Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Is linguistic semantics axiomatically tangible? (A tentative approach)

Autorzy:

Bańczerowski, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2045848.pdf

Data publikacji:

2000

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Źródło:

Scripta Neophilologica Posnaniensia; 2000, 2; 3-26
1509-4146

Pojawia się w:

Scripta Neophilologica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Badania nad językowym obrazem świata a semantyka filozoficzna: w poszukiwaniu pokrewieństw
Linguistic worldview studies and philosophical semantics: quest for compatibility

Autorzy:

Mirocha, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29431125.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

językowy obraz świata
semantyka językoznawcza
semantyka filozoficzna
inferencjalizm semantyczny
linguistic semantics
philosophical semantics
semantic inferentialism
linguistic worldview

Opis:

The goal of the paper is to determine the relation between theoretical presuppositions of linguistic worldview studies (LWS) and heterodox strains of philosophical semantics, as well as the connection with the semantic prerequisites of other schools of text linguistics, in particular corpus linguistics. Semantic consequences of the concept of defining in the LWS are presented. It is claimed that they do not pose great constrains on philosophical semantics (e.g. while the concept of stereotype developed by Hillary Putnam needs to be accepted, semantic externalism does not follow). It is proved that LWS are compatible with the concept of meaning-as-use, particularly with semantic inferentialism, as developed by Robert Brandom and Jaroslav Peregrin. The paper also considers the ontological status of meaning reconstructions proposed in the framework of the LWS, as an answer to critiques originating in more traditionalist or minimalist approaches to semantics. It is demonstrated that similar issues occur in other strains of text linguistics, for instance, in corpus linguistics. However, the paper claims that methodological precision and proper choice of a text corpus guarantee results satisfying from the perspective of empirical linguistics.

Źródło:

Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 51-66
1897-1415

Pojawia się w:

Conversatoria Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Różne znaczenia kolorów, czyli o przykładach konotacji determinowanych płciowo
Different meanings of colours, that is about examples of connotations determined genitally

Autorzy:

Mucha, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34655787.pdf

Data publikacji:

2014-10-01

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

linguistic semantics
connotation
colour
sex
language of the emotion
semantyka językowa
konotacja
kolor
płeć
język emocji

Opis:

W niniejszym artykule próbowano pokazać, czy tożsamość płciowa ma wpływ na odbiór kolorów. Analizie poddano wypowiedzi uczniów trzecich klas szkoły średniej. Przedstawiono preferencje kolorystyczne, podobieństwa i różnice językowe w opisywaniu symboliki kolorów przez młodzież, z uwzględnieniem różnic płciowych oraz wpływu percepcji kolorów na codzienne życie uczniów szkoły średniej. Zwrócono uwagę na związek kolorów z emocjami. Zauważono, że jasne kolory odnoszą się do pozytywnych uczuć i emocji, np. czerwony do uczucia miłości, natomiast ciemne kolory, głównie czarny, są najczęściej kojarzone przez obie płcie z niepokojem, cierpieniem, a czasem rozpaczą.
In this article one tried to show whether the sexual identity has influence on the reception of colours. To the analysis one subjected statements of pupils of third classes the secondary school. One presented colouristic fancies, similarities and lingual differences in describing of the symbolism of colours by young people with the regard them the sexual dissimilarity and the influence of the perception of colours on the daily life of secondary school pupils. One paid attention on the relationship of colours with emotions. One noticed that light colours referred to positive feelings and emotions, e.g.: the red to the feeling of love however dark colours, mainly black is most often associated by both sexes anxiously, a suffering, sometimes despairingly.

Źródło:

Językoznawstwo; 2014, 8; 47-61
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Terms of address as keys to culture and society: German "Herr" vs. Polish "Pan"

Autorzy:

Wierzbicka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571888.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii

Tematy:

terms of address
Polish words “pan” and “pani” German words “Herr” and “Frau” Natural Semantic Metalanguage (NSM)
cultural values
cross-linguistic pragmatics
cross-linguistic semantics

Opis:

This article takes up a theme addressed many years ago by Andrzej Bogusławski: a semantic and cultural comparison of the Polish and German terms of address “Pan” and “Herr.” Focussing on these two words, the paper seeks to demonstrate (as in a number of earlier studies, e.g. Wierzbicka 2015, Forthcoming) that despite their apparent insignificance, generic titles used daily across Europe can reveal complex and intricate webs of cultural assumptions and attitudes and provide keys to the inmost recesses of the speakers’ cultural and social world. At the same time, the paper argues that in order to use these keys effectively, we need some basic locksmith skills and it tries to show that the NSM approach to semantics and pragmatics can help us develop such skills. The explications posited here possess, it is argued, predictive and explanatory power which is beyond the reach of traditional analyses operating with technical labels such as “formal,” ”polite,” “respectful,” “egalitarian” and so on. The paper has implications for language teaching and cross-cultural communication and education in Europe and beyond.

Źródło:

Acta Philologica; 2016, 49; 29-44
0065-1524

Pojawia się w:

Acta Philologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Linguistic Didacticism in the Noctes Atticae by Aulus Gellius

Autorzy:

Wolanin, Hubert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1046005.pdf

Data publikacji:

2017-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Gellius
linguistics
semantics
linguistic change

Opis:

The aim of this paper is to examine the didactic value of the Attic Nights from the linguistic point of view, and precisely, from the point of view of Gellius’ teachings on the meanings of words. In this context it has been stated that the author makes his readers aware of new meanings gained by certain words when used in contemporary colloquial idiom, describes and interprets the mechanism which had generated those meanings, evaluates the results of the process of semantic change, and, finally, comments on the way some grammarians assess the usage of certain words in ancient literary texts. In effect, the paper concentrates on the passages where A. Gellius, referring to ancient (archaic and classical) literature, describes the semantic differences occurring in various words, depending on their usage, whether in literary or colloquial language, defines the linguistic mechanism giving rise to colloquial variants of different linguistic items, and presents in a critical light the influence of colloquial language on the way in which interpretation is made of particular words as they occur in literary texts.

Źródło:

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2017, 27, 3; 49-57
0302-7384

Pojawia się w:

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Czy semantyka jest dyscypliną autonomiczną?
Is Semantics an Autonomous Discipline?

Autorzy:

Tokarski, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568038.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

lexical semantics
semantic connotation
open definition of meaning
linguistic creativity
artistic text
scientific knowledge

Opis:

Due to social changes, but also as a result of human cognitive openness, when reconstructing the meanings of words, contemporary lexical semantics should depart from colloquiality as the only descriptive criterion. The present work proposes the formula of the open definition of meaning. Apart from the semantic-colloquial conceptual center it should also take into consideration simplified scientific knowledge about the world and human creative abilities to produce special semantic transformations of a word that are observable, for example, in artistic texts or language games. The meaning of a word, alike the structure of a concept, is relative and open.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2013, 2(10); 201-216
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Aiming for Cognitive Equivalence – Mental Models as a Tertium Comparationis for Translation and Empirical Semantics

Autorzy:

Sickinger, Pawel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/620968.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

translation equivalence
cognitive translation studies
translation processing
empirical semantics
cross-linguistic comparison
simulation semantics
perceptual symbol systems
re-conceptualisation

Opis:

This paper introduces my concept of cognitive equivalence (cf. Mandelblit, 1997), an attempt to reconcile elements of Nida’s dynamic equivalence with recent innovations in cognitive linguistics and cognitive psychology, and building on the current focus on translators’ mental processes in translation studies (see e.g. Göpferich et al., 2009, Lewandowska-Tomaszczyk, 2010). My approach shares its general impetus with Lewandowska-Tomaszczyk’s concept of re-conceptualization, but is independently derived from findings in cognitive linguistics and simulation theory (see e.g. Langacker, 2008; Feldman, 2006; Barsalou, 1999; Zwaan, 2004). Against this background, I propose a model of translation processing focused on the internal simulation of reader reception and the calibration of these simulations to achieve similarity between ST and TT impact. The concept of cognitive equivalence is exemplarily tested by exploring a conceptual / lexical field (MALE BALDNESS) through the way that English, German and Japanese lexical items in this field are linked to matching visual-conceptual representations by native speaker informants. The visual data gathered via this empirical method can be used to effectively triangulate the linguistic items involved, enabling an extra-linguistic comparison across languages. Results show that there is a reassuring level of inter-informant agreement within languages, but that the conceptual domain for BALDNESS is linguistically structured in systematically different ways across languages. The findings are interpreted as strengthening the call for a cognition-focused, embodied approach to translation.

Źródło:

Research in Language; 2017, 15, 2; 213-236
1731-7533

Pojawia się w:

Research in Language

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Co to jest życie? Preliminaria semantyczne
What is life? Semantic Preliminaries

Autorzy:

Nowak, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567988.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantics
linguistic phenomenology
verb
life

Opis:

The term used in the title has not so far been the subject of a more extensive linguistic reflection. The author of the paper aims at providing a disciplined description of lexical units containing the segment żyć with respect to their structure and meaning. The method of analysis is based on putting forward hypotheses in the form of analytical implications and subjecting them to falsification by bringing them down to contradiction. The content of the paper focuses on issues relating to reconstruction of the form of lexical units (on the basis of segment and supra-segment signals) and reconstruction of the hierarchy of meaningful components. In close relationship with the content of the analysed terms, also the notions wiedzieć ('to know') and robić ('to do/make') are discussed. The author tries to prove that those components belong to the semantic structure of the examined phrase; he also proposes a preliminary explication of meanings in the terms of natural semantic meta-language.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 191-208
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Językowa kreacja matki w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej
The linguistic creation of the mother’s representation in Eliza Orzeszkowa’s Nad Niemnem

Autorzy:

Skorupska-Raczyńska, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1045644.pdf

Data publikacji:

2012-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

linguistic creation
semantics
lexis

Opis:

A content analysis of the E. Orzeszkowa’s Positivist novel Nad Niemnem [On the Niemen] makes it possible to indicate a number of different mother-types featured in the book and created by its author, namely: the Polish Mother, the caring cat mother, the cuckoo-type mother, the mother in absentia and the willow mother. The type of the Polish Mother (an ideal of patriotic motherhood, Polish: Matka Polka, the Polish Mother was the secular equivalent of the Holy Mother) is epitomized in Maria Kirłowa, earnestly and wisely devoted to her children. She runs and manages the household single-handedly, is a guardian of the home, and all alone raises her children and prepares them to live in the society of the latter half of the nineteenth century. Another mother, Andrzejowa Korczyńska, a proud Polish patriot, makes a rather monumental figure. Living a life full of ideals and rich promises, this widow seems to provide a model of proper motherhood to be followed, but, being alienated in thefamily and her social environment, is eventually a failure and she fails in life. Her son takes advantage of her, knowing that she is ready to do everything for him no matter what happens, like a cat-mother. The mother-cuckoo is represented by Starzyńska, who chooses her personal interests over the importance of family and her children, Janek and Antolka, and lets somebody else raise them. The reason behind her behavior is the need for remarrying, apparently stronger than her maternal feelings. The mother in absentia, i.e. one that is virtually non-existent in the process of the education and development of her children, is self-concentrated and self-obsessed Emilia. In this particular case, the role of Witold and Leonia’s mother is taken over by Marta, who – like a willow-mother – raises them, feeds them, educates, consoles and pampers them, not forgetting, however, about being a demanding and controlling guardian. Most of all, however, she is always there and is always ready to assist them. The novel, set in the complicated reality of the challenging second half of the nineteenth century, is a moving reminder how restrictive women’s standing was and how this situation influenced the woman’s family duties as well. These responsibilities were viewed and executed by contemporary mothers differently and had a different meaning for them, which is very eloquently presented in Eliza Orzeszkowa’s realistic novel.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2012, 19, 2; 117-131
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

К вопросу о семантических признаках безличности в русском языке
Remarks on impersonality semantics

Autorzy:

Łuczyk, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482321.pdf

Data publikacji:

2009-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Russian language
impersonality
linguistic

Opis:

The article includes consideration within the topic of peculiarity of semantic features of no-subject clauses. Taking into consideration the impossibility to form some common semantic features for all types of impersonal sentences, what is interesting in the presence of a percepting figure in particular clauses of this type, wchich raises a question whether perceptivity should not be treated as a semantic constituent of a categorial meaning of impersonality (similary to the independence of the subject's will, the inactivity or vehemene of a subject, etc.).

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2009, 1, XIV; 423-432
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

СЕМАНТИКА І ПРАГМАТИКА ПОРІВНЯННЯ: ЙОГО МОВНІ І МОВЛЕННЄВІ ФУНКЦІЇ В ЛІНГВОКРЕАТИВНІЙ КОМУНІКАТИВНІЙ ДІЯЛЬНОСТІ
SEMANTICS AND PRAGMATICS OF SIMILE: ITS LINGUISTIC AND SPEECH FUNCTIONS IN LINGUISTIC CREATIVE COMMUNICATIVE ACTIVITY

Autorzy:

Молчко, Оксана

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043205.pdf

Data publikacji:

2013-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Opis:

W artykule zaprezentowana została specyfi ka porównania z uwzględnieniempostulatów fi lozofi i lingwistycznej, w szczególności przeanalizowane zostały osobliwości natury znaczenia semantycznego i pragmatycznego, zaprezentowanych w porównaniu, scharakteryzowane funkcje, wykonywane przez porównanie w lingwokreatywnej działalności komunikacyjnej.
The article highlights the specifi city of simile from the point of view of the philosophy of language. In particular, it considers peculiarities of semantic and pragmatic meanings as represented in simile and characterizes the functions of simile in linguistic creative communication.

Źródło:

Studia Ukrainica Posnaniensia; 2013, 1; 139-143
2300-4754

Pojawia się w:

Studia Ukrainica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

O teście negacji, kontekstach interpretacyjnych i zdaniach „wyratowanych”*
On Negation Tests, Interpretational Contexts and „Saved” Sentences

Autorzy:

Duraj-Nowosielska, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568072.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantics
acceptability of sentences
linguistic anomaly
deviational sentences
contradiction
negative linguistic evidence
negation test

Opis:

In the article I address several problems concerning the role of so called negative linguistic evidence in semantic analysis. The focus is on two main questions. The first addresses the problem whether sentences inherently contradictory, used as justifications for semantic theses, should be anomalous in an absolute sense (i.e. whether they should remain incoherent in any thinkable context), or whether it is possible to “save” them in some contexts, without losing their value as semantic evidence. I point out that, if one aims at demonstrating contradiction on the surface of a sentence (by confronting a given lexeme with the negation of its alleged semantic components), one should not expect any irrefutable proof. On the other hand, grammatical anomalies can serve as excellent evidence in semantics, but sentences of this kind are not always possible to apply, and after all, they only give indirect evidence without making a semantic component in question explicit. If a contradiction concerns only the lexical level of a test sentence, it is possible that one will always be able to “save” the sentence; still, it does n o t mean that it is not contradicted, yet if we are to grasp this contradiction, we must apply strict criteria of sentence “codability”; I assume (after Bogusławski 2008, 2009 and Frege 1977 [1918]) that they are supplied by the frame of the predicate somebody said that_ together with the assumption that a statement in question was made seriously. The second issue addressed in the article focuses on how, exactly, a contradiction should be presented in a test sentence – since different grammatical constructions or different metatextual operators can render different test results. The analysis of some sentences referred to in several semantic papers shows that it is not a good idea to use conjunctive constructions with i ‘and’: although such sentences could easily be marked with an “alienating asterisk”, it is often not because they are inherently contradictory, but because of high “coherence requirements” characteristic of the conjunction i that are not fulfilled in them. For this reason it happens that the very cause of anomaly is interpreted incorrectly.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2013, 2(10); 161-191
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Kilka pytań o definiowanie błędu
Some Questions Relating to the Definition of błąd ('mistake')

Autorzy:

Wołk, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568110.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantics
linguistic unit
definition
mistake

Opis:

This paper aims at determining the semantic representation of the expression błąd ('mistake'). The presented deliberations focus on a few questions that need to be answered in order to fulfil this aim. The first one relates to the isolation of linguistic units that represent the notion of błąd, and additionally, the issue of the characteristic lack of summetry between the functioning (including semantic funtioning) of the expressions błąd and błądzić / zbłądzić (błądzenie / zbłądzenie) ('to make a mistake / to have made a mistake (making a mistake / having made a mistake)'). The second question is associated with, as it appears, a commonly held differentiation into systemic mistakes (spelling mistakes, calculation mistakes, etc.), and mistakes made in life (mistakes relating to the decision resulting in someone's specific behaviour, e.g. undertaking a traineeship, resigning from work, taking out a loan) that - in the light of the hetero conclusions - seem neither necessary, nor needed. The third question refers to the basic issues in determining the meaning of the expressions, that is determining the obligatory features, and at the same time, sufficient ones so that one can say about something: to (jest) błąd ('it is a mistake'). According to the presented interpretation, błąd is the result of someone's controlled, intentional activity, leading to negative consequences. A readiness to evaluate something done by someone as błąd implies the possibility of choosing a particular action by someone who makes a mistake. The fourth question develops the idea of being aware of making a mistake, introduced earlier. Acknowledging the effect of someone's action as błąd is related to the perception of the doer as someone who may know that what he is doing may lead to an adverse result. The final question is in fact a synthesis of the solutions adopted with regards to the previous questions. This synthesis proposes an explication of the expression under discussion.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2015, 12; 123-135
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Przysłowie w świetle danych systemowych

Autorzy:

Wasiuta, Sebastian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607734.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

cognitive definition
linguistic worldview
proverb
lexical semantics
definicja kognitywna
językowy obraz świata
przysłowie
semantyka leksykalna

Opis:

The paper intends to outline a reconstruction of the linguistic picture of proverb in Polish. The author makes an overview of the information given in the dictionaries of both historical and modern Polish, i.e. etymology of the word przysłowie (proverb), its lexicographical definitions, word formation derivatives and idioms.
Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji obrazu przysłowia w polszczyźnie. Autor wychodzi od etymologii wyrazu przysłowie, a następnie analizuje informacje podawane w słownikach polszczyzny ogólnej – zarówno historycznych, jak i współczesnych – definicje leksykograficzne, derywaty słowotwórcze, utarte połączenia wyrazowe.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Czasownik 'mieć' – jednostka elementarna czy wykładnik operacji?

Autorzy:

Kruk, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/567904.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantics
linguistic unit
selectional restriction
semantic primitive
semantyka
jednostka języka
ograniczenia selekcyjne
jednostka elementarna

Opis:

The aim of the article is to describe a few problems with the Polish verb mieć ('to have') which is considered as a unit representing the elementary concept which is present, for example, in the verb stracić ('to lose'). However, there are problems with determining language units which are represented by the form mieć.The autor analizes only these sentences based on mieć which are related to sentences with the verb stracić, e.i. Janek ma samochód /żonę /nogę /pewność. vs. Janek stracił samochód /żonę /nogę /pewność, and she attempts to distinguish the linguistic units containing the form mieć, as well as to define the number of syntactic positions of the analyzed units.As a result, three lexical units of the following form are distinugished: [ktośi] ma [cośj] (as a candidate to the status of semantic primitive), as well as [ktośi/cośj] ma [cośk] and [ktośi] ma [kogośj] (that can be expressed in simpler concepts and, according to the author, they are the exponents of linguistic operation).
Celem artykułu jest opisanie problemów związanych z czasownikiem mieć, który przez wielu badaczy jest uznawany za jednostkę reprezentującą pojęcie elementarne, obecne na przykład w znaczeniu czasownika stracić. Ustalenie kształtu jednostek konstytuowanych przez mieć nastręcza jednak wielu kłopotów (ze względu na jego szeroką dystrybucję).Autorka analizuje jedynie te konteksty, w których mieć wchodzi w relację z czasownikiem stracić, takie jak: Janek ma samochód /żonę /nogę /pewność. vs. Janek stracił samochód /żonę /nogę /pewność, i próbuje wskazać jednostki języka zawierające formę mieć (których realizację stanowią analizowane wypowiedzi) wraz z liczbą otwieranych przez nie pozycji.Rezultatem analizy jest wyróżnienie trzech jednostek języka o następującym kształcie: [ktośi] ma [cośj] (kandydat do statusu wykładnika pojęcia elementarnego), jak również [ktośi/cośj] ma [cośk] i [ktośi] ma [kogośj] (które mogą być definiowane za pomocą prostszych pojęć i, według autorki, stanowią wykładniki operacji).

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2019, 16
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

La catégorisation linguistique des couleurs: niveaux délémentarité des noms de couleurs français

Autorzy:

Golka, Maria H.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677157.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

linguistic categorisation
basic colour terms
relative basicness
semantics

Opis:

Linguistic categorisation of colours: relative basicness of French colour termsCategorisation is one of the basic cognitive processes. Because of the continuous character of the colour spectrum, colour terms constitute an interesting material to study linguistic categorisation. The first part of this article offers a review of research on the linguistic categorisation of colours, especially on basic colour terms and prototypes. In the second part, the results of an empirical study on the basicness of French colour terms will be presented. The results suggest that colour terms are categorised as prototypically structured concepts, which supports the hypothesis of the relative basicness of colour terms.

Źródło:

Cognitive Studies; 2014, 14
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim

Autorzy:

Łazarowycz, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2147582.pdf

Data publikacji:

2022-01

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

językowy obraz świata
droga
leksem
semantyka
kontekst
linguistic worldview
road
lexeme
semantics
context

Opis:

W przedstawionym artykule poddano analizie językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim w perspektywie porównawczej. Opisano znaczenia leksemu droga przedstawione w słownikach, synonimy, metafory i metonimie, przysłowia ilustrujące różne znaczenia drogi. W rekonstrukcji językowego obrazu drogi uwzględniono analizę łączliwości leksykalnej wyrazu droga, warstwę konotacyjną, czyli zjawisko „rozszerzania się semantyki” na podstawie analizy korpusów tekstowych. Artykuł wpisuje się w nurt badań językoznawczych ukierunkowanych etnolingwistycznie, wykorzystując aparat badawczy strukturalizmu i kognitywizmu.
The presented paper analyses the linguistic view of the road in Polish and Ukrainian from a comparative perspective. It describes the meanings presented in dictionaries, synonyms, metaphors and metonyms, proverbs reflecting the concept of the road. The reconstruction of the linguistic view of the road includes the analysis of the lexical connectivity of the word road, the connotation layer and the phenomenon of “semantics expansion” based on an analysis of text corpora. The paper is part of the stream of ethnolinguistically oriented linguistic research, while using the research apparatus of structuralism and cognitivism.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2022, 790, 1; 109-128
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Językowe obrazy PRZYJAŹNI w języku duńskim

Autorzy:

Kacprzak, Aleksander
Szubert, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611491.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

linguistic worldview
linguistic worldviews
friendship
friend
venskab
ven
lexical-semantic fields
Danish semantics
językowy obraz świata
językowe obrazy świata
przyjaźń
przyjaciel
pola leksykalno-semantyczne
semantyka
duńska semantyka

Opis:

The article aims to describe two images or views of friendship in Danish. The data, excerpted from dictionaries (lexical definitions, synonyms, antonyms, hyperonyms, derivatives, and compounds) and from the National Corpus of Danish, show that there exist two parallel images of friendship in the language: one is connected with a more traditional understanding of friendship as a strong and close bond, the other is based on the idea of many acquaintances/friends. Corpus data suggest that it is the other, more recent image of friendship that is now most frequently evoked by speakers of Danish, although the traditional view is still present in their consciousness. This conclusion is corroborated by an analysis of the word ven, the main lexical exponent of the cultural concept being investigated.
Celem niniejszego artykułu jest opisanie dwóch różnych obrazów przyjaźni występujących w języku duńskim. Materiał językowy, pozyskany ze słowników (definicje leksykalne, synonimy, antonimy, hiperonimy, derywaty i złożenia związane z głównymi leksykalnymi eksponentami konceptu) oraz z Narodowego Korpusu Języka Duńskiego, wskazuje na to, że w języku duńskim równolegle funkcjonują dwa obrazy przyjaźni – jeden związany z bardziej tradycyjnym postrzeganiem przyjaźni jako bardzo silnej i bliskiej relacji oraz jeden, w ramach którego głównym celem jest posiadanie wielu znajomych/przyjaciół. Dane pochodzące z korpusu pozwalają na stwierdzenie, że to właśnie ten drugi, nowszy obraz przyjaźni jest obecnie najczęściej przywoływany przez użytkowników języka duńskiego, mimo że tradycyjny obraz przyjaźni wydaje się być wciąż obecny w ich świadomości. Wniosek ten poparty został dodatkowo analizą rozwoju znaczenia leksemu ven, który jest głównym leksykalnym eksponentem konceptu i który współcześnie odzwierciedla szersze rozumienie przyjaźni w języku duńskim.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Die Kunst der sprachlichen Komposition im Deutschen
The Art of Linguistic Composition in German

Autorzy:

Szczęk, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/458820.pdf

Data publikacji:

2020-06-20

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

semantically double compound
pleonasm
tautology
compound
word formation
semantics

Opis:

In the article, the phenomenon of semantically double compound in German is addressed. They are the focus of Georg Schuppener‘s monograph, published in 2019. The work is the first systematic description of this phenomenon and, in theory, offers a compact compendium on the phenomenon it deals with. The theoretical considerations are supported by numerous examples.

Źródło:

Linguistische Treffen in Wrocław; 2020, 17; 399-401
2084-3062
2657-5647

Pojawia się w:

Linguistische Treffen in Wrocław

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Раскрываемая дверь русскоязычного перцептивно-генеративного положения
Opening “the Door” from the Russian Language Perceptive‑Generative Position

Autorzy:

Czerwiński, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030657.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

riddle
semantics
modelling
ethnocultural meaning
mentality
linguistic consciousness

Źródło:

Slavia Orientalis; 2021, LXX, 4; 813-827
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Kim (czym) jest zwierzę i kto (co) jest zwierzęciem? Garść uwag językowych
Who or what an animal ('zwierzę') is, and who or what is an animal ('zwierzęciem')? A couple of linguistic remarks

Autorzy:

Nowak, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568209.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

semantics
linguistic phenomenology
noun
animal

Opis:

So far the term used in the title has not been an object of a more extensive linguistic reflection. The author of this paper aims at providing a thorough description of the lexical unit zwierzę with respect to its meaning and collocations. In the opinion of the author, the results obtained indicate the location of animals on the scala naturae.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2013, 1(9); 183-202
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Podstawowe zagadnienia współczesnej filozofii języka, filozofii językoznawstwa oraz filozofii lingwistycznej

Autorzy:

Stalmaszczyk, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2049981.pdf

Data publikacji:

2022-01-25

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

analytic philosophy
philosophy of language
philosophy of linguistics
linguistic philosophy
theory of language
linguistic methodology
semantics
pragmatics
filozofia analityczna
filozofia języka
filozofia językoznawstwa
filozofia lingwistyczna
teoria języka
metodologia językoznawstwa
semantyka
pragmatyka

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych zagadnień współczesnej filozofii języka (zwłaszcza w ujęciu analitycznym) oraz filozofii językoznawstwa i filozofii lingwistycznej, a także relacji między poszczególnymi dyscyplinami. Dla potrzeb niniejszej dyskusji językoznawstwo można określić jako systemowe badanie języka naturalnego, a filozofię języka jako systemowe badanie podstawowych pojęć związanych z naturą i właściwościami języka (zarówno języka naturalnego, jak i języków formalnych). Filozofia językoznawstwa, jako gałąź filozofii nauki, ma za swój przedmiot systemową refleksję nad teoriami językoznawczymi i metodami badań językoznawczych, natomiast filozofia lingwistyczna jest metodą lub techniką badania języka, również języka potocznego. W artykule dokonano również przeglądu zawartości wybranych encyklopedycznych i podręcznikowych pozycji poświęconych filozofii języka.
The article discusses key concepts in contemporary philosophy of language (especially analytic), and also philosophy of linguistics, and linguistic philosophy, and the relations between these domains. Whereas linguistics, the scientific study of language, is concerned with theoretical and applied analyses of human natural language and with constructing appropriate levels of linguistic representation, philosophy of language provides (philosophical) investigations into the phenomenon of language in general, concentrating especially on the problems of meaning, reference, truth, and understanding. More recent approaches to philosophy of language considerably extend this field of investigation. Linguistic philosophy can be described as an approach to the philosophy of language, a philosophical method; further on, philosophy of linguistics offers philosophical reflections on linguistic inquiries and linguistic theories. The article investigates mutual relations among these disciplines, offers necessary terminological clarification, and provides an overview of recent studies devoted to philosophy of language.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2022, 18; 137-161
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Methodological basis of cognitive-anthropological semantics. The case of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours (vols. 1-5, 2015-2019)

Autorzy:

Grzegorczykowa, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081404.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

cognitive-anthropological semantics
structural semantics
methodology
comparative linguistics
conceptualization
linguistic worldview
axiology
conceptual invariant
base image
honour
semantyka kognitywno-antropologiczna
semantyka strukturalna
metodologia
komparatystyka
konceptualizacja
językowy obraz świata
aksjologia
inwariant pojęciowy
pojęcie bazowe
honor

Opis:

Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza – metodologiczna, przedstawia podstawowy cel badań kognitywno-antropologicznych w opozycji do semantyki strukturalnej i opisuje kolejne kroki badawcze prowadzące do tego celu. Część druga zawiera refleksje na temat opublikowanych tomów „Leksykonu aksjologicznego”, w szczególności tomu 5, poświęconego pojęciu honoru.Celem badań semantyczno-strukturalnych jest rekonstrukcja systemu semantyczno-leksykalnego określonego języka (kodu), służącego komunikacji międzyludzkiej, a więc rekonstrukcja informacji, które można uzyskać przez „użycie kodu”. Celem semantyki kognitywnoantropologicznej jest rekonstrukcja sposobu konceptualizowania wyróżnionych językowo fragmentów świata.Zadania, stojące przed badaczami semantyki drugiego typu, to: (1) wykrycie obiektu, będącego przedmiotem konceptualizacji (pojęcia bazowego, inwariantu pojęciowego) i (2) rekonstrukcja sposobu jego obrazowania, konceptualizowania w umysłach ludzi mówiących danym językiem. To drugie zadanie dokonuje się przez analizę wyrażeń językowych powiązanych z badanym pojęciem. Wykorzystuje się w tym celu teorię pól leksykalno-semantycznych, a także teorię ram interpretacyjnych i teorię domen kognitywnych. Obie te kwestie omawiane są w artykule.
The article consists of two parts. The first, methodological part presents the goal of cognitive-anthropological research in opposition to structural semantics and describes successive steps that lead to that goal. The second part contains commentary on the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours, especially volume 5, devoted to honour.The aim of semantic-structural research is to reconstruct the semantic-lexical system of a language (as code) serving interpersonal communication – in other words, it is to reconstruct the information that one may obtain through the use of the code. The aim of cognitive-anthropological semantics is to reconstruct the conceptualization of linguistically salient fragments of reality.The challenges that cognitive-anthropological linguists have to meet include: (1) the identitication of the object of conceptualization (the base concept/conceptual invariant); (2)  a reconstruction of the image, conceptualization of that object in the minds of people who speak a given language. The latter challenge is met through an analysis of linguistic expressions connected with a given concept – the theory of lexical-semantic fields, the theory of interpretive frames and the theory of cognitive domains are used for the purpose. Both these issuses are discussed in the article.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 9-23
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Nazwy żeńskie w polszczyźnie w refleksji językoznawczo-poradnikowej początków XX wieku
Feminine names in the Polish language in linguistic considerations and handbooks of the early 20th century

Autorzy:

Tomala, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2010848.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

feminine name
linguistic counselling
semantics
word formation
nazwa żeńska
poradnictwo językowe
semantyka
słowotwórstwo

Opis:

W niniejszym artykule prezentuję przebieg dyskusji społecznej toczonej wokół problemu nazewnictwa żeńskiego w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku oraz jej wpływ na recepcję tego zagadnienia w latach późniejszych (aż do początków XXI wieku). Uwagi i spostrzeżenia użytkowników języka odnośnie do nazewnictwa kobiet przedstawiam w zestawieniu z tekstami normalizatorskimi – zarówno tymi, które były bezpośrednią reakcją na konkretne zagadnienia szczegółowe podnoszone przez użytkowników języka, jak i tymi, które poruszały tę kwestię w kontekście bardziej ogólnym. Koncentruję się na tekstach, które pojawiły się w „Poradniku Językowym”, szczególnie tych z pierwszych lat istnienia tego czasopisma (do lat 30.). Prześledzenie uwag zawartych w tym źródle pozwala zaobserwować swoisty kierunek rozwoju refleksji na temat nazw żeńskich. To spojrzenie wstecz (do początków społecznej dyskusji wokół feminatywów) daje także możliwość lepszego zrozumienia współczesnych postulatów prezentowanych przez badaczy języka – pokazuje bowiem, że ścieranie się dwóch odmiennych postaw nie jest novum współczesnej polszczyzny. Doszło jednak na tym polu do odwrócenia wektorów – to, co dawniej nowoczesne, dziś może okazywać się przestarzałe i odwrotnie. Podejmuję próbę zaprezentowania materiału zgodnie z następstwem czasowym, z jakim poszczególne teksty były publikowane.
In this article I would like to present the course of the national discussion on the feminine names, which was held in the early decades of the 20th century, and its influence on the reception of this problem in later years (until the beginning of the 21st century). I demonstrate the speakers’ remarks and observations concerning the women names alongside the normative texts – both those which were a direct response to particular questions raised by the speakers, and those which addressed this issue in more general context. I focus on the texts published in “Poradnik Językowy”, particularly in the early years of its existence (until the 1930s). The investigation of the remarks contained in this source allows to observe specific direction of development of the reflection on the feminine names. This retrospection (to the beginnings of the national discussion on the feminine forms of names) makes also possible to better understand the contemporary postulates put forward by the linguists, as it demonstrates that the clash of the two different attitudes is not new in the contemporary Polish language. However, the vectors were reversed in this field – what was formerly modern, today may prove to be obsolete, and vice versa. I take an attempt to present the material according to the time sequence in which particular text were published.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2021, 20; 213-227
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis

Autorzy:

Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

lexical semantics
linguistic worldview
comparative analysis
phraseology
linguistic view of the fly
equivalence
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
analiza porównawcza
frazeologia
językowy obraz muchy
ekwiwalencja

Opis:

 The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych
The artistic text as an object of linguistic inquiry

Autorzy:

Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954103.pdf

Data publikacji:

2021-12-28

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

lexical semantics
semantics of understanding
interpretive framework theory
conceptual amalgam
conceptual integration theory
artistic text
semantyka leksykalna
semantyka rozumienia
teoria ram interpretacyjnych
amalgamat pojęciowy
teoria integracji pojęciowej
tekst artystyczny

Opis:

Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.
The article is devoted to presenting the possibilities for using linguistic tools to describe semantic phenomena in the analysis and interpretation of an artistic text. The author begins by discussing changes in the concept of meaning resulting from developments in cognitive linguistics, and the consequences of these changes, i.e. the search for a new definition formula and interest in the phenomenon of language creation. She then discusses the relations between convention and creation, pointing out the role of the analysis of artistic texts in research devoted to the reconstruction of the linguistic image of the world. Next, he describes the benefits of including such analyses in linguistic works. He asks questions about the possibility of applying linguistic methodologies in the analysis of texts and puts forward a hypothesis on their usefulness in explaining the mechanisms of language creation and in determining how the final semantic effect in an analysed text was achieved. He then focuses on two selected linguistic theories, i.e. Charles Fillmore’s theory of interpretative frames and Gilles Fouconnier and Mark Turner’s theory of conceptual integration. Moving on to the analytical part of the paper, he discusses, in order, the theoretical assumptions of both research concepts and presents how, with their help, one can analyse and interpret a selected artistic text. The stages of the analysis are presented in the form of a table and a diagram of conceptual integration, which allows the reader to follow its course in more detail. The application of linguistic tools for the description of creative linguistic phenomena allows the author to establish the relations between the meaning-forming components of the text, to explain precisely the mechanisms of creation present in it, and to determine the final semantic effect contained in the work under discussion. The formulated conclusions support the accuracy of the including linguistic analysis used in the study of the text.

Źródło:

Forum Poetyki; 2021, 26; 66-81
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Znaczenie wyrażenia a sens wypowiedzi. Semantyczne i pragmatyczne składniki komunikacji
The linguistic meaning and sense of an utterance. Semantic and pragmatic components of linguistic communication

Autorzy:

Buczkowska, Janina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431060.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

meaning of expression
sense of utterance
context
pragmatics
semantics
communication
znaczenie wyrażenia
sens wypowiedzi
kontekst
pragmatyka
semantyka
komunikacja

Opis:

The aim of this article is to analyze the semantic and pragmatic determination of linguistic meaning. Current research in pragmatics emphasize the influence of context on the interpretation of the utterance. The theses of “semantic underdetermination” of linguistic meaning is assumed. The article defends the autonomy of semantic properties of expressions in the process of communication. It refers to the M. Devitt proposal to associate semantic properties of the expression with the representational function of language. This allows to distinguish between the meaning of expression in the literal sense and the utterance interpretation in which the context of the utterance is taken into account. The terms what is said and what is meant proposed by Grice an Devitt correspond to this distinction. It has been shown that what the sentence says, the meaning of an expression is defined semantically and is the basic and necessary condition of linguistic communication. Pragmatic properties do not constitute the meaning of expressions (what is said) but sense of utterance (what is meant) which is a combination of sentence, context and interpretation. Although the sense of the utterance is richer and different from the meaning of the expression, the phrase used in a speech retains its conventional content. What is said provides independent premises apart from context to interpretation of what is meant.
W artykule została podjęta analiza semantycznych i pragmatycznych uwarunkowań znaczenia językowego. Współczesne badania z dziedziny pragmatyki wskazują na wpływ, jaki kontekst wypowiedzi wywiera na jej interpretację. Wysuwana jest teza o niedookreśleniu znaczenia przez własności semantyczne. Artykuł broni tezy o autonomii własności semantycznych wyrażeń w procesach komunikacji. Odwołuje się do propozycji M. Devitta, aby własności semantyczne powiązać z funkcją reprezentacji spełnianą przez język. Pozwala to rozróżnić pomiędzy znaczeniem zdania w sensie literalnym i interpretacją uwzględniającą kontekst wypowiedzi, w której zostało ono użyte. Wprowadzone terminy: znaczenie zdania i sens wypowiedzi odpowiadają temu rozróżnieniu. Pokazano, że znaczenie wyrażenia, określone konwencjonalnie nie zmienia się pod wpływem kontekstu i stanowi podstawę i warunek konieczny komunikacji językowej. Zmienia się natomiast sens wypowiedzi, na który kontekst ma istotny wpływ. Własności pragmatyczne nie konstytuują znaczenia wyrażeń lecz jedynie sens wypowiedzi. Chociaż sens wypowiedzi jest bogatszy i różny od znaczenia wyrażenia, to znaczenie wyrażenia zachowuje w wypowiedzi swą konwencjonalną treść. Stanowi ono, obok kontekstu, niezależną przesłankę do interpretacji sensu wypowiedzi.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 2; 25-45
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Językowo-stylistyczny kształt modlitw do św. Huberta
The linguistic-stylistic pattern of prayers to St. Hubert

Autorzy:

Janicka-Szyszko, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1333788.pdf

Data publikacji:

2020-12

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

linguistics
lexis
semantics
prayer
St. Hubert
językoznawstwo
leksyka
semantyka
modlitwa
św. Hubert

Opis:

The subject of the study in the hereby article are the prayers directed to Saint Hubert and excerpted from the Internet and non-serial publications. It has been attempted to define the linguistic and stylistic features of the studied texts, their functions and display of the capturing the image of the Saint. In the analyzed prayers there were used: dialogical structure, a formalized pattern, the lexis which is stylistically marked, as well as elements of vocabulary items from the hunter’s jargon which make them distinguishing. Among desires and needs expressed by the faithful there can be distinguished those connected with the nature and hunting as the people living close to nature and hunters worship Saint Hubert. He sets the example for them to follow as far as devotion goes, directs them in their behaviour as their patron saint. The researched texts are the examples of not only the testimony of their faith, the act of the cult but also the creation of social awareness and attachment to the community.
Przedmiotem badań w niniejszym artykule są modlitwy skierowane do świętego Huberta, wyekscerpowane z publikacji internetowych i wydawnictw zwartych. W pracy podjęta została próba określenia kształtu językowo-stylistycznego badanych tekstów, wskazania pełnionych przez nie funkcji, przedstawienia utrwalonego w nich obrazu świętego. W badanych modlitwach wykorzystane zostały: struktura dialogiczna, sformalizowany kształt, słownictwo nacechowane stylistycznie, a także elementy języka środowiskowego – gwary myśliwskiej, co wyodrębnia je spośród innych. Wśród wyrażanych przez wiernych potrzeb i pragnień wyróżniają się te mające powiązania z przyrodą i łowiectwem, bowiem szczególnym kultem otaczają świętego Huberta ludzie lasu i myśliwi. Stanowi on dla nich wzorzec pobożności, wskazuje im drogę postępowania, jest ich patronem. Badane teksty stanowią przede wszystkim świadectwo wiary, są aktem kultu, ale także kreują poczucie tożsamości społecznej i budują poczucie przynależności do grupy.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2020, 1/2(21/22); 17-31
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Językowy obraz wolności w pismach ks. Franciszka Blachnickiego
Linguistic image of freedom in the writings of Fr. Franciszek Blachnicki

Autorzy:

Kominek, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1395866.pdf

Data publikacji:

2018-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

semantics
conceptual and lexical fields
linguistic image of the world
idiolectal vision of the world
semantyka
pole pojęciowo-leksykalne
językowy obraz świata
idiolektalna wizja świata

Opis:

Analiza językowego obrazu wolności w pismach ks. Franciszka Blachnickiego, założyciela Ruchu „Światło-Życie”, wskazuje kilka ważnych cech tego obrazu. Charakteryzuje się on dużym bogactwem leksemów odnoszących się do pola pojęciowo-leksykalnego wolności i niewoli. W obrębie tych dwóch pól można wymienić różnego typu relacje znaczeniowe, ale dominują pary opozycyjnych leksemów typu: wolny – niewolnik, wyzwolenie – zniewolenie, wolność – swawola. W obrazie wolności ks. F. Blachnickiego określenia pozytywne górują zdecydowanie przed określeniami negatywnymi. Autor używa łagodniejszych terminów na określenie złego używania wolności, np. zamiast o swawoli czy samowoli mówi o pseudowolności. Rezygnuje z żywej w dyskursie religijnym metafory niewoli jako określenia szczególnego oddania się Bogu i ludziom. W zamian proponuje synonimy zależność i służba, chcąc uniknąć zdecydowanie pejoratywnej konotacji, jaką niesie w połączeniach typu niewola miłości słowo niewola.
An analysis of the linguistic image of wolność (freedom) in the writing of Fr. Franciszek Blachnicki, the founder of the “Light-Life” movement, has revealed several important features of the image. It is characterized by a large number of lexemes referring to the conceptual and lexical field of wolność (freedom) and niewola (slavery). Various types of semantic relations can be identified within these two fields, but pairs of opposing lexes: wolny (free) – niewolnik (slave), wyzwolenie (liberation) – zniewolenie enslavement), wolność (freedom) – swawola (playfulness) prevail. In the image of freedom by Fr. F. Blachnicki, positive definitions definitely outnumber the negative ones. The author used softer terms to describe the ill-conceived use of wolność (freedom), e.g., instead of swawola (frolics) or samowola (arbitrariness), he mentioned pseudowolność (pseudo-freedom). He surrendered the metaphor of niewola (captivity), typical of the religious discourse, as a description of special devotion to God and people. In return, he proposed synonyms for zależność (dependence) and służba (service), in order to avoid the pejorative connotation of the word niewola (slavery) in clusters like niewola miłości (bondage of love).

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2018, 35-36; 33-43
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Z rozważań nad symboliką księżyca w kontekście poezji Sergiusza Jesienina i Mikołaja Klujewa (wybrane przykłady)

Autorzy:

Kur-Kononowicz, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559940.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

moon symbolism
semantics
lyrics
linguistic modeling
Jesienin
Klujew
symbolika księżyca
semantyka
liryka
modelowanie lingwistyczne

Opis:

From the considerations of the symbolic of the moon in the context of poetry of Sergiusz Jesienin and Mikołaj Klujew (selected examples) The aim of the article is a linguistic analysis of symbolism of the moon in the poetry of Sergiusz Jesienin and Mikołaj Klujew. The applied semantic-cultural method of analyzing the poetic material is combined with the comparative method. Both poets were fascinated by nature, which was reflected in the uniqueness of symbolism. Attention was paid, among others, to the following symbolism of the moon: animals (foal, goose, frog, owl), people (watchman, witch), plants (melon, lily), “things” (jug, loaf of bread, shield), etc. It was pointed out that the symbolism of the moon could be compared with the Russian and European poets preceding Jesienin and Klujew. The conclusions will concern the similarities and differences between symbolism of the moon, understood as one of the subcodes in the linguistic field of semantic nature. The article indicates new possibilities of describing lyrical texts using linguistic modeling.

Źródło:

Orbis Linguarum; 2018, 51; 541-557
1426-7241

Pojawia się w:

Orbis Linguarum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Pojęcie czułości w rozumieniu papieża Franciszka na tle danych językowych
The notion of tenderness, as understood by Pope Francis, against the background of linguistic data

Autorzy:

Grzegorczykowa, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459465.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

semantyka porównawcza
etymologia,
językowy obraz świata,
teolingwistyka,
nazwy uczuć
comparative semantics
etymology
linguistic image of the world
theolinguistics
the names of feelings

Opis:

The paper, inspired by the apostolic exhortation Amorislaetitia (2016) by Pope Francis, is devoted to the notion of tenderness in the Polish language, as compared with its equivalents in other European languages, mentioned in the translations of Pope Francis’ exhortation: Italian tenerezza, French tendresse, English tenderness, German Zärtlichkeit, Russian nežnost’. Etymologies of these words, not only from the Romance languages, but also German and Russian names, are associated with the notions like gentleness and fragility, which refer to the attitude towards another person, expression of the feeling, as well as the gentle way of treating another person. In that respect, Polish differs from the other languages. The image of tenderness shaped by the Polish word czułość (etymologically connected with the verb czuć – tofeel) directs attention to the aspect of sensitivity and empathy with another person, focusing on the condition, situation in which the person finds himself/herself, as well as their needs. It is an important aspect, which is underestimated during the first reflection on this notion, as it is dominated by the meaning of expression of the feeling.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 112-119
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

ЖИЗНЬ в рекламе (семантика и функции имени существительного в рекламе)
LIFE in the advertisement (semantics andfunctioning description of nouns in the advertisement)

Autorzy:

Kamalova, Alla
Dudina, Elena Aleksandrovna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481208.pdf

Data publikacji:

2007-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

life
advertisement text
advertisement language
linguistic

Opis:

The article discusses extension and intension of the advertisement concept. The core idea, originality, likeability (attractiveness), target population orientation, motivation (encouragement) are viewed as the main components of the contemporary advertising. For that 1250 slogans were analyzed to reveal the frequent lexical items (with regard to parts of speech). The fact that the most frequent name is LIFE is interpreted in view of streamline of publicity manipulation and ideology of advertising.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2007, 1, XII; 219-236
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Wyłanianie się komunikacji: argument z robotyki

Autorzy:

Konderak, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/647299.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

emergence of communication
robotic modelling
cognitive underpinnings of communication
linguistic games
situation semantics
wyłanianie się komunikacji
modelowanie robotyczne
poznawcze podstawy komunikacji
gry językowe
semantyka sytuacyjna

Opis:

Some “traditional” issues in language emergence and development are viewed through the prism of the interaction of autonomous robots with their environment and through their communicative skills based on the signaling system which emerges as a result of the robots’ own evolution. The main goal of the paper is to present initial conditions necessary for the emergence of communication in a group of robots. First, the paper discusses, in relation to the general faculty of language, the change that has taken place within cognitive science, particularly within computational modelling and Artificial Intelligence. Then a number of basic, individual cognitive mechanisms (pre-adaptations) are suggested, including the robots’ ability to distinguish signals, associate them with particular situations and imitate signaling behavior. These basic individual abilities may develop in the context of a community of interacting agents as well as in the changing communicative environment. In order to practice and develop the cognitive capacities, robotic agents are expected to engage in a number of activities ('language games'), including the imitation of actions, the negotiation of reference and the use of signals in the absence of referents. Inquiries into the emergence of communication in natural and artificial systems can help isolate the possible stages of the development of the robots’ communicative abilities.
Niektóre „tradycyjne” kwestie związane z wyłanianiem się i rozwojem języka mogą być rozpatrywane w perspektywnie autonomicznych robotów, ich interakcji ze środowiskiem oraz ich zdolności komunikacyjnych opartych na systemie sygnałów, wyłaniającym się w toku ewolucji robotów. Głównym celem artykułu jest przedstawienie podstawowych, minimalnych zdolności niezbędnych do wyłonienia się komunikacji w grupie robotów. Na początku zarysowana została zmiana, jaka zaszła w podejściu do modelowania języka w kognitywistyce i w szczególności w kognitywistycznych badaniach nad sztuczną inteligencją. W dalszej części zaprezentowano przypuszczalne podstawowe mechanizmy poznawcze, w jakie powinien być wyposażony indywidualny robot, mianowicie: zdolność do rozróżniania sygnałów, do kojarzenia ich z konkretnymi sytuacjami oraz do naśladowania zachowań sygnalizacyjnych. Te podstawowe indywidualne zdolności mogą się rozwijać w ramach grupy współdziałających robotów osadzonych w zmieniającym się środowisku. By przećwiczyć te zdolności i je rozwinąć, roboty biorą udział w serii narzuconych przez eksperymentatora zadań („gier językowych”), takich jak: naśladowanie działań, negocjacje odniesienia, używanie sygnałów przy braku referenta tych sygnałów. Badania nad wyłanianiem się komunikacji w społecznościach naturalnych i sztucznych systemów mogą pomóc w identyfikacji etapów rozwoju zdolności komunikacyjnych.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2017, 42, 1
2300-7540
0137-2025

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Koncepty Dzieciństwo, Młodość i Starość w Rosyjskim słowniku asocjacyjnym
Concepts of ‘Childhood’, ‘Youth’ and ‘Old Age’ in the Russian Associative Dictionary

Autorzy:

Brodecka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968088.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

semantics
concepts of Childhood, Youth and Old Age
linguistic collocations

Opis:

The article presents the analysis of concepts of ‘Childhood’, ‘Youth’ and ‘Old Age’ based on the material taken from the Russian Associative Dictionary. The spontaneous verbal reactions show that the stimulus-words ‘Childhood’ and ‘Youth’ carry mainlypositive connotations for the respondents, whereas ‘Old age’ evokes negative ones.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2011, 07; 14-20
1731-8025
2353-9623

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

O konieczności uwzględniania danych tekstowych w rekonstrukcji językowych obrazów kategorii pojęciowych

Autorzy:

Łozowski, Przemysław
Włodarczyk-Stachurska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611299.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
lexical semantics
language and culture
etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
semantyka leksykalna
język a kultura

Opis:

The study responds to Jerzy Bartminski’s call for using various kinds of data in doing ethnolinguistic research. The authors, thus, champion (i) the necessity of including textual data in reconstructing a linguistic worldview as well as (ii) a culturally-oriented non-systemic lexical semantics. That ethnolinguistic reconstruction cannot be based merely on dictionary-like information is shown by a critical assessment of purely systemic analyses of hussy, pheasant, and maid. It is concluded that textual evidence should be extensively explored and systematically used in cognitive ethnolinguistics as primary, rather than as supplementary data.
Autorzy dowodzą konieczności uwzględnienia danych tekstowych przy rekonstrukcji JOS-u w myśl koncepcji etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Na przykładzie trzech kategorii konceptualnych oznaczonych angielskimi leksemami hussy ‘latawica’, pheasant ‘bazant’, i maid ‘pokojówka’, ‘panna’, pokazują na ile i o ile zmienia się językowy obraz świata po uzupełnieniu danych systemowych w postaci definicji słownikowych o znaczenia kontekstowe obecne w wybranych tekstach. Swoje rozważania i analizy umieszczają w szerszym kontekście metodologicznym, tj. sporu o sposób rozumienia i uprawiania semantyki leksykalnej. W tym względzie kontrastują metodologie JOS-u, otwarta na wiele typów danych, w tym danych tekstowych, z taką praktyką badawcza, która programowo zorientowana jest wyłącznie na dane słownikowo-encyklopedyczne.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Демінутивні іменникові деривати в мовнообразній системі українських народних ліричних пісень: семантика, естетика, поетика
Diminutive Nominał Derivates іп the Vividly-Linguistic System o f Ukrainian Folk Lyric Songs: Semantics, Aesthetics, Poetics

Autorzy:

михно, ЛЮДМИЛА

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/953432.pdf

Data publikacji:

2020-12-12

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

diminutive
understatedly-tender suffix

Opis:

The article is devoted the analysis o f semantic groups o f nouns that have diminutive suffixes in their composition. The author examines the emotional and expressive loading of the diminutive affixes, and their role in the reflection of the ethnic linguistic picture o f the world in folklore discourse

Źródło:

Stylistyka; 2012, 21; 237-252
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Językowa kreacja obrazu Najświętszej Panny Rokitnickiej w Skarbie nieprzebranym dobrodziejstw Boskich ks. Jana K. Steczewicza
Linguistic creation of the painting of the Blessed Virgin of Rokitno in Skarb nieprzebrany dobrodziejstw Boskich [Infinite Treasure of Divine Favour] by Rev. Jan K. Steczewicz

Autorzy:

Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Rutkowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497130.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

językowa kreacja
leksyka
semantyka
linguistic creation
semantics
lexis

Opis:

Published in 1672 in Poznań by the Wdowa y Dziedzice Woyciecha Regulusa printing house, Skarb nieprzebrany [Infinite treasure] by Rev. Jan K. Steczewicz is dedicated to the picture of the Virgin Mary in Rokitno, an image credited with numerous miracles. The author aims to describe the miracles credited to Our Lady of Rokitno and the history of the painting kept in the border area of Polonia Major. Rev. Steczewicz describes both the merciful image of the Blessed Virgin Mary of Rokitno, now referred to as Mother of God Listening Patiently, and the testimonies of miracles that happened through her intercession. Believers seek comfort, consolation and support from the Mother of God Listening Patiently for themselves and their loved ones as a last resort, when they face death, severe disease, or a life-threatening experience. The author reveals first-person accounts from numerous direct and indirect witnesses to the described events. Their testimonies are of both documentary and cultural value, providing an insight into the realities of the border area in 17th-century western Poland.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2017, 2(16); 155-168
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Semantyka średniowiecznych wyrazów reprezentujących pojęcie MILCZENIE w świetle danych ze Słownika pojęciowego języka staropolskiego
Semantics of medieval words representing the concept of SILENCE in the light of linguistic data from the Conceptual Dictionary of Old Polish

Autorzy:

Sieradzka-Baziur, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26850429.pdf

Data publikacji:

2023-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

onomazjologia
semantyka
język staropolski
pojęcie MILCZENIE
pole semantyczne
onomasiology
semantics
old Polish
the concept of SILENCE
semantic field

Opis:

In the article, the subject of description included continuous and discontinuous auto‑semantic lexical units used in the medieval language (until the end of the 15th century) which are a lexical representation of the concept of SILENCE in the Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish online] based on Słownik staropolski [Old Polish Dictionary]. The result of semantic works on the vocabulary gathered within the concept of SILENCE is the categorization on this lexis within semantic field and descrption of its components. The semantic field created on the basis of the analyzed lexical units consists of five complementary zones: no speech; lack of speech and related sounds; permanent or temporary loss of the ability to speak or express oneself; inexpressibility; tabooing.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 299-311
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Semantics of Phrasemes Defining Interpersonal Relations in the Hebrew and Polish Linguistic Image of the World (Based on the Material from the Books of Prophets)

Autorzy:

Szarlej, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29520168.pdf

Data publikacji:

2022-12-20

Wydawca:

Uniwersytet Bielsko-Bialski

Tematy:

phrasemes
prophetic books
interpersonal relations
cognitivism
linguistic image of the world

Opis:

In the course of her research, the Authoress aims to show the fundamental differences in the way the linguistic image of the world is constructed in different languages (here: Polish and Classical Hebrew) at the level of syntactic structures. This component of the linguistic image of the world less frequently constitutes the object of research in the Polish cognitive tradition than, for example, lexis, which is why the Authoress considers the collected phrasemes and the meanings they convey to be particularly worth highlighting. The linguistic material that forms the basis for the research comes from the part of the Hebrew Bible called Nübî´îm, and the syntactic structures themselves are selected from the biblical material with the noun vyai ´iš, which defines man in the Bible as an individual. The structures presented here, built from a combination of the nouns xa', [;re, vyai and the prepositions B., l., l[;, la,, ta,, K. express complex and varied interpersonal relations: there are many images of closeness, cooperation, care, unanimity, but also feuds, conflicts, ruthless struggle and rivalry, with which the history of Israel was marked. Semantically, they complement the linguistic image of the intricate interpersonal relationships portrayed on the pages of the Bible.

Źródło:

Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 469-490
1731-3317

Pojawia się w:

Świat i Słowo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Językowy obraz kobiety i mężczyzny w aforyzmach Gertrudy von le Fort
Linguistic Images of Man and Woman in the Aphorisms of Gertrud von le Fort

Autorzy:

Żurawlew, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951892.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Fundacja Naukowa Katolików Eschaton

Tematy:

Gertrud von le Fort
aforyzm
relacja między kobietą a mężczyzną
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
aphorism
relation between a man and a woman
lexical semantics
linguistic image of the world

Opis:

W niniejszej publikacji mowa jest o językowym obrazie kobiety i mężczyzny w aforyzmach Gertrud von le Fort, niemieckiej pisarki żyjącej w latach 1876-1971, której twórczość określają inspiracje religijne. Podjęte tu rozważania wchodzą w zakres semantyki leksykalnej i korespondują z językoznawstwem aksjologicznym oraz nowszym nurtem badań językoznawczych, tzw. teolingwistyką. Autor poddaje semantycznej analizie sposób, w jaki Gertrud von le Fort kategoryzuje i wartościuje w swoich aforyzmach relację zachodzącą między kobietą i mężczyzną. Interesuje go etyka mowy poetki oraz wartości semantyczne tworzące w jej idiolekcie obraz obu płci. Ponieważ sferę aksjologiczną aforyzmów Gertrud von le Fort konstytuuje język doświadczenia religijnego, autor zwraca również uwagę na sposób, w jaki przedstawiana jest w badanych aforyzmach duchowość kobiety i mężczyzny. Refleksja metodologiczna oparta jest o studium wiedzy z zakresu badań nad językowym obrazem świata. Autor definiuje to zagadnienie, przedstawiając pierwotną koncepcję Wilhelma von Humboldta oraz współczesne koncepcje badawcze m.in. Jerzego Bartmińskiego i Ryszarda Tokarskiego, a następnie odnosi je do relacji, jaka zachodzi między językowym obrazem świata a literaturą. Rozważania wzbogacone są o notę biograficzną Gertrud von le Fort, której poetycka i prozatorska twórczość stała się na początku XX wieku oznaką duchowego odrodzenia Niemiec. Przedstawione zostały najważniejsze fakty z życia poetki oraz rozwój jej pisarskiego kunsztu. Autor przypomina m.in. o Hymnach do Kościoła (Hymnen an die Kirche) – jednym z najważniejszych poematów niegdyś protestanckiej pisarki, w którym zawarła swój własny duchowy proces zbliżania się do katolicyzmu. Praca stanowi oryginalny wkład autora do badań nad literacką spuścizną Gertrud von le Fort. Jak dotąd nie były prowadzone żadne analizy ujmujące jej aforystyczną twórczość z punktu wiedzenia językoznawstwa kulturowego, uwzględniającego aspekty aksjologiczne jej idiolektu. Refleksja dowodzi m.in., że orientacja estetyczna języka le Fort oparta jest o ideę wzajemności kobiety i mężczyzny, i że obraz obu płci zastany w aforyzmach pisarki jest spójny z ich potocznym wyobrażeniem zakorzenionym w tradycji chrześcijańskiej. Tym samym praca może być społecznie ważnym przyczynkiem do dalszych rozważań z zakresu wywiedzionej z literatury chrześcijańskiej antropologii płci.
The following paper deals with a linguistic image of man and woman in the aphorisms of Gertrud von le Fort, a German writer whose dates are 1876-1971 and whose oeuvre is determined by religious inspirations. Reflections undertaken in this paper are related to the field of lexical semantics and correspond with axiological linguistics as well as the latest tend in linguistic studies, the so called theological linguistics. The semantic analysis carried out in the paper addresses the ways in which Gertrud von le Fort categorises and evaluates the relation between a man and a woman in her aphorisms. The author of the paper is interested in the ethics of the poet's utterance as well as semantic properties that create the images of both sexes in le Fort's idiolect. Since the axiological sphere of Gertrud von le Fort's aphorisms is constituted by the language of religious experience, the author of this paper also concentrates on the ways in which spirituality of a man and a woman is represented in the aphorisms under discussion. Methodological reflection focuses on recent developments in the studies on the linguistic image of the world. The author defines this issue by referring to the original concept formulated by Wilhelm von Humboldt as well as recent research conceptions of Jerzy Bartmiński and Ryszard Tokarski, among others. He then relates them to interdependence between literature and the linguistic image of the world. The reflections are enriched by a biographical note of Gertrude von le Fort, whose poetry and prose became a symbol of spiritual rebirth of Germany at the beginning of the 20th century. Major facts of the poet's life as well as her artistic skill in writing are presented in the paper. The author evokes Hymns to the Church (Hymnen an die Kirche) that belong to the most important texts of this formerly protestant writer – in which she presented her own spiritual process of moving closer to Catholicism. The author of this paper provides an original input into the studies on the literary legacy of Gertrud von le Fort. So far no studies have been conducted on her aphoristic oeuvre from the angle of cultural linguistics that includes axiological aspects of her idiolect. The reflection proves that the esthetically-oriented language of le Fort is based on the idea of mutuality between man and woman and that the images of both sexes found in the writer's aphorisms are consistent with a popular perception rooted in Christian tradition. Theat is why this paper may become an important contribution to further considerations in the field of gender anthropology inferred from Christian literature.

Źródło:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 149-174
2299-9922

Pojawia się w:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Notes on a linguistic description as the basis for automatic image understanding

Autorzy:

Tadeusiewicz, R.
Ogiela, M. R.
Szczepaniak, P. S.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/907865.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza

Tematy:

rozumienie automatyczne
widzenie komputerowe
obraz cyfrowy
semantyka
przetwarzanie obrazu
automatic understanding
computer vision
digital image
semantics
image processing

Opis:

The main paradigm of image understanding and a concept for its practical machine realisation are presented. The crucial elements of the presented approach are the formalisation of human knowledge about the class of images that are to be automatically interpreted, a linguistic description and the realization of cognitive resonance.

Źródło:

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science; 2009, 19, 1; 143-150
1641-876X
2083-8492

Pojawia się w:

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej
On eating and gobbling in old and modern Polish proverbs

Autorzy:

Skorupska-Raczyńska, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1045053.pdf

Data publikacji:

2016-08-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

paremiology
linguistic picture of the world
lexis
semantics

Opis:

The analysis of 694 proverbs selected from widely accessible collections allows their classification into semantic fields ranging from names of foods, ways of eating, the necessity and urge to eat as well as the effects of eating, to the rules of eating and conduct during meals. Most of the proverbs analysed refer to actual situations (ca. 84%); the remaining (ca. 16%) include metaphors that illustrate or codify social behaviours and their consequences. Proverbs registered in the 19th century written Polish language constitute over a half (52,4%) of the data, while those from the 20th century amount to over one fourth (26,3%). The rest (26,3%) is dated as coming from the 15th–18th century. Over 72% of the proverbs analysed are syntactically complex with regular sound instrumentation and about 28% are syntactically simple. The analysis brings out a very important need to regulate the rules of the eating process and of conduct while eating, as well as the significance of healthy nutrition.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 1; 95-115
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Językowa kreacja świętego Huberta na przykładzie miesięcznika „Łowiec Polski”
The Linguistic Creation of Saint Hubert on the Example of the Monthly Magazine “Łowiec Polski [Polish Hunter]”

Autorzy:

Janicka-Szyszko, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1686365.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

lingwistyka
leksyka
semantyka
św. Hubert
patron
linguistics
lexis
semantics
Saint Hubert

Opis:

Celem artykułu jest próba językowej analizy kreacji św. Huberta w artykułach opublikowanych w latach 2015-2019 w „Łowcu Polskim”. W różnych gatunkowo tekstach: artykułach, sprawozdaniach, życzeniach, notatkach patron myśliwych został przywołany ponad 50 razy. Językowy obraz świętego Huberta kreują różne środki językowo-stylistyczne. Oprócz form nominalnych i werbalnych odnajdujemy frazeologizmy, porównania, zmetaforyzowane wyrażenia, wyrazy i zwroty typowe dla hierarchicznej relacji i kultury rycerskiej, terminologię zarówno religijną, jak i łowiecką. Analiza wskazuje, iż w wyekscerpowanych tekstach funkcjonuje pozytywny wizerunek opiekuna myśliwych. Święty Hubert troszczy się o nich, okazuje im swą łaskę, odgrywa decydującą rolę w czasie polowania, nagradza polujących powodzeniem w czasie łowów. W życiu myśliwych patron odgrywa znaczącą rolę, jest władcą nie tylko za życia polujących, ale i po ich śmierci, zaś oni służą mu wiernie.
The purpose of the text is to analyse the creation of Saint Hubert in the articles published from 2015 to 2019 in “Łowiec Polski”[Polish Hunter]—a hunting branch magazine. The patron was mentioned over 50 times in genre-varied texts such as articles, reports, wishes and greetings and notes. The linguistic image of St. Hubert has been created by various lexical and stylistic means. Apart from nominal and verbal forms there appear idioms, parallels, metaphoric expressions, words and phrases typical for hierarchic relations and knightly culture as well as both religious and hunting terminology. The analysis indicates the positive image of the patron of hunters in the excerpted texts. Saint Hubert cares for them, shows his mercy and plays a key roles during hunting when he rewards hunters with good fortune. The patron has a decisive role in hunters’ lives as he is the souvereign for them both during their lifetime and after their death and the hunters serve him faithfully.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 12; 23-46
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Czy nacjonalizm może być wartością? O nacjonalizmie w słownikach i współczesnej publicystyce
Can nationalism be a value? Nationalism in Polish dictionaries and contemporary journalism

Autorzy:

Polkowska, Laura

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1879774.pdf

Data publikacji:

2021-12-18

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

nationalism
linguistic profiling
semantics
value
lexicography
weekly
nacjonalizm
profilowanie
semantyka
wartość
leksykografia
publicystyka

Opis:

Tekst został poświęcony pojęciu nacjonalizmu oraz jego semantycznemu profilowaniu w słownikach i najnowszej publicystyce. Leksykografowie definiują nacjonalizm jako termin neutralny lub wartościujący ujemnie. Eksplikacja zawierająca pozytywną ocenę pojawia się wyłącznie w słowniku politologicznym z okresu międzywojennego, którego autor był działaczem endeckim. We współczesnych tygodnikach opinii dominuje traktowanie nacjonalizmu jako antywartości – publicyści przypisują mu takie cechy jak wrogość i agresja w stosunku do przedstawicieli innych narodów, posługiwanie się strachem, bliski związek z totalitaryzmem oraz nieuczciwe podszywanie się pod inne postawy społeczne. Użycia neutralne leksemu nacjonalizm są znacznie rzadsze, z kolei traktowanie pojęcia jako pozytywnej wartości opartej na miłości do ojczyzny zbyt incydentalne, by można je uznać za wyraźną tendencję w dyskursie publicznym.
This sketch is devoted to the concept of nationalism and its semantic profiling in dictionaries and contemporary Polish journalism. In lexicographic definitions, nationalism is treated as a neutral or negatively marked term. Only one – a political dictionary from the twenties of the twentieth century treats it as a positively marked concept. However its author was an activist from the National Democratic Party. In the newest Polish journalism, nationalism is mainly an anti-value. Such semantic components as hostility and aggression to strangers, spreading fear, referencing the totalitarian regime, and faking other social attitudes are mentioned. Neutral uses of the nationalism lexeme are rare, and treating it as a value based on love of the motherland is too incidental to be considered a clear trend in public discourse.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 113-132
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

До питання про основні напрями вивчення емоцій у польському, російському та українському мовознавстві
To the question of the main directions of studying emotions in Polish, Russian and Ukrainian linguistics

Autorzy:

Nikołajenko, Larysa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481769.pdf

Data publikacji:

2018-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

verbalization of emotions
cognitive semantics
semantic field
metaphor
linguistic image

Opis:

The article is devoted to the main directions of studying emotions in linguistics. The subject of the study are the works of Polish, Russian and Ukrainian linguists, devoted to the description of the verbalisation of emotions. The analysis of works shows that the main linguistic directions in the study of the concepts of emotions are linguocognitivistics and linguoculturology. The main approaches to the semantic description of the verbalisation of emotions can be called semantic, metaphorical and combined. Despite the diversity of vectors of linguistic analysis, each study reconstructs a separate fragment of the general linguistic picture of the world of emotions.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2018, 3, XXIII; 99-107
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

О мотивационной соотносительности лексико-семантических дериватов (на примере одного славянского корня). Полисемия слова и корня

Autorzy:

Червинский, Пётр

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044782.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

семантика корня
этимология
диалекты
языковое сознание
парадигматико-концептуальный потенциал
развитие значений
the root semantics
etymology
dialects
linguistic awareness
paradigmatic-conceptual potential
development of meanings

Opis:

С привлечением этимологического, исторического, диалектного, а также современного общеупотребительного литературного материала рассматривается семантика, в первую очередь, русскоязычного корня хол(о)-, отчасти в сопоставлении с рядом славянских языков в контексте особенностей и отличия. Последовательно выводится общее и типичное в значениях таких слов, как холостой, холоп, холуй и др. На базе этого общего прослеживаются далее возможные ответвления в развитии исходных значений. Обращается внимание на специфику не выделяемых уже в настоящее время суффиксов -ст-, -п-, -уй и подобные, с представлением их воздействия на семантику корня при формировании лексем. Анализ подводит к возможности выделения парадигматико-концептуальной схемы и потенциала, лежащих в основе моделирующего развития определяемого круга слов с опорой на их корневую семантику. В завершение выводится и представляется в наглядном типологическом виде, с опорой на составляющие семантические признаки, указанная концептуальная схема-модель для семантики холостой в отношении русскоязычного ареала, с учетом общеупотребительных и диалектных употреблений.
This article discusses the primarily Russian root хол(о)- based on the etymological, historical, and dialectal material as well as contemporary literary common language. The material is partly contrasted with some Slavonic languages in terms of features and differences. Common and individual features are highlighted within the meanings of such words as холостой, холоп, холуй and others. This is considered a starting point for revealing further possible branches in the development of the original meanings. The author focuses on the specificity of the suffixes that are not currently isolated: -ст-, -п-, -уй and similar. The author also shows the influence of these suffixes on the root semantics in the process of shaping lexems. The analysis demonstrates that it is possible to identify a paradigmatic-conceptual scheme and potential which underlie the development model of the word range in question and the semantics of their root. At the end, the scheme is shown in an illustrative and typological perspective next to the semantic features of the холостой lexem. The conclusions address the Russian linguistic domain covering the usage in the dialects and in the common language.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2019, 18; 13-38
1731-8025
2353-9623

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Barwy w językowej kreacji ojca w powieściach nadniemeńskich Elizy Orzeszkowej
The colors in the linguistic creation of the father in „Upon the Niemen” novels of Eliza Orzeszkowa

Autorzy:

Skorupska-Raczyńska, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595485.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

language creation of the world
semantics
color
językowa kreacja świata
semantyka
barwa

Opis:

Fathers, step-father, caregivers in the ‘upon the Niemen’ novels by Eliza Orzeszkowa are fi gures clearly outlined. Their creations are made also by the means of color, light and shadow. Writer, creating the characters of fathers, stepfather and caregivers operates with the color subtly and sparingly, especially in the description of their clothes and bodies. Names, defi nitions of glow, light and shadow are the components serving the verbalization and dynamization of feelings, experiences and behaviors, as well as descriptions of the personality in the characteristics of characters. Creation of men are also served by the background and the environment color, which is a typical aspect of the novel design by Orzeszkowa.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2014, 13; 211-228
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Le tabou et l’humour – analyse pragmatique, sémantique et stylistique des formes citées françaises à caractère comique
Taboo and humour – a pragmatic, semantic and stylistic analysis of French quoted forms of comic character

Autorzy:

Lipińska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/683359.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

tabou
comique langagier
sémantique
pragmatique linguistique
analyse sémique
figures de style
maximes conversationnelles
connotation
présuppositions
implicatures
taboo
linguistic comism
semantics
pragmatics
linguistic pragmatics
semic analysis
stylistic figures of speech
conversational maxims
presuppositions

Opis:

In French comic quoted forms mechanisms of comism connected with taboo can be defined by means of semantic and stylistic analysis, however, the most comprehensive description can be obtained by employing linguistic pragmatics research instruments. Comic violation of taboo stems from breaching the maxim of politeness and quantity. Another source of humour comes from the contrast between the cultural presupposition and the sense of the sentence or its implicature. Implied topics are the basis for humour, quite like the implied structure of an utterance. Such sentences represent indirect speech acts: illocutionary tropes, as well as allusive derivatives packed with vulgarisms. From the semantic point of view, contrasts between the specific inherent semes and the afferent ones prevail. Oppositions within specific inherent semes or afferent contextual ones can also be observed. Quoted comic forms represent simple or complex tropes as well as rhymed paraphrases. Taboo content can be found in lexemes with broad connotations.
Dans les formes citées françaises à caractère humoristique, les mécanismes du comique lié au tabou se laissent préciser à l’aide des analyses sémantique et stylistique, mais la description complète est obtenue grâce à l’appareil de la pragmatique linguistique. La violation comique du tabou découle de la transgression des maximes de politesse et de quantité. Comme source de l’humour, il faut citer le contraste entre une présupposition culturelle et le sens de la phrase ou l’implication. Les sujets impliqués se trouvent aussi à la base de l’humour ainsi que la construction implicative de l’énoncé. Les phrases en question appartiennent aux actes de langage indirects : aux tropes illocutoires et aux dérivations allusives truffées de vulgarismes. Du point de vue sémantique, ce sont les contrastes entre les sèmes spécifiques inhérents et afférents qui prévalent. On observe aussi des oppositions à l’intérieur des sèmes spécifiques inhérents ou afférents contextuels. Les formes autonymes comiques sont des tropes simples ou complexes ainsi que des périphrases rimées. Les contenus tabouisés apparaissent dans des lexèmes à connotation large.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2017, 12; 247-256
1505-9065
2449-8831

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Z rozważań nad symboliką nieba w idiostylu Siergieja Jesienina (aspekt lingwistyczny)
Reflections on the symbolism of heaven in the idiostyle of Sergei Yesenin (linguistic aspect)

Autorzy:

Kur-Kononowicz, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1896721.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

symbolika nieba
poezja
semantyka
dialektyzmy
idiostyl
pole znaczeniowe
symbolism of heaven
poetry
semantics
dialectisms
idiostyle
semantic field

Opis:

Celem artykułu jest analiza symboliki nieba w idiostylu Siergieja Jesienina. Przyjęto semantyczno-kulturologiczną metodę opisu materiału badawczego, który stanowią wybrane fragmenty wierszy wybitnego rosyjskiego poety przełomu XIX i XX wieku. Niebo jest rozumiane jako subpole (podzbiór) w polu znaczeniowym przyroda. Skoncentrowano się głównie na zagadnieniu archetypów symboli i ich metaforyczności, co w konsekwencji powoduje wielość interpretacji. Zaprezentowano stylistyczne środki językowe służące obrazowaniu z wykorzystaniem poszczególnych symboli nieboskłonu. Szczególnie wyróżniono symbole wyrażone metaforycznie, metonimicznie czy też przy pomocy porównań. Sfera niebieska w idiostylu Jesienina symbolizuje określoną percepcję świata (np. Boską opiekę i miłość do człowieka, nieśmiertelność, szczęśliwe życie, zbawienie, radość istnienia, wysłuchane modlitwy), rzeczy (np. dach nad głową, sieć, chustę, piasek, mleko brzóz), zjawiska i żywioły przyrody (deszcz, ogień), miejsca (raj, królestwo niebieskie, terem), postacie (Matkę Bożą), zjawiska fizyczne (wielość, niepoliczalność), ptaki (gołębie). W analizowanych utworach znaczną przewagę wykazują religijne (chrześcijańskie) archetypy symboli firmamentu. W artykule przedstawiono pewną propozycję interpretacji tekstu poetyckiego z zastosowaniem analizy pola i subpola semantycznego z uwzględnieniem symboliki nieba.
The goal of the article is an analysis of the symbolism of heaven in the idiostyle of Sergei Yesenin. The semantic-cultural method of description of the research material which constitutes the chosen fragments of Yesenin’s poems was used. Heaven is understood as a sub-field in the semantic meaning field nature. Attention was paid to the issue of symbolic archetypes, and their metaphorics conditioning a multiplicity of interpretations. Stylistic language means serving the imaging with the use of individual symbols of heaven in the idiostyle of Yesenin are described. Symbols expressed metaphorically, metonymically, with the usage of comparisons, etc. are distinguished. Heaven in the idiostyle of Yesenin symbolises: perception of the world (e.g. God’s care and love for human beings, immortality, happy life, salvation, joy of existence, prayers fervent and heard), things (e.g. a roof over the head, net, shawl, blue sand, milk of birches), phenomena and elements of nature (rain, fire), places (paradise, kingdom of heaven, tower-room), figures (Mother of God), physical phenomena (multiplicity, uncountability), birds (pigeons). Christian, religious archetypes of symbols prevail. The article introduces the proposition of the interpretation of poetic texts with the use of semantic field and sub-field analysis, including their symbolism.

Źródło:

Linguodidactica; 2020, 24; 111-128
1731-6332

Pojawia się w:

Linguodidactica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Madka z bombelkami, czyli o leksykalnych nośnikach lakunarności
Madka with Bombelki. On the Lexical Carries of Lacunarity

Autorzy:

Szerszunowicz, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40262198.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

semantics
cross-linguistic equivalent
connotation
lacunarity
evaluation

Opis:

The aim of the paper is to analyse two lexemes belonging to the most recent layer of the modern Polish lexicon, mainly the words madka and bombelek which are deeply rooted in culture, as lacunary units, i.e. non-equivalent items, from a Polish-English perspective. The analysis of lexicographic entries constitutes a starting point for the investigation of the potential approximate English equivalents of both lexemes and verifying the hypothesis concerning their lacunarity. The research on English corresponding units allows the conclusion to be drawn that the two Polish words are non-equivalent at the systematic level, since they refer to complex mental constructs, evoke cultural connotations and are judgemental.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2023, 23; 237-256
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce