Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "language origin" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-50 z 50
    Tytuł:
    Biological and Anthropological Foundations of Arnold Gehlens Political Theory
    Autorzy:
    Horonziak, Sonia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2046442.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    political anthropology
    philosophical anthropology
    Mängelwesen
    Arnold Gehlen
    language origin
    institution theory
    Opis:
    The problem of the body-soul separation has long been the subject of both philosophy and science. There is no doubt that man is a biological being. What is not certain is how human biology influences our actions and decision processes. Does it constitute humanity or is it just an excess. At the beginning of the twentieth century, Arnold Gehlen, who laid the foundations of the institutional theory, stated that man is a being marked by a deficiency. This statement was derived precisely from man’s biological deficiencies. At the same time, those influenced the human’s ability to create complex institutional systems. From the biological foundations of the analysis of man as a psychophysical being, Gehlen derived the need to establish a system of rules and norms that helps us to survive. This article will primarily discuss the biological foundations of Gehlen's theory. It will show how this 20th century anthropologist moved from researching the biological aspects of individuals to the cultural challenges faced by modern humans.
    Źródło:
    Teoria Polityki; 2021, 5; 161-172
    2543-7046
    2544-0845
    Pojawia się w:
    Teoria Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cratos, Crisis and Cognition in Reference to Generative Anthropology and the Scene of Language/Culture Origin
    Autorzy:
    Złocka-Dąbrowska, Magdalena Alina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195839.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    Kratos
    kryzys
    poznanie
    przemoc
    antropologia generatywna
    Cratos
    crisis
    cognition
    violence
    Generative Antropology
    Opis:
    This article will interpret Cratos, a mythic character and rhetorical personification present in the works of Hesiod and Aeschylus, as a multilayered and metaphoric figure of cognition, defining him in reference to the hypothesis of the origin of language and culture advanced by Eric Gans’s Generative Anthropology. Cratos was a violent oppressor of Prometheus, involved in provoking a crisis among both gods and humanity. This faithful and ruthless performer of the will of Zeus is viewed here as representing one of the deeper cognitive layers of mythological transfer, that is, as a representation of deferred, but always and anywhere prevalent intra-specific violence, the fundamental source and testimony of crisis in human societies.
    Artykuł stanowi interpretację Kratosa, mitycznej i retorycznej personifikacji obecnej w pracach Hezjoda i Ajschylosa, jako wielowarstwowej i metaforycznej figury poznania, definiowanej w odniesieniu do hipotezy o pochodzeniu języka i kultury, zawartej w Antropologii Generatywnej Eryka Gansa. Kratos był brutalnym ciemiężycielem Prometeusza, zaangażowanym w wywołanie kryzysu między bogami i ludzkością. Ten wierny i bezwzględny wykonawca woli Zeusa jest rozumiany przez autorkę jako reprezentacja jednej z głębszych warstw poznawczych przekazu mitologicznego, czyli odroczonej, ale zawsze i wszędzie panującej przemocy, podstawowego źródła i świadectwa obecności kryzysu w ludzkich społecznościach.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2021, 8, 1; 137-151
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homo sapiens: the speaking animal
    Homo sapiens: mówiące zwierzę
    Autorzy:
    Droste, Filip G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953538.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja
    psycholingwistyka
    pochodzenie języka
    komunikacja
    evolution
    psycholinguistic
    origin of language
    communication
    Opis:
    Teorie pochodzenia człowieka nie są do dzisiaj tak rozbudowane i uzasadnione jak wiele teorii kosmologicznych. Specjaliści różnych dyscyplin poszukują odpowiedzi na pytania zarówno o ewolucję człowieka jako organizmu biologicznego, jak i – szczególnie – istoty myślącej i mówiącej. W artykule omówiono pokrótce fakty paleontologiczne i związane z nimi teorie, a także opisano eksperymenty mające na celu dotarcie do sformułowania przekonującej teorii pochodzenia i rozwoju myślenia i mowy. Ważnymi punktami odniesienia w tych rozważaniach są: ewolucja biologiczna ssaków naczelnych, procesy myślowe u człowieka (i nie tylko), komunikacja, myślenie językowe. Wśród przywołanych ujęć powstawania mowy ludzkiej jest i dziecko jako tabula rasa, i teoria istnienia języka jako wrodzonego u ludzi (N. Chomsky). Przywołane w artykule konkretne przykłady użycia języka poddaje się analizie psycholingwistycznej: jak od obserwacji faktu i powstania wyobrażenia dochodzimy do sformułowań językowych, co samo w sobie już jest fenomenem, a jak jeszcze potrafimy twórczo wykorzystać tę powstałą materię języka. W ten sposób rodzi się konkluzja, iż to właśnie możliwość i umiejętność używania języka postawiły człowieka na czele stworzeń i pozwoliły mu na refleksję nad sobą, uprawianie nauki i sztuki, na wiarę i refleksję religijną.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 6; 27-43
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    GA Among Giants. Gans’s Scene of Language and Culture Origin in Reference to Cassirer’s and Heidegger’s Visions of the Human
    Autorzy:
    Złocka-Dąbrowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1186434.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Eric Gans
    GA
    Cassirer
    Heidegger
    scene of origin
    representation
    language
    culture
    Opis:
    This essay situates Eric Gans’s Generative Anthropology (GA) within Ernst Cassirer’s and Martin Heidegger’s intricate ontologies and validates GA as an applied ontology of language and culture. First, I will follow Gans’s suggestions for placing GA within a philosophical context, in particular, in terms of his situating of GA as a response to Heidegger’s Being and Time. I will then present Gans’s central concept of GA – the rise of language/ culture as the origin of the ‘human as human’ – a way of linking Gans’s system of representation with Cassirer’s system of symbolic forms. The description of the main components of Gans’s ‘scene’, namely: language, sign, community and violence, as responding to Cassirer’s and Heidegger’s respective understandings, will lead us to symbolic representation as opposed to a phenomenology that views forms merely as limitations for Being. I propose a mediating position between the competing claims of Cassirer and Heidegger, respectively, in Gans’s originary thinking, in the ‘explosion of language’ that allows the hermeneutics of the language of being (Dasein) to regain its presence.
    Źródło:
    Załącznik Kulturoznawczy; 2020, 7; 37-61
    2392-2338
    Pojawia się w:
    Załącznik Kulturoznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza języka w perspektywie antropologicznej – stanowiska Arnolda Gehlena i George’a Herberta Meada
    The Genesis of Language in an Anthropological Perspective. The Position of Arnold Gehlen and George Herbert Mead
    Autorzy:
    Michalski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342315.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    geneza języka
    behawioryzm społeczny
    wyobraźnia motoryczna
    komunikacja
    origin of language
    social behaviorism
    ontogeny
    motor imagination
    relief
    communication
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest, z jednej strony, rekonstrukcja głównych założeń Gehlenowskiej koncepcji genezy języka, a z drugiej, uzupełnienie jej braków w oparciu o behawioryzm społeczny George’a Herberta Meada. W pierwszych dwóch paragrafach odtworzymy opis ontogenezy czynności mownych, kładąc nacisk na koncepcję „ucieleśnionego znaczenia”, według której ludzki język zakorzeniony jest w głębokich warstwach wyobraźni motorycznej.1 Gehlen próbuje dowieść, że wszelkie, nawet najbardziej abstrakcyjne pojęcia krystalizują się za pośrednictwem sensomotorycznych schematów, a zatem cielesnych dyspozycji, które umożliwiają człowiekowi – konstytucjonalnie obarczonemu szeregiem deficytów biologicznych – interakcję z otoczeniem. Język pełni zatem, w pierwszej kolejności, funkcję odciążającą, kompensuje wrodzony brak przystosowania do określonych warunków środowiskowych oraz chroniczną nadwyżkę nieskanalizowanych popędów. W trzecim paragrafie przedstawimy argumenty filozofa na rzecz tezy, że język i dyskursywne myślenie stanowią nierozłączną jedność. Wskazane zostaną tutaj przede wszystkim paralele między czynnościami motorycznymi a ujęzykowionymi procesami myślowymi (3). Część artykułu poświęconą Gehlenowi zamkniemy krytycznym komentarzem do jego teorii (4). Ostatni paragraf będzie natomiast zawierał rekonstrukcję tych wątków behawioryzmu społecznego Meada, które stanowią uzupełnienie i rozwinięcie koncepcji gehlenowskiej (5).
    The article reconstructs the main assumptions of Arnold Gehlen’s conception of the origin of language, supplementing its shortcomings with some conclusions drawn from George Herbert Mead’s social behaviorism. The first two sect analyse the ontogeny of linguistic competence, with special reference to “embodied meaning,” the notion describing the fact that human language is deeply rooted in motor imagination. Employing the term, Gehlen tries to prove that any notions, even the most abstract ones, are crystallized through sensorimotor schemas, i.e. through bodily characteristics that enable the man to interact with his environment. The language has therefore a relieving function, because it compensates the inherent lack of adaptation to specific environmental conditions and chronic surplus of drives that are not channeled. The third section analyses the philosopher’s arguments for the thesis that language and discursive thinking create an inseparable unity. The reconstruction of Gehlen’s theory is summarized by a critical commentary to some of its elements together with an overview of several topics of Mead’s social behaviorism which can be seen as its corroboration and development.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2015, 3; 77-94
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprachontologie und Entwicklung natürlicher Sprachen
    Linguistic ontology and development of natural languages
    Autorzy:
    Kotin, Michail L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/555507.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Tematy:
    anthropocentric language concept
    origin of language
    language change
    phylogenesis
    ontogenesis
    language contacts
    anthropozentrisches Sprachkonzept
    Sprachursprung
    Sprachwandel
    Phypogenese
    Ontogenese
    Sprachkontakte
    Opis:
    The real existence of human languages is, according to Prof. Franciszek Grucza, an anthropocentric phenomenon, i.e., it concerns not only the individual speaker’s competence in the Chomskyan model, but also the existence of a language as instrument of mental activity and communication, which is situated, as an idiolect, in the minds of human beings who belong to the given language community. Idiolects are, for their part, phenomena underlying mutual changes caused by the development of the individual awareness in its permanent interaction with the idiolects of other members of the language society. The detection of these changes and their appropriate interpretation allows us to draw conclusions concerning the interaction of ontogenesis and phylogenesis in the creation of human languages. On the background of the anthropocentric linguistics developed by F. and S. Grucza, the problem in question receives a new dimension, namely it is about the dynamic aspect of the interaction of individual and socially-conditioned features as well as language acquisition and so called “systemic” change in the process of language evolution.
    Źródło:
    Applied Linguistics Papers; 2018, 25/1; 25-37
    2544-9354
    Pojawia się w:
    Applied Linguistics Papers
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna uczniów arabskiego pochodzenia – studium porównawcze
    The polish language of students of arabic origin – comparative study
    Autorzy:
    Gaze, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034566.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    język polski jako drugi
    polszczyzna edukacyjna
    egzamin maturalny
    tekst
    Polish as a second language
    Polish as a language of education
    matura exam
    text
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest studium porównawcze polszczyzny uczniów arabskiego pochodzenia, którzy uczęszczają do jednego z łódzkich liceów. Porównania dokonano z dwóch perspektyw – nauczyciela języka polskiego jako rodzimego oraz glottodydaktyka-językoznawcy. W tym celu wykorzystano wypracowania typu maturalnego pisane przez uczniów w trakcie lekcji języka polskiego, do których oceny wykorzystano kryteria maturalne (obowiązujące w formule od roku 2015). Wyniki te osadzono w szerszej perspektywie językoznawczej, uwzględniając znajomość poszczególnych podsystemów języka. Jednakże to właśnie ocena maturalna polszczyzny uczniów wydaje się kluczowa, ponieważ egzamin maturalny (a nie egzamin z języka polskiego jako obcego) stanowi cel dla uczniów.
    The aim of this article is a comparative study of the Polish language of two students of Arabic origin who attend one of the high schools in Lodz. The comparison was made from two perspectives – from the perspective of the teacher of Polish as a native language and the perspective of the teacher of Polish as a second language. For this purpose, the author used the examination essays written by students during Polish language lessons, for the assessment of which the criteria for the matura exam were used (criteria applicable from 2015). These results were embedded in a linguistic perspective, taking into account the knowledge of language subsystems. However, it is the assessment of the Polish language of students in accordance with the criteria of the matura exam that is important because this exam (not the exam in Polish as a foreign language) is the goal of the students.  
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 175-187
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Creolization and balkanization as a result of language (dialect) contact. Is the origin of mixed languages universal?
    Autorzy:
    Głuszkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677764.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    language contact
    creolization
    balkanization
    mixed codes
    bilingualism and biculturism
    Opis:
    Creolization and balkanization as a result of language (dialect) contact. Is the origin of mixed languages universal?There are several types of language contact depending on the relations between languages. The article focuses on the results of language contact with multi- and unidirectional influence: balkanization, pidginization, creolization and other types of contact – why not all of them result in mixing codes. The author considers various theoretical approaches to describe languages in contact, the process of convergence and the genesis of mixed codes. While the comparison of such language situations as Balkan Sprachbund, colonial and postcolonial societies, multi-ethnic societies in the Western world, has shown  that each type of language contact needs its own approach, the final part of this paper is  devoted to two analogical language situations: Russian Old Believers in Poland and Poles in Siberia. However, despite of many similarities, even these two communities have developed their bilingualism in a different way.Kreolizacja i bałkanizacja jako rezultat kontaktu języków (dialektów). Czy istnieje uniwersalna geneza języków mieszanych?Możemy wyróżnić kilka typów kontaktu językowego w zależności od relacji pomiędzy językami. W artykule omówiono rezultaty kontaktu językowego z jedno- i wielokierunkowym wpływem: bałkanizacja, pidginizacja, kreolizacja oraz inne typy kontaktu, a także podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, czemu tylko niektóre z nich skutkują powstaniem języków mieszanych. Analizie poddano różne podejścia teoretyczne, służące opisowi języków w kontakcie, procesowi konwergencji oraz powstaniu języków mieszanych. Ponieważ porównanie takich przykładów kontaktu językowego jak Bałkańska Liga Językowa, społeczności kolonialne i postkolonialne oraz wieloetniczne społeczeństwa na Zachodzie pokazało, że każdy typ kontaktu wymaga innego podejścia, końcową część artykułu poświęcono dwóm praktycznie analogicznym sytuacjom językowym: Rosjanom-staroobrzędowcom w Polsce i Polakom na Syberii. Pomimo wielu podobieństw okazuje się jednak, że w obydwu społecznościach bilingwizm rozwinął się w inny sposób.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2015, 15
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brak bezpośredniego wpływu umiejętności percepcyjnych na umiejętności narracyjne dzieci z niedokształceniem mowy pochodzenia korowego
    The correlation between phonemic hearing deficits and speech understanding disorders and narrative skills in children with Speech Development Disorder of Cortical Origin
    Autorzy:
    Balcerzak, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044572.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Speech and Language Development Disorder of Cortical Origin
    phonemic awareness
    speech understanding
    discourse
    text
    Opis:
    In the paper, an analysis of information gathered during examinations of children with speech development disorder of cortical origin is presented. The study group consisted of 4 individuals (two girls and two boys), aged 5–10. The results of the examination of phonemic awareness and understanding of a few sentences-long spoken texts as well as articulating a few sentences-long texts suggested a possible correlation between these two types of skills (phonemic awareness, spoken text understanding and production). However, a thorough analysis of the results does not allow one to conclude that the specific phonemic awareness deficits and/or speech perception difficulties have a predominant influence on the narrative skills of children with speech development disorder of cortical origin. Although the main hypothesis was disproved, the results of the analysis shed light on another possible explanation of speech production difficulties in the abovementioned speech and language disorder: deficient/insufficient auditory attention and/or verbal working memory. Such explanation has not yet been taken into consideration in the research on speech and language development disorder of cortical origin.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 2; 11-25
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia i liturgia. Teologiczna nauka o liturgii w niemieckim obszarze językowym. Geneza i założenia teoretyczne
    Theology and liturgy. Theological study of liturgy in the German language area. The origin and theoretical assumptions
    Autorzy:
    MIgut, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056732.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-07
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
    Tematy:
    teologia
    liturgia
    liturgika
    teologia liturgii
    teologiczna nauka o liturgii
    Liturgiewissenschaft
    liturgika pastoralna
    Odo Casel
    Romano Guardini
    Athanasius Wintersig
    theology
    liturgy
    liturgiology
    theology of liturgy
    liturgical theology
    Pastoral Liturgiology
    Opis:
    The present study initiates an in-depth reflection, a planned series of articles or a proper book concerning the position of liturgy in theology. It would be inappropriate to start such a subject from theology other than the German one, which had its origin in the liturgical movement. The homeland of the liturgical movement was, undoubtedly, France and later on Belgium. However, in none of the language areas it had such an intellectual foundation as in Germany and Austria. From the very outset the study of liturgy developed here into three directions, but the first two of them usually occurred alongside. The first approach is called the theological and historical study of liturgy, the second one is theological and systematic study of liturgy. The third approach consisted in pastoral liturgics. After the analysis of theoretical assumptions of the mutual link between theology and liturgy and the presentation of the teaching of the Second Vatican Council concerning the focal position of the study of liturgy in theology, there were presented the origins and main objectives of an independent theological discipline (Liturgiewissenschaft) emerging in the German language area and focused on liturgy. Two main trends of the developing discipline were displayed. The first of them is the systematic study of liturgy, created by Odo Casel OSB, and Romano Guardini. The second trend, which stems from the significance of liturgy for the Christian life, is theological and pastoral study of liturgy (Pastoralliturgik). Athanasius Wintersig OSB (1900-1942) is considered to be the creator of this approach.
    Źródło:
    Teologiczne Studia Siedleckie; 2015, XII/12; 253-266
    1733-7496
    Pojawia się w:
    Teologiczne Studia Siedleckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geflügelte Worte in der deutschen Sprache. Ihre Form, Bedeutung und Herkunft
    Winged Words in German Language. Their Form, Meaning and Origin
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012745.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    geflügelte Worte
    Fremdsprachen
    Wörterbücher
    winged words
    foreign languages
    dictionaries
    skrzydlate słowa
    języki obce
    słowniki
    Opis:
    Im Fokus des Beitrags stehen ausgewählte geflügelte Worte aus dem Duden-Wörterbuch (Bd. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Untersucht werden insgesamt 65 Beispiele, darunter 19 geflügelte Worte fremder Herkunft. Die Ausdrücke haben oft ihre Entsprechungen in der deutschen Sprache. Das gesammelte Forschungsmaterial zeigt, dass sich viele geflügelte Worte im Laufe der Zeit lexikalisch und/oder semantisch verändert haben.
    Przedmiotem artykułu są wybrane skrzydlate słowa zarejestrowane w słowniku Dudena (t. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Zbadano łącznie 65 przykładów, w tym 19 skrzydlatych słów pochodzenia obcego. Wyrażenia mają często swoje odpowiedniki w języku niemieckim. Zebrany materiał badawczy pokazuje, że w przypadku wielu skrzydlatych słów nastąpiły w przeciągu lat zmiany w obrębie leksyki i/lub semantyki.
    The subject of this article is selected winged words registered in Duden dictionary (vol. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". In the article I will examine 65 examples, including 19 winged words of foreign origin. Some of the phrases have their German equivalents. Collected research material indicates that, in case of many winged words, both lexical and semantic changes have occurred over the years.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 155-166
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza społeczeństwa w myśli Bernarda Mandeville’a
    The Genesis of Society in the Thought of Bernard Mandeville
    Autorzy:
    Droś, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082430.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Bernard Mandeville
    Oświecenie angielskie
    geneza społeczeństwa
    powstanie języka
    historia spekulatywna
    natura ludzka
    Bajka o pszczołach
    English Enlightenment
    the genesis of society
    the origin of language
    conjectural history
    human nature
    The Fable of the Bees
    Opis:
    W artykule przedstawiono sformułowany przez Bernarda Mandeville’a paradoks prywatnych przywar i korzyści publicznych, korzystając z jego poglądów na genezę społeczeństwa głównie na podstawie drugiego tomu Bajki o pszczołach i The Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War. Ewolucyjny proces rozwoju społeczeństwa ukazany w tekście różni się od poglądów prezentowanych przez autora w pierwszym tomie Bajki, kładzie bowiem nacisk na długotrwały i spontaniczny charakter postępu dokonanego przez ludzi o niewybitnych umysłach. W swoich rozważaniach Mandeville pozostaje przy kluczowym dla siebie temacie natury ludzkiej i istotności ludzkich przywar w poprawnym funkcjonowaniu grup społecznych. Kontynuuje dywagacje rozpoczęte w pierwszym tomie Bajki nad tym, kim człowiek w rzeczywistości jest. Temat powstania społeczeństwa wpisuje się w deklarowany przez niego cel, jakim jest sprawienie by ludzie lepiej rozumieli samych siebie.
    The article presents the paradox of private vices and public benefits of Bernard Mandeville on the example of his views on the genesis of society, based mainly on the second volume of Fable of the Bees and The Origin of Honor and the Usefulness of Christianity in War. The evolutionary process of the development of society presented in the text differs from the views presented by the author in the first volume of The Fable, because it emphasizes the long-term and spontaneous nature of the progress made by people with unremarkable minds. In his deliberations, Mandeville remains on the key topic of human nature and the importance of human vices in the proper functioning of social groups. He continues the deliberations started in the first volume of Fable about who man really is. The theme of the emergence of society fits in with the declared goal of making people understand themselves better.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2019-2020, 16-17; 135-154
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marking silence: Heidegger and Herder on word and origin
    Autorzy:
    Hanly, Peter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/430908.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Heidegger Martin
    Herder
    language
    listening
    mark
    silence
    język
    słuchanie
    znak
    cisza
    Opis:
    It is clear that the question of language is of utmost importance to Heidegger’s work from the late 1930’s, the period of the so-called seynsgeschichtlich treatises. This preoccupation has become increasingly evident thematically, but is equally apparent in the interruptive and fragmentary presentation of the writing itself, a writing which seems to seek to bring into question the very possibility of philosophical discourse. This paper will argue that decisive, in these texts, both to the development of Heidegger's conception of language and to its mode of enactment, is an engagement with Herder’s work on the origin of language. This engagement is evidenced by the intensive address to that text that we find in the seminar notes from 1939: Vom Wesen der Sprache: Die Metaphysik der Sprache und die Wesung des Wortes. Zu Herder’s Abhandlung über den Ursprung der Sprache (GA 85). Herder's text allows Heidegger to develop a relation to the fragmentary that is decisive for the unfolding and development of his thinking.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 4; 69-86
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ukrainian, Polish and Russian trilingualism among Ukrainians of non-Polish origin living in Poland
    Autorzy:
    Levchuk, Pavlo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677272.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    trilingualism
    Polish language
    Ukrainian language
    Russian language
    Opis:
    Ukrainian, Polish and Russian trilingualism among Ukrainians of non-Polish origin living in PolandThis article examines the socio-linguistic situation of Ukrainian migrants who live in Poland but who do not have Polish origins. After presenting the issue and describing the group in question, the article then describes the locations where the languages are used, the personae of the interlocutors, and their emotional attitudes towards each of the languages. Trójjęzyczność ukraińsko-rosyjsko-polska Ukraińców niepolskiego pochodzenia mieszkających w PolsceW niniejszym artykule została przedstawiona sytuacja socjolingwistyczna migrantów z Ukrainy, którzy nie mają polskiego pochodzenia. Po zarysie problematyki i opisie przedstawionej grupy zostały przedstawione miejsca posługiwania się językami, osoby interlokutorów oraz stosunek emocjonalny do każdego ze znanych respondentom języków.
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2019, 19
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lexical loans of English origin in informal spoken Polish
    Autorzy:
    Zabawa, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577155.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    language contact
    borrowing
    loanwords
    corpus of spoken language
    spoken Polish
    Opis:
    The paper focuses on the semantic analysis of lexical borrowings of English origin used in informal spoken Polish. The study is based on the corpus, collected and analyzed by the present author. First, general information is given about the corpus, followed by the description of the methodological problems associated with studying lexical loans in spoken language. The main part of the paper focuses on the description of the loans found in the corpus. Special attention is paid to the newest borrowings, not noted in the dictionaries of Polish and/or dictionaries of foreign terms.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2011, 32; 101-119
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła tożsamości narodowej Kurdów
    Autorzy:
    Pochyły, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450335.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Kurdowie
    Kurdystan
    tożsamość
    pochodzenie
    język
    Kurds
    identity
    origin
    language
    Opis:
    Kurds as a nation has always Bern self-reliance. Nomadic style of life and ability to survive hostile attacks made them very valuable a mercenaries in many wars conducted by their neighbours. Kurdistan was also some kind of a buffer where many contradicted interests and politics has been set against each other. Kurds profess islam, they speak in a few dialects of kurdish lanuguage and live today in 4 countries in the Middle East (Iraq, Iran, Turkey, Syria). Kurds in Iraq have Autonomy with president, government, parliament, police and army. *ey are dreaming about future and independent Kurdistan
    Źródło:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2013, 2; 113-128
    2084-848X
    Pojawia się w:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Slavic *tъrgъ, Old Church Slavonic trъgъ. Their origin and distribution in postclassical times
    Autorzy:
    Paliga, Sorin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677760.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Illyrian language
    Thracian language
    tъrgъ
    Indo European language, Pre Indo European language
    ‘Mediterranean language’
    Sumerian language
    Opis:
    Slavic *tъrgъ, Old Church Slavonic trъgъ. Their origin and distribution in postclassical timesSlavic *tъrgъ, Old Church Slavonic trъgъ, preserved in the modern Slavic languages  as well, has had an impressive distribution in both vocabulary and place‑names, to note just Bulg. Tărgovište (also an important archaeological site), Rom. Târgoviște, also spelled Tîrgoviște (the political centre of Wallachia for some time, approx. 80 kms north-west from Bucharest) and as far as Finnish Turku (gen. Turun). See also the discussion regarding the Polish place-name Toruń. The origin has been debated, but it cannot be analysed independently from ancient Illyrian town of Tergitio, later Tergeste, the precursors of modern Slovene Trst, Italian Trieste. The ultimate origin has been  looked for even in remote areas like Sumer, e.g. Václav Machek, who quotes Assyro-Babylonian tamgaru ‘trader’, in fact following a suggestion of the orientalist Bedřich Hrozný, the decipherer of Hittite (he published the study in August 1915). The author assumes that the origin of the word must be accepted as ‘Balkanic’ or, in a perhaps better phrasing, as a common Illyrian and Thracian ‘technical term’ referring to trade and commerce. Its spread from south to north is entirely normal, following the spread of economic relations from the Roman, then the Byzantine world northwards at a date difficult to determine, but definitely prior to the Slavic expansion, i.e. before the 6th century C.E. It is unlikely  that we have to do here an Oriental term. If indeed that were so, the term should have spread first to Classical Greek, then should have migrated northwards at an earlier date. It is rather likely that we have  here a ‘Mediterranean’, perhaps even a Pre-Indo-European term, in Machek’s terminology, ‘praevropský původ’ (of Old European origin). Słowiański *tъrgъ, staro-cerkiewno-słowiański trъgъ. Pochodzenie i dystrybucja w epoce nowożytnejSłowiański *tъrgъ, scs. trъgъ to nazwa zachowana także we współczesnych językach słowiańskich. Ma wiele derywatów zarówno wśród nazw apelatywnych, jak i nazw własnych, by wymienić choćby bułg. Tărgovište (także ważne stanowisko archeologiczne), rum. Târgoviște, zapisywane także jako Tîrgoviște (przez pewien czas polityczne centrum Muntenii, ok. 80 km na północny zachód od Bukaresztu) czy fin. Turku (gen. Turun), czy też dyskusje na temat pochodzenia polskiej nazwy Toruń.Pochodzenie targu było wielokrotnie przedmiotem dyskusji, jednak nazwy nie można analizować niezależnie od starożytnej nazwy iliryjskiego miasta Tergitio, późniejsze Tergeste, poprzednik współczesnego słoweńskiego Trst i włoskiego Trieste. Václav Machek rozpatrywał nawet tak archaiczne pochodzenie jak sumeryjskie, przywołując asyryjsko-babilońskie tamgaru ‘handlowiec’, idąc za sugestią orientalisty Bedřicha Hrozného, który odczytał pismo hetyckie (1915). Autor ten  stwierdza, że pochodzenie rozpatrywanego słowa trzeba uznać za bałkańskie lub raczej wspólne iliryjsko-trackie jako termin techniczny związany z handlem. Jego rozpowszechnienie z południa na północ jest całkowicie zrozumiałe, jeśli wziąć pod uwagę północny zasięg stosunków ekonomicznych Imperium Rzymskiego, a później Bizancjum, w czasach trudnych do sprecyzowania, jednak zdecydowanie wcześniejszych od słowiańskiej ekspansji, tj. sprzed VI w. n. e. Pochodzenie orientalne jest mało prawdopodobne. Jeżeli jednak brać je pod uwagę, to należy przyjąć, że wcześniej słowo to pojawiło się w klasycznej grece, a następnie, w dość wczesnym okresie, z niej rozpowszechniło się w kierunku północnym. Bardziej prawdopodobne wydaje się pochodzenie śródziemnomorskie, a być może nawet przedindoeuropejskie, według Macheka praevropský původ.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2015, 15
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ARABISMEN IN DEUTSCHEN WÖRTERBÜCHERN
    WORDS OF ARABIC ORIGIN IN DICTIONARIES OF GERMAN LANGUAGE
    Autorzy:
    Lipczuk, Ryszard
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597042.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Fremdwortlexikografie
    Entlehnungen
    Arabismen im Deutschen
    Etymologie
    etymology
    language purism
    words of arabic origin
    lexicography
    borrowings in German
    zapożyczenia w języku niemieckim
    leksykografia
    arabizmy
    puryzm językowy
    etymologia
    Opis:
    Im Beitrag wird der Frage nachgegangen, welche Lemmata in älteren (aus dem 19. Jh.) fremdwortbezogenen Wörterbüchern als Entlehnungen aus dem Arabischen betrachtet wurden und wie sich diese Beschreibungen von denen in den heutigen Wörterbüchern des Deutschen unterscheiden. Aufgrund des heutigen Wissensstands in der Linguistik und speziell in der Etymologie kommt man zu – wenigstens teilweise – anderen Einsichten in die Herkunft des deutschen Wortschatzes. Manche Lemmata, die früher als Arabismen gekennzeichnet wurden, werden heute als direkte Entlehnungen aus dem Französischen, Italienischen, Spanischen o.ä. betrachtet.
    German language has been strongly influenced by various languages. First of all, borrowings from Latin and French should be mentioned. The influences of the Arabic language, however, also played a significant role. The paper presents and offers a description of words of Arabic origin in three German dictionaries of borrowings: WIEDEMANN (1811), WANDER (1858), KÖHLER (1882). As it turns out, in modern etymological dictionaries most of these words are not treated as borrowings which entered German directly from Arabic.
    Język niemiecki podlegał silnym wpływom ze strony różnych języków. Na pierwszym miejscu należy wspomnieć o zapożyczeniach z łaciny i z języka francuskiego, ale istotną rolę odegrały też wpływy języka arabskiego. Artykuł przedstawia i opisuje arabizmy występujące w trzech niemieckich słownikach zapożyczeń: WIEDEMANN (1811), WANDER (1858), KÖHLER (1882). Okazuje się, że większość tych wyrazów nie jest traktowana we współczesnych słownikach etymologicznych jako zapożyczenia bezpośrednio przejęte do języka niemieckiego z języka arabskiego.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 103-121
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Los arabismos en la lengua española
    The words of Arabic origin in the Spanish language
    Autorzy:
    Janowska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1963522.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    lengua
    cultura
    bilingüismo
    origen árabe
    Andalucía
    semántica
    etimología
    topónimos
    significado de palabras
    historia
    arabismo
    language
    culture
    bilingualism
    Arabic origin
    Andalusia
    semantics
    etymology
    toponyms
    word meaning
    history
    Arabism
    Opis:
    Las palabras de origen árabe (los arabismos) constituyen un grupo bastante numeroso en español. Por condiciones históricas y culturales, estas palabras ingresaron al idioma español de forma natural como resultado de varios cientos de años de simbiosis entre las naciones árabe y española en Andalucía. Junto a los árabes apareció una lengua distinta a las lenguas románicas: el árabe, con diversas manifestaciones escritas y orales, que se convirtió en lengua oficial y lengua de cultura. La lengua actuó como un superestrato del romance y astrato andaluz porque influyó en ella al compartir el área geográfica con el español. Con muchos dominando ambas formas de lenguaje, Al-Andalus fue una sociedad bilingüe hasta al menos el siglo XI o XII. Los ecos de este bilingüismo siguen presentes en el español en forma de los arabismos.
    Words of Arabic origin make up quite a large group in Spanish. Due to historical and cultural conditions, these words entered the Spanish language in a natural way as a result of several hundred years of symbiosis between the Arab and Spanish nations in Andalusia. Along with the Arabs, a language other than the Romance languages appeared: Arabic, with various written and oral manifestations, which became an official language and also the language of culture. The language acted as a superstratum of Andalusian romance and astrato because it influenced it through sharing the geographical area with Spanish. With many mastering both forms of the language, Al-Andalus was a bilingual society until at least the 11th or 12th centuries. The echoes of this bilingualism are still present in Spanish in the form of words of Arabic origin.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 2; 129-147
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    People of Polish Origin and of Polish Nationality in the USSR and in the United States. Their Language Situation
    Autorzy:
    Brożek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965492.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    Depending on the size of Polish communities abroad, the duration of their settlement, the form and force with which the society of the settlement country as well as the new State influenced these communities, the Polish immigrants (or else the autochtonie Polish community that settled abroad) and their offspring, differ from each other with respect to national consciousness, or - on the one hand - with what the scale of differences contains between the identification with the Polish nation (Polish national minorities), arid - on the other - with the identification with the nation of the settlement country (Polish ethnic groups, with the most characteristic example of Americans of Polish descent in the USA). For this reason it is difficult to speak exclusively about Poles abroad, and the areas of Polish settlement abroad. In order to designate the entirety of multigenerational communities consisting of persons connected genetically with the Polish national community, conscious of these bonds (though, for different reasons, the communities in question ended up outside the Polish ethnic territory in Europe, or outside the borders of the Polish state), and settled permanently on the territory of different countries (or beyond the territory of Poland in her boundaries after 1944-45), we adopt the term Polonia.
    Źródło:
    Studia Polonijne; 1992, 14; 133-134
    0137-5210
    Pojawia się w:
    Studia Polonijne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phraseme mythologischen Ursprungs im heutigen Sprachgebrauch – dargestellt an zwei Beispielen
    Phrasems of a Mythological Origin in a Contemporary Language
    Autorzy:
    Rudziński, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16441976.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    mythologisms
    Achilles’ heel
    trojan horse
    everyday language
    Mythologismen
    Achillesferse
    trojanisches Pferd
    Alltagssprache
    Opis:
    Das Hauptziel des vorliegenden Beitrags ist die Untersuchung des Gebrauchs der Phraseme mit mythologischen Komponenten in der heutigen Sprache. Da ein Teil der analysierten Mythologismen Einwortphraseme bilden, werden hierbei ihre Eigenschaften näher besprochen. Dann wird einerseits auf den Einfluss der Mythologie auf die Sprache, und andererseits auf den Zusammenhang zwischen der Mythologie und der Phraseologie eingegangen. Darüber hinaus wird ein Überblick über den Stand der Forschungen zu Mythologismen gegeben. Zum Schluss werden die Ergebnisse einer empirischen Untersuchung vorgestellt. Es handelt sich dabei um eine korpusgestützte Analyse, die ergeben hat, dass die untersuchten Phraseme mythologischen Ursprungs (Achillesferse und trojanisches Pferd) in vielen Lebensbereichen, zum Vorschein kommenund dass sie sehr oft durch unterschiedliche weitere lexikalische Elemente erweitert werden. Zudem konnte festgestellt werden, dass derartige Phraseme ihre Bedeutung erweitert haben, weswegen sich ihre Semantik in den meisten Fällen nicht mit der mythologischen deckt.
    The main aim of the following research paper is to conduct a study on the use of idioms with elements of mythology in contemporary language. Because of the fact, that part of the analysed mythologisms were one-word phrasemes, their properties have been characterized in detail. Subsequently, on the one hand, the influence of the mythology on the language is discussed, and on the other hand, the connection between mythology and phraseology. Furthermore, the paper additionally shows an overview of the state of the research on mythologisms. The closing part presents the results of the empirical study. The study was centred on a corpus-based analysis that has shown, that the mythologically originated phrasemes (such as Achilles heel and Trojan horse) occur in many different areas of life and they are often enhanced by various lexical elements. The analysis revealed that the phrasemes of mythological origin have expanded their meaning, which is why their semantics do not correspond in most cases to the mythological one.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2023, 23; 319-333
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Полонизмы И Польские Реалии В Повести А. Бестужева-марлинского Наезды
    Words of Polish Origin and Polish Realities in Arrivals, a Novel by A. Bestuzhev-Marlinsky
    Autorzy:
    АНАНЬЕВА, НАТАЛИЯ
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103010.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish language
    words of Polish origin
    Latgale
    artistic function
    part of speech
    Opis:
    The article analyses Polish linguistic elements noted in Arrivals, a novel by A. Bestuzhev-Marlinsky, which describes the events on the border of Russia and Poland which occurred shortly after 1613. Words of Polish origin are presented in all the parts of speech; they are tasked with conveying the local Polish atmosphere and the characteristic speech of Poles as well as people of non-Polish origin (Jews, Russians) who came into contact with Poles.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 11-32
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tilgung von Sprachlauten in den lexikalischen Entlehnungen aus dem Deutschen ins Polnische des 20. Jahrhunderts
    Elision of language sounds in loanwords of German origin in the Polish language of the 20th century
    Autorzy:
    Feret, Andrzej S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/517779.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    loanwords
    language sound
    elision
    German-Polish contrastive
    studies.
    Opis:
    The aim of the present paper is to disscuss the elision of language sounds in loanwords transferred from German into Polish in the 20th century. Only those loanwords of German origin are examined whose time of transfer into Polish could be clearly indicated and whose etymology could be found.
    Źródło:
    Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft; 2018, 7; 31-43
    2657-4799
    Pojawia się w:
    Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawność w języku polskim dwujęzycznej młodzieży pochodzenia polskiego mieszkającej w Anglii
    The efficiency in Polish of bilingual young people of Polish origin living in England
    Autorzy:
    Niesporek-Szamburska, Bernadeta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511465.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    bilingualism
    language competence
    language regression
    semi-lingualism
    Opis:
    The author presents the results of a small survey into the Polish language skills of students of Polish origin residing in England. She starts by determining their level of language skills, then she compares the overall competences of young people born in England to those who came to the country a few years ago (competences are in terms of listening, reading comprehension and writing). The author analyzes in detail the results of the test and the effectiveness of the language teaching systems. The results allow her to draw a number of conclusions: the importance of bilingualism for children, that there is a rapid reduction in Polish language skills among adolescents who have come from Poland as well as the observation that for many children born overseas it is now too late to become fluent in their mother tongue.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2015, 2(16); 155-166
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skąd pochodzą polskie nazwy kolorów
    What is the origin of Polish names of colours
    Autorzy:
    Madeja, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/510821.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    history of Polish language
    names of non-basic colors
    Opis:
    The article attempts to explain the origin of some Polish names of non¬ basic colours. Lex-emes that serve as bases for forming the names of colours in Polish have been divided into four semantic categories. The most numerous one consists of the names of colours deriva-tive from the names of certain plants. Second most numerous group of lexemes is based on the names of minerals, metals, stones. The third one refers to the names of animals, birds, fish and reptiles. The last, and least numerous group consists of the names of colours that originate from the names of the staining substances. Among the names of the colours presented in the article some examples can be found that do not belong to any of the four groups. The name of the colour can also originate from grocery articles, atmospheric phe-nomena, drinks or proper nouns.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2010, 2(6); 197-217
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Afrikaans: a language where ideology and linguistics meet
    Afrikaans: język, w którym spotykają się ideologia i językoznawstwo
    Autorzy:
    Hamans, Camiel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2044546.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Origin of Afrikaans
    Apartheid
    creolization
    ideology
    Opis:
    This paper summarizes the discussion about the origin and the status of Afrikaans. Two schools appear to be opposed to each other: the philological school and a creolistic view. The philological school tried to demonstrate with meticulous research of sources that Afrikaans is a full daughter of 17th century Dutch, which set foot ashore with van Riebeeck in 1652 at the Cape of Good Hope. Linguists who thought of a pattern of creolization in the formation of Afrikaans point to the influence of the languages of slaves brought to South Africa and to the influence of the original inhabitants, the Khoi and the San. This contribution mainly outlines the ideological background of these two schools of thought. For the philological school this is the system of Apartheid, while for the Creolist view the emphasis is more on decolonization.
    Źródło:
    Scripta Neophilologica Posnaniensia; 2021, 21; 15-92
    1509-4146
    Pojawia się w:
    Scripta Neophilologica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eponimy pochodzenia rosyjskiego : "stachanowiec" w języku polskim
    Eponyms of the Russian origin: stakhanovite (стахановец) in the Polish language
    Эпонимы русского происхождения: стахановец в польском языке
    Autorzy:
    Sarnowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482059.pdf
    Data publikacji:
    2004-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Opis:
    Inn the article the Polish fates of the lexeme stakhanovite (стахановец) and the concept of „the exemplary front-rank worker”, which were imported from the USSR after the World War II. The Polish history of this word is very dynamic, and semantics and pragmatics are changeable and contradictory. Referring to the lexical data and some of the contemporary texts, in the Polish history of the concept and lexeme the author singles out three periods. They correspond to the three stages of formation of the semantics and pragmatics of this lexeme and to the ways of its functioning in the texts. Serving at the beginning, the communisti propaganda in the early nineties the Polish stakha novite (стахановец) started to be used in the negative (ironical and humorous contexts), and nowadays as a result of the activization of some semes it tends to gains the informational neutrality and is even sometimes used with a positive attitude.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2004, 1, IX; 273-282
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Les mots d’origine portugaise en français
    The words of Portuguese origin in French
    Autorzy:
    Sorbet, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118241.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    emprunts lexicaux
    lusophonismes
    étymologie
    contacts linguistiques
    loanwords
    lusophonisms
    etymology
    language contacts
    Opis:
    Les relations linguistiques entre la France et les pays lusophones, surtout le Portugal, ont une longue tradition. Sans le moindre doute, ces relations ont amené les langues ibériques à emprunter plus au français qu’inversement. Cependant, le portugais, au cours des siècles, a aussi fourni à la langue française de nombreux mots. Bien entendu, pas tous ces mots, proviennent, en fin de compte, de la Péninsule Ibérique mais le Portugal a pu joué un rôle d’intermédiaire entre le français et, d’une part, le portugais dans ses variantes hors-européennes, et d’autre part, certaines langues américaines, africaines et asiatiques. Ainsi nous voulons, dans cette contribution, nous occuper des vocables que nous pouvons dénommer grosso modo comme des lusophonismes.
    The language relations between France and lusophone countries, especially Portugal, have a long tradition. Without a doubt, these relations have led Iberian languages to borrow more from French than vice versa. However, Portuguese has also contributed many words to French over centuries. Certainly, not all of these words come ultimately from the Iberian Peninsula but Portugal has played the role of intermediary between French and, Portuguese in its non-European variants as well as certain American, African and Asian languages. Thus, the main focus of this paper is the study of words which can be roughly classified as lusophonisms.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 383-393
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O świadomości językowej Wincentego Pola (1807−1872)
    On the linguistic awareness of Wincenty Pol (1807−1872)
    Autorzy:
    Bryła, Władysława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459189.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    język polski
    pochodzenie języka polskiego
    dialekt
    prawa autorskie
    konwencja nazewnicza
    the Polish language
    the origin of the Polish language
    dialect
    copyright
    naming convention
    Opis:
    Wincenty Pol was a writer and a learned geographer. His linguistic interests encompassed the origin of the Polish language linked with the history of Slavs, onomastics, the dialects of Polish and the need to legally protect writing. Pol was convinced that language needs to be studied in relation to nature, culture and human work.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 24-35
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The History of the Normative Opposition of “Language versus Dialect”: From Its Graeco-Latin Origin to Central Europe’s Ethnolinguistic Nation-States
    Autorzy:
    Kamusella, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/508782.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Language
    dialect
    a value-free
    Immanuel Kant
    classical Greek
    classical Latin
    renaissance
    Latin
    ethnic group
    Central Europe
    Opis:
    The History of the Normative Opposition of “Language versus Dialect”: From Its Graeco-Latin Origin to Central Europe’s Ethnolinguistic Nation-StatesThe concept of “a language” (Einzelsprache, that is, one of many extant languages) and its opposition to “dialect” (considered as a “non-language,” and thus subjugable to an already recognized language merely as “its” dialect) is the way people tend to think about languages in the West today. It appears to be a value-free, self-evident conception of the linguistic position. So much so that the concept of “language” was included neither in Immanuel Kant’s system of categories, nor in the authoritative Geschichtliche Grundbegriffe: Historisches Lexikon zur politisch sozialen Sprache in Deutschland. This paper sketches the rise of the “dialect vs language” opposition in classical Greek, its transposition onto classical Latin, and its transfer, through medieval and renaissance Latin, to the early modern period. On the way, the Greek and Latin terms for “language” (and also for “dialect”) sometimes functioned as synonyms for peoples (that is, ethnic groups), which – importantly – contributed to the rise of the normative equation of language with nation in the early nineteenth century. It was the beginning of the ethnolinguistic kind of nationalism that prevails to this day in Central Europe. Dzieje normatywnej dychotomii języka i dialektu: Od greko-łacińskich źródeł po państwa etnicznojęzykowe Europy ŚrodkowejPojęcie języka jako jednego z wielu (Einzelsprache) stawiane w diametralnej opozycji do „dialektu” (czyli „nie-języka”, który normatywnie musi zostać przyporządkowany jakiemuś już wcześniej uznanemu językowi jako jeden z jego dialektów) stanowi formę pojęciową, poprzez pryzmat której postrzega się języki i dyskutuje o nich we współczesnym świecie Zachodu. Z powodu powszechnego uznania owa forma pojęciowa wydaje się tak oczywista i wolna od nacechowania ideologicznego, że Immanuel Kant nie uwzględnił języka w zaproponowanym przez siebie systemie kategorii filozoficznych, podobnie jak i autorzy niezmiernie wpływowego dzieła z zakresu historiografii i socjologii politycznej o znamiennym tytule Geschichtliche Grundbegriffe: Historisches Lexikon zur politisch sozialen Sprache in Deutschland. W niniejszym artykule przedstawiam wyłonienie się opozycji języka wobec dialektu w starożytnej grece oraz jego recepcję na gruncie łaciny od starożytności rzymskiej po okres nowożytny. W ciągu wieków utarło się używanie greckich i łacińskich terminów w odniesieniu do „języka” jako synonimów na określenie ludów (czy też grup etnicznych), co we wczesnym XIX stuleciu silnie wpłynęło na wykształcenie się normatywnego zrównania języka z narodem. Stanowiło to początek fenomenu znanego pod nazwą „nacjonalizmu etnicznojęzykowego”, który na poziomie państw dominuje po dziś dzień w całej Europie Środkowej.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2016, 5
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Łacińskość (latinitas) jako rytuał w polskiej i czeskiej terminologii prawniczej
    Autorzy:
    Michalska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830366.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-29
    Wydawca:
    Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    rytuał w języku
    terminologia prawnicza
    terminy/wyrazy o łacińskiej proweniencji w języku polskim i czeskim
    ritualism in the language
    law terms
    terms/words of Latin origin in
    Polish and Czech language
    Opis:
    Artykuł przedstawia elementy łacińskiego dziedzictwa leksykalnego na podstawie wybranych przykładów polskich i czeskich terminów prawnych, np. administracja, kodeks, jurysdykcja, orzecznictwo itp. Autorka podkreśla fakt, że wiele zapożyczonych słów (zwłaszcza z łaciny) w języku polskim i czeskim zostało już od dawna udomowionych. Zapożyczone słowa z języka łacińskiego są również dziedzictwem wielkiej tradycji kultury rzymskiej (np. Rzymska kultura prawa w Europie). Autorka zwraca uwagę na różnice stylistyczne w powszechnym stosowaniu w języku polskim i czeskim wybranych pojęć prawnych o pochodzeniu łacińskim.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 247-257
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeczownikowe prefiksy obcego pochodzenia w historii języka polskiego
    NOMINAL PREFIXES OF NON-NATIVE ORIGIN IN THE HISTORY OF THE POLISH LANGUAGE
    Autorzy:
    Zarębski, Rafał
    Kleszczowa, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/books/45662789.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Praca Rafała Zarębskiego wypełnia poważną lukę w polskiej literaturze lingwistycznej, bo wprawdzie o obcych prefiksach wiele się już pisało, o ich źródłach, o historii i miejscu we współczesnej polszczyźnie, ale dotąd nie powstała synteza, która by zgromadziła rozproszone dane, także – zinterpretowała materiał w sposób jednolity (...). Monografia mieści wielostronny opis obcych prefiksów przy rzeczownikach – bierze autor pod uwagę chronologię, semantykę prefiksów i ich podstaw, produktywność, nacechowanie stylistyczne (...). W trakcie omawiania materiału autor recenzowanej monografii niejednokrotnie w sposób zamierzony uchyla wymogi analizy słowotwórczej wypracowanej przez synchroników, co w moim mniemaniu jest słuszne – derywatologia diachroniczna ma inne cele, dogmatyczne „pęta” strukturalnej analizy zaciemniają istotę procesu językowego, a przecież śledzenie zmian to nadrzędne zadanie badaczy historii języka. (Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Kleszczowej)
    The aim of the thesis was to look at prefixal nominal derivation as one of the nominative techniques and to establish its development in the history of the Polish language. Such an approach to the analyzed issues showed a range of transformations that occurred due to non-native prefixes in Polish word-formation.The study involved the following issues: chronology of non-Slavic genetically nonnative prefixes, particularly the moment when they abstracted from a sequence of foreign words, resulting in some of these borrowings acquiring formal and semantic divisibility on the basis of the Polish language, non-native prefixes productivity in subsequent periods in history of the Polish language, as well as the morphological, semantic and stylistic characteristics of non-native prefixes in a historical perspective. Such an approach to the research resulted in a multi-faceted characteristic of non-native prefixes, which determines their separate position in Polish word-formation.
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Książka
    Tytuł:
    Noch einmal zur Herkunft von serbokroatisch čȇrga ~ čerga ‘(kleines) Zelt, Teppich etc.
    ONCE MORE ON THE ORIGIN OF SCR. ČȆRGA ~ ČERGA ‘(SMALL) TENT, CARPET ETC.’
    Autorzy:
    Knüppel, Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699974.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology
    language contact
    linguistic history
    Opis:
    The present paper investigates the possible origins of SCR. čȇrga ~ čerga ‘(small) tent, carpet etc.’, Bulg. čérga ‘(patterned) carpet, long narrow carpet (with fringes), etc.’ and related forms in Slavonic and Turkic, as well as in Hungarian, Romanian and Albanian. The starting point is an entry in K.H. Menges’ posthumous Etymologisches Wörterbuch der türkischen und anderen orientalischen Elemente im Serbokroatischen. The forms are derived here from Bulg.-Tksh. čärgäg ~ čärgä.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 17-22
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI
    Contemporary Polish surnames of possible Lithuanian origin absent from the dictionary of Lithuanian surnames (LPŽ), attested in the anthroponymic files of the Institute of the Lithuanian Language
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1928127.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    polskie nazwiska
    nazwiska pochodzenia litewskiego
    etymologiczno-motywacyjny słownik nazwisk
    kartoteka
    Instytut Języka Litewskiego
    Polish surnames
    surnames of Lithuanian origin
    etymological and motivational surname dictionary
    index card files
    Institute of the Lithuanian Language
    Opis:
    The aim of the article is to present the attestations of contemporary Polish surnames of Lithuanian origin which are absent from the dictionary of Lithuanian surnames (“Lietuvių pavardžių žodynas”, LPŽ), excerpted from the anthroponymic index card files that have been stored in the Lithuanian Language Institute in Vilnius and continually enlarged for several decades now. The files contain data excerpted from historical sources of the 16th to 19th centuries and consist of about 200,000 index cards (the actual number of excerpted anthroponyms is lower since some recur in various sources). Due to space limitations, generally only directly attested names have been included in the article, to the exclusion of those whose relationship with the researched name can be inferred rather than considered proven. Each listed attestation of an anthroponym (probably not in all cases an already established hereditary surname) is accompanied by information concerning its location and year (or time bracket), wherever available in the card index file. Given names or other details (e.g. the role of the person mentioned in documents, such as godmother in the data excerpted from baptismal registers) have only been included occasionally, if there was some reason to do so.
    Źródło:
    Onomastica; 2020, 64; 211-228
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapożyczenia niemieckie w XIX-wiecznym Dykcjonarzu Michała Amszejewicza (przyczynek do badań nad słownictwem obcego pochodzenia w polszczyźnie)
    German loanwords in 19th century Dykcjonarz by Michał Amszejewicz (contribution to studies on vocabulary of foreign origin in the Polish Language)
    Autorzy:
    Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109287.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-08
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    lexis
    lexicography
    loanwords
    history of the Polish Language
    Opis:
    Michał Amszejewicz in Dykcjonarz, which was a record of vocabulary of foreign origin used in the Polish language in the middle of the 19th century, recorded more than eight hundred lexical units (838 in 633 entries, which comprise 511 monosemes and 122 polysemes with two or more meanings) present in the lexis as a result of interference between the Polish and the German languages. Their functional allocation is diversified, with specialist lexis being dominant. Analysed vocabulary in the middle of the 19th century was functionally allocated to various areas of activity, firstly to crafts – 155 lexical units (18.5%), next to military and its organisation – 93 lexical units (11.1%), merchant’s profession and its specifics, commercial and financial aspects – 72 lexical units (8.6%). The remaining 518 lexical units (61.8%) are scattered in the lexicon of another several dozens of specialties, such as rafting, mining, metallurgy, forestry, meteorology, gardening, fine arts and others. Until the beginning of the 21st century, out of 838 analysed lexical units a diversified life cycle was preserved by 321 (38.3%), and 517 (61.7%) were transferred to linguistic archives of the Polish Language. In analysed vocabulary of German origin, actively used in the most recent Polish Language, biased lexis is dominant – in terms of terminology and style; less frequently these are words with a neutral character, regarded as basic vocabulary. Analysed Germanisms have also undergone semantic changes, i.e. specialisation, generalisation, metaphorisation and partial transformations. Germanisms in the Polish Language of the 19th century are a cultural and linguistic fact, which is characterised by certain specific conditions, also in terms of the time of their use and functionality, which has been emphasised on numerous occasions by their researcher – Bogusław Nowowiejski.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 255-272
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O partykułach wzmacniających w szesnastowiecznych przekładach Ewangelii na język polski
    About intensive particles in 16th century translations of the Gospel to Polish language
    Autorzy:
    Kępińska, Alina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594170.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    partykuła wzmacniająca
    geneza partykuły ci
    polszczyzna biblijna
    XVI wieku
    przekłady Ewangelii
    intensive particle
    origin of particle ci
    Biblical Polish language of 16th
    century
    Gospel translations
    Opis:
    Artykuł traktuje o partykułach wzmacniających (afektantach) w XVI-wiecznych tłumaczeniach Ewangelii na język polski. Obecność partykuł ekspresywnych (emotywnych) jest cechą charakterystyczną polszczyzny dawnej i gwar. Także w XVI-wiecznych przekładach Ewangelii występuje wiele różnych partykuł, jak a, i¸ to, ale najczęstsze są partykuły że i ci. Tylko one też ulegają skróceniu do -ż i -ć, zwykle w pozycji posamogłoskowej, choć nie tylko, jak pokazują takie przykłady, jak jeśliż i jeśliże oraz jeślić i jeślici. W artykule ukazana jest zarówno geneza partykuły ci, propozycje jej transkrypcji dla tekstów typu A, czyli wydań ściśle naukowych, dokumentacyjnych, przeznaczonych dla celów badawczych, jak i zróżnicowana frekwencja partykuł ci/-ć oraz że/-ż w dziewięciu różnych szesnastowiecznych przekładach Ewangelii na język polski, od największej w Biblii brzeskiej do niewielkiej w tłumaczeniach Szymona Budnego. Podjęta jest próba ukazania przyczyn tej różnorodności; wskazuje się, że wpływ na to zjawisko ma przede wszystkim chronologia tekstów, w mniejszym zaś stopniu wyznanie (konfesja) tłumaczy.
    The article treats of the intensive particles (affective) in 16thcentury translations of the Gospel to Polish language. The presence of expressive particles (emotive ones) is a specific feature of the old Polish language and of the local dialects. In 16th century translations of the Gospel we can found a lot of different particles too, such as a, i, to, but the most frequent are że and ci. Only these particles are shortened to -ż and -ć, usually when placed after the vowel, but sometimes not, as can be seen in such examples as jeśliż and jeśliże, as well as jeślić and jeślici. The article presents the origin of particle ci and the proposals of its transcription for the texts of A type, i.e. the publications strictly scientific, documentation ones, for research purposes. There is also covered the diverse frequency of particles ci/-ć and że/-ż in nine different 16th century translations of the Gospel to Polish language, from the highest frequency in Bible from Brześć, to smallest in Szymon Budny’s translations. An attempt to present the reasons of this diversity is also the subject of the article: it is shown that especially the chronology of texts influences this phenomenon, in a smaller extent the religion (confession) of translators.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 79-97
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ¿Hacia una renovación de la Historia? Post-apocalipsis, ideología y lengua en Mecanoscrito del segundo origen de Manuel de Pedrolo
    Towards a History renewal? Post-apocalypse, ideology and language in Manuel de Pedrolo’s Typescript of the second origin
    Autorzy:
    Gregori, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048174.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-11
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Contemporary Catalan literature
    ideology in literature
    literary language
    post-apocalyptical fiction
    dystopian fiction
    Opis:
    The aim of the present paper is to determine several fissures and inconsistencies leading to unsolvable ambiguities of meaning in Manuel de Pedrolo’s novel Typescript of the second origin by means of a critical analysing of its linguistic and ideological issues, specially its religious groundwork – which is both stylistic and related to ideological content. However, some elements weaken the narrative’s disrupting character, making almost inevitably the failure of this revolution, as it is evidenced in the epilogue. In short, Predolo’s novel may be interpreted as a strong claim against History.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2020, 47, 1; 19-29
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O stosunkowo rzadkim i zagadkowym nazwisku Kurdyła. Motywacja, pochodzenie, geografia, budowa
    The relatively rare and mysterious surname of Kurdyła: Meaning, origin, geography, morphology
    Autorzy:
    Kurdyła, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167454.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    antroponimia
    nazwisko
    pogranicza językowe
    interferencje językowe
    anthroponymy
    surname
    linguistic borderlands
    language contacts
    Opis:
    Nazwisko Kurdyła jest notowane przez wielkie słowniki antroponimów polskich, jednakże przypisywane mu pochodzenie i budowa budzą wątpliwości. Przyczyną tego stanu rzeczy jest nieuwzględnienie geografii nazwiska oraz jego chłopskiego pochodzenia. W artykule omówiono więc dokładnie występowanie tego i podobnych antroponimów w granicach Polski oraz poza nimi, przedstawiono szczegółowy ogląd wszystkich możliwych baz derywacyjnych oraz interpretacje dotyczące jego budowy. Analizy te prowadzą do wniosku, że miano Kurdyła jest pochodzenia łemkowskiego, utworzono je najpewniej od apelatywu курділь ‘wrzód na języku konia; choroba języka u bydła’. Prócz tej interpretacji możliwe jest jeszcze wywodzenie nazwiska od leksemu z rdzeniem kurt- ‘krótki; ucięty; chromy’, pochodzącego zapewne z języka węgierskiego.
    The surname Kurdyła has been noted in the great dictionaries of Polish anthroponyms, but the origin and structure ascribed to it have aroused some doubts. The reason for this is that the geography of the surname and its peasant origin were not taken into account. Therefore, the article discusses in detail the occurrence of this and similar anthroponyms within and outside Poland, as well as a detailed overview of all possible derivative databases and interpretations regarding its structure. These analyses lead to the conclusion that the surname Kurdyła is of Lemko origin, it was probably created from the appellative курділь ‘an ulcer on a horse’s tongue; tongue disease in cattle’. Apart from this interpretation, it is also possible to derive the surname from the lexeme with the root kurt- ‘short; truncated; lame’, probably from Hungarian.
    Źródło:
    Onomastica; 2022, 66; 85-108
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Seit Lichtenstein nichts Neues? – oder: zur Idee einer Urverwandtschaft des Arabischen mit dem Deutschen
    Nothing new since Lichtenstein? – Or, the idea of a common origin of Arabic and German
    Autorzy:
    Knüppel, Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699924.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    German
    Arabic
    genetic language relationship
    historical linguistics
    Opis:
    The following review article deals with the dilettantish attempts of cAbdal-Ḥaqq Fāḍil to connect German and Arabic in the sense of genetic language relationship. The author of the book under review is neither able to clarify whether he means “German” or “Germanic”, nor whether he wants to postulate Arabic as a kind of worldproto-language or to create a new language family. In addition, he ignores all well-known Lautgesetze (sound laws) as well as all researches in the field of historical linguistics of the last two hundred years.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2012, 17, 4; 179-183
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lehnwege einiger Orientalismen und Wörter eurasischer Herkunft im Rumänischen und den sonstigen Balkansprachen
    BORROWING PATHS OF SOME ORIENTALISMS AND WORDS OF EURASIAN ORIGIN IN ROMANIAN AND OTHER BALKAN LANGUAGES
    Autorzy:
    Leschber, Corinna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700000.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology
    Romanian language
    Oriental languages
    linguistic history
    Opis:
    The present paper attempts to track the borrowing paths of some words in Romanian and neighbouring languages, which are possibly of Oriental (Ottoman, Arabic, Persian and rarer Kurdish) origin. In addition, some Romanian words of Turkic (e.g. Tatar) descent are investigated which have come from North East, via Ukrainian. The starting point are Romanian dialectal words found in ALR S. n. II. For the classification of origins and borrowing paths, linguistic geographical, phonetic and semantic criteria have been used.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 33-61
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona pochodzenia hebrajskiego w rosyjskich i polskich przysłowiach i powiedzeniach
    The given (first) names of the Hebrew origin in the Russian and Polish proverbs and sayings
    Личные имена древнееврейского происхождения в русских и польских пословицах и поговорках
    Autorzy:
    Walczak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2191562.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-22
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    пословица
    поговорка
    антропоним
    древнееврейские имена
    русский язык
    польский язык
    proverb
    saying
    anthroponym
    Hebrew first names
    Russian language
    Polish language
    Opis:
    The article deals with the analysis of the Russian and Polish paremiological units which in their structure contain the first names of Hebrew origin. Upon the proper idiom material the author shows their diversity both in the morphological and word-formative respect especially in Russian language with a high frequency of hypocoristic derivatives. The other respect is of functional and semantic character and it is reflected in the wide topical spectrum of proverbs containing Hebrew first names. Those proverbs describe not only a human beings’ character but also his behaviour, the phenomena of nature, extra-linguistic situations, customs and rituals.
    В статье анализируются русские и польские паремиологические единицы, в составе которых присутствуют имена древнееврейского происхождения. Показывается их разнообразие как в морфолого-словообразовательном отношении, проявляющемся особенно в русском языке через высокую частотность уменьшительно-ласкательных производных, так и функционально-смысловом, находящем своё выражение в широком тематическом спектре паремий, характеризующих не только человеческие черты характера и поведение, но также и явления природы, внеязыковые ситуации, обычаи и обряды.
    Źródło:
    Iudaica Russica; 2020, 1(4); 72-87
    2657-4861
    2657-8352
    Pojawia się w:
    Iudaica Russica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksyka pochodzenia mitologicznego w języku niemieckim i polskim : przedstawienie projektu badawczego
    Lexis of mithological origin in German and Polish language : presentation of the research project
    Autorzy:
    Bytner, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/136090.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
    Tematy:
    mitologizmy frazeologiczne
    językoznawstwo kontrastywne
    frazeologia
    słowotwórstwo
    phraseological mythologies
    contrast linguistics
    phraseology
    word formation
    Opis:
    Wstęp i cele: Głównym celem poniższego projektu badawczego realizowanego w ramach rozpoczętej pracy doktorskiej jest zestawienie reprezentatywnego korpusu leksyki niemieckiej i polskiej o proweniencji mitologicznej oraz analiza porównawcza zebranych leksemów jedno- i wielowyrazowych z perspektywy słowotwórczej, frazeologicznej i semantycznej z uwzględnieniem tła historyczno-kulturowego omawianych związków wyrazowych. Materiał i metody: Punktem wyjścia dla zebrania materiału badawczego są współczesne opracowania leksykograficzne. Metoda badawcza ma charakter porównawczy (tj. kontrastywny). Zebrane mitologizmy frazeologiczne zostaną w równym stopniu porównane i przeanalizowane pod kątem lingwistycznym w oparciu o język niemiecki i język polski. Wyniki: Wstępna analiza dotychczas zebranych przykładów wykazuje, że istnieje wiele podobieństw a także różnic w obrębie frazeologii mitologicznej w języku niemieckim i polskim, przede wszystkim na gruncie formalnym i znaczeniowym. Szczegółowo zostaną one omówione w ramach rozprawy doktorskiej. Wnioski: Istotnym zadaniem jest zatem zebranie obszernego korpusu badawczego, analiza zebranego materiału oraz stworzenie (jeśli będzie to możliwe) opracowania leksykograficznego leksyki niemiecko-polskiej pochodzenia mitologicznego w ujęciu kontrastywnym.
    Introduction and aim: The main goal of the following research project carried out as part of the PhD thesis is a summary of a representative body of German and Polish lexis on mythological provenance. It is as well a comparative analysis of collected one- and multi-word lexicals from the word-formation, phraseological and semantic perspectives including the historical and cultural background of the discussed relationships among words. Material and methods: The starting point for gathering the materials are contemporary lexicographical studies. The research method is comparative (ie contrastive). The collected phraseological mythologies will be compared and analyzed in a linguistic manner on the basis of German and Polish examples. Results: The preliminary analysis of the collected examples shows that there are many similarities as well as differences within the mythological phraseology in German and Polish, above all on formal and semantic grounds. They will be discussed in details in the framework of the doctoral dissertation. Conclusion: An important task is therefore to gather a comprehensive research body, analyze the collected material and create (if it will be possible) a lexicographic study of the lexicon of German-Polish mythological origin in a contrastive approach.
    Źródło:
    Problemy Nauk Stosowanych; 2017, 7; 207-214
    2300-6110
    Pojawia się w:
    Problemy Nauk Stosowanych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Український пантелик та його рецепція у слов’янських мовах (до походження фразеологізму збити з пантелику)
    Ukrainian "Pantelyk" and Its Reception in Slavic Languages (The Origin of the Idiom "Zbyty z Pantelyku")
    Autorzy:
    Даниленко, Людмила
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031459.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    East Slavic languages
    Polish language
    linguistic affinity
    primary source
    phraseology
    etymology
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 319-334
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Development of communication skills in a bilingual child of Czech-Vietnamese origin in preschool age from the viewpoint of speech pathology
    Rozwój umiejętności komunikacyjnych dwujęzycznego dziecka pochodzenia czesko-wietnamskiego w wieku przedszkolnym z perspektywy patologii mowy
    Autorzy:
    Teofilová, Tereza
    Mironova Tabachová, Jana
    Vitásková, Kateřina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1065985.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    terapia logopedyczna
    pedagogika specjalna
    wiek przedszkolny
    umiejętności komunikacyjne
    dwujęzyczność
    język wietnamski
    język czeski
    speech therapy
    special education
    preschool age
    communication skills
    bilingualism
    Vietnamese language
    Czech language
    Opis:
    The article describes the experience of conducting speech therapy with a bilingual (sequential bilingualism) boy of Vietnamese origin in preschool age. The authors identify main differences between Czech and Vietnamese, and also point to specific linguistic interference occurring in the case of a Vietnamese-speaking person learning Czech. The aim of the authors is to describe the development of the boy’s language skills and the possibilities for his language development in kindergarten and during preparatory classes for school education. Speech therapy aimed at supporting the development of communication skills lasted seven months and involved the inclusion of multi-sensory games and activities to support various language levels. Particular emphasis was placed on auditory differentiation (including vowel quantity), auditory memory and phonological awareness (including the division of words into syllables and the analysis and synthesis of sounds).
    W artykule przedstawiono doświadczenia w prowadzeniu terapii logopedycznej z bilingwalnym (dwujęzyczność sekwencyjna) chłopcem pochodzenia wietnamskiego w wieku przedszkolnym. Autorzy identyfikują główne różnice między językiem czeskim i wietnamskim, a także wskazują na konkretne interferencje językowe występujące w przypadku osoby wietnamskojęzycznej uczącej się czeskiego. Celem autorów jest opis rozwoju umiejętności językowych wspomnianego chłopca oraz możliwości jego rozwoju językowego w przedszkolu oraz w trakcie zajęć przygotowawczych do edukacji szkolnej. Terapia logopedyczna ukierunkowana na wspieranie rozwoju umiejętności komunikacyjnych trwała siedem miesięcy i obejmowała włączenie gier i zabaw oddziałujących na wiele zmysłów, tak aby wspierać różne poziomy językowe. Szczególny nacisk był położony na rozróżnienie (m.in. ilości samogłosek), pamięć słuchową oraz świadomość fonologiczną (m.in. podział słowa na sylaby i analizę oraz syntezę dźwięków).
    Źródło:
    Logopedia Silesiana; 2020, 9; 1-18
    2300-5246
    2391-4297
    Pojawia się w:
    Logopedia Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z sufiksami -icz, -owicz/-ewicz) pochodzenia ormiańskiego
    Modern Polish Patronymic Surnames (with Suffixes such as -icz, -owicz/-ewicz) of Armenian Origin
    Autorzy:
    Trzeciak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1774202.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antroponimia
    nazwiska
    nazwiska polskie
    Ormianie w Polsce
    język ormiański
    nazwiska ormiańskie
    anthroponymy
    surnames
    Polish surnames
    Armenians in Poland
    Armenian language
    Armenian surnames
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z formantami -icz, -owicz/ -ewicz), które zawdzięczają pochodzenie (lub też mogą zawdzięczać) leksemom ormiańskim (zaliczam do nich również zarmenizowane antroponimy genetycznie obce). Pierwsi Ormianie – posługujący się językiem kipczackim – przybyli na ziemie polskie w XIV wieku. W XVIII wieku na Kresach Południowo-Wschodnich pojawiła się kolejna ormiańska fala migracyjna, przybysze posługiwali się dialektem należącym do grupy zachodnioormiańskiej. Otoczenie słowiańskie (polskie i ruskie – ukraińskie) wpływało na stopniową slawizację ormiańskich antroponimów: kipczackie leksemy czy ormiańskie sufiksy patronimiczne zastępowano słowiańskimi sufiksami patronimicznymi. W opracowaniu zawarto 57 antroponimów (ujętych w 25 hasłach słownikowych), które pochodzą (lub mogą pochodzić) od ormiańskich onimów.
    The main topic of this article are modern Polish patronymic surnames (with the suffixes -icz, -owicz/-ewicz), whose origins can be pointed to, or are owed to, Armenian lexemes (the author also encompasses Armenianised anthroponyms which are hereditarily foreign). The first Armenians‑who used the Kipchak language‑arrived in Polish lands in the 14th century. During the 18th century, in the South-Eastern Borderlands, a new Armenian wave of migrants arrived; the newcomers used to communicate in a dialect which belonged to the Western Armenian group of dialects. The Slavic surroundings they found themselves in (Polish and Ruthenian-Ukrainian) gradually influenced the Armenian anthroponyms: both Kipchak lexemes and Armenian patronymic suffixes were modified with Slavic patronymic suffixes. In this article, there are presented 57 anthroponyms (contained in 25 dictionary entries) which originate from, or may come from, Armenian proper nouns.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 155-170
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochodzenie etnolektu hałcnowskiego w świetle fonetyki i fonologii historycznej
    The origin of Halcnovian ethnolect in the light of historical phonetics and phonology
    Der Ursprung des Alznerischen Ethnolekts im Lichte der historischen Phonetik und Phonologi
    Autorzy:
    Dolatowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943859.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    German dialectology
    language island research
    Halcnow
    Halcnovian ethnolect
    historical phonology
    history of the German language
    deutsche Dialektologie
    Sprachinselforschung
    Alzen
    alznerischer Ethnolekt
    historische Phonologie
    deutsche Sprachgeschichte
    dialektologia niemiecka
    wyspa językowa
    Hałcnów
    etnolekt hałcnowski
    fonologia historyczna
    historia języka niemieckiego
    Opis:
    The Halcnovian ethnolect is an old dialect of the Bielsko-Biała's language island, no more used in the everyday communication. There are few written documents which refer to his origin, so it is not known well. In this situation the linguistics, and especially the phonology, can help to find out the land of origin of the Halcnovian settlers. In this paper the author try to analyse the phonologic system of the ethnolect in comparison to the historic phonology of the German language that it derives from. The reference level is first of all the Middle High German (in addition, less taken into consideration, the Old High German and the Early New High German), because, how it results from the analysis, it was the last common stage of evolution. The outcome of the study doesn't contradict the information indicated in the few written documents – the ethnolect has probably emerged from the East Central dialects in the 14th-15th century.
    Der Alznerische Ethnolekt ist einer der Dialekte der Bielitz-Bialaer Sprachinsel und wird im Alltag nicht mehr gesprochen. Es gibt wenige Dokumente, die die Anfänge der Sprachinsel beschreiben, deswegen sind sie größtenteils unklar. In solch einer Situation kann die Linguistik, besonders die historische Phonologie, bei der Suche nach der Urheimat der Alznerischen Kolonisten behilflich sein. Im Artikel versucht der Autor das phonologische System des Ethnolekts zu analysieren, indem er es mit den Systemen älterer Entwicklungsstufen der deutschen Sprache vergleicht. Die Vergleichsbasis ist dabei das Mittelhochdeutsche (neben den seltener berücksichtigten Althochdeutsch und Frühneuhochdeutsch), weil es, der Forschung nach, die letzte gemeinsame Entwicklungsstufe war. Die Ergebnisse der Analyse widersprechen nicht den Angaben, die in den wenigen Dokumenten zu finden sind – wahrscheinlich hat sich der Ethnolekt im 14.–15. Jahrhundert von den ostmitteldeutschen Dialekten abgetrennt.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series; 2015, 4
    2451-1153
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    З досвіду опису і картографування українських новожитніх говірок полілінгвального ареалу межиріччя Дністра і Дунаю
    The experience of describing and mapping the Ukrainian resettlement dialects spread in the multilingual area between the Danube and the Dniester
    Autorzy:
    Колесников, Андрій Олександрович
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2008033.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    the Ukrainian language
    resettlement dialect
    origin
    dynamics
    multilingual area
    українська мова
    новожитня говірка
    ґенеза
    динаміка
    полілінгвальний ареал
    Opis:
    Автор аналізує та узагальнює дослідницькі процедури, результати їх застосування для опису і картографування особливого латерального ареалу побутування української мови, в якому вона в неоднакових у просторовому і часовому вимірах соціолінгвальних умовах функціонує у вигляді новожитніх говірок. Вивчення таких полілінгвальних і полідіалектних ареалів спонукає науковців до пошуку шляхів удосконалення методології діалектологічних досліджень і призводить до відкриття нових мовних фактів.
    The author of the article analyses and summarizes research procedures, the results of application thereof to describe and map a special lateral area of existence in the Ukrainian language. It functions in a different area and temporal socio-lingual conditions in the form of resettlement dialects. Research into the multilingual and multidialectal areas prompts scientists to improve the methodology of dialectal research.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2020, 12; 155-161
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kategorie onimiczne średniowiecznej polszczyzny w Kronice Janka z Czarnkowa
    Onimic categories in the medieval polish language in Janko of Czarnkow Chronicle
    Autorzy:
    Iglewska, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118425.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    onomastyka
    antroponimia
    formacje jednoimienne
    deskrypcje określone
    formacje analityczne
    formacje syntetyczne
    apelatywa antroponimiczne
    protonazwiska obcego pochodzenia
    onomastics
    anthroponymy
    monomial formations
    definite descriptions
    analytical formations
    synthetic formations
    anthroponomical appelativa
    proto names of foreign origin
    Opis:
    Janko of Czarnków Chronicle has been subject to the onomastic analysis. In consequence, 324 naming formations have been excerpted. The first onimic category distinguished in Chronicle are monomial formations. In the oldest source materials we may observe that apart from a single proper noun, there appear different kinds of notions allowing more precise characteristic. Z. Kowalik-Kaleta named them individual terms. There was a tendency to group them directly after a single proper noun. This is how definite descriptions originated. Elaborated definite descriptions were avoided and abbreviated forms were preferable. Locative prepositional phrases originated from locative descriptions. Patronymic descriptions transformed into synthetic forms with nominal suffixes: -ic, -icz, -owic, -owicz, -ek, -ka, -ko, -ik, -yk, -czyk, -ec, -ak, -czak, -ę, -ęta. Analytical locative prepositional phrases transformed into synthetic adjectival forms into -ski, -sky. Moreover, in Janko of Czarnków Chronicle we may distinguish such onimic categories as anthroponomical appelativa and proto names of foreign origin. On the basis of the analyzed linguistic material it should be concluded that medieval Polish language used different onimic categories.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 83-95
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Role prefixoidů z klasických jazyků při obohacování slovní zásoby (nejen) češtiny na příkladu komponentů bio- a eko-
    The role of prefixoids originating in the classical languages in the process of enriching (not only) vocabulary of the Czech language (based on bio- and eko- components)
    Autorzy:
    Králová, Eliška
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28395250.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    przedrostki i prefiksoidy łacińskie i greckie
    neologizmy
    wzbogacenie zasobu słownictwa
    internacjonalizmy
    prefixes and prefixoids of Latin and Greek origin
    neologisms
    enriching a lexicon
    cognates
    Opis:
    Komponenty słowotwórcze z języków klasycznych są elastycznym i skutecznym narzędziem oznaczania nowych faktów będących wynikiem szybko postępujących zmian o zasięgu globalnym. Wymagania współczesnych systemów językowych co do wydajności, tj. funkcjonalności i internacjonalności, nowych słów są duże. Nowo powstające wyrazy muszą stanowić reakcję na zmieniające się realia życia i odpowiadać na potrzeby komunikacyjne użytkowników w rzeczywistości cechującej się szybkimi zmianami cywilizacyjnymi. Formanty słowotwórcze pochodzące zarówno z łaciny, jak i greki spełniają te warunki. Prefiksoidy łacińskie i greckie można łatwo łączyć z komponentami rodzimymi i obcymi, a jednocześnie są one bardzo produktywne. Z jednej strony to sytuacja korzystna z punktu widzenia użytkowników danego języka, z drugiej strony jednak pojawia się ryzyko nadużywania i stopniowego wyczerpywania znaczenia niektórych słów i konieczności zastępowania ich innymi. Rozmówcy, którzy stopniowo poszerzają swój zasób słów o nowe wyrazy i wyrażenia mogą w tym procesie wykorzystać swoją dotychczasową wiedzę i doświadczenia, które konceptualnie łączą się z wykorzystaniem komponentów słowotwórczych pochodzenia łacińskiego oraz greckiego. Autorka artykułu łączy wiedzę językową dotyczącą przedrostków i prefiksoidów pochodzenia łacińskiego i greckiego w języku czeskim z wiedzą z zakresu lingwodydaktyki, ukazuje przy tym zjawisko funkcjonowania w języku czeskim pewnych wpływów z języka angielskiego.
    The word-formation components originating in the classical languages are both malleable and effective device of marking new facts resulting from rapidly occuring changes on the global scale. What seems to be a decisive factor here, are considerable requirements of contemporary language systems towards newly coined words, that relate to those words’ functionality and internationality. The newly formed words need to mirror the transient realities of life and meet the communicative needs of speakers who live in the reality characterised by fast civilisation changes. Both the word-building formants originating in Latin and those originating in Greek fulfill those requirements. Latin and Greek prefixoids, in addition to being highly productive, may be easily combined with word-building components of native and foreign origin. On the one hand, it is an advantageous situation from the viewpoint of a given language users, while on the other, the said situation creates a risk of abusing and exhausting the meaning of some words, which brings about the need to eventually replace them with others. The speakers who gradually broaden their lexicons by including the newly-formed words may, in the course of this process, utilise their preexisting knowledge and thusfar experience that on the conceptual level correspond to the usage of word-formation components originating in Latin and Greek. The author of the article has combined her linguistic knowledge pertaining to how prefixes and prefixoids originating in Latin and Greek function in the Czech language, with the research findings of language didactics. At the same time, the author indicates particular case where the English language influences the Czech language.
    Źródło:
    Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2022, 31; 1-11
    0208-5011
    2353-9577
    Pojawia się w:
    Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Orts- und situationsgebundener Sprachgebrauch: Zum Gastarbeiterdeutsch türkischstämmiger MigrantInnen und zu seiner medialen Repräsentation
    The use of language relating to place and situation: on the ‘gastarbarbeiter’ German of migrants with Turkish origin and its media manifestation
    Użycie języka uwarunkowane miejscem i sytuacją: o języku niemieckim „gastarbeiterów” pochodzenia tureckiego i jego medialnej kreacji
    Autorzy:
    Daszkiewicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117320.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Sprechstil türkischstämmiger GastarbeiterInnen
    die deutsche Standardsprache
    die türkische Standardsprache
    eine sprachliche Interferenz
    mediale Stilisierung(en)
    die Sprache in den Medien
    ethnische Vorurteile in Bezug auf die Sprache
    gastarbeiter German language
    język tureckich „gastarbeiterów”
    standardowy język niemiecki
    standardowy język turecki
    interferencja językowa
    medialne stylizacje języka
    język w mediach
    uprzedzenia etniczne w kontekście języka
    pidgin
    foreigner talk
    bilingualism determined by life situation (place of residence)
    asymmetry between the Turkish and German languages
    transference/interference
    gastarbeiter German languag
    Opis:
    Der vorliegende Artikel bringt einen Sprechstil heutiger DeutschländerInnen und zugleich türkischstämmiger GastarbeiterInnen, die in den 60ger und 70ger Jahren am meisten den deutschsprachigen Raum besiedelt haben, näher. Ihr „Gastarbeiterdeutsch”, worauf deutlich die Fachliteratur zum besagten Gegenstand verweist, greift das Thema von „Pidgin”, „Foreigner-Talk” und der „linguistischen Interferenz” auf. Der empirische Stoff ist ein Filmmaterial, genauer gesagt die Sprache, die die Hauptprotagonisten in den Filmen Kebab Connection (2004) und Almanya – Willkommen in Deutschland (2011) benutzen. Mediale Stilisierung von „Gastarbeiterdeutsch” weist auf seine Abweichungen vom Standarddeutsch hin, auf das defizitäre Deutsch ehemaliger GastarbeiterInnen sowie die immer noch in der deutschen Gesamtbevölkerung bestehenden Stereotype.
    Niniejszy artykuł przybliża język dzisiejszych obywateli Niemiec i zarazem tureckich emigrantów zarobkowych, którzy w latach 60. i 70. ubiegłego wieku najliczniej zaludnili niemieckie aglomeracje miejskie. Ich „Gastarbeiterdeutsch”, na co wyraźnie wskazuje literatura przedmiotu, dobrze wpisuje się w kontekst zagadnień językowych jak „pidgin”, „foreigner-talk” oraz „interferencji językowej”. Materiał empiryczny to materiał filmowy, a zatem język, jakiego używają bohaterowie filmów Kebab Connection (2004) i Almanya – Willkommen in Deutschland (2011).Medialne stylizacje „Gastarbeiterdeutsch” wskazują wyraźnie na jego rozbieżności ze standardowym językiem niemieckim, demaskując przy tym językowy deficyt dawnych „gastarbeiterów”, a także obecne w narodzie niemieckim uprzedzenia etniczne.
    This article addresses the issue of the language of the first generation of German migrants (with Turkish origin), pointing to the conditions/circumstances of its formation. It presents an asymmetry between the standard Turkish and German languages, which is the main cause of mistakes resulting from interference (transference). The study is based on the film productions Kebab Connection (2004) and Almanya-Willkommen in Deutschland (2011), where although the gastarbeiter German is stylised, it is yet exemplary for the language forms discussed here.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 75-94
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-50 z 50

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies