Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "antropopresja" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Antropopresja w ekoagroturystyce
Antropopression in eko-agritourism
Autorzy:
Jalinik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/95953.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
eko-agroturystyka
antropopresja
środowisko naturalne
środowisko wiejskie
społeczeństwo
eco-agritourism
antropopression
natural environment
rural environment
society
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia antropopresji w środowisku wiejskim, w gospodarstwach ekoagroturystycznych. Złożoność podjętej problematyki badawczej zdeterminowała konieczność zastosowania zróżnicowanego podejścia do przedstawianego zagadnienia oraz wykorzystania metody indukcyjno-dedukcyjnej, analogii i porównań oraz metody obserwacji.
In any business activity, trade, economic or in services, a man plays the most important role. The human impact on the environment and development of eco-agrotourism is particularly important, as it impacts directly or indirectly on the natural environment, ie. flora and fauna. The issue of human pressure of ecoagrotourism took on special significance after the Polish accession to the European Union. This is very important due to the fact that the members of the European Union attach considerable importance to the issues of ecology, tourism, eco-agrotourism, leisure and recreation. This also applies to Polish society. Therefore, tourism and eco-agrotourism in Poland is facing intense international competition. Therefore, it is desirable to show the positive and negative effects of anthropogenic pressure and show the importance of the human factor. While running eco-agrotouristic business each potential service provider should give careful consideration to the desirability and possibility of development in the coming years, taking into account its sustainability. The same issue should be a reference to any visitor of eco-agrotouristic farm.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2015, 3; 192-199
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropopresja ekoenergetyczna w krajobrazie na przykładzie Parku Wiatrowego "Lipniki"
Eco Energy Anthropopression in the Landscape for Example the Wind Park "Lipniki"
Autorzy:
Malczyk, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1189767.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
antropopresja
energia
krajobraz
Park Wiatrowy Lipniki
energy
anthropopression
landscape
Wind Park Lipniki
Opis:
The needs changeability of the society conditioned its development, and also the growth of the consciousness of new challenges about the regional and global character, trigger of the pressure on environment and scenery. The one of the significant forms of anthropopression is the influence in the ecoenergy aspect. The introduction of elements realizing this kind of the pressure, in a measurable way influences on the environment and shapes the landscape. This challenge sets the new trajectory of the procedure to make difficult decisions in the area of landscape. The needs changeability of the society conditioned its development, and also the growth of the consciousness of new challenges about the regional and global character, trigger of the pressure on environment and scenery. The one of the significant forms of anthropopression is the influence in the ecoenergy aspect. The introduction of elements realizing this kind of the pressure, in a measurable way influences on the environment and shapes the landscape. This challenge sets the new trajectory of the procedure to make difficult decisions in the area of landscape.
Źródło:
Architektura Krajobrazu; 2012, 3; 37-43
1641-5159
Pojawia się w:
Architektura Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eco-energy Anthropopressure in the Agricultural Landscape
Antropopresja eko-energetyczna w krajobrazie rolniczym
Autorzy:
Bielińska, E.J.
Futa, B.
Baran, S.
Pawłowski, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371467.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
anthropopressure
eco energy
agricultural landscape
sustainable development
ecological ethic
antropopresja
ekoenergia
krajobraz rolniczy
rozwój zrównoważony
etyka ekologiczna
Opis:
Eco-energy anthropopressure specifically affects the agricultural landscape, but is essential for society to survive and grow. While developing new dependencies and demonstrating large transgressions against the present state, eco-energy investments affect redefinition of the identity of place, society and landscape. This paper discusses management of eco-energy anthropopressure with regard to the sustainable development of society and the economy. Projects of infrastructure modernisation related to construction of renewable energy sources should consider an assessment of anthropopressure trends, which facilitate definition of priorities in measures exemplified by subsequent investments, considering their economic, environmental and social aspects. The criteria of eco-energy anthropopressure constitute the bases of analyses and guidelines when planning new undertakings. The positive trend of anthropopressure is a condition verifying the correctness of eco-energy engineering development. Application of enzymatic indicators enabling quantification of anthropogenic transformations, along with the ecological results of protective measures related to the generation of renewable energy allow for the long-term monitoring and identification of trends.
Antropopresja ekoenergetyczna, aczkolwiek wywołująca określony wpływ na krajobraz rolniczy, jest niezbędna do przetrwania i rozwoju społeczeństwa. Inwestycje ekoenergetyczne budując nowe zależności i wykazując dużą transgresję w stosunku do stanu obecnego, wpływają na redefinicję tożsamości miejsca, społeczeństwa i krajobrazu. W artykule omówiono zarządzanie antropopresją ekoenergetyczną w kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Projekty modernizacji infrastruktury związane z budową źródeł energii odnawialnej powinny uwzględniać ocenę trendu antropopresji, co ułatwi określenie priorytetyzacji w działanich egzemplifikujacych się kolejnymi realizacjami inwestycji, uwzględniającymi aspekty ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Kryteria antropopresji ekoenergetycznej stanowią podstawę przy przygotowaniu analiz i wytycznych do planowania nowych przedsięwzięć. Warunkiem sprawdzającym poprawność rozwoju ekoenergetyki jest pozytywny trend antropopresji. Zastosowanie wskaźników enzymatycznych umożliwiających kwantyfikację przemian antropogenicznych oraz ekologicznych efektów realizacji zabiegów ochronnych związanych z wytwarzania energii odnawialnej pozwala na monitoring długookresowy oraz identyfikację trendów.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2014, 9, 2; 99-111
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropopresja i jej skutki geomorfologiczne w obrebie szlakow turystycznych w Swietokrzyskim Parku Narodowym
Human impact and its geomorphologic implications for tourist trails in Swietokrzyski National Park
Autorzy:
Sikorski, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/882833.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
parki narodowe
Swietokrzyski Park Narodowy
antropopresja
szlaki turystyczne
erozja
antropogenizacja
synantropizacja roslin
Opis:
Niniejszy artykuł ma charakter badawczy i dotyczy efektów analizy przyczyn kształtowania się mikroform erozyjnych podłoża oraz ich jakościowego określenia w obrębie intensywnie eksploatowanych odcinków tras szlaków turystycznych. Badania na obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego (ŚPN) i jego otuliny, rozpoczęto w 2008 roku. (Góra Chełmowa – czarny szlak turystyczny), a następnie w 2009 r. je rozwinięto na wybranych stanowiskach leżących na intensywnie uczęszczanej trasie kolejnych szlaków tj. czerwonego, prowadzącego ze Świętej Katarzyny na Łysicę oraz niebieskiego – z Nowej Słupi na Łysą Górę. Omówiono dostrzeżone w terenie formy erozyjne i przyczynę ich powstania w kontekście czynników meteorologicznych (opady atmosferyczne, wiatr) oraz antropogenicznych (wydeptywanie tras szlaków i ich poboczy, ekspansji apofitów oraz inwazji antropofitów, jak również procesów synantropizacji szaty roślinnej i antropogenizacji biotopów. Podjęto także próbę opisania specyfiki i skali zaburzeń zróżnicowania florystycznego gatunków naczyniowych Tracheophyta w naturalnych fitocenozach leśnych, otaczających badane odcinki szlaków. Problem ten badano w odniesieniu do naturalnych uwarunkowań ekologicznych i siedliskowych panujących w zespołach i zbiorowiskach roślinnych przyległych do tras szlaków oraz na powierzchni ścieżek i duktów leśnych na obszarze ŚPN.
This research paper presents the results of the analysis of the causes of shaping erosion microforms of the surface of tourist trails and their qualitative study within the sections of the tourist trails exposed to strong tourist impact. The research was conducted in 2009 in Świętokrzyski National Park (ŚPN) and areas directly adjoining its territory, namely the red tourist trail leading from Święta Katarzyna to Łysica and the blue tourist trail from Nowa Słupia to Łysa Góra. The paper presents erosion forms observed and the causes of their formation in meteorological context (rainfall, snowfall, wind) and anthropogenic context (trampling the trails and their sides by tourists, expansion of apophytes, invasion of antropophyte, synanthropisation of vegetation and human impact on biomes.) An attempt has been made to describe the character and scale of abnormalities in the diversity of vascular plant species in natural forest habitats along the trail sections described. The problem was analysed in reference to natural ecological and habitat conditions within colonies and groups of plants along the trails and on the surface of the paths in ŚPN.
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2009, 11, 4[23]; 238-245
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EKOLOGIA SPOŁECZNA ROZPOCZYNA SIĘ W SZKOLE.
Autorzy:
Buchcic, Elżbieta
Jagodzińska, Małgorzata
Przybyszewska, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833593.pdf
Data publikacji:
2016-07-14
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
ekologia
sozologia
antropopresja
świadomość ekologiczna
Opis:
W referacie, w części teoretycznej, zaprezentowano podstawową terminologię dotyczącą środowiska przyrodniczego oraz relacje między różnymi środowiskami.W części empirycznej przedstawiano wyniki badań przeprowadzonych na próbie1000 nauczycieli uczących przyrody i biologii na różnych etapach edukacyjnych.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 1; 117-134
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sustensywne kształtowanie antropopresji
Sustainable shaping of anthropopressure
Autorzy:
Janikowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945592.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
the foundations of civilization
sustainable development
antropopressure
fundamenty cywilizacji
rozwój sustensywny
antropopresja
Opis:
Developed democratic countries seek to ensure that development is not accidental and meets certain established goals and limitations. These arise from the nature of sustainable development, which has now become a fundamental category for civilization. The development process is driven and conditioned by a set of rules that must be complied with by any developing entity. These principles derive from the inherent characteristics and qualities of sustainable activities (support, maintenance, and existence) which provide for a long, multi-generational existence. They also form the three pillars derived directly from the canons of culture: values and ethics, laws of nature and physics, and economic efficiency and performance management. The work presents a set of directives and instruments which form the conceptual framework of an entity’s sustainable development activities, the object of which is: good human health; a durable and high quality of life; economic growth and innovation, and efficiency in the economic sector; the permanent provision of an adequate level of consumption for each member of the global community; as well as increasing the quantity and improving the quality of environmental resources and the multiplication of cultural goods.
W rozwiniętych państwach demokratycznych dąży się do tego, aby rozwój nie był przypadkowy i spełniał pewne ustalone cele i ograniczenia. Wynikają one z istoty rozwoju sustensywnego, który stał się obecnie fundamentalną kategorią cywilizacyjną. Kierowany proces rozwojowy warunkowany jest zbiorem zasad, które winien przestrzegać każdy podmiot rozwoju. Zasady te wypływają z jestestwa sustensywnego działania (podtrzymywania, utrzymywania, istnienia), czyli takiego traktowania, które zapewnia długie, wielopokoleniowe trwanie, a tworzą one trzy filary, wywodzące się wprost z kanonicznych elementów kultury: wartości i etyki, praw przyrody i fizyki oraz sprawności i wydajności gospodarowania. W pracy przedstawiony jest zbiór dyrektyw i instrumentów konceptualnych ram sustensywnego działania podmiotu rozwoju, którego przedmiotem jest zarówno dobre zdrowie ludzi, trwała i pełna jakość ich życia, jak i wzrost gospodarczy, innowacyjność i efektywność działania sektora gospodarczego, a także permanentne zapewnianie odpowiedniego poziomu konsumpcji dla każdego członka globalnej wspólnoty, jak i powiększanie ilości i polepszanie jakości zasobów środowiskowych oraz pomnażanie dóbr kulturowych.
Źródło:
Gospodarka w Praktyce i Teorii; 2015, 1(38)
1429-3730
2450-095X
Pojawia się w:
Gospodarka w Praktyce i Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ czynników antropogenicznych na bioróżnorodność owadów
The influence of anthropogenic factors on the biodiversity of insects
Autorzy:
Boroń, Marta
Simon, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035551.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
"antropopresja"
"owady"
"pszczoły"
Opis:
The human impact on the natural environment and subjugation of all its elements are often accompanied by negative effects of ecological imbalance in nature, transformation of ecosystems, and the extinction of many species originally associated with a particular ecological niche. In Poland strongly transformed areas are industrial districts, while fragments of the original landscape can be found only in a few places in the country. Anthropogenic factors affecting insects are most often chemical contamination of air, water and soil. A fall in the number of light forms of a butterfly dwelling on trees and a rise in the number of its dark forms are a result of air pollution in industrialized areas. Results of anthropogenic pressure can be seen in the decline in the Apollo butterfly population and the extinction of many species of monophagous and oligophagous Curculionoidea beetles. Anthropopressure is also expressed in the spread of species in new areas: the invasion of Europe by the Colorado beetle, ant pharaoh or fall webworm moth. Environmental engineeringenables interference in the species composition of the ecosystem in order to achieve the desired effect, introducing completely new species to ecosystems: Australian ladybugs to South America, or African killer bees to Latin America, which are currently spread in North America. But the most important human influence on insects is a decrease in the number of pollinating insects: honeybees and bumblebees. These insects react with increased mortality in contact with plant protection products, particularly pesticides, which results in lower agricultural yields and, if no attempt is made to improve environmental quality, in a catastrophic vision of their scarcity.
Ingerencji człowieka w naturalne środowisko przyrodnicze i podporządkowanie sobie wszystkich jej elementów najczęściej towarzyszy negatywne w skutkach zachwianie równowagi ekologicznej w przyrodzie, przekształcenie ekosystemów, wymarcie wielu gatunków pierwotnie związanych z daną niszą ekologiczną. W Polsce obszarami silnie przekształconymi są Okręgi Przemysłowe, a fragmenty obszarów o zbliżonym do pierwotnego krajobrazu można spotkać tylko w kilku miejscach w kraju. Jako czynniki antropogeniczne oddziałujące na owady najczęściej wymienia się zanieczyszczenia chemiczne atmosfery, wód i gleb. Zmiana liczebności form jasnych na korzyść ciemnych motyla bytującego na drzewach, to wynik działania zanieczyszczenia atmosfery w obszarach uprzemysłowionych. Jako skutek antropopresji można zauważyć zanikanie populacji niepylaka apollo czy wyginięcie wielu gatunków monofagicznych i oligofagicznych chrząszczy Curculionoidea. Antropopresja wyraża się także w rozprzestrzenianiu się gatunków na nowych, dotąd nie zajętych przez nie terenach: inwazja Europy przez stonkę ziemniaczaną, mrówkę faraona czy ćmę oprzędnicę jesienną. Rozwinięta inżynieria środowiskowa sprawia, że człowiek potrafi ingerować w skład gatunkowy danego ekosystemu w celu uzyskania pożądanego efektu, introdukując zupełnie nowe gatunki w ekosystemach: australijskiej biedronki w Ameryce Południowej, czy afrykańskich pszczół zabójców w Ameryce Łacińskiej, które obecnie rozprzestrzeniają się w Ameryce Północnej. Jednak najpoważniejszym wpływem człowieka na owady jest zmniejszenie się liczebności owadów zapylających: pszczoły miodnej i trzmieli. Owady te reagują zwiększoną śmiertelnością w kontakcie ze środkami ochrony roślin, w szczególności z insektycydami, co skutkuje zmniejszonymi plonami rolnymi, a bez ingerencji w poprawę jak
Źródło:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2016, 19, 3; 65-69
1505-7054
2084-6312
Pojawia się w:
Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Droga jako czynnik odkształcający fitocenozy leśne
Autorzy:
Andres, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022582.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
drogi
antropopresja
lasy
lesnictwo
przeksztalcenia srodowiska
vegetation of forest trails and roads
anthropopressure
Opis:
Vegetation of forest roads and tourist trails on which specific carpet vegetation grow is an example of extreme changes taking place under the impact of anthropopressure. Analysis of changes in the plants growing close to forest roads and paths may contribute to the identification of the main trends in the process of transformation of vegetable cover subject to trampling. It also may be the basis for determination of the degree of resistance of forest communities to tourist pressure and the possibilities and time of their regeneration after it has ceased. Regeneration capability of the vegetation destroyed by trampling after the disturbances have ceased is one of the indicators of its resistance to pressure.
Źródło:
Sylwan; 2005, 149, 05; 65-70
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water management in the Klodnica catchment in 2000-2010
Autorzy:
Drąg, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395717.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk o Ziemi
Tematy:
gospodarka wodna
województwo śląskie
zlewnia Kłodnicy
antropopresja
water management
Silesian Voivoideship
Klodnica catchment
anthropopression
Opis:
The article takes up an attempt to present the changes that has occurred in the water management at the beginning of the 21st century in the area of Silesian Voivoideship. Communes situated within the boundaries of Klodnica catchment, closed by the section of Gliwice, were analysed as an example of water management in the area which undergoes a strong anthropopression. Klodnica catchment is an area where all the elements of the geographical environment were transformed, but it was the water environment that was changed most visibly. At the beginning of the 21st century, there were a lot of changes conducted in Poland, not only political, but also in the economic and legal sectors. Owing to these factors, the following changes appeared: water consumption, the structure of distribution of water among different branches of economy and the water and sewage system infrastructure. The effect of these changes is the decrease in water consumption and sewage discharge as well as upgrading the technologies of its treatment (Absalon 2007).
Źródło:
Contemporary Trends in Geoscience; 2012, 1, 1; 5-12
2299-8179
Pojawia się w:
Contemporary Trends in Geoscience
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zanik jezior okolic Gardei (Pojezierze Iławskie)
The disappearance of lakes near Gardeja (Iława lake district)
Autorzy:
Ptak, M.
Małecka, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/407635.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:
jeziora
antropopresja
pojezierze iławskie
lakes
human impact
Opis:
Jeziora należą do jednych z najmniej trwałych elementów przyrody nieożywionej w środowisku. Od momentu powstania podlegają ciągłej ewolucji, która zmierza ostatecznie do ich zaniku. Tempo i skala tego procesu są zróżnicowane i zależą od splotu czynników naturalnych (np. fluktuacje klimatyczne) jak i sztucznych (antropopresja). W pracy w oparciu o kartograficzną metodę badania zmian środowiska przedstawiono sytuację dotycząca sześciu jezior na Pojezierzu Iławskim, które w okresie kilkudziesięciu lat przestały całkowicie istnieć. Za fakt ten odpowiedzialne są głównie przeprowadzone prace melioracyjne, które spowodowały obniżenie poziomu wody a tym samym zanik jezior.
Lakes are one of the least durable inanimate elements of the natural environment. From the moment of their inception, they are constantly evolving, which ultimately leads to their disappearance. The pace and scale of this process vary depending on the combination of natural (e.g. climate fluctuations) and artificial (anthropogenic impact) factors. Based on the cartographic method of examining environmental change, the paper describes the situation of six lakes in the Iława Lake District, which, over decades, ceased to exist completely. This was mainly caused by land improvement works, which resulted in the lowering of the water level, which, in turn, led to the disappearance of the lakes.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2014, 10; 43-50
2082-6702
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw uzytkowania zlewni na ladunek fosforu doplywajacy do jezior z wodami powierzchniowymi
Autorzy:
Koc, J
Sidoruk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/810349.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
pierwiastki biogenne
doplywy
uzytkowanie
eutrofizacja
antropopresja
ladunek fosforu
zlewnie jeziorne
Opis:
Badania nad wpływem użytkowania zlewni na ładunek fosforu dopływającymi wraz z wodami powierzchniowymi do jezior prowadzono w okresie od marca 2004 do lutego 2005. Do badań wytypowano trzy jeziora: Sunia, Bukwałd oraz Ardung położone w mezoregionie Pojezierze Olsztyńskie. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że dopływ fosforu z obszarów badanych zlewni do jezior był odzwierciedleniem sposobu ich zagospodarowania. Wykonane analizy wykazały, że najwyższe roczne obciążenie powierzchni jezior ładunkiem fosforu stwierdzono w zlewni jeziora Ardung, najniższe zaś w zlewni rolniczej jeziora Sunia. Badane zbiorniki Ardung oraz Bukwałd w których ładunki niebezpieczne zostały przekroczone ponad 12-krotnie są jeziorami o wysoce zaawansowanych procesach degradacji. Z badanych jezior jedynie dopływ fosforu do jeziora Sunia mieścił się w granicach obciążenia dopuszczalnego nie powodujących przyśpieszenia procesów lądowienia zbiornika.
The research on the effects of land use on the load of phosphorus in surface water supplying lakes in the Olsztyn Lake District was conducted in the years 2004-2005. The objects of investigation were three reservoirs: Sunia, Bukwald and Ardung lakes. The research showed that the delivery of phosphorus from drainage areas significantly depended on their land use. The results showed that the highest annual input of P to the lakes characterized Ardung lake, whereas minimal one in the agricultural basin of Sunia lake. Among the studied lakes, Ardung and Bukwald were characterized by the phosphorus load exceeding 12 times the dangerous limit for lakes. It may accelerate the degradation processes of these reservoirs. The input of phosphorus into Sunia lake did not exceed the acceptable limit which suggests the lack of the disadvantageous terrestialisation processes of the reservoir.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 505; 159-167
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja z konferencji naukowej "Lasy wobec zmieniającej się presji człowieka"
Report scientific conference "Forests facing changing anthropopressure"
Autorzy:
Obidzinski, A.
Marciszewska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881362.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
lesnictwo
lasy
antropopresja
konferencje
Rogow konferencja
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2015, 17, 1[42]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i klasyfikacja antropogenicznych zagłębień bezodpływowych w Górach Świętokrzyskich
Autorzy:
Sobczyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763070.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
anthropopression
closed depressions
water cycle
Świętokrzyskie Mountains
antropopresja
zagłębienia bezodpływowe
obieg wody
Góry Świętokrzyskie
Opis:
This paper presents the problem of depressions without surface outflow, created as a result of human influence on terrain relief in the Świętokrzyskie Mountains. Identification of the abovementioned landforms was carried out on the basis of cartographic materials and field mapping. 1,276 anthropogenic closed depressions were found within the borders of mesoregion, covering an area of 13.37 km2 which represents 0.7% of the entire mesoregion’s area. The work is also an attempt to classify identified depressions. Due to their genesis, depressions were divided into four main types: post-mining, caused by backpressure levels, earthworks and land improvement or regulation of natural water courses. In subsequent parts, sub-types of these depressions were identified as well. In the Świętokrzyskie Mountains, depressions resulting from backpressure levels of the area caused by road embankments are represented the most as they constitute about 51% of all depressions. however, in terms of occupied area, the post-mining depressions are prevailing, covering 77% of all anthropogenic closed depressions in the Świętokrzyskie Mountains. The classification includes only those types of depressions which were found on the analyzed area and are not universal.
W pracy przedstawiono problem zagłębień pozbawionych odpływu powierzchniowego, powstałych w wyniku ingerencji człowieka w rzeźbę terenu w Górach Świętokrzyskich. Na podstawie materiałów kartograficznych i kartowania terenowego przeprowadzono identyfikację powyższych form terenu. W granicach mezoregionu stwierdzono występowanie 1276 antropogenicznych zagłębień bezodpływowych, które obejmują powierzchnię 13,37 km2, stanowiącą 0,7% powierzchni całego mezoregionu. W pracy dokonano również próby klasyfikacji zidentyfikowanych zagłębień. Ze względu na genezę zagłębienia podzielono na cztery główne typy: poeksploatacyjne, spowodowane podpiętrzeniami terenu, pracami ziemnymi oraz melioracją lub regulacją cieków. W dalszej części wydzielono również podtypy genetyczne tychże zagłębień. W Górach Świętokrzyskich najliczniej reprezentowane są zagłębienia związane z podpiętrzeniami terenu spowodowanymi przez nasypy drogowe i stanowią one ok. 51% wszystkich zagłębień. Jednakże pod względem zajmowanej powierzchni dominują zagłębienia poeksploatacyjne wyrobiskowe, obejmując 77% powierzchni wszystkich antropogenicznych zagłębień bezodpływowych w Górach Świętokrzyskich. Przedstawiona klasyfikacja obejmuje wyłącznie typy zagłębień, których występowanie stwierdzono na analizowanym obszarze i nie ma charakteru uniwersalnego. 
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2015, 70, 1
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rośliny halofilne na terenie Kujaw
Halophytes in Kujawy
Autorzy:
Leśniak, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192034.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
halofity
Kujawy
słona gleba
solanka
antropopresja
halophyte
salt-affected soils
brines
human impact on the environment
Opis:
Na Kujawach odnotowuje się największe w Polsce skupisko unikatowej roślinności słonolubnej. Obserwuje się tu wyraźny związek między występowaniem słonorośli a zasolonych gleb, lokalizacją słonych źródeł, złóż soli, ich eksploatacją oraz przemysłem sodowym, który często jej towarzyszy. Obecnie halofity w rejonie Kujaw można spotkać m.in. w okolicach Janikowa i Mątew (dzielnica Inowrocławia) oraz w rezerwatach w Ciechocinku i Błoniu koło Łęczycy, gdzie zidentyfikowano 18 gatunków tych roślin.
In Kujawy there is the most significant concentration of unique salt-tolerant plants in Poland. Their presence is clearly associated with salt-affected soils, natural salt solutions, salt deposits, their exploitation and a soda factories, which often corresponds with this exploitation. Recently, halophytes in Kujawy are to be found in the vicinity of Janikowo and Mątwy (the latter being a district of Inowrocław), as well as within the halophyte reserves in Ciechocinek and Błonie near Łęczyca, where 18 species of such plants have been identified.
Źródło:
Przegląd Solny; 2020, 15; 107--111
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fazy transformacji rzeźby środkowej Polski w warunkach antropopresji w świetle badań geosystemów eolicznych, stokowych i rzecznych
Autorzy:
Twardy, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295100.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
transformacja rzeźby
antropopresja
geosystem eoliczny
geosystem stokowy
geosystem rzeczny
środkowa Polska
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 9; 324-328
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impact of antropopression on landscape of Phi Phi Islands
Wpływ antropopresji na krajobraz wysp Phi Phi
Autorzy:
Świtalska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369111.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
antropopression
landscape
Phi Phi Islands
tourism
antropopresja
krajobraz
turystyka
wyspy Phi Phi
Opis:
This article presents impact of antropopression to landscape of Phi Phi Islands. Also natural values of the landscape are presented. There are pointed unique places in the area. There is shown that not always rising popularity of the place is positive. Too many tourists may cause problems, and these problems are presented. A serious threat to the uniqueness and naturalness of the place is the irresponsible treatment of nature by humans.
Artykuł przedstawia wpływ antropopresji na krajobraz wysp Phi Phi. Zaprezentowano również walory krajobrazowe. Ukazane zostały unikalne miejsca, które znajdują się w omawianej okolicy. Pokazano, że nie zawsze rosnąca popularność danego miejsca jest pozytywna. Zbyt wielu turystów może powodować problemy, które zostały opisane. Poważnym zagrożeniem dla unikalności i naturalności miejsca jest nieodpowiedzialne traktowanie przyrody przez ludzi.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2017, 31; 255-272
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania współczesnych procesów rzeźbotwórczych w Grecji
Conditions of contemporary geomorphic processes in Greece
Autorzy:
Tsermegas, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084799.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
Grecja
procesy rzezbotworcze
rzezba terenu
antropopresja
klimat
temperatura powietrza
gory
tereny gorskie
warunki klimatyczne
Opis:
The aim of the paper was to identify the main factors affecting contemporary relief-forming processes in Greece. The analysis focused on areas with a varied type of relief. These were: high mountains, mountains of intermediate and low relief as well as valley and basin bottoms. The orographic diversity of Greece is the consequence of internal processes associated with the Alpine orogenesis and the neotectonic rejuvenation of relief. Lithology is considered to be of much lesser importance as its impact was mainly local. Contemporary morphogenetic processes in Greece are also conditioned by morphometric and lithological factors. In addition to that, many centuries of anthropopressure significantly affect the shaping of relief in this area. Locally, it is more significant than climatic influence.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2009, 41; 223-233
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd metod stosowanych w rekonstrukcji antropogenicznych przemian krajobrazu
A review of the methods of the reconstruction of man made landscape changes
Autorzy:
Papińska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945147.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geoekologia
zmiany krajobrazu
metody ekologii
antropopresja
Opis:
The issue of the reconstruction of landscape changes can be approached in two ways. The papers representing the approach contain analyses of the change of only one landscape element, for instance: of vegetation, of relief or of other components of the epigeosphere. The others present the complex reconstruction, comprising changes of all, or almost all features of the study area. The comparision of cartographic materials from various times was the most often used method in above 30 papers (Maruszczak 1950, Pietrzak 1973, Krzemiński, Now a k o ws k i 1980, etc.). Data derived from cartographic sources provides reliable information on landscape changes that occured in the last two hundred years. In order to get the most precise picture of the massive contemporary human inlluence on landscape, airplane photographs were used (S i n k i ewi c z 1987, S z a ł a p i e t a 1988). The above mentioned papers presented the changes using various basic units of evaluation, for example: geocomplexes, administrative or geometric units. The attempts. to introduce indices describing a degree of human interference in the environment are noteworthy. The indices, such as: the index of human impact intensity (Klimko 1991), of a degree of anthropogenic transformation (Chmielewski 1980) and of a degree of landscape change (M. & A. M a r s z 1990) have been proposed recently and are not widely used.
Podjęto próbę przedstawienia niektórych metod stosowanych w rekonstrukcji przemian krajobrazu, będących efektem działalności człowieka. Wybrano metody stosowane głównie przez geografów, dla których podstawowym materiałem badawczym są dawne i współczesne źródła kartograficzne. Uzupełniające informacje pochodzą najczęściej z opracowań stanowisk archeologicznych, historycznych źródeł pisanych i innych. Przedstawiono głównie przykłady metod stosowanych w obszarach nizinnych i wyżynnych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 1997, 1
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metody geochemiczne i radiochemiczne w badaniach dynamiki procesów stokowych
Geochemical and radiochemical methods in studies on hillslope processes dynamics
Autorzy:
Zglobicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084624.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
metody geochemiczne
metody radiochemiczne
procesy stokowe
badania naukowe
geochemia
fosfor
antropopresja
Opis:
Review of geochemical and radiochemical methods suitable in studies on hillslope processes were presented in the paper. Chemical parameters on elements and radioisotopes most frequently used in geomorphologic research - ¹³⁷Cs, heavy metals and phosphorus were characterized. General assumptions of methods were described, as well as examples of results obtained by means of use of indicators and markers mentioned above. Limitations of geochemical and radiochemical studies were also presented. Attention was paid to the small amount of papers related to the discussed issue.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2010, 45; 105-124
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy funkcjonowania rezerwatów w mieście
The problems of protected areas functioning in the city
Autorzy:
Malinowska, E.
Szumacher, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/86316.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
miasta
rezerwaty przyrody
Warszawa
rezerwat Las Kabacki
funkcje rekreacyjne
ochrona przyrody
antropopresja
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2012, 34
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany środowiska doliny dolnej Luciąży w holocenie
Changes of the environment of the lower Luciąża river valley in holocene
Autorzy:
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945300.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dolina Luciąży
antropopresja
osady rzeczne
zmiany środowiska
holocen
Opis:
The subject of the research is the lower Luciąża river valley, located in the central part of Poland. Differentiated geological structure, resulting from base tectonics and relief inherited from middle-polish ice sheets, influenced significantly natural complexity and differentiation of human influence on the valley. In the result of warmth and flora's incoming, a change in the river character has occurred (from the braided to the meandering one), already in Late Glacial, probably in AllerOd (before 10 9Z0 BP). The frrst fossil mineral record of human activity in the valley is a frreground level in the meander residual in Kludzice, dating from 3 6Z0 BP (the turn of the Bronze and Iron Ages). Partial burning of the valley resulted in cover plant conflagrations and intensified surface flow. The climate cold trend in Subboreal (5 OOO-ZZOOBP) increased wind impact. On the deforested bottom terrace sandy aeolian covers had formed before Subatlantic (until Z 200 BP). In Subatlantic (l 330 BP), organic sediments and sandy alluvial soils were created, as a result of climate warming. In historic times the man influenced the valley ever more intensively. Settlements were build, for example the embanked one in Rozprza, dated at 7t1l century. One of the main transportation routes of the Piast monarchy also led through the valley. The period of the Little Ice Age (1450-1750) and the then climate cooling and raising of the ground water level made people leave the valley and enter the plateau area. Luciąża river has been used for energy production. Largest changes have occurred during the last 100-170 years. The construction of railways and modem roads, deforrestation and building of two reservoirs - Sulejów and Cieszanowice artificial lakes has begun. Economic activation during and after the 2nd World War (melioration and hydrotechnical constructions) was of a great importance.
Przedmiotem rozważań Autorki w niniejszym artukule jest rozwój doliny dolnej Luciąży w holocenie. zarysowane zostały również kierunki i rodzaj zmian, jakich dokonał człowiek w dolinie w różnych okresach, począwszy od neolitu do czasów współczesnych. Wskazano na silny związek człowieka, jego siedlisk w dolinie w okresach historycznych. Przedstawiono zabudowę hydrotechniczną doliny trwającą od średniowiecza, zmiany użytkowania ziemi, np. wylesianie przypadające na XIX w. i na nasiloną antropopresję w dolinie w ciągu ostatnich 30 lat związaną z budową dwóch zbiorników wodnych - sulejowskiego i cieszanowickiego. Na podstawie własnych badań oraz na podstawie literatury nakreślono dalsze zamierzenia badawcze w ujęciu kompleksowego prześledzenia ewolucji systemu Luciąży w ostatnich 10 000 lat.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2004, 6
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podatność lasu na antropopresję na przykładzie Parku Krajobrazowego Promno
Forests susceptibility on degradation in National Park Promno, Poland
Autorzy:
Turkowiak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881365.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
lasy
degradacja lasow
antropopresja
podatnosc na degradacje
Park Krajobrazowy Promno
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2011, 13, 3[28]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu malych zbiornikow wodnych na terenach wiejskich. Czesc I.Metoda waloryzacji malych zbiornikow
Autorzy:
Skwierawski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/794904.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
zbiorniki wodne
obszary wiejskie
male zbiorniki wodne
antropopresja
waloryzacja przyrodnicza
oczka wodne
degradacja srodowiska
Opis:
W pracy przedstawiono propozycję metody oceny małych zbiorników wodnych. Całościowa ocena małych zbiorników wodnych opiera się na analizie 3 grup cech, odnoszących się do toni wodnej (część A), strefy brzegowej zbiornika (część B), a także cech zlewniowych oraz rzeczywistych i potencjalnych efektów oddziaływań antropogenicznych (część C). W sumie w ocenie uwzględnionych zostało 19 kryteriów, a wynik końcowy uzyskuje się w skali 100-punktowej. Na podstawie założonych przedziałów punktowych obiekty przyporządkowuje się do 4 klas wartości ekologicznej (I klasa - obiekty o najwyższej wartości, IV klasa - zbiorniki zdegradowane). Ocena może być pomocna przy wyborze metody i zakresu ochrony konkretnego zbiornika, przy ustalaniu planów jego renaturyzacji lub przy odtwarzaniu zbiorników. Pozwala określić, które elementy zagłębienia wymagają najpilniejszych działań zaradczych: część wodna, brzegowa, czy też zabiegi należałoby rozpocząć od działań ochronnych na terenie zlewni zbiornika.
A proposition of small water reservoir valorization method was presented in the paper. The evaluation is based on the analysis of 3 groups of parameters related to water table (part A), shore zone of reservoir (part B) and also watershed including potential and real anthropogenic influences (part C). In the assessment 19 criteria are taken into account. Final result is obtained in a 100- points scale. Evaluated objects are assigned to four classes of ecological value: 1st class - the most valuable reservoirs, 4th class - the degraded objects. The results of valorization could be useful to determine protection method and range of water bodie, in plans of their restoration or recreation. Valorization allows to define which zone of reservoir needs urgent changes: water, shores or watershed state.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 506; 391-401
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw skazenia srodowiska na epigeiczne mrowki /Formicidae/ borow sosnowych Polski
Autorzy:
Mazur, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/824809.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
fauna
liczebnosc populacji
sklad gatunkowy
czynniki srodowiska
Polska
lasy
lesnictwo
mrowkowate
ekologia populacji
zanieczyszczenia srodowiska
drzewostany sosnowe
antropopresja
Formicidae
monitoring biologiczny
Źródło:
Sylwan; 1995, 139, 07; 5-14
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwadzieścia pięć lat Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej
Twenty five years of the Polish Society of Ecological Engineering
Autorzy:
Kiryluk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400971.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
środowisko przyrodnicze
inżynieria ekologiczna
rozwój zrównoważony
antropopresja
natural environment
ecological engineering
sustainable development
anthropopressure
Opis:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej (PTIE) powstało w 1990 roku i uzyskało w tym samym roku osobowość prawną. Jest ono kontynuatorem Polskiego Komitetu Kształtowania i Ochrony Środowiska (powołanego w 1972 r.) w ramach struktur Naczelnej Organizacji Technicznej (aktualnie Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych). Głównym celem powołania PTIE było podejmowanie działań w zakresie dostosowywania rozwoju gospodarczego do wymogów kształtowania i ochrony środowiska przyrodniczego. Statutowe cele PTIE realizuje poprzez działalność ekspercką i publikacyjną. Merytorycznie działalność PTIE skupia się na popularyzowaniu racjonalnego użytkowania i ochrony środowiska przyrodniczego oraz naturalnych zasobów Ziemi. Przy aktualnie szybkim postępie naukowo-technicznym i dynamicznym rozwoju gospodarczym, nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych, inżynieria ekologiczna swoją działalnością wpisuje się w politykę ekologiczną państwa i przyczynia się do tzw. zrównoważonego rozwoju, chroni, dostosowuje i tworzy warunki niezbędne do życia człowieka, roślin i zwierząt. Towarzystwo aktualnie ma dobrze ugruntowana pozycję w świecie nauki poprzez wydawanie dwóch naukowych czasopism w wersji polskiej i anglojęzycznej. Współpracuje z różnymi ośrodkami naukowo-badawczymi i edukacyjnymi oraz przedsiębiorstwami, jak też z administracją samorządową i państwową w rozwiązywaniu lokalnych problemów gospodarczych ekologicznych. W artykule przedstawiono historię powstania i działalności PTIE oraz główne zakresy działań i najważniejsze osiągniecia Towarzystwa w latach 1990–2015.
Polish Society of Ecological Engineering (PTIE) was founded in 1990 and received its legal personality in the same year. It is a continuation of the Polish Committee for Development and Environment Protection (established in 1972) within the framework of the Chief Technical Organization (now Federation of Engineering Associations). The main objective of the PTIE establishment was taking action to adapt to the requirements of economic development environmental protection development. The statutory objectives of PTIE are realized through experts activity and paper publication. In terms of content PTIE activity focuses on popularizing rational use and conservation of natural environment and earth’s natural resources. With the current rapid advances in science, technique, dynamic economic development and overexploitation of natural resources, environmental engineering and its activities in line with the state of environmental policy it contributes to the so-called sustainable development, protection, adapts and creates the conditions necessary for human life, plants and animals. The Society currently has a well-established position in the world of science by issuing two scientific magazines in Polish and English. It cooperates with various research and educational centers, industries and as well as with local government, administration and state in solving local environmental economic problems. This paper presents the rise and activity of PTIE and major Society achievements in the years 1990–2015.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 44; 1-11
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu srodowiska glebowego ogrodow dzialkowych z terenow o roznym oddzialywaniu antropopresji poprzez badanie aktywnosci fosfataz
Autorzy:
Bielinska, E J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/803764.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gleby
aktywnosc enzymatyczna
metale ciezkie
ogrody dzialkowe
antropopresja
fosfatazy
jakosc
zawartosc metali ciezkich
zanieczyszczenia srodowiska
Opis:
Oceniono stan środowiska glebowego ogrodów działkowych na terenach o różnym oddziaływaniu antropopresji poprzez badanie aktywności fosfataz. Badaniami objęto 12 ponad 30-letnich ogrodów działkowych zlokalizowanych na terenach o potencjalnie wysokim zagrożeniu skażeniem antropogenicznym (imisje przemysłowe i/lub uczęszczane szlaki komunikacyjne) oraz na terenach o potencjalnie niskim poziomie skażenia antropogenicznego (ogrody usytuowane na peryferiach miast). Przeprowadzone badania wykazały istotną inhibicję aktywności fosfataz w glebach na terenach będących pod silną presją czynnika antropogenicznego. Wysoka inaktywacja fosfataz powiązana była z zanieczyszczeniem środowiska glebowego metalami ciężkimi. Na podstawie analizy korelacji wykazano jednoznacznie inhibitujący wpływ badanych metali (Zn, Pb, Cd, Cu) na aktywność fosfataz. Wyniki te wskazują, że obciążenie gleb metalami ciężkimi osiągnęło poziom, który zagraża organizmom żywym. Oznaczanie aktywności fosfataz w glebach ogrodów działkowych może stanowić przydatne narzędzie kontroli stanu środowiska glebowego i potencjalnego zagrożenia wynikającego ze spożywania roślin uprawianych w danych warunkach glebowych.
Allotment soil environments in areas under varying influence of anthropopressure through the analysis of phosphate activity was appraised. The analysis covered 12 30-year-old allotments located in areas of potentially high anthropogenic contamination (industrial emissions and/or frequented traffic routes) and in areas of potentially low anthropogenic contamination (allotments outside city limits). The analysis indicates a significant inhibition of phosphatse activity in the soil in areas under strong anthropogenic pressure. High phosphatase deactivation was related to contamination of the soil environment with heavy metals. Inhibiting the impact of the analysed metals (Zn, Pb, Cd, Cu) on phosphate activity was clearly proven on the basis of correlation analysis. These results indicate that soil contamination with heavy metals reached a dangerous level for organisms to live. Measurement of phosphatase activity in allotment soil may constitute a useful tool for controlling the condition of soil environment and of potential threats resulting from consumption of plants cultivated in specific soil conditions.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 505; 51-58
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne badania nad występowaniem Ixodes ricinus (Acari: Ixodida: Ixodidae) na obszarach Jury Krakowsko-Częstochowskiej w różnym stopniu zmienionych antropopresją
Preliminary report on the occurrence of Ixodes ricinus (Acari: Ixodida: Ixodidae) in the areas of the Krakow-Czestochowa Highland at various stages of anthropopressure
Autorzy:
Siuda, K.
Buczek, A.
Solarz, K.
Derylo, A.
Sadowski, T.
Kwiatkowski, S.
Horak, B.
Procyk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/837521.pdf
Data publikacji:
1991
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
roztocze
Acari
kleszcze
Ixodida
kleszczowate
Ixodidae
kleszcz pospolity
Ixodes ricinus
liczebnosc
wystepowanie
Jura Krakowsko-Czestochowska
regiony uprzemyslowione
regiony turystyczne
antropopresja
Opis:
In the years 1987-88 the density of the population of I. ricinus on the territory of Kraków-Częstochowa Highland including the Ojców National Park was studied. The method of collection of ticks from 100 m² fields was applied. On the spite of similar ecological conditions there was marked variation in the population density of I. ricinus. It decreased from East to West, where territories are under the strong pressure of the Upper Silesia and Olkusz industry.
Źródło:
Annals of Parasitology; 1991, 37, 1
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki kształtowania się odpływu w zlewni Czechówki
Autorzy:
Michalczyk, Zdzisław
Chmiel, Stanislaw
Głowacki, Sławomir
Sposób, Joanna
Zielińska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763099.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
changes of the river discharge, human impact, urbanization, Lublin
zmiany przepływu rzeki, antropopresja, urbanizacja, Lublin
Opis:
Hydrologic characteristics of the Czechówka River, which catchment (80.1 km2) is located in eastern part of the Nałęczów Plateau, subregion of the Lublin Upland, has been presented in the paper. This is the area of the vivid loessial relief, with typical ravines, steep slopes and fl at plateaus. In the middle part of the catchment, in the bottom of the Czechówka River valley, deep wells of the groundwater intake “Sławinek” have been exploited since the March, 1961. In the fi rst years of its functioning, decay of the river discharge was observed in the zone of intake impact. Since the beginning of the 21st century, the Czechówka River discharge has been persisted in the whole course of the river, which resulted from lower exploitation of the groundwater resources and occurrence of years of higher precipitation. The main purpose of the paper is hydrological description of the Czechówka River, especially in the aspect of discharge changes as the result of strong human impact. Data concerning hydrogeological and hydrological situation of the Czechówka River, collected since the half of the 20th century were the basis for the research. In 2002 observations started in water gauge close to the UMCS Botanical Garden in Lublin (the catchment of 61 km2 area). Mean discharge of the Czechówka River in 2003–2017 was 0.088 m3·s–1, and specifi c runoff was only 1.44 dm3·s–1·km2. Water resources of the Czechówka River are signifi cant for municipal water provision. Exploitation of groundwater resources determines the character of hydrodynamic balance, feeding of river valleys and channels by groundwaters, seepage of river waters into the ground, and spring occurrence and discharge of the Czechówka River.
W pracy przedstawiono charakterystykę hydrologiczną Czechówki, której zlewnia (80,1 km2) położona jest we wschodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego, subregionu Wyżyny Lubelskiej. Jest to teren o żywej rzeźbie lessowej, z typowymi wąwozami, stromymi zboczami i zrównaniami wierzchowinowymi. W środkowej części zlewni, w dnie doliny Czechówki, wybudowane zostały studnie głębinowe ujęcia „Sławinek”, oddane do eksploatacji w marcu 1961 r. W pierwszych latach jego funkcjonowania stwierdzano zanik przepływu rzeki w obszarze oddziaływania ujęcia. Od początku XXI w., przy zdecydowanie mniejszej eksploatacji wód podziemnych i wyższych opadach atmosferycznych, przepływ Czechówki utrzymywał się na całej długości rzeki. Celem pracy jest charakterystyka hydrologiczna Czechówki, a szczególnie zmian przepływu wynikających z narastającej antropopresji. Podstawę opracowania stanowiły zbierane od połowy XX w. dane hydrologiczne i hydrogeologiczne. W 2002 r. uruchomiono stacjonarne obserwacje wodowskazowe w przekroju zamykającym zlewnię o powierzchni 61 km2 przy Ogrodzie Botanicznym UMCS. Średni przepływ Czechówki w latach 2003–2017 wynosił 0,088 m3·s–1, a odpływ jednostkowy tylko 1,44 dm3·s–1·km2. Zasoby wodne Czechówki mają istotne znaczenie w zaopatrzeniu w wodę Lublina. Wielkość eksploatacji zasobów wody decyduje o charakterze równowagi hydrodynamicznej, o zasilaniu wodami podziemnymi dolin i koryt rzecznych, ewentualnie o ucieczce wody powierzchniowej do podziemia, a także o funkcjonowaniu źródeł i przepływie Czechówki.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2018, 73
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ antropopresji na przemiany środowiskowe w dolinie Warty w Poznaniu
Environmental changes in the Warta valley within the Poznań area connected with antropopressure
Autorzy:
Kaniecki, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294522.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
zmiany środowiskowe
obszar miejski
antropopresja
environmental changes
city area
antropopressure
Opis:
W pracy podjęto próbę rekonstrukcji pierwotnych warunków środowiskowych, tj. sprzed okresu budowy grodu i miasta, a głównie hydrologicznych i hipsometrycznych warunków, oraz określono, jak wpłynęły one na pierwotny układ miasta oraz jak zmieniały się w okresie późniejszym. Najstarsze osadnictwo w Poznaniu na Ostrowie Tumskim rozwijało się na terasie zalewowej. Analiza archeologicznych i geologicznych materiałów z obszaru Poznania dostarczyła informacji o miąższości utworów nasypowych. Pozwoliło to następnie zrekonstruować przedosadniczą powierzchnię terenu, dawne stosunki wodne i wilgotnościowe i szybkość narastania różnego typu warstw akumulowanych w obrębie obszaru miejskiego. Analiza najstarszych map Poznania umożliwiła rekonstrukcję sieci hydrograficznej w dolinie Warty i jej zmiany. Z kolei analizy tekstów źródłowych z XII–XVII w. pozwoliły na odtworzenie zmian rzeźby terenu przyległego do Ostrowa Tumskiego i lokalizację kilku ostańców wyższych poziomów terasowych w dolinie Warty. Dominacja prac odwodnieniowych w obrębie miasta w ostatnich dwóch wiekach, likwidacja terenów podmokłych i licznych odnóg Warty spowodowały, że Poznań stał się przesuszony, a więc zupełnie inny niż w średniowieczu.
In this work an attempt was made to reconstruct the initial environmental conditions within the city i.e. prior to its foundation, as well as the hydrological and hypsometric conditions and determine how they affected the origin and later development of the city. The oldest settlement in Poznań in Ostrów Tumski developed on the flood plain. Analysis of the oldest maps of Poznań helps the reconstruction the hydrographic pattern in Warta valley and its changes. Analysis of archeological and geological materials from the Poznań area provided information on the thickness of deposits which helped reconstruct the pre-settlement surface, old water relations and the speed whit which layers accumulated over centuries. Analysis of source texts from the 12th–17th centuries helped reconstruct changes in the relief of the terrain adjacent Ostrów Tumski and determine a few island mountains of the higher terrace levels in the Warta valley. The dominance of drainage works in the city area in last two centuries, liquidation of wet areas and river pattern made the city terrain very dery – completely different than in the Middle Ages.
Źródło:
Landform Analysis; 2013, 24; 23-34
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hotele dla owadów - dobra praktyka czy wielka pomyłka?
"Bee hotels" - good practice or great mistake?
Autorzy:
Ziemiański, Maciej
Klimczak, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033727.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
anthropopression
hotel for insects
pollination
urban ecosystem
antropopresja
ekosystem miejski
hotele dla owadów
zapylanie
Opis:
Owady zapylające podlegają silnej antropopresji. Zawłaszcza przestrzeń miejska silnie wpływa na zapylacze. Dlatego chcemy zweryfikować zasadność stawiania hoteli dla owadów na terenach miast. Hotele dla owadów są konstrukcjami składającymi się z różnych materiałów. Głównie stosowane są wypełnienia z drewna z otworami, trzciny oraz gliny. Przy czym niezwykle ważna jest jakość wykonania konstrukcji. Wewnątrz tych przestrzeni owady mogą przeczekać niekorzystne warunki atmosferyczne, hibernować oraz składać jaja wraz z pokarmem w celu wyprowadzenia potomstwa. Porównując dotychczasowe badania należy stwierdzić, że zasadność wznoszenia hoteli dla owadów jest uwarunkowana wieloma czynnikami i jest rozbieżna dla różnych grup owadów. Generalnie stwierdzono, że hotele dla owadów odgrywają pewną rolę w istnieniu ich populacji w miastach. Ponadto instalowanie hoteli dla owadów w miastach wpływa pozytywnie na świadomość społeczną mieszkańców, edukację dzieci i dorosłych w zakresie biologii zapylania oraz roli owadów w ekosystemach. Jednakże obecnie posiadamy niewiele informacji na temat tego zagadnienia, dlatego istnieje konieczność prowadzenia dalszych badań w tym zakresie.
Pollinators are subject to strong anthropopression. Especially the urban space strongly affects pollinators. That is why we want to verify the legitimacy of building "hotelss for insects" in urban areas. Hotels for insects are constructed of different materials. Mainly are used such fillings as: wood with holes, cane and clay. The extremely important is quality of these structures. In the holes, insects can wait for unfavorable weather conditions, hibernate and lay eggs together with food in order to get the offspring. Comparing previous research, it is important to note that the legitimacy of hotel construction for insects is sanctioned by many factors and is divergent for different insect groups. In general, hotels for insects play a role in the existence of insect populations in cities. In addition, installation of insect hotels positively influences public awareness of pollinating biology and the role of insects in ecosystems. However, we currently have little information on this issue, so that further research in this area is still needed.
Źródło:
Kosmos; 2018, 67, 2; 287-298
0023-4249
Pojawia się w:
Kosmos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan ekologiczny rzeki Stepnicy (Pomorze Zachodnie)
Ecological state of the Stepnica river (Western Pomerania)
Autorzy:
Raczyńska, M
Machula, S
Grzeszczyk-Kowalska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949862.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
River Habitat Survey
jakość wód
rzeka Stepnica
antropopresja
Stepnica river
water quality
Opis:
W artykule opisano wyniki badań elementów hydromorfologiczny i hydrochemicznych rzeki Stepnicy (Pomorze Zachodnie). Badania prowadzono na czterech stanowiskach usytuowanych w górnym jej biegu, gdzie rzeka jest silnie przekształcona i narażona na wpływ czynników antropogenicznych. Wykazano, że na większości stanowisk rzeka Stepnica ma niską jakość wód zarówno pod względem hydromorfologicznym jak i hydrochemicznym.
The article describes the research results of the hydro-morphological and hydro-chemical elements of the Stepnica river (Western Pomerania). The research has been carried out on four positions situated in its upper course, where the river is highly transformed and susceptible to anthropogenic factors. It has been indicated that in most places the Stepnica river has got low quality of waters in terms of hydromorphology as well as hydrochemistry.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 35; 46-59
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie wyrobiskowych zbiorników wody w Przegini pod Krakowem
Functioning of excavation water reservoirs nearby Krakow city
Autorzy:
Bedla, D.
Petryk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399677.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
oczka wodna
antropopresja
roślinność strefy brzegowej
water ponds
anthropogenic pressure
vegetations of banks zone
Opis:
W pracy dokonano oceny funkcji przyrodniczych małych zbiorników wodnych powstałych w wyniku eksploatacyjnej działalności człowieka. W tym celu dokonano analizy występującej roślinności brzegowej, tworzącej obudowę biologiczną oczek wodnych. Zdjęcia fitosocjologiczne roślinności wykonano w fazie ich pełnego rozwoju. Podjęto także próbę klasyfikacji zagrożeń pochodzenia naturalnego, jak i antropogenicznego na jakie narażone są badane zbiorniki. Kluczowe znaczenie mają funkcje przyrodnicze: biocenotyczna i fizjocenotyczna - obie realizowane przez rozpatrywane obiekty. Pozostałe mają charakter potencjalny. Wśród zagrożeń dominowały te pochodzenia antropogenicznego. Roślinność brzegowa zbiorników, choć zróżnicowana pod względem gatunkowym i siedliskowym nie tworzy naturalnych stref i jest silnie przekształcona przez działalność człowieka.
The goal of the paper was ecological characteristics and identification of the functions fulfilled by the small water reservoirs, which were uppers as a result of exploitations of rock or sand. Those objects are very susceptible to anthropogenic pressure. Detailed analyze of nearby vegetation like: bank plants, shrubs, trees and herbs. On the other hand the paper presents classification of natural and human treatments which caused degradations of objects. The following functions environmental values of described water bodies: biocoenotic function (the presence of flora and fauna) and physiocoenotic, allowing migrations of species between objects. Recreational or scientific-didactic and functions have not been fulfilled so far - there are a potential one.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2010, 22; 90-96
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turystyka jako czynnik kształtujący współczesny krajobraz Równiny Biłgorajskiej
Tourism as a factor shaping the contemporary landscape of the Bilgoraj Plain
Autorzy:
Moskal, E.
Hurba, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/882651.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
turystyka
rekreacja
antropopresja
oddzialywanie na krajobraz
ksztaltowanie krajobrazu
Rownina Bilgorajska
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2011, 13, 3[28]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stoki sudeckie piętra leśnego w holocenie
Forest belt hillslopes of the Sudetes in the Holocene
Autorzy:
Migoń, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578422.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
ruchy masowe
biogeomorfologia
osuwiska
system denudacyjny
antropopresja
Sudety
mass movements
biogeomorphology
landslides
denudation system
human impact
Sudetes
Opis:
Przez długi czas zalesione stoki sudeckie uważane były za stabilne środowisko geomorfologiczne z zakonserwowanymi formami i utworami pokrywowymi odziedziczonymi po plejstoceńskim środowisku peryglacjalnym. Badania, w szczególności te z ostatniej dekady, częściowo zmieniły ten pogląd. Stoki piętra leśnego kształtowane są przez współwystępujące procesy denudacyjne (ruchy masowe, spłukiwanie, spływ śródpokrywowy, pełzanie gruntu) i biogeomorfologiczne (przewracanie drzew i wyrywanie brył korzeniowych). Część z nich działa stale, inne mają charakter epizodyczny i są wywoływane wyjątkowymi zdarzeniami meteorologicznymi – nawalnymi opadami i huraganowym wiatrem. Różna jest także skala przestrzenna ich występowania. Pełzanie, spływ śródpokrywowy i saltacja wykrotowa obejmują duże połacie stoków, podczas gdy odpadanie i spływy gruzowe mają lokalny charakter. Nowymi elementami rzeźby są przede wszystkim pary form: jama – kopiec, będące efektem przewracania drzew i degradacji brył korzeniowych. Ponadto powstały nowe generacje utworów pokrywowych, a struktura osadów plejstoceńskich jest przekształcana na drodze bio- i pedoturbacji. Dużą rolę odgrywa czynnik antropogeniczny, zwłaszcza erozja liniowa na obnażonych powierzchniach dróg leśnych i szlaków zrywkowych.
Forested hillslopes in the Sudetes have been long considered as a stable geomorphic environment, typified by landforms and cover deposits inherited from the periglacial environment. The results of recent research show that such an extreme view is no longer tenable. Slopes under forest are continuously shaped by coexisting denudational (mass movements, surface wash, throughflow, soil creep) and biogeomorphological processes (treethrow and detachment of root plates). Some processes operate on a permanent basis, others are episodic and are triggered by extreme weather events such as heavy rains and strong wind. They also differ in terms of the spatial scale of occurrence. Creep, throughflow and treethrow affect large parts of hillslopes whereas particle fall and debris flow have highly localized nature. New landforms due to Holocene processes are mainly pit-and-mound associations, resultant from tree fall and decay of root plates. New generations of cover deposits have come into being, whereas the structure of Pleistocene deposits is subject to alteration due to bio- and pedoturbations. An important role is played by human interference, with linear erosion on bare surfaces of roads and logging tracks being particularly significant.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2017, 106; 37-52
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne badania nad występowaniem Ixodes ricinus (Acari: Ixodida: Ixodidae) na obszarach Jury Krakowsko-Częstochowskiej w różnym stopniu zmienionych antropopresją
Preliminary report on the occurrence of Ixodes ricinus (Acari: Ixodida: Ixodidae) in the areas of the Krakow-Czestochowa Highland at various stages of anthropopressure
Autorzy:
Siuda, K.
Buczek, A.
Solarz, K.
Derylo, A.
Sadowski, T.
Kwiatkowski, S.
Horak, B.
Procyk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152332.pdf
Data publikacji:
1991
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
roztocze
Acari
kleszcze
Ixodida
kleszczowate
Ixodidae
kleszcz pospolity
Ixodes ricinus
liczebnosc
wystepowanie
Jura Krakowsko-Czestochowska
regiony uprzemyslowione
regiony turystyczne
antropopresja
Opis:
In the years 1987-88 the density of the population of I. ricinus on the territory of Kraków-Częstochowa Highland including the Ojców National Park was studied. The method of collection of ticks from 100 m² fields was applied. On the spite of similar ecological conditions there was marked variation in the population density of I. ricinus. It decreased from East to West, where territories are under the strong pressure of the Upper Silesia and Olkusz industry.
Źródło:
Wiadomości Parazytologiczne; 1991, 37, 1; 17-20
0043-5163
Pojawia się w:
Wiadomości Parazytologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyroda w perspektywie nieantropocentrycznej. O „Sadze Puszczy Białowieskiej” Simony Kossak
Nature in a Non-athropocentric Perspective: On “Saga Puszczy Białowieskiej” by Simona Kossak
Autorzy:
Trusewicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1449856.pdf
Data publikacji:
2021-07-15
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
saga
silva rerum
puszcza
antropopresja
nekrowitalność
primeval forest
athropo-pressure
necro-vitality
Opis:
W artykule zaproponowano interpretację Sagi Puszczy Białowieskiej Simony Kossak w perspektywie humanistyki nieantropocntrycznej. Kontekst rozważań stanowią ustalenia naukowców z zakresu badań dotyczących historii aktywności człowieka w Puszczy Białowieskiej (Otton Hademann, Tomasz Samojlik). Autorka poddaje analizie gatunkową formę utworu i dowodzi, że Kossak, wykorzystując wiedzę przyrodniczą i historyczną, nadaje literackiej sadze charakter sylwiczny i za jej pośrednictwem rozmontowuje stereotypy oraz legendy dotyczące Puszczy Białowieskiej i jej ludzkich oraz nie-ludzkich mieszkańców. Odwołując się do biografii Kossak, autorka artykułu wykazuje na zaangażowaną postawę badaczki-pisarki wobec destrukcyjnego wpływu człowieka na puszczańską przyrodę.
The article offers a non-anthropocentric reading of Simona Kossak’s Saga Puszczy Białowieskiej. It also examines the context of scholarly research into the human activity in the Białowieża Primeval Forest (Otton Hademann, Tomasz Samojlik). The author of the article looks at the generic characteristics of this volume and observes that by using her knowledge of nature and history, Kossak gives her saga a character of a palimpsest and deconstructs certain stereotypes and legends concerning the Forest, including both its human and non-human residents. The author also refers to Kossak’s biography and points to the writer’s ethical engagement to prevent the destruction of the natural environment of the Forest.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 18; 193-212
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza oddziaływań antropogenicznych na obszary solniskowe w dolinie Parsęty
Analysis of anthropogenic influences on the saline territories within Parsęta valley
Autorzy:
Pieńkowski, P.
Bosiacka, B.
Witek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88144.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
antropopresja
solnisko
dolina Parsęty
Natura 2000
anthropopression
salt marsh
Parsęta valley
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 10; 224-229
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja zrównoważonego rozwoju w turystyce
The Concept of Sustainable Development in Tourism
Autorzy:
Myga-Piątek, U.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371841.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
krajobraz kulturowy
rozwój zrównoważony
planowanie przestrzenne
inwestycje turystyczne
antropopresja turystyczna
cultural landscape
sustainable development
spatial planning
tourism investment
tourism pressure
Opis:
It is commonly accepted that that landscape management for tourist purposes, according to the idea of sustaina-ble development, is one of the basic priorities of spatial management policy in countries of the European Union. The idea is well established in regulations provided by a number of European documents. These documents emphasize the need for strengthening the regional identity and maintaining the natural and cultural diversity. The leading thesis of the article is the assumption that the tourist industry is one of the main modern sources of hu-man influence on the landscape. This influence mostly brings negative effects like disturbances in the structure and diversity of the landscape, spatial coherence of naturally valuable regions (landscape fragmentation), stabili-ty of flow of matter and energy in the landscape, landscape resources, as well as deterioration of social usability and quality of the landscape, unification and decrease in the aesthetic value of the landscape. The article presents basic indicators of the influence of tourism on natural environment, which are natural ab-sorption and tourist capacity. It attempts to evaluate implementation of rules of sustainable development in the tourist industry.
Powszechnie przyjmuje się, że zarządzanie krajobrazem, także na potrzeby turystyki, jest zgodne z ideą rozwoju zrównoważonego i stanowi jeden z naczelnych priorytetów polityki przestrzennej w krajach Unii Europejskiej. Idea ta znajduje swe umocowanie w zapisach szeregu dokumentów europejskich. Dokumenty te podkreślają konieczność wzmacniania tożsamości regionów i utrzymania zróżnicowania przyrodniczego i kulturowego. Tezą wiodącą artykułu jest założenie, że jednym z głównych współczesnych źródeł zorganizowanego oddziały-wania człowieka na krajobraz jest gospodarka turystyczna. Oddziaływanie to jednak często ma charakter nega-tywny, np. zaburzenia struktury i różnorodności krajobrazu, spójności przestrzennej obszarów przyrodniczo cennych (fragmentacja krajobrazu), stabilności przepływu strumienia materii energii i materii w krajobrazie, zasobów krajobrazu, zaburzenia społecznej użyteczności i jakości krajobrazu, ujednolicanie i zmniejszenie este-tyki krajobrazu. Artykuł omawia podstawowe wskaźniki oceny wpływu turystyki na środowisko przyrodnicze, którymi są chłon-ność naturalna i pojemność turystyczna. Jest próbą oceny realizacji zasad zrównoważonego rozwoju w gospo-darce turystycznej.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2011, 6, 1; 145-154
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizyko-mechaniczny stan formowania się powierzchniowego poziomu antropogenicznego gleby pod wpływem antropopresji przemysłowej
Physico-mechanical state of formation of the anthropogenic top soil horizon under industrial anthropopression
Autorzy:
Piwnik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/270417.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Aparatury Badawczej i Dydaktycznej, COBRABiD
Tematy:
antropopresja przemysłowa
gleby
industrial anthropopression
soil
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu różnych czynników antropopresji przemysłowej na podstawowe charakterystyki fizyko - mechaniczne gleby w procesie formowania się poziomu antropogenicznego gleby na obszarach w otoczeniu Puszczy Białowieskiej. Badania wykazują, że na obszarach o silnej i długotrwałej antropopresji przemysłowej (bez względu na rodzaj czynników antropogenicznych) zachodzi zmiana tekstury gleby w powierzchniowym poziomie gleby. Następuje "przesunięcie" frakcji (populacji) ziaren w stronę populacji ziaren o mniejszej średnicy. Zjawisko to prowadzi do zmian gęstości gleby i w konsekwencji do zmian warunków wegetacyjnych w glebie na danym obszarze. Pierwotny powierzchniowy poziom gleby przekształca się pod wpływem czynników antropopresji w poziom o innej strukturze frakcyjnej. Fakt ten przyczynia się do zmiany własności fizyko-chemiczno-biologicznych gleby i prowadzi do wykształcenia poziomu antropogenicznego.
Presented paper is on formation of an anthropogenic top soil horizon, under variety of anthropogenic factors, in the vicinity of the Białowieża Primeval Forest. The analyses of soil have been conducted in the industrial anthropogenic areas of the creosote saturation plant in Czeremcha, the coal refinery plant "Gryfskand" in Hajnówka, the locomotive yard of the forest railway in Hajnówka and the dairy plant in Hajnówka, Poland. The particle density and the particle size analysis of the soils in the indicated zones show a noticeable change in texture of the top soil horizon as a result of interaction between the anthropogenic factors and soil (in particular a buffer system of soil). These analytical methods indicate that may have commenced formation of an anthropogenic horizon with a new and different texture to the texture of origin genetic soil horizon.
Źródło:
Aparatura Badawcza i Dydaktyczna; 2011, 16, 2; 35-41
2392-1765
Pojawia się w:
Aparatura Badawcza i Dydaktyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eutrofizacja wód powierzchniowych kierowanych do uzdatnienia
Eutrophication of surface waterssent to non-chemical treatment
Autorzy:
Adamczyk, W.
Jachimowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271446.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
eutrofizacja
związki biogenne
rolnictwo
ścieki komunalne
antropopresja
jakość wód
eutrophication
nutrients
agriculture
municipal sewage
anthropopressure
water quality
Opis:
Eutrofizacja stanowi najbardziej znaczący wpływ antropogenicznego przekształcenia ekosystemów wodnych. Wiąże się to z dostarczaniem do wód pierwiastków biogennych pochodzenia komunalnego i ze źródeł rolniczych. W artykule przedstawiono ocenę wód powierzchniowych ujmowanych przez Zakłady Uzdatniania Wody Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Krakowie w latach 2007-2010. Analizie poddano wybrane wskaźniki czystości wody pod kątem eutrofizacji ze źródeł komunalnych, jak i rolnych.
Eutrophication has the most significant impact on the anthropogenic transformation of aquatic ecosystems. This is related to the water supply of biogenic elements from urban and agricultural sources. This paper presents an evaluation of surface water accounted for by the Municipal Waterworks and Sewer Enterprise in Kraków in the years 2007-2010. We analyzed selected indicators of water purity in terms of eutrophication from municipal sources and agricultural products. Katedra Technologii i Ekologii Wyrobów, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2012, R. 16, nr 2, 2; 61-65
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres kompromisów w ochronie środowiska wobec narastającej presji urbanizacji
Margin of compromise in environment protection against increasing urbanization
Autorzy:
Pajnowska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886507.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
ochrona srodowiska
ochrona przyrody
obszary chronione
stosunki wodno-gruntowe
wody powierzchniowe
antropopresja
urbanizacja
zagrozenia srodowiska
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2006, 15, 2[34]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stabilność lasu i drzewostanów sosnowych na Niżu Polskim i w Krainie Śląskiej
Forest and pine stand stability on the Polish Lowland and Silesia region
Autorzy:
Mis, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/880910.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
lesnictwo
lasy sosnowe
drzewostany sosnowe
antropopresja
stabilnosc lasu
stabilnosc drzewostanu
produkcyjnosc drzewostanow
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2014, 16, 2A[39]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ turystyki na środowisko Doliny Wodącej (Wyżyna Krakowsko-Wieluńska)
Tourism impact on the natural environment in the Wodaca Valley (Cracow-Wielun Upland)
Autorzy:
Kasprowska-Nowak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/882527.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
turystyka
oddzialywanie na srodowisko
Dolina Wodacej
antropopresja
zagrozenia srodowiska
badania ankietowe
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2015, 17, 4[45]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakosc wody w zbiornikach o roznym nasileniu antropopresji a strategie zyciowe glonow planktonowych
Autorzy:
Ligeza, S
Wilk-Wozniak, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/806555.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
antropopresja bezposrednia
fitoplankton
zbiorniki wodne
glony
wlasciwosci fizykochemiczne
woda
jakosc wody
anthropopression
phytoplankton
water reservoir
alga
physicochemical property
water
water quality
Opis:
W 3 zbiornikach o różnej jakości wody i natężeniu antropopresji badano właściwości fizyczno-chemiczne wody. Przeanalizowano strategie życiowe grup glonów planktonowych i na tej podstawie dokonano oceny przydatności fitoplanktonu do określenia jakości wody. W zbiornikach płytkich, polimiktycznych, z dużą dostępnością związków pokarmowych, dominowały gatunki strategii typu C (competitors - gatunki współzawodniczące o dostępność no. pokarmu, światła), R (ruderals - gatunki „wszędobylskie”), C/R (gatunki o strategii mieszanej C/R). W zbiorniku głębokim, dimiktycznym, w którym występują okresowe braki dostępności pokarmu, stwierdzono obecność wśród dominantów, gatunków zaliczanych do grup S (stress tolerators - gatunki tolerujące warunki stresowe, np. okresowe braki dostępności pokarmu), R, C/S (gatunki o strategii mieszanej (C/S), C/R i tylko w okresie wiosny gatunków z grupy C.
Physico-chemical properties of water from 3 reservoirs with different levels of anthropopresure and water quality were investigated. Life strategies of plank- tic algae stated in the studied water bodies were analyzed to evaluate the usefulness of algae for water quality assessment. Individuals representing strategies of type C (competitors), R (ruderals), C/R dominated in the shallow and polimictic reservoirs with high levels of nutrients. Species which belonged to S (stress tolerators), R, C/S, and C/R groups dominated in the deep and dimictic reservoirs where seasonal deficits of nutrients could occur sporadically. In addition, individuals from C strategy were present there only in the spring.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 515; 251-259
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podatnosc lasow Wielkopolskiego Parku Narodowego na niszczenie przez turystyke
Vulnerabilities of forests in Wielkopolski National Park to the impact of tourism
Autorzy:
Turkowiak, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/882215.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
parki narodowe
Wielkopolski Park Narodowy
turystyka
oddzialywanie na srodowisko
antropopresja
lasy
podatnosc na degradacje
Opis:
Wopracowaniu podjęto temat oceny podatności lasówWielkopolskiego Parku Narodowego na degradację w wyniku działalności turystycznej. Wyznaczono czynniki kształtujące wrażliwość drzewostanów na degradację: typ siedliskowy lasu, stan siedliska, dominujące gatunki drzew, ich wiek, procentowy udział jednego gatunku w drzewostanie, wilgotność gleb, powierzchniową budowę geologiczną oraz spadki terenu. Analiza poszczególnych elementów oraz zastosowanie metody wieloczynnikowej (Rykowski 1990) pozwoliło na stworzenie wskaźnika odporności na degradację i wskazanie obszarów szczególnie narażonych na degradację. Analizę wrażliwości lasów na degradację przeprowadzono dla najmniejszych jednostek administracji leśnej, czyli pododdziałów.
The author attempts to evaluate susceptibility ofWielkopolski National Park forest on deteriotation through touristic activity. Factors chosen for this analysis are: type of habitable forest, condition of habitation, predominating tree species, age, percentage of participation of one tree species, humidity of soil, surface geological structure and decreases of fields.Analysis of individual elements and utilization of multifactor method (Rykowski, 1990) has allowed creating the index of immunity to degradation. Analysis of vulnerability of forests to degradation was done for the smallest units of forest administration, ie. sub-units.
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2009, 11, 4[23]; 281-290
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany użytkowania zlewni Ciemnej (Trzemnej) (południowa Wielkopolska)
The changes in the use of the Ciemna (Trzemna) river basin (southern Wielkopolska region)
Autorzy:
Paluch, J.
Ptak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/407596.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:
południowa Wielkopolska
przekształcenia środowiska
antropopresja
southern Wielkopolska
transformations of the environment
anthropopressure
Opis:
W pracy dokonano analizy zmian użytkowania zlewni Ciemnej (Trzemnej), w okresie około stu lat. Dominującą formą użytkowania terenu w obu przekrojach czasowych (koniec XIX i koniec XX wieku) były użytki rolnicze. Sytuacja ta jest typowa dla większości małych rzek położonych na obszarze Wielkopolski i Kujaw, a jest konsekwencja wielowiekowych wylesień na tych terenach. Poszczególne formy użytkowania terenu sukcesywnie zmieniały swój udział w ogólnej powierzchni zlewni co było konsekwencją rozwoju cywilizacyjnego. Odmienny charakter miały zmiany elementów hydrograficznych, gdzie na przełomie lat ’60 i ’70 XX wieku w krótkim czasie powstał sztuczny zbiornik retencyjny zmieniający całkowicie dotychczasowe warunki hydrologiczne.
This work presents an analysis of the changes in the use of the Ciemna (Trzemna) river basin during a period of about a hundred years. The primary use of the area in both time periods ( the end of the 19th century and the end of the 20th century) was the agricultural one. This is typical of the majority of small rivers in the region of Wielkopolska and Kujawy, and it resulted from centuries- long deforestation in these areas. Specific uses of the area gradually changed its share in the general area of the basin, which was an effect of civilisation development. The changes of hydrographic elements were of a different nature : at the turn of 1960s and 1970s a retention reservoir was built, which completety changed the foregoing hydrological conditions.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2015, 12; 73-80
2082-6702
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy zachowania bioróżnorodności na przykładzie wybranych miast Polski
Problems with the experience of biodiversity on the example of selected Polish cities
Autorzy:
Dudkiewicz, M.
Kopacki, M.
Iwanek, M.
Hortyńska, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13925519.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
roznorodnosc biologiczna
ochrona bioroznorodnosci
miasta
antropopresja
Lublin
Warszawa
Źródło:
Agronomy Science; 2021, 76, 1; 67-84
2544-4476
2544-798X
Pojawia się w:
Agronomy Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowiskowe czynniki lokalizacji wybranych grodzisk w środkowej części Polski Zachodniej
Environmental location factors of selected strongholds in central Western Poland
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Forysiak, Jacek
Rodak, Sylwia
Moździoch, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578359.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
nawarstwienia antropogeniczne
antropopresja
paleogeografia
Polska Zachodnia
anthropogenic sediments
human impact, palaeogeography
Western Poland
Opis:
W pracy przedstawiono analizy czynników środowiskowych, które wpłynęły na lokalizację czterech wybranych grodzisk wczesnośredniowiecznych, położonych w centralnej części Polski Zachodniej. Badano następujące obiekty: grodzisko w Bobrownikach, usytuowane na granicy Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej i Wzniesień Zielonogórskich, następnie obiekt w Bytomiu Odrzańskim leżący w dolinie Odry na terenie Pradoliny Głogowskiej oraz grodziska w Solnikach i Popęszycach znajdujące się na Wzgórzach Dalkowskich. W terenie przeprowadzono badania geomorfologiczne i z zakresu geologii czwartorzędu, inne czynniki środowiskowe, takie jak hydrologia, gleby, potencjalna roślinność naturalna analizowano na podstawie źródeł literaturowych i kartograficznych. Za dominujący czynnik uznano rzeźbę terenu, bardzo istotną dla zapewnienia położenia obronnego grodom w Bobrownikach, Solnikach i Popęszycach. W dwóch przypadkach (Solniki i Bobrowniki) wyszukanie odpowiednich form terenu, takich jak ostrogi denudacyjne i wysokie krawędzie erozyjne, umożliwiło organizację grodziska niemalże bez wznoszenia wałów obronnych. Oprócz rzeźby terenu ważne były także elementy hydrologiczne (przebieg koryt rzecznych i rozmieszczenie podmokłości oraz bagnisk na dnie dużej doliny rzecznej), zapewniające obronne położenie obiektowi w Bytomiu Odrzańskim. Pozostałe czynniki naturalne miały niejednoznaczny i generalnie mniejszy wpływ na lokowanie grodów we wczesnym średniowieczu w centralnej części Polski Zachodniej.
The paper presents environmental factors that influenced the location of four selected early medieval strongholds in central Western Poland. The following objects were examined: a stronghold at Bobrowniki, on the border between the Warta-Odra Pradolina and Zielona Góra Hillocks, a stronghold at Bytom Odrzański in the Odra River valley within the Głogów Pradolina, and strongholds at Solniki and Popęszyce in the Dalków Hills. Geomorphic and Quaternary research was carried out during fieldworks, while other environmental factors were analysed from literature and cartographic sources. The relief was considered the dominant factor; it was very important to provide a defensive location for the strongholds at Bobrowniki, Solniki and Popęszyce. In two cases (Solniki and Bobrowniki), finding suitable geomorphological forms, such as intervalley rims and high erosional edges, enabled the stronghold to be settled almost without building ramparts. Besides relief, hydrology was also important (the course of river channels and the distribution of wetlands and marshes at the bottom of a large river valley), which ensured the defensive location at Bytom Odrzański. Other natural factors had an ambiguous and generally smaller impact on the settlement of strongholds in the early Middle Ages in central Western Poland.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 93-117
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Holoceńska ewolucja niecek i dolin denudacyjnych w okolicach Łodzi w świetle dotychczasowych badań
Evolution of periglacial dells and valleys during the Holocene in the vicinity of Łódź
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578461.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
denudacja
wąwóz
antropopresja
Wzniesienia Łódzkie
denudation
gully
human impact
Łódź Hills
Opis:
Nawiązując do wyników badań peryglacjalnych niecek i dolin denudacyjnych, prowadzonych w okolicach Łodzi przez prof. H. Klatkową w latach 50. i 60. ubiegłego stulecia, w artykule przedstawiono holoceńską ewolucję wyżej wymienionych form denudacyjnych. Wyróżniono trzy najważniejsze etapy tej ewolucji: 1) wypełnianie niecek i dolin denudacyjnych deluwiami antropogenicznymi, 2) rozcinanie form vistuliańskich przez wąwozy, 3) przemiany rzeźby wąwozów oraz niecek i dolin denudacyjnych pod wpływem denudacji agrotechnicznej. Poruszono zagadnienie czynników warunkujących neoholoceńskie zmiany rzeźby suchych niecek i dolin, podkreślając rolę narastającej antropopresji i fluktuacji klimatu. W pracy określono bliżej wiek poszczególnych etapów przemian ukształtowania niecek i dolin denudacyjnych. Ich ewolucja rozpoczęła się u schyłku subboreału i trwała przez niemalże cały subatlantyk aż do współczesności, ze szczególnym nasileniem w średniowieczu. Przedstawiono także litologiczną charakterystykę neoholoceńskich osadów wypełniających niecki i doliny denudacyjne.
Referring to the results of the research on periglacial dells and valleys conducted in the vicinity of Łódź by Professor H. Klatkowa in the 50s and 60s of the last century, the paper presents the Holocene evolution of the aforementioned denudation forms. Three main stages of this evolution have been identified: 1) filling of periglacial dells and valleys with anthropogenic delluvium, 2) fragmentation of Vistulian forms through gullies, 3) relief transformation of gullies and periglacial dells and valleys by tillage erosion. The issue of factors influencing the Neoholocene changes in the relief of dry dells and valleys has been addressed, emphasizing the role of increasing human impact and climate fluctuations. In this paper the age of the individual stages of the transformations of the periglacial dells and valleys have been identified. Their evolution began at the end of the Subboreal period and lasted almost entire Subatlantic period until the present time, with a particular intensity in the Middle Ages. Lithological characteristics of Neoholocene deposits filling the periglacial dells and valleys is also presented.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2017, 106; 17-30
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys warunków hydrogeologicznych rejonu Falent
Outline of the hydrogeological conditions of the Falenty region
Autorzy:
Fic, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339434.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
poziom wodonośny
jednostki hydrogeologiczne
związek wód podziemnych i powierzchniowych
antropopresja
water-bearing horizon
hydrological units
anthropogenic impact
hydraulic connection between groundwater and surface water
Opis:
W pracy przedstawiono zarys warunków hydrogeologicznych w rejonie Falent. Głównym poziomem wodonośnym na tym terenie jest, lokalnie odkryty oraz międzyglinowy, poziom plejstoceński. Jego płytkie występowanie od 0 do 50 m p.p.t. - i zadowalające parametry wydajności uzyskiwane ze studzien sprawiają, że na omawianym terenie jest to główny poziom eksploatacyjny (GPU). Drugoplanowe znaczenie w lokalnym zaopatrzeniu w wodę ma trzeciorzędowy poziom oligoceński. Głębokość występowania najpłytszej warstwy wodonośnej oraz uwarunkowania hydrogeologiczne sprawiają, że istnieje tu ścisły kontakt hydrauliczny między wodami podziemnymi i powierzchniowymi.
The purpose of this paper was to present hydrological conditions of the neighbourhood of Falenty and part of the Raszynka's river basin. The main aquifers in described region are located in partly uncovered Pleistocene sediment situated between two clay layers. This aquifer is the main quaternary water-bearing horizon because of the shallow depth of groundwater (0–50 m) and appropriate discharge parameters. Tertiary Oligocene aquifer is not as import ant for water supply as the Pleistocene one. The hydraulic connection between groundwater and surface water is secured by depth of the shallowest aquifer and many other hydrological factors.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (6); 9-17
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki wpływające na degradację szlaków turystycznych na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego
Factors affecting the degradation of hiking trails within in Tatra National Park
Autorzy:
Cieszewska, A.
Deptula, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881078.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
parki narodowe
antropopresja
presja turystyczna
turystyka piesza
szlaki turystyczne
degradacja krajobrazu
Tatrzanski Park Narodowy
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2013, 15, 4[37]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zanik stawu przemysłowego w Furmanowie (Staropolski Okręg Przemysłowy)
Disapperance of the pond at Furmanów (Old-Polish Industrial District)
Autorzy:
Fularczyk, Karolina
Kalicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037024.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
river network changes
human impact
modernity
Old-Polish Industrial District
zmiany sieci rzecznej
antropopresja
nowożytność
Staropolski Okręg Przemysłowy
Opis:
Badany obszar leży w granicach, funkcjonującego w ostatnich stuleciach, Staropolskiego Okręgu Przemysłowego (SOP), w którym odpowiednie warunki środowiska, takie jak płytko występujące złoża rud żelaza, duża lesistość oraz dostępność energii wodnej dostarczonej przez rzeki, przyczyniły się do rozwoju górnictwa i hutnictwa. Działalność ta doprowadziła do transformacji den dolin i sieci rzecznej, która widoczna jest na historycznych oraz współczesnych materiałach kartograficznych, a także w morfologii terenu i osadach o różnej genezie. Praca jest studium przypadku dawnego zbiornika wodnego w Furmanowie na Czarnej Koneckiej (Wyżyna Małopolska), gdzie wstępna analiza materiałów kartograficznych pozwoliła wytypować obiekt do szczegółowych badań.
The research area lies within the Old-Polish Industrial District (OPID), which functioned in recent centuries, where appropriate environmental conditions such as shallow ironore deposits, high forest cover and the availability of hydropower supplied by rivers contributed to the development of mining and metallurgy. This activity led to changes in valley floors and the river n-twork that are visible on historical and contemporary cartographic materials, as well as in the relief and sediments of different origins. This work is a case study of a former waterbody at Furmanów in the Czarna Konecka River valley (Małopolska Upland), where the preliminary analysis of cartographic materials allowed to select the object for detailed research.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2021, 111; 35-45
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu zanieczyszczenia ołowiem, cynkiem i chromem osadów dennych jeziora Sunia
Assessment of lead, zinc and chromium contamination of bottom sediments in lake Sunia
Autorzy:
Sidoruk, M.
Potasznik, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127298.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
antropopresja
osady denne
metale ciężkie
lakes
bottom deposits
trace elements
Opis:
Do badań mających na celu określenie stopnia zanieczyszczenia osadów dennych Pb, Zn oraz Cr wytypowano jezioro Sunia położone na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, stanowiącego zachodnią część Pojezierza Mazurskiego. Jezioro Sunia położone jest na wysokości 116 m n.p.m., około 30 km na północ od Olsztyna w gminie Świątki. Badane jezioro posiada powierzchnię 111,6 ha, maksymalną głębokość 8,8 m. Akwen posiada jeden dopływ po stronie południowo-zachodniej, a wody z jeziora odpływają w północno-zachodniej części akwenu. Zbiornik składa się z akwenu głównego oraz zatoki oddzielonej wypłyceniem. Całkowity obszar zasilania jeziora wynosi 450 ha, z czego większość zajmują użytki rolne. Badania wykazały, że średnia zawartość materii organicznej w osadach jeziora Sunia wynosiła 24,8%, co jest charakterystyczne dla jezior polodowcowych. Najniższą jej zawartość (12,5%) obserwowano w osadach pobranych po wschodniej stronie zbiornika oraz w miejscu wypłycenia pomiędzy zatoką a głównym akwenem, największym (30,3%) w centralnej części zatoki. Znaczna zawartość materii organicznej w osadach jeziora Sunia jest skutkiem intensywnego dopływu substancji biogennych z jego zlewni, w której prowadzono intensywną gospodarkę rolną. Wartości średniej koncentracji pierwiastków śladowych w zbiorniku układają się w następujące szeregi: Cr < Pb < Zn, a ich wzajemne proporcje kształtują się na następującym poziomie: 8,1 < 22,9 < 45,2. Obserwuje się znacznie niższe koncentracje metali w strefach litoralowych niż w profundalu.
The study aimed to determine the degree of contamination of bottom sediments Pb, Zn, Cr were selected Sunia lake located in the Olsztyn Lake District constituting the western part of the Masurian Lake District. Sunia lake is situated at an altitude of 116 m above sea level, about 30 miles north of Olsztyn, in the municipality of Świątki. The test lake has a surface 111.6 ha, a maximum depth of 8.8 m lake has one tributary of the south-west, and the waters of the lake depart in the north-western part of the basin. Lake Sunia consists of the main basin and the Gulf of shallow water separated. Total supply area of the lake is 450 ha of which the majority is arable land. The average content of organic matter in the sediments of Lake Sunia was 24.8%, which is typical of glacial lakes. The lowest content (12.5%) was observed in sediments collected on the eastern side of the tank and at the shallow water between the bay and the main sea, and the highest (30.3%) in the central part of the bay. A significant content of organic matter in the sediments of Lake is a result of intensive inflow of nutrients from the catchment, which conducted intensive farming. The average concentration of trace elements in the container are arranged in the following series: Cr < Pb < Zn, and their relative proportions are at the following rates: 8.1 < 22.9 < 45.2. There is a much lower concentration of metal in the zones littoral than in profundal.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 2; 713-720
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki analizy pyłkowej osadów organicznych z doliny Rawki
Results of pollen analysis of organic deposits in Rawa Mazowiecka
Autorzy:
Milecka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578377.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
analiza pyłkowa
dolina rzeczna
Rawa Mazowiecka
historia szaty roślinnej
antropopresja
pollen analysis
river valley
vegetation history
human impact
Opis:
Opracowanie dostarcza informacji dotyczących tła środowiskowego osadnictwa ostatnich około trzech tysięcy lat w dolinie Rawki w środkowej Polsce. Analizy archeologiczne osadów w dolinie rzeki wykonano w ramach prac ratowniczych przed realizowaną inwestycją budowy obwodnicy Rawy Mazowieckiej. Osady organiczne pobrane z profilu wykopu archeologicz-nego wykorzystano do badań metodą analizy pyłkowej. Pozwoliły one na odtworzenie roślinności w otoczeniu stanowiska badań oraz wyznaczenie faz aktywności człowieka.
This article gives environmental background of settlement within the last ca 3000 years in Rawka valley, central Poland. Archeological, investigations were initiated before an expressway and ring road for the town Rawa Mazowiecka construction. Samples of organic sediments were taken from the archeological profile and used for pollen analysis. Palinological diagram shows vegetation development and revealed three phases of human impact.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 81-88
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urban Environment Influence on Selected Properties of Forest Soils of Lublin
Wpływ środowiska miejskiego na wybrane właściwości gleb leśnych miasta Lublina
Autorzy:
Plak, A.
Bartmiński, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388690.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
antropopresja
wskaźnik Siuty
wskaźnik Ulricha
metale ciężkie
anthropopressure
Siuta index
Ulrich indicator
heavy metals
Opis:
The assessment of urban environment influence on forest soils located in the city of Lublin was made by the determination of Ulrich soil flexibility index as well as Siuta index - the indicator referred to anthropogenic acidification of ecosystems. Selected heavy metals - lead, nickel, copper, zinc and cadmium - contents were also determined, both total content and in form of available for plants. The indicator of anthropogenic acidification of ecosystems Siuta index suggests small influence of Lublin agglomeration on forest soils located within its boundaries. Ulrich soil flexibility index determined for soils located in Lublin and for reference soils did not show significant differences. This implies similar resistance to anthropopressure. Total nickel, copper, zinc, cadmium and lead content in Lublin forest soils one may consider as natural, when compared with limit numbers of these metals in surface soil horizons (0-20 cm), according to the Decree of Polish the Minister of Environment on soil and earth quality standards. Elevated zinc content was noted in the lessive (grey-brown podsolic) soil reference profile. The share of available forms of Ni, Cu, Zn, Pb and Cd in their total contents was similar in Lublin forest soils and in reference ones. The city agglomeration influence on heavy metal contents in forest soils located within the boundaries of Lublin is slight in relation to reference profiles.
Dokonano oceny wpływu środowiska miejskiego na właściwości gleb leśnych zlokalizowanych w obrębie miasta Lublina, poprzez oznaczenie wskaźnika elastyczności gleb Ulricha, wskaźnika odnoszącego się do antropogennego zakwaszenia ekosystemów (stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami wodorowymi), a także poprzez oznaczenie ogólnej zawartości wybranych metali ciężkich -niklu, miedzi, cynku i kadmu oraz ich form dostępnych dla roślin. Wskaźnik antropogennego zakwaszenia ekosystemów (wskaźnik Siuty) wskazuje na nieznaczne oddziaływanie aglomeracji lubelskiej na gleby leśne zlokalizowane w jej obrębie, zaś wskaźnik elastyczności gleb Ulricha w glebach leśnych zlokalizowany w obrębie Lublina do gleb odniesienia nie wykazywało znaczących różnic. Nie można stwierdzić większej siły odporności na czynniki antropogenne gleb leśnych poza oddziaływaniem aglomeracji lubelskiej. Ogólna zawartość niklu, miedzi, cynku, kadmu i ołowiu w badanych glebach leśnych Lublina można ocenić jako : naturalne, porównując je z granicznymi zawartościami metali ciężkich w powierzchniowej warstwie gleb (0-20 cm) zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby i ziemi. Zwiększone zawartości cynku odnotowano natomiast w profilu odniesienia gleb płowych. Porównanie udziału formy dostępnej w ogólnej zawartości Ni, Cu, Zn, Pb i Cd w badanych glebach leśnych Lublina z profilami odniesienia także nie wykazało znaczących różnic. Wpływ aglomeracji miejskiej na zawartość oznaczonych metali ciężkich w glebach leśnych zlokalizowanych w obrębie miasta Lublina w stosunku do profili odniesienia jest niewielki.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 5/6; 647-652
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Denudacja chemiczna w zlewniach Gór Świętokrzyskich i Niecki Nidziańskiej
Chemical denudation in the catchments of the Holy Cross Mts. and Nida Basin
Autorzy:
Ciupa, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295120.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
denudacja chemiczna
antropopresja
Góry Świętokrzyskie
Niecka Nidziańska
chemical denudation
antropopression
Holy Cross Mountains
Nida Basin
Opis:
W pracy przedstawiono stan rozpoznania współczesnej denudacji chemicznej w Górach Świętokrzyskich i Niecce Nidziańskiej ze szczególnym uwzględnieniem zlewni Białej Nidy, Sufragańca i Silnicy.Woparciu o wyniki stacjonarnych i ekspedycyjnych badań hydrochemicznych w kilkunastu zlewniach cząstkowych wykazano, że przestrzenne zróżnicowanie tego procesu geochemicznego uwarunkowane jest głównie różnorodnością litologiczną podłoża i zagospodarowaniem terenu. Znalazło to odzwierciedlenie w uzyskanych wskaźnikach chemicznej denudacji jednostkowej, którego wartości kształtują się tu w szerokim przedziale, tj. od 10 t rok-1 km-2 (obszary krzemionkowe) do 435 t rok–1 km-2 (obszary gipsowe). Należy jednak pamiętać, że wskaźnik ten w sposób uproszczony charakteryzuje przestrzenne zróżnicowanie współczesnej denudacji chemicznej nawet wówczas, gdy badania prowadzone były w małych zlewniach.
In the study there has been presented the state and the results of contemporary chemical denudation in the Holy Cross Mts. and Nida Basin, particularly considering the Biała Nida, Sufraganiec and Silnica catchments. The stationary and expeditionary hydrochemical researches have been conducted in several basins. The results indicate the spatial distribution of the process. This mainly depends on the lithological variety of the ground and landuse. It is reflected in the obtained rates of chemical specific denudation. It forms a wide interval between 10 ton year-1źkm-2 (silicon areas) and 435 ton year-1 km-2 (gypsum areas). Nevertheless we ought to remember that the rate characterizes, in a simplified way, the spatial distribution of the contemporary chemical denudation even though the researches are carried out in small basins.
Źródło:
Landform Analysis; 2012, 20; 13-20
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of snow pollutants in an industrial urban zone near the city of Ostrowiec Swietokrzyski
Analiza zanieczyszczeń śniegu w uprzemysłowionej strefie miejskiej w rejonie Ostrowca Świętokrzyskiego
Autorzy:
Kozłowski, Rafał
Szwed, Mirosław
Jarzyna, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389768.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
precipitation chemistry
anthropopressure
snow cover
chemizm opadów
antropopresja
pokrywa śnieżna
Opis:
In melted snow samples collected in the vicinity of the ironworks in Ostrowiec Swietokrzyski, physicochemical properties and chemical composition were determined for heavy metals (Pb, Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Zn, Al, Fe) as well as major cations and anions. The industrial plant was the centre of the field studies, and the remaining snow sampling sites were located along the north-south and east-west axis. In total, 18 snow samples were collected on 31st Jan. 2017 (Fig. 1). At that time, a snow cover had been remaining in the vicinity of the plant for over four weeks, which allowed for deposition of pollutants, including metallurgical dust containing, among others, heavy metals. Concentrations of dissolved metal forms were analysed using an ICP-MS-TOF spectrometer. The highest concentrations were reported for iron (mean value: 62.50 •g • dm–3), zinc (57.14 •g • dm–3), manganese (15.51 •g • dm–3), aluminium (8.10 •g • dm–3) and copper (1.72 •g • dm–3). Concentrations of lead, cadmium, chromium, cobalt and nickel did not exceed 1 •g • dm–3. The results of analyses as well as spatial distribution of concentrations of some heavy metals in the collected snow samples indicated a clear impact of the emission of air pollutants by the ironworks in Ostrowiec Swietokrzyski on its immediate surroundings.
W stopionych próbkach śniegu, pobranych w rejonie huty żelaza w Ostrowcu Świętokrzyskim oznaczono właściwości fizyczno-chemiczne i skład chemiczny za zawartość metali ciężkich (Pb, Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Zn, Al, Fe) oraz głównych kationów i anionów. Zakład przemysłowy stanowił centralny punkt badań terenowych, pozostałe punkty poboru prób śniegu zlokalizowano wzdłuż osi północ–południe i wschód–zachód. Łącznie w dniu 31.01.2017 r. pobrano 18 próbek. W tym czasie pokrywa śnieżna zalegała w otoczeniu zakładu już ponad cztery tygodnie, co pozwoliło na depozycję zanieczyszczeń, w tym pyłów hutniczych zawierających m.in. metale ciężkie. Stężenia rozpuszczonych form metali analizowano za pomocą spektrometru ICP-MS-TOF. Najwyższą zawartość odnotowano dla żelaza (średnia 62,50 •g • dm–3), cynku (57,14 •g • dm–3), manganu (15,51 •g • dm–3), glinu (8,10 •g • dm–3) oraz miedzi (1,72 •g • dm–3). Stężenia ołowiu, kadmu, chromu, kobaltu i niklu nie przekroczyły 1 •g • dm–3. Wyniki analiz, jak i przestrzenny rozkład stężeń niektórych metali w pobranych próbkach śniegu, wskazują na wyraźne oddziaływanie emisji zanieczyszczeń powietrza przez hutę żelaza w Ostrowcu Świętokrzyskim na otoczenie.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2018, 25, 1; 7-18
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Small Water Bodies in the Valley of the River Rudawa in Krakow – the Environmental Value
Przyrodnicze znaczenie małych zbiorników wodnych w dolinie Rudawy na terenie aglomeracji krakowskiej
Autorzy:
Jakubiak, M.
Panek, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385759.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
starorzecza
stawy
antropopresja
ochrona środowiska
Polska
oxbow lake
anthropopression
environment conservation
Polska
Opis:
Małe naturalne zbiorniki wodne, będące ważnym elementem różnorodności biologicznej środowiska, stanowią w Polsce południowej rzadkość. Na terenie Krakowa w ostatnich latach bezpowrotnie uległo likwidacji wiele takich obiektów, czego przykładem są małe zbiorniki wodne występujące niegdyś w dolinie rzeki Rudawy. Celem niniejszego opracowania jest inwentaryzacja, ocena stanu zachowania i kondycji ekologicznej oraz wskazanie możliwości ochrony małych zbiorników w dolinie Rudawy w obrębie Krakowa. Małe zbiorniki wodne są szczególnie podatne na presję antropogeniczną, dlatego też spośród dziesięciu obiektów znajdujących się na terenie badań do dziś zachowały się jedynie trzy. Są to zbiorniki stałe, przez cały rok wypełnione wodą: staw w Mydlnikach oraz dwa fragmenty starorzecza Rudawy pomiędzy ulicami Pylną a Becka. W opracowaniu uwzględniono również siedem nieistniejących obiektów, z których pięć stanowiły zachowane fragmenty starorzecza Rudawy, a dwa były stawami. W charakterystyce obiektów uwzględniono morfologię oraz użytkowanie terenu otaczającego, genezę i morfometrię misy zbiornika, dynamikę stanów wody, insolację oraz rodzaj roślinności. Żaden z istniejących obiektów nie jest położony na terenie objętym prawną formą ochrony przyrody ułatwiającą podejmowanie działań ochronnych. Dwa opisywane zbiorniki są jedynymi zachowanymi w obrębie Krakowa fragmentami starorzecza Rudawy. Objęcie ich ochroną prawną w formie użytku ekologicznego przyczyniłoby się do uchronienia ich przed zniszczeniem.
Small water bodies (SWB) are an important element influencing considerably environmental biodiversity. Such water reservoirs are a common part of the landscape of northern Poland. While in southern Poland small natural water bodies are very rare. Many similar ponds were liquidated forever in Krakow in recent decades – mostly due to an urban pressure and lack of conservation actions. The complex of ponds associated with the valley of the River Rudawa is one of discreditable examples. The aim of the study is the environmental inventory, assessment of the conservation status and environmental condition as well as identifi cation of opportunities for legal protecting of SWB in the valley of the River Rudawa in the area of the Krakow. Small ponds are especially vulnerable to various forms of anthropogenic pressure hence only 3 of 10 water bodies in the studied area still exist. These SWB are perennial: pond in Mydlniki and two oxbow lakes of Rudawa. The others, no longer exist, 7 water bodies on the study area were shallowed, dried out and some of them were backfilled. The following parameters of environmental assessment of SWB have been applied: terrain morphology and land use around the reservoir, origin and morphometry of water bodies, the stability of the water table, insolation conditions, and coastal and water vegetation. This information would facilitate and help to undertake some nature protection actions. The studied small water bodies are not legally protected. Two of them are the only existing fragments the Rudawa oxbow in Krakow. Therefore it should be considered to preserve them by establishing an ecological site form of protection.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2016, 10, 1; 45-57
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany krajobrazu w obszarze i otoczeniu piaskowni „Krasna-Bielowiec” (Pogórze Cieszyńskie)
Transformations of landscape of „Krasna-Bielowiec” sandpit and its surroudings (Cieszyn Foothills)
Autorzy:
Kasprowska-Nowak, K.
Beczała, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88054.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz
antropopresja
piaskownia
Krasna-Bielowiec
Pogórze Cieszyńskie
landscape
antropopressure
sandpits
Cieszyn Foothills
Opis:
W pracy omówiono rezultaty badań geologicznych, geomorfologicznych, archeologicznych i botanicznych w piaskowni „Krasna-Bielowiec” i jej najbliższym otoczeniu. Dostarczyły one cennych informacji na temat przeobrażeń krajobrazu, od neolitu do dnia dzisiejszego. Wyróżniono trzy główne typy krajobrazu: rolniczy, górniczy (łączony z eksploatacją piasku w latach 1997-2007) i pogórniczy. Ponadto przedstawiono możliwości wykorzystania nieczynnej już piaskowni do celów naukowych, dydaktycznych i geoturystycznych. Zaproponowano także formy jej ochrony, propozycje udostępniania oraz dalszych badań.
The work discusses results of geological, geomorphological, archaeological and botanical research in the „Krasna-Bielowiec” sandpit and its immediate surroundings, which provided important information on the transformations of landscape from the Neolithic to present day. Three main types of landscape: agricultural, mining (connected with the exploitation of sand in the years 1997-2007) and post-mining, has distinguished. Presents the possibility of using disused an abandoned sandpit for the purposes of scientific, education and a local geotourism. It is also proposed protection of sandpit, proposals for its share and research.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 139-154
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania monitoringowe wód podziemnych obszarów chronionych o różnym poziomie antropopresji
Groundwater monitoring surveys in protected areas of different anthropopressure level
Autorzy:
Krogulec, E.
Mikołajków, J.
Jóźwiak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074338.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
park narodowy
obszar chroniony
monitoring wód podziemnych
antropopresja
national park
nature reserves
groundwater monitoring
anthropopressure
Opis:
Results of supplementary hydrogeochemical analyses, conducted in the Kampinos National Park (KPN), its buffer zone and in the reserve “Bielany Forest” (“Las Bielański”) allowed revising the location of monitoring points and proposing a basic set of analyses of quality, ground-water level. This set includes measurements of physical-chemical parameters enabling to assess water quality and to define causes and consequences of groundwater chemical composition changes. Analyses of the water level monitoring results and selected hydrogeochemical indicators allows for assessment at antopopressure intensity. The survey results led to suggesting necessary range of physical-chemical tests and frequency of monitoring in affected areas under different antropopressure level.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 6; 522--526
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrożeń obszarów Natura 2000 w województwie opolskim na podstawie struktury użytkowania terenu
Threat assessment of Natura 2000 areas in the Opolskie Voivodeship based on the land use structure
Autorzy:
Wróbel, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126761.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Natura 2000
użytkowanie terenu
antropopresja
zagrożenia
land use
anthropopressure
threats
Opis:
Dokonano oceny zagrożeń obszarów Natura 2000 ustanowionych na obszarze województwa opolskiego. Analizie poddano struktury użytkowania gruntów i pokrycia terenu 23 znajdujących się tam obszarów. Określono także potencjalny wpływ otoczenia, wyznaczając buforowe strefy oddziaływania, dla których także zbadano strukturę użytkowania i pokrycia terenu. Określono wskaźnik antropogenizacji obszarów uwzględniający podział na formy o charakterze naturalnym i seminaturalnym oraz antropogenicznym. Wskazano główne zagrożenia dla obszarów Natura 2000 województwa opolskiego. Z przeprowadzonych badań wynika, iż tereny te mają charakter w większości naturalny i seminaturalny. Głównym zagrożeniem dla tych obszarów chronionych, występującym zarówno w ich wnętrzu, jak i w strefach przyległych, jest znaczna struktura gruntów ornych, mogąca skutkować zmianami stanu siedlisk, powodowanego zmianami chemizmu wód i gleb oraz składu gatunkowego siedlisk, będącego efektem zawleczenia obcych gatunków, jak również rozwoju zbiorowisk segetalnych i ruderalnych na obszarach, gdzie zaprzestano produkcji rolniczej. Analiza struktury użytkowania terenu w otoczeniu obszarów chronionych daje odmienne wnioski w przypadku analiz powierzchni i rozmieszczenia poszczególnych form. Analiza procentowego udziału powierzchni wskazuje na dobrą izolację obszarów od wpływów zewnętrznych, zaś analiza przestrzennego rozkładu form wskazuje na zróżnicowanie obszarów w tym zakresie. Stosunkowo wysokie wartości wskaźnika antropogenizacji wskazują na dominujący w strukturze użytkowania gruntów obszarów Natura 2000 udział powierzchni użytków o charakterze naturalnym i seminaturalnym.
The article evaluates the threats to Natura 2000 sites established in the Opolskie Voivodeship. The structure of land use and land cover 23 of the areas located there were analyzed. The potential impact of the environment was also determined by determining the buffer impact zones, for which the structure of land use and coverage was also examined. The index of anthropogenisation of areas was determined, including the division into natural and seminarial and anthropogenic forms. The main threats to the Natura 2000 areas of the Opolskie Voivodeship were indicated. The research shows that these areas are mostly natural and seminal. The main threat to these protected areas, occurring both in their interior and adjacent zones, is a significant structure of arable land, which may result in changes in habitat condition caused by changes in water and soil chemism and habitat species composition, which is the effect of alien species being removed as well as the development of segetal communities and ruderal in areas where agricultural production has been stopped. An analysis of the land use structure in the vicinity of protected areas gives different conclusions in the case of surface analyzes and the distribution of individual forms. The analysis of the percentage of space indicates good isolation of areas from external influences, while the analysis of the spatial distribution of forms indicates the diversity of areas in this area. Relatively high values of the anthropogenicity index indicate the share of natural and semi-natural areas of land used in the structure of land use in Natura 2000 sites.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2017, 11, 2; 641-652
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeobrażenia rzeźby ostańca wysokiego poziomu dolinnego rzeki Mrogi (Wysoczyzna Łódzka) w warunkach antropopresji w świetle archeologicznych badań wykopaliskowych i analiz geomorfologicznych
Autorzy:
Twardy, J.
Forysiak, J.
Rzepecki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295084.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
przeobrażenia rzeźby ostańca
wysoki poziom dolinny
rzeka Mroga
antropopresja
archeologiczne badania wykopaliskowe
analiza geomorfologiczna
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 9; 329-333
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ osadnictwa olęderskiego na morfologię nadwiślańskich obszarów zalewowych : na przykładzie Kępy Kiełpińskiej
Olęder settlement impact on morphology of the Vistula river floodplain : Kępa Kiełpińska case study
Autorzy:
Zawadzka-Pawlewska, U.
Tsermegas, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294805.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Kępa Kiełpińska
olędrzy
antropopresja
terasy zalewowe
Wisła
Olęders
human impact
floodplain
Vistula river
Opis:
W rejonie Warszawy i w samej stolicy występuje wiele śladów osadnictwa olęderskiego. Tekst prezentuje wyniki pilotażowych badań nad wpływem tej kolonizacji na ukształtowanie rzeźby Kępy Kiełpińskiej, zagospodarowanej na początku XIX w. Bezpośrednie skutki antropopresji określono na podstawie porównania archiwalnych map topograficznych z lat: 1783, 1794, 1843, 1914–1915, 1936 oraz mapy współczesnej. W oparciu o dwa wiercenia porównano cechy litologiczne (uziarnienie i zawartość materii organicznej) podłoża po dwóch stronach olęderskiej grobli. Wykazano, że w pierwszej fazie modyfikacja rzeźby polegała na utworzeniu nowych form – grobli, rowów, nasypów, które są do dziś wyraźnie widoczne w terenie. W późniejszych etapach wpłynęło to na cechy gruntów użytkowanych rolniczo – groble i pasy zarośli wierzbowo-topolowych oraz płotki z wikliny zatrzymywały grubszy materiał, a na ich zapleczu osadzały się drobniejsze frakcje, wzbogacone w materię organiczną, transportowane w zawiesinie. Uzyskane wyniki uzasadniają potrzebę dalszych badań nad morfologicznymi skutkami osadnictwa olęderskiego w rejonie Warszawy.
In Warsaw and its vicinity, many signs of the Olęder settlement are present. Paper presents the results of the pilot study on the Olęder settlement impact on the relief of the Kępa Kiełpińska, which was brought into cultivation in the beginning of the XIX century. Direct results of the human impact were specified on basis of the archival and modern topographic maps. On basis of two drills the lithology features of the ground on both sides of the Olęder causeway were compared (grain size distribution and LOI). In the first phase, relief modification consisted of the creation of new forms – causeways, trenches, embankments, which are still visible in landscape. In later phases, above mentioned modifications, had impact on features of the land used for agriculture – causeways and osier fences and belts composed from poplar and willow were stopping more coarse material, and on their back, more fine, enriched in organic matter, material transported in suspension was deposited. Obtained results justify the need of the future research on the impact of the Olęder settlement in the vicinity of Warsaw.
Źródło:
Landform Analysis; 2017, 33; 49-56
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trace element ratios in plants as indicators of environmental hazards
Stosunki pierwiastków śladowych w roślinach jako wskaźniki zagrożeń środowiskowych
Autorzy:
Łabuda, S.Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388526.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
antropopresja
ronda drogowe
ruń
pierwiastki śladowe
stosunki pierwiastków
zagrożenia środowiskowe
anthropopression
anthropopressure
traffic circles (roundabouts)
sward
trace elements
element ratios
environmental hazard
Opis:
Study was carried out on 12 traffic circles in Lublin at four sites of every circle. The 28 element ratios on the studied roundabouts in a system of particular element to the subsequent ones were calculated and statistically worked out by variability and shape of experimental data distribution. Application of trace elements ratios in plants for evaluation of natural environment and environmental hazards may be considered as an important method of scientific and practical usefulness. The largest number of elements in plants should be determined when analyzing the state of environment. Meanwhile element ratios in the plants tan be used as indices of anthropopression (an anthropopressure) and as the factors of the influences on the natural environment. However, not every influence is the pressure, though every pressure is the influence. The English terms anthropopression or anthropopressure mean human impact on the environment.
Celem podjętych badań środowiskowych było określenie stosunków pierwiastków śladowych w roślinach jako wskaźników oceny stanu środowiska przyrodniczego i zagrożeń środowiskowych. Próbki roślinne pobierano z 12 rond drogowych w Lublinie z czterech miejsc każdego ronda. Obliczono 28 stosunki pierwiastków na badanych rondach drogowych w układzie kolejny pierwiastek z następnymi i opracowano statystycznie miarami położenia, zmienności i kształtu rozkładu danych eksperymentalnych. Uwzględnienie w badaniach środowiskowych stosunków pierwiastków śladowych w roślinach można uznać za praktycznie przydatny sposób w ocenie środowiska przyrodniczego i zagrożeń środowiskowych. Do rozpoznania stanu środowiska przyrodniczego powinno oznaczać się dużą liczbę pierwiastków w roślinach. Natomiast do oceny antropopresji jako zespołu czynników specyficznych oddziaływań człowieka na środowisko można wykorzystywać stosunki pierwiastków w roślinach jako wskaźników środowiskowych. Jakkolwiek nie każde oddziaływanie jest presją, to jednak każda presja jest oddziaływaniem. Angielskie terminy anthropopression lub anthropopressure oznaczają wpływ człowieka na środowisko.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 3; 271-0
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sulphate reduction - methane oxidation: a potential role of this process in the origin of C isotope environmental record in freshwater carbonates
Autorzy:
Jędrysek, M. O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1186076.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
woda słodka
węgiel
tlen
siarka
metan
węglany
siarczany
izotopy
antropopresja
fresh water
carbon
oxygen
sulphur
methane
carbonates
sulphates
isotopes
anthropogenic impact
Opis:
W pracy wykazano, że węglany jeziorne powstałe w wyniku mikrobiologicznego utleniania związków organicznych (w tym metanu), przy redukcji jonów siarczanowych, mogą stanowić ważny geochemiczny zapis zmian środowiskowych. Najprawdopodobniej niskie wartości 13C w kalcycie, w rzekach i jeziorach eutroficznych wynikają z silnego utleniania związków organicznych w warunkach turbulencji i/lub podwyższonych stężeń siarczanu. Podobnie, wysokie wartości 13C w kalcycie, zawartym w osadach słodkowodnych bogatych w materię organiczną, mogą wskazywać na niski potencjał redox. Na podstawie tego typu badania wydaje się możliwe wykalibrowanie nowego narzędzia do rekonstrukcji palaeośrodowiskowych. Z drugiej strony, utlenianie metanu (związków organicznych) może powodować wzbogacenie rezydualnego jonu siarczanowego w ciężkie izotopy tlenu i siarki. Dlatego, aby lepiej zrozumieć sygnał izotopowy w węglanach jeziornych, wykonano badania stężenia i badania izotopowe siarczanu kolumny wodnej oraz badania metanu i kalcytu w osadach 24 jezior, 2 stawów i 4 rzek w Polsce. Rozpuszczony jon siarczanowy jest jednym z głównych składników rozpuszczonych w wodach jeziornych, a siarka, jako istotny biopierwiastek, wpływa na procesy zachodzące w jeziorach, w tym na jakość wód (mikrobiologiczny rozkład związków organicznych, inhibitor metanogenezy). Najwyższe stężenie jonu siarczanowego stwierdzono w rzekach (85,47 ncentration of sulphate has been detected in rivers (85.47 SO42- mg/l) i sztucznym jeziorze (70,3 SO42 -42- mg/l) w regionie silnego zanieczyszczenia (tzw. "Czarny Trójkąt") w Polsce południowo-zachodniej. Najniższe stężenie siarczanu stwierdzono w jeziorach dystroficznych i oligotroficznych - górskich (od 0,5 do 3 mg/l SOSO42 -). Najniższe wartości δ34S(SO42-) i δ18O(SO42-) występują w niezanieczyszczonych jeziorach wschodniej Polski (-0,94 i 1,38‰). Najwyższe wartości δ34S(SO42-) i δ18O(SO42-) stwierdzono w Polsce zachodniej i jeziorach dystroficznych (12,95 i 16,15‰). Wykazano, że. δ34S(SO42- i δ18O(SO42-) jezior mogą być dobrym narzędziem do ilościowej charakterystyki antropopresji (kwaśne opady) oraz do monitorowania zmian trofii i procesów redoks związanych z biodegradacją związków organicznych w osadach i kolumnie wodnej. W przeciwieństwie do czystych jezior, jeziora silnie zanieczyszczone jonem siarczanowym wykazują wzrost wartościδ13C(CH4) wraz ze wzrostem głębokości kolumny wodnej. Może to być wskaźnikiem utraty przez jezioro mikrobiologicznej zdolności buforującej.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2005, 16; 18--34
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relations Between Natural and Post-industrial Areas with Transformed Relief on the Example of Śląsko-Dąbrowski Region
Związki obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych o przekształconej rzeźbie terenu na przykładzie regionu śląsko-dąbrowskiego
Autorzy:
Opania, Sz.
Szaton, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1190088.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
rewitalizacja
antropopresja
renaturalizacja
krajobraz
revitalisation
anthropogenic impact
renaturalisation
landscape
Opis:
Region śląsko-dąbrowski wpisuje się w charakterystyczny obraz poprzemysłowego Śląska. Przemysł – a szczególnie wydobycie węgla kamiennego – odcisnęło w krajobrazie swoje piętno. Po upływie lat przyroda odnalazła jednak drogę, aby zaistnieć nawet na tych zdegradowanych, przekształconych przez człowieka terenach i uformowała nowy obraz regionu. Związki obszarów poprzemysłowych i przyrodniczych okazały się wyjątkowo silne, jednak aby mogły stać się bazą procesu rewitalizacji, wymagają wskazania i wzmocnienia. Na podstawie inwentaryzacji urbanistycznej i analiz uwarunkowań zdefiniowano trzynaście grup powiązanych obszarów przyrodniczych i poprzemysłowych regionu śląsko-dąbrowskiego, wraz ze wskazaniem potencjalnych kierunków ich rozwoju. Za czynniki decydujące o charakterze obszaru uznano przede wszystkim: stopień zachowania przekształceń (antropopresja daje możliwości interesującego kształtowania przestrzeni) oraz wartości przyrodnicze i krajobrazowe. Obszary różnią się także rodzajem i siłą powiązań. Wyszczególniono powiązania przestrzenne, krajobrazowe i funkcjonalne, następnie przyporządkowano do nich każdą z grup obszarów. Wyniki badań potwierdzają występowanie zjawiska przenikania się obszarów cennych przyrodniczo i przekształconych oraz dowodzą, że proces renaturalizacji rozpoczął się samoistnie. Wykorzystanie potencjału krajobrazowego i terenowego powiązanych obszarów może znacznie poprawić funkcjonowanie miast regionu śląsko-dąbrowskiego, a w szerszej perspektywie - Śląska.
Źródło:
Architektura Krajobrazu; 2015, 4; 4-19
1641-5159
Pojawia się w:
Architektura Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola antropopresji w przekształcaniu obszarów wysokogórskich na przykładzie Tatr i Monts Dore
The role of anthroporessure in the transformation of high mountain areas (Tatra and Monts Dore Mountains)
Autorzy:
Gorczyca, E.
Krzemien, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084790.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
tereny wysokogorskie
gory
Tatry
Monts Dore
antropopresja
klimat umiarkowany
gospodarka turystyczna
Opis:
Under an extensive tourist penetration, mountain areas have been experiencing a high degree of anthropogenic degradation. Tourist traffic leads to the destruction of vegetation along roads and paths and nearby facilities, largely as a result of a considerable acceleration of geomorphologic processes. The paper presents certain environmental considerations, including relief, geology and climate, as well as micro-relief within tourist paths and morphogenetic processes influencing slope transformation within tourist areas in selected mountain areas. The general issue of the tourist-influenced degradation was discussed using two high mountain areas: the Tatras and Monts Dore mountains (Massif Central, France). In all of those areas, the anthropogenic geomorphologic features are highly diversified and well visible in the overall land relief. Tourist paths, roads and ski pistes constitute areas of overlapping natural and anthropogenic degradation. Wherever the natural vegetation, and especially the turf cover has been destroyed a state of permanent imbalance can be observed, as well as the development of crionival, aeolian and pluvial relief. The natural and anthropogenic processes influencing the morphodynamics of the roads and paths greatly vary in rate depending on the ground resistance, slope inclination and exposure, morphodynamical tier, type of surface, vegetation cover, season of the year and the intensity of the tourist traffic. Human activity in the mountains accelerates the circulation of energy and matter within individual slopes but sometimes also within entire massifs. The Monts Dore massif revealed the greatest degradation of its paths and tourist roads, followed by the Tatras.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2009, 41; 89-106
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości fizyczno-chemiczne śniegu na terenie miasta Kielce w styczniu 2016 roku
Physico-chemical properties of snow in the city of Kielce in January 2016
Autorzy:
Kozłowski, R.
Szwed, M.
Przybylska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126267.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
chemizm opadów
antropopresja
pokrywa śnieżna
chemism of precipitation
antropopresion
snow cover
Opis:
Określono właściwości fizyczno-chemiczne pokrywy śnieżnej zalegającej w miejskiej strefie Kielc. Analizie poddano próbki śniegu z 14 stanowisk skupionych na osiedlu Pod Telegrafem, z silną presją antropogeniczną związaną z funkcjonowaniem stoku narciarskiego, parkingu samochodowego dla narciarzy oraz niskiej emisji z domków jednorodzinnych. W stopionych próbkach oznaczono właściwości fizyczno-chemiczne oraz skład chemiczny za pomocą chromatografu jonowego DIONEX ICS 3000. Uzyskane wartości pH oraz stężeń Cl, Na i Ca wskazują na wyraźny udział różnokierunkowej presji antropogenicznej na środowisko przyrodnicze.
The physical and chemical properties of snow cover in the urban area of Kielce have been determined in this paper. Snow samples from 14 samples locations Pod Telegrafem were analyzed, with strong anthropogenic pressure associated with the ski slope, the car park for skiers, and the low emissions from detached houses. Fused samples identified physicochemical properties and chemical composition by means of DIONEX ICS 3000 ion chromatograph. The pH values and concentrations of Cl, Na and Ca show a clear contribution of the differentiated anthropogenic pressure on the natural environment.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2017, 11, 1; 185-191
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddzialywanie turystyki wodnej na ekosystemy lesno jeziorne
Impacts of water tourism on aquatic and riparian ecosystems
Autorzy:
Sklodowski, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881402.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
turystyka wodna
rozwoj turystyki
oddzialywanie na srodowisko
antropopresja
ekosystemy lesno-jeziorne
ekotony
ekoton jezioro-las
zagrozenia fizyczne
zagrozenia chemiczne
zagrozenia biologiczne
Wielkie Jeziora Mazurskie
Opis:
Turystyka wodna oddziaływuje zarówno na ekosystem jeziora, jak i na ekosystem leśny na jego brzegu. Oddziaływania te mają charakter fizyczny, chemiczny oraz biologiczny. Ze względu na akumulację ich skutków oraz wzrost presji, oddziaływania te mają charakter jednokierunkowy. Efektem tego działania jest powstawanie zubożonych ekosystemów leśnych, oraz bardzo silna eutrofizacja jezior. Możliwości poprawy w przyszłości stanu ekosystemów leśno-jeziornych, choć kryją się w rozwiązaniach prawnych, jednak przede wszystkim znaleźć się powinny w odpowiednio prowadzonej edukacji od najmłodszych lat oraz w systemie szkolenia na stopień żeglarza.
Summaries of the main physical, chemical and biological impacts on aquatic and riparian ecosystem by water tourism as well land tourism are presented. Due to accumulation of results of tourism impact on ecosystem this impact has one-way direction of action. Possibility of improvement of the state of ecosystems should be found not only in law regulation but mainly in education, especially in schools.
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2009, 11, 4[23]; 267-273
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PANTA RHEI OCZAMI HYDROLOGA,CZYLI JAK CYSTERSKA STRICZA STAŁA SIĘ WSPÓŁCZESNĄ STRZYŻĄ
PANTA RHEI BY HYDROLOGIST,HOW CISTERCIAN STRIC ZA BECOME A MODER STRZYŻA CREEK
Autorzy:
Mikos- Studnicka, Patrycja
Szydłowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441760.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
Tematy:
urbanized catchment
anthropopressure
stormwater management
zlewnia zurbanizowana
antropopresja
monitoring opadów i przepływów
Opis:
Artykuł stanowi porównanie odpływu ze zlewni Potoku Strzyża w latach 1933 i 2016. W ciągu ostatnich osiemdziesięciu lat intensywnej urbanizacji naturalne pokrycie zlewni zastąpiły liczne powierzchnie nieprzepuszczalne. Antropopresja ograniczyła retencję powierzchniową, proces infiltracji i przepływ podziemny. Ponadto zmianie uległa naturalna sieć drenażu zlewni. Ryzyko powodzi w Gdańsku wzrosło na skutek zwiększonej objętości odpływu ze zlewni Potoku Strzyża.
The article contains comparison of the runoff from the Strzyża Creek catchment in years 1933 and 2016. In the last eighty years of intensive urbanization the natural cover of the Strzyża Creek basin has been replaced with many impermeable surfaces. Anthropopressure caused reduction of the surface storage, limitation of the infiltration and base flow. Moreover the natural drainage patterns have been completely changed. The flood risk in the Strzyża Creek catchment rose as the greater runoff rates flow into storm water collection systems, reservoirs and surrounding water bodies.
Źródło:
Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo; 2016, 9/I; 35-49
2299-1263
2353-0987
Pojawia się w:
Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany składu gatunkowego flory fragmentu międzywala rzeki Odry wywołane czynnikami antropogenicznymi
Changes in the species composition of flora between the Odra River flood embankments caused by anthropogenic factors
Autorzy:
Chmura, K.
Piotowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339388.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
antropopresja
flora międzywala
ocena fitosocjologiczna
rekultywacja
anthropogenic stress
flora between banks
phytosociological assessment
reclamation
Opis:
Roboty budowlane często są przyczyną zniszczenia roślinności, tworzącej naturalną osłonę gleb, zmian chemicznych i fizycznych w środowisku oraz zmian w składzie gatunkowym zbiorowisk roślinnych. Konsekwencją jest niekontrolowane pojawianie się ekspansywnych roślin ruderalnych i chwastów, ograniczających rozwój wartościowych roślin. Zaburzenia w występowaniu zwartej runi z dużym udziałem traw na obszarach sąsiadujących z rzekami, zagrożonych okresowymi wylewami, mogą potęgować zjawisko erozji wodnej. Celem pracy była ocena roślinności porastającej fragment międzywala w rejonie Mostu Milenijnego we Wrocławiu, na rzece Odrze (256,6 km biegu rzeki) z zastosowaniem metody fitosocjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu robót budowlanych. Zakres badań obejmował rejestrację gatunków, porastających powierzchnię badanego płatu użytku zielonego między dwoma nurtami Odry, pod filarem północnym Mostu Milenijnego oraz określenie zmian, spowodowanych czynnikami antropogenicznymi, w tym również zaniedbaniami pratotechnicznymi. Stopień pokrycia określano metodą szacunkową w pięciostopniowej skali Brauna-Blanqueta. Badany obszar podzielono na 7 odcinków (A-G), ok. 100-metrowej długości. W 2002 r. na powierzchni wydzielonych części nie stwierdzono większych różnic w składzie gatunkowym. Do liczniej występujących gatunków traw należały: kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.), kupkówka pospolita (Dactylis głomerata L.), mietlica pospolita (Agrostis vulgaris With.), mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.), perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould), rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius (L.) P.B.), trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis L.), a z dwuliściennych: chaber łąkowy (Centaurea jacea L.), dziurawiec zwyczajny (Hypericum humifusum L.), przytulia pospolita (Galium mollugo L.) i wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.). W roku zakończenia budowy przeprawy (2005) stwierdzono wyraźne zmiany w składzie gatunkowym roślin i stopniu pokrycia powierzchni na wydzielonych płatach; największe w pobliżu wybudowanego filaru. W miarę oddalania się od placu budowy (filar mostu) zwiększało się pokrycie roślinnością (z 10-20 do 80 i 100%) i udział wartościowszych gatunków. Po upływie kolejnych 5 lat, w roku 2010, zaobserwowano pojawianie się krzewów i drzew. Szczególnie duże zmiany wystąpiły na międzywalu w pobliżu filaru mostu (A i B). Do liczniej występujących gatunków należały: jeżyna popielica (Rubus caesius L.), róża dzika (Rosa canina L.), śliwa tarnina (Prunus spinosa L.), topola biała (Populus alba L.) oraz wierzba biała (Salix alba L.).
Urban areas and industrial agglomerations are characterized by water, soil and natural conditions that may be adverse for plant growth and development. Earth works can change physical and chemical environment resulting in changes or even destruction of plant communities. Consequently, an uncontrolled expansion of ruderal plants and weeds is often observed. The disturbance of dense sward with a high proportion of grasses in areas adjacent to rivers, threatened by periodic flooding, may exacerbate water erosion. The paper presents the results of a phytosociological assessment of changes in plant species composition between flood embankments of the Odra River caused by earth works, restricted restoration and pratotechnical activity associated with the construction of the Millenium Bridge. Plant coverage was determined by an estimation method according to a modified scale of Braun-Blanquet. The area was divided into seven 100 m long sections (A-G). In 2002, there were no major differences in species composition on the surface of selected sections and the plant cover ranged from 80 to 100%. The most frequent grasses were: Festuca rubra, Festuca pratensis, Dactylis glomerata, Agrostis vulgaris, Typhoides arundinacea, Agropyron repens, Arrhenatherum elatius, Phragmites communis, Alopecurus pratensis and from among dicotyledons: Centaurea jacea, Hypericum perforatum Solidago virgaurea, Galium mollugo and Tanacetum vulgare. In 2005 (the completion of the bridge construction), distinct changes in plant species composition and the degree of plant coverage were noted in selected sections, mainly around the pillar. Plant cover increased from 10-20% to 80-100% with the distance from the pillar and the share of valuable species increased in the same direction. Trees and shrubs appeared after the next 5 years - in 2010. Notable changes occurred in the sections A and B near the pillar. Rubus caesius, Rosa canina, Prunus spinosa, Populus sp., and Salix alba were numerous there.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 4; 83-94
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presja turystyki wodnej w ekotonach leśno-jeziornych na przykładzie jeziora Bełdany
Impact of water tourism activity in forest-waterside ecotones on the example of the Beldany Lake
Autorzy:
Skłodowski, J.
Sater, J.
Strzyżewski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1018608.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
jezioro Beldany
antropopresja
lasy
turystyka wodna
ekoton jezioro-las
lesnictwo
tourist pressure
waterside ecotones
Opis:
The aim of this study was to recognize the threats to waterside stands and their ecotones growing on the banks of the Bełdany Lake heavily utilised by tourists. The method applied included of stand and bank inspection along 33 300 m of the shoreline, as well as polling tourists. The signs of damage caused by tourists were found every 330 meters of the shoreline, on average. The reed belt was most threatened. The places of its depletion can be spotted every 450 meters. Also waterside stands are exposed to penetration. A belt of 50 m or more in width is penetrated by about 60% tourists. The damage caused consist of soil compaction, disappearance of natural herb layer species, harvesting of wood for making fires, damage to trees, leaving litter in forests, or making fires.
Źródło:
Sylwan; 2006, 150, 10; 65-71
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość metali ciężkich w profilach osadów dennych antropogenicznie przekształconego zbiornika Płociduga w Olsztynie
Heavy metal content of bottom deposit profiles in the anthropogenically transformed Płociduga ecosystem in Olsztyn
Autorzy:
Skwierawski, A.
Sidoruk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126691.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
przekształcone jezioro
antropopresja
metale ciężkie
zlewnia miejska
transformed lake
anthropopressure
heavy metals
urban catchment
Opis:
Celem pracy było przeanalizowanie stopnia zanieczyszczenia wybranymi metalami ciężkimi (Zn, Pb, Cr, Cd) osadów dennych zbiornika Płociduga w Olsztynie. Obiektem badań było dawne jezioro, mające współcześnie charakter przekształconego ekosystemu mokradłowego. Zbiornik otoczony jest terenami zurbanizowanymi - zabudową mieszkaniową i przemysłową, a głównym bezpośrednim (punktowym) źródłem zanieczyszczenia są wyloty 2 kolektorów kanalizacji deszczowej. Badania przeprowadzono w 2009 roku. Rdzenie osadów pobrano z dwóch oddzielnych części zbiornika (północnej i południowej) i do celów analitycznych podzielono na warstwy o miąższości 10 cm. Badania wykazały bardzo duże stężenia ołowiu, cynku i chromu w stropowej warstwie osadu w części zbiornika zasilanej ściekami deszczowymi. W głębszych warstwach osadu oraz w materiale pochodzącym z części południowej zbiornika, stwierdzono znacznie mniejszą zawartość analizowanych składników. Akumulacja metali ciężkich w powierzchniowej warstwie osadu jest odzwierciedleniem złego stanu ekologicznego badanego obiektu oraz wzmożonej antropopresji związanej z postępującą urbanizacją terenu.
The aim of the present study was to determine the level of contamination of the bottom deposits in the former lake Plociduga in Olsztyn by selected heavy metals (Zn, Pb, Cr, Cd). Today Plociduga is a transformed wetland ecosystem, surrounded by urbanized areas (residential housing, industrial development). The main point sources of pollution are the outlets of two storm water drains. The study was conducted in 2009. Samples of bottom deposit cores were collected in two separate parts (northern and southern) of the former lake. The study revealed very high concentrations of lead, zinc and chromium in the uppermost layer of the sediments in the part of the ecosystem fed by rainwater. The concentrations of the analyzed elements were substantially lower in deeper sediment layers and in the samples collected in the southern part of the ecosystem, not exposed to the direct pollutant inflow. The accumulation of heavy metals in the surface layers of bottom deposits is indicative of the poor ecological condition of the investigated ecosystem and increased human pressure resulting from progressive urbanization.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 309-315
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła strefy krawędziowej Roztocza: zróżnicowanie szaty roślinnej a stan środowiska
Springs of the Roztocze escarpment zone: the diversity of plant cover vs. environment quality
Autorzy:
Czarnecka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59962.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Roztocze [geogr.]
strefa krawedziowa
zrodla
siedliska zrodliskowe
flora
krenofity
roslinnosc
gatunki wskaznikowe
gatunki chronione
gatunki zagrozone
zbiorowiska roslinne
antropopresja
ruderalizacja
Opis:
Terenową penetrację źródeł prowadzono z różnym natężeniem w latach 1997−2008. Badania miały na celu określenie różnorodności fitocenotycznej i florystycznej źródeł strefy krawędziowej Roztocza na tle charakterystyki geochemicznej wypływów. Podjęto ocenę stopnia ich naturalności bądź antropogenizacji w zależności od położenia obiektu (źródła na terenach leśnych i nieleśnych, głównie wiejskich) oraz odpowiedź na pytanie czy ochrona pomnikowa źródeł gwarantuje zachowanie ich wartości przyrodniczych. Badanym źródłom towarzyszy specyficzna grupa gatunków roślin naczyniowych i mszaków, które reprezentują różne kategorie krenofitów. W niewielkich niszach źródliskowych rozwijają się zbiorowiska rzeżuchy gorzkiej i śledziennicy skrętolistnej Cardamine amara-Chrysosplenium alternifolium lub rzeżuchy gorzkiej i potocznika wąskolistnego Cardamino-Beruletum erecti, zdominowane przez kilka gatunków krenofitów obligatoryjnych i/lub fakultatywnych. Wzdłuż odpływów wód źródlanych rozwijają się fitocenozy szuwaru manny fałdowanej Glycerietum plicatae. Obecność krenofitów świadczy o wysokim stopniu naturalności środowiska strefy krawędziowej Roztocza. W dużych niszach źródliskowych dominują synuzja okazałych bylin, jak wierzbówka kosmata Epilobium hirsutum, mięta długolistna Mentha longifolia, trędownik oskrzydlony Scrophularia umbrosa, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, sadziec konopiasty Eupatorium cannabinum, ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum. Na terenach wiejskich, pod wpływem antropopresji (wydeptywanie, spasanie itp.) w ich miejsce rozwijają się nitrofilne zbiorowiska dywanowe, które budują m.in.: wiechlina roczna Poa annua, życica trwała Lolium perenne, babka średnia Plantago media, głowienka pospolita Prunella vulgaris, oraz tzw. gęsie pastwiska z dominującym pięciornikiem gęsim Potentilla anserina i mietlicą rozłogową Agrostis stolonifera. Przykłady drastycznej ingerencji człowieka w obrębie nisz źródliskowych świadczą o małej skuteczności ochrony tych obiektów w formie pomników przyrody.
Field studies of springs were conducted in the years 1997−2008. They aimed to present the phytocoenotic and floristic diversity of springs of the Roztocze escarpment zone on the background of hydrogeochemistry of effluences, and to evaluate the degree of their naturality or antropogenization in relation to springs’ location (objects in forest vs. non-forest areas, particularly in rural ones), as well as to answer the question whether spring protection as nature monuments is effective. The study springs are accompanied by a specific set of species of vascular plants and bryophytes, representing different groups of krenophytes. Small spring niches are usually overgrown with communities of Cardamine amara- Chrysosplenium alternifolium and Cardamino-Beruletum erecti dominated by few species belonging to obligatory and/or facultative krenophytes. Along spring water effluences, patches of Glycerietum plicatae community are common. The presence of krenophytes indicates a high quality of the environment of the Roztocze escarpment zone. In the large niches of vauclusian springs there also occur phytocoenoses dominated by synusia of tall macroforbs, e.g. Epilobium hirsutum, Mentha longifolia, Scrophularia umbrosa, Urtica dioica, Eupatorium cannabinum, Cirsium oleraceum. In rural areas, under the influence of the antropopressure (trodding, grazing, etc.) there occur nitrophilous carpet communities consisting of Poa annua, Lolium perenne, Plantago media, Prunella vulgaris, and the so-called geese pastures dominated by Potentilla anserina and Agrostis stolonifera. The examples of drastic anthropogenic interference within spring niches show a rather low effectiveness protection of springs as nature monuments.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 06
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrzeże Słońca - intensywne zagospodarowanie strefy nadmorskiej Costa del Sol w Hiszpanii - próba oceny
Coast of the Sun - the intensive development of the coastal zone of the Costa Del Sol in Spain. An attempted appraisal
Autorzy:
Paszkowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369574.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architektura
urbanistyka
zagospodarowanie wybrzeża
antropopresja
architecture
urban planning
coastal development
antropopression
Opis:
Wybrzeże Słońca to obecnie intensywnie zagospodarowany odcinek pasa nad Morzem Śródziemnym w Andaluzji. Doskonały klimat, warunki naturalne i bogate dziedzictwo architektury i kultury regionu powoduje, że Costa del Sol cieszy się dużą popularnością wśród osób spędzających wakacje w Hiszpanii. Jest to też obszar silnej antropopresji i rozwoju budownictwa komercyjnego. Oceny wartości tego obszaru, a zwłaszcza intensywności jego urbanizacji są jednak zróżnicowane. Autor, mimo rozpowszechnionej krytycznej oceny współczesnego rozwoju regionu Costa del Sol, poszukuje w transformacji i zagospodarowaniu tego obszaru aspektów pozytywnych.
The Coast of Sun (Costa del Sol) is nowadays intensive developed strip of coastal zone on the Mediterranean Sea in Andalucía. The perfect climate, natural conditions and the rich architectural and cultural heritage of the region, are the reason for big interest of all person willing to spend holidays in Spain. It is also the region of high antropopression and development of commercial architecture. The evaluation outputs of the development in this area, especially of its urbanization are different. Author, despite of the disseminated critical assessment of the contemporary urban development of Costa del Sol, searches in the transformation and development processes some positive issues.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2011, 16; 457-468
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preliminary studies on the protecting possibilities of selected small water bodies in the area of Krakow agglomeration
Wstępne badania możliwości ochrony oczek wodnych na terenie aglomeracji krakowskiej
Autorzy:
Panek, E.
Rajpolt, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/386038.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
oczko wodne
aglomeracja krakowska
antropopresja
ochrona
small water body
Krakow agglomeration
anthropopression
conservation
Opis:
The studies were carried out in the western part of the Krakow agglomeration: the quarters of IV Prądnik Biały, VII Zwierzyniec and VIII Dębniki and the commune of Zabierzów. Seven sites were selected, according to the following criteria: the origin, size, characteristic of the adjacent area and vegetation as well as the degree of the preservation of the object. The studies included the ecological inventory of the sites, carried out by the established criteria and chemical analyses or waters. The following parameters were analysed: pH, specific conductivity, the content of macro-components: Na+, K+, Ca2+, Mg2+, HCO3-, Cl-, SO42- and general mineralization as well as the content of oxygen. Six objects are natural small water bodies, situated in urbanized areas, agricultural of forest areas. In six sites the lowering of the water mirror and/or expansion of emerged vegetation were observed, which can lead to their disappearance. Small objects are particularly sensitive to degradation and liquidation and require protective measures.
Badania zostały przeprowadzone w zachodniej części aglomeracji krakowskiej na terenie dzielnic IV Prądnik Biały, VII Zwierzyniec i VIII Dębniki oraz w gminie Zabierzów. Do badań wytypowano siedem obiektów, przyjmując następujące kryteria: geneza, wielkość, stan zachowania oraz charakterystyka obszaru przyległego. Badania obejmowały inwentaryzację przyrodniczą obiektów, przeprowadzoną przy uwzględnieniu powyższych kryteriów, oraz analizy chemiczne wód. W wodach oznaczono pH, przewodność właściwą, zawartość makroskładników w formie jonowej (Na+, K+, Ca2+, Mg2+, HCO3-, Cl-, SO42-), zawartość tlenu oraz mineralizację ogólną. Sześć obiektów to oczka wodne naturalnego pochodzenia znajdujące się na obszarach przemysłowych, zurbanizowanych, użytkach rolnych i w lasach. W sześciu obiektach zaobserwowano obniżenie lub okresowy zanik zwierciadła wody oraz ekspansję wynurzonej roślinności wodnej, co może prowadzić do ich zaniku. Małe zbiorniki wodne są szczególnie podatne na degradację i wymagają podjęcia działań ochronnych.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2013, 7, 2; 43-57
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presja turystyki wędkarskiej w Parku Narodowym "Ujście Warty"
The pressure of fishing tourism in the "Ujscie Warty" National Park
Autorzy:
Przybylska, K.
Andrzejewski, W.
Zolnierowicz, K.M.
Mazurkiewicz, J.
Urbanska, M.
Adamczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/882545.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
parki narodowe
Park Narodowy Ujscie Warty
antropopresja
wedkarstwo
obszary chronione
zagrozenia srodowiska
odlowy ryb
zanieczyszczenia wod
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2013, 15, 4[37]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monitoring zanieczyszczenia azotem i fosforem bezodpływowego jeziora po odcięciu dopływu ścieków
The monitoring of nitrogen and phosphorus content in without-flow lake after elimination of wastewater inflow
Autorzy:
Rybak, M.
Joniak, T.
Sobczyński, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127199.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
monitoring jezior
antropopresja
fosforany
azot
zasilanie wewnętrzne
lake monitoring
human impact
phosphates
nitrogen
internal release
Opis:
Przedstawiono wyniki badań koncentracji związków azotu i fosforu w jeziorze bezodpływowym, dokumentujące zmiany jakościowe po odcięciu dopływu ścieków. Uwzględniono zmiany, jakie nastąpiły w zbiorniku po pierwszej fazie rekultywacji (chemiczne strącanie fosforanów, biomanipulacja i natlenianie hypolimnionu). Obniżanie się poziomu wody jeziora zasilanego z poziomu wodonośnego wielkopolskiej doliny kopalnej spowodowało ustanie odpływu powierzchniowego. Redukcja wielkości zasilania przez wody podziemne w ciągu kilkudziesięciu lat spowodowała zmniejszenie powierzchni jeziora o ponad 3 ha, a głębokości średniej o 1 m. Jezioro było przez ponad 40 lat odbiornikiem ścieków bytowych z pobliskiego sanatorium. Eliminacja dopływu ścieków w końcu lat 80. XX wieku nie spowodowała oczekiwanej poprawy stanu jakościowego wód jeziora, lecz intensyfikację eutrofizacji. Cechą jeziora były obfite zakwity fitoplanktonu i wyczerpanie tlenu od głębokości 5-6 m. Analiza przyczyn pogarszającego się stanu jeziora oparta m.in. na gradientach głębokościowych form azotu i fosforanów rozpuszczonych wykazała znaczącą rolę wtórnego zasilania wewnętrznego z osadów dennych. Wydzielanie fosforanów z osadów dennych było stymulowane przez warunki silnie redukujące. W wyniku rekultywacji nastąpił wzrost przezroczystości wody, ale warunki tlenowe nie zmieniły się. Znacznie wzrosły stężenia fosforu całkowitego, a azotu zmniejszyły się.
The results of study the concentrations of nitrogen and phosphorus content in the lake without outflow after elimination of wastewater inflow were presented. The effects of first phase of the lake restoration (by aeration of the hypolimnion, chemical phosphorus inactivation and biomanipulation) were also noted. Several dozen years ago in result the change of groundwater level in Wielkopolska buried valley from the lake the water outflow was stopped. Reduction of supplying the underground water caused a decrease of the lake area of more than 3 hectares and average depth about 1 m. For the water quality changes in the lake during last 20 years (after 1989) a great impact had the inflow of domestic sewage from nearby sanatorium. The analyses performed after closing of sanatorium revealed the constant increase the concentrations of mineral biogenic compounds in the lake water. The intensification of the lake eutrophication was stated. Characteristic feature of lake was abundant algal blooms and depletion of oxygen from 5-6 m depth. Analysis of the causes of the deteriorating condition of the lake (based on depth gradients of nitrogen forms and dissolved phosphates) a significant role of secondary supplying from bottom sediments showed. Release of phosphate was stimulated by strongly reducing conditions. The result of restoration was improvement of the light conditions, but without improving of oxygen content in water column. In water chemistry higher concentration of TP and smaller of TN were recorded.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2015, 9, 2; 737-746
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie kleszcza pospolitego Ixodes ricinus L. w środowiskach o różnym stopniu i charakterze antropopresji
Occurrence of the common tick Ixodes ricinus L. in enviroments of various degree and character of anthropogenic impact
Autorzy:
Biaduń, W.
Krasnodębski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143855.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
wystepowanie
kleszcze
antropopresja
zmiany srodowiska
Ixodes ricinus
zmiany antropogeniczne
pasozyty
srodowisko
kleszcz pospolity
Opis:
Material and methods. The study of the occurence and relative numbers of the common tick Ixodes ricinus in environments of various degree and character of anthropogenic impact was conducted in 3 forest complexes situated in the Lubelskie voivodeship: the Gułowskie Forests (district of Łuków), the Kozłowieckie Forests (district of Lubartów) and the Dąbrowa Forest (within the municipal boundaries of Lublin). The adopted method was flagging in the period of peak activity of ticks in the springs of 2005−2006. 7 environments were distinguished, in which a total of 48 censuses were conducted. Relative density of ticks was assessed based on the number of specimens caught by one person in 60 minutes. Results. In total, 2081 specimens were caught; on average 43.4 in a single sample. For comparisons of the size of the population of the parasites in the distinguished environments, the so−called „risk factor” (Z) was formulated. It was calculated by assigning the value of 1.00 to the average number of ticks caught during one census. Ticks were found in all the investigated environments. Their highest average numbers (Z=1.91) were found in forest tracks, the lowest ones — along the shoreline of water reservoirs. A high density (Z=1.00) was recorded in an environment of homogenous vegetation structure, defined as the ”forest interior”.
Źródło:
Wiadomości Parazytologiczne; 2007, 53, 2; 133-137
0043-5163
Pojawia się w:
Wiadomości Parazytologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presja turystyczna w Beskidzie Żywieckim w kontekście potrzeby zrównoważonego rozwoju obszarów górskich
Tourist impact in Beskid Zywiecki Mts. in the context of the need for sustainable development of mountain areas
Autorzy:
Lach, T.
Dragan, W.
Parusel, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/86248.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
gory
Beskid Zywiecki
presja turystyczna
antropopresja
degradacja srodowiska
turystyka
tereny gorskie
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2014, 37
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of Graduation Towers on Average Annual Cations Content in Black Earths (Mollic Gleysols) in the Inowroclaw City
Wpływ tężni na wartości średnioroczne kationów w czarnych ziemiach w Inowrocławiu
Autorzy:
Krzyżaniak-Sitarz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388033.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
czarne ziemie
właściwości fizykochemiczne
antropopresja
tężnie
black earth
physical and chemical properties
anthropopressure
graduation tower
Opis:
The research concerns soils located in the Inowroclaw Spa Park, under continuous influence of graduation towers. Such a continuous impact of aerosols may modify chemical composition of soils, and may lead to transformation of black earths into salt-affected anthropogenic soils in the nearest future. This specific anthropogenic factor effected the increase of calcium and sodium cations content, significantly changing the composition of soil sorption complex of the analyzed soils. The results of separate cations content in sorption complex showed the domination of calcium cations (91.42–333.35 mmol kg–1), which in several soil profiles attained a two or even three times higher value than in Cuiavian black earths under no anthropogenic influence. Sodium came second in content series of cations (16.28–73.46 mmol kg–1). In most of the horizons of the investigated soils the content of these exchangeable cations was on average level. It means that the content of sodium cations was several times higher than in the black earths not affected by salt, yet lower than in soils under the influence of sodium industry. The rest of the analyzed cations (Mg2+, K+) were characterized by low concentration both in soil sorption complex and in the soil solution and did not show accumulation characteristics in any genetic horizons.
Badaniami objęto gleby zlokalizowane w Parku Zdrojowym w Inowrocławiu, będące pod stałym wpływem tężni. Stałe oddziaływanie aerozoli unoszących się z tężni może na tyle zmodyfikować skład chemiczny gleb, że przestaną one w niedalekiej przyszłości funkcjonować jako czarne ziemie, a staną się glebami słono-sodowymi czy glebami antropogennymi słonymi. Ten specyficzny czynnik antropogenny powoduje wzrost stężenia kationów wapniowych i sodowych, zmieniając tym samym istotnie skład kompleksu sorpcyjnego analizowanych gleb. Analizy zawartości poszczególnych kationów w kompleksie sorpcyjnym wykazały wyraźną dominację jonów wapnia (91.42-333.35 mmol kg-1), który w kilku profilach uzyskał często dwu- lub nawet trzykrotnie wyższe wartości stężenia niż w czarnych ziemiach kujawskich nie poddanych antropopresji. Kolejne miejsce w obsadzie kompleksu sorpcyjnego zajmował sód (16.28-73.46 mmol kg-1). Badane gleby przyjmowały w większości poziomów wartości pośrednie stężenia sodu wymiennego, to znaczy charakteryzowały się kilkukrotnie większym stężeniem kationów sodowych w stosunku do niezasolonych czarnych ziem, jednak mniejszymi wartościami stężenia Na+ niż w glebach poddanych silnej antropopresji przez przemysł sodowy. Pozostałe analizowane pierwiastki (Mg2+, K+) charakteryzowały się niskim stężeniem zarówno w kompleksie sorpcyjnym, jak i roztworze glebowym i nie wykazywały cech akumulacji w którymkolwiek z poziomów genetycznych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 6; 573-582
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby
Prehistoric colonization of small river valleys in Central Poland and its implications for the relief evolution
Autorzy:
Twardy, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294831.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
antropopresja
osady stokowe
osady rzeczne
środkowa Polska
human impact
slope deposits
alluvial deposits
Middle Poland
Opis:
Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.
The paper focuses on the analysis of the floors of small river valleys and the slopes. Both the problems of prehistoric settlement and economic activity are taken into account. The spatial coverage of the study covers the area of Central Poland, while the time concerns the period between the Bronze Age beginning and the early Middle Ages. This paper presents (1) a morphological characteristics of the small river valleys of Central Poland, (2) briefly describes the distribution of prehistoric settlements, (3) identifies zones favoured by settlers in relation to landforms. The attention has been drawn to the synchronicity between the aggradation of valley floors and slope processes. Simultaneous development of the river valley floors and the slopes has been arranged in four short-term phases, which usually lasted 200–300 years. The first two phases (I–II) took place during the younger part of Subboreal (SB-2), the phase III and a short episode during the phases III and IV – at the older part of Subatlantic (SA-1), the longest phase IV, considered to be the most important, occurred at the beginning of middle Subatlantic (SA-2). The main factor steering the relief development in the prehistoric times is considered anthropopressure. Climatic fluctuation of the Neoholocene could have enhanced the scale of relief transformation.
Źródło:
Landform Analysis; 2013, 24; 97-106
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudności w wyznaczaniu osuwisk na obszarach historycznych i zurbanizowanych na przykładzie Twierdzy Przemyśl
Difficulties in determining landslides in historical and urbanized areas : a case study of the Przemyśl Fortress
Autorzy:
Rycio, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076018.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Twierdza Przemyśl
ruiny fortów
kamieniołom
osuwiska
antropopresja
Numeryczny Model Terenu
NMT
Przemyśl Fortress
ruins of forts
quarry
landslides
anthropopression
DTM
Opis:
The Przemyśl Fortress is a huge complex of defensive objects from the turn of the 19th and 20th centuries. Various types of objects, ruins and remains of the fortress and signs of fights have been preserved to different extents in the area to this day. They constitute a huge problem when determining landslides. The greatest difficulties are caused by vegetation-covered ruins of forts, trenches, remnants of ramparts and defense ditches, and signs of fights preserved in places. Such residues can be interpreted as a landslide or a part of it, especially if they occur in a neighbourhood or inside a landslide. The problem then arises of clearly identifying the boundaries of the landslide and the correct identification of its internal forms, e.g. a devastated trench around the fort can be marked as a landslide. Similar difficulties are provided by numerous inactive quarries, excavations, clay pits, e.g. a closed limestone open-pit mine from the 19th century, located in Kruhel Wielki. Elements of the old mine are deceptively reminiscent of intra-fieldforms and they are difficult to separate from the real colluvial forms of the neighbouring landslide. Difficulties in determining landslides arise not only from the history of this region and its geological structure, but also from the degree of urbanization of the area. Strong anthropopression blurs the natural morphology of the slopes, and the limited availability of the area makes cartographic work difficult. It is difficult to distinguish between natural and artificial forms in such areas. Good examples are landslides on the ski slope, on the municipal cemetery, in the castle park and in the area of military areas, housing estates and allotments.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 12; 902--914
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środki ochrony roślin jako antropopresja na zbiorowiska grzybów ryzosfery pszenicy ozimej
Anthropopression of plant protection chemicals on fungal communities colonising winter wheat rhizosphere
Autorzy:
Wachowska, U.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/9742692.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
fungicydy
ryzosfera
zbiorowiska grzybow
Bravo 500 SC
gatunki grzybow
grzyby
ochrona roslin
pszenica ozima
srodki ochrony roslin
stymulatory odpornosci
Amistar 250 SC
bakterie
Bion 50 WG
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2004, 59, 4; 1837-1846
0365-1118
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głazy narzutowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego : potencjał badawczy i geoturystyczny
Erratic boulders of the Trójmiejski Landscape Park : potential for research and geotourism
Autorzy:
Woźniak, P. P.
Tylmann, K.
Kobiela, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075272.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
głazy narzutowe
petrografia
nuklid
geoturystyka
antropopresja
Trójmiejski Park Krajobrazowy
erratic boulders
petrography
terrestrial cosmogenic nuclides dating
geotourism
anthropopression
Trójmiejski Landscape Park
Opis:
The paper presents the results of erratic boulders studies in the area of Trójmiejski Landscape Park (TLP) located west of the Gulf of Gdañsk. The research objects were boulders protected as natural monuments (66 erratics) and all boulders with long axis ³ 50 cm within two testing areas (1100 erratics). Results show that erratics of the TLP often occur in clusters and their spatial density is even near 300 items/km2 in some areas. The authors selected 44 boulders which may be interesting research objects and/or have high values for geotourism. Nine erratics reveal features potentially suitable for the terrestrial cosmogenic nuclides (TCN) dating. Moreover, high number of boulders in the TLP area gives the possibility for investigations of the directions of glacial paleo-transport based on indicator erratics and analysis of glacial striae. Distinctive zones of significant clusters of boulders characterised by high attractiveness and diversified values were also indicated.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 4; 256--262
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sensitive species in a bad habitat – species richness of ichthyofauna in the strongly anthropogenically transformed Uszwica River (southern Poland)
Autorzy:
Klich, Mariusz
Klich, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1402394.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
Tematy:
Uszwica river
ichthyofauna
anthropopressure
protected species
red list of fish
red list of lampreys
rzeka Uszwica
ichtiofauna
antropopresja
gatunek chroniony
czerwona lista ryb
czerwona lista minogów
Opis:
The Uszwica River is a 67 km long right-bank submountain tributary of the Vistula. From the beginning of the 20th century the Uszwica was subjected to strong anthropopressure. The water course was disrupted at km 37+300 with a 5.3-meter-high dam in the town of Brzesko. Strong pollution of water in this town and numerous hydrotechnical alterations along almost the entire course of the river have negative influence on the river habitats. Despite this, the Uszwica is characterized by relatively rich ichthyofauna composed of 26 species, including 6 species which are legally protected in Poland and 7 species regarded threatened according to the Polish Red List of fish and lampreys[1]. The composition of ichthyofauna was determined on the basis of electrofishing along the entire river in 2004 and 2015, and on selected reaches in 2014 and 2018. The results show that even heavily anthropogenically transformed rivers may provide habitats for threatened fish species and should not be excluded from nature protection plans and projects.
Rzeka Uszwica to prawobrzeżny podgórski dopływ Wisły o długości 67 km. Od początków XX. wieku Uszwica podlega silnej antropopresji: przegrodzeniu w połowie jej biegu w km 37+300 zaporą o wysokości 5,3 metra w miejscowości Brzesko oraz silnym zanieczyszczeniu wody w tej miejscowości, a także licznym regulacjom na niemal całym biegu rzeki. Pomimo tego rzeka charakteryzuje się bogatą ichtiofauną reprezentowaną przez 26 gatunków, w tym 6 gatunków prawnie chronionych w Polsce oraz 10 gatunków wrażliwych i zagrożonych wg kategorii czerwonej listy ryb i minogów Polsce. Stan ichtiofauny określono na podstawie elektropołowów ryb przeprowadzonych na całej długości rzeki w latach 2004 i 2015 oraz na wybranych odcinkach w roku 2014 i 2018. Wyniki badań wskazują na to, że nawet rzeki uznane za silnie przekształcone antropogenicznie mogą stanowić siedlisko dla cennych przyrodniczo gatunków ryb i nie powinny być pomijane w planach i projektach dotyczących ochrony przyrody.
Źródło:
Science, Technology and Innovation; 2020, 9, 2; 46-55
2544-9125
Pojawia się w:
Science, Technology and Innovation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja mapy terenów podwyższonego ryzyka naturalnego w skali 1 :10000 dla terenów podgórskich i górskich
Proposal of the map of increased natural hazard in mountain and foremountain regions 1 :10,000 scale
Autorzy:
Bąk, B.
Radwanek-Bąk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074337.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
antropopresja
mapa ternów zdegradowanych
teren górski
geoenvironmental maps
geohazard
antropopressure
montane areas
Opis:
The paper illustrates geological problems related to increased natural hazard, especially in mountain and foremontain regions, and general aspects of making a detailed map of such areas. The main geoenvironmental hazards in mountain and foremountain regions are discussed. They can be divided into two groups: natural hazards and anthropopressure. The first group consists of geodynamic processes, mainly ladnslides and floods. Human pressure on the environment shows up mainly by deforestation and increasing number of built-up areas. Also tourism devel-opment is a part of anthropopressure (for example, it causes erosion). Proper map of such a risky region should concentrate on five groups of problems: presentation of environmental and cultural values, showing the natural threats and their geological back-ground, anthropopressure, as well as geologial-engineering conditions and areas of possible conflicts for spatial planning. The scope and methodology of elaborate necessary for that kind of map is summarized in the table 1.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 6; 509--511
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possible use of a water reservoir in conditions of agricultural anthropopressure – Laka dam reservoir
Możliwości użytkowania zbiornika wodnego w warunkach antropopresji rolniczej – zbiornik zaporowy Łąka
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389670.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Laka dam reservoir
agricultural anthropopressure
quality of water
water body use
zbiornik zaporowy Łąka
antropopresja rolnicza
jakość wody
zbiornik wodny użytkowanie
Opis:
The paper presents functioning of Laka dam reservoir. It’s catchment, drained by the Pszczynka river, is dominated by agriculture. This kind of anthropopressure results in eutrophication of the water environment. The research showed that the reservoir is fed with eutrophicated water. Water fertility increases while flowing through the reservoir. The research included assessment of possible use of the reservoir in such conditions. The reservoir serves flood-control functions and also retains water for industrial plants. Water retained in it cannot be used for consumption. Also, swimming in the reservoir is restricted. It is used for fishing and is regarded as an attractive fishing ground. Increased interest in rest and recreation at the side of the reservoir can be observed. A few water sports centers are operating there. The fact that the banks of the reservoir are managed fosters physical activities. The research shows that multiple-area use of the eutrophic reservoir is possible, but measures aimed to increase water quality are necessary in order ensure comfort and safety for its users.
W pracy przedstawiono funkcjonowanie zaporowego zbiornika Łąka. Na obszarze jego zlewni, odwadnianej przez rzekę Pszczynkę, dominuje działalność rolnicza. Ten rodzaj antropopresji skutkuje eutrofizacją środowiska wodnego. Badania wykazały, że zbiornik jest zasilany wodami eutroficznymi. Żyzność wód wzrasta podczas przepływu przez zbiornik. Rozpoznano możliwości użytkowania zbiornika w takich warunkach. Zbiornik pełni funkcję przeciwpowodziową, a także jest rezerwuarem wód dla zakładów przemysłowych. Zgromadzone w nim wody nie mogą być pobierane z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne. Ograniczona jest też możliwość kąpieli. Zbiornik jest użytkowany wędkarsko i stanowi atrakcyjne łowisko. Obserwuje się też ciągły wzrost zainteresowania wypoczynkiem i rekreacją nad zbiornikiem. Działa tu kilka ośrodków sportów wodnych. Zagospodarowanie obrzeży zbiornika sprzyja aktywności fizycznej. Z badań wynika, że wielokierunkowe użytkowanie zbiornika eutroficznego jest możliwe, jednak dla komfortu i bezpieczeństwa użytkowników potrzebne są działania, które poprawią jakość wód.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 9; 951-959
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczyny zmian w odpływie rzecznym na obszarach objętych wpływem eksploatacji węgla brunatnego
Couses of changes in fluvial run-off in areas affected by opencast lignite mines
Autorzy:
Wachowiak, G.
Kępińska-Kasprzak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372217.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
górnictwo odkrywkowe
lej depresyjny
antropopresja
odpływ
bilans wodny
meteorologia
opencast mining
depression cone
anthropopressure
discharge
climatic water balance
Opis:
Badania hydrologiczno-meteorologiczne prowadzone przez IMGW na obszarze wpływu inwestycji górniczo-energetycznej w rejonie Bełchatowa pozwoliły na ocenę antropogenicznych i naturalnych przyczyn zmian w odpływie rzecznym na terenach objętych wpływem antropopresji. Wskazano na konieczność prowadzenia szerokich badań hydrologicznych i meteorologicznych we wszystkich fazach działania kopalni.
Hydrological-meteorological research carried by IMGW in the area affected by the open cast lignite mine and power plant in the Bełchatów region allowed to estimate the causes of anthropogenic and natural impacts on the fluvial runoff in the area under anthropopressure. The necessity to conduct broad hydrological and meteorological research at all phases of opencast mining operations was strongly recommended.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2010, 138 (18); 65-72
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wystepowanie kleszcza pospolitego Ixodes ricinus L. w srodowiskach o roznym stopniu i charakterze antropopresji
Occurrence of the common tick Ixodes ricinus L. in enviroments of various degree and character of anthropogenic impact
Autorzy:
Biadun, W
Krasnodebski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/838806.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
wystepowanie
kleszcze
antropopresja
zmiany srodowiska
Ixodes ricinus
zmiany antropogeniczne
pasozyty
srodowisko
kleszcz pospolity
Źródło:
Annals of Parasitology; 2007, 53, 2; 133-137
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dendrochronologiczna charakterystyka górnej granicy lasu na Babiej Górze w strefie jej progresu
Dendrochronological characteristic of timberline at Mt. Babia Gora in its progressive zone
Autorzy:
Czajka, B.
Kaczka, R.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881434.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
gory
Babia Gora
gorna granica lasu
zmiany gornej granicy lasu
antropopresja
drzewa
struktura wiekowa
swierk pospolity
Picea abies
analiza dendrochronologiczna
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2014, 16, 3[40]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie roślin inwazyjnych w obrębie budowli i powierzchni utwardzonych w dolinach rzecznych Karpat i Kotliny Sandomierskiej
Invasive plant species occurrence within the various building and hardened surfaces categories in the Carpathians and Sandomierz Basin River valleys
Autorzy:
Wróbel, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/105432.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
inwazje roślinne
antropopresja
regulacja rzek
dolina rzeczna
plant invasions
anthropopressure
rivers regulation
river valleys
Opis:
Badania terenowe, prowadzone w latach 2010-2016, w dolinach rzecznych polskiej części Karpat oraz w Kotlinie Sandomierskiej i w przylegającym do niej odcinku doliny Wisły, miały za zadanie uzupełnić, wiedzę o występowaniu inwazyjnych gatunków roślin (inwaderów) w najsilniej przekształconych dolinach rzecznych, a w szczególności określić typy zabudowy dolin rzecznych, sprzyjające rozprzestrzenianiu się tych gatunków. Przeanalizowano 118 transektów zlokalizowanych zarówno w regionach górskich, podgórskich i nizinnych, w odcinkach uregulowanych jak i nieuregulowanych dolin rzecznych, cieków o różnej wielkości. Wyodrębniono główne typy/kategorie zabudowy, łączące w sobie: obiekty hydrotechniczne i przeciwpowodziowe, w tym obwałowania, umocnienia brzegowe i ostrogi korytowe (I), mieszkalną i usługową zabudowę śródmiejską (II), drogowe i kolejowe linie komunikacyjne, w tym mosty (III), wyrobiska górnicze, zabudowę produkcyjną, wydobywczą, magazynową i towarzyszącą (IV), zabudowę rozproszoną, ogródki działkowe (V) oraz odrębne place, parkingi i składowiska (VI). Na częściach transektów, obejmujących różne formy zabudowy, najczęściej zanotowano występowanie Solidago gigantea / S. canadensis (46), Impa- tiens glandulifera (30), Echinocystis lobata (22), Robinia pseudoacacia (17), He- lianthus tuberosus (15) i Impatiens parviflora (15). Największa liczba stanowisk gatunków inwazyjnych w relacji do wszystkich ich stwierdzeń została zanotowana na różnego rodzaju budowlach hydrotechnicznych, w tym na umocnieniach brzegowych różnego typu. Obserwacje prowadzone w zakresie wpływu inwestycji regulacyjnych na szatę roślinną wskazują, że nie ma istotnych różnic co do zastosowanych sposobów zabudowy umocnieniowej brzegów, które można byłoby uznać za bardziej przyjazne środowisku. W każdym przypadku następuje pozostawianie odkrytego podłoża i promowanie wkraczania inwaderów.
The paper presents occurrence of invasive plant species in localities related to various building categories. Research was carried out in the river valleys of the Carpathian tributaries of the Vistula River and along the Vistula River in Sandomierz Basin. Solidago canadensis / S. gigantea (73), Echi- nocystis lobata (51), Impatiens glandulifera (38), Helianthus tuberosus (31), Impatiens parviflora (21), Robinia pseudoacacia (21), Rudbeckia laciniata (16), Reynoutria japonica (15) and Heracleum sosnowskyi (11) were found on the largest number of places, located on any types of building area. The study distinguished six types of buildings, which differ in the number and composition of invasive species which occur within their confines: I hydraulic engineering structures (14 species), II city residential buildings and services (11 species), III roads, railways, bridges, bridgeheads and roadside ditches (14 species), IV excavations, production buildings, storage and accompanying (8 species), V-dispersed, allotments (11 species), VI squares, parks and landfills which are not included in the previous categories (11 species). Observations on the impact of civil engineering on vegetation indicate that there are no significant differences in the construction development methods, which could be considered more environmentally friendly. The factor most strongly supporting the penetration of the river valley by invasive species is leaving the soil uncovered, which is why all the activities giving rise to such situations should be prohibited or significantly reduced in river valleys.
Źródło:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 1; 197-208
2300-5130
2300-8903
Pojawia się w:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie hydromorfologiczne rzeki górskiej a bogactwo gatunkowe i liczebność ichtiofauny
Reflection of the variability of hydromorphological conditions in a mountain river in the abundance and diversity of fish fauna
Autorzy:
Wyzga, B.
Amirowicz, A.
Radecki-Pawlik, A.
Zawiejska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60339.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki gorskie
rzeka Czarny Dunajec
koryta rzeczne
waloryzacja hydromorfologiczna
antropopresja
fauna
ryby
bogactwo gatunkowe
Opis:
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat koryto Czarnego Dunajca uległo w wielu odcinkach znacznemu przekształceniu w wyniku jego regulacji i wcięcia się rzeki. W rezultacie współczesna rzeka cechuje się, zwłaszcza w swym środkowym biegu, dużym zróżnicowaniem morfologii oraz charakteru utrzymania koryta. Dla 12 przekrojów jedno- do czteronurtowych dokonano hydromorfologicznej oceny rzeki i ocenę tę skonfrontowano z liczbą gatunków i okazów ryb stwierdzonych w tych przekrojach metodą elektropołowu. Na podstawie pomiarów wykonanych co 1 m w korycie(tach) małej wody, dla każdego przekroju określono także zróżnicowanie głębokości i prędkości wody oraz średniej średnicy powierzchniowego materiału dennego. Ocena hydromorfologicznej jakości rzeki w badanych przekrojach wynosiła 1,08–3,96, przy czym przekroje o wielonurtowym układzie koryta z dużym udziałem kęp określono jako naturalne, a przekroje uregulowane przyporządkowano do klasy 4. Zwiększaniu się liczby koryt małej wody towarzyszył wzrost zróżnicowania głębokości i prędkości wody oraz średniej średnicy materiału dennego. W przekrojach jednonurtowych stwierdzono tylko 2 gatunki i średnio 13 okazów ryb, natomiast w przekrojach czteronurtowych 3–4 gatunki i średnio 82 okazy ryb. Analiza wyników pokazała, że liczba gatunków i okazów ryb wzrasta liniowo wraz ze zwiększaniem się liczby koryt małej wody oraz zróżnicowania głębokości w przekroju i wykładniczo w miarę wzrostu hydromorfologicznej jakości rzeki. Przedstawione badania pokazały, że uproszczenie układu koryta rzeki górskiej w wyniku antropopresji oraz spowodowane nim pogorszenie się hydromorfologicznej jakości rzeki znajduje odzwierciedlenie w zubożeniu zespołów ichtiofauny. Wskazuje to, iż uzyskanie poprawy ekologicznego stanu rzeki, którego przejawem jest liczebność i zróżnicowanie ichtiofauny, będzie wymagało zwiększenia morfologicznego zróżnicowania jej koryta i poprawy hydromorfologicznej jakości rzeki.
Over a few past decades, some sections of the fifth-order, mountain Czarny Dunajec River, southern Poland, have been considerably modified by channelization or channel incision induced by gravel extraction. As a result, the contemporary river represents a variety of morphologies ranging from single-thread, incised or regulated channel to unmanaged, multi-thread channel. For twelve crosssections with 1 to 4 flow threads, hydromorphological river quality was assessed by four surveyors from the fields of fluvial geomorphology, river engineering and hydrobiology and compared with the abundance and diversity of fish fauna determined by electrofishing. Moreover, the variation in depth, velocity and bed material size was determined for each cross-section on the basis of measurements made at 1 m intervals. Average values of hydromorphological quality for the surveyed cross-sections ranged between 1.08 and 3.96, with the cross-sections with heavily island-braided morphology classified as representing high status (reference) conditions and those located in channelized river sections falling into Class 4. The increase in the number of low-flow channels within a cross-section was associated with increasing variation in depth, velocity and bed material size. Single-thread cross-sections hosted only 2 fish species and 13 specimens caught on average, whereas 3-4 species and 82 specimens on average were recorded in the crosssections with four low-flow channels. The reduced abundance and diversity of fish fauna characterised single-thread river sections located both upstream and downstream of the multi-thread channel reach. Results from regression analysis indicated the number of both fish species and specimens to increase linearly with increasing number of low-flow channels and variation in depth within a crosssection and exponentially with improving hydromorphological quality. This study shows that the simplification of flow pattern and the resultant aggravation of hydromorphological quality in some sections of the Czarny Dunajec, caused by human disturbances, is manifested in the remarkable impoverishment of fish communities. This indicates a need for increasing morphological complexity of the flow pattern and improving hydromorphological quality of the river that would be reflected in a restored high abundance and diversity of its fish fauna.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 02
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Exploitation of construction objects in the aspect of the anthropopressure on the example of the Natural Education Centre "Młynarzówka" in the Narew National Park
Autorzy:
Obolewicz, Jerzy
Baryłka, Adam
Matos da Costa, Joao
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124685.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Centrum Rzeczoznawstwa Budowlanego Sp. z o.o.
Tematy:
construction
environment
anthropopressure
exploitation of construction objects
use of construction objects
budowa
środowisko
antropopresja
eksploatacja obiektów budowlanych
użytkowanie obiektów budowlanych
Opis:
Since the beginning of its existence mankind is using natural resources and applying them in construction techniques. The anthropogenic pressure induced by humans its clearly influencing the natural environment and so affecting its functional balance. Buildings are anthropogenic objects that enable mankind to inhabit its natural habitat according to their needs. This article discloses the use issues of buildings according to their anthropogenic pressure taken in consideration the example of a selected building.
Źródło:
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych; 2022, 2; 1--10
2450-1859
2450-8721
Pojawia się w:
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany krajobrazów doliny Małej Wisły w obrębie Kotliny Oświęcimskiej przez wezbrania powodziowe w XVIII-XX wieku
Changes of lanscapes in the Little Wisła River Valley within the Oświęcimska Valley caused by floods in the 18th-20th centuries
Autorzy:
Czaja, Stanisław W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88110.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Mała Wisła
zmiany krajobrazu
antropopresja
landscape changes
human impact
Opis:
Ukształtowanie doliny Małej Wisły umożliwiło już w późnym średniowieczu jej zagospodarowanie. We wczesnym etapie budowano liczne młynówki, a w XVI – XVII wieku system stawów hodowlanych, które aż do czasów współczesnych stanowią charakterystyczną cechę krajobrazu doliny. Jednak liczne wezbrania powodziowe nawiedzające od wieków dolinę Małej Wisły niszczyły stawy i zasypywały lub zmieniały bieg koryt młynówek. Jak wynika z archiwalnych zapisów oraz szkiców i map topograficznych, po powodziach ponownie odbudowywano stawy, lecz najczęściej zmieniano ich kształty, powierzchnie i układ grobli. Powodowało to wyraźne zmiany w krajobrazie doliny. Aż do końca XIX wieku wezbrania powodziowe w znaczący sposób zmieniały krajobraz opisywanej części doliny. W czasach współczesnych powodzie nie powodują już trwałych zmian w dolinie, bowiem wybudowanie zbiornika wodnego w Goczałkowicach spowodowało obniżenie wysokości kulminacji fal wezbraniowych.
The shape of the Little Wisła River Valley enabled it to make economical use of it. At first, many watermill streams and a system of fish ponds were built in the 16th-17th centuries, which up till now have been characteristic of the valley landscape. However, numerous floods, which struck the Little Wisła River Valley for centuries, devastated the ponds, covered up or changed the course of watermill streams. The archive records, sketches and topopgraphic maps show that after floods the ponds were rebuilt, but often their shape, area, and layout of dams were changed. It led to significant changes of the landscape of the valley. Up to the end of the 19th century floods immensly changed the landscape of the valley described. Nowadays floods do not cause permanent changes in the valley because its industrialisation and connections with the surrounding environment makes it necessary to rebuild buildings and technical infrastructure.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 13; 29-40
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się warunków hydrogeologicznych szczelinowowo-krasowego kompleksu wodonośnego triasu w rejonie Tarnowskich Gór
Hydrogeology of Triassic karst-fractured aquifer in Tarnowskie Góry area
Autorzy:
Kowalczyk, A.
Rubin, H.
Rubin, K.
Lewandowski, J.
Bardziński, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063357.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
szczelinowo-krasowo-porowy kompleks wodonośny
antropopresja
zanieczyszczenie
warunki hydrogeologiczne
karst-fractured-porous aquifer
anthropopression
contamination
hydrogeological condition
Opis:
W rejonie miejsko-przemysłowej aglomeracji Tarnowskich Gór głównym zbiornikiem wód podziemnych o znaczeniu użytkowym jest kompleks wodonośny w utworach serii węglanowej triasu. Powyżej występują przypowierzchniowe warstwy wodonośne w utworach czwartorzędu. Szczelinowo-krasowo-porowy kompleks wodonośny triasu jest porozcinany licznymi kamieniołomami oraz sztolniami i szybami pozostałymi po eksploatacji górniczej rud ołowiu, srebra i żelaza. Rozwój miasta i przemysłu spowodował zarówno intensywną eksploatację wód, jak również związaną z tym zmianę systemu krążenia wód. Nastąpiły zmiany w bilansie wodnym, zostały wywołane nowe lub zintensyfikowane dotychczasowe źródła zasilania i drenażu wód. Znaczącym składnikiem zasilania kompleksu wodonośnego triasu jest zintensyfikowane drenażem przesączanie pionowe wód z przypowierzchniowych poziomów wodonośnych czwartorzędu poprzez utwory słabo przepuszczalne do kompleksu wodonośnego triasu. Nieoczyszczone ścieki miejskie i przemysłowe, przesączające się z kanalizacji lub odprowadzane w sposób niekontrolowany do gruntu, oraz odpady doprowadziły do degradacji wód podziemnych obydwu pięter wodonośnych. Obserwuje się podwyższone koncentracje azotanów, siarczanów, chlorków, boru oraz węglowodorów halogenowanych: trichloroetylenu i tetrachloroetylenu. Z tych powodów wiele ujęć zostało już zamkniętych, a dalsze mogą być wyłączone z eksploatacji w niedalekiej przyszłości.
In the range of Tarnowskie Góry urbanized area the main usable aquifer is the Triassic carbonate complex. This complex is overlain by shallow Quaternary aquifer. This karst-fractured-porous complex is intersected by number of old shafts, galleries of the abandoned Pb-Ag and Fe ore mines. There are also quarries of dolomites. Urban and industrial impact has led to a parallel expansion of groundwater abstraction and to significant modifications of groundwater flow system and water budget. The new sources of groundwater recharge and discharge are induced or existed sources are intensified. Downward leakage of shallow Quaternary groundwater is a significant component of recharge to the carbonate aquifer. This has been induced by heavy abstraction of groundwater by wells and galleries. Seepage of municipal and industrial wastewaters and uncontrolled industrial disposals have produced substantial deterioration in the groundwater quality of the two aquifers. Groundwater of carbonate aquifer is contaminated with elevated concentrations of nitrates, sulphates, chloride and boron and with chlorinated hydrocarbon solvents; trichloroethen and tetrachloroethen. As a consequence, a number of wells are abandoned and some of another ones may be closed in the future.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2002, 404; 29-50
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie osadników i zbiorników przepływowych w warunkach zlewni miejskiej i podmiejskiej (Sokołówka i Dzierżązna)
Operation of the settling ponds and flow-through reservoirs in urban and suburban catchment (Sokołówka and Dzierżązna catchment case)
Autorzy:
Bartnik, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1376007.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ponds
water quality
urban area
anthropopression
hydrologia
antropopresja
jakość wody
obszary zurbanizowane
systemy oczyszczania wody rzecznej
Opis:
The presence of small artificial water reservoirs is typical of the landscape of small agricultural catchments. The old mill dammings are used today mostly for recreation and fish farming. Moreover, they are a very important part of the hydrological system of small rivers, stabilizing and shaping the discharge and physico-chemical characteristics of water. Coupled with the landscape function of the ponds goes their functioning in conditions of strong human pressure in the urban space. A canalized rivers in the urban parts of its courses picks up rubbishes washed down from the surface and coming from a storm sewer system and sometimes from leachate from a sanitary sewage system.An example of hydrological systems operating in such environments are Dzierżązna and Sokołówka catchments (Fig. 1). The first one is located north of Zgierz in the impact zone of the city of Łódź. Despite agro-forestry character, a significant impact on water quality is the chalets area and the A2 motorway crossing the catchment. The Sokołówka catchment is flowing through the urban area of the Łódź city. Both of the river flows are highly variable, and the water is heavily contaminated and has a high load of suspension (Tab. 1)In both of the catchments the role of artificial reservoirs created to improve the quality of water is the important issue. In the Dzierżązna catchment the several retention and infiltration ponds are working for regulating the outflow from the A2 motorway. In the Sokołówka valley the biofilter has been recently built (Fig. 2). It was constructed in order to purify urban storm- and waste water (sequential biofiltration system of Sokołówka – SSBS). The main purpose of the constructed SSBS was to remove sediments, suspended solids, particulate pollutants, petroleum hydrocarbons, heavy metals, nutrients and bacterial contamination from storm-water runoff through sedimentation and filtration mechanisms.The paper discusses the construction of both systems and technical solutions. To evaluate the effectiveness of their operation analyzed changes in the basic characteristics of physicochemical water parameters (water temperature, conductivity (SEC), pH, the concentration of dissolved oxygen, turbidity (NTU)) measured before and after both of cleansing systems in the year and multiyear (Fig. 3, Fig. 4).Attention has been also paid to the distribution of the mineral sediment deposited on the bottom of the biofilter SSBS system (Fig. 5). It was found that lowering the temperature in the winter and the appearance of a compact ice cap adversely affect the ability of biofilm to absorb pollutants causing (relative to the hot half year) an increase of conductivity, a higher pH and reducing of oxygenation of water.Identified mean changes of the selected physicochemical parameters of water discharged from the area of the A2 motorway to the Dzierżązna river system and as a result of the SSBS system operation to Sokołówka river (Fig. 6).All the measured parameters are reduced after passing through both of systems. As a result of mechanical sedimentation the greatest reduction is suspended material transported by water – in the SSBS on average about 16% less than in untreated waters (in the Dzierżązna catchment this element was not measured). The pH of the water in both systems changes to the same extent – decreases by 10% in the Dzierżązna, and 7% in SSBS.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2015, 70, 2; 83-99
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konsekwencje działalności rolniczej w górnej części zlewni Pszczynki dla korzystania z wód powierzchniowych
Consequences of agricultural activity in upper part of Pszczynka catchment for use of surface waters
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297142.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
wody powierzchniowe
zbiornik zaporowy
antropopresja rolnicza
jakość wód
użytkowanie wód
surface water
water reservoir
agricultural anthropopressure
quality of water
water use
Opis:
W artykule dokonano analizy jakości wód powierzchniowych w zlewni zbiornika zaporowego Łąka, funkcjonującego na rzece Pszczynce. Jest to obszar zdominowany przez działalność rolniczą. Celem pracy było rozpoznanie wpływu antropopresji rolniczej na parametry jakościowe wód płynących i zbiornikowych oraz określenie możliwości użytkowania tych wód. Badania wykazały, że środowisko wodne cechuje się eutrofizacją. Odzwierciedla to między innymi duża zawartość azotu amonowego oraz związków fosforu, a także obserwowane podczas badań terenowych: zakwity glonów, niekorzystna barwa wody oraz jej mała przezroczystość. Wody te nie nadają się do bezpośredniej konsumpcji, a także nie powinny być poddawane procesom uzdatniania do konsumpcji. Decyduje o tym przede wszystkim nadmierna zawartość związków organicznych i amoniaku. Badane środowisko wodne nie spełnia warunków naturalnego środowiska życia ryb ze względu na zbyt małą ilość rozpuszczonego tlenu i jednocześnie zbyt wysokie stężenia amoniaku, azotynów i związków fosforu. Ponadto kąpiel w badanych akwenach może być niebezpieczna. Mimo niekorzystnej jakości wód, pobieranych tylko na potrzeby zakładów przemysłowych, zbiornik Łąka jest użytkowany wędkarsko i stanowi atrakcyjne łowisko. Obserwuje się też rozwój rekreacyjnego i sportowego wykorzystania zbiornika. Możliwe jest zatem wielokierunkowe użytkowanie akwenów eutroficznych, jednak nie gwarantuje ono komfortu i bezpieczeństwa użytkowników.
In the paper quality of waters in catchment of dam reservoir Łąka occurring in river Pszczynka was described. It is an area dominated by agricultural activity. The aim of the work was to recognize impact of agricultural anthropopressure on quality parameters of flowing and reservoir waters and to determine possibilities of these waters’ use. The studies revealed that water environment is characterized by eutrophication. It is reflected, among others, by high content of nitrogen ammonia and compounds of phosphorus and observed in the field: algal blooms, inappropriate water colour and low water transparency. The waters are not suitable for direct consumption and also should not be subjected to processes of treatment for consumption. It is connected with high concentration of organic compounds and ammonia. The studied water environment does not meet criteria of fresh water environment for fishes due to too low amount of dissolved oxygen and too high concentration of ammonia, nitrites and phosphorus compounds. Moreover, swimming in these reservoirs can be dangerous. Despite unfavourable quality of waters, collected for purposes of industry, water body Łąka is used by anglers and is an attractive fishery. The development of recreation and sports use of the reservoir is observed. Thus, multidirectional utilization of eutrophic reservoirs, is possible however it does not guarantee comfort and safety of users.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2015, 18, 1; 97-108
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The changes in managed fir forest in Beskid Mts due to forest management after 11 years
Zmiany w lesie gospodarczym z jodłą w Beskidzie Niskim spowodowane gospodarką leśną po 11 latach
Autorzy:
Chmura, D
Salachna, A
Bochenek, W
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401475.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
phytosociological relevés
DCA
montane forest
human impact
forest degeneration
zdjęcia fitosocjologiczne
las górski
antropopresja
degeneracja lasu
Opis:
The new phytosociological studies on permanent study plot (40 m x 40 m) divided into 16 subplots in managed forest were conducted in upper part of basin of Bystrzanka (Beskid Niski Mts, SE Poland). The aim of the research was to determine the direction of changes in the community Rubus hirtus-Abies alba community in the vicinity of forest where forest management treatments are applied.. It was recorded that total number of species increased from 52 in 2000 to 80 in 2011. The DCA showed significant changes in species composition and cover of species. Among others, the increase of forest edge species (epilobisation) and ruderal species (therophytization) and first of all the increase of meadow was observed. The structure of the community also changed; the mean cover of shrub species decreased.
Przeprowadzono powtórne badania fitosocjologiczne na powierzchni stałej o wymiarach 40 x 40 m podzielonej na 16 poletek w lesie gospodarczym w górnej części zlewni potoku Bystrzanka niedaleko miejscowości Szymbark. Celem niniejszej pracy było określenie charakteru zmian w zbiorowisku Rubus hirtus-Abies alba w sąsiedztwie lasu gdzie prowadzone są prace leśne. Stwierdzono, że od 2000 r. nastąpił wzrost liczby gatunków z 52 do 80 w 2011. Analiza DCA wykazała znaczne różnice w składzie gatunkowym i pokryciu gatunków. Odnotowano m.in. wzrost udziału gatunków porębowych (epilobietyzacja) i ruderalnych (terofityzacja) oraz przede wszystkim duży wzrost udziału gatunków łąkowych. Struktura zbiorowiska uległa również zmianie; zmniejszyło się średnie pokrycie gatunków tworzących warstwę krzewów.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 33; 21-28
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies