Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Chińskie osobowe nazwy własne
Chinese Personal Names

Autorzy:

Klejnowski-Różycki, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480370.pdf

Data publikacji:

2014-06-01

Wydawca:

Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum

Tematy:

sinologia
chińskie imiona
nazwy osobowe
nazwy własne
teologia chińska
Monumenta Serica
Sinology
Chinese names
personal names
proper nouns
Chinese theology

Opis:

Tworzenie nazwisk i imion w języku chińskim kieruje się odmiennymi regułami niż na Zachodzie. Sama kategoria „imienia” i „nazwiska” jest pewną kalką zachodniej koncepcji nazw osobowych nakładaną na język chiński. Zarówno tworzenie imion (名字 míngzì), jak i nazwisk (姓氏 xìngshì) oraz pseudonimów (号 hào) ma swoją tradycję. Chińczycy używają ok. 200 nazwisk i nieskończonej liczby imion. W tworzeniu osobowych nazw własnych istotnym elementem jest obraz znaku, który niesie ze sobą treści określające nazywaną osobę, a nie jedynie fonetyka. „Konwertowanie” imion i nazwisk europejskich na chińskie za pomocą fonetyka prowadzić może do szeregu nieporozumień znaczeniowych. Obraz znaku często komunikuje treści związane z charakterem, wrażliwością, pragnieniami, osobowością. Zostało to ukazane na przykładzie nazw Romana Malka (馬雷凱 Mǎ Léikǎi) i Dariusza Klejnowskiego-Różyckiego (柯達理 Kē Dálǐ).
Creating names in Chinese is guided by rules different than in the West. The very category of a “name” and a “surname” is a kind of a carbon copy of the Western concept of personal names, applied to the Chinese. Both the formation of names (名字 míngzì) and surnames (姓氏 xìngshì) as well as nicknames (hào 号) has its own tradition. The Chinese use about 200 surnames and an infinite number of names. While creating personal names – the character image is an important element which carries the contents of defining a person called in a specific way, not only the phonetics. The “converting” of the European names into Chinese, using phonetics, can lead to a series of misunderstandings in meaning. The character image often communicates content related to the nature, sensitivity, desires and person’s personality. This has been shown on the example of Roman Malek (马雷凯 Mǎ Léikǎi) and Dariusz Klejnowski-Różycki (柯达 理 Kē Dálǐ).

Źródło:

Nurt SVD; 2014, 1; 74-86
1233-9717

Pojawia się w:

Nurt SVD

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

The use of personal names among Slovakia Hungarians

Autorzy:

Bauko, Ján

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1045486.pdf

Data publikacji:

2014-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

onomastics
personal names
surnames
given names
diminutives
nicknames
Slovakia Hungarians
bilingualism

Opis:

This study deals the use of personal names among Slovakia Hungarians. The bilingual environment of Slovakia Hungarians affects their use of personal names. Bilingual persons can choose names from a larger set of names. Choosing a variant of a personal name from one language or the other can depend on several factors: the communicative domain, the communication partners, the social or linguistic context etc. The dimensions of time, space and society play an important role in the change anddiversity of personal names. A Hungarian dominant use of names characterizes Slovakia Hungarians in the informal domains, and Slovak dominant use in the formal domains. A dual use of names or bi-naming can characterize a dual identity, however, most people employ this as a pre-emptive strategy trying to avoid a possible language or communication problem by using the form conforming with the majority norm in a majority language context and the form conforming with the minority norm in a minority language or informal context. Personal names have an identity marking function, and can indicate the language affiliation and nationality of their bearer.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2014, 21, 1; 107-118
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

The ethnopragmatics of Yoruba personal names: Language in the context of culture

Autorzy:

Ehineni, Taiwo

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/462492.pdf

Data publikacji:

2019-12-13

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Orientalistyczny. Katedra Języków i Kultur Afryki

Tematy:

Ethnopragmatics
Yoruba
names
context of situation
culture

Opis:

While the subject of Yoruba names has been significantly explored by previous studies, this paper discusses extensively the nature of such names from an ethnopragmatic framework, with the aim of explicating how Yoruba names are formed, their various cultural contexts as well as the significant functions they play in the Yoruba ethnolinguistic ecology. It identifies and categorizes personal names based on contexts such as family situation, circumstantces of birth, religious orientation, death situation and profession. This paper reinforces that names are not just arbitrary labels, but most notably, linguistic categories – lexical, phrasal or sentential – that have indexical relationship to sociocultural meanings and functions, places, time, people, and events.

Źródło:

Studies in African Languages and Cultures; 2019, 53; 69-90
2545-2134
2657-4187

Pojawia się w:

Studies in African Languages and Cultures

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Ammonite and Edomite Personal Names in the Light of Assyro-Babylonian Sources

Autorzy:

Lipiński, Edward

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/707420.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Źródło:

Rocznik Orientalistyczny; 2014, 2
0080-3545

Pojawia się w:

Rocznik Orientalistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Possessive Adjectives Formed from Personal Names in Polish Translations of the New Testament

Autorzy:

Zarębski, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682202.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Opis:

The study focused on possessive adjectives derived by means of the suffixes -ow(y), -in, -sk- formed from proper personal names in old and contemporary translations of the New Testament. Adjectival derivatives have been excerpted from 15 full and 6 incomplete translations of the New Testament, which date back to the 16th, 17th and 20th century. These translations differ in methods of translation (loose and word-for-word; philological, interlinear, ecumenical, dynamic and artistic) and its basis (Greek original or Latin Vulgate). The comparative analysis of old and contemporary translations shows that possessive adjectives, though used frequently in former times, are now going out of use and the substantival genitival attribute is taking their place. This phenomenon is reflected in processes linked with the development of the Polish language. Moreover, tracking the use of the type of adjectives analysed can be used to distinguish various methods of translation. The use of possessive adjectives in contemporary texts suggests respect for the tradition of translation, whereas the failure to use them – the modernization of Polish.

Źródło:

Studia Ceranea; 2013, 3; 187-196
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Неофициальные формы личных имен: полиаспектный подход
Informal forms of personal names: multidimensional approach

Autorzy:

Лисова, Инна

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951078.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

полиаспектный подход
форма личного имени
неофициальная коммуникация
неофициальный антропонимный спектр

Opis:

The article includes an overview of works devoted to the study of multidimensional name-vocabulary, as well as the analysis of regional informal anthroponyms. The author has developed and proved the multidimensional research method for investigating the residents’ names forms who live in certain regions, the concept of “informal anthroponym-spectrum” has been introduced, the formation of this concept has been based on the involvement of intra- and extralinguistic data. The features of denotative and signifying aspect of the informal names forms have been analyzed, the schematic representation of the of cognitive space and social realities effects on the actualization of informal personal names in the regional communication and the author’s speech have been introduced. The advantages of implementing a multidimensional approach to the study of regional informal anthroponyms of Slavic languages, which possess a wide morphogenetic potential have been shown.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

NOMINA PERSONAE МУТАЦИОННОГО ХАРАКТЕРА В СОВРЕМЕННОМ РУССКОМ ЯЗЫКЕ
Mutating Personal Names in Modern Russian

Autorzy:

Miturska-Bojanowska, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444900.pdf

Data publikacji:

2008-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

suffixal nouns
nomina personae
modern Russian language

Opis:

A quite large group among suffixal nouns are personal names (nomina personae); they are most often derived using suffixes -ик/-ник, -ист, -щик/-чик, -ец/-овец. A lot of formants are polyfUnctional. There is a phenomenon of word-formation synonymy and homonymy in the group of nominal formations we are interested in.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2008, X; 13-20
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Nubica Onomastica Miscellanea I: Notes on and Corrections to Personal Names Found in Inscriptions from Faras

Autorzy:

Ochała, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/484063.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN

Tematy:

Christian Nubia
Faras
Greek
Coptic
Old Nubian epigraphy
onomastics
ghost-names

Opis:

This paper offers corrections and new readings to names found in eleven inscriptions originating from Faras. Inscriptions were discovered at different periods, ranging from the visit of Karl Richard Lepsius in 1844 to the rescue excavation by the Polish archaeological mission of Kazimierz Michałowski in 1961–1964. The material covers different types of sources (epitaphs, visitors’ inscriptions, subscriptions, and an owner’s inscription) in three languages (Greek, Coptic, and Old Nubian) and spans roughly the whole Christian period in Nubia, from the seventh to the fourteenth or even fifteenth centuries. The corrections include both ‘cosmetic’ improvements in reading (e.g. from the form ⲁⲛⲁⲛⲉ to ⲁⲛⲁⲛⲏ) as well as identification of ghost-names (e.g. the highly unusual name Theoria, which is in fact a misreading of Theophil).

Źródło:

Études et Travaux (Institut des Cultures Méditerranéennes et Orientales de l’Académie Polonaise des Sciences); 2019, 32; 181-198
2084-6762
2449-9579

Pojawia się w:

Études et Travaux (Institut des Cultures Méditerranéennes et Orientales de l’Académie Polonaise des Sciences)

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Transcription of foreign personal names in the written works of learners of Latvian as a foreign language

Autorzy:

Kļavinska, Antra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1878494.pdf

Data publikacji:

2021-09-25

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Latvian as foreign language
learner corpus
transcription of personal names
error analysis

Opis:

Aim. The aim of this study is to analyse how personal names are transcribed in the written works of Latvian as foreign language learners, as well as the most typical mistakes when transcribing personal names in other languages, the attitude of students towards the Latvianisation of their personal names, and the experience of Latvian language teachers in teaching the principles of transcribing personal names. Methods. The study uses the corpus analysis method, as well as a survey of students and  survey of teachers who teach Latvian as a foreign language. The article includes error analysis of the personal name transcription established in the corpus and the analysis of the survey results. Results and conclusion. It was found out that students mostly know how to transcribe their names in Latvian; less frequently do they know how their surname should be transcribed. Their attitude towards Latvianisation of personal names is various: positive, negative or neutral. Latvian as a foreign language teachers emphasize the principle of transcription of foreign personal names and the need to provide its justification in the study process. It was concluded that further Latvian language acquisition process needs to be focused more on the problems with transcription of foreign personal names. Originality. This study highlights the aspect which is little researched in the applied linguistics – the issued linked to transcription of foreign personal names in the process of learning the Latvian language. The novelty is related to the use of a new resource (error-tagged learner corpus) data.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2021, 12, 2; 469-481
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Nubica onomastica miscellanea III. Notes on and corrections to personal names found in Christian Nubian written sources

Autorzy:

Ochała, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195383.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Fundacja im. Rafała Taubenschlaga

Tematy:

Christian Nubia onomastics
ghost names
Greek
Coptic
Old Nubian

Opis:

The paper, the third part in the ‘Nubica onomastica miscellanea’ series, offers a number of corrections to the reading of names in written sources coming from all over Christian Nubia. The texts represent a variety of epigraphic and papyrological genres and were written in Greek, Coptic, and Old Nubian

Źródło:

The Journal of Juristic Papyrology; 2018, 48; 141-184
0075-4277

Pojawia się w:

The Journal of Juristic Papyrology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Antroponimy we współczesnych tłumaczeniach rosyjskich tekstów literackich
Personal names in contemporary translation o f Russian literatury texts

Autorzy:

Jóźwiak, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482414.pdf

Data publikacji:

2013-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

personal names
cultural background
literatury translation
translator
imagination in translation

Opis:

The aim of the paper is to present the problem of transmitting cultural-determined personal names in literatury translation. The study focuses on various groups of such lexems: personal names, which were created onthe base of the model: name + patronimicum + surname; diminutive names; meaning names; folkand historical names and personal names of intertextual relationships. The emphasis is put on imagination of the translator and creative individual approach to each lexical element and its function in the text. The very important thing is the perspective of recipients with a different cultural background.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2013, 1, XVIII; 175-183
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Nubica onomastica miscellanea IV. Notes on and corrections to personal names found in Old Nubian documents from Qasr Ibrim

Autorzy:

Ochała, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195405.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Fundacja im. Rafała Taubenschlaga

Tematy:

Christian Nubia
Qasr Ibrim
Old Nubian
onomastics
ghost names

Opis:

The fourth instalment of the ‘Nubica onomastica miscellanea’ series offers a massive batch of corrections to personal names found in Christian Nubian sources. The anthroponyms discussed in this paper come exclusively from Old Nubian documents discovered at Qasr Ibrim and published by Gerald M. Browne and Giovanni Ruffini. The article includes simple re-readings of anthroponyms on the one hand and more elaborate reinterpretations of whole phrases containing them on the other. Identification with known foreign names and etymologies for many local Nubian names are proposed, greatly contributing to our understanding of medieval Nubian naming practices. Last but not least, many ghost-names are identified and their true meaning is explained.

Źródło:

The Journal of Juristic Papyrology; 2019, 49; 143-251
0075-4277

Pojawia się w:

The Journal of Juristic Papyrology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

KULTUROWE PRZYCZYNY ZMIAN W POLSKIM IMIENNICTWIE OSOBOWYM (W UJĘCIU DIACHRONICZNYM)
CULTURAL REASONS OF CHANGES IN POLISH PERSONAL NAMES (DIACHRONIC APPROACH)

Autorzy:

MALEC, MARIA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971770.pdf

Data publikacji:

2015-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

ntroponimia
imię rodzime
imię chrześcijańskie, funkcja symboliczna
motywacja
kultura duchowa (symboliczna)
anthroponymy
native given name
Christian name
symbolic function
motivation,
spiritual culture (the symbolic one)

Opis:

Changes in the fund of given names used in Poland, in their symbolism and motives of choice, are the consequence of changes in the area of spiritual culture (the symbolic one). They are connected with the great changes that occurred from the Middle Ages in the sphere of beliefs, declared values, and prevailing habits in the whole of Europe. The greatest change in the Polish fund of personal names, that concerned the exchange of the repertoire and symbolism of native given names to Christian ones, was associated with the radical conversion of traditional Slavic spiritual culture, under the influence of Christian culture, which spread to Poland in the Middle Ages (10th–15th century) from western Europe. Changes on a lesser scale, during the time of Reformation, were associated with the negative attitude of Protestants towards the cult of saints, contrary to Catholics who supported it. From the end of the 18th century, when Poland lost its independence, there have been noticeable patriotic attempts to partially restore the native, old, Polish given names. From the Middle Ages to modern times, names in use were strongly influenced and enriched by the names of literary protagonists and famous persons from European literary culture. In modern times, the reason for such a departure from religious motivations to secular ones of various kinds, when choosing a baptismal name, may be sought in the progressive secularization of the society in Europe, initiated by some intellectual and social trends of the Age of Enlightenment. In the repertoire of forenames recently given in Poland, their variable popularity is an observed phenomenon. Periodically, new, foreign given names will appear (in connection with the opening to the world) as well as different nicknames. With regards to motivation, aesthetic predilections prevail. Given names of Christian origin still hold a relatively strong position, firmly rooted in the Polish culture. The appearance of surnames, at first common ones, and legally binding from the 19th century onwards, has led to the lack of sole reliance on a given name in the identification and representation of a person. This is a very important change, caused by the development of civilization. Since then, in official relations, this function is performed by the name and the surname.

Źródło:

Onomastica; 2015, 59; 123-136
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Ukraiński system onimiczny dawnej ziemi chełmskiej jako wyznacznik tożsamości narodowej
The Ukrainian Onymic System of the Former Chełm Lands as a Determiner of National Identity

Autorzy:

Mytnik, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031228.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

personal names
national identity
language interference
anthroponymic system

Źródło:

Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 639-654
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Socjologiczne uwarunkowania nazw osobowych w utworach Adolfa Dygasińskiego. Cz. 3: Przezwiska
Sociological Conditions of Personal Names In Works by Adolf Dygasiński. Part 3: Nicknames

Autorzy:

Stachurski, Edward

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459236.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

słownictwo
antroponimia literacka
przezwiska
vocabulary
literary personal names
nicknames

Opis:

In works by Adolf Dygasiński are numerous nicknames – unofficial personal names of literary heroes. They are differentiated according to sociological circles of these heroes. Most of all they represent country unofficial names, in a less degree specific for another circles: nobleman’s, middle-class, schoolboy and even criminal. In literary texts by this author used nicknames of heroes fulfil various functions – semantic and stylistic.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 253-265
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

О личним именима митолошких бића у неким словенским клетвама и фразеологији
Personal Names of Mythological Beings in Certain Slavic Curses and Phrases

Autorzy:

Раденковић, Љубинко

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635994.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

personal name
curse
mythology
folkloric demonology
Slavs

Opis:

The topic of the paper is the interpretation of the motivation for the personal names of certain mythological beings in curses and phrases of Slavic peoples. Curses, as well as certain phraseologisms,  can  preserve  the  names  long-forgotten  in  the  mythical  and  religious  systems. However,  due  to  their  lapidarity  and  lack  of  ritual  context,  these  names  create  the opportunity  for  different  interpretations.  The  paper  analyzes  the  meanings  of  names,  with a mythological connotation: Maren, Ivan/Jovan,Andjelija,Jana/Janja, and Vid/Vidok. 

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 3
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Processes used in the creation of anthroponyms in Old Hungarian

Autorzy:

Mozga, Evelin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928117.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

personal names
semantic name-formation
morphematic construction
syntagmatic construction

Opis:

In the Middle Ages, several name-formation processes played a role in the creation of the anthroponyms in Hungarian. The main name-formation mechanisms were:1. Semantic name-formation. Within this mechanism, the anthroponym develops through the use of internal elements of the language in such a way that the anthroponymic meaning is created without any change in morphological structure. In Old Hungarian naming practices, the most frequent types of semantic name-formation were:a. metaphoric name-giving (e.g. farkas ʽfarkas’ [wolf] > anthroponym Farkas),b. metonymic name-giving (e.g. when an “instrument” of a profession becomes the name of the person practising the given profession; ökör ʽökör’ [ox] > anthroponym Ökör as the name of a butcher),c. semantic split: e.g. ethnonyms, names of professions, etc., often become anthroponyms without the use of any morphological tool (kovács ʽkovács’ [smith] > anthroponym Kovács).2. Morphematic construction. In the Old Hungarian period, several suffixes  contributed to the creation of anthroponyms, among which the most common ones were: -d(i) ~ -t(i), -s, -a/-e etc. This morphological solution was the most important tool for adapting foreign names in the Middle Ages: Petrus in Latin > Petr-i, Pet-e, Pet-i, Pet-es in Hungarian. 3. Syntagmatic construction. This process, through the combination of two existing lexemes, cre-ates an anthroponym composed of two constituents, in which both elements provide a certain information about the named person.In this essay I provide an overview of the typical name-formation processes characterising the for-mation of anthroponyms in Old Hungarian.

Źródło:

Onomastica; 2020, 64; 107-120
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Nazwy własne osobowe w kontekście dokumentów średniowiecznej kancelarii kościelnej
Personal Names in the Context of the Documents of the Medieval Church Office

Autorzy:

Kutyła-Joć, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1944749.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

antroponimia
dokument średniowieczny
dyplomatyka
formularz dokumentu
intytulacja
inskrypcja
narracja
datacja
testacja
poświadczenie notarialne
anthroponymy
medieval document
diplomacy
form document
intitulation
inscription
narration
dating
testing
notary certification

Opis:

This paper analyses sixteenth-century Polish anthroponymia as preserved in the documents of Jarosław Bogoria Skotnicki, the archbishop of Gniezno. The onomastic material has been depicted in the context of the structure (form) of diplomas. They show Polish anthroponymy against the backdrop of medieval events they describe, a fact that constitutes the onomastic interpretation of official texts under study. The sources used here have shown the spontaneous changes in the manner of naming people, starting from one-word nomination, inherited from the pre-Slavonic epoch, through a more extensive system of identification by means of non-nominal onomastic elements derived from appelate, anthroponymic, and toponymic forms that are not surnames. The question of the way to identify person in the Middle Ages and its reflection in office documents may determine the direction for further studies on Polish anthroponymy.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 6; 55-103
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Imiona mieszkańców hajnowskich parafii prawosławnych jako przejaw procesów asymilacyjnych
Personal names of Hajnówka’s orthodox parishes residents as an indication of assimilation process

Autorzy:

Nikitiuk, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951004.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

prawosławie
imiona chrzestne
asymilacja

Opis:

This paper focuses on changes in the personal names of the Orthodox residents in the eastern Podlaskievoivodship, that are connected with greater opening of local communities to the culture of the majority, i.e. Polish culture. Names ceased to be treated as a significant element of local culture. The local Orthodox parishes residents believe that they can preserve their separate identity, their community spirit centering around other elements of nativeness. Changes in the names of Orthodox parishioners of Hajnówka are therefore the result of structural, civic, cultural, and linguistic assimilation occurring in this area.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 315-322
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Etniczne i językowe zróżnicowanie osadnictwa na zachodnich obrzeżach Wielkiego Księstwa Litewskiego na podstawie spisu włościan w Inwentarzu starostwa tykocińskiego z 1573 roku
Ethnic and linguistic differences in settlements on the western Edge of the Grand Duchy of Lithuania, on the basis of the record of the peasantry in the Tykocin District Inventory of 1573

Autorzy:

Kondriatuk, Michał
Filinowicz, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594014.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

nazwy osobowe
osadnictwo
etnonimy
Podlasie
personal names
settlement
ethnonyms

Opis:

W artykule przedstawiono zróżnicowany etnicznie i językowo proces osadnictwa zachodniej części dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, dziś województwa podlaskiego, obejmującego ziemie w ramionach rzeki Narwi i jej lewego dopływu – rzeki Śliny. Obszar ten był zasiedlany przez Słowian zachodnich i wschodnich oraz Litwinów. Podstawą opracowania jest rękopis Inwentarza starostwa tykocińskiego z 1573 roku sporządzony przez Łukasza Górnickiego, starostę tykocińskiego, sekretarza, bibliotekarza i pisarza króla Zygmunta Augusta. Na podstawie analizy spisu włościan 18 wsi i folwarków tego starostwa pokazano udział poszczególnych grup etnicznych i językowych w zasiedleniu terenu. Najliczniej zasiedlili ten obszar Słowianie zachodni i wschodni, a w nieco mniejszym stopniu Litwini i Jaćwingowie. Magnaci i namiestnicy litewsko-ruscy podlegający Trokom – Glińscy, Radziwiłłowie i Gasztołdowie – przenosili do dóbr ziemskich i królewskich na Podlasiu Litwinów i Białorusinów ze swoich posiadłości na Litwie i nad Niemnem. Badania nad przynależnością językową i etniczną włościan oparto na analizie ortografii i etymologii antroponimów.
This paper presents the differing ethnic and linguistic character of the settlements of the western part of the former Lithuanian Grand-Duchy, today the Podlaskie Voivodeship, occupying the land between the river Narew and its tributary, the Ślina. The area was settled by Eastern and Western Slavs as well as Lithuanians. The basis of this research is the manuscript The Tykocin District Inventory of 1573, collated by Łukasza Górnicki, Starost of Tykocin, secretary, librarian and scribe to King Zygmunt August. On the basis of analysis of the record of the peasantry in 18 villages and farms of that district, a breakdown of the ethnic and linguistic composition of the area is given. The largest group were the Eastern and Western Slavs, with slightly fewer Lithuanians and Yotvingians. The Lithuanian-Russian governors under the authority of Trakai – the Glińskis, the Radziwiłłs and the Gasztołds – brought Lithuanians and Belarusians from their possessions in Lithuania and on the river Neman to the land and royal properties of Podlasie. Research on the ethnicity and language of the peasants is based on an analysis of the orthography and etymologies of anthroponyms.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 243-254
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Nieznane staropolskie nazwy osobowe na -mir i -sław, ukryte we współczesnych polskich nazwiskach
The Unknown Old Polish Personal Names Ending in -mir and -sław Hidden in Contemporary Polish Names

Autorzy:

Kreja, Bogusław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127781.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

współczesne nazwiska
staropolskie nazwy osobowe
contemporary surnames
old-Polish personal names

Opis:

The paper is based on the material contained in the ten-volume Dictionary of Names Used in Contemporary Poland, ed. by K. Rymut and in the Dictionary of Old-Polish Personal Names, ed. by W. Taszycki. It consists of three parts. In the first part consisting of such names as Rezmer (etc.) and Celmer (etc.), I reconstructs such old-Polish names as Redzimir (< Radzimir) and Żelimir; they are not confirmed in the SSNP. In the second part there are such names as Brommer, Kammer and Stammer, in the SSNO they are not confirmed; I interpret them as the effect of the respective reconstructed and abbreviated words, and thus confirmed directly or indirectly, the ancient two-element names like Bronimir, Kanimir and Stanimir. Finally, in the third part I devote space to such names as Cyrklaff (etc.) and Niecław (etc.). The name Cyrklaff is a graphic and phonetic transformation of the German name of the place Zirzlaff (Western Pomoria) with the historical inscriptions of the type Sillezlaw of 1335; this name is derived from the old-Polish Sulisław, noted from the twelfth century onward. The name Niecław I propose to derive from the name Niecisław, which has not been confirmed in the SSNO. Its forms, respectively reduced, would be contemporary names of the type Necel or Niec. The series of contemporary names Niecław − Necel − Niec would be somewhat analogical to such series of the contemporary names as e.g. Węcław − Wencel − Wenc.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 205-217
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Imenska osnova bog u hrvatskoj antroponimiji s osobitimosvrtom na osobna imena
The Radix bog in Croatian Anthroponymy with a Special Focus on Personal Names

Autorzy:

Čilaš Šimpraga, Ankica
Brgles, Branimir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928029.pdf

Data publikacji:

2017-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

antroponimija
hrvatska povijesna antroponimija
osnova bog u hrvatskoj antroponimiji
narodna imena
dijakronijska usporedba uporabe narodnih imena
anthroponymy
Croatian historical anthroponymy
radix bog in Croatian anthroponymy
folk personal names
diachronic comparison of the usage of folk names

Opis:

In the modern corpus of Croatian anthroponyms there are 30 personal names with the root bog (‘god’). An abundance of both published and unpublished historical sources used in this research allowed the authors to create a corpus of personal names suitable for the comparative analysis of fre¬quency and incidence in historical sources. The continuity of the use of the root bog among Croats is presented through the analysis of historical anthroponymic records (from the oldest originating in the 11th century, to contemporary sources). The oldest available sources attest to the onset of interference and the blending of Slavic and Romanic ethnicities, foremost in coastal Dalmatian city communes. A limited frequency of these personal names was detected in the 16th century. The fac¬tors that led to this situation are not only connected to the decisions of the Council of Trent, which recommended general usage of Christian names, but can also be attributed to historical circumstan¬ces (incursion of Ottomans, subsequent migrations). Most of the 16th century attestations pertain to areas with a mixed Christian and Muslim population. In border areas, where Western states shared Eastern borders with the Ottoman Empire, the analysed attestations were quite rare. Due to constant migrations from the contact zones and the Ottoman Empire towards the interior of the Hungarian-Croatian Kingdom, these personal names were able to ”survive” the early modern period. At the end of the 19th and beginning of the 20th century, usage of folk names was more frequent, most probably as a consequence of the process of Croatian national revival.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/1; 119-138
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Imiona mniejszości litewskiej w Polsce

Autorzy:

Walkowiak, Justyna B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676823.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

given names
Lithuanian minority in Poland
identity
anthroponymic heritage
personal names

Opis:

The given names used by the Lithuanian minority in PolandThis article analyses the given names of members of the Lithuanian minority in Poland. It is based on a Lithuanian telephone directory issued in Puńsk in 1997, in which a significant number of personal names are recorded in the Lithuanian form. Their comparison with the corresponding data in two Polish telephone directories from a similar period revealed over two hundred “given name + surname” pairs in two language versions: Lithuanian and Polish. About eighty pairs in which the names differed in spelling and morphology have been extracted for analysis.In the analysis of given names, also Kazimierz Rymut’s name dictionary (1995) has been used to establish the frequency of selected names in the Suwalki region and beyond. The statistically significant higher turnout of names of Lithuanian origin in the Suwalki region than in the rest of Poland was confirmed in almost all cases. It was also established that the occurrence of Lithuanian given names in unassimilated form is more frequent there. The frequency of the given names which appear in the aforementioned Lithuanian telephone directory and on the lists of high school graduates in Puńsk from 1959–1995 was compared to the ranking lists of given names used in Poland and Lithuania. This enabled some observations concerning the choice of names by Polish Lithuanians.It appears that Lithuanian anthroponymy plays an important role in consolidating the Lithuanian minority in Poland, and that it can be viewed in terms of an in-group code. At the same time, the parallel use of two language versions of given names – Polish and Lithuanian – allows for the selection of the form depending on the communicative situation. Imiona mniejszości litewskiej w Polsce W artykule podjęto próbę analizy imion członków mniejszości litewskiej w Polsce. Bazą materiałową pracy jest wydana w 1997 roku w Puńsku litewska książka telefoniczna, w której antroponimy znacznej części abonentów zapisane zostały w postaci litewskiej. Porównując je z odpowiadającymi im danymi w dwóch polskich książkach telefonicznych ze zbliżonego okresu, uzyskano ponad dwieście par imię + nazwisko w dwóch wersjach językowych: litewskiej i polskiej, z których wyekscerpowano ok. 80 par imion różniących się grafią i morfologią.W analizie imion posłużono się też słownikiem imion K. Rymuta (1995), badając frekwencję wybranych imion na Suwalszczyźnie i poza nią. Potwierdzono istotną statystycznie wyższą frekwencję na Suwalszczyźnie prawie wszystkich imion pochodzenia litewskiego, a także częstsze występowanie tam imion litewskich w postaci niezasymilowanej do polszczyzny. Wykorzystując wspomnianą litewską książkę telefoniczną, spisy absolwentów liceum w Puńsku z lat 1959–1995 i listy rangowe frekwencji imion w Polsce i na Litwie, porównano też wybory imiennicze Litwinów mieszkających w Polsce, odnotowując podobieństwa do listy litewskiej.Jak stwierdzono, antroponimia litewska pełni istotną rolę konsolidującą mniejszość litewską w Polsce i stanowi swego rodzaju kod dla wtajemniczonych. Jednocześnie równoległe funkcjonowanie dwóch postaci językowych imienia – polskiej i litewskiej – pozwala na wybór postaci antroponimu zależnie od sytuacji komunikacyjnej.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

WSCHODNIOSŁOWIAŃSKIE NAZWY MIEJSCOWE MOTYWOWANE PRZEZ NAZWY OSOBOWE I ICH FUNKCJE (UJĘCIE DIACHRONICZNE)
RUSSIAN PLACE NAMES MOTIVATED BY PERSONAL NAMES AND THEIR FUNCTIONS (DIACHRONIC APPROACH)

Autorzy:

HRYNKIEWICZ-ADAMSKICH, BOŻENA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971621.pdf

Data publikacji:

2015-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

ojkonim
antroponim
funkcje nazw miejscowych
symbol kolektywny
pamięć zbiorowa
oikonym
anthroponym
place names’ functions
collective symbol
collective memory

Opis:

The article focuses on Russian place names motivated by personal names. The anthropogenic character of the cultural and social phenomenon that is a city is reflected in them in a very special way. The aim of the article is to take a look at the functions served by place names as language signs, as well as cultural collective symbols, instruments of communal identification of group representations, and vehicles of collective memory. The analysis provided shows that throughout history, the users of Russian language moved from place name-giving based on realistic meaning (localization, orientation and possessive functions) to their extensive usage for pragmatic purposes (ideological function). However, Russian oikonyms, especially the constructions based on anthroponyms presented here, seem to enduringly remain the signs stabilizing (cumulative function) and creating (performative function) a socio-topographic space.

Źródło:

Onomastica; 2015, 59; 241-253
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Wiederspiegelung der Wende im deutschen Wortschatz – am Beispiel der Personenbezeichnungen
Reflection of the Wende in the German vocabulary – Using the Example of Personal Names

Autorzy:

Duchliński, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16458781.pdf

Data publikacji:

2023-07-09

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

Person designation
turnaround
unification
corpus-based analysis
Personenbezeichnung
Wende
Vereinigung
korpusbasierte Analyse

Opis:

In der vorliegenden Arbeit wurden die Personenbezeichnungen der Wende in Deutschland analysiert. Im theoretischen Teil des Beitrags wurde der historische Hintergrund dieser Periode besprochen. Dar- über hinaus wurde hier der Begriff Wende sowie seine Herkunft und die Werte, die dieses Wort vermittelte, erklärt. Das Ziel des empirischen Teils ist herauszufinden, welche neuen Personenbezeichnungen während oder kurz vor diesem Zeitabschnitt entstanden sind und welchen semantischen Bereichen sie zugeordnet werden können, welchen Charakter sie aufweisen und ob diese Wörter im heutigen Sprachgebrauch weiterhin auftreten. Es wurde auch analysiert, ob es in bestimmten Wörtern zu irgendwelchen semantischen Änderungen kam. Zur Beantwortung der Forschungsfragen wurde die korpusbasierte Analyse durchgeführt, die bewies, dass die neuen Personenbezeichnungen der Wende sich auf den Herkunftsort, Vertreter des alten DDR-Systems, die Mentalität, die politische und soziale Rolle, bzw. politische Verhaltensweisen, auf das kulturelle Leben und die Ausreise beziehen. Aus der Analyse folgt, dass die meisten untersuchten Wörter negative Konnotationen haben und auch im heutigen Sprachgebrauch verwendet werden, wobei sich der größte Teil von ihnen auf die Wendezeit bezieht. Die Untersuchung zeigte überdies, dass manche Wörter während und nach der Wende ihre Bedeutung geändert haben.
In this paper, the personal names which came into use during the period of change (Wende) in Germany were analyzed. In the theoretical part, the historical background of this period was discussed. In addition, the term Wende was explained here, as well as its origin and the values that this word conveyed. The aim of the empirical part was to determine which new personal terms emerged during or just before this period and to which semantic domains they can be assigned, what character they have and whether these words still appear in today’s usage. It was also analyzed whether any semantic changes occurred in certain words. In order to answer the research questions, a corpus-based analysis was carried out, which proved that the new personal names of the Wende refer to the place of origin, representatives of the old GDR system, mentality, political and social role, or political behaviour, cultural life and departure. It follows from the analysis that most of the studied words evoke negative connotations and are present in today’s usage, with the majority of them referring to the Wende period. Moreover, the study showed that some words changed their meaning during and after the Wende.

Źródło:

Linguistische Treffen in Wrocław; 2023, 23; 229-244
2084-3062
2657-5647

Pojawia się w:

Linguistische Treffen in Wrocław

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Antroponimia słowiańska okolic miasta Smolian

Autorzy:

Mihaylov, Miroslav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/681593.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Personal names of Arabic-Turkish origin
change of names
personal names of Slavonic origin
transparency of semantics as factor in the choice of personal names
imiona pochodzenia arabsko-tureckiego
zmiana imion chrzestnych
imiona chrzestne pochodzenia słowiańskiego
semantyka jako czynnik wyboru imion własnych

Opis:

The paper focuses on a peculiarity in the development of personal names in the region of Smolyan during the XX century: the substitution of part of the Arabic-Turkish personal names for anthroponyms of Slavonic roots. The author attempts to analyze the causes that incited parents to prefer personal names of Slavonic origin. A great number of historical events lead to changes in the system of personal names. Such changes occurred repeatedly during the centuries due to the assimilation aspirations of religious and state leaders that ruled this border region.
W artykule poddano analizie imiona mieszkańców okolic bułgarskiego miasta Smolian w XX wieku. Cechą specyficzną analizowanego zbioru nazw jest ich płynność, m. in. zaobserwowano proces zamiany części imion pochodzenia arabsko-tureckiego imionami o genezie słowiańskiej. Autor ustalił przyczyny popularności antroponimów słowiańskich w zakresie nominacji mieszkańców poszczególnych miejscowości tego rejonu. Okazuje się, że zmiany antroponimicznych tendencji nazwotwórczych okolic miasta Smolan można obserwować  w ciągu całego XX wieku, głównie z powodu prowadzonej w tym okresie polityki asymilacji narodowej oraz w wyniku rozmaitych inicjatyw ze strony samych polityków.

Źródło:

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297

Pojawia się w:

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Współczesne nieoficjalne antroponimy odimienne bielszczan derywowane sufiksalnie
Contemporary informal anthroponyms created by suffixal derivation from first names of Bielsk Podlaski residents

Autorzy:

Mordań, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/956347.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

linguistics
onomastics
anthroponymy
informal personal names
językoznawstwo
onomastyka
antroponimia
nieoficjalne nazwy osobowe

Opis:

W artykule omówiono współczesne nieoficjalne nazwy osobowe mieszkańców Bielska Podlaskiego motywowane imionami nosicieli, utworzone na drodze derywacji sufiksalnej. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że powstanie tej grupy antroponimów należy łączyć z procesami sufiksacji w postaci derywacji postępowej i derywacji dezintegralnej wymiennej oraz sufiksacji z towarzyszącymi jej zabiegami dezintegracji, najczęściej w formie mutylacji. Powstanie i użycie nazw nieoficjalnych tego typu jest odpowiedzią na potrzebę realizacji funkcji dyferencjacyjnej, bardzo często połączonej z czynnikiem oceniająco-wartościującym. Tę drugą funkcję pełnią odpowiednio nacechowane formanty zastosowane w procesie derywacji.
The paper presents contemporary informal names of Bielsk Podlaski residents created by suffixal derivation from their first names. The analysis demonstrated that the creation of this group of anthroponyms is associated with suffixation processes, including progressive derivation, disintegrative substitutive derivation, and suffixation combined with disintegration (usually mutilation). The formation and use of such informal names reflects the need for effecting a differentiating function, frequently combined with an appraising and evaluating factor, such as specific formative elements used in the derivation process.

Źródło:

Linguodidactica; 2015, 19; 169-182
1731-6332

Pojawia się w:

Linguodidactica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Из опыта создания Словаря личных имён собственных белорусско-польского пограничья
On compiling a dictionary of personal names on the territory of the Belarusian-Polish Borderlands

Autorzy:

Вертейко, Екатерина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1832559.pdf

Data publikacji:

2019-11-22

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

лексикография
антропоним
фреквенция
лингвокультурология
пограничье
lexicography
antroponym
frekvention
cultural linguistics
borderlands

Opis:

The article tells about the creation of the dictionary of names reflecting the onomastic material of the Belarusian-Polish borderlands in the following aspects: composition, frequency and name variants of the Belarusian-Polish Borderlands recorded in the late XIX – early XXI centuries. For frequent names functional characteristic is given: etymological analysis, information related to the history of the emergence of a name in Russian, Belarusian and Polish lists of names, the factors influencing the popularity or rarity of the name are noted. The peculiarity of the dictionary is the reflection in it of the linguo-cultural background of frequent names, which includes: a folklore name, characters of literary and artistic works, famous bearers of the name. It is planned that the dictionary will be made in the format of an electronic dictionary and placed in the Internet space.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2019, 19; 413-429
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Sposoby identyfikacji osób w księgach metrykalnych parafii prawosławnych na Kujawach Wschodnich i ziemi dobrzyńskiej na przełomie XIX i XX wieku
East Cuyavia and Dobrzyn Land in the Late 19th and Early 20th Centuries

Autorzy:

Duszyński-Karabasz, Henryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480889.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

parish registers
personal names
onomastics
anthroponymy
Russian Partition
East Cuyavia
Dobrzyn Land

Opis:

The article is devoted to the methods of nominal configuration in the Parish registry books form East Cuyavia and the Dobrzyn Land in the Late 19th and Early 20th Centuries (Aleksandrów Kujawski, Włocławek, Lipno, Rypin). There are several types of identifying elements in the registry books: first name, patronymic, last name, profession, function, social estate, place of origin or residence, religion, affiliation which are the components of the identifying formulas. They are discussed in the article and also the examples are mentioned.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2017, 3, XXII; 7-19
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

O imionach pisarzy "Ewangeliarza Archangielskiego" z 1092 roku
On Names of the Scribes of the 'Arkhangelsk Gospel' 1092

Autorzy:

Wójtowicz, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031759.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Russian anthroponymy
Old Russian personal names
names of the scribes
Arkhangelsk Gospel 1092

Źródło:

Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 2; 357-364
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Imiona chrześcijańskie w Synodyku nowogrodzkim z końca XIV–XV wieku

Autorzy:

Wójtowicz, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026444.pdf

Data publikacji:

2021-05-05

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Novgorod personal names
Old Russian Christian names
Novgorod synodicon
commemoration book of Lisitsky monastery

Opis:

The article contains an analysis of Christian names selected from the oldest synodicon written in the Lisitsky monastery near Veliky Novgorod. The analysis comprises 3190 names of laypeople, amongst which are 208 male names and 58 female names. The author discusses the group of given names (basic forms, their phonetic, morphological variants and frequency, as well as rarely used names that occurred in the synodicon).

Źródło:

Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 1; 225-234
0081-6884

Pojawia się w:

Studia Rossica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

MĘSKIE NAZWY OSOBOWE NA -a W KSIĘGACH GROMADZKICH WSI KASINA WIELKA (XVI–XVIII W.)
MASCULINE PERSONAL NAMES ENDING WITH -a IN THE GROMADA REGISTER OF KASINA WIELKA VILLAGE (16th–18th CENTURY)

Autorzy:

KOBYLIŃSKA, JÓZEFA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971818.pdf

Data publikacji:

2017-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

męskie nazwy osobowe
odmiana nazw osobowych
końcówki równoległe i oboczne
Księgi gromadzkie wsi Kasina Wielka
masculine personal names
declension of personal names parallel and alternative endings gromada register of Kasina Wielka

Opis:

Between 16th and 18th century there existed (and it still can be observed today) a group of masculine personal names ending with a in nominative singular. The declension system of the group was not stable; it was chaotic and allowed for the existence of various variant endings: parallel and alternative endings, or masculine and feminine ones. The system became stable in the 18th and 19th century.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/2; 165-174
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Frekwencja, struktura i budowa słowotwórcza pochodnych imion osobowych występujących w funkcji zoonimów
Frequency, Structure and Word-Formation Patterns of Derivatives of Personal Names Used as Zoonyms

Autorzy:

Kijak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38704257.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

animal
personal name
zoonym
anthroponym

Opis:

The article is a continuation of earlier analyses of the material excerpted from a database containing a list of zoonyms in one of the veterinary clinics in the city of Poznań. The author considers the issue of personal names used as animal calls, focusing on the calls which, when used with reference to people, are derivative forms and are classified as diminutives. The study includes statistics of their frequency in the case of various animal species. The second part presents the conclusions of a word-formation analysis, which makes it possible to classify the zoonyms under discussion and determine which of the identified categories is the most numerous.
Artykuł stanowi kontynuację dokonanych wcześniej analiz przeprowadzonych na materiale wyekscerpowanym z bazy danych zawierającej spis zoonimów w jednej z poznańskich lecznic weterynaryjnych. Autorka podejmuje w nim problematykę imion osobowych wykorzystywanych w funkcji zawołań zwierząt. Przedmiotem zainteresowania są zawołania, które w odniesieniu do ludzi używane są jako formy pochodne i określane zdrobnieniami. W artykule zaprezentowano statystyki pokazujące ich frekwencję u różnych gatunków zwierząt. W drugiej części przedstawiono wnioski z przeprowadzonej analizy słowotwórczej pozwalającej na dokonanie podziału omawianych zoonimów i ustalenie, która z wydzielonych grup jest najliczniejsza.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Stosunek Polaków litewskich do zapisu nazw osobowych w postaci oryginalnej
The Attitude of Poles from Lithuania to the Writing of Personal Names in Their Original Form

Autorzy:

Geben, Kinga
Titaniec, Elżbieta Julita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407980.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

nazwy osobowe
mniejszość polska
Litwa
polityka językowa
spelling of names and surnames
Polish minority
Lithuania
language policy

Opis:

Celem artykułu jest analiza postaw i motywacji 100 litewskich Polaków, pochodzących głównie z homogenicznych kulturowo polskich rodzin, w zakresie oceny zapisu i zmian w zapisie nazw osobowych. Badanie ilościowe opiera się na analizie kwestionariusza świadomościowego przeprowadzonego wśród litewskich Polaków w wieku 34-70 lat. Niniejszy artykuł nie tylko nakreśla istniejące ramy prawne dotyczące tej kwestii, ale także wyjaśnia dominujące postawy mniejszości polskiej w odniesieniu do perspektywy zapisu nazwisk i imion litewskich mniejszości narodowych zgodnie z oryginalnym brzmieniem fonetycznym, aczkolwiek bez włączania znaków diakrytycznych. Analiza ankiet wykazała, że 57% respondentów wyraziło chęć do skorzystania z możliwości, jakie dają proponowane zmiany legislacyjne, podczas gdy 25% było przeciwnych zmianom. Wśród motywów skłaniających do zmian dominuje dążenie do zachowania i kultywowania języka polskiego. Niniejszy artykuł przyczynia się do głębszego zrozumienia dynamiki zmian tożsamościowych  w społeczeństwach wielokulturowych ze względu na stosunek do kwestii językowych.
The article aims at analysing the attitudes and motivations of a group of 100 Lithuanian Poles, mainly from culturally homogeneous Polish families, regarding the evaluation of the spelling and the changes in the spelling of personal names. The quantitative study is based on the analysis of an awareness questionnaire conducted among Lithuanian Poles aged 34–70. This article not only outlines the existing legal framework on this issue, but also explains the dominant attitudes of the Polish minority towards the prospect of transcribing the surnames and first names of Lithuanian national minorities according to the original phonetic sound, albeit without the inclusion of diacritical marks. The analysis of the questionnaires showed that 57% of the respondents expressed their willingness to take advantage of the opportunities offered by the proposed legislative changes, while 25% were against the changes. Among the motivations for change, the desire to preserve and cultivate the Polish language dominated. This article contributes to a deeper understanding of the dynamics of identity change in multi cultural societies with respect to atitudes towards language issues.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 60-72
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Adaptacja obcych imion męskich do polszczyzny na podstawie "Odporu na odpowiedź kwestyj" Erazma Glicznera z 1579 roku

Autorzy:

Gozdek, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022849.pdf

Data publikacji:

2020-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

onomastyka
nazwy osobowe
adaptacja nazw
Erazm Gliczner
XVI w.
onomastics
personal names
XVI century

Opis:

Głównym celem artykułu jest opis adaptacji obcych imion męskich w publikacji Erazma Glicznera pt. Odpór na odpowiedź kwestyj niektórych podanych o Kościele Powszechnym […] (Grodzisk Wielkopolski 1579) na tle tendencji, które występowały w dawnej polszczyźnie. W wybranym do analizy tekście występują liczne antroponimy, zarówno te obecne w naszym języku od samego początku, jak również te, które były przyswajane dopiero w czasie powstawania dzieła. Autor Odporu był znanym działaczem reformacyjnym, pełniącym funkcję superintendenta kościołów protestanckich w Wielkopolsce. W badanym dziele podjął polemikę z przedstawicielami kontrreformacji. Przedmiotem sporu uczynił pięć prawd wiary, które, jego zdaniem, zostały niewłaściwie zinterpretowane przez katolików. W celu udowodnienia swoich przekonań autor wielokrotnie przywoływał różne postacie z kręgów religijnych oraz świeckich. Na zapis imion wpływ miało także to, jakie osoby za ich pomocą były identyfikowane. W Odporze spotykamy wszystkie trzy wyróżniane przez badaczy sposoby oddania obcych imion: translokację nazwy, adaptację nazwy oraz tłumaczenie nazwy.
The main aim of this article is description of the adaptation the men’s first names of foreign origin in Erazm Gliczner’s Odpór na odpowiedź kwestyj niektórych podanych o Kościele Powszechnym […] (Grodzisk Wielkopolski 1579) at the background of the old Polish language trends. In this publication we can see many personal names which was in our language from the beginning and personal names which were being adapted in second part of the XVI century. Gliczner was a well known person in the reformation community. In Odpór na odpowiedź kwestyi […] he got into a polemic with the Jesuits. Author in order to prove his convictions frequently referred to religious and lay persons. Foreign personal names in Polish language can be translocated, adapted and translated. All of this types are present in Gliczner’s book.  

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 165-176
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Nazwiska, przezwiska i przydomki młynarzy i mieszkańców osad młyńskich dawnego starostwa brańskiego na Podlasiu w XVI-XIX wieku

Autorzy:

Złotkowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/972654.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

anthroponymy
Brańsk starosty
millers
personal names
Podlasie region
antroponimia
młynarze
nazwy osobowe
Podlasie
starostwo brańskie

Opis:

The paper presents a semantic and structural analysis of the anthroponyms of millers and inhabitants of mill villages of the Brańsk starosty in the Podlasie region in the 16th –19th centuries. The author also investigates the formation and stabilization of the personal names within this professional group. The text is complemented by dictionary of anthroponyms, based on archival materials containig a chronology of  names and their location.
W niniejszym artykule poddano analizie semantyczno-strukturalnej antroponimy (nazwiska, przezwiska, przydomki) młynarzy i mieszkańców osad młyńskich dawnego starostwa brańskiego na Podlasiu w XVI–XIX wieku. Przedmiotem zainteresowania autora jest również proces kształtowania się i stabilizacji nazwisk badanej grupy zawodowej. Uzupełnieniem tekstu jest słownik antroponimów, oparty na wyekscerpowanym materiale źródłowym, w którym ukazano chronologię nazw osobowych oraz ich lokalizację.

Źródło:

Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
1898-0457

Pojawia się w:

Studia Białorutenistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Українські особові імена середини XVII ст. як об’єкт лексикографії. 22 (Х)
Ukrainian Personal Names of the Middle of the 17th Century as an Subject of Lexicography. 22 (Х)

Autorzy:

Ostasz, Lubow
Ostasz, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1790533.pdf

Data publikacji:

2016-02-02

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

onomastics
Register of Zaporozhzhya Army of 1649
personal proper name
lexicography
phonetics
word formation

Opis:

Male proper names starting with the letter Х, as recorded in the lists of regiments in the Register of the Zaporozhzhya Army of 1649, have been examined lexicographically in the article. Their origin, phonetic and word formation changes have been considered, the number of bearers of each name in the Register has been specified, and the use of names in other written memorials from olden times to our time has been recorded.

Źródło:

Studia Ucrainica Varsoviensia; 2016, 4; 217-239
2299-7237

Pojawia się w:

Studia Ucrainica Varsoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Antroponimy w utworach kresowych Włodzimierza Odojewskiego i ich funkcje artystyczne
Anthroponyms in the Kresy works by Włodzimierz Odojewski and their artistic function

Autorzy:

Kubiszyn-Mędrala, Zofia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594164.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

onomastyka
antroponimy literackie
funkcje nazw osobowych w literaturze
onomastics
literary anthroponyms
functions of personal names in literature

Opis:

W artykule omówione zostały antroponimy (imiona i nazwiska) występujące w trzech utworach tworzących tzw. cykl kresowy Włodzimierza Odojewskiego. Autorka przedstawia ich genezę i etymologię oraz pełnione przez nie funkcje artystyczne. Nazwiska osób realnie istniejące w świecie pozaliterackim w trylogii kresowej pełnią funkcję lokalizacji w czasie i/lub przestrzeni. W nazywaniu postaci fikcyjnych autor sięga po autentyczne imiona i nazwiska występujące na terenach będących miejscem akcji utworów. Nazwy te charakteryzują postaci ze względu na ich pochodzenie narodowe, społeczne i terytorialne (funkcja socjologiczna). Nieautentyczne nazwisko Czerestwienski skupia funkcję socjologiczną, treściową i semantyczną. Literacki antroponomastykon trylogii pełni ponadto funkcję ekspresywną, intertekstualną i mitotwórczą.
In the article the author considers the anthroponyms occurring in three works constituting the so-called “Kresy cycle” by Włodzimierz Odojewski. The author presents the origin and etymology of examined names as well as their artistic functions. The surnames of people existing in the non-literary world in the Kresy trilogy have the function of locating in time and/or in space. When naming literary figures, Odojewski refers to authentic names and surnames that occur in the region where the action of his literary works takes place. The names characterize literary figures by their national, social and territorial origin (they have a sociological function). The non-authentic surname Czerestwienski condenses the sociological, content and symbolic functions. Furthermore, the literary anthroponyms in the trilogy have an expressive, intertextual and mythogenic function.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 191-207
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Nazwy osobowe w opowiadaniach Agnieszki Zimnowodzkiej jako tekstowy komponent dziecięcej konceptualizacji świata
Personal Names in Agnieszka Zimnowodzka’s Short Stories as a Text Component in Children’s Conceptualization of the World

Autorzy:

Łuc, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2135453.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

anthroponyms
collective nouns
children’s conceptualization of the world
functions of names in literary communication

Opis:

The subject of the article is a selection of personal names excerpted from „Humorki” ( Little Humours ) – a cycle of short stories by Agnieszka Zimnowodzka, which constitute, in the author’s opinion, an important component of a literary communication that reproduces children’s conceptualization of the world. Their specificity, mechanisms of creation and motives for selection were determined by: the addressee’s age, the author’s creative intention, the applied genre and stylistic convention, the functions attributed to namesand subordinated to text pragmatics. The collected set of names was interpreted in the motivational-communicative platform as text and as semiotic and semantic structures. An analysis of the collected anthroponyms revealed a few creative tendencies typical of the writer’s creative workshop. By creating proper names with appellative bases pointing to the characters’ qualities, she follows children’s conceptualization of the world based on trying to experiment with the language. Therefore, the names have a form of naming neologisms derived by means of word building. In the acts of creating proper names, the author applies some particular naming models, within which the names created in series can be indicated. The writer brings together personal names and other onymic categories which complete their meanings and maximise the power of the message, making use of both verbal and situational humour.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2022, 29, 1; 49-64
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Monarchs’ Names and Numbering in the Second Bulgarian State

Autorzy:

Mladjov, Ian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682256.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Bulgaria
Byzantium
Serbia
personal names
monarchs
house of Asen
house of Terter
house of Šišman
house of Sracimir

Opis:

The article explores the onomastic practices of medieval Bulgarians, focusing on the Second Bulgarian State, from the late 12th to the early 15th century. The collected evidence suggests that soon after their conversion to Christianity, Bulgarians abandoned the attested pre-Christian clan names. Yet, despite the undeniable strength of Byzantine cultural influence, neither aristocrats nor commoners in Bulgaria seem to have adopted Byzantine-type family names, nor, for that matter, making recourse to the use of patronymics as found among the Eastern and other Southern Slavs. Thus, for example, the name Asen became a true family name only among members of the royal family living in Byzantium. More generally, the few cases of family names or patronymics apparently applied to medieval Bulgarians, seem to be restricted to a foreign context. While family names and patronymics do not seem to have been employed in Christian Medieval Bulgaria, many individuals (at least where males are concerned) appear to have sported double names, composed almost invariably of a baptismal Christian name paired with a folk name usually derived from Slavic or even Bulgar tradition. This practice included Bulgaria’s monarchs, most of whom had such double names that should not be misinterpreted as family names or patronyms, as often done in the past. Specific names did, however, function as indicators for belonging within a particular lineage, as witnessed by the propagation of names like Asen, Terter, Šišman, and Sracimir. Thus, while these cannot be considered true family names, we could continue to use them as expedients to designate the ruling clans of Medieval Bulgaria (e.g., the House of Terter), albeit recognizing this to be a modern label. These considerations not only elucidate another aspect of cultural practice in Medieval Bulgaria, but also allow and necessitate a relatively inobtrusive emendation and systematization of the historiographical nomenclature of Medieval Bulgarian monarchs. Discarding the notion of family names and recognizing foreign patronymics for what they are, it becomes possible to recover the actual results of dynastic name selection, as well as the rationale behind them.

Źródło:

Studia Ceranea; 2015, 5; 267-310
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Ляхи и поляки в языковой истории новгородской земли
Lachy i Polacy w dziejach językowych ziemi nowogrodzkiej
Ljachi and Poljaki in the linguistic history of the Novgorod region

Autorzy:

Васильев, Валерий

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594286.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

ethnonyms
personal names
history of the Russian language
Novgorod region
etnonimy
antroponimy
historia języka rosyjskiego
region nowogrodzki

Opis:

W artykule autor analizuje funkcjonowanie dwóch polskich nazw etnicznych w tekstach dawnego piśmiennictwa nowogrodzkiego, w toponimii nowogrodzkiej i leksyce dialektalnej. Pierwsza część artykułu została poświęcona etnonimowi ляхи. Omówiono występowanie etnonimu w dawnych kronikach (latopisach) nowogrodzkich. W wyniku antroponimizacji tego etnonimu pojawiły się stare nowogrodzkie imiona własne Ляхъ, Ляшко, które zostały odnotowane w gramotach na korze brzozowej z XII–XIII w. Przeanalizowano również średniowieczną toponimię z tematem Лях-/Ляш- na terenach leżących w pobliżu południowo-zachodnich granic historycznej ziemi nowogrodzkiej, por. nazwy miejscowości Ляховичи (znana od 1134 roku) oraz Лахова (= Ляхова). Jest bardzo prawdopodobne, że te nazwy były pozostawione przez starożytnych Lachów-Lędzian, którzy wraz z innymi Słowianami mogli uczestniczyć w kolonizacji północno-zachodniego terytorium rosyjskiego. Druga część artykułu jest poświęcona nazwie поляки, która utrwaliła się w języku rosyjskim w XVII wieku, przesuwając nazwę ляхи na peryferie językowe. W piśmiennictwie rosyjskim zaczęto używać etnonimu поляки w opisach wydarzeń okresu Wielkiej smuty w Rosji na początku XVII w. Zwykle jednak w rejestrach podatkowych ziemi nowogrodzkiej (piscovyje knigi) oraz innych dokumentach z XVII–XIX w. używa się słowa поляк w szerszym sensie – jako określenia mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej, czyli państwa polsko-litewskiego. Najczęściej słowem поляк nazywano Białorusinów, którzy uciekli na sąsiednie ziemie nowogrodzkie w poszukiwaniu lepszego życia. Zresztą etniczni Polacy również żyli w niektórych miejscowościach guberni nowogrodzkiej w XIX w. W końcowej części artykułu przedstawiono kilka napisów nagrobnych w języku polskim, które zostały znalezione na miejscu pochówku Polaków z XIX wieku we wsi niedaleko Nowogrodu.
This article analyzes how Polish ethnic names are reflected in the material of ancient Novgorod written sources, Old Novgorod toponymy and dialectal vocabulary. The first part of the article is devoted to the ethnonym Ljachi. Firstly, the functioning of the ethnonym in ancient Novgorod chronicles is explored. Due to the so-called “anthroponymization” of this ethnonym the Old Novgorodian personal names Ljach, Ljashko marked in the 12th–13th centuries, appeared. Secondly, the medieval toponymy on Ljach-/ljash- is explored, among which most important are the names of Ljachovichy (from 1134) and Lachova (= Ljachova) in villages located near the southwestern borders of the historical Novgorod Region. It is likely that these place-names were left by the ancient Ljachi-Lendzjane, which, along with other Slavs, could have participated in the colonization of the territory of the Russian Northwest. The second part of the article deals with the ethnic name Poljaki that stuck in the Russian language in the 17th century, displacing the ethnic name Ljachi to the periphery of the language. Novgorod Cadastre Books (piscovyje knigi), as well as other written documentation of the 17th–19th centuries generally use the word Poljak in the wider, territorial sense – as a designation of the inhabitants of the Polish-Lithuanian States. Most often, the word Poljak referred to the Belarusians who had fled to neighboring Novgorod in search of a better life. However, ethnic Poles also lived in separate localities in Novgorod province in the 19th century. At the end of the article, there is interesting material on inscriptions in Polish, that are on the tombstones over the graves of Poles living in the 19th century in the countryside near Novgorod.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 509-522
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

MECHANIZM KREACJI ONIMÓW W LITERATURZE DLA DZIECI (NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH UTWORÓW)
THE FORMATION OF PROPER NOUNS IN LITERATURE FOR CHILDREN (ON SELECTED EXAMPLES)

Autorzy:

DAWIDZIAK-KŁADOCZNA, MAŁGORZATA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971700.pdf

Data publikacji:

2015-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

onomastyka literacka
nazwy osobowe
przezwiska
derywacja
literatura dla dzieci
literary onomastics
personal names
nicknames
derivation
literature for children

Opis:

The article presents strategies to attract attention to names relating to the literary characters in selected children’s books. Proper names are often part of the plot. The proper names present characters and describe them. This means that they have semantic value. Names are often the result of language games, including various derivation processes. One of the most interesting formative mechanisms are all kinds of word-formation inspired by two principles. A complete understanding of the intention is almost always contextual. Animal characters are named after anthroponyms. This is a result of a tendency, fairly typical of children’s literature, to transmit all the characters’ traits and behaviors in a way which is relatable to man.

Źródło:

Onomastica; 2015, 59; 341-354
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Syntactic Patterns of English and Polish Fixed Phrases with Proper Names
Struktury składniowe w angielskich i polskich związkach frazeologicznych z nazwami własnymi

Autorzy:

Dąbrowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882893.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

zwroty frazeologiczne
osobowe nazwy własne
nazwy miejscowości
etymologia
struktury składniowe
phraseological fixed phrases
personal names
place names
etymology
syntactic patterns

Opis:

Przedmiotem artykułu jest analiza angielskich i polskich związków frazeologicznych, które zawierają nazwy osobowe i nazwy geograficzne miejsca. Przedstawienie definicji nazw własnych w odróżnieniu od rzeczowników pospolitych było wyjściowym etapem studium, a zaprezentowana definicja robocza związków frazeologicznych według Gläsera stanowiła punkt odniesienia do niniejszych badań. Na podstawie danych ze słowników angielskich oraz polskich, opierając się na korpusach językowych, przeanalizowano związki frazeologiczne, jeśli tylko zawierały w swojej strukturze nazwy osobowe lub miejsca, z wykluczeniem przysłów. Materiał poddano wieloaspektowej analizie ze względu na występujące struktury składniowe badanych jednostek frazeologicznych oraz etymologię i znaczenie nazw własnych występujących we frazach. Wyróżniono, zarówno we frazeologizmach angielskich, jak i polskich, pięć wzorów syntaktycznych: (1) wyrażenia rzeczownikowe, (2) zwroty czasownikowe, (3) wyrażenia przyimkowe, (4) zdania główne i podrzędne, (5) porównania. Związki frazeologiczne poddane zestawieniu wywodziły się z różnorodnych źródeł: jedne miały korzenie biblijne, inne literackie lub/i mitologiczne, kulturowe czy/oraz historyczne. Ponadto w świetle przeanalizowanych danych zaobserwowano przewagę nazw osobowych nad nazwami miejscowymi, oraz wyrażeń rzeczownikowych nad innymi strukturami składniowymi. Najczęściej frazeologizmy z nazwami własnymi pochodzą ze źródeł biblijnych i mitologicznych, a najmniej popularne są wyrażenia o tle historycznym i literackim, gdyż te aspekty określają specyfikę typową dla danego kraju, nie zawsze rozumianą dla innych kultur. Istniejące we frazeologizmach konotacje biblijne, mitologiczne, literackie, kulturowe czy historyczne przeżywały swoje natężenie znaczeniowe w danej przestrzeni czasowej, niemniej jednak, prawie we wszystkich wypadkach, odniesienia te są nadal aktualne i rozumiane przez ogół społeczeństwa.
This paper focuses on English and Polish fixed phrases involving personal and place names. First, the definition of a name and the distinction between proper and common nouns or proprial lemmas and proper names are provided, following a short overview of theories that constitute the basis for any discussion related to proper names. Next, subcategories and sources of names, together with their linguistic characteristics are presented, followed by the working definition of phraseological fixed units. Afterwards, the study is undertaken of personal and place names in fixed phraseological units, surveying a broad list of English and Polish fixed entities that are classified according to five syntactic patterns: phrases with (1) NPs, (2) VPs, (3) PPs, (4) clauses, and (5) similes. Additionally, the biblical, literary, classical, cultural and historical origins of these expressions are pointed out. Finally, in the light of the examined data, the predominance of personal over place names is noticeable, while the items with NPs constitute the vast majority of the phraseological units. Investigating corpus and dictionary evidence, fixed elements typical either of English or only of Polish, or those common to both English and Polish are listed. The most frequent are the units from biblical and mythological sources, while the least popular are the expressions with historical and literary background, as these aspects are unique for each country. With regard to the meaning of the fixed phrases containing proper personal and place names, the data reveal that the units do convey information, recall connotations that arose some time ago in relation to the biblical, mythological, literary, cultural, and historical background, and are still relevant today.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 53-88
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Socioonomastika - lze ji vymezit jako samostatnou disciplínu?
Socio-onomastics — Is It Possible to Define This as a Distinct Discipline?

Autorzy:

Rausová, Jana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928055.pdf

Data publikacji:

2017-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

vlastní jména
sociolingvistika
socioonomastika
výzkum vlastních jmen
antroponyma
toponyma
proper names
sociolinguistics
socio-onomastics
proper names research
personal names
place names

Opis:

This study is focused on scholarship on proper names within a sociolinguistic framework. The main aim of this study is to clarify the term socio-onomastics and its meaning and usage with regards to toponomastics. Special attention is paid to the genesis of socio-onomastics and to the relations between sociolinguistics, onomastics and socio-onomastics. The influence of social aspects on the act of naming and on the entire existence of names is also taken into consideration when discussing the use of socio-onomastics. The text discusses views and attitudes towards the topic presented in linguistic literature. The socio-onomastic aspects are predominantly studied in scholarship on personal names, e.g. name creation and choice. In the case of place names, they are studied more rarely and the research pays attention mostly to the usage of place names in communication. Available toponomastic and anthroponomastic works using the term socio-onomastics in their description have been analyzed, as well as theoretical onomastic literature, producing several findings of differences in the usage of this term. The main topics of socio-antroponomastic literature are anthroponymy of various social groups, social aspects of name choice, social aspects of the development of naming systems, popularity of names, nicknames, hypocorisms and slang naming. The socio-toponomastic works mainly deal with the toponymy of various social groups, toponymic competence (knowledge and usage of toponyms), non-standardized toponyms, slang toponyms, social-based toponyms (commemorative toponyms), social-based renaming, and the linguistic landscape.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/1; 281-293
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Strukturalno-semantyczne typy historycznych nazw osobowych kobiet obrządku unickiego (na materiale XVIII-wiecznych ksiąg metrykalnych parafii Hodyszewo)

Autorzy:

Złotkowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/624940.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

anthroponymy, female personal names, Uniate, Hodyszewo, Podlasie region
antroponimia, nazewnictwo kobiet, unici, Hodyszewo, Podlasie
антрапанімія, назвы жанчын, уніяты, Гaдышэва, Падляшша

Opis:

This article analyzes the historical personal names of women of the Uniate rite in the parish of Hodyszewo in the Podlasie region from a structural and semantic perspective. In the past, this area was located on the ethno-linguistic border between the West Slavic and East Slavic settlements. For the purpose of this article, semantic classification was selected. On the semantic level, the anthroponyms examined were derived from baptismal names, surnames, toponyms and apellatives. The aim of this linguistic study was to determine the frequency of structural types of names and derivates that formed them. It was establish 18th century in the parish of Hodyszewo were personal names with the -owa, -owna / -ówna, -anka suffixes. The number of anthroponyms with the the -ska, -cka, -icha / -ycha, -ka suffixes was significantly smaller. On the semantic plane, most female anthroponyms were derived from baptismal names. The linguistic analysis of the data collected was carried out against the background of ethnic, social and religious conditions. In principle, this paper is a starting point for the study of the development of female personal names in this area
W niniejszym artykule poddano analizie strukturalno-semantycznej XVIII-wieczne nazwy osobowe kobiet obrządku unickiego podlaskiej parafii Hodyszewo. Badany teren przylegał w przeszłości do granicy etniczno-językowej między osadnictwem zachodnio- i wschodniosłowiańskim. W zaproponowanej w opracowaniu klasyfikacji onomastycznej antroponimów jako nadrzędne przyjęto kryterium strukturalne. Na płaszczyźnie semantycznej (podrzędnej) wyodrębniono formacje motywowane: imieniem, nazwiskiem, apelatywem, nazwą miejscową. Celem przeprowadzonego badania językowego było również ustalenie frekwencji poszczególnych typów strukturalnych oraz tworzących je formantów. Okazało się, że w II poł. XVIII stulecia w parafii hodyszewskiej wśród żeńskich formacji antroponimicznych dominowały liczebnie struktury utworzone przy pomocy formantów -owa, -owna / -ówna, -anka. Liczebność derywatów na -ska, -cka, -icha / -ycha, -ka w badanej grupie nazw osobowych była zdecydowanie niższa. Na płaszczyźnie semantycznej zaobserwowano dominację struktur struktur opartych na antroponimach. Analiza językowa zgromadzonego materiału została przeprowadzona na tle uwarunkowań etnicznych, socjalnych i konfesyjnych. W założeniu artykuł ten stanowi punkt wyjścia do badań historycznych modeli nazewniczych identyfikujących kobiety na tym obszarze.
Артыкул прысвечаны структуральна-семантычнаму аналізу асабовых назваў жанчын, якія ў XVIII ст. належалі да ўніяцкай царквы прыходу Гaдышэва на Падляшшы. Тэрыторыя даследавання прымыкае да этнічна-моўнай граніцы паміж заходне- і ўсходнеславянскімі пасяленнямі. У прапанаванай у артыкуле анамастычнай класіфікацыі антрапонімаў аўтар паслугоўваецца структурным крытэрыем. На семантычным (падпарадкаваным) узроўні адрозніваюцца дэрываты матываваныя імем, прозвішчам, апелятывам або тапонімам. Мэтай лінгвістычнага даследавання было таксама выяўленне частотнасці асобных структурных тыпаў і словаўтваральных фармантаў. У працэсе аналізу выявілася, што ў другой палове ХVIII ст. у гадышэўскай парафіі сярод жаночых антрапанімічных дэрыватаў пераважалі ўтвораныя пры дапамозе фармантаў -owa, -owna/-ówna, -anka. Колькасць утварэнняў з суфіксам -ska, -cka, -icha/ -ycha, -ka ў даследаванай групе асабовых назваў была значна меншая. На ўзроўні семантыкі сцверджана перавага адыменных дэрыватаў. Лінгвістычны аналіз сабранага матэрыялу быў праведзены з улікам этнічных, грамадскіх і канфесійных умоў. Гэты артыкул, згодна з планамі аўтара, з’яўляецца зыходным пунктам гістарычных даследаванняў мадэляў назваў жанчын на дадзенай тэрыторыі.

Źródło:

Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457

Pojawia się w:

Studia Białorutenistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Sposoby identyfikacji osób w księgach metrykalnych Parafii Rzymsko-Katolickiej w Sokółce w okresie zaboru rosyjskiego (lata 1865–1918)
Personal names in the birth certificates of the Roman- Catholic church in Sokolka under Russian rule (1865–1919)

Autorzy:

Dacewicz, Leonarda

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951110.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

zabór rosyjski
księgi metrykalne
nazewnictwo osobowe
transpozycja nazwisk

Opis:

The aim of the article is to show changes in the surnames of Catholic parishioners of Sokółka, when the tsarist authorities introduced the obligation to keep the Catholic birth certificates in Russian language. The notations in the original birth certificates show that the Russian language had the greatest influence on a number of changes in the personal names. Cultural and language differences between Polish and Russian brought different types of changes: – Polish first names, which had an Orthodox equivalents, were writing down in this way, for example: Iwan instead of Jan; – It was used to replace consonant h on g, e.g. Головня (Hołownia); – The vowel group om, em was introduced in place of the Polish nasal vowels ą, ę, e .g. Домбровскiй, Голембевскiй (Dąbrowski, Gołębiewski); – Russian endings -skij, -skaja were introduced, e.g. Яроцкiй, Антошевкая; – Russian anthroponimic three-word names were used: surname, first name and patronymic, e. g. Амброжевичъ Михаилъ Матвьевъ, Антошевская Софья Михайловна. After Poland regained its independence, as result of repolonization many surnames, which contained borderland h and Polish nasal vowels, had changed.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 227-238
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Древние восточнославянские двучленные имена
Dawne wschodniosłowiańskie imiona dwuczłonowe
Old East Slavonic two-part names

Autorzy:

Sosnowski, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/593997.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

antroponimia
nazwy osobowe
imiona dwuczłonowe
język staroruski
języki wschodniosłowiańskie
nazwy własne
anthroponymy
personal names
two-part names
Old Russian
East Slavonic languages
proper names

Opis:

Imiona dwuczłonowe, wśród których większość stanowiły imiona złożone, były niegdyś bardzo aktywnym i rozpowszechnionym elementem nazewnictwa osobowego Słowian (por. np. st.-rus. Izjaslavъ, Jaroslavъ, Svjatopolkъ, Volodimerъ, Vsevolodъ, Zavidъ). Ich niesłychana popularność w języku staroruskim zdecydowanie osłabła w XIV–XV w. Jednak nieliczne imiona i po tym okresie charakteryzowały się mniejszą lub większą częstotliwością użycia – chodzi tu szczególnie o dwa imiona: Bogdanъ i Volodimerъ/Volodimirъ (nie licząc skrócenia Borisъ od Borislavъ), por. jeszcze Bogdana ż., Nekrasъ, Nemirъ, Ratmirъ. W artykule scharakteryzowano dotychczasowe prace z zakresu antroponimii słowiańskiej (w tym również polskiej i rosyjskiej), poczynając od pierwszego naukowego ujęcia Franza Miklosicha z 1860 roku. Główną część artykułu stanowi alfabetyczny wykaz wschodniosłowiańskich imion dwuczłonowych wraz z ich lokalizacją źródłową. Za źródło posłużyły autorowi liczne opracowania z zakresu antroponimii i toponimii staroruskiej, rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej oraz odpowiednie słowniki zawierające nazwy osobowe. Alfabetyczny wykaz imion dwuczłonowych liczy ponad 500 nazw męskich i 42 żeńskie. Znaczna część tych nazw zachowała się w języku w formie podstaw toponimów; również te imiona zostały umieszczone w wykazie – są oznaczone asteriskiem, por. np. *Dorogobudъ i gród Dorogobužь.
Two-part names, most of which were composites, were a very active and widespread element in Slavic personal naming in the past (cf. e.g. Old Russian Izjaslavъ, Jaroslavъ, Svjatopolkъ, Volodimerъ, Vsevolodъ, Zavidъ). Their exceptional popularity in Old Russian weakened decidedly in the 14th–15th centuries. However, a small number of names continued to be used to a greater or lesser extent – in particular two names Bogdanъ and Volodimerъ/Volodimirъ (not counting the short form Borisъ from Borislavъ), cf. also Bogdana f., Nekrasъ, Nemirъ, Ratmirъ. This work contains an overview of previous research on Slavic anthroponymy, including Polish and Russian, and beginning with the first scientific work of Franz Miklosich in 1860. The main part of the article is an alphabetical list of East Slavic two-parts names, along with the location of their source. The author used as sources many works on the anthroponymy and toponymy of Old Russian, Russian, Ukrainian, and Belarusian, as well as dictionaries of personal names. The alphabetical list of two-part names includes over 500 men’s names and 42 women’s names. A significant portion of such names remained in the language in the form of toponyms; these are also included in the list and are marked with an asterisk, cf. *Dorogobudъ and the city Dorogobužь.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 461-496
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Zwischen sozialem Bedarf und Potenzial der Sprache: Zu Realisierungsmöglichkeiten der Äquivalenz von weiblichen Personen- und Berufsbezeichnungen im Polnischen und Deutschen – ein Update
Between Social Need and Language Potential: On the Possibilities of Realising the Equivalence of Female Personal and Professional Names in Polish and German – an Update
Potrzeby społeczne a potencjał językowy. O możliwościach realizacji ekwiwalencji żeńskich nazw osobowych i nazw zawodów w języku polskim i niemieckim – stan aktualny

Autorzy:

Bąk, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31342671.pdf

Data publikacji:

2022-07-27

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

żeńskie nazwy osobowe
nazwy zawodów
ekwiwalenty w relacji polsko-niemieckiej
relacje interlingwalne i interkulturowe
feminine personal names
names of professions
German-Polish equivalence
interlingual and intercultural relations

Opis:

Der soziokulturell determinierte Bedarf an entsprechenden Ausdrucksformen ist oft in verschiedenen Kulturkreisen anders. Der sozial bedingte Sprachgebrauch ist jedoch nur im Rahmen der aktuell verfügbaren sprachlichen Mittel möglich. Im Beitrag werden aktuell gewonnene Ergebnisse einer Umfrage über das im Titel formulierte Problem präsentiert, die unter Frauen in Deutschland und Polen durchgeführt wurde. Ziel der Studie ist es, nach zehn Jahren seit der letzten ähnlich konzipierten Untersuchung eine Entwicklung und eventuelle Veränderungen in der sprachlichen Realisierung von weiblichen Personenbezeichnungen im deutschen und polnischen Sprachgebrauch zu beleuchten. Die Studie unterscheidet sich von anderen Untersuchungen dadurch, dass hier der Gebrauch der Sprache in Bezug auf die Sprachbenutzerinnen selbst untersucht wird. Zwischen dem Deutschen und Polnischen wird eine gewisse Asymmetrie in der Bildung und Verwendung von femininen Personenbezeichnungen bestätigt. Sie ist allerdings nicht bloß Ausdruck von Einstellungen und kann nicht als einziges Kriterium einer Bewertung der Mentalität eines bestimmten Kulturkreises dienen. Sie ist auch zum Teil durch Möglichkeiten des Sprachsystems bedingt.
The socioculturally determined need for corresponding forms of expression is often different in various cultural circles, which is in turn influenced by social factors. However, the socially determined use of language is only possible within the framework of the currently available linguistic means. This paper presents the recent results of a survey the problem formulated in the title conducted among women in Germany and Poland. The aim of the study was to examine, 10 years after the last similarly designed survey, the development and possible changes in the linguistic realisation of female personal names in German and Polish language use. The study differs from other research in that here the use of the language is presented in relation to the language users themselves. A certain asymmetry in the formation and use of feminine personal names is confirmed between German and Polish. However, it is not merely an expression of attitudes, and cannot serve as the sole criterion for an evaluation of the mentality of a particular cultural group; it is also partly conditioned by the possibilities of the language system itself.
Uwarunkowane społecznie potrzeby realizacji pewnych form wyrazu często są odmienne w różnych kręgach kulturowych. Nawet najbardziej zdeterminowane społecznie użycie języka jest jednak możliwe wyłącznie w ramach aktualnie dostępnych środków językowych. Artykuł przedstawia wyniki najnowszych badań nad sformułowanym w tytule problemem przeprowadzonych wśród kobiet w Polsce oraz w Niemczech. Celem pracy jest stwierdzenia ewentualnych zmian, zachodzących od czasu przeprowadzonej dziesięć lat temu analizy realizacji żeńskich nazw osobowych w języku polskim oraz niemieckim. Badanie wyróżnia się spośród innych analiz tym, że obserwacji poddano nazwy sformułowane przez użytkowniczki języka w odniesieniu do samych siebie. Praca potwierdza istniejącą nadal asymetrię w tworzeniu i używaniu żeńskich nazw osobowych w obydwu językach. Asymetria ta nie jest jednak wyłącznie wyrazem postaw i nie może stanowić jedynego kryterium oceny mentalności danej grupy kulturowej. Jest ona także uwarunkowana aktualnymi możliwościami systemu językowego.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 27-41
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Przemianki, czyli miana towarzyskie jako znak inicjacji w polskich cechach rzemieślniczych
Przemianki, that is social names as a sign of initialization in Polish guilds

Autorzy:

Lech-Kirstein, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475646.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy osobowe
nazwy towarzyskie
inicjacja
cechy rzemieślnicze
społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku
personal names
social names
initiation
guilds
Polish society of the eighteenth and nineteenth
centuries

Opis:

Przedmiotem artykułu są tzw. przemianki, czyli miana towarzyskie, które zostały wyekscerpowane z opolskiej księgi cechowej garncarzy z lat 1727-1820 znajdującej się w Archiwum Państwowym w Opolu. Temat ten jest ważnym uzupełnieniem ustaleń dotyczących polskiej antroponimii, gdyż jak twierdzą historycy, nazwy te, mające charakter przezwiskowy (np. Płaczybabka, Marionek, Fiolla, Goniwiecha), stawały się w późniejszym okresie oficjalnymi nazwiskami. Nazwy osobowe pokazane są na tle funkcjonowania grupy społecznej XVIII-XIX-wiecznych rzemieślników, w szczególności ukazana jest rola cechów w szkoleniu młodych fachowców oraz związane z tym zwyczaje. Przemianki są bowiem dowodem istnienia obrzędów przejścia w polskich cechach rzemieślniczych oraz reliktem dawnych obrzędów inicjacji.
The subject of the paper are the so-called przemianki (social names), which were excerpted from the Opole guild book of potters from 1727–1820 available in the State Archives in Opole. This topic is an important supplement to the findings concerning the Polish anthroponymy, because, as historians claim, these names, which have a nickname character (e.g. Płaczybabka, Marionek, Fiolla, Goniwiecha), later became official surnames. The personal names are shown in the context of the functioning of the social group of the eighteenth- nineteenth-century craftsmen, in particular, the role of guilds in the training of young professionals and the associated customs are shown. The social names are the proof of the existence of rites of passage in Polish guilds and a relic of ancient rites of initiation.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2019, 33; 231-242
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Nazwy własne w Kronikach Jakuba Wędrowycza Andrzeja Pilipiuka
Proper names in Andrzej Pilipiuk’s Kroniki Jakuba Wędrowycza (The Chronicles of Jakub Wędrowycz)

Autorzy:

Domaciuk-Czarny, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1804850.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

onomastyka literacka; nurty nazewnictwa literackiego; funkcje nazw własnych; nazwy geograficzne; nazwy osobowe; etnonimy; intertekstualność
literary onomasty; trends in literary nomenclature; functions of proper names; geographic names; personal names; ethnonyms; intertextuality

Opis:

Nazewnictwo Kronik Jakuba Wędrowycza związane jest z fikcją mimetyczną, realistycznym nurtem onimii literackiej i z poetyką realizmu magicznego. Kroniki, jako przykład popularnej literatury współczesnej, podlegają kategorii groteski, wyzyskują czarny humor, łączą realizm ze zjawiskami nadnaturalnymi, preferują aktualność zdarzeń i odniesienia intertekstualne. Realistyczna warstwa onimiczna pełni w zbiorze swe typowe funkcje: nazwy geograficzne lokalizują akcję na pograniczu polsko-ukraińskim (Wojsławice, Stary Majdan, Uchanie), pełnią też funkcję lokalizacji w czasie (Związek Radziecki, RFN), semantyczną (wąwóz Szubienica). Nawy osobowe oraz etnonimy również są typowe, ich struktura podlega zasadzie prawdopodobieństwa, pełnią pragmatyczne funkcje w dziele literackim w oficjalnej lub potocznej odmianie językowej (por. Szkopy, Niemcy, Semen Paczenko, Józef/Józwa, Maciuś, Skorliński). Nazwy własne Kronik to formy uwikłane w gry językowe, groteskowe, humorystyczne, przełamujące nastrój grozy i tajemniczości w obliczu działań i charakterystyki głównego bohatera, Jakuba Wędrowycza.
The nomenclature in The Chronicles of Jakub Wędrowycz is connected with the mimetic fiction, the realistic trend in literary onymy, and with the poetics of magical realism. The Chronicles, as an example of contemporary popular literature, falls into the category of grotesque, it exploits black humor and combines realism with supernatural occurrences; it also favors current events and intertextualities. The realistic onymic layer performs its typical functions: geographic names place the events on the Polish-Ukrainian borderland (Wojsławice, Stary Majdan, Uchanie), locate them in time (The Soviet Union, FRG), and perform the semantic function as well (Gallows gorge). Personal names and ethnonyms are also typical, their structure is governed by the probability rules, and they serve the pragmatic functions in the literary work in both the official and the colloquial language (compare Szkopy [Krauts], Germans, Semen Paczenko, Józef/Józwa, Maciuś [diminutive], Skorliński). Proper names in The Chronicles engage in word plays and they can be grotesque, humorous; they lighten the atmosphere of horror and mystery especially in the context of the protagonist’s—Jakub Wędrowycz’s doings and his characteristics.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 6; 29-42
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce