Antropopresja i jej skutki geomorfologiczne w obrebie szlakow turystycznych w Swietokrzyskim Parku Narodowym

Niniejszy artykuł ma charakter badawczy i dotyczy efektów analizy przyczyn kształtowania się mikroform erozyjnych podłoża oraz ich jakościowego określenia w obrębie intensywnie eksploatowanych odcinków tras szlaków turystycznych. Badania na obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego (ŚPN) i jego otuliny, rozpoczęto w 2008 roku. (Góra Chełmowa – czarny szlak turystyczny), a następnie w 2009 r. je rozwinięto na wybranych stanowiskach leżących na intensywnie uczęszczanej trasie kolejnych szlaków tj. czerwonego, prowadzącego ze Świętej Katarzyny na Łysicę oraz niebieskiego – z Nowej Słupi na Łysą Górę. Omówiono dostrzeżone w terenie formy erozyjne i przyczynę ich powstania w kontekście czynników meteorologicznych (opady atmosferyczne, wiatr) oraz antropogenicznych (wydeptywanie tras szlaków i ich poboczy, ekspansji apofitów oraz inwazji antropofitów, jak również procesów synantropizacji szaty roślinnej i antropogenizacji biotopów. Podjęto także próbę opisania specyfiki i skali zaburzeń zróżnicowania florystycznego gatunków naczyniowych Tracheophyta w naturalnych fitocenozach leśnych, otaczających badane odcinki szlaków. Problem ten badano w odniesieniu do naturalnych uwarunkowań ekologicznych i siedliskowych panujących w zespołach i zbiorowiskach roślinnych przyległych do tras szlaków oraz na powierzchni ścieżek i duktów leśnych na obszarze ŚPN.

This research paper presents the results of the analysis of the causes of shaping erosion microforms of the surface of tourist trails and their qualitative study within the sections of the tourist trails exposed to strong tourist impact. The research was conducted in 2009 in Świętokrzyski National Park (ŚPN) and areas directly adjoining its territory, namely the red tourist trail leading from Święta Katarzyna to Łysica and the blue tourist trail from Nowa Słupia to Łysa Góra. The paper presents erosion forms observed and the causes of their formation in meteorological context (rainfall, snowfall, wind) and anthropogenic context (trampling the trails and their sides by tourists, expansion of apophytes, invasion of antropophyte, synanthropisation of vegetation and human impact on biomes.) An attempt has been made to describe the character and scale of abnormalities in the diversity of vascular plant species in natural forest habitats along the trail sections described. The problem was analysed in reference to natural ecological and habitat conditions within colonies and groups of plants along the trails and on the surface of the paths in ŚPN.