m trying to resolve this dispute by referring to the commonly accepted distinction between reasoning resulting in a “having a reason to act” (implicit reasoning, first-person point of view) and reasoning leading to “give a reason to act” (explicative reasoning, a third-person point of view).
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2020, 53, 1; 163-178
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formalna ocena argumentacji
    Autorzy:
    Selinger, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706013.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    argument
    rozumowanie
    sekwent
    argumentacja równoległa
    błędne koło
    ewaluacja
    Opis:
    Moim celem jest dostarczenie formalnego modelu oceny możliwie szerokiej klasy argumentacji, w szczególności tych, które pojawiają się w kontekstach naturalnych. We wprowadzeniu przedstawiam elementarne sposoby rozbudowywania argumentacji prostych w coraz bardziej złożone struktury. W drugim rozdziale podaję ścisłe definicje pojęć służących do opisu tych struktur – argumentację definiuję jako niepusty i skończony zbiór sekwentów, tj. jako niepustą i skończoną relację zachodzącą pomiędzy niepustymi i skończonymi zbiorami zdań a pojedynczymi zdaniami danego języka; wprowadzam także kilka pojęć (niespójność, rozbieżność, kolistość), które pozwalają wyróżniać niektóre nietypowe lub wadliwe struktury argumentacyjne. W trzecim rozdziale proponuję ogólną, liczbową metodę oceny siły argumentacji. Metoda ta pokazuje, jak wiarygodność przesłanek pierwszych przekłada się na wiarygodność konkluzji głównej w zależności od budowy argumentacji (wiarygodność wyrażam za pomocą liczb wymiernych z domkniętego przedziału <0, 1>). Jedną z charakterystycznych własności argumentacji potocznej jest występowanie w niej wzajemnie wzmacniających się tzw. rozumowań równoległych. Dlatego za istotny składnik proponowanej metody należy uznać wzór: a ⊕ b = 2a + 2b − 2ab − 1. Wzór ten pozwala obliczyć wiarygodność (konkluzji) dowolnej argumentacji równoległej, składającej się z dwóch wzajemnie niezależnych rozumowań, które brane z osobna uwiarygodniają konkluzję w stopniach a oraz b (zakładamy przy tym, że obie te wartości są większe niż ½).
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 1; 89-109
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oceny moralne w rozumowaniu sędziowskim
    Moral assessments in judicial reasoning
    Autorzy:
    Chirkowska-Smolak, Teresa
    Smolak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693762.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    moral judgement
    moral competences
    moral reasoning
    judicial reasoning
    the psychology of morality
    ocena moralna
    kompetencje moralne
    rozumowanie moralne
    rozumowanie sędziowskie
    psychologia moralności
    Opis:
    There are two questions posed in this text: (i) does the formulation of moral assessments by judges require from them any special moral competences and (ii) does the moral reasoning have a character of rational reasoning. Answering the first question we claim that when it comes to formulating moral assessments, judges do not have any special moral competences to adjudicate in difficult moral dilemmas. Thus there is no reason to state that moral thinking experiments which are an inseparable element of a judge’s reasoning process, allow to adopt a thesis that the reasoning of judges is morally better or more moral than the reasoning of other entities operating in the public sphere. Answering the second question, we believe that since people are generally unaware of what influences their moral judgements, it may also be so that the judges may not know what makes them adopt and pursue certain moral judgements, when they believe, erroneously, that their decisions have been rationally made. Intuition plays an important role in the making of moral judgements, also when it comes to the legal profession, since the latter are expected to base their attitudes on rational reasoning and an objective consideration of differing arguments.
    W artykule stawiamy dwa pytania: czy formułowanie przez sędziów ocen moralnych wymaga od nich posiadania szczególnych kompetencji moralnych oraz czy rozumowanie moralne ma charakter rozumowania racjonalnego? Odpowiadając na pierwsze pytanie, uważamy, że w sytuacji formułowania ocen moralnych sędziowie nie posiadają jakichś szczególnych kompetencji moralnych do rozstrzygania dylematów moralnych. Nie ma podstaw, by sądzić, że moralne eksperymenty myślowe, które nieodłącznie pojawiają się w pracy umysłowej sędziego, pozwalają przyjąć, iż rozumowanie sędziów jest bardziej moralne/ lepsze moralnie aniżeli rozumowanie innych podmiotów działających w sferze publicznej. Odpowiadając na drugie pytanie, uważamy, że skoro zazwyczaj ludzie są nieświadomi tego, co wpływa na ich oceny moralne, można przyjąć, że również sędziowie mogą być nieświadomi tego, co powoduje ich osądy moralne, błędnie przy tym przyjmując, że racjonalnie podejmują decyzje. Intuicje pełnią ważną rolę w dokonywaniu ocen moralnych również w przypadku osób wykonujących zawody prawnicze, od których to oczekuje się, by opierały się na racjonalnym rozumowaniu oraz obiektywnym rozpatrywaniu różnych argumentów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 2; 31-46
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prosocial moral reasoning and behaviours: the role of ethics education
    Prospołeczne rozumowanie i zachowanie moralne. Rola edukacji etycznej
    Autorzy:
    Brestovanský, Martin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549938.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    prospołeczne rozumowanie moralne
    zachowanie prospołeczne
    etyka
    edukacja prospołeczna
    prosocial moral reasoning
    prosocial behaviour
    Ethics education
    prosocial education
    Opis:
    W niniejszym tekście przeanalizowano związek zachodzący między oceną lekcji etyki przez uczniów a typem rozumowania moralnego, który oni prezentują. W celu zbadania tej zależności posłużono się trzema kwestionariuszami: kwestionariuszem prospołecznego rozumowania moralnego, kwestionariuszm zachowań prospołecznych w szkole i opracowanym przez autora niniejszej publikacji kwestionariuszem oceny lekcji etyki. Próba badawcza obejmowała uczniów klas szóstych z dwudziestu sześciu szkół podstawowych z zachodniej części Słowacji w liczbie 579 uczestników (49,7 % dziewcząt, średnia wieku wyniosła 11,27, SD =0.71). Badanie dostarczyło dowodów na prawdziwość tezy, że pozytywne nastawienie do lekcji etyki wiąże się z wyższym poziomem rozumowania moralnego i powszechniejszym przejawianiem zachowań prospołecznych.
    The relationship between students´ evaluation of the school subject Ethics Education and students´ type of prosocial moral reasoning and behaviours is described in the study. Prosocial moral reasoning, prosocial behaviour in the school questionnaire, and our own Ethics Education evaluation measure was used in the study. Research sample included students of 6th grades of 26 primary schools from the western part of Slovakia: 579 participants (49,7% female, Mage = 11,27; SD = .71). There is evidence which supports the idea that the positive attitude to Ethics Education is linked to developmentally higher types of reasoning and higher prevalence of prosocial behaviours.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2016, 2/1; 293-308
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Qualitative Spatio-Temporal Representation and Reasoning for robotic applications
    Jakościowa przestrzenno-czasowa reprezentacja oraz rozumowanie dla aplikacji robotycznych
    Autorzy:
    Będkowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/276447.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
    Tematy:
    rozumowanie jakościowe
    robot mobilny
    robot przemysłowy
    modelowanie semantyczne
    qualitative reasoning
    mobile robot
    industrial robot
    semantic modeling
    Opis:
    This paper discusses the methodology of Qualitative Spatio-Temporal Representation and Reasoning (QSTRR) for robotic applications. The goal is to develop reasoning mechanism that will allow modelling the environment and performing spatiotemporal decisions. A new approach is related to environment modelling based on robot’s perception, therefore new concepts (spatial entities) are obtained automatically, and then used in reasoning. This paper presents the results of the three experiments. Each experiment focuses on different robotic applications, such as mobile spatial assistive intelligence for spatial design, spatial design used for robotic arm integration with the environment and supervision of a teleoperated robot. Each of the experiments is considered as the proof of concept of the proposed methodology. Thus, it can be efficiently used for developing sophisticated robotic application where human-robot interaction and integration are considered as an important goal.
    W artykule przedstawiono metodykę jakościowej przestrzenno-czasowej reprezentacji oraz rozumowania dla aplikacji robotycznych. Celem jest opracowanie mechanizmu podejmowania decyzji, które umożliwi także modelowanie środowiska oraz rozumowanie w sensie jakościowym. Nowym zagadnieniem badawczym jest budowanie modelu środowiska na bazie obserwacji robota mobilnego, przy czym nowe koncepty (podstawowe elementy przestrzenne) są generowane automatycznie. Przedstawiono trzy eksperymenty, każdy skojarzony z inną aplikacją robotyczną, między innymi mobilna przestrzenna inteligencja asystująca dla projektowania przestrzennego, projektowanie przestrzenne dla integracji robota przemysłowego z istniejącym środowiskiem pracy oraz nadzorowanie pracy robota zdalnie sterowanego. Każdy z tych eksperymentów dowodzi słuszności proponowanej metodyki. W związku z tym metodyka może znaleźć zastosowanie w projektowaniu zaawansowanych aplikacji robotycznych, gdzie interakcja oraz integracja człowiek-robot są zasadniczym zagadnieniem funkcjonalnym oraz użytkowym.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Robotyka; 2013, 17, 2; 300-303
    1427-9126
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Robotyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształcąca funkcja geomorfologii
    Instructive function of geomorphology
    Autorzy:
    Tomalkiewicz, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085665.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    geomorfologia
    uczenie sie
    rozumowanie
    badania naukowe
    Opis:
    Geomorphology as science, with its investigative problems is particularly favourable to the formation of various intellectual skills, especially of logical reasoning. Investigative problems initiated by the teacher are usually a starting point for reasoning of a definite type. Two types of reasoning may occur: induction and deduction. Since geomorphology is a natural science the most frequently used reasoning is induction. A classical example of such reasoning is, for instance, the investigation of the causes of rock mechanical weathering, presented in a detailed elaboration. A form of induction is reasoning by way of analogy which occurs when we want to reproduce the genesis of older forms, created by different factors in climatic conditions different from those now prevailing in the investigated area. Reducing reasoning is also characteristic in geomorphology; it consists in concluding on facts, which cannot be observed from their observable consequences. An example of such reasoning is the reconstruction of the history of the Earth’s surface development. The formation of skill in logical reasoning is stimulated by the solution of investigative problems, particularly in the phase of formulating and theoretical verification of hypotheses. The value of the problem method in learning appears not only in the development of the logical apparatus of the student but also in the fact that it secures the systematization of knowledge, the consolidation and the evaluation of information and its transformation into skills through continuous use in changing activities.
    Źródło:
    Prace i Studia Geograficzne; 1988, 09; 273-277
    0208-4589
    Pojawia się w:
    Prace i Studia Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie przez analogie semantyczne w kategorii przyczyna - skutek w grupie uczniów niewidomych
    Autorzy:
    Kucharczyk, Izabella
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/606523.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    analogy, reasoning by semantic analogies, semantic analogies in the category “the cause – the effect”, blind students
    analogie, rozumowanie przez analogie semantyczne, analogie semantyczne w kategorii przyczyna – skutek, uczniowie niewidomi
    Opis:
    Reasoning by analogies plays a huge role in the lives of blind people. Since sighted people use the vocabulary and phrases that capture the relationship between all the senses – the blind must in the best possible way for them to know these phrases. This precisely enables them the analogy. Reasoning by analogies develops and expands vocabulary (active and passive), enables learning about specific relationships between objects, concepts, phenomena, allowing to create more relevant vision of reality. 63 blind students and 63 sighted pupils aged 10–14 years were evaluated. There were used Tests to Examine the Reasoning by Semantic and Numerical Analogies by B. Pietrulewicz. With age, reasoning by semantic analogies of blind students is excelling, which is also due to the transition from concrete thinking to formal stage of thinking. It occurs activation of various mental operations, including the increasingly precise use of analogies.
    Rozumowanie przez analogie odgrywa ogromną rolę w życiu osób niewidomych. Ponieważ osoby widzące posługują się słownictwem i wyrażeniami obejmującymi relacje pomiędzy wszystkimi zmysłami, niewidomi muszą w jak najlepszy dla siebie sposób poznać te wyrażenia. Umożliwia im to właśnie analogia. Rozumowanie przez analogie rozwija i poszerza zakres słownictwa (czynnego i biernego), umożliwia poznawanie określonych relacji pomiędzy przedmiotami, pojęciami i zjawiskami, dzięki czemu tworzona wizja rzeczywistości jest bardziej adekwatna. Przebadanych zostało 63 uczniów niewidomych i 63 uczniów widzących w wieku 10–14 lat. Zastosowano Testy do badania rozumowania przez analogie semantyczne B. Pietrulewicza. Wraz z wiekiem rozumowanie przez analogie semantyczne uczniów niewidomych doskonali się, co jest między innymi skutkiem przechodzenia z etapu myślenia konkretnego na etap myślenia formalnego. Następuje wtedy uaktywnienie różnorakich operacji myślowych, w tym coraz precyzyjniejsze wykorzystywanie analogii.
    Źródło:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2018, 37, 3
    0137-6136
    Pojawia się w:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie postformalne u studentów w wieku 19-24 lat
    Post-formal reasoning in students aged 19-24
    Autorzy:
    Prentka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178678.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Opis:
    Inadequacy of the Piaget’s model of cognitive development towards the reasoning of the adults is revealed in many contemporary conceptions of the development of thinking. Most of them concentrate on the chosen aspects of thinking. The aim of the theoretical assumptions and empirical research was the synthetic characterisation of reasoning in the period of early adulthood, with students at the age of 19-24 as participants in the research. A few models of the evolution of cognitive structures constitute the theoretical basis of the empirical part. The most important among them are: the metasystematic reasoning conception of Commons et al. (1982) and the relativistic and dialectical conception of Basseches (1984). On the material, obtained as a result of applying the Polish version of the questionnaire of Commons et al., there has been undertaken a successful attempt to recognize the post-formal structures in the form of systematic, metasystematic, relativistic and dialectical thinking. In the period of early adulthood there appears a qualitatively new stadium of the reasoning development. Simultaneously one can say that the development of reasoning is multidimensional: different patterns of thinking coexist in the intellectual processes of adult people.
    Źródło:
    Polskie Forum Psychologiczne; 2011, XVI, 1; 73-90
    1642-1043
    Pojawia się w:
    Polskie Forum Psychologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcje i dysfunkcje myślenia irracjonalnego
    Autorzy:
    Gajewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647353.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    rationalism
    irrationalism
    rationality
    irrationality
    reason
    reasoning
    thinking
    racjonalizm
    irracjonalizm
    racjonalność
    irracjonalność
    rozum
    rozumowanie
    myślenie
    Opis:
    The terms “rationality” and “rationalism” are often considered to be synonyms which is a mistake. “Rationality” means certain property of thinking while “rationalism” – philosophical current. It is the same case with the terms “irrationality” (characteristic psycho-biological and social phenomenon) and “irrationalism” (certain theoretical and mental position). Many researchers claim that rationality and reasoning are definitive properties of thinking which is also a mistake. Thinking is a set of activities that are supposed to solve problems (motivational tensions) generated by so-called motivational system. Reasoning constitutes only one of subsets of thinking. We call thinking rational when it manages to solve a problem in an optimal way. Rational thinking relies (among others) on finding patterns in a world that surrounds us. This tendency, however, often leads to finding false patterns and formulating false beliefs based on them. A huge number of false beliefs and thinking errors which we fall victims to every day seems to suggest that being rational is not our “default setting”.
    Terminy „racjonalność” i „racjonalizm” często bywają uważane za synonimy, co jest błędem. „Racjonalność” oznacza pewną własność myślenia, zaś „racjonalizm” – kierunek filozoficzny. To samo dotyczy terminów „irracjonalność” (swoiste zjawisko psycho-biologiczne i społeczne) oraz „irracjonalizm” (określone stanowisko teoretyczne i mentalne). Wielu badaczy uważa racjonalność i rozumowanie za cechy definicyjne myślenia, co również jest błędem. Myślenie to zespół czynności, których funkcją jest rozwiązywanie problemów (napięć motywacyjnych) wytwarzanych przez tzw. układ motywacyjny. Rozumowanie stanowi tylko jeden z podtypów myślenia. Określamy myślenie mianem racjonalnego, gdy udaje mu się rozwiązać dany problem w sposób optymalny. Myślenie racjonalne polega m.in. na znajdowaniu prawidłowości w otaczającym nas świecie. Ta tendencja wielokrotnie prowadzi jednak do doszukiwania się prawidłowości tam, gdzie ich nie ma i formułowania na tej podstawie fałszywych przekonań. Ogromna ilość fałszywych przekonań oraz błędów myślenia, którym ulegamy każdego dnia, zdaje się sugerować, że bycie racjonalnym nie stanowi naszego „ustawienia domyślnego”.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2017, 42, 2
    2300-7540
    0137-2025
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie metaforyczne, czyli „metaforą po oczach”
    Metaphorical reasoning
    Autorzy:
    Rybarkiewicz, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965011.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    prawo
    metafora
    model
    perswazja
    wnioskowanie metaforyczne
    law
    metaphor
    persuasion
    metaphorical reasoning
    Opis:
    Według głównej tezy badań kognitywnych metafora jest podstawą myślenia. W kontekście prawa, które stanowi podstawę życia społecznego i ma wielki wpływ na każdego z nas, teza ta ma fundamentalne znaczenie. Zakres oddziaływania tej tezy określony jest w artykule poprzez charakterystykę trzech typów metafor. Są one też punktem wyjścia do sformułowania ogólnej definicji metafory, która pozwala dostrzec metaforyczność pewnych sytuacji pozornie z metaforą niemających nic wspólnego oraz związanych z nimi procesów rozumowania, które nazwane zostaną rozumowaniem metaforycznym.
    That metaphors are a part of law seems to be commonplace nowadays. Nevertheless, the extent of their influence is not commonly acknowledged. The three types of metaphors: (1) verbal, point metaphors, (2) systemic, thinking changing, model metaphors and (3) hidden systemic, conceptual metaphors are here associated with the distinction between what is said and how it is said and between a conscious and unconscious message delivery – all of them of particular relevance to a legal discourse. Not all types of metaphors can (and should) be dispensed with. In some negative cases the only way to reduce their adverse effects is to provide tools to detect them. The definition proposed may serve this purpose. As an illustration, the paper points to some ordinary situation giving rise to metaphoric reasoning which leads to quite unpredictable (misleading) conclusions.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2015, 75
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte
    Testimonial Knowledge and Implicit Reasoning
    Autorzy:
    Gałecki, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233179.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    faith
    reasoning
    first principles
    epistemology
    Jacek Wojtysiak
    John Henry Newman
    wiara
    rozumowanie
    pierwsze zasady
    epistemologia
    Juhn Henry Newman
    Opis:
    Problem ukrytości Boga staje się coraz częściej dyskutowanym tematem filozoficznym. W swoim artykule chciałbym zająć się kwestią nazwaną przez Jacka Wojtysiaka (w jego książce Między jawnością a ukryciem) (Wojtysiak 2023) „wiedzą testymonialną” i powiązać ją z Newmanowską koncepcją rozumowania implikatywnego. Odróżnienie od siebie dwóch rodzajów rozumowania — jednego spontanicznego, praktycznego, znajdującego swoje zastosowanie m.in. w obszarze wiary i moralności, oraz drugiego krytycznego, analitycznego i retrospektywnego, używanego w nauce, a także w filozofii i teologii – wydaje mi się kluczowe dla zrozumienia obserwowalnej ukrytości Boga.
    The problem of the hiddenness of God is becoming an increasingly discussed philosophical topic. In my article, I would like to deal with the issue called by Jacek Wojtysiak (in his book Między jawnością a ukryciem [Between Hiddenness and Openness]) (Wojtysiak 2023) “testimonial knowledge” and connect it with Newman’s concept of implicit reasoning. Distinguishing between two types of reasoning — one spontaneous, practical, applicable to in the area of faith and morality, and the other: critical, analytical and retrospective, used in science, as well as in philosophy and theology — seems crucial to understanding the factual God’s hiddenness.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 199-213
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Heuristic Aspects of Reasoning by Analogy
    Heurystyczne aspekty rozumowania przez analogię
    Autorzy:
    Sołtys, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560704.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    analogy
    heuristics
    reasoning
    structure
    analogia
    heureza
    rozumowanie
    struktura
    Opis:
    Analogy as a structure of thinking and analogy as a type of reasoning are differentiated in science. In practice, however, reasoning by analogy depends on analogical thinking. Analogical thinking is a heuristic aspect of reasoning by analogy. Analogous thinking gives reasoning a creative character. This study shows the genetic relationship between reasoning by analogy and heuristic thinking. We reconstructed basic the heuristic structure, which is the foundation of reasoning by analogy. The semantic character of this structure allows us, by reasoning by analogy, to gradually move from ambiguity to an increasing determination of the system based on the target – the goal, based on his partial resemblance to the arrangement – the source. The author of this work analyzes the classic model of heuristic thinking used in reasoning by analogy.
    W nauce odróżnia się analogię jako strukturę myślenia i analogię jako pewien typ ro-zumowania. W praktyce jednak analogiczne myślenie i rozumowanie wzajemnie współza-leżą od siebie. Analogiczne myślenie jest heurystycznym aspektem rozumowania przez analogię. Analogiczne myślenie przydaje temu rozumowaniu twórczego charakteru. W pracy pokazano genetyczną zależność rozumowania przez analogię od heurystycznego myślenia. Zrekonstruowano podstawową heurystyczną strukturę, na której nabudowuje się rozumowanie przez analogię. Semantyczny charakter tej struktury umożliwia, w rozumowaniu przez analogię, stopniowe przechodzenie od nieokreśloności, do coraz pełniejszej determinacji treściowej układu – celu, na podstawie jego częściowego podobieństwa do układu – źródła. Autor niniejszej pracy poddaje analizie klasyczny model heurystycznego myślenia, stosowany w rozumowaniu przez analogię.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2016, 23; 231-239
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ZASADA PRAWDY FORMALNEJ W POLSKIM CYWILNYM PRAWIE PROCESOWYM A ROZUMOWANIA NIEMONOTONICZNE
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/663895.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    zasada prawdy formalnej
    rozumowanie niemonotoniczne
    logika niemonotoniczna
    proces cywilny
    Opis:
    The Principle of Formal Truth in the Polish Civil Procedural Law and Non-monotonic ReasoningSummary This paper analyses the implementation of the formal truth principle in the Polish civil procedural code in the light of non-monotonic reasoning. The author starts by presenting the concept and applications of non-monotonic reasoning, and the formal truth principle and its place in Polish civil procedure. Next he examines the conditions in which non-monotonicity is admissible in civil court reasoning. While legal reasoning may generally be regarded as non-monotonic due to the assumptions it employs and treats as defensible, the author’s observations on the basis of selected civil law cases lead him to the conclusion that the use of the formal truth principle as a viable instrument in law simply forces courts to make non-monotonic inferences. In other words, adopting this principle means accepting non-monotonic reasoning, or even more: if the court keeps to the formal truth principle it is using one of the types of non-monotonic logic.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 2
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Semantic Support System for USAR operations with mobile robots
    Autorzy:
    Musialik, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/115861.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja na Rzecz Młodych Naukowców
    Tematy:
    USAR
    semantic mapping
    ontology
    qualitative reasoning
    mapowanie semantyczne
    ontologia
    rozumowanie jakościowe
    Opis:
    This paper describes the design and the basic implementation of a Semantic Support System (SSS) for Urban Search and Rescue (USAR) operations. The system is intended for use by rescue teams equipped with mobile robots. The goal of the work is to provide the rescue team with a global operational picture that ensures proper information availability. The core of the system is a semantic model of the environment based on Qualitative Spatio-Temporal Representation and Reasoning (QSTRR)[1] framework. Thus, the ontology of the semantic model is described. The ontology is based on Humanitarian Data Model enhanced by the robot`s information. SSS is designed to work with multiple data sources: Geographic Information System (GIS), 3D point clouds, camera images etc. The article describes,as an example, the results of building the semantic model from 3D point clouds. An example of qualitative reasoning based on the semantic model is shown.
    Źródło:
    Challenges of Modern Technology; 2014, 5, 2; 3-8
    2082-2863
    2353-4419
    Pojawia się w:
    Challenges of Modern Technology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dedukcyjne aspekty abdukcji. Krytyka i postulaty
    Deductive aspects of the abduction. Criticism and demands
    Autorzy:
    Wolak, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426999.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    abdukcja
    dedukcja
    indukcja
    redukcja
    rozumowanie
    przyczynowość
    wyjaśnienie
    inferencja
    sylogizm
    Opis:
    Artykuł przedstawia krytykę pewnych ujęć i zastosowań abdukcji, która jest przedstawiana jako przeciwieństwo rozumowań dedukcyjnych. Analizując pewne schematy formalne i kilka przykładów, wskazuję na rzeczywistą obecność schematów dedukcyjnych tam, gdzie miały występować abdukcyjne. Staram się wskazać najważniejsze powody takich pomyłek, są nimi m.in. niewłaściwe rozumienie związku przyczynowego, wieloznaczność pojęcia wyjaśnienia, braki w logicznej analizie rozumowań, nieumiejętność właściwego rozróżnienia rozumowań dedukcyjnych i redukcyjnych. Na zakończenie formułuję postulaty, które mogą pomóc w unikaniu najważniejszych błędów związanych z niewłaściwym posługiwaniem się rozumowaniami abdukcyjnymi.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2015, 2(39); 177-200
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język, logika a rozumowanie – teoria reguł czy modele umysłowe?
    Language, logic and reasoning - rules theory or mental models
    Autorzy:
    Białek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139494.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    reasoning
    logic
    mental models
    rules theory
    Opis:
    In present research there was shown the issue of connection between reasoning and logical competence. The point of view of rules theory and mental models theory concerning discussed range of problems was presented and subsequently the prediction of rules theory was verified. The results of the survey conducted on 70 people: 37 students of philosophy and 33 students of other courses at University of Lodz let us reject rules theory as a predictive to the proceedings of reasoning process and induce to accept an alternative theory explaining the proceedings of the discussed process. The adduced research proved that the level of logical competence does not differentiate the surveyed with respect to the level of reasoning’s correctness and it does not influence the constancy of selection of the reasoning’s patterns.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica; 2008, 12; 45-54
    2353-4842
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii
    Analogical reasoning in precedential law: Two accounts of analogy
    Autorzy:
    Koszowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806719.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    analogia
    per analogiam
    rozumowanie
    wnioskowanie
    z podobieństwa
    argumentum
    a simili
    model
    teoria
    ujęcie
    precedens
    sądowy
    precedensowe
    stosowanie
    prawo
    intuicja
    racjonalny
    zasada
    reguła
    proporcja
    analogy
    analogical
    reason
    reasoning
    inference
    from
    similarity
    argument
    a simile
    theory
    account
    judicial
    precedent
    precedential
    applying
    law
    intuition
    intuitive
    rational
    Opis:
    Oprócz zwięzłego przedstawienia modelu precedensu z reguł w artykule zostały opisane dwa podstawowe ujęcia (modele, koncepcje) rozumowania per analogiam w prawie precedensowym. Pierwsze z nich zostało nazwane faktualnym, a drugie racjonalnym. Terminologia ta jest podyktowana tym, że w ramach modelu faktualnego do ustalenia istotnego podobieństwa między porównywanymi stanami faktycznymi dochodzi za pośrednictwem, nie do końca dostępnej dla ludzkiego poznania, intuicji tudzież emocji albo rezultatu, jaki – z jakichś innych przyczyn – pożądany jest w danym przypadku. Natomiast zgodnie z założeniami modelu racjonalnego podobieństwo to jest stwierdzane poprzez odwołanie się do pojęcia „precedensowych racji” oraz „faktów sprawczych” sprawy precedensowej i odpowiedników tych faktów w sprawie, której skutki prawne chcemy poprzez sięgnięcie do rozumowania z analogii dopiero określić. W efekcie sposób stawiania ostatecznych konkluzji jest w tym ujęciu prawniczej analogii bardziej przejrzysty i przewidywalny. Drugie natomiast, faktualne ujęcie takiej analogii, poza tym, że pozostaje bardziej tajemnicze („mistyczne”), zdaje się w większym stopniu umożliwiać sędziom wydawanie sprawiedliwych, w ich mniemaniu lub w mniemaniu społeczeństwa, rozstrzygnięć, zwłaszcza gdy ten, kto stawia wnioski per analogiam, jest osobą odznaczającą się dużą wiedzą prawniczą i doświadczeniem życiowym. Oprócz modelu faktualnego i racjonalnego w artykule została przedstawiona również koncepcja, która sprowadza rozumowanie z analogii do proporcji (A:B jest jak C:D), oraz takie ujęcie wnioskowania a simile, w którym o wystąpieniu istotnego podobieństwa przesądza nie podobieństwo między faktami porównywanych spraw, lecz sama możliwość objęcia tych faktów jakaś ogólną zasadą (regułą).
    Apart for the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions) or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, which are the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to provide us with just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience. Two other possible accounts of analogical reasoning in precedential law, i.e. the principle-based model and the proportional model, have been rebutted. The reason is: lack of analogical pattern of thinking involved and serious difficulties in its forensic application respectively.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2015, 25, 1; 7-41
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Racjonalność procesu argumentacji teologicznej
    Rationality of theological argumentation
    Autorzy:
    Kroplewski, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402450.pdf
    Data publikacji:
    2009-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    psychologia religii
    filozofia religii
    racjonalność
    rozumowanie ludzkie
    psychology of religion
    philosophy of religion
    rationality
    human reasoning
    Opis:
    Following presentation content synthetic model of rationality of theological argumentation demonstrating these factors which are important for acknowledging whether the argumentation is rational or not, or demonstrating the level of the concentration of rationality. The following paper doesn’t contain analyses concerning rationality of theology as a knowledge but it contains the factors which are important in estimating rationality of mental processes taking part in the process of theological argumentation from psychological point of view. The model concerns theological argumentation as a mental process (including process of reasoning, process of drawing inferences and other mental processes) which is taking part in a mind of theologian speculating on the truths which he/she believes in and which he/she deliberate. This paper shows at one hand a model which can be used by theologian to estimate the rationality of his/her process of theological argumentation and at the other hand a model which can be used by others trying to estimate the rationality of the theologian mental processes.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2009, 6; 47-62
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PISA: czytanie, rozumienie, rozumowanie i - nieporozumienia
    PISA: reading, reasoning, under standing and – misunderstandings
    Autorzy:
    Biedrzycki, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050951.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    PISA
    reading literacy
    education
    school
    student
    teacher
    czytanie
    edukacja
    szkoła
    uczeń
    nauczyciel
    Opis:
    Artykuł stanowi syntetyczne przedstawienie założeń i wyników badania PISA. Omówione są metodologia badania, sposób jego przeprowadzania, formy zadań. Szczególną uwagę poświęca się dziedzinie głównej z roku 2018, czyli rozumieniu czytanego tekstu. Zostały wyjaśnione podstawowe pojęcia związane z tekstem, sytuacją czytelnika, aktem lektury. W dalszej części omówiono wyniki, z uwzględnieniem pozostałych dziedzin (matematyka, nauki przyrodnicze), zmian w ujęciu historycznym oraz porównań z innymi krajami. Przedstawione zostały również wyniki badań kontekstowych, które dają możliwość przyjrzenia się klimatowi polskiej szkoły, sposobom nauczania, dobrostanowi uczniów. Na koniec została przedstawiona propozycja interpretacji wyników.
    The article is a synthetic presentation of the assumptions and results of the PISA study. The article discuses methodology of assessment, ways of doing it and forms of tasks. Particular attention is paid to the main field from the year 2018, i.e. the under standing of the text being read. Basic concepts related to the text, the situation of the reader, and the act of reading were explained. The following sections discuss the results, ta king into account other areas (mathematics, life sciences), historical changes and comparisons with other countries. The results of contextual research were also presented, which give the opportunity to examine the climate of Polish schools, teaching methods, and students’ well-being. Finally, a proposal for the interpretation of the results is presented.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2020, 12; 53-70
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie przez analogie oparte na materiale geometrycznym u uczniów niewidomych
    Analogical reasoning based on geometric material in blind pupils
    Autorzy:
    Kucharczyk, Izabella
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1371475.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-07
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    analogical reasoning
    blind pupils
    geometric analogies
    Opis:
    Analogical reasoning constitutes one of the ways the blind get to know the world; it enriches information and influences thinking. The purpose of the article is the presentation of results of research on reasoning using geometric analogies in blind pupils aged 10, 12 and 14. The study encompassed a group of 63 blind pupils and 63 seeing pupils. The study used the twelve series B matrices from the Progressive Matrices of John C. Raven. A detailed analysis of the dependencies between the variables permitted the determination of differences between groups of pupils in terms of reasoning using geometric analogies.
    Źródło:
    Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej; 2018, 21; 227-245
    2300-391X
    Pojawia się w:
    Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Knowledge-based in medical decision support system based on subjective intelligence
    Autorzy:
    Fujita, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951649.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
    Tematy:
    medical diagnosis
    ontology
    subjective intelligence
    reasoning
    fuzzy rules
    diagnostyka medyczna
    ontologia
    inteligencja
    rozumowanie
    reguły rozmyte
    Opis:
    Emotional Intelligence as cybernetics approach is using cognitive reasoning to collect the subjective attribute of human subject interacted with a system for providing technical advice. This talk contributes in new Cybernetics paradigm on using multidisciplinary in decision making. It is related to the construction of Avatar that can interact with human subject for collecting subjective attributes (emotional and cognitive) and objective attributes (physical), for decision making. paper extends reasoning issues on medical diagnosis related to Virtual Doctor System (VDS). Intuitionistic fuzzy aggregation functions have been used to represent concept reflective to the mental model of the VDS. The VDS project used two physical ontology model and mental ontology model aligned on medical ontology for reasoning. In this paper the mental ontology related to medical diagnosis is the main emphasis. The mental Ontology is represented as two models: Emotion state model, and ego state model. The attributes of mental state are represented as fuzzy intuitionistic criteria. The emotion state related attributes are represented using harmonic hybrid weighted Ordered Intuitionistic fuzzy aggregation function. The ego state related attributes are represented using Bonferroni hybrid weighted average aggregate function. The both aggregate functions as well as the physical ontology aggregate functions are aligned on medical knowledge based for producing aligned inquiry for reasoning in medical knowledge. The model is built for testing.
    Źródło:
    Journal of Medical Informatics & Technologies; 2013, 22; 13-19
    1642-6037
    Pojawia się w:
    Journal of Medical Informatics & Technologies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toward a Philosophy of Moral Education
    Ku filozofii edukacji moralnej
    Autorzy:
    Andrej, Andrej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/550143.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    rozumowanie prospołeczne
    zachowania prospołeczne
    etyka
    wychowanie moralne
    prosocial moral reasoning
    prosocial behaviour
    Ethics education
    prosocial education
    Opis:
    W artykule zaprezentowano rozważania teoretyczne dotyczące edukacji moralnej, która prowadzona jest na Słowacji w formie obowiązkowego przedmiotu szkolnego. Lekcje etyki wdrożono na drugim etapie kształcenia ogólnego (szkoła ponadpodstawowa) w roku szkolnym 1993/1994, natomiast od roku szkolnego 2004/2005 są one prowadzone również na pierwszym stopniu (szkoła podstawowa). Osnową edukacji moralnej w słowackim systemie oświaty jest koncepcja prospołeczności hiszpańskiego psychologa Roberta Roche’a Olivara. Celem niniejszego opracowania jest zbadanie związku zachodzącego między filozoficzną ideą edukacji moralnej a kształcenia w kierunku prospołeczności.
    The paper focuses on one project of moral education that is taking place in Slovakia in a form of a school subject. Ethics Education has been implemented in Slovakia since 1993/1994 as a school subject in the 2nd grade of primary schools and since 2004/2005 in the 1st grade of primary schools. The subject Ethics Education is based on education toward prosociality in the intentions of a Spanish prosocial psychologist Robert Roche Olivar. The aim of the paper is to examine a philosophical connection between moral education and education towards prosociality.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2016, 2/1; 281-291
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kognitywna interpretacja operacji zdefiniowanych w trzech konstrukcjach Davida Makinsona
    Autorzy:
    Łukowski, Piotr
    Maciaszek, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705306.pdf
    Data publikacji:
    2013-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    myślenie
    rozumowanie
    umysł
    operacja (relacja) konsekwencji
    niemonotoniczność
    D. Makinson
    przekonania
    poznanie
    reguły
    inferencja
    logika
    logika klasyczna
    Opis:
    W pracy Logiczna analiza operacji zdefi niowanych w trzech konstrukcjach Makinsona (Łukowski 2013) został zakwestionowany niemonotoniczny charakter operacji trzech typów zaproponowanych przez Davida Makinsona w jego książce Bridges from Classical to Nonmonotonic Logic (2005). Precyzyjna, logiczna analiza trzech kolejnych konstrukcji pokazuje, że jedynie druga z nich określa operacje czy relacje spełniające defi nicję inferencji niemonotonicznej. Trudno jest jednak odmówić wartości tym konstrukcjom; co więcej, jest ona dość wysoka. Aby ją dostrzec, należy odrzucić niemonotoniczną perspektywę postrzegania tych operacji. Okazuje się wówczas, że mają one wiele wspólnego z naszym codziennym myśleniem. Każda konstrukcja formalizuje inny sposób rozumowania, które jest nam bardzo bliskie. Niniejsza praca, będąc kontynuacją wspomnianego wyżej artykułu, stanowi propozycję innego, kognitywno- -psychologicznego spojrzenia na wartościową propozycję Makinsona. Zaproponowana tu interpretacja odwołuje się do ustaleń psychologii poznawczej i nie ma nic wspólnego z niemonotonicznością.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 3; 103-118
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An analysis of using triangular truth function in fuzzy reasoning based on a fuzzy truth value
    Autorzy:
    Kudłacik, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/333552.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
    Tematy:
    fuzzy reasoning
    fuzzy truth value
    fuzzy systems
    rozumowanie rozmyte
    logika rozmyta
    systemy rozmyte
    Opis:
    Fuzzy systems are widely used in research and applications considering complex information like gene recognition and classification. Because of the character of genetic data, the extensive knowledge bases of such systems contain complex rules described by even thousands of atomic premises. This paper presents an analysis of fuzzy reasoning based on a fuzzy truth value, presented by Baldwin. The solution is an interesting, alternative approach to fuzzy inference. Considering the Zadeh’s compositional rule of inference, the idea of Baldwin has an advantage of resolving the whole inference process within the truth space. The approach is especially convenient for systems with large number of premises in rules, like mentioned gene classification systems. Although the solution of Baldwin is characterized by significantly lower computational complexity than the full implementation of the compositional rule of inference, it is not applied in contemporary systems. Over the years different researchers proposed simplified approaches, which are easier to implement and faster. The analysis presented in this paper considers possible simplifications that could be applied to the approach of Baldwin, where facts and fuzzy truth values are described by triangular membership functions. Such assumptions open the possibility of implementation of fast Baldwin’s inference and applications even for complex genetic data. Nevertheless, the solution would preserve one of the biggest advantage, which is the fuzzy relation, in form of the truth function, between a fact and a premise, throughout the whole inference process. Other fast approaches reduce this relation to only one value.
    Źródło:
    Journal of Medical Informatics & Technologies; 2013, 22; 103-110
    1642-6037
    Pojawia się w:
    Journal of Medical Informatics & Technologies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logiczna analiza operacji zdefiniowanych w trzech konstrukcjach Davida Makinsona
    Autorzy:
    Łukowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705572.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    myślenie
    rozumowanie
    niemonotoniczność
    D. Makinson
    przekonania
    operacja (relacja) konsekwencji
    reguła
    wartościowanie
    inferencja
    logika
    logika klasyczna
    błąd
    ogólność nazw
    typ
    stereotyp
    Opis:
    Niemonotoniczność jest tematem doskonale w logice znanym i cieszącym się niesłabnącą popularnością. Wydaje się też dobrze ugruntowana teoretycznie. Po długim czasie, jaki upłynął od ukazania się w latach 70. pierwszych publikacji traktujących ten temat formalnie16, niemonotoniczność jest uważana za fenomen nie tylko charakteryzujący nasze myślenie i w tym też sensie realnie istniejący, lecz także powszechny. Opinia ta nie jest jednak dalej zgłębiana, a problem nie jest weryfikowany. Podejście do tego poważnego logicznego zagadnienia bazuje na szeregu „życiowych” przykładów, których rzekoma niemonotoniczność jest oczywista: przecież „ludzie myślą niemonotonicznie, od kiedy w ogóle są ludźmi”17. Okazuje się, że wielokrotnie za rozumowania niemonotoniczne uznaje się takie, w których w jakimś momencie następuje odrzucenie wniosku wyprowadzonego w kroku poprzednim. Tymczasem samo odrzucenie wcześniej wyprowadzonego wniosku nie może być uważane za przejaw niemonotoniczności. Byłby to bowiem poważny logiczny błąd. Błędów w podobnie nietrafny sposób interpretujących rozumowania jest jednak znacznie więcej. Nawet ważne i niezwykle interesujące trzy konstrukcje Davida Makinsona są rozumiane w sposób, który uniemożliwia docenienie ich prawdziwej wartości. Są bowiem traktowane jako definiujące operacje (czy relacje) niemonotoniczne18. Konstrukcje te zasługują jednak na właściwą ocenę, pokazującą, że perspektywa niemonotoniczności nie tylko je spłyca, ale również utrudnia formalizację tych technik, którymi posługuje się człowiek w procesie myślenia.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 231-252
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PRZEDMIOT DOWODZENIA W PROCESIE KARNYM
    The subject of proof in criminal procedure
    Autorzy:
    Konieczny, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444029.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    fakt
    nośniki prawdziwości
    rozumowanie dowodowe
    twierdzenie
    dokonywanie ustaleń faktycznych
    fact
    fact-finding
    evidential reasoning
    proposition
    truth bearers
    Opis:
    W teorii dowodzenia sądowego w procesie karnym dostrzec można rozbieżność, dotyczącą przedmiotu dowodu. Wyróżnia się dwa główne stanowiska. Pierwsze głosi, że przedmiotem dowodu jest fakt, drugie natomiast, że jest nim twierdzenie, wyrażane zdaniem. Artykuł przedstawia możliwe rozwiązanie tej kontrowersji. Punktem wyjścia jest spostrzeżenie, iż nośnikami prawdy są twierdzenia/zdania, nie zaś fakty. Skoro zatem prawda jest jedną z podstawowych wartości w procesie karnym, to wynika z tego, że przedmiotem dowodu jest twierdzenie. Po drugie, w toku postępowania dowodowego prowadzone są rozumowania w postaci operacji myślowych – te zaś mogą być prowadzone tylko z użyciem zdań. Artykuł kończy się konkluzją, iż przedmiotem dowodu jest twierdzenie; udowodnienie faktu jest epistemologicznie niemożliwe. Rozwiązanie takie wydaje się korzystne dla teorii dowodzenia, gdyż może wpłynąć na poprawę jakości rozumowań dowodowych, w tym także na jakość uzasadnień wyroków.
    In the theory of evidential reasoning in a criminal trial, there is a discrepancy in the subject matter of proof. There are two main positions. The first one states that the object of proof is fact, while the second one is a statement expressed in a sentence. The article presents a possible solution to this controversy. The starting point is the observation that the bearers of truth are statements/sentences. Therefore, since truth is one of the basic values in criminal proceedings, it results that the object of proof is a claim. Secondly, in the course of evidential reasoning is carried out in the form of thought operations - these can only be carried out with the use of sentences. The article ends with an conclusion that the object of evidence is a proposition; proving the fact is epistemologically impossible. Such a solution seems to be beneficial for the theory of proof, as it may improve the quality of evidential reasoning, including the quality of justifications of verdicts.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2019, 2, XIX; 65-77
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A step toward a universal theory of failure handling
    Autorzy:
    Obeid, N.
    Rao, R.B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/328519.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
    Tematy:
    logika
    monitoring
    czas
    rozumowanie
    diagnozowanie
    podejmowanie decyzji
    uszkodzenie
    logic
    failure
    reasoning
    decision-making
    learning
    diagnosis
    time
    event
    nonmonotonic
    Opis:
    We explore, in this paper, some of the fundamental requirements needed for a Universal Theory of Failure Handling. We shall show that dealing with failure touches on our reasoning, predictive, evaluative and judgmental capabilities and thus it requires the ability to reason with incomplete and uncertain temporal information. It also requires reasoning with events before they even happen and about the effect of actions for as long as these are relevant, even if the available time does not permit. There may also be a need for reasoning about the reasoning process itself. We shall discuss the notion of failure with respect to decision-making and knowledge. We give a very brief presentation of Dorner's logic of failure and research into artificial intelligence and its implication for handling failures. We shall propose means of computing the degrees of failure induced by humans and in physical systems. In addition, we shall initiate a discussion on reasoning with failures and put forward a proposal for an integrative and proactive approach to monitoring, diagnosis and learning from failures.
    Źródło:
    Diagnostyka; 2007, 1(41); 5-14
    1641-6414
    2449-5220
    Pojawia się w:
    Diagnostyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka
    Neil McCormick’s Theory of Legal Reasoning and Its Evolution
    Autorzy:
    Sopiński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531739.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    rozumowanie prawnicze
    MacCormick
    sylogizm prawniczy
    retoryka
    rządy prawa
    legal reasoning
    legal syllogism
    rhetoric
    rule of law
    Opis:
    Podstawową tezą pracy jest stwierdzenie ewolucyjności (dwuetapowości) teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka. Dlatego też została ona omówiona przy użyciu metody diachronicznej. Najpierw zaprezentowano podstawowe elementy teorii rozumowania prawniczego składające się na dzieło Legal Reasoning and Legal Theory (1978). Następnie spróbowano – na przykładzie Rhetoric and the Rule of Law (2005) przedstawić kluczowe zmiany, jakie na przestrzeni lat dokonały się w podejściu MacCormicka do zagadnień związanych z teorią rozumowania prawniczego. Najważniejszą z nich wydaje się stopniowa rewizja poglądów szkockiego filozofa dotycząca roli wnioskowania dedukcyjnego w procesie rozumowania sędziowskiego. Prowadzi ona do rozszerzenia logicznych aspektów teorii rozumowania prawniczego MacCormicka (sylogizm prawniczy) o aspekty retoryczne (argumentacyjność prawa) oraz etyczne (idea rządów prawa). Ewolucja teorii rozumowania prawniczego MacCormick może być uważana za modelowy przykład zmian zachodzących we współczesnej filozofii prawa.
    This paper traces, examines, and demonstrates Neil MacCormick’s theory of legal reasoning and its evolution. MacCormick’s views were shaped gradually so his theory could be divided into two main stages. Therefore, the use of the diachronic approach is justified. The aim of this paper is to analyse the difference between the theses of the theory of legal reasoning explained in Legal Reasoning and Legal Theory (1978) and general revisions to this theory marked in Rhetoric and the Rule of Law (2005). According to the author, the most important change in MacCormick’s theory of legal reasoning is an examination of the role of deductive reasoning in the process of judicial reasoning. This change leads to an extension of the logical aspects of MacCormick’s theory of legal reasoning (legal syllogism) to include rhetorical aspects (argumentative character of law) and ethical aspects (the idea of the rule of law). The evolution of the MacCormick’s theory of legal reasoning seems to be a model example of the changes in contemporary philosophy of law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 1(19); 63-78
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzje naukowe jako materiał badawczy
    Academic Reviews as Research Material
    Autorzy:
    Woroniecka, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413206.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    kontekst instytucjonalny
    procedura krytyczno-naprawcza
    sąsiedztwo
    rozumowanie potoczne
    przesunięcie (przemieszczenie) sensu
    institutional context
    critical-repair procedure
    neighbourhood
    common (everyday) reasoning
    shifting (displacement) senses
    Opis:
    Celem artykułu jest wykazanie, że teksty recenzji naukowych, zwłaszcza oceniające tak zwane „prace na stopień”, można wykorzystać jako istotne źródło badań empirycznych z zakresu socjologii wiedzy naukowej. Ich względna dostępność publiczna oraz skonwencjonalizowana forma ułatwiają dostęp do tego źródła. Zastosowanie strategii interpretacyjnej wynikać musi ze struktury problemu badawczego. Materiały te można z pożytkiem badać pod kątem mikroprocesów społecznych regulujących dostęp do stopni naukowych, mezoprocesów instytucjonalnych, takich jak szkoły naukowe itp., a także makroprocesów kulturowych i społecznych skutkujących przesuwaniem się priorytetów w ocenach, zacieraniem granic dyscyplinowych czy modami w nauce. Niniejsze opracowanie ukazuje wartość tekstów recenzji dla potrzeb analizy, głównie fenomenologiczno- -etnometodologicznej: takie ukierunkowanie pozwala odsłaniać związki perspektywy naukowej (tu: socjologicznej) ze strukturami rozumowań potocznych, ale też z kontekstami ideologicznymi, perspektywami innych profesji i dyscyplin naukowych.
    This paper presents academic reviews as a special sort of research material, with unique value for the sociology of scientific knowledge. They are relatively easily available and conventionalized to large extent, which makes them a very effective source of data in terms of their use. Of course the strategy of interpretation of the data included in reviews depends on the structure of the research problem. The material may be usefully analyzed in terms of micro processes that regulate the access to academic degrees; it may be interpreted in terms of cultural and institutional mezzo processes, such as, e.g., scientific educational institutions; and last but not least, it may be used as data for studying macro processes that affect shifting research priorities or blurred boundaries among disciplines. My aim is to illustrate a ‘density’ of texts of reviews, mainly for phenomenological and ethnomethodological analysis. Such a direction makes it possible to explore empirically not only practical relations between scientific (here: sociological) perspectives and structures of everyday reasoning, but their connections with ideological contexts, other professional perspectives and scientific disciplines as well.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2015, 64, 4; 9-25
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomysł i rozumowanie w procesie rozwiązywania nietypowych zadań matematycznych. Klasyczna metoda pracy oraz z wykorzystaniem IT.
    Autorzy:
    Juskowiak, Edyta Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139178.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    typologia zadań matematycznych
    zadania nietypowe
    zadania typu problem
    rozumowania
    pomysł na rozwiązanie zadania
    nowe technologie na lekcji matematyki
    Opis:
    Artykuł zawiera opis fragmentu badań mających na celu zbadanie i opisanie sposobów rozwiązywania pewnej grupy zadań matematycznych z wykorzystaniem narzędzi IT oraz metodą klasyczną przez studentów – przyszłych nauczycieli matematyki. W artykule tym opisany zostanie przebieg pracy dwóch studentów nad jednym zadaniem. Okres zbierania materiału badawczego trwał trzy lata. W tym czasie 17 studentów (po kilku w każdym kolejnym roku trwania badań) kierunku nauczycielskiego na Wydziale Matematyki i Informatyki UAM w Poznaniu podjęło próbę rozwiązania 8 różnych zadań dwoma sposobami z wykorzystaniem narzędzi IT oraz bez nich. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytania: Czy studenci – przyszli nauczyciele matematyki, potrafią wykorzystać narzędzia IT do rozwiązania zadań trudnych, czy potrafią z ich pomocą odkryć pomysł na rozwiązanie zadania?, czy postępują w taki sam sposób rozwiązujac zadania z użyciem IT oraz metodą klasyczną? Czy są gotowi do orgnizowania proceu uczenia się i nauczania nastawionego na odkrywanie matematyki na drodze rozwiązywania zadań nietypowych?
    Źródło:
    Forum Oświatowe; 2018, 30, 2(60); 67-85
    0867-0323
    2450-3452
    Pojawia się w:
    Forum Oświatowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evolutionary computation based on Bayesian classifiers
    Autorzy:
    Miquelez, T.
    Bengoetxea, E.
    Larranaga, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/907630.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    rozumowanie probabilistyczne
    obliczenia ewolucyjne
    sieć Bayesa
    estymacja algorytmu dystrybucji
    hybrid soft computing
    probabilistic reasoning
    evolutionary computing
    classification
    optimization
    Bayesian networks
    estimation of distribution algorithms
    Opis:
    Evolutionary computation is a discipline that has been emerging for at least 40 or 50 years. All methods within this discipline are characterized by maintaining a set of possible solutions (individuals) to make them successively evolve to fitter solutions generation after generation. Examples of evolutionary computation paradigms are the broadly known Genetic Algorithms (GAs) and Estimation of Distribution Algorithms (EDAs). This paper contributes to the further development of this discipline by introducing a new evolutionary computation method based on the learning and later simulation of a Bayesian classifier in every generation. In the method we propose, at each iteration the selected group of individuals of the population is divided into different classes depending on their respective fitness value. Afterwards, a Bayesian classifier---either naive Bayes, seminaive Bayes, tree augmented naive Bayes or a similar one---is learned to model the corresponding supervised classification problem. The simulation of the latter Bayesian classifier provides individuals that form the next generation. Experimental results are presented to compare the performance of this new method with different types of EDAs and GAs. The problems chosen for this purpose are combinatorial optimization problems which are commonly used in the literature.
    Źródło:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science; 2004, 14, 3; 335-349
    1641-876X
    2083-8492
    Pojawia się w:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Boża mądrość a ludzki rozsądek według Andrzeja Szeptyckiego
    God’s Wisdom and Human Sense According to A. Szeptycki
    Autorzy:
    Moskałyk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943971.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    Boża Mądrość
    rozsądek ludzki
    życiowa mądrość
    rozumowanie
    doświadczenie
    wcielenie
    God’s Wisdom
    human sense
    life wisdom
    reasoning
    experience
    incarnation
    Opis:
    A. Szeptycki, podejmując zagadnienie Mądrości Bożej, pragnął wniknąć w jej istotę i znaczenie dla świata stworzonego. Jednak główny akcent położył na stosunku człowieka wobec tejże Mądrości w perspektywie jego samorealizacji życiowej. Jako podmiot rozumny zachowuje także odpowiedzialność otwarcia się względem każdej wartości niematerialnej i niedefiniowalnej oraz pochodzącej od Boga. A to dlatego, żeby móc bardziej zrozumieć i uzasadnić swoje dążenie i postępowanie w mądrości życiowej. Tę z kolei może owocnie wcielać w swoją codzienność jedynie przy odwołaniu i czerpaniu z Mądrości Bożej.
    Undertaking the issue of God’s Wisdom, A. Szeptycki wanted to penetrate its essence and its meaning for the created world. However, he put the main emphasis on the attitude of man towards this Wisdom from the perspective of human self-realization in life. As a rational being, man retains responsibility for opening to all spiritual and nondefinable values coming from God in order to understand and to justify his aspirations and acting based on life wisdom. The latter, in turn, can only be implemented in everyday life when man appeals and relies on God’s Wisdom.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 3; 11-22
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    UZASADNIENIE I PRZEKONANIE JAKO PODSTAWY DOWODU W PROCESIE KARNYM
    Justification and belief as the basis for proof in criminal trial
    Autorzy:
    Konieczny, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/443838.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    funkcja przekonania
    podejście bayesowskie
    poziom aspiracji
    rozumowanie indukcyjne
    wiedza
    Bayesian approach
    belief function
    inductive reasoning
    knowledge
    level of aspiration
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie roli uzasadniania i przekonania w toku dowodzenia winy w procesie karnym. Punktem wyjścia jest wskazanie indukcyjnego charakteru rozumowań dowodowych i uznawanie ich konkluzji na podstawie decyzji organu procesowego. Decyzje te pojawiają się po osiągnięciu przez organ procesowy poziomu aspiracji do ich podjęcia; drugą podstawą może być ich oczekiwana użyteczność. Wymagania, dotyczące udowodnienia, zestawione zostały z koncepcją wiedzy. Jeśli założyć, że przypisanie określonemu podmiotowi wiedzy polega na posiadaniu przez ten podmiot uzasadnionego, trafnego przekonania, wtedy można przyjąć, że posiadanie takiej wiedzy jest równoznaczne z udowodnieniem w sensie procesowym. Narzędziami wspomagającymi dążenie do poprawności dowodzenia są funkcja przekonania w ujęciu Shafera-Dempstera oraz podejście bayesowskie w podejmowaniu decyzji dotyczących ustaleń faktycznych.
    The aim of the article is to present the role of justification and belief in the course of proving guilt in a criminal trial. The starting point is the indication of the inductive character of evidentiary reasoning and the acceptance of its conclusions on the basis of the decision making by trial authority. These decisions appear after the process in which this authority reaches the level of aspirations to make them; the second basis may be their expected usefulness. The requirements for proof are contrasted with the concept of knowledge. If one assumes that the attribution of knowledge to a particular subject consists in the possession of a justified, accurate belief by that subject, then one can assume that the possession of such knowledge is tantamount to proving in a trial sense. The tools supporting the pursuit of correctness of command are the Shafer-Dempster belief function and the Bayesian approach in making decisions about factual findings
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2019, specjalny, XIX; 123-137
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Argument C. S. Lewisa przeciwko naturalizmowi
    C. S. Lewis’s Argument Against Naturalism
    Autorzy:
    van Inwagen, Peter
    Mazurek, Anna
    Buraczewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488328.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    naturalizm
    C. S. Lewis
    „kardynalna trudność naturalizmu”
    argument przeciw naturalizmowi
    rozumowanie
    naturalism
    “the cardinal difficulty of naturalism”
    argument against naturalism
    reasoning
    Opis:
    Artykuł stanowi ocenę argumentu z rozdziału trzeciego („Kardynalna trudność naturalizmu”) drugiego wydania Cudów C. S. Lewisa. Argument ten ma wykazać, iż naturalizm implikuje, że żadne z naszych przekonań nie bazuje na rozumowaniu — to „kardynalna trudność naturalizmu”, jako że w jego ramach przekonanie, które nie bazuje na rozumowaniu, będzie irracjonalne. Artykuł zamyka wniosek, że argument Lewisa nie wykazuje, jakoby naturalizm implikował, że żadne z naszych przekonań nie bazuje na rozumowaniu.
    This paper is an evaluation of the argument of Chapter 3 (“The Cardinal Difficulty of Naturalism”) of the second edition of C. S. Lewis’s Miracles. This argument is an attempt to demonstrate that naturalism implies that none of our beliefs is based on reasoning — a “cardinal difficulty for naturalism,” since a belief in naturalism that was not based on reasoning would be irrational. The conclusion of the paper is Lewis’s argument fails to show that naturalism implies that none of our beliefs is based on reasoning.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 169-183
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o wydawaniu sądów moralnych przez sędziów społecznych w polskim procesie karnym
    Remarks on Lay Judges in Polish Criminal Process Passing Moral Judgements
    Autorzy:
    Mazur, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170430.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    moral competence
    professional judges
    lay judges
    moral reasoning
    kompetencje moralna
    sędziowie zawodowi
    sędziowie społeczni
    rozumowanie moralne
    Opis:
    Artykuł podejmuje problematykę udziału sędziów społecznych w wydawaniu sądów moralnych, podczas etapu wyrokowania w procesie karnym. Stara się realizować postulat integracji zewnętrznej prawoznawstwa, poprzez połączenie w pracy badawczej dorobku nauk prawnych oraz filozofii moralnej i filozofii publicznej. Podstawowe tezy artykułu są następujące. Sędziowie społeczni-obywatele posiadają kompetencje moralne, aby wydawać sądy moralne w procesie wyrokowania. Nie ma dobrych powodów, aby przyjmować, że sędziowie zawodowi są lepiej przygotowani do wydawania sądów moralnych, aniżeli ławnicy. Poszerzenie składów orzeczniczych o obywateli można traktować jako remedium na: konformizm, ignorancję, błędy intelektualne w dyskursie sądowym. Co więcej, obywatele są w stanie wzbogacić proces sądowego stosowania prawa o arystotelejską kategorię słuszności. Artykuł przedstawia również zagrożenia wynikające z udziału ławników w procesie ferowania ocen moralnych w postępowaniu karnym.
    The article addresses the issue of the participation of lay judges in passing moral judgements during the stage of adjudication. It attempts to realize the postulate of external integration of jurisprudence by combining the achievements of legal studies and moral philosophy as well as public philosophy in research work. The basic theses of the article are as follows: lay judges-citizens have the moral competence to pass moral judgements during the process of adjudication. There is no reason to consider a professional judge better prepared to pass moral judgements than a lay one. A broadening of the court panels to include citizens can be seen as a remedy for issues such as: conformism, ignorance, intellectual errors in the judicial discourse. Furthermore, citizens are capable of supplementing the judicial process of application of law with Aristotelian category of reasonableness. The article presents also the threats resulting from lay judges’ participation in the process of passing morel assessments in the criminal process.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 4(33); 86-97
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The ethical competence of graduates as a part of their professional competence
    Kompetencje etyczne absolwentów jako część ich kwalifikacji zawodowych
    Autorzy:
    Martinkovičová, M.
    Benčiková, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/324042.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    tertiary education
    professional competences
    ethical erudition
    moral judgment
    ethical sensitivity
    wyższe wykształcenie
    kwalifikacje zawodowe
    etyczna erudycja
    rozumowanie moralne
    etyczna wrażliwość
    Opis:
    The paper deals with professional competences, and within their structure, it specifically engages in those which shape the level of ethical competence of future university graduates. The authors point out the growing trend in job market requirements related to this type of qualities of universityeducated individuals. The main purpose of paper is to analyze the students’ perception of the importance of ethical erudition, ability to perceive morally, as well as make moral assumptions and adequate ethical decisions. It presents the results of a questionnaire research, the aim of which was to identify the readiness of students to attend and complete a university course of applied ethics, and their expectations of such type of education.
    Niniejszy artykuł dotyczy kompetencji zawodowych, szczególnie tych, które kształtują poziom etyczny przyszłych absolwentów. Zwrócono uwagę na rosnącą tendencję wymagań rynku pracy odnoszących się do absolwentów uczelni. Zbadano zdolność postrzegania sensu i znaczenia etycznego erudycji, rozumowania moralnego i etycznego podejmowania decyzji przez samych studentów. Przedstawiono wyniki badania ankietowego, którego celem było określenie wstępnej gotowości uczniów do wzięcia udziału i ukończenia uniwersyteckiego kursu etyki stosowanej.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2017, 110; 139-150
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budzenie osoby w rodzinie w kontekście rozwoju rozumowania moralnego
    Waking Up a Person in the Family in the Context of the Development of Moral Reasoning
    Autorzy:
    Gruca-Miąsik, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/21151164.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    osoba
    budzenie osoby
    personalizm
    wychowanie
    rodzina
    rozwój
    rozumowanie moralne
    person
    awakening a person
    personalism
    upbringing
    family
    development
    moral reasoning
    Opis:
    Personalizm katolicki, uznający człowieka, w duchu klasycznej antropologii, za byt cielesno-duchowy oraz racjonalno-wolitywny, który poprzez wychowanie osiąga swoją dojrzałość osobową, otwiera szeroką perspektywę dla teorii rozwoju rozumowania moralnego, jako jednego z czynników konstytuujących potencjał osoby. Rozumowanie moralne pozostaje swoistą czynnością umysłową, to specyficzna zdolność, która pozwala nam rozważać i oceniać argumenty moralne, a w ich świetle oceniać nasze moralne zobowiązania, postawy i osądy. Rozumować znaczy prowadzić swoisty dialog z samym sobą, słyszeć siebie od wewnątrz. Rozumowanie moralne utożsamić można z siatką pojęciową, z czymś w rodzaju indywidualnie specyficznego moralnego esse, które nie tyle gwarantuje przejście w fieri, ile mu zdecydowanie sprzyja. Im więcej bowiem takiej ukształtowanej moralnej bazy pojęciowej, tym łatwiej człowiek buduje kolejne moralne sądy, a w oparciu o nie podejmuje działania w obszarze moralności. Konstruowanie siatki pojęć moralnych u młodych, „budzenie” w nich dojrzałej osobowej tożsamości, określanej przez stadia rozumowania moralnego, to zadanie wychowawcze rodziny, które implikować może budowaniem dojrzalszych moralnie jednostek i społeczeństw.
    Catholic personalism, which recognizes man, in the spirit of classical anthropology, as a body-spiritual and rational-volitional being which, through education, reaches his personal maturity, opens up a broad perspective for the theory of the development of moral reasoning as one of the factors constituting a person's potential. Moral reasoning remains a specific mental activity, it is a specific ability that allows us to consider and evaluate moral arguments, and in their light to evaluate our moral obligations, attitudes and judgments. To reason means to have a kind of dialogue with yourself, to hear yourself from within. Moral reasoning can be identified with a conceptual grid, with something like an individually specific moral “esse”, which not so much guarantees the transition to “fieri” but definitely favors it. The more such a moral conceptual base is formed, the easier a person builds new moral judgments, and based on them, he/she undertakes actions in the area of morality. Constructing a network of moral concepts in young people, “awakening” in them a mature personal identity, defined by the stages of moral reasoning, is the family's educational task, which may imply building more morally mature individuals and societies.
    Źródło:
    Roczniki Pedagogiczne; 2022, 14, 4; 39-50
    2080-850X
    Pojawia się w:
    Roczniki Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantics: Hilary Putnam i Robert B. Brandom
    Semantyka: Hilary Putnam i Robert B. Brandom
    Autorzy:
    Kublikowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1991048.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    language
    cognition
    meaning
    reference
    truth
    assertion
    definition
    reasoning
    discussion
    revision
    fallibility
    certainty
    normativity
    język
    poznanie
    znaczenie
    referencja
    prawda
    asercja
    definicja
    rozumowanie
    dyskusja
    rewizja
    fallibilność
    pewność
    normatywność
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The main goal of this article is to characterise and compare some aspects of Hilary Putnam’s referential theory of meaning and Robert B. Brandom’s inferential theory of meaning. I will do it to indicate some similarities and differences in these theories. It will provide an opportunity for a deeper understanding of these theories and for a more adequate evaluation of how they describe and explain the process of meaning acquisition of linguistic expressions. In his theory of meaning Putnam emphasises the importance of reference understood as a relationship which connects linguistic expressions and extra-linguistic (empirical) reality. Brandom acknowledges inference as a main category useful in characterising the meaning of expressions used in premises and a conclusion of inference. But his theory of meaning is criticised for minimalising the role of an empirical component (demonstratives etc.). He tries to defend his standpoint in the anaphoric theory of reference. Putnam like Brandom claimed that we – as cognitive subjects – are not in a situation in which we learn about the extra-linguistic reality in a direct way. It is the reality itself as well as our cognitive apparatus that play a role in a cognitive process.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2018, 1-4; 61-81
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recepcja idei prawnej w stanowieniu i stosowaniu prawa
    Reception of the legal idea in the creation and application of law
    Autorzy:
    Malesa, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685672.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    tworzenie prawa
    stosowanie prawa
    idea prawna
    rozumowanie prawnicze
    uzasadnienie normy prawnej
    drafting law
    applying law
    legal idea
    legal reasoning
    justification of a legal norm
    Opis:
    Legal reasoning is an important element of drafting and applying law. It is done at several stages: 1) a debate during the legislative process; 2) reasoning of the entity applying the law; 3) a judicial discourse and 4) an academic assessment of judicial decisions. In drafting and applying law, the legislators, law users, judges and glossators touch upon a certain norm-creating concept. Following the Platonian concept, we can conclude that the concept is a certain idea which may be interpreted in several stages. With the example of a selected provision from the Act on the Relationship between the State and the Catholic Church in the Republic of Poland, the author of the paper indicates the role of legal reasoning in drafting and applying law at every stage. The most important thing is to interpret the ideal norm in a correct way and clearly draft it as a legal act. Correct performance of this procedure will facilitate further stages of applying the law.
    Rozumowanie prawnicze stanowi istotny element tworzenia i stosowania prawa. Dokonywane jest ono na kilku etapach: 1) debata towarzysząca tworzeniu prawa, 2) rozumowanie podmiotu stosującego prawo, 3) dyskurs sądowy i wreszcie 4) doktrynalna ocena rozstrzygnięć judykatury. W stanowieniu i stosowaniu prawa prawodawcy, użytkownicy, sędziowie i glosatorzy dotykają pewnej określonej koncepcji tworzącej normę prawną. Nawiązując do platońskiego zamysłu, można stwierdzić, iż owa koncepcja stanowi pewien byt idealny, który jest odczytywany na poszczególnych etapach. Na przykładzie wybranego przepisu z ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w RP autor artykułu wskazuje na rolę rozumowań prawniczych w tworzeniu i stosowaniu prawa na wszystkich etapach. Najistotniejsze jest właściwe odczytanie idealnego bytu prawnego oraz klarowne zapisanie go w treści aktów prawnych. Poprawne wykonanie tego zabiegu ułatwi dalsze etapy stosowania prawa.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 81
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie dowodu jako otwarta rana prawa: niezmiennie błędna aporia?
    Evidence (or proof?) as law’s gaping wound: a persistent false aporia?
    Autorzy:
    Linhares, José Manuel Aroso
    Wojciechowski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/929276.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    prawo dowodowe
    Piyel Haldar
    sądowe rozumowanie dowodowe
    orzeczenie jako realizacja prawa
    law of evidence
    judicial reasoning
    realisation of Law
    Opis:
    In the paper I would like to allude to the possibilities that at last seem recognisable (and can be explored) when, expressly refuting the scission postulate (either in its luminous positive version or in its deconstructive aporetic reproduction), an internally relevant thesis for methodological unity between evidentiary adjudication and adjudication tout court (between judicial reasoning with proof and adjudicative reasoning as the realisation of Law) is advocated – with the certainty that the defence of this claim does not deny (or dilute) the specificity of the evidence problem, but instead provides this specificity with new opportunities for being understood and experienced in direct connection with the (increasing!) need to identify law’s specific project and its autonomous practical world as an unmistakable cultural acquisition. To condense the argument, I would say that methodological unity has to do with the priority of controversy – as a specific practical structure demanding judgment and the constitutive entrance of the comparing Third – whereas the specificity of evidential judgment corresponds to the irradiance of the referential claim and the narrative intelligibility that identifies it.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2013, 1(6); 5-20
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie dedukcyjne w procesie uczenia się języka niemieckiego jako drugiego języka obcego na przykładzie podsystemu gramatycznego
    Deductive reasoning in the learning process of German as a second foreign language based on example of grammatical subsystem
    Autorzy:
    Bawej, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16465404.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-27
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    deduction
    strategies
    transfer
    English
    German
    grammar
    dedukcja
    strategie
    angielski
    niemiecki
    gramatyka
    Opis:
    The role of the first foreign language in second foreign language learning is an interesting research question. The main purpose of the research was to relate if and how the learners make deductions about German grammar based on English language skills. Therefore, this study presents the results of a survey conducted among students of Applied Linguistics who learn German after English. Participants were interviewed to state their opinion about the usefulness of English in learning German structures. The results of this inquiry allow the conclusions that learners use and transfer the previously acquired knowledge and information from what they have in first foreign language in order to understand, learn or form structures in the second foreign language. They compare both languages, look for similarities in the creation of the construction and the application of the structures or constructions, conclude by analogies between English and German in grammatical subsystem. In this way they deduce that English makes possible and facilitates to memorize grammatical forms while learning German, e.g. passive voice, articles, tenses, irregular verbs, comparative and superlative adjectives.
    Źródło:
    Neofilolog; 2022, 58/1; 85-98
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Moral Imperatives of Sustainable Development: A Kantian Overview
    Imperatywy moralne zrównoważonego rozwoju: podejście kantowskie
    Autorzy:
    Mulia, Pankojini
    Behura, Ajit Kumar
    Sarita, Kar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371158.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    sustainable development
    moral reasoning
    kantian social imperative
    kantian economic imperative
    kantian environmental imperative
    rozwój zrównoważony
    rozumowanie moralne
    kantowski imperatyw społeczny
    kantowski imperatyw ekonomiczny
    kantowski imperatyw środowiskowy
    Opis:
    The philosophy of Immanuel Kant based on the logical analysis of reason in general and moral reason in particular. To him, moral principles should come from reason not from experiences. The general formula based on reason is the Categorical Imperative; it is the Moral Law. In this paper Sustainable Development is revisited from Categorical Imperative point of view. Three aspects of sustainable development like need, justice and the environmental limitation is given equal importance and the entire discussion is broadly distinguished into three different categories viz., Kantian Social Imperative, Kantian Economic Imperative and Kantian Environmental Imperative.
    Filozofia Immanuela Kanta oparta jest w ogólności na logicznej analizie rozumu, ze szczególnym uwzględnieniem rozumowania moralnego. Według niego zasady moralne powinny pochodzić z rozumu, a nie z doświadczenia. Najważniejszy jest oparty na rozumie Imperatyw kategoryczny; to Prawo Moralne. W tym artykule problematyka zrównoważonego rozwoju została omówiona z perspektywy Imperatywu kategorycznego. Trzem aspektom zrównoważoności: potrzebom, sprawiedliwości i ograniczeniom środowiskowym nadana równą rangę, a cała dyskusja uwzględnia trzy różne kategorie: kantowski imperatyw społeczny, kantowski imperatyw ekonomiczny i kantowski imperatyw środowiskowy.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2018, 13, 2; 77-82
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozstrzyganie sporów w oparciu o zasady dobra i słuszności versus orzekanie w „trudnych przypadkach” w świetle współczesnych koncepcji metaetycznych
    Autorzy:
    Skoczeń, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632510.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Projekt Avant
    Tematy:
    ex aequo et bono, hybrydowy ekspresywizm, rozumowanie praktyczne, sądy etyczne, inkluzywny pozytywizm, kontekst, ex aequo et bono, hybrid expressivism, practical reasoning, ethical judgement, inclusive legal positivism, context
    Opis:
    In the present paper, I argue against the claim that ex aequo and bono adjudication cannot be epistemically objective. I start with a survey of legal rules allowing the parties to resort to ex aequo et bono adjudication. Next, I argue that decisions taken on the basis of ex aequo et bono are not subjective for three main reasons. First, they have an analogous nature to decision making in hard cases. Second, theories of practical reasoning and hybrid expressivism provide a precise theoretical account of the mechanisms at stake. Third, the context of adjudication provides substantial constraints on judicial tasks.W niniejszym artykule argumentuję przeciwko tezie o niemożliwości epistemicznej obiektywizacji orzekania ex aequo et bono. Najpierw dokonuję przeglądu regulacji prawnych dotyczących orzekania na zasadzie dobra i słuszności. Następnie argumentuję, że decyzje podejmowane na wspomnianej podstawie orzekania nie są subiektywne z trzech głównych powodów. Po pierwsze, struktura argumentacji prowadzącej do tego rodzaju decyzji jest analogiczna do struktury argumentacji w tzw. “trudnych przypadkach” (ang. hard cases). Po drugie, teorie praktycznego rozumowania oraz hybrydowego ekspresywizmu dostarczają ramy teoretycznej dla tego rodzaju mechanizmów decyzyjnych. Po trzecie, kontekst argumentacyjny dostarcza istotnych ograniczeń dla dyskrecji sędziego.
    Źródło:
    Avant; 2018, 9, 1
    2082-6710
    Pojawia się w:
    Avant
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sztuczne sieci neuronalne w modelowaniu rozumowań prawniczych. O problemach wynikających ze specyfiki prawa
    Application of artificial neural networks for modeling legal reasoning. On legal reasoning specific problems
    Autorzy:
    Michalczak, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927391.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    sztuczne sieci neuronalne
    program SplitUp
    odpowiedzialność odszkodowawcza
    rozumowanie prawnicze
    artificial neural networks
    SplitUp programme
    liability for damages
    legal reasoning
    Opis:
    The purpose of this paper is to describe the application of artificial neural networks in modeling legal reasoning. In particular, the paper will be focused on specific problems which may occur only on the ground of legal reasoning and are difficult from the artificial intelligence perspective. The focal point of the paper is not to provide technical details of analyzed systems but to point out parts of legal conceptual framework which are inconsistent with classical techniques of designing of expert system. Paper consists description of a few legal expert systems based on artificial neural networks. Each of them is the basis for presentation of particular feature of legal reasoning which are considered difficult from the AI point of view e.g. vague concepts, open-texture, analogy.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2013, 2(7); 52-62
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuition and deduction in the process of explaining the correctness of proof in architectural diagrams
    Intuicja i dedukcja w procesie wyjaśniania poprawności dowodu w diagramach architektonicznych
    Autorzy:
    Maryńczuk, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034260.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    architectural diagrams
    intuition
    deduction
    philosophical concepts
    knowledge
    reasoning
    architectural evidence
    diagramy architektoniczne
    intuicja
    dedukcja
    koncepcje filozoficzne
    wiedza
    rozumowanie
    dowody architektoniczne
    Opis:
    Creating diagrams is an occasion for a sophisticated analysis of notions and exploring their meaning. It is also a form of direct contact with psychological phenomena and juxtaposing intuition and deduction as sources of cognition. Analysis of the development of philosophical stances can present the process of a departure from the classical view that holds that this argumentation can have a purely formal character (while the role of intuition is significantly reduced). The by-product shall be an explanation of often encountered simplifications associated with understanding both positions associated with their extreme versions: the intuitive relict or the version of formalism that produces an impression of being a sterile and even absurd argument. I argue in favour of the utility of both positions, as they can present interesting aspects of certain problems in architectural proofs at different stages of design, and used to distinguish different diagrams.
    Tworzenie diagramów to okazja do wyrafinowanej analizy pojęć i swoistego wnikania w ich treść. To również bezpośredni kontakt ze zjawiskami o charakterze psychologicznymi i przeciwstawieniem intuicji i dedukcji, jako źródeł poznania. Analiza rozwoju stanowisk filozoficznych pozwoli na ukazanie procesu odchodzenia od poglądu klasycznego w myśl, którego w sposób intuicyjny ujmujemy poszczególne etapy rozumowania na rzecz poglądu zgodnie, z którym ta argumentacja może mieć charakter czysto formalny (zaś rola intuicji zostaje mocno zredukowana). Natomiast „produktem ubocznym” będzie wyjaśnienie, pewnych często spotykanych uproszczeń związanych ze zrozumieniem obu stanowisk utożsamianych ze skrajnymi ich wersjami. Intuicyjnego reliktu bądź wersją formalizmu sprawiającej wrażenie, że jest to stanowisko jałowe i wręcz absurdalne. Chcę podkreślić użyteczność obu stanowisk, gdyż pozwalają one na ukazanie ciekawych aspektów problemów w dowodach architektonicznych, na rożnych etapach projektowania i wyodrębnienie różnych diagramów.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2021, 45; 39-54
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucyjna Teleonomia jako zasada unifikująca Rozszerzonej Syntezy Ewolucyjnej
    Evolutionary Teleonomy as a Unifying Principle for the Extended Evolutionary Synthesis
    Autorzy:
    Bartlett, Jonathan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553395.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Ewolucyjna Teleonomia
    Nowoczesna Synteza
    Rozszerzona Synteza Ewolucyjna
    zasada unifikująca
    teoria ewolucji
    teleologia
    rozumowanie w biologii
    Evolutionary Teleonomy
    Modern Synthesis
    Extended Evolutionary Synthesis
    unifying principle
    evolutionary theory
    teleology
    biological reasoning
    Opis:
    Wielu ludzi nie docenia wpływu wywieranego przez zasady unifikujące na badania biologiczne. Zasady te mają dostarczać upraszczających założeń w przypadku złożonych problemów, dzięki czemu można te problemy skutecznie rozwiązywać przy użyciu dostępnych narzędzi. Błędne założenia upraszczające mogą jednak prowadzić do nieprawidłowego opisu problemów, a więc i do bezpodstawnych wniosków. Zasady unifikujące Nowoczesnej Syntezy biologii ewolucyjnej są obecnie podważane przez Rozszerzoną Syntezę Ewolucyjną. Ta ostatnia, jak dotąd, nie zapewniła jednak własnych zasad unifikujących, przez co wielu naukowców wątpi, czy rzeczywiście stanowi ona oryginalną syntezę biologii ewolucyjnej. W niniejszym artykule za zasadę unifikującą Rozszerzonej Syntezy Ewolucyjnej uznaję koncepcję ewolucyjnej teleonomii (jest to koncepcja Ernsta Mayra zastosowana do samych procesów ewolucyjnych). Dostarczę ponadto konkretnych przykładów pokazujących, że współczesne badania, biorąc za podstawę zasady unifikujące Nowoczesnej Syntezy, prowadzą w ślepą uliczkę. Można temu zaradzić dzięki przyjęciu Rozszerzonej Syntezy Ewolucyjnej wraz z ewolucyjną teleonomią jako zasadą unifikującą.
    Many people underestimate the effect that unifying principles have on the study of biology. Unifying principles are used to provide simplifying assumptions to complex problems, which allow them to be effectively tackled by the tools at hand. However, erroneous unifying principles will generate simplifying assumptions that lead towards mischaracterizations of problems which inevitably lead to invalid conclusions. The unifying principles of the current Modern Synthesis of evolution are presently being challenged by the Extended Evolutionary Synthesis. However, the Extended Evolutionary Synthesis has so far failed to provide unifying principles of its own, which has caused many to question whether or not the Extended Evolutionary Synthesis is indeed a unique synthesis of evolutionary biology. Here, the concept of evolutionary teleonomy (Ernst Mayr’s concept of teleonomy applied to evolutionary processes themselves) is identified as a unifying principle of the Extended Evolutionary Synthesis. Additionally, specific examples are provided where modern research has been led astray by the unifying principles of the Modern Synthesis which would have been corrected by applying the Extended Evolutionary Synthesis with the unifying principle of evolutionary teleonomy.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2018, 15; 441-460
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Innovation in Initial Diagnosis Stimulating the Development of Moral Reasoning in Pedagogical Counseling
    Innowacje w diagnozie wstępnej stymulujące rozwój rozumowania moralnego w poradnictwie pedagogicznym
    Autorzy:
    Gruca-Miąsik, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1810802.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    innowacyjność
    moralność
    rozumowanie moralne
    wychowanie
    rozwój
    pedagog
    diagnoza
    stymulacja
    młodzież
    poradnictwo
    innovation
    morality
    moral reasoning
    upbringing
    development
    school counselor
    diagnosis
    diagnosing
    stimulation
    teenagers
    counseling
    Opis:
    Wyzwalanie potencjału rozwojowego uczniów, także w sferze moralności, jest jednym z głównych zadań edukacji. Myślenie refleksyjne jest bardzo ważne w pracy z nastolatkami, szczególnie w kierunku rozumowania moralnego. Ważniejsze jest jednak, aby zacząć od diagnozy, która oprócz niezbędnych informacji o dziecku będzie, już na tym wstępnym etapie, stymulować proces rozwoju rozumowania moralnego. Zadając specjalne pytania, pomagamy pobudzić refleksję u dziecka i dowiadujemy się, jak myśli i jakie ma problemy. Wydaje się, że w pracy pedagogicznej musimy stworzyć solidne podstawy w postaci siatki pojęć moralnych, a to wymaga czasu i pogłębionej diagnozy wstępnej. Pełniąc funkcje dydaktyczne, edukacyjne, opiekuńcze i profilaktyczne, oprócz nauczycieli szkoła zatrudnia pedagogów do wykonywania tych zadań. Ważnym elementem ich pracy jest niewątpliwie stawianie diagnoz, co potwierdzają przepisy wynikające z ustawy i wykonawcze obowiązujące w ich pracy. Oczekuje się, że szkoła, oprócz przekazywanej wiedzy, rozwinie u młodych ludzi pożądany poziom kompetencji aksjologicznych, talenty i predyspozycje, różne rodzaje umiejętności, zwłaszcza o charakterze społecznym – kreatywność, wrażliwość i pożądane postawy moralne. Zmiany zachodzące we współczesnym świecie, w tym w Polsce, spowodowały na wielu poziomach, także w edukacji, kryzys moralny, w wyniku którego wiele osób nie potrafi się odnaleźć, nie wierzy we własne możliwości. Większość badań pokazuje, w jaki sposób ludzie rozumieją problemy moralne, ale nie pokazuje, jak udoskonalić pracę z nastolatkami w tym zakresie. Badacze problemu rozumowania moralnego zwracają uwagę na rozwiązywanie dylematów moralnych jako na ważny element w rozwoju młodzieży. Autorzy zainteresowani rozumowaniem moralnym pokazują np. że pokolenie milenialsów wykazuje różnice w rozumowaniu moralnym w zależności od płci, inteligencji, doświadczenia zawodowego i kierunku studiów, jednak niekoniecznie w oczekiwany sposób. Różnice w rozumowaniu moralnym stwierdzono przy rozważaniu kontekstu przedstawionych dylematów etycznych. Ponadto, porównanie z innymi badaniami pokazuje, że np. pokolenie milenialsów biznesu ma tendencję do myślenia na niższych poziomach rozumowania moralnego niż studenci niebędący przedsiębiorcami, a także w porównaniu ze studentami lat 60. i 70. XX wieku (wyżu demograficznego) oraz lat 80. i 90. XX wieku (Generacja Xers). W literaturze możemy znaleźć refleksję, że potrzebna jest skuteczna metoda szkolenia, która poprawia zdolność pracowników do podejmowania etycznych decyzji, np. program szkolenia w zakresie etyki oparty na grach mógłby skutecznie rozwijać rozumowanie moralne i kształtować poglądy moralne lepiej niż zwykły program treningowy. Celem tego artykułu jest ukazanie innowacyjności i wartości w samodzielnie skonstruowanym narzędziu badawczym – kwestionariusz do wstępnej diagnozy, który może stymulować proces rozwijania rozumowania moralnego nastolatków w poradnictwie pedagogicznym. Autorka tego artykułu stawia tezę, że nawet na poziomie diagnozy wstępnej możemy stymulować osobę, zachęcać i wyzwalać efekty. W artykule argumentowano, że w sytuacji opiekuńczo-wychowawczej, która jest domeną działalności pedagoga, kluczową rolę odgrywają wiedza, umiejętności, doświadczenia życiowe, kompetencje moralne, bowiem to one ułatwiają  stymulowanie rozwoju rozumowania moralnego młodych ludzi.
    Triggering the developmental potential of students, also in the sphere of morality, is one of the main tasks of education. Performing didactic, educational, protective and preventive functions, in addition to teachers the school employs pedagogues to carry out these functions. Undoubtedly, their important tasks include diagnosis, which is confirmed by the law and regulations governing their work. It is expected that the school, in addition to the passing knowledge, will develop in young people the desired level of axiological competence, their talents and predispositions, different types of skills, especially of a social nature, shape creativity, sensitivity or expected moral attitudes. The changes taking place in the modern world, including Poland, have caused, on many levels and also in education, a crisis that results in many individuals being lost, not believing in their own abilities, but also in selfishness. The aim of this article is to show the innovation and value of self-constructed research tool—questionnaire for initial diagnosis which can stimulate the process of developing moral reasoning of teenagers in the work of the school pedagogue in pedagogical counseling on a specific example based on the perspective of thirty years work experience as a pedagogue and many personal scientific investigations of a theoretical and research nature. The author of this article concludes that even the diagnostic level can stimulate the person, be encouraging and liberating. The paper argues that in care and educational situation, which is the domain of the pedagogue’s activity, the diagnostic work, especially the stimulation,  plays the key role. It allows not only to diagnose, but also gives the opportunity to stimulate the researcher’s self-reflection, showing the perspectives and opportunities that may not have been previously noticed. The method of the diagnostic survey and the survey technique were used. initial diagnosis, enabling young students to accompany the process of developing moral reasoning. Having at least knowledge about their life experiences, moral competences, it is easier to shape the pedagogue’s way of work stimulating their development of moral reasoning. Preparing graduates of pedagogy for work as school pedagogues, unfortunately often has a very theoretical character. This makes it difficult to start the practical fulfillment of duties in this position. Young pedagogues therefore improve their skills and gain experience during every day work, through trial and error method on the “living” material–their students.
    Źródło:
    Roczniki Pedagogiczne; 2020, 12, 4; 91-106
    2080-850X
    Pojawia się w:
    Roczniki Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój zdolności sądzenia czy rozumowania? Wokół pytania o fundamenty kompetencji etyczno-moralnych
    Judgement development or reasoning development? The question of the foundations of ethical and moral skills
    Autorzy:
    Horowski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549707.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    kompetencje etyczno-moralne roztropność
    sądzenie moralne
    rozumowanie moralne
    krytyka racjonalizmu
    ethical and moral skills
    prudence
    moral judgement
    moral reasoning
    criticism of rationalism
    Opis:
    Kategoria „kompetencja” jest wykorzystywana od stosunkowo niedawnego czasu, gdyż dopiero od końca XX wieku, do formułowania teleologii wychowania moralnego. Mimo popularności tego pojęcia jest ono nieostre – zmienia sens wraz ze zmianą teorii filozoficznej, w ramach której jest definiowane. W artykule próbuję ująć kompetencje etyczno-moralne w kontekście neotomistycznej filozofii moralnej. Analizy mają trzy etapy. W pierwszym dookreślam miejsce kategorii kompetencji w namyśle nad rozwojem moralnym i jego wsparciem w wychowaniu, zestawiając kategorię kompetencji z charakterystyczną dla myśli tomistycznej kategorią cnoty moralnej, a dokładniej z podstawową cnotą rozumu – roztropnością. Efektem analiz jest postulat odróżnienia kompetencji etycznych od kompetencji moralnych. W drugim punkcie udzielam odpowiedzi na tytułowe pytanie o istotę kompetencji etyczno-moralnych, wskazując najpierw, jakie znaczenie dla zdobywania wiedzy etyczno-moralnej ma wydawanie sądów, a jakie rozumowanie. W ostatnim punkcie zastanawiam się nad możliwymi deformacjami w rozwoju owych kompetencji, skupiając się na konsekwencjach oderwania rozumowania od sądzenia, co stanowi domenę racjonalistycznej kultury Zachodu, w której szczególnie cenione jest rozumowanie.
    The ‘skills’ category used to form the teleology of moral education has been used for a relatively short time, only since the end of the twentieth century. Although popular, this concept is still vague - it changes its meaning with the type of philosophical theory which it is defined by. In this article I try to place ethical and moral skills in the context of neo-Thomistic moral philosophy. The analyses are performed in three stages. In the first stage I outline more precisely the place of the skills category in the moral development considerations and moral development support in education. This skills category is compared with the Thomistic category of moral virtue - more specifically with its fundamental virtue of reason – prudence. The analysis results in the proposal to distinguish between ethical and moral skills. The second stage refers to the article’s title and concerns the essence of ethical and moral skills. Firstly, the importance of judgement and reasoning for ethical knowledge and morality acquisition is indicated. The last stage presents the possible deformations in skills development. It focuses on the consequences of separating reasoning from judgement. This is the domain of the Western rationalist culture which particularly values reasoning.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2016, 2/1; 139-153
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Aquinas’s paths of thinking about predestination in the Summa Theologiae
    Tomasza z Akwinu ścieżki myślenia o predestynacji w Summie teologii
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078917.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    predestynacja
    potępienie
    św. Tomasz z Akwinu
    św. Augustyn
    ścieżki myślenia
    rozumowanie
    Summa teologii
    predestination
    reprobation
    St. Thomas Aquinas
    St. Augustine
    paths of thinking
    reasoning
    Summa Theologiae
    Opis:
    This paper is devoted to Saint Thomas Aquinas’s considerations on predestination. However this is not meant to be another work presenting his teaching on the subject. The aim of this article is to reconstruct and analyse “paths of thinking” which Doctor Angelicus designed when discussed the topic of predestination. In this paper I would like to refer to the approach sketched in the book The paths of thinking of Albert the Great and Thomas Aquinas, according to which a path of thinking is a way a thought of certain thinker runs.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 103-122
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania naukowe w dziedzinie architektury, czyli wciąż niewykorzystany potencjał
    Scientific research in architecture; thus, still unexploited potential
    Autorzy:
    Malec, Tomasz Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38137135.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
    Tematy:
    architektura
    badania naukowe
    rozumowanie
    architecture
    scientific research
    reasoning
    Opis:
    Architektura jest dziedziną nauki i sztuki, w której badania naukowe prowadzące do rozwoju naszej wiedzy powinny odgrywać zasadniczą rolę. Im większa wiedza o otaczającym nas świecie i o nas samych, tym jesteśmy w stanie zaprojektować lepsze obiekty budowlane. Badania naukowe mogą więc być związane ze wszystkimi aspektami projektowania budynków, budowli i krajobrazu, projektowania wnętrz, projektowania detali architektonicznych, wznoszenia obiektów budowlanych i zagospodarowania terenu, funkcjonowania budynków, budowli i terenu obecnie, lub w przeszłości, renowacji, konserwacji, przebudowy i rozbudowy istniejących obiektów budowlanych, etc. Istotą tych badań jest właśnie zdobywanie nowej wiedzy i poszerzanie naszych horyzontów myślowych, co jest możliwe tylko i wyłącznie po zmianie stereotypowego podejścia do poszczególnych problemów architektonicznych. Niniejszy artykuł, którego głównym celem jest nawiązanie dyskursu naukowego, dotyczącego powyższej tematyki, przedstawia nowoczesną, proekologiczną koncepcję badań naukowych w dziedzinie architektury wraz z obrazem związanych z nią kontrowersji.
    Architecture is a field of science and art in which research leading to the advancement of our knowledge should play an essential role. The more we know about the world around us and about ourselves, the better building structures we are able to design. Scientific research can, therefore, be related to all aspects of building, structure and landscape design, interior design, designing architectural details, erection of buildings and land development, functioning of buildings, structures and land now or in the past, renovation, maintenance, reconstruction and expansion of existing facilities construction, etc. The essence of the above-mentioned research is, precisely, the acquisition of new knowledge and broadening our mental horizons, which is possible only and exclusively if we stop the stereotypical approach to particular architectural problems. This article, the purpose of which is to establish a scientific discourse on the subject, presents a modern, pro-ecological concept of scientific research in the field of architecture along with the related controversy.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2021, 13; 47-54
    2082-7016
    2450-5552
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związek między Baconem, teleologią i analogią a doktryną naturalizmu metodologicznego
    The Relationship of Bacon, Teleology, and Analogy to the Doctrine of Methodological Naturalism
    Autorzy:
    LeMaster, James C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553314.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    przyczyna celowa
    przyczyna sprawcza
    metafizyka
    nauka
    teleologia wewnętrzna
    teleologia zewnętrzna
    wnioskowanie teleologiczne
    rozumowanie z analogii
    biologia syntetyczna
    final cause
    efficient cause
    metaphysics
    science
    intrinsic teleology
    extrinsic teleology
    teleological inference
    analogical reasoning
    synthetic biology
    Opis:
    Francis Bacon podzielił nauki przyrodnicze na fizykę i metafizykę. Twierdził, że z czterech przyczyn wskazanych przez Arystotelesa tylko przyczyny materialne i sprawcze należą do dziedziny fizyki, a przyczyny celowe, czy też twierdzenia teleologiczne, zaliczyć trzeba do dziedziny metafizyki. Bacon sprzeciwiał się włączaniu teleologii do fizyki, ponieważ doświadczenie podpowiadało mu, że twierdzenia teleologiczne zniechęcają do poszukiwania przyczyn sprawczych dla zjawisk przyrodniczych. Relegował on teleologię do metafizyki, a nauka w dużej mierze poszła jego śladem, wykształcając przez kolejne czterysta lat coraz większą awersję do uwzględniania czynników teleologicznych w wyjaśnieniach naukowych. Zdaniem Bacona człowiek, z racji swojej natury, „wymyśla […] paralele, odpowiedniości i stosunki, które w rzeczywistości nie istnieją”. Jednak wraz z rozwojem nauki w zakresie odkrywania przyczyn materialnych i sprawczych, jaki zachodził od czasów Bacona, zaczęły pojawiać się paralele, odpowiedniości i stosunki bardziej zasadne niż zapewne mógłby on sobie wyobrazić. Krótko mówiąc, poszukiwanie przyczyn materialnych i sprawczych w przyrodzie przyniosło imponujące uzasadnienie również dla wnioskowania o przyczynach celowych. Wnioskowania teleologiczne powinny być dopuszczone w nauce wówczas, gdy uprawomocniają je świadectwa empiryczne. Narzędzie pozwalające ustalić, czy wnioskowanie teleologiczne jest prawomocne, stanowi analogia. Bacon mógłby pomóc nauce uniknąć stopniowego, lecz i nieuchronnego przejścia w stronę naturalizmu metodologicznego, gdyby położył nacisk na to, jak analogia, zastosowana w roli narzędzia analitycznego w procesie indukcji, prowadzi do zasadnych wniosków o istnieniu teleologii w przyrodzie.
    Francis Bacon divided natural science into physics and metaphysics. He claimed that of Aristotle’s four causes, only material and efficient causes belong to the realm of physics, and that final causes, or teleological claims, belong to the realm of metaphysics. Bacon objected to including teleology in physics because in his experience teleological claims tended to discourage the search for efficient causes for natural phenomena. Because Bacon relegated teleology to metaphysics science largely followed his lead, evolving over the next four hundred years a growing distaste for including any teleological implications in scientific explanations. Bacon claimed that human nature, “will yet invent parallels and conjugates and relatives, where no such thing is”. Yet, as the material and efficient causal discoveries by science have progressed since Bacon’s time, they have in turn revealed more legitimate parallels and conjugates and relatives than perhaps he could have ever imagined. Stated succinctly, the process of exploring material and efficient causes in nature has also given breathtaking justification for also inferring final causes as well. As such, inferences to teleology in science should be allowed where they are warranted by the empirical evidence. The tool for determining whether a teleological inference is warranted is analogy. Bacon could have helped science avoid its gradual but inexorable drift into methodological naturalism if he had emphasized how analogy, used as an analytical tool in the process of induction, legitimately leads to reasonable inferences of teleology in nature.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2017, 14; 99-133
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analogical Reasoning in Precedential Law: the Rule, Competition, Seeking and Reasons for the Employment of Analogy
    Autorzy:
    Koszowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618719.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    analogy
    analogical
    reasoning
    inference
    argument
    a simile
    rule
    norm
    competition
    competing
    seek
    searching for
    reasons
    justification
    merits
    demerits
    precedent
    judicial law
    legal applying
    analogia
    per analogiam
    rozumowanie
    wnioskowanie
    reguła
    norma
    konkurencja
    współzawodnictwo
    szukanie
    wynajdowanie
    uzasadnienie
    zalety
    wady
    precedens sądowy
    prawo
    prawniczy
    stosowanie
    Opis:
    The article addresses some of the specific issues that concern reasoning by analogy in the context of precedential law. It specifically touches on such questions as the necessity of the mediation of a general rule (norm) in an analogical pattern of inference, ways of resolving conflicts between competing analogies, the process of searching for potential analogies as well as the reasons for applying judicial precedents in concrete instances by recourse to analogy. The latter is done against the background of the merits and demerits of the so-called rule-based model of judicial precedent and its core notion: ratio decidendi. All the aforementioned issues have been analysed from the perspective of two basic approaches to analogical reasoning in precedential law – i.e. the factual and rational model of legal analogy, which have been described in the previous article. The analyses take into account the stances and opinions of leading past and contemporary logicians, philosophers and legal theorists mainly, but not exclusively, from Anglo-Saxon countries. 
    W artykule zostały przedstawione bardziej szczegółowe – aniżeli same możliwe jego modele/ujęcia – zagadnienia, jakie wiążą się z rozumowaniem per analogiam w prawie precedensowym. Należą do nich w szczególności takie kwestie, jak: a) konieczność pośrednictwa we wnioskowaniu z podobieństwa generalno-abstrakcyjnej reguły (normy), b) zjawisko określane mianem „konkurencji” („współzawodnictwa”) analogii oraz c) propozycje dotyczące mierzenia siły (mocy) poszczególnych wniosków postawionych na podstawie rozumowania a simile. Ponadto został tu poruszony problem tego, w jaki sposób „poszukuje się” precedensów nadających się do zastosowania per analogiam w danym przypadku. Podjęta została również próba uzasadnienia, dlaczego prawo precedensowe warto stosować właśnie drogą analogii, a nie za pośrednictwem ogólnych (generalno-abstrakcyjnych) reguł występujących w tym prawie pod nazwą rationes decidendi – wraz z nakreśleniem wad i zalet każdej z tych dwóch opcji.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O niektórych problemach naturalizacji filozofii nauki na przykładzie sporu o realizm
    On Some Problems of Naturalizing the Philosophy of Science Exemplified on the Controversy about Realism
    Autorzy:
    Zeider, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012841.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    naturalizm metodologiczny
    filozoficzna interpretacja faktów naukowych
    spór realizm-antyrealizm
    rozumowanie abdukcyjne
    sukces nauki
    konwergentny realizm
    Naturalna Postawa Ontologiczna
    methodological naturalism
    philosophical interpretation of scientific facts
    realism-antirealism controversy
    abductive reasoning
    success of science
    convergent realism
    Natural Ontological Attitude
    Opis:
    The main purpose of the paper is analysis of some problems referred to methodological understanding of the process to naturalize philosophy of science. This process can be considered as justification of philosophical thesis by scientific facts, and also as application of the methods of justification, which are effective in natural sciences, to philosophy of science. These procedures are often called philosophical interpretation of scientific facts, and their methodological validity is taken under consideration. This problem is analysed on the two examples, which are related to realism-antirealism controversy. One of them is the final argument for scientific realism. The second is the Arthur Fine’s Natural Ontological Attitudes.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 345-366
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O argumentowaniu z analogii w dyskursie prawniczym. Uwagi na tle sporu o stosowanie art. 745 Kodeksu postępowania cywilnego
    The Use of Analogical Argument in Legal Discourse. Remarks on the Background of the Dispute on the Application of Article 745 of The Civil Procedure Code
    Autorzy:
    Barszcz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938828.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    argument
    analogia
    rozumowanie przez analogię
    art. 745 k.p.c.
    analogy
    reasoning by analogy
    article 745 of the Polish Civil Code
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie specyficznych cech prawniczego argumentowania w oparciu o analogię. Jest on realizowany w odniesieniu do zaistniałego w obrocie prawnym sporu dotyczącego stosowania art. 745 k.p.c. do rozstrzygania o kosztach postępowania zabezpieczającego w sytuacji, gdy: a. powód zainicjował postępowanie zabezpieczające w oparciu o nakaz zapłaty wydany w po- stępowaniu nakazowym; b. zabezpieczenie powództwa zostało wykonane przez komornika sądowego; c. pozwany nie wniósł skutecznie zarzutów od nakazu zapłaty.
    The aim of this article is to determine the specific features of argument from the similarity (analogy) in legal discourse. This is undertaken in regard to the dispute over application of article 745 of the Polish Civil Code to deciding on costs of proceedings to secure claims when: a) the plaintiff initiated the proceedings to secure claims on the grounds of order for payment; b) the measures for claim safeguarding were enforced by the judicial enforcement officer; and c) the defendant did not raise objections against the order for payment.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 30, 1; 7-20
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyjaśnianie za pomocą praw przyrody jako warunek naukowości w sporze o ewolucję i inteligentny projekt
    Explaining by the laws of nature as a condition of scientific status in the controversy of evolution and Intelligent Design
    Autorzy:
    Sagan, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431370.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    laws of nature
    historical sciences
    experimental sciences
    abductive reasoning
    miracle
    design detection
    Intelligent Design
    prawa przyrody
    nauki historyczne
    nauki eksperymentalne
    rozumowanie abdukcyjne
    cud
    wykrywanie projektu
    Inteligentny Projekt
    Opis:
    According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could just as well be natural and supernatural, and this design can be detected scientifically. Critics claim that this theory is unscientific because it does not invoke the laws of nature in its explanations, but rather the purported actions of a designer, which violate these laws. However, this objection seems unsound. Intelligent design theory could be recognized as an instance of the so-called historical science, in which explanation by the laws of nature plays, at most, a subsidiary role and its main focus is on seeking out individual causes of individual effects. The requirement to invoke the laws of nature would also be a threat to evolutionary biology, which is another instance of historical science. Moreover, it could be shown that – contrary to the crtitis’ claims – the actions of a possible designer (even a supernatural one) in the world should not immediately be seen as inherent to a violation of the laws of nature, and even if it were the case, the conclusion of design could be well justified.
    Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że teoria ta nie jest naukowa, gdyż w swoich wyjaśnieniach nie odwołuje się do praw przyrody, lecz do rzekomych działań projektanta, które te prawa łamią. Zarzut ten wydaje się jednak chybiony. Teorię inteligentnego projektu można zaliczyć do tzw. nauk historycznych, w których wyjaśnianie za pomocą praw przyrody odgrywa co najwyżej pomocniczą rolę, zaś główny nacisk kładziony jest na poszukiwanie jednostkowych przyczyn dla jednostkowych skutków. Wymóg odwoływania się do praw przyrody godziłby też w biologię ewolucyjną, która również ma charakter nauki historycznej. Można ponadto wykazać, że – wbrew twierdzeniom krytyków – działanie ewentualnego projektanta (nawet nadnaturalnego) w świecie nie musi nieodłącznie wiązać się z łamaniem praw przyrody, a nawet gdyby tak było, to wniosek o projekcie i tak mógłby być dobrze uzasadniony.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 1; 93-116
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia jako metodologiczna podstawa teorii inteligentnego projektu
    Inference to the Best Explanation as the Methodological Basis of Intelligent Design Theory
    Autorzy:
    Sagan, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577759.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    argument z niewiedzy
    Bóg w lukach wiedzy
    rozumowanie abdukcyjne
    wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia
    teoria ewolucji
    teoria inteligentnego projektu
    wykrywanie projektu
    archeologia
    kryminalistyka
    argument from ignorance
    God of the gaps
    abductive reasoning
    inference to the best explanation
    evolutionary theory
    intelligent design theory
    design detection
    archaeology
    forensics
    Opis:
    Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że teoria ta nie jest naukowa, gdyż stosuje wyłącznie argumentację negatywną, a więc jest niepoprawnym argumentem z niewiedzy czy też próbą umieszczenia Boga w lukach wiedzy naukowej. W artykule pokazuję, że teoria inteligentnego projektu posiłkuje się – i musi się posiłkować – zarówno argumentacją negatywną, jak pozytywną. Metodologiczną podstawą tej teorii nie jest argument z niewiedzy, lecz tzw. wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia, będące formą rozumowania abdukcyjnego. Można wykazać, że wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia ma szerokie zastosowanie w nauce – opiera się na nim również teoria ewolucji – zwłaszcza w naukach zajmujących się wykrywaniem projektu, jak archeologia czy kryminalistyka. Samo w sobie nie przesądza to o naukowości teorii inteligentnego projektu, ale może za tym mocno przemawiać.
    According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could just as well be natural as supernatural, and this design is scientifically detectable. Critics claim, however, that this theory is unscientific because it employs solely negative argumentation and thus it is an invalid argument from ignorance or an attempt to place God in the gaps of scientific knowledge. In the article, I show that intelligent design theory employs – and must employ – both negative and positive argumentation. The methodological basis of this theory is not an argument from ignorance but the so-called inference to the best explanation which is a form of abductive reasoning. It could be shown that inference to the best explanation has wide application in science – evolutionary theory is based on it too – especially in sciences engaged in the design detection, such as archaeology or forensics. In itself, it does not settle the scientific status of intelligent design theory but it could be a strong indication of this.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2014, 50, 1(199); 41-59
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak ludzie dorośli myślą o problemach związanych z gotowością szkolną dzieci?
    How do adults think about problems related to children’s readiness for starting school?
    Autorzy:
    Michalska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29970952.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    gotowość szkolna dzieci
    rozumowanie postformalne
    dylematy
    rozwiązywanie problemów
    doświadczenie życiowe
    children’s school readiness
    post-formal reasoning
    dilemmas
    problem-solving
    life-experience
    Opis:
    Wprowadzenie. W okresie dorosłości znaczenia nabierają postformalne sposoby rozumowania, ponieważ te formalno-logiczne nie pomagają rozwiązaniu problemów o treści życiowej (Gurba, 1993). Problemy te są powiązane głównie z funkcjonowaniem życia rodzinnego i dotyczą doświadczania kryzysów rozwojowych związanych ze zmianami zachodzącymi w rodzinie. Jednym z takich ważnych dla życia rodziny momentów jest czas, kiedy dziecko zaczyna edukację szkolną (Chojak, 2019), ponieważ modyfikacji ulega dotychczasowy rytm dnia (Czub, Matejczuk, 2014) i zmienia się cały system rodzinny (Skrzetuska, 2016). Cel. Głównym celem badań było określenie postformalnych sposobów rozumowania, wykorzystywanych przez osoby dorosłe podczas rozwiązywania problemów związanych z gotowością szkolną dzieci. Materiały i metody. W badaniu wykorzystano 8 z 18 problemów pochodzących z Kwestionariusza Sposobów Rozwiązywania Problemów Życiowych (autorzy: Paulina Michalska, Anna Szymanik-Kostrzewska), które dotyczą sytuacji rodziców dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Wyniki. Osoby badane preferowały w największym stopniu rozwiązania problemów z poziomu metasystemowego. Dla uzyskanych rezultatów znaczenie miały takie zmienne, jak: wiek, wykształcenie i posiadanie dzieci. Potwierdzono znaczenie treści dylematów dla preferowanych rozwiązań. Wnioski. Najciekawszym wnioskiem płynącym z badań jest to, że osoby posiadające dzieci preferowały rozwiązania metasystemowe rzadziej niż osoby nieposiadające dzieci. Nie jest to zgodne z założeniem, że doświadczenie życiowe w danym obszarze przyczynia się do bardziej autonomicznych rozwiązań (m.in. Sebby, Papini, 1994; Michalska, 2015a). Może to wynikać z tego, że rodzice w sytuacji dylematu są nastawieni na konkretne rozwiązania problemu, a sposoby bardziej ogólne, o szerokim zasięgu są przez nich rzadziej brane pod uwagę.
    Introduction. In adulthood, post-formal ways of reasoning become more important, because the formal-logical ones do not provide adaptation in solving life-related problems (Gurba, 1993). These problems are mainly related to the functioning of family life and relate to experiencing developmental crises related to changes taking place in the family. One of such important moments in the life of a family is the time when a child starts school education (Chojak, 2019) because the current rhythm of the day is modified (Czub, Matejczuk, 2014) and the entire family system changes (Skrzetuska, 2016). Aim. The main aim of the research was to determine the post-formal ways of reasoning used by adults when solving problems related to children’s preparedness for school. Materials and methods. The study used 8 out of 18 problems from the Questionnaire of Ways of Solving Life Problems (authors: Paulina Michalska, Anna Szymanik-Kostrzewska), which concern the situation of parents of children starting school. Results. The respondents preferred solutions to problems from the meta-system level to the greatest extent. Variables such as age, education and having children were significant for the obtained results. The importance of the content of the dilemmas for the preferred solutions was confirmed. Conclusions. The most interesting conclusion from the research is that people with children preferred meta-system solutions less often than people without children. This is not consistent with the assumption that life experience in a given area contributes to more autonomous solutions (e.g., Sebby, Papini, 1994; Michalska, 2015a). This may be because parents, in the situation of solving a dilemma, are more focused on specific solutions to the problem, and more general methods with a wide range are less often taken into account by them.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (2/2023); 161-181
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Valuing the well-being of the mother, the child, and them both while solving problems related to motherhood
    Wartościowanie dobra matki, dziecka i obojga podczas rozwiązywania problemów związanych z macierzyństwem
    Autorzy:
    Szymanik-Kostrzewska, Anna Małgorzata
    Michalska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146852.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    problem solving
    motherhood
    having children
    posftormal reasoning
    valuing the well-being
    macierzyństwo
    rozwiązywanie problemów
    rozumowanie postformalne
    wartościowanie dobrostanu
    posiadanie dzieci
    Opis:
    Aim. The main purpose of the research was to determine which group of participants will value the well-being of the mother, the child and both of them the most and to define the similarities and differences in the ways of thinking of mothers, fathers, people without children, and seniors when solving problems related to motherhood. Materials and methods. The proprietary tool Questionnaire “Advice for Mothers” was used, with six stories of women’s life problems. The participants determined to what extent they agreed with solutions – two (intersystemic level of thinking) prioritized the well-being of the mother or the child, and the third (metasystemic level of thinking) emphasized the simultaneous well-being of both mother and child. 936 people, aged 18 to 96, participated in the research. Results and conclusion. All groups preferred solutions were those emphasizing the wellbeing of both mother and child, but the similarity of the mothers’ way of thinking to others depended on the type of solution. The greatest similarity in the valuing well-being of both mother and child was noted between mothers and men without children, dissimilarity – between mothers and fathers and male seniors. When it comes to a child’s well-being, mothers valued it the most similarly to fathers and men without children, and the least – to seniors. The well-being of mothers was valued similarly by all groups, but the scores of mothers were the highest, the fathers’ – the lowest.
    Cel. Głównym celem badań było określenie, które grupy badanych będą wartościować dobro matki, dziecka i jednoczesne dobro obojga najwyżej oraz opisanie podobieństw i różnic w sposobach myślenia przy rozwiązywaniu problemów związanych z macierzyństwem pomiędzy matkami oraz ojcami, ludźmi nie posiadającymi dzieci i seniorami obu płci. Materiały i metody. Wykorzystano autorskie narzędzie Kwestionariusz „Rady dla Matek”, zawierające sześć historii kobiet, dotyczących ich problemów życiowych. Uczestnicy badania określali stopień, w jakim zgadzają się z każdym z rozwiązań – dwoma (na intersystemowym poziomie myślenia), w których priorytetem było dobro matki bądź dobro dziecka oraz trzecim (na metasystemowym poziomie myślenia), podkreślającym równoczesne dobro obojga. W badaniach wzięło udział 936 osób, w wieku od 18 do 96 lat. Wyniki i wnioski. Wszystkie grupy badanych preferowały najbardziej rozwiązania ukierunkowane na jednoczesne dobro matki i dziecka, jednakże podobieństwo myślenia matek i pozostałych osób zależało od typu rozwiązania. Największe podobieństwo w wartościowaniu równoczesnego dobra matki i dziecka odnotowano u matek i mężczyzn nie posiadających dzieci, różnicę – pomiędzy matkami i ojcami oraz seniorami. Jeśli chodzi o dobro dziecka, matki wartościowały je podobnie do ojców i mężczyzn nie posiadających dzieci, najmniej podobnie – do seniorów. Dobro matki było wartościowane w podobny sposób przez wszystkie grupy badanych, przy czym matki uzyskały najwyższe wyniki w tym zakresie, ojcowie – najniższe.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (3/2023); 53-76
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O niebezpieczeństwach korzystania z urządzeń mobilnych w wychowaniu małych dzieci: wyniki badań i wnioski
    On the Dangers of Using Mobile Devices in the Education of Children: Research Results and Conclusions
    Autorzy:
    Gruszczyk-Kolczyńska, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30148754.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dziecko
    aktywność cyfrowa
    urządzenia mobilne
    rozumowanie małych dzieci
    reprezentacje poznawcze (enaktywne, ikoniczne, symboliczne)
    child
    digital activity
    mobile devices
    reasoning of small children
    cognitive representations (enactive, iconic and symbolic)
    Opis:
    W tekście postawiono tezę, iż udostępnianie urządzeń mobilnych jest szczególnie groźne dla małych dzieci, które nie stworzyły w swoich umysłach zarysów reprezentacji trójwymiarowych obiektów oraz trójwymiarowej przestrzeni, w której funkcjonują. Deformacje w zarysach reprezentacji tworzonych w trakcie oglądania obiektów na ekranie tabletu lub smartfonu trudno naprawić w późniejszym czasie, gdyż następne doświadczenia poznawcze jedynie uzupełniają i wzbogacają posiadane już reprezentacje. By to udowodnić, przytoczono ważniejsze ustalenie zawarte w teorii reprezentacji J. S. Brunera, a następnie wyjaśniono, co sprawia, że niemowlaki i małe dzieci zadziwiająco sprawnie posługują się smartfonami i tabletami. Żeby pokazać niekorzystne różnice w reprezentacjach tworzonych przez dzieci z doświadczeń zgromadzonych w świecie realnych obiektów i świecie wirtualnym, przytoczono wyniki własnych badań, które sygnalizują fatalne skutki stosowania przez dorosłych urządzeń mobilnych w procesie wychowywania małych dzieci. Uzasadniono też konieczność podjęcia poważnych badań, których celem ma być ustalenie dalekosiężnych skutków udostępniania tabletów i smartfonów niemowlakom i małym dzieciom. Pomoże to oswoić wychowawczo i edukacyjnie te wspaniałe urządzenia, a także określić, kiedy i na jak długo można bezpiecznie dla rozwoju umysłowego dziecka udostępnić mu tablet i smartfon.
    The article argues that early access to mobile devices is especially harmful for children who have not yet created in their minds the outlines of representations of three- dimensional objects and the three-dimensional space in which they function. Deformations in the outlines of the representations created while viewing objects on the screen of a tablet computer or smartphone are difficult to correct later, because subsequent cognitive experiences only supplement and enrich the already existing representations. To prove this, I refer to a more important finding contained in the representation theory of J. S. Bruner, in order to explain what makes infants and toddlers amazingly proficient with smartphones and tablets. In order to show the unfavorable differences in the representations created by small children from the experiences gathered in the world of real objects and the virtual world, I cite the results of my own research. The results of these studies signal the fatal effects of the use of mobile devices by adults in the process of raising young children. I also justify the need to undertake serious research aimed at determining the far-reaching effects of sharing tablets and smartphones with infants and young children. This will help tame these wonderful devices in an educational way, as well as determine when and how long it is safe for the child’s mental development to share a tablet and a smartphone.
    Źródło:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2023, 17, 2; 143-157
    2450-4491
    Pojawia się w:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-65 z 65

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies