Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szulc, Tadeusz" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Comparative Analysis of the 2007 and 2014 Polish National Security Strategies
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/504006.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu
Tematy:
National security,
national strategy,
politically,
national interests and strategic goals
Opis:
The aim of the paper is the comparison of 2007 and 2014 National Security Strategies focusing on the role of Armed Forces in the system of National Security. Moreover, the author tries to verify the need for changes in relation to the current international situation in Central and Eastern Europe. The parts of this analysis are related to the given chapters of the strategies. The article indicates the reasons and presents conclusions resulting from the changes incorporating in the current document. Moreover, the author analyses the legitimacy of adjustments in the context of current threats to the security of Poland and Europe.
Źródło:
Logistics and Transport; 2018, 39, 3; 87-84
1734-2015
Pojawia się w:
Logistics and Transport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika przemian w szkolnictwie wyższym w Polsce a realizacja procesu bolońskiego
Dynamics of transformations in Poland’s higher education in the light of the Bologna process
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365322.pdf
Data publikacji:
2016-02-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
Na tle uwarunkowań europejskich i światowych autor omawia przemiany, jakie nastąpiły w ostatnich piętnastu latach w polskim szkolnictwie wyższym, w tym rozwój szkolnictwa niepublicznego, tworzenie państwowych wyższych szkół zawodowych oraz zmiany liczby studentów i kierunków kształcenia. Analizuje rozkład liczbowy ludności z wyższym wykształceniem i liczbę studentów w poszczególnych województwach oraz problemy dostępności do studiów. Omawia stopień i zakres realizacji procesu bolońskiego w Polsce, wymianę międzynarodową studentów, ocenę jakości kształcenia, a także rozwój kadry naukowej, w tym efekty kształcenia na studiach doktoranckich. Kolejną część poświęca wyzwaniom, jakie stają przed szkolnictwem wyższym w realizacji Deklaracji Lizbońskiej, przyjętej przez Radę Europy, oraz Narodowego Planu Rozwoju Polski na lata 2007-2013.
The article discusses transformations which have taken place in Poland’s higher education over the last 15 years such as the growth of non-public sector in education, arrival of public schools of higher professional education and changes in the student population and fields of studies. The subject is presented in the European and global context. The author analyses accessibility of higher education and the distribution of citizens with higher education and the student population across Poland's major administrative units (voivodships). Other topics covered in the article include the progress of Bologna process implementation in Poland, international student exchange, assessment of the quality of education and development of academic personnel, including educational effects of Ph.D. programmes. Another section focuses on challenges to higher education posed by the Lisbon Declaration adopted by the Council of Europe and the 2007-2013 National Development Plan for Poland.
Źródło:
Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2004, 2, 24; 7-36
1231-0298
Pojawia się w:
Nauka i Szkolnictwo Wyższe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kochanki i nieprawe dzieci królów polskich w okresie elekcyjnym (w świetle ówczesnych relacji)
Uneheliche Kinder der polnischen Könige in der Elektionszeit
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533082.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
1. Wprowadzenie. 2. Ojcowie. 3. Stosunek królów (ojców) do nieprawych dzieci. 4. Uznanie dziecka. 5. Wychowanie dziecka. 6. Materialne formy wspierania dzieci. 7. Małżeństwa dzieci. 8. Wnioski.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2007, 10; 127-145
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nierówność stanowa w małżeństwach Jagiellonów i królów elekcyjnych
Estates Inequalities of the Jagiellonians and Election Kings Marriages
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596127.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
małżeństwa niedynastyczne
nierówność stanowa
non-dynastic marriages
inappropriate state status
Opis:
Na dwadzieścia związków małżeńskich zawartych przez monarchów polskich z dynastii Jagiellonów i królów elekcyjnych pięć miało charakter niedynastyczny. Zarzut nierówności stanowej wysunięto wobec czterech małżonek królewskich. W krytyce wyboru małżonek podkreślano wyjątkową pozycję władcy, kontrastującą z niższą stanowo pozycją wybranki. Szczególnie znalazło to wyraz w trakcie sporu o drugie małżeństwo Zygmunta Augusta. Argumentowano, że Zygmunt wywodzi się z dynastii królewskiej, jako król był pomazańcem Bożym. Z tego względu winien był wstąpić w związek tylko z osobą równą mu stanem. Jako osoba publiczna powinien był poddać się wymogom wynikającymi z królewskiego majestatu. Monarchowie nie liczyli się jednak z głosami sprzeciwu. Jedynie w przypadku Władysława IV zadbano o zrównanie statusu społecznego jego wybranki z książęcego rodu ze statusem rodziny królewskiej.
Out of the twenty marriages of the Polish monarchs since the Jagiellonian dynasty five had nondynastic character. In four cases the claims of the inappropriate state status of the royal spouse were raised. Critics of the choice of the king’s wife underlined the unique position of the monarch contrasting with the lower state status of the bride. Especially king Zygmunt August’s second marriage was highly disputed during a long-lasting debate where the above mentioned arguments were raised. It was argued that king Zygmunt was a descendent of the old royal dynasty and his power came from God. For this reason, he should have married only a woman equal to him. As public person, he should have obeyed the requirements of his royal majesty. Monarchs, however, did not respect the opinion of the opposition. Only in case of the marriage of Wladyslaw IV the efforts were made to ensure the equality of the social status of his wife of duchy family with the status of royal family.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 104; 135-158
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oprawa posagu królowych w szlacheckiej Rzeczypospolitej
Dowry Insurance of Queens in the Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596431.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
posag królowej
intercyza małżeńska
zabezpieczenie posagu królowej
uposażenie królowej
zabezpieczenia majątkowe posagu królowej
queen’s dowry
prenuptial agreement
marriage articles
dowry insurance
emoluments of the queen
financial securing of the queen’s dowry
Opis:
Kontrakt małżeński nakładał na króla obowiązek zabezpieczenia posagu królowej. W szlacheckiej Rzeczypospolitej monarcha nie miał prywatnego majątku. Decyzje o zabezpieczeniu posagu królowej podejmowała Rzeczpospolita czyli stany sejmujące. Po śmierci króla na utrzymanie królowej wdowy uchwalano oprawę wdowią. Zabezpieczenie przyznane Annie Jagiellonce stanowiło rekompensatę za zrzeczenie się przez nią prawa do spadku dynastycznego na rzecz Królestwa Polskiego. Inicjatorem zabezpieczenia posagu w okresie bezkrólewia były zgromadzenia szlacheckie, po elekcji – monarcha, wyjątkowo – sama królowa. Zainteresowani ustanowieniem reformacji byli dyplomaci tego dworu, z którego wywodziła się małżonka króla, zaś w okresie ostatniej elekcji (1764 r.) – dyplomaci rosyjscy. Odbywało się to często w trakcie ostrej walki politycznej między opozycją a królem. Zgoda na uchwalenie oprawy stawała się jedną z form presji wywieranej na władcę, mającą go skłonić do odstąpienia od pewnych zamiarów zagrażających wolnościom szlachty. Okoliczności towarzyszące każdorazowo ustanowieniu zabezpieczenia oprawy królowej były inne. Panujący musiał czasem ponawiać żądanie uchwalenia oprawy dla królowej na następnym sejmie. Praktyka pokazała, że wniosek monarchy, mimo oporu opozycji, rozstrzygany był zwykle po jego myśli.
Prenuptial contracts obliged the king to insure the queen’s dowry. Without fulfilling this condition, the queen’s dowry was not transferred to the king. In the Polish – Lithuanian Commonwealth the monarch did not own private assets. Decisions about insuring the queen’s dowry were taken by the Parliament of the Commonwealth (Sejm Rzeczypospolitej Szlacheckiej). After the king’s death, the maintenance of the queen widow was secured with the widow’s dowry insurance. The dowry insurance of Anna Jagiellonka constituted a compensation for her right to the family inheritance, which she renounced in favor of the Polish Kingdom. During the interregnum, the initiative to secure the queen’s dowry was taken by the Parliament after the election – by the monarch, in exceptional circumstances – the queen herself. Diplomats of the queen’s royal house insisted that the Parliament grants the dowry insurance, while during the last election (1764) this interest was represented by Russian diplomats. Securing the queen’s dowry often took place in a vehement political fight between the king and his opposition, which tried to force the king into making political concession. Circumstances in which the dowry insurance was granted were different each time. Sometimes the king had to repeat on the next parliamentary session his request to grant the insurance to the queen. The practice shows that the king’s request was usually granted, notwithstanding the resistance of the political opposition.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2015, XCIV (94); 123-148
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posag królowych w świetle umów małżeńskich królów polskich z XV–XVII w.
The dowry of queens in the light of contracts of Polish kings of the 15th –17th centuries
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533141.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
royal marriage contracts
the dowry of the queen
the object of the dowry
the appointment of the queen’s dowry
małżeńskie umowy majątkowe
posag królowej
przedmiot królewskiego posagu
wyznaczanie posagu królowej
Opis:
The article deals with the institution of dowry in the royal marriage contracts. It is based on the sources consisted of eleven preserved marital contracts of the Polish kings from 1453–1669. The dowry was designated by the formal guardian of the bride who possessed the property of which the dowry was charged. In the event of bride’s father’s death, it was done by a guardianship council or a mother with close relatives. In seven out of eleven analyzed contracts (of which six concerned wives of the Habsburg provenance) the amount of dowry was 100,000 florins. However the dowry of two Habsburgs differed from the previous amount – it amounted 45,000 florins each. Exceptionally a dowry amounted up to 200,000 florins. In the sources we did not find any data proving the effects of not keeping the provisions of the marriage agreements.
Artykuł traktuje o instytucji posagu w królewskich kontraktach małżeńskich. Podstawę źródłową stanowi 11 zachowanych umów małżeńskich z lat 1453–1669. Posag był wyznaczany przez formalnego opiekuna panny młodej, mającego w posiadaniu dobra, z których należał się posag. W przypadku śmierci ojca czyniła to rada opiekuńcza lub matka z najbliższymi krewnymi. Wśród analizowanych umów, w siedmiu przypadkach (z których sześć dotyczyło małżonek proweniencji habsburskiej) wysokość posagu wynosiła 100 000 fl. Posag dwóch Habsburżanek, żon Zygmunta III, odbiegał od podanej wysokości i wynosił po 45 000 fl . Do wyjątków należał też posag rzędu 200 000 fl . W źródłach nie napotkaliśmy informacji o zastosowaniu restrykcji przewidzianych w umowie na wypadek niedochowania warunków umowy ślubnej.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 13-35
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyka indygenacyjna w szlacheckiej Rzeczypospolitej w świetle konstytucji sejmowych i instrukcji sejmikowych w latach 1588–1793
Indigenisation practice in the noblee Republic in the light of the sejm’s constitutions and parliamentary instructions in the years 1588–1793
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595903.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Recommendation for indigenate, requirements for the validity of the indigenate, in¬digenate procedure
zalecenie do indygenatu, wymogi ważności indygenatu, procedura indygenacyjna
Opis:
Background: The subject of the research is the institution of indigenate in the noble Republic of Poland. The granting of indigenate by the monarch to a foreign nobleman was tantamount to obtaining noble citizenship. The Indygenous people were not subject to restrictions like the en-nobled. There are two types of indigenate: a) for military orcivil merit; b) honorable on account of political considerations. Approximately 404 people received indygenate, which is between 0.089 and 0.073% of the total nobility, which was estimated as between 450,000 to 550,000 people. This number could not have had much impact on the noble community. The institution attracted the attention of the nobility, who were keenly interested in those who aspired to noble citizenship. The elitist status of state nobility influenced the foreign nobility, who made efforts to join its ranks. Research purpose: the institution of indigenate has not been fully developed in literature. Prozographic research prevails. Research questions such as: (a) the evolution of the procedure for the acquisition of indigenate; (b) the nature of the royal distribution prerogative during the election period; have not yet been sufficiently developed. Methods: Indygenat was not an institution regulated by one legal act. Therefore, in order to present this institution, we used the analysis of the provisions of the Sejm constitutions and sejmiks instructions during the 1573–1793 period using a formal-dogmatic method. Conclusions: The results of the research reveal that in order to receive the indigenate in the Commonwealth, a specific procedure had to be followed, and the person concerned had to meet certain formal and material conditions. The person to whom the indigenate was granted when requirements were fulfilled was issued by the royal office with a diploma certifying the indigen-isation. It was the prerogative of the monarch to grant an indigenous certificate under the control of the Sejm and the Sejmik.
Przedmiot badań: Przedmiotem badań jest instytucja indygenatu w szlacheckiej Rzeczypospolitej. Nadanie przez monarchę indygenatu obcemu szlachcicowi było równoznaczne z uzyskaniem szlacheckiego obywatelstwa. Przysługiwał osobie, która go uzyskała, ale też jej potomstwu. Indygenowani nie podlegali ograniczeniom tak jak osoby nobilitowane. Wyróżniamy dwa rodzaje indygenatu: a) za zasługi wojskowe, cywilne; b) honorowy, o nadaniu którego decydowały względy polityczne. Indygenat otrzymało ok. 404 osób, co stanowi od 0,089 do 0,073% ogółu szlachty, przy szacowanej liczbie tego stanu 450 000 a 550 000 osób. Liczba ta nie mogła mieć większego wpływu na społeczność szlachecką. Instytucja przyciągała uwagę szlachty, która była żywo zainteresowana tym, kto aspiruje do obywatelstwa szlacheckiego. Elitarność stanowa szlachty, jej status oddziaływał na obcą szlachtę, która podejmowała starania, by wejść w jej szeregi. Cel badawczy: Instytucja indygenatu nie doczekała się całościowego opracowania w literaturze. Przeważają badania o charakterze prozograficznym. Problemy takie jak: a) kształtowanie się procedury nabywania indygenatu; b) charakter monarszej prerogatywy rozdawniczej w okresie elekcyjnym nie zostały dotychczas opracowane. 1 Metoda badawcza: Indygenat nie był instytucją normowaną przez jeden akt prawny. W związku z tym, aby przedstawić tę instytucję, posłużyliśmy się analizą przepisów konstytucji sejmowych i instrukcji sejmikowych okresu lat 1573–1793 metodą formalno-dogmatyczną. Wnioski: Wyniki badań ukazują, żeby otrzymać indygenat w Rzeczypospolitej, musiała być dotrzymana określona procedura, zaś zainteresowany musiał spełnić określone warunki formalne i materialne. Osobie, której nadano indygenat i spełniła ona wymagania, kancelaria królewska wydawała dyplom poświadczający indygenację. Z prerogatywy monarszej nadanie stało się aktem dokonywanym pod kontrolą sejmu i sejmików.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 115; 109-131
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status materialny Marii Kazimiery Sobieskiej po jej koronacji
Material status Maria Kazimiera Sobieska, after her coronation
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596151.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
status ekonomiczny królowej
posag królowej
spór o spadek
the economic status of the Queen
the dowry of Queen
dispute over drop
Opis:
The coronation of Maria Kazimiera Sobieska in 1676 has not substantially changed her economic status. The parliament endowed on her a lifelong right to hold the crown lands, for which she previously obtained ius comunicativum jointly with her husband. The custom that the royal couple cannot own inheritable his has been abandoned. She won the dispute about the inheritance from her first husband. The advantages of being king’s wife included entitlement to a housing aid, traditionally granted to kings’ spouses. Consequently, Maria Kazimiera Sobieska was granted three housing aids: one after the death of her first husband, Jan Zamoyski, a second after the death of Jan Sobieski, and a third – as the wife of the king of Poland. Maria Kazimiera Sobieska was actively trying to create strong financial fundaments for her and her family, taking advantage of her position as the queen. She was obtaining revenue from illegally giving away crown lands and offices by her husband Jan the Third. After the death of the king, she divided her assets between her and her sons. The revenue coming from goods accrued by her allowed her to maintain royal status after leaving the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2014, XCI (91)/1; 179-201
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status prawnomajątkowy Ludwiki Marii de Gonzaga w świetle intercyz małżeńskich z roku 1645 i 1649
The legal status and property of Ludwika de Gonzaga in the light of marriage settlements from 1645 and 1649
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596015.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
intercyza ślubna królowej
pozycja prawna królowej
pozycja majątkowa królowej
posag królowej
oprawa królowej
the dowry of Queen
prenuptial agreement
the Queen’s wedding contract
the legal position of the Queen
Opis:
Związek małżeński Ludwiki Marii Gonzaga z Władysławem IV Wazą wyniósł księżniczkę na szczyt hierarchii społecznej. Postanowienia kontraktów małżeńskich z 1645 i z 1649 roku były bardzo korzystne dla Ludwiki Marii. Wysokość posagu wynosiła 2 100 000 liwrów. Z tej kwoty król Polski otrzymywał 600 000 liwrów. Pozostała suma była do dyspozycji królowej. Ludwika Maria miała otrzymać od Rzeczypospolitej oprawę posagu. Zachowywała ona również prawo do własnego majątku we Francji i w Rzeczypospolitej. Pozycja prawno-majątkowa królowej stwarzała dobrą podstawę dla realizacji jej zamierzeń.
The Ludwika Maria matrimony with Władysław IV Waza took the princess out for the peak of the social hierarchy. The amount of the dowry was 2 100 000 livres. The king of Poland obtained 600 000 liwrów from this amount. The remaining amount was at the disposal of Louise Marie. The Queen was to receive from the Republic of Poland the housing of a dowry. The Queen has retained the right to property in France and in the Polish-Lithuanian Commonwealth
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2015, XCVI (96); 145-162
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego w Rzeczpospolitej szlacheckiej
Introduction of the Gregorian calendar in the Noble Commonwealth of Poland–Lithuania
Einführung des gregorianischen Kalenders in der Adelsrepublik Polen
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533105.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
1. Introduction. 2. Time of introducing the reform. 3. Legal grounds for introducing the new calendar. 4. The material and territorial range of operation of the calendar. 5. Exceptions in using the new method of counting time. 6. Conclusions.
1. Wstęp. 2. Czas wprowadzenia reformy. 3. Podstawa prawna wprowadzenia nowego kalendarza. 4. Zasięg podmiotowo-terytorialny obowiązywania kalendarza. 5. Wyjątki w stosowaniu nowej rachuby czasu. 6. Wnioski.
1. Einführung. 2. Zeit der Reformeinführung. 3. Rechtsgrundlage für die Einführung des neuen Kalenders. 4. Personaler und territorialer Geltungsumfang. 5. Ausnahmen in der Anwendung neuer Zeitmessung. 6. Schlussfolgerungen.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2011, 14; 31-40
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmierzyć się z cyberzagrożeniem
Autorzy:
Szulc, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89447.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Nowa Energia
Tematy:
cyberzagrożenia
cyberbezpieczeństwo
ochrona danych osobowych
cyber threats
cyber security
personal data protection
Opis:
Niedawno postawiono mi pytania: Jak bardzo nasza cywilizacja zmieni się pod wpływem nieustannego i dynamicznego rozkwitu cyfrowych zagrożeń? Jak zagrożenia te wpłyną na jakość otoczenia, w którym żyjemy? Jak będzie wyglądał przebieg kolejnych wydarzeń społecznych, politycznych i kulturalnych w obliczu zagrożenia cyberatakami?
Źródło:
Nowa Energia; 2018, 1; 57-59
1899-0886
Pojawia się w:
Nowa Energia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies