Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
„Rzecz o Skanderbegu”
“Skanderbeg”
Autorzy:
Prličev, Grigor Stavrev
Borowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339672.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
„Rzecz o Skanderbegu”
Grigor Prličev
"Skanderbeg"
Opis:
This is the first translation into Polish of the poem Skanderbeg of Grigor Stavrev Prličev. The translation was annotated with historical and literary notes.
Jest to pierwszy przekład na język polski poematu Grigora Stavreva Prličeva Skanderbeg. Przekład został uzupełniony o przypisy wyjaśniające kontekst historyczny i literacki.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-111
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Języki mniejszości
Minority Languages
Autorzy:
Pidkujmucha, Ludmyła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38454284.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
język mniejszości
przełączenie kodów
dwujęzyczność
minority language
code-switching
bilingualism
Opis:
This review presents an academic textbook by Helena Krasowska. The article outlines issues discussed in the work, and presents the reviewer’s theoretical and practical observations, which are based on her own empirical research.
Recenzja przedstawia podręcznik akademicki autorstwa Heleny Krasowskiej. Zostały tu omówione zarówno poszczególne zagadnienia poruszane w pracy, jak również teoretyczne i praktyczne rozważania, którymi autorka dzieli się na podstawie własnych badań empirycznych.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Areal Clustering of the Slavic Phonetics
Arealno-typologiczne rozczłonkowanie słowiańskiej fonetyki
Autorzy:
Sawicka, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33307272.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
phonetics
Slavic languages
areal classification
fonetyka
języki słowiańskie
klasyfikacja arealna
Opis:
The article succinctly discusses the most important phonetic features of Slavic languages and indicates their geographical distribution. It briefly presents an area-typological view of the contemporary phonetics of Slavic languages and suggests a different division than the one resulting from historical facts (into eastern, western, and southern groups).  
Artykuł krótko omawia najistotniejsze cechy fonetyczne słowiańskiego obszaru językowego i ich dystrybucję arealną. Prezentuje arealno-typologiczne podejście do tematu, sugerując w konkluzji inne współczesne podziały niż te, jakie wynikają z faktów historycznych (tj. podział na grupę zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańską). 
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samogłoski ustne gwary kurpiowskiej
Oral Vowels in the Kurpie Dialect
Autorzy:
Garczyńska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387988.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialect
acoustic phonetics
vowel
Kurpie
dialekt
fonetyka akustyczna
samogłoska
Opis:
The aim of the article is a phonetic and acoustic description of stressed oral vowels occurring in the Kurpie dialect, depending on the gender and age of respondents. The realizations of the examined vowels were compared with the standard Polish pronunciation. It can be concluded that the dialectal realizations are best preserved for the vowels [ɔ] and [ɨ], and also for [a] in the group of women. The research results confirmed the disappearance of sounds [e], [ɑ] and [o]. In the analyzed material, the individual realizations were best maintained for [e] and then for [ɑ]. An inclined [o] was present only in one person. Dialectal realizations of vowels are better preserved by women and people of the oldest and middle generations.
Celem artykułu jest opis fonetyczno-akustyczny akcentowanych samogłosek ustnych, występujących współcześnie w mowie trzech pokoleń Kurpiów, kobiet i mężczyzn. Gwarowe realizacje badanych samogłosek porównano z wymową ogólnopolską. Na podstawie analiz można stwierdzić, że realizacje gwarowe najlepiej zachowane są dla samogłosek [ɔ] oraz [ɨ], a w grupie kobiet także dla [a]. W grupie samogłosek pochylonych odrębne realizacje najlepiej utrzymują się dla [e], a następnie dla [ɑ], zaś [o] wystąpiło tylko u jednej kobiety. Gwarowe realizacje samogłosek lepiej zachowują kobiety oraz osoby z najstarszego i średniego pokolenia.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Alexander Family Chronicle
Kronika rodziny Alexander
Autorzy:
Dobrovsak, Ljiljana
Žebec Šilj, Ivana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339656.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
rodzina Alexander
Żydzi
przedsiębiorcy
Zagrzeb
Alexander family
Jews
entrepreneurs
Zagreb
Opis:
The paper focuses on the history of Zagreb’s prominent Jewish family, the Alexanders (or Aleksanders), who were influential in the cultural, economic and social life of the city and Croatia for almost a century. At the time of their arrival in Zagreb and after the end of the First World War, they all belonged to the Jewish religious denomination; later most of them converted to Catholicism and one was an Evangelical Christian (Protestant). The Alexander family moved to Zagreb from Burgenland (Güssing) in the 1850s. Upon their arrival, they worked in commerce and were known as diligent businessmen. Soon they became respected and wealthy patrons well-known in Zagreb, Croatia and abroad. The second-generation family members were distinguished physicians, lawyers, engineers, artists, professors and businessmen. They formed marriage alliances with Zagreb’s prominent Jewish and Catholic families and socialised with the nobility, thus making acquaintances and forming social networks that upgraded their social status. Also, they were cosmopolitans with one foot in Zagreb and the other in Vienna. Thereby, Budapest was not far-fetched for them. Among the most prominent and distinguished family members, one finds the brothers Aleksander/Šandor (1866–1929) and Samuel David (1862–1943). They were well-respected industrialists, founders of Zagreb’s brewery, malt factory and cement factory. They were also board members of several banks and founders of industrialists’ associations. Thus, their work and diligence were much appreciated during the First World War, for which Aleksander was awarded an Austro-Hungarian noble title. The post-war unification of the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes had no negative impact on their social standing. Thereby, the brothers managed to continue their business successfully, and were greatly appreciated by the newly formed political elite. Later, at the beginning of the Second World War, the majority of the family members managed to escape Nazi persecution, while some perished in the Holocaust. Today, descendants of this large family live scattered around the world, in Israel, the United States, Italy and Zagreb. The only visible memory trace – proof of the family’s existence in Zagreb – are the stairs in the Tuškanac city park, named after Šandor von Alexander of Sesvete.
W tekście zaprezentowana jest historia rodziny Alexander (Aleksander), żydowskiej rodziny z Zagrzebia, która prawie przez sto lat odgrywała ważną rolę w gospodarczym, kulturalnym i społecznym życiu miasta oraz całej Chorwacji. W czasie osiedlenia się w Zagrzebiu wszyscy członkowie rodziny byli wyznawcami judaizmu, jednak do 1941 roku większość z nich przeszła na katolicyzm, a jeden z nich dołączył do wyznawców kościoła ewangelickiego. Rodzina do Zagrzebia przybyła w połowie XIX wieku z terenu Gradišće (Burgenland). Po osiedleniu się zaczęła działać w handlu, a ponieważ członkowie rodziny byli niezwykle pracowici, już przed końcem XIX wieku rodzina stała się jedną z najbardziej szanowanych i majętnych, zarówno w Zagrzebiu, jak i w Chorwacji, a nawet poza nią. Już w drugim pokoleniu członkowie rodziny wyróżniali się jako znakomici lekarze, prawnicy, inżynierowie, artyści, profesorowie i przedsiębiorcy. W Zagrzebiu zawierali małżeństwa z członkami wpływowych rodzin, zarówno żydowskich, jak i katolickich, pozostawali w stosunkach towarzyskich z lokalną elitą i w ten sposób zyskali wysoki status w otoczeniu. Byli kosmopolitami: życie dzielili między Zagrzeb i Wiedeń, a i Budapeszt nie był im obcy. Wśród nich swoimi talentami wyróżniali się bracia Aleksander/Šandor (1866–1929) i Samuel David (1862-1943). Byli  szanowanymi przemysłowcami: założyli zagrzebski browar, fabrykę słodu, olejarnię, cementownię i inne obiekty przemysłowe w Zagrzebiu. Zasiadali w zarządach kilku zagrzebskich banków, założyli także kilka towarzystw przemysłowych. Wyróżnili się w czasie I wojny światowej, a Aleksander otrzymał węgierski tytuł szlachecki za swoją działalność humanitarną. Okres Królestwa SHS/Jugosławii również nie zagroził ich pozycji, co więcej – nadal z powodzeniem pracowali i działali. Po wybuchu II wojny światowej większość członków rodziny opuściła Niezależne Państwo Chorwackie, kilkoro z nich zginęło w czasie Holokaustu. Obecnie potomkowie tej wielkiej rodziny mieszkają w Izraelu, Stanach Zjednoczonych Ameryki, we Włoszech oraz w Zagrzebiu, a o ich obecności w historii miasta świadczą schody na Tuškanacu, które noszą imię Šandora Alexandra Sesveckiego.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2020, 9; 255-272
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Women Intellectual Mentors
Mistrzynie myślenia
Autorzy:
Veselinović, Jelena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33297642.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
"Mistrzynie myślenia"
Serbian literature
female authors
essay
feminism
recenzja
Mistrzynie myślenia
serbska literatura
autorki
esej
feminizm
Opis:
This review studies the book Mistrzynie myślenia. Serbski esej feministyczny (XIX–XXI wiek) [Women Intellectual Mentors: The Serbian Feminist Essay (From 19th to the 20th Century), 2019], written by the Polish author and professor of Serbian and Croatian literature, Magdalena Koch. In her book, Koch tries to shed light on the work of eight Serbian female authors who, over a period of 200 years, used the essay as their literary form of choice. Koch diachronically examines the role women played in the history of Serbian literature, as well as the significance of the essay in the development of emancipatory and feminist thought in Serbia.
Niniejsza recenzja dotyczy książki Mistrzynie myślenia. Serbski esej feministyczny (XIX– XXI wiek) (2019), autorstwa polskiej profesor literatury serbskiej i chorwackiej, Magdaleny Koch. W swojej książce stara się ona rzucić światło na twórczość ośmiu serbskich autorek, które przez 200 lat używały eseju jako formy literackiego wyrazu. Koch diachronicznie analizuje rolę kobiet w historii literatury serbskiej, a także znaczenie eseju w rozwoju myśli emancypacyjnej i feministycznej w Serbii.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Encounters with Antisemitism
Spotkania z antysemityzmem
Autorzy:
Kamusella, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339654.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
antysemityzm
nieobecna obecność
Polska postkomunistyczna
PRL
wyparta pamięć
absent presence
antisemitism
communist Poland
post-communist Poland
repressed memory
Opis:
The Holocaust destroyed Jewish communities across Europe and in Poland. Subsequently, in the Soviet bloc, most Jewish survivors were expelled from or coerced into leaving their countries, while the memory of the millennium-long presence of Jews in Poland was thoroughly suppressed. Through the lens of a scholar’s personal biography, this article reflects on how snippets of the Jewish past tend to linger on in the form of absent presences, despite the national and systemic norm of erasing any remembrance of Poles of the Jewish religion. This norm used to be the dominant type of antisemitism in communist Poland after 1968, and has largely continued unabated after the fall of communism.
Zagłada zniszczyła społeczności żydowskie w Europie i w Polsce. Następnie w bloku sowieckim większość Żydów, która przeżyła, wygnano lub zmuszono do wyjazdu, a pamięć o tysiącletniej obecności Żydów w Polsce została całkowicie stłumiona. Artykuł ten, z perspektywy osobistej biografii badacza, stanowi zadumę nad tym, jak fragmenty żydowskiej przeszłości mają tendencję do trwania w formie nieobecnej obecności, pomimo systemowo-narodowej normy wymazywania jakiejkolwiek pamięci o Polakach religii żydowskiej. Norma ta była dominującym rodzajem antysemityzmu w komunistycznej Polsce po roku 1968. Po upadku komunizmu raczej nic się nie zmieniło w tym względzie.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2020, 9; 289-308
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje ekspresywizmów gwarowych w komunikacji internetowej
Functions of Dialectal Expressivisms in Internet Communication
Autorzy:
Kucharzyk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387989.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
expressivism
dialect
colloquial language
Internet communication
ekspresywizm
gwara
język potoczny
komunikacja internetowa
Opis:
The subject of the article is the functioning of dialectal expressivisms in unofficial internet communication. In their statements on internet forums, internet users use numerous dialectisms, a significant percentage of which are expressive lexemes. This group consists not only of dialect expressivisms, but also of neutral dialect lexemes that have become expressivisms in colloquial communication. In the analyzed texts, dialectal expressivisms perform various functions, namely nominative, evaluative, persuasive, identifying, characterizing and ludic. Often, the use of a particular lexeme involves the realization of several functions simultaneously, but only one of them is the main one, while the other is secondary.
Przedmiotem artykułu jest funkcjonowanie ekspresywizmów gwarowych w komunikacji internetowej o charakterze nieoficjalnym. Internauci w swoich wypowiedziach na forach internetowych wykorzystują liczne dialektyzmy, wśród których znaczący odsetek stanowią leksemy nacechowane ekspresywnie. Na tę grupę składają się nie tylko leksemy mające takie nacechowanie w gwarach, lecz także leksemy neutralne w wyjściowych systemach, które w komunikacji potocznej nabierają ekspresywności. Ekspresywizmy gwarowe w analizowanych tekstach pełnią różne funkcje, a mianowicie nominatywną, wartościującą, perswazyjną, identyfikującą, charakteryzującą i ludyczną. Często użycie konkretnego leksemu wiąże się z realizacją kilku funkcji równocześnie, ale tylko jedna z nich jest główna, inne – sekundarne.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liquid Modernity and the Holocaust
Płynna nowoczesność i Holokaust
Autorzy:
Brzeziński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407554.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nowoczesność
Zagłada
Zygmunt Bauman
adiaforyzacja
obcość
modernity
Holocaust
adiaphorization
otherness
Opis:
In Modernity and the Holocaust, Zygmunt Bauman argued that the Holocaust had been by no means a negation of the civilising process, but was, on the contrary, its consequence. He claimed that the constitutive features of solid modernity, such as bureaucratic culture, the rise of instrumental rationality and the domination of blueprint utopia, were reflected in the genesis and course of the Holocaust. Bauman’s main aim in writing the book was to make fundamental changes in the problematization of modernity in the social sciences, and to highlight the need to develop norms, values and attitudes that were in opposition to modernity. An overview of these facts provides a starting point for my analysis of Bauman’s later analyses of the Holocaust. By focusing on two issues that he emphasised in the context of the genesis of the Holocaust, namely the mechanism of adiaphorization and the process of the social construction of “otherness”, I show how these phenomena materialize in liquid modernity. I identify their connections with a range of features of the liquid modern condition, including the development of individualism and consumer culture, the sense of insecurity and the “nostalgic turn”. I emphasise that, according to Bauman, both moral indifference and xenophobia are increasingly significant phenomena in contemporary society, which may entail pernicious – and currently barely foreseeable – consequences. I argue that the way Bauman wrote about both solid and liquid modernity was characterised by a dystopian poetics, which was a foundation for his utopian thought.
W Nowoczesności i Zagładzie Zygmunt Bauman dowodził, że Holokaust nie był bynajmniej zaprzeczeniem procesu cywilizacyjnego, ale – wręcz przeciwnie – jego konsekwencją. Przekonywał, że cechy konstytutywne stałej fazy nowoczesności, takie jak kultura biurokratyczna, wzrost znaczenia racjonalności instrumentalnej czy też dominacja myślenia utopijnego o projektanckim wymiarze, znalazły swoje odzwierciedlenie w genezie i przebiegu Zagłady. Jego nadrzędnym celem przy pisaniu tego dzieła było dokonanie zasadniczych zmian w problematyzowaniu nowoczesności w naukach społecznych, a także wskazanie na konieczność rozwijania norm, wartości i postaw, które byłyby wobec niej opozycyjne. Przywołanie tych faktów jest dla mnie punktem wyjścia do analizy późniejszych rozpoznań Baumana poświęconych Holokaustowi. Koncentrując się na dwóch kwestiach, które podkreślał on w kontekście genezy Zagłady, to jest mechanizmie adiaforyzacji oraz procesie społecznego konstruowania „obcości”, unaoczniam to, jak zjawiska te materializują się w płynnej nowoczesności. Wskazuję na ich związki z takimi cechami tej kondycji, jak: rozwój indywidualizmu i kultury konsumpcyjnej, poczucie niepewności, a także „zwrot nostalgiczny”. Podkreślam, że zdaniem Baumana zarówno moralna obojętność, jak i ksenofobia są coraz istotniejszymi fenomenami we współczesnym społeczeństwie, co może wiązać się z bardzo groźnymi – na dziś trudnymi do przewidzenia – konsekwencjami. W artykule dowodzę, że sposób, w jaki pisał on zarówno o stałej, jak i płynnej fazie nowoczesności, charakteryzował się poetyką dystopijną, która stanowiła wstęp do jego myślenia o utopijnym charakterze.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-16 (eng); 1-17 (pol)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lettre de Ladislas Mickiewicz
List Władysława Mickiewicza
Letter of Władysław Mickiewicz
Autorzy:
Mickiewicz, Władysław
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339700.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Władysław Mickiewicz
List
Bułgaria
Penczo Sławejkow
Letter
Bulgaria
Pencho Slaveykov
Opis:
The text is a transcription and translation into Polish and English of a French-language letter from Wladysław Mickiewicz (1838–1926), son of the great poet, Adam Mickiewicz (1798–1855), to the Bulgarian poet, modernist associated with the group “Thought” and the magazine Mis'l [Thought] (1892–1907).
Na tekst składa się transkrypcja i tłumaczenia na język polski i angielski francuskojęzycznego listu Władysława Mickiewicza (1838–1926), syna wielkiego poety, Adama Mickiewicza (1798–1855) do bułgarskiego poety, modernisty związanego z grupą „Myśl” i czasopismem „Мисъл” [Myśl] (1892–1907). 
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2023, 12; 1-8
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazewnictwo czarnogórskich klubów piłkarskich
The Names of Montenegrin Football Clubs
Autorzy:
Fastyn, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38670473.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
names of football clubs
Montenegro
onomastics
semantics
Opis:
This article analyses the names of the Montenegrin football clubs taking part in the 2019/20 league competitions. The semantic analysis of their names presented in the study indicates that the most popular pattern is the use of a geographical name (the name of a mountain, river, lake, etc.). Other significant patterns are the use of the names of people (including the names of occupations, inhabitants of a particular region, or famous people associated with the region) and the names of abstract relations between people. Some clubs, mostly from the lowest level in the league system, use only an acronym and the name of their town/village.
Autor analizuje nazwy czarnogórskich klubów piłkarskich uczestniczących w rozgrywkach sezonu 2019/20. Analiza semantyczna pokazuje, że najbardziej popularnym schematem nazewniczym jest użycie nazwy geograficznej (nazwy gór, rzek, jezior itp.). Inne istotne schematy wykorzystują nazwy ludzi (w tym nazwy zawodów, mieszkańców regionów i sławnych ludzi związanych z regionem), a także nazwy abstrakcyjne relacji międzyludzkich. Niektóre kluby, zwłaszcza z najniższego poziomu rozgrywkowego, używają wyłącznie skrótowca oraz nazwy miejscowości, w której funkcjonują.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie i słowackie czasowniki dystrybutywne
Polish and Slovak Distributive Verbs
Autorzy:
Sojda, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38702920.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
distributive verbs
kind of action
iterativity
pluractionality
Opis:
The article is a compilation of Polish and Slovak research on distributive verbs. It indicates the definition of distributiveness in the compared language systems and the characteristic formal exponents of distributive verb forms, namely prefixes. Distributive verbs are described as those expressing a divisible action involving many objects and taking place at different times and places. The study also touches upon the relationship between distributivity and iterativity and pluractional verbs in Polish and Slovak linguistics.
Artykuł jest zestawieniem polskich i słowackich badań nad czasownikami dystrybutywnymi. Głównym celem jest uwypuklenie definicji dystrybutywności w konfrontowanych systemach językowych oraz charakterystycznych dla formacji dystrybutywnych wykładników formalnych – prefiksów. Czasowniki dystrybutywne to takie, które wyrażają akcję podzielną, dotyczącą wielu obiektów i odbywającą się w różnym miejscu i czasie. Tekst dotyka również związków dystrybutywności z iteratywnością i plurakcyjnością czasownika w lingwistyce polskiej i słowackiej.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwary białoruskie na Łotwie
Bielarusian Dialects in Latvia
Autorzy:
Głuszkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435192.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialektologia
gwary białoruskie
teksty gwarowe
kontakty językowe
Łotwa
dialectology
Belarusian dialects
dialectal texts
language contacts
Latvia
Opis:
This review presents Mirosław Jankowiak’s monograph against the background of other selections of Slavic dialectal texts as well as shows its novelty in relation to previous works on Belarusian dialects in Latvia. The author discusses Jankowiak’s approach to the issues in focus, e.g. the system of transcription, the usefulness of the collected material for future research and the comparison between the latest observations and Evfimiĭ Karskiĭ’s works from the early twentieth century.
Recenzja ukazuje monografię Mirosława Jankowiaka na tle innych wyborów słowiańskich tekstów gwarowych, a także określa jej nowatorstwo w stosunku do wcześniejszych prac na temat gwar białoruskich na Łotwie. Omówione zostały zastosowane przez autora rozwiązania, system transkrypcji, porównanie najnowszych obserwacji z badaniami Jewfimija Karskiego z początków XX wieku, a także użyteczność zebranego materiału w dalszych badaniach.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 304-311
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ugrofinizmy w języku jaćwieskim
Finno-Ugric Borrowings in Yatvingian
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38436513.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
zapożyczenia
kontakty językowe
substrat
języki uralskie
jaćwieski
borrowings
language contact
substrate
Uralic languages
Yatvingian
Opis:
This paper considers 15 Yatvingian words suspected of being borrowed from a Finno-Ugric source. The hypothesis is rejected in the case of five lexical units, while two further proposals are considered uncertain. The following words are verified as Finno-Ugricisms: Yatv. aiga ‘end’ (← Balto-Finnic *akja ‘id.’); Yatv. ajki ‘time’ (← BF. *ajka ‘id.’); Yatv. fała ‘meat’ (← FU. *pala ‘bite; to eat’); Yatv. ławe ‘boat’ (← FU. *lajwa ‘boat, canoe’); Yatv. sini pl. ‘mushrooms’ (← BF. *sēne ‘mushroom’ < FU. *śänä ‘bracket fungus’); Yatv. tuolis ‘devil’ (← FU. *tule ‘fire’); Yatv. wa[g] ‘it is necessary’ (← BF. *wajakз ‘id.’); Yatv. wał ‘was’ (← FU. *wol- ‘was’).
W niniejszej pracy omówiono 15 jaćwieskich wyrazów, podejrzanych o zapożyczenie ze źródła ugrofińskiego. Stanowczo odrzucono 5 jednostek leksykalnych. Dwie propozycje uznano za niepewne. Do prawdopodobnych ugrofinizmów zaliczono następujące wyrazy: jaćw. aiga ‘koniec’ (← bfi. *akja ‘ts.’); jaćw. ajki ‘czas’ (← bfi. *ajka ‘ts.’); jaćw. fała ‘mięso’ (← ugrofi. *pala ‘kąsek; jeść’); jaćw. ławe ‘łódź’ (← ugrofi. *lajwa ‘łódź, czółno’); jaćw. sini pl. ‘grzyby’ (← bfi. *sēne ‘grzyb’ < ugrofi. *śänä ‘huba, grzyb drzewny’); jaćw. tuolis ‘diabeł’ (← ugrofi. *tule ‘ogień’); jaćw. wa[g] ‘trzeba’ (← bfi. *wajakз ‘ts.’); jaćw. wał ‘było’ (← ugrofi. *wol- ‘był’).
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 142-167
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bałtyckie abstracta na *-ī-bā
Baltic Abstracts in *-ī-bā
Autorzy:
Ostrowski, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38586783.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
języki bałtyckie
języki słowiańskie
derywacja historyczna
nomina abstracta
Baltic languages
Slavic languages
historical derivation
abstract nouns
Opis:
Baltic abstracts in -ība (e.g. Lith. dial. gyvýba ‘life’ / Latv. dzīvība ‘life’) are built on the basis of the old abstract formations in *-ī < IDE *-ih2, acc.sg. *-ijan. From the acc.sg. *-ijan, a new nom.sg. was formed in *-ijā, which supplanted the inherited nom.sg. *-ī. This, in turn, led to the merger of three different categories of derivatives: adjectival abstracts in *-ī (=> *-ijā), adjectival abstracts in *-ijā, and deverbal abstracts in *-ijā. In the current Lithuanian language, all these types are continued by adjectival abstracts in -ė and deverbal abstracts in -ė.
Bałtyckie abstracta na -ība (np. lit. dial. gyvýba ‘życie; żywotność’ / łot. dzīvība ‘życie’) kontynuują stare abstracta na *-ī < ide. *-ih2, acc.sg. *-ijan. Na podstawie acc.sg. *-ijan utworzono nowy nom.sg. *-ijā, który zastąpił odziedziczony nom.sg. *-ī. W ten sposób doszło do zlania się trzech różnych klas derywatów: abstractów odprzymiotnikowych na *-ī (=> *-ijā), abstractów odprzymiotnikowych na *-ijā oraz odziedziczonych z prajęzyka abstractów dewerbalnych na *-ijā. We współczesnym litewskim wszystkie te typy kontynuowane są przez abstracta odprzymiotnikowe na -ė i nomina actionis na -ė.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Silesia – Silentium. Ślązaczki w prozie Anny Dziewit‑Meller
Silesia – Silentium: Silesian Women in Anna Dziewit-Meller’s Prose
Autorzy:
Krzyżanowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44929170.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Górny Śląsk
rodzina
genealogia
kobiety
milczenie
Anna Dziewit-Meller
Upper Silesia
family
genealogy
women
silence
Opis:
This article aims to present the image of the Silesian women emerging from the novels by Anna Dziewit-Meller (Góra Tajget [Mount Taygetus], Od jednego Lucypera [All Because of One Lucifer]). The analysis and interpretation focused on the category of silence inscribed in the studied text allow the author to draw conclusions about the complicated family relationships of women, marked by the twentieth-century history of Upper Silesia. In the article, the author posits a thesis about silence as an immanent trait of Dziewit-Meller’s protagonists, and asks whether they have a chance of breaking out of the circle of traumas passed down in their families.
Celem artykułu jest przedstawienie wizerunku Ślązaczek wyłaniającego się z dwóch powieści Anny Dziewit-Meller (Góra Tajget i Od jednego Lucypera). Analiza i interpretacja skoncentrowana na wpisanej w badany tekst kategorii przemilczenia pozwala autorce na wyprowadzenie wniosków dotyczących skomplikowanych relacji rodzinnych kobiet, naznaczonych XX-wieczną historią Górnego Śląska. W artykule autorka stawia tezę o milczeniu jako immanentnej cesze bohaterek książek Anny Dziewit-Meller oraz zadaje pytanie o to, czy mają one szansę na wyrwanie się z kręgu przekazywanych rodzinie traum.
Źródło:
Adeptus; 2022, 19
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(With) Women Scholars and Scientists
Będąc (z) naukowczyniami
Autorzy:
Simić, Zorana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33297969.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
women scholars
women scientists
women in research
Serbia
Serbian Academy of Sciences and Arts
feminism
"Naučnice u društvu / Women Scholars and Scientists in Society"
recenzja
badaczki
naukowczynie
kobiety w nauce
feminizm
Naučnice u društvu
Serbska Akademia Nauk i Sztuk
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barbarzyństwo – dystopia w działaniu
Barbarism – The Active Dystopia
Autorzy:
Palmer, Jack
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407545.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Zygmunt Bauman
nowoczesność
Holokaust
możliwość
utopia
modernity
Holocaust
possibility
dystopia
Opis:
This is the corrected version of the retracted article under the same title, which was published with the following DOI: https://doi.org/10.11649/slh.2817. In this article, I argue that dystopia also has an ambivalently “active” function in Bauman’s sociology. Across his work, as a counter-image to the “active utopia” of socialism, the traces of the “active dystopia” can be tracked, defined as a pointed elucidation of the possibilities for barbarism latent within the present, the clearest expression of which is presented in Modernity and the Holocaust (1989). The article proceeds roughly in three steps. Firstly, I revisit the arguments in Bauman’s foundational cultural and critical sociology that developed alongside his revisionist reading of Marxism in the 1960s and 1970s, on epistemologies of the future, common sense and the limitations of the predictive ambitions of social science. Then, I develop a particular focus on an unpublished, though essential, typescript entitled “Is the Science of the Possible Possible?”, suggesting that it is usefully read in terms of the emphasis on possibility and potentiality in Modernity and the Holocaust. Throughout these sections, I intersperse a reading of Modernity and the Holocaust in the light of this foundational work, presenting it as an exemplary form of critical sociology as active dystopia, which elucidates the possibility for barbarism residing within modern societies. Finally, I consider how his thinking situates him in a lineage of critical thought animated by the “active dystopia”, arguing that what is often mistaken for gloominess and pessimism is, in fact, a crucial resource for sociology in its speculative imagination of possible futures.
To jest poprawiona wersja wycofanego artykułu o takim samym tytule, który był opublikowany z numerem DOI:  https://doi.org/10.11649/slh.2817. W niniejszym artykule ukazuję, że w socjologii Zygmunta Baumana dystopii przypisana jest również ambiwalentnie „aktywna” funkcja. W pismach Baumana ślady „dystopii w działaniu” pojawiają się jako przeciwobraz „utopii w działaniu” socjalizmu, służący „naświetleniu tkwiących w teraźniejszości możliwości barbarzyństwa”, czemu najbardziej dobitny wyraz daje Nowoczesność i Zagłada (2009; wyd. oryginalne Modernity and the Holocaust, 1989). Mój wywód przebiega w trzech etapach. Najpierw sięgam do dociekań Baumana na temat epistemologii przyszłości, zdrowego rozsądku i ograniczeń predyktywnych aspiracji nauk społecznych ujętych w jego wczesnej socjologii kulturowej i krytycznej, którą uprawiał równolegle z rewizjonistycznym odczytaniem marksizmu w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. W następnym kroku koncentruję się zwłaszcza na nieopublikowanym, acz istotnym, maszynopisie zatytułowanym Is the Science of the Possible Possible? [Czy możliwa jest nauka o tym, co możliwe], wskazując przy tym, że rzuca on interesujące światło na kategorie możliwości i potencjalności eksponowane przez Baumana w Nowoczesności i Zagładzie. W tych częściach odczytuję Nowoczesność i Zagładę przez pryzmat wyżej wspomnianej, kluczowej w moim mniemaniu pozycji, przedstawiając ją jako wzorcowy przykład socjologii krytycznej w postaci „dystopii w działaniu”, która naświetla możliwości barbarzyństwa kryjące się w nowoczesnych społeczeństwach. W części końcowej rozpatruję, jak rozważania Baumana sytuują go w tradycji myśli krytycznej, której siłą napędową jest „dystopia w działaniu”, i dowodzę, że to, co często błędnie brane jest za posępność i pesymizm, jest w rzeczy samej kluczowym zasobem socjologii w jej spekulatywnych wizjach możliwych przyszłości.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-21 (pol); 1-19 (eng)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
New Linguistic Behaviors in the Eldest Generation of Village Inhabitants
Autorzy:
Ziajka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387994.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
rural language
verbal communication
lexical innovations
komunikacja językowa
język mieszkańców wsi
innowacje leksykalne
Opis:
The objective of the paper is analysis of the eldest village inhabitants’ linguistic behaviors which result from the universalizing influence of general culture on folk language. The contemporary globalizing tendencies which are strongly reflected in rural environments result in the fact that the eldest generation is forced to include new words in their own dialectal vocabulary that refer to modern realities that often do not fall within the scope of the cultural, social and customary sphere of rural communities. The materials, which include verbal behaviors collected in 2015–2020 in the rural commune of Babice in Chrzanów district, indicate the villagers’ lack of linguistic competence in terms of knowledge of the newest layer of general Polish. This is because, in the verbal behaviors of the members of the eldest age group, we can find numerous forms of deviation, and new words are often pronounced using traditional dialectal phonetics. Morphological transformations also occur. The reasons for these transformations include articulation difficulties combined with etymological unclearness. New words are sometimes unclear to elder people, which is why semantic shifts often occur when transferring general Polish units into the dialectal code.
Celem artykułu jest analiza tych zachowań językowych najstarszych mieszkańców wsi, które wynikają z uniwersalizującego oddziaływania na język ludowy kultury ogólnej. Współczesne tendencje globalizacyjne, w sposób szczególny zaznaczające się w środowiskach wiejskich, powodują, że najstarsze pokolenie zmuszone jest włączać do własnego, gwarowego repertuaru językowego nowe słownictwo odnoszące się do współczesnych realiów, częstokroć niemieszczących się w sferze kulturowej, społecznej i obyczajowej wiejskich wspólnot. Egzemplifikacja materiałowa, którą stanowią zachowania werbalne zebrane w latach 2015–2020 na terenie wiejskiej gminy Babice w powiecie chrzanowskim, wskazuje jednakże na brak kompetencji językowej mieszkańców wsi w zakresie znajomości najnowszej warstwy polszczyzny ogólnej. W zachowaniach werbalnych najstarszej grupy wiekowej pojawiają się bowiem liczne formy dewiacyjne, słownictwo nowe często jest wymawiane z zachowaniem tradycyjnej fonetyki gwarowej. Dochodzi także do przekształceń na płaszczyźnie morfologicznej. Przyczyną tych modyfikacji bywają trudności artykulacyjne połączone z brakiem wiedzy o ich etymologii. Nowe wyrazy nie zawsze są w pełni zrozumiałe dla starszego pokolenia, dlatego też przenoszeniu jednostek ogólnopolskich do kodu gwarowego często towarzyszą przesunięcia semantyczne.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sephardim, Ashkenazim and Non-Jewish Peoples: Encounters Across Europe
Aszkenazyjczycy, Sefardyjczycy i narody nieżydowskie. Spotkania w Europie
Autorzy:
Twardowska, Aleksandra
Taczyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339642.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Aszkenazyjczycy
Sefardyjczycy
diaspora
kontakty
Europa
Ashkenazim
Sephardim
contacts
Europe
Opis:
The 9th issue of Colloquia Humanistica focuses in its entirety on Jewish/non-Jewish contacts. The papers, presentations of materials, discussions and reviews all share the theme of the entangled history of cohabitation. Still, deconstructed on multiple layers of geography, ethnicity, research domain and methodology, the title’s “encounters” make for varied reading.
Dziewiąty numer Colloquia Humanistica jest w całości poświęcony żydowsko-nieżydowskim kontaktom. Artykuły, prezentacje materiałów, dyskusje i recenzje ilustrują tę uwikłaną historię koegzystencji. Numer jest zróżnicowany, a tytułowe spotkania mają odzwierciedlenie na kilku poziomach: wspomnianych kontaktów żydowsko-nieżydowskich, aszkenazyjsko-sefardyjskich, obszarów badawczych i na poziomie metodologicznym.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2020, 9; 6-12
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty polskiej humanistyki cyfrowej z perspektywy językoznawczej
Some Notions about Polish Digital Humanities in the Linguistic Perspective
Autorzy:
Kowalski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44914884.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
bibliografia cyfrowa
humanistyka cyfrowa
język polski
słowotwórstwo
terminologia
digital bibliography
digital humanities
Polish language
word-formation
terminology
Opis:
This article is devoted to selected aspects of digital humanities in Poland, especially academic communication and linguistic metalanguage. Considerations in this respect have so far focused primarily on topics related to the use of digital tools in humanities research rather than those concerning the ontological status of this research field. This paper presents the impact of issues associated with digital humanities on language and communication space. The study focuses on how linguistic and communicative reality changes in contact with what is classified as digital humanities. The discussion considers word-formation, lexical and semantic phenomena in linguistic terminology, using material from the iSybislaw digital bibliography and other sources.
Artykuł poświęcony jest wybranym aspektom humanistyki cyfrowej w Polsce w perspektywie komunikacji naukowej i metajęzyka językoznawstwa. Ma charakter wprowadzający, dlatego też zarysowane w nim tematy, różnorodne, lecz związane wspólnym słowem kluczowym, jakim jest językoznawstwo, mają na celu wskazanie możliwości badawczych, które stoją przed badaczami lingwistami. Dotychczasowe rozważania na temat humanistyki cyfrowej w Polsce koncentrują się głównie na kwestiach związanych z wykorzystywaniem i użytecznością narzędzi cyfrowych w badaniach humanistycznych, znacznie rzadziej dotyczą statusu ontologicznego tego pola badawczego. W niniejszym artykule przybliżam kwestię oddziaływania zagadnień łączonych z humanistyką cyfrową zwłaszcza na polską przestrzeń językową. Uwzględniam zjawiska słowotwórcze, leksykalne, semantyczne na gruncie słownictwa specjalistycznego (terminologii szeroko rozumianego językoznawstwa), wykorzystując także materiał z bibliografii cyfrowej iSybislaw.
Źródło:
Adeptus; 2020, 16
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „zwykłych ludziach” na Marszu Niepodległości. Etnografia demonstracji ulicznej
On “Ordinary People” at the Independence March: An Ethnography of a Street Demonstration
Autorzy:
Rukat, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44915306.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Marsz Niepodległości
demonstracja uliczna
nacjonalizm
wspólnota
Independence March
street demonstration
nationalism
community
Opis:
This article provides an overview of the narratives and practices of participants of the Independence March, an annual street demonstration held in Warsaw, organised by nationalist associations. The study attempts to determine whether the event creates a sense of community among the participants and, if so, what kind of community it is: what symbols and values it refers to, how the participants talk about it and how they practise and experience it.
Tematem artykułu są narracje i praktyki uczestników Marszu Niepodległości – manifestacji ulicznej organizowanej co roku z okazji Święta Niepodległości Polski przez organizacje nacjonalistyczne. Staram się ustalić, czy jej uczestnicy poczuwają się do wspólnoty między sobą i jakiego rodzaju jest to wspólnota – do jakich symboli i wartości się odwołuje, jak się o niej mówi, jak się ją praktykuje i przeżywa.
Źródło:
Adeptus; 2020, 16
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tropiąc fakty. „Parweniusz z rodowodem” Jarosława Górskiego
Tracing Facts: “Parweniusz z rodowodem” [A Parvenu with a Pedigree] by Jarosław Górski
Autorzy:
Karwacka-Pastor, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44918008.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
biografia
literatura
Tadeusz Dołęga-Mostowicz
pisarz
dwudziestolecie międzywojenne
biography
literature
writer
interwar period
Opis:
Parweniusz z rodowodem [A Parvenu with a Pedigree] is a biography of Tadeusz Dołęga-Mostowicz, the most popular Polish writer of the interwar period. Jarosław Górski deals with the black legend of the writer, rumours and sensational hearsay about his life, which has been spread for years and which, as the biographer proves, has not been confirmed by facts. Górski carries out a thorough verification of vast source material and shows the writer’s figure in a new, surprising way. His study provides a fresh insight not only into Mostowicz’s life, but also into his art.
Parweniusz z rodowodem to biografia najpopularniejszego pisarza dwudziestolecia międzywojennego, Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Jarosław Górski rozprawia się z czarną legendą pisarza, z plotkami i sensacyjnymi pogłoskami krążącymi latami na temat życia Mostowicza, które – jak udowadnia biograf – nie miały potwierdzenia w faktach. Górski dogłębnie weryfikuje ogromny materiał źródłowy i ukazuje postać pisarza w nowy, zaskakujący sposób. Jest to świeże spojrzenie nie tylko na życie, ale i twórczość Mostowicza.
Źródło:
Adeptus; 2021, 18
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies